wat'iedere'ouder'zou'moeten'weten'...
Post on 27-Aug-2020
1 Views
Preview:
TRANSCRIPT
19#04#18'
1'
Wat'iedere'ouder'zou'moeten'weten'van'de'zelfregula9e'(en'waarom)'
Jelle'Jolles'Centrum'Brein'&'Leren'
Vrije'Universiteit'Amsterdam'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Verantwoording Deze(handout(is(gemaakt(naar(aanleiding(van(mijn(voor(de(ouderavond(van(het(Hermann(
Wesselink(College(in(Amstelveen(op(27(maart(2018.(!!Achtergrond.!Ik'geef'veel'presenta9es'over'leren'en'ontplooiing'van'kind'en'9ener'en'over'de'ontwikkeling'van'neuropsychologische'vaardigheden.'Voor'dergelijke'presenta9es'heb'ik'deze'handout'gemaakt.'Veel'van'mijn'visies'zijn'nader'besproken'in'mijn'recente'boek'‘Het(Benerbrein’.(De'adolescent'is'‘werk'in'uitvoering’'en'heeQ'daarom'gerichte'‘steun,'sturing'en'inspira9e’'nodig'van'opvoeders,'leraren'en'coaches.(Die'zijn'essen9eel'voor'zowel'het'schools'presteren,'als'voor'de'persoonlijke'groei.'''Copyright:!Deze'handout'en'het'hier'gepresenteerde'materiaal'zijn'gemaakt'voor'privé'gebruik.'Het'valt'onder'de'copyright'bescherming'beschreven'in'het'boek'Tienerbrein.'Verwijzing'naar'de'teksten'is'mogelijk'mits'vermelding'van'de'bron:'Jelle'Jolles.'‘Het(Benerbrein.(Over(de(adolescent(tussen(biologie(en(omgeving’,'AUP'2016.(!Boek:'Het'boek'Tienerbrein'is'uitgebracht'bij'University'Press'2016,'2017'ISBN'978'94'7298'747'0'(midprice'edi9e'€14,99)(Website:'www.jellejolles.nl,'www.9enerbrein.nl'Contact:'info@breinplein.nl,'j.jolles@vu.nl.''Twi0er'@JelleJolles'Op'twi`er'plaats'ik'dagelijks'nieuwe'informa9e'die'te'maken'heeQ'met'kind,'9ener,'onderwijs,'opvoeding,'ontplooiing,'neuropsychologie'en'het'brein.''
19#04#18'
1'
1. Wat is het probleem?
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Ons'probleem'
• Niet'luisteren'• Slechter'dan'ze'kunnen'• Heel'gevaarlijke'dingen'doen'• Niet'gemoAveerd'zijn'voor'school/leren'
• Niet'erkennen'dat'oefenen'en'huiswerk'nodig'zijn'• Etcetera'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Het'goede'nieuws:'de'jeugd'van'gisteren'
• ‘De'jeugd'is'zo'verdorven,'zo'bandeloos,'dat'we'de'hoop'moeten'opgeven'dat'
het'ooit'nog'goed'met'ons'komt.’''
Kleitablet(Na@onale(Bibliotheek(Bagdad((±(2000(v.Chr.)'
'
• ‘De'jeugd'van'nu'houdt'van'luxe.'Ze'heeN'slechte'manieren,'geen'eerbied'voor'
ouderen'en'ze'kletst'in'plaats'van'dat'ze'werkt,'ze'schrokt'bij'maalAjden'het'
eten'naar'binnen,'legt'de'benen'over'elkaar'en'Aranniseert'de'ouders.’''
Een'veelgebruikt(citaat,(toegeschreven(aan(Socrates,(470K399(v.Chr.'
'
• ‘Een'kleine'jongen'van'derAen'pleegt'nu'meer'bedrog,'meer'kwalijke'prakAjken'
dan'Aen'robuuste'kerels'in'de'Ajd'van'onze'ouders.'Zo'ook'meisjes'…'wat'is'de'
oorzaak'daarvan?'De'kinderen'zijn'nu'vroegAjdig'rijp.’''
N.(Borbonius,(Parijs,(1503K1550'
5'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
2'
Werk aan vaardigheden die CITO niet toetst
• CreaAviteit'• KriAsch'denken'• Veerkracht'• Inlevingsvermogen'
• MoAvaAe'
• Behoedzaamheid'
• Zelfstandigheid'• Verantwoordelijkheid'• DoorzeYngsvermogen'
• Nieuwsgierigheid'• Humor'
• Discipline'
• Daadkracht'• Leiderschap'• Mededogen'
• Moed'
• Verbazing'• Bescheidenheid'• Geduld'• Verdraagzaamheid'
• Samenwerking'
• Flexibiliteit'• Accuratesse'• Betrouwbaarheid'
6'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
7'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Sturen? Vrijlaten?
Inspireren?
8'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
3'
Samengevat: 25 jaar ‘ontwikkelingen’ in het onderwijs
9'
Kansen#ongelijkheid'
Basisvorming'
Tweede'Fase'
Studiehuis'
Kennisniveau'vermindert'
Competen(es*
Het'Nieuwe'Leren'
CompetenAegericht'onderwijs'
De'Leerlijn'loopt'niet'door'
Niveauverlaging'lezen'&'rekenen'
Toetscultuur'en'CITO#isering'
Jongens#Meisjes'verschillen'
Zesjescultuur'
Regie*bij*de*leerling?*
Professionalisering'hoe?'
ICT'en'tablet#onderwijs'
‘Verjuffing’'
‘21e#'eeuwse'vaardigheden’'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Vooruitblik:'om'te'leren'zijn'nodig'
'
Kiezen'
Beslissen'
Oordelen'
Vooruitzien'
Leertaak'planning'
OpAes'overwegen'
Evalueren'‘goed'gedaan?’'
Controleren'van'de'impulsiviteit'
…..'
Zelfinzicht(en(zelfregula@e''
11'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
4'
2. Waarom doet de tiener wat hij doet?
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Rijping loopt tot na 25e jaar! Ontplooiing …
13'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Nieuwsgierigheid en informatieverwerking
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
5'
Kind en tiener zijn ‘werk in uitvoering’
• De'hersenen'rijpen'nog'door'tot'ca'25'jaar'
• Weinig'ervaringen'gehad'
• Ze'heeN'nog'weinig'kennis''
• Kind'en'Aener'‘oefent’'de'neuropsychologische'
vaardigheden'
15'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Waar gaat het de tiener om?
• Ervaringen • Nieuwe dingen • Nieuwe kennis • Nieuwe belevingen • Nieuw gedrag • Nieuwe relaties • Oefenen • Uitproberen
• ‘Wat is dat?’ • ‘Wat bedoelt zij?’ • ‘Hoe doet hij dat?’ • ‘Waarom is dat zo?’ • ‘Hoe werkt dat?’ • ‘Hoe vindt zij/hij mij?’ • ‘Hoe pak ik dat aan?’ • ‘Wat zijn hier de
regels?’
16'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Het DOEL van de tienertijd is dus:
• Heel veel ervaringen opdoen • Leren om zelfstandig te worden • Kennis en inzichten krijgen • Sociale en emotionele vaardigheden krijgen • Zelfinzicht krijgen • Kunnen omgaan met ‘de sociale spelregels’
17'
Schools presteren, Lichamelijk functioneren,
Psycho-sociaal functioneren Persoonlijke groei
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
6'
3. Brein, leraar en opvoeder
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19'
Zandweggetjes in het brein worden snelwegen
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Omgeving (ouder, leraar, vrienden) zorgt voor functioneel bruikbare hersen-paden
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
7'
Will(Drinker(&(Greg(Dunn(2016(
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Hersennetwerken veranderen Strategieën veranderen
22'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
De scholier heeft sturing, emotionele steun en inspiratie maar ook kennis en ervaring
nodig voor talent-ontwikkeling
23'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
8'
De tienertijd is de periode van Kansen & Mogelijkheden
• Mits'steun'
• Mits'sturing'en'structuur'
• Mits'inspiraAe'
• Mits'er'routes'gewezen'worden'
• Mits'de'zelfregulaAe'wordt'ontwikkeld'
24'
Met'cruciale'rol'van'leraar'en'opvoeder'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
4. De adolescent ontwikkelt
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
26'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
9'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Ontwikkeling:'fysiek,'cogniAef,'emoAoneel'én'sociaal'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Jongensbrein rijpt in sommige regio’s (veel) trager dan meisjesbrein
Blauw:Jongens(((Rood:Meisjes'
Meisjeshersenen zijn op zijn grootst op 10.5 jaar, jongens op 14.5 jaar 29'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
10'
Grote rol van de peergroup
‘Wat'zou'hij'wel'niet'denken’:'veel'belangrijker''
dan'wat'het'vriendje'werkelijk'denkt!'
Sociaal'leren!'
EmoAonele'
consequenAes'
Leren'prioriteiten'
stellen'
30'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
De adolescentie (10 tot >22) in drie fasen
31'
Ca'10'tot'ca'14'jaar' Ca'14'tot'ca'16#17'jaar' Ca'16#17'tot'ca'22#25'jaar'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
5. Zelfregulatie en de executieve functies
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
11'
EF: wat en waarom?
ExecuAeve'funcAes'en'vaardigheden'in'zelf#regulaAe'zijn'de'mentale'
processen'die'ons'in'staat'stellen'om'te'plannen,'of'aandachAg'bezig'te'
zijn,'om'instrucAes'(en'de'bedoeling'daarvan)'te'onthouden,'en'om'taken'
efficiënt'en'in'de'goede'volgorde'uit'te'voeren.''
'
Net'als'een'vluchtcontrole'systeem'op'een'druk'vliegveld'de'komende'en'
vertrekkende'vliegtuigen'op'meerdere'startbanen'goed'kan'managen'zo'
heeN'het'brein'deze'vaardigheid'nodig'om'weerstand'te'bieden'tegen'
afleiding,'om'te'prioriteren,'om'doelen'te'stellen'(en'die'te'bereiken)'en'
om'impulsen'te'controleren.'
'
De'EF'zijn'van'groot'belang'voor'het'leren.''
EssenAeel'om'zich'een'plek'te'vinden'in'onze'complexe'samenleving.'
Cruciaal'voor'kind,'ouders,'school'en'samenleving'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Afleiding van buitenaf Afleiding van binnenuit
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Executieve functies 1. VAARDIGHEDEN
• Planning:''‘Wat'is'het'plan?'Wat'zou'een'doel'kunnen'zijn?'Zijn'er'
meerdere'delen'in'het'plan?’'
'
• Prioriteren'van'complexere'handelingen:''
‘Wat'zijn'de'belangrijkste'onderdelen'van'het'plan?'Zijn'er'
dingen'die'eerst'moeten'of'juist'later?’'
'
• EvaluaAe:''‘Wat'was'de'bedoeling'ook'weer?'Hoe'heb'ik'het'gedaan?'
Kan'ik'mijn'aanpak'nog'verbeteren?'Hoe'is'het'op'anderen'
overgekomen?’'
35'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
12'
Executieve functies 2. IK
• Zelfinzicht:''‘Wat'wil'ik,'waar'ben'ik,'wat'is'het'plan,'waar'wil'ik'heen?'Waar'
ben'ik'echt'goed'in?'En'waarin'kan'ik'mezelf'verbeteren?'Hoe'
zou'ik'dat'kunnen'doen?’'
'
• ZelfregulaAe:''‘Wat'zou'de'beste'aanpak'zijn?'Heb'ik'het'goed'gedaan?'Wat'
zou'de'beste'manier'zijn'om'dat'anders'aan'te'pakken?'Wat'leidt'
me'af?’'
36'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Executieve functies 3. DE ANDER
• PerspecAef#name:''
‘Wat'denkt'de'ander'ervan?'Wat'is'de'bedoeling,'wat'wil'die'
leraar?'Wat'willen'mijn'klasgenoten?’''
'
• Empathie:''
‘Hoe'is'het'met'Jesse?'Trekt'hij'alleen'maar'aandacht,'of'heeN'hij'
er'gewoon'geen'zin'meer'in?’'‘Wat'zou'ik'doen'als'ik'hem'was?’'
37'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Executieve functies 4. LATER
• Kiezen'en'overzien'van'keuzes:''‘Wat'zou'er'gebeurten'als'ik'profiel'X'kies?'Nu,'binnenkort,'
eventueel'later'en'op'langere'termijn?'Wat'voor'invloed'heeN'
deze'keuze'voor'mijn'vrienden'Ayoub'en'Omar?'Wat'gaat'mijn'
vader'doen'als'ik'zeg'dat'ik'deze'keuze'maak?’'
• Overzien'van'langetermijnconsequenAes:''
‘Wat'kan'er'gebeuren'als'ik'niet'meer'meedoe'met'mijn'
vriendengroep'en'meer'ga'studeren?'Als'ik'me'zo'opstel'word'ik'
dan'uit'de'klas'gezet?’'
38'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
13'
Executieve functies 5. NORMEN EN REGELS
• Social'monitoring:''
‘Wie'is'eigenlijk'de'leider'van'dit'elNal?'Hoe'gaan'ze'met'die'
coach'om?'Waarom'gaan'ze'na'de'wedstrijd'alAjd'op'die'houten'
banken'ziqen?'Is'de'leraar'nu'eigenlijk'boos'of'speelt'hij'dat'
maar?’'‘Hoe'pakt'Daan'het'eigenlijk'aan'met'Eva?’'
'
• Regels,'normen'en'waarden:''
‘Wat'voor'regels'hebben'ze'hier,'en'doen'ze'erg'moeilijk'als'je'het'
anders'wilt?'Hoe'gaan'ze'hier'met'elkaar'om'en'wat'verwachten'
ze'van'je?’'
39'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Sommige'niet#EF'beginnen'pas'te'rijpen'in'
de'AenerAjd'
Ervaring'in'het'handelen'
Impuls'controle'
'
ConsequenAes'overzien'
Invoelen,'empathie'
'
EvaluaAe'van'sociale'omgeving'
PerspecAefname'
'
Kiezen'en'beslissen'
Verantwoordelijkheid'nemen'
'
Zelfinzicht'en'zelfregulaAe'
Let op: er zijn enorme verschillen tussen vroege, midden - en late adolescentie
40'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Ook slimme tieners moeten zich ontwikkelen in zelfinzicht en zelfregulatie
41'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
14'
6. Wat kun je als ouder doen?
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Ontplooiing''
mits''
'
Feedback'
'
FEEDBACK'
'
Feedback'
'
Feedback((
FeedKback((
Feedback'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
44'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
15'
Wat tieners (eigenlijk) graag willen …
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Enkele vroeg-rijpe tieners kunnen regie voeren over hun eigen leerproces.
Maar velen kunnen het nog lang niet!!! Láát hun on-volwassen zijn!
46'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Leraar en ouder krijgen/nemen een bredere rol
• …'ondersteunt'de'zelfevaluaAe'• …''coacht'en'stuurt''• …''laat'oefenen'met'risico’s'
• …''is'verhalenverteller'• …''leert'ver#beelden'• …'wijst'routes'
47'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
16'
48'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
De tiener heeft recht op steun in de ontplooiing
• Kennis,'KENNIS,'kennis,(kennis'• Ervaringen'• Zelfinzicht'• Sociale'en'emoAonele'vaardigheden'
• Kunnen'omgaan'met'‘de'sociale'spelregels’'
• Weerstand'tegen'peer'group'
• Zelfstandigheid'49'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Leraar en ouder, je speelt vele rollen. Blijf de regisseur!
• sturende coach, • inspirator, • begeleider, • uithuil-schouder, • tuinier, • rechter…
Leraar en ouder: duw, fleem, stuur, inspireer je tiener
50'
• agent, • moeder, • dirigent, • regisseur, • scheidsrechter, • verhalenverteller,
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
17'
Onze taak: voorwaarden scheppen voor ontwikkeling van de EF
• Vaardigheden'oefenen'• RouAnes'aanleren'• Sociale'cogniAes'• Zorgen'voor'stabiele'relaAes'• Leren'denken'• CreaAeve'oplossingen'vinden'• Omgaan'met'stress'
• Fysieke'en'cogniAeve'skills'• EmoAonele'en'sociale'skills'
• Zelfstandig'worden'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Werk aan brede ontplooiing
1. Cognitief: Kennis, schools presteren 2. Psychologisch: Persoonlijke groei, beleving, attitude 3. Biopsychologisch: Slaap, eten, seksualiteit, 4. Handelen: Impulsremming, planmatigheid 5. Emotioneel: ‘Geborgenheid’, perspectiefname 6. Kiezen: Consequenties overzien, kiezen, beslissen 7. Psychosociaal: Omgaan met anderen, groepsdruk 8. Zelfreflectie: Social monitoring, controle
Werk'aan'het'kind'in'diens'context:'school,'thuis,'hobby''@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
7. Aanpak 1. Werk aan taal en redeneren
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
18'
Vergroot zelfinzicht Leer denken en verwoorden
• Wát doe je? • Waaróm doe je het? • Hoe werkt het? • Heeft het een naam? • Wat bereik je ermee? • Wat zou gebeuren als?
54'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Leer ver-woorden, mentalizeren
55'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Vergroot zelfinzicht
• Wát'doe'je?''
• Waaróm'doe'je'het?'
• Hoe'werkt'het?''• HeeN'het'een'naam?'
• Wat'bereik'je'ermee?''
• Wat'zou'gebeuren'als?'
56'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
19'
De tiener vindt het heerlijk om te redeneren en argumenteren. Steun dat (bron: Het Tienerbrein)
• De'Aener'houdt'ervan'om'te'redeneren'en'te'debaqeren;'moedig'dat'aan'maar'
zorg'dat'je'samen'gespreksregels'opstelt.'Dat'voorkomt'dat'je'in'een'zinloze'en'
frustrerende'‘nietes#welles’'terechtkomt.''
• Wederzijds'respect'is'essenAeel.'Respecteer'ook'een'afwijkend'standpunt.'Corrigeer'nooit'de'logica'van'de'adolescent'en'wees'ook'niet'neerbuigend'
daarover.'Gewoon'luisteren'en'(h)erkennen'wat'er'wordt'gezegd.'Een'goede'
strategie'is'om'te'vragen:'‘Interessant,'hoe'kom'je'bij'deze'gedachten'c.q.'
conclusie?’'
• Tieners*dagen*je*uit*en'hebben'kriAek'op'de'mening'of'het'gedrag'van'
volwassenen.'Maar'ze'hebben'je'feedback'ook'nodig.'Geef'inzicht'in'de'
achtergrond'van'jouw'opinie.'En'neem'het'niet'persoonlijk'op.'
• De'Aener'kan'behoorlijk'melodrama(sch'doen:'‘Dit'is'zooooo'stom.’'Glimlachen'
helpt,'maar'niet'met'een'neerbuigend:'‘Ach'Eva'toch…’'
• Belangrijk:'niet*iedere*onenigheid*is*een*conflict.'Neem'de'argumenten'niet'te'
persoonlijk'of'als'een'aanslag'op'je'autoriteit.'
• Neem'het'niet*te*serieus*en'zie'het'debat'ook'als'sociaal'interacAemoment,'als'
moment'voor'het'geven'van'subAele'of'meer'directe'feedback'of'inspiraAe'en'als'
een'(voor'je'Aener)'handige'mogelijkheid'tot'oefenen.'
• Gebruik'denk;s(mulerende*technieken.'SocraAsche'vragen.''57'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Socratische vragen
• Wat'zou'er'gebeuren'als'het'alAjd'regende'op'
zaterdag?''
• Wat'zou'er'gebeuren'als'auto's'nooit'slijten?''
• Wat'kan'er'gebeuren'als'kaqen'konden'blaffen?''
• Wat'kan'er'gebeuren'als'alle'schoenen'in'de'wereld'
even'groot'waren?'
'
Open(vragen(zijn(een(geweldige(manier(om(het(crea@eve(proces(bij(kinderen(op(gang(te(brengen.(Deze(vragen(helpen(een(kind(afstand(te(nemen(van(het(hier(en(nu.(Keuzes,(vergelijkingen,(onderhouden(van(nieuwe(ideeën,(en(het(formuleren(van(persoonlijke(antwoorden(op(deze(vragen(zijn(belangrijke(ingrediënten(in(crea@ef(denken.((
58'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Help de tiener met denken en kennen (bron: Het Tienerbrein)
• Ook'al'vindt'de'Aener'het'leuk'om'te'debaqeren,'hij'is'er'nog'niet'zo'goed'in:'help'hem'om'
deze'vaardigheden'te'ontwikkelen.''
'
• Vraag'door'over'de'consequen(es*voor*korte,*middellange*en*lange*termijn.'Houd'het'debat'open,'probeer'samen'tot'opAes'te'komen'en'prioriteer'argumenten.'Let'op:'maak'er'
geen'wedstrijd'van'waarbij'het'neerkomt'op:'‘Wie'heeN'er'gewonnen?’,'een'dergelijk'
debat'is'voor'de'Aener'gewoonlijk'frustrerend'en'sAmuleert'hem'niet'om'het'nog'eens'te'
doen.'Geef'ook'nooit'in'het'openbaar'kriAek'op'de'gedachten'of'ideeën'van'een'
adolescent'en'spot'er'zeker'niet'mee.'
'
• Zorg'dat'de'Aener'de'rol*van*emo(es*in*het*proces*van*beslissen*begrijpt;'gevoelens'zoals'boosheid,'angst,'bedroefdheid'of'uitgelatenheid'kunnen'een'oordeel'vertroebelen.'
Beslissingen,'zeker'als'ze'belangrijke'gevolgen'kunnen'hebben,'moeten'gemaakt'worden'
als'je'kalm'bent'en'nog'eens'bekeken'worden'‘na'er'nog'eens'een'nachtje'over'geslapen'te'
hebben’.''
• Gebruik'waar'mogelijk'open*vragen.'Die'wekken'namelijk'discussie'op:'‘Als'je'nu'stopt'met'pianoles'en'in'plaats'daarvan'extra'gaat'trainen'met'de'voetbalselecAe,'wat'
zijn'dan'voor'jou'de'voordelen'en'de'nadelen?’'
59'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
20'
De leraar en zijn aanpak in stimuleren van denken en redeneren (bron: Het Tienerbrein)
• SAmuleer'de'Aener'om'zich'een'beeld,'een'mentale'voorstelling'te'vormen'
• Open'vragen'en'uitdagende'reacAes'ontwikkelen'het'denkproces'
• De'adolescent'gaat'zich'opinies'vormen:'‘de'regering'
moet'dat'anders'aanpakken’'
• De'Aener'gaat'wat'ondernemen;'maatschappelijk'
engagement'aangaan'
• De'Aener'kan'het'niet'allemaal'zelf'maar'heeN'baat'bij'
structuur'
• De'Aener'wordt'autonoom:'‘ik'kan'zelf'dingen'doen'en'
voor'mezelf'denken’'
60'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Train abstract denken en generaliseren
• Denk#structurering'Ik(stel(mezelf(voor(op(een(luxe(jacht.(Middellandse(zee.(Ik(zie(….tja…Wat(doe(ik?(Zieen(en(gamen….Wat(doe(je(als(je(30(bent?(Rijk(zijn.(Waarmee?...('
• Laat'expliciteren'Wim,(Toos(en(Chantal(en(ik(hebben(het(gehad(over…Toos(en(Wim(waren(het(niet(eens(over….Tja,(waar(hadden(jullie(het(over?(('
• Abstraheren''Overeenkomst(tussen(een(ei(en(deze(spelende(hondjes.(Wat(hoort(niet(in(dit(rijtje(thuis:(slang,(kikker,(krokodil,(rat'
(
• Taal#ambiguiteit'
‘Wat(een(pracht(jurk(heb(je(aan(…’.(‘Zou(je(je(je(jas(niet(aandoen?’'
61'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
8. Aanpak 2. Werk aan ver-beelden en denken
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
21'
Leer ver-beelden
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
• Visualiseren en mentaliseren
• Leer het kind een mentaal model maken ‘wat zie je …?’
• Geen toeschouwer maar deelnemer
Laat een voorstelling maken ‘in de geest’
64'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
DenksAmulerende'vragen'
• Wat'zie'je'op'de'foto?'
• Wat'betekent'het?'
• Waar'speelt'dit'zich'af?''
• Wat'is'er'5'minuten'eerder'gebeurd?'
• Wat'gebeurt'over'5'minuten?''
• Hoe'noem'je'dat?''
• Wat'vind'je'ervan?''
65'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
22'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
68'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
19#04#18'
23'
9. Take Home
• De'Aener'is'een'rups.'Het'duurt'nog'jaaaren'voor'hij/zij'vlinder'is'
'
• De'docent'speelt'een'essenAële'rol'in'ontplooiing'(die'breder'is'dan'schoolse'vaardigheden'
'
• Houd'rekening'met'sekse,'met'opleiding'ouders,'met'
leerling#factoren'
'
• Werk'acAef'aan'brede'ontwikkeling.'En'aan'taal'&'denken.'
Die'zijn'belangrijkste'voertuig'van'zelfinzicht'en'zelfregulaAe'
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Werk aan vaardigheden die CITO niet toetst
• CreaAviteit'• KriAsch'denken'• Veerkracht'• Inlevingsvermogen'
• MoAvaAe'
• Behoedzaamheid'
• Zelfstandigheid'• Verantwoordelijkheid'• DoorzeYngsvermogen'
• Nieuwsgierigheid'• Humor'
• Discipline'
• Daadkracht'• Leiderschap'• Mededogen'
• Moed'
• Verbazing'• Bescheidenheid'• Geduld'• Verdraagzaamheid'
• Samenwerking'
• Flexibiliteit'• Accuratesse'• Betrouwbaarheid'
70'@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
Twieer:''@jellejolles'
(Web:'www.jellejolles.nl'
(Boek:(Het'Tienerbrein,'
AUP'2016,'2017'
'
'
Dank
@jellejolles,(ouderavond(Hermann(Wesselink(College,(Amstelveen,(27(maart(2018(
top related