ap cg (gr 7-8)

49
Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K to 12 Curriculum Guide ARALING PANLIPUNAN (Grade 7 and 8) January 31, 2012

Upload: cacai-gariando

Post on 01-Dec-2015

262 views

Category:

Documents


12 download

DESCRIPTION

curriculum guide

TRANSCRIPT

Page 1: AP CG (Gr 7-8)

Republic of the Philippines Department of Education

DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

K to 12 Curriculum Guide

ARALING PANLIPUNAN

(Grade 7 and 8)

January 31, 2012

Page 2: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 2

GRADE 7

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

UNANG MARKAHAN

Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian Pangkalahatang Tema : Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago , Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo A. Pagpapakilala sa

Primaryang Sanggunian

Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pag-unlad, pagbabago at pagpapatuloy ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa pag-unlad, pagpapatuloy at pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian.

Naipapaliwanag ang kahulugan at pagkakaiba ng mga primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

Page 3: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 3

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

- Kahulugan at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa mga aklat at ibang sekondaryang sanggunian - Uri ng primaryang sangguniana at sekondaryang sanggunian -Mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian - Kahalagahan ng primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan B. Sinaunang Pilipino Ayon

sa mga Primaryang Sanggunian

- Sinaunang paniniwala at buhay pampamilya: larawan ng bangang manunggul, sipi ng salaysay ng prayle at iba pang primaryang sanggunian - Pang-araw araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at iba pang kaugnay na primaryang sanggunian

Natutukoy ang mga uri ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

Nakikilala ang mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

Nasusuri ang mga uri ng primaryang sanggunian: nakasulat (liham,opisyal na report, balita);pasalita (teyp o transkrip ng panayam); biswal ((karikatura, larawan); awdyo-biswal (video, pelikula)

Natataya ang kahalagahan ng mga primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa pagkiling (bias) o punto de bista ng may-akda ng sanggunian Nakakakuha ng datos mula sa iba’t-ibang primaryang sanggunian Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa mga primaryang sanggunian ukol sa mga sinaunang Pilipino Nasusuri ang sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ayon sa bangang manununggul, sipi ng salaysay ng mga prayle at iba pang primaryang sanggunian

Page 4: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 4

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

C. Pagtatag ng Kolonyang

Espanya Batay sa mga Primaryang Sanggunian

- Paglakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historikal na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu sa Isla ng Mactan

Nakapaghihinuha mula sa mga impormasyon at datos ng mga primaryang sanggunian sa sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ng mga Pilipino Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng ilang pangyayari ng mga primaryang sanggunian ukol sa pang-araw-araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ng mga sinaunang Pilipino Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon – pangunahing salita at ideya- sa sariling salita ukol sa mga sinaunang Pilipino Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian sa panahon ng sinaunang Pilipino at nakikilalala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan Nasusuri ang sanhi-bunga (cause and effect) ng ilang mahahalagang pangyayari o penomeno sa panahon ng kolonyalismong Espanyol Natutukoy ang opinyon at katotohanan sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakabay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, sipi ng salaysay ng prayle at/o ng iba pang

Page 5: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 5

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

-Reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho (forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian

primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanang sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historical na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu Isla ng Mactan, at siping salaysay ng prayle at sa pagpapatupad ng ilang kolonyal na patakaraan Natataya ang historical na kahalagahan ng mga tao, grupo, pangyayari, proseso at institusyon sa panahon ng kolonyalismong Espanyol sa bansa Nasusuri ang mga datos tungkol sa reduccion, tributo at sapilitang pagtatatrabaho forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Natataya ang mga impormasyon at nakabubuo ng interprestayon tungkol sa magkaiba at posbileng magkasalungat na paliwanang ng isang pangyayari tulad ng reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon ng kolonyalismong Espanol at nakikilalala ang pagkakaiba at/o

Page 6: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 6

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan

IKALAWANG MARKAHAN

Pagbubuo ng Bansang Pilipinas Pangkalahatang Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Mga Kaugnay na Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan, Kapangyarihan , Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon Pagpapatuloy at Pagbabago A. Simula ng Pagtutol sa

Imperyong Espanyol

- Laban sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat na opisyal

_ Mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni

Naipapamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pagkabuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol ayon sa primarya at sekondaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay nakapagpapahalaga sa naging pagsisikap ng mga Pilipino sa pagbuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol mula sa pagbasa sa mapanuring pamamaraan ng ilang piling primaryang sanggunian

Nasusuri ang sanhi at bunga ng iba’t-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Natutukoy at nasusuri ang patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang iba’t-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol

Page 7: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 7

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) B. Pagsibol ng Kamalayang

Pilipino

- Kilusang Propaganda ayon

Naikakategorya ang pagpapamalas ng pagtutol ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa iba’t-ibang sanggunian Nasusuri ang iba’t-ibang paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat opisyal

Natataya ang historikal na perspektibo sa naging paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa salaysay ng prayle at ulat na opisyal. Nakapaghihinuha sa adhikain ng mga Pilipino sa paglaban sa kolonyalismo mula sa mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag sa panimulang ideya ng progreso ng mga Pilipino batay sa paghahambing sa sipi ng mga sinulat nina Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nahihinuha mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian ang mga pangyayari na nakapag-

Page 8: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 8

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

sa mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, “Dasalan at Toksohan” ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping

- Pagtatag ng Katipunan ayon sa sipi ng “Dapat Mabatid ng mga Tagalog” ni Andres

ambag at/o nakahadlang sa pagsibol ng kamalayang Pilipino Natataya ang historikal na kahalagahan ng Kilusang Propaganda bilang kilusan at mga kasapi nito sa pakikibaka ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian tulad ng painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, “Dasalan at Toksohan” ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Napaghahambing ang impormasyon mula sa mga magkakaugnay na primaryang sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo tungkol sa adhikain at kahalagahan ng Kilusang Propaganda mula sa sipi ng mga sinulat ng mga Kilusang Propandista at artikulo mula sa La Solidaridad Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor ng mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa kilusang Propaganda tulad ng mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, “Dasalan at Toksohan” ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Naipapahayag ang damdamin ng pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng Katipunan sa pagsibol ng kamalayang Pilipino ayon ayon sa mensahe ng ilang

Page 9: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 9

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Bonifacio, ang kanyang tula, “Pag-ibig sa Tinubuang Lupa,” Kartilya ni Emilio Jacinto -

primaryang sanggunian tulad ng “Dapat Mabatid ng mga Tagalog” at “Pag-ibig sa Tinubuang Lupa” ni Andres Bonifacio, at “Kartilya” ni Emilio Jacinto Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol pagkakatatag at iba pang usapin sa Katipunan mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya tungkol sa Katipunan sa konteksto ng pakikibaka ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian tulad ng sipi ng “Dapat Mabatid ng mga Tagalog” ni Andres Bonifacio, ang kanyang tula, “Pag-ibig sa Tinubuang Lupa,” Kartilya ni Emilio Jacinto

IKATLONG MARKAHAN

Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Pangkalahatang Tema: Kapangyariahan, Awtoridad at Pamamahala Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at

Naipapamalas ng mag-aral ang malalim na pag-unawa sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

Ang mag-aaral ay nakapagsasaliksik gamit ang kasanayan sa pagsusuri at pagbuo ng interpretasyon ng impormasyon mula sa primaryang sanggunian sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

Page 10: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 10

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago A. Pakikibaka para sa

Kalayaan -Rebolusyon laban sa Espanya: news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

Nasusuri ang mga hugpungang pangyayari (conjunctures) sa pamamagitan ng timeline ang mga mahahalagang pangyayari sa pakikibaka ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Natataya ang historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa naging pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian Natutukoy ang mga salik at pangyayari na nakatulong at nakahadlang sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon mula sa pagsusuri ng mga datos at impormasyon ng mga primaryang sanggunian Nakasasagot ng tanong batay sa angkop at

Page 11: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 11

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

B. Ang Imperyong Amerikano

hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

Digmaang Pilipino-Ammerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng “El Verdadero Decalogo” ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng “Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping

sapat na ebidensiya sa ilang pangyayari na may kaugnayan sa pagkakamit ng kalayaan ng mga Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Nakapag-aayos ng resulta ng pagsasaliksik partikular ng mga datos at impormasyon sa lohikal na paraan Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghahanda ng presentasyon sa pananaliksik ukol sa naging pagiging ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan laban sa kolonyalismo Nakapagbubuod ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa Rebolusyon laban sa Espanyan ayon sa news clipping ng labanan San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo ng awtor tungkol sa Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

Nasasaliksik ang ugnayan ng sanhi at bunga

Page 12: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 12

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

ng Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapagpapahayag ng sariling ideya o pagtingin at/o interpretasyon tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan Rebolusyong Pilipino batay sa impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tulad ng deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, at sipi ng “El Verdadero Decalogo” ni Apolinario Mabini Nasusuri ang mga pagkaka-ugnay-ugnay ng ng sari-saring datos ng Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng “El Verdadero Decalogo” ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng “Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng “El Verdadero Decalogo” ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng “Benevolent

Page 13: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 13

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng “Aves de Rapiña,” sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935 Okupasyong Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march,

Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Natataya ang kahalagahang historikal sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan ng mga ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Acta ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act Nakapipili ng mga makatotohanan at mahahalagang ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya upang mataya ang historikal na impluwensiya nito sa Imperyo ng Amerikano ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

Nasusuri sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinagaaraalan na pinagtitibay ng nararapat na datos sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty,

Page 14: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 14

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

clipping ng dyaryo o magasin

Payne-Aldrich Act Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa mga magkapareho o magkaibang paliwanag sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tungkol sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng “Aves de Rapiña,” sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935 Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo batay sa pagsusuri ng mga primaryang sanggunian sa ilang pangyayari tungkol sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng “Aves de Rapiña,” sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa ilang pangyayari batay sa datos o ebidensiya sa ilang pangyayari sa pagkakamit ng kalayaan sa ilalim ng kolonyalismong Amerikano Nakatutuklas ng mga kaisipan at makatotohanang ebidensya sa okupasyong Hapon mula sa mga opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila

Page 15: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 15

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

bilang open city, larawan ng Death March, clipping ng dyaryo o magasin Nakapagbubunyag ng mga historikal na kamalian sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

Napapalim ang mga implikasyon at aral sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

IKA-APAT NA MARKAHAN

Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Pangkalahatang Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Kapangyarihan, Awtoridad at

Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa mga mahahalagang pangyayari at hamon ng pagsasarili ng bagong republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

Ang mag-aaral ay nakabubuo ng panukalang programa, proyekto o gawain na nagpapapamalas sa malalim na pagkaunawa sa mga suliranin at hamon ng Pilipinas bilang isang bagong republika gamit ang kasanayan sa pagsisiyasat at pananaliksik ng impormasyon mula sa mga primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay nakapaghahayag ng matatag na paninindigan batay sa masusing pagsisiyasat/pagsasaliksik at matalinong pagpapasaya sa

Natutukoy ang mga hamong kinaharap ng Bagong Republika simula 1946 batay sa pagsusuri sa mga datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian Nasusuri ang mga patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang mahahalagang pangyayari at conjunctures sa mga hamong kinaharap ng bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon sa mga isyu at usaping panlipunan Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at

Page 16: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 16

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago A. Hamon sa Bagong

Republika Kahulugan ng kasarinlan ayon larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar

mga usaping panlipunan at kontrobersiya sa panahon ng Bagong Republika

paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya, posisyon o pagtingin Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya—sa sariling salita tungkol sa mga pangyayari, tao, kilusan at institusyon na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ng isang Bagong Republika Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip o ideya tungkol sa kahulugan ng kalayaan/kasarinlan ayon sa larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar Nakapaghahambing ng impormasyon mula

Page 17: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 17

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

-Mga problema sa lupa ayon sa sipi ng memoir ni Luis Taruc, dyaryo at opisyal na ulat - Kamalayan at pag-unawa sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro B. Batas Militar at Pagsikap

tungo sa Pagbabago - Batas military ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na “Bayan Ko,” manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986

sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa ilang usapin na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ayon ipinapahayag ng ilang di-panatay na kasunduan tulad ng Philippine Rehabilitation Act, parity rights at Kasunduang Base Militar Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor sa ilang usaping panlipunan tulad ng problema sa lupa ayon sa memoir ni Luis Taruc at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng paghihinuha sa nasyonalismong nalinang ng mga Pilipino batay sa pagsusuri ng ilang primaryang sanggunian tulad ng patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, at pagbuo ng kamalayang Moro Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro Nakapag-uugnay-ugnay ng mga historikal na ebidensya sa mga kaisipan sa batas

Page 18: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 18

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Pagbabago sa ilalim ng demokrasy ayon sa sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na “Bayan Ko,” manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol sa Batas Militar batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa naturang pangyayari. Napapahalagahan ang mga aral na pangkasaysan ng Batas Militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na “Bayan Ko,” manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan batay sa mga datos at impormasyon tulad ng ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo ilang usaping panlipunan matapos ang pagbabalik ng demokrasya noong 1986 hanggang sa kasalukuyan

Page 19: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 19

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Naisasaalang-alang ang historikal na perspektibo ng awtor ng primaryang sanggunian sa pagbuo ng pansariling interpretasyon, kongklusyon at paninindigan sa isang pangyayari o isyung pangkasaysayan. Nagagamit ang kasanayan sa pagtukoy sa sanhi at bunga, fact o opinion, at pagkiling ng awtor ng sanggunian sa pagbuo ng sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutunan mula sa sanggunian Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi ang dalawang kaisipan Nakabubuo ng konglusyon batay sa interpretasyon ng impormasyon mula sa ilang sanggunian tulad ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

Page 20: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 20

CONCEPTUAL FRAMEWORK

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

Page 21: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 21

BALANGKAS- KONSEPTUWAL NG Araling Panlipunan

(Deskripsyon)

Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12

Philippine Basic Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang

makalinang ng “functionally literate and developed Filipino.” Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at

pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-

12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at

makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping pangkasaysayan at panlipunan.

Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto ( collaborative

learning), at pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat,

intregratibo, interdesiplinaryo at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at

pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang

kaalaman at kasanayang pang-disiplina.

Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan

sa pagganap ng bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa,

4) karapatan, pananagutan at pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang

pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang kasanayan sa iba’t-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at

matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng

pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.

Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung

pangkasaysayan, pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at

makipamuhay (Pillars of Learning). Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang

pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-

aaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang

ginagalawan.

Page 22: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 22

II. Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

III. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

K – 3 4 – 6 7 – 10 11 – 12

Naipamamalas ang panimulang

pag-unawa at pagpapahalaga

sa sarili, pamilya, paaralan, at

komunidad, at sa mga

batayang konsepto ng

pagpapatuloy at pagbabago,

distansya at direksyon gamit ang

mga kasanayan tungo sa malalim

ng pag-unawa tungkol sa sarili at

kapaligirang pisikal at sosyo-kultural ,

bilang kasapi ng sariling komunidad

at ng mas malawak na lipunan

Naipamamalas ang batayang

pag-unawa sa (i) mga primaryang

konsepto ng

heograpiya at ang aplikasyon

ng mga ito sa iba’t ibang

pamayanan sa Pilipinas, (ii)

kasaysayan ng bansa; at ang

pagpapahalagang pansibiko, gamit

ang mas malalim na kakayahan sa

pagsasaliksik

tungo sa paghubog ng

batang mapanuri,

mapagnilay,responsable,

produktibo, makakalikasan,

makatao, at makabansa

Naipamamalas ang malalim

na pag-unawa sa kasaysayan,

kultura at aspetong

panlipunan, pang-ekonomiya,

at pampulitika sa Pilipinas, sa

rehiyon ng Asya, at sa mundo,

ang ugnayan sa rehiyon at

daigdig, at ang batayang

konsepto ng ekonomiks at

aplikasyon nito sa buhay,

gamit ang mga kasanayang

napapaloob sa kakayahan ng

pagsisiyasat, pagsusuri ng

datos, pagsasaliksik at

mabisang komunikasyon tungo sa

pagpanday ng magandang

kinabukasan

Naipamamalas ang malawak

at integratibong pag-unawa sa

nga hamon, isyu at tugon sa

kontemporaryong lipunang

Pilipino, Asyano at pandaigdig,

base sa masusing

pagsasaliksik at mabisang

paghayag ng resulta ng

pagsasaliksik, tungo sa

pagbuo ng solusyon o tugon

upang marating ang isang

makatarungan, mapayapa,

makakalikasan at makataong

lipunan at mundo

Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan, pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng iba’t ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig

Page 23: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 23

Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang sosyal.

1 Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa

pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng komunidad.

2 Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.

3 Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga sa kinabibilangang komunidad batay sa (a) kinaroroonan; (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.

4 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspetong pangkultura, pampulitika, panlipunan, produksyon at distribusyon ng lokal na produkto, gamit ang mga natutunang konsepto at pamamaraan sa mga naunang baitang.

5 Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ngika-20 siglo, gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsible, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

6 Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa Pilipinas sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino na mapanuri, mapagnilay, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao, makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

7 Naipapamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang

sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba’t ibang panahon, tungo sa pagbuo

ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo.

8 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura,

lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at

magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya

9 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan,

Page 24: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 24

pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at matatag na kinabukasan.

10 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kumpetisyon at kolaborasyon ng mga indibidwal at bansa

gamit ang kaalaman at teknolohiya sa likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman tungo sa pagsusulong ng

kolektibong pag-unlad at patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay.

11 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung lokal at ang kahalagahan ng sama-sama at

angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay

12 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung pandaigdig at ang kahalagahan ng sama-

sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay ng sangkatauhan

IV. Saklaw at daloy ng Kurikulum

Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan at paaralan tungo sa paghubog ng isang

mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

K Ako at ang aking kapwa Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng

kamalayan sa kapaligirang sosyal

1-2

1 Ako, ang Aking Pamilya at

Paaralan

Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralang tungo sa pagkakakilanlan bilang

indibidwal at kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,

interaksyon distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at

paaralan

1-3

2 Ang Aking Komundad, Ngayon

at Noon

Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang kkomunidad, gamit ang

konsepto ng pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng

pangyayari, mga simpleng konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang

yaman, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng

kasaysayan

1-5

3 Ang aking Kapaligran at mga

Komunidad sa Pilipinas

Paglawak ng pag-unawa sa kinabibilangang komunidad batay sa a) kinaroroonan: sa

itaas at ibaba; sa tabi ng dagat at ilog, at iba pa; b) kultura tulad ng wika; Tagalog, Iloko,

Chavacano, at iba pa; c) kabuhayan: rural at urban; komunidad ng mga mangingisda,

magmimina, magtrotroso, industriyal at iba pa; d ) pulitikal: bayan o lungsod, lalawigan, at

1-6

Page 25: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 25

rehiyon; gamit ang malalim na konsepto ng pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng

tao at kapaligirang pisikal at sosyal

4

Pinagmulan at Pag-unlad ng

mga lalawigan at rehiyon ng

Pilipinas

Pinagmulan at Pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong

pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan

1-6

5 Pagbuo ng Pilipino bilang

Nasyon

Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng

ika-20 siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan

( historical significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy .

1-6

6 Mga Hamon at Tugon sa

Pagkabansa

Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan

tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa

( strong nationhood)

1-6

7 Mga Saksi ng Kasaysayan ng

Pilipinas

Pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba’t ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo

1-7

8 Araling Asyano

Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan,

kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa

pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at

pagharap sa mga hamon ng Asya

1-7

9 Araling Pandaigdig

Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga

pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng

heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa

pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at matatag na kinabukasan.

1-7

10 Pambansang Kabuhayan at

Pag-unlad

Pag-unawa at pagpapahalaga sa kumpetisyon at kolaborasyon ng mga indibidwal at

bansa gamit ang kaalaman at teknolohiya sa likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-

yaman tungo sa pagsusulong ng kolektibong pag-unlad at patuloy na pagpapabuti ng

kalidad ng buhay.

1-7

11 Kontemporaryon Isyu at Hamon

sa Pilipinas

Pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung lokal at ang kahalagahan ng sama-sama

at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng

buhay

1-7

12 Kontemporaryon Isyu at Hamon Pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung pandaigdig at ang kahalagahan ng 1-7

Page 26: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 26

sa Mundo sama-sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng

kalidad ng buhay ng sangkatauhan

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

Grade Time Allotment

1-2 30 min/day x 5 days

3-6 40 min/day x 5 days

7-10 3 hrs/week

ARALING PANLIPUNAN MATRIX

GRADE 1 GRADE 2 GRADE 3 GRADE 4 GRADE 5 GRADE 6

Unang Markahan

I. Ako ay Natatangi I. Ang Aking Komunidad

I. ANG KAPALIGIRAN NG AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

I. Pagkilala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

I. Pinagmulan at Pagkabuo ng Kabihasnang Pilipino

I. Pagkabuo ng Bansang Pilipinas

A. Pagkilala sa Sarili

B. Ang Aking

Kwento

C. Pagpapahalaga sa Sarili

A. Pagkilala sa Aking Komunidad

B. Ang Mapa ng Aking Komunidad

C. Mga Alituntunin sa Komunidad

D. Pagpapahalaga sa Komunidad

A. Ang Kapaligiran ng Aking Kinabibilangang Komunidad

B. Ang Likas na yaman at Pagpapahalaga sa Kapaligiran ng Aking Kinabibilangang Komunidad

A. Ang Kinalalagyan ng Aking Lalawigan at Rehiyon

B. Ang Katangiang Pisikal ng Aking Lalawigan at Rehiyon

A. Ang Kinalalagyan ng Aking Bansang Pilipinas

B. Ang Pinagmulan Aking Lahi

A. Ang Kinalalagyan ng Bansang Pilipinas sa Mundo

B. Katangiang

Heograpikal ng Pilipinas

Page 27: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 27

Ikalawang Markahan

II. Ang Aking Pamilya II. Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon

II. ANG PAGKAKILANLANG KULTURAL NG AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

II. Ang Mga Kwento ng Aking Lalawigan at Rehiyon

II. Ang Mga Kwento ng Pagkabuo ng Aking Kultura

II. Ang Mga Kwento ng Pagka Makabansa

A. Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya

B. Ang Kwento ng Aking Pamilya

C. Mga Alituntunin sa Pamilya

D. Pagpapahalaga ng Pamilya

A. Ang Kwento ng Aking Komunidad

B. Ang mga Tao Ngayon at Noon

A. Ang Kultura ng Aming Komunidad

B. Ang mga Kwento ng Aming Komunidad

A. Pagkilala ng Sariling Lalawigan at Rehiyon

B. Ang Mga Kwento

ng Aking Lalawigan at Rehiyon

A. Pagkilala sa mga Sinaunang Pilipino

B. Mga Pagbabago sa

Panahon ng Kolonyalismo

Ang Mga Kwento ng Kasarinlan ng Aking Bansa

Ikatlong Markahan

III. Ang Aking Paaralan

III. Kultura at Pagkakakilanlan ng Aking Komunidad

III. ANG LIPUNAN SA AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

III. Ang Pamamahala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

III. Lipunan at Pamamahala Mula sa Sinaunang Pilipino Hanggang sa Panahon ng Kolonyanismo

IV. Pamamahala Tungo sa Kasarinlan ng Bansa

A. Pagkilala sa Aking Paaralan

B. Ang Kwento ng Aking Paaralan

C. Ako Bilang Mag-aaral

D. Mga Alituntunin sa Paaralan

E. Pagpapahalaga sa Paaralan

A. Ang Kultura ng Aking Komunidad

B. Mga Pagkakakilanlan sa Aking Komunidad

A. Ang Pamahalaan, mga Pinuno at Iba Pang Naglilingkod sa Aking Kinabibilangang Komunidad

B. Ang Pakikipagtulungan sa Pamahalaan Tungo sa Pag-unlad ng Aking

A. Ang Pamamahala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

B. Ang Mga Paglilingkod ng Pamahalaan Tungo sa Pag-unlad ng Aking Lalawigan at Rehiyon

A. Ang Pagtanaw sa Kalagayan ng Lipunan ng Sinaunang Pilipino

B. Ang Pagtanaw sa Pamamahala ng mga Espanyol sa Panahon ng Kolonyalismo

Pagtanaw sa Lipunan at Pamamahala ng mga Dayuhang Mananakop

Page 28: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 28

Kinabibilangang Komunidad

Ikaapat na Markahan

V. Ako at ang Aking Kapaligiran

IV. Pagtutulungan at Kabuhayan sa Aking Komunidad

IV. KABAHAGI AKO SA PAGSULONG NG AMING KOMUNIDAD AT KAPALIGIRAN

IV. Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Lalawigan at Rehiyon

IV. Kabahagi Ako sa Pag-usbong ng Pag-unlad ng Kamalayang Pambansa

IV. Kabahagi Ako sa Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa

A. Ako at ang Aking Tahanan

B. Ako at ang Aking Paaralan

C. Pagpapahalaga sa Kapaligiran

A. Pagtutulungan sa Komunidad

B. Kabuhayan sa Komunidad

Ang mga Karapatan, Tungkulin at Pananagutan Bilang Isang Kasapi Tungo sa Pagsulong ng Aking Kapiligiran at Kinabibilangang Komunidad

Karapatan, Tungkulin at Pananagutan sa Sariling Lalawigan at Rehiyon

Kabahagi Ako sa Pagbuo ng Aking Bansa Bilang Isang Nasyon

Kabahagi Ako sa Mga Kwento ng Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa

Page 29: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 29

Grade 7 Grade 8 Grade 9 Grade 10

Unang Markahan

Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian

Heograpiya ng Asya Kapaligiran at Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

Heograpiya at Ekonomiya ng Bansa

D. Pagpapakilala sa Primaryang Sanggunian

E. Sinaunang Pilipino Ayon sa mga

Primaryang Sanggunian F. Pagtatag ng Kolonyang Espanya

Batay sa mga Primaryang Sanggunian

A. Katangiang Pisikal ng Asya

B. Yamang Tao

A. Heograpiya ng Daigdig

B. Mga Unang Kabihasnan

Ang Ekonomiks bilang isang agham Ang Ekonomiks at Ang Kaunlaran

Pinagkukunang-Yaman

Kakapusan

Pangangailangan at Kagustuhan

Pagkonsumo

Produksyon

Ikalawang Markahan

Pagbubuo ng Bansang Pilipinas

Sinaunang Kabihasnan sa Asya ( Bago ang Siglo 16 Hanggang sa Siglo 16)

Mga impluwensya mula sa

sinaunang kabihasnan na

nagsilbing pundasyon sa paglinang

ng antas ng karunungan sa

panahon ng transisyon at naging

daan sa pag-usbong ng

Pagsusuri ng Ekonomiya

Page 30: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 30

pandaigdigang kamalayan

C. Simula ng Pagtutol sa Imperyong

Espanyol D. Pagsibol ng Kamalayang

Pilipino

A. Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa Asya B. Sinaunang Panahon

A. Pag-usbong ng

kamalayang pandaigdig sa panahon ng transisyon

B. Kabihasnang Klasikal sa

Daigdig

C. Pag-usbong ng Europe

Alokasyon

Maykroekonomiks

Demand at Suplay Presyo Interaksyon ng Demand at Suplay Surplus at Shortage Pamilihan

Ikatlong Markahan

Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong

Panahon ( 16- 20 siglo)

Transpormasyon ng mga bansa sa

daigdig bunsod ng paglaganap ng

mga kaisipan sa siyensiya, pulitika

at ekonomiya simula noong ika 16

na siglo

Ang Pamamahala at Ekonomiya

C. Pakikibaka para sa Kalayaan D. Ang Imperyong Amerikano

hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya B. Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Timog at Kanluran Asya

A. Mga Mahahalagang Pangyayaring Nagbigay-daan sa transpormasyon ng daigdig mula sa panahon ng transisyon tungo sa makabagong daigdig (1500-1900 C.E.)

Makroekonomiks Paikot na Daloy ng Ekonomiya Gross National Product (GNP)-Gross

Page 31: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 31

E. Ang mga Pagbabago sa Timog

at Kanlurang Asya

B. Pag-igting ng Ugnayang Pandaigdig

at Pagtatatag ng mga “Nation – States

C. Paglawak ng Kapangyarihan ng

Europe

Domestic Product (GDP) Kalalagayan ng Ekonomiya ng Pilipinas pagtatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig hanggang sa kasalukuyan Human Development Index (HDI) Implasyon

Patakarang Pananalapi (Monetary Policy) Institusyon sa Pananalapi Patakarang Piskal (Fiscal Policy)

Ikaapat na Markahan

Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

Ang Silangan at Timog- Silangang Asya sa Transisyonal at

Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo)

Pakikipag-ugnayan at Sama-

samang Pagkilos Bilang Saligan ng

Pandaigdigang Kapayapaan at

Kaunlaran

Mga Sektor ng Ekonomiya

A Hamon sa Bagong Republika

B. Batas Militar at Pagsikap tungo sa Pagbabago

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya B. Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Silangan at Timog- Silangang Asya C. Ang mga Pagbabago sa

Silangan at Timog Silangang Asya

A. Mga Idealohiyang Laganap at ang Neokolonyalismo B. Ang Hamon at Pagharap ng Daigdig sa Ibat-Ibang Isyu at Suliranin

Sektor ng Agrikultura

(Pagtatanim, Pangingisda, at

Paggugubat)

Industriya Paglilingkod

Page 32: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 32

Impormal na Sektor ng Ekonomiya

Kalakalang Pambansa

ARALING PANLIPUNAN VIII ARALING ASYANO

Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang mAsyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya

NILALAMAN

(Content )

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard)

PAMANTAYAN SA PAGGANAP

(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA

PAGKATUTO ( Learning

Competencies) UNANG MARKAHAN: 1. Heograpiya ng Asya

A. Katangiang Pisikal ng Asya

Konsepto ng Asya

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa ugnayan ng kapaligiran at tao sa paghubog ng sinaunang kabihasnang Asyano.

Ang mag-aaral ay malalim na

nakapaguugnay-ugnay sa bahaging

ginampanan kapaligiran at tao sa

paghubog ng sinaunang

kabihasnang Asyano.

Napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano

Naipapaliwanag ang konsepto

ng Asya tungo sa paghahating

–heograpiko: Silangang Asya,

Page 33: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 33

Katangiang Pisikal

- Mga Likas na Yaman ng Asya

Timog-Silangang Asya, Timog-

Asya, Kanlurang Asya,

Hilagang Asya at Hilaga/

Sentral Asya

Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal sa mga rehiyon ng Asya katulad ng kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, klima at “vegetation cover” (tundra, taiga, grasslands, desert, tropical forest, mountain lands)

Nakapaghahambing ng

kalagayan ng kapaligiran sa

iba’t ibang bahagi ng Asya

Nakakagawa ng

pangkalahatang profile

pangheograpiya ng Asya

Nailalarawan ang mga yamang

likas ng Asya

Natataya ang mga implikasyon ng kapaligirang pisikal at yamang likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano noon at ngayon sa larangan ng:

Agrikultura

Ekonomiya

Panahanan

Kultura

Page 34: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 34

B. Yamang Tao

Mga Pangkat Etniko sa Asya at kani-kanilang

wika at kultura

Naipapahayag ang

kahalagahan ng pangangalaga

sa timbang na kalagayang

ekolohikal ng rehiyon

Napapahalagahan ang yamang-tao ng Asya

Nasusuri ang kaugnayan ng yamang-tao ng mga bansa ng Asya sa pagpapaunlad ng kabuhayan at lipunan sa kasalukuyang panahon batay sa: (a) dami ng tao, (b) komposisyon ayon sa gulang, ( c) inaasahang haba ng buhay, (d) kasarian, (e) bilis ng paglaki ng populasyon, (f) uri ng hanapbuhay, (g) bilang ng may hanapbuhay, (h) kita ng bawat tao, ( i) bahagdan ng marunong bumasa at sumulat, at (j) migrasyon

Nailalarawan ang komposisyong etniko ng mga rehiyon sa Asya Nasusuri ang kaugnayan ng

paglinang ng wika sa

paghubog ng kultura ng mga

Asyano

Page 35: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 35

IKALAWANG MARKAHAN:

Sinaunang Kabihasnan sa Asya ( Bago ang Siglo 16 Hanggang sa Siglo 16) A. Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa Asya Kalagayan, pamumuhay at debelopment ng mga sinaunang pamayanan ( ebolusyong kultural )

Kahulugan ang konsepto ng kabihasnan at nailalahad ang mga katangian nito Mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

Naipamamalas ng mag-aaral

ang pag-unawa sa mga

kaisipang Asyano, pilosopiya at

relihiyon na nagbigay-daan sa

paghubog ng sinaunang

kabihasnan sa Asya at sa

pagbuo ng pagkakakilanlang

Asyano

Ang mag-aaral ay kritikal na

nakapagsusuri sa mga kaisipang

Asyano pilosopiya at relihiyon na

nagbigay-daan sa paghubog ng

sinaunang kabihasnan sa Asya at sa

pagbuo ng pagkakilanlang Asyano

Napapahalagahan ang mga

kaisipang Asyano pilosopiya at

relihiyon na nagbigay-daan sa

paghubog ng sinaunang

kabihasnang sa Asya at sa

pagbuo ng pagkakilanlang

Asyano

Nasusuri ang paghubog, pag-unlad at kalikasan ng mga mga pamayanan at estado

Nakakabuo ng mga konklusyon hinggil sa kalagayan, pamumuhay at debelopment ng mga sinaunang pamayanan Nabibigyang kahulugan ang konsepto ng kabihasnan at nailalahad ang mga katangian nito Napaghahambing ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

Napahahalagahan ang mga

Page 36: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 36

Mga bagay at isipang pinagbatayan (sinocentrism, divine origin, devajara) sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan B. Sinaunang Panahon Kahulugan ng mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon Mga mahahalagang pangyayari mula sa sinaunang kabihasnan hanggang sa ika-16 na siglo sa : (a) pamahalaan, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) edukasyon, (f) paniniwala, (g) pagpapahalaga, at (h) sining at kultura

Impluwensiya ng mga paniniwala sa

kalagayang panlipunan,sining at kultura ng

mga Asyano

Bahaging ginampanan ng mga pananaw, paniniwala at tradisyon sa paghubog ng kasaysayan ng mga Asyano

bagay at isipang pinagbatayan( sinocentrism, divine origin, devajara) sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan

Nabibigyang kahulugan ang mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon Nasusuri ang mga mahahalagang pangyayari mula sa sinaunang kabihasnan hanggang sa ika-16 na siglo sa : (a) pamahalaan, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) edukasyon, (f) paniniwala, (g) pagpapahalaga, at (h) sining at kultura

Natataya ang impluwensiya ng

mga paniniwala sa kalagayang

panlipunan,sining at kultura ng

mga Asyano

Nasusuri ang bahaging

ginampanan ng mga pananaw,

paniniwala at tradisyon sa

paghubog ng kasaysayan ng

mga Asyano

Nasusuri ang mga kalagayang

Page 37: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 37

Mga kalagayang legal at tradisyon ng mga kababaihan sa iba’t ibang uri ng pamumuhay Bahaging ginampanan ng kababaihan sa

pagtataguyod at pagpapanatili ng mga

Asyanong pagpapahalaga.

Ang mga kontribusyon ng mga sinaunang

lipunan at komunidad sa Asya

legal at tradisyon ng mga kababaihan sa iba’t ibang uri ng pamumuhay Napapahalagahan ang

bahaging ginampanan ng

kababaihan sa pagtataguyod at

pagpapanatili ng mga Asyanong

pagpapahalaga.

Napapahalagahan ang mga

kontribusyon ng mga

sinaunang lipunan at

komunidad sa Asya

IKATLONG MARKAHAN:

Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon

( 16- 20 siglo)

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Mga Dahilan, Paraan at Epekto ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at

Naipamamalas ng mag-aaral

ang pag-unawa sa pagbabago,

pag-unlad at pagpapatuloy sa

Timog at Kanlurang Asya sa

Transisyonal at Makabagong

Panahon

( 16- 20 siglo)

-

Ang mag-aaral ay

nakapagsasagawa nang kritikal

na pagsusuri sa pagbabago, pag-

unlad at pagpapatuloy sa Timog

at Kanlurang Asya sa

Transisyonal at Makabagong

Panahon (16- 20 siglo)

Napapahalagahan ang

pagtugon ng mga Asyano sa

mga hamon ng pagbabago,

pag-unlad at pagpapatuloy

sa Timog at Kanlurang Asya

sa Transisyonal at

Makabagong Panahon (16-

20 siglo)

Nasusuri ang mga dahilan at paraan ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga Kanluran sa unang yugto (ika-16 at ika-17 siglo) pagdating nila sa Timog at

Page 38: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 38

Kanlurang Asya

Papel ng kolonyalismo at imperyalismo sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya

Ang Mga Nagbago at Nanatili sa Ilalim ng Kolonyalismo

Epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Timog at Kanlurang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura.

Ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo

Epekto ng kolonyalismo sa Timog at

Kanlurang Asya Nabibigyang halaga ang papel ng kolonyalismo at imperyalismo sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Timog at Kanlurang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura.

Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Page 39: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 39

Kanlurang Asya

Ang mga Karanasan sa Timog at Kanlurang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin B.Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya ‘ Ang Papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo

Iba’t ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Tungo sa Paglaya ng mga Bansa Mula sa Imperyalismo

Naihahambing ang mga karanasan sa Timog at Kanlurang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

Nabibigyang-halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo Naipapaliwanag ang iba’t ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo

Page 40: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 40

Epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya katulad ng partisyon/ paghahati ng India at Pakistan Mga Pamamaraang Ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa Pagtatamo ng Kalayaan mula sa Kolonyalismo

Epekto ng mga Digmaang Pandaidig sa Pag-aangat ng mga Malawakang Kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

Iba’t ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

Epekto ng mga Samahang Kababaihan at ng mga Kalagayang Panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang

Nasusuri ang epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya katulad ng partisyon/ paghahati ng India at Pakistan Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismo Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideyolohiya (ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista Natataya ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya

Page 41: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 41

pampulitika

Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa Pagbibigay Wakas sa Imperyalismo

C. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya

Balangkas ng Pamahalaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya

Mga palatuntunang Nagtataguyod sa Karapatan ng mamamayan sa Pangkalahatan, at ng Kababaihan, Grupong Katutubo, mga kasapi ng caste sa India at Iba Pang Sektor ng Lipunan

at karapatang pampulitika Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Naipaghahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa ng Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri at naikukumpara ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan Naihahambing ang kalagayan

Page 42: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 42

Ang Kalagayan at Papel ng Kababaihan sa Iba’t ibang Bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at Ang Kanilang Ambag sa Bansa at Rehiyon Ang Kinalaman ng Edukasyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa Timog at Kanlurang Asya

Bahaging Ginampanan ng Relihiyon sa Iba’t ibang aspeto ng pamumuhay

Mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa Pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog-Kanlurang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos.

Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Epekto ng Kalakalan sa Pagbabagong Pang-ekonomiya at Pangkultura ng mga bansa sa

at papel ng kababaihan sa iba’t ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag sa bansa at rehiyon Natataya ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa iba’t ibang aspeto ng pamumuhay Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa Natataya ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog-Kanlurang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Natataya ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong pang-ekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya

Page 43: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 43

Timog at Kanlurang Asya Kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa larangan ng Sining, Humanidades at Palakasan

Pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong ito

Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa larangan ng sining, humanidades at palakasan

Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong ito

IKAAPAT NA MARKAHAN:

Ang Silangan at Timog-Silangang Asya

sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo)

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya Mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya

Naipamamalas ng mag-aaral

ang pag-unawa sa

pagbabago, pag-unlad at

pagpapatuloy ng Silangan at

Timog – Silangang Asya sa

Transisyonal at Makabagong

Panahon 16- 20 Siglo )

Ang mag-aaral ay

nakapagsasagawa nang kritikal

na pagsusuri sa pagbabago,

pag-unlad at pagpapatuloy ng

Silangan at Timog Silangang

Asya sa Transisyonal at

Makabagong Panahon 16- 20

Siglo)

Napapahalagahan ang

pagtugon ng mga Asyano sa

mga hamon ng pagbabago,

pag-unlad at pagpapatuloy

ng Silangna at Timog-

Silangang Asya sa

Transisyonal at Makabagong

Panahon 16- 20 Siglo)

Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng pagpasok ng mga Kanlurang

Page 44: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 44

Transpormasyon ng mga Pamayanan at Estado sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa Pagpasok ng mga Isipan at Impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura. Ang Mga Nagbago at Nanatili sa Ilalim ng Kolonyalismo

Epekto ng Kolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Ang mga Karanasan sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

B.Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

bansa hanggang sa pagtatag ng kanilang mga kolonya o kapangyarihan sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng: (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Naihahambing ang mga karanasan sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

Page 45: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 45

Ang Papel ng Nasyonalismo sa Pagbuo ng mga Bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Ang mga Salik at Pangyayaring Nagbigay Daan sa Pag-usbong at Pag-unlad ng nasyonalismo

Iba’t ibang Manipestasyon ng Nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo Epekto ng Nasyonalismo sa Sigalot Etniko sa Asya Mga Pamamaraang Ginamit sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagtatamo ng Kalayaan mula sa Kolonyalismo

Nabibigyang halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay –daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya Naipapaliwanag ang mga iba’t ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Naihahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo Nasusuri ang epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagtatamo ng kalayan mula sa kolonyalismo

Page 46: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 46

Epekto ng mga Digmaang Pandaidig sa Pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya) Iba’t ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

Epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampulitika Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo

C. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya

Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Silangan at Timog-Silangangn Asya ) Nasusuri ang kaugnayan sa iba’t ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista Nasusuri ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampulitika Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo

Page 47: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 47

Mga Pagbabago sa mga Bansang Bumubuo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Mga Palatuntunang Nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan

Ang Kalagayan at Papel ng Kababaihan sa Iba’t ibang bahagi ng Silangan at Timog-Silangang Asya at ang Kanilang Ambag sa Bansa at Rehiyon

Ang Kinalaman ng Edukasyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa Silangan at Timog-Silangang Asya Bahaging Ginampanan ng Relihiyon sa Iba’t

Naihahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa Silangan at Timog-Silangangn Asya Nasusuri at naihahambing ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangangn Asya Nasusuri at naihahambing ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan Naihahambing ang kalagayan at papel ng kababaihan sa iba’t ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag sa bansa at rehiyon Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa

Page 48: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 48

ibang aspeto ng pamumuhay

Mga Kasalukuyang Pagbabago Pang-Ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog- Silangang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Epekto ng Kalakalan sa Pagbabagong pang-Ekonomiya at Pangkultura ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa Larangan ng Sining,

iba’t ibang aspeto ng pamumuhay Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog-Silangang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong pang-ekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa

Page 49: AP CG (Gr 7-8)

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 49

Humanidades at palakasan Pagkakakilanlan ng Kulturang Asyano Batay sa mga Kontribusyong nito

larangan ng sining, humanidades at palakasan Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong nito