Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuik.Deendovasculairebehandeling

1. Welkom 32. Hetaneurysmavandeaortaindebuik 33. Deendovasculairebehandeling 54. Complicatiesvandeoperatie 65. Ontslagennacontrole 76. Overigeinformatie 87. Contact 9

3

1.Welkom

WelkominhetacademischziekenhuisMaastricht(azM).Uwvaatchirurgheeftontdektdatueenverwijdinghebtaanuwlichaamsslagader(aorta)indebuikeenzogenaamdaneurysmaaortaabdominalisofAAA.Binnenkortzaldezeverwijding,tijdenseenoperatieinhetazM,wordenverholpen.Uwartsheeftuverteldhoedegangvanzakenronddeoperatieis.

Omuvoortebereidenopwatkomengaat,schetsenwijindezefoldereenbeeldvandegebeurtenissenrondomuwvaatoperatie.Diversefactorenkunnendegangvanzakenechterbeïnvloeden,waardoorvandebeschrevenproceduresmoetwordenafgeweken.Demedewerkersvanonsziekenhuiszullenuooksteedsmondelinginlichtenoverwatergaatgebeuren.Vooralgemeneinformatieoveropnameenvaatoperatiesverwijzenwijunaardefolder“Opname voor een vaatoperatie”.Dezefolderiseenaanvullingmetspecifiekeinformatieoverdeopnameenoperatievooreenverwijdingvandebuikaorta.Wijverzoekenuditboekjetebewarenenmeetenemenalsuwordtopgenomen.Erstaatnamelijkinhoeuwverblijfinhetziekenhuisglobaalzalverlopen.

2.Hetaneurysmavandeaortaindebuik

Hetaneurysmavandeaortaindebuik(AAA)iseenverwijdingvandelichaamsslagaderinhetverloopindebuik.Dezeverwijdingbedraagtmeerdananderhalfmaaldedoorsnedevanhetnietverwijdedeelvandeaortadirectbovenhetaneurysma.Ditbetekentdatdebuikaortaopdeplaatsvandeverwijdingeendoorsnedeheeftvandriecentimeterofmeer.Opdeplaatsvandeverwijdingisdevaatwanduitgerektendunnergeworden.Doordeverwijdingneemtdespanningindevaatwandtoe.Ookdebloedstroomineenaneurysmaisverstoord,hetbloedwerveltdaarrond.Daardoorvormtzichinhetaneurysmalangsdeuitgezettewandeen

4

bloedstolsel.Ookkunnenstukjesvanhetstolsellosrakenenmeegevoerdwordennaarkleinerebloedvaten,waardoordezeverstoptraken.Indeuiterstesituatiescheurthetaneurysmaenstroomthetbloeduithetbloedvat.

DemeesteAAA’swordengroter,desnelheidwaarmeeisechterverschillend.Dekansopeenruptuur(hetscheuren)vanhetAAAneemtmethetgroeientoe.Hoewelmeerderefactoreneenrolspelen,zoalshogebloeddruk,rokenenlongziekten,isgeblekendatdekansopeenruptuurzeerkleinis(minderdantweeprocentperjaar),zolangdedoorsnedevanhetAAAkleinerdan5,5centimeteris.Wordtdedoorsnedegroterdanzescentimeter,danneemtdekansopbarstensneltoe(ongeveertienprocentperjaar,afhankelijkvandesnelheidwaarmeehetAAAgroeit).Indehelftvandegevallenhalenpatiëntennaeenruptuurhetziekenhuisnietenoverlijden.Vandepatiëntendieinhetziekenhuiseenspoedoperatieondergaanoverlijdtdehelftalsnog.Kortom,slechtséénopdevierpatiëntenoverleefteenruptuurindebuik.

HetAAAismeestala-symptomatisch.DitwilzeggendatveelpatiëntenmeteenAAAgeenofnauwelijksklachtenhebbenendaaromookvaakgeenweethebbenvanhetaneurysma.HetAAAwordtvaakbijtoevalontdekt,wanneerbijiemandomandereredeneneenonderzoekplaatsvindt.Zokanbijlichamelijkonderzoekeenuitgezette,kloppendezwellinggevoeldwordeninhetgedeeltevandebuikdatbovendenavelligt.MaarvooralbijechografischofröntgenonderzoekvandebuikkomenAAA’saanhetlicht.

EenenkelekeerveroorzaakthetAAAvagerugklachtenenpijnindebuik.DitkanbetekenendathetAAAbijnagaatscheuren.DeruptuurvaneenAAAiseendramatischegebeurtenis,dieveelpatiëntennietoverleven.Deruptuurveroorzaaktheftigebuik-ofrugpijn,eenuitzettende,kloppende

Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling

5

zwellingindebuikeneenshock.Verschijnselenvaneenshockzijnondermeer:zeerbleekzien,koudenklamaanvoelen,eenkoudeneusenuiteindelijkbewustzijnsverlies.

HeeftdeechoofCT-scanaangetoonddathetAAAbijueendoorsnedeheeftvan5,5centimeterofgroter,dankomtuinprincipeinaanmerkingvooreenoperatie.Ookeensnellegroeivananeurysma’s,bijpatiëntendieonderpoliklinischecontrolezijn,kanaanleidingzijntotoperatiefingrijpen.Eenvoorwaardeisweldatuwconditieeendergelijkeoperatietoelaat.Ookuwleeftijdspeelteenrolbijdebeslissingomwelofnietteopereren.Eenslechteconditieeneenhogeleeftijdverhogennamelijkhetoperatierisico.Decomplicatiesbijdezeoperatiekunnenzeerernstigzijn.Erisveelbloedverliesenhethartendenierenkrijgenhettijdensdeoperatiezwaarteverduren.Vijftotzevenprocentvandepatiëntenoverlijdttijdensdeoperatieofvlakernaaandegevolgenervan.Daarommoetafgewogenwordenofdekansopeenruptuuropweegttegenhetoperatierisico.

3.Deendovasculairebehandeling

Sindskortbestaatereennieuweoperatietechniek.Doorsneetjesinbeideliezenwordteenopgevouwenprothesegeschovendoordeliesslagaderstotbovenhetaneurysma.Eendergelijkeprotheseheeteen‘endoprothese’.Eenendoprothesebestaatuiteencombinatievaneenvaatprothesemetstents(soortmetalenveren).Dezestentszullenzorgenvoordeverankeringvandevaatprothesetegendebloedvaatwand.Metbehulpvanröntgenapparatuurwordtdeplaatsindeaortabepaaldwaardeendoprothesemoetkomen.Deendoprothesewordtindeaortabovenenonderhetaneurysmavastgezet.Hetvoordeelvandezeoperatieisdatdebuiknietgeopendhoeftteworden.Hierdooriseenlichtereanesthesie(narcose)

6

mogelijk(inclusiefalleenplaatselijkeverdoving)enzijndeopnameduurenherstelduurkorter.Ookhetafsluitenvandeaortaduurtkorter.

Ditzijnallemaalfactorendiemakendatdezenieuweoperatietechniekminderrisico’sensterftetotgevolgheeft.Erbestaattweetotdrieprocentkansdathetinbrengennietluktendatmoetwordenovergeschakeldopdebuikoperatie.Helaaskomenlangnietallepatiëntenvooreendergelijkebehandelinginaanmerking.Deendoprothesekanalleenwordengebruiktalshetaneurysmaaanbepaaldevoorwaardenvoldoet.Zomoeterbijvoorbeeldvoldoenderuimtezijntussendeafgangvandenierslagadersenhetbeginvanhetaneurysmaomdeprotheseteverankeren.

4.Complicatiesvandeoperatie

Hetplaatsenvaneenendoprotheseviadeliesslagadergeeftrisicoopcomplicaties.Demeestvoorkomendecomplicatiebijdezeoperatieislekkagelangsdeprothese,maarbinnenhetaneurysma(endolekkage).DitbetekentdatbloedlangsdebuitenwandvandeprothesestroomtendushetAAAnietvolledigisafgesloten.Dezelekkageverdwijntsomsvanzelfnaenigetijd.Isdatniethetgevaldaniseenaanvullendebehandelingnoodzakelijk.Dezeendolekkagekanookmaandentotjarennadeoperatieontstaan.Ookdanisvaakaanvullendebehandelingnodig.Meestaleenextraendoprotheseofdotterprocedure.

Anderecomplicatiesdiebijdezeoperatiekunnenoptredenzijneenbloedstolselindeendoprothesemetafsluitingvandebloedtoevoernaareenbeen.Verderkandoorhetinbrengenvandeendoprothesedeliesslagaderbeschadigdraken.Dezecomplicatiewordttijdensdeoperatiehersteld.Denieuweoperatietechnieklijktdekansophart-ennierproblementijdensennadeoperatieteverkleinen.

Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling

7

5.Ontslagennacontrole

Naar huisAlseenendoprothesebijuisgeplaatst,zalertijdensdeopnameeenröntgenfotovandebuik(buikoverzichtfoto)wordengemaaktomdepositievandeendoprothesevastteleggen.Ditisomtekunnenvergelijkenmettoekomstigefoto’s.Alsuzoverhersteldbentdatuweergrotendeelsvooruzelfkuntzorgen,zullendeverpleegkundigenendeartsinoverlegmetubepalenwanneeruweernaarhuisgaat.Datistweetotdriedagennahetplaatsenvaneenendoprothese.

Nahetplaatsenvaneenendoprothesekuntunatweetotdriewekenuwnormaleactiviteitenwaarschijnlijkweeruitoefenen.

NacontroleBijhetontslaguithetziekenhuiskrijgtueenafspraakvoorpoliklinischenacontrole.Nahetplaatsenvaneenendoprothesewordturegelmatiggecontroleerd,waarbijnaéénmaandeenCT-scangemaaktzalworden.DezecontrolezalheteerstejaarnadeoperatieiederhalfjaarwordengedaandoormiddelvaneenCTscanofeenbuikoverzichtfotoenechovandeaortaabdominalisendaarnajaarlijks.Hierbijwordtgekekennaaraanwezigheidvanendolekkage,deliggingvandeendoprotheseenveranderingindoorsnedevanuwaneurysma.

8 Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling

6.Overigeinformatie

InformatiemateriaalInhetziekenhuisisdevolgendeinformatieaanwezig:• InformatiefoldervandeNederlandseHartstichting: “AneurysmavandeAortaindebuik”• VerschillendeanderefoldersvandeNederlandse Hartstichting.• Verschillendefoldersover:“gezondevoeding”,“stoppenmetroken” enovermeerlichaamsbeweging.

Adressen (patiënten)verenigingenVerenigingvanVaatpatiëntenPostbus1323720ACBilthovenTelefoonnummer:030-6594651(maandagtotenmetvrijdagvan09.00uurtot17.00uur)www.vaatpatiënt.nl

Nederlandse HartstichtingPostbus300,2501CH‘‘s-GravenhageTelefoonnummer:080-3000300(informatielijn),0703155555(algemeennummer)www.hartstichting.nl

9

7.Contact

Wanneerunahetlezenvandezefoldernogvragenhebt,aarzeldannietomdezeaandeverpleegkundigenofaanuwartstestellen.Eenmaalthuiskuntumetproblemenenvragenbijuwhuisartsterecht.VerpleegafdelingB4: 043-3876420VerpleegafdelingA2: 043-3876210PolikliniekAlgemeneChirurgie: 043-3874900SpoedEisendeHulp(SEH): 043-3876700

Wijwensenueenspoedighersteltoe.AfdelingVaatchirurgieVerpleegkundigenverpleegafdeling.

10 Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling

Noteerhieruwaantekeningenenvragen

11

Noteerhieruwaantekeningenenvragen

Bezoekadres:P.Debyelaan256229HX,MaastrichtPostadres:Postbus58006202AZMaastricht

T:043-3876543

W:www.azm.nl

E:Patientenvoorlichting@mumc.nl

Uitgave:augustus2011

23932-0811