arkusz prÓbnej matury z operonem³bna matura z operonem... · 2015. 12. 12. · zadanie 24. (2...
TRANSCRIPT
Pobrano ze strony www.sqlmedia.plPobrano ze strony www.sqlmedia.pl
Miejsce na naklejk´
z kodem
ARKUSZ PRÓBNEJ MATURYZ OPERONEM
BIOLOGIA
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
Instrukcja dla zdajàcego
1. Sprawdê, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron (zadania1–27). Ewentualny brak zg∏oÊ przewodniczàcemu zespo∏unadzorujàcego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz czytelnie w miejscu na to przeznaczo-nym przy ka˝dym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. U˝ywaj d∏ugopisu/pióra tylko z czarnymtuszem/atramentem.
4. Nie u˝ywaj korektora, a b∏´dne zapisy wyraênie przekreÊl.5. Pami´taj, ˝e zapisy w brudnopisie nie podlegajà ocenie.6. Podczas egzaminu mo˝esz korzystaç linijki.
˚yczymy powodzenia!Za rozwiàzanie
wszystkich zadaƒmo˝na otrzymaç
∏àcznie 60 punktów.
PESEL ZDAJÑCEGO
(Wpisuje zdajàcy przed rozpocz´ciem pracy).
LISTOPADROK 2008
dysleksja
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadaƒ przez
dyrektorów szkó∏ bioràcych udzia∏ w programie Próbna Matura z OPERONEM.
KODZDAJÑCEGO
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
2
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
3
Zadanie 1. (1 pkt)B∏ony retikulum endoplazmatycznego (RE) tworzà trójwymiarowy system kanalików i p´cherzyków,dzi´ki czemu zwi´kszona jest powierzchnia wewn´trzna komórki, a cytozol podzielony na wieleprzedzia∏ów. W zale˝noÊci od budowy i pe∏nionej funkcji retikulum endoplazmatyczne dzieli si´na szorstkie i g∏adkie. RE szorstkie pokryte jest rybosomami, których brak jest w RE g∏adkim.WyjaÊnij, podajàc jeden przyk∏ad, dlaczego RE szorstkie jest dobrze rozwini´te w komórkach,których aktywnoÊç biochemiczna skierowana jest na syntez´ bia∏ek.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 2. (2 pkt)Enzymy wp∏ywajà na znaczne przyspieszenie pr´dkoÊci przebiegu reakcji. Wynika to g∏ównie zezdolnoÊci enzymów do bardzo dok∏adnego rozpoznawania substratów. Zasadniczo dany rodzaj enzy-mu przeprowadza tylko jeden rodzaj reakcji.Na schemacie przedstawiono przebieg reakcji enzymatycznej.
Podaj dwie dowolne cechy enzymów umo˝liwiajàce im przeprowadzanie przedstawionej reakcjienzymatycznej.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 3. (3 pkt)Pierwiastki wyst´pujà w organizmie cz∏owieka w ró˝nej iloÊci, dlatego grupuje si´ je odpowiedniojako makroelementy lub mikroelementy. W tabeli zamieszczono objawy niedoboru wybranych pier-wiastków dla organizmu cz∏owieka.Uzupe∏nij wolne miejsca w tabeli.
kataliza
KOMPLEKS E-SENZYM ENZYMSUBSTRAT PRODUKT++
enzym przedreakcjà
centrum aktywne
enzym po reakcji
substrat produkt
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Nr Nazwa pierwiastkaNazwa grupy pierwiastków
Objawy niedoboru pierwiastka w organizmie
1.∏amliwoÊç koÊci, choroby z´bów,krzywica
2.powolne gojenie si´ ran, chorobyskóry, ∏amliwoÊç w∏osów i paznokci
3.anemia, os∏abienie, arytmia serca,zak∏ócenie oddychania
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
4
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 4. (2 pkt)Fotosyntez´ przeprowadzajà fotoautotrofy, które majà zdolnoÊç w∏àczania dwutlenku w´gla we w∏a-sne zwiàzki organiczne przy wykorzystaniu energii Êwietlnej. Równanie ogólne fotosyntezy przedsta-wia nast´pujàcy zapis:
6 H2O + 6 CO2 + ENERGIA ÂWIETLNA –> C6H12O6 + 6 O2
Jednak niektóre fotoautotrofy potrafià przeprowadzaç syntez´ organicznà w warunkach beztleno-wych, wykorzystujàc nie wod´, lecz inny zredukowany zwiàzek nieorganiczny.Zapisz w formie ogólnego równania przebieg fotosyntezy, wiedzàc, ˝e wykorzystano do niegoH2S zamiast wody.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 5. (3 pkt)Rysunek przedstawia budow´ filamentów aktynowych i miozynowych oraz schemat ich u∏o˝eniaw czasie rozkurczu i skurczu.
Przeanalizuj rysunek, a nast´pnie opisz mechanizm skurczu komórki mi´Ênia poprzecznie prà˝-kowanego oraz wyjaÊnij poj´cie – sarkomer.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
sarkomer – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
prà˝ek I
sarkomer
prà˝ek H
prà˝ek ARozkurcz
Skurcz
ZZ Z
Z ZZ
filament aktynowy
filament aktynowy
filament miozynowy
czàsteczkiaktyny
g∏owamiozyny
czàsteczkimiozyny
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
5
Zadanie 6. (3 pkt)W korze pó∏kul mózgowych cz∏owieka znajdujà si´ ró˝nego rodzaju oÊrodki nerwowe, rozmieszczo-ne w p∏atach: czo∏owym, ciemieniowym, skroniowym, potylicznym.Skonstruuj tabel´ i przyporzàdkuj odpowiednim p∏atom nast´pujàce oÊrodki: dotyku, smaku,s∏uchowe, wzroku, ruchowe, kojarzeniowe.
Zadanie 7. (2 pkt)Jelito grube stanowi koƒcowy odcinek przewodu pokarmowego. Wi´kszoÊç roz∏o˝onych substancjipokarmowych zostaje wch∏oni´ta do krwi i limfy z jelita cienkiego. W jelicie grubym ju˝ nie zacho-dzà procesy trawienne.Podaj dwa przyk∏ady funkcji jelita grubego w przewodzie pokarmowym cz∏owieka.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 8. (2 pkt)Zaparcia nale˝à do przykrych dolegliwoÊci. Przyczyny zaparç mogà byç ró˝ne, jednak najcz´stszàjest stosowanie nieodpowiedniej diety.Podaj przyk∏ad sk∏adnika pokarmu, który móg∏by zmniejszyç omawiane dolegliwoÊci. Swój wy-bór uzasadnij jednym argumentem.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
6
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 9. (2 pkt)Wydzielanie hormonów ˝eƒskich zmienia si´ w charakterystyczny, cykliczny sposób, którego prze-jawem jest cykl menstruacyjny, powtarzajàcy si´ od okresu dojrzewania do menopauzy.Rysunek przedstawia poziom hormonów podczas przeci´tnego cyklu menstruacyjnego.
Opisz zmiany poziomu progesteronu w cyklu menstruacyjnym oraz ich skutki.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 10. (2 pkt)Na schemacie podano prawid∏owe wyniki badania moczu.
Przeanalizuj wyniki, a nast´pnie odpowiedz, w jakiej sytuacji powiemy o cukromoczu i bia∏ko-moczu. Podaj po jednym przyk∏adzie chorób prowadzàcych do przytoczonych objawów.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Barwa – s∏omkowa lub jasnos∏omkowa
Odczyn – kwaÊny lub oboj´tny (pH 4,5–7,5)
Cukier – brak (maks. 0,84 mmol/dm3)
Bia∏ko – brak
Bilirubina – brak
Urobilinogen – w normie
Cia∏a ketonowe – brak (maks. 0,5 mmol/dm3)
Osad moczu:
nab∏onki – pojedyncze, krwinki czerwone – do kilku w polu widzenia
krwinki bia∏e – kilka w polu widzenia
bilirubina i urobilinogen sà ró˝nymi produktami przemian hemoglobiny
bràzowa barwa mo˝e sugerowaç problemy z p´cherzykiem ˝ó∏-ciowym, a nawet ˝ó∏taczk´
m´tnoczerwony mo˝e oznaczaç krwiomocz
pomaraƒczowy mo˝e byç skutkiem za˝ywania leków
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28
progesteron (hormoncia∏ka ˝ó∏tego)
estrogeny
hormon folikulotropowy
hormon luteinizujàcy
O
W
U
L
A
C
J
A
po
zio
m h
orm
on
ów
dni cyklu
K
R
W
A
W
I
E
N
I
E
FAZA PRZEDOWULACYJNA FAZA POOWULACYJNA
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
7
Zadanie 11. (2 pkt)˚o∏àdek jest umi´Ênionym workiem wys∏anym Êluzówkà. W zag∏´bieniach fa∏dów znajdujà si´ ujÊciawielu gruczo∏ów, które produkujà enzymy trawienne oraz wydzielajà kwas solny lub Êluz.Podaj dwa przyk∏ady przystosowania ˝o∏àdka do trawienia pokarmu.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 12. (3 pkt)W czasie jednego pe∏nego okrà˝enia krew przep∏ywa przez serce dwukrotnie. W uk∏adzie krwionoÊ-nym cz∏owieka wyró˝niono ma∏y oraz du˝y obieg krwi, które przedstawiono na rysunku.
W wi´kszoÊci wypadków krew przep∏ywa w naczyniach krwionoÊnych zgodnie z ogólnym schematem:
t´tnice –> t´tniczki –> naczynia w∏osowate –> ˝y∏ki –> ˝y∏y
Przedstaw w postaci podobnych schematów drog´ krwi w obiegach: ma∏ym i du˝ym oraz krà-˝eniu wrotnym.
obieg ma∏y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
obieg du˝y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
krà˝enie wrotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
˝y∏a g∏ównagórna
˝y∏ap∏ucna
˝y∏a wrotna
˝y∏ywàtrobowe
naczynia w∏osowate
p∏uc
t´tnicawàtrobowa
t´tnicezaopatrujàcejelita
zastawkadwudzielna
zastawkipó∏ksi´˝yco-wate
zastawkatrójdzielna
aorta
naczynia w∏osowate koƒczyndolnych
naczynia w∏osowate g∏owy
naczynia w∏osowatejelit
naczynia w∏osowate wàtroby
PLPP
KP KL
˝y∏a g∏ównadolna
pieƒ p∏ucny
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
8
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 13. (3 pkt)Paso˝yty sà szczególnymi heterotrofami, które wykorzystujà organizm ˝ywiciela jako miejsce byto-wania, zdobywania pokarmu i rozmna˝ania si´.Podaj nazwy trzech paso˝ytów cz∏owieka oraz chorób przez nie wywo∏ywanych.
Zadanie 14. (2 pkt)Bakterie oddychajà zarówno tlenowo, jak i beztlenowo. Oddychanie beztlenowe nazywa si´ fermen-tacjà i polega na rozk∏adzie cukrów, którego koƒcowym produktem mo˝e byç kwas mlekowy, etanol,kwas octowy i inne zwiàzki. Wydziela si´ równie˝ energia. Poniewa˝ proces ten jest ma∏o wydajnypod wzgl´dem energetycznym, dlatego wi´kszoÊç bakterii u˝ywa tlenu czàsteczkowego do ca∏kowi-tego utlenienia cukrowców do dwutlenku w´gla i wody. Uzyskujà w ten sposób kilkakrotnie wi´cejenergii ni˝ wydziela si´ w czasie fermentacji.Przeanalizuj powy˝szy tekst, a nast´pnie zapisz ogólne reakcje oddychania tlenowego i beztle-nowego.
oddychanie tlenowe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
oddychanie beztlenowe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 15. (2 pkt)W doÊwiadczeniu u˝yto komórek skórki cebuli, które umieszczono w st´˝onym roztworze cukru. Na-st´pnie obserwowano pod mikroskopem zachodzàce zjawisko.Zapisz wniosek z doÊwiadczenia oraz nazwij zachodzàce zjawisko.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paso˝yt Choroba
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
9
Zadanie 16. (2 pkt)Proces fotosyntezy mo˝na podzieliç na dwie charakterystyczne fazy: jasnà oraz ciemnà, co przedsta-wia schemat.
Przeanalizuj schemat oraz zapisz ogólne reakcje dwóch faz.
faza jasna
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
faza ciemna
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 17. (2 pkt)Rysunek przedstawia budow´ pierwotnà ∏odygi oraz korzenia.
Podaj dwie cechy ró˝niàce budow´ pierwotnà korzenia od budowy pierwotnej ∏odygi.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
skórka
kora pierwotna
Êródskórnia
okolnica
walec osiowy
drewnopierwotne
∏yko pierwotne
skórka
Schemat budowy pierwotnej ∏odygi Schemat budowy pierwotnej korzenia
walec osiowy
drewnopierwotne
∏ykopierwotne
kora pierwotna
FAZA JASNA (przemiana energii) FAZA CIEMNA (przemiana materii)
CYKL CALVINA
H+
NADPHNADPH
NADP NADP
ATP ATP
ADP ADP
e e
REDUKCJA
FOSFORYLACJAFOTOSYNTETYCZNA
(zysk netto po skondensowaniu)
C6H12O6
ÂWIAT¸O
H2O
O2
(do atmosfery)
(z atmosfery)CO2
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
10
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 18. (2 pkt)Rysunek przedstawia model powstawania i budowy owocu.
Podaj element budowy kwiatu, z którego rozwija si´ owoc oraz elementy budowy owocu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 19. (2 pkt)Przygotowano dwa zestawy doÊwiadczalne zgodnie z przedstawionym schematem:
Zestaw kontrolny I ustawiono w miejscu zacienionym, natomiast zestaw doÊwiadczalny II przy êró-dle Êwiat∏a.Zaproponuj temat doÊwiadczenia oraz zapisz wnioski.
Temat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wnioski: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Êwiat∏o
moczarkakanadyjska
szklany lejek
zlewka
woda
probówkaI II
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
11
Zadanie 20. (2 pkt)Schemat przedstawia proces replikacji semikonserwatywnej.
WyjaÊnij, na czym polega przedstawiony proces replikacji semikonserwatywnej.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 21. (2 pkt)Schemat przedstawia ró˝ne fazy pierwszego podzia∏u mejotycznego komórki.
Podaj nazwy przedstawionych na schemacie faz mejozy oraz uporzàdkuj rysunki zgodnie z ko-lejnoÊcià zachodzenia zmian.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prawid∏owa kolejnoÊç faz:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4 5
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
TA
A A
G
P
P
P
PP
P
P
P
P
P
P
P
P
P
CG
T A
CG
CG
T A
TA
CG
G
NOWA NIåNOWA NIå MATRYCA(STARA NIå)
STARA NIå
kierunek wyd∏u˝anianowej nici
nowynukleotyd
5'
3'
3'
3'
5'
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
12
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 22. (3 pkt)Poni˝szy schemat przedstawia fragment nici mRNA o nast´pujàcej sekwencji nukleotydów:
UCUUCCUCACAG
Opisz trzy cechy kodu genetycznego, które mo˝emy odczytaç z przedstawionego zapisu.
UCU – serynaUCC – serynaUCA – serynaCAG – glutamina
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 23. (3 pkt)Schemat przedstawia wynik krzy˝owania samic muszki owocowej o oczach czerwonych z samcamio oczach bia∏ych.
Napisz genotypy pokoleƒ: rodzicielskiego (P), F1 oraz F2.
genotypy P: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
genotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
genotypy F2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
P:
F1:
F2:
oczy czerwone
czerwoneczerwone
czerwone czerwone bia∏eczerwone
oczy bia∏e
X
X
100% 50% 50%
Ogólnie
P∏eç
3 : 1
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
13
Zadanie 24. (2 pkt)a) Organizmami pionierskimi, które rozwijajà si´ na ja∏owym piasku wydmy, sà g∏ównie trawy pia-skolubne. WÊród pionierów pojawiajà si´ porosty, turzyca piaskowa, miko∏ajek nadmorski. Nast´p-nie na wydm´ wkraczajà kocanki oraz bratek nadmorski. Pojawiajà si´ organizmy przyspieszajàceprocesy glebotwórcze, na przyk∏ad wrotki i nicienie. Kolejne stadium seralne wykazuje dominacj´krzewinek i krzewów. Wzrasta liczba owadów i paj´czaków. Zmiana warunków umo˝liwia wkrocze-nie sosny i powstanie boru sosnowego.b) Wycinanie i wypalanie lasów w strefach tropikalnych prowadzi do ods∏oni´cia gleb, które sà po-datne na erozj´ wodnà. Przy du˝ej iloÊci opadów skutkiem jest gwa∏towne ubo˝enie pod∏o˝a. W ta-kich warunkach nast´puje wykszta∏cenie formacji zaroÊlowych i lasopodobnych.Nazwij rodzaj sukcesji w przypadku a oraz b. Podaj jednà ró˝nic´ mi´dzy nimi.
a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 25. (2 pkt)Na oko∏o 3 tysiàce znanych antybiotyków naturalnych ponad 720 wytwarzajà grzyby. Pewnà cz´Êçz nich wykorzystuje si´ w farmakologii, na przyk∏ad penicylin´ wytwarzanà przez workowca Peni-
cillum. Tego rodzaju substancje pozwalajà grzybom kontrolowaç bezpoÊrednie otoczenie.Podaj biologiczne zadanie wytwarzanych przez grzyby substancji oraz nazwij omawiany typ od-dzia∏ywania mi´dzy populacjami.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 26. (2 pkt)Mo˝liwoÊç realizowania czynnoÊci ˝yciowych organizmu zale˝y od jego wymagaƒ ˝yciowychi od warunków panujàcych w danym Êrodowisku. Przyk∏adowo porosty sà bardzo wra˝liwe na zanie-czyszczenia atmosferyczne. O dobrym bilansie tlenowym zbiornika wodnego i braku zanieczyszczeƒinformuje obecnoÊç na przyk∏ad pstràga potokowego.Napisz, jakà rol´ odgrywajà te organizmy w przyrodzie oraz podaj ich nazw´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
14
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Zadanie 27. (2 pkt)Atmosferyczna warstwa ozonu tworzy naturalnà tarcz´ chroniàcà powierzchni´ Ziemi przed szkodli-wym dzia∏aniem promieniowania ultrafioletowego. Od kilkunastu lat obserwuje si´ zmniejszanie tejwarstwy, g∏ównie spowodowane oddzia∏ywaniem freonów.Odpowiedz, skàd si´ biorà freony w atmosferze oraz w jaki sposób dzia∏ajà na warstw´ ozonu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
15
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
Biologia. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl