arz talep-1

56
ARZ VE TALEP: PİYASALAR NASIL ÇALIŞIR

Upload: slymn350

Post on 27-May-2015

9.982 views

Category:

Technology


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: Arz talep-1

ARZ VE TALEP: PİYASALAR NASIL ÇALIŞIR

Page 2: Arz talep-1

Arz ve Talebin Piyasa Güçleri

Page 3: Arz talep-1

• Arz ve talep iktisatçıların en sık kullandıkları iki sözcüktür.

• Arz ve talep piyasa ekonomilerinin işlemesini sağlayan güçlerdir.

• Modern mikroiktisat arz, talep ve piyasa dengesi hakkındadır.

Page 4: Arz talep-1

• Bir piyasa belirli bir mal veya hizmetin bir grup alıcı ve satıcılarından oluşur.

• Arz ve talep terimleri insanların davranışlarına atıfta bulunur… insanların bir diğeriyle piyasalarda etkileşim içinde bulunmaları anlamında.

Piyasalar ve rekabet

Page 5: Arz talep-1

Piyasalar ve rekabet

• Alıcılar talebi belirler.

• Satıcılar arzı belirler.

Page 6: Arz talep-1

Competitive Markets

• Bir rekabetçi piyasa çok sayıda alıcı ve satıcının olduğu ve bu yüzden her birinin piyasa fiyatında ihmal edilebilir bir etkisinin olduğu piyasadır.

Page 7: Arz talep-1

• Tam rekabet– Ürünler aynıdır

– Çok sayıda alıcı ve satıcı vardır ve bu yüzden bunların tek tek fiyat üzerinde bir etkisi yoktur

– Alıcılar ve satıcılar fiyat alıcıdır

• Tekel– Tek satıcı ve satıcı fiyatı kontrol eder

Competition: Perfect and Otherwise

Page 8: Arz talep-1

• Oligopol– Az sayıda satıcı– Her zaman agresif rekabet söz konusu

değildir

• Tekelci rekabet– Çok sayıda satıcı– Çok az farklılaştırılmış ürünler– Her bir satıcı kendi ürünü için fiyat

belirleyebilir

Competition: Perfect and Otherwise

Page 9: Arz talep-1

TALEP

• Talep edilen miktar bir malın alıcıların almayı istedikleri ve almaya muktedir oldukları miktarıdır.

• Talep Yasası

– Talep yasası, diğer şeyler eşitken, bir malın talep edilen miktarının malın fiyatı arttığında düşeceğini söyler.

Page 10: Arz talep-1

• Talep tablosu

– Bir talep tablosu malın fiyatı ve talep edilen miktar arasındaki ilişkiyi gösteren bir tablodur.

Talep eğrisi: fiyat ve talep edilen miktar arasındaki ilişki

Page 11: Arz talep-1

Elif’in Talep Tablosu

Dondurma Toplarının

Fiyatı

Dondurma Toplarının

Miktarı

$0.00 12

0.50 10

1.00 8

1.50 6

2.00 4

2.50 2

3.00 0

Page 12: Arz talep-1

• Talep eğrisi– Talep eğrisi bir malın fiyatı ile talep

edilen miktar arasındaki ilişkinin grafiğidir.

Demand curve: relationship between price and quantity demanded

Page 13: Arz talep-1

Şekil 1 Elif’in Talep Tablosu ve Talep Eğrisi

Copyright © 2004 South-Western

Dondurmatopunun fiyatı

0

2.50

2.00

1.50

1.00

0.50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

miktarıDondurma topları

$3.00

12

1. Fiyattabir düşme ...

2. ... Talep edilen don.topu miktarını arttırır.

Page 14: Arz talep-1

Market Demand versus Individual Demand

• Piyasa talebi belli bir mal veya hizmet için tüm bireysel taleplerin toplamına karşılık gelir.

• Grafiksel olarak, bireysel talep eğrileri piyasa talebini elde etmek için yatay olarak toplanır.

Page 15: Arz talep-1

Bireysel talepten piyasa talebine ...Fiyat

20

16

12

8

4

0 5 10 15 20 25 30

Şahıs A Şahıs B

Miktar

Piyasa Talep Eğrisi

Page 16: Arz talep-1

Shifts in the Demand Curve

• Talep Edilen Miktarda Değişme– Talep eğrisi üzerinde hareket

– Malın fiyatındaki bir değişmenin sonucudur.

Page 17: Arz talep-1

0

D

Dondurma Toplarının Fiyatı

Dondurma Toplarının Miktarı

Dondurma toplarının fiyatını arttıran bir vergi talep eğrisi üzerinde bir harekete sebep olur.

A

B

8

1.00

$2.00

4

Talep Edilen Miktardaki Değişme

Page 18: Arz talep-1

• Tüketici geliri

• İlgili malların fiyatları

• Zevkler

• Beklentiler

• Alıcıların sayısı

Talebin Diğer Belirleyicileri

Page 19: Arz talep-1

Shifts in the Demand Curve

• Talepteki Değişme– Talep eğrisinde bir kayma, ya sağa ya

da sola doğru.

– Her fiyatta talep edilen miktarı değiştiren herhangi bir değişmenin sonucudur.

Page 20: Arz talep-1

Şekil 3 Talep Eğrisinde Kayma

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

DondurmaTopunun

Fiyatı

DondurmaToplarının miktarı

Talepteartış

Talepteazalış

Talep eğrisi, D3

Talepeğrisi, D1

Talepeğrisi, D2

0

Page 21: Arz talep-1

Shifts in the Demand Curve

• Tüketici Geliri– Gelir arttıkça bir normal mal için talep

artacaktır.

– Gelir arttıkça bir aşağı mal için talep azalacaktır.

Page 22: Arz talep-1

$3.002.50

2.001.501.00

0.50

21 3 4 5 6 7 8 9 10 1211

Dondurma topunun fiyatı

Dondurma toplarının

miktarı0

TalepteArtış

Gelirde bir artış...

D1

D2

Tüketici Geliri Normal Mal

Page 23: Arz talep-1

$3.002.50

2.001.501.00

0.50

21 3 4 5 6 7 8 9 10 1211

Dondurma topunun fiyatı

Dondurma toplarının

miktarı0

Talepteazalma

Gelirde bir artış...

D1D2

Tüketici Geliri Düşük Mal

Page 24: Arz talep-1

Shifts in the Demand Curve

• İlgili Malların Fiyatları

– Bir malın fiyatı düştüğünde diğer bir mala olan talebi azaltıyorsa, söz konusu iki mal ikame mallardır.

– Bir malın fiyatı düştüğünde diğer bir mala olan talebi artırıyorsa, söz konusu iki mal tamamlayıcı mallardır.

Page 25: Arz talep-1

Alıcıları Etkileyen Değişkenler

Değişken Bu değişkendeki bir değişme …

temsil eder.

Fiyat talep eğrisi üzerinde hareketi

Gelir talep eğrisinde kaymayı

İlgili malların fiyatları talep eğrisinde kaymayı

Zevkler talep eğrisinde kaymayı

Beklentiler talep eğrisinde kaymayı

Alıcıların sayısı talep eğrisinde kaymayı

Page 26: Arz talep-1

Arz

• Arz edilen miktar satıcıların satmaya istekli olduğu ve satmaya muktedir olduğu mal miktarıdır.

• Arz Yasası

– Arz yasası, diğer şeyler sabitken, bir malın arz edilen miktarının o malın fiyatı artıkça arttığını söyler.

Page 27: Arz talep-1

The Supply Curve: The Relationship between Price and Quantity Supplied

• Arz Tablosu– Arz tablosu malın fiyatı ile arz edilen

miktarı arasındaki ilişkiyi gösteren bir tablodur.

Page 28: Arz talep-1

Ali’nin Arz TablosuDondurma Toplarının

Fiyatı

Dondurma Toplarının

Miktarı

$0.00 0

0.50 0

1.00 1

1.50 2

2.00 3

2.50 4

3.00 5

Page 29: Arz talep-1

The Supply Curve: The Relationship

between Price and Quantity Supplied

• Arz Eğrisi– Arz eğrisi bir malın fiyatı ile arz edilen

miktar arasındaki ilişkiyi gösteren bir grafiktir.

Page 30: Arz talep-1

Ali’nin Arz Tablosu ve Arz Eğrisi

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

DondurmaTopunun Fiyatı

0

2.50

2.00

1.50

1.00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Dondurma Topunun Miktarı

$3.00

12

0.50

1. Fiyatta

bir artış...

2. ... arz edilen dondurma topu miktarı artar.

Page 31: Arz talep-1

Market Supply versus Individual Supply

• Piyasa arzı belli bir mal veya hizmetin tüm satıcılarının bireysel arzlarının toplamına karşılık gelir.

• Grafiksel olarak, piyasa arz eğrisini elde etmek için bireysel arz eğrileri yatay olarak toplanır.

Page 32: Arz talep-1

Arzın Diğer Belirleyicileri

• Girdi fiyatları

• Teknoloji

• Beklentiler

• Satıcı sayısı

Page 33: Arz talep-1

Shifts in the Supply Curve

• Arz edilen Miktardaki Değişme– Arz eğrisi üzerinde hareket

– Her fiyatta arz edilen miktarı değiştiren herhangi bir değişme sonucudur.

Page 34: Arz talep-1

1 5

Dondurma topunun fiyatı

Dondurma toplarının miktarı0

S

1.00A

C$3.00 Dondurma

toplarının fiyatında bir artış

arz eğrisi üzerinde bir

hareketle sonuçlanır.

Arz Edilen Miktarda Değişme

Page 35: Arz talep-1

Shifts in the Supply Curve

• Arzda değişme– Arz eğrisinde bir kayma, sağa veya sola.

– Fiyat dışındaki bir belirleyicideki değişme sonucu olur.

Page 36: Arz talep-1

Arz Eğrisinde Kayma

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

DondurmaTopunun

fiyatı

Dondurma toplarının miktarı

0

Arzdaartış

Arzdaazalma

Arz eğrisi, S3

eğrisi, Arz

S1Arz

eğrisi, S2

Page 37: Arz talep-1

Satıcıları Etkileyen Faktörler

Copyright©2004 South-Western

Değişken Bu değişkendeki bir değişme …

temsil eder.

Fiyat arz eğrisi üzerinde hareketi

Girdi Fiyatları arz eğrisinde kaymayı

Teknoloji arz eğrisinde kaymayı

Beklentiler arz eğrisinde kaymayı

Satıcı Sayısı arz eğrisinde kaymayı

Alıcıların sayısı talep eğrisinde kaymayı

Page 38: Arz talep-1

Arz ve Talep Bir Arada

• Denge fiyatın, arz edilen miktarın talep edilen miktara eşit olduğu, noktaya ulaştığı bir duruma karşılık gelir.

Page 39: Arz talep-1

Arz ve Talep Bir Arada• Denge Fiyatı

– Arz edilen miktarla talep edilen miktarı eşitleyen fiyattır.

– Grafik üzerinde, arz ve talep eğrilerinin kesiştiği fiyattır.

• Denge Miktarı

– Denge fiyatında arz edilen miktarla talep edilen miktardır.

– Grafik üzerinde, arz ve talep eğrilerinin kesiştiği miktardır.

Page 40: Arz talep-1

Fiyat $2.00 iken, talep edilen miktar arz edilen miktara eşit

olmaktadır.

Arz ve Talep Bir AradaTalep Tablosu Arz Tablosu

Page 41: Arz talep-1

Arz ve Talep Dengesi

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

DondurmaToplarınınFiyatı

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Dondurma Toplarının Miktarı

13

Dengemiktarı

Denge Fiyatı Denge

Arz

Talep

$2.00

Page 42: Arz talep-1

Dengesizlik Durumunda Piyasa

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

ToplarınınFiyatı

0

Arz

Talep

(a) Arz fazlası

Talep edilenmiktar

Arz edilenmiktar

Fazla

DondurmaToplarının

Miktarı

4

$2.50

10

2.00

7

Dondurma

Page 43: Arz talep-1

Equilibrium

• Fazla– fiyat > denge fiyatı olduğunda, bu durumda

arz edilen miktar > talep edilen miktar.

• Aşırı arz veya bir fazla vardır.

• Arz edenler satışları arttırmak için fiyatı düşüreceklerdir, böylelikle dengeye doğru yöneliş olacaktır.

Page 44: Arz talep-1

Equilibrium

• Noksan– Fiyat < denge fiyatı olduğunda, bu durumda

talep edilen miktar > arz edilen miktar.

• Talep fazlası veya bir noksan vardır.

• Arz edenler az miktarda malın peşinde çok sayıda alıcı olduğundan fiyatı yükseltirler, böylelikle dengeye doğru yöneliş olur.

Page 45: Arz talep-1

Dengesizlik Durumunda Piyasa

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

0

Arz

Talep

(b) Aşırı Talep

Arz edilenmiktar

Talep edilenmiktar

1.50

10

$2.00

74

Noksan

DondurmaToplarınınFiyatı

DondurmaToplarınınMiktarı

Page 46: Arz talep-1

Equilibrium

• Arz ve talep yasası

Herhangi bir malın fiyatının arz edilen miktarı ve talep edilen miktarı o mal için dengeye getirecek şekilde intibak edeceği iddiasıdır.

Page 47: Arz talep-1

Three Steps to Analyzing Changes in Equilibrium• Olayın arz eğrisini mi veya talep eğrisini

mi (veya her ikisini mi) kaydırdığını belirleyin.

• Eğri (eğrilerin) sağa mı sola mı kaydığını/kaydıklarını belirleyin.

• Arz ve talep diyagramını kaymanın denge fiyatı ve miktarını nasıl etkilediğini bulmak için kullanın.

Page 48: Arz talep-1

Talepteki Bir Artış Dengeyi Nasıl Etkiler

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

0

Arz

Başlangıç dengesi

D

D

3. . . . and a higherquantity sold.

2. daha yüksek bir fiyatlasonuçlanır

1. Sıcak hava dondurmatalebini arttırır...

2.00

7

Yeni denge$2.50

10 Dondurma ToplarınınMiktarı

DondurmaToplarınınFiyatı

Page 49: Arz talep-1

Three Steps to Analyzing Changes in

Equilibrium • Eğrilerdeki Kaymaya karşı Eğriler Üzerinde

Hareket

– Arz eğrisinde bir kayma arzda bir değişme olarak adlandırılır.

– Sabit bir arz eğrisi üzerinde hareket arz edilen miktarda bir değişme olarak adlandırılır.

– Talep eğrisinde bir kayma talepte bir değişme olarak adlandırılır.

– Sabit bir talep eğrisi üzerinde bir hareket talep edilen miktarda bir değişme olarak adlandırılır.

Page 50: Arz talep-1

Arzdaki Bir Azalma Dengeyi Nasıl Etkiler

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

0

Talep

Başlangıç Dengesi

S1

S2

2. . . . daha yüksek birdondurmafiyatı . . .

1. Şekerin fiyatındabir artış dondurmaarzını azaltır. . .

3. . . . ve daha azsatılan miktar.

2.00

7

$2.50

4 Dondurma ToplarınınMiktarı

DondurmaToplarınınFiyatı

Yeni denge

Page 51: Arz talep-1

Arz veya Talep Kaydığında Fiyat ve Miktara Ne Olur?

Arzda değişme yok Arzda bir artış Arzda bir azalış

Talepte değişme yok

P aynı

Q aynı

P aşağı

Q yukarı

P yukarı

Q aşağıTalepte bir artış P yukarı

Q yukarı

P belirsiz

Q yukarı

P yukarı

Q belirsizTalepte bir azalış P aşağı

Q aşağı

P aşağı

Q belirsiz

P belirsiz

Q aşağı

Page 52: Arz talep-1

Özet

• İktisatçılar arz ve talep modelini rekabetçi piyasaları analiz etmek için kullanır.

• Rekabetçi bir piyasada, hiç biri piyasa fiyatı üzerinde etkiye sahip olmayan çok sayıda alıcı ve satıcı vardır.

Page 53: Arz talep-1

Özet• Talep eğrisi bir malın miktarının nasıl fiyatına

bağlı olduğunu gösterir. – Talep yasasına göre, bir malın fiyatı düştükçe,

talep edilen miktar artar. Bu yüzden, talep eğrisi aşağı doğru eğimlidir.

– Fiyata ek olarak, tüketicilerin ne kadar satın almak isteyeceklerinin diğer belirleyicileri gelir, tamamlayıcı ve ikame malların fiyatları, zevkler, beklentiler ve alıcı sayısıdır.

– Eğer bu faktörlerden biri değişirse, talep eğrisi kayar.

Page 54: Arz talep-1

Özet• Arz eğrisi bir malın arz edilen miktarının nasıl

fiyatına bağlı olduğunu gösterir.

– Arz yasasına göre, bir malın fiyatı arttıkça, arz edilen miktar artar. Bu yüzden, arz eğrisi yukarı doğru eğimlidir.

– Fiyata ek olarak, üreticilerin ne kadar satmayı isteyeceklerinin belirleyicileri girdi fiyatları, teknoloji, beklentiler ve satıcı sayısıdır.

– Eğer bu faktörlerden biri değişirse, arz eğrisi kayar.

Page 55: Arz talep-1

Özet

• Piyasa dengesi arz ve talep eğrilerinin kesişmesiyle belirlenir.

• Denge fiyatında, talep edilen miktar arz edilen miktara eşittir.

• Alıcı ve satıcıların davranışları piyasaları doğal olarak dengeye yöneltir.

Page 56: Arz talep-1

Özet

• Herhangi bir olayın bir piyasayı nasıl etkileyeceğini analiz etmek için, olayın denge fiyat ve miktarını nasıl etkilediğini incelemek için arz ve talep diyagramını kullanırız.

• Piyasa ekonomilerinde, fiyatlar iktisadi kararlara ve dolayısıyla kaynak tahsisine rehberlik ederler.