ang duda nga ang amo ... jade lyzterdan p. gavino, ... pfc john joshua m. toledo kag pfc...

ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

EDITORYAL

Edisyong Hi l igaynon

Tuig XLVI I I No. 15

Agosto 7, 2017

www.phi l ippinerevolution. info

Pataason ang militansya sapagbato sa rehimeng US-Duterte

Sa atubang sang pagkabuyagyag sang rehimeng Duterte bilang subong kli-yente-nga-estado sang imperyalismong US kag paggamit sang kamot-nga-salsalon sa pagdumala kag pagpangapin sa malakolonyal kag malapyudal

nga sistema sa Pilipinas, dalayon na sini nga ginsirhan ang dalan sang pagpakig-buligay sa mga progresibo kag rebolusyonaryong pwersa sang pumuluyong Pili-pino para sa pagtib-ong sang pungsudnon nga soberanya kag hustisyang pang-katilingban.

Ginapakita sang rehimeng US-Duter-te nga ini isa ka rehimen nga kontra-pu-muluyo. Isa ini ka rehimen nga kontra-mangunguma. Wala sa mga plano sininga ipatuman ang tunay nga reporma saduta kag sa pagkamatuod padayon angpagpang-agaw sang duta. Halos 70 kamga mangunguma nga aktibista na angginpatay sang nagligad nga tuig.

Ini ang kontra-mamumugon, bungolsa demanda para sa disente kag makabu-hi nga sweldo. Gintalikdan sini ang pro-misa nga untaton ang kontraktwalisa-

syon. Ginapangbungkag ang mga piket-layn sang mga mamumugon nga naga-welga.

Rehimen ini nga kontra-pamatan-on.Ginpadayon ang kontra-pumuluyo kagmaki-dumuluong nga K-12. Nagapabilinnga komersyalisado ang sistema sangedukasyon. Gin-angkon ni Duterte angpagdayaw sa layi sa libre nga matrikulasa mga pangpubliko nga kolehiyo kagunibersidad nga sa pagkamatuod angmga pamatan-on kag estudyante angwala sang untat nga nagasulong sini."17 armas. . . , " sundan sa pahina 3

17 armas

nakumpiska sang

BHB-Negros

GINAHUGYAW SANG pumuluyosang isla sang Negros ang madi-nalag-on nga ambus nga ginlunsarsang BHB-Central Negros (Leo-nardo Panaligan Command o LPC)sadtong Hulyo 21 sa Sityo Mag-saysay, Brgy. Mandi-e, Guihul-ngan City sa Negros Oriental samga pwersa sang Philippine Na-tional Police (PNP)-Guihulngan.

Nakalapaw lang sa zigzag ngadalan ang ginasakyan nga mobilsang mga pulis sang sila ambusansang mga Pulang hangaway. Ma-tapos lamang ang katunga saoras, lubos nga napusa ang isa kaiskwad sang pulis. Nakumpiskahalin sa ila ang tanan nga bitbitnila nga armas, kalakip ang anumka M16, tatlo ka M4 assault rifle,pito ka pistola sang 9mm, kag isaka pistola sang kalibre .45. Naku-ha man sang LPC ang siyam kabandolier, mga magasin kag ma-sobra 1,000 ka bala.

Anum ang patay sa kaaway,kalakip ang hepe sang PNP-Gui-hulngan nga si SuperintendentArnel Arpon.

Suno kay Ka JB Regalado,tagpamaba sang LPC, lubos angkalipay sang mga pumuluyo sangGuihulngan labi na ang mga pa-milya sang mga biktima sang na-sambit nga mga pulis bangud ma-dugay na sila nga nagahulat sanghustisya para sa mga krimen sangmga ini. Kalakip sa madamu ngakrimen sang PNP-Guihulngan amoang pagpatay sa mag-utod ngaVergara nga sanday Irol kag Ro-

Agosto 7 , 2017 ANG BAYAN2

ta. Magapatuman siya sang mga paki-tang-tawo, paisa-isa o magagmay ngapagbag-o agud pasaligon ang pumuluyonga kasunod ang mas dalagku pa.

Dapat maghimud-os ang mgapungsudnon-demokratiko nga pwersasa pagbuyagyag sa rehimeng US-Du-terte bilang subong nawong sang reak-syunaryo nga paghari sa Pilipinas. Da-pat pataason ang ila nga militansyapara pangibabawan ang pagpaniplangkag pasismo ni Duterte.

Dapat isulong sang pumuluyo angila nga anti-imperyalista kag demokra-tiko nga mga paghimakas. Dapat pus-pusan nga isulong ang militante kagululupod nga paghulag sang mga ma-mumugon kag mangunguma, mga pa-matan-on kag iban pa nga mga demok-ratiko nga sektor.

Dapat puspusan nga isulong angmga paghimakas nga antipasistalabi na sa atubang sang todo ngamga atake sa mga tawhanon ngakinamatarung, wala’y patugsilingnga mga pagpamatay, pagpamombakag pagtampalas sa kabuhi kag pa-ngabuhian sang masa. Dapat ubos-ikasarang nga batuan ang layi mili-tar sa Mindanao kag ang plano ngapalawigon kag palaparon ini sa bilognga pungsod. Dapat magbantay salabi nga pagsingki sang ala-tokhangnga mga pagpatay kag pagtargetmangin sa mga pwersa nga progre-sibo kag rebolusyonaryo.

Hugot nga i-angut ang pasismosang rehimeng Duterte kag pagpa-tuman sang layi militar sa mga da-lagku nga korapsyon, kroniyismo,pagpangutang kag mga pabug-atnga kondisyon nga dikta sang du-muluong kag benepisyo sang mgadumuluong nga korporasyon sa pla-no nga dalagku nga proyektongpang-imprastraktura.

Sa atubang sang nagalala ngapasismo, korapsyon kag pagkatutani Duterte, madasig nga nagadalumang kaakig sang pumuluyo kag na-gabaskog ang ila nga determina-syon nga magbato. Dapat hugot ngapamunuan ang pagtukod sang ma-lapad nga nagahiliusa nga kubaysang malapad nga pumuluyo agudibuyagyag, ihamulag kag batuanang rehimeng US- Duterte.

Editoryal: Pataason ang militansya sapagbato sa rehimeng US-Duterte 1

17 armas nakumpiska sang BHB-Negros 1

Pasista nga paghari, tampok sa ika-2 nga SONA 4

Duterte, liwat nabuyagyag nga kontra-Lumad 5

Bilyong piso nga pagpamomba sa Marawi 7

Benepisyo sang negosyo 7

Paglapas sa tawhanon nga kinamatarung,

nagalala sa idalum sang layi militar 8

Eleksyon para sa NCA sa Venezuela, ginhiwat 9

Panibag-o nga agaway sa Africa 10

Mga martir sang Sorsogon 12

Salabton ni Duterte 12

Tuig XLVI I I No. 15 | Agosto 7, 2017

Kaundan

Ang Ang Bayan ay ini la labas sa

wikang Pi l ipino, Bisaya, I loko,

Hi l igaynon, Waray at Ingles.

Tumatanggap ang Ang Bayan ng

mga kontribusyon sa anyo ng mga

artikulo at bal ita. Hinihikayat din ang

mga mambabasa na magpaabot ng

mga puna at rekomendasyon sa

ikauunlad ng ating pahayagan.

Ang Ang Bayan ginabantala duha ka bes kada bulan

sang Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pi l ipinas

Kontra-imol ang rehimeng US-Du-terte. Tuman ka kulang ang badyet pa-ra sa mga pangpubliko nga ospital, ser-bisyo nga pabalay kag iban pa nga san-digan nga kinahanglanon sang mil-yun-milyon nga pumuluyo.

Ang iya nga gyerang kontra-drogaisa ka gyera nga kontra-imol. Ginare-port nga nagalab-ot na sa 12,000 kaimol ang ginpamatay sang mga puliskag bayaran nga grupong vigilante. Ga-mit ang pulis, may pila ka ginlikida ngagina-akusahan niya nga mga “drug-lord." Mabaskog ang duda nga ang amosadto nga mga pagpatay kabahin sanggyera sang mga sindikato kag pabor sapila ka grupo.

Ang rehimeng US-Duterte kontra-kababainhan, kontra-kapalibutan,kontra-Lumad, kag kontra-Moro.

Direkta nga gintapos ni Duterteang pagpakigsugilanon pangkalinungansa National Democratic Front of thePhilippines (NDFP).

Pasista nga buang si Duterte. Parasa iya, mas manubo nga sahi sang tawonga wala sang kinamatarung nga ma-buhi ang mga ginakabig niya nga kaa-way. Sobra ka bilib si Duterte sa iyanga kaugalingon. Sa iya nga pamensa-

ron kag paghambal, siya ang gubyerno.Siya ang layi. Ginapahog ang mga hus-gado kag ginapaluntad ang iya nga ab-soluto nga paghari. Kay Duterte, walasang tawhanon nga kinamatarung, labina kon ang mga ini makaupang sa iyanga mga plano kag kagustuhan.

Apang nagaluhod siya sa imperya-lismong US kag sa gamhanan sini ngamilitar. Wala sang saysay ang mgapagpakamalaut niya sa US subong ngatodo-larga ang mga operasyon sangmilitar sang US sa Marawi kag iban panga lugar. Ang militar sang US sa giha-pon ang hari sa Pilipinas.

Wala sang iban nga malisuan angpumuluyo kundi usuyon ang banas sangmilitante nga pagbato kag ululupod ngapaghulag.

Bisan pa man, pat-ud nga padayonnga pagagamiton sang tuso nga pulitikonga si Duterte ang nagkalain-lain ngataktika agud paugdawon ang kaakigsang pumuluyo kag kon amo maglawigpa ang iya nga paghari. Padayon niyanga pasaligon ang pumuluyo sa pag-hambal nga “paabot na ang pagbag-o."Bisan naglantad na nga maki-US, pali-wat-liwat sa gihapon niya nga gina-hambal nga siya maka-Wala o sosyalis-

ANG

instagram.com/prwcinfo

youtube.com/PhilippineRevolutionWebCentral

@prwc_info

fb.com/philrevwebcentral

[email protected]

ANG BAYAN Agosto 7 , 2017 3

land Jr. kag amay nila nga si Roland Sr.Sadtong Marso 2008, si Irol iligal

nga gin-aresto kag malubha nga gin-tortyur antes patyon. Magkasunodnaman nga ginpatay ang duha pa ngaVergara sadtong 2009 kag 2010 sangmagpursiger sila nga kasuhan angmay sala nga mga pulis.

Maluwas diri, nagserbe man ngabayaran nga manugpatay-tawo angmga elemento sang PNP-Guihulngankalakip sa pagpatay kay Cyrus Fat,myembro sang Sangguniang Pang-lungsod sang Guihulngan, sadtongPebrero 2014. Ginluthang man kagginsunog sang mga pulis ang mag-a-sawa nga sanday Brgy. KagawadEndrique kag Rosalie Calago sadtongMayo 2015.

Protektor man ang PNP-Guihul-ngan sang mga druglord kag nagaba-ligya sang shabu sa syudad halin saCebu City. Naga-inakop man ini sanggrupo sang mga kawatan nga respon-sable sa pagpangawat sa mga balak-lunon, mangin sa Simbahang Katoliko.

Ambus sa Ilocos Sur. Sa IlocosSur, napulo ang kumpirmado nga pa-tay kag lima ang pilason sa kubay sang81st IB sang ambusan sila sang BHB-Ilocos Sur (Alfredo Cesar Command oACC) sa Barangay Sorioan, Salcedosadtong Hulyo 22. Gintago sang 81stIB ang ila nga kaswalti kag gin-akolang ang mga pilason nga sanday 2Lt.Jade Lyzterdan P. Gavino, Cpl Ro-bertson Caalim, PFC Jayson B. Aboc,PFC John Joshua M. Toledo kag PFCJefree L. Alferez.

Suno kay Ka Saniata Maglaya,tagpamaba sang ACC, ang ambuspagsilot sa 81st IB sa pagserbe sinibilang protektor sang Philip MorrisFortune Tobacco Corporation. Pata-rasak man nga gina-okupar sang 81stIB ang mga pangpubliko nga lugar pa-reho sang mga eskwelahan, bara-ngay hall, plasa kag kabala-yan.

Sa kadakusang kahalitannga naangkon,nagpaggwa sangpeke nga balita ang ku-mander sang 81st IBnga si Lt. Col. Eu-

genio Julio C. Osias IV nga may yarakuno sang napatay, napilasan kag na-dakpan halin sa BHB. Ginpahog kag ili-gal man nga gin-aresto ang pito ka re-sidente sang kaiping nga barangaysang Baybayading.

Mga operasyong harasment saSamar. Sa Northern Samar, indi mag-nubo sa napulo ka suldado kag para-militar sang 52nd IB-CAA ang napa-tay sa serye sang mga opensiba sangBHB-Northern Samar (Silvio PajaresCommand o SPC) halin Hunyo 29 tub-tub Hulyo 29. Gintarget sang mgaoperasyong harasment ang mga kam-po sang 52nd IB-CAA gamit ang kum-binasyon sang mga riple kag com-mand-detonated nga eksplosibo.

Sadtong Hunyo 29, mga alas-11sang gab-i, ginharas sang mga Pulanghangaway kag yunit milisya ang de-tatsment sang 52nd IB-CAA sa Brgy.Bangon, Gamay. Patay ang kumandersang yunit sang kaaway nga si Sgt.Falconete kag lima pa ka suldado. Saamo man nga gab-i, isa pa ka yunitsang SPC ang nag-atake sa kampo saBrgy. Carawag, Palapag. Isa ka sulda-do ang napatay diri.

Sadtong Hulyo 24, ala-una sangkaagahon, ang kampo naman sa Brgy.Potong, Lapinig ang gin-atake sangSPC. Tatlo ang patay sa kaaway kagmalubha nga napilasan ang kumandersang detatsment. Pag-abot sang Hul-yo 29, sang mga alas-5:30 sang ha-pon, ginharas naman ang detatsmentsa Brgy. Bangon, Gamay. Suno sa mgatagabaryo, ang isa ka nahamulag ngayunit sang kaaway nga yara sa malapitnga bulubakulod ang nagdali-dali ngamakapalagyo sa lugar kag nagkalabilinang ila nga mga armas.

Samtang sa Southwest-EasternSamar, magkadungan nga gin-atakesang gintingub nga pwersa sang Jorge

Bolito Command kag Sergio LobinaCommand ang mga elemento sang87th IB kag 52nd IB sa Basey sadtongHulyo 27. Una nga ginharas sang mgaPulang hangaway ang nakakampo nga52nd IB sa Brgy. Baloog sang mgaalas-5 sang aga. Matapos sini, gin-a-take naman sang isa pa ka yunit sangBHB ang nagapatrulya nga siyam-ka-tawo nga iskwad sang 87th IB sa Brgy.Mabini. Suno sa report sang mga re-sidente, anum ka elemento na lamangang nagbalik sa mga nagapatrulya.Apat ka adlaw matapos sini, ginsunogsang mga hangaway ang ginapatindognga kampo sang mga suldado sa Brgy.Mabini.

Paghilway sa POW. Sa SouthernMindanao, ginhilway sang BHB-Sout-hern Mindanao Region sadtong Hulyo28 ang bihag sang inaway nga si PO1Alfredo Basabica Jr. matapos ang 17adlaw nga pagkabihag sang BHB.

Ginpasa si Basabica kay SecretaryChristopher Bong Go sang Office ofthe Special Assistant to the President,nga amo ang nag-asikaso sa paghilwaysang pulis. Duha ka adlaw matapossini ginprisintar si Basabica kay Pres.Duterte sang GRP nga sadto yara saDavao City.

Nabutang sa release order sangNDFP nga ginhilway si Basabica ba-ngud sa ginpakita sini nga maayo ngagawi kag kondukta samtang yara sakustodya sang BHB kag nagapaidalumsa imbestigasyon. Nagpakita man sangpaghinulsol si Basabica para sa iya ngamga paglapas kag boluntaryo nganagpahayag sang pag-untat sa paghi-mo sang dugang nga mga krimen ba-tok sa pumumluyo kag rebolusyonar-yong kahublagan.

Suno kay Ka Rene sang FrontCommittee 25 sang BHB-SMR, ginhil-way si Basabica sa pihak sang pagta-pos sang sugilanon pangkalinungan sa

tunga sang GRP kag NDFP. Dugangpa, mas temprano pa tani nganahilway si Basabica kon walalamang naatrasar sang mgaoperasyong militar.

Si PO1 Basabica nadakpansang BHB sadtong Hulyo 11 sabanwa sang Compostela, Com-postela Valley.

"17 armas. . . , " halin sa pahina 1


pin nga ginaatubang sang pumuluyo.Wala sang kaangut sa kontraktwalisa-syon, dugang nga sweldo, pabalay kagiban pa. Daw meyor sa gihapon sangmagamay nga syudad, ginpabugal niyaang iya nga bato-bato nga mga hagnapareho sang anti-smoking ban, nationalgovernment portal, kag bisan ang digi-talization sang telebisyon.

Sang mga alas-7 sang gab-i, pa-hambog siya nga nagkadto sa rali sangmga pungsudnon-demokratiko ngapwersa kag didto naghana siya ngauluuluhan ang naga-ugtom sa kaakignga mga pumuluyo. Wala sang pag-pang-alang-alang nga ginwahig sang iyanga mga pwersang pangseguridad angmga lider sang kahublagan masa sakaugalingon nila nga entablado. Ginba-tas sang mga raliyista, nga kadam-anhalin sa mga basehan nga sektor sangmamumugon, imol sa syudad, drayberkag pamatan-on, subong man sang mgamangunguma kag tumandok halin pa saSouthern Tagalog kag Mindanao, ang15-minuto nga kahambugan kag pag-pangyaguta sa ila. Dugay-dugay siyanga ginakantyawan samtang nagaham-bal. Sa kaakig, gintumba sang mga rali-yista ang pito ka piye nga ala-Hitler ngaimahen niya kag gintapak-tapakan ma-tapos dali-dali nga naghalin si Dutertesa entablado sang matalupangdan niyanga wala sang may nanamian sa iya.

Sa iya nga press conference mata-pos sini, ginbweltahan niya ang mgaLumad nga yara sadto sa atubang sangrali kag ginhambalan nga pagabomba-hon ang ila nga mga eskwelahan. Sangmasunod nga adlaw, ginbweltahan na-man niya ang mga lider sang pungsud-non-demokratiko nga kahublagan ngasuno sa iya dapat ginhiluan na lamangniya sang ginpakaon niya ang mga ini saMalacañang.

Kadungan sang paghulag sa MetroManila, may yara man sang mga pag-hulag sa nagkalain-lain nga syudad sangpungsod. Sa Cebu, gatos ka pumuluyoang nagmartsa pakadto sa Colon Stre-et, sa downtown Cebu bitbit ang ila ngamga panawagan. Sa Davao City, gin-lunsar sang mga residente sang syudad,kaupod ang mga mamumugon kag Lu-

Pasista nga paghari, tampok sa ika-2 nga SONA

Naglab-ot sa 40,000 ka pumuluyo ang nagrali malapit sa Batasang Pamban-sa sadtong Hulyo 24 para sukton si Pres. Rodrigo Duterte sang GRP sa

naalimunaw niya nga mga promisa sang nagligad nga tuig kag kundenahon angpasismo sang iya nga rehimen. Bitbit ang malapad nga bandera nga nagahambalnga “Batuan ang anti-nasyunal kag kontra-pumuluyo nga mga polisiya sang re-himeng US-Duterte,” ginpanawagan nila ang pag-untat sa kontraktwalisasyon,mga pagpang-atake sa mga eskwelahan nga Lumad kag martial law sa Mindanao.

Nagpamati ang mga raliyista saduha ka oras nga wala sang pulos kagpuno sang kahambugan nga pamu-long-pulong ni Duterte kon sa diingindepensahan niya ang iya nga“gyera kontra-droga” kag pagdekla-rar sang martial law sa Mindanao.Ginyaguta niya ang mga nagapaka-malaot sa mga tikang nga ini samtanggindayaw ang mga elemento sang mi-litar kag pulis nga gintawag pa niyanga “yara sa unahan sang paghima-kas para sa kalinungan kag kaayu-san.” Pila ka beses nga nagpalakpakang iya nga mga alipuris sa iya ngapagpasidungog sa mga suldado kagkapulisan nga suno sa iya “nagbuhissang kabuhi para sa demokrasya.”Hapaw nga luha sang pagpakig-unongang ginhimo niya sa tanan nga mgasibilyan nga biktima sang iya ngabuang nga kampanya sang pagpa-momba sa Marawi. Tuman ka athagsa iya nga pamulong-pulong ang mili-tarista nga solusyon sa kuno teroris-mo kag insurhensya.

Indi makatingalahan, kon amo,ang wala sang pagpang-alang-alangniya nga pagpahigad sang pagpakig-sugilanon pangkalinungan sang iyanga rehimen sa National DemocraticFront of the Philippines (NDFP). Sininga Agosto 4, dalayon na nga gin-pintukan ni Duterte ang sugila-non nga wala sang pagrespetosa nagakaigo nga proseso sangterminasyon.

Ginabanatan ni Duterteang mga kumpanya sa minasamtang nagapakuno-kunonga maki-kapalibutan. Sa likodsang iya nga wala-unod nga mgapagpapamahog batok sa mga ini,ang gusto lamang niya amo angsukton sang mas mataas nga buhispara magkapondo ang iya nga maki-

dumuluong nga mga programa. Liwatsiya nga nagpa-isog-isog batok sapagpasilabot sang mga “puti” perokaangut lamang sa iya nga “gyerakontra-droga.” Wala siya sang gin-sambit kaangut sa nagadamu nga mgatropang militar sang US nga subongyara sa pungsod, kalakip ang mgatropa nga nagadireher sa iya nga“gyera kontra-Maute” sa Marawi.Ginsakyan pa niya ang kagustuhansang pumuluyo para ibalik sang USang Balangiga Bells sa Samar paraipakita-kita ang kaugalingon bilangpatriyotiko.

Ginpabugal niya nga isa siya ka“bully” (maton) batok sa mga “kaa-way sang estado,” isa ka bansag sangmilitar kag pulis sa mga progresibokag demokratikong organisasyon nganagapakigbato para sa ila nga mgakinamatarung kag interes. Paliwat-li-wat ang iya nga pagpakamalaut samga tagpangapin sang tawhanon ngakinamatarung kag mangin sa midyanga kritikal sa iya.

Wala sang nasambit bisan isa saiya nga mga ginpromisa sa una niyanga SONA ang kaangut sa mga dalagkungausa-


mad halin sa iban nga probinsya angtatlo ka adlaw nga kampuhan saatubang sang Panacañang. May yaraman sang kapareho nga paghulag saBaguio City, Bicol, Panay, Tacloban,Bacolod kag Cagayan de Oro.

Samtang, naglunsar sang raliang may 100 bakwit sa Iligan City sapagpanguna sang Tindeg Ranao.

Wala nakalab-ot sa syudad angpila ka libo nga pumuluyo halin saBukidnon kag Cagayan de Oro ngamagapasakop tani sa isa ka kontra-layi militar nga paghulag bangudsang pagbalabag kag iligal nga pag-hunong sa ila sang militar sa mgatsekpoynt. Sa pareho nga adlaw, na-kigdayalogo man ang mga tiglawassang Dansalan Tano sa Kalilintad samilitar nga nagakontrol sa Marawiagud iduso nga pabalikon sila sasyudad. Baynte ka estudyante halinsa Khadija Mohammad Islamic Aca-demy sa Marawi City nga nakasulodsa benyu ang naglantad kag nag-singgit sang pagpamatok sa layi mili-tar samtang nagahambal si Sec.Delfin Lorenzana sang Departmentof National Defense. Ginhunong silasang militar.

Antes sini, sadtong Hulyo 22, gi-layon nga ginpasar sang Kongresoang pagpalawig sa layi militar saMindanao tubtub Disyembre 31 su-bong nga tuig. Talawit bisan ang ku-no abi oposisyon sa Kongreso kagSenado sa mga dikta ni Duterte sapihak sang sinsero nga pangabaysang mga tiglawas sang pumuluyongMoro nga untaton na ang layi militarkag pagpamomba sa Marawi City.Wala man sang epekto bisan sa mganagapakuno-kuno nga nagasimpati-ya ang ginahingyo nila nga pabalikonna sa ila nga mga komunidad anggatos-gatos ka libo nga bakwit nganagaginutok sa mga sentro sangebakwasyon kag balay sang mga hi-mata sa gwa sang probinsya.

Sa sesyon nga ini, walo ka pa-matan-on ang gin-aresto sang mili-tante sila nga naghumlad sang mgabandera kag mabaskog nga nagpa-nawagan sang “No to Martial Law”samtang nagahambal si Lorenzana.Nahilway sila matapos magpyansasadtong Hulyo 26.

Duterte, liwat nga nalantadnga kontra-Lumad

Naggwa sa mismo baba ni Presidente Duterte sang GRP ang pagka-kontra-tumandok sang magpamahog siya sa press conference pagka-

tapos sang State of the Nation Address (SONA) nga pabombahan ang mgaeskwelahan sang mga Lumad.

Sa atubang sang malaparannga pagkundenar, gintinguhaan ininga bawion sang tagpamaba sangAFP nga si Restituto Padilla, ngakuno istorya lang ato sang presi-dente. Ginlubid kag naglain pa gidang timpla sang ginpaathag niyanga ang mga eskwelahan nga walasang bata lamang ang bombahonkag pasirhan yadtong indi rehistra-do.

Ang matuod, antes pa man angSONA, madugay na nga ginpasingkisang rehimeng US-Duterte angpangpang-ipit sa mga eskwelahansang Lumad sa pagpadayon sangsadto Oplan Bayanihan tubtub saidalum sang subong nga todo-gye-rang Oplan Kapayapaan. Wala sangkatapusan ang mga insidente sanglibu-libo ka mga Lumad nga nag-bakwit sa atubang sang pagpang-haras, masaker kag pagpamombasa ila nga mga komunidad.

Pinakamalala ang nangin atakesa Lianga, Surigao del Sur kon sadiin ginpatay ang direktor sangeskwelahan sang ALCADEV sadtongSeptyembre 1, 2015. Winasak kagginsunog man ang isa ka eskwela-

han sang ALCADEV sa Sibagat,Agusan del Sur sadtong Nobyembre12, sang amo man nga tuig, kagiban pa nga mga eskwelahan sa Ta-laingod kag Kapalong sa Davao delNorte nga nagresulta sa madamuannga pagbakwit. Sadtong Oktubre23, 2015, ginsarado sang paramili-tar kaupod ang mga tropa sang AFPang Fr. Fausto Tentorio MemorialSchool nga ginadumalahan sangMindanao Interfaith ServicesFoundation, Inc. (MISFI) sa Bara-ngay White Kulaman, Bukidnon.Madamu pa sang iban nga eskwela-han ang ginsunog o pilit nga ginpa-sarado sa mga probinsya nga ini.

Pinakaulihi ang pag-istrapingsadtong Hunyo 20 sa SalugponganTa’ Tanu Igkanugon CommunityLearning Center, Inc. (STTICLCI)sa Palma Gil, Talaingod. (Lantawonsa Ang Bayan, Hunyo 21, 2017.)Antes sini ginpatay ang mag-asawanga Leonela kag Ramon Pesadillasadtong Marso 2 sa BarangayNgan, Compostela Valley bangudnaghatag sila sang duta nga patin-dugan sang eskwelahan sang mgaLumad.


estudyante. Sila ang pinakaaktibo sapagpangapin sang ila nga eskwelahankag pagpaambit sa komunidad sang ilanga mga natun-an.

Pagpaninguha sang komunidadang eskwelahan nga Lumad

Nag-umpisa ang mga eskwelahannga Lumad sa idalum sang Rural Mis-sionaries of the Philippines sadtong1990 bilang mga sentrong pang-lite-rasiya-numerasiya sa may CompostelaValley. Nagtukod man ang MISFI sad-tong 2005 bilang kabahin sangkomprehensibo nga pag-atubang sakalamidad, sa oryentasyon nga tri-pe-ople gani sakop ang pagtukod sangeskwelahan nga Moro sa Carmen,North Cotabato. Kadam-an sa mga iniindi-pormal nga mga eskwelahan.

Sa padayon nga demanda sang pu-muluyong tumandok, gintukod ang mgapormal nga eskwelahan sadtong 2005,gani natukod ang STTICLC kag MISFIAcademy nga rehistrado sa DepEd. Na-duso pa sang mga tumandok sa DepEdnga magbalay sang mga pagsulundannga mabagay sa mga eskwelahan sangmga tumandok, nga indi kapareho sangkinaandan nga mga komersyal nga pri-badong eskwelahan. Samtang nagada-mu ang mga estudyante natukod angmga hayskul sadtong 2013. Sa nagkala-in-lain nga rehiyon may nagkalain-lainnga grado ang gintukod base sa kina-hanglanon.

Sa atubang sang masingki nga pag-pangwasak sang militar labina umpisasadtong 2014, ginpangapinan sang mgatumandok ang ila nga mga eskwelahan.May mga kaso pa sang mga tradisyunalnga armadong Lumad mismo ang naga-bato sa paramilitar. Gin-gamit mansang AFP sa ila nga IP-centric Approachnga programang kontra-insurhensyaang pagtukod sang kuno mga eskwela-han sang Lumad sadtong 2015-2016,nga nagatudlo sang pagkamasinulundonsa malupigon nga gubyerno. Apang ba-ngud nahangpan sang mga Lumad angila nga paghimakas para sa kaugalingonnga pagdesisyon kag pagpangapin saansestral nga duta, padayon nila ngaginasuportahan ang mga eskwelahansang Lumad nga sila mismo ang nagtu-kod kag nagatib-ong.

Nakalista ang Save Our Schools(SOS) Network sang masobra 95 ata-keng militar kag paramilitar sa mgaeskwelahan sang Lumad sadtong 2014.Sa 53 nga nalista nga kaso naman su-bong nga tuig, 47 sini mga eskwelahannga ginadumalahan sang SalugponganTa’ Tanu Igkanugon. Diseotso sa 55eskwelahan sang Center for LumadAdvocacy and Services (CLANS) sa Pa-lembang, Sultan Kudarat ang napilitannga magsara bangud sa nagapadayonnga militarisasyon.

Kinamatarung sa pagdesisyon-sa-kaugalingon ang eskwelahan

Ginahatagan sang importansyasang mga tumandok ang edukasyon bi-lang kabahin sang pagpa-uswag sangila nga ikasarang nga magdesisyon sakaugalingon. Sa malawig nga panahon,ginhimuslan ang ila nga pagka-igno-rante agud agawon sang mgadalagku nga kumpanya sapagmina, pagtroso kag plan-tasyon ang ila nga ansestralnga duta.

Daw ginahungod sanggubyerno nga himuon nga tu-man ka budlay para sa mgaLumad ang maka-eskwela. Ang mgaelementaryangpangpubliko ngamalapit sa lugar sang mga Lumad ma-sami nga wala sang manunudlo, o konmay yara man, tatlo ka adlaw lang saisa ka semana ang klase bangud naga-halin pa sa mga malayo nga lugar angmanunudlo. Sa pagsulundan sangDepEd nga wala sang estudyante angmahimo nga ibagsak ang grado, mada-mu ang nakalab-ot sa Grade 6 nga indihalos makahibalo magsulat kag mag-basa. Maluwas pa diri ang paggamitsang pamaagi kag pagtudlo sang mgapagtulun-an nga tuman ka layo sa ki-nahanglanon sang mga estudyante.

Ang nagatindog nga mga eskwela-han sang mga Lumad nga ginainitan niDuterte ginatib-ong sang mga tuman-dok bangud ginasiguro sang mga ininga nagatuon ang mga bata indi la-mang sa pagbasa kag pagsulat kundisang mapang-analisa nga kamuklatankag sang mga kinaadman nga magamit

gilayon sa komunidad, labi na sa kau-galingon nga pagdesisyon sang komu-nidad. Ginagamit sang mga manunudloang mga epektibo nga pamaagi parehosang ambahanon, saot, kag mga istor-ya agud padayon nga mapauswag angkulturang tumandok samtang epektibonga ginapahangop sa mga estudyanteang mga pagtulun-an.

Nangin komprehensibo ang serbi-syo sang eskwelahan sa komunidad.Nagahanas sa pag-amlig sang ikaa-yong lawas gani nangin opisyal saikaayong lawas man ang mga nakata-pos. Ang mga klinika sang eskwelahannangin klinika sang komunidad. Naga-tuon man sa pagpauswag sang agri-kultura gani ang eskwelahan maykaugalingon nga produksyon nga na-gasabat sa mga kinahanglanon ngagasto. Sadtong 2001 kag 2005, ginha-tagan ini sang National Literacy

Award. Yara sa pinal nga lista-han man sila sang nasambitnga pasidungog sadtong2014.

Ang halos 150eskwelahan nga Lumad

subong sa Region 11kag Region 12 na-

katapos na sangmasobra 5,000sa elementaryakag hayskul.

Nagabulig na bilang mga katimbang ngamga manunudlo ang madamu sa mganakatapos.

Sang una halos wala sang kaisognga maghandum ang mga imol nga Lu-mad nga makatapak sa hayskul ang mgakabataan. Ang may sarang lamang sakabuhi ang makahimo sini, bangud sakalayuon sang hayskul kinahanglan ngamaggasto ang estudyante sa arkila sangdormitoryo kag separado nga pagkaon,maluwas sa tuman ka damu nga mgabalayran kag matrikula kag gamit pang-eskwela. Ginlubad ini sang mga eskwe-lahan nga Lumad sa pagpatindog sangdormitoryo sa eskwelahan mismo kagpagsabat sa tanan nga gasto, hasta sapagkaon, papel kag libro.

Ang masobra 400 boluntaryo ngamanunudlo sang STTICLC organisadosa Association of Community Educa-tors (ACE). Organisado man ang mga


mas para sa handum sini nga mo-dernisasyon kag ululuhan ang mgapasista sa AFP. Naglaum siya ngamakakuha sang suporta sa China kagRussia pero maluwas sa isang bagsaknga hatag sang China sang manubonga kalidad nga mga armas, wala si-ya sang napuslan halin sa mga ini. Sabaylo, nagdasig kag nagdamu angpagtambak sang US sang mga daannga armas gamit ang Mutual Logis-tics Support Agreement kag MutualDefense Treaty halin pa Oktubresadtong nagligad nga tuig.

Pat-ud man nga magamadinalag-on si Duterte kag ang AFP sa pagpa-taas sang badyet para sa militar parasa 2018 sang 5.5% o P145 bilyon ($2.9 bilyon).

Nagpromisa ang US sang $180milyon nga balor sang kagamitanmilitar para sa tuig 2016-17. SiningHunyo, naglab-ot na sa masobra$150 milyon ang nabakal nga kaga-mitan sang AFP halin sa US. Kalakipdiri ang duha ka eroplano nga pang-espiya nga ginpasa sang US sadtongHulyo 26. Dugang man diri ang pi-nakahandum ni Duterte nga halos2,000 bomba kag rocket, subong manang 1,000 grenade launcher ngaginpamahog na na niya nga pagaga-miton batok sa mga sibilyan nga ko-munidad. Halin ini sa mga daan panga promisa sang US nga ayuda parasa modernisasyon sang AFP.

Bilyong piso nga pagpamomba sa Marawi

MATATLO NA KA BULAN sang umpisahan sang rehimeng US-Duterte angpaglutos kuno sa grupong Maute, nagalupok sa gihapon ang mga bomba sasyudad sang Marawi. Binilyon ka piso ang ginkuha sang gubyerno halin samanggad sang pungsod para tugahon ang malubha nga pagkawasak sa kabuhikag pangabuhian sang pumuluyong Moro.

Malaparan nga pagpamomba ha-lin sa kahawaan (aerial bombing),pagpanganyon sang mortar kagistraping sang masinggan ang mgapamaagi sang AFP sa paglikop saMarawi. Ang mga ginagamit sangPhilippine Air Force (PAF) sa airstri-ke amo ang OV-10 Bronco, MD-520MG (ini ang mga gamit sang US sapagpamomba sadto sa ila nga gye-rang agresyon sa Vietnam), SF260,S-211, AW109, kag FA-50.

Nagahulog ini sang 500-libra (ohalos 230 kilo) MK-82 (unguided)nga bomba nga nagabalor sang halos$2,500 o P112,500 kada isa kag pilaka GBU-12 (Guided Bomb Unit) nga$19,000 ang kada isa o P855,000.Suno sa pagtuon sang Geneva Inter-national Centre for HumanitarianDemining (GICHD), ang MK-82 may5.5% nga posibilidad lamang ngamaiguan ang target sini gani kina-hanglan nga madamu ang ginahulognga bomba.

Nagalab-ot sa 2,400 sqm. angkalaparon sang direkta nga mahulu-gan sini, o katumbas sang 80 x 30metro. Sa isa ka halimbawa sang

pagpamomba sa Iraq sadtong 2003,ang naigo sang isa ka bomba duha kabalay nga lubos nga nawasak kag 17sibilyan ang gilayon nga napatay.Kon basehan ini, pat-ud nga may 24ka mga balay ang nagakawasak sasulod sang isa ka adlaw.

Dose ka bomba ang abereyds ngaginahulog sa isa ka adlaw halin sad-tong Mayo 24 sa Marawi, masobra saP1.3 milyon sa isa ka adlaw kon sabomba pa lamang. I-upod pa diri angP40 kada bala sang M-16, 105mmhowitzer nga P30,000 kada isa, balasang .50 kalibre nga masinggan nganagabalor sang P200 kag ang 20mmnga bala naman sang FA50 nagaba-lor sang P1,500 kada isa. Maluwaspa ang pang-adlaw-adlaw nga gastosa operasyon sang mga suldado kagila nga auxillary.

Binilyon ka piso ang gin-gastosang gubyerno para waskon ang bil-yong piso man nga balor sang prop-yedad kag labaw sa tanan, kabuhisang mga sibilyan nga biktima sagyera nga ginsabwag ni Duterte kagAFP. Ginahimo ini nga rason ni Du-terte para makapanglimos sang ar-

Benepisyo sang negosyo

DAW MGA bwitre, nagabantay na ang mga dalagku nga bur-gesya-kumprador para hingalitan ang kahalitan kag pagka-wasak sang syudad wala pa man natapos ang inaway sa Ma-rawi City.

Wala sang kinatuhay ang hitabo sa Marawi sa ginhimosang rehimeng Aquino sa pagwasak sa Zamboanga City sad-tong 2013, amo man sa iban pa nga mga lugar nga naggubasang gyera kag malala nga kalamidad pareho sang mga bag-yong Yolanda kag Pablo. Sa ngalan sang rehabilitasyon, gin-baligya sang reaksyunaryong estado sa mga dumuluong kagpribado nga negosyante ang mga kadutaan para artipisyalkag temporaryo nga pabaskugon ang ekonomiya. Nagtukodang mga ini sang mga imprastruktura para sa benepisyo sangila nga mga negosyo samtang pakitang-tawo kag bato-batoang ginahimo nga pagbulig sa mga nahalitan. Tubtub subong,gatos-libo ka mga nakaluwas sa nasambit nga mga kalamidadang wala pa gihapon sang disente nga trabaho kag puluy-an.

Bentaha para sa mga burgesya-kumprador ang pagka-wasak sang mga komunidad. Kahigayunan nila ini para mag-tukod sang ila nga mga negosyo nga wala sang pagpangdu-

Grapik halin sa Karatula


Paglapas sa tawhanon ngakinamatarung, nagalala saidalum sang layi militar

Tatlong pamamaslang, siyam na iligal na pang-aaresto at dumaramingdinarahas, ito ang pinakahuling mga kaso ng paglabag sa karapatang-

tao na dinaranas ng mamamayan sa ilalim ng rehimeng US-Duterte.Pagpamatay. Sadtong Hulyo 21,

ginpatay sang mga elemento sang71st IB kag 46th IB si Boy Cañete,mangunguma kag residente sang Ma-ragusan, Compostela Valley. Si Cañetekatapu sang Hugpong sa mga Mag-uuma sa Walog Compostela.

Samtang, isa pa ka mangunguma,si Alberto Tecson, ang ginpatay sad-tong Hulyo 24 sang nakabonet ngamga kalalakihan. Katapu si Tecsonsang Nagkahiusang Mag-uuma ugMangingisda sa Bulado, organisasyonsang mga mangunguma kag mangi-ngisda sa Brgy. Bulado, GuihulnganCity, Negros Oriental. Ginluthang siyasa sulod sang iya nga balay, gin-guyodpaggwa kag liwat nga ginluthang.Antes sini, gin-akusaran siya sangmga suldado nga nagdul-ong sangmga Pulang hangaway sa iya ngapump boat. Pila ka semana na nga gi-namilitarisa ang komunidad ni Tecson.

Sa Masbate, ginpatay sang mgaelemento sang militar ang mangungu-ma nga si Edgar Suriaga nga residentesang Brgy. Gangao, Baleno, Masbate.Sang Hulyo 31 sang aga, ginpaarakansang lupok ang iya nga balay kon sadiin siya napilasan. Gin-guyod siyapaggwa sang iya nga balay, ginkulatakag ginluthang sa ulo.

Detensyon kag iligal nga pag-pang-aresto. Gin-aresto sang PNP siBelinda Capacite, myembro sang Aso-sasyon han Kablas nga Parag-uma ha Can-avid saEasternSamar saakusasyonnga taga-kulektakuno siyasang re-bolusyo-naryo nga

buhis. Suno sa iya nga bata, pilit ngaginsulod sang mga nakasibilyan ngapulis ang balay sang iya nga iloy, gin-interogar ang iya nga amay nga si Ro-dolfo antes gindala si Belinda paraprisohon. Bangud sa stress, duha kabeses nga nalipong si Belinda kag ki-nahanglan nga dal-on sa ospital.

Sa Bicol, ginkundenar sang NDF-Bicol ang iligal nga pag-aresto kayAntonio Narvaez, residente sangSityo Salaysay, Brgy. Sibaguan, Sa-ngay, Camarines Sur, sadtong Hun-yo 19. Antes sini, iligal man ngaginhalughog sang mga elementosang 83rd IB ang iya nga balay.

Pito ka mangunguma namanhalin sa Salcedo, Ilocos Sur anggindakop sang mga elemento sang81st IB sadtong Hulyo 25. Ginkilalaang mga ini nga sanday Divino Ta-bucol, Dhanjor Hagacer, IsaiasAnganan, Ricardo Foronda Sr., Ro-nald Dagui, Nicolas Acutan kagRicardo Foronda Jr. Gab-i na sangmapasa ang mga ini sa PNP Salcedo.Gin-interogar ang mga mangungumasa akusasyon nga tagasuporta silasang BHB.

Samtang, liwat nga gindala saospital si Marcos Aggalao, 74 tuig kagdetenidong pulitikal sadtong Agosto 4.Ikatatlo ka beses na siya nga gindalasa ospital matapos ma-stroke nganagresulta sa pagkaparalisa sang ka-tunga sang iya nga lawas. Gin-arestosi Aggalao sadtong nagligad nga tuigsa panahon nga nagaluntad ang mag-

katumbas nga untat-lupok sang BHB kagAFP kag ginpasa-kaan sang himu-hi-mo nga mga kaso.Pagpangdahas.Hugot nga gina-

kundenar sangAnakpawis kag Piglas-

ha-duha naman nga ginaduso sangmga burukrata sa gubyerno paramakakuha sang dalagku nga parte ohamham halin sa mga proyekto. Gi-nahingalitan nila ang madamu ngapumuluyo nga desperado nga ma-katrabaho para makatibawas sa ka-wawad-on paagi sang kontraktwali-sasyon, kawawad-on sang benepisyokag manubo nga sweldo.

Sadto pang nagligad nga bulannag-umpisa na nga maglaway angmga kumprador sa Marawi. Nagti-gana sang P100-milyon nga pondopara sa ”rehabilitasyon” sang syu-dad si Dennis Uy, isa sa pinakama-lapit kag pinaka-ginapaboran nganegosyante halin sa Davao. Umpisasang magpungko sa poder ang iyanga patron nga si Duterte, nagtaassang 92% ang balor sa stock marketsang iya nga Phoenix Petroleum.Naghatag naman sang pauna ngapondo sanday Ramon Ang, EnriqueRazon, Jr, Henry Sy kag ang mgapamilyang Gokongwei, kag Tan paraumpisahan ang mga negosyo nilaindi lamang sa Marawi kundi sa bi-log nga Mindanao. Nagpadayaw-dayaw naman sila sa mga promisanga bulig para sa mga pamilya sangmga napatay nga suldado. Ginsak-yan man nila ang suhestyon nga hi-muon nga sentro sang turismo angMarawi.

Pat-ud naman ang US$60 milyono P3 bilyon nga pagpangapital sangTierOne Communications Interna-tional, isa ka Australyano nga kum-panya nga kadam-an sa Marawi.

Pat-ud nga pagagamiton sangrehimeng US-Duterte ang gyera ba-tok sa mga grupo nga ginbansagansini nga terorista para hatagan-ra-son ang mga operasyong pagpa-momba nga nakatutok sa pagwasaksa sibilyan nga mga imprastrakturakag serbisyong sosyal. Gani, masmahapos nga makasulod sa nasam-bit nga mga lugar ang mga dumulu-ong kag lokal nga kapitalista. Naga-santo ini sa naandan sang US saiban nga pungsod nga gintarget sinituga kuno sang presensya sang mgateroristang grupo, pareho sangISIS sa Syria kag Iraq, kag Tali-ban/Al Qaeda sa Afghanistan.


Quezon ang pagpasaka sang himu-himo nga kaso sa 21 mangungumasang Hasyenda Uy sadtong Hulyo22. Ginpasakaan sila sang agalonnga mayduta nga si Dr. Vicente Uysang kaso nga pagpangawat. Angnasambit nga mga mangungumamga tenante sang pamilyang Uynga dekada na nga nagaantus sa60-40 nga tungaay sang ila nga ani,pabor sa pamilyang Uy. Masamiman nga nagakaulihi ang pasweldosa ila pagkatapos nila nga magtra-baho sa bodega sang pamilya.

Sadtong Hulyo 25, ginpahogsang apat ka myembro sang Ala-mara ang mga estudyante sang Sa-lugpongan kag residente sang SityoDulyan, Brgy. Palma Gil, Talaingod.Ginapangita kag ginapamangkotsang mga paramilitar ang mga ka-tapu sang Parents-Teachers andCommunity Association nga sandayBenacio Dalin, Benjo Bay-go kagNonoy Dawsay; kag isa ka estud-yante sang eskwelahan nga si Lan-do Lalin. Pamahog sang Alamara,plano nila nga patyon ang isa samga ini.

Sa Quirino, ginbalabagan, gin-pahapa kag gintayaan sang armassang nagalab-ot sa 20 pulis angpamilya sang isa ka Pulang hanga-way nga napatay sa engkwentrosadtong Hulyo 26 sa banwa sangNagtipunan. Gindala ang pamilyasa PNP Maddela Station kon sadiin gin-interogar sila kag trinatonga daw mga kriminal. Antes sini,pilit nga nagbakwit ang mga resi-dente sa ila nga baryo mataposmaglunsar sang operasyong mili-tar ang AFP sa ila nga baryo.

Nagtuga naman sang kakug-mat sa mga manunudlo kag estud-yante ang pagkampo sang tropasang 20th IB, sa pagpanguna niCol. Noli Lapizar sa Las Navas Na-tional High School sadtong Agosto4. Bulan sang Mayo pa lamang ak-tibo na nga nag-operasyon angmga suldado sa lugar. Gin-okuparnila ang mga bilding sang eskwe-lahan gani napilitan nga magklaseang mga estudyante sa mga toldasa gwa sini.

Eleksyon para sa NCA saVenezuela, ginhiwat

Madinalag-on nga nahiwat ang eleksyon para sa mga tiglawas sangpungsudnon nga asembliya (national constituent assembly o NCA)

sang Venezuela sadtong Hulyo 30. Sa pihak ini sang kinagamu kag kalakasannga gintuga sang Mesa dela Unidad, koalisyon sang nagkalain-lain nga maki-US nga oposisyon sa pungsod. Suno sa Consejo Nacional Electoral (CNE),masobra 41% o walo ka milyon ang nagboto samtang may duha ka milyon paang wala makaabot sa botohan bangud sa pamahog nga kalakasan sangoposisyon. Ginasaylo naman sang CNE ang pila ka botohan agud likawan angkinagamo

Suno kay NDFP Negotiating PanelSenior Political Adviser Luis Jalandoni,isa sa mga naimbitahan nga mag-ob-serbar, dalayawon nga mangin kaba-hin kag maobserbahan ang lubos ngapaghandum sang pumuluyo sang Ve-nezuela nga masapraktika ang ila ngakinamatarung nga magboto kag lubosnga mapatuman ang demokrasya saila nga pungsod. Nahatagan sang ka-higayunan ang mga taga-obserbar ngamakit-an ang proseso sang eleksyonkag nagbisita sa iban pa nga mgasentro sang botohan. Kaupod angCNE, nakigsalamuha man sila sa pilaka mga botante sa botohan.

Sa isa ka pagtilipon sa Caracas,nagpasalamat si Presidente NicolasMaduro sa suporta sang pumuluyonga Venezuelan agud malab-ot angkalinungan kag unipikasyon sa pung-sod. Suno sa iya, sa inagihan, isa ini sapinakadaku nga isip sang nagboto saidalum sang rebolusyong Bolivarian.

Sa kadam-an, ang proseso sangbotohan nangin malinong, maluwas sapila ka mga insidente sang kalakasan,pareho sangginhimo sang

mga tagasuporta sang oposisyon ngaguarimbas o pagbarikada sa mga da-lan agud punggan ang mga botante.

Ang maeleher nga mga tiglawassa pungsudnon nga asembliya amoang magabalay sang ila nga bag-o ngakonstitusyon agud mabalik ang kali-nungan, liwat nga maghilisugot kagpahupaon ang tensyon kag kakibangsa pungsod sang nagligad nga mgabulan.

Nag-eleher ang pumuluyo sangVenezuela sang 545 nga tiglawas, 364kada rehiyon, walo para sa pungsud-non nga minorya kag 173 kada sektor.Una nga eleksyon man ini nga nag-e-leher ang mga tumandok sang ila ngamga tiglawas sa asembliya. Halin na-man sa 6,120 kandidato, naeleher angwalo sa kubay sang mga mangungumakag mangingisda, lima ka negosyante,lima ka may kasablagan sa lawas, 24estudyante, 28 pensyonado, 24 kon-sehal sang mga komunidad kag 79 kamamumugon. Naeleher man nga pre-sidente sang National ConstituentAssembly ang dati nga ministro sang

"Venezuela. . . , " sundan sa pahina 10


Panibag-o nga agawaysa Africa

Ginpasingki sang krisis sang imperyalismo ang labinga pagpanghimulos sa Africa para matamba-

kan sang sobra nga kapital kag balaklunon. Sangnagligad nga pila ka tuig, liwat nga nangin pokus angkontinente nga pag-inagaway sang mga imperyalista.

Dati na nga ginatunga-tunga angAfrica sang pito ka kapitalista ngapungsod halin sa Nakatungdan nga Eu-ropa sa temprano nga halintang sangimperyalismo. Pag-abot sang 1913,nasakop na ang 90% sang Africa sapagpanguna sang France nga kolonisa-do ang may 20 pungsod, kag UK (kolo-nisado ang nagalab-ot sa 14 pungsod).Dalagku nga parsela man sang konti-nente ang kontrolado sang Belgium kagGermany. Matapos ang Ikaduha ngaInaway Pangkalibutanon, kadam-an samga pungsod nga ini nangin mga mala-kolonya.

Ginahandum sang mga imperyalis-ta ang manggaran nga resorsa sangAfrica. Bilang pangaduha sa pinakada-ku nga kontinente nga may kalaparonnga 30 milyon kilometro kwadrado, isa

man ini sa mga pa-ngunahon nga may depositong mi-neral pareho sang cobalt, bulawan,diamante, uranyum, may mga depositoman sang gas, langis kag karbon. Gi-natantaya nga 120 bilyon ka barilesang reserba nga langis sang Africa, kagmay 600 milyon ektarya nga wala panatandog nga kadutaan agrikultural.

Handum man sang mga kapitalis-tang interes nga panginpuslan ang1.25 bilyon nga populasyon sang Africa(ang median nga edad 20 tuig) para saila nga merkado kag barato nga kusogpangabudlay. Kalakip diri ang may 230milyon nga pamatan-on. Ginatantyanga pag-abot sang 2050, sangkap-atsang populasyon sang kalibutanmagahalin sa Africa, kon sa diin naga-lab-ot sa isa ka bilyon ang natalana

angtanay pangluwas sang Venezuela nga si Delcy Rodriguez.Sa pihak sang pagpaninguha sang pumuluyong Venezue-

lan kag gubyernong Maduro nga ibalik ang kalinungan, walasang untat ang maki-US nga oposisyon, sa duso sang mgadalagku nga kapitalistang Amerikano kag Organization ofAmerican States (OAS) sa pangpanggamo kag pagpadihotsang mga bayolente nga aksyong protesta agud paggwaonnga ang Venezuela yara sa tunga sang krisis kag kinagamukag hatagan dalan ang imperyalista nga interbensyon.

Mangin ang Smartmatic, ang kumpanya nga nagadumalasang mga makina nga gin-gamit sa eleksyon sa Venezuelaumpisa 2014, nagpaggwa sang pahayag nga kuno sobra saisa ka milyon ang gin-anunsyo nga isip sang nagboto sangCNE.

Ginpanginwala ang alegasyon nga ini ni Tibisay Lucena,presidente sang CNE. Suno sa iya, ang Smartmatic respon-sable lamang sa usaping teknikal, ang datos eksklusibo ngaginauyatan kag kontrolado sang CNE. Gin-akusahan namanni Presidente Maduro ang Smartmatic nga napresyur na sangEstados Unidos kag Great Britain.

Umpisa pa sadtong 2009, ginapondohan na sang U.S.Department of State ang maka-tuo nga grupo sang nagalab-ot sa $49 milyon sa ila nga mga bayolente nga protesta.

Tuig 2014, naglunsar ang grupo sang mga guarimbas

agud bayolente nga pukanon ang nakapungko nga presidentenga si Maduro. Sang masunod nga tuig, nakuha sini ang ma-yorya sa Pungsudnon nga Asembliya. Apang, sa baylo ngaatubangon kag resolbahon ang krisis nga ginaatubang sangpumuluyo, ang solo nga ginsakuan sini amo kon paano patal-sikon si Maduro sa pwesto.

Sa tunga pa sang eleksyon para sa Pungsudnon ngaAsembliya, nagpaggwa sang pahayag si Sec. Steven T.Mnuchin, US Treasury Secretary, nga nagadumili kay Madurokag 13 pa nga opisyal sa gubyerno sang Venezuela nga tan-dugon ang ila nga mga propyedad nga yara sa sulod sangEstados Unidos. Gindumilian man ang sin-o man nga opisyalsa gubyernong Estados Unidos nga makig-angtanay sa gub-yernong Maduro kag gintawag ini nga diktador sa pagpilitsang sosyalismo sa pumuluyo.

Bilang sabat sa kuno pagsilot sang imperyalistang US,suno kay Maduro, ang Venezuela hilway kag indi ini san-oman magpadikta sa sin-o man nga pungsod. Dugang pa niya,wala sang sin-o man o anuman ang makapugong sa NationalConstituent Assembly.

Padayon naman ang pagganyat sang gubyernong Madu-ro kag sang mga naeleher sa constituent assembly sa MUDnga magpungko sa sugilanon pangkalinungan agud malinongnga resolbahon ang banggianay.

nga mangin kabahin sang pangkalibu-tanon nga kusog-pangabudlay. Sam-tang, anum sa napulo ka pungsod ngamay pinakamanubo nga pasweldo sakalibutan makit-an sa Africa.

Sining Hulyo sa pulong sang na-gapanguna nga mga imperyalistangpungsod sa idalum sang G20, gindusosang Germany ang Compact with

"Venezuela. . . , " halin sa pahina 9


halin sa Germany nga $18 bilyon.Nagpromisa pa ang pungsod, nga amoang pinakadaku nga ekonomiya sa EU,nga padakuon sang 20% ang ayudanga ini. Tuig-tuig naman, nagalab-otsa $8 bilyon ang ayuda sang US pa-kadto sa Africa.

Importante man para sa mga im-peryalista ang pagtukod sang kusog-militar agud pangapinan ang ila ngamga interes sa ekonomiya kag puliti-ka, kag agud lupigon ang mga pama-hog. Sa bilog nga kontinente, napuloka kapitalista nga estado angnagpwesto sang ila nga mga base mi-litar kag istasyon sa 24 pungsod ngaAfrican. Kwarentay sais sa mga iniokupado sang mga tropang US.

Sining una nga semana sang Hul-yo nagpulong si Pres. EmmanuelMacron sang France sa nagailingodnga dati nga mga kolonya sini ngaBurkina Faso, Chad, Mali, Mauritaniakag Niger, agud magtukod sang5,000-ka tawo nga gintingob ngahukbo batok kuno sa mga ekstremistanga Al Qaeda. Nagpromisa naman angEuropean Union sang $57.2 milyonnga ayudang militar para sa nasambitnga multi-nasyunal nga hukbo.

Pinasahi naman ang Djibouti sapag-okupa diri sang tropang militarhalin sa pito ka pungsod bangud saestratehiko nga lokasyon sini sapangkalibutanon nga baligyaanay.Yara sa bukana ini sang Suez Canal,isa sa pinakaimportante nga alagyansang balaklunon halin Asia pakadtoEurope. Diri nagaagi ang mga barkonga pangkargo nga nagabyahe sang10% sang tuigan nga baligyaanaysang langis sang bilog nga kalibutankag 20% sang komersyal nga mgaeksport.

Ano pa man, indi malubad sangginpasanyog pa nga pagpangapital saAfrica ang krisis sang sobra nga kapitalsang mga nagapanguna nga imperya-listang pungsod, bangud magaresultalamang ini sa mas daku nga kantidadsang kapital nga ginpadaku sang gi-nansya kag interes. Sa ulihi magapa-ngita sa gihapon ang mga monopolyokapitalista sang Germany, China kagiban pa, sang bag-o nga mga mabuta-ngan sang ila nga kapital.

Africa, isa ka programa nga nakatutoksa pagpadaku sang ila nga kapital sanasambit nga kontinente.

Nagpromisa na si ChancellorAngela Merkel sang Germany nga ma-ngapital sang $335 milyon. Suno sapagtantya sang International Mone-tary Fund, $100 bilyon kada tuig angkinahanglanon nga ibuhos sa konti-nente para sa imprastraktura. Sa ba-hin naman sang China, apat ka pung-sod sa Africa ang nauna na nga gintu-mod bilang kabahin sang Belt AndRoad Initiative sang China.

Ginahimuslan sang mga monopol-yo kapitalista ang daku nga hukbosang tuman ka barato nga kusog pa-ngabudlay sa kadam-an nga mgapungsod sa Africa agud magtukodsang imprastraktura para sa mataw-hay nga transportasyon sang sarplasnga produkto. Sining 2016, nagabalorsang may $297 bilyon ang sarplas sakadam-an sang Germany, samtang na-galab-ot naman sang $196 bilyon angsa China.

Makadto man sa mga proyektongimprastruktura sa Africa ang kabahinsang 73.6 milyong metriko toneladanga sobra nga produksyon sang salsa-lon sang China sa tuig 2016. Subongman, padasigon sang imprastrakturaang pagdambong sang mineral ngamanggad kag iban pa nga resorsa sangkontinente.

Ginapalala lamang sang mga pani-bag-o nga pagpangapital ang nagapa-dayon na nga pagbuhos sang sobranga kapital kag produkto pakadto saAfrica. Sadto pang 2011, nagalab-otna sang $73.4 bilyon ang eksport sangChina sa mga pungsod sa Africa. Sasubong, ang China ang pinakadaku nganagapakigbaligyaanay sa Africa. Sad-tong 2016, halos $83 bilyon ang balorsang nagsulod nga produkto halin saChina, samtang $54.3 bilyon namanang ginpaggwa sang mga pungsodAfrican pakadto sa China. Maluwas paini sa masobra 10,000 Chinese ngakumpanya sa manupaktura nga dati nanga naganegosyo sa Africa kag naga-balor sang $180 bilyon. Ang Germanydati man nga may 600 kumpanya nganagapangapital sa Africa.

Bisan ang US ang may pinakama-

damu nga nagaluntad nga direkta nganagapangapital sa Africa sadtong2015, sang masunod nga tuig nagga-may ini sang 4%. Subong man, ang ba-lor sang mga nagalutad na nga pag-pangapital sang US naggamay mansang 12%. Sini nga Mayo, ginkilalasang mga opisyal sa pungsudnon ngaseguridad sang US nga gamay angginkapital sang pungsod ikumparar saChina, kag magaresulta ini sa pagbuhinsang impluwensya sang US sa konti-nente.

Bilang mga dati nga kolonisador,ang mga imperyalista sa Nabagatnannga Europa ang nagapabilin nga pina-kadalagku nga kapitalista sa Africa.Sadtong 2015, nagtaas sang 50% angpagpangapital sang UK diri, kag nag-daku man sang 98% ang pagpangapitalsang pungsod sa mga pagpangapital sakapital (makinarya, pabrika, kag ibanpa nga kagamitan sa produksyon).

Subong man, napabilin sangFrance ang iya nga gahum sa daan ngamga kolonya sini. Tubtub sa subong, 14sa mga dati nga kolonya sini obligadonga ibutang sa Bangko Sentral sangFrance ang 85% sang ila nga foreignexchange reserve, kag magaserbe ngautang ang pagagamiton gwa sa 15%sang ginbutang nga pinansya. Yara saFrance ang kinamatarung nga una ngamagbakal sang mga bag-o tukib nganatural nga resorsa, kag una nga ha-tagan sang mga kontrata sa mga pro-yekto. Samtang, nagapangatlo ini samga pungsod nga may direkta ngapagpangapital sa Africa, kag nagdakupa sang 10% sadtong 2015. Nagdu-gang pa ini sang $2.3 bilyon kapital saenerhiya sadtong 2016.

Dati na man nga nagabuhos sangsobra nga kapital sa Africa sa pormasang mga "ayuda." Kadungan sangmga ayuda nga ini ang mga kondisyonsa ekonomiya pareho sang pagbuhinsang subsidyo sang mga gubyerno saimportante nga pangkatilingban ngaserbisyo pareho sang ikaayong lawas,edukasyon, imprastraktura kag ma-ngin sa agrikultura. Sining Enero2017, sa sulod lamang sang duha kasemana, nagbuhos ang EuropeanUnion sang masobra $5.5 bilyon bi-lang ayuda. Lain pa gid diri ang ayuda


nista, gin-asignar siya nga sekre-taryo sang Komite sang Partido saSorsogon kag wala magdugay kata-pu sang Komiteng Tagapagpaganapsang Komiteng Rehiyon.

Bilang sekretaryo sang Sorso-gon, daku ang naamot ni Ka Carlokag sang iya nga kolektibo sa pag-latag sang kusog kag pagbalansesang rebolusyonaryong pwersa sabilog nga rehiyon kag pungsod. Bug-os kalig-on nga gin-atubang sangprobinsya kag dugang pa nga naka-pabaskog kag nakapalapad sa pihaksang pagpangdalasa sang magka-sunod nga oplan sang pasista ngaestado.

Apat ka beses na siya nga nap-riso kag sa tanan nga kahigayunannga ini nakapangibabaw siya kagnakabalik upod sa masa kag pulanghukbo sa nagkalain-lain nga pa-maagi. Bisan nakahunong, nagpa-dayon sa pag-organisa si Ka Carlo.Sa iya nga pag-ubay, nangin aktiboang mga priso sa paghiliusa kagpagkilala sang mahimo pa nila nga

Ka Carlo kag Ka Billy, mga martir sang Sorsogon

Ginhatagan sang pinakamataas nga pagpasidungog sang Partido Komu-nista ng Pilipinas kag bilog nga rebolusyonaryong kahublagan sa Bicol

sanday Andres “Ka Carlo” Hubilla, Miguel “Ka Billy” Himor, kag ang mga ma-ngunguma nga sanday Arnel Borres kag Dick Laura nga ginmasaker sang mgareaksyunaryong pwersa sadtong Hulyo 28 sa Brgy. Trece Martirez, Casiguran,Sorsogon.

Si Andres Hubilla kilala bilang KaCarlo, Ka Magno, Ka Bunso kag LoloPay para sa madamu nga pamatan-onnga nakasaksi kag nakaupod niya saiya nga walay-kataka nga pagpakig-salamuha sa masa. Natawo siya sad-tong Nobyembre 30, 1958, sa Sta.Cruz, Casiguran, Sorsogon.

Amat-amat nga napukaw si KaCarlo sa pag-obserbar sa mga pulongpagtuon sang Kabataang Makabayan,kon sa diin myembro ang isa niya kautod. Katorse ka tuig pa lang siyasang iligal siya nga gin-aresto, gin-hunong kag gintortyur sadtong 1975matapos itudlo sang isa ka impormer.Matapos madaog sa korte ang iya ngakaso, ginpadayon niya ang iya ngapagtuon. Duna nga lider, nangin pre-sidente siya sang Sangguniang Kaba-taan sa ila nga lugar sadtong 1976.

Nagtuon siya sang BS Educationsa Annunciation College sang Sorso-gon samtang nagatrabaho bilangtimbang sa sulod balay. Samtang na-gatudlo sa hayskul, nagsulod siya saPambansang Katipunan ng mgaMagbubukid sadtong 1984. Sadtong1986, nagsumpa siya bilang kandida-to nga katapu sang PKP. Tuig 1987sang magdesisyon siya nga magpul-taym sa BHB. Sadtong 1989, nanginlubos nga katapu siya sang PKP.

Malapit gid man ang buot ni KaCarlo sa mga bata. Maluwas sa iyanga lima ka bata, ginakabig niya ngabata ang tanan nga bata sa tanan ngalugar nga nakadtuan niya. Indi namaisip ang mga bata nga nakapada-yon sang pagtuon bangud sa pagpur-siger niya kag sang iya nga kolektibonga makapatuhaw sang mga resorsapara sa pagtuon sang mga bata.

Matapos ang pila ka dekada ngatampad nga pag-alagad kag walasang pagpang-alang-alang sa pagre-molde sa kaugalingon bilang komu-

Salabton ni Duterte ang pagpatay kanday Carlo kag Billy

SADTONG HULYO 28, ginlikop sang gintingob nga pwersa sang SorsogonPolice Public Safety Coy, 96th Military Intelligence and Combat Opera-tives, 31st IB kag 22nd IB ang balay nga temporaryo nga ginatinirannanday Ka Carlo kag Ka Billy. Nakapalagyo si Ka Carlo pero gilayon siyanga ginluthang. Nadakpan man si Ka Billy kag ang mga mangunguma ngasanday Arnel Borres kag Dick Laura. Ginpatay sila tanan. Suno sa mgaresidente sang lugar, wala sang engkwentro nga natabo.

Ginapasabat sang PKP si Duterte mismo sa kriminal nga responsibilidadsini sa nasambit nga masaker. Pila ka adlaw antes ang pagpatay, nagmando siDuterte sa iya nga mga tinawo nga patyon ang mga hangaway sang BHB sabaylo nga dakpon ang mga ini. Sang masukol sang kaaway, dapat nga ginkilalasanday Ka Carlo kag Ka Billy sa katayuan nga hors de combat (mga kombatantnga wala na sa pusisyon nga magbato), ginatahod ang mga kinamatarung kaggintrato na nga makatawo.

Sa natabo nga masaker sa Casiguran, nagpromisa ang PKP kag bug-os ngarebolusyonaryong kahublagan nga hatagan sang hustisya ang wala’y kaluoynga pagpatay nga ginhimo sang mga pwersang militar kag pulis ni Duterte.

maamot sa katilingban.Natawo naman si Miguel “Ka

Billy” Himor sadtong Mayo 28, 1996sa kapareho nga baryo ni Ka Carlo.Bata pa lamang siya, aktibo na sagrupo sang pamatan-on. Sa lamha-ron nga edad maathag na ang han-dum ni Ka Billy nga mangin Pulanghangaway. Aktibo niya nga gintung-dan ang mga hilikuton nga gintalanasa iya sang Partido samtang naga-hulat nga mag-abot sa ensakto ngaedad para mabaton sa BHB.Nagtrabaho siya sa Manila samtangnagahulat. Matapos ang iya nga ika-18 kaadlawan, gilayon siya nganagpauli sa Bicol para magpatapu saBHB sadtong 2014.

Isa si Ka Billy sa mga pamatan-on nga hukbo nga nakitaan sangpotensyal sa hilikuton militar. Gi-napamag-an niya ang pag-atubangsa mga sakripisyo sa mga pagpak-wela. Pinasahi man ang disiplinanga ginapakita niya sa pagkapot saprinsipyo sang simple nga pagpa-ngabuhi kag padayon nga pagre-molde labina sang mapakat sa hili-kuton istap sang probinsya. Bag-opa lamang naka-asawa si Ka Billysadtong Marso 29, 2016, kag punosang paglaum sa pagtukod sangrebolusyonaryong pamilya.

ang duda nga ang amo ... jade lyzterdan p. gavino, ... pfc john joshua m. toledo kag pfc...

Documents