april 2009

48
Yorick Amerlynck, Olivier Giacomini en Benoit Mahiat holiday autos Drie musketiers voor Koning Service Aviation Les compagnies payent leur fuel trop cher! Dossier Reisverzekeringen Travel express Het maandblad voor de reiswereld | Le mensuel du tourisme et des voyages Benelux 260 29ste jaargang | 29ième année april | avril 2009 nummer | numéro

Upload: britta-baeke

Post on 10-Mar-2016

226 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

The most respected monthly for travel professionals & professional travellers in the Benelux

TRANSCRIPT

Page 1: April 2009

FLY LIKENEVERBEFORE.

BUYECONOMY,FLYBUSINESS.

Yorick Amerlynck, OlivierGiacomini en Benoit Mahiatholiday autos

Drie musketiersvoor KoningService

AviationLes compagniespayent leur fuel

trop cher!

DossierReisverzekeringen

TravelexpressHet maandblad voor de reiswereld | Le mensuel du tourisme et des voyages Benelux

26029ste jaargang | 29ième annéeapril | avril 2009

nummer | numéro

Page 2: April 2009

verneem het uit

goede bron...

Handelsinformatiebron van zekerheid

Database Marketingbron van succes

Call Centerbron van contact

Opleidingenbron van deskundigheid

IT-Facility Managementbron van oplossingen

Archiveringbron van meerwaarde

Infos Commercialessource de sécurité

Database Marketingsource de succès

Call Centersource de contact

Formationssource de compétence

IT-Facility Managementsource de solutions

Archivagesource de plus-values

apprenez-le de

bonne source...

Graydon Belgium nv/sa | Uitbreidingstraat 84-b1 | BE-2600 BerchemT: 0032 (0)3 280 88 00 | F: 0032 (0)3 280 88 99 | [email protected] | www.graydon.be

INSCRIVEZ-VOUS VITE SUR EXPERTSDUMAROC-PRO.BE

21 avril à Gand22 avril à Anvers23 avril à Bruxelles24 avril à Liège

À LA TOURNÉE 2009

DES EXPERTS DU MAROC

INVITATION

Le programme des Experts du Maroc continue...

En 2009, initiez-vous à la Marocothérapie !

Avec la tournée des Experts du Maroc,venez rencontrer les professionnels marocains

et découvrez les remèdes anti-morosité du Maroc.

Grâce à la Marocothérapie, aidez vos clients à aller mieux.

Ad_MarocoTherapie_BtB_A4.indd 1 3/30/09 12:07:07 PM

Page 3: April 2009

Inhoud | Sommaire

Travelexpress 260 3

Colofon | ColophonStichter/Fondateur: Walter Baeke • Hoofdredacteur/Rédactrice en chef: Britta Baeke • Redactie/Rédaction: Patrick Anspach, Claude Boumal,Tony Bruggemans, Erik Brusten, Tony Christiaens, Fabrice De Brouwer, Jean-Pierre Detroy, Guy Denidder, Guido Elias, Rudy Gunst, MikeLouagie, Daniel Steevens, Walter Vaerewijck, Jan Van Rompaey, Jean Vander • Fotografie/Photographie: Tamara Del Tufo, Johan Van Cutsem• Layout & pre-press: Factum • Verantwoordelijke uitgever/Editeur responsable: Britta Baeke, Tervuursesteenweg 91, B-1820 Perk •Productie/Production: Traviscan bvba, 02 751 95 57, [email protected] • Abonnement: (10 nummers per jaar/10 numéros par an)België/Belgique/Nederland: 40 €, studenten/étudiants: 25 €, KBC 437-9097281-77

260 Travel Express Benelux • april |avril 2009

Britta BaekeHoofdredacteur/Rédactrice en chef

Coverstoryholiday autos: Drie musketiers voor Koning Service 26

Actua• Retour du Champagne sur Brussels Airlines 4• Une ‘Star Academy’ pour les professionnels de l’aviation 4• Britse vliegtaksbom onder het long haul verkeer 6• Lufthansa Italia a décollé! 8• Les compagnies payent leur fuel trop cher! 9

TO• ‘Reizigers willen gevoel dat ze meer krijgen voor hetzelfde’ 5• Cultuur in tijden van crisis 22

Aviation• Nouveau site pour agences signé Air France-KLM 11• Aviation en deux mots 30

Bestemming / Destination• Les USA résistent bien en période de crise 13• Grèce, Turquie, Malte: affaires de spécialistes 20

KortbijDuitsland herdenkt Bauhaus (en Henry Van de Velde) 19

HotelAndalusisch duo: Hotel Alfaros en Hotel Guadalupe 24

Business travelJapanologe waakt over business travellers van Rio Tinto 25

DossierReisverzekeringen: Wie veel reist, kiest steeds meer voor jaarpolis 31

WelnessSunworld-Mediterra 34

Desktop news 36

Ferry & Cruises• Costa Cruises: Nieuwe brochure voor ‘het nieuwe gezin’ 39• Cruises voor singles 40• Cruise & Ferry News 41

CitytripMensen en sfeer maken Fès 42

AgenceAntipodes à Bruxelles 45

Overrun 46

www.travelexpress.be

Anti-crisisaanpakHoewel er nog helemaal geen sprake kan zijnvan euforie (lees blz. 5) zijn er na enkelemaanden van crisis en grote onzekerheidopnieuw al wat positievere signalen in onzesector op te vangen. De vakantiebeurzen dedenhet goed en ondermeer door het aflopen van detraditionele vroegboekacties vonden heel watconsumenten plots de weg naar het reiskantoorterug. Ook in het voorziene reis-budget werdvolgens de VVR niet gesnoeid. Maar ‘in tijdenvan crisis vallen er koopjes te rapen’ en duswacht de reiziger langer af en wil hij dit jaarmeer waar voor zijn geld. Een verderebestemming, meer service, enkele extraatjes,...Traditionele vakantielanden hebben hetdaarom heel wat moeilijker en beginnen stilaanaan een last-minute charme-offensief voor hetaankomende zomerseizoen. Er wordt gezwaaidmet verlengde kortingen, gratisvakantienachten (Turkije), een anti-crisis-aanpak (Marokko), enz. Begrijpelijkeinitiatieven voor de sector maar moedigen wede consument zo weer niet opnieuw de slechtemanieren van het laatboeken aan?

Approche anti-criseBien qu’on ne puisse pas encore parlerd’euphorie (lire en page 5), on peut déjàenregistrer des signaux plus positifs aprèsquelques mois de crise et d’incertitude dansnotre secteur. Les salons ont fait entre autresexploser les traditionnelles actions deréservation rapide et de nombreuxconsommateurs ont soudainement retrouvé lechemin de l’agence de voyage.Selon le VVR, on ne taille pas dans le budgetprévu pour les vacances. Mais en ces temps decrise, les affaires sont «à ramasser» etattendent donc plus longtemps le vacancier qui,cette année, en veut encore plus pour sonargent : une destination plus lointaine, plus deservice, quelques extras… Les destinationstraditionnelles de vacances en ressentent ladifficulté et commencent peu à peu à lancerleurs offensives de charme «last-minute» pourla saison d’été à venir. Cela se traduit par desremises prolongées, des nuitées gratuites(Turquie), des packages anti-crise (Maroc), etc.Autant d’initiatives compréhensibles pour le

secteur, mais ne devrons-nous pas à nouveauéloigner le consomma-teur de ces mauvaiseshabitude des réserva-tions de dernièreminute ?

6 4020

Overrun

46 Travelexpress 260

La photo du mois“Mais nooooon, c’était une blaaague!”, a ditMichael O’Leary après le tollé provoqué parsa suggestion de faire payer les toilettes àbord de ses avions. Mouais! En attendantque ce soient les clients eux-mêmes quichoisissent à quelle sauce ils vont êtremangés (si, si, il a un concours!), voici déjàquelques suggestions.

La citation du moisLes homosexuels sont des gens comme lesautres. A part ça, il n’y a pas de différence.

L’insulte du moisEn musique, il a l’oreille de Van Gogh.(Billy Wilder)

Le mot ultimedu moisQuel charmant petit chien!

Ma réflexion du moisCelui qui marche sur les pas d’un autre nelaisse pas de traces.

L’assuré du moisJ’ai heurté brutalement l’arrière de lavoiture qui me précédait. Mais grâce à moncasque, ma blessure au poignet est sansgravité.

Le Sarkozy du moisNicolas Sarkozy est capable de laisser unmessage avant le bip sonore.

Scripta manent?J’ai autant confiance en des informaticiensqu’en des conseillers en placements. Ilspromettent monts et merveilles et puis... Etpuis un jour, on se rend compte qu’on ne peutplus retrouver les qualités des photos qu’onavait en argentique ou que des pans entiersde fichiers ont disparu. Dites-vous bien, sivous conservez des photos de vos voyagessur disque dur, CD ou USB, qu’à terme, il nerestera plus de traces de votre témoignage.Alors que les vieux négatifs - même etsurtout en noir et blanc - sont eux biendavantage “conservables”. C’est donc vraiaussi pour le papier et il m’arrive d’êtreheureux de retrouver parfois des documentsqui ont aujourd’hui une valeur historique,simplement parce que je dois être le seul àles avoir gardés. A ce titre, mon confrère etami Pierre Sparaco a des archives que mêmeAirbus n’a plus. D’anciens journalistesaéronautiques que je connais ont devéritables pièces de musée. Ils sont prêts àles léguer au Musée de l’Air. Qui n’en veutpas. Les jeunes cols blancs n’ont aucune idéede ce qu’ils perdront et les historienspourront progressivement disparaître de lacivilisation. Et donc avec celle-ci. On vivra unjour uniquement dans l’instant. Avecl’extrême satisfaction de pouvoir répéter leserreurs du passé. Relisez “Fahrenheit 451”.Si vous le trouvez encore.

Joli, mais pas pratique?J’apprends par la newsletter “Voyage &Technologies”, que c’est Philippe Starckqui va s’occuper de concevoir six siègespour le futur vaisseau Spaceship 2 queveut commercialiser Virgin Galactic.Alors, je dis “méfiance!”. Car le designerfrançais est connu pour faire beau, maispas du tout pratique. Un de sesustensiles les plus connus est une espècede presse-fruit en forme de monstre dans“La Guerre des Mondes” de Wells et,avec ça, vous “jutez” partout sauf où ilfaut!; Evidemment, on me dira qu’en étatd’apesanteur on n’aura pas besoin desièges, mais quand même!

Ne dites pas...- La maîtresse d’école,mais: “L’institutrice prend l’avion”.

Blanckenberghe, Iceberg...Pour entrer clandestinement en Belgique, unAfricain s’est fait faire un faux passeport aunom de Leonardo Di Caprio. On a bien tentéde l’en dissuader, mais il a insisté: il voulaitun passeport de star. Arrivé à l’immigration,l’officier de police l’a dévisagé plusieurs foiset puis lui a rendu son passeport. Pris tout demême par un doute, il s’est adressé à soncollègue:- Dis-moi Albert, le Titanic, il a coulé ou il abrûlé?

S’il y a un trucqui m’agace......c’est quand on intervertit les légendes desphotos sur une page. Disons plutôt que ça mefait rigoler quand ça se passe chez les autres,comme par exemple ce cas célèbre enFrance. On voyait le maire d’une petitelocalité prononcer un discours avec lalégende: “Malgré son jeune âge, Mauricepèse déjà dans les 150 kilos” et, à côté, laphoto d’un hippopotame avec la légende:“C’est avec sa verve habituelle qu M. leMaire a accueilli ses invités.” Ca me faitnettement moins rire quand ça se passe ici-même dans Overrun, comme le mois dernier.J’ai les noms!

Les sites à visiterDe magnifiques vues aériennes avec unepatrouille acrobatique en France vousseront offertes en allant surwww.tubewatcher.tv/182. Si vous êtesplutôt du genre à exercer vos talents etvos capacités de réflexe, faites vite untour sur http://thedogpaddler.com/RandomUploads/Ball/ball.htm etchangez la couleur du ballon simplementen cliquant dessus. Tout “simplement”...Enfin, si vous vous êtes déjà amusés àfaire voyager George Bush dans lesnuages, vous pouvez le faire dorénavantavec Nicolas Sarkozy. Je vous avaispromis ce nouveau site il y a deux moiset le voici: www.planetdan.net/pics/misc/sarkozy.htm. Vous verrez alors quec’est aussi possible avec Hillary Clinton,Mugabe, Obama, Palin et même YvesLeterme! Bon amusement!

Patrick Anspach

Page 4: April 2009

4 Travelexpress 260

Retour du Champagnesur Brussels AirlinesComme nous l’avions déjà pressenti, Brussels Airlines a réintroduit le 28mars la Business Class à bord de ses avions moyen-courriers quidesservent l’Europe. Elle s’appelle “B.business” et ne remplace pas la“B.flex Economy +”, de telle sorte qu’avec la “B.light”, la compagnie auradésormais trois classes distinctes à bord de ses Avro d’une centaine deplaces et sur ses Airbus A319 et Boeing 737.

Les amateurs de champagne, désolés qu’on le leur avait supprimé, sont ravis:il est de retour! De même que les pralines et encore plus de miles (2.000 aulieu de 1.250). B.Air accède ainsi à la demande de certains de ses passagers,mais aussi des compagnies désireuses de conclure des accords de code-share.Dans le cadre de Star Alliance, c’était presqu’une obligation.Evidemment, il faudra s’y retrouver dans les nuances distinctives des classes.Flexibilité des billets: oui sur B.business, oui sur B.flex, non sur B.light; valiseslivrées en priorité: oui - non - non; journaux: oui - oui - non; repas (la cuisinebelge - waterzooi, mousse aux spéculoos, chicons... - va être de mise): oui - oui- payant; siège central libre: oui certainement - oui si possible - non (peut-être), etc. Il n’y aura plus de rideaux dans les avions, mais tous les sièges ontleurs couleurs (sur les appuie-tête): gris en business, bleu en flex et rouge enlight. Vous verrez, on s’y fera.A noter une innovation: pour les passagers de la B.business, le parking VIP estaccessible au tarif normal des autres parkings de l’aéroport. Et encore uneautre: il est désormais possible d’acheter par avance les suppléments imposésaux bagages au moment de la réservation par internet sur le site de B.Air (letruc est de se peser chez soi avec la valise et puis de déduire son proprepoids!). Précisons que les passagers de la nouvelle classe auront une franchisede 16 kilos en bagage de cabine et de 30 kilos en soute. P.A.

Une “Star Academy”pour lesprofessionnels del’aviationL’alliance Star a décidé de lancer en Belgique la “StarAlliance Academy” sous la forme d’un mélange de festif etde formation. En collaboration avec NHTV, l’université deBreda, qui a développé un enseignement très pointu dansle domaine du voyage et de l’aviation, quatre sessionsseront organisées à partir du mois de mai, avec pourthèmes: le marché de l’aviation, la gestion des voyagesd’affaires, la gestion d’aéroport et les aspectséconomiques de l’aviation. Le tout se clôturera le 15décembre par la remise des certificats.

Selon Dirk Grossmann, directeur de la Lufthansa et qui estaujourd’hui le coordinateur de Star Alliance (à laquelleadhèrera bientôt Brussels Airlines), seuls 25 à 30 “étudiants”seront admis par session “et si le nombre d’inscriptionsdépasse ce nombre, nous ferons une sélection pour ne garderque les inscrits ayant le plus d’expérience dans le secteurpour privilégier le côté élitiste de l’académie”. Les inscrip-tions seront clôturées le 23 avril prochain et d’ores et déjà lesite de la Star Alliance Academy est opérationnel (1).Le montant de l’inscription pour l’ensemble de la session aété fixé à 500 EUR (+TVA). Les sessions se dérouleront àchaque fois dans un hôtel Novotel des régions de Bruxelles(mai), Zaventem (juin), Gand (septembre) et Louvain(novembre). Chaque session commencera la veille par uneréception et un dîner informel avec orateur (c’est le côtéfestif), les formations étant dispensées le lendemain. Commel’indique Grossmann, “l’intérêt de cette académie est demieux se connaître entre partenaires industriels, d’avoir uneapproche approfondie de secteurs qui nous sont moinsfamiliers, de favoriser les contacts (networking), dedialoguer, de réaliser des exercices pratiques et théoriques et,en définitive, de mieux appréhender une carrière dansl’aviation.” A noter que l’initiative bénéficie également dusoutien de Brussels Airport. P.A.

(1) www.staralliance-events.be/academy

BA a prévu de nouveaux menusparticulièrement innovants.

Actua

Travelexpress 260 45

AgenceAntipodes | Bruxelles

Un voyage aux Antipodes

De ses débuts, Marie conserve le souvenir del’agence de quartier située Place Keym qu’elleouvre en 1989. Ce qui lui permet de s’immiscerpeu à peu dans les arcanes du métier, une étapeindispensable avant de concevoir une spécialitédigne de ce nom. «Nous démarrions et pendant5 ans nous avons touché à tout, avant des’orienter résolument vers l’Australie.» Unfameux coup de cœur que l’on comprendaisément mais aussi une leçon deréalisme. «P ersonne n’opérait sur cettedestination et l’Australie apparaissaitfascinante à nos yeux.» La situation secomplique car le business fonctionne bien maisla localisation pose des soucis. Pour un natif deBoitsfort, aucun problème, mais nul autre nesitue d’emblée ce quartier. «Nous avons beautravailler par mail, un rendez-vous est ensuitetellement plus simple avenue Louise sanscompter l’aspect prestige. Et ce quartierapporte également son lot de clientsintéressants.» Le transfert d’activité a lieuaprès des péripéties qui leur valent descontacts peu fructueux avec un groupefinancier. Mais l’essentiel se trame ailleurs carl’agence à Louise où ils s’installent en 1999 adepuis le vent en poupe.

Des ambitions face aux réalitésLa découverte de l’agence laisse présager undémarrage facile au vu de l’expérience acquiseet de la qualité de l’implantation, mais il n’enfut rien. «Les clients qui nous connaissaientdéjà ne nous ont pas toujours suivis. Quant auxautres, les amis, ils se décident parfois à venirquand le business tourne déjà bien… La chancenous a souris car quelques mois après notreouverture du bureau, l’agence Orient-Express,située non loin, a fermé ce qui nous a valu unapport notable de clientèle.» Tout n’est pas rosepour autant. Marie confesse que ce statut despécialiste présente l’inconvénient de fidélisermoins de clients directs car ils passent la porteavant tout pour l’Australie même si d’autresproductions de qualité sont égalementproposées. «Ce n’est pas que nous ne voulonspas Monsieur tout le monde mais il n’ose pasnous déranger pour si peu. Heureusement, nousavons élargi d’une part notre portefeuille dedestinations et d’autre part, contrairement àmes craintes initiales, les clients aimentl’Australie et y retournent parfois 5/6 fois.»

Antipodes avec SLes perspectives évoluent au fil du temps et ilconvient de s’adapter. «Au départ, nousdésirions fonctionner uniquement en direct mais

les agents nous ont convaincu d’opérerégalement en tant que TO de niche. Nousconservons ce statut de spécialiste car noussommes les seuls à effectuer un réel travail àla carte avec Aussie Tours mais qui vendexclusivement en direct. En tant que Gsa deQantas Holidays, nous procurons au clientune rapidité d’exécution de la demande etsur un panel très large de ressources.Précisons qu’à ce titre nous opérons aussiau-delà et notamment sur la Nouvelle-Zélande.» Pour durer, il faut saisir lesopportunités: l’agrandissement de l’espace etl’exploitation de nouveaux locaux contigus àl’agence ont permis de relever un nouveauchallenge, il y a 1 an, avec Aseana Travel etl’engagement de 2 nouvelles collaboratricesasiatiques, qui portent l’équipe à 9 au total.«Nous avons commencé par l’aérien maisnous développons peu à peu le voyage à lacarte sur la Thaïlande, les Philippines maisaussi l’Indonésie et le Vietnam.»

Un futur semé d’incertitudesAvec une fille studieuse, passionnée devoyage et un fils prometteur, on pourraitcroire à une reprise à terme des activitésdéveloppées avec passion par Marie et Marc.A priori, il n’en est rien. «A moins d’apporterquelque chose d’évolutif au sein de la société,ce serait contreproductif et j’estime que celapourrait être un frein à leur développementpersonnel à moins qu’ils le ressentent eux-mêmes un jour.» A propos de la crise actuelle,Marie est intarissable et très attentive. «Jesuis cela de près mais il ne faut pasdramatiser. Il y a les clients qui partaientavec leurs dividendes d’actions. Mais monélectricien, qui a énormément perdu aprèsdes années de labeur, considère qu’il ne sertplus à rien d’économiser et part maintenantrégulièrement sans plus se retenir.»

Des rêves d’AntipodiensLa quête de l’authentique semble motiverles clients et l’expert australien bénéficied’une terre riche en expériences et enrencontres. Celles des AborigènesNgkalabon en particulier grâce à FrançoisGiner qui vous permet de vivre au contactde ce peuple fascinant en vous faisantprofiter de son expérience unique et del’intégration qui est la sienne en Terred’Arnhem. En attendant, Marie continuede nous faire rêver de cet espaceaustralien qui regorge de potentielsdifficiles à soupçonner. «Sydney est uneville sexy mais en plus j’en reviens àchaque fois gonflée à bloc. En Australie,on ne ressent pas une once d’agressivité etla population chaleureuse n’est ni assimila-ble aux américains pas plus qu’auxeuropéens.» Il n’y a qu’à voir ce filmenvoûtant ‘Australia’ qui nous fut présentéen avant-première au Kinepolis il y aquelques mois à l’initiative d’Antipodespour s’en convaincre. Marie conservequelques désirs d’envol mais toujourslointains: Vanuatu au nom enchanteur etl’Aranui qu’elle emprunterait volontierspour sillonner les Marquises.

Fabrice De Brouwer

Une visite tout simplement, dans l’agence Antipodes du quartier huppé del’avenue Louise à Bruxelles, à la rencontre de Marie Lebrun. En octobre, 10ans d’activités seront fêtés. Découverte d’un parcours d’agent de voyagedont le tableau d’activités est déjà bien rempli.Un visage d’ange pour une réussite qui n’est pas tombée du ciel. L’aboutisse-ment d’années d’efforts et de risques partagés avec Marc Lambert.

Quelques membres del’équipe devenuenombreuse: MarieLebrun, SylvianneMesman, OfficeManager et BenildaO. Rebong, OfficeManager d’AseanaTravel

Page 5: April 2009

TO

Travelexpress 260 5

acties waarbij men het gevoel heeft dat men meerkrijgt voor hetzelfde geld, die draaien het best’.Dat komt overeen met de analyse die Bosteelsmaakt: ‘We zijn ons in de sector goed bewust vanhet feit dat de voorbije twee jaar heel goed waren.Als men nu berichten uitstuurt over het succes vanvroegboekacties, dan is dat peptalk. Want iedereenweet dat het nog niet business as usual is’, luidthet. ‘Hoteliers en luchtvaartmaatschappijen tonenzich dezer dagen wel veel gewilliger als wij komenaankloppen. Heronderhandelde prijzen enpromoties, dat zijn de incentives die een klant overde streep kunnen trekken. Dat betekent dat wij alstouroperators ons opnieuw moeten aanpassen aanhet feit dat we in een ‘buyers market’ zitten:mensen die langskomen om te horen wat we in deaanbieding hebben. Gewoon poneren ‘boek vroeg’ isniet meer voldoende’.Tom Bossuyt (Intermed) blikt alvast tevreden terugop de actie 299-399-499-599: ‘299 en 599 hebbenhet best gelopen. Deze actie heeft ons alvasttoegelaten om in de zwakkere periodes toch eenmooie bezetting te halen. De grote vakantie looptmomenteel zwakker, en globaal zitten we iets in demin tegenover 2008’, klinkt het.

Slechte manieren lerenBosteels is wel tevreden dat de markt zichlangzaam herstelt. ‘Twee of drie weken voor afreisoogt het vaak niet echt goed, maar uiteindelijkboekt men, mits de nodige incentives, wel. De kortetermijn functioneert dus het best. Maar dat wedoor die verschuiving naar last minutes (met allegevolgen voor onze marges en cashflow bij dereisagenten) de mensen opnieuw slechte manierenaan het leren zijn, mag evenzeer duidelijk zijn. Wemoeten dan ook opnieuw, via speciale acties,klanten anders gaan aanspreken en incentiverenopdat ze toch vroeger zouden boeken’. E.B.

Negatieve cijfersvoor TUI in 2008TUI, het Duitse moederconcernvan Jetair heeft vorig jaar eennettoverlies geleden van 121,3miljoen euro. In 2007 behaaldede groep nog 172,7 miljoen euronettowinst. TUI wijt het verliesaan de integratiekosten van hetBritse First Choice Holiday’s.First Choise, waaronderondermeer de verdwenentouroperator Bosphorusresulteerde, werd in 2007overgenomen. Door het verliespresteerde het Hannoverse TUIonder de analistenverwachtingvan 50,7 miljoen euro.

Klacht tegenThomas CookTestAankoop heeft klachtingediend tegen Thomas Cook.Dat is afgelopen maandbekendgeraakt. Volgens deconsumentenorganisatie aarzeldeThomas Cook te lang om eenbrandstofreductie toe te kennen.Klanten van Thomas Cook hebbenrecht op reducties sinds 1februari, maar dat was een maandte laat, vindt TestAankoop. Naareigen zeggen heeft men deberekening gemaakt op basis vande formule die de touroperatorzelf in zijn brochure gebruikt.Thomas Cook wil het geschiluitpraten met TestAankoop.

Frank Bosteels (Best Tours): “De marktherstelt zich maar van euforie is noggeen sprake”.

Kurt Bostyn (Thomas Cook): “Ikdenk wel dat we op het einde van dezomer op hetzelfde niveau zullenuitkomen”.

Jetair kan niet ontkennen dat menachterop hinkt ten opzichte van vorigjaar, “maar de achterstand verkleint”,aldus Hans Vanhaelemeesch.

‘Reizigers willen gevoel dat zemeer krijgen voor hetzelfde’

‘Vorig jaar omstreeks deze tijd hadden we een vrijgoed zicht van hoe het jaar zou evolueren. Dit jaar ishet anders: de periode tussen boeken en afreizen iskorter, mensen wachten af. Maar wij hebben, netzoals de collega’s, altijd gesteld dat mensen welzullen gaan reizen en dat blijkt ook: dekrokusvakantie was uiteindelijk zelfs beter dan2008’, evalueert Kurt Bostyn bij Thomas Cook.De woordvoerder gewaagt voor het zomerseizoen vanopnieuw een succes voor de all in-formule (ook bijautovakanties trouwens). Qua bestemmingen springtTunesië enigszins in het oog (‘doet het niet slecht’),de Canarias lopen ‘vrij goed’ –in tegenstelling totTurkije dat ‘het moeilijker heeft. Tegenover 2008betekent dat momenteel een lichte achterstand,terwijl we gemikt hadden op groei. Maar ik denk weldat we op het eind van de zomer op hetzelfde niveauzullen uitkomen’.Bij Jetair in Oostende gewaagt men van ‘momenteelbeduidend meer reservaties’, iets wat hen sterkt in deovertuiging dat mensen nog willen profiteren vanvroegboekvoordelen. Maar dat men in vergelijkingmet vorig jaar nog achterop hinkt, kan men evenminontkennen. Woordvoerder Vanhaelemeesch mag daargeen cijfer op kleven, ‘maar de achterstand tegenovervorig jaar verkleint’. Hij wijst ook op een online-enquete waaruit moet blijken dat vakantiegangersniet van plan zijn hun vakantiebudget sterk teverlagen of af te zien van hun reisplannen.

PeptalkDat laatste klopt, stelde Johan De Meester (VVR)tegenover het persagentschap Belga. ‘Er wordt latergeboekt, maar niet gesnoeid in de budgetten.Daardoor is het ‘goed mogelijk dat er piekengenoteerd worden. Maar in totaal werd er niet meergeprofiteerd van vroegboekacties dan andere jaren’.Eenzelfde geluid bij de reisagent. Daar luidt het ‘datde klassieke bestemmingen voor geen meter lopen.Mensen willen wel op vakantie hoor, maar speciale

‘De situatie is minder dramatisch dan in november. De markt reageert, en dat is eengoeie zaak, mede dankzij de inspanningen van alle betrokken partijen. Maar vaneuforie is helemaal geen sprake’, analyseert Frank Bosteels (Best Tours) streng maarrechtvaardig de huidige gang van zaken.

Nieuwe Oceanië-brochure Best ToursDe nieuwe ‘Down under’-brochurevan Best Tour biedt enkele nieuweelementen. Naast de begeleiderondreizen in Australië en/ofNieuw-Zeeland (gegarandeerdvanaf 2 personen) kan je nu ookkiezen voor een ‘à la carte’-formule in Australië. Daartoe heeftmen een basismodule, startend inSydney (overnachtingen plusExplorer Pass) plus een aantalbouwstenen in de anderetopregio’s te lande (Ayers Rock,Darwin, Perth, Adelaide, Mel-bourne, Cairns). Die kan je naareigen goeddunken koppelen aandat basispakket. Na debinnenvlucht word je ter plaatseopgepikt en begeleid verken je dandie stad en regio. Wie richtingdown under gaat kan trouwenszowel op de heen- als terugvluchtmet Qantas een tussenstop makenin Thailand. Best Tours steltnieuwe hotels in Bangkok en HuaHin voor.

Page 6: April 2009

Actua

6 Travelexpress 260

Britse vliegtaksbom onderhet long haul verkeer

met 1,61 kilometer. Hoe dit juist zalverlopen, is ook nog niet duidelijk, want deBritse regering wil ook vluchten met ‘legeseats’ beperken, zodat de heffing door decarrier niet per passagier, maar per seat zoukunnen doorgerekend worden. De carriermoet de taks dan maar verrekenen in zijnbiljet. Kanselier Alistair Darlingverantwoordde dit alleen met het argumentdat de regering alleen ‘meer doeltreffendheidbeoogt binnen het luchtverkeer”.Vooral vluchten naar de Verenigde Staten,Canada of vakantiebestemmingen als deCaraïben, zouden hierdoor worden getroffen.De intussen vertrokken Amerikaanseambassadeur in Londen, Robert Tuttle, lietal weten dat Washington de maatregel als‘illegaal’ zal aanvechten, mede omdat ergeen verband kan worden aangetoond tussende takstarieven en de beperking van deuitstootgassen. Laat staan dat er enigeverantwoording bestaat over die verhoudingtussen uitstoot en afstanden. Bovendienzouden privé-jets een vrijstelling genieten!London heeft al wel berekend dat demaatregel de schatkist moet verrijken met £520 miljoen (+ 554 miljoen). Met degevolgen werd niet de minste rekeninggehouden, net zoals de Belgische regering ditnaliet, toen zij haar vliegtuigtaks overwoog.In naam van de Amerikaanse carriersstuurde The Air Transport Association ofAmerica ook al een verantwoord protestnaar Londen. CEO James C. Mayonderstreepte hierbij de onwettelijkheid van

De regering van de Britse premier Gordon Brown overweegt vanafnovember dit jaar de invoering van een ‘vliegtaks’. Zoals elders wordthiervoor de zogeheten bescherming van het milieu ingeroepen. Hetvoornemen stuit niet alleen op binnenlands verzet en protesten uit deCaraïben, maar zelfs dreigementen van de Amerikaans overheid. Washing-ton dreigt met wettelijke tegenmaatregelen en verwerpt de Britsevliegtuigtaks als een schending van de ‘open skies’ overeenkomst.

In het Verenigd Koninkrijk waar, metuitzondering van London City Airport, alleluchthavens al een fors verliespassagiersverlies moesten boeken, uitenverantwoordelijken de vrees dat velepassagiers de vliegtuigtaks zullenontwijken door hun vlucht te boeken vianiet-Britse hubs. Mede omdat kortevluchten in verhouding veel minder zwaarzouden belast worden. Dat zou danuiteraard positieve resultaten kunnenopleveren voor Brussel (BAC) en voor hettoch ook al door een vliegtaks getroffenAmsterdam, dat al massaal cliënteel naarZaventem zag verhuizen. Jan Van deCruysse, woordvoerder BAC: “DeNederlanders kwamen niet alleen door devliegtaks. Ons aanbod van verbindingen isvergroot en de parkings zijn goedkoper opZaventem. Taksen zijn nefast voor alleluchthavens”, onderstreept Jan, “enoverheidsbelastingen vertekenen hetinternationaal concurrentievermogen. Ikzie de Britten niet onmiddellijk het Kanaaloversteken, maar hoe hoger de taks, hoegroter de kans natuurlijk, en hiermeerekening houdende kan de weerslagdubbel zijn: eerst verlies je passagiers,nadien wellicht ook verbindingen”.

Tegenstanders van de maatregelberekenden al dat een transatlantischevakantie aan een familie bijkomend £400,00 (+ 426,21), of meer, zou gaankosten. Op dit ogenblik betalen reizigersvanuit het Verenigd Koninkrijk al 10 tot20 Britse pond bij voor vluchten binnenEurope en 40 tot 80 pond voor de longhaul. Erger nog voor sommige passagierszou zijn dat ze ook voor binnenlandsevluchten extra worden belast, zodat wievan Newcastle naar Heathrow vliegt omdaar op een long haul over te stappen,tweemaal taksen aangesmeerd krijgt.

Mee betalen voor lege seatsEen definitieve beslissing is nog nietgevallen, maar volgens de laatstgepubliceerde gegevens in The DailyTelegraph zou de vliegtaks van 1november 2010 worden berekend alsvolgt:Minder dan 2.000 mijl: £ 24,00 (+ 25,57);tussen 2001 en 4.000 mijl: £ 120,00 (+127,86); tussen 4.001 en 6.000 mijl: £150,00 (+ 159,83); meer dan 6.000 mijl:£ 170,00 (+ 181,14). Eén mijl staat gelijk

Nederlandse vliegtaksverdwijntNederland schaft zijn vliegtaks op 1 juli af.De regering hoopt nu dat de afschaffing deeconomie 1,3 miljard euro zal opleveren.Staatssecretaris van financiën Jan Kees deJager beweert nu dat het”beoogde doel” isbereikt dankzij de… economische crisis.Dat doel blijkt plots te zijn: minderpassagiers! Officieel werd de taks geboektals ‘herstructurering van de kostenSchiphol’.De in 2008 ingevoerde vliegtaks bedroeg11,25 euro per passagier voor Europesevluchten n 45,00 euro voor deintercontinentale verbindingen. Veleduizenden Nederlanders verschovenhierdoor hun vertrek naar luchthavensover de grens.

Europa harmoniseertluchthaventaksEuropa werkte intussen een recentgoedgekeurde richtlijn uit betreffende een‘harmonisering’ van de (bestaande)“airport charges” in alle lidstaten. Metdit wettelijk kader wil Europa eentransparantere en niet-discriminerendeluchthavenfinanciering voor alle carriers.De taks geldt alleen voor vliegvelden metmeer dan 5 miljoen passagiers of voor degrootste luchthaven van een lidstaat. Detaks moet ten laatste in maart 2011 vankracht worden om meer evenwicht tebrengen in het Europese luchtruim.

de maatregel en meent dat intercontinentalevluchten niet meer miles (en soms minder!)boven het Europese grondgebied vliegen dan decarriers die verbindingen binnen die grenzenuitvoeren. De long haul wordt dus bestraft, laathij weten, en bovendien zal deze extra-belastingde maatschappijen treffen in hun zoektochtnaar technologieën, die de schadelijke uitstootkunnen beperken.

Caraïbisch protestOok de Caribische eilanden groepeerden zich ineen gemeenschappelijk protest. Zij vallen,volgens het Britse voornemen, onder het 4001-6.000 mijl zonetarfief, en onderstrepen dat demaatregel het toerisme zwaar zal treffen.Bovendien treft de maatregelen vele bewonersvan de Caraïben, die in het Verenigd Koninkrijkleven en werken, en wier vader(ei)landnochtans deel uitmaakt van het ‘BritishCommonwealth’.Harold Lovell, voorzitter van de CaribbeanTourism Organisation (CTO) verwijt de Brittendat zij de archipelago bovendien zwaarder gaanbelasten dan sommige Amerikaanse bestem-mingen. De heffing op onze bestemmingen, is opzijn minst even hoog als die voor langerevluchten, en dat is absoluut onaanvaardbaar,liet hij weten.Toerisme minister van St. Lucia AllanChastanet voegt er sarcastisch aan toe: ‘Nadatwij al door heffingen werden getroffen op deuitvoer van rum, suiker en bananen, wil menons extra treffen door het toerisme zwaar tebelasten’.De regionale carrier Winair (officieel WindwardIsland Airways International) zette intussen alhet snoeimes in haar island hopping net. W.V.

Travelexpress 260 43

beenhouwerssectie –inclusief schapen- enkamelenkoppen (we hebben zelfskameelburgers geproefd: lekker), ijzer- enpapierwinkels, toeristische stalletjes. Allesheeft zijn plaats, en iedereen schijnt perfect teweten waar hij of zij wat kan vinden. Alspassant stoten we eerder bij toeval op‘vondsten’, de interne systematiek hebben weniet doorgrond.Over de sfeer en de bijna a-toeristische houdingvan de Fazzi’s kunnen we niet anders danenthousiast zijn. Hier is op een terrasje gaanzitten met een glas dampende en mierzoetemuntthee voor je neus en het voorbijtrekkendeleven observeren bijna een verplicht nummer.Mannen in djellaba’s, jonge vrouwen (zowelmet als zonder hoofddoek) in hippe outfits,moeders met hun kroost, onzekere toeristen dievoorzichtig het hol van de leeuw betreden –endie onophoudelijke stroom vermengt zich metzwaarbeladen ezels en paarden en volgeladenkarren. ‘Balak, balak’, schreeuwen de drijvers,want het is de enige manier om in dit labyrintüberhaupt goederen ter bestemming te krijgen.Gemotoriseerd verkeer is in deze straten ensteegjes onmogelijk.‘Ik heb indertijd gezorgd dat de stratengeplaveid werden’, stelt Paul Ichter. Het effectwas verrassend: vrouwen hoefden niet meer dezoveelste (modder)plas te ontwijken, hetdragen van schoenen met hoge hakken deedzijn intrede. ‘Met andere woorden: ze kregenmeer aandacht aan wat er in de winkeltjeswerd aangeboden. En winke-liers gingen meeraandacht schenken aan de presentatie van hungoederen’. Het geldt tot op vandaag. Dadels,schoenen en slippers, fruit, tot en metprullaria: het wordt met zorg uitgestald,consumenten wurmen zich naar de beste plaatsom het dagaanbod de visu of op de tast kritischte keuren.Maar evenzeer lijkt ‘après moi le déluge’ hetmotto: vuilnis wordt genadeloos op de grondgekieperd en afval verdwijnt over de muur in deuitgedroogde rivierbedding, die één langeopenluchtcloaca is geworden.

Medina voor armenWe beginnen stilaan iets te begrijpen waaromonze gids-architect zo’n haat-liefdeverhoudingheeft met zijn stad. ‘God wil het zo, zegtiedereen maar. Dat is verdomme een excuus omniks te doen en je verantwoordelijkheid niet opte nemen! Neem dat huisvuil: de stad ruimtenkel op waar toeristen langskomen. Eldersdoen ze niks. Dat heb je wel gezien’. Het isschrijnend, zeker als blijkt dat het rijke deelvan de bevolking al lang uit de medina isweggetrokken naar de nieuwe stad en betereresidenties. Fès El-Bali is ingepalmd door dearmen.Het verklaart misschien deels de verloederingen verwaarlozing van wat ooit riante huizenmoeten zijn geweest. Laat je niet afschrikkendoor de hoge muren zonder ramen. Vaakschuilen achter de façades (gerestaureerde)schatten. Ook tussen rijtjeshuizen en winkeltjesdurven plots bezienswaardigheden op teduiken. Zoals de grote moskee Karaouiyne(biedt plaats aan 20.000 gelovigen!, maar niettoegankelijk voor niet-moslims), de oude

koranschool of medersa Bou Inania (bij dewaterklok): het zijn voorbeelden van watooit een bloeiende hoofdstad moet zijngeweest.

Muziek van de natuurPaul Ichter legt zijn troeven metmondjesmaat op tafel, maar met riad Moqritoont hij één van de parels in de oude stad.Dit ex-cultureel centrum (nu een soortvormingscentrum) is door hem gerestaureerd.Aan de muur prijkt een foto van onze prinsLaurent tijdens diens bezoek. ‘Dit is eenechte riad, want er is ook een tuin aan (enwat voor één EB!). De term riad ismisleidend: de meeste van die huizen hebbengeen tuin, wel een mooie patio, maar dat zijneigenlijk dars’.De oude muntmakerij Dar Adiyel is metItaliaanse centen gerestaureerd. Onze gidsheeft overal kennissen. Ook hier loopt hijenkele bekenden, mede-muzikanten, tegenhet lijf. Terwijl hij zich aan de piano zet, laatde conciërge ‘muziek van de natuur’ uit dekranen en fontein opborrelen. Ah, lijkt hij teverzuchten, dat wij een vleugje sfeer uit deoude doos kunnen opsnuiven. Het klinktinderdaad als muziek…Met zulke boeiende en erudiete manrondlopen is een plezier. Hij wijstonophoudelijk op details, laaft ons metallerhande weetjes –zoals een oudeslavenmarkt (pas gesloten in 1925!) of deAndalousische wijk, waarvan de naamverwijst naar de expulsie van de Arabierenuit Zuid-Spanje. ‘Neem de Rue des Fidèles: denaam verwijst naar de zuiderlingen die hunsteentje hebben bijgedragen aan de bouw vanFès’.De avond is inmiddels gevallen over de stad.Ichter vindt het hoog tijd voor een aperitiefen wat napraten, daar sluiten we ons graagbij aan. We voelen ons na vanmiddaguitstekend gewapend om de medina metkritische zin verder te verkennen. Er is nogzoveel te zien: de piepkleine koranklasjes, deovens waar de armen van de wijk broodkunnen laten bakken, de talloze atelierswaar we nog willen binnenpiepen. De lijstlijkt wel eindeloos.

WijnbouwersMaar dan doet directeur De Schrevel eenonweerstaanbaar aanbod: als je nu eensVolubilis en een wijnbouwer gaat bezoeken?Het telefoontje is zo gepleegd, we krijgen eenonverhoopte uitsmijter.Toch zijn de Romeinse ruïnes van Volubiliseen beetje een afknapper. Van een site metUnescostatus hadden we meer verwacht:overal groeit onkruid, de uitleg is vreselijksummier en de fraaie mozaïeken liggenonbeschermd tegen weer en wind. Maar deconstellatie -robuuste zuilen in een groenevallei tegen het achtergronddecor voldreigende onweerswolken- maakt veel goed.En dan zetten we koers naar even bezuidenMeknès. Het was ons al opgevallen dat demoderne Marokkaanse wijnen geen uitstaansmeer hebben met de zware wereldwinkel-wijnen van eertijds. Investeerders, onder

andere uit de Bordeauxstreek, zijn hier enkelejaren geleden neergestreken. ‘De klimatologischeomstandigheden zijn perfect: hete zomers enkoude winters, en een kalkachtige ondergronddie vergelijkbaar is met Sicilië. Het levert eenmooi product op’, zegt beheerder ChristopheGribelin. Eerst is men van start gegaan met deproductie van olijfolie (die heeft in Italië alprijzen gewonen), in tweede instantie kwam pasde wijn. De geïmporteerde wijn-stokken doen hetuitstekend: de combinatie van cabernetsauvignon, syrah, tempranillo en morjèdre levertongecompliceerde en smaakvolle wijnen op, goedvoor zo’n 3000 hectoliter of 400.000 flessen. Diewordt onder de merknamen Volubilia (wit/rosé/rood en de intrigerende vin gris, een variant vanrosé) en Epicuria verkocht, voorlopig enkel op delokale markt. Een bezoek aan Domaine de laZouina loont beslist. Voor ons was het alvast eenvan de ontdekkingen van deze boeiende citytrip.

Erik BrustenDeze reportage kwam tot stand m.m.v. AB Tours(Ryad La Maison Bleue) en Accor (Sofitel PalaisJamaï). Dank ook aan architect Paul Ichter

RyadLa MaisonBleue

SofitelPalais Jamaï

Praktisch:• Ryanair vliegt rechtstreeks tussenCharleroi en de luchthaven van Fès-Saïss.• Wij waren te gast in Sofitel Palais Jamaïwaar Antwerpenaar Denis De Schrevel deleiding heeft. Het tophotel van Fès telt nunog 142 kamers, maar dat wordt na derenovatie gereduceerd tot 112 suites enkamers. Er zijn 3 restaurants: Al Jounaïna(internationale keuken), L’Oliveraie(buffet rond het zwembad) en Al Fassia(Marokkaanse kaart). In de kelders vanhet hotel is een grote spa & wellness-afdeling. Meer info: http://www.sofitel.com/gb/hotel-2141-sofitel-fes-palais-jamai/index.shtml• AB Tours presenteert in zijn nieuweRyads-brochure een uitgebreide selectieaan charmelogies, ook in Fès. Wijlogeerden in La Maison Bleue, in demedina. De zeven suites (wij logeerden in‘le philosophe Lahbabi’) zijn erg ruim, metheel mooie en moderne faciliteiten. Dithuis, een complex van vier aaneengeslotenhuizen, is een oase van rust. Men beschiktover een kleine fitness- en wellness-afdeling (mooi uitzicht over de omgeving)en twee restaurants (Marokkaanse éninternationale keuken). De binnenkoerannex zwembad en vele verborgen hoekjesin dit labyrint van gangen en passerellenzijn een plezier om te ontdekken.• Voor de wijnen van Domaine de laZouina: [email protected]

Page 7: April 2009

Citytrip

42 Travelexpress 260

Mensen en sfeermaken Fès‘Ah, Afrika’, verzucht de stewardess als ze haar

neus buitensteekt en een blik werpt op de kleineluchthaven van Fès-Saïss. We herkennen het gevoelvan hoopvol uitkijken als we onze blik laten glijdenover de medina van de voormalige koningsstad. Deoude stad, gedrappeerd in het dal, deint mee uitover de zacht oplopende heuvel-flanken. Van eenduidelijk stratenpatroon is helemaal geen sprake,dit is een labyrint vol steegjes en gangen methooguit enkele ankerpunten. En toch popelen weom hierin onder te duiken.

Noorden kwijtIn die medina zijn een aantal wandelroutesuitgestippeld: bordjes bevestigd tegen de gevels enin diverse kleuren maken de bezoeker wegwijs indit amalgaam van straatjes en steegjes. Niet dat jeer per se acht op moet slaan, want een bordjeoverslaan is zo gebeurd eenmaal je je ogen de kostbegint te geven. Gevolg: je wijkt al snel af, belandtelders dan hetgeen voorop stond, maar in één ademheb je weer een nieuw stukje Fès ontdekt.Je kan je dit besparen door met een gids op stap tegaan. Tijdens onze eerste, echte kennismaking, bijvalavond, loodst meneer Habib ons links, rechts,het hoekje om, tot we helemaal het noorden kwijtzijn en gewoon proberen te volgen. Pas helemaal ophet eind herkennen we het pleintje vlakbij onzeriad. ‘Van hier kennen jullie het wel zeker?’ Dielaatste 50 meter zal wel lukken.

Het drama van FèsVoor onze cursus ‘Fès voor gevorderden’ is hetwachten op de wandeling die Denis De Schrevelvoor ons heeft geregeld. Hij laat ons in het spoorlopen van de kranige zeventiger Paul Ichter, eenFranse architect-urbanist, die al bijna een halveeeuw leeft en werkt in deze stad.Om meteen met de deur in huis te vallen, neemt dieons mee naar het etnografische Musée Batha. ‘Kijknaar die tuin. Vroeger hoorde je hier overal waterklateren in kanaaltjes en fonteintjes, nu heerst hierstilte. De bomen en planten ogen bruin enverdorren. Dàt is het drama van Fès’. Het zal nietde laatste keer zijn dat meneer Ichter de vinger opde wonde legt. Tot 15-20 jaar geleden vond je inheel de medina 2000, eeuwenoude, water-punten:bronnetjes, kraantjes, fonteinen. ‘Ze zijngebetonneerd of dichtgemetseld –kijk, zoals hier of

Achtergelaten vuilnis of rommel: hij spreekt ervoorbijgangers of rondhangende jongeren over aan.Ateliers in de kelder waar ambachts- lui kundig koperbeslaan: ‘ze moeten het doen met een tl-lamp,zonlicht valt hier amper binnen. Beeld je maar eens inhoe ongezond werken het is bij 40 graden’. Over desmalle straatjes: Ichter maakt zich breed en reikt metbeide schouders van muur tot muur. ‘Probeer hiermekaar maar eens te passeren’, luidt het. Over hetplein waar het gelooide leer ondergedompeld wordt inkleurbaden: ‘Ik kom daar een keer om de tien jaar. Ikhou er niet van te zien hoe mensen zichzelf tot slaafmaken’.

Echte schattenDit hoge brombeergehalte blijkt echter vooralingegeven door liefde voor Fès –geen blinde liefde,zoveel is duidelijk. Paul Ichter is oud en wijs genoegom te weten dat het anders was en kan, waar echteschatten te vinden zijn. Zo troont hij ons, alsintroductie!, mee naar het Atelier des Beaux Artswaar een oom en neef houtsnijwerk tot een warekunst hebben verheven. Hij grijnst als hij merkt datzijn openingszet aanslaat: ‘Dit is echt artisanaalwerk van topkwaliteit. Elders in de stad maakt menzaken voor de toeristen, hier staat vakmanschapvoorop’.Fes’ ambachtslui genieten een goede reputatie.Producten die elders in Marokko aan toeristenworden verkocht, blijken vaak in deze koningsstadgemaakt. Dat geldt in het bijzonder voor (gelooid)leder. Op diverse plekken in de stad worden deverschillende processen beoefend: verseschapenhuiden worden ingesapt en onthaard, elderswordt de wol tot draad gesponnen, nog elders gebeurthet inkleuren. Vooral op dat laatste heeft meneerIchter het dus niet begrepen. De foto’s van YannArthus-Bertrand hebben het fenomeen beroemdgemaakt: mannen staan tot hun middel in baden(vaak zonder bescherming) waarin de huiden wordengekleurd. Het mengsel van water, kleurstoffen enchemicaliën zorgt voor weinig comfortabele enongezonde werkomstandigheden, maar hetschouwspel is fascinerend. Gelukkig is het niet tewarm, dus blijft de indringende geur vandaagachterwege.Fès bulkt ook van de fondouks, oude logieshuizen(‘caravanserai’) gebouwd rond een centralebinnenplaats. Beneden werden de dierenondergebracht, de eerste verdieping was voor dewerklui, op de tweede etage sliep men. Vandaag zijnhet bijennesten die gonsen van de activiteit.Leerbewerkers, koperslagers, schrijnwerkers,naaiateliers –elk stadium heeft wel een stek in hetimmense openluchtatelier dat de medina lijkt te zijn.Het levert schitterend spektakel op. Maar hierwerken? Nee, liever niet.

TerrasjeDe lijn wordt doorgetrokken naar handel endistributie. Ook daar blijkt een doorgedreven vormvan specialisatie te bestaan: een plek waar groentenen fruit te koop worden aangeboden, de

Een bezoek aan Fès, deoudste van de vier

koningssteden inMarokko, is een stapterug in de tijd. In de

grootste medina van hetMidden-Oosten, waar

verloren lopendoodnormaal is, ontdek je

de ware aard van dezeniet-toeristische

bestemming: steegjeswaar paleizen verscholen

liggen achter hoge muren,drukke straatjes waar

paard en stootkar dekoopwaar aanvoeren en

de geur van munttheezich vermengt met

kameelburgers.

Dar Adiyel

De kleurputten van Chowara

‘Kleurrijke ‘kraampjes op demarkt

daar. Die fout kan jenooit meer herstellen.De problemen met dewaterhuishoudingzullen ons nog zuuropbreken. Het maaktme vooral triest dat ikgeen water meer hoorin mijn stad’.Maar onze kundigegids ergert zich aannog wel meerwantoestanden in‘zijn’ Fès.

Voor Zomer 2009 breidt Pegase zijn (ex-tra) aanbod uit met Iberostar Grand HotelEl Mirador op Tenerife. Een lancering diewe niet onopgemerkt voorbij laten gaan!Zo krijgt u voor elke zomerboeking op dithotel 10 EASY WAY Punten per geboekteklant. Maar, onder het moto ‘wat je zelf ge-zien hebt, verkoop je beter’ geven we u ookde kans om dit hotel dit voorjaar zélf te ont-dekken tegen een speciale prijs!

Een overnachting in een tweepersoons-kamer met ontbijt kost 69 euro, de bege-leider reist gratis! De prijs omvat vrije toe-gang tot de Thai Zen SPAce van het IberostarGrand Hotel Anthelia. Half pension kan mitseen supplement van €20 per persoon bijge-boekt worden.

Reserveren kan rechtstreeks bij het IberostarGrand Hotel El Mirador via +34 922 71.74.24of [email protected].

Aanbod geldig t.e.m. 30 juni 2009 (laatstedag van aankomst).

Newswww.thomascookagent.be

Jaargang 7 • Editie 3 • 2009

25 EASY WAY Punten voor Discover en Cruises!

OnzasduipabrEnextverten

20% korting bij Sanoma Magazines

ReisagentenaanbiedingIberostar Grand HotelEl Mirador

Page 8: April 2009

Cruise & Ferry News

Travelexpress 260 41

specialiteitenrestaurant. Dat doen ze niet uit medelijden maar netomwille van die speciale band.De selectiecriteria om mensen te “combineren” verschillen bij elkerederij. Costa zal bijvoorbeeld enkel kijken naar leeftijd en taal. Watop zich al een goede begin is. Bij Seabourn mogen singles samenzitten.Mits een beetje assertiviteit kan je makkelijk van tafel veranderenals het gezelschap je niet zou liggen… of als je in de loop van decruise nieuwe vrienden hebt gemaakt. Gewoon vragen!Volgens Patrick Parez (Cruise Connection) is dit één van devoordelen voor singles. “Ze delen de tafel met anderen zodat zemakkelijk kunnen kennismaken met andere passagiers”. In eenrestaurant aan land ga je zelden bij andere mensen mee aan tafelschuiven.

Alles in teken van socialiseringAida is een dochterrederij van Costa, en is specifiek bedoeld voor deDuitstalige markt. Waarom deze rederij citeren? Omdat hun“clubschepen” als geen andere geconcipieerd zijn om mensen metelkaar in contact te brengen. Vele excursies zijn behoorlijkdynamisch, zoals het mountainbiken of duiken. Dergelijkegroepsactiviteiten brengen mensen echt dichter bij elkaar. Ook aanboord staat alles in het teken van socialising. De meeste restaurantszijn buffetrestaurants. Door het aantal zitplaatsen kan je niet andersdan bij andere mensen aan te schuiven. Dat ze allemaal tot dezelfdetaalgroep behoren helpt uiteraard. De Aidabar is speciaal stervormiggemaakt zodat een maximaal aantal mensen samen kunnen staanpraten. Het is er elke avond een drukte van jewelste. Ook als éénvan de weinige rederijen is het sauna en stoombadgebeurengemengd. Allemaal zaken om een groepsgevoel te creëren.Nog een kleine tip voor de buffetrestaurants: neem altijd eenkledingstuk of tijdschrift mee om je “territorium af te bakenen”. Hetgebeurt té vaak dat als je iets gaat bijhalen, je bord, glas en bestekreeds opgeruimd is. Vaak ben je nog je plaats kwijt ook.Met de komst van meer restaurants zoals het Freestyle concept vanNCL wordt het voor singles wat moeilijker, omdat niemand nog vasteuren of vaste tafels heeft. Toch kan je makkelijk bij de ingangvragen samen met anderen te zetten.

Gentleman hostWil je als single mensen leren kennen is het goed om deel te nemenaan bepaalde excursies of in te schrijven op thema’s, zoals fotografieof kookworkshops. Of flink uit de bol te gaan in de discotheek.Daarvoor zijn de grote moderne schepen schitterend uitgerust.Dames kunnen aan boord van sommige schepen het gezelschapkrijgen van een “Gentleman host”. Dat is onder andere zo bij CrystalCruises en Fred. Olsen. De activiteit van deze meestal gepensio-neerde heren bestaat er vooral in om met de dames te dansen.Andere activiteiten behoren vanzelfsprekend tot het rijk derfantasie. Voor een alleenstaande vrouw is een cruiseschip trouwenseen veel veiliger omgeving dan aan land. Security is overalongemerkt aanwezig zodat er weinig kans is om lastiggevallen teworden.Dat brengt ons trouwens terug tot het hoofdstuk romantiek. Nogsteeds blijkt een uniform een onweerstaanbare aantrekking tehebben op sommige passagiers. Romances met een officier of descheepsdokter, dat was in grote lijnen het scenario van “Love Boat”.En het gebeurt nog steeds, zonder twijfel. Toch lijkt het niet zo’ngoed idee. In vele gevallen loopt het bemanningslid kans op staandevoet ontslagen te worden. In de corridors hangen overal kleinecamera’s. Als iemand gesnapt wordt om zonder geldige professionelereden een hut binnen te stappen, wordt zijn contract meteenverbroken.Ooit was er een samenzwering waarbij een zogezegd alleenstaandevrouw verliefd werd op een officier. Ze kreeg hem zover dat hij inhaar bed belande, waarop de echtgenoot triomfantelijk met zijnvideocamera binnenstapte. Mooi filmpje dat bij gespecialiseerdeadvocaten met plezier zou onthaald worden. Dank zij een bundeltjedollarbiljetten is het niet zover gekomen. De officier mocht wel zijnkoffers pakken. Achteraf bleek dat het koppel reeds drie keer op diemanier had toegeslagen. Cruises en romantiek? Toch maarvoorzichtig wezen... M.L.

Norwegian EpicTijdens de Seatrade cruisebeurs in Miami werd opnieuween tipje van deNorwegian Epic-sluier van NCL gelicht. Dit 4200-pax schip wordtverwacht in mei 2010 en eerder werd al bekend dat het schip de eersteijsbar op zee en een “new wave” type hut met opvallend design zoukrijgen. NCL lanceerde ooit het schip-in-een-schip suiteconcept in deJewel-klasse, en dat idee wordt herhaald op de Epic, maar dan in deovertreffende trap. De twee topdekken zullen gereserveerd zijn voor de 60suites en Courtyard Villa’s, met eigen zwembad, zonnedek, indoor/outdoor

dining, bar- en nachtclub en sauna.Voor de passagiers die goedkoopwillen cruisen werd er een nieuwtype binnenhut ontworpen, deStudio’s. Het meest opvallende ineen studio is het grote ronde raamdat uitzicht geeft op de gang (het iseen binnenhut). Het raam kanuiteraard dichtgemaakt wordenvoor privacy (we vragen ons af wieer graag heeft dat er eenderwanneer kan binnengekekenworden). De verlichting zalhypermodern en moduleerbaar zijn

met een afstandsbediening. De passagier zal zelf de intensiteit en kleurvan licht kunnen kiezen in functie van zijn gemoedstoestand. Zo is erbijvoorbeeld een “love” toets… Studio-gasten hebben ook exclusievetoegang tot een gemeenschappelijke “Living Room”.

Spasuites NCLIn navolging van andere rederijen zal NCL voor het eerst over spasuitesbeschikken. Opmerkelijk is dat ALLE buitenhutten van de NorwegianEpic een balkon zullen hebben. Omdat heel veel gezinnen voor NCLkiezen worden alle familiehutten en -suites gegroepeerd over tweedekken, in de nabijheid van de Kids Crew faciliteiten.

Verhoging capaciteit RCIRoyal Caribbean International verhoogt in 2010 aanzienlijk haarEuropese capaciteit door drie grote schepen in te leggen van deVoyager-klasse. In totaal zullen net als dit jaar acht schepen hetEuropees seizoen verzorgen. De kleinere Legend of the Seas verhuistnaar Azië. Malaga is ondertussen een belangrijke vertrekhavengeworden naast Venetië en Barcelona. Nieuw zijn cruises naar hetHeilig Land en Egypte, alsook Akureyri (IJsland) en Göteborg (Zweden).

Nieuwe Queen ElisabethCunard heeft al een tipje van de sluier van de nieuwe Queen Elizabethgelicht. Het schip met 1046 hutten wordt in oktober 2010 opgeleverd.De stijl van de interieurs ligt volledig in lijn met de Queen Victoria. Allebekende Cunard ingrediënten zullen aanwezig zijn: Brittania restaurant,Princess en Queen’s Grill, etc…

Costa Stella?Er werd een reisagentenwedstrijd uitgeschreven om via Costaclicknieuwe namen te zoeken voor de schepen die in 2011 en 2012 wordenopgeleverd. Sommigen kwamen reeds af met “Costa Margarita” en“Costa Caïpirinha”. Belgen houden het wellicht bij “Costa Stella”.

SeafranceIn Frankrijk lijkt rederij Seafrance plots belangstelling te genieten vande concurrenten. LD Lines heeft de interesse alweer opgeborgen, maarBrittany Ferries en zelfs Veolia (SNCM) hebben “plannen”. De vakbondheeft al ongerust gereageerd. Voor alle kanaalrederijen is de Britse

markt de belang-rijkste, maar dat landverkeert in een noggrotere recessie danhet continent.

Beeld van de maand

De Studio: een nieuwtype binenhut

Actua

8 Travelexpress 260

Avec des résultats très prometteursLufthansa Italia a décollé!

Tout comme Air France, Lufthansa a toujours ditque l’Italie était son deuxième marché européen. Acet égard, il est indéniable que lorsqu’Alitalia(renforcée par le plan Air France) a choisi de serecentrer sur Rome, une opportunité gigantesques’ouvrait à la Lufthansa. Il est indéniable queMilan est bien la capitale de la région la plus riched’Italie et la meilleure génératrice de clientèled’affaires. En jouant la confrontation directe avecAlitalia sur son propre marché, la compagnieallemande profite ainsi pleinement des opportunitésoffertes par la déréglementation du transportaérien. Or il faut bien admettre que cetteopportunité existe depuis le début des années1990, mais qu’elle n’était pas facilement réalisable,la population d’un pays étant généralement (etpour plusieurs raisons pas que patriotiques)attachée à ses transporteurs nationaux. C’estmoins le cas en Italie, Alitalia n’ayant pas, surtoutces dernières années, pu attirer la confiance desItaliens. Cela changera peut-être, mais il faudrasans doute plusieurs années et quelques efforts dupersonnel.C’est le 2 mars dernier, un mois après le début desopérations sur Barcelone et Paris CDG, queLufthansa Italia a réalisé son premier vol entreMilan et Bruxelles. L’Airbus A319 de 138 sièges endeux classes a atterri à 10h20 pour redécoller à 11heures. La compagnie assure ainsi trois rotationsquotidiennes de chez nous vers la métropoleéconomique de Lombardie. Ce même 2 mars,Lufthansa Italia inaugurait trois nouvelles escalesau départ de Malpensa: Bucarest, Budapest etMadrid. A la fin du mois de mars, le transporteur aajouté Londres-Heathrow et Lisbonne. Sur Londres,la compagnie assurera six liaisons quotidiennes,dont trois seront opérées par British Midland, pourdes questions de slots. De toute façon, BMI est déjà

une filiale de Lufthansa et son rachat total estprévu.Bien sûr, on pourrait se dire que les vols deLufthansa Italia sur Bruxelles ont des horaires quine sont pas très adaptés à la clientèle d’affairebelge puisque le premier départ de chez nous a lieuà 11 heures et le dernier départ de Malpensa à17h30. Mais d’ores et déjà, il faut considérer cesliaisons comme complémentaires à celles deBrussels Airlines (premier départ à 6h40 et dernierretour de Milan à 19h55). Or, comme on le sait, lesdeux compagnies joueront (en principe) la mêmepartition à partir du mois de juin, lorsque laCommission européenne aura accordé son “nihilobstat” aux deux transporteurs. D’ores et déjà,rappelons que la concurrence existe bien sur cetteliaison, puisqu’on y trouve aussi Air One(désormais dans le giron d’Alitalia) et EasyJet.Sans compter qu’Alitalia dessert toujours Milan-Linate au départ de Bruxelles.

“Sentirsi a casa”Lufthansa Italia a développé son service à bordautour du concept “Sentirsi a casa”, ce qui signifie,on l’aura compris, “se sentir à la maison”. Leslogan ne s’adresse évidemment ni aux Allemands,ni aux Belges, mais bien aux Italiens. Le personnelde cabine parle italien et sert des spécialités de laBotte, tels des “cornetti” fourrés à la crème à lavanille pour le petit-déjeuner (ah?), des sandwiches“tramezzini” au fromage et au pesto comme en-casdans la journée ou des plats chauds italiens enBusiness pour le déjeuner ou en soirée. Quant auxboissons, leur liste comporte des produits du terroircomme le spumante, la grappa ou l’averna. Sanscompter les journaux italiens. Actuellement, laflotte de Lufthansa Italia se compose de huitAirbus A319.Notons aussi que, depuis le 1er avril, LufthansaItalia propose des vols intérieurs à destination deRome, Naples et Bari, depuis sa base de Milan. Cesliaisons ont été décidées assez rapidement, suite ausuccès remporté par le transporteur sur le marchéitalien. “Quo non ascendet”, comme disaient lesancêtres des Italiens. Rappelons aussi que ladirection de Lufthansa Italia a été attribuée àHeike Birlenbach qui avait été en poste à Amster-dam à partir de 2002 pour se charger des activitésBenelux de la Lufthansa. Birlenbach est rentrée àFrancfort en novembre 2006, où elle est devenueresponsable du produit (Product Management) pourl’Europe et le réseau domestique allemand. Elles’est en particulier concentrée sur le service àbord, la conception des cabines et le in-flightentertainment.

Patrick Anspach

Comme on s’en souvient, la Lufthansa avait été candidate à une prise de participa-tion dans Alitalia. Comme on le sait aussi, c’est Air France-KLM qui a remporté lamise. Sentant probablement le sens du vent, la compagnie allemande n’avait pasattendu l’issue du feuilleton pour annoncer le lancement de Lufthansa avec Milan-Malpensa (MXP) pour base opérationnelle. Très vite, Lufthansa Italia a ouvert deslignes en Europe, mais aussi sur le marché intérieur italien. Une sacrée concurrence

Heike Birlenbach est la directricegénérale de Lufthansa Italia.

Claus Becker, directeur généraldes ventes France et Beneluxétait le 2 mars à Bruxelles pourle vol inaugural de LufthansaItalia.

Page 9: April 2009

Cruise

40 Travelexpress 260

Romantiek, ja, maar cruises zijn toch echtgemaakt voor koppels, en niet voor singles. Dereden daarvoor is eenvoudig: geld. Het is hoogstuitzonderlijk dat op een schip eenpersoonshuttenworden gebouwd. Die hutten hebben evenveelkast, badkamer of airco nodig. De kostprijs omeen hut te bouwen is dus amper afhankelijk vande capaciteit.Ook naar onderhoud toe is er geen verschil. Eencabinsteward heeft evenveel tijd nodig om eenbadkamer schoon te maken van één persoon ofvan een koppel.Bovendien draait de “economie” aan boord pasop volle toeren als het schip een zeer grotebezettingsgraad heeft. Is er een capaciteit van3000 pax maar dagen er slechts 1500 singlesop, dan loopt de rederij een groot deel van zijn“onboard revenue” mis. En het personeel krijgtpakken minder fooi.

“Met het vertrek van de Queen Elizabeth 2hebben we het enige schip verloren dat overeenpersoonshutten beschikte” zegt Rony Broun(Complete Cruise Solution). “Nu betalen singlessupplementen van 75 à 100% als ze hetalleengebruik willen van eentweepersoonskajuit”.Rederij Fred. Olsen is nog zowat de enige rederijwaar alle schepen in de vloot over een flinkaantal singlehutten beschikt. “Op de recentaangekochte Balmoral zijn er 63eenpersoonshutten” zegt Jean Alen (CruiseTravel, GSA Fred. Olsen). “In 2007 telde Fred.Olsen 14% singles onder zijn passagiers,waarvan 60% vrouwen. De rederij biedttrouwens drie distinctieve oplossingen aan.Eerst zijn er de vele singlekajuiten die echter alsnadeel hebben dat er een supplement van 50%moet worden betaald. Er moeten nu eenmaaloperationele kosten gedekt worden. Een andere

oplossing is het delen van een hut met eenandere (onbekende) single. Daar brengt derederij mensen bijeen, man bij man, vrouw bijvrouw. Of je zorgt zelf voor een kamergenoot.Als derde oplossing kan je opteren voor hetalleengebruik van een tweepersoonshut, watuiteraard de duurste oplossing is”. (noot: Fred.Olsen heeft erg veel Britse passagiers en eenhoge gemiddelde leeftijd)

Het klassieke relatiepatroon is in de 21ste eeuwtoch al flink veranderd. Dat heeft Costa Cruisesals één van de eerste goed aangevoeld. Costarekent nu variabele singlesupplementen aan infunctie van bezettingsgraad en andere regelsvan de yieldmarketing. We spreken hier over eentoeslag die start vanaf 30%, een pak minderdus dan “de volle pot” bij anderen.Volgens Stefania Buscemi is MSC Cruiseseveneens bezig met de problematiek wegenshet sterk toenemend aantal single aanvragen.“We beseffen erg goed dat mensen nietgelukkig zijn als ze de prijs maal twee moetenbetalen”. Bij Cruise Connection (RCI, Celebrity,Azamara) luidt het dat singles 100% toeslagbetalen berekend op de basisprijs van de cruise,dus niet de taksen en de fooien. Samengevat:initiatieven komen op gang, maar het blijftgoedkoper om als koppel te reizen.

Groepscruises voor singlesVoor zover bekend worden er in België geenspecifieke groepscruises aangeboden vooralleenstaanden. In de Verenigde Statenuiteraard wel: zo zijn er cruises voor Joodsesingles of “Spring Break” cruises voortwintigjarigen. Die laatste cruise kan jewellicht beter vermijden.MSC heeft wel een aantal cruises die “singlefriendly” zijn. Er zijn wat meer specifiekeactiviteiten waaronder zelfs een speed dating.Sowieso probeert het animatieteam op elkecruise om mensen die alleen zijn bij activiteitente betrekken.De meeste rederijen voorzien vanaf dag één ineen bijeenkomst voor singles. Waar en wanneervindt de passagier terug in zijn dagelijksprogramma. Het is in elk geval een goedemanier om heel vlug een visueel overzicht tehebben van lotgenoten. Niet iedereen heeftechter behoefte aan bijeenkomsten vooreenzame zielen. Als je op een schip bent waarhet klassieke diner met twee zittijden geldt,krijg je automatisch een plaats aan een groteretafel. Schrik om alleen aan een klein tafeltjeachter een pilaar te zitten is voor niks nodig.Jezelf integreren aan een tafel met 6 of 8personen gaat makkelijk. En omdat je inprincipe bijna elke avond aan dezelfde tafel metdezelfde mensen zit groeit er een band. Dikwijlszie je dat tafelgenoten vragen of je de volgendeavond met hen graag meegaat naar het

Neem eender welke cruise-brochure en je vindt

ongetwijfeld enkele foto’s vanverliefde koppels waar het

geluk duidelijk niet op kan.Cruisen en romantiek gaan zo

goed samen. Nog eens “TheLove Boat” citeren is misschien

not done, maar het is wel eenreëel thema. Zie ook “Das

Traumschiff” in Duitsland, of deonvergetelijke scène van KateWinslet en Leonardo Di Caprio

op de boeg van de Titanic.

Cruises voor singles:vertrek als vrijgezel, komthuis met een reisgezel

Actua

Travelexpress 260 9

Oui, mais et maintenant? Cela fait quand mêmelongtemps que le fuel est à un niveau plancher!Et les baisses de surcharges ne suivent pasvraiment (sauf exceptions). Petites tentativesd’explication, sans être sûr de convaincre. Carle sujet est (très) épidermique.

Voulez-vous savoir pourquoi les compagniesaériennes n’ont pas baissé leurs surchargescarburant proportionnellement à la chute desprix du pétrole? Simplement parce qu’ellespayent leur fuel au niveau où il était encore audébut de l’automne! Lorsque le prix du barilavait atteint un record de 145 USD en juillet2008, les patrons applaudissaient lorsque leursdirecteurs financiers en charge des couverturescarburant (hedging) parvenaient à en obtenirdans une fourchette inférieure. Dès lors, si untransporteur était assuré mettons entre 110 et130 USD, c’était à la banque à payer ladifférence si le fuel grimpait au-delà des 130USD.

A l’inverse, s’il descendait en dessous des 110USD, c’était la compagnie à rembourser son“assureur”. Et c’est assurément ce qui s’estpassé. Aujourd’hui (mi-mars, soyonsprudents...), le prix du baril se situe auxalentours des 40 à 50 USD, soit plus de troisfois moins qu’à l’été 2008 et les compagniesdoivent payer la différence avec le prix le plusbas qui avait été assuré, lequel représenteparfois plus du double de sa valeur. Donc,paradoxalement, ce sont les compagnies qui nesont pas assurées qui profitent de la situationactuelle.

Cela dit, à lire les récents chiffres qui nousreviennent de part et d’autre, elles ne sont pastellement nombreuses dans ce cas. Selon le trèssérieux mensuel “Airline Business”, Alaska,American, Southwest, Continental, Delta,United et US Airways (celles qu’on appelle les“majors” américaines) ont perdu quelque 1,5milliard d’USD rien qu’au quatrième trimestre2008. United Airlines, qui a à sa tête GlennTilton qui vient de l’industrie pétrolière (!), aperdu 547 milions d’USD durant ce trimestre et5,3 milliards sur l’ensemble de l’année,rapporte “Air Transport World”. Gerard Arpey,

Président d’American Airlines se fait uneraison: “Le hedging a été conçu pourassouplir l’impact de la volatilité des prixpétroliers et pas pour prendre des parisspéculatifs sur ce qu’on imagine serait le prixdu carburant dans un futur déterminé.”

Le Président de Delta, Richard Andersonrappelle aussi que lorsque les prix ducarburant ne sont couverts que pour uncertain pourcentage, la compagnie peuttoujours gagner sur l’un des deux tableaux.Selon ses estimations, la baisse de 1 USD duprix du baril fait économiser à sa compagniequelque 100 millions d’USD et si le baril nedépasse pas une moyenne de 50 USD en2009, l’économie réalisée sera finalement de5 milliards.

L’Asie et l’Europetouchées aussiMais tout le monde ne l’entend pas de cetteoreille et en particulier les compagniesasiatiques. Singapore Airlines a perdu 225millions d’USD au dernier trimestre. ChinaEastern 907 millions sur l’ensemble del’année, Cathay Pacific 980 millions et AirChina 994,5 millions d’USD, dont 52,8

millions rien qu’en décembre. Selon MerrillLynch, les neuf principales compagniesasiatiques cumuleront 3,8 milliards d’USDde pertes dues au hedging pour l’ensemblede l’année dernière. Une situation quidevrait perdurer en 2009 pour lestransporteurs qui ont négocié descouvertures sur de longues périodes.

“C’est le cas d’Air France-KLM qui anégocié des contrats allant de trois à cinqans”, constate Ralph Jacoud, Corporatefinance manager en charge du hedging chezBrussels Airlines. Le groupe franco-néerlandais a d’ores et déjà annoncé uneperte de 370 millions d’USD pour letroisième trimestre de 2008. La compagniebelge a toujours assuré 50% de ses besoinsen pétrole. La dernière couverture a éténégociée sur base d’un prix du baril sesituant entre 90 et 120 USD, nous aconfirmé Ralph Jacoud: “Parce que nousavions une fourchette avec un ‘downside’relativement bas, point sur lequel j’aitoujours insisté, nous sommes moinspénalisés que d’autres transporteurs, maisquand même suffisamment.”

Ryanair qui, pendant un certain temps en2008, n’avait pas été couverte du tout,avait payé le prix fort durant l’été 2008.Puis, s’estimant bien inspirée, la compagnieirlandaise avait négocié un contrat situantle prix du fuel à 124 USD le baril pour 80%de ses besoins. Résultat, au cours de sontroisième trimestre, Ryanair a avoué avoirpayé 100 millions d’euros de pénalités etannoncé que sa facture carburant avaitgrimpé de 71%. Encore un paradoxe alorsque les prix du carburant ont baissé. Lacompagnie s’est toute fois ressaisie etannonce avoir couvert désormais 38% deses besoins à un prix nettement inférieurpour le premier semestre de l’année encours. Mais quel que soit le prix (ou lafourchette) négocié, on ne sait toujoursqu’après coup qui a fait la bonne affaire: lacompagnie ou son assureur...

Patrick Anspach

(1) Nous avions expliqué la technique du hedgingen long et en large dans Travel Express n°254 deseptembre 2008.

Les compagnies payentleur fuel trop cher!Et ce sont les imprévoyantes qui gagnent...

Souvenez-vous de la situation il y a juste un an. Les prix du carburantgrimpaient et grimpaient. Et les surcharges carburant aussi. A la moindrepetite variation à la baisse, il était alors reproché aux transporteurs de nepas suivre le mouvement. On conviendra qu’il fallait se donner un peu letemps de la réflexion. A l’époque aussi, les compagnies précisaient que lessurcharges ne compensaient pas les hausses du fuel (1) et c’était sansdoute vrai, parce qu’aucun calcul savant ne prouvait vraiment le contraire(pardon, Stefaan Boone); parce que la concurrence était sévère (augmentertrop aurait fait déserter la clientèle) et que, finalement, les couverturescarburant atténuaient l’impact des hausses.

Page 10: April 2009

Cruise

Travelexpress 260 39

Wist u dat het Italiaanse Costa in 1854 begonals transporteur van olijfolie? Na bijna eeneeuw vracht was er plots vraag naar vervoervan passagiers. Daarom werd geïnvesteerd inluxueuze Transatlantische pakketboten (hetbegin van de ‘Linea C.’, met de ‘C’ van Costauiteraard). Costa Cruises, intussen in handenvan het Amerikaanse Carnival, groeide uit totéén van de grootste spelers op cruisemarkt.Vorig jaar ontving de rederij niet minder dan1.200.000 passagiers aan boord van haarschepen, wat neerkomt op 1/5 van allecruisegangers. En de cruise-maatschappij blijftvooruitkijken want de nieuwe brochure voor2010 is nu al uit!

De nieuwe brochure 2010 reflecteert precies dekracht van het gigantische Carnival raderwerk:een fenomenaal aanbod verspreid over 400pagina’s, met 250 bestemmingen en 100verschillende trajecten, waaronder veel nieuweaanleghavens; een sneak preview over denieuwe schepen; nieuwe concepten die passenin veranderende leefgewoontes, etc... Watechter het meest opvalt is de binnencover:“minstens 10 goede redenen om te kiezen vooreen droom met ons”. I had a dream! Het Costavan de Formule 1 simulator, Playstation of 4D-cinema reikt plots duidelijk een hand naar deemotie. Dit lijkt een belangrijke statement.

De zeven zeeënHet aanbod wordt elk jaar groter. Het Costa-tijdperk waarbij je samengevat kon kiezentussen een rondje Napels - Palma - Barcelona ofVenetië - Istanboel behoort al lang tot hetverleden.Neem nu het Verre Oosten. Je kan het gansejaar door met Costa Cruises naar Japan, deFilipijnen, Indonesië, Maleisië, Korea, China,Vietnam en noem maar op. “Het loont om deprijs van een Japan cruise te vergelijken metwat hotels in het land van de rijzende zonkosten. Het verschil is groot” zegt PatrickPourbaix. “Japan ontdekken via het water isecht een voordelig alternatief”.Costa hoort tot de pioniers wat betreft Dubai.Dankzij het klimaat is het een idealewinterbestemming. Het aanbod wordtuitgebreid met de nieuwe schepen CostaLuminosa en Deliziosa. Die laatste wordtgedoopt op 5 februari 2010 en vertrekt meteenvoor een maiden cruise van 39 dagen. Met dekleinere Costa Europa wordt heen en weergevaren tussen Savona en Dubai. Deze mooiecruise via het Suezkanaal en de Rode Zee wasvroeger enkel een positioneringscruise. Vanafnu een volwaardige route. Anderewintercruises zijn te vinden in de Caraïben (met3 schepen) of in Zuid-Amerika, waar de CostaConcordia voor de eerste keer vanuit Braziliëzal varen, samen met de Magica en de Victoria.Omwille van het succes van 2009 werd hetaanbod op Canada, New England en de USA

verhoogd. Er zijn meervertrekdata in zowellente als herfst. Deklassieke trajectenliggen tussen NewYork en Québec,terwijl de langerecruises tot aan FortLauderdale reiken,met een tussenstop inde Bermuda’s. Nieuwehavens op de Ameri-kaanse Oostkust zijn

Een andere type excursies zijn deenogastronomische uitstappen insamenwerking met de Guide Michelin. Ofkortom, fijne wijnen en lekker eten inrestaurants die in de befaamde gids zijnopgenomen. Co-branding is the name of thegame.

Het nieuwe gezinOok bij Costa konden kinderen tot 18 jaarreeds jaren gratis terecht in de hut van hunouders. Hoe ouder de kinderen hoe minderevident dat is. Daarom werkte Costa eennieuwe formule uit, de zogenaamdekindercabine. Dit is in feite een combinatievan een buitenhut met een nabijgelegenbinnenhut. De ouders slapen in de buitenhut,de twee kinderen in de binnenhut. Een derdekind kan nog steeds bij de ouders terecht. Deprijzen hangen af van de bezettingsgraad ende duur van de cruise. Patrick Pourbaix:“Laat ons eerlijk zijn, cruisen zijn nietspotgoedkoop. Maar op die manier makenwe cruises toch meer toegankelijk voor eengrotere groep mensen”. In deze modernetijden zijn er ook vaak éénoudergezinnen. Inplaats van de volle pot aan te rekenen voorhet kind worden nu interessantevoorwaarden aangeboden.Tot slot werd eindelijk rekening gehoudenmet singles (zie blz 40). Een cruise isongetwijfeld een ideaal vakantieproduct ommensen te leren kennen. Alleen reizen werdechter bestraft door zware supplementen(80%). Dank zij de nieuwe aanpak van Costakan de toeslag nu zakken tot 30% (naargelang de bezettingsgraad). Dit creatiefomgaan met yields in een vernieuwdemaatschappelijke context kan alleen maartoegejuicht worden.Dit gezegd zijnde is nu de vraag WANNEERexact moet geboekt worden. Tot voor kortmoest je ruim op voorhand boeken om van dePrima Price te genieten. Boekte je laat, danbetaalde je de volle pot. Beslissen om tecruisen kort voor vertrek was meestalonmogelijk wegens uitverkocht. VolgensPatrick Pourbaix is er ondanks de recessietoch nog maar een klein beetje last minutebeschikbaar. “Met de Prima Price geniet jenog steeds van de beste prijs én de zeker-heid. Trouwens, als je kijkt naar het aanbod2009 zijn er nog steeds cruises met PrimaPrice tarieven”.De nieuwe brochure zal ongetwijfeld heelveel mensen doen wegdromen. ML

Nieuwe brochure voor‘het nieuwe gezin’

Costa Cruises

Charleston, Baltimore en Norfolk.Er werd ook goed geluisterd naar dedesiderata van de sterk groeiende groeprepeaters. In de Middellandse Zee werdkoortsig gezocht naar nieuwe aanlegplaatsenals Sardinië, Capri of Israël. Goed nieuws ishet dat Tripoli (Libië) terug is vanweggeweest.Het meest opvallende in het aanbod is degrote variëteit in duur. Standaardcruises van7 nachten worden echt verdrongen door delangere cruises.

Vloot breidt uitOp 5 juni worden de Costa Luminosa enCosta Pacifica samen gedoopt in Genua. Ditis de eerste keer dat tweeoceaancruiseschepen samen gedoopt worden(op de riviercruiseschepen Arosa Bella enDonna knalden in 2002 de Champagneflessenook al gelijktijdig). In februari volgt zoalsreeds vermeld de Costa Deliziosa. Drienieuwe schepen in minder dan een jaar, da’ssterk.De Costa Pacifica is een zusterschip van deConcordia en de Serena. Het hoofdthemawordt muziek, met o.a. een opnamestudiowaar passagiers hun eigen zangcapaciteitenprofessioneel op CD kunnen zetten.De Costa Luminosa is meteen een nieuw typeschip. Het decoratiethema is “licht”, een…lumineus idee. Meer daarover in de zomer-editie van Travel Express.

Eco of gastro?In de brochure komen eveneens twee nieuweexcursieconcepten aan bod. Onder de noemerEcotoerisme worden 240 excursiesaangeboden die in harmonie zijn met denatuur en de plaatselijke bevolking, terwijlde impact op het ecosysteem beperkt is. Datkan door het meest milieuvriendelijkevervoermiddel te kiezen. Een voorbeeld is debootexcursie naar het Lysefjord vanuitStavanger. Laat ons toe om hier onzewenkbrauwen licht te fronsen. De boot-excursie in het Lysefjord bestaat al lang. Inharmonie met de natuur? Ja. Meest eco-logisch vervoermiddel een boot? Uiteraard,alternatieven zijn er praktisch niet.

Patrick Pourbaix

Amadeus Vision

Investment & ideas to help you stay ahead

As a world-class and trusted technology partner, Amadeus provides advancedIT solutions for the global travel and tourism industry. We dedicate around15% of our annual investment to R&D, pioneering next generation traveltechnology for our customers around the world. Our commitment to ITdevelopment ensures we continue to deliver enabling technology specificallydesigned to help you get ahead and stay ahead.

With an unrivalled combination of innovative technology and in-depthexpertise, we have a clear vision for the future – and the ability to leadthe way.

Find out what we can do for you today,www.benelux.amadeus.com/vision

A clear direction for the future

20720_GenericA4_travelexpress_en.indd 1 17/09/08 14:57:20

Page 11: April 2009

Aviation

Travelexpress 260 11

Nouveau site pour agencessigné Air France-KLMLe 10 mars dernier, Air France et KLM ontlancé leur nouveau site commun dédié auxagences de voyages. Baptisé “afkl.biz”, cenouveau site permet désormais de disposer d’unoutil de communication interactive pourrépondre aux exigences de la clientèle 24heures sur 24 et 7 jours sur 7.

Ce nouveau site a été lancé simultanémentdans 35 pays à travers le monde et est doncaccessible dans plusieurs langues. Il remplace“airfrance.biz” (Air France) et “agent.net”(KLM), mais la migration ne se passera pas dela même manière. Ainsi, les agents de voyagesqui sont déjà connectés à airfrance.bizmigreront automatiquement vers afkl.biz, sansqu’une nouvelle inscription ne soit nécessaire(les noms d’utilisateur et mots de passedemeureront identiques), tandis que ceux quiavaient accès à agent.net doivent se réinscrire,puisque ce site a été clôturé le 27 mars. Selon

un communiqué du groupe Air France-KLM,ce nouvel outil “offre un accès aisé etimmédiat aux informations générales et auxspécificités propres à chaque marché”. Parailleurs, “il constitue un gain de tempsprécieux pour les agents de voyages, grâce àune meilleure réactivité qui génère de lavaleur ajoutée au service des clients”.

Le site afkl.biz permet d’atteindre en toutesécurité et en quelques clics les différentesfonctionnalités professionnelles en tempsréelles que nous pouvons détailler ainsi:• La Home Page permet un accès immédiataux dernières actualités commerciales etopérationnelles d’Air France et de KLM ainsiqu’un lien direct aux pages et fonctionsfavorites. Cette page permet également devisualiser rapidement les différents universconçus pour orienter au mieux la recherche.• La rubrique You & AFKL est consacrée à

Soyons honnête, je n’ai jamais cru au succèsd’une compagnie aérienne dont ce n’est pas lecore-business des actionnaires. Même si lecontrôle de tous les postes de dépenses d’un T-Oest tentant, il faut quand même remplir lesavions en basse saison, éventuellement avecd’autres clients (voire concurrents), et on n’estjamais à l’abri d’impondérables techniques.Jetairfly m’a donc donné tort et, après tout, jem’en réjouis.

C’est le 20 mars 2004, très précisément, que lacompagnie aérienne Jetairfly a effectué sonpremier vol, entre Bruxelles et Malaga. Le 20mars dernier, la filiale de Jetair a fêté soncinquième anniversaire avec toute une série demanifestations, dont un voyage avec desagences de voyages vers Chypre ou la vente de5.555 billets d’avion à 55,55 EUR (aller simple,mais toutes taxes comprises). Avec cette seulepromotion, on comprend tout de suite queJetairfly n’est pas comme on l’imaginerait, unesimple compagnie charter d’un T-O, mais unecompagnie polyvalente, puisqu’elle assure desvols réguliers - les horaires sont fixes dans neufcas sur dix - avec vente de vols secs, qu’elle ades droits de trafic dont elle est la seule àdisposer (c’est la seule sur la RépubliqueDominicaine, le Mexique, Cuba et la Jamaïque)et qu’elle attire tout autant de passagers pourdes vols low-costs que des vacanciers.

Pourtant, le pari n’était pas gagné d’avance,comme nous le confiait la veille son présidentElie Bruyninckx: “Jetairfly a été fondée ennovembre 2003 et notre intention était dedémarrer des vols au début de la saison d’été2004 avec une compagnie modeste disposantde deux Boeing 737-400 et qui aurait étécomplémentaire à nos autres opérateurs,dont MNG Airlines et Sobelair. Mais lacessation des activités de la Sobelair enjanvier 2004 nous a amenés à voir tout desuite plus grand et nous avons commencéavec cinq appareils.”“Cela correspondait à notre philosophied’intégration verticale que préconise nonseulement TUI Belgium, mais tout le groupeTUI car cela nous donnait plus de flexibilité”,soutient Bart Brackx, président de Jetair.Une intégration verticale qui, au passage, aaussi donné lieu à la création de mainte-nance Tec4Jets à Zaventem. Mais est-cerentable? Bruyninckx nous confie que oui,bien que les résultats de la compagnieaérienne “qui doit être viable de façonautonome, comme toutes les filiales” nesoient considérés que faisant partie de ceuxde Jetair.Si la solution n’apportait pas des avantages,Bart Brackx n’aurait pas attendu longtempspour changer son fusil d’épaule. Aucontraire, il a multiplié les destinations - 73

aujourd’hui et bientôt Aqaba en plus -; lesaéroports de départ, tels Liège, Ostende etplus récemment Charleroi; et agrandi laflotte qui se compose aujourd’hui de dixBoeing 737 et de deux Boeing 767 pour lelong-courrier. En attendant le 787... L’andernier, Jetairfly a transporté 1,964 millionde passagers et, à ce titre, peut se targuerd’être la deuxième compagnie belge àBrussels Airport. Comme le relève GuntherHofman, COO de la compagnie, “l’activitéaérienne génèrera cet été un engagementdirect de 651 collaborateurs chez Jetairfly et64 chez Tec4Jets. Au total, nous avons créé715 emplois dans le secteur aérien belge.”P.A.

la relation personnelle entre l’agence devoyages et les deux transporteurs. Elle luipermet aussi d’accéder à son profil, decréer ses favoris, de consulter ses promo-tions en cours, d’identifier les contactsutiles ou de participer au quiz et autresanimations.• Le poste News and promotions centraliseles actualités et promotions commerciales,les modifications d’horaires d’Air France etde KLM ainsi que les questionscommerciales les plus fréquentes.• Synonyme de rapidité et d’efficacité, larubrique Tips & Tools contient lesprincipaux supports professionnels destinésà optimiser le travail de l’agent de voyagesau quotidien. Les Trade E-servicesgarantissent un accès permanent et desréponses en temps réel pour les demandesd’intervention sur les dossiers deréservation et des demandesd’informations. Online Services regroupe lesuivi de bagages, l’état des vols, ainsi queles codes des villes et aéroports.• Regulations est un chapitre qui résumeles procédures globales d’Air France et deKLM, ainsi que leurs déclinaisons sur lesmarchés.• Enfin,la rubrique Products & Servicesest dédiée à la présentation de l’ensembledes produits et services des deuxcompagnies et inclut notamment lesdestinations, les classes, les prestations ausol et en vol, le développement durable etnous en passons. P.A.

Jetairfly fête ses cinq ans!Histoire d’une intégration verticale réussie

Elie Bruyninckx et Bart Brackx fêtentles cinq ans.

SIZEDOESMATTER&BIGISBEAUTIFULconvince yourself at

www.oasisoftheseas.com

Page 12: April 2009

Topcomfort.

Spaar Sunniesen verwen jezelf!Sunny Cars heeft een uitgebreidbonusprogramma. Elke reserveringlevert jouw kantoor 1 bonuspunt opt.w.v. 1 euro. Daarmee kun je sparenvoor de leukste cadeaus.

Kijk op crs.sunnycars.be voor meer informatie.

Met Sunny Cars is een vakantie pas echt compleet.Een comfortabele huurwagen boeken? Met Sunny Cars is dat snel en duidelijk

geregeld. Bij ons is namelijk alles in de prijs inbegrepen. Dus geen eigen risico

bij schade en diefstal, daar hebben wij al in voorzien. De verzekering dekt ook

standaard glas-banden-bodem schade. Zoveel extra�s voor één prijs, dat maakt

een vakantie pas echt compleet. Voor klant én reisagent.

ALL- INCLUSIVE �GEEN E IGENR IS ICO�MAKKEL I JK BOEKEN�BONUSREGEL ING

SC-adv_Travel_Express-230309-1.indd 1 3/18/09 1:23:41 PM

Travelexpress 260 37

Live2Travel ontvangtreisagent op Afrika Afrika!Begin maart nodigde Live2Travel samen metpartners South African Airways, Leading Lodgesof Africa en Namibia Tourism in Antwerpen nietminder dan 60 reisagenten uit voor de prachtigeshow AFRIKA! AFRIKA!. De reisagenten konden,naast de show, ook genieten van een goed glastypische Zuidafrikaanse wijn. Op deze originelemanier wilden de touroperator de reisagentbedanken voor zijn trouwe boekingen.

Ingrid Van Vaek (South AfricanAirways) & Mimika Spriet (Live2Travel)

Parijs topbestemming vanBelgische en NederlandsezakenreizigersParijs was de topbestemming voor Belgische en Nederlandsezakenreizigers in 2008. Londen en München volgden op plaats 2en 3. Dit blijkt uit de jaarlijkse rangschikking vanzakenreisbestemmingen van BCD Travel. BCD Travel hield voordeze rangschikking rekening met het totaal aantal reserveringen(lucht- en spoorverkeer). Het Franse voorzitterschap van deEuropese Unie in 2008 speelt een rol bij de hoge klassering vanParijs. De tien meest voorkomende bestemmingen bevonden zichtrouwens allen in Europa. De eerste niet-Europese bestemmingwas Dubai. Dit heeft grotendeels te maken met een aantalbedrijven uit Nederland en België dat zeer actief is in deGolfregio, vooral in de baggerwerken”, aldus Peter Buis, Manag-ing Director BCD Travel Nederland en België.”

Royal Caribbean et Universal OrlandoResort sur le même bateauRoyal Caribbean International et Universal Orlando Resort s’unissentpour proposer une formule de vacances inédite. Combinant mer et terre,elle allie un séjour de trois ou quatre nuitées à l’Universal OrlandoResort à une croisière de trois ou quatre nuitées aux Bahamas à bord duMonarch of the Seas ou à une croisière de sept nuitées dans les Caraïbesà bord du Freedom of the Seas. Dans ce cadre, le Freedom of the Seasemmène ses passagers à la découverte des Caraïbes orientales et plusparticulièrement de St. Thomas, de St. Martin et de CocoCay (Baha-mas). L’itinéraire suivi par le navire dans les Caraïbes occidentalescomporte, quant à lui, des escales à Ocho Rios (Jamaïque), George Town(îles Caïmans), Cozumel (Mexique) et Labadee (Haïti). CocoCay etLabadee sont deux petits coins de paradis balnéaires privés appartenantà Royal Caribbean International. La formule ‘Way More Than a Cruise’comprend le logement, les entrées valables plusieurs journées dans lesUniversal Studios de Floride et l’Universal’s Island of Adventure ainsique les transferts entre l’aéroport, l’hôtel, les parcs à thèmes et lenavire amarré à Port Canaveral. La formule promet à tous les membresde la famille de vivre des vacances passionnantes en mer comme surterre à un prix jusqu’à 25 pour cent inférieur qu’en cas de réservationséparée d’une croisière chez Royal Caribbean International et d’unséjour à l’Universal Orlando Resort.

Reisagenten krijgen gratis verblijfop ArubaAansluitend op de eerder gelanceerde ‘Gun jezelf Aruba’campagne, heeft het Arubaans Verkeersbureau het specialeprogramma voor reisagenten TRAM (Travel Agent Month)aangepast: tot 15 december verblijven reisagenten zes nachtengratis op Aruba. De reisagenten kunnen na deze exotische belevenisuit eigen ervaring toekomstige vakantiegangers adviseren. TRAM-deelnemers kunnen, met een reisgenoot naar keuze, vier of zesnachten doorbrengen op Aruba, tegen uitsluitend de kosten van een

vliegticket. Tijdensdit verblijf brengenzij een aantalnachten door ineen hoogbouwhotel op PalmBeach en eenaantal nachten ineen laagbouwhotel op EagleBeach. Deelnameis mogelijk vooralle reisagenten engeldt voor één

reisagent per reisbureau elke maand. ‘Professionele reisagentenzijn heel belangrijk voor Aruba,’ legt Myrna Jansen-Feliciano,Managing Director van ATA, uit. ‘Het TRAM-programma isspeciaal voor hen opgericht. Wij willen de reisagenten graag demogelijkheid geven om Aruba te bezoeken. Bij thuiskomst kunnenzij vervolgens uit eigen ervaring putten om toeristen te informerenover dit ideale vakantie-eiland.’ Uiteraard is er ook de mogelijkheideen all inclusive-formule bij te boeken of het verblijf te verlengenmet een aantal nachten. Voor meer informatie en voorwaarden:HYPERLINK “http://www.aruba.com/trade” www.aruba.com/trade

Le premier 767 d’Americanéquipé de winglets.

Des winglets pour AAAmerican Airlines et Aviation PartnersBoeing (APB) ont démarré les premiers volscommerciaux d’un Boeing 767-300ERéquipé d’ailettes marginales, ce qu’onappelle en anglais des winglets. Cescourbures en bout d’ailes sont destinées àréduire sensiblement la consommation decarburant des avions, ce qui se traduit aussipar des vols plus écologiques. Par avion, enfonction des distances parcourues, lesréductions en fuel pourraient se chiffrer à1,8 million de litres de fuel par an. Parailleurs, ces ailettes de 3,35 mètres dehauteur peuvent allonger la distancefranchissable des 767 de quelque 667kilomètres. (PA)

Page 13: April 2009

Destination

Travelexpress 260 13

Le Visit USA a permis de capter les impressions et les convictionspartagées par les voyagistes actifs sur la destination. A ce stade de lasaison, il faut constater que l’attentisme des clients se ressent, malgréune demande qui reste dans l’ensemble soutenue. Heureusement, lesarguments positifs sont manifestes pour aiguiser l’appétit desconsommateurs.

flatteuse de l’Amérique politique se forgepeu à peu et n’est pas sans conséquence surnotre secteur : les plus irréductibles quiassocient leur voyage à un acte politiquen’ont plus d’excuse pour bouder le pays del’Oncle Sam. Notons que ces voyageursn’appliquent pas toujours la même démarchepuriste lorsqu’ils se rendent sous d’autreslatitudes. Soulignons enfin le chiffre fournispar Visit USA qui fait état d’une augmenta-tion de 25% des visiteurs belges en 2008 parrapport à 2007. Continuons sur la lancée !

De nombreuses régions parmi les exposantsont présenté leur offre: le dynamisme notoir ede Gerda De Roy – Arnauts, DirectorBelgium, The Netherlands and FranceCapital Region USA, n’est plus à démontreret l’actualité de l’élection présidentielle luidonne à juste titre le sourire. Ce n’est pasbanal d’avoir un tel renfort de séductionattaché à une ville, Washington DC et bienplus à une région. Il faut dire que desvisiteurs du monde entier sont venus pourl’investiture et que les hôtels affichaientcomplets sur 100km à la ronde ! Et il restebien plus que le souvenir d’une élection carune impulsion brillante est donnée à touteune région et à sa ville phare qui mérite bienplus qu’un simple détour, ne fut ce que pours’imprégner de l’atmosphère de Georgetown,s’enrichir dans les impressionnants muséesdont le Newseum est l’exemple récent le plusavant-gardiste. Parmi les idées dedécouverte, relevons l’itinéraire très originalconçu pour emprunter les pas de l’Obamaway of life selon un pr ogramme d’une duréede 3 jours : du Hay-Adams Hotel où le coupleprésidentiel a résidé avant de s’installer à laMaison Blanche, au Ben’s Chili Bowl où l’onmange le meilleur chili de la ville ce qui estdu goût des Obamas et de Bill Cosby,également un habitué des lieux à la mode. Leparcours réserve de belles haltes et fait lapart belle aux hauts-lieux de l’histoireaméricaine. A noter qu’une autre villefabuleuse pleines de ressources, Chicago, oùBarack Obama a démarré sa brillante vieprofessionnelle, mérite également une visiteapprofondie.

La présence de New Orleans & Louisiana auworkshop a mis en exergue l’intérêt de cetterégion aussi particulière qu’attachante etquelque peu négligée par les touristes belgescomme le déplore Alexia Gallardo, AccountManager qui représente cette région : «EnLouisiane, il y a autant de festivités que de

Les USA résistent bienen période de crise

A bien considérer les différents paramètres,c’est l’année idéale pour se rendre aux USA.Et dans un contexte économique, où lesprédictions alarmistes se bousculent plusinquiétantes les unes que les autres, lesecteur du marché US fait mieux que de larésistance. Faut dire qu’on nous rabâchesans cesse les oreilles sur le thème du tout vamal et tout ira pire… Ce qui renforce leclimat d’incertitude et est de nature àexaspérer les premiers concernés.Pascal V andercleyen, Sales manager de USATravel, constate pourtant un beau maintiende la demande mais pour des clients devenusplus tatillons, redemandant de considérer undossier 2 ou 3 fois. A ce stade de la saison,Olivier V andenbroucke, Managing Directorde USA Travel, estime qu’il n’y a pas trop dedifférence dans le volume d’émission desoffres par rapport à 2008, mais laconcrétisation de l’offre se situe un peu endessous. Geert Raes, Managing Director deWings’n Wheels, observe également unretard dans la décision mais resteparfaitement serein : «Nous subissons moinsque les généralistes les effets de la crise, etles dossiers traités portent souvent sur debeaux budgets. Même si le client temporisesa prise de décision, il finit quand même parpartir. L’essentiel reste acquis.» En tout étatde cause, on ne peut généraliser la situation:2009 n’est pas 2008 qui fut tout bonnementun cru exceptionnel. Mais le ralentissementéconomique profite en définitive auconsommateur final. Encore faut-il qu’il lesache. La réduction des voyages effectuéspar les américains eux-mêmes dans leurpropre pays a pour conséquence unediminution variable du prix des hôtels et unedisponibilité accrue pour des TO parfois enpeine l’année passée. Lorsqu’on a à l’espritl’attractivité des prix de l’aérien (malgré lestaxes) et le nombre des départs à partir deBrussels Airport, tout devrait porter lesclients à (re)découvrir ce pays qui offre uneimmense mosaïque de possibilités pour levoyageur un peu curieux, seul ou en famille.Il n’y a qu’à consulter le site d’EnjoyParadise pour comprendre l’intensité desexpériences que l’on peut vivre aux USA.D’autres arguments positifs doivent galva-niser les intentions des voyageurs : àcommencer par le dollar qui peut rendre leshopping hyper intéressant. L’effet Obamacorrespond à un événement tout à faitexceptionnel qui continue de focaliser uneénorme attention sur cette destination. Plusimportant, une perception à nouveau

Focus offert parVisit USADes ateliers de formation étaientorganisés pour la 2ème année tout aulong de la journée précédant la soirée duworkshop. Plus d’une centaine d’agentsde voyage ont participé aux sessions deformations et plus d’une trentaine dejournalistes étaient attendus pour lasoirée, ce qui constitue un record.Particulièrement satisfaite PatriciaSchaumans, Product Manager NorthAmerica de Jetair, a estimé primordial depouvoir apporter une informationessentielle aux agents de voyage afin deréaliser ensuite de bonnes ventes. Mêmesentiment partagé par Philip L. Chryst,Director of Europe de Visit Florida qui asaisi l’occasion de cette journée pourconvaincre : «C’est un challenge pournous car l’image de l’Ouest et de New-York est très présente dans l’esprit dutouriste belge. A nous de démontrer quenous offrons un extraordinaire potentield’activités d’autant que nous sommes bienreprésentés dans les brochures des TO.»La brochure ‘Been There Haven’t DoneThat’ en dit long sur cette diversité tropsouvent ramenée à sa plus simpleexpression: à titre d’exemple, la Florideest le paradis pour les amateursd’ornithologie, les admirateurs de Dali,les golfeurs et j’en passe…

>36 Travelexpress 260

newsDesktop

MSC Fantasia ontvangt G8-topHet is nog niet helemaal officieel, maar diverse bronnen dicht bij hetdossier bevestigen hetgeen Travel Express ontdekt had: voor dekomende top van de G8, de rijkste industrielanden en Rusland, zullen dewereldleiders en regeringshoofden logeren op de MSC Fantasia. De topvindt plaats begin juli. Gastheer Italië had Sardinië, meer bepaald dearchipel van Maddalena, uitgekozen om die top te houden. Daar zal deMSC Fantasia worden aangemeerd en als gastlocatie dienen voor hettopoverleg van de acht wereldleiders. Voor zover ons bekend is het de

Park Molenheide nu volledig opgroene energieHet recreatiepark Park Molenheide in Houthalen-Helchteren schakeltvolledig over op groene energie. Het investeerde 800.000 euro in ditinitiatief waardoor het jaarlijks zowat 350.000 liter stookolie zalbesparen. Per jaar zal door de groene omschakeling 3.000 ton minderCO+ worden uitgestoten. De ingreep werd mogelijk door buurmanLavrijsen, een teler van landbouwgewassen en een varkensfokker.Om het mestoverschot en groenafval op een milieuvriendelijke manier teverwerken, besloot het landbouwbedrijf tot de bouw van eenvergistinginstallatie. Zij produceert methaan, die kan worden omgezetin groene stroom en warmte. Een ondergronds pijpenstelsel tussenboerderij en vakantiepark levert de energie. (WV)

Soirée de présentationSudamerica ToursUne soirée conviviale a eu lieu dans l’espace très approprié de laDimension latina à Bruxelles pour une présentation des pays quicomposent l’ensemble latino-américain. Sudamerica Tours qui brillegénéralement par sa discrétion a pu faire valoir ses arguments auprèsd’une tablée d’agents de voyage conquis par cette formule et par le

Heiligverklaring Pater Damiaanontlokt initiatievenDe heiligverklaring van pater Damiaan ontlokt bij een aantalreisorganisatoren initiatieven om naar de Eeuwige Stad Romete trekken. Asteria Expeditions (HYPERLINK “http://www.rvr.be” www.rvr.be) organiseert op 11 oktober eendaguitstap naar Rome. De deelnemers vertrekkenzondagochtend en hebben een gereserveerde plaats op het Sint-Pietersplein om de plechtigheid bij te wonen. Na de middagmaakt men van de gelegenheid gebruik om een aantal beziens-waardigheden in Rome te bezoeken. Omnia van zijn kant(HYPERLINK “http://www.omnia.be” www.omnia.be) heeft vierpakketjes uitgewerkt, van resp. 2, 3 of 4 dagen. Diearrangementen kunnen ook via de reisagent geboekt worden.Men maakt gebruik van zowel charter- als lijnvluchten encombineert de zondagse plechtigheid rond de man uit Tremelomet diverse bezoeken aan bezienswaardigheden in Rome. Delogies zijn voorzien in de buurt van het Vaticaan. (EB)

Interface (GTI) voorgesteld. GTI werpt zich op als een leidendpr-agentschap binnen en voor de toeristische sector.Momenteel is men al actief in 29 landen op vier continenten,voor diverse entiteiten, maar men wil binnen enkele jaren in60 landen actief zijn. Gelet op het feit dat ons landverschillende internationale instellingen herbergt, maakt datook een Belgische afdeling niet kon uitblijven. Etienne De Nil ishet boegbeeld van die Belgische afdeling, en tesamen met demensen die ook BT Expo dragen willen zij hun knowhowaanreiken aan de spelers op de Belgische en internationalemarkt. ‘We denken globaal en kunnen gebruik maken van hetgeïntegreerd netwerk, maar de concrete strategie moet telkensaangepast zijn aan de lokale situatie’, luidt het. GTI heeft naareigen zeggen niet de bedoeling om de toeristische diensten tevervangen, veeleer om op eventuele extra vragen in te spelenvoor de Belgische markt. Momenteel is dat al het geval voorAbu Dhabi en Tour Massif. De diverse vertegenwoordigers uithet diplomatieke milieu waren alvast danig geïntrigeerd doorde vermelding dat de Belgische vakantieganger een ‘bigspender’ ter bestemming blijkt. ‘Belangrijk is dat eenbestemming op de kaart wordt gezet. Als wij de vraag krijgenom daarbij te helpen op de Belgische markt, graag. Maar wijkunnen dankzij dit netwerk ook elders onze knowhowinzetten’, dixit De Nil. Meer info: HYPERLINK “http://www.gtitourism.com” www.gtitourism.com, tel: 02/543.44.57.(EB)

eerste keer dat eencruiseschip als locatievoor dergelijktopoverleg wordtgekozen. (EB)

Global TourismInterfacedenkt ‘glocal’Half maart is de Belgischetak van Global Tourism

Philippe Mugnier (GTI France &Secretary General GTI) Charles Bedoret

& Etienne De Nil (GTI Belgium)

Arnaud Holters, Alexandra Pires,Eric Gedeon (GM) et Niels Feys

savoir-faire affiché sur ces destina-tions. Eric Gédéon, GeneralManager de Sudamerica Tours :« Les occasions nous sont rar ementdonnées de parler de notre activitécar nous préférons travailler pourvous satisfaire que de parler àoutrance de ce que nous savonsfaire. » T ombé dans le chaudronlatino depuis sa plus tendre enfance,Eric Gédéon n’a pas manquéd’insister sur le potentiel existant

chez Sudamerica Tours tant en terme de destinations que d’hôtels et deservices. « N’hésitez-pas à nous fair e part de vos demandes car nouspouvons offrir beaucoup avec la qualité de nos correspondants etl’expérience de terrain de notre équipe. » De fait, l’équipe sillonne trèsrégulièrement les différents pays de la région afin de réévaluer et deréajuster constamment l’offre. Niels Feys s’est livré au cours de la soiréeà un exercice de synthèse évoquant pays après pays, les points forts dechaque destination en caractérisant au mieux ce qu’il faut absolumentsavoir pour faire face ensuite à ses clients. Sudamerica Tours fait preuvede beaucoup de créativité puisqu’un voyage notamment, qui est en phasede conception, rassemblera l’extrême nord-argentin avec Salta, le sud-bolivien avec le mystérieux désert d’Uyuni et le nord-chilien avec ledésert d’Atacama. Que du bonheur! (FDB)

Page 14: April 2009

Destination

14 Travelexpress 260

> USA

jour dans l’année. L’ambiance estchaleureuse, unique, et la revitalisation desservices nous a rendus meilleurs que jamais.Katrina, c’est du passé !» Chez certainsvoyagistes, on observe que la Louisiane n’ajamais été une grande destination en soi surle marché belge mais s’inscrit parfaitementdans le cadre d’un circuit plus large qui faitétape en Louisiane à New Orléans. OlivierVandenbroucke, Gm de USA Travel espèreque cette relative désaffection ne correspondqu’à un retard habituel par rapport aumarché français : «Personnellement, j’adorecette région car le contact humain y estdifférent, la restauration est succulente etles rénovations ont élevé la qualité desservices.»La vitalité de l’expansion hôtelière est aussisignificative si on en juge par lesinnombrables nouveautés enregistrées cesderniers mois : au rang de celles-ci, relevonsl’exemple du W Washington DC du groupeStarwood dont l’ouverture est fixée au 8juillet et dont la visite au minimum est à nepas manquer : l’ancien édificemerveilleusement situé à proximité de laMaison Blanche manifeste une approche trèsélaborée du cadre décoratif à la foisromantique et enrichi en toute sobriété d’undesign épuré ; le St. Regis de Washington arouvert ses portes en septembre passé aprèsune longue et brillante rénovation. C’est ànouveau le must pour les grands de ce mondeet la cuisine à laquelle est associé AlainDucasse est très réputée. Notons que legroupe Starwood affiche de grandesambitions puisque 2009 marqueral’élargissement du portfolio au 1000èmehôtel ouvert !

Wings’n WheelsLes grands programmesclassiques restent fortdemandésEn qualité de spécialiste des USA, Wnwapporte un éclairage contrasté appréciant lasituation avec mesure. La crise économiqueest un fait mais la locomotive poursuitgentiment sur sa lancée et les produits sontplébiscités. Geert Raes, Gm : «Nous perdons

quelques plumes mais tout est relatif car nousaccusons moins de retard dans la décision duclient que pour les autres destinations dans lemonde. Si l’on considère le beau volume réalisécet hiver, il n’y a pas de quoi s’affoler et nousavons même obtenu 1 mois de janvier enprogression de 1% par rapport à l’annéepassée. L’attrait demeure donc très fort pourles USA et les raisons ne manquent pas pours’y rendre. Il y a l’effet Obama qui recrée unclimat pro-USA chez le consommateur mais jereste prudent car je n’ose pas surestimer laportée de cet effet. En définitive, c’est le coursdu dollar très intéressant qui les fait monterdans l’avion. En ce moment, les hôteliers sonttrès proactifs et tout en maintenant leur prixils offrent des avantages tels qu’une nuitéegratuite ce qui bénéficie au final à tout lemonde. Une fois de plus, la majorité des clientsvouent une fidélité sans faille aux grandsprogrammes classiques, les circuits dansl’Ouest en 15 jours mais aussi New-York. Nousobservons une légère reprise des circuits enautocar accompagnés pour des clients âgés quiréalisent le voyage de leur vie. La Floridereprend des couleurs et c’est légitime enl’absence d’ouragans, d’autant que l’offre y esttrès abordable pour les familles, surtout parrapport aux autres régions. Notons que leCanada est assez populaire et marche mieuxqu’en 2008.»

USA TravelC’est une année hors ducommun avec beaucoup deréservations tardivesL’un des TO de niche spécialisé sur la destina-tion offre une visibilité bien plus accrue avecun site internet qui est le fruit d’un longcheminement et d’intenses réflexions.Précision importante, l’outil est destinéd’abord aux agents de voyage qui restent lesinterlocuteurs privilégiés.Olivier V andenbroucke, Gm : «Nous sommesenfin prêts avec cette plateforme et lesagences commencent à disposer de leur login.L’intérêt pour le consommateur est de pouvoirsurfer, consulter et comparer amplement l’offresur notre site. Mais l’agent de voyage restenotre partenaire et il conserve tout lemonopole de la réservation lorsque le client sedécide. Cette année apparaît hors du communavec l’effet combiné de la crise et de l’électiond’Obama. Ce qui me réjouit et qui constituepeut-être un signe des temps tient à ce queplusieurs responsables d’agences font ladémarche de se rendre aux USA ce qu’ilsn’avaient plus réalisé depuis longtemps. Ils ne

Van Carthago tot Sbeitla, van Tunis tot Kairouan, van El Jem totDougga, telt het land van Hannibal talloze archeologische vindplaatsen.Die getuigen van de bewogen geschiedenis van Tunesië met Fenicische,Romeinse, Arabische en O�omaanse invloeden. Wat u zeker niet magmissen is het Bardomuseum in Tunis met de belangrijkste mozaïek-collectie ter wereld. De vele creatieve ambachten met hun uitgebreidekeuze aan gebruiksvoorwerpen en souvenirs, maar ook talloze heden-daagse festivals maken deel uit van de rijke Tunesische cultuur.

Tunesië, geef me

HERINNERINGEN

Tunesië hee� ook zonnigestranden en gerenommeerde

badplaatsen

Een uitgebreide keuzethalassocentra

en kwaliteitshotels

Veel originele ontspannings-mogelijkheden, van zeilkarren totgolf, aan de zee of in de woestijn

WE HEBBEN ZOVEEL TE BIEDEN

TU NL 297x210.indd 3 5/02/09 11:53:56

Page 15: April 2009

34 Travelexpress 260

DossierMONDIAL ASSISTANCEZelfs bijstand in oorlogsgebiedDe reiziger is er zich meer dan ooit tevoren van bewust dat hij eralle belang bij heeft in tijde als deze zijn financieel vermogenveilig te stellen door bewust te opteren voor een reis- enbijstandsverzekering, zegt Ilona Van Hemelrijk. Het is immers zodat een aantal waarborgen de dag van vandaag sterk leven bij demensen: ontslag of ingeschreven staan als werkzoekende en eenjob vinden, zijn geldige redenen om de reis te annuleren.Alles draait rond het geven van de ‘correcte informatie’ en daaris een heel belangrijke rol voor de reisagent weggelegd. Via onzeschoolingsinitiatieven wordt de reisagent op de verschillengewezen en op de mogelijke uitbreiding van de door eentouroperator aangeboden verzekering, zodat de klant kiest infunctie van zijn noden, aldus Ilona Van Hemelrijk. Wordt dereiziger goed geïnformeerd door de tussenpersoon (en wij werkenalleen via de traditionele distributiekanalen) dan kan hij dus zelfkiezen voor een zeer uitgebreide of een eerder beperktebescherming door de touroperator. Opteert hij voor een volledigegemoedsrust dan kan hij er bij Mondial Assistance zeker van zijndat voorafbestaande ziekten verzekerd zijn en zijn medischekosten volledig worden terugbetaald. Hij heeft recht op eencompensatiereis bij vroegtijdige terugkeer, een uitgebreideredekking geniet voor zijn reisgoed, en dit alles zonder enigevrijstelling! Mondial biedt bijstand op alle bestemmingen, zelfs inoorlogsgebied. Voor voertuigen is die beperkt tot Europa.De klant die het luik ‘bijstand personen’ ondertekent, genietautomatisch van een mogelijke repatriëring, zonder enige limietin terugbetaling of het transportmiddel.

Verre bestemmingen verwiervende voorbije jaren meerpopulariteit en personen metgezondheidsproblemen kunnenstressloos vakantie nemen, mitszij de Top Selection metExclusieve Garanties hebbenonderschreven. Onzerisicobestemmingen voormedische bijstand zijn Turkije,Egypte en (met lagerefrequentie) de Verenigde Staten.Dankzij onze wereldwijdeaanwezigheid kunnen wij teallen tijde een beroep doen opons internationaal netwerk datde kosten in de hand weet te

houden. Wil de reiziger ter plaatse een unieke ervaring belevenzoals een benji-sprong of kitesurfen, dan kan hij bij ongeval ookrekenen op zijn Mondial Assistance. Snowboard is inderdaad ookveel populairder dan enkele jaren terug, en dat leidde tot meerongevallen, maar wij verzekeren die zelfs als zij buiten de pistegebeuren.In ons gamma van de tijdelijke formules zijn er geen beperkingenof vrijstellingen betreffende een terugbetaling van medischekosten. De medische naverzorging in België is beperkt to 6250euro, na aftrek van de tussenkomst van de mutualiteit. In gevalvan invaliditeit is de terugbetaling evenredig met de graad vaninvaliditeit. Bij overlijden ontvangen de nabestaanden een bedragvan 12.500 euro.Het jaarcontract bevat grensbedragen voor de terugbetaling vande medische kosten met uitzondering van de formule “World GoldProtection met Annulering”. Deze jaarformule heeft overigens almeerdere malen op rij de Decavi Trofee van de niet levens-verzekeringen in ontvangst mogen nemen.Mondial hanteert volgende tarieven: Annulering & Compensatie-reis: 4,8% of 3,8% ( indien al een basisannulering inbegrepen is);Bijstand Europa: 2,6 euro per dag, Bijstand Wereld: 5,2 euro;Annulering & bijstand (package waarin ook bagage,compensatiereis en kapitaal reisongevallen vervat zijn): 5,8% of7,8 %. W.V.

Sunworld-Mediterraverwent lichaam éngeest in TunesiëHoewel we bij wellnessreizen onmiddellijk aan een hele reeksluxe-touroperators denken, blijkt ook Mediterra Sunworld zich opde markt van wellness-en thalassogangers te richten. In dezomerbrochure van de TO vinden we namelijk heel wat Tunesischehotels met Thalasso of Balneo centrum terug. De vakantiegangerkan voor een zeer schappelijke prijs meteen een verzorgingskuurvoor lichaam én geest bij zijn vakantie bijboeken. Travel Expresstestte ter plaatse alvast enkele behandelingen uit.

Tunesië scoort al jaren goed bij Sunworld-Mediterra. In 2007overschreed de touroperator al 20.000 pax op deze Noordafri-kaanse bestemming. Vorig jaar konden ze daar nog eens duizendpax bijtellen. Tunesië werd daarmee de derde bestscorendebestemming bij de Intermed-groep, na Turkije en Griekenland.Het eerste thalassotherapiecenter in Tunesië opende zijn deuren in1994. Vijftien jaar later ontvangt het land al zo’n 220.000buitenlandse kuurgangers per jaar, vooral uit Frankrijk,Zwitserland en Luxemburg. Belgen bekleden de vierde plaats in deranglijst.Momenteel telt het land zo’n veertigtal gespecialiseerde wellness-centra, vaak verbonden aan grote sterrenhotels in populairebadplaatsen. Zoals het Karthago Thalasso Center, verbonden aanhet vijfsterren Karthago- hotel in Hammamet Yasmine (noord-

kust). Direct aan het strand gelegen,kunnen de Sunworld-Mediterra-gasten vandit hotel (dat tot de keten van Laico Hotels& Resorts behoort), zich extra latenverwennen door een vitaliteitskuur,herbroningskuur of specifieke andere kuur.

Goedkoper kuren“Kuren is veel goedkoper in Tunesië danbijvoorbeeld Frankrijk”, aldus Tom Bossuytvan Sunworld-Mediterra. “Daarom wint hetland steeds meer terrein op dit vlak. In2007 koos al 10 tot 15% van onze Tunesië-klanten ervoor een thalasso-behandeling bijzijn gewone vakantiepakket te boeken.Verleid door de aantrekkelijke prijzen, wantkuren hoeft niet persé duur te zijn” aldus

Bossuyt. “Momenteel wordt een thalasso-trip naar Tunesië nogvaak als een aparte vakantie in het voorjaar of najaar geboekt(bijvoor-beeld als alternatief voor een citytrip) maar de kurenkunnen ook perfect bij een standaard zomervakantie. In onzebrochure vind je de mogelijkheden bij de hotels (herkenbaar aaneen speciaal Thalasso-logo) in aparte lichtblauwe kaders terug.En dan is het tijd voor de behandelingen zelf. De therapieënworden duidelijk zeer serieus genomen want alle kuurgangersmoeten eerst langs de plaatselijke dokter passeren vooraleer deeerste behandeling nog maar wordt opgestart. Alle thalasso-centra in het land blijken immers onder toezicht van hetMinisterie van Volksgezondheid te vallen. De 36 therapeuten vanhet Karthago Thalasso Center hebben dan ook allemaal eendegelijke praktijkopleiding gehad en de nodige examens afgelegd.En dat merk je meteen. Vakbekwame handen voeren scrubs,packingen en massages uit, al dan onder een warme straal vanzeewater. Want zeewater staat centraal in de thalasso-therapieën, met natuurlijke producten zoals klei, algen en oliën.Kunstmatige crèmes of bewerkte producten zijn volledig uit denboze.“Thalasso is het behandelen van de zorgen van de 21e eeuw” weetde thalasso-verantwoordelijke van het centrum ons mee te geven.De nadruk wordt dus gelegd op het stimuleren van hart, hersenenen bleodcirculatie- functies. Wij kwamen alvast met ontspannenlichaam én geest van de driedaagse kuur terug. Voor een zeerbetaalbare prijs... BB

Wellness

Travelexpress 260 15

>

pourront ensuite que mieux communiquer notrepassion pour ce pays. Il y a tellement de choses àfaire et à voir qu’on peut y retourner indéfiniment.Les grands produits classiques, tels l’Ouest et New-York, détiennent encore et toujours la palme. Lemoment est idéal pour jeter son dévolu sur les USA.D’une part, il y a de belles opportunités car le prixde certains fournisseurs diminue, le dollar repart àla baisse et la diminution de la pression de lademande par rapport à l’année passée nous permetde disposer de plus de capacité pour contenter toutle monde.»

JetairChaque région se découvre ensuivant le thème de ses désirsUn courant novateur anime la brochure parue à lami/décembre selon un mode de présentationthématique pertinent. Une série de thèmes étaientdéjà présents dans l’édition précédente maisdésormais l’essentiel de la production estsegmentée selon des aspirations qui guidentmanifestement chaque voyageur. Il peut ainsidécouvrir chaque région en poursuivant un filconducteur. P atricia Schaumans, Product ManagerNorth America de Jetair : «L’idée avait été mise enplace pour le Canada et au vu de son succès nousavons transposé la formule pour les USA. Seule laFloride possède un thème supplémentaire qui est legolf. Les 5 thèmes généraux – classique, famille,romantique, nature, aventure – permettent dedonner une orientation au voyage et chaque régions’y prête à merveille, et le thème classique exploitelui les points forts de manière générale. Lorsqu’onparle ‘Aventure’, c’est soft, et la promenade ou lerafting qui sont programmés sont tout à faitaccessibles. L’orientation ‘Romantique’ prévoit desmassages ou des dîners en tête à tête et forcémentaucune réduction pour une 3ème ou 4èmepersonne. Le thème ‘Famille’ possède l’avantage deménager chaque jour les enfants en prévoyantpartout des activités à leur intention. Chaquethème est proposé selon 3 catégories d’hôtelsauxquels s’ajoutent au Canada les B&B. Unerégion qui a bénéficié d’une importante refonte estla Floride avec la Côte Est et Miami en particulieroù cela change très vite avec de nouveauxboutiques-hôtels. Il faut avoir à l’esprit que leshôtels présents en brochure représentent lesbestsellers parmi les 5.000 unités que nous avons àdisposition.»

EuramConvaincre les agents devoyagegrâce à la maniabilité dusystèmeDans les splendides bureaux, sans doute parmiles plus beaux occupés par un voyagiste enBelgique, des formations seront encoredonnées par Doreen Juchtmans, SalesManager Belgium & Luxembourg, aux agentsde voyage soucieux de progresser dans lecadre d’une méthode de travail efficace et trèsflexible qui repose sur le concept de ‘CreativePackaging’. Après démonstration, il s’avère

que la construction d’une offre permet devisualiser en temps réel, avec une adapta-tion et un calcul permanant du coût et desdistances, les choix opérés tant pour lerouting que pour le logement et tous lesservices qui sont associés. Et si on n’estpas un fin connaisseur des USA ou de larégion envisagée, des exemples de circuitssont présents dans le système, de mêmeque des informations essentielles commel’ouverture ou non de certains Parcs. Bref,après formation, ils peuvent tout managerpar eux-mêmes, consulter les disponibilités,ou recourir au besoin à l’équipe d’Euramqui agit en qualité de support. Cettetechnologie est accessible et très convivialeavec un visuel qui permet de mettre un piedvirtuel par image satellite dans le voyageen phase de conception. Notons que laprogression est appréciable sur les diversmarchés couverts puisque depuis le débutde l’année, une 100taine de code d’accès aété fourni à de nouvelles agences. PeterKeijers, General Manager d’EurAm : «Nousne sommes plus véritablementrévolutionnaires comparés à nos débuts.L’essentiel tient à ce que nous permettons àl’agent de voyage de se profiler nettementauprès de ses clients en lui offrant uneforte valeur ajoutée. Ce qu’il conçoit parlui-même à la manière d’un producteur ilest capable de l’envoyer ensuite trèsrapidement à son client en filtrant aubesoin certaines données comme les prix.L’avenir de l’agent de voyage qui est pournous bien plus un conseiller en voyagespasse par l’efficience du travail à la cartequi doit être rondement mené et aveccréativité. S’il reste un exécutant, sonavenir peut être menacé. Le système duDynamic Packaging offre cette possibilitéd’échanges d’un vaste domained’information tout en apportant sa touchede créativité et d’innovation dans unenvironnement uniforme qui rend le travailplus simple et plus stimulant.

AzuraNous tournons au mêmerégime cette année pour lescircuits guidésChez Azura, on dresse le constat d’une baisseimportante pour les voyages à la carte tandisque les circuits guidés tournent au même régimeque l’an dernier à pareille époque. C’est tantmieux puisque le principal créneau du TO resteprécisément ce type de produits. MichelLavigne, Pr oduct Manager d’Azura : «Nousn’avons pas de quoi nous plaindre d’autant queles voyages sont globalement plus chers et queles clients poursuivent leurs réservations pourles circuits classiques malgré leur étonnementparfois quant au prix de ces forfaits. Nousobservons en ce moment une baisse de prix decertains hôtels e.a. à New-York mais attentioncar la disponibilité sur certains parcs pourraitêtre à nouveau problématique cette année. Nousopérons également sur le Canada qui reprendbien cette année par rapport à l’année 2008.»

a m e r i c a

2008

Wings‘nWhe

els U n i t e d S t a t e s o f

NEDERLANDS

Hotels

Huurwagens

Motorhomes

Selfdrive tours

Excursies

Trein

Florida Villa, Disney

Begeleide rondreizen

CANADA

2009

Wings‘nWhe

els

Hotels

Huurwagens

Motorhomes

Selfdrive tours

Excursies

Trein

Begeleide rondreizen

Nederlands

Wings

'nWhe

els

HAWAI'i

2008Nederlands

Beach Vacation

Hotels

Rental Cars

Individual tours

Cruises

Excursions

Hotels

2009

Rental Cars

Motorhomes

Selfdrive Tours

Excursions

Escorted Tours

Train

Wings‘nWheels

-Yourpartnerforalla-la-cartetravel

Website:www.W

NW.be

Email:[email protected]

travelexpress-2009.indd 1 26/03/2009 16:06:44

Page 16: April 2009

Travelexpress 260 33

EUROP ASSISTANCEGroei via reisagent in 3 jaar verdubbeldWij stellen geen onmiddellijke een daling vast door de crisisperiode.Ik denk echter de klant zich nog beter wenst te beschermen omonvoorziene uitgaven te dekken. Onze groei via de reisagenten isde voorbije drie jaar in omzet meer dan verdubbeld, aldus IvanCornette van Europ Assistance.Bij Europ Assistance bestaat de portefeuille voor 85 % uitjaarformules en 15 % uit tijdelijke. Marktstudies leren ons dat inBelgië slechts ± 40 % een bijstand zouden hebben en dat ± 60 %van de bevolking die bij een reisagent boekt een annulatiepolis zouonderschrijven. Dit betekent dat er nog heel wat potentieel is op deBelgische markt.Het aanbod van touroperators is meestal gelimiteerd tot eenannulatieverzekering met een grens van 625 euro en beperkingenin de gedekte oorzaken, zoals ziekte en ongeval. Meestal zijnvoorafbestaande ziekten en andere oorzaken niet gedekt. Bij onswel. Europ Assistance heeft daarom de NoGo Tempo ExtenTO op demarkt gebracht, zodat de reisbemiddelaar zijn klant een volledigedekking kan bieden.Deze formule is een uitbreiding van het aanbod van de touroperatoren dekt bijkomende annulatie-oorzaken tot 1.500 euro perpersoon. Het bijkomende voordeel voor de reisagent is dat hij geeningewikkelde berekeningen moet maken vermits deze dekkingverkocht wordt aan een forfaitaire premie van 15 euro. De NoGodekt ook een gemiste vlucht bv door panne van het voertuig. Insommige van onze nieuwe producten hebben we voorzien dat deklant een vergoeding krijgt om de nacht in een hotel door tebrengen en niet op de luchthaven. Moet de klant en andere vluchtnemen en overnachten dan nemen wij de extra kosten voor deticketwijziging ten laste tot een maximaal het bedrag van devolledige annulatie.Vele reisagenten verkopen dan ook deze formule gezien zij wetendat hun klanten ook nog andere reizen boeken en zij henautomatisch een volledige dekking kunnen waarborgen.Men heeft bij ons al een tijdelijk bijstandscontract vanaf 20 euro eneen jaarformule vanaf 91 euro met een maximum van 210 eurovoor de bijstand aan een gezin in de meest uitgebreide formule.Een tijdelijke annulering heb je al vanaf 15 euro en een jaarformulegaat van 99 euro tot 179 euro. De klanten die al een EuropAssistance bijstand jaarformule hebben, krijgen 30 euro korting ophun jaarlijkse annulatiepolis.Onze bijstand geldt voor alle landen, die niet in oorlog zijn, ofkleine eilanden zonder infrastructuur. Repatriëring, zonderfranchise, is in al onze bijstandsformules inbegrepen en isonbeperkt in uitgaven. De ten laste name van de kosten voor dekist variëren naargelang de gekozen formule van 620 euro tot2.500 euro.Sommige mensen nemen wel meer risico’s. Ik denk eerder aan deactieve 50 plussers die exotischer bestemmingen (zoals Yemen ofAfrika of cruises naar Antarctica of IJsland) opzoeken en die datniet gewoon zijn, dan aan de extreme sporten waar men toch meerzijn voorzorgen neemt om mogelijke ongevallen te vermijden. Maardit alles is zeker verzekerd voor zover de sporten niet incompetitieverband worden gedaan. Ongevallen buiten de pisteblijven gedekt.Wij hebben altijd een franchise op de medische kosten gehanteerddie varieert tussen de 37 euro en de 500 euro afhankelijk van degekozen formule. De medische kosten die gaan afhankelijk van degekozen formule van 25.000 euro tot onbeperkt. Sommige van onzeformules voorzien inderdaad ook de medische kosten voor denaverzorging in België, evenals een dekking overlijden eninvaliditeit.De medische behandelingen zijn overal ter wereld gedekt - wijmaken dus geen uitzondering voor de USA. Bovendien heeft degroep Europ Assistance over de laatste 2 jaar 2 cost containmentbedrijven opgekocht die in landen met een dure medischeinfrastructuur zoals USA en Canada de facturen van medischekosten onder controle houden.

>

Wie beschermthet vakantiebudget van uw klantenin tijden van crisis ?

¤72Vanaf

Meer info: 02 286 31 38of adm.sales@ touring.be

TOURING NO STOP*,de jaarlijkse reisannuleringsverzekering.

Een overlijden in de familie, een ziekte, eenaanslag, een natuurramp op de vakantie-bestemming of nog erger in deze tijdenvan crisis: een ontslag.. . Onvoorzieneomstandigheden duiken nu eenmaal snel op.Het zou jammer zijn indien uw klanten degevolgen ervan zouden moeten dragen.

Met de annuleringsverzekering No Stop zijnal hun vakanties gedekt.

En dat is niet alles! No Stop dekt uw klantenook tijdens hun vakantie, voorziet eenvervroegde terugkeer bij problemen in Belgiëen verzekert zelfs hun bagage!

* De gewaarborgde prestaties worden gedekt door ATV NV, waarvan de maatschappelijkezetelgevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, Fortis 001-2122045-52,verzekeringsonderneming toegelaten bij KB van 11/01/91 en 24/02/92 (MB 13/02/1991 en14/03/1992), en door de C.B.F.A. onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit tevoeren in de takken 9, 16, 17 en 18. Dit is een uittreksel van de algemene voorwaarden.Voor meer info, raadpleeg onze algemene voorwaarden.

Destination

16 Travelexpress 260

> USA

Et l’aérien danstout ça !Les vols disponibles au départ deBrussels Airport placent les USA en têtedes destinations les mieux desservies.Néanmoins des adaptations sonteffectuées constamment en tenantcompte de la concurrence, du marché etde la clientèle qui reste abondante pourle leisure mais qui subit davantage lacrise pour le tourisme d’affaires. Malgréla conjoncture, United Airlines ouvrecertaines lignes comme le vol directreliant Washington à Moscou tandis queContinental Airlines ouvre un New-YorkShanghai.American Airlines fêtera le 12 mai ses20 ans d’implantation à Bruxelles, cequi s’apparente à un record de longévitéau sein des compagnies US basées àBruxelles, mais Olga Jacob, GeneralSales Manager Belux d’AmericanAirlines, prend déjà rendez-vous pour2019 ! En qualité de pionnier parmi lescompagnies opérant sur les USA, ondévoile avec franchise chez AA desrésultats en légère baisse, mais moinsau total que la moyenne du marché. «Ilfaut être performant notamment sur levol de Chicago et nous le sommes ! Sansquoi, nous n’obtiendrions pas un 777pour cette ligne, et il sera actif dès le 8avril. Ce nouvel avantage que nousproposons est une configuration enFlagship Suite, c’est-à-dire une FirstClass équipée d’un véritable lit inclin-able, et d’un siège pivotant afin detravailler ou de se restaurer avecplusieurs de ses collègues. Mais on nes’arrête pas en si bon chemin : dès lemois de mai, le 757 disposera de sanouvelle Business Class sur la ligne deNew-York avec un tout nouvel intérieur,et un accès mieux différencié pour lesentrées Eco et Business. Tout cela esttrès stimulant. Pourtant tout le monden’a pas encore assimilé le fait que nosproduits ont été complètementrenouvelés. En période de crise, il fautdavantage se battre mais tout ce qu’onpeut offrir au client est extrêmement

convaincant et le service suit ce qui estle plus important à mes yeux. Mon seulregret est que l’on parle trop de la crise,ce qui effraie certains voyageurspotentiels alors que le moment est idéalà tout point de vue pour découvrir lesUSA.»Bernard Guisset, External Communica-tions & Sales Support Manager Conti-nental Europe de Jet Air ways : «Noustirons bien notre épingle du jeu malgrél’opérationnel un peu complexe puisquenous fonctionnons sur 4 sources depassagers. Mais l’avantage réside dansla compensation opérée par les marchésles uns sur les autres. Nous travaillonsmieux les autres marchés européens quipermettent d’inverser la tendancepuisque nous constatons une diminutiondes résultats en Belgique, mais le mondediamantaire notamment est touché etrépercute la crise qui le frappe. Grâce ànotre flexibilité, le remplacement des777 par l’Airbus 330 nous a rendus surcertaines routes depuis lors rentables. Jeme réjouis de l’engouement persistantpour l’Amérique du Nord et stimulé parl’action des uns et des autres. Lelancement il y a peu d’un citytrip parJetair à destination de Toronto ravira lesamateurs de shopping mais pasuniquement.»S’agissant de Delta Airlines, JanFeenstra, Sales manager Benelux Deltaestime que : «toutes les compagniesaériennes subissent un déclin consécutifà la crise car les gens dépensent moinspour les extras que sont les vacances, etles compagnies réduisent aussi pour lesvoyages de leurs cadres. Cependant,grâce à la joint-venture conclue avec AirFrance, nous pouvons réaliser dessynergies qui nous permettentd’harmoniser notre network avec deshoraires et des capacités plus adaptéessur nos vols transatlantiques. Celaprocure des avantages c’est-à-dire plusde connections aux consommateurs tantaux USA qu’en Europe, et des prixcompétitifs tant pour le voyageur leisureque business.»

Fabrice De Brouwer

CREATIVEPACKAGING

Put travel back in travel agent

www.euram.eu

PARTNER FOR TRAVELAGENTS

Call ourPro-Support-Team

016/292725

The largest offer:BahamasCanadaCaraibbeanCosta RicaCubaMexicoUSA

Custom training sessions

TM_60x277_April09_EN.indd 1 3/24/09 9:03:10 AM

Page 17: April 2009

Dossier

32 Travelexpress 260

100 EUR bij een laattijdig vertrek tercompensatie van de extra kosten.Oudere reizigers wegen niet speciaalzwaarder door als risico gezien hun eigen“fragielere” toestand gecompenseerd wordtdoor andere factoren. Oudere mensen reizenmeer in (een georganiseerde) groep integenstelling tot jonge backpackers, en zijnemen minder deel aan meer risicovolleexcursies of activiteiten.Met een USA specialist als Connectionsonder onze klanten moet Protections welwaakzaam blijven voor kosten van eenmedische behandeling aldaar. Dat geldt ookvoor Canada, maar voegt Koen er aan toe: inpopulaire mediterrane bestemmingen zoalsbijvoorbeeld Turkije hebben ze, zeker voorpatiënten mét een reisverzekering, goedleren tellen.

ARTASDe jaarpolis is in opmarsOndanks de crisis stellen wij vast dat demarktpenetratie groter is geworden. Metandere woorden, procentueel gezien sluitenmeer klanten die een reis hebben geboekteen verzekering af dan voorheen, meldt DirkColman van Artas.Waar we enkele jaren geleden nog aan eencijfer zaten van 15/85 in het voordeel van detijdelijke verzekeringen, zitten we nu al vlotaan een 30/70 of zelfs 35/65. De opmars vande jaarpolissen is dus niet te stoppen.Tot op vandaag mogen we stellen dat decrisis nog niet echt een impact heeft gehadop het annuleringsgedrag van de klanten.Integendeel, procentueel gezien daalde hetaantal schadegevallen in 2009 over de eerstetwee maanden met 1%, vergeleken met2008.Rekening houdende met het aanbod vantouroperators zijn onze belangrijkstevoordelen op de inbegrepen verzekeringenongetwijfeld: dekking van het volledigebedrag van de reis, dekking van voorafbestaande ziektes die in inbegrepenverzekeringen meestal integraal uitgesloten,en dekking van ontslag, in deze tijden vaneconomische crisis niet onrelevant.Onze bijstand geldt boven voor alle landen,met inbegrip van een repatriëring tegenwerkelijke kostprijs. Er is geen franchisevoor medische verzorging, wel hanteren wijmaximumbedragen, in functie van de

onderschreven polissen en waarborgen. Insommige polissen is ook de dekking medischekosten onbeperkt. Ook voor de USA hebbenwe niet echt een negatieve impact gehad,ondanks het feit dat de klanten op de USAvaak de meest uitgebreide waarborgonderschrijven, dus met onbeperkte medischekosten. Maar dankzij een goede inter-nationale organisatie hebben we de kostenweten te beperken.Betreffende klanten die risico’s nemen is ergeen verschil merkbaar met vroeger.Reizigers nemen niet noodzakelijk meerrisico’s. En ja, een hartpatiënt mag naarMachu Picchu. Tenzij hij op voorhand verbodgekregen heeft van zijn geneesheer om zwareinspanningen te doen. In dat geval zullen wetoch wel eens het medisch dossier opvragen.Maar het op voorhand uitsluiten doen weniet.Buiten piste is gedekt voor de klanten dieonze optie “sportgarantie” hebben onder-schreven, in aansluiting op de gewonebijstand.Risicovolle bestemmingen zijn voor ons delanden zonder overeenkomst met deBelgische staat betreffende de terugbetalingvan medische kosten via de mutualiteit. Indergelijke gevallen (bv Egypte) kunnen dekosten hoog oplopen.Staking, oproer, terreur, gijzeling…voorbeeld bezetting vliegveld Bangkok zittenvervat in polissen met de terrorismeclausule.Dan stellen we 620 euro per dag per persoonter beschikking gedurende 5 dagen, enintussen proberen we de klanten op eenandere manier uit het land te krijgen.In annulering is het nog altijd heteenvoudigste en eerlijkste om te rekenen ineen % van de kostprijs van de reissom. Op diemanier ontvang je als verzekeraar eeneerlijke premie en kan je ook op een correctemanier de volledige reissom terugbetalen.Oudere klanten annuleren pas als ze nietanders kunnen. Jongeren denken hier vaakanders over.

TOURINGWie een duurdere reisonderneemt, kiest ook voorduurdere polisHet voornaamste aandeel blijft nog steeds deverkoop van tijdelijke polissen hoewel meeren meer klanten en reisagenten het belang

compacter maar minder uitgebreid voor dedekkingen. Meestal is het beperkt totannulering en nooit bijstand of bagage.Bijkomende verzekeringen zijn altijd aan tebevelenTouring kent geen franchises, een dekkingannulering 30.000 euro per dossier, en dehogere reiscompensatie is inbegrepen. Wijbieden ook meer uitgebreide dekkingen enhogere terugbetalingsgrenzen dan detouroperators.In tijdelijke producten wordt hoofdzakelijk deall in formule onderschreven (annulering,compensatie, bagage, bijstand, kapitaalreisongeval, vertraging) en voorjaarproducten is dat hoofdzakelijk bijstand.Onze bijstandsverzekering geldt voor allelanden en een repatriëring is altijdinbegrepen.Het reisgedrag van ouderen verschilt met ditvan de jongeren. Ze reizen wel frequenter dusschade kan frequenter voorkomen maar dekosten liggen ook lager. We stellen wel vastdat de klant sneller een polis neemt voorduurdere reizen die hogere kosten kunnenveroorzaken.Afrika, Zuid-Azië, Australië, Noord-Amerkazijn ook iets risicovoller als bestemmingomdat de repatriëringskost zeer hoog is. Eenhartpatiënt kan beslist op reis mits de polisvoorafbestaande ziekten te boeken. Extremesporten worden uitgesloten. Skiën buiten depiste is wel gedekt indien er een officieelerkende begeleider bij is.Touring heeft geen franchise voor medischeverzorging, wel een onbeperkte tussenkomstvoor chirurgische en hospitaalkosten en demedische kosten bij ongeval of ernstigeziekte. Farmaceutische kosten (zowel voortijdelijke- als voor jaarpolissen) zijninbegrepen.Medische post-operatiekosten betalen wij totmax. 6000 euro per persoon, medischeambulante kosten tot 745 euro.Het ‘kapitaalreisongeval’ bij overlijden of invaliditeitbedraagt 12.500 euro. Onze medische kostenen repatriëring zijn onbeperkt gedekt.Wij dekken ook ontslag maar wij zien geentoename in dit soort annulatiedossiers.Oorlogen, burgeroorlogen, opstanden,terroristische aanslagen worden uitgeslotenvan de annulatiedekking.Voor gemiste vluchten bestaat er geenstandaard dekking. Wel hebben wij eenwaarborg ‘vertraging’ in ons all in pakket:een 60 euro forfait vanaf 4u en 100 eurovanaf 6u. Bij een “vertraging” doorovermacht, brand, waarbij vlucht gemistwordt, kan de klant zijn reis recupereren.Een bijstandformule individueel kan al van15 euro af per persoon. Het maximumbedragin tijdelijke polissen is afhankelijk van debestemming en de reisduur.Een gezinspolis bijstand (jaarpolis) kost88,15 euro; de minimumpremie voor eenannulatiedossier bedraagt 20 euro per polis(tijdelijke formule) en kan al vanaf 79 eurovoor een jaarpremie. Een premie opannulering is steeds een % op het reisbedrag(dus de premie staat in verhouding met hetreisbedrag).

> Reisverzekeringen

van jaarproductenzien, meldt ChantalVan Wulpen.Touring beveeltwel een jaarpolisaan voor wieveelvuldig reist.In contracten vantouroperatorsbestaat eenbegrenzing tot een625 euroterugbetaling,meestalmetfranchise. Het TO-aanbod is

Als reisagent hoeven we je niet te vertellen wat het beste medicijn is

tegen voorjaarsmoeheid en stress: parelwitte stranden en een azuur-

blauwe zee. Tijdelijk kun je hier zelf heel voordelig van genieten.

Want Aruba Tourism Autority en Aruba Hotel & Tourism Association

bieden reisagenten met een reisgenoot naar keuze geheel gratis zes

overnachtingen aan! Ontspan op het strand of trakteer jezelf op een

bezoek aan één van de vele spa’s. Sla een balletje op een van de

uitdagende golfbanen, maak kennis met de boeiende onderwater-

wereld, of ga wind- of kitesurfen. Bezoek het prachtige natuurpark,

de diverse musea, of struin langs de vele winkeltjes die het eiland rijk

is. Tijdens je verblijf overnacht je kosteloos drie nachten in een hoog-

bouw hotel op Palm Beach en drie nachten in een laagbouw hotel

op Eagle Beach. Je kunt voor beide typen hotels drie voorkeuren

opgeven, op basis van beschikbaarheid wordt bepaald in welk van

deze drie opties je verblijft. Je betaalt slechts het vliegticket. Uiteraard

is er de mogelijkheid om je verblijf te verlengen of extra’s bij te

boeken. Zo’n heerlijke vakantie zou je iedereen adviseren. Dus gun

jezelf Aruba en lees snel meer op http://www.aruba.com/trade

HET MOOISTE WAT JE KAN ADVISEREN,KRIJG JE ZELF CADEAU. ARUBA

Gun jezelf Aruba en genietvan zes gratis overnachtingen

in een droomhotel

0034.00.294 WT Ladder_Adv BS_210x297_FC mag.indd 1 30-03-2009 15:31:16

Page 18: April 2009

AviationDossier

Travelexpress 260 31

DE EUROPESEVerschil tussen de inclusieveverzekering bij een TO is datwij alles dekken“Het aandeel van de jaarpolissen stijgtgevoelig, dankzij de inspanningen die we delaatste jaren hiervoor geleverd hebben, zegtJosé Mauroo, maar bij De Europese maken detijdelijke polissen nog altijd het grootste volumeuit.Touroperators bieden ook wel ‘inclusieveverzekeringen’ aan, maar Mauroo onderstreeptdat die meestal beperkt zijn in verzekerdkapitaal (625 euro) en zij alleen gelden voor demeest essentiële dekkingen. Bovendien betaaltde klant altijd een franchise en dossierkosten.De normale annuleringsverzekeringen bieden bijDe Europese een uitgebreide waaier vanwaarborgen en dekken de totaliteit van dereissom. Een jaarpolis voor de afzonderlijkewaarborg annulering komt op 110 tot 990 euro(in functie van de formule en het verzekerdkapitaal) en voor een tijdelijke polis loopt ditvan 20 tot 40 euro (vanaf 4.5 % tot 8.50 % opde reissom). Annuleringen vertegenwoordigen60% van de dossiers bij De Europese, bijstand40%.De minimum tarieven voor bijstand (zonderandere waarborgen) hangen af van de gekozenformule: jaarpolis 90 tot 220 euro en tijdelijkepolis: 20 euro Europa (1,50 euro per dag) en 25euro worldwide (3 euro per dag).Voor hospitalisatiekosten en medischeverzorging geldt geen franchise. Het maximaalverzekerd bedrag is 1.000.000 euro. Demedische behandeling in de USA is vollediggedekt tot uitputting van het verzekerd bedrag(max. 1.000.000 euro). Naverzorging gaat tot6.200 euro en het maximum verzekerbaarbedrag overlijden en/of invaliditeit tot 250.000euro.

Vlucht gemist wordt gedekt in ‘Prestige’.Een vluchtannulering wordt in Prestigealleen gedekt in geval van een wilde staking.Staking, oproer, terreur, gijzeling wordenvoor bijstand in de Prestige-formule en voorannulering in de all risks formuleaangeboden.De bijstand van de Europese geldt voor allelanden, die niet in oorlog zijn en derepatriëring is onbeperkt ‘want dit istenslotte een essentiëel onderdeel van debijstandsverzekering.’ Zij is accessoir aan hetreisboekingsgedrag en dit is wel één van deeerste diensten die de invloed van de crisisondervinden, oppert José. Gevaarlijke- ofrisicobestemmmingen, zoals bijvoorbeeld eenhartpatiënt dit Tibet of Machu Picchubezoekt, of ongevallen buiten de skipiste zijnniet gedekt door de standaardformule. Erwordt niet naar de leeftijd gevraagd en erbestaan geen speciale tarieven voorjongeren.

PROTECTIONS‘Unlimited’ en zelfs eenterrorisme waarborgWij voelen geen crisiseffect en er is zelfs eenstijgende trend naar jaarcontracten, meldtKoen Devestel van Protections. De mensengaan nog altijd op reis en door de moeilijkeeconomische situatie willen ze hunreisbudget of eventuele bijkomende(medische) kosten ter plaatse beter indekkendoor het onderschrijven van een annulerings-en reisbijstandsverzekering. In eersteinstantie boekt men nog steeds eenannuleringsverzekering. Het is wel jammerdat nog vele vakantiegangers vertrekkenzonder reisverzekering omdat ze menen alverzekerd te zijn, bijvoorbeeld bij demutualiteit of via een kredietkaart. Maardeze zijn absoluut niet toereikend bij

eventuele, zelfs kleine, ongemakken in hetbuitenland. Dus hier is nog steeds eenserieuze taak weggelegd voor de reisagent,onderstreept hij.Zelfs bij een inclusieve verzekering, ook viaTO’s, bieden wij altijd een volledige dekkingconform onze standaard producten. Somsgaan de waarborgen van een inbegrepenverzekering zelfs verder dan deze van onzestandaard producten zoals de annulerings-verzekering ‘Protections Unlimited’ bij BESTTours. Onze bijstand geldt voor alle landenen repatriëring is inbegrepen, behalve in deannuleringsverzekering natuurlijk.Wij bieden een tijdelijk contract bijstandvanaf 2,50 EUR/dag en 4,5% voorannulering.Een jaarcontract op basis van 4 personen(family contract) kost bijstand 210 EUR,annulering 180 EUR en de all-risk (=bijstand + annulering) 360 EUR. Jongerenbeneden de 12 jaar genieten 50% korting oponze bijstandsformules.De medische kosten kunnen “onbeperkt”verzekerd worden, zowel op tijdelijke als opjaarbasis. Naverzorging kan tot 5.000 EUR,bij blijvende invaliditeit is er een extrakapitaal voorzien tot 25.000 EUR en bijoverlijden van 12.500 EUR.Gevaarlijke bestemmingen, sportieve,avontuurlijke tochten verzekert Protectionseveneens. Ook wintersport buiten piste isgedekt. Alleen de professionelesportbeoefening in competitieverband isuitgesloten.Wij hebben ook een terrorisme waarborg en,hoewel bijvoorbeeld de bezetting van hetvliegveld in Bangkok geen terroristischeaanslag was, onderstreept Koen, hebben wijook voor onze verzekerden die geblokkeerdzaten op de luchthaven van Bangkok deextra kosten ten laste genomen. Wijvoorzien ook een forfaitaire vergoeding tot

Reisverzekeringen

Wie veel reist,kiest steeds meervoor jaarpolis

>

De reisverzekeraars voelen de economische crisis nog niet echt doorwegen.Voor de zomermaanden is het echter afwachten. Het is nog te vroeg vooreen balans of een inschatting van deze evolutie, zeggen zij eensgezind. Datgeldt ook voor de weerslag van bedrijfssluitingen of gedwongenwerkloosheid op de annulatiepremies. Voor velen is het al wel duidelijk, datmeer veelvuldig en verder reizenden via de reisbemiddelaar een jaarpolisondertekenen. Of een vrijwel alles dekkende bijstand, zeker voor verre endure trips. Hierdoor zijn ‘ouderen’ soms een belangrijker risico dan‘jongeren’, die even buiten piste gaan boarden. Dat een verzekering in hetaanbod van een touroperator nooit volledig is en dat de waarborgen vanziekenfonds of een kredietkaart evenmin volstaan, blijven waarschuwingen,die de reisbemiddelaar alleszins moet verstrekken.

Travel Express Benelux • Visuel Réseau - Mains seules - 210x297 mm • PP • Q • Départ le17/03/09 • Parution du 01/04/09

HRU • BAT

www.afkl.biz

Over 900 destinations worldwide

with our SkyTeam partners

.

AIRF_0903244_Mains Afro_GB_210x297.indd 1 18/03/09 9:58:02

Page 19: April 2009

Travelexpress 260 19

Kortbij

WeimarVan de Velde (1863-1957) was al een gevierdontwerper-architect toen hij door groothertogWillem Ernst von Sachsen-Weimar undEisenach werd aangezocht om deKunstgewerbeschule in Weimar nieuw leven inte blazen. Dit stadje van zo’n 60.000 inwonersademt kunst uit al zijn poriën: van Luther, overGoethe en Schiller, Cranach tot tal vanmuziekcomponisten. De aangename binnenstadherbergt niet enkel tal van historische enandere monumenten ‘maar het is ook gewooneen leuke, jeugdige stad. Veel studenten,modeontwerpers ed. blijven hier hangen’, meentde pr-verantwoordelijke. Zo zijn er niet minderdan 300 architectenbureaus!Dat laatste is direct terug te voeren tot Van deVelde. De Belgische architect was in zijnWeimarse periode een behoorlijk bezige bij. Hijontwierp diverse huizen en villa’s. In VillaSilberblick, waar nu het Nietsche-Archiv isondergebracht, sleet de filosoof zijn laatstelevensjaren. Palais Dürckheim was tot voor deWende de lokale zetel van de Stasi –‘op datvlak hadden ze tenminste smaak’, grapt dehuidige eigenaar-architect. En voor zichzelf liethij de Villa Hohe Pappeln, vlak bij het mooiepark Belvedere, optrekken.Maar al zijn belangrijkste project beschouwdehij toch de realisatie van de Kunstschule. Hetgebouw tegenover de huidigeBauhausuniversität stond tijdens ons bezoeknog in de steigers voor restauratie. Maar ookhier vinden we de kenmerkende rechte ensobere lijnen weer –wat van Van de Velde dewegbereider heeft gemaakt voor deBauhausstijl en het modernisme dat na deeerste wereldoorlog opgang heeft gemaakt.De studenten van de universiteit verzorgendezer dagen architectuurwandelingen door destad. En die passeren onvermijdelijk ook langshet eigenlijke Bauhausmuseum (dat wegensplaatsgebrek slechts een fractie van haar grotecollectie kan tonen). Maar aan de plannen vooreen nieuw museum wordt driftig gewerkt, laatiedereen verstaan. Opvallend is trouwenshoezeer men zich slechts de jongste jaren de

Dat heeft wellicht ook te maken met degroeiende belangstelling vanuit de Lagelanden voor de historische steden vanThüringen. Architectuurliefhebbers doen ertrouwens goed aan zich niet te beperken tothet Unesco- werelderfgoed in de binnenstadvan Weimar.

JenaDe overstap van een gezelligeuniversiteitsstad naar een oude DDR-industriestad zorgt voor een kleinecultuurschok. Jena is wat groter dan Weimar,heeft een flink pak meer studenten enprofileert zich ook als een ‘wetenschapsstad’.Da’s niet helemaal verwonderlijk: de stad isvooral bekend als productiecentrum van delenzen van Carl Zeiss.Dat is ook te merken als je vanop de 128meter hoge Jentoren het stadscentrumoverschouwt. De oude productiehallenworden nu gebruikt door de universiteit, deproductie zelf is verhuisd naar buiten destad. Vlakbij de oude fabriekshallen vind jeechter nog een streepje Van de Velde. Hijbouwde in Jena een mausoleum voor ErnstAbbe, de fysicus die samen met Zeiss detechniek ontwierp om de beroemde lenzenhun topkwaliteit te schenken. In hetmausoleum zijn ook friezen van ConstantinMeunier verwerkt.Bij een wandeling door het centrum van Jenavalt ons op hoezeer dit oogt als een Engelseindustriestad: alom karakterlozeshoppingmalls, met her en der toch eenvleugje verrassende geschiedenis. Zoals dePorzellan-manufaktur Burgau die ookontwerpen van Van de Velde heeftuitgevoerd. Of de oude stadsgevangenis waarje een aantal karikaturen kan bewonderen.Maar Jena is ook de stad waar demoderniteit van het Bauhaus in betere aardeviel. Grote namen als Klee, Nolde enKandinsky mochten hier dankzij de lokalekunstvereniging grote tentoonstellingenhouden, en van Gropius zijn in debuitenwijken twee huizen bewaard gebleven(Haus Auerbach en Zuckerkandl, beide enkellangs buiten te bezichtigen).

GeraDe laatste halte op onze Thüringerrondreisstart met een verrassing: Gera verwelkomdereeds in de 16e eeuw een aantal Vlaamse en/of Nederlandse vluchtelingen. En diebrachten hun textielknowhow mee naar dezecontreien, vandaar dat deze stad nog steedsbekend staat als textielcentrum. Onderandere ene Nicolaas De Smidt is zo iemand:hij kreeg als Vlaamse maker en kleurder van

doeken op bepaald moment toestemming omzich in de stad te vestigen.Vandaar dat de lokale gids ons meeneemtnaar de oude textielfabriek van Getzner.Deze is net zoals talloze andere gebouwenhier door Thilo Schroder ontworpen, eenleerling van Van de Velde die in 1932 debenen nam en in Noorwegen zijn carrièreverderzette. De fabriek zelf is vandaag nogsteeds operationeel, maar is vooral demoeite omwille van de architectuur éngebruikte materialen. Directeur Lechnerheeft enkele jaren geleden de Erfgoedprijsgekregen voor de restauratie van hetgebouw.Gera was naast textiel- ook een militairestad, met in DDR-tijden een belangrijkeRussische aanwezigheid. Net zoals in heelde stad wordt er driftig gerenoveerd.Nochtans bleef de stad tijdens wereldoorlog2 relatief ongeschonden, vandaar dat je nogrenaissance- en barok-gebouwen vindt.Maar ook modernere architectuur heeft inde stad van schilder Otto Dix bestaansrecht.Het Museum für angewandte Kunst is eenleuke aanzet voor een rondrit en wandelingdie ons uiteindelijk bij Haus Schulenbergbrengt.Deze villa van Van de Velde is zijnorgelpunt. Arts Volker Kielstein heeft hettoch wel indrukwekkende pand verworvenen restaureert het met veel liefde. Hij is vollof over zijn bouwheer: ‘Wat hij allemaalvoor onze economie gedaan heeft, isimmens. Hij had 22 bedrijven voor hemwerken, hij heeft veel vrienden mee naargebracht en hij heeft vooral heel veel mee ingang gezet. Maar dat beseft niet iedereen’.

Erik Brusten

Duitsland herdenkt Bauhaus(en Henry van de Velde)In 1919 zag het Bauhaus het levenslicht in Weimar. Dat wordt in diversesteden bij onze oosterburen herdacht. Wij gingen alvast polshoogte nemen,en herontdekten dat een van de belangrijke wegbereiders van deze schoolvan architecten en vormgevers onze eigenste Henry van de Velde was.

Praktisch• De evenementen in het kader van hetBauhausjaar staan vermeld op http://bauhaus2009.de• De Duitse dienst voor toerisme heefteen folder over de Henry van de Velde-route door Thüringen en Saksen. InWeimar en Jena bestaan er specifiekearrangementen ‘in het spoor van’.• Deze touroperators hebbenaanbiedingen in Thüringen/Weimar:Transeurope, Gallia, DavidsfondsCultuurreizen, Jetair Autovakanties en deautocaristen Rantour, Reizen Verhoeven,Tempo Cars, Hugo Tours, Reizen DeStryker, Pieters Cars. Meer informatiekrijg je ook bij de Duitse dienst voortoerisme.

waarde van dateigen patrimonium isgaan realiseren. ‘Vande Velde en Bauhausworden maar sindsenkele jaren alsmarketingthemauitgespeeld. Maarzeg nu zelf: deinteresse hiervoor inBelgië is groter danvoor Schiller enGoethe. Wie kent dienu nog bij jullie?’

Buste van HenryVan de Velde

Hans Schulenberg in Gera

Aviation en deux mots

30 Travelexpress 260

départ ou d’arrivée en Europe: 21% àBruxelles et 13% vers une autre destinationeuropéenne, en voyageant principalementavec son partenaire Brussels Airlines.

8 milliards de dollarsde pertes en 2008L’Association du transport aérien interna-tional (IATA) a revu à la hausse sesprévisions de résultats des compagniesmembres pour 2008. Au lieu d’une perte de 5milliards d’USD annoncée en décembredernier, la perte globale des compagniesrégulières (où ne figurent pas les charters etles low-costs) serait de 8 milliards. Leschiffres du quatrième trimestre ont été piresqu’attendus car totalisant, avec 4 milliards,la moitié des pertes de l’année. Lescompagnies qui auraient été les plusaffectées sont celles d’Europe et d’Asie. Ellesont souffert à la fois de la baisse de traficdue à la crise et de couvertures des prix ducarburant (hedging) trop pessimistes à unmoment où le prix du baril dégringolait surles places financières.

1.167 aéronefs misau sol en 2008Les compagnies aériennes ont parqué 1.167avions de ligne à réaction en 2008, “ce quien fait la pire année en réduction de flottesdepuis 2001” a constaté le bureau d’étudesbritannique Ascend. Le nombre d’avions quisont désormais au sol approche les 2.300unités, soit 11% de la flotte mondiale qui estde 20.293. Selon Ascend, ce chiffre devraitencore croître cette année de 400 appareils.Cette situation se rapproche despourcentages de 2001 quand 13% de la flottemondiale des jets avait été mise au sol. Al’époque, le parc aérien mondial représentait15.950 avions. Si on approche cepourcentage aujourd’hui, on atteindrait les3.000 aéronefs hors service.

L’UE veut assouplirla règle des “slots”Compte tenu de la crise, la Commissioneuropéenne veut faire adopter en urgencepar le Parlement européen et le Conseildes ministres une nouvelleréglementation des créneauxaéroportuaires. La proposition demodification a été adoptée par laCommission et vise à assouplir lapolitique assez restrictive de ce qu’onappelle, dans le jargon aéronautique, les“slots”. Pour éviter que les transporteurs

“thésaurisent” les slots et les gardent poureux sans les exploiter, la règle est qu’il fautque, sur une saison (sept mois en été, cinqmois en hiver), ces slots soient utilisés à80%. Faute de quoi, ils sont remis à ladisposition de la concurrence.Or on sait que les compagnies ontdrastiquement réduit leurs capacités aucours des derniers mois. Elles auraientpeut-être voulu les réduire davantage, maisne s’y sont pas résolues pour ne pas risquerde perdre lesdits slots. Du coup, on a vu destransporteurs mettre en ligne des avions detrès faible capacité, lorsqu’ils en avaient,ou faire voler des avions aux trois-quartsvides, ce qui est une ineptie. Bruxellespropose donc de geler la règle des 80%pendant la saison d’été, autorisant donc lescompagnies qui n’utiliseront pas leurs slotsd’avril à octobre, de les retrouver de toutefaçon lors de la saison d’été 2010.Si l’AEA applaudit l’initiative, l’ACI(Airports Council International) estime qu’ils’agit d’une mesure destinée à préserversles “grand-father’s rights” au détriment denouveaux entrants. En outre, et c’estpertinent, l’ACI estime que “ces mesuresincitent les transporteurs à réduire leurscapacités sans libérer les slots, ce qui setraduira par des manques à gagner desaéroports en leur ôtant toute possibilité deréaffectation”.

Pemiers code-sharesentre SN et LufthansaComme la Commission européenne tarde àdonner son consentement à la prise de partici-pation de la Lufthansa dans le capital deBrussels Airlines, les deux compagnies ontdécidé d’aller de l’avant dans ce qui leur estautorisé. Ainsi en est-il des partages de codessur certaines liaisons, comme B.Air en a avecplusieurs transporteurs. Sans adapter leurscapacités (ce qui serait interdit), ellespartageront à partir du 29 mars tous leursnuméros de vols sur les destinations allemandesau départ de Bruxelles. En l’occurence,Francfort, Berlin, Hambourg, Hanovre,Nuremberg et Stuttgart, ces trois dernièresétant désormais nouvelles dans le réseau B.Air.Pour le passager, cela signifiera plus deflexibilité, comme le choix de 11 liaisonsquotidiennes sur Francfort ou la possibilité departir avec B.Air et de revenir avec Lufthansaou l’inverse. La prochaine étape seral’unification des programmes de fidélisation àlaquelle Swiss sera associée.

Des grilles anti-oiseaux?La question a été posée souvent aprèsl’amerrissage de l’Airbus A320 de USAirways dans l’Hudson. Ne pourrait-on pasinstaller des grillages à l’entrée desréacteurs des avions pour éviter que n’yentrent des volatiles? La réponse estnégative et on doit bien s’imaginer que cetteoption a été évaluée par les ingénieurs.D’abord, il faudrait des grilles assez solides(et donc lourdes) pour retenir des impacts àprès de 300 à 450 km/h. Malheureusement,ces grilles limiteraient considérablement leflux d’air dans les réacteurs (et encore plussi un oiseau devait s’y coller), alors que lesavions ont besoin d’un maximum d’entréed’air pour pouvoir décoller. De plus, commenous disait un ingénieur, il faudrait aussiinstaller des systèmes électriquesréchauffants à l’intérieur de ces grilles pouréviter le givrage. Bref, c’est impossible.

Stabilisation du traficde B.Air en 2008Au vu des derniers chiffres de l’AEA,Brussels Airlines a transporté 5.106.700passagers en 2008, ce qui se traduit par untrès léger recul de 0,1% (alors que lacompagnie avait prévu une hausse de 4% enjanvier 2008). La moyenne de l’AEA afficheun recul de 1,5% avec une fourchette allantde -26,1% (Alitalia) à +16,5% (Aerosvit enUkraine). Malheureusement, la dégringoladede l’automne a continué à affecter B.Air aucours des derniers mois, à telle enseigne quele recul a été de 12,8% en décembre(322.500 passagers) pour une moyenne AEAen recul de 8% (Alitalia: -63,9%, TurkishAirlines: +16,9%). Maigre consolation pourB.Air, le trafic, c’est-à-dire le nombre depassagers transportés multiplié par leskilomètres qu’ils ont parcourus (PKT) est enaugmentation de 2,8% pour 2008, ce quisignifie que le long-courrier s’est biencomporté. Mais là aussi, le recul en PKT aété de 10,2% en décembre. Malgré un reculde 8% de l’offre, le coefficient de remplissagea reculé de 1,5 point pour atteindre 60,6%.Sur l’ensemble de l’année ce taux a été de63,2% (-4,2 points), ce qui n’est pas un bonscore, la moyenne AEA étant de 76%.

Jet Airways en formeà Brussels AirportAu cours de l’année 2008, Jet Airways atransporté 867.000 passagers de et versBruxelles, dont les deux tiers étaient entransit, c’est-à-dire se rendant d’Inde versl’Amérique du Nord ou l’inverse. Les avionsde la compagnie indienne ont été remplis enmoyenne à 75%, ce qui est un bon résultat.Sur cinq de ses six destinations, elle estégalement en tête du marché. Enfin, expliqueBernard Guisset, porte-parole de lacompagnie, Jet Airways a clôturé sesactivités sur Bruxelles avec un profit, ce quiest encourageant et, somme toute, assezatypique dans le climat actuel. Comme lerelève Stefan Hollands, directeur général dela compagnie en Belgique, 34% du nombretotal des passagers ont une destination de

Jet Airways est le premieropérateur long-courrier àBruxelles.

SN et LH ont jeté lesbases (légales) d’un

partenariat qui vas’étendre.

Page 20: April 2009

Destination

20 Travelexpress 260

Affaires de spécialistes

La Grèce

deux à Kolymbia. La chaîne est partenaire deJetair depuis plus de 10 ans et ses hôtels nepeuvent être réservées qu’auprès des agentsde voyages. C’est également vrai pour leshôtels Magic Life et Grecotel - une garantiepour les agences.Jetairfly propose par ailleurs au départ deBruxelles toute une série de possibilités devols pour les îles grecques, notamment desdéparts 6 fois par semaine vers Rhodes etCorfou, cinq fois par semaine vers la Crète,ainsi que des possibilités de départs de Liègeet d’Ostende.

Enfin, si l’on recherche les meilleurs hôtelsde Grèce et sur les îles de Crète, Rhodes,Santorin et Mykonos, ils fonttraditionnellement partie de l’offred’Odysseus.

Corfou et la Crète ont quelque peu diminuéen popularité, en revanche, chez Mediterra/Sunworld.

Mais si l’on recherche un tour opérateurspécialisé, il faut se tourner vers EssentialGreece, un petit TO né en 2004, voici doncseulement cinq ans, et qui n’opère que sur laGrèce, «surtout à la carte», précise MartineDewispelaere, qu’il s’agisse de séjours ou decircuits en voiture, de location de villas enCrète, voire même de groupes. Particularitéoriginale de ce petit TO : il n’a jamais éditéde brochure - trop cher ! - et a fait dès ledépart le choix d’Internet. L’entièreté de sonoffre se trouve donc sur son siteHYPERLINK “http://essential-greece.be”http://essential-greece.be

Une clientèle fidèle

A 570 kilomètres à l’est de la Grèce, Malte,n’a connu que très peu d’innovations cesdernières années chez Jetair. Elle anéanmoins sa clientèle fidèle, notammentpour l’hôtel4 étoiles Riu Seabank à MelliehaBay. Jetairfly propose deux vols par semaine,au départ de Bruxelles, le mercredi et lesamedi.

Mais ici aussi, la destination est affaire despécialistes : ainsi Travelworld, qui commer-cialise la destination depuis maintenant plusde dix ans. Sa brochure détaille quelque 25hôtels, plus quelques autres encore sur sonsite web travelworld.be. Malte affiched’ailleurs une belle densité d’hôtels de luxe,tels le Westin Dragonara, le Méridien, leKempinsky,… Travelworld fait appel auxservices d’Air Malta, qui propose un volquotidien de Bruxelles, ce qui lui permet demonter des forfaits presque à la demande. LeTO dispose aussi de son propre agent local àLa Valette, pour l’organisation d’excursions,par exemple.

Grèce, Turquie, Malte

La Grèce n’est pas dans le peloton de têtedes destinations préférées des Belges. C’estqu’il resterait beaucoup à faire pour amenerl’hôtellerie grecque, par exemple, à unniveau de qualité et de services qu’exigentaujourd’hui les standards internationaux,n’en déplaise à son très pieux directeur dutourisme en Belgique. Seules les quelquesrares grandes chaînes internationales qui sesont avancées sur ce terrain miné sont enmesure de proposer des prestations à lahauteur de ce qu’on est en droit d’attendreau 21ème siècle. A moins qu’on ne secontente d’une hôtellerie dite «de charme»,forcément rudimentaire, et de sa cuisinemonotone et ennuyeuse.

Certes, les «deux Grands» sont largementprésents sur la Grèce. Thomas Cook pro-gramme ainsi les îles Saroniques, au sudd’Athènes, à peu de distance du continent :Aegina, Poros et Spetses, la plus mondaine etla plus animée, à côté d’une offretraditionnelle où l’on trouve cependant deuxnouvelles «Xperiences» : le Mythos Palace enCrète et l’Akti Beach Club, à Kos, unnouveau Smart Club, l’Aegean View à Kosencore, ainsi que trois nouveaux Iberostar,dont deux à Rhodes et un à Kos.Dans les Cyclades, où Thomas Cook est déjàlargement présent, c’est sous sa marquePegase que le groupe propose le premiervéritable hôtel de luxe de l’île de Paros,l’Yria Resort, un cinq étoiles qui propose unecuisine exceptionnelle et, par-dessus tout, lecalme absolu.

Le succès de l’all inclusive

Chez Jetair, la Grèce reste aussi une valeursûre où, observe Sofie Van den Driessche,Product Director, la formule «all inclusive»semble également s’introduire peu à peu. EnCrète, Jetair a contracté avec la chaîneBelvedere Resort, et l’Atlantica CalderaPalace et Spa Resort (catégorie luxe), quin’est probablement pas un inconnu deslecteurs flamands, puisque Jetair et cet hôtelont collaboré à la série “Boer zoekt Vrouw”sur VTM….A Rhodes, le Fun Club Sunshine Rhodos àIalyssos est très populaire grâce à

Chacune à sa manière,ces destinations

méditerranéennes ontleurs spécificités, qui ont

offert à quelquesproducteurs l’opportunité

de se singulariser.

l’animationproposée par uneéquipe belge. Maisces dernièresannées, lapopularité de larégion du sud deRhodes est enaugmentationauprès des Belges,avec Lindos etsurtout Kolymbia,grâce à l’AtlanticaClub Aegean Blueet l’AtlanticaImperial Resort, les

Travelexpress 260 29

die vervelende situatie zo eenvoudigmogelijk gemaakt”, vervolgt Benoit. “Eengestolen voertuig wordt bijvoorbeeldonmiddellijk vervangen”. Aangifte is ookvereist wanneer de bestuurder zelf nietverder kan rijden en hij bijvoorbeeld dieverantwoordelijkheid wil overdragen aanechtgenote of kinderen. Contractueelmogen alleen die reizigers een autobesturen, die voor het vertrek werdeningeschreven als ‘chauffeur’. “Het isdaarom altijd beter dat al bij deondertekening een ‘tweede chauffeur’wordt genoteerd. Men kan dat echter ookter plaatse regelen, met de lokale agent.Maar vooraf is altijd beter.”

Kattenmelk voorde cheetah en walkietalkiesMet een auto van holiday autos vanMarokko tot Zuid-Afrika rijden isuitgesloten. “Elke lokale agent heeft zijnbeperkingen”, aldus Olivier. “Maar inEuropa speelt dit minder. Men kan gerustFrankrijk of Italië doorkruisen en de autoveel zuidelijker achterlaten dan waar hijoorspronkelijk is opgehaald”.Huurders moeten wel de voorgeschrevenwegen volgen. Even een mini uitproberenin de zandduinen, mag dus niet. Eengrintpad voor paarden volgen is eveneensuit den boze. Je moet de paden volgen dieduidelijk als rijweg worden beschouwd. Erworden natuurlijk uitzonderingenaanvaard. Wie de woestijn intrekt meteen hiervoor uitgeruste 4x4 of tijdens eensafari in zuidelijk Afrika de cheetah eenkopje kattenmelk wil voorschotelen, zalvoor het vertrek duidelijke richtlijnenontvangen voor off road avonturen. Perbestemming wordt het toelaatbare enontoelatbare weergegeven. In sommigeregio’s, zoals bijvoorbeeld Australië,krijgt de klant daarom zelfs een walkietalkie toegestopt.

In de auto-en (reis)verzekeringswereldworden wel eens pogingen tot fraudevastgesteld. Is dit voor deautoverhuursector ook een probleem? Enworden collega’s voor klanten op dezwarte lijst gewaarschuwd? “Mochten wepogingen tot fraude vaststellen, danzullen wij ook onze mededingerswaarschuwen” aldus Yorick. “In de wereldvan de autoverhuring heerst een gezondecollegialiteit. Echte fraudegevallenhebben we echter nog niet moetennoteren. Al goed, want elk dossier gaanuitpluizen vergt veel tijd en mankracht.Ons voordeel hierbij is dat de klant zijnwagen bij de reisbemiddelaar huurt en hijdus in een eerste instantie bij hem zalaankloppen en in diens kantoor beschiktmen over alle vereiste persoonsgegevens.Naamloze boekingen zijn er dus niet.Bovendien beschikken we zelf over eengoede verzekering om zulke euvels teregelen”. W.V.

La musique ! Je pratique divers instr uments,et je suis des leçons de danse, aussi. Je veuxen connaître autant que possible.

Votre choix de vacances: été ou d’hiver?Le ski, si possible deux fois par an.

A quoi pouvez-vous dépenser beaucoupd’argent?A des gadgets et à tout ce qui a rapport avecl’informatique. Et puis aussi les vêtements.

Sensible à la mode?Je n’achète pas quelque chose parce que c’està la mode, mais j’aime les beaux vêtements,les belles chemises en particulier, et lesbeaux costumes.

Avec quel cadeau peut-on vous faireplaisir?Je déteste les cadeaux. Faire simplement lafête et boire un coup avec les amis, c’est cequi me fait le plus plaisir.

Votre voiture préférée?Une BMW, de préférence un modèle sport. Jesuis avant tout un passionné de moteurs.

Qui considérez-vous avec le plusd’attention dans votre secteur?(rires…) Mon collègue Olli (et Yorick aussi,bien sûr). C’est Olivier qui occupait mon jobauparavant, et qui m’a tout appris.

Lequel de vos traits de caractère imaginez-vous que pourraient avoir vos propresenfants?Les enfants sont encore à venir… mais jesuis assez entêté.

Qui était l’idole de votre jeunesse?Mon père, et c’est toujours le cas. Il a créésa propre entreprise informatique à partir derien et trente ans plus tard, avec ma mère, ilest toujours actif.

Qui remplit votre déclaration fiscale?Moi-même… Je n’ai tout de même pas étudiéla comptabilité pour rien!

Comment êtes-vous arrivé chez holidayautos?Mon diplôme de comptabilité en poche, j’aidébuté comme comptable dans une entreprisequi n’avait rien à voir avec le tourisme. Onm’avait laissé entendre que je pourraisrapidement devenir représentant commer-cial : j’ai toujours eu la vente dans le sang.Mais au bout d’un an, j’en étais toujours auservice comptabilité, et j’ai décidé que celasuffisait. Après des vacances au ski d’où jesuis rentré blessé, j’ai commencé à examinerd’autres offres. C’est ainsi que j’ai vu queholiday Aatos cherchait un représentantcommercial junior. J’ai immédiatementenvoyé mon CV, et j’ai obtenu trèsrapidement une interview. C’est là que j’aiconstaté que holiday autos louait desvoitures, et n’en vendait pas, comme jel’avais d’abord cru…

Quels sont vos projets de voyage?(Rire)… Diegem ! (NDLR: siège de holidayautos)Avant, j’étais plutôt du genre sac à dos mais,entre-temps, j’ai constaté le plaisir dedécouvrir un pays en voiture de location. Jepars bientôt en Argentine pour visiter laTerre de Feu et Ushuaia. J’irai aussi voir monamie Philippine. Elle habite et travaille à LaPlata, mais c’est une vraie Belge.

Où vont vos préférences culinaires?J’aime autant la cuisine belge que françaiseou italienne. J’apprécie aussi volontiers lesproduits du terroir, comme les « boulettes deSt Hubert’ », par e xemple, en Wallonie. J’iraiprochainement dans les environs de Chimay.

Quelles sont les avantages d’une fonctioncommerciale au sein de holidays autos?Je jouis d’une grande liberté au sein d’uneéquipe formidable. Je suis beaucoup sur laroute et je peux gérer mon propre planning.

Etes-vous plutôt organisé ou vivez-vous aujour le jour?Carpe diem ! Je pr ofite du moment présent,mais toujours avec un regard vers le passé etsur l’avenir.

Avez-vous votre un bagage culturel quivous soit propre?

>Carte d’identité

Benoit MahiatDate de naissance23 octobre 1984: je suis le plus jeunede l’équipe!

EtudesComptabilité.

LanguesLe français est, littéralement, malangue «paternelle», le néerlandaisétant ma langue maternelle. Je parleanglais et je voudrais bien encoreapprendre l’espagnol et l’allemand.

Page 21: April 2009

Travelexpress 260 21

La Turquie: des progrèsconsidérables

La Turquie, en revanche, séduit chaqueannée de plus en plus de nos compatriotes.En particulier la Riviera turque, qui demeurela destination la plus populaire en Turquie,confirme Kurt Bostyn, Manager Distributionchez Thomas Cook.

Nouveauté dans l’offre de vacances en avionchez Thomas Cook : le circuit en famille,conçu pour les parents et leurs enfants de 7 à16 ans, les moins de 12 ans bénéficiant d’uneréduction de 30 p.c. sur ce circuitaccompagné par un guide francophone ounéerlandophone.Le concept “Xperience” continue à êtreapprécié. Cette année, Thomas Cook enélargit l’offre avec un club 5 étoiles àFethiye, l’ Xperience Majesty Club TuanaOn trouvera à Side un deuxième «BelgianFavourite Hotel» avec l’Aspendos Beach, unquatre étoiles offrant d’agréables chambres,une délicieuse cuisine et un magnifiquecentre de spa et de wellness. Après une brèveabsence, le groupe Iberostar réapparaît dansl’offre turque de Thomas Cook, avecl’Iberostar Bellis à Belek, qui a subi unerénovation approfondie l’hiver dernier. On ytrouve notamment une piscine avec tobog-gan, et pas moins de cinq restaurant à lacarte.Afin de rendre les prix des vacances en avionen Turquie encore plus attrayants, ThomasCook propose une gamme d’hôtels de 3 à 5étoiles, soigneusement sélectionnés - car siun bon prix est important, ce ne doit pas êtreau détriment de la qualité, souligne KurtBostyn.

Chez Jetair, on constate avec plaisirl’évolution remarquable de l’hôtellerie : lesresorts de la Côte Egéenne ont fait d’énormesefforts de rénovation ces deux dernièressaisons et, dans la région de Sarigerme il y aplusieurs projets qui ouvriront leurs portescet année. Ainsi le Hilton Dalaman GolfResort & Spa (5*), et un nouveau club deMagic Life, qui ouvrira, lui, en 2010.

Bodrum, le “Saint-Tropez de la Turquie,continue à attirer beaucoup de Belges.L’hôtel Rixos à Bodrum est un catalyseur dece succès, ainsi que le nouveau etspectaculaire Kefaluka Resort (5*) aTürgütreis.

La région d’Antalya sait plaire à chaque typede vacancier, que ce soit pour les familles, lecalme, le fun,le spa, le golf,...Parmi les fleurons de l’hôtellerie se trouventles chaînes Rixos Hotels, Amara Hotels,Barut Hotels et bien sûr Magic Life. Toutesles labels propres à Jetair y sont représentés: Fun Club, Jethotel,...

Enfin, Jetair et VIP Selection proposent unvéritable pont aérien avec des volsquotidiens entre Bruxelles et Antalya, ainsique la possibilité de partir moins cher audépart de Liège et Ostende, mais aussi sixvols par semaine vers Izmir et quatre versBodrum : l’assurance de la plus grandeflexibilité en ce qui concerna l’arrivée ou ladurée du séjour.

Une hôtellerie turque chaque année enprogrès : c’est aussi le constat d’Eric Morren,Marketikng Coordinator chez Odysseus : «Degros efforts d’investissement ont étéconsentis ces dernières années, avec pourrésultat quelques nouveaux hôtels de luxe àAntalya et à Belek». Comme le MardanPalace, par exemple, avec ses chambres enstyle ottoman, mais aussi le flambant neufCalista Luxe Resort avec son architecture siparticulière.

… et un succès encorejamais atteint

La marque Interconfort a définitivementdisparu du marché pour être à présentintégrée au sein de l’offre Sunworld/Mediterra. Le tour opérateur s’est parailleurs retiré du Cap Vert, d’Athènes et deLisbonne pour en revenir à sesfondamentaux, dont bien entendu la Turquie.Après le lancement, à la mi-décembre, d’unepremière brochure Turquie de 180 pages,immédiatement suivie par une seconde, de212 pages, les ventes ont immédiatementmonté en flèche, observe Tom Bussuyt,Marketing Manager, qui annonce unecroissance de 20 p.c. par rapport à 2007 enchiffre d’affaires comme en nombre depassagers.

«Jamais nous n’avons réservé autant decircuits, et pour les vacances à la plage laTurquie a battu tous les records», observe-t-ilencore. Et 76 p.c. des clients qui sont partisen Turquie ont réservé des vacances allinclusive.

Enfin, le tour opérateur a sensiblementdéveloppé son produit «Best of», en 2008. Deplus en plus de clients souhaitant combiner lefait de «voir quelque chose» avec desvacances à la plage ou au calme, la formule«Best of» — également proposée en Egypte,par exemple — connaît un grand succès, aupoint que Sunworld/Mediterra l’a prévue surtoutes ses destinations.

Parmi les bons spécialistes de la Turquie, ilfaut citer aussi le tour opérateur Corendon,très bien implanté aux Pays-Bas surtout. Sonsite web ne compte pas moins de 21 pagesconsacrées à la Turquie seule, à raison dehuit hôtels par page.

Claude Boumal

Turquie6 = 7Le secteur touristique turc, tant leshôteliers que les agents locaux, va au-devant des difficultés économique àcraindre en se montrant cette annéeparticulièrement proactif pourconvaincre les vacanciers de choisircette destination. Un des résultats desrenégociations menées par Jetair lorsdu salon ITB se traduit par toute unesérie de promotions. Ainsi, dans unesélection de 46 hôtels turcs, on peutprofiter d’une action spéciale : 6 nuitspayées = séjour de 7 nuits, valablependant tout le mois d’avril.

MalteQuelle histoire !Avec un peu plus de 400.000 habitants,Malte est le plus petit Etat membre del’Union européenne (depuis 2004) et aintégré la zone euro le 1er janvier2008. La langue maltaise est unevéritable source de fascination pour lesétrangers et les linguiste : elle tireraitses origines des anciens Phéniciens,arrivés à Malte en 750 avant J.-C. Atravers les âges, de nombreux motsétrangers, notamment anglais etitaliens, sont ensuite devenus partieintégrante de la langue. C’est aussi laseule langue (largement) sémitique quis’écrit à l’aide de l’alphabet latin.L’anglais est la deuxième langueofficielle du pays.

28 Travelexpress 260

BestemmingCoverstory

YorickAmerlynckGeboortedatum25 maart 1978

StudiesFotografie.

TalenkennisNederlands, Engels en ikdoe mijn best in Frans.

Gehuwd?Een relatie met Annelies.

Herinner je nog jouw eerstelief?Af en toe ontmoet ik haar nogwel eens. Ze is intussengetrouwd en heeft tweekinderen.

Die op jou lijken?… (alleen een schaterlach volgt)

Zet je elke avond de wekker?Absoluut! Ik slaap graag en ikword moeilijk wakker.

Wat is jouw slechtsteprofessionele ervaring?Ik heb ooit iemand moetenontslaan en dat deed echt pijn.

Hoe reis jij?Ik bestel een ticket & pak deLonely Planet in. Ik slaap nooitin hotels, dus die reserveer ikniet. …. Een huurauto natuurlijkwel!

Doe je soms een terrasje?Wanneer de zon schijnt, laat ikme altijd verleiden.

Ben je een ijdel man?Niet echt… of toch wel eenbeetje. Ik wil er altijd goeduitzien.

Heb je een levensmotto?Het glas is halfvol.

Hoe weet je de tijd te dodentijdens een long haul vlucht?Slapen en slapen.

Lees je dag- of weekbladen?Kranten weinig, een Humo durfik al wel eens kopen.

Welke bestemmingen kunnenjou niet verleiden?Cultuurreizen boeien mij minder.Ik heb liever actie en wandel-mogelijkheden. Ik moet op eigenhoutje ‘dingen’ kunnen doen.

Kun je raad aanvaarden?Absoluut… ik vraag er soms zelfnaar.

Bezit je sterke zenuwen?Tot voor kort dacht ik van wel,maar sinds mijn derde benjisprong in Frankrijk ben ikbeginnen twijfelen. Bij mijnvrienden verliep alles vlot, bij mijeerder klungelig.

Heb je nog iets van jouwjeugdidealen overgehouden?Ik amuseer mij nog altijd en bennooit te serieus.

Wat doe je als je de Lotto wint?Britta Baeke mee op reis vragennatuurlijk…(lacht) Ik geef eengroot feest. Iedereen is welkom.

Hoe belangrijk is jouwcarrière?Belangrijk, maar andere dingenzijn belangrijker: mijn vrienden,de gezondheid, de vakantie, defamilie.

Geloof je in paranormalekrachten?Toch wel een klein beetje.

Heb je last van de ouderdom?30 worden, vond ik maar niks. Ikben blij dat ik nu net 31 ben.

Welke ervaring zou je nooitwillen gemist hebben?Die acht maanden tijdensdewelke ik met de rugzakdoorheen Zuid-Oost Azië hebgetrokken.

Wie is jouw idool?Michael Jackson was dat 20 jaargeleden. Vandaag: iedereen diezijn dromen achterna gaat.

Welke souvenirs breng je meena een reis?Bankbiljetten.

Ben je een competitief iemand?Ik ben bijzonder competitief. Ikwil altijd winnen.

Welke sporten zijn de jouwe?Minivoetbal en atletiek.

En doping?De nodige pintjes tijdens dederde helft.

Ben je een jaloerse kerel?Helemaal niet. Ik kijk alleennaar mezelf.

Welk talent bezit je niet, maarzou je toch graag beheersen?Zingen. En ik zou ook graag eenMarco Van Basten willen zijn.

Ben je snel kwaad?Ik word nooit echt kwaad, maarik erger me wel aan het verkeerin het centrum van Brussel.Vooral als er “geritst” moetworden.

Wat is jouw mooistevakantieherinnering?Een vakantie met mijn vriendinen de hele Italiaanse familie inhet grootouderlijk huis in DeMarken (Le Marche), vlakbijSan Marino.

Jouw gastronomischegeneugten?Ik ben een fijnproever. Ik eetgraag en hou van een goed glaswijn.

Wat is jouw levensmotto?Impossible is nothing. Alles ismogelijk.

Hoe oud zou je willen worden?Ik wil de 80 halen als ik in eengoede vorm blijf en dus kanblijven genieten. (Lachend) Eenfysiek van 40 dus… “en eenlibido van 20”, laat Yorick zichontvallen.

Heb je ooit gevochten?Ja… ik had twee broers thuisen dat verliep niet altijdfeilloos.

Wat is jouw favoriete plek inhuis?De keuken. Ik kook graag.

Gebruik je een elektrischscheertoestel?Neen, scheren doe ik met dehand. Die bakkebaardenperfect bijwerken, da’smoeilijk met een elektrischapparaat.

Heb je een ochtendritueel?Koffie is noodzakelijk om dedag goed te beginnen.

Geloof je in geluksbrengers?Mijn moeder is van Poolseafkomst, een heel gelovigvolk, en ik heb Italiaansbloed. Een amuletje zit welaltijd in mijn portefeuille.

Geef je geld aan bedelaars?Ja, zeker als er een muziekjebij is.

Wat is jouw grootste angst?Doodgaan, afzien en nietweten wat er gaat gebeuren.

Welke reissouvenirs bewaarje?Ik koop overal wijn enbewaar de tickets van musea.

Wie was jouw idool alskind?Marco Van Basten.

OlivierGiacominiGeboortedatum29 mei 1980

StudiesIn tegenstelling tot beidecollega’s heb ik weltoerisme gestudeerd.

TalenkennisNederlands, Frans,Italiaans, Duits en Engels.

Steekkaart Steekkaart

Page 22: April 2009

22 Travelexpress 260

TO

“Processies door de Ethiopische hooglanden”aangeboden: aandacht voor eeuwenoude kloosters,rotskerken en grafmonumenten. Kers op de taart ishet bijwonen van de belangrijkste religieuzefeesten.In Europa worden vier van de negen Azoren-eilanden ontdekt. Op Terceira wordt alweer eenUnesco werelderfgoedsite bezocht. Een themareisrichting Zwitserland legt de nadruk op de museaen architectuur van Zürich, Luzern en Bern. OokVilnius en Rome hebben recht op een themareis,respectievelijk vijf en tien dagen lang!

JetairCollega Jetair organiseert een groepsreis naar

Ethiopië, ter vervanging van de individuelereisformule in internationaal gezelschap. Allehoogtepunten van het noordelijke en meesttoegankelijke deel van het land worden aangedaan.Verwacht je aan kloosters, kastelen en kerken,temidden een indrukwekkende natuur. Een rondreis“Classical Mexico” kan verlengd worden met eenstrandverblijf in Cancun. Dezelfde combinatie vancultuur en ontspanning vinden we terug in hetChina-aanbod. Een bezoek aan een metropool alsShanghai of Beijing loopt dan naadloos over in eenstrandverblijf op Hainan, het “Hawaï van China”Nieuw bij Jetair is Taiwan, Ihla Formosa of“prachtig eiland”. Uit de nieuwe reisbestemmingenpikken we nog een driedaags verblijf bij de Huron-Wendat indianen in Canada en de nieuwecombinatiemogelijkheden in USA: New York kanmet Chicago, Philadelphia, Washington of Boston.Uitblazen kan dan op de Bahama’s. Réunion is ookeen eiland en wel een dat barst van de creoolsecultuur, te boeken als rondreis met een huurwagenof vanuit een verblijfshotel. Met “Op zoek naar deIndri Indri” gaat Jetair 11 dagen lang op zoek naarde grootste nog levende halfaap op Madagascar.Voor Zuid-Afrika verwacht de TO groeiendeinteresse en speelt daarop in met twee nieuwegroepsreizen. Naar eigen zeggen uniek op deBelgische markt is de rondreis per huurwagen inNamibië.Iets dichter bij huis mag Egypte natuurlijk nietontbreken in het culturele aanbod. Na een grondigeverkenning van Caïro volgt een achtdaagseNijlcruise met begeleide bezoeken aan o.m. Luxor,Karnak en Aswan. Lokale Franstalige begeleiding

Ook in tijden van crisiswillen veel reizigers op

hun vakantie nog steedsmeer dan alleen zon, zeeen strand. Verschillendevan onze TO’s blijven devakantieganger dan ookde nodige portie cultuur

op reis aanbieden. Eenoverzicht.

Cultuur in tijden van crisisVTB

Toen VTB in 1923 zijn eerste meerdaagse reisorganiseerde ging het richting Luxemburg. Ruim85 oud geldt VTB als oudste reismerk van het landen beperkt het zijn reizen met culturele inslag allang niet meer tot de nabije buurlanden. Alle VTBreizen worden in drie categoriëen ingedeeld:Klassiek, Authentiek of Thema. Klassiek brengteen mix van bekende culturele hoogtepunten entoeristische plekken, Authentiek legt de focus opbepaalde aspecten van de cultuur en Thema werktrond één bepaald aspect van de bestemming. De TOwerkt onder het motto “geen verrassingen terplaatse” wat maakt dat in de brochureprijzen allesinbegrepen is, van voorreisvergadering tot eenreisgids van een gerenommeerd merk toe. Nieuwvoor dit jaar is Madagascar met een 18-daagserondreis “speeltuin van de lemuren”. Even nieuw énzeldzaam in de Belgische reiswereld is Taiwan dateeuwenoude tradities van de oorspronkelijkebevolking combineert met moderne hoogbouw enschitterende natuurpracht. Hoogtepunt wordt deovernachting in een boeddhistisch klooster.Suriname en de Guyana’s zijn al even ongewoon,alweer een 18-daagse. In Peru werd het pro-gramma van de rondreis herwerkt. De 22-daagsebezoekt de minder gekende archeologische sitesvan Sechin en Chanquillo. Tijdens de reis komenliefst 7 Unesco werelderfgoedsites aan bod. InNoord-India worden diverse themareizentoegevoegd en in Libië worden tijdens eentiendaagse archeologische hoogtepuntenaaneengerijgd.In Egypte is er behalve voor de Egyptische ookaandacht voor de Grieks-Romeinse cultuur en inEthiopië wordt een 16 daagse themareis

Bestseller voor de zomer bijBest Tours is de rondreisin Indonesië

Prachtige sites als Petra inJordanië blijven lokken, aldus7Plus

Vernieuwing bijThomas Cook:

familierondreizenin Kenia

Bij Escapeblijft o.m. de

16-daagseRajasthan

rondreis hetgoed doen

op deze 15-daagsecombinatiereis. De rondreis inMarokko duurt eveneens 15dagen. Hoogtepunten alsMarrakech, Fez en Casablancaworden aangevuld met dearcheologische site vanVolubilis. Israel kreeg een eigenbrochure “Israel special” metnieuwe fly &drive program-ma’s.

EscapeDe Brugse TO werkt rond tweesleutelwoorden: cultuur encomfort. Die twee c’s vinden weterug in de begeleide rondreizen

Travelexpress 260 27

>

op berekend. Niet alleen ligt daar ‘s ochtendssamen met een flesje mineraalwater ook alde krant op de achterbank, maar beschikkenvele hotels over kamers voor die chauffeurs.Die chauffeurs zijn niet alleen aangewezenvanwege soms onvoorstelbaar krankzinnigeverkeerstoestanden- en regels, maar ookomdat de toerist verkeersborden teverwerken krijgt die voor hem gewoononleesbaar zijn.

“holiday autos biedt de Belg nog altijd delaagste prijswaarborg op de Belgische markten de Nederlander op de Nederlandse markt”,zegt Yorick. “De prijs in België en Nederlandkan inderdaad soms minimaal verschillenomdat er bij onze Noorderburen meersuppliers op de markt zijn”. Zo is er ook eenverschil tussen Vlaanderen en Wallonië &Brussel, al zij het niet in prijzen uiteraard.holiday autos scoort namelijk meer omzet inVlaanderen, maar heeft een sterkeremachtspositie in het zuidelijk landsdeel en dehoofdstad. Benoit concentreert zich sindskort ook intensief op het GroothertogdomLuxemburg: “Daar zit een groot potentieel,hoewel de lokale reisadviseurs veel werkenmet Duitse verhuurders, zoals onze Duitsecollega’s van holiday autos” aldus Benoit.

Eén kilometer per 10 euroen all-insurance“Onze kracht”, onderstrepen de driemusketiers, “bestaat uit de talloze voordelenin ons aanbod. Wij hanteren correcte enoverzichtelijke prijzen, een all-insurance, demeest recente wagens, ons hoofdkantoor isgoed gelegen en wij bieden hoge commissies(vanaf 15%) en heel veel service. Door onzevele en geregelde contacten met dereisadviseurs kennen we ook de wensen enverlangens van de klant en kunnen wijdaarop onmiddellijk inspelen. Dereisbemiddelaar ontvangt volledigeinformatie. We overstelpen hem niet metpapier, maar bieden hem wel een voldoendedoeltreffende documentatie aan”.“Bovendien kunnen reisbureaus onbeperktgenieten van ons spaar & beloningssysteem”,aldus Olivier. “Dat systeem beloont niet perboeking, zoals bij de concurrentie, maarlevert 1 kilometer op per 10 euro. Deverdiende kilometers kunnen omgeruildworden in cadeaus en gelden levenslang, ookwanneer iemand van reiskantoor zouveranderen. Naast het spaarsysteem is erook de jaarlijkse incentive-reis waarop debest boekende reiskantoren en dereiskantoren met de meeste progressie inboekingen worden uitgenodigd. (zie kader).

Mensen passeren soms echter niet via eenreisagent maar denken dat ze via eigenspeurtocht op intenet beter af zullen zijn.“Maar dan komen ze bedrogen uit”, aldusYorick: “ ofwel zijn internetaanbiedingenonvollediger in dekking, ofwel kosten zegewoon veel meer. Het moet de klantduidelijk worden gemaakt datinternetaanbiedingen alleen maar ‘goedkoperLIJKEN”’. Zo moet je zorgvuldig natrekken

hoe volledig een aanbod is. Betreft hetbijvoorbeeld een onbeperkt kilometeraanbod?Bij ons wel. Zijn alle extra’s inbegrepen, vande overhandiging van de auto tot en metdiefstal-, schade- en ongevallenverzekering?Met onze all-insurance voor maar 3 Eurowel. Zijn het nieuwe of bijna nieuwevoertuigen, zonder mankementen? Bij onswel. Bovendien bezitten dieinternetverkopers niet over een callcenterzoals het onze of een noodnummer dat 24 op24 uur bereikbaar is. Meestal vermelden zijniet eens op welke service een klant kanrekenen en is er zelfs geen communicatiemogelijk”. “holiday autos verrast de klantalleen op een aangename wijze”, lachtYorick. “De plaatselijke suppliers proberenwel eens iets extra voor te stellen, maar wijraden de reisbemiddelaars uitdrukkelijk aande klant terdege te informeren”, aldus desales manager. “En wij maken het de klant(en de supplier) ook duidelijk op onzedocumenten, zowel in onze landstalen als inhet Engels: er mogen geen onnodige ofongevraagde extra’s worden aangerekend”.

“Ook onze vrijwel alles dekkende verzekering(zonder franchise) die de klant tegen slechts3 Euro per dag kan afsluiten, is heelduidelijk. Ruim 80 tot 90% van onzehuurders kiezen er dan ook voor. Snel nogeen verzekering ter plaatse bij de localedealer afsluiten, zal voor de klant steedsduurder uitvallen. “Wel moet het reisbureau

de klant informeren dat deze all-insuranceenkel voor de wagen en inzittenden geldt endus geen reisbijstands- of bagageverzekeringis. Achteloze klanten die tijdens een ‘pitstop’laptops of bagage in de auto laten, zijnhiervoor dus niet gedekt. Logisch voor ons,maar niet altijd voor de occasionelevakantieganger.” aldus Yorick.

Cabrio met gesloten dakDe vakantieganger hoort vanzelfsprekend alseen goede huisvader over de huurwagen tewaken. Dronkenschap en snelheidsboetes zijndan ook altijd voor eigen rekening, “Aan dediefstalverzekering van het voertuig zijnnatuurlijk ook de normaal gangbare clausulesgekoppeld. Een voertuig moet bijvoorbeeldsteeds goed worden afgesloten, ook eencabrio”. Het is dus aangewezen bij elke stophet dak te laten dichtplooien. “Hetbelangrijkste beginsel bij diefstal is”, meentBenoit, “dat je zeker altijd de sleutels van hetgestolen huurvoertuig nog in eigen handenmoet hebben”.Diefstal moet uiteraard worden aangegeven.“De klant moet niets betalen mitst hij onze all-insurance heeft genomen, maar moet wel delokale agent verwittigen. Diens coördinatenprijken doorgaans op de autosleutel. Dehuurder beschikt eveneens over hetnoodnummer van holiday autos en meldt defeiten ook best aan de reisbemiddelaar. Deklant staat nooit alleen en alles wordt hem in

Incentive reisvoor reisagenten:holiday autosgoes China!Vorig jaar lanceerde holiday autos voorhet eerst een incentive-reis om dehardstwerkende reisagenten voor hunboekingen te bedanken. Dereiskantoren die de meeste boekingenkonden voorleggen of het meestevooruitgang in het aantal boekingenvertoonden, werden uitgenodigd op eenspectaculaire vijfdaagse trip naarLapland. De actieve reis werd positiefonthaald en een vervolg op hetinitiatief kon dan ook niet uitblijven.Eind november trekt holiday autosdaarom opnieuw met de bestscorendereisagenten (van dit jaar weliswaar) opeen spectaculaire trip. De reis gaat ditkeer naar het Verre Oosten,meerbepaald naar China. Op hetprogramma ondermeer een hele reeksoriginele activiteiten in Shanghai(“Parel van het Verre Oosten”) enBejing. En uiteraard zorgen Yorick,Olivier en Benoit voor een aangepastebegeleiding in typische holiday autos-sfeer. Reisagenten die dit niet willenmissen, mogen dus beginnen boeken!

Page 23: April 2009

Coverstory

26 Travelexpress 260

Drie musketiersvoor Koning Service

holiday autos

De jonge leeftijd van het trio valt onmiddellijk op.De gemiddelde leeftijd ligt op 28. Maar dat dit geennadeel hoeft te zijn, maken ze zelf al snel duidelijk.“Een jong team waarborgt dynamisme” zegtYorick. “Bovendien hebben wij het geluk om onswaar te kunnen maken binnen een hechte ploegwaarin we allen dezelfde interesses koesteren. Decombinatie van gedrevenheid en kennis van hetproduct met de nodige portie levensgenot is immersbij alle 15 holiday autos-medewerkers terug tevinden” Olivier treedt Yorick snel bij: “Overalkomen wij ook als een echt team over. Op dediverse beurzen zijn we meestal met 2 of 3aanwezig en zijn we dus zowieso enthousiastervertegenwoordigd dan anderen”.

Verantwoordelijkheiden concurrentieHet jonge team heeft een grote verantwoordelijk-heid. “Wij zijn vandaag de grootste autoverhuur-broker in het land en tellen ook de meeste klanten.Onze belangrijkste zorg is dus geen klanten teverliezen. Wij focussen echter niet alleen op dereisbureaus die reeds bij ons boeken maar proberenook steeds nieuwe klanten te werven. Zo zijn erbijvoorbeeld samenwerkingsverbanden die nog nietmet ons werken, maar waar we regelmatig meepraten om de mogelijkheden af te tasten”.Maar de concurrentie komt niet alleen van andereautoverhuurbrokers. “Touroperators zijn eigenlijkonze belangrijkste concurrenten”. holiday autoswerkt voornamelijk via de reisbemiddelaar en wijmaken kantoren graag duidelijk dat ze met onsbeter af zijn. Want niet alleen betalen wij beterecommissies; bovendien is onze verzekering 100%volledig, zoals de naam ‘all-insurance’ toelicht. Datis bij de touroperators zelden het geval. Hierdoorvallen hun totaalbedragen in vele gevallen een pakduurder uit voor de klant, terwijl ook decommissies ten gunste van de reisadviseurs veellager liggen”.

Nog steeds op “plus”Prijzen en commissies worden steeds belangrijkerin tijden van crisis. Wij voelen dat de crisis heerst,geeft Yorick toe, “maar holiday autos zit nog altijdop een “plus”. De mensen blijven immers vakantiesboeken. Ze reizen momenteel wel misschien maaréénmaal in de plaats van twee of drie trips tebestellen. Extra’s als citytryips zijn duidelijkweggedeemsterd. Het is echter ook crisis voor dereisbemiddelaar en daarom proberen wij hem ervante overtuigen om de klant voor die ene grotevakantie ook altijd een huurauto voor te stellen”.Dat de crisis het grootst is in het segment van debusiness travellers is algemeen geweten. “Maar datis een markt die we eigenlijk minder aanboren”licht het trio toe. “Wij bezitten namelijk geen eigenauto’s, zoals Hertz, Avis en anderen, waar de

zakenklant direct met zijn speciefieke wensen in hetcomputersysteem wordt opgenomen. Toch zoudenbedrijven flink kunnen besparen door met ons tewerken. Want ook zij beginnen meer en meer naar dekostprijs te kijken en met onze all-inclusive zijn allekosten ook voor hen inbegrepen.“Het feit is wel dat businessklanten vaak een specifiekmerk van auto prefereren”, aldus Benoit. “Wijverhuren normaal echter per categorie en niet permerk. Het aanbod is afhankelijk van onze lokaledealers. Uiteraard kan de klant ter plaatse wel eenbepaald model kiezen als die daar op dat momentbeschikbaar is”.Het aanbod verschilt minimaal per regio. “Vooralpopulaire wagentypes in de compact en economyklasse, zoals de Ford Focus en de Opel Astra, verhurenoveral goed. In de Verenigde Staten verhuren wemisschien wel iets meer terreinwagens en cabrio’s.Een open dak doet het ook in zuidelijk Europa beteren ook monovolumes genieten een bijzondereaantrekkingskracht. Toch vraagt de klant nietspecifiek naar echt ruime wagens omdat de huurmeestal pas op het vliegveld begint. Bagageruimte isdan alleen vereist voor de rit van de luchthaven naarhet hotel en in de Astra of Focus kunnen vier pax ookgemakkelijk plaats nemen”Specialere wagens en exclusievere modellen kunnenbij holiday autos gereserveerd worden maar de vraagdaarnaar is beperkt. “In Nice, en als ik me niet vergisook in Genève, hebben we wel al Ferrari’sbeschikbaar gesteld, weet Olivier, “maar die deden hetqua verhuur niet zo best. Zware BMW’s enMercedessen lopen daarentegen wel goed”. Klantenmet bijzondere wensen kunnen die trouwens altijduiten via hun reisbemiddelaar. “Voor ons betekent hetwel extra speurwerk, natuurlijk, maar klant is koningdus gaan we met veel plezier op zoek”.holiday autos biedt ook ‘groene’ auto’s aan, dezogenaamde hybride karretjes. “Ik zou het wel eenswillen uitproberen”, zegt Olivier, “maar veel klantenschuwen dit nog. Wellicht vrezen zij voor onvoldoendetankmogelijkheden op hun vakantiebestemming”.Voor mobilhomes, motoren en brommers is de klant bijholiday autos aan het verkeerde adres. “Wij blijven bijonze leest”, onderstreept Yorick, alleen ‘holiday’auto’s.

Auto’s met chauffeurin China en Indiaholiday autos verhuurt wereldwijd in zo’n negentiglanden. De huurvoorwaarden kunnen lokaalverschillen. Albanië vraagt bijvoorbeeld een specialeverzekering. Op de meeste locaties is er eenminimumleeftijd van kracht en moet men al één jaarrijervaring hebben. In China mag je zelf pas rijden alsje een auto in het land zelf koopt en over een Chineesrijbewijs beschikt. Daarom verhuurt holiday auto’szowel in China als in India alleen auto’s met chauf-feur. In India is men hiervoor overigens zeer behoorlijk

“Eén voor allen, allenvoor één” was de

strijdkreet van delegendarische driemusketiers. Benoit

Mahiat (sales Wallonië,Brussel & Luxemburg),Olivier Giacomini (salesVlaanderen) en YorickAmerlynck (sales man-

ager Benelux) vertolkenhun rol bij holiday autos.

Zij voegden aan destrijdkreet nog wel een

belangrijk slotwoord toe:‘service’. Een uitgebreid

gesprek met hetdynamisch sales-trio van

de autobroker.

Travelexpress 260 23

met ervaren reisleiders en meertalige lokalegidsen en in het aanbod naar de individuelereiziger die voor een à la carte reis opteert .InAzië blijft de India/Nepal combinatiereis ende 16-daagse Rajasthan rondreis het erg goeddoen. Tijdens de twaalfdaagse “Passage toIndia” overnacht je steeds in de meestluxueuze Heritage hotels.Syrië en Jordanië zijn heel erg in trek enkrijgen gezelschap van Oman waarbij het“Oman en omgeving”programma een mooiemix van cultuur en strand biedt. Jordaniëwordt deze zomer zowel als begeleide alsindividuele reis (met privé chauffeur)aangeboden. In Egypte behoudt Escape al zijnvertrouwde programma’s met de “Queen ofEscape”. Binnen Europa wordt er ookgevaren. De brochure Escapades: Trains &Ships laat kiezen uit riviercruises op Volga,Neva, Donau, Elbe en Dniepr. Cultural Tours& Trips legt nog steeds het accent op decentraal Europese steden die in groep ofindividueel kunnen bezocht worden. Ruslandwordt uitgebreid met het “Gouden Ring”programma, een achtdaagse cultuurreis involpension. Het “Sibelius”programma is eendriestedentrip met Moskou, Sint-Petersburgen Helsinki.In de eerste volledige Spanje brochure vanEscape ligt het accent op cultuur engastronomie, met overnachtingen inparadores.

Arthema en Secretsof the Desert

Arthema werpt zich nu al zeven jaar op alsspecialist van cultureel geïnspireerde reizen.Benoit Hodeige (Arthema) en Britta Campe(Secrets of the Desert) focussen in de vierbrochures van de groep voornamelijk opEgypte, Jordanië, Syrië, Oman en de VAE,maar ook Marokko, Algerije, Libië, Turkije,Indië, Oezbekistan, Armenie, Libanon,Ethiopië, Senegal, Mali, Namibië en Tunesiëzijn mogelijk, wat het totaal op 84 cultureletrips brengt. Benoit gaat er prat op dat elkpersoneelslid zich intensief specialiseerde ineen specifieke bestemming en dat hetklaarstaat om alle vragen van reisbureau’sdeskundig te beantwoorden. Brittabenadrukt in dat verband het belang vangoede communicatie tussen klant enreisagent. Een reisagent die veel vragen steltkan beter inspelen op de reiswens van deklant wat resulteert in een reis op maat dieelke betrokken partij voldoening schenkt.

Thomas Cook enPegase

De crisis blijkt weinig impact te hebben op deboekingen van culturele reizen bij ThomasCook vliegvakanties. De rondreizen in Turkijeen Mexico doen het bijzonder goed, descherpe prijzen en de gunstige vluchtenrichting Mexico, met het Franse XL Airwayszijn daar niet vreemd aan. Nieuw voor 2009is Jordanië en de grote TO eist meteen hetmarktleiderschap op. In het aanbod eenaantal rondreizen maar ook een combi-vakantie met de Dode Zee. Een anderevernieuwing zijn de familierondreizen in

Turkije, Tunesië, Marokko en Kenia.Thomas Cook Discover en Discover Europabiedt meer dan 30 gegarandeerde afreizenmet begeleiding in de eigen landstaal in bijnaal le werelddelen. In Thailand bereist de TOde klassieke hoogtepuntenroute maar voegtdaar de Midden Mekong aan toe met eenbezoek aan een lokale boerenfamilie. InRusland krijgt de “Gouden Ring” verdiendeaandacht. In Ethiopië verweeft Manu Donckcultuur en natuur met elkaar, met veelaandacht voor de kwaliteit van de hotels,niet altijd een sinecure!Costa Rica, Nicaragua, Zuid-Afrika en heteerder aangehaalde Thailand scoren erggoed.Pegase biedt c ultuur met een exclusief tintjeen in Zuid-Afrika betekent dat eenaangepaste routing, reisritme en specialeuitstappen met bijhorende accommodatie.Een 8-daagse rondreis door Jordanië metwagen en privé-chauffeur, van noord naarzuid verenigt Amman met Petra en WadiRum. Verder noteren we drie nieuweverblijfshotels in het historischestadscentrum van Dubrovnik en een nieuwedagexcursie vanuit Marrakech naar dewonderbaarlijke Kasbah du Toubkal, eenonderdompeling in de authentiekeberbercultuur. Nog steeds in trek is “cruisenin stijl” op de Egyptische Nijl met deMövenpick Royal Lilly. Wie wil kancombineren met een hotelverblijf in Luxor ofAswan.Thomas Cook Citytrips biedt de klant de

mogelijkheid de verschillende steden ook opee n originele manier te ontdekken: met eenamfibievoertuig door Londen, op een motormet een zijspan op stap in Lissabon, of eenondergrondse stadswandeling in Rome.Deze zomer wordt er afgeklokt op 50bestemmingen met telkens een heel aantalexcursies.

Best Tours en Iva OaBest Tours organiseert rondreizen in een 25-tal landen in Azië, Latijns-Amerika, ZuidelijkAfrika en Oceanië. In de Classic Collectionvinden we rondreizen waarvoor de meestebezoeken en maaltijden in half pensioninbegrepen zijn. Bestseller voor de zomer isde rondreis in Indonesië die Java en Baliaandoet en kan uitgebreid worden metSulawesi en Lombok. Een eigen Tour-repbegeleidt en er wordt zowel geslapen inluxueuze 5-sterren hotels als in uniekelodges. Voor het komende zomerseizoenbrengt Best Tours regelmatig promoties uiten verminderde het de prijzen voorrondreizen in Vietnam en China.In zijn nieuwste brochure stelt de specialistin verre reizen het beste van Australië enNieuw-Zeeland voor. Zeven modules kunnengecombineerd worden wat de reiziger toelaatzelf ritme en intensiteit van de trip tebepalen.Bij Iva Oa zijn de koplopers nog steedsThailand, Vietnam, China en Peru.In denieuwe brochure die geldig is tot maart2010 pakt Frank Bosteels uit met nieuwerondreizen in Indonesië en een unieke combi-reis in Laos, Cambodja en Noord-Thailand. Dereiziger verplaatst zich op een olifant, per

kano, met de mountainbike, ja komt zelfs ineen luchtballon terecht in Angkor. InIndonesië wordt er overnacht in schitterendeJavaanse landhuizen en Balinese villa’s metprivé zwembad. De dodencultuur van TanjaToraja op Sulawesi met zijn typischeceremonies is een beklijvende ervaring.

7PlusDe ze niche TO, opgericht in 1995, richt zichvolledig op cultuurreizen en heeft dan ookeen erg mooi aanbod. Er wordt uitsluitendgevlogen met lijnvluchten en eens ter plaatsekomen de locale medewerkers in actie.Verspreid over zes brochures komen ruim 20bestemmingen aan bod. Egypte dat een eigenbrochure heeft, doet het bijzonder goed.Cruises op de Nijl en het Nassermeer wordengecombineerd met Caïro. Voor de repeaters,en dat zijn er nogal wat, wordt daar ook nogde Sinaï, Alexandrië en Ismaelia aantoegevoegd. In het Nabije Oosten staatJordanië genoteerd met stip. Prachtige sitesals Petra en Jerash en uitstekende hotelsblijven lokken. In Marokko zijn het vooral decircuits die vlot verkopen. Je hebt dan ook dekeuze uit vier: van acht tot 15 dagen.Zonder afbreuk te doen aan de BaltischeStaten, Polen en Oekraïne blijft Rusland detopper in de Europabrochure. Moskou enSint-Petersburg blijven magneten vanformaat. Een exclusieve Alexander Nevskicruise brengt de schat aan cultuur-geschiedenis des te comfortabeler tot bij dereiziger. China is ondertussen helemaal terugna alle drukte en het land blijft verbazen.7Plus covert het dan ook van Beijing totShanghai en Shangri-La. Vanuit Bangkokworden landen als Vietnam, Cambodja enLaos bereisd.In Centraal-Amerika ligt Guatemala wat inde schaduw van Mexico. Beide landen bieden nochtans een even uniek gamma aancultuur, nog opgewaardeerd door deindrukwekkende natuur. Bovenaan prijktPeru, het rijk der Inca’s met een goeduitgebalanceerde twaalfdaagse rondreis.Extensies naar het ondergewaardeerdeBolivia en het Amazonewoud kunneneveneens.

TranseuropeNathalie Gouweloose bevestigt de focus vanTranseurope op kunst en cultuur.De TO vindthet terecht belangrijk om toegangsticketsvoor tentoonstellingen allerhande te kunnenboeken nog voor het vertrek van de klant,uiteraard steeds in combinatie met een hoteluit hun aanbod. Transeurope is een van deofficiële partners van het kunstprojectBeaufort03 aan de Belgische kunst enorganiseert begin april een studiereis.Er iseveneens een studiereis gepland naar Bonnom de expo Modigliani te bezoeken.Verderstaan er concrete aanbiedingen online voorde tentoonstelling Andy Warhol enKandinsky (beiden in Parijs) en voorLille3000 dat aandacht schenkt aan hetEuropa na de val van de Berlijnse Muur.

J.Van Cutsem

Page 24: April 2009

Business

Travelexpress 260 25

Hoewel de naam Rio Tinto sommigen niet echt bekend in de oren zalklinken, is de multinational één van de cruciale spelers op de ruwediamantmarkt. De ogen van vele vrouwen zullen ongetwijfeld schitterenbij het aanschouwen van de roze, champagne of cognac-kleurigediamanten die uit een van de Rio Tinto mijnen worden opgediept.

travel policy’. Elke trip wordt vooraf goeddoorgelicht. De ‘standing’ van het bedrijfwordt bij dit alles in acht genomen.“Comfortabel reizen hoort daar zeker bij,hoewel ook onze sector de crisis voelt”.Karen beheert eveneens het travel budget.“Dat verloopt zelfs in barre tijden nog soepel,zegt ze: het budget komt tot stand op basisvan de feedback van dedepartementshoofden. Vereist dekostencontrole besparingen, dan sta ik invoor de aanpassingen. Het is evident dat dehuidige recessie ook op dit vlak maatregelenvereist. Wie per jaar vijf trips naar Mumbaiplant zal alvast moeten uitkienen of vierreizen niet volstaan”. “Positief is ook datsommige airlines corporate miles savingprogramma’s aanbieden, dat is zeker eenstap in de goede richting”.

Kostenbewust,maar ook veilig encomfortabel reizenRio Tinto Global Procurement voorziet in eenlijst met hotels waarmee globaal werdonderhandeld. Karen: “lokaal hebben wij dieshortlist zelfs iets strikter gemaakt. Onzereizigers mogen niet kiezen in welk hotel zijde nacht zullen doorbrengen, maar zijovernachten steeds in zeer comfortabelehotels. Iedereen vliegt in business, van zodrade vlucht langer duurt dan 4 uur”.“Rio Tinto verwacht wel dat reizigers op eenefficiënte wijze hun trip plannen, enbedachtzaam met travel expenses omgaan”,aldus Karen.Karens primaire objectief is een goedevenwicht te beogen tussen reizigerscomfort,kostencontrole, en respect voor corporateprocedures: “Indien een reiziger een voorkeurvoor een bepaalde routing of carrier uit, zalik daar potentieel wel rekening mee houden,maar zal die preferentie vooraf wordengetoetst aan een objectieve check; indien ereen preferred carrier is op de route (voor deroutings Mumbai en New York bijvoorbeeldhebben we een overeenkomst), of indien ereen goedkoper en gelijkaardig alternatief is,dan zal ik negatief advies verstrekken overde persoonlijke preferentie. Soms is het eenuitdaging om het pleit te winnen”.

Karen is eveneens verantwoordelijk voor‘relocation trips’ en ‘home leave trips’.Frequente bestemmingen vanuit Antwerpen

zijn Mumbai, Perth, Londen, New York enYellowknife (Diavik mijn in NorthwestTerritories). Las Vegas lokt dan weer meteen jaarlijkse trade show, terwijl businessgerelateerde conferenties herhaaldelijkwisselen van bestemming.

Behalve voor het travelgebeuren is Karenook bevoegd voor de organisatie vancorporate en customer events, gaande vaneen staff party, briefings, en customerdiners, tot een sporadische buitenlandsetrip met klanten.

Naast het waardevolle karakter van dediamant als produkt, draagt Rio Tinto ookandere waarden hoog in het vaandel,zoals ‘corporate social responsibility’. RioTinto waakt er over dat aan allewettelijke bepalingen wordt voldaan enlegt de ethische lat hoog.Respect voor het milieu en een duurzameontwikkeling horen daarbij: “Onshandelsbeleid is transparant en deherkomst van onze diamanten ismakkelijk traceerbaar. Met het ‘Mine oforigin’ wordt bijvoorbeeld een onderscheidgemaakt tussen de 3 actievediamantontginningen.”De lokale bevolking geniet overal terwereld eveneens van de aanwezigheid vanRio Tinto. In Australië werden initiatievengenomen ten gunste van de beschermingvan de Aboriginals en hun tradities, inAfrika werden aids-programma’suitgestippeld. Sportactviteiten, lokaalonderwijs en gezondheidsprogramma’sworden ondersteund.

Karen reisde de voorbije 20 jaar op eigenhoutje de wereld rond, veelal alsbackpacker, maar professioneel reist zeenkel in gedachten. Dat vindt ze zelf weljammer. Zij is pas sinds één jaar Traveland event coördinator, voordien was zegedurende 3 jaar PA van het SeniorManagement binnen Rio Tinto Diamonds.Voor die tijd was ze 6 jaar aan de slag bijUNICEF België, en daarvoor 4 jaar bijSheraton in Brussel. Haar oorspronkelijkeopleiding is al even verrassend als deschittering van een diamant, Karenstudeerde namelijk af als… Japanologe.W.V.

Japanologe waakt overbusiness travellers vanRio Tinto

De geschiedenis van de groep vangt aan bij degelijknamige rivier die bij Huelva in de Golfvan Cádiz ontspringt. Britten namen er dekopermijnbouw in handen, die millenniavoordien al was aangevat door de Feniciërs.Rio Tinto delft echter niet alleen naardiamanten. Het is een Brits-Australischemijnbouwgroep die ook goud, ijzer, koper,steenkool, uranium en andere mineralen,zoals borax en talk opdiept. Tientallen mijnenzijn wereldwijd in gebruik, waarvan dekoudste wellicht de diamantmijn van Diavikis, in de Canadese Northwest Territories. Deoverige belangrijke diamantmijnen zijn Argyle(Australië) en Murowa in zuidelijk Zimbabwe.

De hoofdkantoren van Rio Tinto zijn gevestigdin Londen en Melbourne, het Sales andMarketing kantoor van de Diamonds BusinessUnit bevindt zich in Antwerpen. Van hieruitworden de ‘Select Diamantaires’, eenuitgelezen groepje exclusieve klanten,voorzien van ruwe diamanten. De Antwerpsevestiging telt een 80-tal medewerkers,waarvan er een 20-tal in meer of minderemate voor business redenen de wereldrondreist.

Op mijn vraag of er soms met diamantenwordt gereisd, wordt negatief geantwoord.“Dat is niet aan de orde”, onderstreept Travel& event coördinator Karen Kets. “Safety andsecurity staan hoog op de agenda. Daaromzorg ik er ook voor dat onze reizigers opminder veilige bestemmingen ofaankomsttijden worden opgewacht enbegeleid. Ik vraag dan ook bijvoorbeeld om bijde ‘pick up’ geen referentie te maken naarhet begrip ‘diamonds’, teneinde het discreet tehouden”. Safety valt ruim op te vatten. “Wiezich bijvoorbeeld onzeker voelt als hij ergenslinks moet rijden, zullen we zeer zeker eentaxi aanbevelen, en we raden mensen tenstelligste af om zelf achter het stuur plaats tenemen na een lange vlucht”. Karen staat invoor alle aspecten van het travelgebeuren;naast het organisatorische luik houdt zij ookeen oogje op vaccinaties, en zorgt zij voorvisa. Elke trip wordt telkenmale‘gemonitored’.

Karen behartigt enkel de business travels vancollega’s werkzaam in het Rio Tinto Salesand Marketing kantoor in de Antwerpsediamantwijk, maar boekingen worden welgemaakt in overeenstemming met de ‘global

24 Travelexpress 260

Andalusisch duo:Hotel Alfaros en HotelGuadalupe

Hotel

Hotel Guadalupe (Granada)Wereldwonder als buurDe reden voor veel toeristen om in die andere Andalusische mustsee, Granada, halt te houden is –vanzelf-sprekend- het Alhambra.Dit werelderfgoedcomplex strekt zich over als een langgerektmonument uit over de heuvels die boven de stad uittorenen. Enwie vanuit hotel Guadalupe dit Unesco-patrimonium wil bezoekenzit gebeiteld: dichter dan de eerste rij kan je inderdaad niet zitten!

Het hotel heeft afspraken met de parkeeruitbaters: je kan dehuurwagen op de parking tegenover het hotel voordeligstationeren (13,50 euro per dag), je staat op twee minuten aan deticketbalie voor het Alhambra –waardoor je (zeker in hettoeristisch hoogseizoen) van een goed bezoekuur verzekerd bent.Niets dan voordelen dus. Maar we zijn zeker niet de enigen diedergelijke pole position begeren. Hotel Guadalupe biedt, zekervoor groepen, tal van voordelen. In het restaurant is het immerdruk en aan de bar wordt ’s avonds druk nagekaart over watalweer een hoogtepunt in de Andalusiëreis is.Maar het ware uiteraard zonde om aan de stad zelf voorbij tegaan. Tegenover de ticketbalie van het Alhambra, dus echt vlakbijhet hotel, kan je tot ’s avonds laat op een stadsbus springen die jenaar downtown Granada brengt. De terminus van deze lijn bevindtzich op vlakbij de kathedraal annex Capilla Real waar we nietalleen stuitten op het graf van de Reyes Catolicos, maar ook opeen verbluffende verzameling Vlaamse primitieven. En evenzeerbinnen stapbereik ligt de erg Noord-Afrikaans/toeristischaandoende start van de Albaicin-wijk, ooit de woonplek vantalloze werknemers van de Moorse heersers van Granada.Maar terug naar onze uitvalsbasis: Hotel Guadalupe maakt, integenstelling tot de andere hotels nabij het Alhambra, geen deeluit van een keten. Dit onafhankelijke hotel telt 59 kamers,vernemen we bij navraag aan de receptie. ‘In het hoofdgebouwbeschikken we over 42 eerdere kleine kamers. Daarom hebben wesinds kort in een bijgebouw 17 nieuwe en grotere kamersingericht’. Daar worden wij ondergebracht, na opnieuw eenprofessionele check-in. De kamers zijn knus ingericht, met eenkleine maar praktische badkamer, flatscreen tv en bedden die nietgeschikt zijn voor grote mensen (1,80 meter). Aangezien het

Hotel Alfaros (Córdoba):Centraal en toch rustigNa enig zoekwerk parkeren we voldaan onze huurwagen op de opritvan de hotelparking. Da’s meteen al een eerste voordeel voor wieAndalucia op vier wielen verkent: in het bijwijlen autowerendecentrum van Cordoba biedt dit middenklassehotel meteen een uitwegvoor dit netelige probleem. In de ondergrondse parking (17,12 europer dag) staat je wagen veilig terwijl je rustig de stad kan verkennen.

Ook op dat vlak ligt deze vestiging van de Spaanse Macia-keten echtwel goed. Op twee minuutjes stappen ben je op de immer gezelligdrukke Plaza de la Corredera. De belangrijkste bezienswaardighedenvan Córdoba, met uiteraard de Mezquita op kop, liggen westelijker.Maar ook hier is de afstand prima te bemeesteren: via deverkeersvrije winkelwandelstraten sta je op maximum tien minuutjesvoor de hoofdattractie van de stad.Wandelen is hier geen corvee: het toeristisch relevante centrum vandeze Andalusische stad is vlak, doorspekt met heel gezellige plaza’swaar je kan verpozen of gewoon genieten van het voorjaarszonnetje.En die rust vind je ook terug in het hotel. Eenmaal voorbij de immerdrukke inkomhal (het hotel is erg in trek bij groepen die Andalusiëverkennen) en het grote restaurant biedt de patio rust na een drukkedag rondlopen. In het zwembad kan je de vermoeidheid van jeafzwemmen of gewoon genieten van de rust. Want alhoewel het hotelaan een drukke invalsstraat ligt, is van straatlawaai helemaal nietste merken.Een aantal van de 144 kamers kijken uit op deze rustgevende patio.Wij waren ondergebracht in een ruime kamer (met dito ruimebadkamer) die uitkeek over een aanpalende binnenkoer. Comfortabelebedden bezorgen je een aangename nachtrust –mits je de binnendeurafsluit om geroezemoes van andere gasten te temperen. En gesterktdoor een bijzonder uitgebreid ontbijtbuffet ben je helemaal in vorm omeen nieuwe verkenningsronde in Córdoba aan te vatten.Toch één bemerking: op onze vraag of hotel Alfaros op de hoogte wasdat er een journalist kwam, kregen we in Gent als antwoord: ‘Ja,maar ieder hotel gaat daar op een andere manier mee om’. In depraktijk betekent dat: in ruil voor onze voucher zijn we professioneelingecheckt en kregen we een elektronische kamersleutel, naderhandzijn we ook professioneel uitgecheckt. Alle informatie over het hotelhebben we met andere woorden zelf moeten ontdekken –een vreemde

Beide hotelszijn terug tevinden in de

citytrips-brochure

van ThomasCook.

publiek overwegendgefocust is op decultuurhistorische troevenvan Granada ben je hier,ondanks dunne muren,normaliter verzekerd vaneen degelijke nachtrust.

gang van zaken, vond ook deCEO van Thomas Cook.‘Centraal en toch rustig’, zoomschrijft de catalogus ditviersterren-logiesadres. Datstemt overeen met hetgeen wijervaren hebben. Thomas Cookis trouwens een van de weinigetouroperators die deze stad in

zijn citytrip-brochureaanbiedt.

Page 25: April 2009

Business

Travelexpress 260 25

Hoewel de naam Rio Tinto sommigen niet echt bekend in de oren zalklinken, is de multinational één van de cruciale spelers op de ruwediamantmarkt. De ogen van vele vrouwen zullen ongetwijfeld schitterenbij het aanschouwen van de roze, champagne of cognac-kleurigediamanten die uit een van de Rio Tinto mijnen worden opgediept.

travel policy’. Elke trip wordt vooraf goeddoorgelicht. De ‘standing’ van het bedrijfwordt bij dit alles in acht genomen.“Comfortabel reizen hoort daar zeker bij,hoewel ook onze sector de crisis voelt”.Karen beheert eveneens het travel budget.“Dat verloopt zelfs in barre tijden nog soepel,zegt ze: het budget komt tot stand op basisvan de feedback van dedepartementshoofden. Vereist dekostencontrole besparingen, dan sta ik invoor de aanpassingen. Het is evident dat dehuidige recessie ook op dit vlak maatregelenvereist. Wie per jaar vijf trips naar Mumbaiplant zal alvast moeten uitkienen of vierreizen niet volstaan”. “Positief is ook datsommige airlines corporate miles savingprogramma’s aanbieden, dat is zeker eenstap in de goede richting”.

Kostenbewust,maar ook veilig encomfortabel reizenRio Tinto Global Procurement voorziet in eenlijst met hotels waarmee globaal werdonderhandeld. Karen: “lokaal hebben wij dieshortlist zelfs iets strikter gemaakt. Onzereizigers mogen niet kiezen in welk hotel zijde nacht zullen doorbrengen, maar zijovernachten steeds in zeer comfortabelehotels. Iedereen vliegt in business, van zodrade vlucht langer duurt dan 4 uur”.“Rio Tinto verwacht wel dat reizigers op eenefficiënte wijze hun trip plannen, enbedachtzaam met travel expenses omgaan”,aldus Karen.Karens primaire objectief is een goedevenwicht te beogen tussen reizigerscomfort,kostencontrole, en respect voor corporateprocedures: “Indien een reiziger een voorkeurvoor een bepaalde routing of carrier uit, zalik daar potentieel wel rekening mee houden,maar zal die preferentie vooraf wordengetoetst aan een objectieve check; indien ereen preferred carrier is op de route (voor deroutings Mumbai en New York bijvoorbeeldhebben we een overeenkomst), of indien ereen goedkoper en gelijkaardig alternatief is,dan zal ik negatief advies verstrekken overde persoonlijke preferentie. Soms is het eenuitdaging om het pleit te winnen”.

Karen is eveneens verantwoordelijk voor‘relocation trips’ en ‘home leave trips’.Frequente bestemmingen vanuit Antwerpen

zijn Mumbai, Perth, Londen, New York enYellowknife (Diavik mijn in NorthwestTerritories). Las Vegas lokt dan weer meteen jaarlijkse trade show, terwijl businessgerelateerde conferenties herhaaldelijkwisselen van bestemming.

Behalve voor het travelgebeuren is Karenook bevoegd voor de organisatie vancorporate en customer events, gaande vaneen staff party, briefings, en customerdiners, tot een sporadische buitenlandsetrip met klanten.

Naast het waardevolle karakter van dediamant als produkt, draagt Rio Tinto ookandere waarden hoog in het vaandel,zoals ‘corporate social responsibility’. RioTinto waakt er over dat aan allewettelijke bepalingen wordt voldaan enlegt de ethische lat hoog.Respect voor het milieu en een duurzameontwikkeling horen daarbij: “Onshandelsbeleid is transparant en deherkomst van onze diamanten ismakkelijk traceerbaar. Met het ‘Mine oforigin’ wordt bijvoorbeeld een onderscheidgemaakt tussen de 3 actievediamantontginningen.”De lokale bevolking geniet overal terwereld eveneens van de aanwezigheid vanRio Tinto. In Australië werden initiatievengenomen ten gunste van de beschermingvan de Aboriginals en hun tradities, inAfrika werden aids-programma’suitgestippeld. Sportactviteiten, lokaalonderwijs en gezondheidsprogramma’sworden ondersteund.

Karen reisde de voorbije 20 jaar op eigenhoutje de wereld rond, veelal alsbackpacker, maar professioneel reist zeenkel in gedachten. Dat vindt ze zelf weljammer. Zij is pas sinds één jaar Traveland event coördinator, voordien was zegedurende 3 jaar PA van het SeniorManagement binnen Rio Tinto Diamonds.Voor die tijd was ze 6 jaar aan de slag bijUNICEF België, en daarvoor 4 jaar bijSheraton in Brussel. Haar oorspronkelijkeopleiding is al even verrassend als deschittering van een diamant, Karenstudeerde namelijk af als… Japanologe.W.V.

Japanologe waakt overbusiness travellers vanRio Tinto

De geschiedenis van de groep vangt aan bij degelijknamige rivier die bij Huelva in de Golfvan Cádiz ontspringt. Britten namen er dekopermijnbouw in handen, die millenniavoordien al was aangevat door de Feniciërs.Rio Tinto delft echter niet alleen naardiamanten. Het is een Brits-Australischemijnbouwgroep die ook goud, ijzer, koper,steenkool, uranium en andere mineralen,zoals borax en talk opdiept. Tientallen mijnenzijn wereldwijd in gebruik, waarvan dekoudste wellicht de diamantmijn van Diavikis, in de Canadese Northwest Territories. Deoverige belangrijke diamantmijnen zijn Argyle(Australië) en Murowa in zuidelijk Zimbabwe.

De hoofdkantoren van Rio Tinto zijn gevestigdin Londen en Melbourne, het Sales andMarketing kantoor van de Diamonds BusinessUnit bevindt zich in Antwerpen. Van hieruitworden de ‘Select Diamantaires’, eenuitgelezen groepje exclusieve klanten,voorzien van ruwe diamanten. De Antwerpsevestiging telt een 80-tal medewerkers,waarvan er een 20-tal in meer of minderemate voor business redenen de wereldrondreist.

Op mijn vraag of er soms met diamantenwordt gereisd, wordt negatief geantwoord.“Dat is niet aan de orde”, onderstreept Travel& event coördinator Karen Kets. “Safety andsecurity staan hoog op de agenda. Daaromzorg ik er ook voor dat onze reizigers opminder veilige bestemmingen ofaankomsttijden worden opgewacht enbegeleid. Ik vraag dan ook bijvoorbeeld om bijde ‘pick up’ geen referentie te maken naarhet begrip ‘diamonds’, teneinde het discreet tehouden”. Safety valt ruim op te vatten. “Wiezich bijvoorbeeld onzeker voelt als hij ergenslinks moet rijden, zullen we zeer zeker eentaxi aanbevelen, en we raden mensen tenstelligste af om zelf achter het stuur plaats tenemen na een lange vlucht”. Karen staat invoor alle aspecten van het travelgebeuren;naast het organisatorische luik houdt zij ookeen oogje op vaccinaties, en zorgt zij voorvisa. Elke trip wordt telkenmale‘gemonitored’.

Karen behartigt enkel de business travels vancollega’s werkzaam in het Rio Tinto Salesand Marketing kantoor in de Antwerpsediamantwijk, maar boekingen worden welgemaakt in overeenstemming met de ‘global

24 Travelexpress 260

Andalusisch duo:Hotel Alfaros en HotelGuadalupe

Hotel

Hotel Guadalupe (Granada)Wereldwonder als buurDe reden voor veel toeristen om in die andere Andalusische mustsee, Granada, halt te houden is –vanzelf-sprekend- het Alhambra.Dit werelderfgoedcomplex strekt zich over als een langgerektmonument uit over de heuvels die boven de stad uittorenen. Enwie vanuit hotel Guadalupe dit Unesco-patrimonium wil bezoekenzit gebeiteld: dichter dan de eerste rij kan je inderdaad niet zitten!

Het hotel heeft afspraken met de parkeeruitbaters: je kan dehuurwagen op de parking tegenover het hotel voordeligstationeren (13,50 euro per dag), je staat op twee minuten aan deticketbalie voor het Alhambra –waardoor je (zeker in hettoeristisch hoogseizoen) van een goed bezoekuur verzekerd bent.Niets dan voordelen dus. Maar we zijn zeker niet de enigen diedergelijke pole position begeren. Hotel Guadalupe biedt, zekervoor groepen, tal van voordelen. In het restaurant is het immerdruk en aan de bar wordt ’s avonds druk nagekaart over watalweer een hoogtepunt in de Andalusiëreis is.Maar het ware uiteraard zonde om aan de stad zelf voorbij tegaan. Tegenover de ticketbalie van het Alhambra, dus echt vlakbijhet hotel, kan je tot ’s avonds laat op een stadsbus springen die jenaar downtown Granada brengt. De terminus van deze lijn bevindtzich op vlakbij de kathedraal annex Capilla Real waar we nietalleen stuitten op het graf van de Reyes Catolicos, maar ook opeen verbluffende verzameling Vlaamse primitieven. En evenzeerbinnen stapbereik ligt de erg Noord-Afrikaans/toeristischaandoende start van de Albaicin-wijk, ooit de woonplek vantalloze werknemers van de Moorse heersers van Granada.Maar terug naar onze uitvalsbasis: Hotel Guadalupe maakt, integenstelling tot de andere hotels nabij het Alhambra, geen deeluit van een keten. Dit onafhankelijke hotel telt 59 kamers,vernemen we bij navraag aan de receptie. ‘In het hoofdgebouwbeschikken we over 42 eerdere kleine kamers. Daarom hebben wesinds kort in een bijgebouw 17 nieuwe en grotere kamersingericht’. Daar worden wij ondergebracht, na opnieuw eenprofessionele check-in. De kamers zijn knus ingericht, met eenkleine maar praktische badkamer, flatscreen tv en bedden die nietgeschikt zijn voor grote mensen (1,80 meter). Aangezien het

Hotel Alfaros (Córdoba):Centraal en toch rustigNa enig zoekwerk parkeren we voldaan onze huurwagen op de opritvan de hotelparking. Da’s meteen al een eerste voordeel voor wieAndalucia op vier wielen verkent: in het bijwijlen autowerendecentrum van Cordoba biedt dit middenklassehotel meteen een uitwegvoor dit netelige probleem. In de ondergrondse parking (17,12 europer dag) staat je wagen veilig terwijl je rustig de stad kan verkennen.

Ook op dat vlak ligt deze vestiging van de Spaanse Macia-keten echtwel goed. Op twee minuutjes stappen ben je op de immer gezelligdrukke Plaza de la Corredera. De belangrijkste bezienswaardighedenvan Córdoba, met uiteraard de Mezquita op kop, liggen westelijker.Maar ook hier is de afstand prima te bemeesteren: via deverkeersvrije winkelwandelstraten sta je op maximum tien minuutjesvoor de hoofdattractie van de stad.Wandelen is hier geen corvee: het toeristisch relevante centrum vandeze Andalusische stad is vlak, doorspekt met heel gezellige plaza’swaar je kan verpozen of gewoon genieten van het voorjaarszonnetje.En die rust vind je ook terug in het hotel. Eenmaal voorbij de immerdrukke inkomhal (het hotel is erg in trek bij groepen die Andalusiëverkennen) en het grote restaurant biedt de patio rust na een drukkedag rondlopen. In het zwembad kan je de vermoeidheid van jeafzwemmen of gewoon genieten van de rust. Want alhoewel het hotelaan een drukke invalsstraat ligt, is van straatlawaai helemaal nietste merken.Een aantal van de 144 kamers kijken uit op deze rustgevende patio.Wij waren ondergebracht in een ruime kamer (met dito ruimebadkamer) die uitkeek over een aanpalende binnenkoer. Comfortabelebedden bezorgen je een aangename nachtrust –mits je de binnendeurafsluit om geroezemoes van andere gasten te temperen. En gesterktdoor een bijzonder uitgebreid ontbijtbuffet ben je helemaal in vorm omeen nieuwe verkenningsronde in Córdoba aan te vatten.Toch één bemerking: op onze vraag of hotel Alfaros op de hoogte wasdat er een journalist kwam, kregen we in Gent als antwoord: ‘Ja,maar ieder hotel gaat daar op een andere manier mee om’. In depraktijk betekent dat: in ruil voor onze voucher zijn we professioneelingecheckt en kregen we een elektronische kamersleutel, naderhandzijn we ook professioneel uitgecheckt. Alle informatie over het hotelhebben we met andere woorden zelf moeten ontdekken –een vreemde

Beide hotelszijn terug tevinden in de

citytrips-brochure

van ThomasCook.

publiek overwegendgefocust is op decultuurhistorische troevenvan Granada ben je hier,ondanks dunne muren,normaliter verzekerd vaneen degelijke nachtrust.

gang van zaken, vond ook deCEO van Thomas Cook.‘Centraal en toch rustig’, zoomschrijft de catalogus ditviersterren-logiesadres. Datstemt overeen met hetgeen wijervaren hebben. Thomas Cookis trouwens een van de weinigetouroperators die deze stad in

zijn citytrip-brochureaanbiedt.

Page 26: April 2009

Coverstory

26 Travelexpress 260

Drie musketiersvoor Koning Service

holiday autos

De jonge leeftijd van het trio valt onmiddellijk op.De gemiddelde leeftijd ligt op 28. Maar dat dit geennadeel hoeft te zijn, maken ze zelf al snel duidelijk.“Een jong team waarborgt dynamisme” zegtYorick. “Bovendien hebben wij het geluk om onswaar te kunnen maken binnen een hechte ploegwaarin we allen dezelfde interesses koesteren. Decombinatie van gedrevenheid en kennis van hetproduct met de nodige portie levensgenot is immersbij alle 15 holiday autos-medewerkers terug tevinden” Olivier treedt Yorick snel bij: “Overalkomen wij ook als een echt team over. Op dediverse beurzen zijn we meestal met 2 of 3aanwezig en zijn we dus zowieso enthousiastervertegenwoordigd dan anderen”.

Verantwoordelijkheiden concurrentieHet jonge team heeft een grote verantwoordelijk-heid. “Wij zijn vandaag de grootste autoverhuur-broker in het land en tellen ook de meeste klanten.Onze belangrijkste zorg is dus geen klanten teverliezen. Wij focussen echter niet alleen op dereisbureaus die reeds bij ons boeken maar proberenook steeds nieuwe klanten te werven. Zo zijn erbijvoorbeeld samenwerkingsverbanden die nog nietmet ons werken, maar waar we regelmatig meepraten om de mogelijkheden af te tasten”.Maar de concurrentie komt niet alleen van andereautoverhuurbrokers. “Touroperators zijn eigenlijkonze belangrijkste concurrenten”. holiday autoswerkt voornamelijk via de reisbemiddelaar en wijmaken kantoren graag duidelijk dat ze met onsbeter af zijn. Want niet alleen betalen wij beterecommissies; bovendien is onze verzekering 100%volledig, zoals de naam ‘all-insurance’ toelicht. Datis bij de touroperators zelden het geval. Hierdoorvallen hun totaalbedragen in vele gevallen een pakduurder uit voor de klant, terwijl ook decommissies ten gunste van de reisadviseurs veellager liggen”.

Nog steeds op “plus”Prijzen en commissies worden steeds belangrijkerin tijden van crisis. Wij voelen dat de crisis heerst,geeft Yorick toe, “maar holiday autos zit nog altijdop een “plus”. De mensen blijven immers vakantiesboeken. Ze reizen momenteel wel misschien maaréénmaal in de plaats van twee of drie trips tebestellen. Extra’s als citytryips zijn duidelijkweggedeemsterd. Het is echter ook crisis voor dereisbemiddelaar en daarom proberen wij hem ervante overtuigen om de klant voor die ene grotevakantie ook altijd een huurauto voor te stellen”.Dat de crisis het grootst is in het segment van debusiness travellers is algemeen geweten. “Maar datis een markt die we eigenlijk minder aanboren”licht het trio toe. “Wij bezitten namelijk geen eigenauto’s, zoals Hertz, Avis en anderen, waar de

zakenklant direct met zijn speciefieke wensen in hetcomputersysteem wordt opgenomen. Toch zoudenbedrijven flink kunnen besparen door met ons tewerken. Want ook zij beginnen meer en meer naar dekostprijs te kijken en met onze all-inclusive zijn allekosten ook voor hen inbegrepen.“Het feit is wel dat businessklanten vaak een specifiekmerk van auto prefereren”, aldus Benoit. “Wijverhuren normaal echter per categorie en niet permerk. Het aanbod is afhankelijk van onze lokaledealers. Uiteraard kan de klant ter plaatse wel eenbepaald model kiezen als die daar op dat momentbeschikbaar is”.Het aanbod verschilt minimaal per regio. “Vooralpopulaire wagentypes in de compact en economyklasse, zoals de Ford Focus en de Opel Astra, verhurenoveral goed. In de Verenigde Staten verhuren wemisschien wel iets meer terreinwagens en cabrio’s.Een open dak doet het ook in zuidelijk Europa beteren ook monovolumes genieten een bijzondereaantrekkingskracht. Toch vraagt de klant nietspecifiek naar echt ruime wagens omdat de huurmeestal pas op het vliegveld begint. Bagageruimte isdan alleen vereist voor de rit van de luchthaven naarhet hotel en in de Astra of Focus kunnen vier pax ookgemakkelijk plaats nemen”Specialere wagens en exclusievere modellen kunnenbij holiday autos gereserveerd worden maar de vraagdaarnaar is beperkt. “In Nice, en als ik me niet vergisook in Genève, hebben we wel al Ferrari’sbeschikbaar gesteld, weet Olivier, “maar die deden hetqua verhuur niet zo best. Zware BMW’s enMercedessen lopen daarentegen wel goed”. Klantenmet bijzondere wensen kunnen die trouwens altijduiten via hun reisbemiddelaar. “Voor ons betekent hetwel extra speurwerk, natuurlijk, maar klant is koningdus gaan we met veel plezier op zoek”.holiday autos biedt ook ‘groene’ auto’s aan, dezogenaamde hybride karretjes. “Ik zou het wel eenswillen uitproberen”, zegt Olivier, “maar veel klantenschuwen dit nog. Wellicht vrezen zij voor onvoldoendetankmogelijkheden op hun vakantiebestemming”.Voor mobilhomes, motoren en brommers is de klant bijholiday autos aan het verkeerde adres. “Wij blijven bijonze leest”, onderstreept Yorick, alleen ‘holiday’auto’s.

Auto’s met chauffeurin China en Indiaholiday autos verhuurt wereldwijd in zo’n negentiglanden. De huurvoorwaarden kunnen lokaalverschillen. Albanië vraagt bijvoorbeeld een specialeverzekering. Op de meeste locaties is er eenminimumleeftijd van kracht en moet men al één jaarrijervaring hebben. In China mag je zelf pas rijden alsje een auto in het land zelf koopt en over een Chineesrijbewijs beschikt. Daarom verhuurt holiday auto’szowel in China als in India alleen auto’s met chauf-feur. In India is men hiervoor overigens zeer behoorlijk

“Eén voor allen, allenvoor één” was de

strijdkreet van delegendarische driemusketiers. Benoit

Mahiat (sales Wallonië,Brussel & Luxemburg),Olivier Giacomini (salesVlaanderen) en YorickAmerlynck (sales man-

ager Benelux) vertolkenhun rol bij holiday autos.

Zij voegden aan destrijdkreet nog wel een

belangrijk slotwoord toe:‘service’. Een uitgebreid

gesprek met hetdynamisch sales-trio van

de autobroker.

Travelexpress 260 23

met ervaren reisleiders en meertalige lokalegidsen en in het aanbod naar de individuelereiziger die voor een à la carte reis opteert .InAzië blijft de India/Nepal combinatiereis ende 16-daagse Rajasthan rondreis het erg goeddoen. Tijdens de twaalfdaagse “Passage toIndia” overnacht je steeds in de meestluxueuze Heritage hotels.Syrië en Jordanië zijn heel erg in trek enkrijgen gezelschap van Oman waarbij het“Oman en omgeving”programma een mooiemix van cultuur en strand biedt. Jordaniëwordt deze zomer zowel als begeleide alsindividuele reis (met privé chauffeur)aangeboden. In Egypte behoudt Escape al zijnvertrouwde programma’s met de “Queen ofEscape”. Binnen Europa wordt er ookgevaren. De brochure Escapades: Trains &Ships laat kiezen uit riviercruises op Volga,Neva, Donau, Elbe en Dniepr. Cultural Tours& Trips legt nog steeds het accent op decentraal Europese steden die in groep ofindividueel kunnen bezocht worden. Ruslandwordt uitgebreid met het “Gouden Ring”programma, een achtdaagse cultuurreis involpension. Het “Sibelius”programma is eendriestedentrip met Moskou, Sint-Petersburgen Helsinki.In de eerste volledige Spanje brochure vanEscape ligt het accent op cultuur engastronomie, met overnachtingen inparadores.

Arthema en Secretsof the Desert

Arthema werpt zich nu al zeven jaar op alsspecialist van cultureel geïnspireerde reizen.Benoit Hodeige (Arthema) en Britta Campe(Secrets of the Desert) focussen in de vierbrochures van de groep voornamelijk opEgypte, Jordanië, Syrië, Oman en de VAE,maar ook Marokko, Algerije, Libië, Turkije,Indië, Oezbekistan, Armenie, Libanon,Ethiopië, Senegal, Mali, Namibië en Tunesiëzijn mogelijk, wat het totaal op 84 cultureletrips brengt. Benoit gaat er prat op dat elkpersoneelslid zich intensief specialiseerde ineen specifieke bestemming en dat hetklaarstaat om alle vragen van reisbureau’sdeskundig te beantwoorden. Brittabenadrukt in dat verband het belang vangoede communicatie tussen klant enreisagent. Een reisagent die veel vragen steltkan beter inspelen op de reiswens van deklant wat resulteert in een reis op maat dieelke betrokken partij voldoening schenkt.

Thomas Cook enPegase

De crisis blijkt weinig impact te hebben op deboekingen van culturele reizen bij ThomasCook vliegvakanties. De rondreizen in Turkijeen Mexico doen het bijzonder goed, descherpe prijzen en de gunstige vluchtenrichting Mexico, met het Franse XL Airwayszijn daar niet vreemd aan. Nieuw voor 2009is Jordanië en de grote TO eist meteen hetmarktleiderschap op. In het aanbod eenaantal rondreizen maar ook een combi-vakantie met de Dode Zee. Een anderevernieuwing zijn de familierondreizen in

Turkije, Tunesië, Marokko en Kenia.Thomas Cook Discover en Discover Europabiedt meer dan 30 gegarandeerde afreizenmet begeleiding in de eigen landstaal in bijnaal le werelddelen. In Thailand bereist de TOde klassieke hoogtepuntenroute maar voegtdaar de Midden Mekong aan toe met eenbezoek aan een lokale boerenfamilie. InRusland krijgt de “Gouden Ring” verdiendeaandacht. In Ethiopië verweeft Manu Donckcultuur en natuur met elkaar, met veelaandacht voor de kwaliteit van de hotels,niet altijd een sinecure!Costa Rica, Nicaragua, Zuid-Afrika en heteerder aangehaalde Thailand scoren erggoed.Pegase biedt c ultuur met een exclusief tintjeen in Zuid-Afrika betekent dat eenaangepaste routing, reisritme en specialeuitstappen met bijhorende accommodatie.Een 8-daagse rondreis door Jordanië metwagen en privé-chauffeur, van noord naarzuid verenigt Amman met Petra en WadiRum. Verder noteren we drie nieuweverblijfshotels in het historischestadscentrum van Dubrovnik en een nieuwedagexcursie vanuit Marrakech naar dewonderbaarlijke Kasbah du Toubkal, eenonderdompeling in de authentiekeberbercultuur. Nog steeds in trek is “cruisenin stijl” op de Egyptische Nijl met deMövenpick Royal Lilly. Wie wil kancombineren met een hotelverblijf in Luxor ofAswan.Thomas Cook Citytrips biedt de klant de

mogelijkheid de verschillende steden ook opee n originele manier te ontdekken: met eenamfibievoertuig door Londen, op een motormet een zijspan op stap in Lissabon, of eenondergrondse stadswandeling in Rome.Deze zomer wordt er afgeklokt op 50bestemmingen met telkens een heel aantalexcursies.

Best Tours en Iva OaBest Tours organiseert rondreizen in een 25-tal landen in Azië, Latijns-Amerika, ZuidelijkAfrika en Oceanië. In de Classic Collectionvinden we rondreizen waarvoor de meestebezoeken en maaltijden in half pensioninbegrepen zijn. Bestseller voor de zomer isde rondreis in Indonesië die Java en Baliaandoet en kan uitgebreid worden metSulawesi en Lombok. Een eigen Tour-repbegeleidt en er wordt zowel geslapen inluxueuze 5-sterren hotels als in uniekelodges. Voor het komende zomerseizoenbrengt Best Tours regelmatig promoties uiten verminderde het de prijzen voorrondreizen in Vietnam en China.In zijn nieuwste brochure stelt de specialistin verre reizen het beste van Australië enNieuw-Zeeland voor. Zeven modules kunnengecombineerd worden wat de reiziger toelaatzelf ritme en intensiteit van de trip tebepalen.Bij Iva Oa zijn de koplopers nog steedsThailand, Vietnam, China en Peru.In denieuwe brochure die geldig is tot maart2010 pakt Frank Bosteels uit met nieuwerondreizen in Indonesië en een unieke combi-reis in Laos, Cambodja en Noord-Thailand. Dereiziger verplaatst zich op een olifant, per

kano, met de mountainbike, ja komt zelfs ineen luchtballon terecht in Angkor. InIndonesië wordt er overnacht in schitterendeJavaanse landhuizen en Balinese villa’s metprivé zwembad. De dodencultuur van TanjaToraja op Sulawesi met zijn typischeceremonies is een beklijvende ervaring.

7PlusDe ze niche TO, opgericht in 1995, richt zichvolledig op cultuurreizen en heeft dan ookeen erg mooi aanbod. Er wordt uitsluitendgevlogen met lijnvluchten en eens ter plaatsekomen de locale medewerkers in actie.Verspreid over zes brochures komen ruim 20bestemmingen aan bod. Egypte dat een eigenbrochure heeft, doet het bijzonder goed.Cruises op de Nijl en het Nassermeer wordengecombineerd met Caïro. Voor de repeaters,en dat zijn er nogal wat, wordt daar ook nogde Sinaï, Alexandrië en Ismaelia aantoegevoegd. In het Nabije Oosten staatJordanië genoteerd met stip. Prachtige sitesals Petra en Jerash en uitstekende hotelsblijven lokken. In Marokko zijn het vooral decircuits die vlot verkopen. Je hebt dan ook dekeuze uit vier: van acht tot 15 dagen.Zonder afbreuk te doen aan de BaltischeStaten, Polen en Oekraïne blijft Rusland detopper in de Europabrochure. Moskou enSint-Petersburg blijven magneten vanformaat. Een exclusieve Alexander Nevskicruise brengt de schat aan cultuur-geschiedenis des te comfortabeler tot bij dereiziger. China is ondertussen helemaal terugna alle drukte en het land blijft verbazen.7Plus covert het dan ook van Beijing totShanghai en Shangri-La. Vanuit Bangkokworden landen als Vietnam, Cambodja enLaos bereisd.In Centraal-Amerika ligt Guatemala wat inde schaduw van Mexico. Beide landen bieden nochtans een even uniek gamma aancultuur, nog opgewaardeerd door deindrukwekkende natuur. Bovenaan prijktPeru, het rijk der Inca’s met een goeduitgebalanceerde twaalfdaagse rondreis.Extensies naar het ondergewaardeerdeBolivia en het Amazonewoud kunneneveneens.

TranseuropeNathalie Gouweloose bevestigt de focus vanTranseurope op kunst en cultuur.De TO vindthet terecht belangrijk om toegangsticketsvoor tentoonstellingen allerhande te kunnenboeken nog voor het vertrek van de klant,uiteraard steeds in combinatie met een hoteluit hun aanbod. Transeurope is een van deofficiële partners van het kunstprojectBeaufort03 aan de Belgische kunst enorganiseert begin april een studiereis.Er iseveneens een studiereis gepland naar Bonnom de expo Modigliani te bezoeken.Verderstaan er concrete aanbiedingen online voorde tentoonstelling Andy Warhol enKandinsky (beiden in Parijs) en voorLille3000 dat aandacht schenkt aan hetEuropa na de val van de Berlijnse Muur.

J.Van Cutsem

Page 27: April 2009

22 Travelexpress 260

TO

“Processies door de Ethiopische hooglanden”aangeboden: aandacht voor eeuwenoude kloosters,rotskerken en grafmonumenten. Kers op de taart ishet bijwonen van de belangrijkste religieuzefeesten.In Europa worden vier van de negen Azoren-eilanden ontdekt. Op Terceira wordt alweer eenUnesco werelderfgoedsite bezocht. Een themareisrichting Zwitserland legt de nadruk op de museaen architectuur van Zürich, Luzern en Bern. OokVilnius en Rome hebben recht op een themareis,respectievelijk vijf en tien dagen lang!

JetairCollega Jetair organiseert een groepsreis naar

Ethiopië, ter vervanging van de individuelereisformule in internationaal gezelschap. Allehoogtepunten van het noordelijke en meesttoegankelijke deel van het land worden aangedaan.Verwacht je aan kloosters, kastelen en kerken,temidden een indrukwekkende natuur. Een rondreis“Classical Mexico” kan verlengd worden met eenstrandverblijf in Cancun. Dezelfde combinatie vancultuur en ontspanning vinden we terug in hetChina-aanbod. Een bezoek aan een metropool alsShanghai of Beijing loopt dan naadloos over in eenstrandverblijf op Hainan, het “Hawaï van China”Nieuw bij Jetair is Taiwan, Ihla Formosa of“prachtig eiland”. Uit de nieuwe reisbestemmingenpikken we nog een driedaags verblijf bij de Huron-Wendat indianen in Canada en de nieuwecombinatiemogelijkheden in USA: New York kanmet Chicago, Philadelphia, Washington of Boston.Uitblazen kan dan op de Bahama’s. Réunion is ookeen eiland en wel een dat barst van de creoolsecultuur, te boeken als rondreis met een huurwagenof vanuit een verblijfshotel. Met “Op zoek naar deIndri Indri” gaat Jetair 11 dagen lang op zoek naarde grootste nog levende halfaap op Madagascar.Voor Zuid-Afrika verwacht de TO groeiendeinteresse en speelt daarop in met twee nieuwegroepsreizen. Naar eigen zeggen uniek op deBelgische markt is de rondreis per huurwagen inNamibië.Iets dichter bij huis mag Egypte natuurlijk nietontbreken in het culturele aanbod. Na een grondigeverkenning van Caïro volgt een achtdaagseNijlcruise met begeleide bezoeken aan o.m. Luxor,Karnak en Aswan. Lokale Franstalige begeleiding

Ook in tijden van crisiswillen veel reizigers op

hun vakantie nog steedsmeer dan alleen zon, zeeen strand. Verschillendevan onze TO’s blijven devakantieganger dan ookde nodige portie cultuur

op reis aanbieden. Eenoverzicht.

Cultuur in tijden van crisisVTB

Toen VTB in 1923 zijn eerste meerdaagse reisorganiseerde ging het richting Luxemburg. Ruim85 oud geldt VTB als oudste reismerk van het landen beperkt het zijn reizen met culturele inslag allang niet meer tot de nabije buurlanden. Alle VTBreizen worden in drie categoriëen ingedeeld:Klassiek, Authentiek of Thema. Klassiek brengteen mix van bekende culturele hoogtepunten entoeristische plekken, Authentiek legt de focus opbepaalde aspecten van de cultuur en Thema werktrond één bepaald aspect van de bestemming. De TOwerkt onder het motto “geen verrassingen terplaatse” wat maakt dat in de brochureprijzen allesinbegrepen is, van voorreisvergadering tot eenreisgids van een gerenommeerd merk toe. Nieuwvoor dit jaar is Madagascar met een 18-daagserondreis “speeltuin van de lemuren”. Even nieuw énzeldzaam in de Belgische reiswereld is Taiwan dateeuwenoude tradities van de oorspronkelijkebevolking combineert met moderne hoogbouw enschitterende natuurpracht. Hoogtepunt wordt deovernachting in een boeddhistisch klooster.Suriname en de Guyana’s zijn al even ongewoon,alweer een 18-daagse. In Peru werd het pro-gramma van de rondreis herwerkt. De 22-daagsebezoekt de minder gekende archeologische sitesvan Sechin en Chanquillo. Tijdens de reis komenliefst 7 Unesco werelderfgoedsites aan bod. InNoord-India worden diverse themareizentoegevoegd en in Libië worden tijdens eentiendaagse archeologische hoogtepuntenaaneengerijgd.In Egypte is er behalve voor de Egyptische ookaandacht voor de Grieks-Romeinse cultuur en inEthiopië wordt een 16 daagse themareis

Bestseller voor de zomer bijBest Tours is de rondreisin Indonesië

Prachtige sites als Petra inJordanië blijven lokken, aldus7Plus

Vernieuwing bijThomas Cook:

familierondreizenin Kenia

Bij Escapeblijft o.m. de

16-daagseRajasthan

rondreis hetgoed doen

op deze 15-daagsecombinatiereis. De rondreis inMarokko duurt eveneens 15dagen. Hoogtepunten alsMarrakech, Fez en Casablancaworden aangevuld met dearcheologische site vanVolubilis. Israel kreeg een eigenbrochure “Israel special” metnieuwe fly &drive program-ma’s.

EscapeDe Brugse TO werkt rond tweesleutelwoorden: cultuur encomfort. Die twee c’s vinden weterug in de begeleide rondreizen

Travelexpress 260 27

>

op berekend. Niet alleen ligt daar ‘s ochtendssamen met een flesje mineraalwater ook alde krant op de achterbank, maar beschikkenvele hotels over kamers voor die chauffeurs.Die chauffeurs zijn niet alleen aangewezenvanwege soms onvoorstelbaar krankzinnigeverkeerstoestanden- en regels, maar ookomdat de toerist verkeersborden teverwerken krijgt die voor hem gewoononleesbaar zijn.

“holiday autos biedt de Belg nog altijd delaagste prijswaarborg op de Belgische markten de Nederlander op de Nederlandse markt”,zegt Yorick. “De prijs in België en Nederlandkan inderdaad soms minimaal verschillenomdat er bij onze Noorderburen meersuppliers op de markt zijn”. Zo is er ook eenverschil tussen Vlaanderen en Wallonië &Brussel, al zij het niet in prijzen uiteraard.holiday autos scoort namelijk meer omzet inVlaanderen, maar heeft een sterkeremachtspositie in het zuidelijk landsdeel en dehoofdstad. Benoit concentreert zich sindskort ook intensief op het GroothertogdomLuxemburg: “Daar zit een groot potentieel,hoewel de lokale reisadviseurs veel werkenmet Duitse verhuurders, zoals onze Duitsecollega’s van holiday autos” aldus Benoit.

Eén kilometer per 10 euroen all-insurance“Onze kracht”, onderstrepen de driemusketiers, “bestaat uit de talloze voordelenin ons aanbod. Wij hanteren correcte enoverzichtelijke prijzen, een all-insurance, demeest recente wagens, ons hoofdkantoor isgoed gelegen en wij bieden hoge commissies(vanaf 15%) en heel veel service. Door onzevele en geregelde contacten met dereisadviseurs kennen we ook de wensen enverlangens van de klant en kunnen wijdaarop onmiddellijk inspelen. Dereisbemiddelaar ontvangt volledigeinformatie. We overstelpen hem niet metpapier, maar bieden hem wel een voldoendedoeltreffende documentatie aan”.“Bovendien kunnen reisbureaus onbeperktgenieten van ons spaar & beloningssysteem”,aldus Olivier. “Dat systeem beloont niet perboeking, zoals bij de concurrentie, maarlevert 1 kilometer op per 10 euro. Deverdiende kilometers kunnen omgeruildworden in cadeaus en gelden levenslang, ookwanneer iemand van reiskantoor zouveranderen. Naast het spaarsysteem is erook de jaarlijkse incentive-reis waarop debest boekende reiskantoren en dereiskantoren met de meeste progressie inboekingen worden uitgenodigd. (zie kader).

Mensen passeren soms echter niet via eenreisagent maar denken dat ze via eigenspeurtocht op intenet beter af zullen zijn.“Maar dan komen ze bedrogen uit”, aldusYorick: “ ofwel zijn internetaanbiedingenonvollediger in dekking, ofwel kosten zegewoon veel meer. Het moet de klantduidelijk worden gemaakt datinternetaanbiedingen alleen maar ‘goedkoperLIJKEN”’. Zo moet je zorgvuldig natrekken

hoe volledig een aanbod is. Betreft hetbijvoorbeeld een onbeperkt kilometeraanbod?Bij ons wel. Zijn alle extra’s inbegrepen, vande overhandiging van de auto tot en metdiefstal-, schade- en ongevallenverzekering?Met onze all-insurance voor maar 3 Eurowel. Zijn het nieuwe of bijna nieuwevoertuigen, zonder mankementen? Bij onswel. Bovendien bezitten dieinternetverkopers niet over een callcenterzoals het onze of een noodnummer dat 24 op24 uur bereikbaar is. Meestal vermelden zijniet eens op welke service een klant kanrekenen en is er zelfs geen communicatiemogelijk”. “holiday autos verrast de klantalleen op een aangename wijze”, lachtYorick. “De plaatselijke suppliers proberenwel eens iets extra voor te stellen, maar wijraden de reisbemiddelaars uitdrukkelijk aande klant terdege te informeren”, aldus desales manager. “En wij maken het de klant(en de supplier) ook duidelijk op onzedocumenten, zowel in onze landstalen als inhet Engels: er mogen geen onnodige ofongevraagde extra’s worden aangerekend”.

“Ook onze vrijwel alles dekkende verzekering(zonder franchise) die de klant tegen slechts3 Euro per dag kan afsluiten, is heelduidelijk. Ruim 80 tot 90% van onzehuurders kiezen er dan ook voor. Snel nogeen verzekering ter plaatse bij de localedealer afsluiten, zal voor de klant steedsduurder uitvallen. “Wel moet het reisbureau

de klant informeren dat deze all-insuranceenkel voor de wagen en inzittenden geldt endus geen reisbijstands- of bagageverzekeringis. Achteloze klanten die tijdens een ‘pitstop’laptops of bagage in de auto laten, zijnhiervoor dus niet gedekt. Logisch voor ons,maar niet altijd voor de occasionelevakantieganger.” aldus Yorick.

Cabrio met gesloten dakDe vakantieganger hoort vanzelfsprekend alseen goede huisvader over de huurwagen tewaken. Dronkenschap en snelheidsboetes zijndan ook altijd voor eigen rekening, “Aan dediefstalverzekering van het voertuig zijnnatuurlijk ook de normaal gangbare clausulesgekoppeld. Een voertuig moet bijvoorbeeldsteeds goed worden afgesloten, ook eencabrio”. Het is dus aangewezen bij elke stophet dak te laten dichtplooien. “Hetbelangrijkste beginsel bij diefstal is”, meentBenoit, “dat je zeker altijd de sleutels van hetgestolen huurvoertuig nog in eigen handenmoet hebben”.Diefstal moet uiteraard worden aangegeven.“De klant moet niets betalen mitst hij onze all-insurance heeft genomen, maar moet wel delokale agent verwittigen. Diens coördinatenprijken doorgaans op de autosleutel. Dehuurder beschikt eveneens over hetnoodnummer van holiday autos en meldt defeiten ook best aan de reisbemiddelaar. Deklant staat nooit alleen en alles wordt hem in

Incentive reisvoor reisagenten:holiday autosgoes China!Vorig jaar lanceerde holiday autos voorhet eerst een incentive-reis om dehardstwerkende reisagenten voor hunboekingen te bedanken. Dereiskantoren die de meeste boekingenkonden voorleggen of het meestevooruitgang in het aantal boekingenvertoonden, werden uitgenodigd op eenspectaculaire vijfdaagse trip naarLapland. De actieve reis werd positiefonthaald en een vervolg op hetinitiatief kon dan ook niet uitblijven.Eind november trekt holiday autosdaarom opnieuw met de bestscorendereisagenten (van dit jaar weliswaar) opeen spectaculaire trip. De reis gaat ditkeer naar het Verre Oosten,meerbepaald naar China. Op hetprogramma ondermeer een hele reeksoriginele activiteiten in Shanghai(“Parel van het Verre Oosten”) enBejing. En uiteraard zorgen Yorick,Olivier en Benoit voor een aangepastebegeleiding in typische holiday autos-sfeer. Reisagenten die dit niet willenmissen, mogen dus beginnen boeken!

Page 28: April 2009

Travelexpress 260 21

La Turquie: des progrèsconsidérables

La Turquie, en revanche, séduit chaqueannée de plus en plus de nos compatriotes.En particulier la Riviera turque, qui demeurela destination la plus populaire en Turquie,confirme Kurt Bostyn, Manager Distributionchez Thomas Cook.

Nouveauté dans l’offre de vacances en avionchez Thomas Cook : le circuit en famille,conçu pour les parents et leurs enfants de 7 à16 ans, les moins de 12 ans bénéficiant d’uneréduction de 30 p.c. sur ce circuitaccompagné par un guide francophone ounéerlandophone.Le concept “Xperience” continue à êtreapprécié. Cette année, Thomas Cook enélargit l’offre avec un club 5 étoiles àFethiye, l’ Xperience Majesty Club TuanaOn trouvera à Side un deuxième «BelgianFavourite Hotel» avec l’Aspendos Beach, unquatre étoiles offrant d’agréables chambres,une délicieuse cuisine et un magnifiquecentre de spa et de wellness. Après une brèveabsence, le groupe Iberostar réapparaît dansl’offre turque de Thomas Cook, avecl’Iberostar Bellis à Belek, qui a subi unerénovation approfondie l’hiver dernier. On ytrouve notamment une piscine avec tobog-gan, et pas moins de cinq restaurant à lacarte.Afin de rendre les prix des vacances en avionen Turquie encore plus attrayants, ThomasCook propose une gamme d’hôtels de 3 à 5étoiles, soigneusement sélectionnés - car siun bon prix est important, ce ne doit pas êtreau détriment de la qualité, souligne KurtBostyn.

Chez Jetair, on constate avec plaisirl’évolution remarquable de l’hôtellerie : lesresorts de la Côte Egéenne ont fait d’énormesefforts de rénovation ces deux dernièressaisons et, dans la région de Sarigerme il y aplusieurs projets qui ouvriront leurs portescet année. Ainsi le Hilton Dalaman GolfResort & Spa (5*), et un nouveau club deMagic Life, qui ouvrira, lui, en 2010.

Bodrum, le “Saint-Tropez de la Turquie,continue à attirer beaucoup de Belges.L’hôtel Rixos à Bodrum est un catalyseur dece succès, ainsi que le nouveau etspectaculaire Kefaluka Resort (5*) aTürgütreis.

La région d’Antalya sait plaire à chaque typede vacancier, que ce soit pour les familles, lecalme, le fun,le spa, le golf,...Parmi les fleurons de l’hôtellerie se trouventles chaînes Rixos Hotels, Amara Hotels,Barut Hotels et bien sûr Magic Life. Toutesles labels propres à Jetair y sont représentés: Fun Club, Jethotel,...

Enfin, Jetair et VIP Selection proposent unvéritable pont aérien avec des volsquotidiens entre Bruxelles et Antalya, ainsique la possibilité de partir moins cher audépart de Liège et Ostende, mais aussi sixvols par semaine vers Izmir et quatre versBodrum : l’assurance de la plus grandeflexibilité en ce qui concerna l’arrivée ou ladurée du séjour.

Une hôtellerie turque chaque année enprogrès : c’est aussi le constat d’Eric Morren,Marketikng Coordinator chez Odysseus : «Degros efforts d’investissement ont étéconsentis ces dernières années, avec pourrésultat quelques nouveaux hôtels de luxe àAntalya et à Belek». Comme le MardanPalace, par exemple, avec ses chambres enstyle ottoman, mais aussi le flambant neufCalista Luxe Resort avec son architecture siparticulière.

… et un succès encorejamais atteint

La marque Interconfort a définitivementdisparu du marché pour être à présentintégrée au sein de l’offre Sunworld/Mediterra. Le tour opérateur s’est parailleurs retiré du Cap Vert, d’Athènes et deLisbonne pour en revenir à sesfondamentaux, dont bien entendu la Turquie.Après le lancement, à la mi-décembre, d’unepremière brochure Turquie de 180 pages,immédiatement suivie par une seconde, de212 pages, les ventes ont immédiatementmonté en flèche, observe Tom Bussuyt,Marketing Manager, qui annonce unecroissance de 20 p.c. par rapport à 2007 enchiffre d’affaires comme en nombre depassagers.

«Jamais nous n’avons réservé autant decircuits, et pour les vacances à la plage laTurquie a battu tous les records», observe-t-ilencore. Et 76 p.c. des clients qui sont partisen Turquie ont réservé des vacances allinclusive.

Enfin, le tour opérateur a sensiblementdéveloppé son produit «Best of», en 2008. Deplus en plus de clients souhaitant combiner lefait de «voir quelque chose» avec desvacances à la plage ou au calme, la formule«Best of» — également proposée en Egypte,par exemple — connaît un grand succès, aupoint que Sunworld/Mediterra l’a prévue surtoutes ses destinations.

Parmi les bons spécialistes de la Turquie, ilfaut citer aussi le tour opérateur Corendon,très bien implanté aux Pays-Bas surtout. Sonsite web ne compte pas moins de 21 pagesconsacrées à la Turquie seule, à raison dehuit hôtels par page.

Claude Boumal

Turquie6 = 7Le secteur touristique turc, tant leshôteliers que les agents locaux, va au-devant des difficultés économique àcraindre en se montrant cette annéeparticulièrement proactif pourconvaincre les vacanciers de choisircette destination. Un des résultats desrenégociations menées par Jetair lorsdu salon ITB se traduit par toute unesérie de promotions. Ainsi, dans unesélection de 46 hôtels turcs, on peutprofiter d’une action spéciale : 6 nuitspayées = séjour de 7 nuits, valablependant tout le mois d’avril.

MalteQuelle histoire !Avec un peu plus de 400.000 habitants,Malte est le plus petit Etat membre del’Union européenne (depuis 2004) et aintégré la zone euro le 1er janvier2008. La langue maltaise est unevéritable source de fascination pour lesétrangers et les linguiste : elle tireraitses origines des anciens Phéniciens,arrivés à Malte en 750 avant J.-C. Atravers les âges, de nombreux motsétrangers, notamment anglais etitaliens, sont ensuite devenus partieintégrante de la langue. C’est aussi laseule langue (largement) sémitique quis’écrit à l’aide de l’alphabet latin.L’anglais est la deuxième langueofficielle du pays.

28 Travelexpress 260

BestemmingCoverstory

YorickAmerlynckGeboortedatum25 maart 1978

StudiesFotografie.

TalenkennisNederlands, Engels en ikdoe mijn best in Frans.

Gehuwd?Een relatie met Annelies.

Herinner je nog jouw eerstelief?Af en toe ontmoet ik haar nogwel eens. Ze is intussengetrouwd en heeft tweekinderen.

Die op jou lijken?… (alleen een schaterlach volgt)

Zet je elke avond de wekker?Absoluut! Ik slaap graag en ikword moeilijk wakker.

Wat is jouw slechtsteprofessionele ervaring?Ik heb ooit iemand moetenontslaan en dat deed echt pijn.

Hoe reis jij?Ik bestel een ticket & pak deLonely Planet in. Ik slaap nooitin hotels, dus die reserveer ikniet. …. Een huurauto natuurlijkwel!

Doe je soms een terrasje?Wanneer de zon schijnt, laat ikme altijd verleiden.

Ben je een ijdel man?Niet echt… of toch wel eenbeetje. Ik wil er altijd goeduitzien.

Heb je een levensmotto?Het glas is halfvol.

Hoe weet je de tijd te dodentijdens een long haul vlucht?Slapen en slapen.

Lees je dag- of weekbladen?Kranten weinig, een Humo durfik al wel eens kopen.

Welke bestemmingen kunnenjou niet verleiden?Cultuurreizen boeien mij minder.Ik heb liever actie en wandel-mogelijkheden. Ik moet op eigenhoutje ‘dingen’ kunnen doen.

Kun je raad aanvaarden?Absoluut… ik vraag er soms zelfnaar.

Bezit je sterke zenuwen?Tot voor kort dacht ik van wel,maar sinds mijn derde benjisprong in Frankrijk ben ikbeginnen twijfelen. Bij mijnvrienden verliep alles vlot, bij mijeerder klungelig.

Heb je nog iets van jouwjeugdidealen overgehouden?Ik amuseer mij nog altijd en bennooit te serieus.

Wat doe je als je de Lotto wint?Britta Baeke mee op reis vragennatuurlijk…(lacht) Ik geef eengroot feest. Iedereen is welkom.

Hoe belangrijk is jouwcarrière?Belangrijk, maar andere dingenzijn belangrijker: mijn vrienden,de gezondheid, de vakantie, defamilie.

Geloof je in paranormalekrachten?Toch wel een klein beetje.

Heb je last van de ouderdom?30 worden, vond ik maar niks. Ikben blij dat ik nu net 31 ben.

Welke ervaring zou je nooitwillen gemist hebben?Die acht maanden tijdensdewelke ik met de rugzakdoorheen Zuid-Oost Azië hebgetrokken.

Wie is jouw idool?Michael Jackson was dat 20 jaargeleden. Vandaag: iedereen diezijn dromen achterna gaat.

Welke souvenirs breng je meena een reis?Bankbiljetten.

Ben je een competitief iemand?Ik ben bijzonder competitief. Ikwil altijd winnen.

Welke sporten zijn de jouwe?Minivoetbal en atletiek.

En doping?De nodige pintjes tijdens dederde helft.

Ben je een jaloerse kerel?Helemaal niet. Ik kijk alleennaar mezelf.

Welk talent bezit je niet, maarzou je toch graag beheersen?Zingen. En ik zou ook graag eenMarco Van Basten willen zijn.

Ben je snel kwaad?Ik word nooit echt kwaad, maarik erger me wel aan het verkeerin het centrum van Brussel.Vooral als er “geritst” moetworden.

Wat is jouw mooistevakantieherinnering?Een vakantie met mijn vriendinen de hele Italiaanse familie inhet grootouderlijk huis in DeMarken (Le Marche), vlakbijSan Marino.

Jouw gastronomischegeneugten?Ik ben een fijnproever. Ik eetgraag en hou van een goed glaswijn.

Wat is jouw levensmotto?Impossible is nothing. Alles ismogelijk.

Hoe oud zou je willen worden?Ik wil de 80 halen als ik in eengoede vorm blijf en dus kanblijven genieten. (Lachend) Eenfysiek van 40 dus… “en eenlibido van 20”, laat Yorick zichontvallen.

Heb je ooit gevochten?Ja… ik had twee broers thuisen dat verliep niet altijdfeilloos.

Wat is jouw favoriete plek inhuis?De keuken. Ik kook graag.

Gebruik je een elektrischscheertoestel?Neen, scheren doe ik met dehand. Die bakkebaardenperfect bijwerken, da’smoeilijk met een elektrischapparaat.

Heb je een ochtendritueel?Koffie is noodzakelijk om dedag goed te beginnen.

Geloof je in geluksbrengers?Mijn moeder is van Poolseafkomst, een heel gelovigvolk, en ik heb Italiaansbloed. Een amuletje zit welaltijd in mijn portefeuille.

Geef je geld aan bedelaars?Ja, zeker als er een muziekjebij is.

Wat is jouw grootste angst?Doodgaan, afzien en nietweten wat er gaat gebeuren.

Welke reissouvenirs bewaarje?Ik koop overal wijn enbewaar de tickets van musea.

Wie was jouw idool alskind?Marco Van Basten.

OlivierGiacominiGeboortedatum29 mei 1980

StudiesIn tegenstelling tot beidecollega’s heb ik weltoerisme gestudeerd.

TalenkennisNederlands, Frans,Italiaans, Duits en Engels.

Steekkaart Steekkaart

Page 29: April 2009

Destination

20 Travelexpress 260

Affaires de spécialistes

La Grèce

deux à Kolymbia. La chaîne est partenaire deJetair depuis plus de 10 ans et ses hôtels nepeuvent être réservées qu’auprès des agentsde voyages. C’est également vrai pour leshôtels Magic Life et Grecotel - une garantiepour les agences.Jetairfly propose par ailleurs au départ deBruxelles toute une série de possibilités devols pour les îles grecques, notamment desdéparts 6 fois par semaine vers Rhodes etCorfou, cinq fois par semaine vers la Crète,ainsi que des possibilités de départs de Liègeet d’Ostende.

Enfin, si l’on recherche les meilleurs hôtelsde Grèce et sur les îles de Crète, Rhodes,Santorin et Mykonos, ils fonttraditionnellement partie de l’offred’Odysseus.

Corfou et la Crète ont quelque peu diminuéen popularité, en revanche, chez Mediterra/Sunworld.

Mais si l’on recherche un tour opérateurspécialisé, il faut se tourner vers EssentialGreece, un petit TO né en 2004, voici doncseulement cinq ans, et qui n’opère que sur laGrèce, «surtout à la carte», précise MartineDewispelaere, qu’il s’agisse de séjours ou decircuits en voiture, de location de villas enCrète, voire même de groupes. Particularitéoriginale de ce petit TO : il n’a jamais éditéde brochure - trop cher ! - et a fait dès ledépart le choix d’Internet. L’entièreté de sonoffre se trouve donc sur son siteHYPERLINK “http://essential-greece.be”http://essential-greece.be

Une clientèle fidèle

A 570 kilomètres à l’est de la Grèce, Malte,n’a connu que très peu d’innovations cesdernières années chez Jetair. Elle anéanmoins sa clientèle fidèle, notammentpour l’hôtel4 étoiles Riu Seabank à MelliehaBay. Jetairfly propose deux vols par semaine,au départ de Bruxelles, le mercredi et lesamedi.

Mais ici aussi, la destination est affaire despécialistes : ainsi Travelworld, qui commer-cialise la destination depuis maintenant plusde dix ans. Sa brochure détaille quelque 25hôtels, plus quelques autres encore sur sonsite web travelworld.be. Malte affiched’ailleurs une belle densité d’hôtels de luxe,tels le Westin Dragonara, le Méridien, leKempinsky,… Travelworld fait appel auxservices d’Air Malta, qui propose un volquotidien de Bruxelles, ce qui lui permet demonter des forfaits presque à la demande. LeTO dispose aussi de son propre agent local àLa Valette, pour l’organisation d’excursions,par exemple.

Grèce, Turquie, Malte

La Grèce n’est pas dans le peloton de têtedes destinations préférées des Belges. C’estqu’il resterait beaucoup à faire pour amenerl’hôtellerie grecque, par exemple, à unniveau de qualité et de services qu’exigentaujourd’hui les standards internationaux,n’en déplaise à son très pieux directeur dutourisme en Belgique. Seules les quelquesrares grandes chaînes internationales qui sesont avancées sur ce terrain miné sont enmesure de proposer des prestations à lahauteur de ce qu’on est en droit d’attendreau 21ème siècle. A moins qu’on ne secontente d’une hôtellerie dite «de charme»,forcément rudimentaire, et de sa cuisinemonotone et ennuyeuse.

Certes, les «deux Grands» sont largementprésents sur la Grèce. Thomas Cook pro-gramme ainsi les îles Saroniques, au sudd’Athènes, à peu de distance du continent :Aegina, Poros et Spetses, la plus mondaine etla plus animée, à côté d’une offretraditionnelle où l’on trouve cependant deuxnouvelles «Xperiences» : le Mythos Palace enCrète et l’Akti Beach Club, à Kos, unnouveau Smart Club, l’Aegean View à Kosencore, ainsi que trois nouveaux Iberostar,dont deux à Rhodes et un à Kos.Dans les Cyclades, où Thomas Cook est déjàlargement présent, c’est sous sa marquePegase que le groupe propose le premiervéritable hôtel de luxe de l’île de Paros,l’Yria Resort, un cinq étoiles qui propose unecuisine exceptionnelle et, par-dessus tout, lecalme absolu.

Le succès de l’all inclusive

Chez Jetair, la Grèce reste aussi une valeursûre où, observe Sofie Van den Driessche,Product Director, la formule «all inclusive»semble également s’introduire peu à peu. EnCrète, Jetair a contracté avec la chaîneBelvedere Resort, et l’Atlantica CalderaPalace et Spa Resort (catégorie luxe), quin’est probablement pas un inconnu deslecteurs flamands, puisque Jetair et cet hôtelont collaboré à la série “Boer zoekt Vrouw”sur VTM….A Rhodes, le Fun Club Sunshine Rhodos àIalyssos est très populaire grâce à

Chacune à sa manière,ces destinations

méditerranéennes ontleurs spécificités, qui ont

offert à quelquesproducteurs l’opportunité

de se singulariser.

l’animationproposée par uneéquipe belge. Maisces dernièresannées, lapopularité de larégion du sud deRhodes est enaugmentationauprès des Belges,avec Lindos etsurtout Kolymbia,grâce à l’AtlanticaClub Aegean Blueet l’AtlanticaImperial Resort, les

Travelexpress 260 29

die vervelende situatie zo eenvoudigmogelijk gemaakt”, vervolgt Benoit. “Eengestolen voertuig wordt bijvoorbeeldonmiddellijk vervangen”. Aangifte is ookvereist wanneer de bestuurder zelf nietverder kan rijden en hij bijvoorbeeld dieverantwoordelijkheid wil overdragen aanechtgenote of kinderen. Contractueelmogen alleen die reizigers een autobesturen, die voor het vertrek werdeningeschreven als ‘chauffeur’. “Het isdaarom altijd beter dat al bij deondertekening een ‘tweede chauffeur’wordt genoteerd. Men kan dat echter ookter plaatse regelen, met de lokale agent.Maar vooraf is altijd beter.”

Kattenmelk voorde cheetah en walkietalkiesMet een auto van holiday autos vanMarokko tot Zuid-Afrika rijden isuitgesloten. “Elke lokale agent heeft zijnbeperkingen”, aldus Olivier. “Maar inEuropa speelt dit minder. Men kan gerustFrankrijk of Italië doorkruisen en de autoveel zuidelijker achterlaten dan waar hijoorspronkelijk is opgehaald”.Huurders moeten wel de voorgeschrevenwegen volgen. Even een mini uitproberenin de zandduinen, mag dus niet. Eengrintpad voor paarden volgen is eveneensuit den boze. Je moet de paden volgen dieduidelijk als rijweg worden beschouwd. Erworden natuurlijk uitzonderingenaanvaard. Wie de woestijn intrekt meteen hiervoor uitgeruste 4x4 of tijdens eensafari in zuidelijk Afrika de cheetah eenkopje kattenmelk wil voorschotelen, zalvoor het vertrek duidelijke richtlijnenontvangen voor off road avonturen. Perbestemming wordt het toelaatbare enontoelatbare weergegeven. In sommigeregio’s, zoals bijvoorbeeld Australië,krijgt de klant daarom zelfs een walkietalkie toegestopt.

In de auto-en (reis)verzekeringswereldworden wel eens pogingen tot fraudevastgesteld. Is dit voor deautoverhuursector ook een probleem? Enworden collega’s voor klanten op dezwarte lijst gewaarschuwd? “Mochten wepogingen tot fraude vaststellen, danzullen wij ook onze mededingerswaarschuwen” aldus Yorick. “In de wereldvan de autoverhuring heerst een gezondecollegialiteit. Echte fraudegevallenhebben we echter nog niet moetennoteren. Al goed, want elk dossier gaanuitpluizen vergt veel tijd en mankracht.Ons voordeel hierbij is dat de klant zijnwagen bij de reisbemiddelaar huurt en hijdus in een eerste instantie bij hem zalaankloppen en in diens kantoor beschiktmen over alle vereiste persoonsgegevens.Naamloze boekingen zijn er dus niet.Bovendien beschikken we zelf over eengoede verzekering om zulke euvels teregelen”. W.V.

La musique ! Je pratique divers instr uments,et je suis des leçons de danse, aussi. Je veuxen connaître autant que possible.

Votre choix de vacances: été ou d’hiver?Le ski, si possible deux fois par an.

A quoi pouvez-vous dépenser beaucoupd’argent?A des gadgets et à tout ce qui a rapport avecl’informatique. Et puis aussi les vêtements.

Sensible à la mode?Je n’achète pas quelque chose parce que c’està la mode, mais j’aime les beaux vêtements,les belles chemises en particulier, et lesbeaux costumes.

Avec quel cadeau peut-on vous faireplaisir?Je déteste les cadeaux. Faire simplement lafête et boire un coup avec les amis, c’est cequi me fait le plus plaisir.

Votre voiture préférée?Une BMW, de préférence un modèle sport. Jesuis avant tout un passionné de moteurs.

Qui considérez-vous avec le plusd’attention dans votre secteur?(rires…) Mon collègue Olli (et Yorick aussi,bien sûr). C’est Olivier qui occupait mon jobauparavant, et qui m’a tout appris.

Lequel de vos traits de caractère imaginez-vous que pourraient avoir vos propresenfants?Les enfants sont encore à venir… mais jesuis assez entêté.

Qui était l’idole de votre jeunesse?Mon père, et c’est toujours le cas. Il a créésa propre entreprise informatique à partir derien et trente ans plus tard, avec ma mère, ilest toujours actif.

Qui remplit votre déclaration fiscale?Moi-même… Je n’ai tout de même pas étudiéla comptabilité pour rien!

Comment êtes-vous arrivé chez holidayautos?Mon diplôme de comptabilité en poche, j’aidébuté comme comptable dans une entreprisequi n’avait rien à voir avec le tourisme. Onm’avait laissé entendre que je pourraisrapidement devenir représentant commer-cial : j’ai toujours eu la vente dans le sang.Mais au bout d’un an, j’en étais toujours auservice comptabilité, et j’ai décidé que celasuffisait. Après des vacances au ski d’où jesuis rentré blessé, j’ai commencé à examinerd’autres offres. C’est ainsi que j’ai vu queholiday Aatos cherchait un représentantcommercial junior. J’ai immédiatementenvoyé mon CV, et j’ai obtenu trèsrapidement une interview. C’est là que j’aiconstaté que holiday autos louait desvoitures, et n’en vendait pas, comme jel’avais d’abord cru…

Quels sont vos projets de voyage?(Rire)… Diegem ! (NDLR: siège de holidayautos)Avant, j’étais plutôt du genre sac à dos mais,entre-temps, j’ai constaté le plaisir dedécouvrir un pays en voiture de location. Jepars bientôt en Argentine pour visiter laTerre de Feu et Ushuaia. J’irai aussi voir monamie Philippine. Elle habite et travaille à LaPlata, mais c’est une vraie Belge.

Où vont vos préférences culinaires?J’aime autant la cuisine belge que françaiseou italienne. J’apprécie aussi volontiers lesproduits du terroir, comme les « boulettes deSt Hubert’ », par e xemple, en Wallonie. J’iraiprochainement dans les environs de Chimay.

Quelles sont les avantages d’une fonctioncommerciale au sein de holidays autos?Je jouis d’une grande liberté au sein d’uneéquipe formidable. Je suis beaucoup sur laroute et je peux gérer mon propre planning.

Etes-vous plutôt organisé ou vivez-vous aujour le jour?Carpe diem ! Je pr ofite du moment présent,mais toujours avec un regard vers le passé etsur l’avenir.

Avez-vous votre un bagage culturel quivous soit propre?

>Carte d’identité

Benoit MahiatDate de naissance23 octobre 1984: je suis le plus jeunede l’équipe!

EtudesComptabilité.

LanguesLe français est, littéralement, malangue «paternelle», le néerlandaisétant ma langue maternelle. Je parleanglais et je voudrais bien encoreapprendre l’espagnol et l’allemand.

Page 30: April 2009

Travelexpress 260 19

Kortbij

WeimarVan de Velde (1863-1957) was al een gevierdontwerper-architect toen hij door groothertogWillem Ernst von Sachsen-Weimar undEisenach werd aangezocht om deKunstgewerbeschule in Weimar nieuw leven inte blazen. Dit stadje van zo’n 60.000 inwonersademt kunst uit al zijn poriën: van Luther, overGoethe en Schiller, Cranach tot tal vanmuziekcomponisten. De aangename binnenstadherbergt niet enkel tal van historische enandere monumenten ‘maar het is ook gewooneen leuke, jeugdige stad. Veel studenten,modeontwerpers ed. blijven hier hangen’, meentde pr-verantwoordelijke. Zo zijn er niet minderdan 300 architectenbureaus!Dat laatste is direct terug te voeren tot Van deVelde. De Belgische architect was in zijnWeimarse periode een behoorlijk bezige bij. Hijontwierp diverse huizen en villa’s. In VillaSilberblick, waar nu het Nietsche-Archiv isondergebracht, sleet de filosoof zijn laatstelevensjaren. Palais Dürckheim was tot voor deWende de lokale zetel van de Stasi –‘op datvlak hadden ze tenminste smaak’, grapt dehuidige eigenaar-architect. En voor zichzelf liethij de Villa Hohe Pappeln, vlak bij het mooiepark Belvedere, optrekken.Maar al zijn belangrijkste project beschouwdehij toch de realisatie van de Kunstschule. Hetgebouw tegenover de huidigeBauhausuniversität stond tijdens ons bezoeknog in de steigers voor restauratie. Maar ookhier vinden we de kenmerkende rechte ensobere lijnen weer –wat van Van de Velde dewegbereider heeft gemaakt voor deBauhausstijl en het modernisme dat na deeerste wereldoorlog opgang heeft gemaakt.De studenten van de universiteit verzorgendezer dagen architectuurwandelingen door destad. En die passeren onvermijdelijk ook langshet eigenlijke Bauhausmuseum (dat wegensplaatsgebrek slechts een fractie van haar grotecollectie kan tonen). Maar aan de plannen vooreen nieuw museum wordt driftig gewerkt, laatiedereen verstaan. Opvallend is trouwenshoezeer men zich slechts de jongste jaren de

Dat heeft wellicht ook te maken met degroeiende belangstelling vanuit de Lagelanden voor de historische steden vanThüringen. Architectuurliefhebbers doen ertrouwens goed aan zich niet te beperken tothet Unesco- werelderfgoed in de binnenstadvan Weimar.

JenaDe overstap van een gezelligeuniversiteitsstad naar een oude DDR-industriestad zorgt voor een kleinecultuurschok. Jena is wat groter dan Weimar,heeft een flink pak meer studenten enprofileert zich ook als een ‘wetenschapsstad’.Da’s niet helemaal verwonderlijk: de stad isvooral bekend als productiecentrum van delenzen van Carl Zeiss.Dat is ook te merken als je vanop de 128meter hoge Jentoren het stadscentrumoverschouwt. De oude productiehallenworden nu gebruikt door de universiteit, deproductie zelf is verhuisd naar buiten destad. Vlakbij de oude fabriekshallen vind jeechter nog een streepje Van de Velde. Hijbouwde in Jena een mausoleum voor ErnstAbbe, de fysicus die samen met Zeiss detechniek ontwierp om de beroemde lenzenhun topkwaliteit te schenken. In hetmausoleum zijn ook friezen van ConstantinMeunier verwerkt.Bij een wandeling door het centrum van Jenavalt ons op hoezeer dit oogt als een Engelseindustriestad: alom karakterlozeshoppingmalls, met her en der toch eenvleugje verrassende geschiedenis. Zoals dePorzellan-manufaktur Burgau die ookontwerpen van Van de Velde heeftuitgevoerd. Of de oude stadsgevangenis waarje een aantal karikaturen kan bewonderen.Maar Jena is ook de stad waar demoderniteit van het Bauhaus in betere aardeviel. Grote namen als Klee, Nolde enKandinsky mochten hier dankzij de lokalekunstvereniging grote tentoonstellingenhouden, en van Gropius zijn in debuitenwijken twee huizen bewaard gebleven(Haus Auerbach en Zuckerkandl, beide enkellangs buiten te bezichtigen).

GeraDe laatste halte op onze Thüringerrondreisstart met een verrassing: Gera verwelkomdereeds in de 16e eeuw een aantal Vlaamse en/of Nederlandse vluchtelingen. En diebrachten hun textielknowhow mee naar dezecontreien, vandaar dat deze stad nog steedsbekend staat als textielcentrum. Onderandere ene Nicolaas De Smidt is zo iemand:hij kreeg als Vlaamse maker en kleurder van

doeken op bepaald moment toestemming omzich in de stad te vestigen.Vandaar dat de lokale gids ons meeneemtnaar de oude textielfabriek van Getzner.Deze is net zoals talloze andere gebouwenhier door Thilo Schroder ontworpen, eenleerling van Van de Velde die in 1932 debenen nam en in Noorwegen zijn carrièreverderzette. De fabriek zelf is vandaag nogsteeds operationeel, maar is vooral demoeite omwille van de architectuur éngebruikte materialen. Directeur Lechnerheeft enkele jaren geleden de Erfgoedprijsgekregen voor de restauratie van hetgebouw.Gera was naast textiel- ook een militairestad, met in DDR-tijden een belangrijkeRussische aanwezigheid. Net zoals in heelde stad wordt er driftig gerenoveerd.Nochtans bleef de stad tijdens wereldoorlog2 relatief ongeschonden, vandaar dat je nogrenaissance- en barok-gebouwen vindt.Maar ook modernere architectuur heeft inde stad van schilder Otto Dix bestaansrecht.Het Museum für angewandte Kunst is eenleuke aanzet voor een rondrit en wandelingdie ons uiteindelijk bij Haus Schulenbergbrengt.Deze villa van Van de Velde is zijnorgelpunt. Arts Volker Kielstein heeft hettoch wel indrukwekkende pand verworvenen restaureert het met veel liefde. Hij is vollof over zijn bouwheer: ‘Wat hij allemaalvoor onze economie gedaan heeft, isimmens. Hij had 22 bedrijven voor hemwerken, hij heeft veel vrienden mee naargebracht en hij heeft vooral heel veel mee ingang gezet. Maar dat beseft niet iedereen’.

Erik Brusten

Duitsland herdenkt Bauhaus(en Henry van de Velde)In 1919 zag het Bauhaus het levenslicht in Weimar. Dat wordt in diversesteden bij onze oosterburen herdacht. Wij gingen alvast polshoogte nemen,en herontdekten dat een van de belangrijke wegbereiders van deze schoolvan architecten en vormgevers onze eigenste Henry van de Velde was.

Praktisch• De evenementen in het kader van hetBauhausjaar staan vermeld op http://bauhaus2009.de• De Duitse dienst voor toerisme heefteen folder over de Henry van de Velde-route door Thüringen en Saksen. InWeimar en Jena bestaan er specifiekearrangementen ‘in het spoor van’.• Deze touroperators hebbenaanbiedingen in Thüringen/Weimar:Transeurope, Gallia, DavidsfondsCultuurreizen, Jetair Autovakanties en deautocaristen Rantour, Reizen Verhoeven,Tempo Cars, Hugo Tours, Reizen DeStryker, Pieters Cars. Meer informatiekrijg je ook bij de Duitse dienst voortoerisme.

waarde van dateigen patrimonium isgaan realiseren. ‘Vande Velde en Bauhausworden maar sindsenkele jaren alsmarketingthemauitgespeeld. Maarzeg nu zelf: deinteresse hiervoor inBelgië is groter danvoor Schiller enGoethe. Wie kent dienu nog bij jullie?’

Buste van HenryVan de Velde

Hans Schulenberg in Gera

Aviation en deux mots

30 Travelexpress 260

départ ou d’arrivée en Europe: 21% àBruxelles et 13% vers une autre destinationeuropéenne, en voyageant principalementavec son partenaire Brussels Airlines.

8 milliards de dollarsde pertes en 2008L’Association du transport aérien interna-tional (IATA) a revu à la hausse sesprévisions de résultats des compagniesmembres pour 2008. Au lieu d’une perte de 5milliards d’USD annoncée en décembredernier, la perte globale des compagniesrégulières (où ne figurent pas les charters etles low-costs) serait de 8 milliards. Leschiffres du quatrième trimestre ont été piresqu’attendus car totalisant, avec 4 milliards,la moitié des pertes de l’année. Lescompagnies qui auraient été les plusaffectées sont celles d’Europe et d’Asie. Ellesont souffert à la fois de la baisse de traficdue à la crise et de couvertures des prix ducarburant (hedging) trop pessimistes à unmoment où le prix du baril dégringolait surles places financières.

1.167 aéronefs misau sol en 2008Les compagnies aériennes ont parqué 1.167avions de ligne à réaction en 2008, “ce quien fait la pire année en réduction de flottesdepuis 2001” a constaté le bureau d’étudesbritannique Ascend. Le nombre d’avions quisont désormais au sol approche les 2.300unités, soit 11% de la flotte mondiale qui estde 20.293. Selon Ascend, ce chiffre devraitencore croître cette année de 400 appareils.Cette situation se rapproche despourcentages de 2001 quand 13% de la flottemondiale des jets avait été mise au sol. Al’époque, le parc aérien mondial représentait15.950 avions. Si on approche cepourcentage aujourd’hui, on atteindrait les3.000 aéronefs hors service.

L’UE veut assouplirla règle des “slots”Compte tenu de la crise, la Commissioneuropéenne veut faire adopter en urgencepar le Parlement européen et le Conseildes ministres une nouvelleréglementation des créneauxaéroportuaires. La proposition demodification a été adoptée par laCommission et vise à assouplir lapolitique assez restrictive de ce qu’onappelle, dans le jargon aéronautique, les“slots”. Pour éviter que les transporteurs

“thésaurisent” les slots et les gardent poureux sans les exploiter, la règle est qu’il fautque, sur une saison (sept mois en été, cinqmois en hiver), ces slots soient utilisés à80%. Faute de quoi, ils sont remis à ladisposition de la concurrence.Or on sait que les compagnies ontdrastiquement réduit leurs capacités aucours des derniers mois. Elles auraientpeut-être voulu les réduire davantage, maisne s’y sont pas résolues pour ne pas risquerde perdre lesdits slots. Du coup, on a vu destransporteurs mettre en ligne des avions detrès faible capacité, lorsqu’ils en avaient,ou faire voler des avions aux trois-quartsvides, ce qui est une ineptie. Bruxellespropose donc de geler la règle des 80%pendant la saison d’été, autorisant donc lescompagnies qui n’utiliseront pas leurs slotsd’avril à octobre, de les retrouver de toutefaçon lors de la saison d’été 2010.Si l’AEA applaudit l’initiative, l’ACI(Airports Council International) estime qu’ils’agit d’une mesure destinée à préserversles “grand-father’s rights” au détriment denouveaux entrants. En outre, et c’estpertinent, l’ACI estime que “ces mesuresincitent les transporteurs à réduire leurscapacités sans libérer les slots, ce qui setraduira par des manques à gagner desaéroports en leur ôtant toute possibilité deréaffectation”.

Pemiers code-sharesentre SN et LufthansaComme la Commission européenne tarde àdonner son consentement à la prise de partici-pation de la Lufthansa dans le capital deBrussels Airlines, les deux compagnies ontdécidé d’aller de l’avant dans ce qui leur estautorisé. Ainsi en est-il des partages de codessur certaines liaisons, comme B.Air en a avecplusieurs transporteurs. Sans adapter leurscapacités (ce qui serait interdit), ellespartageront à partir du 29 mars tous leursnuméros de vols sur les destinations allemandesau départ de Bruxelles. En l’occurence,Francfort, Berlin, Hambourg, Hanovre,Nuremberg et Stuttgart, ces trois dernièresétant désormais nouvelles dans le réseau B.Air.Pour le passager, cela signifiera plus deflexibilité, comme le choix de 11 liaisonsquotidiennes sur Francfort ou la possibilité departir avec B.Air et de revenir avec Lufthansaou l’inverse. La prochaine étape seral’unification des programmes de fidélisation àlaquelle Swiss sera associée.

Des grilles anti-oiseaux?La question a été posée souvent aprèsl’amerrissage de l’Airbus A320 de USAirways dans l’Hudson. Ne pourrait-on pasinstaller des grillages à l’entrée desréacteurs des avions pour éviter que n’yentrent des volatiles? La réponse estnégative et on doit bien s’imaginer que cetteoption a été évaluée par les ingénieurs.D’abord, il faudrait des grilles assez solides(et donc lourdes) pour retenir des impacts àprès de 300 à 450 km/h. Malheureusement,ces grilles limiteraient considérablement leflux d’air dans les réacteurs (et encore plussi un oiseau devait s’y coller), alors que lesavions ont besoin d’un maximum d’entréed’air pour pouvoir décoller. De plus, commenous disait un ingénieur, il faudrait aussiinstaller des systèmes électriquesréchauffants à l’intérieur de ces grilles pouréviter le givrage. Bref, c’est impossible.

Stabilisation du traficde B.Air en 2008Au vu des derniers chiffres de l’AEA,Brussels Airlines a transporté 5.106.700passagers en 2008, ce qui se traduit par untrès léger recul de 0,1% (alors que lacompagnie avait prévu une hausse de 4% enjanvier 2008). La moyenne de l’AEA afficheun recul de 1,5% avec une fourchette allantde -26,1% (Alitalia) à +16,5% (Aerosvit enUkraine). Malheureusement, la dégringoladede l’automne a continué à affecter B.Air aucours des derniers mois, à telle enseigne quele recul a été de 12,8% en décembre(322.500 passagers) pour une moyenne AEAen recul de 8% (Alitalia: -63,9%, TurkishAirlines: +16,9%). Maigre consolation pourB.Air, le trafic, c’est-à-dire le nombre depassagers transportés multiplié par leskilomètres qu’ils ont parcourus (PKT) est enaugmentation de 2,8% pour 2008, ce quisignifie que le long-courrier s’est biencomporté. Mais là aussi, le recul en PKT aété de 10,2% en décembre. Malgré un reculde 8% de l’offre, le coefficient de remplissagea reculé de 1,5 point pour atteindre 60,6%.Sur l’ensemble de l’année ce taux a été de63,2% (-4,2 points), ce qui n’est pas un bonscore, la moyenne AEA étant de 76%.

Jet Airways en formeà Brussels AirportAu cours de l’année 2008, Jet Airways atransporté 867.000 passagers de et versBruxelles, dont les deux tiers étaient entransit, c’est-à-dire se rendant d’Inde versl’Amérique du Nord ou l’inverse. Les avionsde la compagnie indienne ont été remplis enmoyenne à 75%, ce qui est un bon résultat.Sur cinq de ses six destinations, elle estégalement en tête du marché. Enfin, expliqueBernard Guisset, porte-parole de lacompagnie, Jet Airways a clôturé sesactivités sur Bruxelles avec un profit, ce quiest encourageant et, somme toute, assezatypique dans le climat actuel. Comme lerelève Stefan Hollands, directeur général dela compagnie en Belgique, 34% du nombretotal des passagers ont une destination de

Jet Airways est le premieropérateur long-courrier àBruxelles.

SN et LH ont jeté lesbases (légales) d’un

partenariat qui vas’étendre.

Page 31: April 2009

AviationDossier

Travelexpress 260 31

DE EUROPESEVerschil tussen de inclusieveverzekering bij een TO is datwij alles dekken“Het aandeel van de jaarpolissen stijgtgevoelig, dankzij de inspanningen die we delaatste jaren hiervoor geleverd hebben, zegtJosé Mauroo, maar bij De Europese maken detijdelijke polissen nog altijd het grootste volumeuit.Touroperators bieden ook wel ‘inclusieveverzekeringen’ aan, maar Mauroo onderstreeptdat die meestal beperkt zijn in verzekerdkapitaal (625 euro) en zij alleen gelden voor demeest essentiële dekkingen. Bovendien betaaltde klant altijd een franchise en dossierkosten.De normale annuleringsverzekeringen bieden bijDe Europese een uitgebreide waaier vanwaarborgen en dekken de totaliteit van dereissom. Een jaarpolis voor de afzonderlijkewaarborg annulering komt op 110 tot 990 euro(in functie van de formule en het verzekerdkapitaal) en voor een tijdelijke polis loopt ditvan 20 tot 40 euro (vanaf 4.5 % tot 8.50 % opde reissom). Annuleringen vertegenwoordigen60% van de dossiers bij De Europese, bijstand40%.De minimum tarieven voor bijstand (zonderandere waarborgen) hangen af van de gekozenformule: jaarpolis 90 tot 220 euro en tijdelijkepolis: 20 euro Europa (1,50 euro per dag) en 25euro worldwide (3 euro per dag).Voor hospitalisatiekosten en medischeverzorging geldt geen franchise. Het maximaalverzekerd bedrag is 1.000.000 euro. Demedische behandeling in de USA is vollediggedekt tot uitputting van het verzekerd bedrag(max. 1.000.000 euro). Naverzorging gaat tot6.200 euro en het maximum verzekerbaarbedrag overlijden en/of invaliditeit tot 250.000euro.

Vlucht gemist wordt gedekt in ‘Prestige’.Een vluchtannulering wordt in Prestigealleen gedekt in geval van een wilde staking.Staking, oproer, terreur, gijzeling wordenvoor bijstand in de Prestige-formule en voorannulering in de all risks formuleaangeboden.De bijstand van de Europese geldt voor allelanden, die niet in oorlog zijn en derepatriëring is onbeperkt ‘want dit istenslotte een essentiëel onderdeel van debijstandsverzekering.’ Zij is accessoir aan hetreisboekingsgedrag en dit is wel één van deeerste diensten die de invloed van de crisisondervinden, oppert José. Gevaarlijke- ofrisicobestemmmingen, zoals bijvoorbeeld eenhartpatiënt dit Tibet of Machu Picchubezoekt, of ongevallen buiten de skipiste zijnniet gedekt door de standaardformule. Erwordt niet naar de leeftijd gevraagd en erbestaan geen speciale tarieven voorjongeren.

PROTECTIONS‘Unlimited’ en zelfs eenterrorisme waarborgWij voelen geen crisiseffect en er is zelfs eenstijgende trend naar jaarcontracten, meldtKoen Devestel van Protections. De mensengaan nog altijd op reis en door de moeilijkeeconomische situatie willen ze hunreisbudget of eventuele bijkomende(medische) kosten ter plaatse beter indekkendoor het onderschrijven van een annulerings-en reisbijstandsverzekering. In eersteinstantie boekt men nog steeds eenannuleringsverzekering. Het is wel jammerdat nog vele vakantiegangers vertrekkenzonder reisverzekering omdat ze menen alverzekerd te zijn, bijvoorbeeld bij demutualiteit of via een kredietkaart. Maardeze zijn absoluut niet toereikend bij

eventuele, zelfs kleine, ongemakken in hetbuitenland. Dus hier is nog steeds eenserieuze taak weggelegd voor de reisagent,onderstreept hij.Zelfs bij een inclusieve verzekering, ook viaTO’s, bieden wij altijd een volledige dekkingconform onze standaard producten. Somsgaan de waarborgen van een inbegrepenverzekering zelfs verder dan deze van onzestandaard producten zoals de annulerings-verzekering ‘Protections Unlimited’ bij BESTTours. Onze bijstand geldt voor alle landenen repatriëring is inbegrepen, behalve in deannuleringsverzekering natuurlijk.Wij bieden een tijdelijk contract bijstandvanaf 2,50 EUR/dag en 4,5% voorannulering.Een jaarcontract op basis van 4 personen(family contract) kost bijstand 210 EUR,annulering 180 EUR en de all-risk (=bijstand + annulering) 360 EUR. Jongerenbeneden de 12 jaar genieten 50% korting oponze bijstandsformules.De medische kosten kunnen “onbeperkt”verzekerd worden, zowel op tijdelijke als opjaarbasis. Naverzorging kan tot 5.000 EUR,bij blijvende invaliditeit is er een extrakapitaal voorzien tot 25.000 EUR en bijoverlijden van 12.500 EUR.Gevaarlijke bestemmingen, sportieve,avontuurlijke tochten verzekert Protectionseveneens. Ook wintersport buiten piste isgedekt. Alleen de professionelesportbeoefening in competitieverband isuitgesloten.Wij hebben ook een terrorisme waarborg en,hoewel bijvoorbeeld de bezetting van hetvliegveld in Bangkok geen terroristischeaanslag was, onderstreept Koen, hebben wijook voor onze verzekerden die geblokkeerdzaten op de luchthaven van Bangkok deextra kosten ten laste genomen. Wijvoorzien ook een forfaitaire vergoeding tot

Reisverzekeringen

Wie veel reist,kiest steeds meervoor jaarpolis

>

De reisverzekeraars voelen de economische crisis nog niet echt doorwegen.Voor de zomermaanden is het echter afwachten. Het is nog te vroeg vooreen balans of een inschatting van deze evolutie, zeggen zij eensgezind. Datgeldt ook voor de weerslag van bedrijfssluitingen of gedwongenwerkloosheid op de annulatiepremies. Voor velen is het al wel duidelijk, datmeer veelvuldig en verder reizenden via de reisbemiddelaar een jaarpolisondertekenen. Of een vrijwel alles dekkende bijstand, zeker voor verre endure trips. Hierdoor zijn ‘ouderen’ soms een belangrijker risico dan‘jongeren’, die even buiten piste gaan boarden. Dat een verzekering in hetaanbod van een touroperator nooit volledig is en dat de waarborgen vanziekenfonds of een kredietkaart evenmin volstaan, blijven waarschuwingen,die de reisbemiddelaar alleszins moet verstrekken.

Travel Express Benelux • Visuel Réseau - Mains seules - 210x297 mm • PP • Q • Départ le17/03/09 • Parution du 01/04/09

HRU • BAT

www.afkl.biz

Over 900 destinations worldwide

with our SkyTeam partners

.

AIRF_0903244_Mains Afro_GB_210x297.indd 1 18/03/09 9:58:02

Page 32: April 2009

Dossier

32 Travelexpress 260

100 EUR bij een laattijdig vertrek tercompensatie van de extra kosten.Oudere reizigers wegen niet speciaalzwaarder door als risico gezien hun eigen“fragielere” toestand gecompenseerd wordtdoor andere factoren. Oudere mensen reizenmeer in (een georganiseerde) groep integenstelling tot jonge backpackers, en zijnemen minder deel aan meer risicovolleexcursies of activiteiten.Met een USA specialist als Connectionsonder onze klanten moet Protections welwaakzaam blijven voor kosten van eenmedische behandeling aldaar. Dat geldt ookvoor Canada, maar voegt Koen er aan toe: inpopulaire mediterrane bestemmingen zoalsbijvoorbeeld Turkije hebben ze, zeker voorpatiënten mét een reisverzekering, goedleren tellen.

ARTASDe jaarpolis is in opmarsOndanks de crisis stellen wij vast dat demarktpenetratie groter is geworden. Metandere woorden, procentueel gezien sluitenmeer klanten die een reis hebben geboekteen verzekering af dan voorheen, meldt DirkColman van Artas.Waar we enkele jaren geleden nog aan eencijfer zaten van 15/85 in het voordeel van detijdelijke verzekeringen, zitten we nu al vlotaan een 30/70 of zelfs 35/65. De opmars vande jaarpolissen is dus niet te stoppen.Tot op vandaag mogen we stellen dat decrisis nog niet echt een impact heeft gehadop het annuleringsgedrag van de klanten.Integendeel, procentueel gezien daalde hetaantal schadegevallen in 2009 over de eerstetwee maanden met 1%, vergeleken met2008.Rekening houdende met het aanbod vantouroperators zijn onze belangrijkstevoordelen op de inbegrepen verzekeringenongetwijfeld: dekking van het volledigebedrag van de reis, dekking van voorafbestaande ziektes die in inbegrepenverzekeringen meestal integraal uitgesloten,en dekking van ontslag, in deze tijden vaneconomische crisis niet onrelevant.Onze bijstand geldt boven voor alle landen,met inbegrip van een repatriëring tegenwerkelijke kostprijs. Er is geen franchisevoor medische verzorging, wel hanteren wijmaximumbedragen, in functie van de

onderschreven polissen en waarborgen. Insommige polissen is ook de dekking medischekosten onbeperkt. Ook voor de USA hebbenwe niet echt een negatieve impact gehad,ondanks het feit dat de klanten op de USAvaak de meest uitgebreide waarborgonderschrijven, dus met onbeperkte medischekosten. Maar dankzij een goede inter-nationale organisatie hebben we de kostenweten te beperken.Betreffende klanten die risico’s nemen is ergeen verschil merkbaar met vroeger.Reizigers nemen niet noodzakelijk meerrisico’s. En ja, een hartpatiënt mag naarMachu Picchu. Tenzij hij op voorhand verbodgekregen heeft van zijn geneesheer om zwareinspanningen te doen. In dat geval zullen wetoch wel eens het medisch dossier opvragen.Maar het op voorhand uitsluiten doen weniet.Buiten piste is gedekt voor de klanten dieonze optie “sportgarantie” hebben onder-schreven, in aansluiting op de gewonebijstand.Risicovolle bestemmingen zijn voor ons delanden zonder overeenkomst met deBelgische staat betreffende de terugbetalingvan medische kosten via de mutualiteit. Indergelijke gevallen (bv Egypte) kunnen dekosten hoog oplopen.Staking, oproer, terreur, gijzeling…voorbeeld bezetting vliegveld Bangkok zittenvervat in polissen met de terrorismeclausule.Dan stellen we 620 euro per dag per persoonter beschikking gedurende 5 dagen, enintussen proberen we de klanten op eenandere manier uit het land te krijgen.In annulering is het nog altijd heteenvoudigste en eerlijkste om te rekenen ineen % van de kostprijs van de reissom. Op diemanier ontvang je als verzekeraar eeneerlijke premie en kan je ook op een correctemanier de volledige reissom terugbetalen.Oudere klanten annuleren pas als ze nietanders kunnen. Jongeren denken hier vaakanders over.

TOURINGWie een duurdere reisonderneemt, kiest ook voorduurdere polisHet voornaamste aandeel blijft nog steeds deverkoop van tijdelijke polissen hoewel meeren meer klanten en reisagenten het belang

compacter maar minder uitgebreid voor dedekkingen. Meestal is het beperkt totannulering en nooit bijstand of bagage.Bijkomende verzekeringen zijn altijd aan tebevelenTouring kent geen franchises, een dekkingannulering 30.000 euro per dossier, en dehogere reiscompensatie is inbegrepen. Wijbieden ook meer uitgebreide dekkingen enhogere terugbetalingsgrenzen dan detouroperators.In tijdelijke producten wordt hoofdzakelijk deall in formule onderschreven (annulering,compensatie, bagage, bijstand, kapitaalreisongeval, vertraging) en voorjaarproducten is dat hoofdzakelijk bijstand.Onze bijstandsverzekering geldt voor allelanden en een repatriëring is altijdinbegrepen.Het reisgedrag van ouderen verschilt met ditvan de jongeren. Ze reizen wel frequenter dusschade kan frequenter voorkomen maar dekosten liggen ook lager. We stellen wel vastdat de klant sneller een polis neemt voorduurdere reizen die hogere kosten kunnenveroorzaken.Afrika, Zuid-Azië, Australië, Noord-Amerkazijn ook iets risicovoller als bestemmingomdat de repatriëringskost zeer hoog is. Eenhartpatiënt kan beslist op reis mits de polisvoorafbestaande ziekten te boeken. Extremesporten worden uitgesloten. Skiën buiten depiste is wel gedekt indien er een officieelerkende begeleider bij is.Touring heeft geen franchise voor medischeverzorging, wel een onbeperkte tussenkomstvoor chirurgische en hospitaalkosten en demedische kosten bij ongeval of ernstigeziekte. Farmaceutische kosten (zowel voortijdelijke- als voor jaarpolissen) zijninbegrepen.Medische post-operatiekosten betalen wij totmax. 6000 euro per persoon, medischeambulante kosten tot 745 euro.Het ‘kapitaalreisongeval’ bij overlijden of invaliditeitbedraagt 12.500 euro. Onze medische kostenen repatriëring zijn onbeperkt gedekt.Wij dekken ook ontslag maar wij zien geentoename in dit soort annulatiedossiers.Oorlogen, burgeroorlogen, opstanden,terroristische aanslagen worden uitgeslotenvan de annulatiedekking.Voor gemiste vluchten bestaat er geenstandaard dekking. Wel hebben wij eenwaarborg ‘vertraging’ in ons all in pakket:een 60 euro forfait vanaf 4u en 100 eurovanaf 6u. Bij een “vertraging” doorovermacht, brand, waarbij vlucht gemistwordt, kan de klant zijn reis recupereren.Een bijstandformule individueel kan al van15 euro af per persoon. Het maximumbedragin tijdelijke polissen is afhankelijk van debestemming en de reisduur.Een gezinspolis bijstand (jaarpolis) kost88,15 euro; de minimumpremie voor eenannulatiedossier bedraagt 20 euro per polis(tijdelijke formule) en kan al vanaf 79 eurovoor een jaarpremie. Een premie opannulering is steeds een % op het reisbedrag(dus de premie staat in verhouding met hetreisbedrag).

> Reisverzekeringen

van jaarproductenzien, meldt ChantalVan Wulpen.Touring beveeltwel een jaarpolisaan voor wieveelvuldig reist.In contracten vantouroperatorsbestaat eenbegrenzing tot een625 euroterugbetaling,meestalmetfranchise. Het TO-aanbod is

Als reisagent hoeven we je niet te vertellen wat het beste medicijn is

tegen voorjaarsmoeheid en stress: parelwitte stranden en een azuur-

blauwe zee. Tijdelijk kun je hier zelf heel voordelig van genieten.

Want Aruba Tourism Autority en Aruba Hotel & Tourism Association

bieden reisagenten met een reisgenoot naar keuze geheel gratis zes

overnachtingen aan! Ontspan op het strand of trakteer jezelf op een

bezoek aan één van de vele spa’s. Sla een balletje op een van de

uitdagende golfbanen, maak kennis met de boeiende onderwater-

wereld, of ga wind- of kitesurfen. Bezoek het prachtige natuurpark,

de diverse musea, of struin langs de vele winkeltjes die het eiland rijk

is. Tijdens je verblijf overnacht je kosteloos drie nachten in een hoog-

bouw hotel op Palm Beach en drie nachten in een laagbouw hotel

op Eagle Beach. Je kunt voor beide typen hotels drie voorkeuren

opgeven, op basis van beschikbaarheid wordt bepaald in welk van

deze drie opties je verblijft. Je betaalt slechts het vliegticket. Uiteraard

is er de mogelijkheid om je verblijf te verlengen of extra’s bij te

boeken. Zo’n heerlijke vakantie zou je iedereen adviseren. Dus gun

jezelf Aruba en lees snel meer op http://www.aruba.com/trade

HET MOOISTE WAT JE KAN ADVISEREN,KRIJG JE ZELF CADEAU. ARUBA

Gun jezelf Aruba en genietvan zes gratis overnachtingen

in een droomhotel

0034.00.294 WT Ladder_Adv BS_210x297_FC mag.indd 1 30-03-2009 15:31:16

Page 33: April 2009

Travelexpress 260 33

EUROP ASSISTANCEGroei via reisagent in 3 jaar verdubbeldWij stellen geen onmiddellijke een daling vast door de crisisperiode.Ik denk echter de klant zich nog beter wenst te beschermen omonvoorziene uitgaven te dekken. Onze groei via de reisagenten isde voorbije drie jaar in omzet meer dan verdubbeld, aldus IvanCornette van Europ Assistance.Bij Europ Assistance bestaat de portefeuille voor 85 % uitjaarformules en 15 % uit tijdelijke. Marktstudies leren ons dat inBelgië slechts ± 40 % een bijstand zouden hebben en dat ± 60 %van de bevolking die bij een reisagent boekt een annulatiepolis zouonderschrijven. Dit betekent dat er nog heel wat potentieel is op deBelgische markt.Het aanbod van touroperators is meestal gelimiteerd tot eenannulatieverzekering met een grens van 625 euro en beperkingenin de gedekte oorzaken, zoals ziekte en ongeval. Meestal zijnvoorafbestaande ziekten en andere oorzaken niet gedekt. Bij onswel. Europ Assistance heeft daarom de NoGo Tempo ExtenTO op demarkt gebracht, zodat de reisbemiddelaar zijn klant een volledigedekking kan bieden.Deze formule is een uitbreiding van het aanbod van de touroperatoren dekt bijkomende annulatie-oorzaken tot 1.500 euro perpersoon. Het bijkomende voordeel voor de reisagent is dat hij geeningewikkelde berekeningen moet maken vermits deze dekkingverkocht wordt aan een forfaitaire premie van 15 euro. De NoGodekt ook een gemiste vlucht bv door panne van het voertuig. Insommige van onze nieuwe producten hebben we voorzien dat deklant een vergoeding krijgt om de nacht in een hotel door tebrengen en niet op de luchthaven. Moet de klant en andere vluchtnemen en overnachten dan nemen wij de extra kosten voor deticketwijziging ten laste tot een maximaal het bedrag van devolledige annulatie.Vele reisagenten verkopen dan ook deze formule gezien zij wetendat hun klanten ook nog andere reizen boeken en zij henautomatisch een volledige dekking kunnen waarborgen.Men heeft bij ons al een tijdelijk bijstandscontract vanaf 20 euro eneen jaarformule vanaf 91 euro met een maximum van 210 eurovoor de bijstand aan een gezin in de meest uitgebreide formule.Een tijdelijke annulering heb je al vanaf 15 euro en een jaarformulegaat van 99 euro tot 179 euro. De klanten die al een EuropAssistance bijstand jaarformule hebben, krijgen 30 euro korting ophun jaarlijkse annulatiepolis.Onze bijstand geldt voor alle landen, die niet in oorlog zijn, ofkleine eilanden zonder infrastructuur. Repatriëring, zonderfranchise, is in al onze bijstandsformules inbegrepen en isonbeperkt in uitgaven. De ten laste name van de kosten voor dekist variëren naargelang de gekozen formule van 620 euro tot2.500 euro.Sommige mensen nemen wel meer risico’s. Ik denk eerder aan deactieve 50 plussers die exotischer bestemmingen (zoals Yemen ofAfrika of cruises naar Antarctica of IJsland) opzoeken en die datniet gewoon zijn, dan aan de extreme sporten waar men toch meerzijn voorzorgen neemt om mogelijke ongevallen te vermijden. Maardit alles is zeker verzekerd voor zover de sporten niet incompetitieverband worden gedaan. Ongevallen buiten de pisteblijven gedekt.Wij hebben altijd een franchise op de medische kosten gehanteerddie varieert tussen de 37 euro en de 500 euro afhankelijk van degekozen formule. De medische kosten die gaan afhankelijk van degekozen formule van 25.000 euro tot onbeperkt. Sommige van onzeformules voorzien inderdaad ook de medische kosten voor denaverzorging in België, evenals een dekking overlijden eninvaliditeit.De medische behandelingen zijn overal ter wereld gedekt - wijmaken dus geen uitzondering voor de USA. Bovendien heeft degroep Europ Assistance over de laatste 2 jaar 2 cost containmentbedrijven opgekocht die in landen met een dure medischeinfrastructuur zoals USA en Canada de facturen van medischekosten onder controle houden.

>

Wie beschermthet vakantiebudget van uw klantenin tijden van crisis ?

¤72Vanaf

Meer info: 02 286 31 38of adm.sales@ touring.be

TOURING NO STOP*,de jaarlijkse reisannuleringsverzekering.

Een overlijden in de familie, een ziekte, eenaanslag, een natuurramp op de vakantie-bestemming of nog erger in deze tijdenvan crisis: een ontslag.. . Onvoorzieneomstandigheden duiken nu eenmaal snel op.Het zou jammer zijn indien uw klanten degevolgen ervan zouden moeten dragen.

Met de annuleringsverzekering No Stop zijnal hun vakanties gedekt.

En dat is niet alles! No Stop dekt uw klantenook tijdens hun vakantie, voorziet eenvervroegde terugkeer bij problemen in Belgiëen verzekert zelfs hun bagage!

* De gewaarborgde prestaties worden gedekt door ATV NV, waarvan de maatschappelijkezetelgevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, Fortis 001-2122045-52,verzekeringsonderneming toegelaten bij KB van 11/01/91 en 24/02/92 (MB 13/02/1991 en14/03/1992), en door de C.B.F.A. onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit tevoeren in de takken 9, 16, 17 en 18. Dit is een uittreksel van de algemene voorwaarden.Voor meer info, raadpleeg onze algemene voorwaarden.

Destination

16 Travelexpress 260

> USA

Et l’aérien danstout ça !Les vols disponibles au départ deBrussels Airport placent les USA en têtedes destinations les mieux desservies.Néanmoins des adaptations sonteffectuées constamment en tenantcompte de la concurrence, du marché etde la clientèle qui reste abondante pourle leisure mais qui subit davantage lacrise pour le tourisme d’affaires. Malgréla conjoncture, United Airlines ouvrecertaines lignes comme le vol directreliant Washington à Moscou tandis queContinental Airlines ouvre un New-YorkShanghai.American Airlines fêtera le 12 mai ses20 ans d’implantation à Bruxelles, cequi s’apparente à un record de longévitéau sein des compagnies US basées àBruxelles, mais Olga Jacob, GeneralSales Manager Belux d’AmericanAirlines, prend déjà rendez-vous pour2019 ! En qualité de pionnier parmi lescompagnies opérant sur les USA, ondévoile avec franchise chez AA desrésultats en légère baisse, mais moinsau total que la moyenne du marché. «Ilfaut être performant notamment sur levol de Chicago et nous le sommes ! Sansquoi, nous n’obtiendrions pas un 777pour cette ligne, et il sera actif dès le 8avril. Ce nouvel avantage que nousproposons est une configuration enFlagship Suite, c’est-à-dire une FirstClass équipée d’un véritable lit inclin-able, et d’un siège pivotant afin detravailler ou de se restaurer avecplusieurs de ses collègues. Mais on nes’arrête pas en si bon chemin : dès lemois de mai, le 757 disposera de sanouvelle Business Class sur la ligne deNew-York avec un tout nouvel intérieur,et un accès mieux différencié pour lesentrées Eco et Business. Tout cela esttrès stimulant. Pourtant tout le monden’a pas encore assimilé le fait que nosproduits ont été complètementrenouvelés. En période de crise, il fautdavantage se battre mais tout ce qu’onpeut offrir au client est extrêmement

convaincant et le service suit ce qui estle plus important à mes yeux. Mon seulregret est que l’on parle trop de la crise,ce qui effraie certains voyageurspotentiels alors que le moment est idéalà tout point de vue pour découvrir lesUSA.»Bernard Guisset, External Communica-tions & Sales Support Manager Conti-nental Europe de Jet Air ways : «Noustirons bien notre épingle du jeu malgrél’opérationnel un peu complexe puisquenous fonctionnons sur 4 sources depassagers. Mais l’avantage réside dansla compensation opérée par les marchésles uns sur les autres. Nous travaillonsmieux les autres marchés européens quipermettent d’inverser la tendancepuisque nous constatons une diminutiondes résultats en Belgique, mais le mondediamantaire notamment est touché etrépercute la crise qui le frappe. Grâce ànotre flexibilité, le remplacement des777 par l’Airbus 330 nous a rendus surcertaines routes depuis lors rentables. Jeme réjouis de l’engouement persistantpour l’Amérique du Nord et stimulé parl’action des uns et des autres. Lelancement il y a peu d’un citytrip parJetair à destination de Toronto ravira lesamateurs de shopping mais pasuniquement.»S’agissant de Delta Airlines, JanFeenstra, Sales manager Benelux Deltaestime que : «toutes les compagniesaériennes subissent un déclin consécutifà la crise car les gens dépensent moinspour les extras que sont les vacances, etles compagnies réduisent aussi pour lesvoyages de leurs cadres. Cependant,grâce à la joint-venture conclue avec AirFrance, nous pouvons réaliser dessynergies qui nous permettentd’harmoniser notre network avec deshoraires et des capacités plus adaptéessur nos vols transatlantiques. Celaprocure des avantages c’est-à-dire plusde connections aux consommateurs tantaux USA qu’en Europe, et des prixcompétitifs tant pour le voyageur leisureque business.»

Fabrice De Brouwer

CREATIVEPACKAGING

Put travel back in travel agent

www.euram.eu

PARTNER FOR TRAVELAGENTS

Call ourPro-Support-Team

016/292725

The largest offer:BahamasCanadaCaraibbeanCosta RicaCubaMexicoUSA

Custom training sessions

TM_60x277_April09_EN.indd 1 3/24/09 9:03:10 AM

Page 34: April 2009

34 Travelexpress 260

DossierMONDIAL ASSISTANCEZelfs bijstand in oorlogsgebiedDe reiziger is er zich meer dan ooit tevoren van bewust dat hij eralle belang bij heeft in tijde als deze zijn financieel vermogenveilig te stellen door bewust te opteren voor een reis- enbijstandsverzekering, zegt Ilona Van Hemelrijk. Het is immers zodat een aantal waarborgen de dag van vandaag sterk leven bij demensen: ontslag of ingeschreven staan als werkzoekende en eenjob vinden, zijn geldige redenen om de reis te annuleren.Alles draait rond het geven van de ‘correcte informatie’ en daaris een heel belangrijke rol voor de reisagent weggelegd. Via onzeschoolingsinitiatieven wordt de reisagent op de verschillengewezen en op de mogelijke uitbreiding van de door eentouroperator aangeboden verzekering, zodat de klant kiest infunctie van zijn noden, aldus Ilona Van Hemelrijk. Wordt dereiziger goed geïnformeerd door de tussenpersoon (en wij werkenalleen via de traditionele distributiekanalen) dan kan hij dus zelfkiezen voor een zeer uitgebreide of een eerder beperktebescherming door de touroperator. Opteert hij voor een volledigegemoedsrust dan kan hij er bij Mondial Assistance zeker van zijndat voorafbestaande ziekten verzekerd zijn en zijn medischekosten volledig worden terugbetaald. Hij heeft recht op eencompensatiereis bij vroegtijdige terugkeer, een uitgebreideredekking geniet voor zijn reisgoed, en dit alles zonder enigevrijstelling! Mondial biedt bijstand op alle bestemmingen, zelfs inoorlogsgebied. Voor voertuigen is die beperkt tot Europa.De klant die het luik ‘bijstand personen’ ondertekent, genietautomatisch van een mogelijke repatriëring, zonder enige limietin terugbetaling of het transportmiddel.

Verre bestemmingen verwiervende voorbije jaren meerpopulariteit en personen metgezondheidsproblemen kunnenstressloos vakantie nemen, mitszij de Top Selection metExclusieve Garanties hebbenonderschreven. Onzerisicobestemmingen voormedische bijstand zijn Turkije,Egypte en (met lagerefrequentie) de Verenigde Staten.Dankzij onze wereldwijdeaanwezigheid kunnen wij teallen tijde een beroep doen opons internationaal netwerk datde kosten in de hand weet te

houden. Wil de reiziger ter plaatse een unieke ervaring belevenzoals een benji-sprong of kitesurfen, dan kan hij bij ongeval ookrekenen op zijn Mondial Assistance. Snowboard is inderdaad ookveel populairder dan enkele jaren terug, en dat leidde tot meerongevallen, maar wij verzekeren die zelfs als zij buiten de pistegebeuren.In ons gamma van de tijdelijke formules zijn er geen beperkingenof vrijstellingen betreffende een terugbetaling van medischekosten. De medische naverzorging in België is beperkt to 6250euro, na aftrek van de tussenkomst van de mutualiteit. In gevalvan invaliditeit is de terugbetaling evenredig met de graad vaninvaliditeit. Bij overlijden ontvangen de nabestaanden een bedragvan 12.500 euro.Het jaarcontract bevat grensbedragen voor de terugbetaling vande medische kosten met uitzondering van de formule “World GoldProtection met Annulering”. Deze jaarformule heeft overigens almeerdere malen op rij de Decavi Trofee van de niet levens-verzekeringen in ontvangst mogen nemen.Mondial hanteert volgende tarieven: Annulering & Compensatie-reis: 4,8% of 3,8% ( indien al een basisannulering inbegrepen is);Bijstand Europa: 2,6 euro per dag, Bijstand Wereld: 5,2 euro;Annulering & bijstand (package waarin ook bagage,compensatiereis en kapitaal reisongevallen vervat zijn): 5,8% of7,8 %. W.V.

Sunworld-Mediterraverwent lichaam éngeest in TunesiëHoewel we bij wellnessreizen onmiddellijk aan een hele reeksluxe-touroperators denken, blijkt ook Mediterra Sunworld zich opde markt van wellness-en thalassogangers te richten. In dezomerbrochure van de TO vinden we namelijk heel wat Tunesischehotels met Thalasso of Balneo centrum terug. De vakantiegangerkan voor een zeer schappelijke prijs meteen een verzorgingskuurvoor lichaam én geest bij zijn vakantie bijboeken. Travel Expresstestte ter plaatse alvast enkele behandelingen uit.

Tunesië scoort al jaren goed bij Sunworld-Mediterra. In 2007overschreed de touroperator al 20.000 pax op deze Noordafri-kaanse bestemming. Vorig jaar konden ze daar nog eens duizendpax bijtellen. Tunesië werd daarmee de derde bestscorendebestemming bij de Intermed-groep, na Turkije en Griekenland.Het eerste thalassotherapiecenter in Tunesië opende zijn deuren in1994. Vijftien jaar later ontvangt het land al zo’n 220.000buitenlandse kuurgangers per jaar, vooral uit Frankrijk,Zwitserland en Luxemburg. Belgen bekleden de vierde plaats in deranglijst.Momenteel telt het land zo’n veertigtal gespecialiseerde wellness-centra, vaak verbonden aan grote sterrenhotels in populairebadplaatsen. Zoals het Karthago Thalasso Center, verbonden aanhet vijfsterren Karthago- hotel in Hammamet Yasmine (noord-

kust). Direct aan het strand gelegen,kunnen de Sunworld-Mediterra-gasten vandit hotel (dat tot de keten van Laico Hotels& Resorts behoort), zich extra latenverwennen door een vitaliteitskuur,herbroningskuur of specifieke andere kuur.

Goedkoper kuren“Kuren is veel goedkoper in Tunesië danbijvoorbeeld Frankrijk”, aldus Tom Bossuytvan Sunworld-Mediterra. “Daarom wint hetland steeds meer terrein op dit vlak. In2007 koos al 10 tot 15% van onze Tunesië-klanten ervoor een thalasso-behandeling bijzijn gewone vakantiepakket te boeken.Verleid door de aantrekkelijke prijzen, wantkuren hoeft niet persé duur te zijn” aldus

Bossuyt. “Momenteel wordt een thalasso-trip naar Tunesië nogvaak als een aparte vakantie in het voorjaar of najaar geboekt(bijvoor-beeld als alternatief voor een citytrip) maar de kurenkunnen ook perfect bij een standaard zomervakantie. In onzebrochure vind je de mogelijkheden bij de hotels (herkenbaar aaneen speciaal Thalasso-logo) in aparte lichtblauwe kaders terug.En dan is het tijd voor de behandelingen zelf. De therapieënworden duidelijk zeer serieus genomen want alle kuurgangersmoeten eerst langs de plaatselijke dokter passeren vooraleer deeerste behandeling nog maar wordt opgestart. Alle thalasso-centra in het land blijken immers onder toezicht van hetMinisterie van Volksgezondheid te vallen. De 36 therapeuten vanhet Karthago Thalasso Center hebben dan ook allemaal eendegelijke praktijkopleiding gehad en de nodige examens afgelegd.En dat merk je meteen. Vakbekwame handen voeren scrubs,packingen en massages uit, al dan onder een warme straal vanzeewater. Want zeewater staat centraal in de thalasso-therapieën, met natuurlijke producten zoals klei, algen en oliën.Kunstmatige crèmes of bewerkte producten zijn volledig uit denboze.“Thalasso is het behandelen van de zorgen van de 21e eeuw” weetde thalasso-verantwoordelijke van het centrum ons mee te geven.De nadruk wordt dus gelegd op het stimuleren van hart, hersenenen bleodcirculatie- functies. Wij kwamen alvast met ontspannenlichaam én geest van de driedaagse kuur terug. Voor een zeerbetaalbare prijs... BB

Wellness

Travelexpress 260 15

>

pourront ensuite que mieux communiquer notrepassion pour ce pays. Il y a tellement de choses àfaire et à voir qu’on peut y retourner indéfiniment.Les grands produits classiques, tels l’Ouest et New-York, détiennent encore et toujours la palme. Lemoment est idéal pour jeter son dévolu sur les USA.D’une part, il y a de belles opportunités car le prixde certains fournisseurs diminue, le dollar repart àla baisse et la diminution de la pression de lademande par rapport à l’année passée nous permetde disposer de plus de capacité pour contenter toutle monde.»

JetairChaque région se découvre ensuivant le thème de ses désirsUn courant novateur anime la brochure parue à lami/décembre selon un mode de présentationthématique pertinent. Une série de thèmes étaientdéjà présents dans l’édition précédente maisdésormais l’essentiel de la production estsegmentée selon des aspirations qui guidentmanifestement chaque voyageur. Il peut ainsidécouvrir chaque région en poursuivant un filconducteur. P atricia Schaumans, Product ManagerNorth America de Jetair : «L’idée avait été mise enplace pour le Canada et au vu de son succès nousavons transposé la formule pour les USA. Seule laFloride possède un thème supplémentaire qui est legolf. Les 5 thèmes généraux – classique, famille,romantique, nature, aventure – permettent dedonner une orientation au voyage et chaque régions’y prête à merveille, et le thème classique exploitelui les points forts de manière générale. Lorsqu’onparle ‘Aventure’, c’est soft, et la promenade ou lerafting qui sont programmés sont tout à faitaccessibles. L’orientation ‘Romantique’ prévoit desmassages ou des dîners en tête à tête et forcémentaucune réduction pour une 3ème ou 4èmepersonne. Le thème ‘Famille’ possède l’avantage deménager chaque jour les enfants en prévoyantpartout des activités à leur intention. Chaquethème est proposé selon 3 catégories d’hôtelsauxquels s’ajoutent au Canada les B&B. Unerégion qui a bénéficié d’une importante refonte estla Floride avec la Côte Est et Miami en particulieroù cela change très vite avec de nouveauxboutiques-hôtels. Il faut avoir à l’esprit que leshôtels présents en brochure représentent lesbestsellers parmi les 5.000 unités que nous avons àdisposition.»

EuramConvaincre les agents devoyagegrâce à la maniabilité dusystèmeDans les splendides bureaux, sans doute parmiles plus beaux occupés par un voyagiste enBelgique, des formations seront encoredonnées par Doreen Juchtmans, SalesManager Belgium & Luxembourg, aux agentsde voyage soucieux de progresser dans lecadre d’une méthode de travail efficace et trèsflexible qui repose sur le concept de ‘CreativePackaging’. Après démonstration, il s’avère

que la construction d’une offre permet devisualiser en temps réel, avec une adapta-tion et un calcul permanant du coût et desdistances, les choix opérés tant pour lerouting que pour le logement et tous lesservices qui sont associés. Et si on n’estpas un fin connaisseur des USA ou de larégion envisagée, des exemples de circuitssont présents dans le système, de mêmeque des informations essentielles commel’ouverture ou non de certains Parcs. Bref,après formation, ils peuvent tout managerpar eux-mêmes, consulter les disponibilités,ou recourir au besoin à l’équipe d’Euramqui agit en qualité de support. Cettetechnologie est accessible et très convivialeavec un visuel qui permet de mettre un piedvirtuel par image satellite dans le voyageen phase de conception. Notons que laprogression est appréciable sur les diversmarchés couverts puisque depuis le débutde l’année, une 100taine de code d’accès aété fourni à de nouvelles agences. PeterKeijers, General Manager d’EurAm : «Nousne sommes plus véritablementrévolutionnaires comparés à nos débuts.L’essentiel tient à ce que nous permettons àl’agent de voyage de se profiler nettementauprès de ses clients en lui offrant uneforte valeur ajoutée. Ce qu’il conçoit parlui-même à la manière d’un producteur ilest capable de l’envoyer ensuite trèsrapidement à son client en filtrant aubesoin certaines données comme les prix.L’avenir de l’agent de voyage qui est pournous bien plus un conseiller en voyagespasse par l’efficience du travail à la cartequi doit être rondement mené et aveccréativité. S’il reste un exécutant, sonavenir peut être menacé. Le système duDynamic Packaging offre cette possibilitéd’échanges d’un vaste domained’information tout en apportant sa touchede créativité et d’innovation dans unenvironnement uniforme qui rend le travailplus simple et plus stimulant.

AzuraNous tournons au mêmerégime cette année pour lescircuits guidésChez Azura, on dresse le constat d’une baisseimportante pour les voyages à la carte tandisque les circuits guidés tournent au même régimeque l’an dernier à pareille époque. C’est tantmieux puisque le principal créneau du TO resteprécisément ce type de produits. MichelLavigne, Pr oduct Manager d’Azura : «Nousn’avons pas de quoi nous plaindre d’autant queles voyages sont globalement plus chers et queles clients poursuivent leurs réservations pourles circuits classiques malgré leur étonnementparfois quant au prix de ces forfaits. Nousobservons en ce moment une baisse de prix decertains hôtels e.a. à New-York mais attentioncar la disponibilité sur certains parcs pourraitêtre à nouveau problématique cette année. Nousopérons également sur le Canada qui reprendbien cette année par rapport à l’année 2008.»

a m e r i c a

2008

Wings‘nWhe

els U n i t e d S t a t e s o f

NEDERLANDS

Hotels

Huurwagens

Motorhomes

Selfdrive tours

Excursies

Trein

Florida Villa, Disney

Begeleide rondreizen

CANADA

2009

Wings‘nWhe

els

Hotels

Huurwagens

Motorhomes

Selfdrive tours

Excursies

Trein

Begeleide rondreizen

Nederlands

Wings

'nWhe

els

HAWAI'i

2008Nederlands

Beach Vacation

Hotels

Rental Cars

Individual tours

Cruises

Excursions

Hotels

2009

Rental Cars

Motorhomes

Selfdrive Tours

Excursions

Escorted Tours

Train

Wings‘nWheels

-Yourpartnerforalla-la-cartetravel

Website:www.W

NW.be

Email:[email protected]

travelexpress-2009.indd 1 26/03/2009 16:06:44

Page 35: April 2009

Destination

14 Travelexpress 260

> USA

jour dans l’année. L’ambiance estchaleureuse, unique, et la revitalisation desservices nous a rendus meilleurs que jamais.Katrina, c’est du passé !» Chez certainsvoyagistes, on observe que la Louisiane n’ajamais été une grande destination en soi surle marché belge mais s’inscrit parfaitementdans le cadre d’un circuit plus large qui faitétape en Louisiane à New Orléans. OlivierVandenbroucke, Gm de USA Travel espèreque cette relative désaffection ne correspondqu’à un retard habituel par rapport aumarché français : «Personnellement, j’adorecette région car le contact humain y estdifférent, la restauration est succulente etles rénovations ont élevé la qualité desservices.»La vitalité de l’expansion hôtelière est aussisignificative si on en juge par lesinnombrables nouveautés enregistrées cesderniers mois : au rang de celles-ci, relevonsl’exemple du W Washington DC du groupeStarwood dont l’ouverture est fixée au 8juillet et dont la visite au minimum est à nepas manquer : l’ancien édificemerveilleusement situé à proximité de laMaison Blanche manifeste une approche trèsélaborée du cadre décoratif à la foisromantique et enrichi en toute sobriété d’undesign épuré ; le St. Regis de Washington arouvert ses portes en septembre passé aprèsune longue et brillante rénovation. C’est ànouveau le must pour les grands de ce mondeet la cuisine à laquelle est associé AlainDucasse est très réputée. Notons que legroupe Starwood affiche de grandesambitions puisque 2009 marqueral’élargissement du portfolio au 1000èmehôtel ouvert !

Wings’n WheelsLes grands programmesclassiques restent fortdemandésEn qualité de spécialiste des USA, Wnwapporte un éclairage contrasté appréciant lasituation avec mesure. La crise économiqueest un fait mais la locomotive poursuitgentiment sur sa lancée et les produits sontplébiscités. Geert Raes, Gm : «Nous perdons

quelques plumes mais tout est relatif car nousaccusons moins de retard dans la décision duclient que pour les autres destinations dans lemonde. Si l’on considère le beau volume réalisécet hiver, il n’y a pas de quoi s’affoler et nousavons même obtenu 1 mois de janvier enprogression de 1% par rapport à l’annéepassée. L’attrait demeure donc très fort pourles USA et les raisons ne manquent pas pours’y rendre. Il y a l’effet Obama qui recrée unclimat pro-USA chez le consommateur mais jereste prudent car je n’ose pas surestimer laportée de cet effet. En définitive, c’est le coursdu dollar très intéressant qui les fait monterdans l’avion. En ce moment, les hôteliers sonttrès proactifs et tout en maintenant leur prixils offrent des avantages tels qu’une nuitéegratuite ce qui bénéficie au final à tout lemonde. Une fois de plus, la majorité des clientsvouent une fidélité sans faille aux grandsprogrammes classiques, les circuits dansl’Ouest en 15 jours mais aussi New-York. Nousobservons une légère reprise des circuits enautocar accompagnés pour des clients âgés quiréalisent le voyage de leur vie. La Floridereprend des couleurs et c’est légitime enl’absence d’ouragans, d’autant que l’offre y esttrès abordable pour les familles, surtout parrapport aux autres régions. Notons que leCanada est assez populaire et marche mieuxqu’en 2008.»

USA TravelC’est une année hors ducommun avec beaucoup deréservations tardivesL’un des TO de niche spécialisé sur la destina-tion offre une visibilité bien plus accrue avecun site internet qui est le fruit d’un longcheminement et d’intenses réflexions.Précision importante, l’outil est destinéd’abord aux agents de voyage qui restent lesinterlocuteurs privilégiés.Olivier V andenbroucke, Gm : «Nous sommesenfin prêts avec cette plateforme et lesagences commencent à disposer de leur login.L’intérêt pour le consommateur est de pouvoirsurfer, consulter et comparer amplement l’offresur notre site. Mais l’agent de voyage restenotre partenaire et il conserve tout lemonopole de la réservation lorsque le client sedécide. Cette année apparaît hors du communavec l’effet combiné de la crise et de l’électiond’Obama. Ce qui me réjouit et qui constituepeut-être un signe des temps tient à ce queplusieurs responsables d’agences font ladémarche de se rendre aux USA ce qu’ilsn’avaient plus réalisé depuis longtemps. Ils ne

Van Carthago tot Sbeitla, van Tunis tot Kairouan, van El Jem totDougga, telt het land van Hannibal talloze archeologische vindplaatsen.Die getuigen van de bewogen geschiedenis van Tunesië met Fenicische,Romeinse, Arabische en O�omaanse invloeden. Wat u zeker niet magmissen is het Bardomuseum in Tunis met de belangrijkste mozaïek-collectie ter wereld. De vele creatieve ambachten met hun uitgebreidekeuze aan gebruiksvoorwerpen en souvenirs, maar ook talloze heden-daagse festivals maken deel uit van de rijke Tunesische cultuur.

Tunesië, geef me

HERINNERINGEN

Tunesië hee� ook zonnigestranden en gerenommeerde

badplaatsen

Een uitgebreide keuzethalassocentra

en kwaliteitshotels

Veel originele ontspannings-mogelijkheden, van zeilkarren totgolf, aan de zee of in de woestijn

WE HEBBEN ZOVEEL TE BIEDEN

TU NL 297x210.indd 3 5/02/09 11:53:56

Page 36: April 2009

Destination

Travelexpress 260 13

Le Visit USA a permis de capter les impressions et les convictionspartagées par les voyagistes actifs sur la destination. A ce stade de lasaison, il faut constater que l’attentisme des clients se ressent, malgréune demande qui reste dans l’ensemble soutenue. Heureusement, lesarguments positifs sont manifestes pour aiguiser l’appétit desconsommateurs.

flatteuse de l’Amérique politique se forgepeu à peu et n’est pas sans conséquence surnotre secteur : les plus irréductibles quiassocient leur voyage à un acte politiquen’ont plus d’excuse pour bouder le pays del’Oncle Sam. Notons que ces voyageursn’appliquent pas toujours la même démarchepuriste lorsqu’ils se rendent sous d’autreslatitudes. Soulignons enfin le chiffre fournispar Visit USA qui fait état d’une augmenta-tion de 25% des visiteurs belges en 2008 parrapport à 2007. Continuons sur la lancée !

De nombreuses régions parmi les exposantsont présenté leur offre: le dynamisme notoir ede Gerda De Roy – Arnauts, DirectorBelgium, The Netherlands and FranceCapital Region USA, n’est plus à démontreret l’actualité de l’élection présidentielle luidonne à juste titre le sourire. Ce n’est pasbanal d’avoir un tel renfort de séductionattaché à une ville, Washington DC et bienplus à une région. Il faut dire que desvisiteurs du monde entier sont venus pourl’investiture et que les hôtels affichaientcomplets sur 100km à la ronde ! Et il restebien plus que le souvenir d’une élection carune impulsion brillante est donnée à touteune région et à sa ville phare qui mérite bienplus qu’un simple détour, ne fut ce que pours’imprégner de l’atmosphère de Georgetown,s’enrichir dans les impressionnants muséesdont le Newseum est l’exemple récent le plusavant-gardiste. Parmi les idées dedécouverte, relevons l’itinéraire très originalconçu pour emprunter les pas de l’Obamaway of life selon un pr ogramme d’une duréede 3 jours : du Hay-Adams Hotel où le coupleprésidentiel a résidé avant de s’installer à laMaison Blanche, au Ben’s Chili Bowl où l’onmange le meilleur chili de la ville ce qui estdu goût des Obamas et de Bill Cosby,également un habitué des lieux à la mode. Leparcours réserve de belles haltes et fait lapart belle aux hauts-lieux de l’histoireaméricaine. A noter qu’une autre villefabuleuse pleines de ressources, Chicago, oùBarack Obama a démarré sa brillante vieprofessionnelle, mérite également une visiteapprofondie.

La présence de New Orleans & Louisiana auworkshop a mis en exergue l’intérêt de cetterégion aussi particulière qu’attachante etquelque peu négligée par les touristes belgescomme le déplore Alexia Gallardo, AccountManager qui représente cette région : «EnLouisiane, il y a autant de festivités que de

Les USA résistent bienen période de crise

A bien considérer les différents paramètres,c’est l’année idéale pour se rendre aux USA.Et dans un contexte économique, où lesprédictions alarmistes se bousculent plusinquiétantes les unes que les autres, lesecteur du marché US fait mieux que de larésistance. Faut dire qu’on nous rabâchesans cesse les oreilles sur le thème du tout vamal et tout ira pire… Ce qui renforce leclimat d’incertitude et est de nature àexaspérer les premiers concernés.Pascal V andercleyen, Sales manager de USATravel, constate pourtant un beau maintiende la demande mais pour des clients devenusplus tatillons, redemandant de considérer undossier 2 ou 3 fois. A ce stade de la saison,Olivier V andenbroucke, Managing Directorde USA Travel, estime qu’il n’y a pas trop dedifférence dans le volume d’émission desoffres par rapport à 2008, mais laconcrétisation de l’offre se situe un peu endessous. Geert Raes, Managing Director deWings’n Wheels, observe également unretard dans la décision mais resteparfaitement serein : «Nous subissons moinsque les généralistes les effets de la crise, etles dossiers traités portent souvent sur debeaux budgets. Même si le client temporisesa prise de décision, il finit quand même parpartir. L’essentiel reste acquis.» En tout étatde cause, on ne peut généraliser la situation:2009 n’est pas 2008 qui fut tout bonnementun cru exceptionnel. Mais le ralentissementéconomique profite en définitive auconsommateur final. Encore faut-il qu’il lesache. La réduction des voyages effectuéspar les américains eux-mêmes dans leurpropre pays a pour conséquence unediminution variable du prix des hôtels et unedisponibilité accrue pour des TO parfois enpeine l’année passée. Lorsqu’on a à l’espritl’attractivité des prix de l’aérien (malgré lestaxes) et le nombre des départs à partir deBrussels Airport, tout devrait porter lesclients à (re)découvrir ce pays qui offre uneimmense mosaïque de possibilités pour levoyageur un peu curieux, seul ou en famille.Il n’y a qu’à consulter le site d’EnjoyParadise pour comprendre l’intensité desexpériences que l’on peut vivre aux USA.D’autres arguments positifs doivent galva-niser les intentions des voyageurs : àcommencer par le dollar qui peut rendre leshopping hyper intéressant. L’effet Obamacorrespond à un événement tout à faitexceptionnel qui continue de focaliser uneénorme attention sur cette destination. Plusimportant, une perception à nouveau

Focus offert parVisit USADes ateliers de formation étaientorganisés pour la 2ème année tout aulong de la journée précédant la soirée duworkshop. Plus d’une centaine d’agentsde voyage ont participé aux sessions deformations et plus d’une trentaine dejournalistes étaient attendus pour lasoirée, ce qui constitue un record.Particulièrement satisfaite PatriciaSchaumans, Product Manager NorthAmerica de Jetair, a estimé primordial depouvoir apporter une informationessentielle aux agents de voyage afin deréaliser ensuite de bonnes ventes. Mêmesentiment partagé par Philip L. Chryst,Director of Europe de Visit Florida qui asaisi l’occasion de cette journée pourconvaincre : «C’est un challenge pournous car l’image de l’Ouest et de New-York est très présente dans l’esprit dutouriste belge. A nous de démontrer quenous offrons un extraordinaire potentield’activités d’autant que nous sommes bienreprésentés dans les brochures des TO.»La brochure ‘Been There Haven’t DoneThat’ en dit long sur cette diversité tropsouvent ramenée à sa plus simpleexpression: à titre d’exemple, la Florideest le paradis pour les amateursd’ornithologie, les admirateurs de Dali,les golfeurs et j’en passe…

>36 Travelexpress 260

newsDesktop

MSC Fantasia ontvangt G8-topHet is nog niet helemaal officieel, maar diverse bronnen dicht bij hetdossier bevestigen hetgeen Travel Express ontdekt had: voor dekomende top van de G8, de rijkste industrielanden en Rusland, zullen dewereldleiders en regeringshoofden logeren op de MSC Fantasia. De topvindt plaats begin juli. Gastheer Italië had Sardinië, meer bepaald dearchipel van Maddalena, uitgekozen om die top te houden. Daar zal deMSC Fantasia worden aangemeerd en als gastlocatie dienen voor hettopoverleg van de acht wereldleiders. Voor zover ons bekend is het de

Park Molenheide nu volledig opgroene energieHet recreatiepark Park Molenheide in Houthalen-Helchteren schakeltvolledig over op groene energie. Het investeerde 800.000 euro in ditinitiatief waardoor het jaarlijks zowat 350.000 liter stookolie zalbesparen. Per jaar zal door de groene omschakeling 3.000 ton minderCO+ worden uitgestoten. De ingreep werd mogelijk door buurmanLavrijsen, een teler van landbouwgewassen en een varkensfokker.Om het mestoverschot en groenafval op een milieuvriendelijke manier teverwerken, besloot het landbouwbedrijf tot de bouw van eenvergistinginstallatie. Zij produceert methaan, die kan worden omgezetin groene stroom en warmte. Een ondergronds pijpenstelsel tussenboerderij en vakantiepark levert de energie. (WV)

Soirée de présentationSudamerica ToursUne soirée conviviale a eu lieu dans l’espace très approprié de laDimension latina à Bruxelles pour une présentation des pays quicomposent l’ensemble latino-américain. Sudamerica Tours qui brillegénéralement par sa discrétion a pu faire valoir ses arguments auprèsd’une tablée d’agents de voyage conquis par cette formule et par le

Heiligverklaring Pater Damiaanontlokt initiatievenDe heiligverklaring van pater Damiaan ontlokt bij een aantalreisorganisatoren initiatieven om naar de Eeuwige Stad Romete trekken. Asteria Expeditions (HYPERLINK “http://www.rvr.be” www.rvr.be) organiseert op 11 oktober eendaguitstap naar Rome. De deelnemers vertrekkenzondagochtend en hebben een gereserveerde plaats op het Sint-Pietersplein om de plechtigheid bij te wonen. Na de middagmaakt men van de gelegenheid gebruik om een aantal beziens-waardigheden in Rome te bezoeken. Omnia van zijn kant(HYPERLINK “http://www.omnia.be” www.omnia.be) heeft vierpakketjes uitgewerkt, van resp. 2, 3 of 4 dagen. Diearrangementen kunnen ook via de reisagent geboekt worden.Men maakt gebruik van zowel charter- als lijnvluchten encombineert de zondagse plechtigheid rond de man uit Tremelomet diverse bezoeken aan bezienswaardigheden in Rome. Delogies zijn voorzien in de buurt van het Vaticaan. (EB)

Interface (GTI) voorgesteld. GTI werpt zich op als een leidendpr-agentschap binnen en voor de toeristische sector.Momenteel is men al actief in 29 landen op vier continenten,voor diverse entiteiten, maar men wil binnen enkele jaren in60 landen actief zijn. Gelet op het feit dat ons landverschillende internationale instellingen herbergt, maakt datook een Belgische afdeling niet kon uitblijven. Etienne De Nil ishet boegbeeld van die Belgische afdeling, en tesamen met demensen die ook BT Expo dragen willen zij hun knowhowaanreiken aan de spelers op de Belgische en internationalemarkt. ‘We denken globaal en kunnen gebruik maken van hetgeïntegreerd netwerk, maar de concrete strategie moet telkensaangepast zijn aan de lokale situatie’, luidt het. GTI heeft naareigen zeggen niet de bedoeling om de toeristische diensten tevervangen, veeleer om op eventuele extra vragen in te spelenvoor de Belgische markt. Momenteel is dat al het geval voorAbu Dhabi en Tour Massif. De diverse vertegenwoordigers uithet diplomatieke milieu waren alvast danig geïntrigeerd doorde vermelding dat de Belgische vakantieganger een ‘bigspender’ ter bestemming blijkt. ‘Belangrijk is dat eenbestemming op de kaart wordt gezet. Als wij de vraag krijgenom daarbij te helpen op de Belgische markt, graag. Maar wijkunnen dankzij dit netwerk ook elders onze knowhowinzetten’, dixit De Nil. Meer info: HYPERLINK “http://www.gtitourism.com” www.gtitourism.com, tel: 02/543.44.57.(EB)

eerste keer dat eencruiseschip als locatievoor dergelijktopoverleg wordtgekozen. (EB)

Global TourismInterfacedenkt ‘glocal’Half maart is de Belgischetak van Global Tourism

Philippe Mugnier (GTI France &Secretary General GTI) Charles Bedoret

& Etienne De Nil (GTI Belgium)

Arnaud Holters, Alexandra Pires,Eric Gedeon (GM) et Niels Feys

savoir-faire affiché sur ces destina-tions. Eric Gédéon, GeneralManager de Sudamerica Tours :« Les occasions nous sont rar ementdonnées de parler de notre activitécar nous préférons travailler pourvous satisfaire que de parler àoutrance de ce que nous savonsfaire. » T ombé dans le chaudronlatino depuis sa plus tendre enfance,Eric Gédéon n’a pas manquéd’insister sur le potentiel existant

chez Sudamerica Tours tant en terme de destinations que d’hôtels et deservices. « N’hésitez-pas à nous fair e part de vos demandes car nouspouvons offrir beaucoup avec la qualité de nos correspondants etl’expérience de terrain de notre équipe. » De fait, l’équipe sillonne trèsrégulièrement les différents pays de la région afin de réévaluer et deréajuster constamment l’offre. Niels Feys s’est livré au cours de la soiréeà un exercice de synthèse évoquant pays après pays, les points forts dechaque destination en caractérisant au mieux ce qu’il faut absolumentsavoir pour faire face ensuite à ses clients. Sudamerica Tours fait preuvede beaucoup de créativité puisqu’un voyage notamment, qui est en phasede conception, rassemblera l’extrême nord-argentin avec Salta, le sud-bolivien avec le mystérieux désert d’Uyuni et le nord-chilien avec ledésert d’Atacama. Que du bonheur! (FDB)

Page 37: April 2009

Topcomfort.

Spaar Sunniesen verwen jezelf!Sunny Cars heeft een uitgebreidbonusprogramma. Elke reserveringlevert jouw kantoor 1 bonuspunt opt.w.v. 1 euro. Daarmee kun je sparenvoor de leukste cadeaus.

Kijk op crs.sunnycars.be voor meer informatie.

Met Sunny Cars is een vakantie pas echt compleet.Een comfortabele huurwagen boeken? Met Sunny Cars is dat snel en duidelijk

geregeld. Bij ons is namelijk alles in de prijs inbegrepen. Dus geen eigen risico

bij schade en diefstal, daar hebben wij al in voorzien. De verzekering dekt ook

standaard glas-banden-bodem schade. Zoveel extra�s voor één prijs, dat maakt

een vakantie pas echt compleet. Voor klant én reisagent.

ALL- INCLUSIVE �GEEN E IGENR IS ICO�MAKKEL I JK BOEKEN�BONUSREGEL ING

SC-adv_Travel_Express-230309-1.indd 1 3/18/09 1:23:41 PM

Travelexpress 260 37

Live2Travel ontvangtreisagent op Afrika Afrika!Begin maart nodigde Live2Travel samen metpartners South African Airways, Leading Lodgesof Africa en Namibia Tourism in Antwerpen nietminder dan 60 reisagenten uit voor de prachtigeshow AFRIKA! AFRIKA!. De reisagenten konden,naast de show, ook genieten van een goed glastypische Zuidafrikaanse wijn. Op deze originelemanier wilden de touroperator de reisagentbedanken voor zijn trouwe boekingen.

Ingrid Van Vaek (South AfricanAirways) & Mimika Spriet (Live2Travel)

Parijs topbestemming vanBelgische en NederlandsezakenreizigersParijs was de topbestemming voor Belgische en Nederlandsezakenreizigers in 2008. Londen en München volgden op plaats 2en 3. Dit blijkt uit de jaarlijkse rangschikking vanzakenreisbestemmingen van BCD Travel. BCD Travel hield voordeze rangschikking rekening met het totaal aantal reserveringen(lucht- en spoorverkeer). Het Franse voorzitterschap van deEuropese Unie in 2008 speelt een rol bij de hoge klassering vanParijs. De tien meest voorkomende bestemmingen bevonden zichtrouwens allen in Europa. De eerste niet-Europese bestemmingwas Dubai. Dit heeft grotendeels te maken met een aantalbedrijven uit Nederland en België dat zeer actief is in deGolfregio, vooral in de baggerwerken”, aldus Peter Buis, Manag-ing Director BCD Travel Nederland en België.”

Royal Caribbean et Universal OrlandoResort sur le même bateauRoyal Caribbean International et Universal Orlando Resort s’unissentpour proposer une formule de vacances inédite. Combinant mer et terre,elle allie un séjour de trois ou quatre nuitées à l’Universal OrlandoResort à une croisière de trois ou quatre nuitées aux Bahamas à bord duMonarch of the Seas ou à une croisière de sept nuitées dans les Caraïbesà bord du Freedom of the Seas. Dans ce cadre, le Freedom of the Seasemmène ses passagers à la découverte des Caraïbes orientales et plusparticulièrement de St. Thomas, de St. Martin et de CocoCay (Baha-mas). L’itinéraire suivi par le navire dans les Caraïbes occidentalescomporte, quant à lui, des escales à Ocho Rios (Jamaïque), George Town(îles Caïmans), Cozumel (Mexique) et Labadee (Haïti). CocoCay etLabadee sont deux petits coins de paradis balnéaires privés appartenantà Royal Caribbean International. La formule ‘Way More Than a Cruise’comprend le logement, les entrées valables plusieurs journées dans lesUniversal Studios de Floride et l’Universal’s Island of Adventure ainsique les transferts entre l’aéroport, l’hôtel, les parcs à thèmes et lenavire amarré à Port Canaveral. La formule promet à tous les membresde la famille de vivre des vacances passionnantes en mer comme surterre à un prix jusqu’à 25 pour cent inférieur qu’en cas de réservationséparée d’une croisière chez Royal Caribbean International et d’unséjour à l’Universal Orlando Resort.

Reisagenten krijgen gratis verblijfop ArubaAansluitend op de eerder gelanceerde ‘Gun jezelf Aruba’campagne, heeft het Arubaans Verkeersbureau het specialeprogramma voor reisagenten TRAM (Travel Agent Month)aangepast: tot 15 december verblijven reisagenten zes nachtengratis op Aruba. De reisagenten kunnen na deze exotische belevenisuit eigen ervaring toekomstige vakantiegangers adviseren. TRAM-deelnemers kunnen, met een reisgenoot naar keuze, vier of zesnachten doorbrengen op Aruba, tegen uitsluitend de kosten van een

vliegticket. Tijdensdit verblijf brengenzij een aantalnachten door ineen hoogbouwhotel op PalmBeach en eenaantal nachten ineen laagbouwhotel op EagleBeach. Deelnameis mogelijk vooralle reisagenten engeldt voor één

reisagent per reisbureau elke maand. ‘Professionele reisagentenzijn heel belangrijk voor Aruba,’ legt Myrna Jansen-Feliciano,Managing Director van ATA, uit. ‘Het TRAM-programma isspeciaal voor hen opgericht. Wij willen de reisagenten graag demogelijkheid geven om Aruba te bezoeken. Bij thuiskomst kunnenzij vervolgens uit eigen ervaring putten om toeristen te informerenover dit ideale vakantie-eiland.’ Uiteraard is er ook de mogelijkheideen all inclusive-formule bij te boeken of het verblijf te verlengenmet een aantal nachten. Voor meer informatie en voorwaarden:HYPERLINK “http://www.aruba.com/trade” www.aruba.com/trade

Le premier 767 d’Americanéquipé de winglets.

Des winglets pour AAAmerican Airlines et Aviation PartnersBoeing (APB) ont démarré les premiers volscommerciaux d’un Boeing 767-300ERéquipé d’ailettes marginales, ce qu’onappelle en anglais des winglets. Cescourbures en bout d’ailes sont destinées àréduire sensiblement la consommation decarburant des avions, ce qui se traduit aussipar des vols plus écologiques. Par avion, enfonction des distances parcourues, lesréductions en fuel pourraient se chiffrer à1,8 million de litres de fuel par an. Parailleurs, ces ailettes de 3,35 mètres dehauteur peuvent allonger la distancefranchissable des 767 de quelque 667kilomètres. (PA)

Page 38: April 2009

Aviation

Travelexpress 260 11

Nouveau site pour agencessigné Air France-KLMLe 10 mars dernier, Air France et KLM ontlancé leur nouveau site commun dédié auxagences de voyages. Baptisé “afkl.biz”, cenouveau site permet désormais de disposer d’unoutil de communication interactive pourrépondre aux exigences de la clientèle 24heures sur 24 et 7 jours sur 7.

Ce nouveau site a été lancé simultanémentdans 35 pays à travers le monde et est doncaccessible dans plusieurs langues. Il remplace“airfrance.biz” (Air France) et “agent.net”(KLM), mais la migration ne se passera pas dela même manière. Ainsi, les agents de voyagesqui sont déjà connectés à airfrance.bizmigreront automatiquement vers afkl.biz, sansqu’une nouvelle inscription ne soit nécessaire(les noms d’utilisateur et mots de passedemeureront identiques), tandis que ceux quiavaient accès à agent.net doivent se réinscrire,puisque ce site a été clôturé le 27 mars. Selon

un communiqué du groupe Air France-KLM,ce nouvel outil “offre un accès aisé etimmédiat aux informations générales et auxspécificités propres à chaque marché”. Parailleurs, “il constitue un gain de tempsprécieux pour les agents de voyages, grâce àune meilleure réactivité qui génère de lavaleur ajoutée au service des clients”.

Le site afkl.biz permet d’atteindre en toutesécurité et en quelques clics les différentesfonctionnalités professionnelles en tempsréelles que nous pouvons détailler ainsi:• La Home Page permet un accès immédiataux dernières actualités commerciales etopérationnelles d’Air France et de KLM ainsiqu’un lien direct aux pages et fonctionsfavorites. Cette page permet également devisualiser rapidement les différents universconçus pour orienter au mieux la recherche.• La rubrique You & AFKL est consacrée à

Soyons honnête, je n’ai jamais cru au succèsd’une compagnie aérienne dont ce n’est pas lecore-business des actionnaires. Même si lecontrôle de tous les postes de dépenses d’un T-Oest tentant, il faut quand même remplir lesavions en basse saison, éventuellement avecd’autres clients (voire concurrents), et on n’estjamais à l’abri d’impondérables techniques.Jetairfly m’a donc donné tort et, après tout, jem’en réjouis.

C’est le 20 mars 2004, très précisément, que lacompagnie aérienne Jetairfly a effectué sonpremier vol, entre Bruxelles et Malaga. Le 20mars dernier, la filiale de Jetair a fêté soncinquième anniversaire avec toute une série demanifestations, dont un voyage avec desagences de voyages vers Chypre ou la vente de5.555 billets d’avion à 55,55 EUR (aller simple,mais toutes taxes comprises). Avec cette seulepromotion, on comprend tout de suite queJetairfly n’est pas comme on l’imaginerait, unesimple compagnie charter d’un T-O, mais unecompagnie polyvalente, puisqu’elle assure desvols réguliers - les horaires sont fixes dans neufcas sur dix - avec vente de vols secs, qu’elle ades droits de trafic dont elle est la seule àdisposer (c’est la seule sur la RépubliqueDominicaine, le Mexique, Cuba et la Jamaïque)et qu’elle attire tout autant de passagers pourdes vols low-costs que des vacanciers.

Pourtant, le pari n’était pas gagné d’avance,comme nous le confiait la veille son présidentElie Bruyninckx: “Jetairfly a été fondée ennovembre 2003 et notre intention était dedémarrer des vols au début de la saison d’été2004 avec une compagnie modeste disposantde deux Boeing 737-400 et qui aurait étécomplémentaire à nos autres opérateurs,dont MNG Airlines et Sobelair. Mais lacessation des activités de la Sobelair enjanvier 2004 nous a amenés à voir tout desuite plus grand et nous avons commencéavec cinq appareils.”“Cela correspondait à notre philosophied’intégration verticale que préconise nonseulement TUI Belgium, mais tout le groupeTUI car cela nous donnait plus de flexibilité”,soutient Bart Brackx, président de Jetair.Une intégration verticale qui, au passage, aaussi donné lieu à la création de mainte-nance Tec4Jets à Zaventem. Mais est-cerentable? Bruyninckx nous confie que oui,bien que les résultats de la compagnieaérienne “qui doit être viable de façonautonome, comme toutes les filiales” nesoient considérés que faisant partie de ceuxde Jetair.Si la solution n’apportait pas des avantages,Bart Brackx n’aurait pas attendu longtempspour changer son fusil d’épaule. Aucontraire, il a multiplié les destinations - 73

aujourd’hui et bientôt Aqaba en plus -; lesaéroports de départ, tels Liège, Ostende etplus récemment Charleroi; et agrandi laflotte qui se compose aujourd’hui de dixBoeing 737 et de deux Boeing 767 pour lelong-courrier. En attendant le 787... L’andernier, Jetairfly a transporté 1,964 millionde passagers et, à ce titre, peut se targuerd’être la deuxième compagnie belge àBrussels Airport. Comme le relève GuntherHofman, COO de la compagnie, “l’activitéaérienne génèrera cet été un engagementdirect de 651 collaborateurs chez Jetairfly et64 chez Tec4Jets. Au total, nous avons créé715 emplois dans le secteur aérien belge.”P.A.

la relation personnelle entre l’agence devoyages et les deux transporteurs. Elle luipermet aussi d’accéder à son profil, decréer ses favoris, de consulter ses promo-tions en cours, d’identifier les contactsutiles ou de participer au quiz et autresanimations.• Le poste News and promotions centraliseles actualités et promotions commerciales,les modifications d’horaires d’Air France etde KLM ainsi que les questionscommerciales les plus fréquentes.• Synonyme de rapidité et d’efficacité, larubrique Tips & Tools contient lesprincipaux supports professionnels destinésà optimiser le travail de l’agent de voyagesau quotidien. Les Trade E-servicesgarantissent un accès permanent et desréponses en temps réel pour les demandesd’intervention sur les dossiers deréservation et des demandesd’informations. Online Services regroupe lesuivi de bagages, l’état des vols, ainsi queles codes des villes et aéroports.• Regulations est un chapitre qui résumeles procédures globales d’Air France et deKLM, ainsi que leurs déclinaisons sur lesmarchés.• Enfin,la rubrique Products & Servicesest dédiée à la présentation de l’ensembledes produits et services des deuxcompagnies et inclut notamment lesdestinations, les classes, les prestations ausol et en vol, le développement durable etnous en passons. P.A.

Jetairfly fête ses cinq ans!Histoire d’une intégration verticale réussie

Elie Bruyninckx et Bart Brackx fêtentles cinq ans.

SIZEDOESMATTER&BIGISBEAUTIFULconvince yourself at

www.oasisoftheseas.com

Page 39: April 2009

Cruise

Travelexpress 260 39

Wist u dat het Italiaanse Costa in 1854 begonals transporteur van olijfolie? Na bijna eeneeuw vracht was er plots vraag naar vervoervan passagiers. Daarom werd geïnvesteerd inluxueuze Transatlantische pakketboten (hetbegin van de ‘Linea C.’, met de ‘C’ van Costauiteraard). Costa Cruises, intussen in handenvan het Amerikaanse Carnival, groeide uit totéén van de grootste spelers op cruisemarkt.Vorig jaar ontving de rederij niet minder dan1.200.000 passagiers aan boord van haarschepen, wat neerkomt op 1/5 van allecruisegangers. En de cruise-maatschappij blijftvooruitkijken want de nieuwe brochure voor2010 is nu al uit!

De nieuwe brochure 2010 reflecteert precies dekracht van het gigantische Carnival raderwerk:een fenomenaal aanbod verspreid over 400pagina’s, met 250 bestemmingen en 100verschillende trajecten, waaronder veel nieuweaanleghavens; een sneak preview over denieuwe schepen; nieuwe concepten die passenin veranderende leefgewoontes, etc... Watechter het meest opvalt is de binnencover:“minstens 10 goede redenen om te kiezen vooreen droom met ons”. I had a dream! Het Costavan de Formule 1 simulator, Playstation of 4D-cinema reikt plots duidelijk een hand naar deemotie. Dit lijkt een belangrijke statement.

De zeven zeeënHet aanbod wordt elk jaar groter. Het Costa-tijdperk waarbij je samengevat kon kiezentussen een rondje Napels - Palma - Barcelona ofVenetië - Istanboel behoort al lang tot hetverleden.Neem nu het Verre Oosten. Je kan het gansejaar door met Costa Cruises naar Japan, deFilipijnen, Indonesië, Maleisië, Korea, China,Vietnam en noem maar op. “Het loont om deprijs van een Japan cruise te vergelijken metwat hotels in het land van de rijzende zonkosten. Het verschil is groot” zegt PatrickPourbaix. “Japan ontdekken via het water isecht een voordelig alternatief”.Costa hoort tot de pioniers wat betreft Dubai.Dankzij het klimaat is het een idealewinterbestemming. Het aanbod wordtuitgebreid met de nieuwe schepen CostaLuminosa en Deliziosa. Die laatste wordtgedoopt op 5 februari 2010 en vertrekt meteenvoor een maiden cruise van 39 dagen. Met dekleinere Costa Europa wordt heen en weergevaren tussen Savona en Dubai. Deze mooiecruise via het Suezkanaal en de Rode Zee wasvroeger enkel een positioneringscruise. Vanafnu een volwaardige route. Anderewintercruises zijn te vinden in de Caraïben (met3 schepen) of in Zuid-Amerika, waar de CostaConcordia voor de eerste keer vanuit Braziliëzal varen, samen met de Magica en de Victoria.Omwille van het succes van 2009 werd hetaanbod op Canada, New England en de USA

verhoogd. Er zijn meervertrekdata in zowellente als herfst. Deklassieke trajectenliggen tussen NewYork en Québec,terwijl de langerecruises tot aan FortLauderdale reiken,met een tussenstop inde Bermuda’s. Nieuwehavens op de Ameri-kaanse Oostkust zijn

Een andere type excursies zijn deenogastronomische uitstappen insamenwerking met de Guide Michelin. Ofkortom, fijne wijnen en lekker eten inrestaurants die in de befaamde gids zijnopgenomen. Co-branding is the name of thegame.

Het nieuwe gezinOok bij Costa konden kinderen tot 18 jaarreeds jaren gratis terecht in de hut van hunouders. Hoe ouder de kinderen hoe minderevident dat is. Daarom werkte Costa eennieuwe formule uit, de zogenaamdekindercabine. Dit is in feite een combinatievan een buitenhut met een nabijgelegenbinnenhut. De ouders slapen in de buitenhut,de twee kinderen in de binnenhut. Een derdekind kan nog steeds bij de ouders terecht. Deprijzen hangen af van de bezettingsgraad ende duur van de cruise. Patrick Pourbaix:“Laat ons eerlijk zijn, cruisen zijn nietspotgoedkoop. Maar op die manier makenwe cruises toch meer toegankelijk voor eengrotere groep mensen”. In deze modernetijden zijn er ook vaak éénoudergezinnen. Inplaats van de volle pot aan te rekenen voorhet kind worden nu interessantevoorwaarden aangeboden.Tot slot werd eindelijk rekening gehoudenmet singles (zie blz 40). Een cruise isongetwijfeld een ideaal vakantieproduct ommensen te leren kennen. Alleen reizen werdechter bestraft door zware supplementen(80%). Dank zij de nieuwe aanpak van Costakan de toeslag nu zakken tot 30% (naargelang de bezettingsgraad). Dit creatiefomgaan met yields in een vernieuwdemaatschappelijke context kan alleen maartoegejuicht worden.Dit gezegd zijnde is nu de vraag WANNEERexact moet geboekt worden. Tot voor kortmoest je ruim op voorhand boeken om van dePrima Price te genieten. Boekte je laat, danbetaalde je de volle pot. Beslissen om tecruisen kort voor vertrek was meestalonmogelijk wegens uitverkocht. VolgensPatrick Pourbaix is er ondanks de recessietoch nog maar een klein beetje last minutebeschikbaar. “Met de Prima Price geniet jenog steeds van de beste prijs én de zeker-heid. Trouwens, als je kijkt naar het aanbod2009 zijn er nog steeds cruises met PrimaPrice tarieven”.De nieuwe brochure zal ongetwijfeld heelveel mensen doen wegdromen. ML

Nieuwe brochure voor‘het nieuwe gezin’

Costa Cruises

Charleston, Baltimore en Norfolk.Er werd ook goed geluisterd naar dedesiderata van de sterk groeiende groeprepeaters. In de Middellandse Zee werdkoortsig gezocht naar nieuwe aanlegplaatsenals Sardinië, Capri of Israël. Goed nieuws ishet dat Tripoli (Libië) terug is vanweggeweest.Het meest opvallende in het aanbod is degrote variëteit in duur. Standaardcruises van7 nachten worden echt verdrongen door delangere cruises.

Vloot breidt uitOp 5 juni worden de Costa Luminosa enCosta Pacifica samen gedoopt in Genua. Ditis de eerste keer dat tweeoceaancruiseschepen samen gedoopt worden(op de riviercruiseschepen Arosa Bella enDonna knalden in 2002 de Champagneflessenook al gelijktijdig). In februari volgt zoalsreeds vermeld de Costa Deliziosa. Drienieuwe schepen in minder dan een jaar, da’ssterk.De Costa Pacifica is een zusterschip van deConcordia en de Serena. Het hoofdthemawordt muziek, met o.a. een opnamestudiowaar passagiers hun eigen zangcapaciteitenprofessioneel op CD kunnen zetten.De Costa Luminosa is meteen een nieuw typeschip. Het decoratiethema is “licht”, een…lumineus idee. Meer daarover in de zomer-editie van Travel Express.

Eco of gastro?In de brochure komen eveneens twee nieuweexcursieconcepten aan bod. Onder de noemerEcotoerisme worden 240 excursiesaangeboden die in harmonie zijn met denatuur en de plaatselijke bevolking, terwijlde impact op het ecosysteem beperkt is. Datkan door het meest milieuvriendelijkevervoermiddel te kiezen. Een voorbeeld is debootexcursie naar het Lysefjord vanuitStavanger. Laat ons toe om hier onzewenkbrauwen licht te fronsen. De boot-excursie in het Lysefjord bestaat al lang. Inharmonie met de natuur? Ja. Meest eco-logisch vervoermiddel een boot? Uiteraard,alternatieven zijn er praktisch niet.

Patrick Pourbaix

Amadeus Vision

Investment & ideas to help you stay ahead

As a world-class and trusted technology partner, Amadeus provides advancedIT solutions for the global travel and tourism industry. We dedicate around15% of our annual investment to R&D, pioneering next generation traveltechnology for our customers around the world. Our commitment to ITdevelopment ensures we continue to deliver enabling technology specificallydesigned to help you get ahead and stay ahead.

With an unrivalled combination of innovative technology and in-depthexpertise, we have a clear vision for the future – and the ability to leadthe way.

Find out what we can do for you today,www.benelux.amadeus.com/vision

A clear direction for the future

20720_GenericA4_travelexpress_en.indd 1 17/09/08 14:57:20

Page 40: April 2009

Cruise

40 Travelexpress 260

Romantiek, ja, maar cruises zijn toch echtgemaakt voor koppels, en niet voor singles. Dereden daarvoor is eenvoudig: geld. Het is hoogstuitzonderlijk dat op een schip eenpersoonshuttenworden gebouwd. Die hutten hebben evenveelkast, badkamer of airco nodig. De kostprijs omeen hut te bouwen is dus amper afhankelijk vande capaciteit.Ook naar onderhoud toe is er geen verschil. Eencabinsteward heeft evenveel tijd nodig om eenbadkamer schoon te maken van één persoon ofvan een koppel.Bovendien draait de “economie” aan boord pasop volle toeren als het schip een zeer grotebezettingsgraad heeft. Is er een capaciteit van3000 pax maar dagen er slechts 1500 singlesop, dan loopt de rederij een groot deel van zijn“onboard revenue” mis. En het personeel krijgtpakken minder fooi.

“Met het vertrek van de Queen Elizabeth 2hebben we het enige schip verloren dat overeenpersoonshutten beschikte” zegt Rony Broun(Complete Cruise Solution). “Nu betalen singlessupplementen van 75 à 100% als ze hetalleengebruik willen van eentweepersoonskajuit”.Rederij Fred. Olsen is nog zowat de enige rederijwaar alle schepen in de vloot over een flinkaantal singlehutten beschikt. “Op de recentaangekochte Balmoral zijn er 63eenpersoonshutten” zegt Jean Alen (CruiseTravel, GSA Fred. Olsen). “In 2007 telde Fred.Olsen 14% singles onder zijn passagiers,waarvan 60% vrouwen. De rederij biedttrouwens drie distinctieve oplossingen aan.Eerst zijn er de vele singlekajuiten die echter alsnadeel hebben dat er een supplement van 50%moet worden betaald. Er moeten nu eenmaaloperationele kosten gedekt worden. Een andere

oplossing is het delen van een hut met eenandere (onbekende) single. Daar brengt derederij mensen bijeen, man bij man, vrouw bijvrouw. Of je zorgt zelf voor een kamergenoot.Als derde oplossing kan je opteren voor hetalleengebruik van een tweepersoonshut, watuiteraard de duurste oplossing is”. (noot: Fred.Olsen heeft erg veel Britse passagiers en eenhoge gemiddelde leeftijd)

Het klassieke relatiepatroon is in de 21ste eeuwtoch al flink veranderd. Dat heeft Costa Cruisesals één van de eerste goed aangevoeld. Costarekent nu variabele singlesupplementen aan infunctie van bezettingsgraad en andere regelsvan de yieldmarketing. We spreken hier over eentoeslag die start vanaf 30%, een pak minderdus dan “de volle pot” bij anderen.Volgens Stefania Buscemi is MSC Cruiseseveneens bezig met de problematiek wegenshet sterk toenemend aantal single aanvragen.“We beseffen erg goed dat mensen nietgelukkig zijn als ze de prijs maal twee moetenbetalen”. Bij Cruise Connection (RCI, Celebrity,Azamara) luidt het dat singles 100% toeslagbetalen berekend op de basisprijs van de cruise,dus niet de taksen en de fooien. Samengevat:initiatieven komen op gang, maar het blijftgoedkoper om als koppel te reizen.

Groepscruises voor singlesVoor zover bekend worden er in België geenspecifieke groepscruises aangeboden vooralleenstaanden. In de Verenigde Statenuiteraard wel: zo zijn er cruises voor Joodsesingles of “Spring Break” cruises voortwintigjarigen. Die laatste cruise kan jewellicht beter vermijden.MSC heeft wel een aantal cruises die “singlefriendly” zijn. Er zijn wat meer specifiekeactiviteiten waaronder zelfs een speed dating.Sowieso probeert het animatieteam op elkecruise om mensen die alleen zijn bij activiteitente betrekken.De meeste rederijen voorzien vanaf dag één ineen bijeenkomst voor singles. Waar en wanneervindt de passagier terug in zijn dagelijksprogramma. Het is in elk geval een goedemanier om heel vlug een visueel overzicht tehebben van lotgenoten. Niet iedereen heeftechter behoefte aan bijeenkomsten vooreenzame zielen. Als je op een schip bent waarhet klassieke diner met twee zittijden geldt,krijg je automatisch een plaats aan een groteretafel. Schrik om alleen aan een klein tafeltjeachter een pilaar te zitten is voor niks nodig.Jezelf integreren aan een tafel met 6 of 8personen gaat makkelijk. En omdat je inprincipe bijna elke avond aan dezelfde tafel metdezelfde mensen zit groeit er een band. Dikwijlszie je dat tafelgenoten vragen of je de volgendeavond met hen graag meegaat naar het

Neem eender welke cruise-brochure en je vindt

ongetwijfeld enkele foto’s vanverliefde koppels waar het

geluk duidelijk niet op kan.Cruisen en romantiek gaan zo

goed samen. Nog eens “TheLove Boat” citeren is misschien

not done, maar het is wel eenreëel thema. Zie ook “Das

Traumschiff” in Duitsland, of deonvergetelijke scène van KateWinslet en Leonardo Di Caprio

op de boeg van de Titanic.

Cruises voor singles:vertrek als vrijgezel, komthuis met een reisgezel

Actua

Travelexpress 260 9

Oui, mais et maintenant? Cela fait quand mêmelongtemps que le fuel est à un niveau plancher!Et les baisses de surcharges ne suivent pasvraiment (sauf exceptions). Petites tentativesd’explication, sans être sûr de convaincre. Carle sujet est (très) épidermique.

Voulez-vous savoir pourquoi les compagniesaériennes n’ont pas baissé leurs surchargescarburant proportionnellement à la chute desprix du pétrole? Simplement parce qu’ellespayent leur fuel au niveau où il était encore audébut de l’automne! Lorsque le prix du barilavait atteint un record de 145 USD en juillet2008, les patrons applaudissaient lorsque leursdirecteurs financiers en charge des couverturescarburant (hedging) parvenaient à en obtenirdans une fourchette inférieure. Dès lors, si untransporteur était assuré mettons entre 110 et130 USD, c’était à la banque à payer ladifférence si le fuel grimpait au-delà des 130USD.

A l’inverse, s’il descendait en dessous des 110USD, c’était la compagnie à rembourser son“assureur”. Et c’est assurément ce qui s’estpassé. Aujourd’hui (mi-mars, soyonsprudents...), le prix du baril se situe auxalentours des 40 à 50 USD, soit plus de troisfois moins qu’à l’été 2008 et les compagniesdoivent payer la différence avec le prix le plusbas qui avait été assuré, lequel représenteparfois plus du double de sa valeur. Donc,paradoxalement, ce sont les compagnies qui nesont pas assurées qui profitent de la situationactuelle.

Cela dit, à lire les récents chiffres qui nousreviennent de part et d’autre, elles ne sont pastellement nombreuses dans ce cas. Selon le trèssérieux mensuel “Airline Business”, Alaska,American, Southwest, Continental, Delta,United et US Airways (celles qu’on appelle les“majors” américaines) ont perdu quelque 1,5milliard d’USD rien qu’au quatrième trimestre2008. United Airlines, qui a à sa tête GlennTilton qui vient de l’industrie pétrolière (!), aperdu 547 milions d’USD durant ce trimestre et5,3 milliards sur l’ensemble de l’année,rapporte “Air Transport World”. Gerard Arpey,

Président d’American Airlines se fait uneraison: “Le hedging a été conçu pourassouplir l’impact de la volatilité des prixpétroliers et pas pour prendre des parisspéculatifs sur ce qu’on imagine serait le prixdu carburant dans un futur déterminé.”

Le Président de Delta, Richard Andersonrappelle aussi que lorsque les prix ducarburant ne sont couverts que pour uncertain pourcentage, la compagnie peuttoujours gagner sur l’un des deux tableaux.Selon ses estimations, la baisse de 1 USD duprix du baril fait économiser à sa compagniequelque 100 millions d’USD et si le baril nedépasse pas une moyenne de 50 USD en2009, l’économie réalisée sera finalement de5 milliards.

L’Asie et l’Europetouchées aussiMais tout le monde ne l’entend pas de cetteoreille et en particulier les compagniesasiatiques. Singapore Airlines a perdu 225millions d’USD au dernier trimestre. ChinaEastern 907 millions sur l’ensemble del’année, Cathay Pacific 980 millions et AirChina 994,5 millions d’USD, dont 52,8

millions rien qu’en décembre. Selon MerrillLynch, les neuf principales compagniesasiatiques cumuleront 3,8 milliards d’USDde pertes dues au hedging pour l’ensemblede l’année dernière. Une situation quidevrait perdurer en 2009 pour lestransporteurs qui ont négocié descouvertures sur de longues périodes.

“C’est le cas d’Air France-KLM qui anégocié des contrats allant de trois à cinqans”, constate Ralph Jacoud, Corporatefinance manager en charge du hedging chezBrussels Airlines. Le groupe franco-néerlandais a d’ores et déjà annoncé uneperte de 370 millions d’USD pour letroisième trimestre de 2008. La compagniebelge a toujours assuré 50% de ses besoinsen pétrole. La dernière couverture a éténégociée sur base d’un prix du baril sesituant entre 90 et 120 USD, nous aconfirmé Ralph Jacoud: “Parce que nousavions une fourchette avec un ‘downside’relativement bas, point sur lequel j’aitoujours insisté, nous sommes moinspénalisés que d’autres transporteurs, maisquand même suffisamment.”

Ryanair qui, pendant un certain temps en2008, n’avait pas été couverte du tout,avait payé le prix fort durant l’été 2008.Puis, s’estimant bien inspirée, la compagnieirlandaise avait négocié un contrat situantle prix du fuel à 124 USD le baril pour 80%de ses besoins. Résultat, au cours de sontroisième trimestre, Ryanair a avoué avoirpayé 100 millions d’euros de pénalités etannoncé que sa facture carburant avaitgrimpé de 71%. Encore un paradoxe alorsque les prix du carburant ont baissé. Lacompagnie s’est toute fois ressaisie etannonce avoir couvert désormais 38% deses besoins à un prix nettement inférieurpour le premier semestre de l’année encours. Mais quel que soit le prix (ou lafourchette) négocié, on ne sait toujoursqu’après coup qui a fait la bonne affaire: lacompagnie ou son assureur...

Patrick Anspach

(1) Nous avions expliqué la technique du hedgingen long et en large dans Travel Express n°254 deseptembre 2008.

Les compagnies payentleur fuel trop cher!Et ce sont les imprévoyantes qui gagnent...

Souvenez-vous de la situation il y a juste un an. Les prix du carburantgrimpaient et grimpaient. Et les surcharges carburant aussi. A la moindrepetite variation à la baisse, il était alors reproché aux transporteurs de nepas suivre le mouvement. On conviendra qu’il fallait se donner un peu letemps de la réflexion. A l’époque aussi, les compagnies précisaient que lessurcharges ne compensaient pas les hausses du fuel (1) et c’était sansdoute vrai, parce qu’aucun calcul savant ne prouvait vraiment le contraire(pardon, Stefaan Boone); parce que la concurrence était sévère (augmentertrop aurait fait déserter la clientèle) et que, finalement, les couverturescarburant atténuaient l’impact des hausses.

Page 41: April 2009

Cruise & Ferry News

Travelexpress 260 41

specialiteitenrestaurant. Dat doen ze niet uit medelijden maar netomwille van die speciale band.De selectiecriteria om mensen te “combineren” verschillen bij elkerederij. Costa zal bijvoorbeeld enkel kijken naar leeftijd en taal. Watop zich al een goede begin is. Bij Seabourn mogen singles samenzitten.Mits een beetje assertiviteit kan je makkelijk van tafel veranderenals het gezelschap je niet zou liggen… of als je in de loop van decruise nieuwe vrienden hebt gemaakt. Gewoon vragen!Volgens Patrick Parez (Cruise Connection) is dit één van devoordelen voor singles. “Ze delen de tafel met anderen zodat zemakkelijk kunnen kennismaken met andere passagiers”. In eenrestaurant aan land ga je zelden bij andere mensen mee aan tafelschuiven.

Alles in teken van socialiseringAida is een dochterrederij van Costa, en is specifiek bedoeld voor deDuitstalige markt. Waarom deze rederij citeren? Omdat hun“clubschepen” als geen andere geconcipieerd zijn om mensen metelkaar in contact te brengen. Vele excursies zijn behoorlijkdynamisch, zoals het mountainbiken of duiken. Dergelijkegroepsactiviteiten brengen mensen echt dichter bij elkaar. Ook aanboord staat alles in het teken van socialising. De meeste restaurantszijn buffetrestaurants. Door het aantal zitplaatsen kan je niet andersdan bij andere mensen aan te schuiven. Dat ze allemaal tot dezelfdetaalgroep behoren helpt uiteraard. De Aidabar is speciaal stervormiggemaakt zodat een maximaal aantal mensen samen kunnen staanpraten. Het is er elke avond een drukte van jewelste. Ook als éénvan de weinige rederijen is het sauna en stoombadgebeurengemengd. Allemaal zaken om een groepsgevoel te creëren.Nog een kleine tip voor de buffetrestaurants: neem altijd eenkledingstuk of tijdschrift mee om je “territorium af te bakenen”. Hetgebeurt té vaak dat als je iets gaat bijhalen, je bord, glas en bestekreeds opgeruimd is. Vaak ben je nog je plaats kwijt ook.Met de komst van meer restaurants zoals het Freestyle concept vanNCL wordt het voor singles wat moeilijker, omdat niemand nog vasteuren of vaste tafels heeft. Toch kan je makkelijk bij de ingangvragen samen met anderen te zetten.

Gentleman hostWil je als single mensen leren kennen is het goed om deel te nemenaan bepaalde excursies of in te schrijven op thema’s, zoals fotografieof kookworkshops. Of flink uit de bol te gaan in de discotheek.Daarvoor zijn de grote moderne schepen schitterend uitgerust.Dames kunnen aan boord van sommige schepen het gezelschapkrijgen van een “Gentleman host”. Dat is onder andere zo bij CrystalCruises en Fred. Olsen. De activiteit van deze meestal gepensio-neerde heren bestaat er vooral in om met de dames te dansen.Andere activiteiten behoren vanzelfsprekend tot het rijk derfantasie. Voor een alleenstaande vrouw is een cruiseschip trouwenseen veel veiliger omgeving dan aan land. Security is overalongemerkt aanwezig zodat er weinig kans is om lastiggevallen teworden.Dat brengt ons trouwens terug tot het hoofdstuk romantiek. Nogsteeds blijkt een uniform een onweerstaanbare aantrekking tehebben op sommige passagiers. Romances met een officier of descheepsdokter, dat was in grote lijnen het scenario van “Love Boat”.En het gebeurt nog steeds, zonder twijfel. Toch lijkt het niet zo’ngoed idee. In vele gevallen loopt het bemanningslid kans op staandevoet ontslagen te worden. In de corridors hangen overal kleinecamera’s. Als iemand gesnapt wordt om zonder geldige professionelereden een hut binnen te stappen, wordt zijn contract meteenverbroken.Ooit was er een samenzwering waarbij een zogezegd alleenstaandevrouw verliefd werd op een officier. Ze kreeg hem zover dat hij inhaar bed belande, waarop de echtgenoot triomfantelijk met zijnvideocamera binnenstapte. Mooi filmpje dat bij gespecialiseerdeadvocaten met plezier zou onthaald worden. Dank zij een bundeltjedollarbiljetten is het niet zover gekomen. De officier mocht wel zijnkoffers pakken. Achteraf bleek dat het koppel reeds drie keer op diemanier had toegeslagen. Cruises en romantiek? Toch maarvoorzichtig wezen... M.L.

Norwegian EpicTijdens de Seatrade cruisebeurs in Miami werd opnieuween tipje van deNorwegian Epic-sluier van NCL gelicht. Dit 4200-pax schip wordtverwacht in mei 2010 en eerder werd al bekend dat het schip de eersteijsbar op zee en een “new wave” type hut met opvallend design zoukrijgen. NCL lanceerde ooit het schip-in-een-schip suiteconcept in deJewel-klasse, en dat idee wordt herhaald op de Epic, maar dan in deovertreffende trap. De twee topdekken zullen gereserveerd zijn voor de 60suites en Courtyard Villa’s, met eigen zwembad, zonnedek, indoor/outdoor

dining, bar- en nachtclub en sauna.Voor de passagiers die goedkoopwillen cruisen werd er een nieuwtype binnenhut ontworpen, deStudio’s. Het meest opvallende ineen studio is het grote ronde raamdat uitzicht geeft op de gang (het iseen binnenhut). Het raam kanuiteraard dichtgemaakt wordenvoor privacy (we vragen ons af wieer graag heeft dat er eenderwanneer kan binnengekekenworden). De verlichting zalhypermodern en moduleerbaar zijn

met een afstandsbediening. De passagier zal zelf de intensiteit en kleurvan licht kunnen kiezen in functie van zijn gemoedstoestand. Zo is erbijvoorbeeld een “love” toets… Studio-gasten hebben ook exclusievetoegang tot een gemeenschappelijke “Living Room”.

Spasuites NCLIn navolging van andere rederijen zal NCL voor het eerst over spasuitesbeschikken. Opmerkelijk is dat ALLE buitenhutten van de NorwegianEpic een balkon zullen hebben. Omdat heel veel gezinnen voor NCLkiezen worden alle familiehutten en -suites gegroepeerd over tweedekken, in de nabijheid van de Kids Crew faciliteiten.

Verhoging capaciteit RCIRoyal Caribbean International verhoogt in 2010 aanzienlijk haarEuropese capaciteit door drie grote schepen in te leggen van deVoyager-klasse. In totaal zullen net als dit jaar acht schepen hetEuropees seizoen verzorgen. De kleinere Legend of the Seas verhuistnaar Azië. Malaga is ondertussen een belangrijke vertrekhavengeworden naast Venetië en Barcelona. Nieuw zijn cruises naar hetHeilig Land en Egypte, alsook Akureyri (IJsland) en Göteborg (Zweden).

Nieuwe Queen ElisabethCunard heeft al een tipje van de sluier van de nieuwe Queen Elizabethgelicht. Het schip met 1046 hutten wordt in oktober 2010 opgeleverd.De stijl van de interieurs ligt volledig in lijn met de Queen Victoria. Allebekende Cunard ingrediënten zullen aanwezig zijn: Brittania restaurant,Princess en Queen’s Grill, etc…

Costa Stella?Er werd een reisagentenwedstrijd uitgeschreven om via Costaclicknieuwe namen te zoeken voor de schepen die in 2011 en 2012 wordenopgeleverd. Sommigen kwamen reeds af met “Costa Margarita” en“Costa Caïpirinha”. Belgen houden het wellicht bij “Costa Stella”.

SeafranceIn Frankrijk lijkt rederij Seafrance plots belangstelling te genieten vande concurrenten. LD Lines heeft de interesse alweer opgeborgen, maarBrittany Ferries en zelfs Veolia (SNCM) hebben “plannen”. De vakbondheeft al ongerust gereageerd. Voor alle kanaalrederijen is de Britse

markt de belang-rijkste, maar dat landverkeert in een noggrotere recessie danhet continent.

Beeld van de maand

De Studio: een nieuwtype binenhut

Actua

8 Travelexpress 260

Avec des résultats très prometteursLufthansa Italia a décollé!

Tout comme Air France, Lufthansa a toujours ditque l’Italie était son deuxième marché européen. Acet égard, il est indéniable que lorsqu’Alitalia(renforcée par le plan Air France) a choisi de serecentrer sur Rome, une opportunité gigantesques’ouvrait à la Lufthansa. Il est indéniable queMilan est bien la capitale de la région la plus riched’Italie et la meilleure génératrice de clientèled’affaires. En jouant la confrontation directe avecAlitalia sur son propre marché, la compagnieallemande profite ainsi pleinement des opportunitésoffertes par la déréglementation du transportaérien. Or il faut bien admettre que cetteopportunité existe depuis le début des années1990, mais qu’elle n’était pas facilement réalisable,la population d’un pays étant généralement (etpour plusieurs raisons pas que patriotiques)attachée à ses transporteurs nationaux. C’estmoins le cas en Italie, Alitalia n’ayant pas, surtoutces dernières années, pu attirer la confiance desItaliens. Cela changera peut-être, mais il faudrasans doute plusieurs années et quelques efforts dupersonnel.C’est le 2 mars dernier, un mois après le début desopérations sur Barcelone et Paris CDG, queLufthansa Italia a réalisé son premier vol entreMilan et Bruxelles. L’Airbus A319 de 138 sièges endeux classes a atterri à 10h20 pour redécoller à 11heures. La compagnie assure ainsi trois rotationsquotidiennes de chez nous vers la métropoleéconomique de Lombardie. Ce même 2 mars,Lufthansa Italia inaugurait trois nouvelles escalesau départ de Malpensa: Bucarest, Budapest etMadrid. A la fin du mois de mars, le transporteur aajouté Londres-Heathrow et Lisbonne. Sur Londres,la compagnie assurera six liaisons quotidiennes,dont trois seront opérées par British Midland, pourdes questions de slots. De toute façon, BMI est déjà

une filiale de Lufthansa et son rachat total estprévu.Bien sûr, on pourrait se dire que les vols deLufthansa Italia sur Bruxelles ont des horaires quine sont pas très adaptés à la clientèle d’affairebelge puisque le premier départ de chez nous a lieuà 11 heures et le dernier départ de Malpensa à17h30. Mais d’ores et déjà, il faut considérer cesliaisons comme complémentaires à celles deBrussels Airlines (premier départ à 6h40 et dernierretour de Milan à 19h55). Or, comme on le sait, lesdeux compagnies joueront (en principe) la mêmepartition à partir du mois de juin, lorsque laCommission européenne aura accordé son “nihilobstat” aux deux transporteurs. D’ores et déjà,rappelons que la concurrence existe bien sur cetteliaison, puisqu’on y trouve aussi Air One(désormais dans le giron d’Alitalia) et EasyJet.Sans compter qu’Alitalia dessert toujours Milan-Linate au départ de Bruxelles.

“Sentirsi a casa”Lufthansa Italia a développé son service à bordautour du concept “Sentirsi a casa”, ce qui signifie,on l’aura compris, “se sentir à la maison”. Leslogan ne s’adresse évidemment ni aux Allemands,ni aux Belges, mais bien aux Italiens. Le personnelde cabine parle italien et sert des spécialités de laBotte, tels des “cornetti” fourrés à la crème à lavanille pour le petit-déjeuner (ah?), des sandwiches“tramezzini” au fromage et au pesto comme en-casdans la journée ou des plats chauds italiens enBusiness pour le déjeuner ou en soirée. Quant auxboissons, leur liste comporte des produits du terroircomme le spumante, la grappa ou l’averna. Sanscompter les journaux italiens. Actuellement, laflotte de Lufthansa Italia se compose de huitAirbus A319.Notons aussi que, depuis le 1er avril, LufthansaItalia propose des vols intérieurs à destination deRome, Naples et Bari, depuis sa base de Milan. Cesliaisons ont été décidées assez rapidement, suite ausuccès remporté par le transporteur sur le marchéitalien. “Quo non ascendet”, comme disaient lesancêtres des Italiens. Rappelons aussi que ladirection de Lufthansa Italia a été attribuée àHeike Birlenbach qui avait été en poste à Amster-dam à partir de 2002 pour se charger des activitésBenelux de la Lufthansa. Birlenbach est rentrée àFrancfort en novembre 2006, où elle est devenueresponsable du produit (Product Management) pourl’Europe et le réseau domestique allemand. Elles’est en particulier concentrée sur le service àbord, la conception des cabines et le in-flightentertainment.

Patrick Anspach

Comme on s’en souvient, la Lufthansa avait été candidate à une prise de participa-tion dans Alitalia. Comme on le sait aussi, c’est Air France-KLM qui a remporté lamise. Sentant probablement le sens du vent, la compagnie allemande n’avait pasattendu l’issue du feuilleton pour annoncer le lancement de Lufthansa avec Milan-Malpensa (MXP) pour base opérationnelle. Très vite, Lufthansa Italia a ouvert deslignes en Europe, mais aussi sur le marché intérieur italien. Une sacrée concurrence

Heike Birlenbach est la directricegénérale de Lufthansa Italia.

Claus Becker, directeur généraldes ventes France et Beneluxétait le 2 mars à Bruxelles pourle vol inaugural de LufthansaItalia.

Page 42: April 2009

Citytrip

42 Travelexpress 260

Mensen en sfeermaken Fès‘Ah, Afrika’, verzucht de stewardess als ze haar

neus buitensteekt en een blik werpt op de kleineluchthaven van Fès-Saïss. We herkennen het gevoelvan hoopvol uitkijken als we onze blik laten glijdenover de medina van de voormalige koningsstad. Deoude stad, gedrappeerd in het dal, deint mee uitover de zacht oplopende heuvel-flanken. Van eenduidelijk stratenpatroon is helemaal geen sprake,dit is een labyrint vol steegjes en gangen methooguit enkele ankerpunten. En toch popelen weom hierin onder te duiken.

Noorden kwijtIn die medina zijn een aantal wandelroutesuitgestippeld: bordjes bevestigd tegen de gevels enin diverse kleuren maken de bezoeker wegwijs indit amalgaam van straatjes en steegjes. Niet dat jeer per se acht op moet slaan, want een bordjeoverslaan is zo gebeurd eenmaal je je ogen de kostbegint te geven. Gevolg: je wijkt al snel af, belandtelders dan hetgeen voorop stond, maar in één ademheb je weer een nieuw stukje Fès ontdekt.Je kan je dit besparen door met een gids op stap tegaan. Tijdens onze eerste, echte kennismaking, bijvalavond, loodst meneer Habib ons links, rechts,het hoekje om, tot we helemaal het noorden kwijtzijn en gewoon proberen te volgen. Pas helemaal ophet eind herkennen we het pleintje vlakbij onzeriad. ‘Van hier kennen jullie het wel zeker?’ Dielaatste 50 meter zal wel lukken.

Het drama van FèsVoor onze cursus ‘Fès voor gevorderden’ is hetwachten op de wandeling die Denis De Schrevelvoor ons heeft geregeld. Hij laat ons in het spoorlopen van de kranige zeventiger Paul Ichter, eenFranse architect-urbanist, die al bijna een halveeeuw leeft en werkt in deze stad.Om meteen met de deur in huis te vallen, neemt dieons mee naar het etnografische Musée Batha. ‘Kijknaar die tuin. Vroeger hoorde je hier overal waterklateren in kanaaltjes en fonteintjes, nu heerst hierstilte. De bomen en planten ogen bruin enverdorren. Dàt is het drama van Fès’. Het zal nietde laatste keer zijn dat meneer Ichter de vinger opde wonde legt. Tot 15-20 jaar geleden vond je inheel de medina 2000, eeuwenoude, water-punten:bronnetjes, kraantjes, fonteinen. ‘Ze zijngebetonneerd of dichtgemetseld –kijk, zoals hier of

Achtergelaten vuilnis of rommel: hij spreekt ervoorbijgangers of rondhangende jongeren over aan.Ateliers in de kelder waar ambachts- lui kundig koperbeslaan: ‘ze moeten het doen met een tl-lamp,zonlicht valt hier amper binnen. Beeld je maar eens inhoe ongezond werken het is bij 40 graden’. Over desmalle straatjes: Ichter maakt zich breed en reikt metbeide schouders van muur tot muur. ‘Probeer hiermekaar maar eens te passeren’, luidt het. Over hetplein waar het gelooide leer ondergedompeld wordt inkleurbaden: ‘Ik kom daar een keer om de tien jaar. Ikhou er niet van te zien hoe mensen zichzelf tot slaafmaken’.

Echte schattenDit hoge brombeergehalte blijkt echter vooralingegeven door liefde voor Fès –geen blinde liefde,zoveel is duidelijk. Paul Ichter is oud en wijs genoegom te weten dat het anders was en kan, waar echteschatten te vinden zijn. Zo troont hij ons, alsintroductie!, mee naar het Atelier des Beaux Artswaar een oom en neef houtsnijwerk tot een warekunst hebben verheven. Hij grijnst als hij merkt datzijn openingszet aanslaat: ‘Dit is echt artisanaalwerk van topkwaliteit. Elders in de stad maakt menzaken voor de toeristen, hier staat vakmanschapvoorop’.Fes’ ambachtslui genieten een goede reputatie.Producten die elders in Marokko aan toeristenworden verkocht, blijken vaak in deze koningsstadgemaakt. Dat geldt in het bijzonder voor (gelooid)leder. Op diverse plekken in de stad worden deverschillende processen beoefend: verseschapenhuiden worden ingesapt en onthaard, elderswordt de wol tot draad gesponnen, nog elders gebeurthet inkleuren. Vooral op dat laatste heeft meneerIchter het dus niet begrepen. De foto’s van YannArthus-Bertrand hebben het fenomeen beroemdgemaakt: mannen staan tot hun middel in baden(vaak zonder bescherming) waarin de huiden wordengekleurd. Het mengsel van water, kleurstoffen enchemicaliën zorgt voor weinig comfortabele enongezonde werkomstandigheden, maar hetschouwspel is fascinerend. Gelukkig is het niet tewarm, dus blijft de indringende geur vandaagachterwege.Fès bulkt ook van de fondouks, oude logieshuizen(‘caravanserai’) gebouwd rond een centralebinnenplaats. Beneden werden de dierenondergebracht, de eerste verdieping was voor dewerklui, op de tweede etage sliep men. Vandaag zijnhet bijennesten die gonsen van de activiteit.Leerbewerkers, koperslagers, schrijnwerkers,naaiateliers –elk stadium heeft wel een stek in hetimmense openluchtatelier dat de medina lijkt te zijn.Het levert schitterend spektakel op. Maar hierwerken? Nee, liever niet.

TerrasjeDe lijn wordt doorgetrokken naar handel endistributie. Ook daar blijkt een doorgedreven vormvan specialisatie te bestaan: een plek waar groentenen fruit te koop worden aangeboden, de

Een bezoek aan Fès, deoudste van de vier

koningssteden inMarokko, is een stapterug in de tijd. In de

grootste medina van hetMidden-Oosten, waar

verloren lopendoodnormaal is, ontdek je

de ware aard van dezeniet-toeristische

bestemming: steegjeswaar paleizen verscholen

liggen achter hoge muren,drukke straatjes waar

paard en stootkar dekoopwaar aanvoeren en

de geur van munttheezich vermengt met

kameelburgers.

Dar Adiyel

De kleurputten van Chowara

‘Kleurrijke ‘kraampjes op demarkt

daar. Die fout kan jenooit meer herstellen.De problemen met dewaterhuishoudingzullen ons nog zuuropbreken. Het maaktme vooral triest dat ikgeen water meer hoorin mijn stad’.Maar onze kundigegids ergert zich aannog wel meerwantoestanden in‘zijn’ Fès.

Voor Zomer 2009 breidt Pegase zijn (ex-tra) aanbod uit met Iberostar Grand HotelEl Mirador op Tenerife. Een lancering diewe niet onopgemerkt voorbij laten gaan!Zo krijgt u voor elke zomerboeking op dithotel 10 EASY WAY Punten per geboekteklant. Maar, onder het moto ‘wat je zelf ge-zien hebt, verkoop je beter’ geven we u ookde kans om dit hotel dit voorjaar zélf te ont-dekken tegen een speciale prijs!

Een overnachting in een tweepersoons-kamer met ontbijt kost 69 euro, de bege-leider reist gratis! De prijs omvat vrije toe-gang tot de Thai Zen SPAce van het IberostarGrand Hotel Anthelia. Half pension kan mitseen supplement van €20 per persoon bijge-boekt worden.

Reserveren kan rechtstreeks bij het IberostarGrand Hotel El Mirador via +34 922 71.74.24of [email protected].

Aanbod geldig t.e.m. 30 juni 2009 (laatstedag van aankomst).

Newswww.thomascookagent.be

Jaargang 7 • Editie 3 • 2009

25 EASY WAY Punten voor Discover en Cruises!

OnzasduipabrEnextverten

20% korting bij Sanoma Magazines

ReisagentenaanbiedingIberostar Grand HotelEl Mirador

Page 43: April 2009

Actua

6 Travelexpress 260

Britse vliegtaksbom onderhet long haul verkeer

met 1,61 kilometer. Hoe dit juist zalverlopen, is ook nog niet duidelijk, want deBritse regering wil ook vluchten met ‘legeseats’ beperken, zodat de heffing door decarrier niet per passagier, maar per seat zoukunnen doorgerekend worden. De carriermoet de taks dan maar verrekenen in zijnbiljet. Kanselier Alistair Darlingverantwoordde dit alleen met het argumentdat de regering alleen ‘meer doeltreffendheidbeoogt binnen het luchtverkeer”.Vooral vluchten naar de Verenigde Staten,Canada of vakantiebestemmingen als deCaraïben, zouden hierdoor worden getroffen.De intussen vertrokken Amerikaanseambassadeur in Londen, Robert Tuttle, lietal weten dat Washington de maatregel als‘illegaal’ zal aanvechten, mede omdat ergeen verband kan worden aangetoond tussende takstarieven en de beperking van deuitstootgassen. Laat staan dat er enigeverantwoording bestaat over die verhoudingtussen uitstoot en afstanden. Bovendienzouden privé-jets een vrijstelling genieten!London heeft al wel berekend dat demaatregel de schatkist moet verrijken met £520 miljoen (+ 554 miljoen). Met degevolgen werd niet de minste rekeninggehouden, net zoals de Belgische regering ditnaliet, toen zij haar vliegtuigtaks overwoog.In naam van de Amerikaanse carriersstuurde The Air Transport Association ofAmerica ook al een verantwoord protestnaar Londen. CEO James C. Mayonderstreepte hierbij de onwettelijkheid van

De regering van de Britse premier Gordon Brown overweegt vanafnovember dit jaar de invoering van een ‘vliegtaks’. Zoals elders wordthiervoor de zogeheten bescherming van het milieu ingeroepen. Hetvoornemen stuit niet alleen op binnenlands verzet en protesten uit deCaraïben, maar zelfs dreigementen van de Amerikaans overheid. Washing-ton dreigt met wettelijke tegenmaatregelen en verwerpt de Britsevliegtuigtaks als een schending van de ‘open skies’ overeenkomst.

In het Verenigd Koninkrijk waar, metuitzondering van London City Airport, alleluchthavens al een fors verliespassagiersverlies moesten boeken, uitenverantwoordelijken de vrees dat velepassagiers de vliegtuigtaks zullenontwijken door hun vlucht te boeken vianiet-Britse hubs. Mede omdat kortevluchten in verhouding veel minder zwaarzouden belast worden. Dat zou danuiteraard positieve resultaten kunnenopleveren voor Brussel (BAC) en voor hettoch ook al door een vliegtaks getroffenAmsterdam, dat al massaal cliënteel naarZaventem zag verhuizen. Jan Van deCruysse, woordvoerder BAC: “DeNederlanders kwamen niet alleen door devliegtaks. Ons aanbod van verbindingen isvergroot en de parkings zijn goedkoper opZaventem. Taksen zijn nefast voor alleluchthavens”, onderstreept Jan, “enoverheidsbelastingen vertekenen hetinternationaal concurrentievermogen. Ikzie de Britten niet onmiddellijk het Kanaaloversteken, maar hoe hoger de taks, hoegroter de kans natuurlijk, en hiermeerekening houdende kan de weerslagdubbel zijn: eerst verlies je passagiers,nadien wellicht ook verbindingen”.

Tegenstanders van de maatregelberekenden al dat een transatlantischevakantie aan een familie bijkomend £400,00 (+ 426,21), of meer, zou gaankosten. Op dit ogenblik betalen reizigersvanuit het Verenigd Koninkrijk al 10 tot20 Britse pond bij voor vluchten binnenEurope en 40 tot 80 pond voor de longhaul. Erger nog voor sommige passagierszou zijn dat ze ook voor binnenlandsevluchten extra worden belast, zodat wievan Newcastle naar Heathrow vliegt omdaar op een long haul over te stappen,tweemaal taksen aangesmeerd krijgt.

Mee betalen voor lege seatsEen definitieve beslissing is nog nietgevallen, maar volgens de laatstgepubliceerde gegevens in The DailyTelegraph zou de vliegtaks van 1november 2010 worden berekend alsvolgt:Minder dan 2.000 mijl: £ 24,00 (+ 25,57);tussen 2001 en 4.000 mijl: £ 120,00 (+127,86); tussen 4.001 en 6.000 mijl: £150,00 (+ 159,83); meer dan 6.000 mijl:£ 170,00 (+ 181,14). Eén mijl staat gelijk

Nederlandse vliegtaksverdwijntNederland schaft zijn vliegtaks op 1 juli af.De regering hoopt nu dat de afschaffing deeconomie 1,3 miljard euro zal opleveren.Staatssecretaris van financiën Jan Kees deJager beweert nu dat het”beoogde doel” isbereikt dankzij de… economische crisis.Dat doel blijkt plots te zijn: minderpassagiers! Officieel werd de taks geboektals ‘herstructurering van de kostenSchiphol’.De in 2008 ingevoerde vliegtaks bedroeg11,25 euro per passagier voor Europesevluchten n 45,00 euro voor deintercontinentale verbindingen. Veleduizenden Nederlanders verschovenhierdoor hun vertrek naar luchthavensover de grens.

Europa harmoniseertluchthaventaksEuropa werkte intussen een recentgoedgekeurde richtlijn uit betreffende een‘harmonisering’ van de (bestaande)“airport charges” in alle lidstaten. Metdit wettelijk kader wil Europa eentransparantere en niet-discriminerendeluchthavenfinanciering voor alle carriers.De taks geldt alleen voor vliegvelden metmeer dan 5 miljoen passagiers of voor degrootste luchthaven van een lidstaat. Detaks moet ten laatste in maart 2011 vankracht worden om meer evenwicht tebrengen in het Europese luchtruim.

de maatregel en meent dat intercontinentalevluchten niet meer miles (en soms minder!)boven het Europese grondgebied vliegen dan decarriers die verbindingen binnen die grenzenuitvoeren. De long haul wordt dus bestraft, laathij weten, en bovendien zal deze extra-belastingde maatschappijen treffen in hun zoektochtnaar technologieën, die de schadelijke uitstootkunnen beperken.

Caraïbisch protestOok de Caribische eilanden groepeerden zich ineen gemeenschappelijk protest. Zij vallen,volgens het Britse voornemen, onder het 4001-6.000 mijl zonetarfief, en onderstrepen dat demaatregel het toerisme zwaar zal treffen.Bovendien treft de maatregelen vele bewonersvan de Caraïben, die in het Verenigd Koninkrijkleven en werken, en wier vader(ei)landnochtans deel uitmaakt van het ‘BritishCommonwealth’.Harold Lovell, voorzitter van de CaribbeanTourism Organisation (CTO) verwijt de Brittendat zij de archipelago bovendien zwaarder gaanbelasten dan sommige Amerikaanse bestem-mingen. De heffing op onze bestemmingen, is opzijn minst even hoog als die voor langerevluchten, en dat is absoluut onaanvaardbaar,liet hij weten.Toerisme minister van St. Lucia AllanChastanet voegt er sarcastisch aan toe: ‘Nadatwij al door heffingen werden getroffen op deuitvoer van rum, suiker en bananen, wil menons extra treffen door het toerisme zwaar tebelasten’.De regionale carrier Winair (officieel WindwardIsland Airways International) zette intussen alhet snoeimes in haar island hopping net. W.V.

Travelexpress 260 43

beenhouwerssectie –inclusief schapen- enkamelenkoppen (we hebben zelfskameelburgers geproefd: lekker), ijzer- enpapierwinkels, toeristische stalletjes. Allesheeft zijn plaats, en iedereen schijnt perfect teweten waar hij of zij wat kan vinden. Alspassant stoten we eerder bij toeval op‘vondsten’, de interne systematiek hebben weniet doorgrond.Over de sfeer en de bijna a-toeristische houdingvan de Fazzi’s kunnen we niet anders danenthousiast zijn. Hier is op een terrasje gaanzitten met een glas dampende en mierzoetemuntthee voor je neus en het voorbijtrekkendeleven observeren bijna een verplicht nummer.Mannen in djellaba’s, jonge vrouwen (zowelmet als zonder hoofddoek) in hippe outfits,moeders met hun kroost, onzekere toeristen dievoorzichtig het hol van de leeuw betreden –endie onophoudelijke stroom vermengt zich metzwaarbeladen ezels en paarden en volgeladenkarren. ‘Balak, balak’, schreeuwen de drijvers,want het is de enige manier om in dit labyrintüberhaupt goederen ter bestemming te krijgen.Gemotoriseerd verkeer is in deze straten ensteegjes onmogelijk.‘Ik heb indertijd gezorgd dat de stratengeplaveid werden’, stelt Paul Ichter. Het effectwas verrassend: vrouwen hoefden niet meer dezoveelste (modder)plas te ontwijken, hetdragen van schoenen met hoge hakken deedzijn intrede. ‘Met andere woorden: ze kregenmeer aandacht aan wat er in de winkeltjeswerd aangeboden. En winke-liers gingen meeraandacht schenken aan de presentatie van hungoederen’. Het geldt tot op vandaag. Dadels,schoenen en slippers, fruit, tot en metprullaria: het wordt met zorg uitgestald,consumenten wurmen zich naar de beste plaatsom het dagaanbod de visu of op de tast kritischte keuren.Maar evenzeer lijkt ‘après moi le déluge’ hetmotto: vuilnis wordt genadeloos op de grondgekieperd en afval verdwijnt over de muur in deuitgedroogde rivierbedding, die één langeopenluchtcloaca is geworden.

Medina voor armenWe beginnen stilaan iets te begrijpen waaromonze gids-architect zo’n haat-liefdeverhoudingheeft met zijn stad. ‘God wil het zo, zegtiedereen maar. Dat is verdomme een excuus omniks te doen en je verantwoordelijkheid niet opte nemen! Neem dat huisvuil: de stad ruimtenkel op waar toeristen langskomen. Eldersdoen ze niks. Dat heb je wel gezien’. Het isschrijnend, zeker als blijkt dat het rijke deelvan de bevolking al lang uit de medina isweggetrokken naar de nieuwe stad en betereresidenties. Fès El-Bali is ingepalmd door dearmen.Het verklaart misschien deels de verloederingen verwaarlozing van wat ooit riante huizenmoeten zijn geweest. Laat je niet afschrikkendoor de hoge muren zonder ramen. Vaakschuilen achter de façades (gerestaureerde)schatten. Ook tussen rijtjeshuizen en winkeltjesdurven plots bezienswaardigheden op teduiken. Zoals de grote moskee Karaouiyne(biedt plaats aan 20.000 gelovigen!, maar niettoegankelijk voor niet-moslims), de oude

koranschool of medersa Bou Inania (bij dewaterklok): het zijn voorbeelden van watooit een bloeiende hoofdstad moet zijngeweest.

Muziek van de natuurPaul Ichter legt zijn troeven metmondjesmaat op tafel, maar met riad Moqritoont hij één van de parels in de oude stad.Dit ex-cultureel centrum (nu een soortvormingscentrum) is door hem gerestaureerd.Aan de muur prijkt een foto van onze prinsLaurent tijdens diens bezoek. ‘Dit is eenechte riad, want er is ook een tuin aan (enwat voor één EB!). De term riad ismisleidend: de meeste van die huizen hebbengeen tuin, wel een mooie patio, maar dat zijneigenlijk dars’.De oude muntmakerij Dar Adiyel is metItaliaanse centen gerestaureerd. Onze gidsheeft overal kennissen. Ook hier loopt hijenkele bekenden, mede-muzikanten, tegenhet lijf. Terwijl hij zich aan de piano zet, laatde conciërge ‘muziek van de natuur’ uit dekranen en fontein opborrelen. Ah, lijkt hij teverzuchten, dat wij een vleugje sfeer uit deoude doos kunnen opsnuiven. Het klinktinderdaad als muziek…Met zulke boeiende en erudiete manrondlopen is een plezier. Hij wijstonophoudelijk op details, laaft ons metallerhande weetjes –zoals een oudeslavenmarkt (pas gesloten in 1925!) of deAndalousische wijk, waarvan de naamverwijst naar de expulsie van de Arabierenuit Zuid-Spanje. ‘Neem de Rue des Fidèles: denaam verwijst naar de zuiderlingen die hunsteentje hebben bijgedragen aan de bouw vanFès’.De avond is inmiddels gevallen over de stad.Ichter vindt het hoog tijd voor een aperitiefen wat napraten, daar sluiten we ons graagbij aan. We voelen ons na vanmiddaguitstekend gewapend om de medina metkritische zin verder te verkennen. Er is nogzoveel te zien: de piepkleine koranklasjes, deovens waar de armen van de wijk broodkunnen laten bakken, de talloze atelierswaar we nog willen binnenpiepen. De lijstlijkt wel eindeloos.

WijnbouwersMaar dan doet directeur De Schrevel eenonweerstaanbaar aanbod: als je nu eensVolubilis en een wijnbouwer gaat bezoeken?Het telefoontje is zo gepleegd, we krijgen eenonverhoopte uitsmijter.Toch zijn de Romeinse ruïnes van Volubiliseen beetje een afknapper. Van een site metUnescostatus hadden we meer verwacht:overal groeit onkruid, de uitleg is vreselijksummier en de fraaie mozaïeken liggenonbeschermd tegen weer en wind. Maar deconstellatie -robuuste zuilen in een groenevallei tegen het achtergronddecor voldreigende onweerswolken- maakt veel goed.En dan zetten we koers naar even bezuidenMeknès. Het was ons al opgevallen dat demoderne Marokkaanse wijnen geen uitstaansmeer hebben met de zware wereldwinkel-wijnen van eertijds. Investeerders, onder

andere uit de Bordeauxstreek, zijn hier enkelejaren geleden neergestreken. ‘De klimatologischeomstandigheden zijn perfect: hete zomers enkoude winters, en een kalkachtige ondergronddie vergelijkbaar is met Sicilië. Het levert eenmooi product op’, zegt beheerder ChristopheGribelin. Eerst is men van start gegaan met deproductie van olijfolie (die heeft in Italië alprijzen gewonen), in tweede instantie kwam pasde wijn. De geïmporteerde wijn-stokken doen hetuitstekend: de combinatie van cabernetsauvignon, syrah, tempranillo en morjèdre levertongecompliceerde en smaakvolle wijnen op, goedvoor zo’n 3000 hectoliter of 400.000 flessen. Diewordt onder de merknamen Volubilia (wit/rosé/rood en de intrigerende vin gris, een variant vanrosé) en Epicuria verkocht, voorlopig enkel op delokale markt. Een bezoek aan Domaine de laZouina loont beslist. Voor ons was het alvast eenvan de ontdekkingen van deze boeiende citytrip.

Erik BrustenDeze reportage kwam tot stand m.m.v. AB Tours(Ryad La Maison Bleue) en Accor (Sofitel PalaisJamaï). Dank ook aan architect Paul Ichter

RyadLa MaisonBleue

SofitelPalais Jamaï

Praktisch:• Ryanair vliegt rechtstreeks tussenCharleroi en de luchthaven van Fès-Saïss.• Wij waren te gast in Sofitel Palais Jamaïwaar Antwerpenaar Denis De Schrevel deleiding heeft. Het tophotel van Fès telt nunog 142 kamers, maar dat wordt na derenovatie gereduceerd tot 112 suites enkamers. Er zijn 3 restaurants: Al Jounaïna(internationale keuken), L’Oliveraie(buffet rond het zwembad) en Al Fassia(Marokkaanse kaart). In de kelders vanhet hotel is een grote spa & wellness-afdeling. Meer info: http://www.sofitel.com/gb/hotel-2141-sofitel-fes-palais-jamai/index.shtml• AB Tours presenteert in zijn nieuweRyads-brochure een uitgebreide selectieaan charmelogies, ook in Fès. Wijlogeerden in La Maison Bleue, in demedina. De zeven suites (wij logeerden in‘le philosophe Lahbabi’) zijn erg ruim, metheel mooie en moderne faciliteiten. Dithuis, een complex van vier aaneengeslotenhuizen, is een oase van rust. Men beschiktover een kleine fitness- en wellness-afdeling (mooi uitzicht over de omgeving)en twee restaurants (Marokkaanse éninternationale keuken). De binnenkoerannex zwembad en vele verborgen hoekjesin dit labyrint van gangen en passerellenzijn een plezier om te ontdekken.• Voor de wijnen van Domaine de laZouina: [email protected]

Page 44: April 2009

TO

Travelexpress 260 5

acties waarbij men het gevoel heeft dat men meerkrijgt voor hetzelfde geld, die draaien het best’.Dat komt overeen met de analyse die Bosteelsmaakt: ‘We zijn ons in de sector goed bewust vanhet feit dat de voorbije twee jaar heel goed waren.Als men nu berichten uitstuurt over het succes vanvroegboekacties, dan is dat peptalk. Want iedereenweet dat het nog niet business as usual is’, luidthet. ‘Hoteliers en luchtvaartmaatschappijen tonenzich dezer dagen wel veel gewilliger als wij komenaankloppen. Heronderhandelde prijzen enpromoties, dat zijn de incentives die een klant overde streep kunnen trekken. Dat betekent dat wij alstouroperators ons opnieuw moeten aanpassen aanhet feit dat we in een ‘buyers market’ zitten:mensen die langskomen om te horen wat we in deaanbieding hebben. Gewoon poneren ‘boek vroeg’ isniet meer voldoende’.Tom Bossuyt (Intermed) blikt alvast tevreden terugop de actie 299-399-499-599: ‘299 en 599 hebbenhet best gelopen. Deze actie heeft ons alvasttoegelaten om in de zwakkere periodes toch eenmooie bezetting te halen. De grote vakantie looptmomenteel zwakker, en globaal zitten we iets in demin tegenover 2008’, klinkt het.

Slechte manieren lerenBosteels is wel tevreden dat de markt zichlangzaam herstelt. ‘Twee of drie weken voor afreisoogt het vaak niet echt goed, maar uiteindelijkboekt men, mits de nodige incentives, wel. De kortetermijn functioneert dus het best. Maar dat wedoor die verschuiving naar last minutes (met allegevolgen voor onze marges en cashflow bij dereisagenten) de mensen opnieuw slechte manierenaan het leren zijn, mag evenzeer duidelijk zijn. Wemoeten dan ook opnieuw, via speciale acties,klanten anders gaan aanspreken en incentiverenopdat ze toch vroeger zouden boeken’. E.B.

Negatieve cijfersvoor TUI in 2008TUI, het Duitse moederconcernvan Jetair heeft vorig jaar eennettoverlies geleden van 121,3miljoen euro. In 2007 behaaldede groep nog 172,7 miljoen euronettowinst. TUI wijt het verliesaan de integratiekosten van hetBritse First Choice Holiday’s.First Choise, waaronderondermeer de verdwenentouroperator Bosphorusresulteerde, werd in 2007overgenomen. Door het verliespresteerde het Hannoverse TUIonder de analistenverwachtingvan 50,7 miljoen euro.

Klacht tegenThomas CookTestAankoop heeft klachtingediend tegen Thomas Cook.Dat is afgelopen maandbekendgeraakt. Volgens deconsumentenorganisatie aarzeldeThomas Cook te lang om eenbrandstofreductie toe te kennen.Klanten van Thomas Cook hebbenrecht op reducties sinds 1februari, maar dat was een maandte laat, vindt TestAankoop. Naareigen zeggen heeft men deberekening gemaakt op basis vande formule die de touroperatorzelf in zijn brochure gebruikt.Thomas Cook wil het geschiluitpraten met TestAankoop.

Frank Bosteels (Best Tours): “De marktherstelt zich maar van euforie is noggeen sprake”.

Kurt Bostyn (Thomas Cook): “Ikdenk wel dat we op het einde van dezomer op hetzelfde niveau zullenuitkomen”.

Jetair kan niet ontkennen dat menachterop hinkt ten opzichte van vorigjaar, “maar de achterstand verkleint”,aldus Hans Vanhaelemeesch.

‘Reizigers willen gevoel dat zemeer krijgen voor hetzelfde’

‘Vorig jaar omstreeks deze tijd hadden we een vrijgoed zicht van hoe het jaar zou evolueren. Dit jaar ishet anders: de periode tussen boeken en afreizen iskorter, mensen wachten af. Maar wij hebben, netzoals de collega’s, altijd gesteld dat mensen welzullen gaan reizen en dat blijkt ook: dekrokusvakantie was uiteindelijk zelfs beter dan2008’, evalueert Kurt Bostyn bij Thomas Cook.De woordvoerder gewaagt voor het zomerseizoen vanopnieuw een succes voor de all in-formule (ook bijautovakanties trouwens). Qua bestemmingen springtTunesië enigszins in het oog (‘doet het niet slecht’),de Canarias lopen ‘vrij goed’ –in tegenstelling totTurkije dat ‘het moeilijker heeft. Tegenover 2008betekent dat momenteel een lichte achterstand,terwijl we gemikt hadden op groei. Maar ik denk weldat we op het eind van de zomer op hetzelfde niveauzullen uitkomen’.Bij Jetair in Oostende gewaagt men van ‘momenteelbeduidend meer reservaties’, iets wat hen sterkt in deovertuiging dat mensen nog willen profiteren vanvroegboekvoordelen. Maar dat men in vergelijkingmet vorig jaar nog achterop hinkt, kan men evenminontkennen. Woordvoerder Vanhaelemeesch mag daargeen cijfer op kleven, ‘maar de achterstand tegenovervorig jaar verkleint’. Hij wijst ook op een online-enquete waaruit moet blijken dat vakantiegangersniet van plan zijn hun vakantiebudget sterk teverlagen of af te zien van hun reisplannen.

PeptalkDat laatste klopt, stelde Johan De Meester (VVR)tegenover het persagentschap Belga. ‘Er wordt latergeboekt, maar niet gesnoeid in de budgetten.Daardoor is het ‘goed mogelijk dat er piekengenoteerd worden. Maar in totaal werd er niet meergeprofiteerd van vroegboekacties dan andere jaren’.Eenzelfde geluid bij de reisagent. Daar luidt het ‘datde klassieke bestemmingen voor geen meter lopen.Mensen willen wel op vakantie hoor, maar speciale

‘De situatie is minder dramatisch dan in november. De markt reageert, en dat is eengoeie zaak, mede dankzij de inspanningen van alle betrokken partijen. Maar vaneuforie is helemaal geen sprake’, analyseert Frank Bosteels (Best Tours) streng maarrechtvaardig de huidige gang van zaken.

Nieuwe Oceanië-brochure Best ToursDe nieuwe ‘Down under’-brochurevan Best Tour biedt enkele nieuweelementen. Naast de begeleiderondreizen in Australië en/ofNieuw-Zeeland (gegarandeerdvanaf 2 personen) kan je nu ookkiezen voor een ‘à la carte’-formule in Australië. Daartoe heeftmen een basismodule, startend inSydney (overnachtingen plusExplorer Pass) plus een aantalbouwstenen in de anderetopregio’s te lande (Ayers Rock,Darwin, Perth, Adelaide, Mel-bourne, Cairns). Die kan je naareigen goeddunken koppelen aandat basispakket. Na debinnenvlucht word je ter plaatseopgepikt en begeleid verken je dandie stad en regio. Wie richtingdown under gaat kan trouwenszowel op de heen- als terugvluchtmet Qantas een tussenstop makenin Thailand. Best Tours steltnieuwe hotels in Bangkok en HuaHin voor.

Page 45: April 2009

4 Travelexpress 260

Retour du Champagnesur Brussels AirlinesComme nous l’avions déjà pressenti, Brussels Airlines a réintroduit le 28mars la Business Class à bord de ses avions moyen-courriers quidesservent l’Europe. Elle s’appelle “B.business” et ne remplace pas la“B.flex Economy +”, de telle sorte qu’avec la “B.light”, la compagnie auradésormais trois classes distinctes à bord de ses Avro d’une centaine deplaces et sur ses Airbus A319 et Boeing 737.

Les amateurs de champagne, désolés qu’on le leur avait supprimé, sont ravis:il est de retour! De même que les pralines et encore plus de miles (2.000 aulieu de 1.250). B.Air accède ainsi à la demande de certains de ses passagers,mais aussi des compagnies désireuses de conclure des accords de code-share.Dans le cadre de Star Alliance, c’était presqu’une obligation.Evidemment, il faudra s’y retrouver dans les nuances distinctives des classes.Flexibilité des billets: oui sur B.business, oui sur B.flex, non sur B.light; valiseslivrées en priorité: oui - non - non; journaux: oui - oui - non; repas (la cuisinebelge - waterzooi, mousse aux spéculoos, chicons... - va être de mise): oui - oui- payant; siège central libre: oui certainement - oui si possible - non (peut-être), etc. Il n’y aura plus de rideaux dans les avions, mais tous les sièges ontleurs couleurs (sur les appuie-tête): gris en business, bleu en flex et rouge enlight. Vous verrez, on s’y fera.A noter une innovation: pour les passagers de la B.business, le parking VIP estaccessible au tarif normal des autres parkings de l’aéroport. Et encore uneautre: il est désormais possible d’acheter par avance les suppléments imposésaux bagages au moment de la réservation par internet sur le site de B.Air (letruc est de se peser chez soi avec la valise et puis de déduire son proprepoids!). Précisons que les passagers de la nouvelle classe auront une franchisede 16 kilos en bagage de cabine et de 30 kilos en soute. P.A.

Une “Star Academy”pour lesprofessionnels del’aviationL’alliance Star a décidé de lancer en Belgique la “StarAlliance Academy” sous la forme d’un mélange de festif etde formation. En collaboration avec NHTV, l’université deBreda, qui a développé un enseignement très pointu dansle domaine du voyage et de l’aviation, quatre sessionsseront organisées à partir du mois de mai, avec pourthèmes: le marché de l’aviation, la gestion des voyagesd’affaires, la gestion d’aéroport et les aspectséconomiques de l’aviation. Le tout se clôturera le 15décembre par la remise des certificats.

Selon Dirk Grossmann, directeur de la Lufthansa et qui estaujourd’hui le coordinateur de Star Alliance (à laquelleadhèrera bientôt Brussels Airlines), seuls 25 à 30 “étudiants”seront admis par session “et si le nombre d’inscriptionsdépasse ce nombre, nous ferons une sélection pour ne garderque les inscrits ayant le plus d’expérience dans le secteurpour privilégier le côté élitiste de l’académie”. Les inscrip-tions seront clôturées le 23 avril prochain et d’ores et déjà lesite de la Star Alliance Academy est opérationnel (1).Le montant de l’inscription pour l’ensemble de la session aété fixé à 500 EUR (+TVA). Les sessions se dérouleront àchaque fois dans un hôtel Novotel des régions de Bruxelles(mai), Zaventem (juin), Gand (septembre) et Louvain(novembre). Chaque session commencera la veille par uneréception et un dîner informel avec orateur (c’est le côtéfestif), les formations étant dispensées le lendemain. Commel’indique Grossmann, “l’intérêt de cette académie est demieux se connaître entre partenaires industriels, d’avoir uneapproche approfondie de secteurs qui nous sont moinsfamiliers, de favoriser les contacts (networking), dedialoguer, de réaliser des exercices pratiques et théoriques et,en définitive, de mieux appréhender une carrière dansl’aviation.” A noter que l’initiative bénéficie également dusoutien de Brussels Airport. P.A.

(1) www.staralliance-events.be/academy

BA a prévu de nouveaux menusparticulièrement innovants.

Actua

Travelexpress 260 45

AgenceAntipodes | Bruxelles

Un voyage aux Antipodes

De ses débuts, Marie conserve le souvenir del’agence de quartier située Place Keym qu’elleouvre en 1989. Ce qui lui permet de s’immiscerpeu à peu dans les arcanes du métier, une étapeindispensable avant de concevoir une spécialitédigne de ce nom. «Nous démarrions et pendant5 ans nous avons touché à tout, avant des’orienter résolument vers l’Australie.» Unfameux coup de cœur que l’on comprendaisément mais aussi une leçon deréalisme. «P ersonne n’opérait sur cettedestination et l’Australie apparaissaitfascinante à nos yeux.» La situation secomplique car le business fonctionne bien maisla localisation pose des soucis. Pour un natif deBoitsfort, aucun problème, mais nul autre nesitue d’emblée ce quartier. «Nous avons beautravailler par mail, un rendez-vous est ensuitetellement plus simple avenue Louise sanscompter l’aspect prestige. Et ce quartierapporte également son lot de clientsintéressants.» Le transfert d’activité a lieuaprès des péripéties qui leur valent descontacts peu fructueux avec un groupefinancier. Mais l’essentiel se trame ailleurs carl’agence à Louise où ils s’installent en 1999 adepuis le vent en poupe.

Des ambitions face aux réalitésLa découverte de l’agence laisse présager undémarrage facile au vu de l’expérience acquiseet de la qualité de l’implantation, mais il n’enfut rien. «Les clients qui nous connaissaientdéjà ne nous ont pas toujours suivis. Quant auxautres, les amis, ils se décident parfois à venirquand le business tourne déjà bien… La chancenous a souris car quelques mois après notreouverture du bureau, l’agence Orient-Express,située non loin, a fermé ce qui nous a valu unapport notable de clientèle.» Tout n’est pas rosepour autant. Marie confesse que ce statut despécialiste présente l’inconvénient de fidélisermoins de clients directs car ils passent la porteavant tout pour l’Australie même si d’autresproductions de qualité sont égalementproposées. «Ce n’est pas que nous ne voulonspas Monsieur tout le monde mais il n’ose pasnous déranger pour si peu. Heureusement, nousavons élargi d’une part notre portefeuille dedestinations et d’autre part, contrairement àmes craintes initiales, les clients aimentl’Australie et y retournent parfois 5/6 fois.»

Antipodes avec SLes perspectives évoluent au fil du temps et ilconvient de s’adapter. «Au départ, nousdésirions fonctionner uniquement en direct mais

les agents nous ont convaincu d’opérerégalement en tant que TO de niche. Nousconservons ce statut de spécialiste car noussommes les seuls à effectuer un réel travail àla carte avec Aussie Tours mais qui vendexclusivement en direct. En tant que Gsa deQantas Holidays, nous procurons au clientune rapidité d’exécution de la demande etsur un panel très large de ressources.Précisons qu’à ce titre nous opérons aussiau-delà et notamment sur la Nouvelle-Zélande.» Pour durer, il faut saisir lesopportunités: l’agrandissement de l’espace etl’exploitation de nouveaux locaux contigus àl’agence ont permis de relever un nouveauchallenge, il y a 1 an, avec Aseana Travel etl’engagement de 2 nouvelles collaboratricesasiatiques, qui portent l’équipe à 9 au total.«Nous avons commencé par l’aérien maisnous développons peu à peu le voyage à lacarte sur la Thaïlande, les Philippines maisaussi l’Indonésie et le Vietnam.»

Un futur semé d’incertitudesAvec une fille studieuse, passionnée devoyage et un fils prometteur, on pourraitcroire à une reprise à terme des activitésdéveloppées avec passion par Marie et Marc.A priori, il n’en est rien. «A moins d’apporterquelque chose d’évolutif au sein de la société,ce serait contreproductif et j’estime que celapourrait être un frein à leur développementpersonnel à moins qu’ils le ressentent eux-mêmes un jour.» A propos de la crise actuelle,Marie est intarissable et très attentive. «Jesuis cela de près mais il ne faut pasdramatiser. Il y a les clients qui partaientavec leurs dividendes d’actions. Mais monélectricien, qui a énormément perdu aprèsdes années de labeur, considère qu’il ne sertplus à rien d’économiser et part maintenantrégulièrement sans plus se retenir.»

Des rêves d’AntipodiensLa quête de l’authentique semble motiverles clients et l’expert australien bénéficied’une terre riche en expériences et enrencontres. Celles des AborigènesNgkalabon en particulier grâce à FrançoisGiner qui vous permet de vivre au contactde ce peuple fascinant en vous faisantprofiter de son expérience unique et del’intégration qui est la sienne en Terred’Arnhem. En attendant, Marie continuede nous faire rêver de cet espaceaustralien qui regorge de potentielsdifficiles à soupçonner. «Sydney est uneville sexy mais en plus j’en reviens àchaque fois gonflée à bloc. En Australie,on ne ressent pas une once d’agressivité etla population chaleureuse n’est ni assimila-ble aux américains pas plus qu’auxeuropéens.» Il n’y a qu’à voir ce filmenvoûtant ‘Australia’ qui nous fut présentéen avant-première au Kinepolis il y aquelques mois à l’initiative d’Antipodespour s’en convaincre. Marie conservequelques désirs d’envol mais toujourslointains: Vanuatu au nom enchanteur etl’Aranui qu’elle emprunterait volontierspour sillonner les Marquises.

Fabrice De Brouwer

Une visite tout simplement, dans l’agence Antipodes du quartier huppé del’avenue Louise à Bruxelles, à la rencontre de Marie Lebrun. En octobre, 10ans d’activités seront fêtés. Découverte d’un parcours d’agent de voyagedont le tableau d’activités est déjà bien rempli.Un visage d’ange pour une réussite qui n’est pas tombée du ciel. L’aboutisse-ment d’années d’efforts et de risques partagés avec Marc Lambert.

Quelques membres del’équipe devenuenombreuse: MarieLebrun, SylvianneMesman, OfficeManager et BenildaO. Rebong, OfficeManager d’AseanaTravel

Page 46: April 2009

Inhoud | Sommaire

Travelexpress 260 3

Colofon | ColophonStichter/Fondateur: Walter Baeke • Hoofdredacteur/Rédactrice en chef: Britta Baeke • Redactie/Rédaction: Patrick Anspach, Claude Boumal,Tony Bruggemans, Erik Brusten, Tony Christiaens, Fabrice De Brouwer, Jean-Pierre Detroy, Guy Denidder, Guido Elias, Rudy Gunst, MikeLouagie, Daniel Steevens, Walter Vaerewijck, Jan Van Rompaey, Jean Vander • Fotografie/Photographie: Tamara Del Tufo, Johan Van Cutsem• Layout & pre-press: Factum • Verantwoordelijke uitgever/Editeur responsable: Britta Baeke, Tervuursesteenweg 91, B-1820 Perk •Productie/Production: Traviscan bvba, 02 751 95 57, [email protected] • Abonnement: (10 nummers per jaar/10 numéros par an)België/Belgique/Nederland: 40 €, studenten/étudiants: 25 €, KBC 437-9097281-77

260 Travel Express Benelux • april |avril 2009

Britta BaekeHoofdredacteur/Rédactrice en chef

Coverstoryholiday autos: Drie musketiers voor Koning Service 26

Actua• Retour du Champagne sur Brussels Airlines 4• Une ‘Star Academy’ pour les professionnels de l’aviation 4• Britse vliegtaksbom onder het long haul verkeer 6• Lufthansa Italia a décollé! 8• Les compagnies payent leur fuel trop cher! 9

TO• ‘Reizigers willen gevoel dat ze meer krijgen voor hetzelfde’ 5• Cultuur in tijden van crisis 22

Aviation• Nouveau site pour agences signé Air France-KLM 11• Aviation en deux mots 30

Bestemming / Destination• Les USA résistent bien en période de crise 13• Grèce, Turquie, Malte: affaires de spécialistes 20

KortbijDuitsland herdenkt Bauhaus (en Henry Van de Velde) 19

HotelAndalusisch duo: Hotel Alfaros en Hotel Guadalupe 24

Business travelJapanologe waakt over business travellers van Rio Tinto 25

DossierReisverzekeringen: Wie veel reist, kiest steeds meer voor jaarpolis 31

WelnessSunworld-Mediterra 34

Desktop news 36

Ferry & Cruises• Costa Cruises: Nieuwe brochure voor ‘het nieuwe gezin’ 39• Cruises voor singles 40• Cruise & Ferry News 41

CitytripMensen en sfeer maken Fès 42

AgenceAntipodes à Bruxelles 45

Overrun 46

www.travelexpress.be

Anti-crisisaanpakHoewel er nog helemaal geen sprake kan zijnvan euforie (lees blz. 5) zijn er na enkelemaanden van crisis en grote onzekerheidopnieuw al wat positievere signalen in onzesector op te vangen. De vakantiebeurzen dedenhet goed en ondermeer door het aflopen van detraditionele vroegboekacties vonden heel watconsumenten plots de weg naar het reiskantoorterug. Ook in het voorziene reis-budget werdvolgens de VVR niet gesnoeid. Maar ‘in tijdenvan crisis vallen er koopjes te rapen’ en duswacht de reiziger langer af en wil hij dit jaarmeer waar voor zijn geld. Een verderebestemming, meer service, enkele extraatjes,...Traditionele vakantielanden hebben hetdaarom heel wat moeilijker en beginnen stilaanaan een last-minute charme-offensief voor hetaankomende zomerseizoen. Er wordt gezwaaidmet verlengde kortingen, gratisvakantienachten (Turkije), een anti-crisis-aanpak (Marokko), enz. Begrijpelijkeinitiatieven voor de sector maar moedigen wede consument zo weer niet opnieuw de slechtemanieren van het laatboeken aan?

Approche anti-criseBien qu’on ne puisse pas encore parlerd’euphorie (lire en page 5), on peut déjàenregistrer des signaux plus positifs aprèsquelques mois de crise et d’incertitude dansnotre secteur. Les salons ont fait entre autresexploser les traditionnelles actions deréservation rapide et de nombreuxconsommateurs ont soudainement retrouvé lechemin de l’agence de voyage.Selon le VVR, on ne taille pas dans le budgetprévu pour les vacances. Mais en ces temps decrise, les affaires sont «à ramasser» etattendent donc plus longtemps le vacancier qui,cette année, en veut encore plus pour sonargent : une destination plus lointaine, plus deservice, quelques extras… Les destinationstraditionnelles de vacances en ressentent ladifficulté et commencent peu à peu à lancerleurs offensives de charme «last-minute» pourla saison d’été à venir. Cela se traduit par desremises prolongées, des nuitées gratuites(Turquie), des packages anti-crise (Maroc), etc.Autant d’initiatives compréhensibles pour le

secteur, mais ne devrons-nous pas à nouveauéloigner le consomma-teur de ces mauvaiseshabitude des réserva-tions de dernièreminute ?

6 4020

Overrun

46 Travelexpress 260

La photo du mois“Mais nooooon, c’était une blaaague!”, a ditMichael O’Leary après le tollé provoqué parsa suggestion de faire payer les toilettes àbord de ses avions. Mouais! En attendantque ce soient les clients eux-mêmes quichoisissent à quelle sauce ils vont êtremangés (si, si, il a un concours!), voici déjàquelques suggestions.

La citation du moisLes homosexuels sont des gens comme lesautres. A part ça, il n’y a pas de différence.

L’insulte du moisEn musique, il a l’oreille de Van Gogh.(Billy Wilder)

Le mot ultimedu moisQuel charmant petit chien!

Ma réflexion du moisCelui qui marche sur les pas d’un autre nelaisse pas de traces.

L’assuré du moisJ’ai heurté brutalement l’arrière de lavoiture qui me précédait. Mais grâce à moncasque, ma blessure au poignet est sansgravité.

Le Sarkozy du moisNicolas Sarkozy est capable de laisser unmessage avant le bip sonore.

Scripta manent?J’ai autant confiance en des informaticiensqu’en des conseillers en placements. Ilspromettent monts et merveilles et puis... Etpuis un jour, on se rend compte qu’on ne peutplus retrouver les qualités des photos qu’onavait en argentique ou que des pans entiersde fichiers ont disparu. Dites-vous bien, sivous conservez des photos de vos voyagessur disque dur, CD ou USB, qu’à terme, il nerestera plus de traces de votre témoignage.Alors que les vieux négatifs - même etsurtout en noir et blanc - sont eux biendavantage “conservables”. C’est donc vraiaussi pour le papier et il m’arrive d’êtreheureux de retrouver parfois des documentsqui ont aujourd’hui une valeur historique,simplement parce que je dois être le seul àles avoir gardés. A ce titre, mon confrère etami Pierre Sparaco a des archives que mêmeAirbus n’a plus. D’anciens journalistesaéronautiques que je connais ont devéritables pièces de musée. Ils sont prêts àles léguer au Musée de l’Air. Qui n’en veutpas. Les jeunes cols blancs n’ont aucune idéede ce qu’ils perdront et les historienspourront progressivement disparaître de lacivilisation. Et donc avec celle-ci. On vivra unjour uniquement dans l’instant. Avecl’extrême satisfaction de pouvoir répéter leserreurs du passé. Relisez “Fahrenheit 451”.Si vous le trouvez encore.

Joli, mais pas pratique?J’apprends par la newsletter “Voyage &Technologies”, que c’est Philippe Starckqui va s’occuper de concevoir six siègespour le futur vaisseau Spaceship 2 queveut commercialiser Virgin Galactic.Alors, je dis “méfiance!”. Car le designerfrançais est connu pour faire beau, maispas du tout pratique. Un de sesustensiles les plus connus est une espècede presse-fruit en forme de monstre dans“La Guerre des Mondes” de Wells et,avec ça, vous “jutez” partout sauf où ilfaut!; Evidemment, on me dira qu’en étatd’apesanteur on n’aura pas besoin desièges, mais quand même!

Ne dites pas...- La maîtresse d’école,mais: “L’institutrice prend l’avion”.

Blanckenberghe, Iceberg...Pour entrer clandestinement en Belgique, unAfricain s’est fait faire un faux passeport aunom de Leonardo Di Caprio. On a bien tentéde l’en dissuader, mais il a insisté: il voulaitun passeport de star. Arrivé à l’immigration,l’officier de police l’a dévisagé plusieurs foiset puis lui a rendu son passeport. Pris tout demême par un doute, il s’est adressé à soncollègue:- Dis-moi Albert, le Titanic, il a coulé ou il abrûlé?

S’il y a un trucqui m’agace......c’est quand on intervertit les légendes desphotos sur une page. Disons plutôt que ça mefait rigoler quand ça se passe chez les autres,comme par exemple ce cas célèbre enFrance. On voyait le maire d’une petitelocalité prononcer un discours avec lalégende: “Malgré son jeune âge, Mauricepèse déjà dans les 150 kilos” et, à côté, laphoto d’un hippopotame avec la légende:“C’est avec sa verve habituelle qu M. leMaire a accueilli ses invités.” Ca me faitnettement moins rire quand ça se passe ici-même dans Overrun, comme le mois dernier.J’ai les noms!

Les sites à visiterDe magnifiques vues aériennes avec unepatrouille acrobatique en France vousseront offertes en allant surwww.tubewatcher.tv/182. Si vous êtesplutôt du genre à exercer vos talents etvos capacités de réflexe, faites vite untour sur http://thedogpaddler.com/RandomUploads/Ball/ball.htm etchangez la couleur du ballon simplementen cliquant dessus. Tout “simplement”...Enfin, si vous vous êtes déjà amusés àfaire voyager George Bush dans lesnuages, vous pouvez le faire dorénavantavec Nicolas Sarkozy. Je vous avaispromis ce nouveau site il y a deux moiset le voici: www.planetdan.net/pics/misc/sarkozy.htm. Vous verrez alors quec’est aussi possible avec Hillary Clinton,Mugabe, Obama, Palin et même YvesLeterme! Bon amusement!

Patrick Anspach

Page 47: April 2009

verneem het uit

goede bron...

Handelsinformatiebron van zekerheid

Database Marketingbron van succes

Call Centerbron van contact

Opleidingenbron van deskundigheid

IT-Facility Managementbron van oplossingen

Archiveringbron van meerwaarde

Infos Commercialessource de sécurité

Database Marketingsource de succès

Call Centersource de contact

Formationssource de compétence

IT-Facility Managementsource de solutions

Archivagesource de plus-values

apprenez-le de

bonne source...

Graydon Belgium nv/sa | Uitbreidingstraat 84-b1 | BE-2600 BerchemT: 0032 (0)3 280 88 00 | F: 0032 (0)3 280 88 99 | [email protected] | www.graydon.be

INSCRIVEZ-VOUS VITE SUR EXPERTSDUMAROC-PRO.BE

21 avril à Gand22 avril à Anvers23 avril à Bruxelles24 avril à Liège

À LA TOURNÉE 2009

DES EXPERTS DU MAROC

INVITATION

Le programme des Experts du Maroc continue...

En 2009, initiez-vous à la Marocothérapie !

Avec la tournée des Experts du Maroc,venez rencontrer les professionnels marocains

et découvrez les remèdes anti-morosité du Maroc.

Grâce à la Marocothérapie, aidez vos clients à aller mieux.

Ad_MarocoTherapie_BtB_A4.indd 1 3/30/09 12:07:07 PM

Page 48: April 2009

FLY LIKENEVERBEFORE.

BUYECONOMY,FLYBUSINESS.

Yorick Amerlynck, OlivierGiacomini en Benoit Mahiatholiday autos

Drie musketiersvoor KoningService

AviationLes compagniespayent leur fuel

trop cher!

DossierReisverzekeringen

TravelexpressHet maandblad voor de reiswereld | Le mensuel du tourisme et des voyages Benelux

26029ste jaargang | 29ième annéeapril | avril 2009

nummer | numéro