an. et vol. cix 1 septembris 2017 n. 9 acta ......« resplendebat cutis faciei suae ex consortio...

72
ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico – Città del Vaticano – Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA FRANCISCI PP. LITTERAE DECRETALES Quibus beatis Francisco et Hyacinthae Marto Sanctorum honores decernuntur. FRANCISCUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM « Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et Hyacinthae Marto a Deo concessa est qui donum acceperunt vultum Beatae Mariae Virginis contemplandi et postea magna fidelitate eius nuntium vivendi. Hoc modo oculi et cor utriusque, humilis et pauperis, splendore repleti sunt et caeli beatitudine. Franciscus die XI mensis Iunii anno MCMVIII natus est et Hyacintha die V mensis Martii anno MCMX. Erant filii minores natu Emmanuelis Petri Marto atque Olympiae de Jesus, provenientium e vico Aljustrel, paroeciae Fatimensis, dioecesis Leiriensis-Fatimensis. In ambitu familiari et sociali modesto creverunt atque simplicem sed solidam christianam educationem acceperunt, per parentum fidei testimonium. Quandoquidem Franciscus octo annos erat natus et Hyacintha sex, pascere familiae gregem coepe- runt, hoc munere exercendo totam diem implentes, una cum consobrina Lucia. Anno MCMXVI ter Angelum Pacis viderunt, qui eos ad adorationem invitavit tempusque Deo dicandum. Inter menses Maium et Octobrem anni An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9

Upload: others

Post on 11-Mar-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

ACTA APOSTOLICAE SEDIS

C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E

Directio: Palazzo Apostolico – Città del Vaticano – Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA FRANCISCI PP.

LITTERAE DECRETALES

Quibus beatis Francisco et Hyacinthae Marto Sanctorum honores decernuntur.

FRANCISCUS EPISCOPUS

ServuS Servorum Dei

aD perpetuam rei memoriam

« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b).

Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et Hyacinthae Marto a

Deo concessa est qui donum acceperunt vultum Beatae Mariae Virginis

contemplandi et postea magna fidelitate eius nuntium vivendi. Hoc modo

oculi et cor utriusque, humilis et pauperis, splendore repleti sunt et caeli

beatitudine.

Franciscus die XI mensis Iunii anno MCMVIII natus est et Hyacintha die

V mensis Martii anno MCMX. Erant filii minores natu Emmanuelis Petri

Marto atque Olympiae de Jesus, provenientium e vico Aljustrel, paroeciae

Fatimensis, dioecesis Leiriensis-Fatimensis. In ambitu familiari et sociali

modesto creverunt atque simplicem sed solidam christianam educationem

acceperunt, per parentum fidei testimonium. Quandoquidem Franciscus

octo annos erat natus et Hyacintha sex, pascere familiae gregem coepe-

runt, hoc munere exercendo totam diem implentes, una cum consobrina

Lucia. Anno MCMXVI ter Angelum Pacis viderunt, qui eos ad adorationem

invitavit tempusque Deo dicandum. Inter menses Maium et Octobrem anni

An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9

Page 2: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

896 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

MCMXVII, die XIII uniuscuiusque mensis (excepto die XIX mensis Augusti) a

Beata Maria Virgine a Rosario sunt invisi. Primo in occursu Virgo Maria

ex iis quaesivit: “Vultisne vos Deo offerre?”. Simul cum consobrina Lucia

firmiter responderunt: “Ita, volumus”; ac deinde vitam orationis, meditatio-

nis et paenitentiae agebant. Oblatio Francisci modum vivendi amplecta est

qui adoratione contemplationeque nitebatur. Semper quoties potuit, locum

solitarium adibat ad orandum, longas horas in silentio ecclesiae paroecialis

degens, prope tabernaculum, ut “Iesum absconditum” comitaretur. In oratio-

nis consuetudine Franciscus tristem videbat Deum ob mundi aerumnas; cum

Deo patiebatur Eumque consolari desiderabat. Inter tres videntes spiritu

contemplationis eminuit atque vitam orationis aluit diligenter auscultans

silentium in quo Deus loquitur. Sivit ut in se ineffabilis Dei praesentia ha-

bitaret: “Ego sentiebam Deum in me esse, sed nesciebam quomodo erat!”

Incipiens inde ab hac experientia alios etiam in orationem accipere coepit.

Mense Octobri anno MCMXVIII bronchopulmonite est correptus, victima luis.

Die II mensis Aprilis anno MCMXIX confessionem, sequenti vero die Viaticum

accepit, atque die IV mensis Aprilis serenus domi obiit, a suis circumdatus

familiaribus.

Donum sui quod Hyacintha Deo fecit indolis affectuosae erat et effusae.

Apparitionibus Angeli et Matris Dei tacta, permota fuit potissimum crucia-

tibus “pauperum peccatorum” et missione apostolica Sancti Patris. Opus

quod assumpsit per “fiat” Beatae Mariae Virgini a Rosario datum, effecit

ut viveret plene se ipsam obliviscens atque orationes et sacrificia pro bono

eorum qui patiuntur offerens. Saepe desiderium significabat participandi

cum omnibus amorem quem pro Cordibus Iesu et Mariae sensit; hic amor

eius sollicitudinem de dolentibus augebat. Omnes parvi gestus eius diei,

etiam molestiae a morbo provocatae, rationem constituebant oblationis Deo

exhibendae pro conversione peccatorum et pro Sancto Patre. Cibum suum

cum pauperibus communicabat, ieiunium offerens in sacrificium veluti sig-

num sui aperti animi ut tota Dei esset. Compassio, potissimum erga omnes

qui longe a Deo vivebant, adduxit eam ut missionem Salvatoris adimple-

ret: omnia facere cupiebat ad animas peccatorum salvandas. Exeunte anno

MCMXVIII etiam Hyacintha bronchopulmonite est correpta, victima luis. Mense

Ianuario anno MCMXX in Lisbonensem urbem est allata, ut in valetudinario

curaretur. Nocte diei XX mensis Februarii eiusdem anni animam Deo reddidit.

Page 3: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 897

Vasta solidaque fama eorum sanctimoniae considerata, die XXX mensis

Aprilis anno MCMLII Episcopus Leiriensis Processus inquisitionis dioecesanos

inchoavit, qui usque ad annum MCMLXXIX perduraverunt. Die XIII mensis Maii

anno MCMLXXXIX sanctus Ioannes Paulus II declaravit Servos Dei Franciscum

Marto eiusque sororem Hyacintham virtutes theologales, cardinales iisque

adnexas heroicum in modum exercuisse. Idem Pontifex die XXVIII mensis

Iunii anno MCMXCIX Decretum super miraculo promulgavit eorum interces-

sioni attributo. Die XIII mensis Maii anno MM sollemni praesedit celebrationi

beatificationis Fatimae, in loco apparitionum Sanctissimae Virginis Mariae.

Canonizationis causa examini subiecta est coniecta sanatio miraculosa,

quam Consilium Medicorum Congregationis de Causis Sanctorum die II

mensis Februarii anno MMXVII iudicavit sub luce scientiae medicae inexpli-

cabilem esse. Consultores Theologi die XXI eiusdem mensis hanc sanationem

intercessioni beatorum Francisci et Hyacinthae Marto tribuerunt. Patres

Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria die XXI sequentis mensis Mar-

tii iudicaverunt sanationem verum miraculum fuisse. Nosmet Ipsi, post

promulgationem Decreti super miro, die XX mensis Aprilis anno MMXVII

Consistorio praefuimus in quo decrevimus Francisci et Hyacinthae canoniza-

tionem Fatimae celebratum iri die XIII mensis Maii anno MMXVII, centesima

anniversaria memoria recurrente primae ibidem apparitionis Beatae Mariae

Virginis, in occasione Nostrae peregrinationis ad celeberrimum Fatimense

Sanctuarium.

Hodie igitur Fatimae, in loco apparitionum Beatae Mariae Virginis, inter

Missarum sollemnia hanc pronuntiavimus formulam:

Em honra da Santissima Trindade, para exaltação da fé católica e in-

cremento da vida cristã, com a autoridade de nosso Senhor Jesus Cristo,

dos Santos Apóstolos Pedro e Paulo e Nossa, depois de termos longamente

refletido, implorado várias vezes o auxílio divino e ouvido o parecer de mui-

tos Irmãos nossos no Episcopado, declaramos e definimos como Santos os

Beatos Francisco Marto e Jacinta Marto e inscrevemo-los no Catálogo dos

Santos, estabelecendo que, em toda a Igreja, sejam devotamente honrados

entre os Santos. Em nome do Pai e do Filho e do Espírito Santo.

Effundatur super nos eiusdem spiritum agnitionis, dilectionis et simpli-

citatis, quo Deus Pater hos sanctos pueros implevit, ut, sedula imitatione

sincere obsequentes, eidem fide et opere placeamus.

Page 4: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

898 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Quae autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum vim habere,

contrariis minime officientibus rebus quibuslibet.

Datum Fatimae, die tertio decimo mensis Maii, anno Domini bis mille-

simo septimo decimo, Pontificatus Nostri quinto.

EGO FRANCISCUS

Catholicae Ecclesiae Episcopus

Leonardo Sapienza, Proton. Apost.

Loco G PlumbiIn Secret. Status tab., n. 371.010

Page 5: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 899

LITTERAE APOSTOLICAE

I

Venerabili Servae Dei Elisabethae Sanna Beatorum honores decernuntur.

FRANCISCUS PP.

Ad perpetuam rei memoriam. — « Quamdiu fecistis uni de his fratribus

meis minimis, mihi fecistis » (Mt 25,40).

Venerabilis Serva Dei Elisabetha Sanna plene haec verba Domini vixit,

cupiens Eum laudare atque Eius voluntatem adimplere, indefesse omnibus

egentibus inserviit in iis quae pertinebant tum ad eorum vitam terrestrem

tum ad aeternam salutem. Saepe enim repetebat: “Velim Caelum plenum,

Purgatorium vacuum, Infernum clausum”.

In loco Codrongianos (Sacceri), in Sardinia, die XXIII mensis Aprilis anno

MDCCLXXXVIII est nata, secunda e novem filiis, in familia rustica satis lo-

cupleti atque magna fide catholica suffulta. Pater munus praefecti istius

pagi sustinuit; unus e fratribus Elisabethae, Antonius Aloisius, sacerdos est

factus. Tres menses nata, variola est correpta, ob quam facultatem amisit

brachia levandi; digitos movebat et carpos, tamen cibum ad os manibus

afferre non valebat, neque signum crucis facere, capillos pectere, faciem

sibi lavare, vestes induere; at poterat panem efficere, in furnum immittere

et e furno extrahere. Quamvis corporis eius pateret incommoditas, mox in

matrimonium est petita. Uxor ducta, cum Antonio Maria Porcu felix omnino

fuit. Coniuges septem habuerunt filios, e quibus tamen duo mox obierunt.

Licet praepedita esset in motibus, optime eos instituit, et cum iis educavit

etiam pueros pagi, catechesim ipsis tradens eosque ad sacramenta prae-

parans. Eius domus omnibus aperta fuit, potissimum feminis quae ediscere

cantus cupiebant et orationes. XVII elapsis matrimonii annis, die XXV mensis

Ianuarii anno MDCCCXXV mortuus est eius maritus. Reverendus Dominus

Antonius Aloisius, Venerabilis Servae Dei frater, omnino prudentiam et

animum sororis laudavit, quae, dolens, non desperavit, sed in muneribus

familiaribus exercendis est prosecuta, in rusticis laboribus, in mansionibus

domesticis, in iuvandis egentibus et saepe invisendo Sanctuarium Beatae

Mariae Virginis de Saccargia. Licet multum tempus in ecclesia adstaret,

Page 6: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

900 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

domi semper ordinem servavit quae parvum celeriter factum est oratorium.

In vita spiritali crescens, Elisabetha, consultatis praedicatore quaresimali,

confessario atque Vicario Generali Archidioecesis Turritanae, veluti vidua

votum castitatis nuncupavit.

Adhortante praedicatore quaresimali, Terram Sanctam voluit invise-

re. Persuasum habens suam matrem suumque fratrem Antonium Aloisium

curam de filiis, iam adultis, esse habituros, aliorum etiam petivit auxi-

lium, dicens: “Sollicitudine prosequamini familiam meam, usque ad reditum

meum”. Itaque die XXV mensis Iunii anno MDCCCXXXI Ianuam petivit, unde

Palestinam adiret. Improviso, in itinere, propositum adimpleri non potuit et

peregrinatores Romam adire debuerunt. Hic post breve tempus ipsa sanc-

tum Vincentium Pallotti cognovit cuius spiritali moderamini se concredidit.

Ille certiorem fecit Reverendum Dominum Antonium Aloisium sororem ob

corporis rationem Sardiniam redire deberet. Revera, transeuntibus annis,

morbus acutior semper fiebat et reditus impossibilis fuit. Ipsa Elisabetha,

anno MDCCCLII, in processu beatificationis Vincentii Pallotti, sub iuramento,

ad interrogationem de mansione sua Romae, hoc modo rationes exposuit:

“Ego Romam veni cum proposito in patriam meam redeundi et hanc ob

rem non ordinavi res meas. (...) Intellexi in patriam me redire non posse,

quoniam iter (...) valde mihi nocuerat”. Peculiaris explanatio cur Romae

maneret ab ipsis medicis est data. Anno MDCCCXXXVIII doctor Petrilli scripsit

de “molestissima palpitatione cordis simul cum fortibus et acutis doloribus

artuum” actum esse et declaravit: “Cum infelicem experta esset eventum

(...) tum per mare tum per terram, paulum afuit quin vitam amitteret.

Cum nunc (...) ad extraordinarium pervenerit motum vertiginosum capitis,

mea sententia, si aliud iter agat, aliud poterit peius capere incommodum”.

Cum domum redire non potuisset, dolebat et multum flebat, tamen animum

non amisit; valuit se Deo concredere, novam condicionem accipere atque

proximo inservire, Evangelio et Ecclesiae fidelis. Pauperibus et aegrotis

auxiliabatur in eo quod pertinet tum ad corpus tum ad animum, continua

prece sustentata quae ei vim spiritualem praebebat pro singulari apostolatu

laico, potissimum in Valetudinario Insanabilium. Hunc modum agendi usque

ad mortem produxit, quae die XVII mensis Februarii anno MDCCCLVII evenit.

Eius sanctitatis fama tanta fuit ut, quattuor mensibus ab obitu elapsis,

die XV mensis Iunii anno MDCCCLVII, Cardinalis Vicarius Urbis Causam beati-

ficationis Romae inchoaret. Interrupta anno MCMXI, anno MCMXC iterum est

Page 7: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 901

cepta. Servatis de iure servandis atque Positione parata, Consultores Theologi

sententiam positivam circa sanctitatem Servae Dei in Congressu peculiari die

XX mensis Novembris anno MMXII protulerunt. Patres Cardinales et Episcopi,

in Sessione Ordinaria die XXI mensis Ianuarii anno MMXIV habita, edixerunt

Servam Dei heroum in modum virtutes exercuisse. Itaque Nosmet Ipsi die

XXVII mensis Ianuarii anno MMXIV Congregationi de Causis Sanctorum facul-

tatem fecimus ut Decretum super virtutibus promulgaret. Pro beatificatione

Postulatio Causae praebuit coniectam miram sanationem, quam Consultores

Medici eiusdem Congregationis de Causis Sanctorum die XXVI mensis Mar-

tii anno MMXV iudicaverunt sub luce scientiae et medicinae inexplicabilem

esse. Die IX mensis Iunii eodem anno Consultores Theologi, in Congressu

peculiari congregati, eiusmodi sanationem intercessioni Venerabilis Servae

Dei tribuerunt. Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria die XII

mensis Ianuarii anno MMXVI edixerunt hanc sanationem verum miraculum

fuisse. Nosmet Ipsi Congregationi de Causis Sanctorum facultatem fecimus

ut Decretum super miro die XXI mensis Ianuarii anno MMXVI promulgaret.

Decrevimus etiam ut Beatificationis ritus die XVII mensis Septembris eius-

dem anni in Basilica loci Saccargia, in Codrongianos (Sacceri), perageretur.

Hodie igitur eodem in loco de mandato Nostro Venerabilis Frater Nos-

ter Angelus S.R.E. Cardinalis Amato, S.D.B., Praefectus Congregationis de

Causis Sanctorum, textum Litterarum Apostolicarum legit, quibus Nos Ve-

nerabilem Servam Dei Elisabetham Sanna, viduam, in Beatorum numerum

adscribimus: Nos, vota Fratris Nostri Pauli Marii Vergilii Atzei, O.F.M. Conv.,

Archiepiscopi Metropolitae Turritani, necnon plurimorum aliorum Fratrum

in Episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de

Causis Sanctorum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem faci-

mus ut Venerabilis Serva Dei Elisabetha Sanna, christifidelis laica, vidua,

tertiaria professa Ordinis Minorum S. Francisci, sodalis Unionis Aposto-

latus Catholici a S. Vincendo Pallotti, humilis imitatrix Christi et diligens

testis eius caritatis, Beatae nomine in posterum appelletur, eiusque festum

die septima decima mensis Februarii, qua in caelum nata est, in locis et

modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et

Spiritus Sancti.

Effundatur super nos eiusdem spiritum agnitionis et dilectionis Dei, quo

hanc beatam mulierem implevit, ut, sedula imitatione sincere obsequentes,

eidem fide et opere placeamus.

Page 8: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

902 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Quae autem his Litteris decrevimus, niinc et in posterum rata et firma

esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus.

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XVII

mensis Septembris, anno Domini MMXVI, Iubilaeo Misericordiae, Pontificatus

Nostri quarto.

De mandato Summi Pontificis

petruS card. parolin

Secretarius Status

Loco G Plumbi

In Secret. Status tab., n. 324.857

Page 9: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 903

II

Venerabili Servo Dei Engelmaro (in saeculo: Huberto) Unzeitig, presbytero et martyri, Beatorum honores decernuntur.

FRANCISCUS PP.

Ad perpetuam rei memoriam. — « Quis nos separabit a caritate Christi?

Tribulatio an angustia an persecutio an fames an nuditas an periculum an

gladius? Sicut scriptum est: “Propter te mortificamur tota die, aestimati

sumus ut oves occisionis”. Sed in his omnibus supervincimus per eum, qui

dilexit nos » (Rom 8, 35-37).

Venerabilis Servus Dei Engelmarus (in saeculo: Hubertus) Unzeitig in

brevi aevo suo, haec beati Pauli apostoli verba adhibens, testimonium fidei

inter persecutiones praebuit proximumque suum sic dilexit, ut vitam ipsam

pro eo poneret, dum typho aegris in campo captivorum constipationis Da-

chaviae subveniebat.

Invictus Christi hic discipulus anno MCMXI in loco vulgo Greifendorf nun-

cupato in Moraviae regione, sed Germanicis incolis omnino frequentata,

triduo post ortum ad baptismalem fontem ecclesiae paroecialis in honorem

Sanctae Catharinae virginis et martyris dicatae regeneratus est. Familia

eius gravi luctu ante tempus iactata est: anno MCMXVI enim, grassante primo

mundiali bello, pater eius Ioannes, qui tunc militabat, ingruentem prop-

ter typhi contagionem vita excidit. Studiorum tempore, dum adhuc puer

erat, Engelmarus desiderium sese Dei servitio consecrandi gloriaeque Eius

et proximi bono, praesertim in missionibus, vacandi animadvertit. Libellis

Missionariorum de Mariannhill fortuito lectis, ab huius Congregationis Su-

perioribus expostulavit, ut in ea reciperetur, ac secundum tulit responsum.

Pagum petiit vulgo Reimlingen in Bavaria die XVIII mensis Aprilis anno

MCMXXVIII apud Seminarium pro vocationibus adultorum ad lycei studia com-

plenda. Proviso studiorum curriculo perfecto, in vicum Sancti Pauli prope

urbem Arcen in Nederlandia missus est in domum Novitiatus, ubi die XXX

mensis Aprilis anno MCMXXXIV annum probationis vestitione iniit, nomine

Engelmari in religione sumpto. Die I mensis Maii anno MCMXXXV vota religio-

sa temporaria professus est ac dein Herbipolim migravit apud Seminarium

Sancti Pii X ad studia philosophiae ac theologiae attendenda, quae die VI

Page 10: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

904 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

mensis Augusti anno MCMXXXIX ordinatione presbyterali cumulavit et die XV

eiusdem mensis primae Missae in urbe sua natali celebratione.

Aestate anni MCMXL sacerdotale ministerium in loco vulgo Riedegg in

Austria septentrionali ei mandatum est et, post duos menses, Episcopo

Linciensi dilucide expetente, Venerabilis Dei Servus parochus nominatus est

in vico vulgo Glöckelberg in Bohemia, tunc temporis vero Germaniae adnexo

ac Dioecesi Linciensi subiecto. Cum honeste simpliciterque opiniones suas

patefecisset, catholicae doctrinae admodum enutritas, auctoritatum nazista-

rum oculos in se convertit. Ad sodales clandestinae praefecturae Germaniae

delatus, die XXI mensis Aprilis anno MCMXLI eo crimine deprehensus est quod

de Christi universali potestate praedicaverat summumque ducis Adolphi

Hitler imperium infitiabatur. Praeterea, ad captiosum interrogatum respon-

derat Hebraeos quoque omnibus aliis pares esse homines ac proinde iisdem

iuribus officiisque instructos. Contra omnem exspectationem manifestae,

eius innocentiae innisam, sex post hebdomadas carceris Linciae, reus exis-

timatus est et ad campum captivorum constipationis Dachaviae damnatus.

Reverendus Pater Engelmarus captivitatem suam ea tranquillitate aequi-

tateque animi adiit, quae ad homines vere pertinent Deo propinquos. Cum

indole verecundus ac modestus esset, brevi omnibus cum sociis suis gratiam

iunxit et quibusdam cum moderatoribus cohortium satellitorum ducis non-

numquam colloqui valuit. Exeunte anno MCMXLIV, ingentem atque effusum ob

multorum captivorum ex Orientali Europa adventum foeda typhi pustulosi

cum cutis efflorescentiis tabes in campum constipationis incessit. Magnus

mortuorum numerus infirmorumque ministrorum defectus eos, qui campo

praeerant, impulerunt, ut presbyteros captivos, quos illuc usque semper

despexerant atque oppresserant, adirent, ab illis expetentes voluntarios, qui

aegrotis contagione correptis assiderent. Consecutiones quae fieri poterant

neglegens, certam scilicet tabem ac deinde mortem, Venerabilis Servus Dei

seipsum obtulit, ut morbo laborantes curaret ultimamque religionis iisdem

afferret consolationem. Sicuti autem praevideri poterat, paulo post ipse labe

correptus est et die II mensis Martii anno MCMXLV spiritum Deo reddidit.

Corpus eius discrete valuit cremari eiusque colligi cineres, qui postea e

campo captivorum constipationis fortunate evecti sunt ac die XXX mensis

Martii anno MCMXLV Herbipoli in crypta Missionariorum de Mariannhill se-

pulti. Die XX mensis Novembris anno MCMLXVIII urna translata fuit intra moe-

nia ecclesiae Sacratissimi Cordis Iesu eiusdem Congregationis in eadem urbe.

Page 11: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 905

Constantem propter suam benignitatem ac sollicitudinem proximi necessi-

tatum Engelmarus Unzeitig exinde uti « angelus Dachaviae », « Maximilianus

Kolbe Germanorum » et « martyr caritatis in proximum » commemoratus est.

Perseverante atque augescente fama sanctitatis et martyrii Venerabilis

Servi Dei, apud Curiam Episcopalem Herbipolensem a mense Iulio anni

MCMXCI ad mensem Iunium anni MCMXCVI Inquisitio dioecesana celebrata est,

cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum De-

creto diei XI mensis Ianuarii anno MMII probatae sunt. Expletis iure statutis,

die III mensis Iulii anno MMIX de licentia Decessoris Nostri Benedicti XVI

Decretum super virtutibus heroicis promulgatum est atque exinde constitu-

tum, ut martyrium assertum quoque inquireretur. Positione confecta, die III

mensis Martii anno MMXV Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum

prosperam censuit sententiam ac Patres Cardinales et Episcopi in Sessione

Ordinaria die XIX mensis Ianuarii anno MMXVI habita agnoverunt mortem Ve-

nerabilis Servi Dei Engelmari Unzeitig verum fuisse martyrium. Quapropter,

Nosmet Ipsi concessimus, ut Congregatio de Causis Sanctorum Decretum

super martyrio promulgaret, atque statuimus proinde, ut ritus Beatificationis

die XXIV mensis Septembris eodem anno Herbipoli perageretur.

Hodie igitur eadem in urbe de mandato Nostro Venerabilis Frater Nos-

ter Angelus S.R.E. Cardinalis Amato, S.D.B., Praefectus Congregationis

de Causis Sanctorum, textum Litterarum Apostolicarum legit, quibus Nos

Venerabilem Servum Dei Engelmarum (in saeculo: Hubertum) Unzeitig in

Beatorum numerum adscribimus:

Nos, Vota Fratis nostri Friedhelmi Hofmann, Episcopi Herbipolensis,

necnon plurimorum aliorum Fratrum in Episcopatu multorumque christi-

fidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, auc-

toritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabilis Servus Dei

Engelmarus Unzeitig (in saeculo: Hubertus), martyr, sacerdos professus

Congregationis Missionariorum de Mariannhill, pastor invictus et caritatis

heroicus testis, etiam in vinculis captivitatis, Beati nomine in posterum

appelletur eiusque festum die secunda mensis Martii, qua in caelum ortus

est, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine

Patris et Filii et Spiritus Sancti.

Clarus hic martyr, vir sanctus qui amavit Christum in vita sua eumque

imitatus est in morte coronam ideo triumphalem merens, in quo Deus crucis

mysterium mirabiliter illustravit, ut, ex eiusdem sacrificio roborati, nosme-

Page 12: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

906 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

tipsi Christo fideliter haerentes ad salutem omnium operaremur, sicuti fortis

in eiusdem confessione vixit, ita et fidei nostrae praebeat firma incrementa

virtutum et multiplici suffragio apud Dominum intercedat.

Quae autem his Litteris decrevimus, nunc et in posterum rata et firma

esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus.

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXIV

mensis Septembris, anno Domini bismillesimo sexto decimo, Pontificatus

Nostri quarto.

De mandato Summi Pontificis

petruS card. parolin

Secretarius Status

Loco G Plumbi

In Secret. Status tab., n. 345.116

Page 13: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 907

III

Venerabili Servo Dei Iusto Takayama Ukon, martyri, Beatorum honores de-cernuntur.

FRANCISCUS PP.

Ad perpetuam rei memoriam. — « Iustus ut palma florebit » (Ps 91, 13).

« In memoria aeterna erit iustus » (Ps 111,7).

Conversatio et martyrium Venerabilis Servi Dei Iusti Takayama Ukon

his verbis in exsequiis Manilae celebratis efficta sunt. Qui navitatem missio-

nariam Societatis Iesu in Iaponia perdiu sustinuit fidelisque in christianae

fidei confessione constitit, ipsi nomini suo Iusto revera honorem detulit

atque cardo evangelizationis illo tempore in patria factus est.

Circiter anno MDLII ortus est in urbe vulgo Toyono-cho intra fines prae-

fecturae Osakensis post annum tertium quam sanctus Franciscus Xavier,

missionarius Societatis Iesu, fidem christianam in Iaponiam attulerat. Fami-

lia eius superioris ordinis erat illius vulgo daimyò seu feudi dominorum, qui

in sociali Iaponiae mediae aetatis et primi aevi moderni ratione gubernium

exercebant post shogun, supremum scilicet exercitus ducem; latifundia pos-

sidebant iisdemque facultas concedebatur arma induendi. Familia Takayama

missionariorum christianorum adventum libenter accepit eosque sustentavit

in apostolica perficienda opera atque sub suo habuit patrocinio. Duodecim

annos natus, Servus Dei christifidelis factus est et ad fontem regenerationis

ductus nomen sumpsit Iusti. Deinde in feudo suo admodum indulsit, ut fidem

subditi ipsi amplecterentur, ex quorum numero sanctus Paulus Miki fulsit.

Anno autem MDLXXXVII Imperii Procurator Toyotomi Hideyoshi persecu-

tionem contra christianam fidem incohavit et, missionariis e Iaponia pulsis,

christifidelibus Iaponicis ipsis sollicite suasit, ut adventiciam religionem de-

sererent. Eorum multi eiurarunt, sed Takayama ac pater eius Darius decora

ac bona amittere maluerunt et in urbem vulgo Kanazawa relegari, dummodo

Christi fideliter tenerent Evangelium. Insequentibus annis revera Servus

Dei sub optimatium amicorum tutelam vixit et in opere Evangelii nuntiandi

valuit perseverare. Anno MDXCVII autem, adiunctis admodum saevientibus,

sex et viginti catholici tum Iaponienses tum advenae cruci affixi crudeliter

mactati sunt. Sed ne lugenda in illa quidem immanitate et certo in discri-

Page 14: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

908 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

mine vitae Takayama a fide deficere renuit. Cum gubernium sedem in urbe

vulgo Edo habens anno MDCXIV Christi fidem omnino e Iaponia depellere

statuit, Servus Dei primum Nagasakium deportatus est ac dein in exsilium

abiit. Trecentorum catholicorum secum ad insulas Philippinas duxit gregem,

qui mense Decembri portum suum cepit et Manilae constitit, ubi summis

honoribus ipse a sodalibus Societatis Iesu ex Hispania acceptus est, quorum

rex extemplo nobili catholico propositum exprompsit supremum exercitus

Iaponiae ducem evertendi, quod autem Servus Dei omnino recusavit.

His in tempestatibus Takayama contumelias vexationesque et exsilium

passus erat, numquam autem doctrinam suam consciamque Christo adhae-sionem prodidit atque, exemplum sectans Martyris Golgotha, paupertatem

et a vita sociali exclusionem anteposuit. Post secundum mensem, die III mensis Februarii anno MDCXV, extenuatus viribus, in Domino quievit. Mors autem eius exitus proximus fuit laborum, inopiae, odii ac violentiae, quam persecutores Christi fidei palam infensi eidem in patria irrogaverant. Servus Dei nihilominus iter martyrii parum paratus haud consummavit, cum vir esset ardentis spiritualitatis, humilis ac fidelis, sedulus caritateque refertus. Sepultus est Manilae, ubi adhuc eminet simulacrum eius augustum. Philip-pinis incolis enim quasi novus evangelizator fuit, innocens advena inique vexatus, qui e longinquo ad corroborandos venit fratres. Vita eius exemplum est summae fidelitatis vocationi christianae, in qua ipse contemptis omnibus difficultatibus perseveravit.

Paulo post Servi Dei mortem, Archiepiscopus Manilensis coepit docu-menta colligere ad introducendam Causam beatificationis, sed processus differri oportuit, cum nulla in Iaponia illo tempore esset facultas investi-gationes agendi. Anno MCMXXX Episcopi Iaponiae consilium inierunt incepta

fovendi ad virtutes pervulgandas, quas Iustus Takayama Ukon heroico modo

coluerat. Mense Aprili anno MCMXL, competentia Causae ab archidioecesi

Manilensi ad dioecesim Osakensem translata est. Exinde Sacra Congregatio

Rituum die XXIV mensis Aprilis anno MCMLXIV introductionem approbavit

Causae et anno MCMLXXII Processus Ordinarius celebratus est. Sessio Plenaria

Conferentiae Episcoporum Catholicorum Iaponiae mense Iunio anno MCMXC

habita ex omnium consensu postulavit, ut status Venerabilis Servi Dei in Causa a confessore in martyrem commutaretur. Die VIII mensis Iunii anno MCMXCIV Congregatio de Causis Sanctorum nihil obstat concessit et biduo

post licentiam Causae Venerabilis Servi Dei Iusti Takayama Ukon ab illa

Petri Kibe et CLXXXVII sociorum martyrum in Iaponia disiungendae.

Page 15: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 909

Servatis iure statutis et Positione confecta, die II mensis Decembris anno

MMXIV Congressus Peculiaris Consultorum Historicorum factus est et, die XVI

mensis Iunii anno MCMXV, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum,

qui eandem prosperam censuerunt sententiam quoad Venerabilis Servi Dei

martyrium. Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria die XIX men-

sis Ianuarii anno MMXVI habita agnoverunt Venerabilem Servum Dei Iustum

Takayama Ukon ob fidelitatem erga Christum et Ecclesiam mortuum esse.

Nosmet Ipsi die XXI mensis Ianuarii anno MMXVI concessimus, ut Con-

gregatio de Causis Sanctorum Decretum super martyrio promulgaret, atque

statuimus proinde, ut ritus Beatificationis die VII mensis Februarii anno

MMXVII Osakae in Iaponia perageretur.

Hodie igitur eadem in urbe de mandato Nostro Venerabilis Frater Noster

Angelus S.R.E. Cardinalis Amato, S.D.B., Praefectus Congregationis de Causis

Sanctorum, textum Litterarum Apostolicarum legit, quibus Nos Venerabilem

Servum Dei Iustum Takayama Ukon in Beatorum numerum adscribimus:

Nos, vota Fratris Nostri Petri Takeo Okada, Archiepiscopi Metropolitae

Tokiensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in Episcopatu multorumque

christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto,

auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabilis Servus Dei

Iustus Takayama Ukon, laicus, paterfamilias et martyr, qui, Evangelio lae-

tanter accepto, omnem humanum honorem recusans, armaturam Domini

induit eiusque Regni heroicus testis factus est, Beati nomine in posterum

appelletur eiusque festum die tertia mensis Februarii, qua in caelum ortus

est, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine

Patris et Filii et Spiritus Sancti.

Quae autem his Litteris decrevimus, nunc et in posterum rata et firma

esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus.

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VII

mensis Februarii, anno Domini bismillesimo decimo septimo, Pontificàtus

Nostri quarto.

De mandato Summi Pontificis

petruS card. parolin

Secretarius Status

Loco G Plumbi

In Secret. Status tab., n. 370.799

Page 16: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

910 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

ALLOCUTIONES

I

Ad participes LXVIII Hebdomadae Liturgicae Nationalis.*

Cari fratelli e sorelle, buongiorno.

Do il benvenuto a tutti voi e ringrazio il Presidente, Sua Eccellenza

Mons. Claudio Maniago, per le parole con cui ha presentato questa Settimana

Liturgica Nazionale, a 70 anni dalla nascita del Centro di Azione Liturgica.

Questo arco di tempo è un periodo in cui, nella storia della Chiesa e,

in particolare, nella storia della liturgia, sono accaduti eventi sostanziali

e non superficiali. Come non si potrà dimenticare il Concilio Vaticano II,

così sarà ricordata la riforma liturgica che ne è sgorgata.

Sono due eventi direttamente legati, il Concilio e la riforma, non fioriti

improvvisamente ma a lungo preparati. Lo testimonia quello che fu chia-

mato movimento liturgico, e le risposte date dai Sommi Pontefici ai disagi

percepiti nella preghiera ecclesiale; quando si avverte un bisogno, anche se

non è immediata la soluzione, c’è la necessità di mettersi in moto.

Penso a san Pio X che dispose un riordino della musica sacra1 e il ripri-

stino celebrativo della domenica,2 ed istituì una commissione per la riforma

generale della liturgia, consapevole che ciò avrebbe comportato « un lavoro

tanto grande quanto diuturno; e perciò – come egli stesso riconosceva – è

necessario che passino molti anni, prima che questo, per così dire, edificio

liturgico [...] riappaia di nuovo splendente nella sua dignità e armonia, una

volta che sia stato come ripulito dallo squallore dell’invecchiamento ».3

Il progetto riformatore fu ripreso da Pio XII con l’Enciclica Mediator

Dei 4 e l’istituzione di una commissione di studio;5 anch’egli prese decisioni

concrete circa la versione del Salterio,6 l’attenuazione del digiuno eucari-

stico, l’uso della lingua viva nel Rituale, l’importante riforma della Veglia

* Die 24 Augusti 2017.1 Cfr Motu proprio Tra le sollecitudini, 22 novembre 1903: ASS 36 (1904), 329-339.2 Cfr Cost. ap. Divino afflatu, 11 novembre 1911: AAS 3 (1911), 633-638.3 Motu proprio Abhinc duos annos, 23 ottobre 1913: AAS 5 (1913) 449-450.4 20 novembre 1947: AAS 39 (1947) 521-600.5 Cfr Sacrae congr. rituum, Sectio hiStorica, 71, “Memoria sulla riforma liturgica” (1946).6 Cfr pii Xii, Motu proprio In cotidianis precibus, 24 marzo 1945: AAS 37 (1945) 65-67.

Page 17: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 911

Pasquale e della Settimana Santa.7 Da questo impulso, sull’esempio di altre

Nazioni, sorse in Italia il Centro di Azione Liturgica, guidato da Vescovi

solleciti del popolo loro affidato e animato da studiosi che amavano la

Chiesa oltre che la pastorale liturgica.

Il Concilio Vaticano II fece poi maturare, come buon frutto dall’albero

della Chiesa, la Costituzione sulla sacra liturgia Sacrosanctum Concilium

(SC), le cui linee di riforma generale rispondevano a bisogni reali e alla

concreta speranza di un rinnovamento: si desiderava una liturgia viva per

una Chiesa tutta vivificata dai misteri celebrati. Si trattava di esprimere

in maniera rinnovata la perenne vitalità della Chiesa in preghiera, avendo

premura « affinché i fedeli non assistano come estranei e muti spettatori

a questo mistero di fede, ma, comprendendolo bene per mezzo dei riti e

delle preghiere, partecipino all’azione sacra consapevolmente, piamente,

attivamente » (SC, 48). Lo ricordava il Beato Paolo VI nello spiegare i primi

passi della riforma annunciata: « È bene che si avverta come sia proprio

l’autorità della Chiesa a volere, a promuovere, ad accendere questa nuova

maniera di pregare, dando così maggiore incremento alla sua missione

spirituale […]; e noi non dobbiamo esitare a farci dapprima discepoli e poi

sostenitori della scuola di preghiera, che sta per cominciare ».8

La direzione tracciata dal Concilio trovò forma, secondo il principio del

rispetto della sana tradizione e del legittimo progresso (cfr SC, 23),9 nei libri

liturgici promulgati dal Beato Paolo VI, ben accolti dagli stessi Vescovi che

furono presenti al Concilio, e ormai da quasi 50 anni universalmente in uso

nel Rito Romano. L’applicazione pratica, guidata dalle Conferenze Episcopali

per i rispettivi Paesi, è ancora in atto, poiché non basta riformare i libri

liturgici per rinnovare la mentalità. I libri riformati a norma dei decreti

del Vaticano II hanno innestato un processo che richiede tempo, ricezione

fedele, obbedienza pratica, sapiente attuazione celebrativa da parte, prima,

dei ministri ordinati, ma anche degli altri ministri, dei cantori e di tutti

7 Cfr Sacrae congr. rituum, Decretum Dominicae Resurrectionis, 9 febbraio 1951: AAS 43 (1951) 128-129; iD., Decretum Maxima Redemptionis, 16 novembre 1955: AAS 47 (1955) 838-841.

8 Udienza generale del 13 gennaio 1965.9 « La riforma dei riti e dei libri liturgici fu intrapresa quasi immediatamente dopo la promul-

gazione della costituzione Sacrosanctum Concilium e fu attuata in pochi anni grazie al considerevole e disinteressato lavoro di un grande numero di esperti e di pastori di tutte le parti del mondo (cfr Sacrosanctum Concilium, 25). Questo lavoro è stato fatto sotto la guida del principio conciliare: fedeltà alla Tradizione e apertura al legittimo progresso (cfr ibid., 23); perciò si può dire che la ri-forma liturgica è strettamente tradizionale “ad normam Sanctorum Patrum” (cfr ibid., 50; Institutio generalis Missalis Romani, Prooemium, 6) » (giovanni paolo ii, Lett. ap. Vicesimus quintus annus, 4).

Page 18: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

912 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

coloro che partecipano alla liturgia. In verità, lo sappiamo, l’educazione

liturgica di Pastori e fedeli è una sfida da affrontare sempre di nuovo. Lo

stesso Paolo VI, un anno prima della morte, diceva ai Cardinali riuniti in

Concistoro: « È venuto il momento, ora, di lasciar cadere definitivamente

i fermenti disgregatori, ugualmente perniciosi nell’un senso e nell’altro, e

di applicare integralmente nei suoi giusti criteri ispiratori, la riforma da

Noi approvata in applicazione ai voti del Concilio ».10

E oggi c’è ancora da lavorare in questa direzione, in particolare risco-

prendo i motivi delle decisioni compiute con la riforma liturgica, superando

letture infondate e superficiali, ricezioni parziali e prassi che la sfigurano.

Non si tratta di ripensare la riforma rivedendone le scelte, quanto di cono-

scerne meglio le ragioni sottese, anche tramite la documentazione storica,

come di interiorizzarne i principi ispiratori e di osservare la disciplina che

la regola. Dopo questo magistero, dopo questo lungo cammino possiamo

affermare con sicurezza e con autorità magisteriale che la riforma liturgica

è irreversibile. Il compito di promuovere e custodire la liturgia è affidato dal

diritto alla Sede Apostolica e ai Vescovi diocesani, sulla cui responsabilità e

autorità conto molto nel momento presente; sono coinvolti anche gli orga-

nismi nazionali e diocesani di pastorale liturgica, gli Istituti di formazione

e i Seminari. In questo ambito formativo si è distinto, in Italia, il Centro di

Azione Liturgica con le sue iniziative, tra cui l’annuale Settimana Liturgica.

Dopo aver ripercorso con la memoria questo cammino, vorrei adesso

toccare alcuni aspetti alla luce del tema su cui avete riflettuto in questi

giorni, cioè: “Una Liturgia viva per una Chiesa viva”.

10 « Un punto particolare della vita della Chiesa attira oggi di nuovo l’attenzione del Papa: i frutti indiscutibilmente benefici della riforma liturgica. Dalla promulgazione della Costituzione conciliare Sacrosanctum Concilium è avvenuto un grande progresso, che risponde alle premesse poste dal movimento liturgico dello scorcio finale del sec. XIX, e ne ha adempiute le aspirazioni profonde, per cui tanti uomini di Chiesa e studiosi hanno lavorato e pregato. Il nuovo Rito della Messa, da noi promulgato dopo lunga e responsabile preparazione degli organi competenti, e nel quale sono stati introdotti, accanto al Canone Romano, rimasto sostanzialmente immutato, altre eulogie eucaristiche, ha portato frutti benedetti: maggiore partecipazione all’azione liturgica; più viva consapevolezza dell’azione sacra; maggiore e più ampia conoscenza dei tesori inesauribili del-la Sacra Scrittura; incremento del senso comunitario nella Chiesa. Il corso di questi anni dimostra che siamo nella via giusta. Ma vi sono stati, purtroppo - pur nella grandissima maggioranza delle forze sane e buone del clero e dei fedeli - abusi e libertà nell’applicazione. È venuto il momento, ora, di lasciar cadere definitivamente i fermenti disgregatori, ugualmente perniciosi nell’un senso e nell’altro, e di applicare integralmente nei suoi giusti criteri ispiratori, la riforma da Noi appro-vata in applicazione ai voti del Concilio » (Alloc. Gratias ex animo, 27 giugno 1977: Insegnamenti di paolo vi, XV [1977], 655-656, in italiano 662-663).

Page 19: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 913

- La liturgia è “viva” in ragione della presenza viva di Colui che « mo-

rendo ha distrutto la morte e risorgendo ha ridato a noi la vita » (Prefazio

pasquale I). Senza la presenza reale del mistero di Cristo, non vi è nessuna

vitalità liturgica. Come senza battito cardiaco non c’è vita umana, così sen-

za il cuore pulsante di Cristo non esiste azione liturgica. Ciò che definisce

la liturgia è infatti l’attuazione, nei santi segni, del sacerdozio di Gesù

Cristo, ossia l’offerta della sua vita fino a stendere le braccia sulla croce,

sacerdozio reso presente in modo costante attraverso i riti e le preghiere,

massimamente nel suo Corpo e Sangue, ma anche nella persona del sacer-

dote, nella proclamazione della Parola di Dio, nell’assemblea radunata in

preghiera nel suo nome (cfr SC, 7). Tra i segni visibili dell’invisibile Mistero

vi è l’altare, segno di Cristo pietra viva, scartata dagli uomini ma divenuta

pietra d’angolo dell’edificio spirituale in cui viene offerto al Dio vivente il

culto in spirito e verità (cfr 1 Pt 2, 4; Ef 2, 20). Perciò l’altare, centro verso

cui nelle nostre chiese converge l’attenzione,11 viene dedicato, unto con il

crisma, incensato, baciato, venerato: verso l’altare si orienta lo sguardo

degli oranti, sacerdote e fedeli, convocati per la santa assemblea intorno

ad esso;12 sopra l’altare viene posta l’offerta della Chiesa che lo Spirito

consacra sacramento del sacrificio di Cristo; dall’altare ci sono elargiti il

pane della vita e il calice della salvezza « perché diventiamo in Cristo un

solo corpo e un solo spirito » (Preghiera eucaristica III).

- La liturgia è vita per l’intero popolo della Chiesa.13 Per sua natura la

liturgia è infatti “popolare” e non clericale, essendo – come insegna l’eti-

mologia – un’azione per il popolo, ma anche del popolo. Come ricordano

tante preghiere liturgiche, è l’azione che Dio stesso compie in favore del suo

popolo, ma anche l’azione del popolo che ascolta Dio che parla e reagisce

lodandolo, invocandolo, accogliendo l’inesauribile sorgente di vita e di mi-

sericordia che fluisce dai santi segni. La Chiesa in preghiera raccoglie tutti

coloro che hanno il cuore in ascolto del Vangelo, senza scartare nessuno:

sono convocati piccoli e grandi, ricchi e poveri, fanciulli e anziani, sani e

malati, giusti e peccatori. Ad immagine della “moltitudine immensa” che

11 Cfr Ordinamento generale del Messale Romano, n. 299; rito Della DeDicazione Di un altare, Premesse, nn. 155, 159.

12 « Intorno a quest’altare ci nutriamo del corpo e sangue del tuo Figlio per formare la tua Chiesa una e santa » (rito Della DeDicazione Di un altare, n. 213, Prefazio).

13 « Le azioni liturgiche non sono azioni private ma celebrazioni della Chiesa, che è “sacra-mento dell’unità”, cioè popolo santo radunato e ordinato sotto la guida dei Vescovi. Perciò appar-tengono all’intero corpo della Chiesa, lo manifestano e lo implicano » (SC, 23).

Page 20: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

914 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

celebra la liturgia nel santuario del cielo (cfr Ap 7, 9), l’assemblea liturgica

supera, in Cristo, ogni confine di età, razza, lingua e nazione. La portata

“popolare” della liturgia ci ricorda che essa è inclusiva e non esclusiva,

fautrice di comunione con tutti senza tuttavia omologare, poiché chiama

ciascuno, con la sua vocazione e originalità, a contribuire nell’edificare il

corpo di Cristo: « L’Eucaristia non è un sacramento “per me”, è il sacramento

di molti che formano un solo corpo, il santo popolo fedele di Dio ».14 Non

dobbiamo dimenticare, dunque, che è anzittutto la liturgia ad esprimere la

pietas di tutto il popolo di Dio, prolungata poi da pii esercizi e devozioni

che conosciamo con il nome di pietà popolare, da valorizzare e incoraggiare

in armonia con la liturgia.15

- La liturgia è vita e non un’idea da capire. Porta infatti a vivere un’espe-

rienza iniziatica, ossia trasformativa del modo di pensare e di comportarsi,

e non ad arricchire il proprio bagaglio di idee su Dio. Il culto liturgico « non

è anzitutto una dottrina da comprendere, o un rito da compiere; è natural-

mente anche questo ma in un’altra maniera, è essenzialmente diverso: è una

sorgente di vita e di luce per il nostro cammino di fede ».16 Le riflessioni

spirituali sono una cosa diversa dalla liturgia, la quale « è proprio entrare

nel mistero di Dio; lasciarsi portare al mistero ed essere nel mistero ».17

C’è una bella differenza tra dire che esiste Dio e sentire che Dio ci ama,

così come siamo, adesso e qui. Nella preghiera liturgica sperimentiamo la

comunione significata non da un pensiero astratto ma da un’azione che

ha per agenti Dio e noi, Cristo e la Chiesa.18 I riti e le preghiere (cfr SC,

48), per quello che sono e non per le spiegazioni che ne diamo, diventano

pertanto una scuola di vita cristiana, aperta a quanti hanno orecchi, occhi

e cuore dischiusi ad apprendere la vocazione e la missione dei discepoli

14 Omelia nella solennità del SS.mo Corpo e Sangue di Cristo, 18 giugno 2017: L’Osservatore Romano, 19-20 giugno 2017, pag. 8.

15 Cfr SC, 13; Esort. ap. Evangelii gaudium, 24 novembre 2013, 122-126: AAS 105 (2013), 1071-1073.

16 Omelia nella S. Messa della III Domenica di Quaresima, Parrocchia romana di Ognissanti, 7 marzo 2015.

17 Omelia nella Messa a S. Marta, 10 febbraio 2014.18 « Ecco perché ci fa tanto bene il memoriale eucaristico: non è una memoria astratta, fredda,

nozionistica, ma la memoria vivente e consolante dell’amore di Dio. […] Nell’Eucaristia c’è tutto il gusto delle parole e dei gesti di Gesù, il sapore della sua Pasqua, la fragranza del suo Spirito. Ricevendola, si imprime nel nostro cuore la certezza di essere amati da Lui » (Omelia nella solen-nità del SS.mo Corpo e Sangue di Cristo, 18 giugno 2017: L’Osservatore Romano, 19-20 giugno 2017, pag. 8).

Page 21: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 915

di Gesù. Ciò è in linea con la catechesi mistagogica praticata dai Padri,

ripresa anche dal Catechismo della Chiesa Cattolica che tratta della liturgia,

dell’Eucaristia e degli altri Sacramenti alla luce dei testi e dei riti degli

odierni libri liturgici.

La Chiesa è davvero viva se, formando un solo essere vivente con Cristo,

è portatrice di vita, è materna, è missionaria, esce incontro al prossimo,

sollecita di servire senza inseguire poteri mondani che la rendono sterile.

Perciò, celebrando i santi misteri ricorda Maria, la Vergine del Magnificat,

contemplando in lei « come in un’immagine purissima, ciò che essa tutta

desidera e spera di essere » (SC, 103).

Infine, non possiamo dimenticare che la ricchezza della Chiesa in pre-

ghiera in quanto “cattolica” va oltre il Rito Romano, che, pur essendo il

più esteso, non è il solo. L’armonia delle tradizioni rituali, d’Oriente e

d’Occidente, per il soffio del medesimo Spirito dà voce all’unica Chiesa

orante per Cristo, con Cristo e in Cristo, a gloria del Padre e per la sal-

vezza del mondo.

Cari fratelli e sorelle, vi ringrazio per la vostra visita e incoraggio i

responsabili del Centro di Azione Liturgica a proseguire tenendo fede all’i-

spirazione originale, quella di servire la preghiera del popolo santo di Dio.

Infatti, il Centro di Azione Liturgica si è sempre distinto per la cura prestata

alla pastorale liturgica, nella fedeltà alle indicazioni della Sede Apostolica

come dei Vescovi e godendo del loro supporto. La lunga esperienza delle

Settimane Liturgiche, tenutesi in numerose diocesi d’Italia, insieme alla

rivista “Liturgia”, ha aiutato a calare il rinnovamento liturgico nella vita

delle parrocchie, dei seminari e delle comunità religiose. La fatica non è

mancata, ma neppure la gioia! È ancora questo l’impegno che vi chiedo

oggi: aiutare i ministri ordinati, come gli altri ministri, i cantori, gli arti-

sti, i musicisti, a cooperare affinché la liturgia sia “fonte e culmine della

vitalità della Chiesa” (cfr SC, 10). Vi chiedo per favore di pregare per me

e vi imparto di cuore la Benedizione Apostolica.

Page 22: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

916 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

II

Ad delegatos Conferentiae Rabbinorum Europaeorum, Consilii Rabbinorum Ame-

ricae et Commissionis Magni Coetus Rabbinorum Israëlis.*

Dear Brothers and Sisters,

I offer a cordial welcome to all of you, and in a special way to the rep-

resentatives of the Conference of European Rabbis, the Rabbinical Council

of America, and the Commission of the Chief Rabbinate of Israel in dialogue

with the Holy See’s Commission for Religious Relations with the Jews.

I thank Rabbi Pinchas Goldschmidt for his kind greeting in your name.

In our shared journey, by the graciousness of the Most High, we are

presently experiencing a fruitful moment of dialogue. This is reflected in

the Statement Between Jerusalem and Rome which you have issued and

which you present to me today. This document pays particular tribute to the

Second Vatican Council’s Declaration Nostra Aetate, whose fourth chapter

represents the “Magna Charta” of our dialogue with the Jewish world. In-

deed, the ongoing implementation of the Council’s Declaration has enabled

our relations to become increasingly friendly and fraternal. Nostra Aetate

noted that the origins of the Christian faith are to be found, in accord-

ance with the divine mystery of salvation, in the Patriarchs, in Moses and

in the Prophets. It also stated that, given the great spiritual heritage we

hold in common, every effort must be made to foster reciprocal knowledge

and respect, above all through biblical studies and fraternal discussions.1

Consequently, in recent decades, we have been able to draw closer to one

another and to engage in an effective and fruitful dialogue. We have grown

in mutual understanding and deepened our bonds of friendship.

The Statement Between Jerusalem and Rome does not hide, however,

the theological differences that exist between our faith traditions. All the

same, it expresses a firm resolve to collaborate more closely, now and in

the future. Your document is addressed to Catholics, speaking of them as

“partners, close allies, friends and brothers in our mutual quest for a better

world blessed with peace, social justice and security”. It goes on to say that

“despite profound theological differences, Catholics and Jews share common

* Die 31 Augusti 2017.1 Cf. No. 4

Page 23: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 917

beliefs” and also “the affirmation that religions must use moral behavior and

religious education - not war, coercion or social pressure – to influence and

inspire”. This is most important: may the Eternal One bless and enlighten

our cooperation, so that together we can accept and carry out ever better

his plans, “plans for welfare and not for evil”, for “a future and a hope”.2

On the occasion of your welcome visit, I would like to express to you

and to your communities beforehand my best wishes for the Jewish New

Year which will begin in a few weeks. Shanah tovah! Once more I thank

you for coming and I ask you to remember me in your prayers. Finally,

I would invoke upon you, and upon all of us, the blessing of the Most High

for the shared journey of friendship and trust that lies before us. In his

mercy, may the Almighty bestow his peace upon us and upon the entire

world. Shalom alechem!

2 Jer 29:11

Page 24: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

918 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

NUNTII

IOccasione data Diei Mundialis Migrantis et Profugi 2018.

Accogliere, proteggere, promuovere e integrare i migranti e i rifugiati

Cari fratelli e sorelle!

« Il forestiero dimorante fra voi lo tratterete come colui che è nato fra voi; tu l’amerai come te stesso perché anche voi siete stati forestieri in terra d’Egitto. Io sono il Signore, vostro Dio » (Lv 19,34).

Durante i miei primi anni di pontificato ho ripetutamente espresso speciale preoccupazione per la triste situazione di tanti migranti e rifugiati che fuggono dalle guerre, dalle persecuzioni, dai disastri naturali e dalla povertà. Si tratta indubbiamente di un “segno dei tempi” che ho cercato di leggere, invocando la luce dello Spirito Santo sin dalla mia visita a Lam-pedusa l’8 luglio 2013. Nell’istituire il nuovo Dicastero per il Servizio dello Sviluppo Umano Integrale, ho voluto che una sezione speciale, posta ad tempus sotto la mia diretta guida, esprimesse la sollecitudine della Chiesa verso i migranti, gli sfollati, i rifugiati e le vittime della tratta.

Ogni forestiero che bussa alla nostra porta è un’occasione di incontro con Gesù Cristo, il quale si identifica con lo straniero accolto o rifiutato di ogni epoca (cfr Mt 25, 35.43). Il Signore affida all’amore materno della Chiesa ogni essere umano costretto a lasciare la propria patria alla ricerca di un futuro migliore.1 Tale sollecitudine deve esprimersi concretamente in ogni tappa dell’esperienza migratoria: dalla partenza al viaggio, dall’arrivo al ritorno. È una grande responsabilità che la Chiesa intende condividere con tutti i credenti e gli uomini e le donne di buona volontà, i quali sono chiamati a rispondere alle numerose sfide poste dalle migrazioni contem-poranee con generosità, alacrità, saggezza e lungimiranza, ciascuno secondo le proprie possibilità.

Al riguardo, desidero riaffermare che « la nostra comune risposta si po-trebbe articolare attorno a quattro verbi fondati sui principi della dottrina della Chiesa: accogliere, proteggere, promuovere e integrare ».2

1 Cfr pio Xii, Cost. Ap. Exsul Familia, Tit. I, I.2 Discorso ai partecipanti al Forum Internazionale “Migrazioni e pace”, 21 febbraio 2017

Page 25: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 919

Considerando lo scenario attuale, accogliere significa innanzitutto offrire a migranti e rifugiati possibilità più ampie di ingresso sicuro e legale nei paesi di destinazione. In tal senso, è desiderabile un impegno concreto af-finché sia incrementata e semplificata la concessione di visti umanitari e per il ricongiungimento familiare. Allo stesso tempo, auspico che un numero maggiore di paesi adottino programmi di sponsorship privata e comuni-taria e aprano corridoi umanitari per i rifugiati più vulnerabili. Sarebbe opportuno, inoltre, prevedere visti temporanei speciali per le persone che scappano dai conflitti nei paesi confinanti. Non sono una idonea soluzione le espulsioni collettive e arbitrarie di migranti e rifugiati, soprattutto quan-do esse vengono eseguite verso paesi che non possono garantire il rispetto della dignità e dei diritti fondamentali.3 Torno a sottolineare l’importanza di offrire a migranti e rifugiati una prima sistemazione adeguata e deco-rosa. « I programmi di accoglienza diffusa, già avviati in diverse località, sembrano invece facilitare l’incontro personale, permettere una migliore qualità dei servizi e offrire maggiori garanzie di successo ».4 Il principio della centralità della persona umana, fermamente affermato dal mio amato predecessore Benedetto XVI,5 ci obbliga ad anteporre sempre la sicurezza personale a quella nazionale. Di conseguenza, è necessario formare ade-guatamente il personale preposto ai controlli di frontiera. Le condizioni di migranti, richiedenti asilo e rifugiati, postulano che vengano loro garantiti la sicurezza personale e l’accesso ai servizi di base. In nome della dignità fondamentale di ogni persona, occorre sforzarsi di preferire soluzioni al-ternative alla detenzione per coloro che entrano nel territorio nazionale senza essere autorizzati.6

Il secondo verbo, proteggere, si declina in tutta una serie di azioni in difesa dei diritti e della dignità dei migranti e dei rifugiati, indipendentemente dal loro status migratorio.7 Tale protezione comincia in patria e consiste nell’offerta di informazioni certe e certificate prima della partenza e nella loro salvaguardia dalle pratiche di reclutamento illegale.8 Essa andrebbe

3 Cfr Intervento dell’Osservatore permanente della Santa Sede alla 103ª Sessione del Consiglio dell’OIM, 26 novembre 2013.

4 Discorso ai partecipanti al Forum Internazionale “Migrazioni e pace”5 Cfr BeneDetto Xvi, Lett. Enc. Caritas in veritate, 47.6 Cfr Intervento dell’Osservatore Permanente della Santa Sede alla XX Sessione del Consiglio

dei Diritti Umani, 22 giugno 2012.7 Cfr BeneDetto XVI, Lett. Enc. Caritas in veritate, 62.8 Cfr pontificio conSiglio per la paStorale Dei migranti e Degli itineranti, Istr. Erga migran-

tes caritas Christi, 6.

NUNTII

Occasione data Diei Mundialis Migrantis et Profugi 2018 (14

Ianuarii 2018)

Nuntius communis Papae Francisci et Patriarchae Oecumenici

Bartholomaei in occasione celebrationis III Diei

Mundialis Orationis prò cura creati (1 Septembris)

NUNTII TELEVISIFICI

Ad sedem studentium universitatum Institutionis

poenitentiariae foederalis de Ezeiza (in Argentina)

(24 Augusti)

In occasione CCC anniversariae memoriae diei quo imago

Beatae Mariae Virginis Claromontanae diadema

incoronta est (26 Augusti)

Page 26: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

920 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

continuata, per quanto possibile, in terra d’immigrazione, assicurando ai

migranti un’adeguata assistenza consolare, il diritto di conservare sempre

con sé i documenti di identità personale, un equo accesso alla giustizia, la

possibilità di aprire conti bancari personali e la garanzia di una minima

sussistenza vitale. Se opportunamente riconosciute e valorizzate, le capacità

e le competenze dei migranti, richiedenti asilo e rifugiati, rappresentano

una vera risorsa per le comunità che li accolgono.9 Per questo auspico

che, nel rispetto della loro dignità, vengano loro concessi la libertà di

movimento nel paese d’accoglienza, la possibilità di lavorare e l’accesso ai

mezzi di telecomunicazione. Per coloro che decidono di tornare in patria,

sottolineo l’opportunità di sviluppare programmi di reintegrazione lavora-

tiva e sociale. La Convenzione internazionale sui diritti del fanciullo offre

una base giuridica universale per la protezione dei minori migranti. Ad

essi occorre evitare ogni forma di detenzione in ragione del loro status

migratorio, mentre va assicurato l’accesso regolare all’istruzione primaria

e secondaria. Parimenti è necessario garantire la permanenza regolare al

compimento della maggiore età e la possibilità di continuare degli studi.

Per i minori non accompagnati o separati dalla loro famiglia è importante

prevedere programmi di custodia temporanea o affidamento.10 Nel rispetto

del diritto universale ad una nazionalità, questa va riconosciuta e oppor-

tunamente certificata a tutti i bambini e le bambine al momento della

nascita. La apolidia in cui talvolta vengono a trovarsi migranti e rifugiati

può essere facilmente evitata attraverso « una legislazione sulla cittadinanza

conforme ai principi fondamentali del diritto internazionale ».11 Lo status

migratorio non dovrebbe limitare l’accesso all’assistenza sanitaria nazionale

e ai sistemi pensionistici, come pure al trasferimento dei loro contributi

nel caso di rimpatrio.

Promuovere vuol dire essenzialmente adoperarsi affinché tutti i migranti

e i rifugiati così come le comunità che li accolgono siano messi in condizione

di realizzarsi come persone in tutte le dimensioni che compongono l’uma-

9 Cfr BeneDetto Xvi, Discorso ai partecipanti al VI Congresso Mondiale per la pastorale dei Migranti e dei Rifugiati, 9 novembre 2009.

10 Cfr iD., Messaggio per la Giornata Mondiale del Migrante e Rifugiato (2010); Osservatore Permanente della Santa Sede, Intervento alla XXVI Sessione Ordinaria del Consiglio per i Diritti dell’Uomo sui diritti umani dei migranti, 13 giugno 2014.

11 pontificio conSiglio per la paStorale Dei migranti e gli itineranti e pontificio conSiglio cor unum, Accogliere Cristo nei rifugiati e nelle persone forzosamente sradicate, 2013, 70.

Page 27: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 921

nità voluta dal Creatore.12 Tra queste dimensioni va riconosciuto il giusto

valore alla dimensione religiosa, garantendo a tutti gli stranieri presenti

sul territorio la libertà di professione e pratica religiosa. Molti migranti

e rifugiati hanno competenze che vanno adeguatamente certificate e va-

lorizzate. Siccome « il lavoro umano per sua natura è destinato ad unire i

popoli »,13 incoraggio a prodigarsi affinché venga promosso l’inserimento

socio-lavorativo dei migranti e rifugiati, garantendo a tutti – compresi i

richiedenti asilo – la possibilità di lavorare, percorsi formativi linguistici e

di cittadinanza attiva e un’informazione adeguata nelle loro lingue originali.

Nel caso di minori migranti, il loro coinvolgimento in attività lavorative

richiede di essere regolamentato in modo da prevenire abusi e minacce

alla loro normale crescita. Nel 2006 Benedetto XVI sottolineava come nel

contesto migratorio la famiglia sia « luogo e risorsa della cultura della vita

e fattore di integrazione di valori ».14 La sua integrità va sempre promossa,

favorendo il ricongiungimento familiare – con l’inclusione di nonni, fratelli

e nipoti –, senza mai farlo dipendere da requisiti economici. Nei confronti

di migranti, richiedenti asilo e rifugiati in situazioni di disabilità, vanno

assicurate maggiori attenzioni e supporti. Pur considerando encomiabili gli

sforzi fin qui profusi da molti paesi in termini di cooperazione internazio-

nale e assistenza umanitaria, auspico che nella distribuzione di tali aiuti

si considerino i bisogni (ad esempio l’assistenza medica e sociale e l’edu-

cazione) dei paesi in via di sviluppo che ricevono ingenti flussi di rifugiati

e migranti e, parimenti, si includano tra i destinatari le comunità locali in

situazione di deprivazione materiale e vulnerabilità.15

L’ultimo verbo, integrare, si pone sul piano delle opportunità di ar-

ricchimento interculturale generate dalla presenza di migranti e rifugiati.

L’integrazione non è « un’assimilazione, che induce a sopprimere o a dimen-

ticare la propria identità culturale. Il contatto con l’altro porta piuttosto

a scoprirne il “segreto”, ad aprirsi a lui per accoglierne gli aspetti validi

e contribuire così ad una maggior conoscenza reciproca. È un processo

prolungato che mira a formare società e culture, rendendole sempre più

12 Cfr paolo vi, Lett. Enc. Populorum progressio, 14.13 giovanni paolo ii, Lett. Enc. Centesimus annus, 27.14 BeneDetto Xvi, Messaggio per la Giornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato 2007.15 Cfr pontificio conSiglio per la paStorale Dei migranti e gli itineranti e pontificio conSi-

glio cor unum, Accogliere Cristo nei rifugiati e nelle persone forzosamente sradicate, 2013, 30-31.

Page 28: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

922 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

riflesso dei multiformi doni di Dio agli uomini ».16 Tale processo può essere

accelerato attraverso l’offerta di cittadinanza slegata da requisiti economici

e linguistici e di percorsi di regolarizzazione straordinaria per migranti

che possano vantare una lunga permanenza nel paese. Insisto ancora sulla

necessità di favorire in ogni modo la cultura dell’incontro, moltiplicando

le opportunità di scambio interculturale, documentando e diffondendo le

buone pratiche di integrazione e sviluppando programmi tesi a preparare

le comunità locali ai processi integrativi. Mi preme sottolineare il caso

speciale degli stranieri costretti ad abbandonare il paese di immigrazione a

causa di crisi umanitarie. Queste persone richiedono che venga loro assicu-

rata un’assistenza adeguata per il rimpatrio e programmi di reintegrazione

lavorativa in patria.

In conformità con la sua tradizione pastorale, la Chiesa è disponibile

ad impegnarsi in prima persona per realizzare tutte le iniziative sopra

proposte, ma per ottenere i risultati sperati è indispensabile il contributo

della comunità politica e della società civile, ciascuno secondo le respon-

sabilità proprie.

Durante il Vertice delle Nazioni Unite, celebrato a New York il 19 set-

tembre 2016, i leader mondiali hanno chiaramente espresso la loro volontà

di prodigarsi a favore dei migranti e dei rifugiati per salvare le loro vite e

proteggere i loro diritti, condividendo tale responsabilità a livello globale.

A tal fine, gli Stati si sono impegnati a redigere ed approvare entro la fine

del 2018 due patti globali (Global Compacts), uno dedicato ai rifugiati e uno

riguardante i migranti.

Cari fratelli e sorelle, alla luce di questi processi avviati, i prossimi

mesi rappresentano un’opportunità privilegiata per presentare e sostenere

le azioni concrete nelle quali ho voluto declinare i quattro verbi. Vi invito,

quindi, ad approfittare di ogni occasione per condividere questo messaggio

con tutti gli attori politici e sociali che sono coinvolti – o interessati a

partecipare – al processo che porterà all’approvazione dei due patti globali.

Oggi, 15 agosto, celebriamo la solennità dell’Assunzione di Maria San-

tissima in Cielo. La Madre di Dio sperimentò su di sé la durezza dell’esilio

(cfr Mt 2, 13-15), accompagnò amorosamente l’itineranza del Figlio fino al

16 giovanni paolo ii, Messaggio per la Giornata Mondiale del Migrante e del Rifugiato 2005, 24 novembre 2004.

Page 29: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 923

Calvario e ora ne condivide eternamente la gloria. Alla sua materna inter-

cessione affidiamo le speranze di tutti i migranti e i rifugiati del mondo e

gli aneliti delle comunità che li accolgono, affinché, in conformità al sommo

comandamento divino, impariamo tutti ad amare l’altro, lo straniero, come

noi stessi.

Dal Vaticano, 15 agosto 2017

Solennità dell’Assunzione della B.V. Maria

FRANCESCO

Page 30: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

924 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

II

Nuntius communis Papae Francisci et Patriarchae Oecumenici Bartholomaei

in occasione celebrationis III Diei Mundialis Orationis pro cura creati.

The story of creation presents us with a panoramic view of the world.

Scripture reveals that, “in the beginning”, God intended humanity to co-

operate in the preservation and protection of the natural environment. At

first, as we read in Genesis, “no plant of the field was yet in the earth

and no herb of the field had yet sprung up – for the Lord God had not

caused it to rain upon the earth, and there was no one to till the ground”

(2:5). The earth was entrusted to us as a sublime gift and legacy, for which

all of us share responsibility until, “in the end”, all things in heaven and

on earth will be restored in Christ (cf. Eph 1:10). Our human dignity and

welfare are deeply connected to our care for the whole of creation.

However, “in the meantime”, the history of the world presents a very

different context. It reveals a morally decaying scenario where our attitude

and behaviour towards creation obscures our calling as God’s co-operators.

Our propensity to interrupt the world’s delicate and balanced ecosystems,

our insatiable desire to manipulate and control the planet’s limited resourc-

es, and our greed for limitless profit in markets – all these have alienated

us from the original purpose of creation. We no longer respect nature as

a shared gift; instead, we regard it as a private possession. We no longer

associate with nature in order to sustain it; instead, we lord over it to

support our own constructs.

The consequences of this alternative worldview are tragic and lasting.

The human environment and the natural environment are deteriorating

together, and this deterioration of the planet weighs upon the most vulner-

able of its people. The impact of climate change affects, first and foremost,

those who live in poverty in every corner of the globe. Our obligation to

use the earth’s goods responsibly implies the recognition of and respect for

all people and all living creatures. The urgent call and challenge to care for

creation are an invitation for all of humanity to work towards sustainable

and integral development.

Therefore, united by the same concern for God’s creation and acknowl-

edging the earth as a shared good, we fervently invite all people of goodwill

Page 31: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 925

to dedicate a time of prayer for the environment on 1 September. On this

occasion, we wish to offer thanks to the loving Creator for the noble gift

of creation and to pledge commitment to its care and preservation for the

sake of future generations. After all, we know that we labour in vain if

the Lord is not by our side (cf. Ps 126-127), if prayer is not at the centre

of our reflection and celebration. Indeed, an objective of our prayer is to

change the way we perceive the world in order to change the way we relate

to the world. The goal of our promise is to be courageous in embracing

greater simplicity and solidarity in our lives.

We urgently appeal to those in positions of social and economic, as

well as political and cultural, responsibility to hear the cry of the earth

and to attend to the needs of the marginalized, but above all to respond

to the plea of millions and support the consensus of the world for the

healing of our wounded creation. We are convinced that there can be no

sincere and enduring resolution to the challenge of the ecological crisis

and climate change unless the response is concerted and collective, unless

the responsibility is shared and accountable, unless we give priority to

solidarity and service.

From the Vatican and from the Phanar, 1 September 2017

POPE FRANCIS and ECUMENICAL PATRIARCH BARTHOLOMEW

Page 32: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

926 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

NUNTII TELEVISIFICI

I

Ad sedem studentium universitatum Institutionis poenitentiariae foederalis de Ezeiza (in Argentina).*17

Mis amigos que forman parte del Centro de estudiantes universitarios

de Ezeiza, un cordial saludo, un saludo que evoque esas llamadas domi-

nicales que hago al penal. Estoy al tanto de todas vuestras actividades y

me da mucha alegría la existencia de este espacio, un espacio de trabajo,

de cultura, de progreso, es un signo de humanidad. Y no podría existir si

entre ustedes no hubiera personas de tanta sensibilidad humana, entre los

internos, los agentes del servicio penitenciario, directivos, jueces, miembros

de la Universidad de Buenos Aires y los estudiantes. Gracias.

Ahora un paso más. Impulsaron la apertura del Taller de música. Quiero

agradecer a todos los que ayudaron en esta iniciativa: al señor jefe Clau-

dio Segura, al director señor Alejandro González, al apoyo y el aval de la

Universidad de Buenos Aires y del Poder Judicial y, sobre todo, a los se-

cretarios de Casación, Luis y Víctor y a los internos a cargo del Centro de

estudiantes -Marcelino, Guille, Edo- que los conozco por teléfono. Gracias

por todo lo que han hecho.

Es un aliento de vida esto que está sucediendo en el penal entre uste-

des. Y la vida -ustedes lo saben- es un regalo, pero un regalo que hay que

conquistarlo cada día. Nos lo regalan pero tenemos que conquistarlo cada

día. Tenemos que conquistarlo en cada paso de la vida. Un regalo que no

es fácil conservarlo. Ánimo cada día. Dificultades a montones, todos las

tenemos, pero ese regalo lo cuidamos y lo hacemos progresar, lo cuidamos

y lo hacemos florecer.

Los internos están pagando una pena, una pena por un error cometido.

Pero no olvidemos que para que la pena sea fecunda debe tener un horizonte

de esperanza, de lo contrario, queda encerrada en sí misma y es solamente

un instrumento de tortura, no es fecunda. Pena con esperanza, entonces es

fecunda. Esperanza de reinserción social, y para eso, capacitación social,

* Die 24 Augusti 2017.

Page 33: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 927

mirando al futuro, y esto es lo que están haciendo ustedes. Con este nuevo

taller de música están mirando a la reinserción social, ya ahora se están

reinsertando con los estudios, con la Universidad de Buenos Aires, están

mirando a la reinserción social. Es una pena con esperanza, una pena con

horizonte. Vuelvo a decir, problemas hay y los habrá, pero el horizonte es

más grande que los problemas, la esperanza supera todos los problemas.

Queridos amigos, rezo por ustedes, los tengo cerca al corazón, les pido

que no se olviden de hacerlo por mí. Que Dios los bendiga y adelante,

siempre con una sonrisa. Hasta el próximo llamado.

Page 34: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

928 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

II

In occasione CCC anniversariae memoriae diei quo imago Beatae Mariae Virginis Claromontanae diadema incoronata est.*18

Cari pellegrini,

vi saluto tutti con grande affetto, specialmente voi che avete fatto tanta

strada per raggiungere oggi, insieme con i cari fratelli Vescovi e i sacerdoti,

la capitale spirituale del Paese.

Se Częstochowa sta al cuore della Polonia, significa che la Polonia ha

un cuore materno; significa che ogni palpito di vita avviene insieme alla

Madre di Dio. A Lei siete soliti affidare tutto: il passato, il presente, il fu-

turo, le gioie e le angosce della vostra vita personale e di quella del vostro

amato Paese. Questo è molto bello. Ed è molto bello per me ricordare di

averlo fatto con voi, lo scorso anno, quando mi posi sotto lo sguardo della

Madre, quando misi i miei occhi in quelli della Madonna, affidando al suo

cuore quello che c’era nel mio e nel vostro cuore. Conservo viva e grata

la memoria di quei momenti, la gioia di esser venuto anch’io pellegrino a

celebrare, sotto lo sguardo della Madre, i 1050 anni dal battesimo della

Polonia.

Un’altra occasione di grazia vi raduna oggi numerosi: trecento anni fa

il Papa concesse di porre le corone papali sull’immagine della Madonna di

Jasna Gora, vostra Regina. È un grande onore avere per Madre una Regina,

la stessa Regina degli Angeli e dei Santi, che regna gloriosa in cielo. Ma dà

ancora più gioia sapere di avere per Regina una Madre, amare come Madre

Colei che chiamate Signora. La sacra immagine mostra infatti che Maria

non è una Regina distante che siede in trono, ma la Madre che abbraccia

il Figlio e, con Lui, tutti noi suoi figli. È una Madre vera, con il volto

segnato, una Madre che soffre perché prende davvero a cuore i problemi

della nostra vita. È una Madre vicina, che non ci perde mai di vista; è una

Madre tenera, che ci tiene per mano nel cammino di ogni giorno.

Questo vi auguro di sperimentare nel solenne Giubileo che state cele-

brando: sia il momento favorevole per sentire che nessuno di noi è orfano,

* Die 26 Augusti 2017.

Page 35: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Francisci Pp. 929

perché ciascuno ha vicino a sé una Madre, Regina insuperabile di tenerezza.

Ella ci conosce e ci accompagna col suo stile tipicamente materno: mite e

coraggioso al tempo stesso; mai invadente e sempre perseverante nel bene;

paziente di fronte al male e attivo nel promuovere la concordia.

La Madonna vi dia la grazia di gioirne insieme, come famiglia riunita

attorno alla Madre. In questo spirito di comunione ecclesiale, reso ancor

più forte dal legame unico che unisce la Polonia al successore di Pietro, vi

do di cuore la Benedizione Apostolica. E chiedo a tutti voi, per favore, di

pregare per me. Grazie.

Page 36: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

930 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

ACTA CONGREGATIONUM

CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

GULUENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iosephi Ambrosoli Sacerdotis professi

Missionariorum Combonianorum Cordis Iesu (1923-1987)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Homines influxum Iesu quem mecum porto percipere debent et pariter

sentire debent quod in me est vita supernaturalis expansiva et sua natura

irradians ».

Verba haec scripta a Servo Dei Iosepho Ambrosoli totius eius vitae finem

et ambitum missionariae operae exercitum per sacerdotium suum, per evan-

gelica consilia et denique per officium medicum ostendunt, scilicet « Christi

amorem irradiare et instrumentum fieri eius caritatis erga proximum ».

Servus Dei natus est Comi die 25 mensis Iulii anno 1923, septimus filius

Ioannis Baptistae Ambrosoli, fundatoris eiusdem nominis mellificii v.d. Miele

Ambrosoli, et Palmirae Valli, cuius pater Comi omnibus notus ut pauperum

medicus erat. Eorum in familia discrepantiae ordinis et classis umquam

evaderunt, sed serena concordia mentium et intentionum, industriosa be-

nignitas et solidamen erga omnes, luminosa et prudens fides excitaverunt

ambitum in quo Servus Dei infans et adulescens vixit.

Post lyceum Iosephus se ascripserat in facultate Medicinae et Chirurgiae

Mediolanensis Universitatis, sed studia belli causa intermisit. Istis iuvenili-

bus annis dioecesano Actionis Catholicae dicto Coenaculum coetui adhaesit,

qui fere officina fuit vocationum sacerdotalium et laicalium.

Post armistitium diei 8 mensis Septembris anno 1943, in discrimine

vitae versans, multis Iudaeis, veteranis militibus et militiae renitentibus Rei

Publicae Socialis Italicae, qui destinabantur ad campos captivis custodiendis

a nazistis militibus, auxilium dedit ut in Helvetiam confugerent. Ipse Servus

Dei in Helvetiam se recipere debuit, sed in Italiam rediit ne familia sua,

Page 37: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 931

ut minis significabatur, represaliis afficeretur. Auctoritates Rei Publicae

Socialis Italicae eum conscripserunt et una cum aliis iuvenibus studentibus

medicinae in Germaniam miserunt, ut militari in campo pagi v.d. Heuberg

Stutgardiae exercitarentur. Et ibique se totum dedit ut comitibus animo

auxiliaretur et faveret, qui durissima exercitatione saepe debilitabantur et a

Germanicis spernebantur. Hoc in tempore, ut etiam commilito eius retulit,

orta est in corde Servi Dei vocatio ad missionem.

Expleto bello, studia medica renovavit et anno 1949 lauream consecutus

est. Postea, ut operam missionariam validius suppeditaret, Londinii tropica-

lem medicinam studuit et in Congregationem Missionariorum Comboniano-

rum Cordis Iesu, fundatam a Sancto Daniele Comboni, ingressus est. Duos

novitiatus post annos vota emisit et die 17 mensis Decembris anno 1955,

ante theologicum cursum expletum, presbyteratu auctus est.

Sequenti anno in Ugandam profectus est et proprie in pago v.d. Kalongo

stetit, ubi indefessa sollicitudine primitivas operas medicas, institutas a Pa-

tre Alfredo Malandra et a Sorore Electa Mantiero eiusdem Congregationis, ad

perfectionem et fructus reddidit. Servus Dei omnino se tradidit convertendo

quod olim erat simplex dispensarium et aedificando scholam obstetriciae

dictam “St. Mary’s Midwifery Tranining Centre”. Eodem tempore studuit et

linguam Acioli, qua indigeni utebantur. Brevi tempore, valetudinarium valde

increbuit, multis ad disciplinas constitutas novis sectionibus se lucupletavit

ac fere 350 lecti in hospitio numerabantur et cito longe praestantissimum

valetudinarium totius Africae Mediae et Orientalis evenit. Secundum proposi-

tum Danielis Comboni scilicet Servare Africam per Africam, auxilio Sororum

Combonianarum instituit scholam artis obstetriciae et artis pro infirmorum

ministris, quae valde profuit ad incrementum praesidii sanitatis Ugandae.

Postea suo valetudinario addidit subsidium duorum leprosariorum. Huma-

na opera sua multa signa approbationis etiam a medicis et institutionibus

Italicis consecutus est.

Eius ministerium indomita constantia et christiana fortitudine excitatum

fulciebatur illa sua sententia, quae eum denotavit et tum in cordibus posuit

confratrum, tum sororum, quae cum eo egebant, tum medicorum, qui in

valetudinario pagi Kalongo cum eo intererant, et denique puerperarum et

omnium civium Ugandensium, qui deditione, summa blanditia et doctrina

curabantur, scilicet « Deus est amor et ego servus eius sum pro hominibus

sufferentibus ». Servus Dei Christum dolentem in medio totius suae vitae

Page 38: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

932 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

posuit et reapse aegrotos, qui Domini crucifixi sunt imago, habuit princi-

pium et prioritatem omnis eius cogitationis, omnis eius sollicitudinis denique

omnis actionis eius.

Funditus particeps mysterii Crucis, fidem suam constanter liturgia, ora-

tione, inquisitione Domini voluntatis et fidelitate sua in consecratione susti-

nuit et fulsit. Servi Dei propositum vitae omni in re fuit glorificare Deum,

sanctificationis viam lustrare per amorem in Iesum et in fratres et denique

e fonte eucharistico vim exhaurire ad proximis infirmis subveniendum. Vir

benignus et generosus « e divite se pauperum reddidit », agens secundum

propositum ut esset in omnibus nuntius Dei misericordis.

Bellum civile, quod in septentrionali parte Ugandae exarsit, multa im-

pedimenta Servi Dei ad operas interposuit, qui etiamsi intestini belli inter

Ugandenses victima factus esset, tamen valetudinarii aegrotos servavit et

cursus obstetriciae scholae alibi sine intermissione perrexit. Eius valetudo

renali insufficientia vitiata valde gravior facta est ob nimias curas et sacri-

ficia. Die 27 mensis Martii anno 1987 in pago Lira in Uganda, valetudine

in deterius inclinata, meritis et virtutibus opimus, pie lumen vitale deseruit,

Dei voluntati se omnino committens.

Fama sanctitatis e die 22 mensis Augusti anno 1999 ad diem 4 mensis

Februarii anno 2001 iuxta curiam Guluensem Inquisitio dioecesana celebrata

est, dum Comi e die 7 mensis Novembris anno 1999 ad diem 30 Iunii anno

2001 Inquisitio Rogatorialis celebratur, quorum omnium iuridica validitas

ab hac Congregatione de Causis Sanctorum per Decretum diei 7 mensis

Maii anno 2004 est approbata. Exarata Positione disceptatum est secundum

normas an Servus Dei virtutes heroum in gradum exercuisset. Positivo cum

exitu die 4 mensis Decembris anno 2014 Peculiaris Congressus Consultorum

Theologorum habitus est. Patres Cardinales et Episcopi Ordinaria in Sessione

diei 15 mensis Decembris anno 2015 congregati, me Angelo Amato prae-

sidente, agnoverunt Servum Dei virtutes teologales, cardinales et adnexas

heroicum in gradum exercuisse.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno die

declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in

Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Tem-

perantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Iosephi

Page 39: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 933

Ambrosoli, Sacerdotis Professi Missionariorum Combonianorum Cordis Iesu,

in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congre gationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 17 mensis Decembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 40: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

934 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

COMENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioannis Folci Sacerdotis Dioecesani

(1890-1963)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Quid velim, Domine, nisi ut sancti sacerdotes et laici sint? ».

Haec extrema verba a Servo Dei Ioanne Folci ante obitum scripta sunt.

Per ea facile totum vitae eius propositum intellegitur.

Servus Dei in pago v.d. Cagno, iuxta Comum, die 24 mensis Februarii

anno 1890 natus est. Anno 1901, perceptis vocationis signis, in dioecesanum

seminarium ingressus est: hac in electione vitae praesentia et exemplum

avunculi Servi Dei sacerdotis Caroli Sonzini haud dubio pondus habuerunt

Die 13 mensis Iulii anno 1913 Servus Dei presbyter ordinatus est. Men-

se Decembri eiusdem anni missus est ut in remota et angusta paroecia

pagi v.d. Valle di Colorina parochus esset. Silenti et assidua opera huius

iuvenis parochi, humiliter et constanter peracta, populus pagi rursus ad

Ecclesiam et ad ipsum parochum appropinquavit. Tamen Servus Dei res-

taurationis suae paroeciae vix semen spargere potuit, nam statim eam

relinquere debuit. Mense Iunio anno 1914 conscriptus, die 15 mensis Maii

anno 1915 ut cappellanus militaris ad frontem aciei profectus est. E mense

Septembri anno 1915 ad mensem Maium anno 1916 fuit una cum militibus

pugnantibus in fronte fluvii Sontii. Rursus e mense Octobri anni 1916 ad

mensem Ianuarium anni 1917 ad frontem denuo fuit.

Exercens cappellani ministerium militibus vulneratis succurrebat, eos

recolligendo sub hostium plumbearum glandium tempesta iisque benedi-

cendo et extrema sacramenta impertiendo. Missam in variis et diversis

temporibus et locis celebrabat et semper Domini Iesu vivam praesentiam

inter iuvenes milites prompte reddebat, qui, etsi ei aetate aequales, circa

eum concurrebant eumque patrem existimabant. In illo belli tempore, gra-

vibus laboribus, fide, caritate, lacrimis signato, saepe Servus Dei flevit,

sicut ipse scripsit, maxime cum sollemnitates liturgicae occurrerent et

mens sua e fronte et e fossis loricatis « ad ecclesias longe » volitaret: « in

acie orationes sunt potissime gemitus moriturorum vel corpora dilacerata;

Page 41: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 935

[...] musica autem resonatur tantum e turba ignovomorum tormentorum

et diabolicarum pyroballistarum populusque sunt flores humani generis

mutuo odio pulsi et ferociter alteri alteros mactantes. [...] Sanctam Missam

celebro, precor et fleo! ». Servus Dei militari decure aëneo bis insignitus est.

Calamitosa clades ad pagum v.d. Caporetto anno 1917 valde mutavit

Servi Dei tam operam cappellani quam vitae propositum. Ab hostibus

comprehensus primo in castrum publicae custodiae Rastadium traductus

est et deinde ad Cellam Saxoniae Inferioris, ubi sibi comparavit amorem

et gratitudinem captivorum militum, quorum animos constanter recreabat.

Mense Septembri anni 1918 Teutonicorum iussu ad lazaretum Limburgi

traductus est, ubi gravioribus morbis affecti captivi erant congregati, qui-

bus subvenit ibique postea voluntarie restitit ut hoc opus prosequi posset

pro aegrotis.

In captivitate sua aedificandi templum in memoriam omnium capti-

vorum defunctorum votum edidit. Hoc propositum diffudit et unanimiter

ab omnibus acceptum est, maxime ab officialibus et a reducibus de bello

et de castris publicae custodiae. Post plus quam annum a reditu eius in

paroecia pagi Valle, die 11 mensis Iulii anno 1920 primus lapis est positus

Templi votivi Captivo Divino dicati, quod die 27 mensis Septembris anno

1925 sollemni ritu inauguratum est.

Anno 1922 Servus Dei de novae operae sacerdotalis fundatione cogi-

tare incepit, quae fuit praeseminarium, in quo iuvenes aliquo cum ingenio

ad sacerdotium recolligere et instituere posset. Servus Dei bene sciebat

non omnes discipulos ad sacerdotium perventuros esse, sed omnes certe

per christianam institutionem sancta fundamenta ad veram et operosam

vitam christianam vocationali in investigatione sibi comparaturos esse.

Firma disciplinae et orationis regula seminarium regebatur, etsi paterna

praesentia benevoli fundatoris una cum maternis curis Ancillarum Iesu

Crucifixi a Servo Dei fundatarum lenita. Aliquae istarum Sororum primum

missae sunt a Sancto Aloisio Guanella, qui eas inter suas Filias Divinae

Providentiae excerpserat. Una cum Servo Dei ad hanc operam accesserunt

etiam quidam sacerdotes in arte istituendi periti et bene dispositi, qui

anno 1966 in Piam Societatem Sacerdotum Iesu Christi Crucifixi se con-

sociaverunt.

Page 42: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

936 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Opera a Ioanne Folci incepta increbuit et diffusa est. Novae domus

Ancillarum et Sacerdotum Iesu Crucifixi Comi, Lodani et iuxta Basilicam

Sancti Petri in Vaticano fundatae sunt.

Totam fere vitam Servi Dei inquisitio christianae perfectionis collus-

trat. Paulo ante ordinationem sacerdotalem sua in ephemeride scribebat:

« Nova condicio ad quam, sola tua infinita bonitate, Iesu mi, paucis die-

bus accessurus sum mihi comparabit optima et numerosa instrumenta ad

sanctificationem, sublimem santificationem ». Eius iter spirituale ad instar

Boni Pastoris efformabatur, ad cuius exemplum ille constanti admiratio-

ne omnibus temporum locorumque adiunctis in ministerio suo adhaesit.

Natura eius certe vehemens et impulsibus subiecta aequilibrium invenit

in summo spiritu humilitatis et oblationis sui, quare eius actio sedulitate,

serenitate et prudentia semper signata videbatur. Dei primatus eiusque

regni omnibus in curis et consiliis Servi Dei fuit, firmo spiritu orationis,

spe inconcussa, generosa et operum feraci caritate fultis.

Ioannes Folci die 31 mensis Martii anno 1963 in pago v.d. Valle di

Colonna mortali e vita demigravit. Exuviae eius ab anno 1963 in Tempio

Votivo Captivi Divini asservantur.

Fama sanctitatis, qua Servus Dei iam in vita gavisus erat, post eius obi-

tum valde increbuit, quare a die 25 mensis Septembris anno 2004 ad diem

19 mensis Novembris anno 2005 iuxta Curiam ecclesiasticam Comensem

Inquisitio dioecesana celebrata est, cuius iuridica validitas per Decretum

diei 24 mensis Februarii anno 2007 est approbata ab hac Congregatione

de Causis Sanctorum. Exarata Positione disceptatum est secundum con-

suetas normas an Servus Dei virtutes heroum in modum excoluisset. Die 3

mensis Iunii anno 2014 Peculiaris Consultorum Theologorum Congressus,

positivo cum exitu, habitus est. Patres Cardinales et Episcopi Ordinaria

in Sessione diei 22 mensis Septembris anno 2015 congregati, me Angelo

Cardinale Amato praesidente, agnoverunt Servum Dei virtutes theologales,

cardinales et adnexas heroum in modum excoluisse.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno

die declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate

Page 43: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 937

tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti-

tia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei

Ioannis Folci, Sacerdotis Dioecesani, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congre gationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 30 mensis Septembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 44: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

938 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

PAMPILONENSIS et TUDELENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Spei a Cruce (in saeculo: Sallustia-nae Antoniae Ayerbe Castillo) Confundatricis Missionariarum Augustinianarum Recollectarum (1890-1967)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Diligere animas, quia Christi thesaurus sunt, suo pretioso sanguine,

suis doloribus inauditis, sua morte in cruce redemptas ».

Verba haec a Serva Dei Spe a Cruce (in saeculo: Sallustiana Antonia

Ayerbe Castillo) scripta propositum eius existentiae fuerunt eiusque vitam

mortalem lustraverunt, quam illa fidenti animo et perseverantia sanctitatem

persequendo degit.

Serva Dei in civitate Monteaguto, in provincia Navarrae Hispaniae, die 8

mensis Iunii anno 1890, primogenita septem fratrum, orta est. Die 10 men-

sis Iulii sacro fonte mundata, post quattuor annos sacram Confirmationem

accepit. Annis 1901 et 1902 familia eius Tolosam, in provincia Guipúzcoa,

migravit.

Per tutelam alicuius propinqui Augustiniani, iuvenis Sallustiana prima

signa vocationis ad religiosam vitam percepit et in clausuram monasterii

Incarnationis Matritensis Sanctimonalium Augustinianarum Recollectarum

ingressa est ibique novitiatum perfecit nomenque Mariae Spei a Cruce sus-

cepit. Eius propositum enim fuit omnem dolorem passionemque crucifixi

Christi in communione sua sponte sustinere. Die 10 mensis Decembris anno

1918 vota simplicia emisit et deinde, tribus post annis, sollemnia. Sponsa

Christi signa Divini Afflatus attente semper intellexit. Fulgidum fidei exem-

plum fuit vocationis ad contemplationem, perhibens magnum testimonium

eucharisticae pietatis et generosae oboedientiae in cotidiana disciplina mo-

nasticae vitae.

Die 14 mensis Ianuarii anno 1931, secundans postulationem Domini

Francisci Xavieris Ochoa Agostiniani Recollecti, Apostolici Praefecti pagi

Kweitehfu in Sinis qui novos voluntarios sua pro missione quaesiverat, Soror

Spes a Crnce, Summi Pontifici Pii XI privilegio et Sacrae Congregationis

super consultationibus Regularium indultu, potuit e clausura exire et ad

immensam nationem orientalem proficisci, una cum aliis duobus Sorori-

bus Augustinianis Recollectis Granatensibus, scilicet Soror Angela a Sancto

Page 45: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 939

Raphaele et Carmela a Sancto Augustino. Serva Dei, hoc in consilio adim-

plendo, se a Domino vocatam existimavit ac neglectis multis difficultatibus,

vim necessariam ad novam operam apostolatus missionarii iucunde et cum

abnegatione persequendam invenit. Benignitas eius radicabatur ardenti in

amore erga Deum, quem oratione pascebatur, eo ut Serva Dei fidenter

consentiret et illis rebus in quibus dolor Crucis certissime inveniretur.

Die 8 mensis Maii anno 1931 tres moniales primum in Sinas et deinde

in missionem pagi Kweitehfu pervenerunt. Laboriosa adaptatio ad localem

culturam et cognitio linguae inter varias difficultates et angustias incipiebat.

Serva Dei una cum Sororibus sodalibus suis operam dedit ad incrementum

propositorum, inter quae adnumerantur institutio catechistarum Christi Re-

gis, doctrinae religiosae traditio in suburbio et in pagis proximis, amor erga

infirmos, ministerium in pauperes, captivos et iuvenes indigentes. Omnia

Serva Dei ad maiorem Dei gloriam et pro animarum salutem perficiebat

omnesque diligebat, quia in omnibus ipsum Christum intellegebat.

Post annos tres, licet Sorores regredi in Hispaniam debuissent, tamen

commorari in missione maluerunt et postulaverunt ut se Congregationi Agus-

tinianarum Recollectarum Philippinarum aggregarentur. Post professionem

religiosam Serva Dei facta est antistita communitatis pagi Kweitehfu. Illo

tempore multiplex opera missionaria valde periclitabatur propter bellum

civile Hispanicum inter annum 1936 et annum 1939 et propter eodem tem-

pore actum bellum Sino-Iaponicum, in quo sedes missionis bombis percussa

est et moniales confugere in Philippinas coactae sunt. Mater Spes a Cruce,

percipiens necessitatem consolidandi operam apostolicam, in Hispaniam

rediit ut fundaret novam novitiatus domum ad instituendas missionarias ad

Sinas mittendas. Perdurante bello in Oriente, Serva Dei potuit in Sinam

remeare, sed, divinae voluntati indulgens, operam apostolatus in Americam

vertit et anno 1944 primas missionarias in Columbiam misit, sequenti anno

ipsa assecuta est. Interea tam Hispaniae quam in America Meridionali novae

domus augescebant, eo ut novam Congregationem fundari oporteret, quae

die 18 mensis Ianuarii anno 1947 Sanctae Sedis approbationem obtinuit.

Mater Spes a Cruce prima fuit generalis antistita iuvenis Congregationis

scilicet Missionariarum Augustinianarum Recollectarum.

Res magni momenti in vita Mariae ostenditur in constanti christianae

et religiosae perfectionis studio et sollicitudine: illa enim constanter ex-

petebat sibi et aliis sanctificationem, vivens Dei in conspectu omnique in

Page 46: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

940 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

re manum Dei percipiens. Omnino dedita Instituti moderationi, Serva Dei

multa itinera egit ut domus visitaret, fragilitatem suae valetudinis cognovit

et anno 1962 officio suo renutiavit. Maxime istis temporibus interiorem

dolorem experta est, scilicet “noctem obscuram”, cui profunda pax accessit.

Mense Februario anni 1967 medici diagnosim cancri dixerunt, qui summos

dolores ei paruit. Die 23 mensis Maii anno 1967, cincta sororum affectu,

Serva Dei in Domino somno sempiterno consopivit.

Fama sanctitatis, quae eam in vita comitabatur, post mortem increbuit

et a die 6 mensis Decembris anno 1991 ad diem 4 mensis Septembris anno

1994 iuxta Curiam Pampilonensem Inquisitio dioecesana celebrata est, dum

duo Processus Rogatoriales habiti sunt Caracae et Bogotae, quorum iuridica

validitas ab hac Congregatione de Causis Sanctorum per Decretum diei

19 mensis Maii anno 1995 sunt approbati. Exarata Positione, secundum

consuetas normas disceptatum est an Serva Dei virtutes heroum in gradu

exercuisset. Positivo cum exitu, die 20 mensis Martii anno 2014 habitus est

Peculiaris Congressus Theologorum Consultorum. Patres Cardinales et Epis-

copi die 17 mensis Novembris anno 2015 in Sessione Ordinaria congregati,

me Cardinale Angelo Amato praesidente, Servam Dei virtutes theologales,

cardinales et adnexas, heroum in gradu, exercuisse agnoverunt.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno die

declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in

Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Tem-

perantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Spei a Cruce (in

saeculo: Sallustianae Antoniae Ayerbe Castillo), Cofundatricis Missionaria-

rum Augustinianarum Recollectarum, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 14 mensis Decembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 47: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 941

ROMANA seu LEOPOLITANA UCRAINORUM

Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Andreae Szeptyckyj (in saeculo: Roma-ni Alexandri Mariae) ex Ordine Basiliano Sancti Iosaphat Archiepiscopi Maioris Leopolitani Ucrainorum Metropolitae Haliciensis (1865-1944)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Ut unum sint » (Io 17, 11).

Invocatio Iesu sacerdotali e corde ipsius suprema in coena erupta in

pectore Servi Dei Andreae Szeptyckyj resonavit et omnia eiusdem consilia

deliberationesque direxit. Ille in ministerio pro unitate Ecclesiae et populi

sui singularissima doctrina humana et spirituali adhibuit et suum vitae iter

absoluto amore perfecit.

Servus Dei die 29 mensis Iulii anno 1865 in pago v.d. Prylbyci, in ho-

dierna provincia Leopolis Ucrainae Occidentalis natus est. Eodem die sacro

fonte lustratus, nomina Romani Alexandri Mariae assumpsit. Post primam

institutionem in familia studia attendit usque ad lauream in iure anno 1887

consecutam.

Iam primis iuvenilibus in annis signa vocationis sacerdotalis religiosaeque

percepit et singularem navitatem de vinculo et relatione inter Catholicam

et Ortodoxam Ecclesiam aggressus est. Licet Polonus et rebus domesticis

bene constitutus esset, in communitatem monachorum Basilianorum Orien-

tali ritu iuxta Dobromil ingressus est ibique novitiatum explevit. Anno 1892

professionem perpetuam emisit et sacro presbyteratu auctus est. Anno 1899

a Summo Pontifice Leone XIII Episcopus Stanislaopolitanus et insequenti

anno Episcopus Metropolita Leopolitanus Graecorum Catholicorum nomi-

natus est.

Originarius e Gallaecia Occidentali, Servus Dei alacriter et libero animo

et sine patriae vel generis praeiudiciis operam dedit ut suus Ucrainus populus

iuxta consessum victorum dominationum exaudiretur et fides Catholica sibi

locum in ritu Byzantino haberet. In Ruthenos sustinendos et in nuntium en-

cyclicae epistulae Rerum Novarum divulgandum operam notabiliter navavit.

Multa obsistentia invenit et iniuste de proditione, interclusione, indebito

favore, inimicitia et denique de propaganda pro dominationibus externis

accusatus est. Comprehensus est et in Russiam deportatus, ibique mansit

usque ad civilem seditionem, quae dicitur Perturbatio Octobris.

Page 48: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

942 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Cum secundum bellum mundiale exarsisset, Ucrainae territorium rur-

sus in medio inter oppositas potestates versatum est, tamen Servus Dei

ad utilitatem populi et ad Iudaeos e Nazistis vexatos succurrendos operam

suam contulit. Cum autem dominatus Communistarum intollerabili seve-

ritate impelleret, ipse, indefessa actione pastorali, sua pro communitate

Graeci-Catholici ritus, quae ab omnibus commemorabatur nomine Ecclesia

catacumbarum, ministrare et laborare perrexit.

Servus Dei humanitate, evangelica fortitudine, animi intelligenti sensu,

sincera passione, profunda fide, quae in vitae decursu vexatae et eventibus

primae partis saeculi XX cruciatae fuerant, valde eminuit. Ille eventus

historicos lustravit, conscius hominis et pastoris sui muneris, casibus se

everti passus non est.

Andrea Szeptyckyj pastor exemplaris evasit, qui toto animo studuit ut

pontem exsfrueret inter Orientem et Occidentem. Monachus fiiit zelo in-

census et instantissimus exsecutor Dei voluntatis. Magna pietate divinam

liturgiam celebrabat et ex eucharistico fonte vim, perseverantiam et animi

ardorem in caritate exhauriebat.

Ille necessitates sui ministerii determinavit et omnia egit secundum

rerum condicionem populi sui, quem ille minoritate affectum, pauperem et

debilem semper cognovit et sua singularissima humanitate fratris, patris

et magistri refecit. dum historicae graves vicissitudines illorum annorum

limina nationum mutaverunt, constans mansit autem auctoritatum voluntas

humiliandi et discriminandi, etiam quoad religionem, minoritatem Ucrainae

et Ecclesiae Catholicae Orientalis, quam Servus Dei omnimodo defendere

et fovere etiam mutatis regiminibus conatus est. Hac re relationes variis

cum auctoritatibus et populis instaurare studuit.

Hoc in difficili rerum ambage datur intellegere vitam et deliberationes

Servi Dei, qui mense Octobris anno 1944 graviter morbo correptus est et

insequenti die 1 mensis Novembris lumen vitale deseruit. Eius ad exsequias

magnus populi concursus interfuit, claram significatus famam sanctitatis

qua Servus Dei suo mortali in itinere fructus est.

Hac fama sanctitatis, a die 7 mensis Decembris anno 1958 ad diem 13

mensis Aprilis anno 1966 iuxta Curiam Leopolitanam Ucrainorum celebratus

est Processus Informativus, dum aliqui Processus Rogatoriales celebrabantur

in Africa Australi anno 1961, in Australia (1959-1973) et denique in Canada

(1961-1964), quorum omnium iuridica validitas per Decretum diei 15 men-

Page 49: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 943

sis Novembris anno 2002 ab hac Congregatione de Causis Sanctorum sunt

approbati. Exarata Positione, secundum normas disceptatum est an Servus

Dei virtutes heroum in modum exercuisset. Positivo cum exitu, die 9 mensis

Martii anno 2010 Peculiaris Congressus Theologorum auctus est et die 30

mensis Iunii anno 2015 Ordinaria in Sessione Patres Cardinales et Episcopi

se congregaverunt, me Angelo Cardinale Amato praesidente.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno die

declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in

Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Tem-

perantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Andreae

Szeptyckyj (in saeculo: Romani Alexandri Mariae), Archiepiscopi Maioris

Leopolitani Ucrainorum Metropolitae Haliciensis, in casu et ad effectum de

quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 16 mensis Iulii a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 50: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

944 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

GRANATENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Aemiliae Riquelme Zayas Fundatricis Instituti Missionariarum a Ss.mo Sacramento et a Beata Maria Vir-gine Immaculata (1847-1940)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Sitivit anima mea ad Deum, Deum vivum » (Ps 42, 3).

Inquisitio Domini et eiusdem voluntatis universam vitam Servae Dei

Mariae Aemiliae Riquelme Zayas denotat: ipsa enim ab aurora iuventutis

Christi esse omnino voluit, eundem in Sponsum eligens amoremque mundi

cum eo participans.

Serva Dei, die 5 mensis Augusti anno 1847, Granatae nata est et duas

post dies sacro fonte salutis lustrata. In infantia Serva Dei a quibusdam

domesticis luctibus doluit: enim duo fraterculi tenerioribus in annis ante

tempus mortui sunt materque sua autem saevissima epidemia anni 1855

mortali e vita migravit. Puella praeclarum Hispalense collegium frequentavit.

Hic duodecimum annum aetatis agens, votum virginitatis secreto emisit.

Cum quintum decimum autem annum aetatis ageret suo a patre, in mili-

tari cursu occupato, domesticis ministeriis deputata est. Quamvis Domino

se consecrari in quodam oppidi instituto cuperet, Maria Aemilia una cum

patre usque ad eiusdem mortem anno 1885 eventam commorari maluit.

Serva Dei viam suam exquisivit et ut novam Congregationem fundaret

Dominum eam vocavisse comperit. Hac re, convenienti tempore orationis ac

animadversionis interposito, anno 1896 Granatae Institutum Missionariarum

a Ss.mo Sacramento et a Beata Maria Virgine Immaculata fundavit. Ob

iuvenis religiosae familiae incrementum novam domum erigere necesse fuit.

Illis annis, quibusdam difficultatibus etiam oeconomicis communitas

pressa est, sed praecipue gratuita calumniarum divulgatio contra Funda-

tricem cor eius vulneravit. Civiles ecclesiasticaeque inquisitiones et inspec-

tiones Servam Dei omnino excusaverunt et absolutam eiusdem innocentiam

demonstraverunt, et, licet ea omnia ferre didicisset omni studio enisa est

ut sorores ullo modo paterentur incommoda. Auctor calumniarum, scitu

dignum, dies suas extremas amentium in valetudinario detrivit.

Cum Maria Aemilia Romam, ut Constitutiones Novae Congregationis a

Sancta Sede approbarentur, iter faceret, graviter aegrotavit et quattuor per

Page 51: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 945

annos et dimidium in Italia commorari debuit, tamen epistolarum consue-

tudinem suis cum sororibus in patria coluit. Valetudinis causa et ob impro-

bationes a quadam Sorore excitatas, Serva Dei cum in Hispaniam rediret

a suo munere remota est. Maria Aemilia tamen et haec patienter toleravit

et novae Antistitae Generali operam generose navavit.

Eius vitae consuetudo virtute ornata, verus amor in Iesum Eucharisti-

cum, vehemens adflatus missionarius Servae Dei spiritualitatem constituunt

et eius naturam alacrem coronant. Cotidiana in vita suam industriosam

navitatem profundae experientiae orationis et humili acceptationi morbi, qui

magnam eius existentiae partem afflixit, mirabiliter conciliavit. Voluntatem

Dei explere voluit et in ea fundamentum vocationis suae invenit. Praete-

rea, cum dives esset, Divinae Providentiae propositum agendi in ambitu

paupertatis et diversorum generum difficultatum sollertia ac navitate ac

singulari ardore assumpsit.

Eius vitae exemplum constanti perfectionis inquisitione praestat et

multis in vitae casibus ipsa valide ostendit. Spiritus orationis et sacrificii,

zelus apostolicus, humilitas, austeritas, integritas, exemplaritas, teneritas

in amore erga Deum, strenuum solidamen et caritas erga proximos, haec

omnia tractum, verba et consuetudo Matris Mariae Aemiliae constituunt.

Praesertim amor in Eucharistiam et in Sanctam Virginem eius spirituali-

tatis fundamenta inconcussa fuerunt. Suae vitae crucem anteposuit, quam,

summa animi acceptatione, integre et sua sponte etiam in adversis sustinuit.

Terribilius autem discrimen agitaturum erat. Enim inter annum 1936

et annum 1939 Hispania civili bello omnino cruentata est ac fere singulae

civitates et Ecclesia, omni in ordine sociali, immanibus damnis violatae et

corruptae sunt. Sorores in Lusitaniam, in Galliam et in Italiam confugere

debuerunt. Tantum post aliquo tempore Pampelone se receperunt et deinde

redierunt Granatam.

Post has terribiles res, Serva Dei aetate et morbis afflicta, die 10 mensis

Decembris anno 1940 pie morti occubuit.

Fama sanctitatis a die 11 mensis Maii anno 1983 ad diem 28 mensis

Aprilis anno 1991 iuxta Curiam ecclesiasticam Granatensem Inquisitio dioe-

cesana celebrata est, cuius iuridica validitas ab hac Congregatione de Causis

Sanctorum, per Decretum diei 14 mensis Martii anno 1992, est approbata.

Exarata Positione disceptatum est an Serva Dei virtutes heroum in gradum

excoluisset. Positivo cum exitu die 18 mensis Maii anno 2007 Peculiaris

Page 52: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

946 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Consultorum Theologorum Congressus habitus est. Patres Cardinales et

Episcopi Ordi naria Sessione diei 1 mensis Decembris anno 2015 congregati,

me Angelo Cardinale Amato praesidente, Servam Dei virtutes theologales,

cardinales et adnexas heroicum in modum excoluisse agnoverunt.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno

die declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate

tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Ius-

titia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae

Dei Mariae Aemiliae Riquelme Zayas, Fundatricis Instituti Missionariarum

a Ss.mo Sacramento et a Beata Maria Virgine Immaculata, in casu et ad

effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congre gationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 14 mensis Decembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 53: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 947

BONONIENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Venantii Mariae Quadri Religiosi Pro-fessi Ordinis Servorum Mariae (1916-1937)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« In fine autem omnes unanimes, compatientes, fraternitatis amatores, misericordes, modesti, [...] quia in hoc vocati estis, ut benedictionem here-ditate possideatis » (1Pt 3, 8-9).

Servus Dei Venantius Maria Quadri libenter hanc petrinam exortationem accepit et testatus est, voluntatem Domini et amorem fraternum quaerens.

Servus Dei, quintus et ultimus familiae suae filiorum, natus est die 9 mensis Decembris anni 1916 in loco vulgo dicto Cova Vecchia di Vado di

Setta pagi Monzuno, sub dicione et archidioecesi Bononiensi eodem die baptismum recepit, in quo ei nomen Antonii impositum est. Eius familia, humilis condicionis, industria et laboribus matris, Piae Castelli, fide chris-tiana ferventis et familiae fundamenti, ac patris Iosephi, vestifici, susti-nebatur. Puerulus Antonius alacer et agilis, quamvis corpore non robusto praeditus, crescebat. Inde a pueritia duo in eo perspicua videbantur, quae brevem eius vitam conformarunt: multa inter aequales gratiae valetudo et in pauperes magna sollicitudo.

Die 16 Septembris 1926 occursus cum nonnullis discipulis seminarii mi-noris Ordinis Servorum Mariae in pago Ronzano dictionis Bononiensis ei occasionem praebuit ut patefaceret desiderium Domino propriam vitam dicandi. Insequenti anno mater eum ad praedictum seminarium duxit. Dei Servus epistularem consuetudinem cum familia habebat et semel in anno ad eam redibat visendam una cum Patre Magistro seminarii. Quattuor annos in seminario degit, elementariae institutionis quinti anni et gymnasii trium annorum cursibus studiorum incumbens. Inter fratres educationi addictos Servus Dei Bernardinus Maria Piccinelli eminebat, qui ex selectis discipulis, inter quos fuit puer Antonius, “secretam”, ut ita dicatur, instituit consocia-tionem, cui praecipuum munus commisit Deum exorandi pro conversione peccatorum et praesertim pro conversione Russiae.

Anno 1931 Regium Lepidi missus, postquam ibi gymnasialem cursum studiorum complevit, die 28 Augusti 1932 novitiatum incepit, nomen sumens Venantium, quia - ut aiebat - “venator”, animarum nempe, fieri intendebat. Expleto anno canonico novitiatus, vota religiosa simplicia emisit, quibus,

Page 54: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

948 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

permissu Patris Magistri obtento, oblationem sui addidit in “victimam mi-sericordis amoris”, exemplo motus Sanctae Teresiae a Iesu Infante. Magis-ter eum monuit huiusmodi oblationem secum conferre posse non parvas aegritudines et etiam immaturam mortem. Frater Venantius mira animi alacritate consensit.

Anno 1933 Bononiae per duos annos philosophiae, dein Romae theolo-

giae studio per quattuor annos incubuit. Romae ei socius fuit Servus Dei

Frater Andreas M. Cecchin.

Fratris Venantii oculi claritate et laetitia semper fulgebant, at simul qua-

dam levi maestitia. Humilis staturae erat. Indolem suam fortem et ardentem

assiduo virtutum exercitio mansuefecit sese potius docilem, tranquillum,

dulcem, quasi timidum ostendens. Talis animi humanitas erat ut etiam ob

minimam causam erubesceret, unde non raro salibus erat obnoxius, quos

aequo animo tolerabat.

Laeto et sereno vultu tranquillitatem circum ubique ferebat et reverentiam

ac venerationem sibi, confratrum quoque natu maiorum, excitabat. Unus ex

praecipuis Ordinis Servorum Mariae modis vivendi, vera scilicet fraternitas,

pars vitae eius erat, quam modo prorsus proprio fovebat, id est magna ur-

banitate et suavitate erga confratres. Testimonia cuncta consentiunt de eius

simplici et benevola natura, qua facile iuxta adesse poterat iis etiam taciturnae

vel acris indolis. Fiduciam in Deum excitabat in confratribus, praesertim in

iis qui difficultatibus, perturbationibus, sollecitudinibus urgebantur.

Habitus eius orandi expromebat intimam commotionem et devotionem.

Continue Dominum sibi praesentem sentiebat. Insignis fuit eius oboedientia,

celer et laeta, mandatis Superiorum, quibuscum constanter colloquia habe-

bat ut suam vitae disciplinam meliorem in dies efficeret. Generosus erat

et rebus, quas dono aliis libenter dabat, minime addictus. Pluries patefecit

perspicuum amorem erga missionariam actuositatem, prout iam indicaverat

suscipiendo Venantii nomen in religione.

In studiis valde profecit, quia optima intellegentia et constan tia praedi-

tus erat: carum ei erat describere mira naturae. Facillime artem cantus et

musicae solus didicit et instrumentis exsequebatur: breves etiam “partes”

musicae scribebat, quas humilitatis causa non suas esse dicebat.

In vita fratris Venantii nihil invenitur inauditi et extraordinarii, nisi

progressio serena et continua usque ad mortem in via virtutis et sanctitatis.

Die 30 Octobris 1937 in morbum polineuritidis incidit, quo paucis post

diebus ad mortem ductus est. Extremo vitae die, scilicet die 2 Novembris

Page 55: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 949

1937, parvo motu capitis et exigua voce formulam professionis solemnium

votorum, a sodale lectam. se sequi posse indicavit. Etsi summis doloribus

tactus, nullum impatientiae vel lamentationis signum dedit. Domino obtulit

duo magna desideria, quae ante mortem complere nequit: matrem videre

et sacerdos esse.

Paucis post eius mortem mensibus a confratribus edita est brevis eius

biographia pro studentibus Ordinis. Statim eius sanctitatis fama diffusa est

et adhuc diffunditur. Eius corpus sepultum est in coemeterio romano in

Campo Verano; anno 1954 translatum est ad ecclesiam S. Marcelli de Urbe et

anno 1967 ad ecclesiam S. Mariae Servorum Bononiae, ubi nunc requiescit.

Ob sanctitatis famam, a die 16 Novembris 1957 ad diem 6 Februarii

1967 in Curia ecclesiatica Bononiensi peractus est Processus dioecesanus,

cuius validitatem iuridicam haec Cogregatio adprobavit Decreto diei 27

Septembris 1996. Parata Positione, disceptatum est, iuxta praxim consuetam,

utrum Servus Dei gradu heroico virtutes exercuerit. Die autem 31 Octo-

bris 2013 actus est peculiaris Congressus Consultorum Theologorum cum

exitu positivo. Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria diei 27

Octobris 2015, me Card. Angelo Amato praesidente, affirmarunt Servum

Dei exercuisse gradu heroico virtutes theologales, cardinales et adnexas.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno die

declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in

Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Tem-

perantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Venantii

Mariae Quadri, Religiosi Professi Ordinis Servorum Mariae, in casu et ad

effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 14 mensis Decembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 56: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

950 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

BRIXIENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Elisabethae Baldo Fundatricis Piae Domus a S. Ioseph in loco v.d. Gavardo, Confundatricis Congregationis Sororum Humilium Ancillarum Domini (1862-1926)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Vidua eligatur et in operibus bonis testimonium habens, si filios educa-

vit, si hospitio recepit, si sanctorum pedes lavit, si tribulationem patientibus

subministravit, si omne opus bonum subsecuta est » (1Tm 5, 9-10).

Singulare videtur itinerarium Servae Dei Elisabeth Baldo, cuius vita

varias per condiciones existentiales evolvit: nam, testimonium christianum

in familia perhibuit, cui viduitas accessit, quae secundum Pauli ad Timo-

theum exhortationem, ei novum incitamentum ad apostolicam operam fuit.

Serva Dei in pago vulgo dicto Gavardo iuxta Brixiam die 29 mensis Oc-

tobris anno 1862, octava decem filiarum, orta est e parentibus Hieronymo

Baldo et Francisca Bologna. Eius institutioni consulere mater et materte-

ra ac deinceps, parentibus orbata, Ursulinae sanctimoniales pagi Gavardo,

quorum in collegio alumna recepta est.

In pueritia et adulescentia Elisa, sicut ab omnibus saepius nuncupaba-

tur, manifestavit naturam vivacen, interdum indomitam, sed generosam et

ad pietatem propensam. Eius proclivitas ad vitam spiritualem sacramento

Confirmationis accepto et sacrae Eucharistiae mensae frequentatione magis

increbuit et corroborabatur. Cum, expleto cursu institutionis in collegio,

domum rediit edidit propositum vivendi secundum fidei rationem et bona

principia moralia, quibus sui in istitutione est imbuta.

Die 11 mensis Octobris anno 1882 nupsit Caietano Foresti, diviti mer-

catori, quocum Brixiae pariter vixit. Eius matrimonium vero amore nituit,

sed liberorum dono gavisum non est. Elisa semper appetiit maternitatem,

quae tamen consequi nequit, quare valde angustiabatur et patiebatur. Postea

et nova causa angustiae fidem eius affecit: nam, maritus mentali morbo

correptus est eumque gradatim motionibus omnibus morbus spoliavit, ei so-

lam fere vegetalem vitam relinquens. Elisa ei omni devota cura et constanti

sollicitudine assedit, dum morbus usque ad extremum exitum progressus est.

Anno 1891 Serva Dei viduitatem suam incepit. Intimis affectibus orbata, no-

vum statum non recusavit, sed exercitium doloris in novam opportunitatem

Page 57: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 951

mutavit ut Christi mysterio paschali vehementius uniretur et multis fratribus

pauperibus magis consentiret. Hoc modo vividam communionem cum Deo

assecuta est et crucis salutaris roboris testimonium congruenter praebuit.

Illis difficilibus condicionibus Patrem Ioannem Piamarta cognovit, hodie

in numero Sanctorum, fundatorem Operis Parvulorum Opificum et Instituti

Sacrae Familiae Nazareth, qui eius spiritualis moderator factus est et Deo

adiuvante, ei subvenit ad viam eligendam, scilicet ad se devovendum in

proximum indigentem. Elisa in pagum Gavardo rediit et familiaribus subs-

tantiis ex mariti hereditate perceptis derelictorum pauperum benefactrix

evasit, quibus domum fundavit ad hospitalitatem exercendam, quae adhuc

hodierno die ab omnibus cognita est nomine Domus Sancti Ioseph. Ipsa-

met, quam concives reverenter locali sermone appellabant “Siura Lisa”, id

est dominam Elisam, receptis in hospitio magna sedulitate ministrabat et

alacriter suscitavit multa opera in paroecia et in societate.

Istis in rebus ei aliae iuvenes mulieres voluntariae subveniebant, quae

re ipsa cum ea ad modum religiosae familiae degebant. Qua re Pater Pia-

marta exhortatus est ut ipsa veram Congregationem fundaret, quae post

illius patris obitum nuncupata est Humilium Servarum Domini et anno 1924,

dioecesanam canonicam approbationem obtinuit. Elisa Congregationis Re-

gulas et Constitutiones disposuit et cum sodalibus, die 28 mensis Octobris

anno 1925, vota religiosa emisit.

Serva Dei, neglectis omnibus difficultatibus, numquam animo fracta est,

sed divinae voluntati omnino se commisit amoremque suum in proximorum

ministerio effudit in plenitudine participationis Evangelii et Ecclesiae. Eius

intentissima fuit fides et vehemens devotio in Eucharistiam et in Beatam

Mariam Virginem, constans spiritus orationis et generosa caritas, quae om-

nia in ea eminebant. Studiosissima omnium necessitatum hominum necnon

liberalis ac sollers in proximos, de rebus familiaribus eo impendit, ut e divite,

quae certe fuit, vitam privationis et modestiae complecteret, consecrans se

ad propositum, quod Dominus ei panderat. Omnes navitate et humilitate

recipiebat, suavitatem et comprehensionem una cum miti ac praesentanea

fortitudine coniungebat qua et suam naturam coërcebat.

Extremis duobus annis suae vitae Elisa profundiorem et suaviorem amo-

rem erga filias spirituales servabit atque fide et humilitate animam suam

disposuit ad extremum aditum in Dominum, qui reapse die 4 mensis Iulii

anno 1926 evenit, cum Serva Dei mortali e vita pie migravit.

Page 58: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

952 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Fama sanctitatis, a die 18 mensis Februarii ad diem 30 mensis Octobris

anno 1992 iuxta Curiam Brixiensem celebrata est Inquisitio dioecesana,

cuius iuridica validitas ab hac Congregatione de Causis Sanctorum per De-

cretum diei 6 mensis Martii anno 1993 est approbata. Exarata Positione,

disceptatum est secundum consuetas normas an Serva Dei virtutes heroum

in modum excoluisset. Positivo cum exitu, die 13 mensis Maii anno 2014

Peculiaris Congressus Consultorum Theologorum auctus est. Die 3 mensis

Martii anno 2015 Patres Cardinales et Episcopi Ordinaria in Sessione con-

gregati, me Cardinale Angelo Amato praesidente agnoverunt Servam Dei

virtutes theologales, cardinales et adnexas heroum in gradum exercuisse.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno

die declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate

tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia,

Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei

Elisabeth Baldo, Fundatricis Piae Domus a S. Ioseph in loco v.d. Gavardo,

Confundatricis Congregationis Sororum Humilium Ancillarum Domini, in

casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congre gationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 18 mensis Martii a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 59: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 953

KATOVICENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Francisci Blachnicki Sacerdotis Dioe-cesani (1921-1987)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Homo, qui in terris sola creatura est quam Deus propter seipsam volue-

rit, plene seipsum invenire non potest nisi per sincerum sui ipsius donum »

(cfr. Conc. Oec. Vat. II, Gaudium et spes, 24).

Haec Concilii Oecumenici Vaticani II verba saepe Servus Dei Franciscus

Blachnicki revocabat. Ea vere praecipuam indolem eius spiritualis rationis

necnon totius vitae significant, quae multus fructus pro Ecclesia in Polonia

atque extra eius fines attulit.

In oppido Rybnik (Polonia) die 24 mensis Martii anno 1921 in frequenti

familia est natus. Maturitatis examen anno 1938 superavit. Bellum participa-

vit mense Septembri atque, postquam exercitus Poloniae cladem acceperat,

clandestinam navitatem incohavit. Mense Aprili anno 1940 comprehensus

est atque in castra hominum deprehensorum in oppido Auschwitz deporta-

tus, ubi 14 menses ibi mansit, quorum 9 in parte punitionis et fere unum

mensem in cella mortis. Mense Martio anno 1942 capitis est damnatus ob

navitatem clandestinam adversus regimen Germaniae vulgo Reich. Postquam

5 menses exsecutionem exspectaverat, capitis absolutus est atque annis

1942-1945 in Germanicis adstitit castris hominum deprehensorum atque

in carceribus. Tempore quo in cella mortis erat, ad religionem christianam

profunde conversus est atque decrevit vitam suam dono Deo in sacerdotio

dare. Bello concluso, Seminarium Silesianum Cracoviae est ingressus. Die

25 mensis Iunii anno 1950 presbyter est ordinatus.

Primos annos ministerii pastoralis difficili vixit tempore quo regimen

communistarum Episcopos Katovicenses in quodam loco detinuit. Iuvenis

sacerdos in dioecesanae Curiae institutis operatus est, officium moderans

catecheticum atque navitatem exercens in abstinentia ab alcoholo foven-

da. Anno 1960 regimen communistarum Sedem sustulit Motus Abstinentiae

Fovendae atque in custodiam Servum Dei misit. Accepta libertate, anno

1961, curricula apud Catholicam Studiorum Universitatem Lublinenesem

frequentavit. Illis expletis, munus docentis exercuit theologiae pastoralis,

liturgiae et catecheticae apud eandem Universitatem. Munus docendi cum

Page 60: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

954 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

pastorali iunxit ministerio. Conferentia Episcoporum Poloniae anno 1967

nominavit eum Moderatorem Nationalem Servitii Liturgici.

Methodum spiritalium exercitationum instituit existentiale paedagogi-

cum, quae appellabantur Oases Novae Vitae et tum iuvenibus tum adultis

destinavit. Anno 1969 condidit, unum in Europa Orientali sub regimine com-

munistarum, ecclesialem Motum Lumen-Vita qui, licet multae difficultates

exstarent, in Polonia crevit velut etiam in plus quam 40 Nationibus. Operam

etiam condidit abstinentiae fovendae appellatam Motus Hominis Liberandi

necnon Authonomum Christianum Ministerium Sociale et Christianum Mi-

nisterium pro Nationibus Liberandis. Fundator etiam fuit operis feminarum

laicarum cui nomen indidit Institutum Immaculatae Matris Ecclesiae atque

communitatis sacerdotum quae vocabatur Unio Sacerdotum Christi Servi.

Servus Dei familias constituebat loca vivae fidei. Apostolus fuit reno-

vandae vitae familiaris secundum Evangelii spiritum. Ad altiorem vitam

christianam in familiis suscitandam obstitit formali accessioni ad Ecclesiam

atque vitae rationi immodicae consumptionis. Eius industria effecit ut in

Motu Lumen-Vita communitates familiarum nascerentur quae Ecclesiae Do-

mesticae vocabantur.

Praecursor exstitit novae evangelizationis. Veluti responsionem ad Ad-

hortationem apostolicam beati Pauli VI Evangelii nuntiandi, novum instituit

genus exercitationum evangelizationis, quod in laicorum nitebatur testimoni-

is. Encyclica sancti Ioannis Pauli II Redemptor hominis inspiratus, inceptum

paravit Magnae Evangeli zationis “Ad Christum Redemptorem”.

Belli statu in Polonia a regimine communistarum die 13 mensis Decem-

bris anno 198l introductu reverendus Franciscus Blachnicki extra Poloniae

fines confugit. Anno 1982 in oppido Carlsberg (Germania) incolere coepit, in

quo instituit Sedem Internatiònalem Evangelizationis Lumen-Vita. Navitatem

in provincia sociali et oecumenica est prosecutus. Regimen communistarum

in Polonia non dedit ei licentiam in patriam redeundi. Fama sanctitatis

circumdatus, die 27 mensis Februarii anno 1987, in Carlsberg obiit. Sanc-

tus Ioannes Paulus II in nuntio telegraphico appellavit eum “diligentem

apostolum conversionis et spiritualis renovationis hominis atque magnum

iuvenum pastorem” qui “suas numerosas facultates ingenii et cordis, pe-

culiarem indolem quam a Deo accepit, Regno Dei destinavit aedificando.

Precibus, apostolatu et passione hoc opus prosecutus est, quam ob rem iure

de eo cogitamus veluti de violento eiusdem Regni (cfr Mt 11, 12).

Page 61: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 955

Servus Dei nuntium et christianae spiritualitatis exemplum sacerdotibus,

religiosis et laicis reliquit. Exspectatio exsecutionis plus quam centum dies

in cellam mortis tempore secundi belli mundialis prorsus eum transformavit.

Dei gratia illuminatus, Christum fecit Dominum vitae suae ac decrevit Ei

diligenter veluti sacerdos servire. Quam ob rem totum se Deo concredidit,

dux et exemplar illis qui propriam vivunt conversionem. Vir certae fidei est

appellatus atque strenuus testis Christi. Sententia Servi Dei, ex eventu fidei

vis nascitur ad eam etiam in difficillimis vitae condicionibus confitendam.

Hoc modo heroicam demonstravit virtutem fidei. Animum non amittebat

etiam in angustissimis vitae circumstantiis, summam ponens spem in Deum.

Caritatem etiam miram erga Deum demonstravit, potissimum in vita oratio-

nis et in liturgiae dilectione. Plene se infantibus et iuvenibus dicavit quos

solidam vitam christianam edocebat. Formationis modum paravit, quem

paedagogia novi hominis appellavit. In eius sollicitudine de hominum salute

animadvertitur infinita virtus caritatis erga proximum. Servus Dei multis in

vitae difficultatibus heroicam demonstravit virtutem fortitudinis, sine timore

exemplum fidei praebens coram atheis rationibus nazismi et communismi.

Omnia bona terrestria apostolatui destinavit, veram hoc modo virtutem

paupertatis ostendens. Se totum Deo concredidit, Immaculatam sequens,

heroice virtutem castitatis exercens atque Servum Christum imitans in pecu-

liari oboedientia, quae in eius necessitudinibus cum Superioribus perspicitur.

Fama sanctitatis quae Servum Dei in vita comitata est, post eius mortem

crevit. Quam ob rem Archiepiscopus Katovicensis Damianus Zimon annis

1995-2001 Inquisitionem dioecesanam celebravit, cuius iuridica validitas die

29 mensis Novembris anno 2002 Decreto Congregationis de Causis Sanc-

torum est recognita. Parata Positione, disceptatum est, iuxta suetas nor-

mas, an Servus Dei virtutes heroico modo exercuisset. Congressus Peculiaris

Consultorum Theologorum die 16 mensis Octobris anno 2014 positivam

sententiam de virtutibus Servi Dei protulit. Patres Cardinales et Episcopi

in Sessione Ordinaria die 22 mensis Septembris anno 2015, cui egomet

ipse Angelus Cardinalis Amato praefui, professi sunt Servum Dei virtutes

theologales, cardinales in modum heroum exercuisse.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodie decla-

ravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum

Page 62: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

956 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et

Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Francisci Blachnicki,

sacerdotis dioecesani, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 30 mensis Septembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 63: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 957

VITERBIENSIS et TUSCANENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Benedictae Frey (in saeculo: Ersiliae Penelopis) Monialis Ordinis Cisterciensis (1836-1913)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Qui vere sancti esse volunt, id pro certo teneant: non in solitudine vivere, sed sanctissimam Dei voluntatem adimplere et propriae condicionis officia perficere, hoc unum Deo acceptabile veraeque pietatis signum esse ».

Quibus in verbis mira simplicitate praeditis, quae olim Serva Dei Bene-dicta Frey ex ore et corde protulit, effigiem vimque animi eius significari credimus. Namque, quoad vixit, semper Domino fideliter obsecuta, immensae eius misericordiae se penitus dedidit.

Serva Dei, Romae nata die 6 mensis Martii anno 1836, nomine Ersiliae Penelopis baptizata atque Christi praeceptis educata, pueritiam domi suae egit, musicam cantumque ferventi animo adamavit. Dum in coenobio Ma-gistrarum Piarum de Sanctae Luciae Filippini Instituto erudiebatur, se ad virginitatem suam Christo consecrandam sub moniali specie esse vocatam animo intellexit. Qua re, spirituali magistro auctore, in Visitationis coe-nobium Viterbi situm ingressa, nomine Mariae Benedictae sacram vestem induit et, anno 1858, perpetuo vinculo Christo se sociavit.

Mense Novembri anni Domini 1861, ingravescente infirmitate dorso cor-repta Christi vestigia in Calvariae locum assequi coepit. Tali ratione medici eius in illo tempore morbum descripserunt: « Gravibus doloribus vexata, caput nec reclinare nec erigere apta erat quod inerte in pectus corruebat, aestus angorisque periculo imminente: qua re, frons infulis regenda erat. Huc accedebat quod corpus, longa infirmitate debilitatum, saepe ulceribus pulmoneoque morbo afficiebatur ». Nullum re medium, nulla malorum sanatio inveniri potuit. Praeterea, Benedicta, iam terribili corporis cruciatu oppres-sa, vehementer animo menteque patiebatur, cum se gravem inutilemque aliis monialibus factam esse sentiret.

Quam tremendam crucem Serva Dei, quamvis primum repugnantibus affectibus, pedetemptim forti animo accepit, hanc viam sanctificationis suae esse reputans, pleno integroque Dei voluntati obsequio oboediens facta. Ita, cum Iesum Christum Crucifixum animi impetu contemplaretur, forti et se-reno animo eius Paschae communicavit atque semper tranquillam, humilem oboedientemque se praebuit.

Page 64: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

958 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

Benedicta, quantum poterat, in otio iacere nolebat, sed fictos flores una

manu dentibusque effingere studebat ac praecipue alios consolabatur atque

visitantibus consilia impertiebatur adeo ut nullo dolore opprimi videretur.

Qua ratione, virtutum eius fama coenobii moenia transgressa ubique diffusa

est. Beatus Pius IX Pontifex in eius cubiculo Missam celebrari sivit atque

clari eximiique viri ad eam visitandam venerunt, e quibus Cardinalis Mer-ry del Val, Cardinalis Petrus La Fontaine, Venetiarum Patriarcha, Beatus

Iosephus Nascimbeni, Beatus Bartolomaes Longo, Sanctus Aloisius Orione.

Serva Dei, dolorem solitudinemque longos per annos experta, semper in

Evangelii via progredi studuit. Ardenti amore, ergo, Christum Crucifixum

diligebat, viva fervidaque pietate Virginem Mariam colebat doloremque suum

una cum Domino recipiebat, quasi mystice eius Paschae communicans.Apostolicam actuositatem verbis et oratione assidua exercuit, maxime

in peccatores, in eos qui fidem renuebant, in familias difficili casu oppres-sas atque in aliqua infirmitate cruciatos. Numquam queri solita et vultu et animo placida, aliis adridebat atque consolabatur. Cum animadverteret se victimae more offerendam esse, dicere solebat: « Ceterorum dolores magis doleo quam morbum, quo multos iam annos excrucior, qua re graviores dolores pati velim potius quam illos dolentes aspicere ». Praeterea, Deus Be-nedictam dono consolandi, pectoris intima cognoscendi aliosque consiliandi ditavit: quae dona etiam multis sacerdotibus iisque qui ad sacra mysteria celebranda parabantur benigne largita est.

Serva Dei die 10 mensis Maii anno 1913 obiit eiusque funera magnus populi concursus ex omni ordine comitatus est.

Sanctitatis eius fama gliscente, a die 26 mensis Decembris anno 1959

usque ad diem 3 mensis Novembris anno 1962 apud Curiam Viterbiensem Processus Ordinarius celebratus est, cuius auctoritas et vis iuridica ab hac Congregatione de Causis Sanctorum Decreto diei 23 mensis Novembris anno

1984 probatae sunt. Positione confecta, iuxta suetum morem, dissertum est

num Serva Dei virtutes heroico gradu exercuerit: qua de re, die 24 mensis Iunii anno 2014 Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum faustum

responsum dedit. Postea, Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria

diei 29 mensis Septembris anno 2015, me Card. Angelo Amato praesidente,

Servam Dei theologales, cardinales, consimilesque virtutes maximo gradu

quoad ad hominem exercuisse recognoverunt.Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Page 65: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 959

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno die

declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in

Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Tempe-

rantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Benedictae

Frey (in saeculo: Ersiliae Penelopis), Monialis Ordinis Cisterciensis, in casu

et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congre gationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 30 mensis Septembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 66: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

960 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

MEDIOLANENSIS

Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Angeli Ramazzotti Venetiarum Patriar-chae Fundatoris Pontificii Instituti pro Missionibus Exteris (1800-1861)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

« Magnus animus perfecti sacerdotis, evangelici apostoli, insignis Dei

Ecclesiae praesulis ».

Tantis verbis Patriarcha Cardinalis Angelus Roncalli, hodie Sanctus Ioan-

nes XXIII, Servum Dei Angelum Ramazzotti appellabat, qui Sancti Marci Ve-

netiarum in cathedra fuit antecessor, pastoris huius in populo vehementissime

radicati et generose erga mundum sollertis spiritualem figuram describens.

Servus Dei die 3 mensis Augusti anno 1800 Mediolani natus est. Insequen-

ti die sacro fonte lustratus est eique nomen Angeli Francisci impositum. Ille

cursum studiorum apud Universitatem Papiensem lauream in utroque iure

anno 1823 adipiscens perfecit. Duobus annis post forenses partes recusavit,

ut ad studia theologica accederet. Servus Dei die 13 mensis Iunii anno 1829

Mediolani sacros ordines suscepit eodemque die in numero Rhaudensium

Missionariorum receptus est, qui sodalitium sacerdotum dioecesanorum ad

praedicationem spiritualium meditationum et missionum in populum cons-

tituere. Ter officio Superioris sodalitii functus est.

Amor Evangelii et animarum sanctificationis eum perduxit ad eligen-

dam immensam Ambrosianam dioecesim ut locum eius missionis. Usque

ad recessa et impervia montium processit ut praedicaretur et sacramenta

administraret, sed etiam ut necessitatibus socialibus et cotidianis suppedita-

ret necnon ut suo iuridico intellectu multa contentiosa pacificaret. Iuvenum

necessitudines valde percipiebat eo ut in quodam Sancti Francisci coenobio,

quod ei hereditate pervenit in oppido Salomni, ubi eius parentes orti erant,

institueret iuvenibus festivum oratorium et orphanotrophium in quo, anno

1848, post illas, quae dicuntur, Quinque Mediolanenses Dies et filios militum

Austriacorum recepit.

Papiensis electus Episcopus, die 30 mensis Iunii anno 1850 Romae con-

secratus est. Priusquam possessionem dioecesis acciperet, die 30 mensis

Iulii Seminarium pro Missionibus Exteris fundavit, adnectens in illo quod

fuerat coenobio tum in suam proprietatem traiecto primum coetum can-

didatorum ad missionem, ex quibus Ioannes Mazzucconi, qui primus illius

Page 67: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Congregatio de Causis Sanctorum 961

Instituti martyrio fidei testimonium perhibuit et in numerum Beatorum anno

1984 relatus est. Episcopos Lombardos in fundatione Servus Dei consilio

suo secum traxit, qui omnes ergo pariter consociati Seminarii institutio-

nis documentum die I mensis Decembris eiusdem anni subscripserunt. Hoc

modo Servus Dei ipsemet, qui propter Superiorum oboedientiam vocationi

ad missiones attendere non potuit, per fundationem primi Instituti Italici

dioecesanorum sacerdotum et laicorum, qui speciatim ad missiones ad extra

et ad gentes consecrati sunt, Providentiae mirabile instrumentum evasit.

Anno 1858 Summus Pontifex Pius IX ad sedem Patriarchalem Venetiarum

reverendissimum dominum Ramazzotti provexit. Servus Dei hoc munere tres

per annos functus est, magnam et multiformem actionem pastoralem exer-

cens. Anno 1859 primum Concilium Provinciale Venetum indixit ac praefuit

et operam efficaciter contulit primam missionariam in expeditionem. anno

1860, Sororum Caritatis, quae dicuntur “Mariae puellae”, usque in Bengalam

in India et Filiarum Caritatis, quae dicuntur Canossianae, in Siamkiamum.

Humilitas et caritas animum Servi Dei tota eius in vita notaverunt, sicut

etiam spiritus privationis, qui ei suasit ne calefactione quidem eius in cubiculo

contra hiemales rigores uteretur. Vitam suam summa paupertate ad modum

Evangelii degebat pauperesque diligebat, quibus multa hospitia Papiae et

Venetiis fundavit. Iuvenes mulieres audiendi et loquendi usu carentes valde

curavit, pro iis scholas suis substantiis fundavit. Sollicitus fuit et erga iu-

venes sine opere, quos e viis recepit iisque scholas vespertinas condidit, ut

istis rectam institutionem suppeditaret. Anno 1855 flagrante terribili mor-

bo cholerico, Langobardorum magno excidio, ipsemet aegrotis in lazaretis

ministrare voluit. Anno 1857 ille agros aquis Padi et Ticini mersos carina

vegatus visitavit ut incolis domi praeclusis solacium et subsidia praestaret.

Eius ardens fides summam aedificationem fidelibus porrigebat: multas

per horas in orationem incumbebat, ecclesias in quibus Sanctissimum Sacra-

mentum ostendebatur visitabat ibique longa adoratione commorabatur, erga

Virginem Mariam singularem exercebat cultum praesertim sub titulo Perdo-

lentis Matris et Reginae Apostolorum. Spiritualia exercitia omnibus clericis,

laicis vel etiam viris et mulieribus in carcerem coniectis ipsemet praestabat.

Pastoralibus consiliis Servus Dei, magna prudentia, iustitia et paterna

sollicitudine regebatur. Sacerdotes dogma Immaculatae Conceptionis rei-

cientes convertere omnibus suis viribus enisus est, pro quibus suas oratio-

nes et privationes etiam in agonia obtulit. Sacerdotes familiae instituit, qui

Page 68: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

962 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

praedicationi variis in paroeciis maxime dediti erant vitamque communem

cum iis ipse in episcopio degit. Etiam in episcopali dignitate constitutus

missionarios Instituti ab ipso fundati per mundi semitas ducere et animo

benevolo et oratione comitari perrexit. Die 24 mensis Septembris anno 1861

mortali e vita migravit, tres dies prius quam rubrum biretum e manibus

Beati Pii IX reciperet.

Die 23 mensis Maii anno 1926 Summus Pontifex Pius XI per Decretum

statuit ut Institutum pro Missionibus Exteris Mediolanense et Pontificium

Seminarium Missionarium Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli in Urbe

coniungerentur in novo Pontificio Instituto Pro Missionibus Exteris (PIME).

Perdurante fama sanctitatis, a die 13 mensis Februarii anno 1976 ad diem

16 eiusdem mensis Februarii anno 1978 iuxta Curiam Mediolanensem cele-

bratus est Processus dioecesanus, cuius iuridica validitas per Decretum diei

4 mensis Decembris anno 1998 ab hac Congregatione de Causis Sanctorum

est approbata. Exarata Positione, secundum normas canonicas disceptatum

est an Servus Dei virtutes heroum in modum exercuisset. Positivo cum

exitu, die 3 mensis Martii anno 2015 Peculiaris Congressus Theologorum

auctus est et die 1 mensis Decembris eiusdem anni Ordinaria in Sessio-

ne Patres Cardinales et Episcopi se congregaverunt, me Angelo Cardinale

Amato praesidente.

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Francisco per

subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota

Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, hodierno

die declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate

tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia,

Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei An-

geli Ramazzotti, Venetiarum Patriarchae, Fundatoris Pontificii Instituti pro

Missionibus Exteris (PIME), in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congre gationis de

Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.

Datum Romae, die 14 mensis Decembris a.D. 2015.

angeluS carD. amato, S.D.B.Praefectus

L. G S.

G marcelluS Bartolucci

Archiep. tit. Mevaniensis, a Secretis

Page 69: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Acta Congregationum 963

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS

PROVISIO ECCLESIAE

Lato decreto a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus

Franciscus Pp., per Apostolicas sub plumbo Litteras, eae quae sequitur

Ecclesia sacrum praefecit Praesulem:

die 23 Augusti 2017. — Metropolitanae Ecclesiae Tucumanensi, R.D.

Carolum Albertum Sánchez, e clero archidioecesis Tucumanensis.

Page 70: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

964 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Sua Santità il Papa Francesco ha ricevuto in udienza in occasione della presentazione delle Lettere Credenziali:

Venerdì, 1 settembre, S.E. il Signor Jaime manuel Del arenal fenochio, Ambasciatore del Messico.

Page 71: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

Diarium Romanae Curiae 965

SEGRETERIA DI STATO

NOMINE

Con Breve Apostolico il Santo Padre Francesco ha nominato:

12 agosto 2017 S.E.R.Mons.MirosławAdamczyk,Arcivescovotit.diOtri-coli, finora Nunzio Apostolico in Liberia, Gambia e Sierra Leone, Nunzio Apostolico in Panama.

12 » » S.E.R. Mons. Paul Tschang In-Nam, Arcivescovo titolare di Amanzia, Nunzio Apostolico in Thailandia e Cambo-gia e Delegato Apostolico in Laos, Nunzio Apostolico in Myanmar.

24 » » S.E.R. Mons. Ghaleb Bader, Arcivescovo tit. di Matara di Numidia, finora Nunzio Apostolico in Pakistan, Nunzio Apostolico nella Repubblica Dominicana e Delegato Apo-stolico in Porto Rico.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Francesco ha nominato o confermato:

8 agosto 2017 Gli Em.mi Sig.ri Card.li: Beniamino Stella, Prefetto del-la Congregazione per il Clero; Giuseppe Versaldi, Pre-fetto della Congregazione per l’Educazione Cattolica; Dominique Mamberti, Prefetto del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica; Jean Zerbo, Arcivescovo di Bamako (Mali); Louis-Marie Ling Mangkhanekhoun, Vicario Apostolico di Paksé (Laos); gli Ecc.mi Mons.ri: Giuseppe Lazzarotto, Arcivescovo tit. di Numana, Nunzio Apostolico; Mario Giordana, Arcivescovo tit. di Mino-ri, Nunzio Apostolico; Adriano Bernardini, Arcivescovo tit. di Faleri, Nunzio Apostolico; Vincenzo Paglia, Pre-sidente della Pontificia Accademia per la Vita, Membri della Congregazione per l’Evangelizzazione dei Popoli. Gli Em.mi Sig.ri Cardinali Giuseppe Bertello e Domenico Calcagno ad aliud quinquennium Membri della medesima Congregazione per l’Evangelizzazione dei Popoli.

13 settembre » Il Rev. Mons. Pasquale Iacobone, del clero della Diocesi di An-dria, Officiale del Pontificio Consiglio della Cultura, Membro e Segretario della Pontificia Commissione di Archeologia.

Page 72: An. et vol. CIX 1 Septembris 2017 N. 9 ACTA ......« Resplendebat cutis faciei suae ex consortio sermonis Domini » (Ex 34, 29b). Experientia par et illi Moysis beatis Francisco et

966 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale

NECROLOGIO

5 agosto 2017 S. Em.za il Signor Card. Dionigi Tettamanzi, del Tit. dei Ss. Ambrogio e Carlo, Arcivescovo em. di Milano (Italia).

8 » » Mons. Julio César Bonino, Vescovo di Tacuarembó (Uru-guay).

9 » » Mons. Robert Joseph Shaheen, Vescovo dell'Eparchia Ma-rorita Our Lady of Lebanon of Los Angeles (Stati Uniti d’America).

13 » » Mons. Bernardo Maria (Savino) Cazzaro, O.S.M., Arcivesco-vo em. di Puerto Montt (Cile).

17 » » Mons. Francis Xavier DiLorenzo, Vescovo di Richmond (Stati Uniti d’America).

22 » » Mons. Matthew Kia, Arcivescovo em. di Taipei (Taiwan).

27 » » Mons. Maurice Marie-Sainte, Arcivescovo em. di Fort-de -France (Martinica).

» » » Mons. José Maria Pires, Arcivescovo em. di Paraíba (Bra-sile).

1 settembre » Sua Em.za il Signor Card. Cormac Murphy-O'Connor, del Tit. di S.Maria sopra Minerva Arcivescovo em. di Westminster (Inghilterra).