ผลการวิจัยและประเมินผลองค์ ... ·...

ผลการวจยและประเมนผลองคความรของศนยบรการขอมลเศรษฐกจการเกษตรอาสา นายยวง เขยวนล

1. สถานทตงศนย ผกอตง

1.1 ทตง บานเลขท 91/1 หมท 7 ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร โทรศพท 0-2977-6943 มอถอ 081-929-9159 พนททงหมด 44 ไร กรรมสทธทดนทตงศนยเปนของนางศรประไพ เขยวนล (ภรรยา) เปนผถอครองระยะเวลาทท าการเกษตรทฤษฎใหมตามแนวเศรษฐกจพอเพยงเปนเวลา 17 ป

1.2 ผกอตง นายยวง เขยวนล 1.2.1 ประวตสวนตว นายยวง เขยวนล อาย 62 ป เกดเมอ 8 มกราคม 2495 ทต าบลบาง

กระสอ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร จบการศกษาระดบปรญญาตร สาขาพฒนาชมชนมหาวทยาลยราชภฏพระนคร ภรรยาชอนางศรประไพ เขยวนล เกดปเดยวกนไมมบตร

1.2.2 อาชพหลก เมอจบการศกษาไดเขารบราชการทกองควบคมระบบระบายน าส านกงานระบายน ากรงเทพมหานคร ในป 2516 และไดลาออกจากราชการในป 2526 หลงจากนนไดหนไปประกอบอาชพสวนตว คอ รบเหมาท ามงลวด เหลกดด โครงหลงคา และประตเหลก ตอมาในป 2531 จงไดเรมท าอาชพเกษตรกรรม

1.2.3 พนทท าการเกษตรทงหมด 44 ไร แบงเปน 1) นาขาว พนท 20 ไร ปลกขาว 5 ครง / 2 ป 2) แหลงน า พนท 4.25 ไร ขดสระน าขนาด 10 x 21 x 6 ตารางเมตร จ านวน 1 บอ

และขนาดเลกจ านวน 4 บอ มแหลงน าเตมจากคลองลากคอน ซงอยในการดแลของกรมชลประทาน 3) ไมผล พชผก พชสมนไพรพนท 18 ไร เชน ขนน กลวย มะพราว มะมวง มะปราง

มะไฟ ลนจ ชมพ ฝรง กระทอน สมโอ กระเพรา โหระพา พรกชฟา มะเขอพวง ตะไคร ฯลฯ 4) บานพกอาศย โรงเรอน ขนาด 1.75 ไร สตวทเลยง ไดแก ปลา กบ ไกบาน เปดเทศ

1.2.4 รายไดสทธนอกฟารม ไดมาจากการเปนครสอนพเศษดานเกษตรทฤษฎใหมตามแนวพระราชด าร ครภมปญญาทองถน และเปนวทยากรอบรมดานการเกษตรและสงคมใหกบหนวยงานตาง ๆ เฉลยปละ 100,000 บาท

192

2. ประวตความเปนมา

นายยวง เขยวนล อาชพเดม รบราชการทกองควบคมระบบระบายน าส านกงานระบายน ากรงเทพมหานครในป 2516 และไดลาออกจากราชการในป 2526 หลงจากนนไดหนไปประกอบอาชพสวนตว คอรบเหมาท ามงลวด เหลกดด โครงหลงคา และประตเหลก ตอมาในป 2531 จงไดเรมท าอาชพเกษตรกรรม ป 2531 เรมท าการเกษตรแบบไรนาสวนผสมมการแบงเปนพนทท านา เลยงปลา โดยอยากปลกอะไรกปลกไมมการน าหลกทางวชาการเขามาผสมผสานแมแตนอย โดยเรมท าไรท าสวนในพนท 4 ไร ตอนนนใชน าจากคลองลากคอนผลผลตกเปนทนาพอใจและพออยพอกนไดบางแตไมมากนก ป 2537 ตดสนใจเลกดมเหลา เรยกวาตงใจแนวแนแลวกขอทมเทใหกบการท าเกษตรทฤษฎใหมตามแนวพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โดยเรมจากคดวาปลกพชอยางเดยวไมไดตองปลกทกอยางตามแนวทางของพระองคทไดทดลองท ามาแลว ป 2538 เกดน าทวมอยางหนกท าใหพชผลตาง ๆ ทปลกไวไดรบความเสยหายเกอบหมด เหลอเพยงพชอายสนบางชนดท ารายไดพอพยงฐานะทางครอบครวใหพออยได ป 2539 หลงจากประสบชะตากรรมครงนนจงไดรวบรวมก าลงใจครงใหมไดเรมกจกรรมการเกษตรแบบไรนาสวนผสมอกครง โดยน าเงนสวนหนงทสะสมไวมาแกไขปญหา โดยปรบปรงพนทท าคนกนน าเพอปองกนน าทวม แลวน าไมผลลงปลกและเลยงปลาในบอ ปรบปรงพนทท าการเกษตรทงหมด 44 ไรป 2540 - 2541 พนททเคยถกน าทวมอยางหนกใชเวลาเพยง 2 ป กสามารถใหพชผลจ านวนมากไมวาจะเปนพนทนาทเหลองอรามไปดวยรวงขาว ไมผลตาง ๆ ไดแก มะมวง ชมพ กระทอน ฝรง ออกผล รสชาตดใหเกบกนและขาย ปลาในบอเลยงปลากตวโตแสดงใหเหนถงการดแลอยางด พชผกสวนครว เชน ตะไคร ขเหลก ชะอม สะเดา แค กระถน ผกบง พรกขหน มะเขอ มะนาว มะกรด มะอก มใหเกบและน าไปขายในตลาดใกลบานท ารายไดอยางสม าเสมอ 3. การพฒนาตนเอง

การไดปรบเปลยนวถชวตการเปนขาราชการ หนกลบมาท าการเกษตรเลยงครอบครว กไดเรมการพฒนาตวเองโดยการเขารบการอบรมความรเรองตาง ๆ จากหนวยงานราชการรวมทงศกษาดงานและไดน าความรทไดรบมาปรบใช พฒนาตนเองจนประสพผลส าเรจในการประกอบอาชพ จากการพฒนาตนเองจนประสบผลส าเรจ จงไดรบความไววางใจจากหนวยงานราชการใหเปนตวแทน และอาสาสมคร ดงน

ประวตการเขารบการฝกอบรม/เปนวทยากร ป 2540 อบรมโดยการสงเสรมอาชพเกษตรกรรมธรรมชาตเพอพฒนาคณภาพชวต รนท 2

(สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร) ไดรบรางวลท 1 ในการประกวดเกษตรกรดเดน ระดบภาค สาขาอาชพท าไรนา

สวนผสม จากกรมสงเสรมการเกษตร

193

ป 2541 อบรมหลกสตรอาสาสมคร คมประพฤต รนท 93 (กระทรวงยตธรรม) อบรมหลกสตร เกษตรหมบาน จงหวดนนทบร เกษตรกรดเดน ระดบจงหวด อาชพไรนาสวนผสมประจ าป 2540 ต าบลราษฎรนยม

อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร ป 2542 อบรมหลกสตรอาสาสมครไกลเกลยขอพพาทในชมชนรนท 11 (กระทรวงยตธรรม)

อบรมหลกสตรหมอพชไมผล รนท 3 (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร) ผน าอาสาพฒนาชมชนดเดน ระดบอ าเภอ จงหวดนนทบร เปนวทยากรบรรยายพเศษเรอง “เกษตรทฤษฎใหม” ตามแนวพระราชด าร ท โรงเรยน

ราษฎรนยม เปนผน าอาสาพฒนาชมชน ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร

ป 2543 อบรมสมมนาเครอขายองคกรการตลาดผน าธรกจชมชน (กรมการพฒนาชมชน) ผน าอาชพกาวหนาดเดน ระดบจงหวด หม 5 ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย

จงหวดนนทบร อาสาสมครคณะท างานกองทนชมชน จงหวดนนทบร ฝกอบรมหลกสตร เพมประสทธภาพ ผน าอาสาพฒนาชมชน (ผน า อช.) ระดบประเทศ

ทศนย ฝกอบรมการพฒนาชมชน จงหวดนครนายก ผน าอาชพกาวหนาดเดน ระดบอ าเภอ หม 5 ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย

จงหวดนนทบร ป 2544 ผน าอาชพกาวหนาดเดน ระดบอ าเภอ หม 5 ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย

จงหวดนนทบร ผท าคณประโยชนใหแกการศกษา สนบสนนชวยเหลอดานวชาการวนประถมศกษา

แหงชาต จงหวดนนทบร วทยากรผใหการอบรมโครงการแนะแนวอาชพเกษตรทฤษฎใหม ทโรงเรยน

ราษฎรนยม ป 2545 อบรมหลกสตรการจดท าแผนยทธศาสตร (สมาคมสหพนธเกษตรกรเพอการพฒนา)

อบรมหลกสตรการจดท าบญชฟารม (กรมตรวจบญชสหกรณ) วทยากรอบรมโครงการอบรมจดการเรยนการสอนมงเนนใหนกเรยน พงตนเอง

ดานอาชพมตใหม จงหวดสระบร สนบสนนกระบวนการเสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน ส านกงานกองทนเพอ

สงคม ธนาคารออมสน ป 2546 อบรมหลกสตรการพฒนาหมอดนอาสาประจ าต าบล (กรมพฒนาทดน)

194

อบรมเปนวทยากร “ตามกระบวนการโรงเรยนเกษตรกรในพระราชด าร” (กรมสงเสรมการเกษตร)

เปนผด ารงตนอยในความพอเพยงวถประชาธปไตย ทรฐสภา ป 2547 อบรมหลกสตร “ประมงอาสา” รนท 1 (กรมประมง) ป 2548 อบรมหลกสตร “การจดเวทชมชนเพอจดท าแผนพฒนาการเกษตรและการจดการ

เรยนร” (กรมสงเสรมการเกษตรรวมกบ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร) พฒนาตนเองตามระบบมาตรฐานงานชมชนประเภท ผน าชมชน ฝกอบรมคณะกรรมการบรหารศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตร

ประจ าต าบล หลกสตร “การจดเวทชมชนเพอจดท าแผนพฒนาการเกษตรและการจดการเรยนร” จากกรมสงเสรมการเกษตร รวมกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และมหาวทยาลยเครอขาย

เปนกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ทโรงรยนราษฎรนยม ส านกงานเขตพนทการศกษา จงหวดนนทบร เขต ๒

ป 2550 อบรมหลกสตร “เทคนคการเปนวทยากรโครงการการจดตงกลมเกษตรกรใชสารอนทรย” (กรมพฒนาทดน)

อบรมหลกสตรวทยากรจงหวดตาม โครงการประชาศกษาและชมชนสมพนธ ของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

ป 2551 สมมนาครบญชอาสา (ส านกงานตรวจบญชสหกรณ) ป 2552 รางวลเกษตรดเดน สาขาบญชฟารมระดบภาค จากกรมตรวจบญชสหกรณ

ผน าอาสาพฒนาชมชนดเดน ระดบจงหวดนนทบร ป 2553 ผานการสมมนาเครอขายพทกษสาธารณชนสมบตของแผนดน (ป.ป.ช.)

การสมมนาเครอขายพทกษสาธารณชนสมบตของแผนดน (ป.ป.ช.) ป 2554 สมมนาเพอรบฟงความคดเหน เรอง “เกษตรทฤษฎใหม”

สมมนาบญชดเดน เรอง บญชตนทนอาชพสการวางแผนธรกจครวเรอน ป 2555 ปฏบตหนาทดวยความเสยสละ มจตอาสาเปนประโยชนตอการสรางธรรมมาภบาล

ในระบบราชการไทย ชดท 1 จงหวดนนทบร ป 2557 สมมนาครบญชอาสา (ส านกงานตรวจบญชสหกรณ)

สมมนาเรอง “ผตรวจการแผนดนสญจรเพอมงสรางคณธรรมจรยธรรมในสงคมไทย” (ส านกงานผตรวจการแผนดน)

ป 2558 เศรษฐกจการเกษตรอาสา ของส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ผานการฝกอบรมหลกสตร การเจรจาไกลเกลยขอขดแยงในการบรหารจดการลมน า

แบบมสวนรวม จากกรมทรพยากรน า

195

ประวตการศกษาดงาน ป 2540 ศกษาดงานในโครงการพระราชด ารฯ หวยทราย จงหวดเพชรบร ป 2541 ศกษาดงานเกษตรทฤษฎใหม ณ วดมงคลชยพฒนา อ าเภอเมอง จงหวดสระบร

ศกษาดงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด ารฯ เขาหนซอน จงหวดฉะเชงเทรา ป 2551 ศกษาดงานเกษตรทฤษฎใหมโรงเรยนพลทหารเรอ (ส านกงานตรวจบญชสหกรณ) ป 2553 ศกษาดงาน ณ ศนยเกษตรกรรมธรรมชาตสองสลง จงหวดระยอง และศนยศกษา

การพฒนาอางคงกระเบนฯ จงหวดจนทบร ป 2554 ศกษาดงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด ารฯ เขาหนซอน จงหวดฉะเชงเทรา

ศกษาดงานเกษตรทฤษฎใหม จงหวดอบลราชธาน (คณะกรรมาธการการเกษตรและสหกรณ)

ศกษาดงานการรวมกลมและสรางเครอขายโครงการพฒนาความรการปลกไมดอก ไมประดบ อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา

ประสบการณการท างาน ป 2516 รบราชการทกรงเทพมหานคร ต าแหนงนายชาง 4 กองขดคลองระบายน าส านก

รกษาความสะอาด ป 2526 เจาของกจการธรกจมงลวด เหลกดด กระจก โครงหลงคาโรงงาน ป 2531 ท าการเกษตรทวไป ป 2537 ท าการเกษตรตามแนวทฤษฎใหม (วกฤตน าทวม 2538) ป 2539 เรมตนใหมในการท าการเกษตรตามแนวทฤษฎใหมจนถงปจจบน ป 2543 คณะกรรมการกองทนเพอการลงทนทางสงคม ภาคกลางและปรมณฑลของ ZIP ป 2557 อนกรรมการกองทนฟนฟและพฒนาเกษตรกร และคณะกรรมการธรรมาภบาล

จงหวดนนทบร กจกรรมชวยเหลอสงคม - คณะท างานพฒนาประสทธภาพคณะกรรมการหมบานระดบจงหวด - เปนครสอนพเศษดานเกษตรทฤษฎใหมตามแนวพระราชด าร - เปนวทยากรภายนอก (ครภมปญญาทองถน) โรงเรยนบานราษฎรนยม โรงเรยนวดไทรใหญ

โรงเรยนวดสโมสร โรงเรยนชมชนวดไทรใหญ โรงเรยนวดคลองขวาง โรงเรยนวดคลองเจา โรงเรยนชลประทานสงเคราะห วทยาลยเทคโนโลยทางการแพทย วทยาลยการอาชพไทรนอย

- เปนวทยากรบรรยาย เรองการจดไรสวนผสม การเลยงปลาในบอพลาสตก การปรบปรงบ ารงดน การขยายพนธปลา เศรษฐกจพอเพยง การจดท าบญชครวเรอน

- ประธานประชาคมหมบาน

196

- ประธานศนยการบรการ และถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบล - ประธานศนยปฏบตการขจดความยากจน และพฒนาชมชนตามปรชญาเศรษฐกจ พอเพยง

อ าเภอไทรนอย - การท าเวทแผนชมชนหมบาน

รางวลและประกาศเกยรตคณทเคยไดรบ ป 2540 รางวลเกษตรกรดเดนระดบภาค (ภาคกลาง) สาขาไรนาสวนผสม จากกรมสงเสรม

การเกษตร ป 2541 โลรางวลงานพฒนาชมชนดเดน จากกรมการพฒนาชมชน ป 2542 รางวลหมอดนดเดน จากกรมพฒนาทดน

รางวลผน าอาชพกาวหนา “รางวลสงหทอง” จากกระทรวงมหาดไทย ป 2549 รางวลเศรษฐกจพอเพยงจากส านกงานเกษตรจงหวดนนทบร ป 2550 รางวลชนะเลศการประกวดผลงานตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานเกษตรทฤษฎใหม

ระดบภาคกลาง รางวลรองชนะเลศ การประกวดผลงานตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ดานเกษตร

ทฤษฎใหม ระดบประเทศ ป 2551 โลรางวลครบญชดเดนระดบภาค ป 2552 โลรางวลผสนบสนนทางดานการศกษานอกโรงเรยน

รางวลผสรางชอและคณประโยชนแกจงหวดนนทบร ป 2553 รางวลแทนคณแผนดน โครงการแทนคณแผนดน จงหวดนนทบร ป 2556 รางวลตนแบบคนพอเพยงวถประชาธปไตย ป 2557 รางวลครบญชดเดน จงหวดนนทบร การท างานปจจบน - เกษตรกร ท าไรนาสวนผสม - ครสอนพเศษดานเกษตรทฤษฎใหมตามแนวพระราชด าร ครภมปญญาทองถน - วทยากรอบรมดานการเกษตรและสงคม - ครบญชอาสา - กรรมการลมน า (ภาคประมง)

197

- กรรมการธรรมาภบาลจงหวดนนทบร - อนกรรมาธการพจารณาศกษาปญหาเกษตรทฤษฎใหมและปจจยการผลตดานการเกษตร การน าเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช ความมเหตผล - บรหารแรงงานทใชการพงตนเอง โดยแบงพนทออกเปน 4 สวน แลวเขาปฏบตงานในพนท

สวนแตละสวนอยางมระบบตามวนของสปดาห - ไมลงทนปลกพชตามการกระตนของกระแสสงคม - ปลกพชหลากหลายชนดใหมผลผลตทกฤดกาล ขายผลผลตไดทงปและมรายไดตอเนอง - การบรหารรายจายและการออมโดยเลอกซอเฉพาะสนคาทมความจ าเปนตอการด ารงชพทผลต

ไมไดเองอยางเหมาะสม และไมฟงเฟอ ความพอประมาณ - การประกอบอาชพและลงทนใชหลกพงตนเอง ทงแรงงานและทน - การหารายไดโดยไมเรงผลผลต เชน การใชสารกระตนใด ๆ คดเลอกเอาเฉพาะผลผลตท

สมบรณเทานน - การบรหารรายจายและการออมโดยปลกพชผกสวนครว เลยงปลา เลยงไกเพอประกอบ

อาหาร ซอเฉพาะสวนทจ าเปนจงประหยดรายจาย และมเงนเหลอเพอเกบออมไวไมยงเกยวกบอบายมขใด ๆ ทงสน ไมสรางความเดอดรอนใหกบตวเองและผอน

ความมภมคมกน - ใสใจทจะท าการเกษตรผสมผสาน โดยปลกพชหลากชนด ไดผลผลตทกฤดกาลทงทให

ผลผลตในระยะสน และระยะยาว แมราคาพชชนดใดตกต ากยงมผลผลตพชพนธอนทดแทน - แบงรายไดเปนคาใชจายเพอลงทน บรโภค และการออมอยางเปนสดสวน ความรอบร - เปนหมอดนอาสา - ประมงอาสา - เปนครทองถน สอนวชาภมศาสตร สงแวดลอมทกสปดาหทโรงเรยนราษฎรนยมโดยท า

หลกสตรการสอนเอง - บรรยายนอกสถานท เชน วทยาลยเทคโนโลยทางการแพทย อ าเภอไทรนอย - เปนสถานทฝกงานของนกศกษา - เปนประธานกลมศนยเมลดพนธขาวชมชน - เปนประธานกลมแปรรปผลผลตเกษตร - เปนวทยากรอบรมกลมออมทรพย

198

- อาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน - เปดเวทระดมความคดท าแผนแมบทชมชนผสงอาย - รวมโครงการคลองสวยน าใส - รวมเปนอาสาสมครคมประพฤต ชวยไกลเกลยขอพพาทในชมชน - เปนครบญชอาสา ความมคณธรรม - ใชหลกมชฌมาปฏปทา คอ การเดนทางสายกลาง - ใชหลกพทธสภาษตทวา “ปมาโท มจจโน ปทง” (ความประมาทนนเปนหนทางแหงความตาย)

เพราะกอนท าการเกษตรเคยตดสราจนตองไปพบแพทย - ใชหลกธรรมแหงความส าเรจ คอ อทธบาท 4 (ฉนทะ วรยะ จตตะ และวมงสา) - ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในความหมายของ นายยวง เขยวนล คอปรชญาทมรากฐานจากหลก

มชฌมาปฏปทา คอ การเดนตามทางสายกลาง และหลกความไมประมาท เชน ไมเรงผลผลตจนผดธรรมชาต ไมตกเปนทาสกระแสกระตนของสงคม พรอมทงใชหลกธรรมแหงความส าเรจ คอ อทธบาท 4 คอ ชอบทจะท า ท าดวยความขยน สขสนตเพราะใสใจ ไตรตรองและกลนกรองผลงาน ประหยด พงตนเอง อยอยางมสวนรวม 4. กจกรรมการเกษตรทด าเนนการ

4.1 ปฏทนการผลตป พ.ศ. 2557 พนทท าการเกษตร 44.00 ไร ด าเนนกจกรรมการผลตตอเนองตลอดป (ตารางท 1)

ตารางท 1 ปฏทนการผลตป พ.ศ. 2557

กจกรรม จ านวน ป 2557

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

1) ขาว กข 47

(นาปรง)

20.00 ไร 2) ขาว กข 47

(นาป)

20.00 ไร 3) มะมวง 70 ตน 4) ขนน 20 ตน 5) มะปราง 20 ตน 6) กระทอน 40 ตน 7) ชมพ 30 ตน 8) กลวยหอม/ไข/

น าวา

50 กอ 9) มะพราว 100 ตน 10) ฝรง 10 ตน

199



11) สมโอ 16 ตน 12) มงคด 52 ตน 13) มะปราง 20 ตน 14) มะขามหวาน 5 ตน 15) มะขามเปรยว 5 ตน 16) มะละกอ 3 ตน 17) ไผรวม 16 กอ 18)

สมเขยวหวาน

3 ตน 19) มะเฟอง 4 ตน 20) มะไฟ 6 ตน 21) ลนจ 20 ตน 22) ตะลงปลง 5 ตน 23) นอยนา 20 ตน 24) แกวมงกร 10 ตน 25) มะกอกน า 4 ตน 26) เตยหอม 1.00 ไร 27) ดอกขจร 28) ทองหลาง 10 ตน 29) กระถน 30) สะเดา 20 ตน 31) เหดโคน 32) เหดนางฟา 33) เหดตบเตา 34) มะนาว 20 ตน 35) ชมพ 30 ตน 36) ฟาทลายโจร 37) มะแวง 38) อญชน 39) เสาวรส 40) มะเขอพวง 20 ตน 41) กระเพรา/

โหระพา/ขเหลก

42) รางจด 43) ฝกขาว 44) ผกกด 45) ละมด 5 ตน 46) ตาล 3 ตน 47) พทรา 4 ตน 48) มะขามเทศ 12 ตน 49) มะขวด 1 ตน 50) ชะอม 30 ตน 51) พรก 52) มะเขอเปราะ 53) ต าลง

200



54) ผกหนาม 55) ชะพล 56) มนป 4 ตน 57) ปลาเบญจพรรณ

4.2 กจกรรมทางการเกษตรในป พ.ศ. 2557

กจกรรมทางการเกษตรในป พ.ศ. 2557 มการด าเนนการผลตสวนใหญเปนดานพช มวธการผลตแบบ GAP ปจจยการผลตทงปย อาหารสตวสวนใหญซอจากภายนอก เทคนคการผลตจะเนนการใชแรงงานในครอบครว การจ าหนายผลผลต สวนใหญจะเนนการขายเอง สวนเหตผลทตดสนใจในการท ากจกรรมทางการเกษตรแตละอยางนนสวนใหญมาจากเหตผลวาผลตงาย มคนซอแนนอน และไวบรโภคเองในครวเรอน (ตารางท 2)

ตารางท 2 กจกรรมทางการเกษตรในป พ.ศ. 2557

กจกรรม แผน

การผลต วธ

การผลต ปจจย การผลต

แรงงาน เทคนค การผลต

การจ าหนายผลผลต

เหตผล ทตดสนใจผลต

1) ขาว กข 47 (นาปรง)

4 เดอน อนทรย สวนใหญซอ สวนใหญจาง จางแรงงานและเครองจกร

ขายใหโรงส

ผลตงาย มคนซอแนนอน

2) ขาว กข 47 (นาป)

4 เดอน อนทรย สวนใหญซอ สวนใหญจาง จางแรงงานและเครองจกร

ขายใหโรงส

ผลตงาย มคนซอแนนอน

3) มะมวง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

4) ขนน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

5) มะปราง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

6) กระทอน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

7) ชมพ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

201







8) กลวยหอม/ไข/น าวา

ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

9) มะพราว ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

10) ฝรง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

11) สมโอ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

12) มงคด ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

13) มะปราง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

14) มะขามหวาน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

15) มะขามเปรยว ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

16) มะละกอ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

17) ไผรวม ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

18) สมเขยวหวาน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

19) มะเฟอง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

20) มะไฟ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย มคนซอแนนอน

21) ลนจ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

22) ตะลงปลง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

23) นอยนา ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

24) แกวมงกร ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย

202







เอาไวบรโภคเอง 25) มะกอกน า ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย

เอาไวบรโภคเอง 26) เตยหอม ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย

มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

27) ดอกขจร ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

28) ทองหลาง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

29) กระถน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

30) สะเดา ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

31) เหดโคน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย

เอาไวบรโภคเอง 32) เหดนางฟา ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย


33) เหดตบเตา ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

34) มะนาว ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

35) ชมพ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

36) ฟาทลายโจร ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

37) มะแวง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

38) อญชน ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

39) เสาวรส ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย

203







เอาไวบรโภคเอง 40) มะเขอพวง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย


41) กระเพรา/ โหระพา/ขเหลก

ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

42) รางจด ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

43) ฝกขาว ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

44) ผกกด ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

45) ละมด ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

46) ตาล ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

47) พทรา ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

48) มะขามเทศ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย

เอาไวบรโภคเอง 49) มะขวด ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย


50) ชะอม ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

51) พรก ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

52) มะเขอเปราะ ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

53) ต าลง ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย มคนซอแนนอน เอาไวบรโภคเอง

54) ผกหนาม ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย

204







เอาไวบรโภคเอง 55) ชะพล ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน ขายเอง ผลตงาย


56) มนป ตลอดป อนทรย ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

57) ปลาเบญจพรรณ ตลอดป GAP ท าเอง ท าเอง เนนแรงงาน - ผลตงาย เอาไวบรโภคเอง

5. ตนทนและผลตอบแทนสทธในการท ากจกรรมทางการเกษตร ป พ.ศ. 2557

ในป พ.ศ. 2557 ตนทนการผลตในการท ากจกรรมทางการเกษตรในแตละกจกรรม สวนใหญจะเปนตนทนทเปนเงนสด สวนผลตอบแทนสทธการผลตทางการเกษตรจะเหนไดวา สวนใหญมาจากไมผลในสวน (ตารางท 3) ตารางท 3 ตนทนและผลตอบแทนสทธในการท ากจกรรมทางการเกษตร ป พ.ศ. 2557

กจกรรม

ตนทนการผลต (บาท) มลคาผลตอบแทนการผลต (บาท)

ผลตอบแทนสทธ

เงนสด ไมเปนเงนสด รวม ขาย บรโภค/แจก/

ท าพนธ

มลคา คงเหลอ

รวม

1) ขาว กข 47 (นาปรง)

60,557.00 - 60,557.00 66,864.00 - - 66,864.00 6,307.00

2) ขาว กข 47 (นาป)

54,171.00 - 54,171.00 88,585.00 - - 88,585.00 34,414.00

3) มะมวง 388.32 3,997.00 4,385.32 32,220.00 - - 32,220.00 27,834.68

4) ขนน 83.33 375.00 458.33 - 5,000.00 - 5,000.00 4,541.67

5) มะปราง 238.33 1,965.00 2,203.33 5,000.00 5,000.00 - 10,000.00 7,796.67

6) กระทอน 321.66 900.00 1,221.66 2,000.00 2,000.00 - 4,000.00 2,778.34

7) ชมพ 100.00 - 100.00 - 3,000.00 - 3,000.00 2,900.00

8) กลวยหอม/ ไข/น าวา

238.33 525.00 763.33 5,000.00 1,000.00 - 6,000.00 5,236.67

205

กจกรรม




ท าพนธ


รวม

9) มะพราว 4,756.65 6,075.00 10,831.65 48,000.00 12,000.00 - 60,000.00 49,168.35

10) ฝรง 41.67 187.50 229.17 - 1,000.00 - 1,000.00 770.83

11) สมโอ 83.33 375.00 458.33 - 2,000.00 - 2,000.00 1,541.67

12) มงคด 166.66 750.00 916.66 - 1,800.00 - 1,800.00 883.34

13) มะปราง 238.33 525.00 763.33 5,000.00 3,000.00 - 8,000.00 7,236.67

14) มะขามหวาน 16.67 75.00 91.67 1,500.00 - 1,500.00 1,408.33

15) มะขามเปรยว 16.67 75.00 91.67 - 1,500.00 - 1,500.00 1,408.33

16) มะละกอ 60.00 60.00 - 1,000.00 - 1,000.00 940.00

17) ไผรวม 171.00 243.75 414.75 2,000.00 5,000.00 - 7,000.00 6,585.25

18) สมเขยวหวาน 10.00 45.00 55.00 - 1,000.00 - 1,000.00 945.00

19) มะเฟอง 13.33 60.00 73.33 - 1,000.00 - 1,000.00 926.67

20) มะไฟ 20.00 90.00 110.00 - 500.00 - 500.00 390.00

21) ลนจ 83.33 375.00 458.33 -- 2,000.00 - 2,000.00 1,541.67

22) ตะลงปลง 1,547.67 105.00 1,652.67 2,000.00 1,000.00 - 3,000.00 1,347.33

23) นอยหนา 66.66 300.00 366.66 - 1,000.00 - 1,000.00 633.34

24) แกวมงกร 33.33 150.00 183.33 - 1,500.00 - 1,500.00 1,316.67

25) มะกอกน า - 30.00 30.00 - 500.00 - 500.00 470.00

26) เตยหอม 155.00 150.00 305.00 3,000.00 400.00 - 3,400.00 3,095.00

27) ดอกขจร - 30.00 30.00 - 300.00 - 300.00 270.00

28) ทองหลาง 95.33 210.00 305.33 1,000.00 500.00 - 1,500.00 1,194.67

29) กระถน 30.00 30.00 250.00 250.00 - 500.00 470.00

30) สะเดา 221.66 450.00 671.66 2,000.00 2,000.00 - 4,000.00 3,328.34

31) เหดโคน - 300.00 300.00 - 3,000.00 - 3,000.00 2,700.00

32) เหดนางฟา 700.00 300.00 1,000.00 2,000.00 2,000.00 - 4,000.00 3,000.00

33) เหดตบเตา - 60.00 60.00 500.00 500.00 - 1,000.00 940.00

34) มะนาว 221.66 450.00 671.66 2,000.00 2,000.00 - 4,000.00 3,328.34

35) ชมพ 100.00 450.00 550.00 - 3,000.00 - 3,000.00 2,450.00

206

กจกรรม




ท าพนธ


รวม

36) ฟาทลายโจร - 18.00 18.00 - 300.00 - 300.00 282.00

37) มะแวง - 10.00 10.00 - 100.00 - 100.00 90.00

38) อญชน - 20.00 20.00 250.00 250.00 - 500.00 480.00

39) เสาวรส - 10.00 10.00 - 50.00 - 50.00 40.00

40) มะเขอพวง 36.67 125.00 161.67 400.00 400.00 - 800.00 638.33

41) กะเพรา/ โหระพา/ขเหลก

- 192.00 192.00 2,000.00 1,000.00 - 3,000.00 2,808.00

42) รางจด - 30.00 30.00 - 500.00 - 500.00 470.00

43) ฟกขาว - 18.00 18.00 - 300.00 - 300.00 282.00

44) ผกกด - 10.00 10.00 100.00 50.00 - 150.00 140.00

45) ละมด 16.67 75.00 91.67 - 1,000.00 - 1,000.00 908.33

46) ตาล - 60.00 60.00 1,000.00 - - 1,000.00 940.00

47) พทรา - 10.00 10.00 - 100.00 - 100.00 90.00

48) มะขามเทศ 40.00 180.00 220.00 - 4,000.00 - 4,000.00 3,780.00

49) มะขวด - 20.00 20.00 500.00 200.00 - 700.00 680.00

50) ชะอม - 20.00 20.00 - 300.00 - 300.00 280.00

51) พรก 155.00 150.00 305.00 1,200.00 1,200.00 2,400.00 2,095.00

52) มะเขอเปราะ - 20.00 20.00 - 300.00 - 300.00 280.00

53) ต าลง 100.00 150.00 250.00 1,000.00 1,000.00 - 2,000.00 1,750.00

54) ผกหนาม - 10.00 10.00 - 200.00 - 200.00 190.00

55) ชะพล - 40.00 40.00 300.00 300.00 - 600.00 560.00

56) มนป - 10.00 10.00 - 100.00 - 100.00 90.00

57) ปลา เบญจพรรณ

3,923.75 1,000.00 4,923.75 - 10,200.00 - 10,200.00 5,276.25

รวม 129,129.01 21,891.25 151,020.26 274,169.00 89,100.00 - 363,269.00 212,248.74

207

6. ประมวลเนอหา สตรการผลตตาง ๆ ทด าเนนการ และการถายทอดความร

6.1 เนอหา สตรการผลตตาง ๆ ทด าเนนการ 6.1.1 หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยวทยากร นายยวง เขยวนล

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาแนวทางการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชน ใหสามารถอมชตวเองได ใหมความพอเพยงกบตวเองอยไดโดยไมตองเดอดรอน เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาหรอความจรงของการด ารงชวตใหมความสขโดยเนนความพอดหรอความสมดล ทงวธ คดและวธปฏบตเพอน าไปสการมชวตอยางมความสข ระหวางวตถกบจตใจ คอทางสายกลาง มชฌมาปฏปทาน มความเปนอยอยางพอด ไมฟงเฟอ จบจายใชสอยเกนความจ าเปน ไมเครงเครยดหรอเขมงวดกบตวเอง จนท าใหเกดผลเสยตอสขภาพรางกาย จะตองมการพฒนาตนเอง พฒนาอาชพใหกาวหนาเหมาะสมกบศกยภาพฐานะความเปนอยในชวงเวลานนๆ สอดคลองกบความร ความสามารถ และเงนทนทมอย

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของการด าเนนชวต - หลกความพอประมาณ หมายถง ความพอดพอเหมาะตอความจ าเปนทไมนอยเกนไป

และไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน - หลกความมเหตผล หมายถง การตดสนใจตองมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจย

ทเกยวของ และค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ - หลกการมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมพรอมรบผลกระทบและเปลยนแปลง

ดานตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล - เงอนไขความรเกยวกบวชาการตาง ๆ ทเกยวของรอบดานพจารณาเชอมโยง เพอ

ประกอบการวางแผน และระมดระวงในการปฏบต - เงอนไขคณธรรม ตระหนกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และมความอดทน

มความเพยร ใชสตในการด าเนนชวต หลกการเรมตนความพอเพยงจากตนเองไปสชมชน คอ - สรางวนยในการด ารงชวต เรองความประหยด ลด ละความฟมเฟอย ขยนหมนเพยร

ประกอบวชาชพดวยความถกตอง สจรต ไมเบยดเบยนผอน ปฏบตแตสงทดงาม - พงพาตนเอง ระดบบคคล ทกคนตองเขาใจวาตนเองมศกยภาพและความสามารถ

ในการด ารงชวต ใหเปนประโยชนแกตนเองและผอน รจกแกไขปญหาของตนเอง พฒนาความสามารถในการประกอบอาชพ และระดบชมชน การชวยเหลอซงกนและกนของคนในชมชน เพอตอบสนองความตองการและแกไขปญหาของชมชนทงทางดานเศรษฐกจ และสงคมในภาพรวม

208

- การสรางชมชนใหเขมแขงตองมความเสยสละ มความสามคคชวยเหลอซงกนและกน ท าใหชมชนพงตนเองได มเศรษฐกจมนคง สงแวดลอมดงาม มครอบครวอยรวมกนอบอน

การปฏบตตามแนวทฤษฎใหม ปลกพชเลยงสตวแบบผสมผสานเกอกลซงกนและกน เนนใหพอเพยงกบการบรโภคในครวเรอน สวนทเหลอจงน าไปจ าหนาย โดยแบงพนทการเกษตรกรรมออกเปน 4 สวน รอยละ 30 สระเกบน าเพอใชตลอดป รอยละ 30 ใชท านา รอยละ 30 ใชท าไร ท าสวน ไมผล ไมใชสอย และรอยละ 10 ทอยอาศย

การเกษตรผสมผสานและการเกษตรทย งยน โดยค านงถงสมดลของระบบนเวศวทยา ตงแตการปลกพช เลยงสตว ประมง การท ากจกรรมหลากหลายในพนทค านงถงศกยภาพของตนเองทมอย โดยไมท าใหคนอนเดอดรอน ไดแก 1) ทดน 2) ทน 3) แรงงาน 4) การประกอบการ ขนกบสภาพแวดลอมตาง ๆ เชน ดน การปรบปรงบ ารงดน ธาตอาหารในดน น า ระบบน า เครองมอเครองจกรกลศตรพชและศตรธรรมชาต การปองกนก าจดศตรพช โรคพช ชวงแสง ความเขมแสง อณหภม อากาศ และกระบวนการ ขนตอน การจดการของเกษตรกร การรวมกลมเกษตรกร โดยอาศยความรภมปญญาทองถน ภมปญญาชาวบาน วธการท าการเกษตรสบตอกนมา เทคโนโลย โดยการผสมผสาน ปรบใชใหเหมาะสมในแตละพนท ตงแตการเลอกพนธ การเลอกเทคโนโลย การเตรยมดน การปลก การบ ารงรกษา การเกบเกยว ตลอดจนการตลาด ซงปจจยทน าเขาไปและปจจยทน าออกตองสมดลกนมการจดท าบญชรายรบรายจายในครวเรอน และค านงถงความปลอดภยทงตอผผลตและผบรโภคโดยมสถานการณและเงอนไขเปนเครองก าหนดการตดสนใจยอมรบหรอไมยอมรบการปฏบตทถกตองและเหมาะสม เพอใหเกดความย งยนไปชวลกชวหลานในดานการเกษตรของไทย

การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยง สามารถประยกตใชไดในทกระดบ ทกภาษา ทกภาคเศรษฐกจทงภาคการเกษตร ภาคชนบท ภาคการเงน ภาคอสงหารมทรพย และการคาการลงทนระหวางประเทศ โดยมหลกการทคลายคลงกน คอ เนนการเลอกปฏบตอยางพอประมาณ มเหตมผล และสรางภมคมกนใหแกตนเองและสงคม

เศรษฐกจพอเพยงควรสรางความพอด 5 ประการ 1) ความพอดดานจตใจ มจตใจเขมแขง พงตนเองได มจตส านกทด เอออาทร ประนประนอม

นกถงผลประโยชนสวนรวมเปนหลก 2) ความพอดดานสงคม ชวยเหลอเกอกลกน รจกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครว

และชมชน 3) ความพอดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รจกใชและจดการอยางฉลาด

และรอบคอบ เลอกใชทรพยากรทมอยใหเกดความย งยนสงสด ระวงไมใหกจกรรมกระทบสงแวดลอม ขยะน าเนาเสย ฯลฯ

209

4) ความพอดดานเทคโนโลย รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมสอดคลองตอความตองการและสภาพแวดลอม พฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาชาวบานของเราเอง กอใหเกดประโยชนกบคนในหมบาน

5) ความพอดดานเศรษฐกจ มงลดรายจาย ยดหลกพออย พอกน พอใชไมใชจายเกนตว เกนฐานะทหามาได หารายไดเพมอยางคอยเปนคอยไป หลกเลยงการกอหน โดยทไมมผลตอบแทนทคมคา

สรปการมชวตทพอเพยง คอ การปฏบตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงเปนการปรากฐานทมนคงและย งยน สอดคลองกบวถการด าเนนชวตของคนไทย เพอน าผลประโยชนสขมาสประชาชนชาวไทย และประเทศชาต

6.1.2 หลกสตร “การท าปยหมกชวภาพ” พนทจงหวดนนทบร เปนพนทท าการเกษตรมาแตดงเดม ซงมการใชปยเคมเปนจ านวนมาก เพอเปนการลดรายจาย จงไดมการจดท าปยหมกขน ซงเกดจากการน าปยอนทรยหรอ ปยธรรมชาตชนดหนงทไดจากการน าเอาเศษวสดตาง ๆ เชน เศษพชทเหลอใชจากไรนาหลงจากการเกบเกยว เศษขยะมลฝอยจากครวเรอนมาหมกพรอมกบมลสตว ในการเตรยมกองปยหมกอาจใสปยเคมลงไปเพอชวยเรงกจกรรมของจลนทรยดน และเปนการเพมคณคาดานธาตอาหารของปยหมกดวย (บางทเรยกวา ปยคอกเทยม) ในชวงระยะเวลาหนงเศษพชเศษขยะเหลานจะเปลยนไปจากรปเดม อนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงทางเคมของจลนทรย เปนผงเปอยยย มสน าตาลปนด าเรยกวา ปยหมก ซงสามารถน าเอาปยหมกนไปใชในการปรบปรงดนไดด มคณสมบตในการปรบปรงดนใหดนโปรงเพมความพรนใหแกดน ท าใหการระบายน าและอากาศในดนดขนทงชวยใหดนอมน า และดดซมธาตอาหารพชดขน ชวยเพมปรมาณ ธาตอาหารใหแกพชทงธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรมใหแกดน ใหพชและจลนทรยเจรญเตบโตและสงเสรมกจกรรมตาง ๆ ไดดขน

วสดอปกรณ คราด มด จอบ เพอเกบเศษวสดหรอซากพชทจะน ามากองรวมกน รถเขน บงก หรอเขงไมไผ ส าหรบใชขนซากสตว และสารเรงเคมทจะน ามากองรวมกน จอบ เสยม พลว ส าหรบปรบพนท หรอขดหลมทจะใชเปนทกองซากสตวและใชส าหรบพลกกลบกองปยหมก ถงน า บวรดน าและสายยางส าหรบใชรดน าใหกบกองปยหมก

การเตรยมเชอจลนทรย (พด.1) ละลายเชอ พด.1 จ านวน 1 ซอง ตอน า 20 ลตร ตงทงไวประมาณ 15 - 20 นาท โดยคนอยเสมอเพอใหเชอจลนทรยกระจายอยางทวถง และเปนการกระตนเชอจลนทรยดวย

การเตรยมเศษพช ถาเปนเศษพชชนเลก (แกลบ ขเลอย ขยมะพราว กากชานออย ซงขาวโพด) ไมตองเตรยมกอน แตถาเปนเศษพชชนใหญ ๆ หรอเปนเสน ๆ ตองเตรยมกอนหมก คอ ตองรดน าใหชมแลวทงไว 1 คน เพอใหวสดดดความชนไวกอนท าปยจะดกวา เพราะถาไมท าเชนน เวลาท าปยหมกจะตองใชน ารดมาก และน าจะชะลางมลสตว และจลนทรยทโรยไวทงไปดวย แตถาวสดเหลานดดความชนไวแลว เพยงพรมน าอกเลกนอย

210

สงทควรค านงในการท าปยหมก ถาใหปยหมกมคณภาพด ควรเลอกสถานทกองปยในทมน าไมทวมขงและอยในทรม หรอมหลงคาคลม แตถาหากกองปยใหญมากแบบทตองใชรถแทรกเตอรกลบกองนน อาจกองปยไวกลางแจง โดยไมมหลงคาคลมกได เนองจากผวชนนอกของกองปยเทานนทถกแสงแดด ถกฝน แตสวนทอยดานในจะถกคลมทบไวอกท

ขนตอนการท าปยหมก 1) การเลอกสถานททจะใชผลตปยหมกมความส าคญ เพอเปนการประหยดแรงงานและ

เวลา จงควรพจารณาดงน ควรเปนบรเวณทอยใกลกบแหลงทมซากพชและซากสตวมากทสด เพอความสะดวกในการขนยาย ควรเปนบรเวณทอยใกลแหลงน า ทงน เพอความสะดวกในการรดน าใหกองปยหมก ควรเปนบรเวณทดอน น าทวมไมถง และมระดบพนราบเสมอกนใหมากทสด

2) การเตรยมวสดทใชในการท าปยหมก 2.1) วสดเหลอใชทางการเกษตร จ าพวกเศษพชตาง ๆ ทเหลอทงไวในไรนา เชน

ฟางขาว เปลอกถว ตนขาวโพด ซงขาวโพด ใบออย ไสปอ ใบไมใบหญาทกชนด กอนน าไปกองควรสบใหเปนชนเลกลง และตากใหแหง

2.2) วสดทางการเกษตรทเหลอใช เชน กากชานออย สบปะรด แกลบขเลอย ขยมะพราว กากเสนใยปอ กากมนส าปะหลง เปลอกผลไม

2.3) เศษขยะมลฝอยทมอยทกครวเรอนทไมมพลาสตก 2.4) วชพชน า เชน ผกตบชวา จอก แหนทมอยในแมน าล าคลอง วชพชบกทกชนด

ทมอยตามไรนา ถาชนใหญหรอยาวเกนไป กอนน าไปใชควรสบใหเปนชนเลกลงและตากใหแหง 2.5) มลสตว ไดแก มลไก (มวสดรองพนมลไก เชน ขเลอย แกลบ ) มลไกไข

(มมลไกเพยงอยางเดยว) มลสกร มลโค มลควาย ฯลฯ 2.6) ปยเคม การเพมปยเคมเพอเพมธาตไนโตรเจนลงในกองปยมความส าคญตอ

การหมกซากพชทมสดสวนของคารบอน/ไนโตรเจน เชน ฟางขาว และตอซงขาวโพด ดงนนการท ปยหมกควรมการใชอตราสวนของซากพช ปยคอกและปยแอมโมเนยซลเฟต เทากบ 100:10:2 การเพมปยฟอสเฟตและโปรแตสเซยมลงไปดวย จะชวยใหคณภาพของปยหมกนนดยงขน ส าหรบปนขาวควรใชประมาณ 20 กโลกรมตอซากพชแหง 1 ตน ปยไนโตรเจนจากปยเคมซงใสลงในกองปย จลนทรยน าไปใช และแปรสภาพใหเปนสารอนทรยไนโตรเจน ประมาณ 1 เดอน หลงจากเรมหมก ปรากฏวามกรดอะมโนในรปน าตาล และกรดอะมโนตาง ๆ ในกองปยมากขน ตอจากนนกาแลคโตซามนกเพมปรมาณขนดวยสารประกอบเหลานขนโดยจลนทรยทเจรญเตบโตในกองปยและจะแปรรปไปเปนประโยชนตอพช

2.7) สารเรงเปนแหลงจลนทรยทมประสทธภาพในการยอยสลายสง จะเปนตวเรงการเกดการยอยสลายใหเรวขน ซงเปนการชวยรนระยะเวลาการท าปยหมก จลนทรยทเกยวของในการยอยสลายอนทรยวตถในกองปยหมกนนมหลายชนด แบงเปนกลมใหญ ไดแก เชอรา แอนตโนมยซส และแบคทเรย

211

หรอใชเชอ พด.1 หมายถง เชอจลนทรยทใชในการท าปยหมก ซงจะเปนตวเรงการยอยสลายของปยหมก ซงผลตโดยกรมทดน แตอยางไรกตาม ถาเกษตรกรไมสามารถหา พด.1 ได กสามารถท าปยหมกไดเชนกนเนองจากเชอจลนทรยดงกลาวมอยในซากพชและซากสตวธรรมชาต

ส าหรบเศษพชและมลสตว สามารถน าไปใชท าปยหมกไดในอตราสวนทตางกนตวอยางตอไปน เปนสตรปยหมกไดผลด

สตรท 1 ขยยมะพราว 1 สวน มลไกเนอ 1 สวน พด.1 (1 ซอง/วสด 1 ตน) สตรท 2 กากชานออย 2 สวน มลไกเนอ 1 สวน พด.1 (1 ซอง/วสด 1 ตน) สตรท 3 เศษหญา หรอฟางขาว หรอเศษพช 4 สวน มลไกเนอ 1 สวน (1 ซอง/

วสด 1 ตน) หมายเหต ถาใชมลไกไข ใหใชครงหนงของมลไกเนอ เศษพชทยบตวนอย ใหใช

1 สวน (ขยมะพราว) เศษพชทยบตวมาก ใหใช 4 สวน (ฟาง และหญา)

ประโยชนของปยหมก โดยชวยเพมปยอนทรยวตถและธาตอาหารท าใหดนมคณสมบต

เหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชสงผลผลตสงขน ปยหมกชวยท าใหดนมคณสมบตเหมาะแกการเพาะปลกดงน

- ดนทมการจบตวกนอยางพอเหมาะตอการเกบและระบายน าและมอากาศถายเท มความรวนซย มธาตอาหารครบถวนทงธาตอาหารหลกและธาตอาหารรอง มอนทรยสารตาง ๆ อยอยางครบถวน เปนแหลงอาหารของจลนทรยในดน ชวยชะลอปรมาณเชอโรคพชบางชนดในดน และ ชวยตานทานการเปลยนแปลงคา pH ของดน

- เพมปรมาณอนทรยวตถใหแกดนและรกษาความอดมสมบรณของดนอยเสมอ - เปลยนสภาพจากดนเหนยวหรอดนทรายใหเปนดนรวน สะดวกแกการไถพรวน

และเหมาะสมแกการเจรญเตบโต - ชวยรกษาความชมชนในดน - ท าใหการถายเทอากาศในดนไดดขน - เพมธาตไนโตรเจนใหกบดนซงเปนธาตอาหารพชทส าคญ

อยางหนงท าใหพชมใบเขยวงาม - ไมเปนอนตรายตอดนแมจะใชปรมาณมากตดตอกนนาน ๆ - ชวยเพมประสทธภาพในการใชปยเคม และสามารถลดอตราการใชปยเคม

212

- ชวยกระตนใหธาตอาหารพชบางอยางในดนทละลายน าไดยาก ใหละลายน าเปนอาหารพชไดดขน

- ปรบสภาพสงแวดลอม ชวยก าจดขยะมลฝอยและวชพชน าทงหลายใหหมดไป 6.1.3 หลกสตร “เทคนคการขยายพนธพช” (การทาบกง/การตอนกง) โดยวทยากร นายวทยา

ลมสถตย อาย 48 ป เกดเมอ 5 มกราคม 2509 ทต าบลบางกระสอ อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ทอยปจจบน 53 หม 5 บลขนศร อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร จบการศกษาจากโรงเรยนวดยอดพระพมล จงหวดนนทบร มประสบการณ การขยายพนธพช 12 ป โดยการตอนกง ทาบกงตดตา เสยบยอด มะมวง มะนาว มะกรด จ าหนายทวไปและจ าหนายทรานตลาดนดสวนจตจกร เปนหมอดนอาสา ป 2553และเปนวทยากรประจ าศนยฯ ศรยวง ตงแตป 2551

จงหวดนนทบรมการปลกพนธไมนานาชนด จงเหนวาการขยายพนธเปนการเพมรายไดใหเกษตรกร วธการทท าใหเกดการเพมปรมาณของตนพชใหมากขน เพอด ารงสายพนธพชชนดตาง ๆ ไวไมใหสญพนธ วธการทนยมปฏบตโดยทวไป ไดแก การทาบกง เปนวธการขยายพนธทใหไดตนพนธดซงมลกษณะทางสายพนธเหมอนตนแมวธหนง โดยกงพนธดจะท าหนาทเปนล าตนของตนพชใหม สวนตนตอทน ามาทาบตดกบกงของตนพนธด จะท าหนาทเปนระบบรากเพอหาอาหารใหกบตนพนธด

วสดอปกรณทใชในการทาบกง มดบาง หรอมดทใชส าหรบขยายพนธ กรรไกรตดแตงกง แผนพลาสตกขนาด 0.5x 12 นว หรอเทปพลาสตกส าเรจรปเปนมวน ตนตอหรอตนทาบ เชอกหรอลวด

วธท า/ขนตอน การทาบกง แบงออกเปน 2 แบบ คอ 1) การทาบกงแบบประกบ การทาบกงแบบนทงตนตอและกงพนธดตางกยงมราก

และยอดอยท งค มกใช ในการทาบกงไมผลทรอยแผลประสานกนชา เชน การทาบกงมะขาม ส าหรบวธการทาบกงม 3 วธ ดงน

1.1) วธทาบกงแบบฝานบวบ คอ เลอกตนตอและกงพนธดใหบรเวณทจะทาบมขนาดพอ ๆ กนและลกษณะเรยบตรง เฉอนกงพนธดเขาไปในเนอไมเลกนอย รอยแผลยาวประมาณ 1 - 2 นว ลกษณะแผลรอยเฉอนคลายรปโล เฉอนตนตอในท านองเดยวกน และใหมความยาวเทากบแผล บนกงพนธด มดตนตอและยอดพนธดเขาดวยกนโดยจดแนวเยอเจรญใหสมผสกนมากทสด และพนรอบรอยดวยพลาสตกใหแนน

1.2) วธการทาบกงแบบเขาลน เปนวธทคลายวธแรกแตตางตรงทรอยแผลของตนตอและกงพนธดจะเขาลน เพอใหสามารถสอดเขาหากนได คอ เลอกตนตอและกงพนธด ใหบรเวณทจะทาบมขนาดพอ ๆ กน เฉอนตนตอใหมแผลเปนรปโลยาวประมาณ 1 - 2 นว พยายามเฉอนใหเรยบอยาใหเปนคลน จาก 1/3 ของปลายรอยแผลทเฉอนน เฉอนใหเปนลนลงมาเสมอกบโคนรอยแผลดานลาง เฉอนกงพนธดในลกษณะเดยวกน แตใหลนทเฉอนกลบลงในลกษณะตรงกนกบลนของตนตอ สวมลน

213

ของตนตอและกงพนธดเขาดวยกน โดยจดใหแนวเยอเจรญสมผสกน และพนรอบรอยแผลดวยพลาสตกใหแนน

1.3) วธการทาบกงแบบเสยบ เปนวธทาบกงทแปลงมาจากวธการทาบกงแบบประกบ โดยจะท าการตดยอดตนตอออกใหเหลอสนประมาณ 3 - 5 นว เพอลดการคายน า ส าหรบวธทาบแบบเสยบทนยมปฏบตกน

2) การทาบกงแบบฝานบวบแปลง เปนวธทนยมใชกนมากเพราะสามารถท าไดรวดเรว และใชกบพชทวไปได พชทนยมใชวธทาบแบบน ไดแก มะมวง ขนน ทเรยน เปนตน คอ น าตนตอขนไปทาบ โดยกะดบรเวณทจะท าแผลทงตนตอและกงพนธด เฉอนกงพนธดเปนรปโลเขาเนอไมเลกนอย และใหแผลยาวประมาณ 1.5 - 2 นว เฉอนตนตอเฉยงขนเปนปากฉลามใหแผลยาวเทากบแผลทเตรยมบนกงพนธด น าตนตอประกบกบพนธด โดยใหแนวเยอเจรญทบกนดานในดานหนง หรอทงสองดาน พนรอบรอยแผลดวยพลาสตกใหแนนและมดตนตอเขากบกงพนธด

การปฏบตดแลหลงจากท าการทาบกงแลว - ควรใหน าแกตนแมพนธกงพนธดอยาสม าเสมอ พรอมกบสงเกตดน าในตมทาบททาบ

แบบประกบซงมกจะแหงจงตองใหน าโดยการใชหวฉดฉดน าเขาไปในถงตมทาบบางในบางครง ส าหรบตมทาบแบบเสยบมกจะไมพบปญหาตมทาบแหงเทาใดนก ยกเวนท าการทาบในฤดแลง

- กรณทสวนยอดกงพนธดหลงจากทาบแลวมโรคและแมลงเขาท าลายควรก าจด โดยการฉดพนสารเคมก าจดโรค และแมลง

- กรณทมพายหรอฝนตกหนกตองหาไมมาพยง หรอค ากงไวเพอไมใหกงพนธททาบหกได

- กรณทท าการทาบหลายตมในกงเดยวกนควรตองหาไมค า หรอเชอกโยงไวกบล าตนเพอไมใหกงใหญหกเสยหาย

ลกษณะของกงทาบทสามารถตดไปช าได คอ กงทาบมอายประมาณ 45 - 60 วน สงเกตรอยแผลของตนตอและกงพนธดวาประสานกนด เปลยนเปนสน าตาล กระเปาะหรอตมทาบมความชนพอประมาณ (คอนขางแหง) กระเปาะหรอตมทาบมรากออกมาใหมเหนชดรากเปนสน าตาล และปลายรากมสขาว

วธการตดกงทาบ ใหตดกงพนธดตรงระดบกนกระเปาะหรอตมทาบเพอสะดวกตอการยายช า และชวยท าใหรอยตอของแผลไมหก หรอฉกเนองจากน าหนกของสวนยอดพนธด เพราะสวนโคนกงพนธดทยาวเลยรอยแผลชวยพยงน าหนกของสวนปลายยอดพนธดเอง

การช ากงทาบ เมอตดกงทาบจากตนพนธด ใหน ามาแกะเอาแถบพลาสตกออก แลวช าลงในถงพลาสตกสด าขนาด 8 x 10 นว หรอกระถางดนเผาขนาดเสนผาศนยกลาง 8 นว ทบรรจดวย ขยมะพราวลวน ๆ หรอดนผสม ปกหลกและผกเชอกกงทาบใหแนน น าเขาพกไวในโรงเรอน หรอทรม

214

รดน าใหชม ทงไวประมาณ 15 - 20 วน หรอจนกงพนธดเรมแตกใบใหม จงน าไปปลก หรอจ าหนายได ส าหรบการช ากงพนธดททงใบงาย (ขนน กระทอน ควรพกไวในโรงเรอนทมความชนสง เชน กระโจมพลาสตก หรอโรงเรอนระบบพนหมอกจะชวยลดปญหาการทงใบของพชนนลงได

ประโยชน เปนการเพมรายได เพราะเปนทตองการของตลาด การตอนกง คอ การท าใหกงออกรากในขณะทกงนนยงตดอยกบตนแม เมอออกราก

แลวจงตดออกไดเปนตนใหม การตอนกงอาจเปนการขยายพนธทเกดขนตามธรรมชาต เชน สตรอเบอรร หรอเปนการชกน าใหกงเกดรากดวยฝมอมนษยกได มวตถประสงค เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบหลกการในการตอนกง สามารถจ าแนกวธการตอนกงแบบตาง ๆ ได มความรความเขาใจเกยวกบปจจยตาง ๆ ทมผลตอความส าเรจในการตอนกง

เหตทใชการตอนกง เมอตองการขยายพนธพชชนดทขยายพนธดวยวธนอยแลวตามธรรมชาต เชน สตรอเบอรร ใชขยายพนธพชทช ากงแลวออกรากไมงายนก และสายตนมคณคาคมกบตนทนและคาแรงในการตอน เชน ล าไย ลนจ ขยายพนธดวยการตอนกงแบบควน การตอนกงสามารถขยายพนธไดตนขนาดใหญในเวลาไมนานนก ใชในกรณทตองการตนพชขนาดใหญจ านวนไมมากและใชอปกรณนอย โดยเฉพาะเมอไมมปญหาเรองพนทปลกตนแมกลางแจง

วธการในการตอนกง - การตอนกงแบบทบกง ใชกงอาย 1 ป ทสามารถโนมลงใหทาบกบดนไดแลวใชดนกลบ

ชวงกลางกงใหปลายยอดโผลเหนอดน การบากหรอควนเปลอกตรงบรเวณททบดวยดนจะชวยใหออกรากไดดขน การผลตกงตอนดวยการทาบกงสามารถผลตไดนานหลายปโดยสรางแปลงปลกตนแมแลว เวนระยะระหวางแปลงใหหางเพอมเนอทพอส าหรบโนมกงทางดานขางแลวกลบดน

- การตอนกงแบบทบกงหลายชวง เหมอนการตอนกงทบกงแตกลบดนหลายตอน ใชกบพชทมกงยาวและออนพอทจะกลบหลายตอนได การควนกงแลวเอาดนกลบหลายตอนจะท าใหไดหลายตน วธนไมนยมใชขยายพนธเปนการคา มกใชกบผปลกสมครเลนมากกวา ปจจยทมอทธพลตอการเกดรากในกงตอน

ธาตอาหาร เนองจากกงทยงตดอยกบตนแมท าใหไมมปญหาการขาดน าและธาตอาหารทางทอน า ปกตจะมการตดทออาหารโดยการควนกง การตดแฉลบ หรอโนมกงลงกบดน ท าใหมคารโบไฮเดรต มาสะสมอยเหนอบรเวณรอยควนหรอรอยตด การชกน าใหเกดรากไดรบอทธพลจากปจจยหลายอยาง

การหลกเลยงสภาพทไมเหมาะสม กงทยงตดอยกบตนแมท าใหไมมปญหาการขาดน า เชนทเกดกบกงช า กงตอน ไดรบอาหารและคารโบไฮเดรตจากตนแมอยางตอเนอง ไมมปญหาการชะลางธาตอาหาร วธการตอนจะไมมปญหาเรองใบรวงเลย

215

การปฏบตตอกง การชกน าใหเกดรากท าไดหลายวธ วธเหลานตดตอนการเคลอนทของสารอนทรยจากใบและยอดทก าลงเตบโตมายงบรเวณทต าลงมา สารเหลาน ไดแก คารโบไฮเดรต ออกซเจน และปจจยตาง ๆ ส าหรบเจรญเตบโตมาสะสมอยเหนอบรเวณทตด หรอควน และเกดรากเชนเดยวกบในกงช า

การไมไดรบแสง โดยปกตทกวธของการตอนกงจะท าใหบรเวณทเกดรากมด หรอไมไดรบแสง

การปรบสภาพทางสรระ การเกดจดก าเนดรากและการพฒนาของรากระหวางการตอนกงอาจเกยวของกบสภาพเฉพาะทางสรระวทยาในกงช าทสมพนธกบฤดกาล มการตอนกงหลายวธทเวลาในการตอนกงเกยวของกบการเคลอนยายของคารโบไฮเดรตและสารอน ๆ มายงรากในตอนสนฤดกาลเตบโต

การท าใหออนวยใหม การตดกงลงต าดงทปฏบตในการตอนสมโคน และท าใหเกดกงใหมจากโคนตน ทกปนนเหมอนกบการตดกงเปนพมต า เพอท าใหตนอาจกลบออนวยใหมและท าใหกงเหลานน ออกรากไดดเมอน ามาปกช า

6.1.4 หลกสตร “การน าวสดเหลอใชมาท าใหเกดประโยชน” การเพาะเหดฟางในตะกราพลาสตก โดยนางสาวอจฉราวรรณ นอยกล า อาย 41 ป จบการศกษาปรญญาโท การศกษาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาพชสวน มหาวทยาลยเชยงใหม ทอยปจจบน 3/3 หม 8 ต าบลบางกระสอ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร มความช านาญในดานการเพาะเหดตาง ๆ เพราะวจยเรองนมาโดยตรง ปจจบนท างานท ส านกเทคโนโลยชวภาพการผลตปศสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ “เหดฟาง” พชอาหารโปรตนททกคนนยมบรโภคเปนเหดยอดนยม และเปรยบเสมอนเหดทอยคกบวถชวตของเกษตรกร ซงสวนใหญท านาและน าฟางมาเพาะเหด หลงเสรจสนฤดท านา และเปนพชชนดหนงทใหผลผลตเรว คอ ภายใน 2 สปดาหเทานน มวธการเพาะหลายวธ เชน เพาะแบบกองเตย เพาะแบบกองสง เพาะในโรงเรอน และเพาะในตะกรา

วสดอปกรณ ตะกราพลาสตกสงประมาณ 1 ฟต ตาหางประมาณ 1 ตารางนว เชอเหดฟาง ขเลอย อาหารเสรม (มลสตวผสมร า อตรา 1:1) แปงขาวสาล วสด - อปกรณอ านวยความสะดวก ไดแก บวรดน าชนดฝอยละเอยด เกรยงไม (ส าหรบอดวสดเพาะเหด มด ไมไผ แผงจาก แผงเหลกใชพรางแสงแดด และปองกนลม) โครงไมไผทรงสมไก

216

ขนตอนการเพาะ เรมจากน าขเลอยมาใสในตะกลาพลาสตกสงประมาณ 2 - 3 นว ใชมอหรอไมกดใหแนน จากนนน าเอาอาหารเสรมโรยชดดานในของตะกลาเปนวงกลม กวางประมาณ 1 ฝามอ ซงใชประมาณ 1 ลตรตอชน แลวน าเชอเหดฟางออกจากถง น าไปคลกกบแปงขาวสาล พอตดผวนอก เพอเปนอาหารเสรมระยะแรกทชวยกระตนใหเชอเหดเจรญไดด แลวโรยทบอาหารเสรมอกชนหนง ท าเปนชน ๆ ลกษณะนจนเตมตะกราพลาสตก รดน าใหชม (หากกอนเชอเหดทน ามาเพาะยงชมอยกไมตองรดน า แตหากแหงกรดน าใหชม) จากนนควบคมอณหภมใหเหมาะสมส าหรบการเกดดอกเหด โดยการปดโรงเรอนใหมดชด เชน ดานลางควรใชอฐทบผาพลาสตกไว เพอปองกนพลาสตกเปดออก ภายในโรงเรอนควรตดเทอรโมมเตอร ส าหรบวดอณหภมในชวง 1 - 4 วนแรก ตองควบคมอณหภมในกระโจม หรอในโรงเรอน ใหอยในระดบ 37 - 40 องศาเซลเซยส หากอณหภมสงเกนไปใหเปดชองระบายอากาศดานบนของโรงเรอนออกโดยใชวสดพรางแสงคลมหรอรดน ารอบ ๆ โรงเรอน เมอครบ 4 วน ใหเปดผาพลาสตกหรอประตโรงเรอนอยางนอย 2 - 3 ชวโมง เพอใหมการถายเทอากาศ (ออกซเจน) เพอใหเสนใยเหดฟางสรางจดก าหนดออก ถาวสดแหงเกนไปรดน า หรอทเรยกวา การตดใยเหด ในระหวางวนท 5 - 8 ตองควบคมอณหภมภายในโรงเรอนใหอยระหวาง 28 - 32 องศาเซลเซยส ซงในชวงนจะมการรวมตวของเสนใยเปนดอกเลก ๆ จ านวนมาก เมออายได 9 - 12 วน กเกบดอกเหดได

ประโยชน เหดเปนอาหารทมโปรตนสงชนดหนงไวรบประทานในครวเรอน ทงสดและปลอดภย ลดความยงยากในการสรางโรงเรอน โดยการใชตะกราแทน รวมทงเปนการพงพาตวเอง ลดรายจาย เพมรายได ใชเวลาวางใหเปนประโยชน สามารถทจะประยกตใชวสดอน ๆ ทเหลอมาท าอกได

ตนทนการเพาะเหดฟางในตะกรา ประมาณ 50 บาท/ตะกรา (ตะกรา 35 บาท เชอเหด 6 บาท ขเลอย 3 บาท อาหารเสรม/แปงขาวสาล 3 บาท)

ผลผลตการเพาะเหดในตะกรา 0.5 - 1 กโลกรม/ตะกรา ราคากโลกรมละ 60 บาท

6.1.5 หลกสตร “การท าน าสมควนไม” คอ ควนทเกดจากการเผาถานในชวงทไมจะเปลยน เปนถาน เมอท าใหเยนลงจนควบแนนแลวกลนตวเปนหยดน าของเหลวทไดนเรยกวา น าสมควนไม มกลนไหม สวนประกอบสวนใหญเปน กรดอะซตก มความเปนกรดต า มสน าตาลแกมแดง น าสมควนไมททงไว ในภาชนะพลาสตกประมาณ 3 เดอน ในทรมไมสนสะเทอนเพอใหไดน าสมควนไมทตกตะกอน และแยกตวเปน 3 ชน คอ น ามนลอยอยทผวน า น าสมควนไม และน ามนทาร (ตกตะกอนอยดานลาง) แยกน าสมควนไมมาใชประโยชนตอไป การเกบน าสมควนไมจะไมเกบทนทหลงจากทจดไฟหนาเตา ตองใหมควน

217

บาออกมากอน ควนบา คอ ควนสสม ๆ จะเกดขนเมอเวลาผานไป 2 - 3 ชวโมง เลกเกบตอนทน ามนสด าเรมออก

ประโยชนและการน าน าสมควนไมไปใชประโยชน น าสมควนไมมสารประกอบตาง ๆ เมอน าไปใชประโยชนทางการเกษตร จะมคณสมบต เชน เปนสารปรบปรงดน สารปองกนก าจดศตรพช และสารเรงการเตบโตของพช นอกจากน มการน าน าสมควนไมไปใชประโยชนในอตสาหกรรม เชน ใชผลตสารดบกลนตวผลตสารปรบผวนม ใชผลตยารกษาโรคผวหนง

น าสมควนไม มความเปนกรดสง ดงนน กอนทจะน าไปใชควรจะน ามาเจอจางใหเกดสภาวะทเหมาะสมกบวตถประสงคของการใชงาน ดงน อตราสวน 1: 20 (ผสมน า 20เทา) พนลงดนเพอฆาเชอจลนทรยทไมเปนประโยชนและแมลงในดนซงควรท ากอนการเพาะปลก 10 วน อตราสวน 1: 50 (ผสมน า 50เทา) พนลงดนเพอฆาเชอจลนทรยทท าลายพชหากใชความเขมขนทมากกวานรากพชอาจไดรบอนตรายได อตราสวน 1: 100 (ผสมน า 100 เทา) ราดโคนตนไมรกษาโรคราและโรคเนา รวมทงปองกนแมลงมาวางไข อตราสวน 1: 200 (ผสมน า 200 เทา) พนใบไมรวมทงพนดนรอบ ๆ ตนพชทก 7 - 15 วน เพอขบไลแมลงและปองกนเชอราและรดโคนตนไมเพอเรงการเจรญเตบโต อตราสวน 1: 500 (ผสมน า 500 เทา) พนผลออน หลงจากตดผลแลว 15 วน ชวยขยายผลใหโตขนและพนอกครงกอนเกบเกยว 20 วน เพอเพมน าตาลในผลไม อตราสวน 1: 1,000 (ผสมน า 1,000 เทา) เปนสารจบใบเนองจากสารเคมสามารถออกฤทธไดดในสารละลายทเปนกรดออนๆชวยเสรมประสทธภาพของสารเคมท าใหสามารถลด การใชสารเคมมากกวาครงดวย

ปองกนแมลงศตรพช 1 : 5 , 1 : 10 ส าหรบการน าไปฆาเชอในดน ราดท าลายปลวก และมดได 1 : 20 , 1 : 30 รดในหนาดนฆาเชอจลนทรยทไมมประโยชนและแมลงในดน บ ารงผวดนกอนท าการเพาะปลก 10 วน ใชในปรมาณ 6 ลตร ตอ 1 ตร.ม.

1: 50 พนลงดนฆาเชอจลนทรยทท าลายพชหากเขมขนมากกวานรากพชอาจไดรบอนตรายได น าสมควนไมมน ามนทาร และยางเรซนอยมาก ทสงกลนเหมนคลายควนไฟ รบกวนแมลงทมพษ เชน ตะขาบ ปลวก มด แมงปอง และสตวตาง ๆ น าสมควนไมมคณสมบตในการตอตาน หรอลดการผลตแอมโมเนยจงสามารถน าไปใชลดกลนเหมนในคอกสตว ในอตราสวนไมเขมขนนกรดบรเวณโคนตนไลไสเดอนมะเขอเทศ ราดโคนตนไมรกษาโรคราและโรคเนา รวมทงปองกนแมลงมาวางไข

1: 100 ใชฉดพนถงขยะปองกนกลนและแมลงวน ใชดบกลนในหองน าหองครว และบรเวณชน

1: 100 กลนฉนชวยขบไลแมลงวน ชวยเพมปรมาณเชอราและแบคทเรยทมประโยชนในการเรงการหมกสารชวภาพ คอสามารถยนระยะเวลาในการหมกลงอกครงหนงของการหมกสารชวภาพโดยปกต

218

1 : 200 , 1 : 300 ผสมลงไปในอาหารสตว เมอสตวกนเขาไป จะชวยปรบระดบแบคทเรยในล าไส เพอชวยในการดดซมสารอาหารไดดถาเปนไกเนอไกจะเจรญเตบโตไดด เนอไกเปนส ชมพ

1: 200 พนใบไมรวมทงพนดนรอบ ๆ ตนพชทก ๆ 7-15 วน เพอขบไลแมลงและปองกนเชอราและรดโคนตนไมเพอเรงการเจรญเตบโต ฉดพนใบ ฆาเชอรามะเขอเทศ รดบรเวณโคนตน กนรากเนา ฉดพนใบแตงกวา กนเชอรา รดบรเวณโคนตนกนรากเนา รดบรเวณโคนตนสตรอเบอร ไสเดอนฝอย

1 : 300 ฉดพนใบพรก ลดการรวงโรยของดอก ฉดพนใบขาวโพดขบไลแมลง 1 : 500 , 1 : 1000 พนผลออน หลงจากตดผลแลว 15 วน ชวยขยายผลพนอกครง

กอนเกบเกยว 20 วน เพอเพมน าตาลในผลไม ชวยลดไนโตรเจนสวนเกนกระตนพชชนดใหรสหวาน 1 : 800 รดแทนน าปกต ผกทมระยะปลกสน ๆ กอน หรอหลงแตกยอดออน 1 : 1000 เปนสารจบใบเนองจากสารเคมสามารถออกฤทธไดดในสารละลายทเปน

กรดออน ๆ ชวยเสรมประสทธภาพของสารเคมท าใหสามารถลดการใชสารเคมมากกวาครง 1 : 1500 รดแทนน าปกต ไลไสเดอนในตนฝอยพรกไทยเขยว ขบไลแมลงกะหล าปล

ผกกาดขาว สารประกอบอนทรย น าสมควนไมสามารถน าไปใชประโยชน มคณสมบต เปนสาร

ปรบปรงดน สารปองกน ไลก าจดแมลงศตรพช รกษาโรคพชบางชนด เรงการงอกและการเจรญเตบโตของพช ฆาเชอโรคได ฆาเชอราทเปนพษ ฉดพนคอกสตว ลดกลนในคอก

ประโยชนในอตสาหกรรม ใชผลตสารดบกลนตว สารปรบผวนม ยารกษาโรคผวหนง ถพนบาน หองน า ยบย งกลนไดด

การน าน าสมควนไม ไปใชดานอน ๆ ความเขมขน 100 เปอรเซนต ใชรกษาแผลสด แผลถกน ารอน น ากดเทา เชอราทผวหนง ผสมน า 20 เทา ลาดปลวก และมด ผสมน า 50 เทา ใชปองกนปลวก มดและสตวตาง ๆ เชน ตะขาบ แมงปอง ผสมน า 100 เทา ฉดพนถงขยะเพอปองกนกลนและแมลงวน ใชดบกลนในหองน าหองครวและบรเวณชนเปยก

219

6.1.6 หลกสตร “เตาเผาถานชวมวล” ยคทพลงงานมราคาแพง ครวเรอนรวมถงอตสาหกรรมขนาดยอมตางมองหาอปกรณ ทลดการใชพลงงาน ลาสดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ไดผลตเตาชวมวลเพมประสทธภาพการเผาไหม จากวสดเหลอทงทางการเกษตรใชแทนแกสหงตม กรมพฒนาพลงงานฯ ไดออกแบบเตากาซชวะมวลเพอใชหงตนในครวเรอน โดยน าเศษกงไมซงขาวโพด กะลา ฯลฯ มาผานกระบวนการเผาไหมสมบรณท าใหไดแกสมเทนใชเปนเชอเพลงหงตม แถมลดปรมาณควน ไมกอมลพษการผลตเตาชวมวล เรมผลตหลายรน ตงแตป 2547 จนกระทงปจจบนมการทดสอบดานความปลอดภยและใชงานจรงแลวในหลายพนททวประเทศเตากาซชวมวล มประสทธภาพในการเผาไหมสงกวาเตาทวไปโดยใชเชอเพลงทเปนวสดเหลอทงจากจากการเกษตร เชน กงไม ซงขาวโพด เหงามนส าปะหลง และกะลามะพราว โดยเปลยนเชอเพลงเปนกาซคารบอนมอนออกไซด กาซไฮโดรเจน และกาซมเทน จากปฏกรยาการเผาไหมอยางตอเนอง ถง 2 ครงน าไปใชเปนแกสหงตมแทนแกสแอลพจ กาซมเทนทไดสามารถน าไปใชในการหงตมไดทนท หลงจากใสเชอเพลงบรเวณดานบนของเตา เมอเกดการเผาไหมจะไดอณหภมสงถง 400 องศาเซลเซยส ปรมาณเชอเพลง 1 กโลกรม สามารถเปลยนเปนพลงงานใชไดนาน 30 - 45 นาท เตาธรรมดาทวไปใชฟนและถานเปนเชอเพลง ลกษณะการเผาไหม เปนแบบครงเดยว ประสทธภาพในการใชเปนเชอเพลงหงตมจงคอนขางจ ากด แตหากใชเตาชวมวลทมการเผาไหมสมบรณจะไดพลงงานความรอนทดกวา ปจจบนเตากาซชวมวลไดพฒนาเพมเตมในเรองของความปลอดภยโดยเปลยนวสดจากเหลกหมตวถงมาเปนแผนอะลมเนยมซงชวยปองกนความรอนไดดกวา

ขอดของเตา - ใชเชอเพลงไดหลายหลากมากไมวาจะเปนไมฟน ใบ กง กาน ซงขาวโพด ฟางขาว

แกลบ ตอมนส าปะหลง หรอเสนใยพช ตลอดจนมลสตวแหง ลวนน ามาใชเปนเชอเพลงไดทงสน อกทงยงไมจ าเปนตองสบซอยใหเปนชนเลกชนนอยแตอยางใด ขอเพยงแคอยาใหมขนาดความยาวเกนกวา 30 เซนตเมตร กเปนอนใชได

- ประหยดทงเชอเพลงและคาใชจาย เตาแกสไบโอแมส ชนดนสามารถยดเวลาการเผาไหมออกไปไดเปนเวลานานกวาปกต ใหปรมาณความรอนสง จากผลการทดสอบเปรยบเทยบการใชงานจากไมฟน 3 กโลกรมเผาไหมใหความรอนนานถง 3 - 4 ชวโมง แตไมฟนปรมาณเดยวกนนเมอใชกบเตาไฟธรรมดา กลบเผาไหมใหความรอนแค 36 นาท เทานน

- รปแบบทนสมยจากการใชเทคโนโลยใหมทสามารถประหยดพลงงานจากระบบการเผาไหม 2 ขนตอน ใหพลงความรอนสง ปราศจากเขมาควนไฟ ท าความสะอาดงาย

- ใชงานไดทงในอาคารบานเรอนทงตวเมองและชนบท ตลอดทงรานคา รานอาหาร - ลงทนครงเดยว ซอแตตวเตา สวนเชอเพลงนนสามารถหาไดจากแหลงธรรมชาต

โดยไมตองซอหาใหเปลองเงน

220

6.1.7 หลกสตร “การท าเตาถานขนาด 200 ลตร” การสรางเตาเผาถานโดยใชถงน ามน 200 ลตร ตองเลอกสถานทในการสรางเตาโดยควรเปนทดอนและโลง ควรอยหางจากบานเรอนอยางนอย 50 เมตร จะมหลงคาคลมกไดอายงานจะนานขน อยใกลแหลงไมฟนหรอวตถดบ ทส าคญคอตองปลอยควนออกสทโลงไดสะดวก บรเวณรอบ ๆ ควรมตนไมเยอะ ๆ เพอดดซบควน

วสด สวนประกอบ ถงน ามน 200 ลตร 1 ถง มฝาเปดดานบนไดกด (สะดวกในการท าไมตองตดฝา) ทอใยหน เสนผานศนยกลาง 4 นวยาว 1 - 1.5 เมตร 1 ทอ (ใชท าเปนปลองควน) ขอใยหน 90 เสนผานศนยกลาง 4 นว (ส าหรบเชอมตอตวเตา กบปลอง) กระเบองหรอสงกะส 4 - 5 แผน (ส าหรบท าผนงเตา ดานขางและดานหลง) อฐบลอก 5 กอน (ส าหรบท าปากเตา) ไมหนาสาม ยาว 1 เมตร 8 ทอน เสยมปลายใหแหลม (ไวท าเสาค ายงผนงเตา) ไมไผล าตรง 1 ล าเสนผานศนยกลาง 3 นว ยาวอยางนอย 5 เมตร (รองน าสมควนไม) ดนหรอทราย (ท าฉนวนหมรอบเตา) ดนเหนยวผสมขเถาแกลบ (ใชเปนยาแนวรอยตอตาง ๆ) ขวดน าตดปากใสน าสมควนไมน าลวดรอยเปนหหวดวย เพราะน าสมเปนกรดถาภาชนะเปนโลหะ กรดจะกดโลหะท าใหน าสมควนไมคณภาพไมด

ขนตอนการเตรยมอปกรณ - น าถงน ามน 200 ลตร ฝาเปดดานบนเจาะรเปนสเหลยม 20 x 20 ซม. สวนกนถงให

เจาะรกลม เสนผานศนยกลางใหญกวา 4 นว เลกนอย เพอใหใสของอไดสะดวก - ของอใหเจาะร 1 นว มมฉากดานนอกเพอใชระบายน าทเกดจากควนในทอ - น าไมไผเจาะทะลปลองตดปากเฉยง 45 องศา ดานหนง วดหางจากปากดานบนเจาะร

ดวยเลอย กวาง 2 เซนตเมตร ไวรองน าสมควนไม - ผาหนา หรอกระสอบปาน มาพนรอบไมกระบอกหางจากรไมขนไปเลกนอย - ผาท าเปนลกประคบใหญพอทจะปดปากทอใยหนใหสนทโดยใสทรายไวผกปาก

ใหแนน และเศษผาอกผนหนงหนาพอประมาณไวปดปากปลองกบทอไมไผ ขนตอนการประกอบเตา - น าถงน ามนมาวางนอนใหรกลมทายเตาอยดานลาง และหาไมหนนดานหนาเตา

(ฝาเปดดานบนถง) สงกวาเลกนอยเพอชวยเรองการระบายน าและการไหลเวยนของอากาศดขน - วดระยะหางออกจากตวถงขางละ 20 ซม. เพอตอกเสาค ายนหลกดานละ 2 ตน หรอ

มากกวาตามความเหมาะสม - ประกอบผนงเตาดวยสงกะส หรอกระเบองโดยใหเสาค าอยดานนอกผนงอยดานใน

221

- ตกดนหรอทรายเทใสระหวางขางถง 2 ขาง และผนงเตาพอควรไมใหผนงลม - ประกอบของอใยหนทรกลมดานทายเตาเพอท าเปนปลองควน ใชดนเหนยวผสม

ขเถาแกลบผสานรอยตอ ระหวางของอกบถงไดระดบแลวก ตอกไมหลกกนไมใหของอถอยออก - น าทอไยหนตอบนของอทายเตาใหตรงแลวผสานรอยตอดวยดนเหนยวผสมขเถาแกลบ

ใหสนท ใชลวดผกทอไยหนกบไมหลกไวไมใหเคลอน ผสานรอยตอดานในถงกบของอใยหนดวย - ปดผนงดานทายเตาดวยการตอกหลกหางจากทายเตา 10 - 15 เซนตเมตร - ตกดนหรอทรายถมระหวางผนงทง 3 ดาน ใหเตม เปนฉนวนเตา - ตดแผนสงกะส หรอกระเบองใหกวางพอทจะปดผนงดานขางของหนาเตาแลวตอก

หลกกนไวทงซายและขวาปองกนไมใหดนฉนวนพงลงมา เตาหลงหนงเมอประกอบเสรจแลวสามารถเผาถานไดเปนรอยครง จนกวาตวถงน ามนจะผ ซงอาจนานกวา 2 - 3 ป ขนอยกบการใชงาน

6.1.8 หลกสตร “การผลตน าสกดชวภาพ” เกษตรกรในพนทจงหวดนนทบร มการพงสารเคมในการปองกนและขบไลแมลงศตรพช เพอเปนการลดรายจายเพมรายไดจงไดมการจดท าน าสกดชวภาพ ซงเกดจากการหมกพชอวบน า เชน ผก ผลไม ดวยน าตาลในสภาพไรอากาศจนไดจลนทรยและสารอนทรยหลากหลายชนด

วสดอปกรณ เศษอาหาร พช ผก ผลไมทอวบน า 3 กโลกรม กากน าตาล หรอน าตาลทรายแดง 1 กโลกรม ถงพลาสตกมฝาปดหรอถงพลาสตก

วธท า / ขนตอน น าเศษพชทเตรยมไว ถาชนใหญใหสบเปนชนเลก ๆ น าไปบรรจในถงทเตรยมไว แลวโรยน าตาลทรายแดงหรอกากน าตาลสลบกนเปนชน ๆ กดทบใหเศษพชแนน ปดฝาภาชนะหรอถงพลาสตก อยาใหอากาศเขาไดเพราะจลนทรยไมตองการอากาศ หมกไว 14 - 15 วน กไดน าสกดชวภาพ หรอหวเชอจลนทรย

วธการใช น าสกดชวภาพ 2 ชอนโตะตอน า 1 ปบ (20 ลตร) รดหรอฉดพนเวลาเยนสม าเสมอทก ๆ 5 หรอ 7 วน ในพชผก ไมดอกไมประดบ หรอทก 10 วน ในไมผล เรมฉดพนเมอเรมงอก กอนทแมลงจะรบกวน ในดนหรอแปลงปลกตองมอนทรยวตถอยางเพยงพอ เชน ปยคอก ปยหมก หญาแหง

ประโยชน ลดการใชสารเคม เปนการลดรายจายเพมรายได

222

สารสกดจากสมนไพร วสดอปกรณ ถงพลาสตก ขนาด 200 ลตร น าตาลทรายแดงหรอกากน าตาล 12 กโลกรม

ใบสะเดาแก 4 กโลกรม ใบตะไครหอม 3 กโลกรม ขาแก 4 กโลกรม บอระเพด 20 กโลกรม เปลอกล าตน เปลอกหมเมลดใบแกของมะมวงหมพานต 10 กโลกรม น าสะอาด

วธท า น าสวนผสมทเปนสมนไพร หน ทบ หรอสบใหละเอยด น ามาผสมกบกากน าตาล น ามาหมกในถงพลาสตกปดฝา โดยคนทก 1 - 3 วน หมกได 7 - 10 วน เตมน าสะอาดใหทวมวสดหมก หมกตออก 2 - 3 วน น าไปใชได น าสารสกดจากสมนไพรทได 10 ชอนโตะ ผสมน า 20 ลตร หรอ 1 ลตรตอน า 200 ลตร และน าสกดชวภาพ 2 ชอนโตะ ฉดพนในนาขาวหรอพชทปลกเพอปองกนก าจดแมลงศตรพชชวงเรมระบาด (ควรผสมเชอกบน าสะอาดไว 1 คน แลวกรองดวยผาขาวบางกอนน าไปฉดพน)

6.1.9 หลกสตร “การปลกมะนาวนอกฤด” จากสถานการณปจจบน การผลตหรอผลผลตมะนาว ทออกในชวง ระหวางเดอนมนาคมและเมษายน เรยกกนทวไปวา "มะนาวหนาแลง" ทมนอยไมเพยงพอตอความตองการของตลาด ซงยอมเปนสงทแนนอนวา เมอผลตผลของมะนาวทเขาสตลาดมปรมาณนอยถงนอยมาก สงผลใหราคามะนาวทเกษตรกรจ าหนายไดมราคาสงมากขนหลายสบเทาตว วงจรดงกลาวนไดเกดขนซ าแลวซ าเลาตดตอกน การผลตมะนาวนอกฤดใหประสบผลส าเรจนน ไมมสตร ส าเรจรป ทงนตองเขาใจถงธรรมชาต ของตนมะนาวเปนอยางดเสยกอน รวมทงมการจดการดานเขตกรรมตาง ๆ อยางถกตอง

ในรอบ 1 ป ตนมะนาวทออกตามฤดกาลนนสามารถใหผลผลตไดถง 2 ครง โดยครงแรก (วงจรท 2) ตนมะนาว มการออกดอก ในชวงระหวางเดอนสงหาคม - กนยายน อายของผลมะนาวทน ามาใชประโยชนจากน าคนไดนบตงแตออกดอกจนถงเกบเกยวอยระหวาง ประมาณ 4.5 - 5.5 เดอน โดยในระยะเรมแรกเมอเปลอกเรมบางลง ซงตรงกบระยะทผลมขนาดโตพอทเกบเกยวไดแลวเมอประมาณ 4.5 เดอน และเรมเปลยนเปนสเขยวอมเหลอง เมออาย 5 เดอน และเหลองสดในระยะสดทายกอนรวงหลนไป ดงนนผลมะนาวจงมชวงอายการเกบเกยวทยดหยนบนตนไดประมาณ 1 เดอน โดยทงเกษตรกรและผบรโภคมความตองการผลมะนาวทเปนสเขยวมากกวาสเหลอง อยางไรกตาม หากเปนชวงฤดหนาวในระหวางเดอนธนวาคมหรอมกราคมนน อณหภมทลดต าลง ท าใหผลมะนาว มการเปลยนแปลงสทรวดเรวมาก จงท าใหผลสกและรวงไดเรวยงขน ตนมะนาวมดอกชดสดทายประมาณปลายเดอนธนวาคม - มกราคม ซงผลชดนจะเกบเกยวไดประมาณเดอนพฤษภาคมเปนตนไป อนเปนชวงเขาสฤดกาลปกตตนมะนาวจะมดอกทเปนชดใหญอกครง (วงจรท 1) ประมาณปลายเดอนมนาคมและเมษายน เมอผานชวงของฤดแลง และไดรบฝนตดตามมา การเกบเกยวของผลมะนาวในรนนจะตรงกบชวงเดอนกรกฎาคม - สงหาคม และมการออกดอกมากอกครงในชวงเดอนสงหาคมและกนยายน ซงการเกบเกยวผลผลตกจะสนสดในเดอนธนวาคมและมกราคม อนเปนชวงปลายของฤดกาล ของมะนาว และราคาของ ผลมะนาว จงเรมเขยบตวสงขนตงแตในชวงนเปนตนไป ดงนน หากชาวสวนผใดตองการใหมะนาวออกผลนอกฤดได

223

กจ าเปนตองหากรรมวธในการหลกเลยง หรอสรางจดเหลอมหรอใชวธการยบย ง ชวงวงจรของการออกดอกครงใหญทงสองนใหได

ขอควรค านงกอนปลกมะนาว - สถานทปลก หมายถงการเลอกสถานทปลกมความจ าเปนมาก เนองจากตองค านงถง

การดแลในอนาคต เชน ลกษณะของดน แหลงน า ไฟฟา การเดนทาง - วธการปลกใสวงบอซเมนต หรอปลกลงดน - กงพนธทใชปลก (มะนาวแปนพจตร, ตาฮต ฯ) - แหลงทมาของกงพนธ ควรมาจากแหลงทมความเชอถอได มตวตนจรง ไมควรเปน

พวกรถเรขาย หรอตามตลาดนดซงไมรแหลงทมา - ขนตอนการปลกเปนปจจยทส าคญมากขนตอนหนง ซงตองมการศกษาเพมเตมให

เขาใจอยางชดเจน (ยาวมากครบขอตดไวกอนเอาไวนอกรอบ) - การดแล และการท าใหมะนาวออกดอกพรอมทงตดผล

6.1.10 หลกสตร “การปลกพชไฮโดรโปรนกส” คอการปลกโดยเตมสารละลายทพชตองการผสมกบน าในอตราสวนอยางเหมาะสม ปจจบนนยมท า 2 แบบ คอ

1) การปลกพชในสารละลายธาตพชแบบไหลเวยน (Nutrient Flow Tecnnique หรอ NFT) คอใหรากแชอยในสารละลายทไหลเวยนในภาชนะ โดยการใชปมชวยดนน าใหหมนเวยนสม าเสมอ ขอเสยคอใชอปกรณ ตองลงทนมากเหมาะส าหรบปลกพชปรมาณมาก ๆ พนทปรมาณมากโดยปลกเพอเปนธรกจ

2) การปลกในสารละลายแบบไมไหลเวยน (Dynamic Root Floating หรอ DRFT) คอ การปลกพชในสารละลายธาตอาหารพชและอากาศไหลวนผานรากพชน าลกอยางตอเนอง ในถาดปลก วธนเหมาะส าหรบปลกไวรบประทานในครอบครวหรอใชพนทไมตองมาก และใชอปกรณไมยงยากมากนก

ธาตอาหารทพชตองการในการเจรญเตบโต ม 16 ชนด ไดแก คารบอน ออกซเจน ไฮโดรเจน ไนโตรเจน แคลเซยม แมกนเซยม ฟอสฟอรส โปตสเซยม ก ามะถน เหลก ทองแดง แมงกานส โมลบดนม สงกะส คลอรน และโบรอน นอกจากนยงมธาตอน ๆ ทพชตองการ เชน แกลเลยม โซเดยม ซลเนยม ซลกอน ไอโอดน และอะลเนยม สรปพชตองการธาตคารบอน และออกซเจนทง 2 ชนด ประมาณรอยละ 90 ของธาตอาหารพช นอกจากนนยงมไนโตรเจนและไฮโดรเจนประกอบ ดงนน การปลกพชแตละชนดจงจ าเปนตองศกษาวาพชทปลกตองการ ธาตอาหารอะไรบาง เพอจะประหยดธาตทเราละลายลงไป และไดพชตรงกบความตองการ

วธการปลกพชไฮโดรโปรนกสแบบไมไหลเวยน (DRFT) - เตรยมเพาะกลา ดวยการน าฟองน าส าหรบเพาะวางลงบนถาดเพาะ รดน าใหชม

224

- เนองจากเมลดพนธผกมขนาดเลกมาก จงใชไมปลายแหลมจมน าแลวน าไปแตะกบเมลดพนธผกใหตดกอนน าไปวางในฟองน าหลมละ 2 - 3 เมลด เสรจแลวจงน าผาคลมถาด รดน า วนละ 2 ครง เชา - เยน ระยะเวลา 3 วน เมลดผกจะงอกออกมาใหเหน จงน าผาคลมถาดเพาะออกกอนน าไปอนบาลในโรงเรอนอนบาลตนกลาจ านวน 4 วน เพอใหไดตนกลาทแขงแรงพรอมทจะยายไปปลก

- ยายตนกลาลงแปลงปลก จะยายตนกลาในชวงเยนเพอใหฟนตวเรว การยายดวยการน าฟองน าออกจากถาดเพาะกอนสอดทางดานหลงของหลมแผนปลก แตขอใหระมดระวงปองกนการกระทบกระเทอน

- หลงปลก 1 วน เตมสารละลายธาตอาหารตามความตองการของพชทปลก พรอมทงดแลระบบน ายบจนกวาจะเกบเกยวหมด อายการเกบเกยวขนอยกบชนดของพชผก

ส าหรบการเกบเกยวนน กอนการเกบเกยวผลผลต จะหยดเตมสารละลายธาตอาหาร แตจะเตมน าเปลาแทน เพอลดความเขมขนของสารละลายธาตอาหาร เปนระยะเวลา 4 - 5 วน

ขอดและขอเสยของการปลกพชไรดน ดงน - ขอดสามารถปลกพชไดทงป เหมาะส าหรบปลกในสถานททมพนผวดนส าหรบ

ปลกพชนอย ในบรเวณบาน งายตอการควบคมและปองกนโรคและแมลง ไมใชสารเคมก าจดแมลง 100% และไมมปญหาในการก าจดวชพชในพนทปลก ประหยดน าและปยเพราะสามารถควบคมไดตามทพชตองการ ผลผลตทไดสม าเสมอและอายเกบเกยวเรวขน เนองจากพชสามารถน าธาตอาหารไปใชไดอยางสม าเสมอ ผลผลตทไดมความสะอาด สด คณภาพด และทส าคญคอ ปลอดสารพษ จงสามารถพฒนาการปลกไปในเชงพาณชยได

6.1.11 หลกสตร “การจดท าบญชครวเรอน” โดย นางอทยวรรณ คมบล อาย 44 ป เกดป 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 จบการศกษาปรญญาตร สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ทอยปจจบน 3/3 หม 8 ต าบลบางกระสอ อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ปจจบนรบราชการ ต าแหนงเจาหนาทการเงนและบญช ส านกงานปกครอง จงหวดนนทบร

ความเปนมา บญชกบเศรษฐกจพอเพยง “ท าบญชใหเหนวาสมดลไมขาดทน ถาทกคนสามารถทจะท าใหพอดไมขาดทน ประเทศไทยไมขาดทนแน และประเทศชาตขาดทนอยางนไมขาดทนอยรอด ขอส าคญเปนอยางน ทวาเศรษฐกจพอเพยง ไมใชวาพอเพยงในการบรโภคแตใหพอเพยงในการมชวตอย บางคนกอาจจะรวยไดทเดยว” (พระราชด ารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ในโอกาส

225

เสดจพระราชด าเนนทอดพระเนตรการด าเนนงานศนยศกษาการพฒนาหวยทราย อนเนองมาจากพระราชด าร เมอวนท 14 กรกฎาคม 2541) ในชวตประจ าวนของเกษตรกรแตละคน ยอมมรายการรบเงนจายเงนตาง ๆ เกดขนมากบางนอยบาง ซงการรบเงนกด การจายเงนกด หาก ไมน ามาจดบนทกไวนานวนเขากจะจ าไมไดวาเคยรบเงนจากใคร เปนคาอะไร จ านวนเทาใด และเคยจายเงนเปนคาใชจายเกยวกบอะไรบาง เปนจ านวนเทาใด หากไดมการจดบนทกไวกเพยงแตน าทจดบนทกมาดกจะรถงเงนทไดรบเขามาและเงนทจายออกไปทนท ซงการจดบนทกดงกลาวเรยกงาย ๆ วา “การลงบญช” การรบเงนจายเงนของเกษตรกรจะมทงการรบ - จายเงนเพอความเปนอยของสมาชกในครวเรอน และจากการท ามาหากนหรอการประกอบอาชพ ดงนน หากสามารถแยกแยะไดวาอะไร คอ รายรบ - รายจาย เพอความเปนอยของสมาชกในครวเรอน หรออาจเรยกวา รายรบ - รายจายทไมไดเกดจากการประกอบอาชพ กจะท าใหรถงการใชจายในครวเรอนวามการใชจายเงนเกนตวหรอไมมรายจายใดทฟมเฟอยเกนความจ าเปน และถาไมใชจายอกในครงตอไป จะท าใหประหยดเงนลงไดสวนการจดบนทกรายรบ - รายจายจากการประกอบอาชพ จะท าใหรวาการลงทนประกอบอาชพแตละคราวมก าไรหรอขาดทน

วสดอปกรณ * สมดบญชรบ - จายในครวเรอน * สมดตนทนประกอบอาชพ วธท า / ขนตอน ในเบองตนใหท าความเขาใจถงรายรบ - รายจายแตละประเภท ดงน 1) รายรบ คอ จ านวนเงนทไดรบเงนมาแบงเปนรายรบจากการประกอบอาชพ

และรายรบทไมไดเกดจากการประกอบอาชพ 1.1) รายรบจากการประกอบอาชพ คอ จ านวนเงนทไดรบจากการประกอบ

อาชพ ไดแก รายไดจากการขายผลตผล เชน ขายไก ขายปลา ขายขาวเปลอก ขายผก ขายผลไม 1.2) รายรบทไมไดเกดจากการประกอบอาชพ คอ จ านวนเงนทไดรบจากการท า

อยางอนทไมใชจากการขายผลตผล เชน การรบเงนคาจาง รบเงนรางวล รบเงนกยม ถอนเงนฝากสหกรณ/ 2) รายจาย คอ จ านวนเงนทจายออกไป แบงเปน รายจายจากการประกอบอาชพ

และรายจายในครวเรอน 2.1) รายจายจากการประกอบอาชพ คอ จ านวนเงนทจายออกไปเพอลงทน

ประกอบอาชพตาง ๆ เชน คาพนธขาว คาพนธปลา คาปย คายาปราบศตรพช คาวคซน และยา คาอาหารสตว คาขนสง ดอกเบยเงนก รวมถงการลงทนเพอซอ หรอสรางสงทใชงานไดหลายชนและมราคาสง เชน ซอรถไถนา เครองสบน า ขดบอเลยงปลา ซงจ านวนเงนทจายออกไปเพอการประกอบอาชพจะเปนตนทนในการประกอบอาชพของเกษตรกร

226

2.2) รายจายในครวเรอนคอจ านวนเงนทจายออกไปเพอใชจายในครวเรอนไมใชจายเพอการประกอบอาชพ เชน คาอาหาร คาของใช คาน า คาไฟฟา คาโทรศพท คาน ามนรถ ใหเงนลกฝากเงน ช าระคนเงนก

การน ารายการรบ - จายเงนไปลงบญช - เมอมรายรบ - รายจายในครวเรอน หรอรายรบ - รายจายทไมไดเกดจาก การประกอบ

อาชพ ใหน าไปจดบนทกไวในสมดบญชรบ - จายในครวเรอน - เมอมรายได - ลงทนจากการประกอบอาชพใหน าไปจดบนทกในสมดตนทน

ประกอบอาชพ 6.1.12 หลกสตร “การดแลสขภาพดวยสมนไพร/การท าสปาแชเทา” โดยวทยากร นางมธนา

เขยวนล อาย 54 ป จบการศกษาจากเทคนคอนทราชย สาขาบญช ทอยปจจบน 111/191 ซอยสายไหม 13 ถนนสายไหม เขตสายไหม กรงเทพมหานคร ปจจบนเปนผจดการภาคอสระ บรษท U Star (Thailand) Co.,Ltd.

สปา คอ การบ าบดดวยน า ในตางประเทศ ชน ประชาชนชาวญปนดแลสขภาพดวยการแชน าพรอนบ าบด เพอใหเกดการผอนคลายซงบอน าพรอนในประเทศญปนมอยท วไป ประเทศไทยบอน าพรอนมอยไมมากนก จงไดมการประยกตใชโดยการตมน าใหรอนแทนการแชในบอน ารอน ภาคเอกชนในประเทศไทยจงไดรเรมท าธรกจการท าสปา ซงเปนทนยมของประชาชนทวไป แตเนองจากอตราคาบรการยงมราคาสง เนองจากวตถดบบางอยางตองน าเขาจากตางประเทศ แตทงนในประเทศไทยมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ ท าใหเกดภมปญญาชาวบานเพราะสมนไพรมอยรอบตว ดวยเหตนประชาชนทวไปจงสามารถท าสปาดวยตวเองได

อปกรณการท าสปา - ถงน าหรอกะละมงรองน า - กระตกน ารอน - กะลามะพราว - สมนไพร - ดอกไมสด (ทมอยตามทองถน เพอใหเกดความสวยงาม) สมนไพรทใช - ไพล สรรพคณชวยบรรเทาอาการปวดเมอย ชวยใหผวหนาขาวใส - วานนาง ค าสรรพคณชวยรกษาฝาบนใบหนา รกษาผวหนา - วานหางจระเข สรรพคณชวยใหความชมชนของผวหนา, ชวยลดอาการอกเสบ

ของสวชวยเสรมสรางเซลลผวใหเจรญมาใหม - โสม สรรพคณกระตนการไหลเวยนโลหต ผอนคลายกลามเนอ สมานผวใหกระชบ - กวาวเครอ สรรพคณท าใหผวเตงตง

227

- เสลดพงพอน สรรพคณชวยลดอาการอกเสบ และลดจ านวนแบคทเรย - ขมนชน ขมนออย สรรพคณชวยกระตนการสรางเซลลใหม ชวยปกปองมลภาวะ

และปองกนการระคายเคอง - เปลอกมงคด สรรพคณชวยลดความมนบนใบหนา - จมกขาวสาล สรรพคณชวยลดรวรอยเหยวยนบนใบหนา - ใบแปะกวย สรรพคณชวยรวรอยเหยวยนบนใบหนา. - เหดรสเซย สรรพคณบ ารงผว ชวยฟนฟสภาพผว - ตะไครหอม สรรพคณบรรเทาอาการทองอดทองเฟอ (โดยการระเหยเขาสระบบ

ทางเดนหายใจในขณะท าการแช) - น ามนมะพราว 100 % สรรพคณใชนวดตว ใหความชมชนแกผว - ตะไครหอม สรรพคณบรรเทาอาการทองอดทองเฟอ - ใบชา สรรพคณชวยระงบกลนเทา - เกลอ สรรพคณรกษาอาการเลบขบ ,เทาเหมน ,เชอรา - มะขามเปยก สรรพคณใชขดผว (หามใชกบผวหนา) อตราสวนผสม - ไพลผง ½ ชอนโตะ หรอไพลสด ครงหวหน เปนแวน 6-7 แวน - ตะไครหอมสด 1 ตน - เกลอ ½ ชอนโตะ - ชาใบหมอน (ตากแหง) 1 ชอนโตะ - น ารอน 1 ลตร / 1 ครง - น าเยน 1 ลตร / 1 ครง ขนตอน/วธท า - ตมน าใหเดอด จากนนเทใสภาชนะรองน า - น าสมนไพรทเตรยมไว ผสมใสน ารอนใชไมคนใหเขากนกบน ารอนโรยดอกไม

สดเพอใหดสวยงาม - ใชหลงมอแตะน ารอน เพอตรวจดไมใหน ารอนจนเกนไป เพราะจะท าใหผวหนงเปอย - คอย ๆ แชเทาลงในน ารอนแชจนกวาน าจะหมดความรอนจากนนจงยกเทาขน

บรเวณรอบๆ เทาผวหนงจะมลกษณะเปอย ใหใชหนขด ๆเบาๆบรเวณทเปอย - จากนนน ากะลามะพราวทเตรยมไวขนเหยบ เพอใหเกดการผอนคลาย ประโยชน ท าใหเกดการผอนคลาย เปนการดแลสขภาพทสามารถท าไดดวย

ตนเอง และสามารถใชสมนไพรทมในทองถนมาใชใหเกดประโยชน

228

ขอแนะน า สมนไพรทใชควรน าไปตากใหแหงจากนนจงน ามาผสมกนเกบในขวดแกวทแหงสะอาดจะสามารถเกบไวไดนาน (สมนไพรทใชควรเปนสมนไพรทจดหาไดงายตามทองถน ไดแก ไพล ตะไครหอม ใบชา)

6.1.13 หลกสตร “การท าน ายาอเนกประสงค (สตรชวภาพ)” โดยนางพเยาว ชมเพลนใจอาย 64 ป จบการศกษาระดบประถมศกษาจากโรงเรยนวดสมรโกฏ อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบรทอยปจจบน 169 หม 2 ต าบลทาทราย อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ปจจบนประสบความส าเรจจากการท าน ายาอเนกประสงคเพอเปนอาชพเสรมและเพมรายได

1) อปกรณในการท าน ายาอเนกประสงค 1.1) ถงพลาสตกสเขมมฝาปดมดชด ขนาดความจ 32 แกลลอน 1 ใบ 1.2) เครองชงน าหนก 1.3) ถวยตวงน า 1 ใบ 1.4) ชอน ไมพาย ส าหรบคน 1 คน 1.5) ผาขาวบางส าหรบกรอง 1 ผน 1.6) ชอนตวง 1 ชด

2) วสดทท าน าหมกชวภาพ 2.1) เปลอกสบปะรด 30 กโลกรม (สรรพคณเปนกรด ขจดคราบมน) 2.2) หวเชอ EM สด 1 กก.หรอ EM ขยาย(รนลก) 1.5 กก. (สรรพคณชวยยอย

สลายสบปะรด) 2.4) น าตาลทรายแดง หรอโอวทง 1 กโลกรม (เปนอาหารของ EM ) 2.5) น าสะอาดไมมคลอรน (น าประปาพกไว 1 คน กอนน ามาใช) ใสทวมวสด

3) ขนตอน/วธท า 3.1) ลางกระปองและตะกราพลาสตกทงไวใหแหง น าตะกราใสในกระปอง

พลาสตก 3.2) ชงเปลอกสบปะรด 30 กโลกรม จากนนน ามาลางน าใหสะอาดหรอแชใน

EM ขยาย ผสมน าสะอาด ในอตรา 1:100 เพอลางสารเคมทตดมากบเปลอกโดยแชทงไว 1/2 ชวโมง 3.3) สบเปนชนเลก โดยวางถงพลาสตกบนจานรองกอนแลวน าไปเทใสในตะกรา 3.4) น าตาลทรายแดงผสมกบหวเชอ EM สดคนน าตาลทรายแดงจนละลายหมด

229

3.5) น าวสดขอ 3.3) และ 3.4) เทลงในตะกราสบปะรดคนใหเขากน เตมน าสะอาดทเตรยมไวใสใหทวมเนอวสด ปดฝาทงไว 15 วน เมอหมกไว 2 - 3 วน คนใหเขากนอกครง ถงทหมกควรเกบในทมแสงนอยภายในหอง หรอในทรมทอณหภมปกต เพราะ EM ชอบความมดและตองอยในทไมรอนจด เยนจด การหมกจะเกดฝาขาวเหนอผวน าแสดงวาการหมกไดผล แสดงวา EM พกตวเมอกวนลงไปฝาสขาวจะสลายตวกลบไปอยในน าเหมอนเดมน าน าสกดชวภาพทไดกรองดวยผาขาวบาง โดยไมตองบบคนกาก จากนนน าน าสกดชวภาพใสถงปดไวใหแนนและปลอยตกตะกอนอก 2 - 3 วน (กากใสในตะกราปลอยใหน าหยดเอง หากคนกากน าสกดทไดสจะขนไมนาใชสวนกากทเหลอน าไปผสมดนปลกตนไมกได) หากตองการฟองมความหนดเหมอนน ายาลางจานทวไป ใหเตม N70 (ผงหนด) เกลอแกง (ทใชรบประทาน) ดงน N70 5%, เกลอแกง 4% (% ของน าหนกน าสกดชวภาพ) ตวอยาง น าสกดชวภาพ 1 ลตร (1,000 cc) เตม N70 = 50 cc (1,000 ccx5%) หรอ 5 ชอนโตะ เกลอแกง 40 cc (1,000 ccx4%) หรอ 4 ชอนโตะ (1 ชอนโตะ = 10 cc)

4) วธการผสม น าสกดชวภาพ ผสมกบ N70 50 cc และเกลอแกง 40 cc (N70 เกลอแกง กวนละลายใหเขากนกอน) ปลอยทงไวจนฟองหายจงน ามาบรรจขวดพลาสตก หากตองการส กลนใหเตมตามใจชอบ น ายาลางจานใชกลนมะนาวแทนกลนใบเตยเปนทนยม

หมายเหต น ายาลางจานสตรนระยะแรกสจะขนตอมาจะตกตะกอนเรอย ๆ และสจะใสนาใชยงขนดวย ใชลางจาน พนหองน า พนบาน โดยไมตองผสมน า ใชเหมอนน ายาตามทองตลาด การลางจานจ านวนมาก ควรแชจานในน ายาลางจานผสมน า (สดสวนน ายาลางจาน 1 สวน : น า 5 สวน) แชทงไวประมาณ 20 นาท กอนลาง เพอใหสะอาดทวถงแลวลางน าสะอาดจนกวาแนใจวาสะอาด ควรตากจานใหแหงกอนน าไปใชเพอปองกนการตกคางของจลนทรยในหยดน าทเกาะอยบนจาน

สรรพคณ ลางจาน พนหองน า พนบานไดสะอาด ขจดคราบมนในครวไดเปนอยางด ไมมกลนตกคาง ถนอมมอ

หมายเหต น ายาอเนกประสงคสตรนสามารถใชเปนน ายาลางมอไดอยางปลอดภยท าใหมอนม โดยใชน าสกดชวภาพ 1 สวน ตอ น าสะอาด 2 สวน เตมมยลาพ 3 กก. ตอ สบปะรด 20 กก. น ามยลาพมาตมเดอดปลอยใหเยนแลวผสมจะท าใหมอนมวสดทใชแทนเปลอกสบปะรด ไดแก มะขามเปยก มะกรด มะเฟอง กากกระเจยบทตมน าแลว เปลอกมะนาว เปลอกสม เปลอกเสาวรส เปลอกสมโอ หรอเปลอกผลไมทมรสเปรยว เพราะมสภาพเปนกรดเหมอนกบสบปะรด ฤดกาลไหนวสดใดมราคาถกกใชวสดนน ตามหลกควรใชเปลอกหลงจากหมกท าน ายาแลวกเอากากทหมกแลวมาท าปย ไมมการทง

5) ประโยชน เพอลดคาใชจายในครอบครว ไมท าลายสงแวดลอม ไมเปนอนตรายตอสขภาพ

230

6.1.14 หลกสตร “การแปรรปผลตผลทางการเกษตร/การท ากลวยทอด” โดย นางพเยาว ชมเพลนใจ อาย 64 ป จบการศกษาระดบประถมศกษาจากโรงเรยนวดสมรโกฏ อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ทอยปจจบน 169 หม 2 ต าบลทาทราย อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ปจจบนประสบความส าเรจจากการขายกลวยทอดสงลก ๆ เรยนจบระดบมหาวทยาลย และมอาชพการงานทมนคงเนองจากผลตผลทางการเกษตรตาง ๆ มปรมาณมากจนลนตลาด ราคาตกต ามากท าใหเกษตรทอยในพนทไมสามารถระบายผลไมตาง ๆ ไปขายไดจงน าไปทงบาง น าไปเปนอาหารของสตวบาง จงมการคดคนแปรรปเปนผลผลตทางการเกษตรเพอชวยเพมมลคา คอ การท ากลวยทอด

1) สวนผสม / สวนผสมวตถดบ 1.1) แปงขาวเจา 1 กโลกรม 1.2) แปงหม ¼ กโลกรม 1.3) ไขไก 1 - 2 ฟอง 1.4) น าตาลทราย ½ กโลกรม 1.5) เกลอ ½ ชอนชา 1.6) ปนแดง ½ กโลกรม 1.7) ผงฟ 1 ชอนชา 1.8) งาขาว 4 ชอนโตะ 1.9) น ามนปาลมหรอน ามนถวเหลอง 1.10) มะพราวขด 1 กโลกรม 1.11) น าเปลา 500 มลลลตร 1.12) กลวย 2 หว

2) ขนตอน/วธท า 2.1) น ากลวยมาผาตามยาว ผา 4 สวน 2.2) น าแปงขาวจาวและแปงหมผสมใหเขากนเตมน าสะอาดทละนอย จากนน

ใชมอนวดแปงนวดจนเขากนด 2.3) น าสวนผสมทเหลอมานวดใหเขากบแปง 2.4) น ากลวยทผาเตรยมไว ผสมกบแปง คนใหเขากน

http://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://board.212cafe.com/user_board/ingdoyorchid/picture/00259_1.jpg&imgrefurl=http://board.212cafe.com/view.php?user=ingdoyorchid&id=259&usg=__yTFhuRdo_1TiCvbwWSp0vW6CGSQ=&h=400&w=533&sz=72&hl=th&start=96&sig2=A7iIPWsdn0wnZ5Aqz74Xkw&zoom=1&um=1&itbs=1&tbnid=vn34msouOBq10M:&tbnh=99&tbnw=132&prev=/search?q=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C&start=80&um=1&hl=th&sa=N&rlz=1T4MOOI_enTH436TH436&ndsp=20&tbm=isch&ei=Qq8aToyKLMLtrAftuqmJBQ

http://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.gotoknow.org/file/khanittha9/IMG0050A.jpg2.jpg&imgrefurl=http://gotoknow.org/blog/khanittha9/130471&usg=__dy7zg7TZ9W2EfYp8XzFJOHFz6As=&h=386&w=280&sz=53&hl=th&start=1&sig2=GNPdYHsOTWiJBQgA6effZg&zoom=1&um=1&itbs=1&tbnid=sy9i8FyRGSWVaM:&tbnh=123&tbnw=89&prev=/search?q=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C&um=1&hl=th&sa=N&rlz=1T4MOOI_enTH436TH436&ndsp=20&tbm=isch&ei=f68aTuLyI4bMrQfmmuXPAQ

231

2.5) กระทะน ามนตองใหเดอด จากนนจงน ากลวยทชบกบแปงใสลงในกระทะ ครงแรกใส จ านวน 9 - 10 ชน

2.6) พอน ามนเดอดจนไดทใหหรไฟใหออนจงใสกลวยใหเตมกระทะคนใหทว ดวยไฟออน ๆ

2.7) เมอสกไดทแลวจงตกกลวยทอดใสถาดรอง 3) ประโยชน

3.1) เปนการน าผลผลตมาเพมเปนรายได 3.2) สามารถทจะประยกตใชกบผลไมชนดอน ๆ ได

6.1.15 หลกสตร “การแปรรปผลตผลทางการเกษตร/การท าตะลงปลงแชอม” โดยวทยากร นางศรประไพ เขยวนล อาย 62 ป จบการศกษาปรญญาตรจากมหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม ทอยปจจบน 91/1 หม 7 ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร ประสบความส าเรจจากการขายตะลงปลงแชอมท าใหมอาชพเสรมเพมรายได เนองจากผลตผลมปรมาณมากจนลนตลาด ราคาตกต ามาก จงมการคดคน การท าตะลงปลงแชอม

1) วตถดบ ตะลงปลง 1 กโลกรม น าตาลทราย 1 กโลกรม เกลอปน 1 ชอนโตะ น าปนใส 5 ถวย

2) ขนตอน/วธท า ลางตะลงปลงใหสะอาดคลงดวยกระตายจนครงละหลาย ๆ ผล บบน าเฝอนและ

น าเปรยวทง แชตะลงปลงในน าปนใส ใสเกลอ แชทงไวประมาณ 30 นาท สงขนและบบน าทง ลางในน าสะอาด แชน าสกครแลวบบน าทง บรรจใสขวดโหลหรอชามแกว ใสน าตาล เคลาใหทว เตมเกลอ เคลาใหเขากน วนรงขนเทน าตะลงปลงออก แลวน าไปอนพอรอนจดน าตะลงปลงลงใสแลวรบตกขนทงน าเชอมไวจนเยนจงน าตะลงปลงลงแชจนอมตว น าตะลงปลงเรยงตากในถาด เคยวน าเชอมตะลงปลงใหขน น ามาเคลากบตะลงปลงใหทวอกครงแลวจงน าไปตากอกครง

3) ประโยชน เปนการน าผลผลตมาเพมเปนรายได สามารถทจะประยกตใชกบผลไมชนดอน ๆ ได

232

6.1.16 หลกสตร “การแปรรปผลตผลทางการเกษตร/การท าขนมครก” โดยวทยากร นางประไพ สกลแกว อาย 50 ป จบการศกษาระดบประถมศกษาโรงเรยนวงกลม ทอยปจจบน 109/1 หม 4 ต าบลดงกลาง อ าเภอเมองพจตร จงหวดพจตร ประสบความส าเรจจากการขายขนมครกเปนอาชพเสรมสงลกเรยน เนองจากในปจจบนเดกและวยรนไทยไมคอยรจกขนมครกโบราณมากนก จงมการคดคนแปรรปเพมเตมใสหนาใหม ๆ เพอชวยเพมมลคาและสงเสรมการท าขนมไทยโบราณ

1) สวนผสม / สวนผสมวตถดบ/แปงขนมครก 1.1) แปงขาวเจา ½ กโลกรม 1.2) น าตาลปบ 1 ชอนโตะ 1.3) ขาวเหนยวนงปน 1 ชอนโตะ 1.4) แปงหม 4 ชอนโตะ 1.5) นมถวเหลอง ½ กลอง (ไวตามลลหรอนมสดกได) 1.6) หวกะท 3 กระบวย

2) ขนตอน/วธท า นวดสวนผสมทกอยางรวมกนใหแปงนมทสด คอย ๆ เตมหางกะทลงไปทละนอย

นวดตอไปใหแปงนม พอนมแลวเทหางกะทไปนวดเรอย ๆ ถาหางกะทไมพอใหเตมน าเปลาลงไป (วธดแปง คอ ลองจมมอลงไปดวาแปงตดหลงมอเยอะหรอไม ถาตดเยอะใหเตมน าเปลาลงไปจนแปงไมตดมอ)

3) สวนผสม/สวนผสมวตถดบ/หนาขนมครก ไดแก หวกะท 7 ขด น าตาล 4 ขดเกลอ (แลวแตชอบ) น าผสมสวนผสมทง 3 อยางรวมกน

4) น าน ามนพชเชดเบาขนมครกใหทว หยอดแปงลงในเบาครงหนงใสไส (ขาวโพด เผอก ตนหอม) ใสหวกะททเปนหนาใหเตมแลวปดฝาเมอสกใชชอนแคะขนจากหลมวางบนถาดทรองดวยใบตอง

5) ประโยชน เปนการน าผลผลตมาเพมเปนรายได

6.1.17 หลกสตร “การเลยงปลาดกในบอพลาสตก” 1) ขนตอนการเลยงปลาดกในบอพลาสตก ม 4 ขนตอน ดงน

1.1) การจดเตรยมบอขดบอขนาดกวาง 2 เมตร ลก 1 เมตร กน 1 เมตร จดท าขอบบอใหมระดบเดยวกนปผาพลาสตกสด ากนน าซม

233

1.2) การปรบสภาพน าในบอปลาเปดน าใสบอจนเตมจากนนใสจลนทรย EM จ านวน 1 ลตร ผสมกากน าตาล 1 กโลกรม และแรแมกนเซยม จ านวน 3 กโลกรม ทงไว 5 - 7 วน เพอเปนการปรบสภาพน าและลดการเนาเสยของน าจากนนกปลอยปลาลงเลยงได

1.3) ปลาดกทเลยงใช พนธบกอย ขนาดยาว 5 - 7 ซม. จ านวน 1,000 - 2,000 ตวเลยงประมาณ 2 - 3 เดอนกสามารถจบบรโภคได

1.4) การท าอาหารปลาดก - สวนผสม ร าละเอยด 2 กระสอบปย กากมะพราว 1 กระสอบปย ปลาปน

6 กโลกรม กากถวเหลอง 6 กโลกรม จลนทรย EM 1 ลตร กากน าตาล 1 กโลกรม น ามนพช 1 - 2 ลตร - วธท า น าร าละเอยด 1 กระสอบ คลกกบกากมะพราว ปลาปน กากถวเหลอง

ใหเขากน น าจลนทรย และกากน าตาลผสมน า 20 ลตร เพอคลกเคลาสวนผสมขอ 1 หมกไว 12 ชวโมง น าสวนผสมทหมกไว ผสมกบร าละเอยด 1 กระสอบ และน ามนพช 1 - 2 ลตร คลกเคลาน าเขาเครองอดเมดผงแดด 2 วน เกบไวได 2 เดอน

1.5) เกรดความร - การซอพนธปลากอนการเคลอนยายใหปลาอดอาหาร 1 - 2 วน เพอ

ปองกนปลาดนและท าใหปลาไสขาดเวลาเลยงปลาจะไมโต - การเคลอนยายปลา ใหเตรยมน ามนพช 30 ซซ : เกลอ 1 ชอนโตะ

คนใหเขากนตกใสในถงหรอทมพนธปลา อยประมาณ 1 ชอนชา เพอปองกนปลาบาดเจบ - การปองกนปลาหนจากบอเวลาฝนตก ใหหวานอาหารใหปลากนสก

2 - 3 ครง เพอหลอกวาเวลาฝนตกจะไดกนอาหารแลวปลาจะไมหน - การเปลยนถายน าใหดดน าออก 1 สวน ใน 3 สวนและน าน าทใสใหม

ใหท าเปนละอองฝอยโดยใชสายยางเพอเพมออกซเจนใหแกปลา - การจบปลาเพอบรโภคโดยใชวธใชสายยางฉดน าเหมอนกบฝนตกปลา

จะเลนน า จากนนใชสวงตกปลาทเลนน าทนท ปลาจะไมรสกถงอนตรายและจะกนอาหารตอและไมหน

1.6) ประโยชนของการเลยงปลาดกในบอพลาสตก คอ ใชพนทเลยงนอย เลยงไดทกท กอสรางบอเลยงไดงาย ระยะเวลาเลยงสน เลยงงาย อดทนตอสภาพน าไดด บรโภคเองในครวเรอน และมเหลอจ าหนาย การเลอกสถานทสรางบออยใกลบาน อยทรม หรอมหลงคา มแหลงน าส าหรบการเปลยนถายน าไดสะดวก

6.1.18 หลกสตร “การเลยงกบแบบคอนโดและแบบแหง” 1) วสดอปกรณ ไดแก ยางรถ (ขนาดรถแทรกเตอรเลยงได 100 ตว ขนาด รถ 10 ลอ

เลยงได 50 ตวขนาด 6 ลอ เลยงได 30 ตว,ขนาด 4 ลอเลยงได 20 ตว) ทรายหยาบ ตะแกรง กบพนธ ปนขาว อาหารปลาดก ถาดวางอาหาร

234

2) วธการเลยง เรมดวยการหาพนทเลยงกบ (แสงแดดสองร าไร) ใชทรายหยาบถมหนาประมาณ 6 นว เสรจแลวใหใชตะแกรงรองพน แลวเทหนเกลดทบตะแกรงหนาประมาณ 3 นว วางคอนโด (ยางรถ 3 เสนซอนทบขนไป) ปลอยกบลงคอนโด น าตะแกรงปดปากคอนโดของกบ ดานบนเพอปองกนกบกระโดดออกไป

3) อาหารกบและการใหอาหาร ใชอาหารปลาดกเมดใหญใหกบกนทกเชา เยนโดยวางอาหารไวในถาดดานลางคอนโด อาหารเสรมเปนผกบงหนฝอย ใหกน ทก 2 วน/ครง ใสน า 2 คอนโด (ชนท 1 และ 2) ถายน าทก 3 วน ลางหนและอปกรณใหสะอาด ลางดวยจลนทรยผลไม ใชไฟสองลอแมลงใหกบกนเปนอาหารเสรม เลยงไปประมาณ 20 วน ใหแยกขนาดกบเลก-ใหญ

4) พนธกบทน ามาเลยง กบทควรน ามาเลยงเปนกบคอนโดควรเปนกบพนธหรอสามารถหาไดในฤดฝนกไดเชนกน ระยะเวลาการเลยงกบประมาณ 2 เดอน

5) ประโยชนของการเลยงกบคอนโดและแบบแหง เปนการใชอาหารอยางคมคา ไมสญเปลาเพราะเศษอาหารทเหลอจากการเลยงกบจะเปนอาหารของปลาดกอกตอหนง. ประหยดตนทนในการกอสรางบอเลยงกบ โดยใชวสดอปกรณจากสงเหลอใช (ยางรถยนตเกา ฝาพดลมเกา) การดแลรกษาความสะอาดไดงาย ลดปญหาการเกดโรค ประหยดน าในการลางท าความสะอาดบอ กบโตเรวน าหนกด ลดปญหาเรองการกดกนกนเองท าใหอตราการรอดสงถง 95 เปอรเซนต

6.1.19 ความรเสรมเพมเตมจากหลกสตร 1) สมนไพรก าจดหนอน ได แก เถาบอระเพด ลกควนน เมลดมนแกว

เปลอกตนไกรทอง เถาวลยยาง เถาวลยแดง ยาสบ ตนสมเชา หวยขมนชน เมลดลางสาด ใบแกดาวเรอง ชะพล พลปา กานพล ฝกคนแก ลกยโถ ใบมะลนรก หวกลอย ใบหนามขแรด ผล /เมลดฟกขาว สาบเสอ หางไหลขาว /แดง เปลอกตนจกสวน/จกแล เมลดสะเดา หนอนตายหยาก หวไพล เปลอก/ ผลมงตาล เมลด /ใบ/ตนสบ ตนเทยนหยด ใบยอ มะกล าตาหน ลกสลอด

2) สมนไพรไลแมลง ไดแก ใบผกากรอง ดปล ใบ/ดอกตมดาวเรอง ใบยอ หางไหลขาว/แดง ใบ/เมลดนอยหนา ใบมะระขนก ตนยาสบ ยาฉน เปลอกวานหางจระเข ใบ/เมลดตนสบ ใบค าแสด เมลดแตงไทย วานน า ขง ใบ/ดอก/ผลล าโพง ขา โหระพา สะระแหน พรกไทย กระชาย พรกสด ตระไครหอม กระเทยม ใบมะเขอเทศ ทเรยนเทศ หวกลอย เมลดละหง ดอกแคขาว ดอกเฟองฟา ดอกดองดง กลบดอกชบา ดอกยโถ มะกรด สาบเสอ ประทดจน ยหรา

3) สมนไพรก าจดโรค (รา แบคทเรย ไวรส) ไดแก วานน า ลกกะบน ลกครก ลกเสมด สาบเสอ สบตน ลกอนทนลปา ลกตะโก ลกมะเกลอ เปลอกวานหางจระเข เปลอกมะมวงหมพานต เปลอกมงคด เปลอกเงาะ ใบหเสอ เปลอกตนแค ใบยคาลปตส หวไพล ใบมะรม ตนกระดกไก ชะพล กานพล หวขมนชน พรกสด ลกกลวยออน เปลอกงวงกลวย ลกยอสก ตนเทยนหยด รากหมอน ตนแสยก

235

สะระแหน โหระพา หนอไมสด ลกหมากสด กระเทยม ยางมะละกอ ตระไครหอม/แกง เปลอกตนอนทรย ใบมะเขอ ตนคนชาย หญาดอกขาว เหงามหาหงส เปลอกตนประด

4) สมนไพรสตรรวมมตร (ปองกนหนอน/แมลง/โรค) ไดแก วานน า สาบเสอ นอยหนา หนอนตายหยาก หางไหล ละหง ขมนชน ชะพล ขงสบตน ขอบชะนาง ยาสบ บอระเพด ยาสบ บอระเพด ดปล พรกไทย ขา กระเทยม ยโถ วานหางจระเข ตะไครหอม แสยก กะบน มงคด เงาะ แค งวงกลวย ประทดจน ดาวเรอง พรกสด สะเดา

5) สารหมกสมนไพร - สตร 1 หมกในเอทธนแอลกอฮอล - สตร 2 หมกในเหลาขาว 750 ซซ + หวน าสมสายช 150 ซซ - สตร 3 น า 20 ลตร + เหลาขาว 750 ซซ + หวน าสมสายช 150 ซซ - สตร 4 น า 20 ลตร + กากน าตาล 500 ซซ + จลนทรย 100 ซซ - สตร 5 หมกดวยน าตาล

6) วธท า บด/สบ/โขกสมนไพรทงหมดแลวคลกเคลาใหเขากน บรรจในภาชนะทไมใชโลหะ เตมสารหมกสมนไพรใหทวม 2 - 5 เทา คนใหเขากนดอกครง กดใหจมตลอดเวลา เกบไวในทรมอณหภมหอง คนบอย ๆ หมกนาน 7 - 10 วน เรมน าไปใชได โดยน าหมกทไดคอ “หวเชอ”

7) อตราใช อตราปกต 20 - 50 ซซ/น า 20 ลตร ฉดพนใหโชกทวทรงพมทก 3 - 5 วน หวเชอใหม ๆ มสารออกฤทธแรงมาก หากใชในอตราเขมขนเกนไปอาจท าใหใบไหมได ดงนน ตองทดลองใชกอน 1 - 2 ครง แลวดอาการพช ถาใบไมไหมกใหพจารณาเพมหรอลดอตราใชลงตามความเหมาะสม

8) สมนไพรเฉพาะโรคแมลงศตรพช 8.1) สมนไพร

- หางไหล หนอนกนชอ เพลยไฟ ไรขาว ไรแดง เพลยจกจน - ขมนชน ดวงเจาะเมลด ดวงงวงขาว มอดขาวเปลอก หนอนกระท

ไรแดง - สบตน หนอนชอนใบ หนอนมวนใบ หนอนแปะใบ หนอนแกว - ตะไครหอม หนอนกระท หนอนคบ หนอนใย หนอนหลอด

หนอนมวนใบ หนอนเจาะยอด/ดอก/ผล ราสนม ราน าคาง ราแปง - กระเทยม เพลยออน หนอนกระท ราน าคาง ราแปง ราสนม - สะเดา + ขา + ตะไครหอม เพลยไฟ เพลยออน เตาแตง หนอนตาง ๆ

ราแปง ราน าคาง รากเนา โคนเนา โรคใบหด ดาง/ไหม รากปม (ไสเดอนฝอย) โรคเหยว เชอราแอนแทรคโนส

236

- สะเดา + หางไหล + ยาสบ หมดกระโดด หอยเจดย หอยทาก หนอนใย หนอนกระท หนอนคบ เตาแดง ราใบจด ราน าคาง

- ใบมะเขอเทศสด ดวงหมดผก หนอนใย หนอนเจาะตน ไสเดอนฝอย รา/แบคทเรยบางชนด

- ยาสบ/ยาฉน เพลย ไร รา ดวงหมกผก วงเจาะสมอ หนอนกะหล า หนอนชอนใบ หนอนคบ หนอนกระท

- พรกสด โรคจากไวรสทกชนด ขบไลแมลง - ใบแกมะรม (รองกนหลม) ราในดน รากเนาโคนเนา ผลเนา (แตง ฟก)

เนาคอดน (คะนา) แงงขงเนา - สาบเสอ หนอนกระท หนอนใย หนอนคบ เพลยกระโดด เพลยไฟ

เพลยจกจน 8.2) โรคและแมลงศตรพข

- เพลยไฟ หางไหล สะเดา ยาสบ ยาฉน สาบเสอ ตะไครหอม/แกง ใบดาวเรอง กระเทยม ขา พรก ดปล

- แมลงหวขาว กระเทยม พรก มะกรด คนชาย ตะไครหอม/แกง สบตน - หมดกระโดด ทางใบ ตะไครหอม/แกง ขง ขา พรก ใบนอยหนา

หนอนตายหยาก ทางเดน สะเดา เมลดนอยหนา ตะไครหอม/แกง ยาฉน - เพลยออน สะเดา ยาสบ ยหรา หางไหล “เหลาขาว + หว

น าสมสายช” - เพลยแปง ยาสบ ยาฉน สะเดา บอระเพด ตะไครหอม/แกง

สาบเสอ กระเทยม “ไวทออย หรอน ามนกาด” - รากเนาโคนเนา เปลอกมะมวงหมพานต เทยนหยด รากหมอน - ผลเนา ตนกระดกไก วานน า ตะไครหอม กระเพราะ โหระพา

ใบยคาลปตส - ไสเดอนฝอย สะเดา ละหง ใบยคาลปตส สาบเสอ แขยง เลยน ปะทดจน

ใบดาวเรอง ตะไครหอม - โรคเนาคอดน ใบมะรมแหง กระเทยม ผวมะกรด รากหมอน - โรคเหยวโรคเนา เปลอกเงาะ คนชาย ใบมะรมแหง - โรคใบจด วานน า ใบกระดกไก ลกมะค าดควาย เปลอกมะมวงหมพานต

8.3) วธท า น าสมนไพร 1 กก. บดละเอยด หมกดวยน า 20 ลตร นาน 24 ชม. จะไดหวเชอ

237

8.4) อตราใช หวเชอน าหมกสมนไพร 20 - 30 ซซ/น า 20 ลตร ทก 3 - 5 วน 6.1.20 เครองมอดกแมลงวนทอง แมลงวนทองเปนศตรพชทสรางความเสยหายกบผลผลต

ทางการเกษตรเปนอยางมากเพราะไมเปนทตองการของตลาดจงมการศกษาคนควาหาวธการก าจดแมลงวนทองโดยไมเปนอนตรายตอผบรโภค จากการสงเกตใบกะเพราทเราน ามาใชประกอบอาหารพบวาแมลงวนทองชอบตอมกลนใบกะเพรา จงไดคดคนอปกรณทสามารถดกจบแมลงวนทอง

1) อปกรณ ขวดพลาสตกใสขนาด 500 - 1,000 cc และลวด 2) วธการ/ขนตอน น าขวดพลาสตกใสมาตดรอบปากขวด น าสวนปากขวดทตด

เตรยมไว น ามาสวมกบขวดพลาสตก สวมปากขวด พลาสตกในลกษณะกลบหว เจาะรบรเวณกนขวดพลาสตก น าลวดมารอยกบขวดพลาสตก น าใบกะเพราใสลงในขวด จากนนน าขวดไปแขวนไวตามจดทตองการดกจบแมลงวนทอง

3) ประโยชน สามารถดกจบแมลงวนทองทเปนศตรพช เพอตดตอนการแพรพนธ (แมลงวนทองทดกจบเปนแมลงวนทองตวผจงเปนการตดตอนการขยายพนธ)

6.1.21 เครองชวยหอผลไม แมลงวนทองเปนศตรพชทสรางความเสยหายกบผลผลตทางการเกษตรเปนอยางมากเพราะไมเปนทตองการของตลาดจงมการศกษาคนควาหาวธการก าจดแมลงวนทองโดยไมเปนอนตรายตอผบรโภคจงไดคดคนอปกรณทสามารถชวยหอผลไม เชน มะมวง กระทอน ชมพ ปองกนแมลงวนทอง

1) อปกรณ 1.1) ทอ PVC ชนดบาง ขนาดทอกวาง 3 นว หรอ 4 นว (ตามททานอยากได)

เปนกระบอกหอ 1.2) ทอ PVC ชนดหนา (13.5) ขนาดหกหน 1 เสน (4 เมตร) ควรใช PVC ทม

คณภาพด ๆ เปนดามหอ 1.3) ขอตอตรงหกหน 4 ตว และกาวทาทอ PVC 1.4) เชอกไนลอนขนาด 4 มลลเมตร ยาวประมาณ 4 - 5 เมตร 1 เสนเปนเชอก

ดงใชงาน

238

2) วธการ/ขนตอน 2.1) ตดทอ PVC ขนาด 3” หรอ 4” ใหยาว 6 - 7 ซม. และเจาะรไวรอยเชอก

หอ 4 มลลเมตร รมดานลาง (ทผมท าเจาะไว 2 ร ส าหรบคนถนดซายหรอถนดขวา) เพอท าเปนตวกระบอกหอ

2.2) ตดทอ PVC หกหนยาว 80 - 100 ซม. ใช 4 ทอน แลวใชขอตอตรงทากาวสวมตดดามดานหนงใหแตละทอนเปนตวผ + ตวเมยเพอสวมตอใหยาว หรอถอดใหสนไดตามลกษณะ ใชงานใชเปนดามตอ 3 ทอน อกทอนน าไปท าเปนดามหอยดตดกบกระบอกหอ

2.3) การท าดามหอ ใชดามในขอ 2 มาท าดามหอ โดยการใชความรอนลวกปลายดามให PVC ออนตวแลวน าไปดดใหโคงขนรปตามตองการ (ความรอน ใหใชน ามนพชตงไฟใหรอนแลว ตกราด PVC ในสวนทตองการดด ขนรปหามใช PVC ลนไฟตรง ๆ เดดขาด) จากนนใชสวานเจาะรทปลายดามหอ 1 ร และเจาะดามหอ 1 ร ส าหรบรอยเชอกหอเพอใชงาน

2.4) ใชกระบอกหอทเตรยมไวตามขอ 1 มาเยบตดกบดามหอตามขอ 3 ดวยรเวท เสรจแลวจะไดเครองหอไวใชงานลกษณะรายละเอยดเครองมอ (สวนหวหอ) แบบ A และแบบ B

2.5) เชอกดงชวยหอใหน าเชอกไนลอนมาขมวดปมเพยงดานเดยว (ปลายไนลอนเพอไมใหคลายเกลยวใหใชไฟลนจนไนลอนละลายยดรวมเปนเนอเดยวกน) การรอยเชอกดงชวยหอใหเรมรอยจากรรมดานลางกระบอกจากดานนอกเขาไปในกระบอกหอขนรอยปลายดามหอแลววกกลบลงรอยเขาในดามกระบอกหอ การตอดามใหยาวตองรอยเชอกซอนตลอดในดามหอปลายเชอกทเลยออกมาทางดานลางดามหอคอตวกลไกการท างานของเครองมอชวยหอน (ส าหรบกระตกดงใชงาน)

3) ประโยชน วสดอปกรณในการหอผลไมปองกนสตวและแมลงวนทองไมใหกดท าลายผลไมกอนเกบเกยว

6.2 การถายทอดความร - สถานศกษาจากคณะเทคโนโลยทางการเกษตร โรงเรยนมธยมในจงหวดนนทบร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนคร มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร มหาวทยาลยศลปากร เขตพระราชวงสนามจนทร วทยาลยเทคโนโลยทางการแพทย และการศกษานอกโรงเรยนโรงเรยนมธยมและประถมศกษา ในจงหวดนนทบร และจงหวดใกลเคยง

- กลมเกษตรกร, กลมพฒนาชมชน และกลมพฒนาสงคมเขตจงหวดภาคกลาง - รายการโทรทศน ชอง 3,5,7,9 และไอทว - หนงสอพมพมตชน, เกษตรเทคโนและเทคโนโลยชาวบาน

239

7. การสรางและเชอมโยงเครอขาย หลงจากป พ.ศ. 2538 ทเกดน าทวมอยางหนกท าใหพชผลตางๆเกดความเสยหาย จากนนป

พ.ศ. 2539 จงเรมท ากจกรรมการเกษตรแบบไรนาสวนผสม โดยน าเงนสวนหนงทสะสมไวมาแกไขปญหาน าทวม โดยปรบปรงพนทคนกนน า ป พ.ศ. 2540 - 2541 ใชเวลาเพยง 2 ป พนททเคยถกน าทวมอยางหนกกฟนคน และในปนเองนายยวง เขยวนล กไดรบรางวลเกษตรกรดเดนระดบภาค สาขาอาชพท าไรนาสวนผสม จากกรมสงเสรมการเกษตร อกทงยงเขารบการอบรมในหลกสตรตาง ๆ มากมาย เชน หลกสตรหมอดนอาสาประจ าต าบล ประมงอาสา ครบญชอาสา เศรษฐกจการเกษตรอาสา เปนวทยากรใหความร เชน ครพเศษดานเกษตรทฤษฎใหม ครภมปญญาทองถน วทยากรเรองการจดดารไรนาสวนผสม เศรษฐกจพอเพยง เปนประธานศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบล ไดรบคดเลอกใหเปนกรรมการและอนกรรมการ เชน กรรมการลมน า กรรมการธรรมาภบาลจงหวดนนทบร อนกรรมการพจารณาศกษาปญหาเกษตรทฤษฎใหม จงท าใหมการเชอมโยงเครอขาย แลกเปลยนขอมลขาวสารตาง ๆ ทเปนประโยชนอยางสม าเสมอ และการเปนวทยากรยงท าใหมลกศษย และเปนตวเชอมโยงเครอขายไดอกจ านวนมาก 8. ประมวลภาพกจกรรม แผนทเดนทาง และแผนผงแปลงศนยบรการขอมลเศรษฐกจการเกษตรอาสา

8.1 ภาพกจกรรม

240

8.2 แผนทเดนทางไปศนยศรยวง ต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร

241

8.3 แผนผงแปลงของศนยศรยวงต าบลราษฎรนยม อ าเภอไทรนอย จงหวดนนทบร

นาขาว 12

๑๒ ไร

บอปลา 4 ไร 1 งาน

ไมผล 15 ไร

นาขาว 8ไร

บาน 1 งาน

ไมผล 3 ไร

บอปลา 200 ตารางวา

บอปลา

100 ตารางวา

ผลการวิจัยและประเมินผลองค์ ... ·...

Documents