anbo magazine 6 2015
DESCRIPTION
ANBO Magazine 6 2015 met dossier PrinsjesdagTRANSCRIPT
● DOSSIER: PRINSJESDAG ● SCHEIDEN EN PENSIOEN ● DE VOOROORDELEN ALS JE OUDER WORDT
6WWW.ANBO.NL ● SEPTEMBER 2015
ANBO maakt de balans op
FIJNE PRINSJESDAG?
ANBO maakt de balans op
FIJNE PRINSJESDAG?
DOSSIER: PRINSJESDAG ●● SCHEIDEN EN PENSIOENDE VOOROORDELEN ALS JE OUDER WORDT
ANBO maakt de balans op
FIJNE PRINSJESDAG?
ANBO maakt de balans op
ANO_N6_01 1 20/08/15 10:30
2 ANBO ● Nummer 6 ● 2015
2 Colofon en serviCe
4 AnBo loBBY
7 AnBo leDenDAGen
31 rAAD & DAAD 59 Werf een liD en krijG een MYhotelCArD
61 leDenvoorDeel
62 prijspuzzel
37 Mij een zorG Politici over eigen ervaringen
38 sCheiDen Doet… De gevolgen van een scheiding voor uw pensioen
42 WerkGrAAG Deze werkzoekende 50-plussers gáán ervoor
48 het Grijze GevAAr Cabaretier Vincent Bijlo over de vooroordelen over ouderen
52 Met AnBo nAAr zuiD-spAnje
56 op De Werkvloer
inhoud
42
en ook
colofon en serviceAnBohoofdredactie Marte van Santenredactiecommissie Tabitha Poolen, Alex van Scherpenzeel, Renée de Vriestraffic management Tabitha Poolen
realisatie SPN bv, BaarnBladmanagement Caroline van der KooijArt direction Irene Cronevormgeving Marloes Mauleindredactie Esther Speelman, Marije van der Haar-Peters
Druk RoulartaCopyright 2015 ANBO MagazineISSN 1877-3427redactieadres ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden Tel (0348) 46 66 66e-mail: [email protected] Media Plus bv, BaarnTel (035) 692 59 99
lid worden? Via www.anbo.nl of via het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90 (ma. t/m vr. van 10.00 tot 15.00 uur).Aanmelden kan ook bij de dichtstbijzijnde afdeling. De contributie tot en met eind 2015 bedraagt € 19. Contributie tweede lid op hetzelfde adres € 16,50. ANBO-leden ontvangen jaarlijks acht keer gratis ANBO Magazine.lidmaatschap opzeggen? Doe dat vóór 1 december 2015 via [email protected] of tel (0348) 46 66 90. Contributie wordt niet gerestitueerd. hebt u vragen? Bel de ANBO Raadslijn, tel. (0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur). Mailen kan ook: [email protected] prijzen AnBo Magazine Losse nummers € 4,50. Abonnement voor bedrijven € 32,50 per jaar voor acht magazines.Wijzigingen Kunt u doorgeven aan het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90, of via [email protected] ANBO legt gegevens van ANBO-leden vast. Uw adres kan gebruikt worden om u te informeren over producten en aanbiedingen van ANBO en zorgvuldig geselecteerde andere instanties. Stelt u hier geen prijs op? E-mail dan naar [email protected] of stuur een briefje naar: ANBO, t.a.v. Servicecenter, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
Be
elD
Co
ve
r is
tock
10
GezoCht: nieuWe BAAn Hoe pak je dat aan
als 50-plusser?
zijn We Blij Met De
nieuWe plAnnen vAn het
kABinet?
Dossierprinsjes-
DAG
9
t
e
l
l
p
p
210x270.indd 1 20/08/15 19:00
3ANBO ● Nummer 6 ● 2015
10 Dossier prinsjesDAG Tops & flops. Hoe doet ons kabinet het?
14 AnBo’s prinsjesDAG
16 ouD-stAAtsseCretAris CléMenCe ross-vAn Dorp over ouDerenBeleiD
20 AnBo’s koopkrAChtonDerzoek
22 het huishouDBoekje vAn De stAAt
e
G
welkom
52
dossier Prinsjesdag
Een paar weken geleden vierde ik mijn verjaardag. Zo
langzamerhand kruip ik dicht naar de vijftig toe. Ik zie daar
niet tegenop, maar raar vind ik het wel. Ik voel me namelijk
minstens tien jaar jonger dan ik volgens de boeken ben. Het
lijkt nog zo kort geleden dat iemand voor het eerst ‘mevrouw’
tegen me zei. Dat gebeurde toen ik als twintiger in de super-
markt stond te twijfelen voor een schap. Het duurde een paar
seconden voor ik doorhad dat de vakkenvuller het tegen mij
had. Want een mevrouw, dat was iemand die OUD was.
Onze buitenkant veroudert sneller dan onze
binnenkant, vertelde een professor psychologie
mij eens. Naarmate de jaren verstrijken, veran-
dert ons uiterlijk, en de wereld om eens heen.
Maar in ons hoofd blijven we min of meer
dezelfde persoon. Vandaar ook dat we
leeftijdsgenoten vaak oud vinden, maar
onszelf niet. En daar komen de vooroordelen
om de hoek kijken. Ouderen vormen ‘een grijs
gevaar’. Het zijn langzame, afhankelijke zeur-
pieten die de maatschappij op kosten jagen.
Allemaal onterechte veronderstellingen. Want
sinds ik bij ANBO werk, heb ik nog nooit zo veel
vitale, enthousiaste en zelfstandige 50-plussers
ontmoet. Die bovendien vaak meer bij de tijd zijn dan
menig dertiger. Waarmee maar weer bewezen is:
leeftijd is niet meer dan een getal. Overigens kan het
helemaal geen kwaad om te blijven geloven dat je
een piepjong kuiken bent. Sterker nog, je hebt daar
juist baat bij. Mensen die zich jonger voelen, zijn
tevredener, hebben meer zelfvertrouwen en voelen
zich beter, blijkt uit onderzoek. Daardoor worden ze
dan gemiddeld weer ouder. In kalenderjaren dus.”
Cabaretier Vincent Bijlo schreef voor ANBO een
essay over de vooroordelen over ouder worden.
Lees het op pagina 48.
Directeur-bestuurder Liane den Haan (48) is verantwoor delijk voor de collectieve belangenbehartiging, woordvoering en politieke lobby van ANBO. Reageren? Kijk op www.twitter.com/lianedenhaan of mail naar [email protected].
Be
elD
Pa
tric
ia s
teu
r s
tYli
nG
em
an
ue
la G
ior
Gi k
leD
inG
do
nn
a m
od
er
na
mensen die zich jonger voelen zijn tevredener!
16 Flamenco & folklore
in Andalusië
‘ouDerenBeleiD GAAt over Mensen
vAn Alle leeftijDen’
26een lAGere enerGie-rekeninG Tot wel 14% korting!
Oud-staatssecretaris Clémence Ross-van Dorp:
210x270.indd 1 20/08/15 19:01
9ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
WIEDE HOED
PAST...
DOSSIERPRINSJES-
DAG
Op Prinsjesdag kijkt het kabinet vooruit, maar
ANBO kijkt ook even om. In dit dossier: hoe
tevreden zijn 50-plussers over de nieuwe
pensioenregels en hervorming van de zorg? Hoe
staat Nederland er fi nancieel voor? En… wat
doet ANBO’s Liane den Haan op Prinsjesdag?
DOSSIER
ANO_N6_20 9 20/08/15 10:43
10 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
NIEUWE REGELS:TOP OFDOSSIER
PRINSJES-DAG
BE
ELD
GE
TTY
IMA
GE
S, D
E H
AA
KB
RIG
AD
E (K
OE
TS)
ANBO’s prinsjesdagtips voor het kabinet
Nieuwe pensioenregels, veranderingen in de zorg, hervorming van de
huurmarkt… Het kabinet voert fl ink wat maatregelen in die 50-plussers treffen.
ANBO vroeg bijna 10.000 leden en niet-leden: wat vinden wij daarvan? TEKST TABITHA POOLEN
ANO_N6_21 10 7/08/15 10:57
11ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
FLOP? OF
BE
ELD
GE
TTY
IMA
GE
S, D
E H
AA
KB
RIG
AD
E (K
OE
TS)
ANBO ZET IN OP BETERE REGELSAl jaren komt ANBO op voor uw belangen. We praten
met politici en beleidsmakers en maken ons sterk
voor huidige en toekomstige seni oren. Niet alleen in
Den Haag, maar ook lokaal bij gemeenten. ANBO is
uitgegroeid tot de invloedrijkste seniorenorganisatie
in Nederland, en krijgt veel voor elkaar. Bijvoorbeeld
versoepeling van de regels voor samenwonende
AOW’ers, daar werd jarenlang actie voor gevoerd.
In 2013 overhandigden we een petitie voor betere
regels aan staatssecretaris Klijnsma. Zesduizend men-
sen hadden deze ondertekend. Mede door onze inzet
zijn de regels nu versoepeld en duidelijker geworden.
WE BLIJVEN SCHRIJVENVoor de invoering van de nieuwe Wmo
voorzag ANBO al problemen. Deze nieuwe
wet al per 1 januari 2015 invoeren was te
snel, vonden we. En dat bleek te klop-
pen. Het hele idee achter de hervorming van
de langdurige zorg, waarbij we langer
zelfstandig thuis blijven wonen en meer
eigen keuzes kunnen maken, steunt ANBO.
Maar de uitvoering laat te wensen over. We
blijven ons daarom inzetten voor verbete-
ring. Bijvoorbeeld rondom de afschaffi ng van
de CER en de Wtcg. Deze ondersteuning van
zorgkosten moet nu via de gemeente en de
Wmo komen. Maar als gemeenten niet
verplicht zijn om dit uit te betalen, kunnen ze
het geld ook ergens anders aan uitgeven.
ANBO vreest grote verschillen tussen
gemeenten en stelt voor dat landelijk wordt
vastgesteld aan welke regels gemeenten
zich moeten houden. Zulke landelijke kaders
voorkomen veel onduidelijkheid en
ongelijkheid. Dit advies geven we aan de
beleidsmakers. We spreken persoonlijk met
hen en sturen brieven. En dat blijven we
doen tot ook zij inzien dat de Wet maat-
schappelijke ondersteuning meer duidelijk-
heid nodig heeft.
Liane den Haan,
directeur-bestuurder van ANBO
EEN GOED GESPREKDe ANBO-belangenbehartigers zijn vaak in politiek
Den Haag te vinden. ANBO dacht bijvoorbeeld mee
over de nieuwe pensioenregels. We namen deel
aan rondetafel gesprekken en spraken persoonlijk
met Kamerleden en andere politici. En we zien best
positieve kanten aan het nieuwe plan, maar zijn toch
vooral kritisch. Pensioenfondsen moeten namelijk
hogere buffers aanhouden, waardoor indexeren veel
moeilijker wordt. Bovendien is het dan bijna onmoge-
lijk om achterstallige indexatie in te halen of kortingen
uit het verleden ongedaan te maken. Voor miljoenen
Nederlanders is en blijft hun pensioen minder waard.
We blijven zoeken naar mogelijke oplossingen.
WIJ ZOEKEN SAMEN MET POLITICI NAAR OPLOSSINGEN
ANO_N6_21 11 7/08/15 10:57
12 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
“De ongelijkheid tussen gemeenten is
onacceptabel.”
HOE ZAT HET OOK ALWEER? AOW’ers die veel samen doen, maar wel allebei een eigen huis heb-
ben, worden niet meer aangemerkt als samenwonend. Ze ontvan-
gen daardoor altijd de hogere AOW-uitkering voor alleenstaanden.
Eerder waren de regels onduidelijk en besliste de Sociale Verzeke-
ringsbank (SVB), de uitbetaler van de AOW, erover.
HOE ZAT HET OOK ALWEER METDE PENSIOENFONDSEN? De regels voor de pensioenfondsen zijn dit jaar ver-
anderd met het nieuwe Financiële Toetsingskader
(nFTK). Fondsen moeten hogere buffers hebben,
waardoor indexeren (het pensioen aanpassen aan
de infl atie) moeilijker wordt. Aan de andere kant
hoeven fondsen niet zo snel de pensioenen daad-
werkelijk te verlagen en mogen zij een eventuele
verlaging uitsmeren over een periode van tien jaar.
PENSIOENFONDSEN, CER, WMOMet sommige veranderingen bent u niet zo
blij. Dit zijn de belangrijkste:
• Nieuwe regels pensioenfondsen (door 82%
beoordeeld als slecht tot zeer slecht)
• Afschaffi ng CER en Wtcg (door 81%
beoordeeld als slecht tot zeer slecht)
• Uitvoering vernieuwde Wmo (door 76%
beoordeeld als slecht tot zeer slecht)
HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE CER EN DE WTCG?Per 1 januari 2015 zijn de Compensatie Eigen Risico (CER) voor
zorg en de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en
gehandicapten (Wtcg) afgeschaft en overgeheveld naar gemeen-
ten. Die hebben een (kleiner) budget gekregen om vanuit de Wet
maatschappelijke ondersteuning (Wmo) mensen die zorg nodig
hebben te helpen. Maar gemeenten zijn hiertoe niet verplicht en
mogen zelf invullen hoe ze dat doen.
HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE NIEUWE WMO?De gemeente regelt sinds dit jaar
een groot deel van de langdu-
rige zorg en ondersteuning. Het
kabinet hoopt hiermee de kos-
ten van de zorg te verminderen.
Daarnaast is het de bedoeling dat
we meer zelf kiezen hoe we onze
zorg willen hebben. En dat we lan-
ger thuis blijven wonen met hulp
en ondersteuning.
“Er ontstaat rechtsongelijkheid door verschillende voorwaarden in de
gemeenten.”
NIEUWE REGELS AOW EN SAMENWONENDe regels voor AOW en samenwonen zijn
versoepeld, en daar bent u blij mee. Een
kwart van de deelnemers aan het onderzoek
vindt het ‘heel goed’ en de helft ‘goed’.
“Mensen moeten elkaar toch
helpen? Dus waarom dan korten?”
Dat kan beter
Snel regelen!
Pluim!
DEZE MAATREGELEN VERDIENEN VOORRANGWaar moet het kabinet de komende periode meer aandacht aan
besteden? We legden een aantal maatregelen voor. Deze waren
het populairst onder respondenten:
• De wijkverpleegkundige een sterkere positie geven (59,2%)
• Minder zorgpremie (58,9%)
• Betere uitvoering Wmo (58,7%)
• Lagere belasting voor ouderen (58,7%)
• Levensloopbestendige woningen voor ouderen (58%)
ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
Snel regelen!
Dit
ond
erzo
ek is
van
23
apri
l t/m
18
mei
201
5 in
gev
uld
do
or
9365
led
en e
n ni
et-le
den
.
ANO_N6_21 12 7/08/15 10:57
ANBO ● Nummer 6 ● 201514
Prins jesdag…En toen was hetANBO’s directeur-bestuurder Liane den Haan en haar assistent Joeri gaan op weg naar Den Haag voor een belangrijke missie...
ANO_N6_27 14 7/08/15 11:21
ANBO ● NUMMER 6 ● 2015 15
PRINS JESDAG…TEKST JOERI VEEN BEELD MARLOES DE VRIES
DOSSIER PRINSJES-
DAG
ANO_N6_27 15 7/08/15 11:21
20 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
KOMT U NOG ROND?
DE RESULTATEN VAN ANBO’S KOOPKRACHTONDERZOEK
Vaak horen we dat gepensioneerden het slechter hebben dan werkenden. Maar
hoe gaat het nou écht met onze koopkracht? ANBO vroeg twee universitaire
onderzoeksbureaus dat eens uit te zoeken. TEKST TABITHA POOLEN FOTOGRAFIE ISTOCK
KOOPKRACHTONTWIKKELING
De koopkracht is de
afgelopen jaren voor
de meeste mensen
gedaald. Alleen een
deel van de werkenden
is erop vooruitgegaan.
< € 20.000
€ 20.000 - € 30.000
€ 30.000 - € 40.000
€ 40.000 - € 50.000
≥ € 50.000
Gemiddeld
MEDIAAN *OUDEREN (65+)
MEDIAANWERKENDEN
MEDIAAN VUT/PREPENSIOEN
-1,9%
-4,7%
-7,5%
-9,4%
-12,8%
-6,2%
+17,6%
+1,1%
+0,6%
+0,1%
-2,3%
-1,1%
-1,8%
-3,8%
-5,2%
-5,3%
-5,0%
-4,5%
ALSTUBLIEFT!
In juni heeft ANBO dit
onderzoek aangeboden aan
directeur-generaal Werk
Marcelis Boereboom. Lees
meer op pagina 5.
DIT KONDEN WE (GEMIDDELD)
UITGEVEN IN 2013:
€ 23.800 door gepensioneerden
€ 24.200 door vutters en
pre-gepensioneerden
€ 40.500 door werkenden
80% van de gepensio-neerden is erop achteruit-gegaan. 50% van de werkenden is erop achteruitgegaan.
10% van zowel de gepensioneerden als de werkenden is er in vijf jaar meer dan 20% op achteruitgegaan.
Tussen 2009 en 2013 zijn gepensioneerden er
5,1% extra op achteruitgegaan in vergelijking
met werkenden.
Dit is te wijten aan:
• : Niet indexeren aanvullend pensioen.
• : Verandering in het inkomen van een van
de partners, bijvoorbeeld als de werkende
partner ook gepensioneerd is.
• : Minder inkomen uit overig vermogen,
zoals rente en dividend.
VERMINDERING VAN KOOPKRACHT
DOSSIER PRINSJES-
DAG
* De mediaan is het middelste getal als je alle getallen op volgorde zet.
ANO_N6_23 20 20/08/15 10:49
21ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
DE RESULTATEN VAN ANBO’S KOOPKRACHTONDERZOEK
KOOPKRACHT geeft aan hoeveel
geld iemand kan besteden. De koop-
kracht is onder andere afhankelijk van
inkomen, belastingen en infl atie.
INDEXEREN is het aanpassen van
een uitkering aan de infl atie en/of
lonen.
CER (Compensatie Eigen Risico) is een
tegemoetkoming voor mensen met een
laag inkomen die het eigen risico van de
basisverzekering gebruiken.
De CER is in 2013 voor het laatst
uitbetaald.
WTCG (Wet tegemoetkoming
chronisch zieken en gehandicapten)
voorzag in een tegemoetkoming voor
mensen met een ziekte of handicap. De
regeling is per 1 januari 2015 afgeschaft.
Met de WMO (Wet maatschappelijke
ondersteuning) regelt de gemeente
sinds begin dit jaar een groot deel van
de langdurige zorg en ondersteuning.
Daarmee vervangt de Wmo de Wtcg
en CER, maar met minder budget.
Gemeenten mogen de hulp zelf invullen
en zijn niet verplicht dat te doen.
ANBO’S INZET: HOUD REKENING MET MIDDEN-INKOMENS
Inkomens vanaf € 50.000 gaan
het hardst achteruit met wel
12,8%! Deze inkomens be-
staan in verhouding tot lagere
inkomens voor een groter
deel uit aanvullend pensioen.
Dus het niet-indexeren daar-
van leidt tot een forser verlies
aan koopkracht. Dat treft
vooral de middeninkomens,
omdat mensen met een hoger
inkomen meestal over meer
vermogen beschikken. ANBO
vindt dat het kabinet rekening
moet houden met deze groep
middeninkomens, zodat hun
koopkracht daling meer in de
pas loopt met die van andere
inkomensgroepen. We zijn
hierover in gesprek met
Kamerleden en ministeries.
Veel gepensioneerden maakten gebruik van de Wtcg en de
CER, omdat het zorggebruik onder deze groep verhoudingsge-
wijs groot is. Daarom gaan juist zij ook met de afschaffi ng van
de regelingen sterker achteruit in inkomen. Dat de gemeente
nu een deel vergoedt via de nieuwe Wmo, helpt onvoldoende.
Iedereen gaat erop achteruit, maar de laagste inkomens soms wel
2%. ANBO vindt dat hier een belangrijke rol ligt voor de overheid:
mensen met lage inkomens die veel zorg gebruiken, ondervinden
met deze cijfers aantoonbaar fi nancieel nadeel van het weg vallen
van zorgregelingen. Zij moeten daarom extra hulp krijgen op dit
punt. Dat bespreken we ook met politici en ambtenaren.
ANBOONDERZOEK
van degepensioneerdenen en 60% van de werkenden zagen hun vermogen kleiner worden de afgelopen jaren.
ANBO’S INZET: EXTRA HULP VOOR LAGEINKOMENS
WOORDENBOEK
ANO_N6_23 21 7/08/15 11:12
22
Waar gaat ons geld naartoe?
HET HUISHOUDBOEKJE VAN DE STAAT
We betalen allemaal netjes belasting. Maar wat doet de overheid
daar eigenlijk mee? De fi nanciën van 2015 in beeld.
22
Rentelasten staatsschuld: € 8,4 miljard
Ter vergelijking de
uitgaven aan twee
andere zwaargewichten:
Basisonderwijs € 10 miljard
Defensie € 7,3 miljard
Begrotingstekort in 2015• € 15 miljard meer
uitgaven dan inkomsten
• Begrotingstekort per
dag: € 40 miljoen
• Begrotingstekort per
Nederlander: € 868
De inkomsten € 246,8 miljard uit:
• Directe belastingen € 71,8 miljard
• Indirecte belastingen € 74,9 miljard
• Premies volksverzekeringen € 37,2 miljard
• Premies werknemersverzekeringen € 53,9 miljard
• Gasbaten € 9,1 miljard
De uitgaven € 259,6 miljard aan:
• Zorg € 72,9 miljard
• Sociale zekerheid en arbeidsmarkt € 77,6 miljard
• Onderwijs, cultuur en wetenschap € 33 miljard
• Gemeente- en provinciefonds € 18,4 miljard
• Buitenlandse zaken € 10,6 miljard
• Infrastructuur en milieu € 9,2 miljard
• Veiligheid en justitie € 10 miljard
• Rentelasten staatsschuld € 8,4 miljard
• Defensie € 7,3 miljard
• Economische zaken € 4,4 miljard
• Financiën € 4,1 miljard
• Wonen en rijksdienst € 3 miljard
• Binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties-zaken
€ 0,7 miljard
• Overig € 0,1 miljard
MILJOENENNOTA 2015
BR
ON
RIJKSO
VERHEID
DOSSIER PRINSJES-
DAG
GROEIENDE STAATSSCHULD OVERHEIDSSCHULD DAT IS PER NEDERLANDER
2009 € 349 miljard € 21.000
2010 € 373 miljard € 22.000
2011 € 394 miljard € 24.000
2012 € 426 miljard € 25.000
2013 € 441 miljard € 26.000
2014 € 454 miljard € 27.000
2015 € 467 miljard € 28.000
ANO_N6_25 22 20/08/15 10:53210x270.indd 1 20/08/15 16:39
7 43 3 25 32 31 44 5 24 42 36 29 43 21 26 12 42 277 43 3 25 32 31 44 5 24 42 36 29 43 21 26 12 42 27
62 ANBO ● NUMMER 6 ● 2015
Geef uw oplossing vóór 27 oktober door, bij voorkeur via www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u
ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012,
3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.
HORIZONTAAL 1 René ......, Mr. Rock-’n-Roll 7 Bezoek 11 Bijbels verhaal 12 Strafwerktuig 13 Dier met kam 14 Symbool voor selenium 15 Stedelijk vervoermiddel 17 Niet eetbaar 18 Ter nagedachtenis van (Lat. afk.) 19 Dronkenmanspraat uit-kramen 21 Zorgen 22 Hoeveelheid 24 Brand 26 Ribbenstoot 28 Wettelijk 31 Zichtbare damp 34 Verwoesting 35 Deciliter (afk.) 36 Grieks eiland 38 Schoonmaakgerei 40 Japanse schrijver en Nobelprijswinnaar in 1994 41 Deel van een spier 43 Gemeente in Gelderland 44 Vooraf 46 De poort van Limburg 47 Maker van Pinokkio.
VERTICAAL 1 Bronwaterstadje in Wallonië 2 Kapselfi xeerder 3 Stenen pot 4 Moeder 5 Beruchte sterkedrank 6 Familielid 8 Staat in de VS 9 Nachtvlinder 10 Soap 13 Dit heeft ANBO opgericht voor woningaanpassingen 15 Onjuist 16 In de nabijheid van 17 Stad in Vlaanderen 20 Los Angeles (afk.) 23 Tennisopslag zonder terugslag 25 Zuivelproduct 26 Hemellichaam 27 Horecaberoep 29 Delfplaats 30 Algemene vergadering (afk.) 32 Album, plaat 33 Onderricht 37 Deel van een schip 39 Lofdicht 41 Voorkeur 42 Loot, takje 45 Doodmoe.
HOOFDPRIJS
TWEEDE PRIJS
T.W.V.
€118
WEEKEND IN HAMPSHIRE HOTEL DEN HAAG U wint een overnachting voor twee personen inclusief ontbijt in het Hampshire Hotel – 108 Meerdervoort in Den Haag. Vanaf dit sfeervolle boetiekhotel in het centrum bent u zó op het strand van Scheveningen. Inclusief gratis entree voor het beroem-de Mauritshuis! Dat wordt genieten van een heerlijk weekendje stad en strand. U kunt uw weekend plannen t/m 31 december 2015 o.b.v. beschikbaarheid. Meer informatie over het hotel: www.hampshire-hotels.com/hampshire-hotel-108-meerdervoort.
5X BACKJOY POSTURE+ Een goede zithouding voorkomt rugklachten, en de BackJoy Posture+ is daarvoor het idealehulpmiddel. Dit innovatieve zitje verlicht namelijk de druk op de wervelkolom. Dankzij het lichte gewicht kan de BackJoy Posture+ makkelijk overal mee naartoe worden genomen. Verkrijgbaar in acht kleuren. Meer informatie op www.backjoy.nl.
Oplossing vorige puzzel: gezond.De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.
T.W.V. €39,95
MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! PUZZELMEE
ANO_N6_13 62 7/08/15 10:16
-90%
Nepcertificaat
Echt certificaat
34
Een bestelling die nooit aankomt, een webwinkel die failliet gaat, geld van een
retourzending niet terugkrijgen… Hoe weet je of een webwinkel betrouwbaar is?
Deze checklist helpt u op weg.
zo shopt u veilig onlinein
beeld infographic theo smit
Een goede recensie om erachter te komen of een webshop betrouwbaar is, kunt u online zoeken naar ervaringen van andere klanten met deze winkel. Kijk van tevoren ook op www.klachtenkompas.nl of er klachten zijn over de webshop.
Nepwebwinkels zijn lastig traceerbaar. het internetadres bevat meestal de naam van de echte webwinkel (bijvoor-beeld www.BCC-knallers.com) en het logo lijkt te kloppen. Uit telefoon- en KvK-nummers is niet af te leiden dat er iets niet pluis is, die zijn gekopieerd. Zelfs het keurmerk lijkt te kloppen als u erop klikt. maar wie goed kijkt, ziet in de adresbalk dat de pagina gekopieerd is. het groene slotje ontbreekt en het internetadres begint niet met: https://www.thuiswinkel.org. hieronder staat links een pagina van BCC met een nepcertificaat van thuiswinkel Waarborg, rechts een echt certificaat.
Bij veel webwinkels moet u bij de eerste bestelling een account aanmaken met een zelfgekozen wachtwoord. Bedenk een uniek wachtwoord dat bestaat uit meer dan acht tekens en dat een combinatie is van hoofd- en kleine letters, cijfers en symbolen. Gebruik nooit voor alle winkels hetzelfde wachtwoord.
pas op voor nepwinkels
BErEstErk wacHtwoorD
ANO_N6_16 34 7/08/15 10:27
-90%.
€
35ANBO ● Nummer 6 ● 2015
Nepshops komen en gaan zó snel, dat zelfs Google het niet bijhoudt. De site www.opgeletopinternet.nl speurt dagelijks verdachte domeinnamen en advertenties op. Als geverifieerd is dat het om een nepshop gaat, sturen ze een waarschuwingsbericht via Twitter. Deze tweets zijn meteen zichtbaar in de NepshopsAlert van de Consumentenbond (zie kader rechts).
Veilig betalen De alarmbellen moeten eigenlijk gaan rinkelen zodra een webwinkel vraagt om het hele aankoopbedrag vooruit te betalen. Dat dit via iDEAL kan, zegt niets over de betrouwbaarheid. Webwinkels zijn wettelijk verplicht klanten minimaal 50 procent achteraf te laten betalen (helaas zijn er ook bonafide webwinkels die zich hier niet aan houden). Is nergens op de website een mogelijkheid te ontdekken om achteraf
te betalen, ook niet voor een deel, bestel er dan niet.
Betaal als het kan (en als het niet te veel extra kost) via PayPal of creditcard. Laatstgenoemde is bij winkeliers niet favoriet omdat zij vaak opdraaien voor de relatief hoge kosten die creditcardmaatschappijen rekenen. Maar voor consumenten geeft het extra zekerheid, want wie de bestelling niet ontvangt, kan de transactie ‘betwisten’ en in sommige gevallen laten terugboeken.
PAyPAl Of creditcArd
Checklist tips van de consumentenbond voor veilig online winkelen:1. Controleer via de vergelijkers op
www.consumentenbond.nl of de prijs realistisch is, of op www.tweakers.nl/pricewatch. Is een aanbieding te mooi om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook zo.
2. Check de NepshopsAlert van de Consumentenbond, daar staan nepshops die actief zijn en waarvoor www.opgeletopinternet.nl nu waarschuwt. Kijk ook op www.klachtenkompas.nl en www.opgelicht.nl.
3. Wantrouw webwinkels met producten die (nog) nergens anders te koop zijn. Een website die een gloednieuwe spelcomputer of telefoon aanbiedt die verder (nog) nergens leverbaar is, is verdacht.
4. Google het rekeningnummer waar het geld naartoe moet. Als Google geen resultaten vindt, is dat verdacht.
5. Voert de webwinkel een keurmerk? Klik dan niet op het keurmerk op de site van de webwinkel, maar ga naar de website van het keurmerk en zoek daar het lid op, inclusief bijbehorend(e) domein(en).
br
on
Consu
men
tenbond
ONliNe sPeurNeus
ANO_N6_16 35 7/08/15 10:27
Waarom onze angst voor ouder Worden zich vertaalt in vooroordelen
Z e zijn altijd chagrijnig, ze zijn hardhorend, ze dringen overal voor, ze veroorzaken bijna alle verkeersongelukken. Kortom: de senior, de
mens met een leeftijdsuitdaging, de oudere, is een niet te benijden en irritant sujet. Ziek is hij of zij natuurlijk ook altijd, hoe kon ik het vergeten, en gierig natuurlijk en vergeetachtig, nou, vergeet het maar.
Gisteren belde ik mijn moeder om onze lunchafspraak af te zeggen. Ik voelde me niet lekker. “Waarom bel je?” vroeg ze, “je kunt toch ook whatsappen?”“Nee, sorry mam, ik whatsapp niet.”Zij wel. Ze is 80. Toen ze zo oud was als ik, ik ben 50, 30 eigenlijk, want 50 is het nieuwe 30, toen moest ze niets van techniek hebben. Middagen ben ik bezig geweest om haar vertrouwd te maken met de toenmalige, muisloze MS DOS-computer. Ze begreep er niets van. WordPerfect 4.2 heeft ze nooit aan de gang gekregen, een pen was veel handiger. Wat je daarmee schreef, werd meteen opgeslagen op je papiertje. Niets wilde ze weten van computers. Fouten corrigeren tijdens het schrijven? Onzin! Je moet gewoon geen fouten maken. Ik ben gestopt met mijn computerlessen toen ze op een dag per ongeluk haar harde schijf had geformatteerd, waardoor alles wat op de computer stond verloren ging. Klaar, afgelopen, dacht ik, ze wil nooit meer iets met dat moderne gedoe te maken hebben. Niets was minder waar. Op een morgen opende ik mijn mailbox, er zat een mailtje in van Heleen Bijlo. Heleen Bijlo, hoe kan dat nou, dacht ik, we hadden toch met een
Ouderen in hokjes plaatsen? Daar zijn niet alleen jongeren, maar ook wij
senioren hartstikke goed in, aldus Vincent Bijlo. Voor de blinde cabaretier en
schrijver is het zo helder als wat: door van ‘we’ ‘ze’ te maken, horen we er
voor ons gevoel zelf lekker niet bij. teKst VINCENT BIJLO Beeld IsTOCk
We plaatsen ouderen in een apart
hokje, Zodat Ze niet meer
bij ons horen
2ANBO ● Nummer 6 ● 2015
genealogie-oudere uitgezocht dat er maar één Heleen Bijlo bestaat?‘Zoo! Had je niet gedacht hè, van je oude moedertje?’ luidde de tekst van het mailtje. De oude Bijlo rammelde aan de digitale poorten. Ze had inmiddels ook, op 57-jarige leeftijd, haar rijbewijs gehaald en scheurde als Max Verstappen door het land. Ze rijdt al 23 jaar schadevrij, dat kan Verstappen niet zeggen, die reed zijn bolide al na een week in de prak.Whatsappen tijdens het rijden doet mijn moeder niet,
dat vindt ze te gevaarlijk. Dat is het natuurlijk ook, die simpele wijsheid zouden jongeren van ouderen moeten aannemen. Zoals ze eigenlijk veel meer ter harte zouden kunnen nemen, maar dat doen ze niet. Waarom niet?Oud, dat wil je niet zijn, echt niet. Je wordt het natuurlijk wel een keer, daar
helpt geen moedertjelief aan, maar je stelt het uit, zo lang mogelijk uit. Met crèmes, met rimpelvullers, met botox, met zogenaamd hippe kleren, met alles waardoor je denkt dat je buitenkant er nog jeugdig uitziet. Want de jeugd heeft de toekomst en wij, ook al zijn we 50 of ouder, wij hebben nog een heel lange toekomst voor ons.We willen er dus niet aan, dat we ouder worden. We duwen de ouderdom zo lang mogelijk weg. En hoe doen we dat? Met vooroordelen. We plaatsen ouderen in een apart hokje, zodat ze niet meer bij ons horen, we maken ‘ze’ van ze in plaats van ‘we’.
Ze dringen altijd voor bij de kassa van de supermarkt. Dat is een van de wijdst verbreide vooroordelen.
Het komt voort uit het feit dat iedereen ooit in zijn leven weleens een oudere heeft gezien die voordrong. We heb-ben ook jongeren gezien die voordrongen, veel vaker, dat kan niet anders, statistisch gezien, maar van ouderen vinden we het erger. Die hebben tenslotte niks te doen, ook weer zo’n vooroordeel, en als je niks te doen hebt, slaat het nergens op dat je voordringt. Ouderen hebben als het ware nog minder recht dan jongeren om voor te dringen. Dus wat gebeurt er? We zien één oudere voordringen en we denken: ze doen het allemaal. We verheffen een incident tot de gangbare norm. Leer ons de oudere kennen. Het is het mechanisme van: één Marokkaan een dief, alle Marokkanen dieven. Eén blinde met een hond, alle blinden moeten een hond. Hoe vaak het mij al niet gevraagd is. “Meneer Bijlo, waar is uw hond?” Ik antwoord dan meestal: “Nou, we liepen net langs de Chinees...”
Ouderen zijn traag van begrip. Dit vooroordeel werkt volgens precies hetzelfde mechanisme als het vorige. En ook dit vooroordeel deel ik met de oudere. Ook tegen mij wordt vaak een infantiele toon aangeslagen. Zelfs nu nog maken we mee dat aan mijn vrouw wordt gevraagd: “Wil hij nog koffie?” “Geen idee,” zegt ze dan, “vraag het hem zelf.” Ook dit vooroordeel dient met humor bestreden te worden. Terugpraten op dezelfde infantiele toon geeft meestal snel het gewenste resultaat. Je houdt mensen een audiospiegel voor, ze horen hun belachelijke manier van praten of schreeuwen terug. Dat doen ze ook vaak, schreeuwen. Want alle blinden en ouderen en zeker oudere blinden zijn een beetje doof. Praat in zo’n geval heel zacht terug.Hardhorendheid komt natuurlijk wel vaker voor onder ouderen. Onderken dat. Zeg niet, zoals mijn knetterdove oom Carel van 85: “Wat? Ik, een gehoorapparaat? Ga weg zeg, dat is voor oude mensen.”
Ouderen zijn altijd ziek. “Is dat zo, mam?” vroeg ik mijn moeder gisteren, toen ik onze lunchafspraak afzegde omdat ik mij niet lekker voelde. “Ach welnee,” zei ze, “maar je hebt natuurlijk wel vaker dingetjes.” Ouderdom komt met gebreken, zegt men altijd. En daar zijn wij
Wie is vincent Bijlo?Vincent Bijlo (50, getrouwd) is cabaretier,
schrijver en columnist. In 1988 won hij
zowel de publieksprijs als de persoonlijk-
heidsprijs van het Leids Cabaret Festival. Sindsdien
maakte hij zestien theatervoorstellingen en schreef hij
onder meer vier romans. Bijlo is vanaf zijn geboorte
blind. Tot en met februari is hij in de theaters te zien
met zijn voorstelling Het nieuwe nu. Kijk voor meer
informatie en de speellijst op www.vincentbijlo.com.
3 ANBO ● Nummer 6 ● 2015
bang voor, dus wat doen we? We schrijven ouderen af als wrakken. Altijd ziek. Ze dienen te voldoen aan het beeld dat wij van ze willen hebben.
Ouderen zijn gierig, krenterig, wrekkig. Onzin. Sommigen zijn misschien spaarzaam omdat ze al aan het anticiperen zijn op de ‘dingetjes’, de gebreken die met de ouderdom komen. Wellicht zorgen die gebreken voor hogere zorgkosten. Bovendien, ouderen willen dat wij na hun dood zo veel mogelijk van hun kapitaal erven. Dus neem ze hun spaarzaamheid beslist niet kwalijk.
Ouderen zijn eigenlijk gewoon mensen. En ook ouderen zelf hebben vooroordelen. Een van de ergste vooroordelen die ouderen hebben, is dat ze vinden dat anderen oud zijn maar zij helemaal niet. Mijn oom Carel is daar een goed voorbeeld van.Andere ouderen vallen, zij niet. Daar-om zijn ze niet voorzichtig genoeg en wat gebeurt er dan? Ze vallen.
Zij zijn het niet, die vergeetachtig zijn, het zijn de anderen. Als je vraagt wie er dan vergeetachtig zijn, moeten ze je vaak het antwoord schuldig blijven.Wij worden dus allemaal in mindere of meerdere mate geregeerd door vooroordelen. Er is maar één manier om daar iets aan te doen. We moeten elkaar zien en onszelf laten zien. Pas dan zien we dat wij allemaal wij zijn, niet wij en zij.
Vaak Wordt aan mijn VrouW
geVraagd: “Wil hij nog
koffie?” “Vraag het hem Zelf,”
Zegt Ze dan
Foto
gr
aFi
e J
ur
JEN
ALk
Em
A
Ondergetekende machtigt Edicola Uitgeverij om eenmalig het
verschuldigde bedrag af te schrijven:
Naam
Datum __ / __ /20__
Handtekening:
IBAN N L
EXCLUSIEVE LEDENAANBIEDINGEN LEDENVOOR-DEEL
Met ANBO kunt u fl ink besparen, ook dankzij onze exclusieve ledenaanbiedingen. Als ANBO-lid profi teert u van aantrekkelijke acties. Ook dat is belangenbehartiging!Altijd op de hoogte blijven van de laatste voordeelitems? Abonneer u dan op onze gratis digitale nieuwsbrieven via www.anbo.nl/nieuwsbrief.
GA VOOR MEER LEDENAANBIEDINGEN NAAR WWW.ANBO.NL/LEDENVOORDEEL
ANBO AGENDA 2016De kleurrijke ANBO Agenda bevat veel interessante tips en informatie over gezondheid, pensioenen, fi nanciën, belastingen en verzekeringen.VOORDEEL ANBO-leden betalen € 10,95 i.p.v. € 12,95 en de verzending (à € 3,45) is gratis.BESTELLEN Dit kan bij voorkeur via www.anbo.nl/agenda. Of vul de bon in en stuur ‘m naar: ANBO o.v.v. ‘Agenda’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. De agenda is vanaf september 2015 verkrijgbaar. Het verschuldigde bedrag wordt ook in deze periode van uw rekening afgeschreven. Bestel snel, want op = op.
GRATIS THUIS-
BEZORGD
GA NAAR WWW.ANBO.NL/AGENDA OF VUL DE BON IN EN STUUR ‘M OP
JA, IK BESTEL DE ANBO AGENDA 2016 VOOR € 10,95.
Naam m/v
Straat en huisnr.
Postcode en woonplaats
Aantal agenda’s x € 10,95 = €
Lidnummer
WEEKEND STRAND & STAD IN HAMPSHIRE HOTEL - 108 MEERDERVOORTVoor iedereen die een weekend lang Den Haag en omgeving wil verkennen, is Hampshire Hotel – 108 Meerdervoort een goede keuze. Perfect voor een weekend stad en strand. VOORDEEL Voor een arrangement met 1x overnachting incl. ontbijtbuffet en 1x entree voor het Mauritshuis betalen ANBO-leden € 39,50 i.p.v. € 59 p.p. o.b.v. twee personen. Excl. gemeentelijke heffi ngen.RESERVEREN Via www.hampshire-hotels.nl/anbodenhaag of bel (035) 677 72 17 o.v.v. ANBO. De actie is geldig t/m 31 december 2015 o.b.v. beschikbaarheid.
€19,50 KORTING P.P.
ANO_N6_12 61 7/08/15 10:14