anem, hemoglobinopat e policitem

12
Patologia de eritrócito Patologia de eritrócito PATOLOGIA DO ERITRÓCITO - ANEMIAS: Quadro resumo Microcítica, hipocrómica VGM < 80 fl CHGM < 30 g/dL Normocítica, normocrómica VGM 80-95 fl CHGM > 30 g/dL Macrocítica VGM > 95 fl Deficiência de ferro Muitas anemias hemolíticas Anemia megaloblástica (def. vit. B 12 ou folato) Talassemia Anemia secundária Anemia das doenças Após uma perda aguda de Outras anemias não- megaloblásticas: álcool, doença hepática, mielodisplasia, anemia aplástica, etc. crónicas (alg. casos) sangue Envenenamento por chumbo Deficiências múltiplas Anemia sideroblástica Falha medular (pós- quimioterapia, infiltração por carcinoma,..) Doença renal Patologia de eritrócito Patologia de eritrócito POLICITÉMIA ou ERITROCITOSE PATOLOGIA DO ERITRÓCITO - POLICITÉMIA Refere-se a um padrão de alteração das células do sangue que inclui um aumento: da hemoglobina, normalmente acompanhado por um aumento dos GV e hematócrito. PARÂMETRO HOMEM MULHER Hemoglobina (g/dL) 13,0-18,0 11,5-16,5 Hematócrito (%) 40-54 37-47 C t d GV ( 10 12 ) 45 65 38 58 Os valores do Ht são relativos. Sempre que temos um Ht elevado determina-se a massa total de glóbulos por radioactividade para diferenciar uma policitémia verdadeira duma falsa . Contagem de GV (x10 12 ) 4,5-6,5 3,8-5,8

Upload: camilla-cristina

Post on 08-Nov-2015

247 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Anem, Hemoglobinopat e Policitem

TRANSCRIPT

  • 1Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito PATOLOGIA DO ERITRCITO - ANEMIAS: Quadro resumo

    Microctica, hipocrmicaVGM < 80 fl

    CHGM < 30 g/dL

    Normoctica, normocrmicaVGM 80-95 fl

    CHGM > 30 g/dL

    MacrocticaVGM > 95 fl

    Deficincia de ferro Muitas anemias hemolticas Anemia megaloblstica (def. vit. B12 ou folato)

    Talassemia Anemia secundria

    Anemia das doenas Aps uma perda aguda de Outras anemias no-

    megaloblsticas: lcool, doena heptica,

    mielodisplasia, anemia aplstica, etc.

    crnicas (alg. casos) sangueEnvenenamento por

    chumbo Deficincias mltiplas

    Anemia sideroblstica

    Falha medular (ps-quimioterapia, infiltrao

    por carcinoma,..)Doena renal

    Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito

    POLICITMIA ou ERITROCITOSE

    PATOLOGIA DO ERITRCITO - POLICITMIA

    Refere-se a um padro de alterao das clulas do sangue que inclui um aumento:z da hemoglobina, z normalmente acompanhado por um aumento dos GV e hematcrito.

    PARMETRO HOMEM MULHERHemoglobina (g/dL) 13,0-18,0 11,5-16,5

    Hematcrito (%) 40-54 37-47C t d GV ( 1012) 4 5 6 5 3 8 5 8

    Os valores do Ht so relativos. Sempre que temos um Ht elevado determina-se a massa total de glbulos por radioactividade para diferenciar uma policitmia verdadeira duma falsa.

    Contagem de GV (x1012) 4,5-6,5 3,8-5,8

  • 2Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito

    CausasP i i

    PATOLOGIA DO ERITRCITO - POLICITMIA

    z Primria Policitmia vera

    z Secundria Devido a um aumento compensatrio da eritropoiese em, por exemplo:

    elevadas altitudes doena cardiovascular aumento da afinidade do O2 para a hemoglobina

    Devido a um aumento inadequado da eritropoiese em, por exemplo: doena renal carcinoma hepatocelular

    Relativo stress cigarros desidratao perda de plasma

    Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito PATOLOGIA DO ERITRCITO - POLICITMIA

    100%

    % de doentescom massa globularaumentada

    HEMATCRITOH 0,40 0,54 0,60 L/LM 0,37 0,47 0,55 L/L

    anemia normal no nec.

    determinar a massa globular

    5045

    6055

    HM

    Ht

    A partir destes valores h uma verdadeira massa

    globular aumentada

    Nesta faixa deve-se fazer a determinaoda massa globular com radioisotopos

  • 3Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito

    z Volume de sangue no adulto

    PATOLOGIA DO ERITRCITO - POLICITMIA

    Policitmia:H > 36 l/K

    Homem (ml/Kg) Mulher (ml/Kg)

    Vol. total de GV 25-35 22-32

    Vol. total de plasma 40-50

    H > 36 ml/KgM > 32 ml/Kg

    Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito

    LEUCMICOS

    SINDROMAS MIELOPROLIFERATIVOS CRNICOS

    z LEUCMICOS -LMC (leucemia mielide crnica)

    z NO LEUCMICOS -Policitmia VeraTrombocitemia essencialMielofibrose

    H riqueza da medula ssea em todos os elementos e expresso perifrica desses elementos aumentada (isoladamente ou em conjunto)

  • 4Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito SINDROMAS MIELOPROLIFERATIVOS CRNICOS

    Principais Distrbios Mieloproliferativos

    Distrbio Caractersticas da Medula ssea Caractersticas do Sangue

    Policitemia vera Aumento do nmero de precursores Quantidade elevada de eritrcitoseritrides (eritrcitos)

    Mielofibrose Excesso de tecido fibroso Quantidade elevada de eritrcitos ede leuccitos imaturos e deeritrcitos deformados

    Trombocitemia Quantidade elevada de Quantidade elevada de plaquetasmegacaricitos(clulas produtoras de plaquetas)

    Leucemia Quantidade elevada de mielcitos Quantidade elevada de granulcitosmieloctica (precursores dos granulcitos, um maduros e imaturoscrnica tipo de leuccito)

    Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito

    POLICITMIA VERA

    PATOLOGIA DO ERITRCITO - POLICITMIA VERA

    - Na policitemia vera, o aumento do volume de GV causado por uma mieloproliferao endgena.

    - Um defeito da steam cell origina em muitos doentes uma sobreproduo de granulcitos e plaquetas, tal como de GV.

    Manifestaes clnicasOs sinais clnicos resultam da hiperviscosidade sangunea agravada pela trombocitose (predispe para tromboses).- dores de cabea- dores de cabea- aspecto cianosado e rosado- esplenomegalia - hemorragia (promovida pela distenso vascular, enfarte

    de pequenas veias e deficiente actividade das plaquetas) ou trombose

    - hipertenso - gota (hiperuricemia) e clculo renal de cido rico

  • 5Patologia de eritrcito Patologia de eritrcito

    Dados laboratoriaisHb Ht GV t d

    PATOLOGIA DO ERITRCITO - POLICITMIA VERA

    - Hb, Ht e GV aumentados- Leucocitose- Trombocitose- Medula ssea hipercelular- Viscosidade sangunea aumentada- Contrariamente s formas secundrias de policitmia (hipoxia,...), os nveis sricos

    e urinrios de eritropoietina esto diminudos

    T t tTratamento- Diminuir a viscosidade sangunea - sangria (no outro brao injectar o dobro do

    volume em lactato ou soro de ringer)- Depresso da medula ssea - com frmacos citostticos (hidroxiureia,...)

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    GRUPOS SANGUNEOS ERITROCITRIOS

    SISTEMA ABO e Rh

    Conjunto de antignios- situados na membrana do eritroblasto e do glbulo vermelho- geneticamente controlados- geneticamente independentes

    Principais sistemas de grupos sanguneosImportncia transfusional

    - Sistema ABO ++++- Sistema Rhesus +++- Sistema Keil ++- Sistema Duffy +- Sistema Kidd +

  • 6Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    SISTEMA ABO e LEWIS

    SISTEMA ABO e LEWIS

    Consiste em 3 genes: A, B e ODois sistemas de genes (A e B) controlam a sntese de enzimas responsveis pela adio de resduos de carbohidratos a substncias H.

    A: N-acetil-D-galactosaminaB: D-galactose

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    CLASSIFICAO EM 4 GRUPOS SANGUNEOS FUNDAMENTAIS: A, B, AB e O

    SISTEMA ABO e LEWIS

    CLASSIFICAO(gentipo)

    GLBULOS SORO

    AB (AB)Contm aglutinognios A e B. So aglutinados pelos soros

    dos grupos A, B e O.

    No contm aglutininas.No aglutina GV de nenhum grupo.

    A(AA ou AO)

    Contm aglutinognio A. So aglutinados pelos soros

    dos grupos B e O.

    Contm aglutininas anti-B.Aglutina GV do grupo AB e B.g p

    B(BB ou BO)

    Contm aglutinognio B. So aglutinados pelos soros

    dos grupos A e O.

    Contm aglutininas anti-A.Aglutina GV do grupo AB e A

    O(OO)

    No contm aglutinognio. No so aglutinados por

    nenhum soro

    Contm aglutininas anti-A e Anti-B.Aglutina GV do grupo A, B e AB.

  • 7Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    Compatibilidade entre grupos sanguneos

    SISTEMA ABO e LEWIS

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    CLASSIFICAO EM 4 GRUPOS SANGUNEOS FUNDAMENTAIS A B AB O

    SISTEMA ABO e LEWIS

    CLASSIFICAO EM 4 GRUPOS SANGUNEOS FUNDAMENTAIS: A, B, AB e O

    z CLASSIFICAO DIRECTA -

    Glbulos vermelhos teste + anti-soros (anti-A, anti-B e anti-AB)

    z CLASSIFICAO INDIRECTA -

    Soro desconhecido + glbulos vermelhos conhecidos

    MTODO:z Em tuboz Em placa

  • 8Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    z CLASSIFICAO DIRECTA -

    SISTEMA ABO e LEWIS - Classificao

    GV do Aglutinognio Soro Soro Sorogrupo globular anti-A anti-B anti-AB

    AB A e B

    A A

    B B

    O nenhum

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    z CLASSIFICAO INDIRECTA -

    SISTEMA ABO e LEWIS - Classificao

    Soro do Aglutininas GV GV GV GVgrupo do soro Grupo A Grupo B Grupo AB Grupo O

    A anti-B

    B anti-A

    AB nenhuma

    O anti-A e anti-B

  • 9Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    z CLASSIFICAO C d d t i d t 50% d

    SISTEMA ABO e LEWIS - Classificao

    Causas de erro na determinao do grupo sanguneo - morte em 50% dos casos

    Falsos negativos- soro de ttulo baixo- baixa sensibilidade dos aglutinognios (GV do recm-nascido,...)- suspenses globulares muito concentradas- leitura do resultado antes de decorrido o tempo necessrio

    Falsos positivos- pseudo-aglutinao que ocorre na determinao em lmina (formao do

    rouleaux) - lavar ou diluir os GV- aglutinao bacteriolgica

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    SISTEMA RHESUS

    SISTEMA RHESUS

    z Caracteriza-se pela existncia de um mosaico de antignios na membrana do GV e pela ausncia de aglutininas no soro. As aglutininas anti-Rh aparecem apenas na sequncia de uma imunizao por um dos Ag deste sistema, num indivduo que no o possui (transfuses incompatveis ou imunizao de uma me por Ag Rh do feto) - fixam-se aos GV e causam sobrecarga do bao, fgado, rins e corao.

    z So 6 os antignios principais:Rh0 ou DRh ou C

    Wiener Rh ou E Fisher-Racehr0 ou dhr ou chr ou e

    z Classificao - Rh+ possui o Ag D ou Rh0Rh- no possui o Ag D ou Rh0

  • 10

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    85% indivduos so Rh+ ou D+

    15% i di d Rh D

    SISTEMA RHESUS

    15% indivduos so Rh- ou D-

    zPesquisa dos aglutinognios na superfcie do GV (mtodo em tubo ou em placa)

    GV teste + anti-D Rh+

    GV teste + anti-D Rh-- pesquisa do factor Du (Rh positivos fracos)

    (cuidado com as pseudo-aglutinaes)

    z Imunizao segue-se introduo de um Ag Rh ausente nos GV e pode revelar-se:1) Clinicamente - ex.: reaces hemolticas ps-transfusionais2) Serologicamente - presena de Ac anti-Rh (pesquisados pela prova de

    Coombs)

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    ANTIGNIO Du - i t d ti i Rh (D) d t d l T t d C b

    SISTEMA RHESUS

    uma variante do antignio Rh0 (D), apenas demonstrado pelo Teste de Coombs Indirecto

    zPessoas Rho (D) negativas e Du positivas - so Rh positivasz Pessoas Rho (D) negativas e Du negativas - so Rh negativas

  • 11

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    TESTE ANTIGLOBULINA OU TESTE DE COOMBSObj ti C b i t d i ti l b li h d t t GV

    TESTE DE COOMBS

    Objectivo: Coombs introduziu o soro antiglobulina humana para detectar GV sensibilizados por anticorpos incompletos.

    + + anticorpo GV

    GV sensibilizadosAnti-anticorpo

    Aglutinao visvel

    Dois tipos de teste: Teste de Coombs directo - a sensibilizao das clulas teve lugar in vivo Teste de Coombs indirecto - a sensibilizao das clulas teve lugar in vitro

    Amostra: prefere-se o soro ao plasma devido a que o fibrinognio poder interferir com uma aglutinao perfeitamente visvel.

    Aglutinao visvel

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    TESTE DE COOMBS DIRECTOObj ti d d t t ti li d i i it it

    TESTE DE COOMBS

    Objectivo: usada para detectar anticorpos ligados in vivo a eritrcitos.

    Interpretao: uma aglutinao indica estarmos em presena de GV sensibilizados. Um teste negativo indica ausncia de sensibilizao in vivo; insuficientes globinas ou complemento superfcie do GV para que seja possvel a sua

    GV sensibilizados Anti-anticorpo Aglutinao visvel+

    globinas ou complemento superfcie do GV para que seja possvel a sua deteco.

    Aplicaes: Deteco de sensibilizao in vivo dos GV como acontece na:

    1) Eritroblastose fetal2) Anemias hemolticas auto-imunes3) Reaces de transfuso devidas a incompatibilidades sanguneas

  • 12

    Grupos sanguneos eritrocitrios Grupos sanguneos eritrocitrios

    TESTE DE COOMBS INDIRECTOObj ti d d t t ti li d i it it it

    TESTE DE COOMBS

    Objectivo: usada para detectar anticorpos ligados in vitro a eritrcitos.

    anticorpo GVGV sensibilizados

    Anti-anticorpo

    Aglutinao visvel

    + +

    Interpretao: uma aglutinao indica a existncia de Ac no soro teste (ou clulas teste), capazes de actuar com as clulas teste (Ac soro teste)

    Aplicaes:1) Deteco de Ag do tipo Rh, Kell, Duffy e Kid2) Deteco e identificao de Ac irregulares3) Reaces cruzadas para detectar incompatibilidades