zelfgerapporteerde kenmerken van adhd en autisme van ouders van kinderen in de kinder- en...

Zelfgerapporteerde

kenmerken van

ADHD en autisme

bij ouders van

kinderen in de KJPDr. Patricia van Deurzen

Karakter Academie

4/2/2015www.karakter.com 2

4/2/2015www.karakter.com 3

design

4/2/2015www.karakter.com 4

DSM-classificatie kind:

ADHD

Autisme

ADHD en autisme

Andere psychiatrische

stoornissenOuders:

ADHD Self Rating Scale

(ASRS)

Zelfrapportage Sociale Omgang

bij Volwassenen (ZSOV)

4/2/2015www.karakter.com 5

onderzoekspopulatie

Ouders van 1703 patiënten

Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie locatie Nijmegen

(Universitair Cluster)

Gemiddelde leeftijd ptn 9 jr, range 1-19 jr

34% meisjes, 66% jongens

Kenmerken van

ADHD en autisme

bij ouders

NB: statistisch significante verschillen tussen

moeders en vaders (p<.001)

Klinische significantie?...

4/2/2015www.karakter.com 6

Gemiddeld (SD) Min-maxAdhd kenmerken moeder (ASRS)

7.5(4.7) 0-24

Adhd kenmerken vader (ASRS)

7.8(4.4) 0-24

Autisme kenmerken moeder (ZSOV)

40.5(6.8) 2-57

Autisme kenmerken vader (ZSOV)

39.3(7.0) 0-54

DSM-classificaties

kinderen

NB: momenteel meer comorbide classificaties

autisme en adhd dan enkele jaren geleden

4/2/2015www.karakter.com 7

DSM classificatieKIND

N %

autisme 486 29%adhd 579 34%autisme en adhd 191 11%

anders 354 21%missing 93 5%

4/2/2015www.karakter.com 8

DSM-classificatie kind:

ADHD

Autisme

ADHD en autisme

Andere psychiatrische

stoornissenOuders:

ADHD Self Rating Scale

(ASRS)

Zelfrapportage Sociale Omgang

bij Volwassenen (ZSOV)

Resultaten ?

Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD

symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).

4/2/2015www.karakter.com 9

Resultaten ?

Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD

symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).

Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS

symptomen (p=0.003).

4/2/2015www.karakter.com 10

Resultaten ?

Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD

symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).

Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS

symptomen (p=0.003).

Moeders (en niet de vaders) van patienten met alleen ADHD en van patienten met

andere psychiatrische stoornissen rapporteerden minder ASS symptomen

(p=0.010).

4/2/2015www.karakter.com 11

Resultaten ?

Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD

symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).

Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS

symptomen (p=0.003).

Moeders (en niet de vaders) van patienten met alleen ADHD en van patienten met

andere psychiatrische stoornissen rapporteerden minder ASS symptomen

(p=0.010).

Vaders (en niet de moeders) van patienten met de combinatie ADHD en ASS

rapporteerden meer ADHD symptomen (p=0.004).

4/2/2015www.karakter.com 12

Resultaten ?

Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD

symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).

Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS

symptomen (p=0.003).

Moeders (en niet de vaders) van patienten met alleen ADHD en van patienten met

andere psychiatrische stoornissen rapporteerden minder ASS symptomen

(p=0.010).

Vaders (en niet de moeders) van patienten met de combinatie ADHD en ASS

rapporteerden meer ADHD symptomen (p=0.004).

Effectgroottes waren klein!!! (R2s <0.01 en

gecorrigeerde R2s<0.001).

4/2/2015www.karakter.com 13

De huidige analyse toont statistisch significante verschillen tussen

groepen, maar de verschillen zijn vanuit klinisch oogpunt bezien

nihil (kleine effectsizes, maximaal 2 punten op respectievelijk

een 24 en 57 puntsschaal). Deze klinische nuance laat zien dat

het voorkomen van ADHD en ASS symptomen bij ouders van

kinderen en jongeren met psychiatrische stoornissen niet zoveel

verschilt tussen patientgroepen. Deze studie illustreert het

belang van het onderscheiden van statistische en klinische

significantie.

Conclusie

4/2/2015www.karakter.com 14

Discussiepunten

4/2/2015www.karakter.com 15

Statistische significantie,

Effectgroottes,

En

Klinische significantie

Discussiepunten

Zou het zo kunnen zijn dat ouders van kinderen met autisme en/of adhd eigen autisme

en adhd kenmerken onderrapporteren?

• Hebben ze een ander referentiekader en vinden ze het wel meevallen?

• Zijn zelfobservatievaardigheden beperkter?

4/2/2015www.karakter.com 16

Discussiepunten

Zou het zo kunnen zijn dat ouders van kinderen met psychiatrische problematiek

vergelijkbaar rapporteren op zelfrapportagelijsten met ADHD en autisme

kenmerken, ongeacht de pathologie van het kind? Is er een generieke in plaats van

specifieke relatie tussen ‘pathologie’ ouders en kind?

4/2/2015www.karakter.com 17

4/2/2015www.karakter.com 18

Disclosure belangen spreker

(potentiële) belangenverstrengeling Geen

Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Geen

Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)

vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …

N.v.t.

Hartelijk

Dank voor uw

aandacht

Dr. Patricia van Deurzen, Karakter Academie 4/2/2015www.karakter.com 19