ang lawas ning tabako - apps.who.int · ning pang namit, pag ukay ning pag gibo ning luwuy asin pag...

6
An Tabako nakakagadan sa arin mang klase. An paninigarilyo ning mga produktong tabako, kaibanan itong mga igwang tubig sa pipa, igwa ning lampas 7000 kemikal, kaibanan an dai makulang sa 250 kemikal na midbidun na peligroso asin minadulot ki kanser. An pag gamit ning warang aso na produktong tabako nag re resulta man sa seryoso – minsan nakakagadan – na mga problema sa salud. An pagka bantad sa segunda manong aso napag isihan na nag re resulta sa maraot na salud, kaibanan an pagkagadan. An mga baguhon na produktong tabako naglalaog nin kaparyung kemikal sa mga tradisyonal na produktong tabako na nakararaot sa salud. An mga habangbway na parasigarilyo nawawaran ki 10 anyos ning bway sa average. Sa bilog na kinaban, labing 22,000 na katawo ang nagagadan sa paggamit ning tabako o sa pagsingot ning segunda manong aso min pagkabantad sa uru aldaw – sarong tawo kada 4 na segundo. ANG LAWAS NING TABAKO

Upload: others

Post on 22-Apr-2020

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

An Tabako nakakagadan sa arin mang klase. An paninigarilyo ning mga produktong tabako, kaibanan itong mga igwang tubig sa pipa, igwa ning lampas 7000 kemikal, kaibanan an dai makulang sa 250 kemikal na midbidun na peligroso asin minadulot ki kanser. An pag gamit ning warang aso na produktong tabako nag re resulta man sa seryoso – minsan nakakagadan – na mga problema sa salud. An pagka bantad sa segunda manong aso napag isihan na nag re resulta sa maraot na salud, kaibanan an pagkagadan.

An mga baguhon na produktong tabako naglalaog nin kaparyung kemikal sa mga tradisyonal na produktong tabako na nakararaot sa salud. An mga habangbway na parasigarilyo nawawaran ki 10 anyos ning bway sa average. Sa bilog na kinaban, labing 22,000 na katawo ang nagagadan sa paggamit ning tabako o sa pagsingot ning segunda manong aso min pagkabantad sa uru aldaw – sarong tawo kada 4 na segundo.

ANG LAWAS NING TABAKO

2214141111

8a8a1212

6655

77

99

11

8f8f

8e8e

1010

8c8c

8d8d

8b8b

8g8g

1313

44

1313

33

44

33

MGA KAHELANGAN NA PIGDULOT NING MASKI ANONG KLASENG TABAKO

ATAKE SA PUSO, STROKE ASIN MAN LAIN LAIN NA KAHELANGAN MINANUNGOD SA PUSO

Halos saro sa tulong pagkagadan sa bilog na mundo naka konektar sa mga helang na minanungod sa puso. An paggamit ning tabako asin pagkabantad sa segunda manong aso ang mga primero na kontribidor, minadulot ning labi kumulang 3 milyones na kagadanan na minanungod sa puso sa bilog na mundo kada taon. An mga parasigarilyo ning tabako igwa ning dobleng pagka peligro ning stroke asin upat na beses na paghalangkaw ning peligro ning kahelangan sa puso.

An aso ning tabako nakaka raot sa mga arterya ning puso, minadulot ning pagtalubo ning plaque asin pag dakula ning pagbabara san rugo, despues nag pupugong sa pag agi ning rugo asin sa ultimo minadulot ning mga atake sa puso, (1) asin mga stroke(2). An pagpugong sa pag agi ning rugo, pag dae nabulong, mina abot sa gangrene (pagkagadan ning mga tisyu sa lawas) (3) asin pagkaputol (4) kaitong mga apektadong parte. An stroke, kaparehas kaitong atake sa puso, igwa ning halangkawon na peligro ning pagkadan, asin itong mga nakasalba sa stroke pwedisir makamati nin nakakabyading kondisyon, paryu sa pagkaparalisa o pagkawara ning panghiling asin pagbisara.

An paninigarilyo marauton, maski gawno pa an bilang ning paggamit. Itong nagsisigarilyo ki sarong sigarilyo kada aldaw halos kabanga na an kaparyuhan sa mga nagsisigarilyo ki 20 kada aldaw para magkaigwa ning helang sa puso asin stroke.

Pero, bako man lamang an paninigarilyo asin pagkabantad sa segunda manong aso ang nakaka halangkaw ning peligro sa mga helang manungod sa puso. An paggamit ning mga produktong tabako na warang aso nakaka halangkaw man ning peligro ning pagkagadan por dahil sa atake sa puso o stroke.

KANSER SA NGIMOT ASIN LAIN NA HELANG SA NGIMOT

An paggamit ning tabako (paryo sa igwang aso asin warang aso) iyo an responsable sa magabaton na pasanon ning helang sa ngimot. An parehong istilo ngilala na minadulot ning kanser sa ngimot (5). Sa dakulon na nasyon, an tsansa na makasalbar ning labi sa limang tawn pagkatapos ma araman an pagka igwa ning kanser sa ngimot hababaon. Itong mga nakasalbar sa kanser sa ngimot nakakamati ning dakulaon na pagkakanos ning pandok asin mawaran ning kapasidad sa pagtaram, pagtulun, o pagnguya. An paggamit ning tabako nakaka halangkaw man ning peligro sa pagkahelang ning manungod sa ngipon asin ngarus, an padagos na pag ubag na helang na pig raraut an ngarus asin pig de destroso an tulang sa panga, minasiring sa pagkawara ning ngipon (6). An paninigarilyo ning tabako asin paggamit ning warang aso na produktong tabako nanglalabot sa chemistry ning ngimot, nag gigibo ning sobrang plaque asin pagdilaw ning ngipon, asin minadulot ning maraot na angos.

KANSER SA TUTULNAN

An paggamit ning warang aso na produktong tabako asin pagsigarilyo ning tabako nagpapa halangkaw ning peligro sa payo asin kanser sa liog, kaibanan ang kanser sa ngabil, tutulnan (pharynx asin larynx) asin oesophagus. An pag operar para mahali an larynx na igwang kanser nag aabot sa pangangaipo ning tracheostomy (7), an pag gibo ning lubot sa liog asin agihan ning angin, na nagtutugot sa pasyente na maka angos. An radiation asin chemotherapy para sa kanser sa tutulnan nakaka destroso asin halangkaw an makapanluluyang mga epekto, kaibanan an pagkawara ning pang namit, pag ukay ning pag gibo ning luwuy asin pag dakol ning plema sa tutulnan, na iyo an masaniton asin minsan imposible maka kaon.

LAIN NA KANSER

An paggamit ning tabako midbidon man na minadulot ning labing 10 man lain lain na klase ning kanser. Sa kada singot ning sigarilyo, mga ilo asin carcinogen pighahatod sa lawas. Sa kadaklan ning mga kemikal sa aso ning tabako, minalaog sa 70 an midbidon na minadulot ning kanser. An mga parasigarilyo igwang makaburubugat na pag halangkaw ning peligro sap ag ka igwa ning acute myeloid leukaemia; kanser ning agihan sa laog ning urong, asin paranasal sinus cavities (8a); lubot (8b), bato (8c), katoy, pancreatic (8d), tulak (8e) o kanser ning obaryo; asin kanser sa ababang agihan ning iyi (kaibanan an pantog, agihan ning iyi, asin su pelvis nu bato). Itong mga baguhon na pag istudyar nag pahiling ning relasyon sa pagsigarilyo ning tabako asin pag halangkaw ning peligro sa kanser sa dudo (8f), lalo na itong mga makusugon magsigarilyo asin mga babayi na nagpuon manigarilyo bago pa sinda enot na magbados. An paninigarilyo iyo man midbidon sa pag halangkaw ning peligro sa pagka igwa ning kanser sa cervix (8g) sa mga babayi na may impeksyon ning human papillomavirus. An peligro kaining mga kanser na ini makapirang beses na nag ha halangkaw sa pagkusog asin sa makapirang beses ning paninigarilyo, por dahil man sa dagos na pagkabantad sa mga ilo asin carcinogens. An tabako na warang aso igwang 28 carcinogens na minadulot ning kanser sa cavity ning ngimot, oesophagus asin pancreas.

An duru derechong paggamit ning tabako pagkatapos maaraman na igwang kanser lalong nakaka gabat sa kahelangan, por dahil na an ilo sa aso ning tabako pigliliwat an cell biology, na magdadara sa giraray na pagtalubo ning tumor; piglalabutan kaito an mga bulong sa kanser; asin pig hahalangkawan an mga kumplikasyon sa pagbubulong.

PAGKAGADAN KAN FETUS

An paggamit ning tabako asin pagkabantad sa aso ning tabako habang bados nag hahalangkaw sa peligro ning pagkagadan kaitong fetus. An mga babaying nagsisigarilyo o bantad sa segunda manong aso habang bados iyo an mga halangkawon ang peligro ning pagka taktak. An pinangaking gadan (an pinangaki na fetus na nagadan habang nasa tulak ning ina) iyo man an mas komun por dahil sa nawawaran ki angin an fetus asin nagkakaigwa ning abnormalidad an inulnan dulot ki carbon monoxide na igwa an aso ning tabako asin sa nikotina sa aso ning tabako buda itong warang aso na tabako. An mga parasigarilyo iyo an igwang halangkawon na peligro ning pagbabados sa luwas ning matris, sarong nakakagadan na kumplikasyon sa ina ta itong salag na na fertilize minarukut sa luwas nu matris. Sa madalion na tataramon, an pagpundo sa pagsigarilyo asin pagkabantad sa segunda manong aso iyo an mga pinaka importante sa mga babayi na nasa edad na ning pagplano ning pagbados para sinda maging bados asin habang bados.

PAGBAWAS SA PAGTALUBO NING FETUS, HABABAON NA TIMBANG SA PANGAKI, ASIN PAG AKI NA WARA SA ORAS

Maski anong klase ning pag gamit asin pagkabantad sa tabako habang bados nakaka paraot sa pagtalubo ning sarong aki. An mga pulan na pinangaki sa mga babaying parasigarilyo, naga gamit ki warang asong tabako, o itong mga nabantad sa segunda manong aso habang sinda bados igwa ning halangkawon na peligro na mag aki na wara pa sa oras asin magka igwa ning hababaon na timbag sa pangaki pwedisir makamati ki abang bway na mga kumplikasyon sa salud, kaibanan na an pagkaka igwa ki mga kahelangan na padagos an paglala sa kagurangan.

MGA KAHELANGAN NA PIGDULOT SAN ASO HALE SA TABAKO

KANSER SA BAGA

An naninigarilyo ning sagkod sa 22 beses mas minadakula an pagkaigwa ning kanser sa baga (9) sa saindang ubos na pagkabway kaysa kaitong mga daing naninigarilyo. An paninigarilyo ning tabako iyo an primerong minadulot ning kanser sa baga, minadulot ning labing dos tercera na kanser sa baga sa bilog na kinaban asin nagkukua ki halos 1.2 milyones na bway kada taon. Itong dai naninigarilyo na nabantad sa segunda manong aso sa harong o sa sa lugar ning trabaho paryo man sa peligro na magka igwa ning kanser sa baga.

USUL

An paninigarilyo iyo an midbidun na nag papa lala ki usul sa mga gurang, pig pupugungan an mga aktibidades, nag ko kontribwar sa kabyadian asin pag halangkaw ning malalang usul na nangangaipuhan ning tulos tulos na pag ataman sa salud. An mga aki na ang edad nag e eskwela na igwang gurang na parasigarilyo iyo an mga bantad sa maraot na epekto ning segunda manong aso asin iyo an mga may peligro ning pag kaka igwa ning malalang usul por dahil ta nag uubag an agihan ning angin sa baga.

KAHELANGAN NING CHRONIC OBSTRUCTIVE PULMONARY

Saro sa limang parasigarilyo iyo an mag kaka igwa ning chronic obstructive pulmonary disease (COPD) (10) sa ubos nindang bway, lalo na kaitong mga tawong nag puun manigarilyo kan sinra mga akiun pa asin sa mga taon kan saindang pagsoltero, por dahil an aso kan tabako magabaton na pinaluluya and pag talubo ning baga. An mga para sigarilyo 3-4 beses na mas mag kaka igwa ning COPD kumpara kaitong mga daing naninigarilyo. An pagsigarilyo ning tabako minadulot ning pag ubag asin pagputok ning mga laugan ning angin sa baga na iyo an nakakabawas sa kapasidad ning baga para mag kua ning oxygen asin mag luwas ning carbon dioxide. Iyo man ito an minadulot ning pagdakul ning mga plemang igwang nana, na minaresulta sa masanit na pagkaguko asin maka turu tristeng kadipisilan sa pag angos. An mga gurang na nabantad sa segunda manong aso nung sinda aki pa, asin puru pirmeng igwang impeksyon manungud sa pag angos iyo an igwang kapeligruhan na magka COPD.

TUBERCULOSIS

An sarong quarto kan ubos na tawo sa bilog na kinaban igwa ki nagkakaturog na tuberculosis, na iyo man ang madara sainda sa pagkaka igwa ning aktibong kahelangan. An paninigarilyo ning tabako mas pig do doble an peligro na itong nagkakaturog na tuberculosis maging sarong aktibong kahelangan asin paryo man na midbidun na nagpapa lala ning natural na pag abante nu kahelangan. Minadagdag pa duman, an pagkabantad sa segunda manong aso pig hahalangkawan an peligro na umabante an tuberculosis hali sa impeksyon maabot sa aktibong kahelangan. An tuberculosis pig raraot an baga, an nakakapag pa menos sa kapasidad ning baga dulot kan paninigarilyo, asin pighahalangkawan an peligro ning makusugon na pagka igwa ning kaminan asin pagkagadan por dahil sa kabyadian ning paghangos.

MAN LAIN LAIN NA KAHELANGAN SA PAGHANGOS ASIN PAGLUYA NING KAPASIDADNING BAGA

An pagsigarilyo ning tabako midbidon man na minadulot ning pneumonia asin mga dakulaon na sintomas sa paghangos, kaibanan ang pagkaguko, paghangos na igwang tunog na matinis, asin plema. An pagtalubo asin pagkusog ning kapasidad kan baga pwedesir na mapa raot sa mga minagamit ning tabako. An mga aki ning mga gurang na para sigarilyo nag sasapar man ki mga sintomas sa paghangos asin hababaon na kapasidad ning baga sa ubos nindang pagka aki. An mga pulan na pinangaki sa mga ina na parasigarilyo kan sainda ipinagbabados pa iyo an mga mas madalion maghelang, ta sinda nabantad sa mga kemikal na mahihiling sa tabako lalo na sa mga panawn na kritikal an pagtalubo ninda sa matris.

TYPE 2 DIABETES

An peligro sa pagkakaigwang diabetes mas halangkawon sa mga parasigarilyo, asin an peligro na mas lalo pa naghahalangkaw sa kung pira an pigasigarilyo kada alduw. An segunda manong pagkabantad kaparyu man na pig a takud sa type 2 diabetes.

DEMENSYA

An pagsigarilyo dakulaon na peligro sa pagkaka igwa ning demensya, burunyog na pagka raot na minadara sa pagluya ning alimantak na hanggang sa ngunyan mayo pa ning epektibong pagbulong o pagka uli. An demensya iyo an makaskason an pag abante, nakaka apektar sa pagrumrum, paghiro, asin man lain lain na abilidad na maka mangno asin naglalabot sa uru aldaw na pag gibo. Apuera pa sa pag kontribwar sa magabaton na kabyadian sa sarong tawo na nabway na igwang demensya, an siring na kahelangan mina hagad ki dakulon na pagmati hali sa pamilya asin para ataman kaitong pasyente. An kahelangan na Alzheimer’s iyo an pinaka komun na klase ning demensya, asin an nasa 14% kan mga kaso ning Alzheimer’s sa bilog na kinaban minatungod sa pagsigarilyo.

PAGBABA NING KAPASIDAD NA MAG AKI SA MGA LALAKI ASIN BABAYI

An mga parasigarilyo iyo an mas makakamati ning pagkabaog. An mga babaying parasigarilyo kumpara kaitong mga daing naninigarilyo iyo an mas makakamati ning kadipisilan sa pagbados, mas halawig na oras para magbados asin halangkaw na peligro na mataktakan. An paninigarilyo nakakapa diit sa numero, kakusugan, asin lawug ning semilya ning mga lalaki. An mga parasigarilyo na nag pu purbar magbados gamit an mga teknolohiya sa pagbados igwa ki diit na tsansa na makagibo, minsan kaipuhan na mas doble an pag ulit kaitong in vitro fertilization para lamang maabot ninda an pagbados.

DAING PAGTINDOG NING BUTO

An pagsigarilyo pig pupugungan an pagbulos ning rugo sa buto, na minadulot ki pagkaluntayo (daing kapasidad na magtindog an buto). An kahelangan sa dai pagtindog ning buto mas komun sa mga parasigarilyo asin mas lalo pang minahaloy hastang maging permanente pwera na lamang kung mapundo an lalaki sa pagsigarilyo habang aki pa sya.

MGA KAHELANGAN NA PIGDULOT SAN ASO HALE SA TABAKO

BIGLAANG PAGKAGADAN SA MGA PULAN

An biglaang pagkagadan sa mga pulan iyo an bigla, asin dai maipaintindi na pagkagadan sa mga pulan na dai pa mina abot sa 1 taon nae dad. An pagsigarilyo bago mag aki iyo an midbidun na nakaka pa halangkaw ning peligro sa dali daling pagkagadan san pulan, asin an peligro mas halangkawun sa mga pulan na an mga gurang kan aki padagos na nagsisigarilyo maski pagkatapos mag aki.

PAG REGLA ASIN MENOPOS

An mga babaying naga sigarilyo iyo an mga peligrosong makamati ning makulugon nap ag regla asin mas dakul na marauton na sintomas ning menopos. An menopos nag aabot ning 1-4 taon na mas saki sa mga babaying parasigarilyo por dahil na an pagsigarilyo pigbabawasan an pag gibo ning mga salag sa obaryo, na nagdadara sa pagkawara ning kapasidad ning pagaki asin sa pag ukay ning estrogen.

KAMINAN SA PANGAKUS

An paninigarilyo nakaka disporma sa semilya asin nakaka raot sa DNA, na minadulot ning kaminan sa pangakus. Igwang lain na mga pag istudyar na nahilingan na an mga lalaking naninigarilyo igwa ki halangkawon na peligro na magka aki na magka kayun kanser. An paninigarilyo habang sa primerong mga bulan ning pagbabados halangkawon ang tsansa kaitong pulan na maipangaki na igwang bungi. Iyo man ito an napag isihan sa mga lalaking ang mga ina nanigarilyo kan sinra nagbabados na igwang diiton na semilya kumpara duman sa mga lalaking an mga ina dai man lamang nanigarilyo.

PAGKAWARA NING PAGHILING

An paninigarilyo minadulot ning mga kahelangan sa paghiling na, kung daing mabubulong, magdadara sa permanenteng pagka buta. An mga parasigarilyo iyo an mas may peligro kesa duman sa mga daing naninigarilyo na magka igwa ning pagkaraot ning paghiling por dahil sa pag gurang, ini an kondisyon na minadulot ning pagkabutang dai nang nabubulong. An pagluya sa paghiling por dahil sa pag gurang nakaka apektar sa kapasidad ning tawo na makabasa, makapag paandar ning awto, maka ngilala ning pandok asin kolor asin mga bagay na dakulon na saradit na detalye. An mga parasigarilyo iyo man an igwang halangkawun na peligro na magka igwang katarata, iyo an nagkakaigwa ning malibug na lente sa mata na piga takupan an liwanag. An katarata (11) minadulot ning pagkaraot ning paghiling, asin pag operar sana an pwedeng maginibo para makabalik an paghiling. An baguhon na ebidensya nag su suhestyon na an paninigarilyo minadulot ning glaucoma, sarong kundisyon na nagpapa halangkaw ning pagbugat sa mata asin nakakaraot sa paghiling. An so ning tabako nakaka iritar ning mga mata asin pig papa grabe an pagsimara ning mata sa mga parasigarilyo asin itong mga tawong nababantad sa segunda manong aso, lalo na itong mga nagsusulog ki contact lenses.

PAGKAWARA NING PANDANGOG

An mga parasigarilyong may edad na iyo man an midbidon na minadulot ning kahelangan sa ubag ning laog ning talinga sa mga aki na may edad na dai pang lampas sa 2 taon na nabantad sa segunda manong aso sa harong. An chronic otitis media (kahelangan sa pag ubag ning laog ning talinga) sa mga aki iyo an komun na minadulot ning pagkawara ning pandangog (12) asin pagka bungog. An mga parasigarilyong may edad na iyo an mas igwang tsansa na mag sapar ning pagkawara ning pandangog por dahil sa mga epekto nin haluyon na pagsigarilyo sa pig a agihan ning rugo sa talinga. Pag dae nabulong an pagkawara ning pandangog asin pagkabungog igwa ning magabat na epekto sa pagkabway sa sosyedad, sa pagmating panlaog, asin sa pagkabway na ekonomik.

MGA KAHELANGAN SA TULAK

An mga parasigarilyo iyo an mas makakamati ning karaotan sa tulak, kaparyo san ulser ning tulak, pag ubag ning pig a agihan ning kaunon, kaparyo sa kahelangan na Crohn’s, asin kanser sa lalawgan ning tulak. An pag ubag ning agihan ning kaunon pirmeng nagkaka igwa ning pag piot ning tulak, pirang beses na pag kurso, kalintura, asin pagrugo ning lubot.

PAGLUYA KAN IMMUNE SYSTEM

An mga kaibanan sa aso ning tabako nagpapa luya sa immune system, pig bubutang an mga parasigarilyo sa peligro ning impeksyon minanungod sa baga asin pulmon. Saro pa, an mga parasigarilyo na igwa nang lahi ning kamatian na autoimmune iyo an halangkaw na peligro ning dakulon na kahelangan, kaibanan itong rayuma, kahelangan na Crohn’s, mikrobyong meninghitis, impeksyon pagkatapos ning operasyon, asin kanser. An paninigarilyo iyo man an nagbubutang sa mga tawong nakakompromiso an kahelangan, kaparehas kaitong nabubuway na igwang cystic fibrosis, man lain lain na sclerosis o kanser, mas halangkaw ang peligro ning kahelangan na igwang relasyon sa comorbidities asin pagkagadan na saki. An epekto san pagpupugong sa immunity ning lawas kaitong tabako nagdadara sa mga tawong igwang HIV sa mas halangkaw na peligro na magka igwa sinda ning AIDS. Sa mga parasigarilyong igwang HIV, an komun na ka halabaan ning bway nawawaran ki 12.3 taon, mas doble sa bilang ning taon na nawawara sa mga tawong igwang HIV pero dai naninigarilyo.

MALULUYANG TULANG

Carbon monoxide, iyo an primerong nakakailo na gas sa mga auto na nagluluwas ning karaba asin aso ning tabako, mas madalion na naghahalo sa haemoglobin sa rugo kumpara kaitong oxygen sa mga tisyu ning lawas. An mga parasigarilyo iyo itong mas nawawaran ning kusog ang tulang, mas madaling nababarian, asin nakakamati ning mga seryosong kumplikasyon, kaparyo kaitong haloy na pagka uli o dai nang nau ulian.

SKIN DAMAGE

An pagsigarilyo ning tabako pig hahalangkawan ang peligro na magka igwa ning psoriasis (13), saro ining daing nakaka ulakit na pag ubag san kulit na nagwawatak ning magatol, nagluluwas ning mga pulang butog sa gabos na lawas. An paninigarilyo pig pagurang ning saki an kulit ta pighahale kaito an mga protina na nagtatao sa kulit ning pagkaunat, minaluya an bitamina A asin pigpupugong an pagbulos ning rugo. An mga parasigarilyo mas nagkaka igwa ning simara, matugas asin kurus na kulit (14), lalo na kaitong palibot san ngabil asin mata.

Gabos na klase ning tabako nakaka raot, asin warang seguridad sa pagkabantad sa tabako. An pagsingot ning sigarilyo iyo an pinaka komun na istilo ning paggamit sa sigarilyo sa gabos na kinaban. An lain na produktong tabako kaibanan itong bidis, kreteks, cigars, cigarillos, man lain lain na warang aso na produktong tabako, ika mismo ma rolyo nu tabako, tabako sa pipa, tabako na may tubig sa pipa, asin lain na mga baguhon na produktong tabako.

Photographs and illustrations: : © Australian Government Department of Health; © Convention Secretariat WHO Framework Convention on Tobacco Control; © Georgios Kekos; © Ministry of Public Health, Thailand; © Richard Schneider/lndiana University; © Shutterstock.com

WHO/NMH/PND/19.1 © World Health Organization 2019. Some rights reserved. This work is available under the CC BY-NC-SA 3.0 IGO licence.

PIG SIGARILYONG PRODUKTONG TABAKOmaski ano na produkto na gibo o hale sa proseso ning pagsulo kaitong tabako. Ehemplo kaibanan itong pig gibong sigarilyo, ika mismo nag rolyo nu tabako, cigars, shisha (midbidon man sa ngaran na pipa ning tubig), kreteks asin bidis.

WARANG ASONG TABAKOmaski unong produkto kaibanan na itong pigputol, pig giling, pig pulbos, o dawn ning tabako na igwang intensyon na gamiton sa ngimot o sa agihan ning angin sa urong. An mga ehemplo kaibanan na an pagsingot, pagnguya ning tabako, gutka, mishri, asin snus.

SEGUNDA MANONG ASO (SHS)an kumbinasyon kan hale mismo na aso na pigbubuga kan parasigarilyo asin itong “side-stream” na aso na pigluluwas sa kapalibutan hale sa mga sigarilyong may ludab asin itong lain na produktong tabako. An mga terminong “passive smoking ” o “bako boluntaryong pagsigarilyo” ay kaparyo man na pig gagamit para i illustrar an pagkabantad sa SHS.

Bako pa man lamang lawat para magpundo. An pagpundo sa paggamit ning tabako igwa ning posibilidad na mabawasan ning magabat an peligro kaining mga kahelangan, as in, sa lain na mga kaso, mabawasan an peligro sa sarong tao na daing naninigarilyo.

For more information, please visit: who.int/tobacco

An bilog na poster pwede digdi ma download: apps.who.int/iris/handle/10665/324846