volkskrant over the sochi project

Het zou makkelijk zijnom de zes genomineer-de projecten voor detweede editie van deDutch Doc Award

slechts te bestempelen als voorbeel-den van langzame fotografie. Wehebben de laatste tijd de mond volvan slow journalism en slow photogra-phy. Zo vol datwe die langzame en se-cure manier van werken tot een mo-dieuze kwalificatie van hetwerk heb-ben gemaakt, in plaats van haar tezien als vanzelfsprekend element ofzelfs vereiste van het werk.Dat Willem Popelier, Raoul Kra-

mer, Henk Wildschut, Rob Hornstra&Arnold vanBruggen,WassinkLund-gren en Florian Göttke veel tijd enaandacht aan hun projecten hebbenbesteed, mag dan ook evident zijn.Zijn ze ook méér dan slow alleen –daar gaat het om.Gelukkig is het antwoord ‘ja’. De

jury van de Dutch Doc Award 2011,onder leiding van Ronald Plasterk,koos zes inhoudelijk sterke kandida-tenwaar een duidelijke winnaar nietéén-twee-drie uitspringt. Alle zesrondden in 2010 een langlopendpro-ject af, of voegden een extra hoofd-stuk toe (in de vormvan eenboekbij-voorbeeld) aan een ondernemingdie nog niet ten einde is. Hunwerk iste zien in het Centraal Museum enhet Catharijneconvent in Utrecht.

Klap in het gezichtEr zijn fotoprojectendie eenoverdui-delijk documentair karakter hebben,zoals hetmooie en subtiele Lost Trackvan Raoul Kramer die in navolgingvan zijn grootvader de Birmaspoor-lijn bezocht. Willem Popelier recon-strueerde op uiterst droge wijze deroerige jeugd van hem en zijn twee-lingbroer. Juist door die weinig nos-talgische blik komt zijn documentals een klap in het gezicht aan.Twee fotoseries vallen extra op. To-

kyo Tokyo van WassinkLundgren iseen onderzoek naar wat er gebeurtwanneer eenzelfde onderwerp oppraktisch hetzelfde moment vanuittwee verschillende standpuntenwordt gefotografeerd. Documentai-re? Een groot verhaal, over Tokyo bij-

BESCHOUWING DUTCH DOC AWARD 2011

Fotografie

Wie wint dit jaar de prijs voor documentairefotografie? Merel Bem tipt The Sochi Project vanfotograaf Rob Hornstra en journalist Arnoldvan Bruggen. Door Merel Bem

De broers Zashrikwa en Edrese poseren met Kalashnikov. Uit de serie The Sochi Project. Foto Rob Hornstra

Méér dan slowphotography

voorbeeld, de stadwaarde foto’swer-den genomen, lijkt er in eerste in-stantie niet in te zitten. Toch komt erallengs een thema bovendrijven,wordt de waarheid van een foto aande kaak gesteld, iets wat gerust eenonderliggend documentair onder-werpmagworden genoemd.

BeeldenduiderDe andere ‘vreemde’ eend is hetwerkToppled van Florian Göttke. Dat is eenhoogst intrigerend documentairproject over de val van SaddamHoes-sein, opgebouwd uit bijeen gesprok-keld beeldmateriaal. De foto’s wer-den gemaakt door amateurs en pro-

fessionele fotografen,maarniet doorGöttke zelf. Is dat erg?Ja en nee. Wel wanneer je bedenktdat de 20 duizend euro van de DutchDoc Award oorspronkelijk bedoeldwas om documentairefotografen diehun podium steeds verder zagenslinken, financieel bij te staan. Deeerste editie vandeDutchDoc Awardvloeide rechtstreeks voort uit hetproject voor documentaire fotogra-fie, twee jaar geleden opgericht doorhet fonds voor beeldende kunstBKVB. Als Göttke niet demaker is vandie beelden, moet het geld dan welnaar hem gaan?Aande andere kant: het is in deze tijd

net zo belangrijk om goede beelden-makers te hebben als goede beelden-duiders.Misschien dat de jury vandeDDA het juist nodig vindt ook men-sen te nomineren die uit de over-vloed aan beeldmateriaal een veel-zeggende selectie kunnen maken,anderen wegwijs kunnen maken.Göttke kan dat als geen ander.

VernieuwendToch lijkt de grote kanshebber ditjaar The Sochi Project van Rob Horn-stra (fotograaf) en Arnold van Brug-gen (journalist). Dit is een langlo-pend project, gesponsord door eenliefhebbend publiek, over het gebiedrond het Russische Sochi waar in2014 de Olympische Winterspelenworden gehouden. Het is enigszinsvergelijkbaar met het mooi ingeto-gen Shelter van Henk Wildschut. Dievolgt ook al jaren hetzelfde onder-werp op de voet; in zijn geval illegalemigranten in het Franse Calais.Zowel Hornstra als Wildschut bren-gen die twee totaal verschillende we-relden vrij klassiek in beeld,met veelportretten (Hornstra), landschap-pen en interieurs (beiden). Vernieu-wend is dat hunprojectendoor de ja-ren heen op verschillende manierenwerden aangevuld. Er werden (deel-)tentoonstellingen georganiseerd,films gemaakt en boeken uitge-bracht (Henk Wildschut won inNaarden de Foto Kees Scherer Prijsvoor het beste fotoboek van 2010).Toch is The Sochi Project in die toevoe-gingen sterker gebleken dan Shelter.Waar de projectuitbreidingen vanWildschut, zoals de film die te zien isin het Catharijneconvent, je minderbij de kladdengrijpendan zijn foto’s,daar wint het project van Hornstraen Van Bruggenmet elk boek en elkedeelpresentatie aan inhoudelijk-heid. Dat komtmede door de combi-natie van fotografie en geschrevenjournalistiek, die een steeds sterkeretwee-eenheid vormen. Dat is niet al-leen ‘slow’ – dat is hartstikke knap.

Dutch Doc Award. T/m 19 juni inhet Centraal Museum en in hetCatharijneconvent in Utrecht.Prijsuitreiking: 11 juni.

Brug 277, over de rivier Kwai, uit Lost Track Foto Raoul Kramer

Eerst een relDe uitreiking van de Dutch Doc Award 2010 werd ontsierd door een conflict tussen Ton Broek-huis van platform voor fotografie Noorderlicht, en de genomineerde fotografen. Broekhuis he-kelde onder andere de keuze voor Fotodok als partner van de prijs. Genomineerde Rob Hornstra(foto links) vond de kritiek onnodig kwetsend en trok zich terug uit de tentoonstelling.

Florian Göttke verzamelde beelden over de val van Saddam Hoessein.

Uit een overvloed aanbestaand beeldmateriaaleen veelzeggende selectiemaken, dat kan FlorianGöttke als geen ander.