Uğur UMUTLUOĞLU

ASP.NET AJAXASP.NET AJAX ileile

Web Uygulamaları Web Uygulamaları GeliştirmekGeliştirmek

Uğur UMUTLUOĞLUUğur UMUTLUOĞLUNetronNetron

Teknik Danışman ve Yazılım EğitmeniTeknik Danışman ve Yazılım Eğitmeni

Uğur UMUTLUOĞLU

AjandaAjanda

• AJAX: Asenkron JavaScript & XMLAJAX: Asenkron JavaScript & XML• ASP.NET AJAXASP.NET AJAX• ASP.NET AJAX MimarisiASP.NET AJAX Mimarisi• Visual Studio 2005’te ASP.NET AJAX Visual Studio 2005’te ASP.NET AJAX

Uygulaması GeliştirmekUygulaması Geliştirmek• Visual Studio 2008 ve ASP.NET AJAXVisual Studio 2008 ve ASP.NET AJAX• ASP.NET AJAX Sunucu KontrolleriASP.NET AJAX Sunucu Kontrolleri• DemoDemo

Uğur UMUTLUOĞLU

AJAX Nedir?AJAX Nedir?

En yaygın kullanım alanı En yaygın kullanım alanı sayfayı tekrardan sayfayı tekrardan yüklemeye gerek kalmadanyüklemeye gerek kalmadan sayfada sayfada görünür değişiklikler yapmaktır. görünür değişiklikler yapmaktır. XMLHttpRequest kullanarak birden fazla XMLHttpRequest kullanarak birden fazla bağımsız işlemi yapabilir. Bazı bilişim bağımsız işlemi yapabilir. Bazı bilişim uzmanları, AJAX'ın HTML ve XML'den sonra uzmanları, AJAX'ın HTML ve XML'den sonra en yenilikçien yenilikçi Internet yazılımı olduğunu ve Internet yazılımı olduğunu ve Web 2.0'ı bitirip, 3. evreye ulaştırdığını Web 2.0'ı bitirip, 3. evreye ulaştırdığını iddia etmişlerdir.iddia etmişlerdir.

Wikipedia’dan...Wikipedia’dan...

Uğur UMUTLUOĞLU

AJAX: Asenkron JavaScript & AJAX: Asenkron JavaScript & XMLXML

• Birden fazla teknolojiyi kullanarak Birden fazla teknolojiyi kullanarak asenkron uygulama geliştirme modeli asenkron uygulama geliştirme modeli sunarsunar– JavaScriptJavaScript - XMLHttpRequest - XMLHttpRequest– XHTMLXHTML - CSS - CSS– DOMDOM

• Internet Explorer 4.0 ile hayatımıza girdi. Internet Explorer 4.0 ile hayatımıza girdi. Gmail, Live.com, Google Earth, Gmail, Live.com, Google Earth, Pageflakes.com gibi uygulamalar ile Pageflakes.com gibi uygulamalar ile popüler hale geldipopüler hale geldi

Uğur UMUTLUOĞLU

AJAX: Asenkron JavaScript & AJAX: Asenkron JavaScript & XMLXML

• Daha zengin kullanıcı arayüzleri ve daha Daha zengin kullanıcı arayüzleri ve daha hızlı web uygulamaları sunarhızlı web uygulamaları sunar

• Web sayfası ile kullanıcının etkileşiminin Web sayfası ile kullanıcının etkileşiminin artmasını sağlarartmasını sağlar

• Popüler tarayıcıların tüm güncel Popüler tarayıcıların tüm güncel versiyonlarında çalışabilmektedirversiyonlarında çalışabilmektedir– Internet Explorer 4.0+Internet Explorer 4.0+– Mozilla Firefox 1.0+Mozilla Firefox 1.0+– Opera 7.6Opera 7.6– ve diğerleri…ve diğerleri…

Uğur UMUTLUOĞLU

Klasik Çalışma ModeliKlasik Çalışma Modeli

1. İstemci bir sayfa için istekte bulunur1. İstemci bir sayfa için istekte bulunur

2. Sunucu istenilen sayfayı gönderir2. Sunucu istenilen sayfayı gönderir

3. İstemci yeni bir sayfa için 3. İstemci yeni bir sayfa için istekte bulunuristekte bulunur

4. Sunucu yeniden ürettiği sayfayı gönderir4. Sunucu yeniden ürettiği sayfayı gönderir

SUNUCUSUNUCU İSTEMCİİSTEMCİ

Uğur UMUTLUOĞLU

AJAX Çalışma ModeliAJAX Çalışma Modeli

1. İstemci bir sayfa için istekte bulunur1. İstemci bir sayfa için istekte bulunur

2. Sunucu istenilen sayfayı gönderir2. Sunucu istenilen sayfayı gönderir

3. İstemci sadece sayfanın bir kısmının 3. İstemci sadece sayfanın bir kısmının yenilenmesi için istekte bulunuryenilenmesi için istekte bulunur

4. Sunucu yenilenecek kısmı4. Sunucu yenilenecek kısmıistemciye gönderiristemciye gönderir

SUNUCUSUNUCU İSTEMCİİSTEMCİ

Uğur UMUTLUOĞLU

JavaScript ile JavaScript ile AJAX Uygulamaları GeliştirmekAJAX Uygulamaları Geliştirmek• Her şey yönetilebildiği için performans Her şey yönetilebildiği için performans

açısından avantajlıdıraçısından avantajlıdır

• AJAX tekniklerini uygulayabilmek ve web AJAX tekniklerini uygulayabilmek ve web uygulamalarına entegre edebilmek için uygulamalarına entegre edebilmek için ileri seviyede JavaScript dili bilmek gerekirileri seviyede JavaScript dili bilmek gerekir

+

-

Uğur UMUTLUOĞLU

ASP.NET AJAXASP.NET AJAX

• Microsoft tarafından geliştirilmiş Microsoft tarafından geliştirilmiş ücretsizücretsiz AJAX FrameworkAJAX Framework

• Kod adı “Kod adı “ATLASATLAS”. Daha sonradan adı ”. Daha sonradan adı ASP.NET AJAXASP.NET AJAX olarak değiştirilmiştir olarak değiştirilmiştir

• Kullanmak ve geliştirmek çok kolayKullanmak ve geliştirmek çok kolay• ASP.NET 2.0 ile kolay entegrasyonASP.NET 2.0 ile kolay entegrasyon• Gelecek olan ASP.NET 3.5 sürümü ile tam Gelecek olan ASP.NET 3.5 sürümü ile tam

entegrasyonentegrasyon• Popüler tüm tarayıcılar ile uyumluPopüler tüm tarayıcılar ile uyumlu

Uğur UMUTLUOĞLU

ASP.NET AJAXASP.NET AJAX

• İstemci tarafında çalışanİstemci tarafında çalışan– AJAX istemci framework ve AJAX servisleriAJAX istemci framework ve AJAX servisleri

• Sunucu tarafında çalışanSunucu tarafında çalışan– AJAX sunucu framework bulunmaktadırAJAX sunucu framework bulunmaktadır

Uğur UMUTLUOĞLU

Visual Studio 2005 ile Visual Studio 2005 ile AJAX Uygulamaları GeliştirmekAJAX Uygulamaları Geliştirmek• ASP.NET AJAX .NET Framework 2.0’ın ASP.NET AJAX .NET Framework 2.0’ın

ardından duyurulmuşturardından duyurulmuştur• Uygulama geliştirebilmek için 1,3 MB. Uygulama geliştirebilmek için 1,3 MB.

boyutundaki ASP.NET AJAX Extension boyutundaki ASP.NET AJAX Extension kurulum dosyasının kurulması gereklidirkurulum dosyasının kurulması gereklidir

• Resmi sitesi Resmi sitesi http://ajax.asp.nethttp://ajax.asp.net adresinden adresinden indirilebilirindirilebilir

• Sitede dökümantasyon ve örnek arşivi Sitede dökümantasyon ve örnek arşivi bulunmaktadırbulunmaktadır

Uğur UMUTLUOĞLU

Visual Studio 2005 ile Visual Studio 2005 ile AJAX Uygulamaları GeliştirmekAJAX Uygulamaları Geliştirmek• Gerekli assembly dosyaları GAC’a eklenirGerekli assembly dosyaları GAC’a eklenir• Kurulum tamamlandığında Visual Kurulum tamamlandığında Visual

Studio’ya gerekli AJAX kontrolleri ve proje Studio’ya gerekli AJAX kontrolleri ve proje şablonu eklenirşablonu eklenir

Uğur UMUTLUOĞLU

Visual Studion 2008 (Orcas)Visual Studion 2008 (Orcas)ve ASP.NET AJAXve ASP.NET AJAX

• .NET Framework ve Visual Studio 2008 ile .NET Framework ve Visual Studio 2008 ile birlikte tam ASP.NET AJAX desteği getiriliyorbirlikte tam ASP.NET AJAX desteği getiriliyor

• .NET Framework ile bütünleşik gelen ASP.NET .NET Framework ile bütünleşik gelen ASP.NET AJAX’ta önemli bug’lar, eksiklikler gideriliyorAJAX’ta önemli bug’lar, eksiklikler gideriliyor

• Varolan 2.0 projesini sorunsuz bir şekilde .NET Varolan 2.0 projesini sorunsuz bir şekilde .NET Framework 3.5’a aktarabilmek ve Framework 3.5’a aktarabilmek ve kullanabilmekkullanabilmek

• Control Toolkit desteği ve daha kolay Control Control Toolkit desteği ve daha kolay Control Toolkit entegrasyonuToolkit entegrasyonu

• Varolan ASP.NET kontrollerine AJAX Control Varolan ASP.NET kontrollerine AJAX Control Toolkit’teki bazı kontrollerin extension (uzantı) Toolkit’teki bazı kontrollerin extension (uzantı) olarak bağlanabilmesiolarak bağlanabilmesi

Uğur UMUTLUOĞLU

AJAX Extension KontrolleriAJAX Extension Kontrolleri

• ScriptManagerScriptManager• UpdatePanelUpdatePanel• UpdateProgressUpdateProgress• TimerTimer• ScriptManagerProxyScriptManagerProxy

Uğur UMUTLUOĞLU

o AJAX Kontrollerinin KullanımıAJAX Kontrollerinin Kullanımıo Varolan ASP.NET projesini ASP.NET AJAX Varolan ASP.NET projesini ASP.NET AJAX

projesi haline getirmekprojesi haline getirmek

Uğur UMUTLUOĞLU

Sorularınız?Sorularınız?

ugurugur @@ nedirtv.comnedirtv.com

ugur.umutluogluugur.umutluoglu @@ msakademik.netmsakademik.net

www.umutluoglu.comwww.umutluoglu.com

http://umutluoglu.blogspot.comhttp://umutluoglu.blogspot.com

Uğur UMUTLUOĞLU

Küresel IsınmaKüresel Isınma

Uğur UMUTLUOĞLU

Elektrik tüketimi daha düşük bilgisayarlar alınmalı.

Masaüstü PC yerine dizüstü bilgisayarlar tercih

edilmeli.

Yazıcıdan kağıt çıktısı alınması asgariye indirilmeli.

Bilgisayarlar bekleme konumunda bırakılmamalı.

Kullanılmayan bilgisayarlar atılmamalı.

Gereksiz kâğıtlar müsfette kullanım için saklanmalıdır.

Elektrik tüketimi daha düşük bilgisayarlar alınmalı.

Masaüstü PC yerine dizüstü bilgisayarlar tercih

edilmeli.

Yazıcıdan kağıt çıktısı alınması asgariye indirilmeli.

Bilgisayarlar bekleme konumunda bırakılmamalı.

Kullanılmayan bilgisayarlar atılmamalı.

Gereksiz kâğıtlar müsfette kullanım için saklanmalıdır.

Bunları YapmazsakBunları YapmazsakBunları YapmazsakBunları Yapmazsak

Uğur UMUTLUOĞLU

Bunları YapmazsakBunları YapmazsakBunları YapmazsakBunları YapmazsakEnerji dostu ampuller kullanılmalı.

Televizyonlar bekleme konumunda bırakılmamalı.

Evler ısı kaybına karşı yalıtılmalı.

Eşyalar, radyatörleri kapatmayacak

şekilde yerleştirilmeli.

Daha az su tüketen yeni teknoloji

rezervuarlar kullanılmalı.

Diş fırçalama, bulaşık yıkama,

traş esnasında musluk açık bırakılmamalı.

Yazıcıdan çıkarılacak dokümanların kenar boşlukları ve font

büyüklükleri azaltılmalı.

Ofislerde lambaların tamamı yerine, belirli bir kısmı kullanılmalı.

Uğur UMUTLUOĞLU

Böyle OlacakBöyle OlacakBöyle OlacakBöyle Olacak