arm kuxnia arm
TRANSCRIPT
Հայաստան 177 դպրոց
Լինելով աշխարհում հնագույներից նա մեր օրերում էլ շարունակում է պահպանել հայ ժողովրդի հին ավանդույթները:
Այն համարվում է աշխարհի ամենա ինքնատիպ խոհարարական ավանդույթներով լի խհանոցներից մեկը:
Հայկական խոհանոցը – դա երկրի գրավչություներից է:
Հայկական խոհանոցը - դա շատ կանաչեղենն է, պանիրների տեսականին , բանջարեղենը, միսը և անշուշտ լավաշը : Հարյուրից ավելի կանաչեղենի տեսակներ, որոնք ցանկացած հայ խոհարարուհի օգտագործում է բացառիկ հմտությամբ նոր ճաշատեսակներ պատրաստելու համար, մինչդեռ ամբողջ աշխարհում բոլորը կշրջանցեն այն համարելով մոլախոտ: Իսկ Հայաստանում չի կարելի պատկերացնել ոչ պանիրը, ոչ մսային ուտեստները առանց կանաչի:Դրա հետ մեկտեղ պատրաստման եղանակը առաջին հայացքից շատ պարզ է –մթերքը ենթարկվում է մինիմալ մշակման համարյա չի օգտագործվում բուսական յուղեր, ճաշատեսակը ուղորդվում է մեծ քանակությամբ կանաչեղենով և համեմունքներով:
Հայկական խոհանոցը առանց լավաշի պարզապես գոյություն չունի: Այդ բարակ հացը մինչ օրս թխում են հին մեթոդով կավե թոնիրներում: Սեղանին մշտապես կարելի է տեսնել կլոր կամ օվալաձև մատնաքաշը և փոքրիկ պանրով բրդուճները:
Կարևոր տեղ են զբաղեցնում հայկական սեղանին ապուրները-ապուր տավարի պոչից, մածնապուր, ճանաչված խաշը, հավի ապուր թարխանա սոխով և բրնձով չուլումբուր ապուր, սնկով բրնձով ապուր, ոսպապուր, քրչիկ, անուշապուր, չրապուր և այլն: Հիմնականում ապուրների հետ մատուցվում է միս, կանաչի և անպայման լավաշ:
Հայաստանում դոլման ամենատարածված
ճաշատեսակներից է , որի պատվին կազմակերպվում է ամենամյա խոհարարական փառատոն –”Դոլմայի փառատոն”: Ըստ ավանդույթի դոլման մատուցում են մածունով և ծեծած սխտորով:
Դոլմայի պատրաստման համար օգտագործվում է 3 տեսակի միս՝ոչխարհի խոզի և տավարի: Անհրաժեշտ են նաև համեմունքներ՝ ծիտրոն, թարխուն և այլն:
Դոլման պատրաստելու համար օգտագործում են խաղողի նուրբ երիտասարդ տերևները: Բացի մսով դոլմայից տարածում ունի նաև պասուց դոլման, որը պատրաստում են ոսպի, կարմիր լոբու, ցորենի, բլղուրի սոխի և տոմատի խառնուրդից :
Դոլմա
Խորովածը
պատրաստվում է տարբեր համեմունքներով համեմված նուրբ մսի կտորներից որոնք խորովվում են ածուխով :Պատրաստելուց հետո ավելացնում են թարմ սոխ և կանաչի
Խորոված
ձևավորում են մեծ գնդեր և եփում են աղի ջրում : Մատուցում՝ կարագով:
Քյուֆթ
ա Մի այլ ազգային ուտեստ է –քյուֆթան, որը պատրաստվում է տավարի թարմ ծեծած մսից : Միասեռ ծեծած մսի մասայից
Հարիսան շատ խիտ ապուր է, որը պատրաստվում է ցորենից հավի արգանակի մեջ հավի մսի կտորների հետ:
Հարիսա
Հայկական խոհանոցի առանձնահատուկ կերակուրը Սևանի իշխանն է :Ըստ ասացվածքի , երբ իշխանը սեղանին է այլ ձկները էլ տեղ չունեն սեղանին:
Իշխան
Արևոտ և տաք եղանակը դարձնում է հայկական մրգերը շատ քաղցր և համեղ : Արարատյան դաշտավայրում աճում է խաղողի շուրջ 40 տեսակ: Անմոռանալի համ ունեն Հայաստանյան դեղձն ու խնձորը , տանձն ու բալը, նուռը և թուզը: Հայաստանում շատ հնուց աճում է ծիրանը , որը իր յուրօրինակ և անկրկնելի համով համարվում է հայկական մրգերի թագավորը: Նուռն ու ծիրանը հանդիսանում են որպես Հայաստանի խորհրդանիշներ
Մրգեր
Շատ սիրված է Հայաստանում նաև քաղցր սուջուխը : Թելի վրա հագցվում են խիտ պոպոքները և իջեցվում եռացող խաղողի հյութից պատրաստված օշարակի մեջ:
Քաղցրավենիք
Ամենաճանաչված հայկական քաղցրավենիքներն են՝գաթան , որը իրենից ներկայացնում է բազմաշերտ միջուկով թխվածք , փախլավան՝որը թխվում է պոպոքի միջուկով և առատ պատվում մեղրով: Փախլավան Հայաստան է եկել Թուրքիայից և Մերձավոր Արևելքից և դարձել սիրելի թխվածք տոնական սեղանների համար :
Կոնյակ
Հայերը կոնյակի պատմությունը վարում են դեռ Նոյի ժամանակաշրջանից:Բիբլիական պատրիարքը Արարատ լեռան լանջին տնկեց առաջին խաղողի վազը: Պահպանվել է պատմություն օրհնված ըմպելիքի նախահոր մասին: Դեռ հեթանոսական ժամանակաշրջանից այստեղ գոյություն ունի հազարավոր բույսերից մեռոն եփելու սովորությունը
ԿոնյակԿոնյակը հայկական բոլոր ոգելից խմիչքներից ամենաճանաչվածն է: Կոնյակի սիրահարները գնահատում են բոլոր նրա տեսակները, բայց նրանցից մի քանիսը արժանի են հատուկ ուշադրության : “Արարատ” գործարանի ամբողջ արտադրանքի անվանումն է -Արարատ: Ընտիր կոնյակը 5-6 տարեկան է դասվում է բարձրակարգ կոնյակների դասին : Անին -5,5 տարեկան կոնյակ է , որը բաղադրության մեջ 6-7 տեսակի կոնյակի սպիրտ է պարունակում :Հոբելյանական, Ախթամար, Հայաստան կոնյակները 10-12 տարեկան են, իսկ Տոնական, Վասպուրական և Նաիրի կոնյակները 12-ից -15 տարվա հնեցում ունեն: Հայկական կոնյակի հավաքածուի պսակը “Կիլիկիա” կոնյակն է, որը իրենից ներկայացնում է 20 տարբեր տեսակի սպիրտերի խառնուրդ , որոնցից ամենաերիտասարդը 12, իսկ ամենահնեցրածը 100 տարեկան է՝:
Պատմական աղբյուրներում կան բազմաթիվ հիշատակումներ խաղողի այգիների ստեղծման մասին , մառանների և գինու զոհաբերության մասին :Հայաստանի տարածքում հնէաբանները հայտնաբերել են պատմական նշանա-կության արժեքավոր իրեր, որոնք պատկերացում են տալիս հին ժամանակներում Հայաստանում գինու արտադրության մասին:
ԹԹի օղին պատրաստվում է ինչպես արտադրամասերում , այնպես էլ տնային պայմաններում և համարվում է հրաշալի համով
բուժիչ ըմպելիք: