asset management for remote installed base final with covers

2

Asset management for remote installed base

Paul Casteleijn Stork Technical Services Peter Hoefkens Bosch Rexroth B.V. Marco Olthof Antworks Wouter Schotborgh Antworks

ISBN: 978-90-815638-1-9

Opgesteld door Antworks in opdracht van Stork Technical Services en Bosch Rexroth B.V. Mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van de Universiteit Twente en het World Class Maintenance Consortium

4

Voorwoord Nederland is op weg op vele gebieden haar kennis en expertise zodanig te organiseren dat nieuwe marktkansen ontstaan. Het Nederlandse bedrijfsleven kan wereldwijd vooroplopen bij het ontwikkelen van een duurzame, veilige samenleving. Een specifiek gebied waar verbeteringen te realiseren zijn, zijn de life cycle kosten van kapitaal intensieve systemen. Dit handboek beschrijft remote asset management; systemen waarbij het onderhoudsmanagement op afstand gebeurt. Aandacht gaat hierbij uit naar de integratie van de vakgebieden ontwerp en onderhoudsmanagement van kapitaal intensieve systemen, met als doel de asset life cycle kosten naar beneden te brengen. Vanuit het World Class Maintenance Consortium zijn de deelnemende bedrijven Bosch Rexroth B.V. en Stork Technical Services (Stork TS) in contact gekomen met de Universiteit Twente en haar spin-off Antworks. De Universiteit Twente ontwikkelt samen met Antworks methoden om op systematische wijze bedrijfsexpertise te documenteren en integreren. De aanwezige kennis binnen Bosch Rexroth B.V. en Stork TS geeft een compleet beeld van de aandachtspunten voor ontwerp en onderhoudsmanagement van remote assets in het kader van life cycle management. Het handboek beschrijft de overwegingen die een rol spelen bij de transitie van het in stand houden van standaard assets naar het in stand houden van remote assets. De omgeving waar de asset zich bevindt en de consequenties die dit heeft voor het technisch ontwerp en het onderhoudsconcept worden besproken. De onderwerpen zijn opgedeeld naar vakgebied, zodat gericht gezocht kan worden naar de specifieke informatie. Het resulterende boek is tot stand gekomen door inspanning van Paul Casteleijn, Peter Hoefkens, Frans Kokkeler, Sipke Hoekstra, Marco Olthof en Wouter Schotborgh.

Prof. dr. ir. Fred van Houten Voorzitter vakgroep Ontwerp, Productie en Management Faculteit Construerende Technische Wetenschappen Universiteit Twente

6

Auteurs

Peter Hoefkens Vestigingsmanager Zwijndrecht Bosch Rexroth B.V.

ir. Paul Casteleijn Asset Management Specialist Stork Technical Services

ir. Marco Olthof Knowledge Engineer Antworks

dr. ir. Wouter Schotborgh Managing Director Antworks

8

INHOUD

VOORWOORD 4

AUTEURS 7

INHOUD 8

INLEIDING 13

HOOFDSTUK 1: SITUATIE BESCHRIJVING 17

1.1 IMPACTMATRIX 17

1.2 ASSET 19

1.3 GEOGRAFIE 20

1.4 MAATSCHAPPELIJKE INVLOEDEN 20

1.5 ASSET ORGANISATIE EN EXPLOITATIE 21

HOOFDSTUK 2: ALGEMENE BEGRIPSVORMING EN KADER SCHETS 25

2.1 ASSET LIFE CYCLE 25

2.2 ASSET MANAGEMENT 26

2.3 ONDERHOUDSMANAGEMENT 27

2.3.1 ONDERHOUDSCONCEPT 28

2.4 ONDERHOUDSSTRATEGIE 29

2.4.1 ANALYSE METHODEN 30 2.4.2 ONDERHOUDSPLAN 30

9

2.5 INFORMATIESTROMEN 31

2.5.1 FMECA EN RAMS ANALYSE 31 2.5.2 REMOTE 32 2.5.3 BUSINESS CASE 34

HOOFDSTUK 3: ONTWERPFASE VAN REMOTE ASSET 37

3.1 ONTWERPEN EN ONDERHOUD 37

3.1.1 FUNCTIONELE EISEN EN FUNCTIONELE EIGENSCHAPPEN 37 3.1.2 BETROUWBAARHEIDSEISEN 39 3.1.3 BESCHIKBAARHEIDSEISEN 39 3.1.4 EXPLOITATIE-EISEN 40 3.1.5 EISEN OP HET GEBIED VAN VEILIGHEID, GEZONDHEID EN MILIEU 41 3.1.6 ESTHETISCHE EISEN EN OVERIGE WENSEN 41 3.1.7 OPSTELLEN VAN HET VERWIJDERINGPLAN 42

3.2 SITUATIEKENMERKEN 42

3.2.1 ASSET 43 3.2.2 GEOGRAFIE 44 3.2.3 MAATSCHAPPELIJKE INVLOEDEN 46 3.2.4 ASSET ORGANISATIE EN EXPLOITATIE 46

3.3 ENGINEERING OPLOSSINGEN 47

3.3.1 REDUNDANT UITVOEREN. 47 3.3.2 KWALITEIT VERHOGEN 47 3.3.3 COMPONENT KEUZE 47 3.3.4 REMOTE MONITORING 48

3.4 AFSLUITING 49

HOOFDSTUK 4: ONDERHOUDSMANAGEMENT 51

4.1 ONDERHOUDSREGELKRING 51

10

4.1.1 BEHEER ONDERHOUDSCONCEPT 52 4.1.2 AANSTURING ONDERHOUD 54 4.1.3 UITVOERING ONDERHOUD 55 4.1.4 VERBETERPROCES 56 4.1.5 BIJSTURING 57



4.3 EVALUATIE EN VERBETERING 64

4.3.1 EVALUATIE 64 4.3.2 VERBETERING 65

4.4 AFSLUITING 67

HOOFDSTUK 5: MAINTENANCE SUPPLY CHAIN 69



5.2 AFSLUITING 77

HOOFDSTUK 6: ICT EN ONDERHOUD 79

6.1 BETROKKEN PARTIJEN 79

6.1.1 ASSET 79 6.1.2 CONTRACTORS EN LEVERANCIERS 80 6.1.3 INTERFACES 80

11



6.3 ICT MANAGEMENT 87

6.4 AFSLUITING 87

DANKWOORD 88

AANBEVOLEN LITERATUUR 90

GEBRUIKTE AFKORTINGEN 92

GEBRUIKTE AFBEELDINGEN 94

BEDRIJFSINFORMATIE 96

12

Inleiding

Denken alleen brengt niets in beweging, dit gebeurt pas als het werk zich toespitst tot een doel en bijbehorend handelen.

– Aristoteles

13

Inleiding Dit boek beschrijft asset management van een remote installed base. Asset management is het beheren van bedrijfsmiddelen; en een remote installed base is een bedrijfsmiddel dat (relatief) ver weg staat. Remote betekent in deze context dan ook: niet meer zichtbaar. Als bijvoorbeeld het hoofdkantoor in Utrecht staat, is een asset remote als deze in Groningen, Hengelo, China of Amerika gelegen is. Een essentieel onderdeel van asset management is het onderhoudsproces. Dit boek richt zich voornamelijk op de onderhoudsgerelateerde aspecten van de remote installed assets.

Doel Het doel van dit boek is de verschillen aan te duiden van het onderhouden van een remote asset ten opzichte van een normale asset. Hierbij gaat het niet om de inhoudelijke theoretische achtergronden, maar om de praktische aandachtspunten van het complete onderhoud van remote assets. Het is geen “handboek soldaat”, waarin kant-en-klare oplossingen gepresenteerd worden, maar een beschrijving van de belangrijke onderwerpen aan de hand van aandachtspunten, vragen en voorbeelden.

Focus Onderhoudsmanagement is het aansturen en beheren van de onderhoudscyclus van een asset gedurende de gebruikslevensduur. De hele onderhoudscyclus wordt behandeld aan de hand van vier hoofdaspecten die een belangrijke rol spelen bij het onderhoud op afstand: de asset zelf, geografische aspecten, maatschappelijke invloeden en organisatorische zaken.

Hoofdstuk indeling In Figuur 0.1 is de waardeketen van Porter afgebeeld. De waardeketen is een veel gebruikt concept, dat de bedrijfskundig relevante activiteiten van een organisatie met elkaar in verband brengt. Onderin staan de primaire activiteiten beschreven en bovenin staan de ondersteunende activiteiten. In Figuur 0.1 staan de verschillende onderwerpen gemarkeerd die behandeld worden in de hoofdstukken van dit boek. De lichtblauwe onderwerpen zijn primaire activiteiten en hebben ieder een apart hoofdstuk gekregen. Het ondersteunende proces engineering is ook apart behandeld, omdat tijdens de ontwerpfase van een asset veel beslissingen genomen worden die van grote invloed zijn op het onderhoud. De donkerblauw gemarkeerde onderwerpen komen terug door de verschillende hoofdstukken heen. De onderwerpen marketing & sales en after sales vallen buiten de scope van dit boek.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Bedrijfskunde

http://nl.wikipedia.org/wiki/Organisatie

14

Figuur 0.1: waardeketen van Porter

In het eerste hoofdstuk worden de eerder genoemde vier belangrijkste aspecten uiteengezet en verder uitgewerkt in de impactmatrix: in deze matrix staat schematisch aangegeven in welke hoofdstukken de betreffende onderwerpen terugkomen. Daarna worden de algemene onderhoudsbegrippen en -cycli besproken die gebruikt worden in de rest van het boek, daarbij wordt het kader bepaald waarin het onderhoud van een remote asset beschreven wordt. Hoofdstuk 3 doorloopt de ontwerpfase van een remote asset. Hierin worden de verschillende stappen behandeld van het engineeringproces. Daarnaast wordt de impactmatrix besproken met de gevolgen en invloed die deze heeft op de ontwerpbeslissingen. Het daaropvolgende hoofdstuk gaat over onderhoudsmanagement. De aandachtspunten worden aan de hand van de impactmatrix beschreven die van invloed zijn op het aansturen, regelen en uitvoeren van onderhoud van remote assets. Het overgebleven primaire proces; maintenance supply chain wordt daarna uiteengezet. Mede aan de hand van de matrix worden de verschillende onderwerpen besproken van het logistieke proces rondom materiaal, materieel en services. Het laatste hoofdstuk behandelt een ondersteunend onderdeel van onderhoud, namelijk ICT. Het gaat hierbij om aspecten van ICT die vaak onderbelicht blijven bij onderhoud, maar die voor onderhoud van remote assets van groot belang zijn. Figuur 0.2 geeft een grafische weergave van de inhoud van het boek.

Figuur 0.2: inhoud van het boek

InleidingSituatie beschrij-

ving

Begrips-bepaling &

kader

Ontwerp-fase

Onder-houds-

manage-ment

Supply Chain

ICT en onder-houd

15

Totstandkoming Dit boek is tot stand gekomen als onderdeel van het project gedefinieerd door het World Class Maintenance Consortium (WCMC), werkpakket 2: Asset Management for Remote Installed Base. Bosch Rexroth B.V. en Stork Technical Services (Stork TS) hebben daarvoor gezocht naar een methodische aanpak om efficiënt en effectief kennis te vergaren en verwerken. Dit resulteerde in een samenwerking met Antworks, waarbij gebruik is gemaakt van de door Antworks ontwikkelde methoden en technieken. In het daaropvolgende kennisacquisitieproces is daarbij veelvuldig gebruik gemaakt van mindmaps om snel en efficiënt kennis te eliciteren en structuren. Kennisacquisitie is het proces waarin kennis wordt geëliciteerd, gestructureerd, georganiseerd, geformaliseerd en gerepresenteerd. Kenniselicitatie is het actieve proces van vergaren van kennis van experts en dit expliciet maken. Onderstaande figuur geeft aan welke stappen hiervoor genomen zijn, met dit boek als eindresultaat.

Figuur 0.3: kennisacquisitieproces WCMC project ‘Asset Management for Remote Installed Base’.

Kennis elicitatie

•Project formulering en kader afbakening

•Individuele sessies

•Specifieke workshops per onderwerp

•Systematisch verzamelen van kennis en verwerking in o.a. mindmaps

Kennis verwerken

•Uitwerken sessies en workshops

•Uitschrijven van alle kennis

Samenstellen boek

•Reviewen documenten

•Kennis structuren naar logische hoofdstukken

•Samenstellen boek

16

1

Situatie beschrijving

Niets is zo onvindbaar dat het niet door vragen kan worden gevonden.

– Terentius

17

Hoofdstuk 1: situatie beschrijving Een asset bevindt zich ergens op de wereld in een bepaalde situatie. Dit hoofdstuk beschrijft de belangrijkste kenmerken om de situatie te karakteriseren. Deze situatiekenmerken worden vervolgens uitgezet tegen de hoofdstukken van het handboek en aangegeven waar zij een dominante rol spelen. Hoe de beslissingen beïnvloed worden, is per hoofdstuk verder uitgewerkt. De impactmatrix geeft de relatie tussen situatiekenmerken en de hoofdstukken weer.

1.1 Impactmatrix Vier groepen kenmerken zijn te identificeren voor het beschrijven van de situatie: de asset zelf, de geografische aspecten, de maatschappelijke invloeden en de business gerelateerde zaken. Tabel 1.1 geeft weer welke situatiekenmerken een dominante invloed hebben op ontwerpfase, onderhoudsmanagement, logistiek of ICT voor een remote installed base. Een dichte blauwe cirkel geeft aan dat een situatiekenmerk van groot belang is. De verschillende onderwerpen zijn in de volgende paragrafen kort uitgewerkt en uitgelegd. Daarbij zijn de onderwerpen voorzien van vragen die het punt aanstippen en verduidelijken.

Ho

ofd

stu

k 3

: o

ntw

erp

fase

v

an

Re

mo

te

ass

et

Ho

ofd

stu

k 4

: o

nd

erh

ou

ds-

ma

na

ge

me

nt

Ho

ofd

stu

k 5

: m

ain

ten

an

ce

sup

ply

ch

ain

Ho

ofd

stu

k 6

: IC

T e

n

on

de

rho

ud

Asset

Hardware

Mensen

Aantal assets

Operationele organisatie

Infrastructuur

Bestaand versus Nieuwbouw

Type installatie

Levensduur

18

Tabel 1.1: impactmatrix

Ho

ofd

stu

k 3

: o

ntw

erp

fase

v

an

Re

mo

te

ass

et

Ho

ofd

stu

k 4

: o

nd

erh

ou

ds-

m

an

ag

em

en

t

Ho

ofd

stu

k 5

: m

ain

ten

an

ce

sup

ply

ch

ain

Ho

ofd

stu

k 6

: IC

T e

n

on

de

rho

ud

Beschikbaarheid onderdelen

Techniek niveau

Geografie

Atmosfeer

Klimaat

Bereikbaarheid

Toegankelijkheid

Maatschappelijke invloeden

Maatschappij

Cultuur

Politiek

Eigenaar

Medewerkers

Contractors

Kwaliteit operators

Asset organisatie en exploitatie

Asset owner

Onderhoudsorganisatie

Onderhoudsgegevens

Budget

19

1.2 Asset De belangrijkste kenmerken van de bestaande of nieuwbouw asset zijn weergegeven en

van een korte uitleg voorzien.

Hardware

Hoe groot is de asset, hoeveel installaties en machines zijn aanwezig? Hoe complex zijn de

installaties? Is de gebruikte technologie nieuw en onbekend? In welke mate zijn de

systemen gekoppeld en geïntegreerd?

Mensen

Hoeveel operators, onderhoudsmensen en engineers zijn op locatie aanwezig? Behalve het

uitvoerende personeel wordt ook gekeken naar het management en de controlerende laag:

hoeveel mensen zijn verantwoordelijk en betrokken bij de organisatie?

Aantal assets

Is het een unieke asset of zijn er meerdere ongeveer gelijksoortige assets? Zijn de assets te

clusteren?


In welke mate werken operations, management en techniek samen? Zijn ze goed

geïntegreerd, of zijn het losse afdelingen met moeizame onderlinge communicatie?

Infrastructuur

Welke middelen op gebied van ICT, technologie en voorzieningen zijn beschikbaar?

Bestaand versus nieuwbouw

Wordt een bestaande asset aangepast of een nieuwe installatie ontworpen en gebouwd?

Type installatie Zijn de onderdelen en subsystemen uitgevoerd met nieuwe of onbekende technologie? Zijn

de installaties uitgevoerd met standaard componenten of juist kwalitatief hoogwaardige

onderdelen en materialen?

Levensduur

Wordt de asset aangestuurd op technische of economische levensduur?


Kunnen componenten van de asset eenvoudig worden aangeschaft, of is de

beschikbaarheid een punt van aandacht?

Techniek niveau

Zijn de mensen gewend met hightech apparatuur en computers te werken? Wat is het

gemiddelde opleidingsniveau van de lokale mensen?

20

1.3 Geografie De geografische kenmerken hebben betrekking op de locatie waar de asset staat, of

gebouwd gaat worden.

Klimaat

In welk klimaat staat de asset? Globaal bestaan er vijf verschillende klimaatsoorten: zee-, tropen-, woestijn-, landen poolklimaat. Elk van de klimaattypen heeft een aantal specifieke eigenschappen waar rekening mee gehouden dient te worden. Een landklimaat bijvoorbeeld, heeft grote verschillen tussen zomer en winter en vaak hoge luchtvochtigheid.

Atmosfeer

Bevindt de asset zich in een typische atmosfeer? De atmosfeer kan beschreven worden middels verschillende grootheden, als luchtvochtigheid, temperaturen en de aanwezigheid van stof of zout.

Bereikbaarheid Is de asset te bereiken voor middelen en diensten? Hoe snel kan personeel ter plaatse zijn? Kunnen de benodigde onderdelen en materieel vervoerd worden over wegen, waterwegen, spoorlijnen of vliegvelden? Is het een dichtbevolkt gebied of moeten expedities georganiseerd worden? Bij materiaal en materieel gaat het voornamelijk om de fysieke mogelijkheid om bij de asset te komen en in welke staat.

Toegankelijkheid

Is de site in zijn algemeenheid geschikt voor remote onderhoudsmanagement? Toegankelijkheid is op te delen naar middelen en diensten: is de logistiek van materiaal/materieel op afstand te regelen en zijn de mensen op afstand aan te sturen? Bij diensten gaat het om de beschikbaarheid van lokale specialisten, onderhoudsmedewerkers en operators en hoe zij bij de asset komen.

1.4 Maatschappelijke invloeden Het land en de maatschappij waar de asset zich bevindt kan grote invloed hebben op de

mate waarin de installatie remote te onderhouden is.

Maatschappij

Wat zijn de geldende lokale wetten, regels en de heersende cultuur? Heeft de religie daarbij

een specifieke impact op de maatschappij waarin de asset zich bevindt?

Cultuur

Is er sprake van specifieke cultuurkenmerken? De cultuur brengt bepaalde werkwijzen met zich mee, zowel op organisatie- als medewerkerniveau. Gewoonten, werktijden, daginvulling, etc., kunnen grote impact hebben op de manier waarop mensen samenwerken en afspraken maken.

21

Kenmerken met betrekking tot cultuur zijn verder op te splitsen in de ondernemers-, werknemers- en organisatiecultuur, beschreven in Tabel 1.2. cultuur beschrijving

ondernemers hoe benaderen en opereren de lokale bedrijven de markt. Dit kan afwachtend, strijdlustig, OEM gericht, klantgericht of juist meer distributeur gericht zijn.

werknemers hoe strikt is men met het nakomen van afspraken, hoe zelfstandig is men?

organisatie kan horizontaal, verticaal, hiërarchisch of een poldermodel met veel overleg zijn.

Tabel 1.2: culturen

Politiek

Is op de plek van de asset een stabiele politiek situatie of zijn er spanningen? Zijn binnen

afzienbare tijd grote veranderingen te verwachten, die invloed hebben op het onderwerp?

Eigenaar

Is de eigenaar geïnteresseerd in de korte termijn, of eerder life cycle gericht?

Contractors Op welke manier kan het best samengewerkt worden met contractors? Past samenwerking

met contractors binnen de onderhoudsstrategie?

Kwaliteit personeel

Wat is de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel? Is dit lokaal te vinden of moet dit

worden ingevlogen?

1.5 Asset organisatie en exploitatie De eigenaar van de asset en de exploitatie doelstellingen bepalen in belangrijke mate de

aanpak voor remote installed base.

Asset owner

De asset owner stelt de business case vast, en daarmee in grote mate de mogelijkheden

met betrekking tot modificaties en onderhoudsplanning. Wat zijn de intenties op korte- en

langetermijn? Welke contracten exploitatie-eisen zijn opgesteld? Wat is de

gebruikslevensduur van de asset, maar ook de economische en technische levensduur?

Wordt de asset gedurende zijn exploitatieperiode aangepast, zo ja: welke periode is te

verwachten?

22


Wie organiseert het onderhoud, wie is verantwoordelijk en voor wat? Zijn de operator en

de onderhoudsorganisatie hetzelfde bedrijf? Is het ontwerpen onderhoudsbedrijf

hetzelfde? Tussen welke partijen is extra aandacht voor communicatie gewenst?

Onderhoudsgegevens

Wat zijn de contractueel vastgestelde eisen met betrekking tot beschikbaarheid en

betrouwbaarheid? Zijn er verder nog kengetallen voor onderhoud vastgelegd? Indien een

bestaande asset wordt aangepast, zijn wellicht historische onderhoudsgegevens

beschikbaar die inzicht kunnen geven.

Budget

Welk budget is beschikbaar voor ontwerp, management en uitvoeren van remote

onderhoud?

24

2

Algemene begripsvorming en kader schets

Gelukkig is hij die heeft ingezien dat er tussen alles een verband bestaat.

– Vergelius

25

Hoofdstuk 2: algemene begripsvorming en kader schets

Onderstaande figuur is een visuele representatie van de verschillende lagen die er zijn in een technisch (productie) bedrijf. In de volgende paragrafen wordt achtereenvolgens een schil dieper gegaan om de begripsvorming en kader aan te geven. Het begint met de complete asset life cycle, daarna wordt ingezoomd op het management van de asset. Het boek focust op de onderhoudsaspecten, vandaar dat vervolgens het onderhoudsmanagement en -uitvoering beschreven wordt. De laatste paragraaf behandelt de informatiestromen tussen de verschillende lagen en die de in- en output vormt voor de vele processen.

Figuur 2.1: asset cycles

2.1 Asset life cycle Van bedrijven wordt tegenwoordig verwacht continu hun productiviteit op peil te houden danwel te verhogen. Dit is zeker met het huidige economische klimaat een steeds groter wordende uitdaging. De gestelde eisen en risico’s veranderen continu; toenemende veiligheid-, gezondheid- en milieueisen, business case verwachtingen, marktgroei of krimp, veranderende markten, aandeelhouders en eigenaren, kwaliteitseisen en klantwensen. De assets moeten optimaal presteren gedurende hun hele levensduur, om deze uitdagingen aan te gaan. Het goed aansturen en beheren van de assets is daarbij essentieel. Asset management begint bij het ontwerp, het concept samen met de business case en eindigt bij de ontmanteling van de asset. Figuur 2.2 laat de asset life (activity) cycle zien in relatie met de supply chain cycle. De asset life cycle beschrijft de hele levenscyclus, van concept tot ontmanteling. Assets moeten worden ontworpen, bediend, onderhouden en gemanaged om ervoor te zorgen

Asset life cycle

Asset Management

Onderhouds-management

Uitvoering

26

dat aan de eisen wordt voldaan van de supply chain (klantperspectief), en daarbij voldoen aan de veiligheids-, gezondheids- en milieuwetgeving.

Figuur 2.2: asset life en supply chain cycle

2.2 Asset management Het beheer van de asset vormt een voortdurende afweging tussen het optimale gebruik van de installaties en het noodzakelijke onderhoud aan de installaties. Beslissingen moeten daarnaast tegemoetkomen aan de randvoorwaarden van de technische integriteit, waaronder veiligheid, gezondheid en milieu. Al deze onderdelen behoren te zijn vastgelegd binnen de afgesproken bedrijfsstrategie, zie Figuur 2.3. Onderstaande figuur laat de verbanden zien tussen de bedrijfs-, operationele- en onderhoudsstrategie. Asset management start vanuit de marktbehoeften met het opstellen van een overkoepelende bedrijfsstrategie. De operationele strategie die hieruit volgt leidt tot de productie besturing, zie bovenzijde van Figuur 2.3. De productie besturing hangt nauw samen met het productiebudget en de installatie eisen, maar ook met de centrale activiteiten operations, onderhoud en het ontwerp van de asset. De onderzijde van de Figuur geeft weer hoe de onderhoudsstrategie afhangt van de RAMS eisen en het beschikbare budget. Dit budget heeft ook een directe relatie met de besturing van het onderhoud, dat op zijn beurt weer de drie centrale activiteiten beïnvloedt. Uiteindelijk zorgen operations en onderhoud ervoor dat de asset blijft draaien, met als gezamenlijk doel een optimale productie tegen een zo laag mogelijke total cost of ownership.

27

Figuur 2.3: bedrijfs-, productie- en onderhoudsstrategie

De volgende paragrafen richten zich op het centrale en onderste deel van Figuur 2.3: het opstellen van de strategie en het beheersen, controleren en uitvoeren van onderhoud.

2.3 Onderhoudsmanagement Onderhoud aan installaties wordt voor een belangrijk gedeelte bepaald door het operationele gebruik (bedieningsconcept) en het oorspronkelijke ontwerp (functionele concept) van de installaties. Operations is verantwoordelijk voor het gebruiksconcept met daarin de bedieningsvoorschriften, veiligheid en kwaliteitsinstructies. Engineering en ontwerp zijn verantwoordelijk voor het functionele concept met daarin de modificaties, nieuwbouw en onderhoudsvriendelijkheid van de installaties. De Technische (onderhoud) dienst is verantwoordelijk voor het onderhoudsconcept met daarin het onderhoudsplan, -vorm, -werkzaamheden en -planning. Voor alle drie de groepen geldt dat wanneer ze in een vroegtijdig stadium rekening houden met het remote zijn van een asset, zij van grote invloed kunnen zijn op een efficiënt onderhoudsproces.

28

In het onderhoudsconcept staat het preventieve onderhoud, de inspectie- en keuringsmethoden en geplande vervangingen. Het blijven samenwerken tussen de verschillende groepen en het integreren van de verschillende concepten is essentieel voor effectief asset management. Doelstelling is het onderhoud te beheersen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een ‘regelkring’ om op georganiseerde en gerichte wijze het onderhoud te besturing, zie Figuur 2.4. De onderhoudsregelkring bestaat uit een centrale kolom en twee (of meerdere) terugkoppel lussen. De centrale kolom begint bij een onderhoudsconcept, die leidt tot het definiëren van werkpakketten voor de aansturing en uitvoering van het onderhoud. Door registratie van de installatie downtime en de uitvoering van de werkinstructies wordt feedback verzameld ter bijsturing van het onderhoudsconcept. Een bespreking van de onderhoudsregelkring in meer detail wordt gegeven in Hoofdstuk 4.

Figuur 2.4: onderhoudsregelkring

Het onderhoudsconcept is een centrale beschrijving van het onderhoud en wordt nader

besproken in de volgende paragraaf.

2.3.1 Onderhoudsconcept Het onderhoudsconcept is de basis voor het gehele onderhoud. Het onderhoudsconcept bevat de onderhoudsstrategie en de onderhouds- en beheersactiviteiten. Hierin staat vermeld op welke manier, door wie, wanneer en hoe het onderhoud uitgevoerd gaat worden. Het onderhoudsconcept heeft als doel een gekozen beschikbaarheid te realiseren met een vooraf vastgestelde betrouwbaarheid. De Overall Equipement Effectiveness (OEE) is daarbij een belangrijke performance graadmeter. Daarnaast kan er gefocust worden op verhelpen en voorkomen van verstoringen zoals ongewenste stilstanden. Daarbij gaat het vooral om

29

de oorzaak te lokaliseren, identificeren en te koppelen aan de gevolgen. Hierdoor kan er gerichte actie worden ondernomen en kunnen de verstoringen in het vervolg vermeden worden.

2.4 Onderhoudsstrategie De onderhoudsstrategie vormt het uitgangspunt voor het opstellen van de concepten voor de bediening, functioneel ontwerp en het onderhoud, zie Figuur 2.5. Bij het opstellen en ontwikkelen van een onderhoudsstrategie moet er voordurend gekeken worden naar de financiële doelstelling van de asset owner. Het type eigenaar en zijn doelstellingen bepalen de mogelijkheden en verplichtingen waarvoor de strategie moet zorgdragen. Bij het ontwikkelen van de onderhoudsstrategie zijn de contractvoorwaarden in grote lijnen bepalend voor het plan. Hierbij gaat het niet alleen om de initiële voorwaarden maar ook om de manier waarop deze bewaakt worden over de tijd. Er zijn verschillende ‘standaard’ onderhoudsmethoden bekend zoals Total Productivity Maintenance (TPM), Reliability Centered Maintenance (RCM) of Condition Based Maintenance (CBM). Deze methoden worden niet volledig beschreven in dit boek, alleen de delen die van belang zijn voor het onderhoud van een remote asset. Het bepalen van de onderhoudsstrategie gebeurt op basis van de beschikbare analyse methoden, het te vormen onderhoudsplan, het voorraadbeheer en het stopmanagement. Deze onderwerpen worden, verspreid over de verschillende hoofdstukken besproken.

Figuur 2.5: onderhoudsstrategie & afgeleiden

30

2.4.1 Analyse methoden Om de juiste onderhoudsstrategie te kunnen ontwikkelen en eventuele consequenties te voorspellen, zijn verschillende analyse methoden beschikbaar. Deze methoden zijn ontwikkeld om de kritieke systemen te identificeren en de risicomatrix op te stellen. De risicomatrix beschrijft de mogelijke risico’s en problemen samen met de onderhoudskentallen. Enkele voorbeelden van analyse methoden zijn:

- Reliability, Availability, Maintainability & Safety (RAMS) - Failure Mode & Effect Analysis (FMEA) - Maintenance Steering Group (MSG) - Integrated Logistics Support (ILS) & Logistics Support Analysis (LSA)

Deze methoden worden hier verder niet uitgebreid in detail besproken. Er zijn verschillende software pakketten op de markt die deze analyses ondersteunen.

2.4.2 Onderhoudsplan Het onderhoudsplan beschrijft de acties die uitgevoerd moeten worden, met het bijbehorende interval. In het onderhoudsplan staat omschreven: hoe, door wie en wanneer de onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd dienen te worden. Daarnaast staat erin wat te doen bij storingen en wie verantwoordelijk is. De activiteiten die in het onderhoudsplan aan bod komen zijn te categoriseren in drie groepen, namelijk:

- Ik moet - Ik wil - Ik wil niet

Ik moet zijn de activiteiten die zijn voorgeschreven door wet en regelgeving en die contractueel zijn afgesproken. Ik wil zijn de activiteiten die ervoor zorgen dat de (kritieke) processen zo optimaal mogelijk verlopen en die in lijn liggen met de wensen van de asset owner. Ik wil niet zijn alle activiteiten die niet belangrijk of noodzakelijk zijn en waar ook niets aan gedaan gaat worden. Hiervoor zijn dus geen onderhoudsinspecties of activiteiten gedefinieerd in het onderhoudsplan. In het geval van een remote asset is het belangrijk te weten wat de lokale weten regelgeving is en wat de kritieke systemen en componenten zijn zodat die activiteiten meegenomen kunnen worden. Daarnaast is het belangrijk vast te stellen aan welke systemen en componenten geen onderhoudsaandacht besteed hoeft te worden. Een effectief middel om in te zetten kan bijvoorbeeld eerstelijns onderhoud zijn. Hierbij richt de organisatie zich op preventie van ongeplande stilstanden en verstoringen. De operator heeft hierbij de belangrijke rol een aantal activiteiten uit te voeren die vaak moeten gebeuren, maar waarvoor geen specifieke kennis vereist is. Hierdoor kunnen storingen worden voorkomen, onder andere door een snellere waarneming van afwijkingen en de verhoging van betrokkenheid van operators met ‘hun’ machines. Daarnaast is er minder organisatorische afstemming nodig tussen de onderhoudsdienst en productie. De methode is effectief doordat dagelijkse werkzaamheden systematisch worden uitgevoerd en het werkt motiverend voor de operators en monteurs.

31

Onderhoudsvorm

De manier waarop onderhoud wordt uitgevoerd is onder te verdelen in drie groepen: Onderhoudsvorm Toelichting

Toestand Afhankelijk Onderhoud (TAO)

Toestand afhankelijk onderhoud is onderhoud waarbij de conditie van een component of installatie gemeten wordt. De conditie bepaalt de benodigde actie. Bijvoorbeeld bij de banden van een auto.

Storing Afhankelijk Onderhoud (SAO)

Storing afhankelijk onderhoud is onderhoud waarbij men wacht op het uitvallen van de component of installatie. Bijvoorbeeld bij de verlichting van een auto.

Gebruik Afhankelijk Onderhoud (GAO)

Gebruik afhankelijk onderhoud is preventief onderhoud op basis van een ervaringsnorm. Bijvoorbeeld het vervangen van motorolie van een auto.

Tabel 2.1: onderhoudsvormen

2.5 Informatiestromen Een beschrijving van de informatiestromen rondom engineering en onderhoudsplanning geeft inzicht in de complexiteit van beslissingsprocessen en de relatie tussen verschillende domeinen. Uitwisseling van gegevens en data laat onderlinge verbanden zien en de volgorde van beslismomenten. De analyse methoden Failure Mode and Effect Criticality Analysis (FMECA) en Reliability, Availability, Maintainability and Safety (RAMS) zijn een startpunt om de informatiestromen in kaart te brengen. Eerst worden kort de standaard informatiestromen rond FMECA en RAMS aangegeven, waarna de bijzondere aspecten voor remote worden besproken.

2.5.1 FMECA en RAMS analyse Tijdens de ontwerp- of aanpassingsfase van de asset, en het ontwikkelen van het onderhoudsconcept, zijn een aantal informatiestromen aan te wijzen die de input vormen van FMECA en RAMS analyse. De FMECA heeft twee typen informatie nodig, weergegeven met pijlen in Figuur 1.6: een logische boomstructuur van de componenten uit kritische systemen en het onderhoudsconcept. Het kritische systeem is een onderdeel van de totale asset, waarvan verwacht wordt dat deze bepalend is voor de beschikbaarheid, betrouwbaarheid en risico’s. Elk component van het kritische systeem wordt beschreven in termen van faalgedrag, downtime, faalvorm en -effect (gesplitst naar zaken als veiligheid, kwaliteit, kosten, reparatiekosten, etc.) Het onderhoudsconcept voor het kritische systeem bestaat uit informatie die beschrijft wie de inspecties uitvoert, wanneer en hoe de reparaties geregeld zijn (duur, kosten, classificatie, etc.). Deze detaillering van het onderhoudsconcept kan zeer ver gaan. De RAMS analyse voorspelt op systeemniveau hoe de asset scoort met betrekking tot betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid en risico.

32

2.5.2 Remote Het ontwerp en het onderhoudsconcept van een remote asset zal verschillen van een niet-remote asset. De aandachtspunten voor engineering en maintenance management worden in de volgende secties besproken.

Engineering

De beschikbaarheid en betrouwbaarheid van kritische systemen worden in een remote asset van groter belang omdat de impact op de risico’s groter is. Afhankelijk van de omstandigheden en voorwaarden kunnen reparaties lang op zich laten wachten, langer duren en/of duurder zijn. Uit de FMECA en RAMS analyse wordt bepaald welk component uit het kritische systeem de bottleneck vormt. De kritische component verdient extra aandacht om het risico te reduceren. Een aantal engineering maatregelen zijn mogelijk en de keuze is sterk afhankelijk van de omstandigheden en voorwaarden van de asset, zie linkerzijde Figuur 1.6. Een kritisch component kan redundant worden uitgevoerd, of vervangen worden door een hoogwaardigere variant. Redundantie of opwaardering zijn maatregelen die het systeem verbeteren. Een ander optie voor remote assets is de mogelijkheid om toestandsafhankelijk onderhoud mogelijk te maken door remote monitoring toe te passen. De afweging tussen redundantie, opwaardering of remote monitoring dient zorgvuldig gemaakt te worden. Een goede keuze en plaatsing van bijvoorbeeld remote monitoring technieken vereist grondige kennis van het systeem en van de voorspelbaarheid van het technisch functioneren op grond van de metingen. Hiervoor is een degelijke kennis van de installatie noodzakelijk om de consequenties te voorspellen voor het onderhoudsconcept. Deze afwegingen worden in meer detail besproken in Hoofdstuk 3.

33

Figuur 2.6: informatiestromen

Onderhoudsmanagement

De organisatie van het onderhoud is bij remote assets een extra aandachtspunt. De partijen zitten niet alleen geografisch gezien ver van elkaar, maar kunnen verschillen in ervaring, type organisatie en kennisniveau. Het vormgeven van een succesvol onderhoudsconcept is een complex proces dat rekening houdt met de aanwezige bedrijfsprocessen, budgetten en onderliggende systemen. Onderhoudsmanagement bevindt zich tussen operations, het technische ontwerp van de asset en de uitvoerende onderhoudsdienst, zie rechterzijde van Figuur 2.6. Dit vergt niet

34

alleen degelijke planning en uitvoering, maar ook goede omgang met de menselijke factoren van de drie partijen, mogelijk afkomstig van diverse bedrijven of culturen. Tijdens de planningsfase van het onderhoudsconcept dienen de menselijke factoren en kenmerken van iedere individuele contractor expliciet te worden meegenomen. De afwegingen die hierbij een rol spelen, worden in meer detail behandeld in Hoofdstuk 4 en 5.

2.5.3 Business Case Goed engineeringwerk en zorgvuldige onderhoudsplanning komen tot uiting in de business case analyse. Deze analyse vult de risicoanalyse uit RAMS aan met een financiële inslag. De informatie die nodig is voor de business case analyse bestaat uit twee delen: investeringen en operationele kosten/opbrengsten, en onderhoudsgerelateerde kosten. Op grond hiervan wordt de financiële prestatie (o.a. terugverdientijd, ROI) bepaald, die voor assets interessant genoeg moet zijn om deze remote te maken. Aan de onderzijde van Figuur 2.7 staan de financiële consequenties van een remote asset. De investeringen zijn hoger in vergelijking met de situatie waar de asset niet remote is, vanwege de noodzakelijke systeemaanpassingen. De operationele productiekosten worden verhoogd doordat monitoring nodig is. Echter, de productieopbrengst zal hoger zijn doordat stilstand wordt verminderd. De financiële aspecten van het onderhoudsconcept zijn weergegeven in de rechterzijde van Figuur 2.7. Het belangrijkste doel van asset management voor remote installed base is minimaliseren van stilstand door correctief onderhoud. Dit wordt gedaan door het onderhoudsconcept zodanig in te richten dat de resulterende stilstand wordt geminimaliseerd, wat resulteert in hogere productieopbrengst. Door preventief onderhoud te optimaliseren, en de noodzakelijke stops optimaal te plannen en uit te voeren, wordt de totale stilstand verder geminimaliseerd.

Figuur 2.7: business case

36

3

Ontwerpfase van remote asset Het is net zo onmogelijk de onderdelen te kennen zonder kennis te

hebben van het ‘geheel’ als ‘het geheel’ te kennen zonder kennis te

hebben van de onderdelen.

– Pascal

37

Hoofdstuk 3: ontwerpfase van remote asset In dit hoofdstuk worden de verschillende stappen in de ontwerpfase van een asset benoemd en toegelicht hoe deze beïnvloed worden doordat een asset remote is. De nadruk ligt hierbij op het vaststellen van eisen die een directe relatie hebben met de onderhoudsaspecten. Aandachtspunten en relevante vragen zijn beschreven en enkele specifieke oplossingen voor remote assets zijn gegeven. De oplossingen zijn echter niet tot in detail uitgewerkt, aangezien de werkomstandigheden en assets sterk kunnen verschillen. De diverse ontwerpmethoden en processen zoals concurrent design en design for assembly waarmee dit ontwerp tot stand komt vallen buiten het kader van dit boek.

3.1 Ontwerpen en onderhoud Negen stappen zijn te identificeren die de ontwerpfase van een remote asset beschrijven:

1. functionele eisen en functionele eigenschappen 2. betrouwbaarheidseisen 3. beschikbaarheidseisen 4. exploitatie-eisen 5. eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu 6. esthetische eisen en overige wensen 7. onderhoudbaarheid 8. engineering oplossingen voor remote assets 9. verwijderingsplan voor einde van de levensduur

Deze negen stappen worden achtereenvolgens kort behandeld. Stappen 7 en 8 worden in meer detail besproken: de onderhoudbaarheid wordt in paragraaf 3.2 beschreven aan de hand van de situatiekenmerken van hoofdstuk 1. Vervolgens behandelt paragraaf 3.3 enkele engineeringoplossingen.

3.1.1 Functionele eisen en functionele eigenschappen In deze stap wordt bepaald en vastgelegd wat de installatie moet gaan doen. Met andere woorden: welke prestaties moet de installatie leveren en hoe worden deze gekwantificeerd? Vanuit de eisen en randvoorwaarden die gesteld zijn, zijn de functionele eigenschappen af te leiden. Dit zijn eigenschappen zoals werking, nauwkeurigheid of snelheid. Hiermee zijn de prestatiekenmerken van de asset vast te leggen. De eisen zijn doorgaans vastgelegd in de contracten die afgesloten worden tussen de eigenaar, de ontwerper en/of de onderhouder. Hierin is vastgelegd waaraan de installatie moet voldoen tijdens productie, maar ook wat zijn prestaties zijn over langere tijdsperioden.

38

Voor het bepalen van de onderhoudsstrategie moeten de risico’s in kaart gebracht worden: welke risico’s bestaan er wanneer een (kritiek) onderdeel kapot gaat? Voor remote assets is het van groot belang alle kritieke onderdelen in kaart te brengen en hiervoor mogelijk extra beheersmaatregelen te nemen in het onderhoudsconcept en of -regelkring. Voor een beschrijving en afbeelding van de onderhoudsregelkring, zie figuur 1.4. Op het niveau van functionele eisen komen ook de asset life cycle kosten naar voren.

Asset life cycle cost

Ontwerp- en onderhoudskosten dienen geëvalueerd te worden op systeem niveau, over de gehele life cycle van de asset. De impact van het onderhoudsconcept is op langere termijn te vertalen in een business case. Uit de kosten/baten analyse van de business case moet blijken welke systeem- en componentkeuzes gemaakt worden. De asset life cycle kosten hangen nauw samen met het onderhoudsbudget en daarmee de risico’s die genomen worden voor een bepaald systeem. Analyse van de risico’s bepaalt welke middelen ingezet kunnen worden voor onderhoud, en tegen welke prijs. Toepassen van remote monitoring kan in het initiële ontwerp kosten verhogend zijn, maar zorgt wel voor lagere personeelskosten en hogere bedrijfszekerheid op de langere termijn.

Additionele randvoorwaarden

Naast kosten en risico’s zijn er aanvullende randvoorwaarden die invloed hebben op het ontwerp, zoals de esthetische eisen. Aanvullende eisen en wensen kunnen ook van geografische of maatschappelijke aard zijn, bijvoorbeeld vanuit de directe omgeving van de asset.

Voorbeeld Asset

Integriteiteisen

Wet- en regelgeving

VGM

Situatieschets Een Nederlandse asset owner wil een nieuwe installatie gaan bouwen in een ander werelddeel. Daaropvolgend wil hij die installatie daar in gebruik gaan nemen.

Probleem Voor, tijdens en na de bouw van de installatie zal voldaan moeten worden aan de integriteitnormering volgens de lokale regelgeving. Hierbij moet gedacht worden aan wetgeving op het gebied van: vergunningen, milieu, veiligheid, gezondheid, energie, duurzaamheid, etc. etc.

39

Oplossing Om hieraan te kunnen voldoen kan er samenwerking of deelname gezocht worden met lokale ondernemingen. In sommige situaties is een dergelijk samenwerkingsverband zelfs verplicht. Deze lokale partners kunnen ondersteunen bij de invulling of kennisname van dergelijke lokale normeringen en wetgeving. Hierdoor kan voldaan worden aan de gestelde eisen en kan de bouw en het in bedrijf nemen van een installatie gewaarborgd worden.

3.1.2 Betrouwbaarheidseisen In het verlengde van de risico-inventarisatie liggen de eisen die aan de betrouwbaarheid gesteld worden. Deze betrouwbaarheidseisen zijn belangrijk bij het bepalen van het ontwerp in samenhang met het te plegen onderhoud, zodat de voorspelbaarheid van de onderhoudsintervallen voldoende is. Door middel van de RAMS analyse (zie 1.5.1) kunnen de risico’s in beeld gebracht worden voor het systeem. Voor deze risico’s moeten beheersmaatregelen gevonden worden, doorgaans in de vorm van aanpassingen van ontwerp of onderhoudsconcept. Tevens kan uit de RAMS analyse bepaald worden wat de betrouwbaarheid van het totale systeem is met de getroffen beheersmaatregelen. De beheersmaatregelen op het gebied van onderhoud kunnen sterk beïnvloed worden door remote condition monitoring toe te passen op kritische systeemdelen.

3.1.3 Beschikbaarheidseisen De beschikbaarheidseis beschrijft de tijd die een asset beschikbaar is voor zijn gebruikers, ofwel in staat is om te functioneren en output te leveren. Het uitwerken van de contracteisen naar de beschikbaarheidseisen kan leiden tot aanvullende ontwerpeisen. Uit de RAMS analyse komt naar voren welke gevolgen de onderhoudsmaatregelen en strategie hebben op de beschikbaarheid van de asset. Op basis daarvan kunnen maatregelen worden voorgesteld om de beschikbaarheid te verbeteren. Hierbij ligt de focus op de driehoek van onderhoud, operations en engineering. Reliability is met name te verbeteren door aanpassingen in het engineeringproces, Availlability vooral door aanpassingen in operations en onderhoudsstrategie en Maintainability is voornamelijk te verbeteren door aanpassingen in de toegankelijkheid van installaties ten behoeve van het uitvoeren van onderhoud. Hierdoor kunnen vooral reparatietijden verkort worden. Vaak wordt de totale beschikbare tijd vergeleken met de tijd die verloren gaat door geplande en ongeplande stops veroorzaakt door gepland onderhoud en verstoringen. De beschikbaarheid van remote assets kan verbeterd worden door:

taakstellende reparatie- en onderhoudstijden en onderhoudsintervallen ruim van tevoren te bepalen met de RAMS analyse en vast te leggen in het onderhoudsconcept (planning en onderhoudsconcept komen aan bod in Hoofdstuk 4).

het voorschrijven van een minimale hoeveelheid aanwezige reservedelen (beleid en uitvoering met betrekking tot reservedelen komt aan bod in Hoofdstuk 5).

het invoeren van eerstelijnsonderhoud uitgevoerd door operations, zie ook paragraaf 1.4.2.

40

Geplande stilstand

Geplande stops zijn noodzakelijk om onderhoud uit te voeren dat tijdens bedrijf niet uitgevoerd kan worden. Het gaat hier om logische clustering van onderhoudsactiviteiten waarvoor stilstand noodzakelijk is. Deze worden gepland op momenten die binnen de bedrijfsomstandigheden gunstig uitkomen of periodiek uitgevoerd moeten worden omdat wettelijke eisen dit verplichten. De invloed op de beschikbaarheid kan worden getoetst via de RAMS analyse. Uitgangspunten bij geplande stops zijn het streven naar het zo effectief en efficiënt uitvoeren van de stop en de zaken zo organiseren dat de totale proces- en onderhoudsbalans optimaal is. Deze stops zijn in te perken of eventueel te voorkomen door herontwerp van de asset. Het van tevoren inplannen van dergelijke stops met bijbehorende scope aan activiteiten is belangrijk voor zowel remote assets als niet remote assets, om deze complexe en vaak drukke perioden zonder uitloop te realiseren.

Ongeplande stilstand

Ongeplande stilstanden komen vooral door verstoringen die operationeel of technisch van aard zijn. Met behulp van een goede oorzaak-gevolganalyse van verstoringen kan bekeken worden of er eventueel modificaties, bedienings- of onderhoudsconceptaanpassingen moeten worden doorgevoerd om de verstoringen in de toekomst te voorkomen en beschikbaarheid te verhogen. Wanneer de verstoringen toch voorkomen, kunnen maatregelen gedestilleerd worden om deze zo kort mogelijk te houden. Dit kan gedaan worden door inzet van extra mankracht, materiaal en/of materieel, het aanpassen van bedieningshandleidingen, onderhoudsconcept of het doen van modificaties ten behoeve van het verhogen van de beschikbaarheid. Deze middelen kunnen ingezet worden aan zowel de operationele als onderhoudskant. De effectiviteit van additionele resources kan echter verstoord worden door mismanagement of onvoorziene (externe) omstandigheden vanuit de omgeving. Denk hierbij bijvoorbeeld aan stroomstoringen of extreme weersomstandigheden.

3.1.4 Exploitatie-eisen In de context van dit boek worden met exploitatie-eisen vooral de prestatie-eisen bedoeld, weergegeven in Tabel 3.1. Prestatie Beschrijving

Levensduur Wat is de verwachte gebruikslevensduur in relatie tot de opbrengstverwachtingen?

Bediening en gebruiksgemak Welke mensen gaan de asset operationeel bedienen? Veiligheid Wat zijn de veiligheidseisen voor de mensen die gebruik

gaan maken van de asset?

Tabel 3.1: exploitatie-eisen

Naast bovengenoemde eisen zijn de kosten ook van groot belang.

Kosten Om in te kunnen schatten of aan de financiële eisen voldaan wordt, moeten de totale kosten van de asset in kaart gebracht worden. Het gaat hierbij voornamelijk om de kosten

41

van het in bedrijf zijn van een asset. Deze exploitatiekosten zijn opgebouwd uit een aantal deelkosten, weergegeven in Tabel 3.2. Type kosten Voorbeelden

Operationele kosten Energie, brandstof, olie etc. Onderhoudskosten Reparatiekosten, smeerkosten, etc. Revisiekosten Vervanging- en modificatiekosten Overige kosten Verzekeringen, belastingen, gebruiksvergunningen etc.

Tabel 3.2: soorten kosten

Opbrengsten

De opbrengsten bestaan uit opbrengsten uit productie. Het onderhoud van een asset is hierbij een belangrijk speler. Vaak wordt het gezien als een kostenpost, maar in feite zorgt goed onderhoud voor minder stilstand en daardoor hogere opbrengsten en rendementen.

Kwaliteit

Kwaliteit is de mate waarin de productie of installatie functioneert en aan de gestelde verwachtingen voldoet. Kwaliteit wordt uitgedrukt in kwantitatieve eisen die betrekking hebben op het proces en de productie. De kwaliteit kan gemeten worden aan de hand van de uitval van producten en aan de uptime van de productie.

3.1.5 Eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu Als de prestatie-eisen van de asset bekend zijn, kan worden bepaald welke eisen bestaan op gebied van veiligheid, gezondheid en milieu (VGM eisen). De VGM eisen hebben directe relatie met de ‘license to operate’ van een onderneming. License to operate is een bundeling van afspraken over het gebruiksrecht uitgegeven door mogelijk verschillende bronnen, waaronder doorgaans de plaatselijke overheid, om van een bepaalde installatie gebruik te mogen maken. Het betreft een combinatie van afspraken omtrent onder andere risico-inventarisaties, maatschappelijke verantwoordelijkheden en integriteit.

Wet- en regelgeving

Bepaalde VGM eisen worden opgelegd door vigerende weten regelgeving die per land en branche kunnen verschillen. Het is daarom belangrijk om van de juiste weten regelgeving op de hoogte te zijn. Lokale partijen kunnen hierbij zeer nuttig zijn.

3.1.6 Esthetische eisen en overige wensen Met de esthetische eisen worden de eisen aan de uiterlijke kenmerken van de asset bedoeld, zoals sierverlichting of vormgeving. Er wordt ingegaan op de consequenties van de esthetische kenmerken op het ontwerp.

Esthetische kenmerken

Over het algemeen zullen de esthetische kenmerken van ondergeschikt belang zijn ten opzichte van de productie of uptime van een asset. Echter, in sommige gevallen kunnen esthetische eisen ervoor zorgen dat ontwerpen worden aangepast, zodat een asset past binnen een bepaald beeld en bestemmingsplan.

42

Overige wensen

Er zijn vaak nog extra aanvullende wensen gesteld door: de asset owner, de mensen die ermee gaan werken, de onderhoudende partij, politiek, mensen uit de omgeving van de installatie of iedereen die met de asset te maken gaat krijgen of heeft.

3.1.7 Opstellen van het verwijderingsplan Elk asset heeft een beperkte levensduur en zal op een gegeven moment worden verwijderd en afgevoerd. Bij het ontwerp dient hiermee rekening gehouden te worden. Een aantal onderwerpen wordt hier benoemd:

bevat de asset giftige stoffen of onderdelen? Veel voorkomende giftige stoffen en materialen zijn asbest, Cfk’s en weekmakers. Deze dienen op specifieke wijze verwijderd te worden.

bevat de asset vervuilde onderdelen die gesaneerd moeten worden?

bevat de asset radioactieve stoffen? Wanneer een van bovengenoemde materialen of onderdelen verwerkt zijn in de asset, moet er ook een verwijderings- en afvoeringsplan opgesteld worden. Hierbij speelt de lokale weten regelgeving een belangrijke rol.

3.2 Situatiekenmerken De situatiekenmerken uit de impactmatrix kunnen bepalend zijn voor beslissingen tijdens

de ontwerpfase van de asset. Deze kenmerken zijn opgesomd in onderstaande mindmap,

onderverdeeld in de vier categorieën, zoals besproken in Hoofdstuk 1.

Figuur 3.1: mindmap van impactmatrix ‘ontwerpfase van remote asset’

43

3.2.1 Asset

Hardware

De technische complexiteit van de installatie bepaalt voor een groot deel de geschiktheid voor remote onderhoudsmanagement. De technologie die standaard is in één continent, kan als erg vooruitstrevend gezien worden in een andere. De complexiteit van de asset, in combinatie met het kennisniveau van de uitvoerende partijen, bepaalt in grote mate de hoeveelheid instructies en beheersmechanismen van de onderhoudsorganisatie. Naast complexiteit is ook de betrouwbaarheid bepalend voor onderhoudbaarheid op afstand: is het een zo goedkoop mogelijke installatie of juist een kwalitatief hoogwaardige installatie, met hoogwaardige materialen en componenten? Welke storingen zijn te voorzien? Zijn het doorgaans veel voorkomende ‘standaard’ storingen, of zijn complexe storingen te verwachten?

Infrastructuur

De aanwezige infrastructuur ter plaatste van de asset is van belang om te zorgen dat de gemaakte aanpassingen ook daadwerkelijk voordeel opleveren. Bijvoorbeeld de aanwezigheid van ICT infrastructuur, het niveau van de systemen en de koppeling hiertussen met de rest van de wereld zijn van groot belang bij beslissingen om remote monitoring in te zetten. Dit bepaalt het gemak en de kosten waarmee het remote aansturen of uitlezen mogelijk is.

Bestaand versus nieuwbouw

Het aanpassen van bestaande installaties is een compleet verschillende situatie, vergeleken met het helemaal opnieuw ontwerpen. Bij nieuwe assets is de keuzevrijheid groter op basis van een gewenste functie, daarentegen is bij bestaande assets meer ervaring voorhanden met betrekking tot het gedrag van de asset. Dit gedrag is te vertalen uit de verkregen operationele en onderhoudsgegevens. Beschikbare onderhoudsgegevens leveren inzicht in het technisch functioneren van de installatie. Aan de hand hiervan kunnen verbetervoorstellen gemaakt worden en kan de plaatsing van remote monitoring toepassingen worden gemotiveerd. Indien geen historische onderhoudsgegevens beschikbaar zijn, kan informatie uit de FMECA en RAMS analyses afgeleid worden. De onderhoudsgegevens worden ontwerptechnisch interessanter wanneer ook registratie mogelijk is van oorzaak en gevolg van gebeurtenissen. Als een storing optreedt en de oorzaak van die storing kan achterhaald worden, dan zorgt dit voor zeer nuttige feedback voor de engineers en technische dienst. Tevens kunnen deze gegevens gebruikt worden om de FMECA en RAMS analyse te optimaliseren. Kritieke componenten waarvan met voldoende zekerheid het functioneren is te voorspellen, op basis van toestandsmetingen (TAO), komen in aanmerking voor remote monitoring. Dit kan door trendanalyse worden aangetoond. Daarentegen kan ook gekozen worden voor componenten waarvan de levensduur bekend is onder de gewenste omgevings- en gebruiksomstandigheden. Hier kan gebruik gemaakt worden van gebruiksafhankelijk onderhoud (GAO). Remote monitoring is hierbij gericht op de levensduur van componenten.

44

Levensduur

Voor het onderhoudsplan zijn de gebruikslevensduur en technische levensduur het belangrijkste. Ideaal gezien zouden alleen die componenten gebruikt worden die precies de juiste technische levensduur hebben, zonder dat tussentijds onderhoud nodig is. De gebruikslevensduur bepaalt in grote lijnen de intervallen van de inspectie en levert richtlijnen voor het ontwerp van nieuwe systemen. De technische levensduur heeft in relatie tot de gebruikslevensduur van de asset direct invloed op de frequentie van vervangingen en de daarvan afgeleide kosten.


De beschikbaarheid van onderdelen is van belang voor de assemblage van nieuwe systemen en voor de planning van onderhoud, materiaalbeheer en opslag. In de engineeringfase kunnen bepaalde componentkeuzes afhangen van de beschikbaarheid van onderdelen in relatie tot de asset life cycle cost. Componenten die moeilijk te verkrijgen zijn op de lokale markten, met resulterende lange levertijden, zijn wellicht beter te vermijden in kritieke systemen. Alternatief kan gekozen worden een aantal componenten redundant uit te voeren, of een back-up alvast in te bouwen voor snelle omschakeling of ter voorkoming van een productiestilstand.

3.2.2 Geografie

Atmosfeer en klimaat

Op verschillende locaties heersen verschillende klimaten en zijn er andere atmosferische omstandigheden. Deze kunnen aanzienlijke invloed hebben op de asset en daarmee ook op het te plegen onderhoud. Een hoge omgevingstemperatuur kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat andere onderdelen van een installatie extra aandacht krijgen, dan normaal het geval zou zijn. Doordat deze onderdelen bijvoorbeeld verweken, uitzetten of extra slijten bij hoge temperaturen. Hetzelfde geldt ook bij (extreem) lage temperaturen. Door bijvoorbeeld bevriezing of de verhoogde viscositeit van smeermiddelen of vloeistoffen in hydraulische systemen kunnen bepaalde onderdelen extra slijten of zwaarder belast worden. Dit maakt bewaking noodzakelijk, waarbij remote monitoring een goede toepassing is. Grote temperatuurverschillen zijn een extra punt van aandacht. Er zijn plekken waar het ’s nachts -20°C is en overdag +40°C, deze extreme situaties brengen een speciale engineerings- en onderhoudsstrategie met zich mee. Hoge vochtigheid of extreme droogte zijn lastige weersgrootheden om rekening mee te houden in het onderhoudsplan. Corrosie van onderdelen of vervuiling door stof, zorgt ervoor dat onderdelen eerder vervangen of anders geconserveerd worden, of dat speciale smeermiddelen gebruikt moeten worden. Naast vochtigheid is de aanwezigheid van chemische stoffen een punt van aandacht, zoals zout in de lucht of metalen in de grond. Deze kunnen grote invloed hebben op de fysieke staat van onderdelen en hun slijtage gedrag.

45

Voorbeeld Klimatologische invloeden

IJzer in het zand Slijtage

Afdichtingen

Situatieschets Assets staan vaak op plaatsen waar andere klimatologische invloeden een rol spelen, omstandigheden kunnen dus per land, werelddeel of regio verschillen.

Probleemstelling Bij andere dan bekende klimatologische omstandigheden kunnen er technische problemen optreden. Windmolens worden op plaatsen gezet waar een constante wind staat en waar de horizon niet vervuild wordt. Dus ook in woestijnklimaat. Tijdens het nemen van vetmonsters uit de lagers werd een verhoogd ijzergehalte vastgesteld, dit zorgt voor extra slijtage. Na vele proeven, werd geconstateerd dat het ijzer afkomstig was uit de zanderige omgeving. Zand bevat silicium, wat als een metaaldeel in de vetmonster-analyse naar voren komt.

Oplossing In dit geval was de oplossing om een dubbel afdichtingconcept op de lagers toe te passen, hierdoor wordt zand uit de omgeving geweerd. Verder moeten de lokale klimatologische omstandigheden vooraf beoordeeld worden. Wanneer deze onbekend zijn dienen deze eigen gemaakt te worden voor de engineeringsfase, zodat risico's herkend en beheerst kunnen worden.

Toegankelijkheid

Tijdens de engineeringsfase dient men rekening te houden met de vraag welke onderdelen kritisch zijn, hoe vaak deze vervangen moeten worden en of de toegankelijkheid en uitwisselbaarheid een probleem vormt. Componenten die moeilijk ter plaatse zijn te brengen verdienen extra aandacht. Vooral grote componenten of installaties, zoals generatoren of ketels, kunnen in bepaalde delen van de wereld slechts in beperkte jaargetijden aangevoerd worden. Denk hierbij aan beperkte toegankelijk vanwege afgesloten wegen door sneeuw en ijs of het extreme regenval. Naast de aanvoer van het materiaal speelt ook de toegankelijkheid binnen de asset een belangrijke rol: kan het onderhoudspersoneel met het beschikbare materieel er voldoende bij? Beslissingen die hieruit volgen kunnen grote invloed hebben op de lay-out van installaties of de inbouw van ondersteunende systemen, zoals kranen of afneembare delen.

46

3.2.3 Maatschappelijke invloeden

Maatschappij

Afhankelijk van het land waarin een asset gelegen is, krijgt de organisatie te maken met verschillende maatschappelijke invloeden, zoals bepaalde wetten, regels en de daar heersende cultuur. Dit kan van grote invloed zijn op de manier van werken. Zaken die doorgaans geregeld zijn door wetten en voorschriften zijn: werkprocedures, veiligheidsmaatregelen en milieuvoorschriften. Daarnaast is er de werknemerscultuur: hoe strikt is men met het nakomen van afspraken, hoe zelfstandig zijn de mensen en wat voor gebruiken hebben zij? Hoe is de technologische staat van het land, van de maatschappij aldaar? In hoeverre is men bekend met bepaalde technologieën en producten? In hoeverre zijn de faciliteiten en infrastructuur aanwezig en weet men daar ook mee om te gaan. Dat kan bijvoorbeeld invloed hebben op de in te bouwen controlemechanismen.

Eigenaar

Het beschikbare budget voor integraal ontwerp voor remote installaties is bepalend voor de keuzes die gemaakt worden om een asset geschikt te maken voor remote asset management. In veel gevallen wordt het ontwerpbudget gescheiden van het exploitatiebudget. Hierdoor worden aanpassingen voor remote monitoring vaak niet meegenomen in het ontwerp. Een integraal asset life cycle budget zou hiervoor een betere oplossing zijn. Wanneer men zich realiseert dat tot 80% van de onderhoudskosten wordt gevormd door personeelskosten, kunnen ontwerpwijzigingen mogelijk leiden tot kostenbesparingen op de langere termijn. In het algemeen is het altijd verstandig om verschillende business cases en scenario’s te overwegen en door te rekenen over de totale life cycle van de asset.

3.2.4 Asset organisatie en exploitatie

Asset owner

De asset owner geeft de input voor het opstellen van de business case. De input hangt in grote mate af van de intenties van de asset owner: in zo kort mogelijke periode zoveel mogelijk winst halen of voor de langere termijn gaan en zo optimaal en efficiënt mogelijk produceren over de jaren heen. In het eerste geval zal weinig budget beschikbaar zijn voor het doen van modificaties of herontwerp en zal niet voor de (duurdere) lange termijn oplossing gekozen worden. De verbetervoorstellen zullen moeten zijn terugverdiend binnen de termijn. Echter wanneer de intenties de andere kant op liggen en er voor de langere termijn geïnvesteerd wordt, dan kan gekozen worden voor hoogwaardigere engineeringoplossingen. Dit heeft direct invloed op de toegepaste methodes tijdens het ontwerp, zoals FMECA en RAMS, en de daaruit voortkomende verbeteringsslagen. Ook tijdens de exploitatiefase is er ruimte voor verbetering in het kader van modificaties of herontwerp. De terugverdientijd wordt beoordeeld over een langere periode.

47

3.3 Engineering oplossingen In deze paragraaf wordt een aantal engineering oplossingen genoemd die kunnen worden toegepast bij een remote asset. Doel van de genoemde maatregelen is het efficiënt en effectief kunnen uitvoeren van onderhoud. Voorafgaand aan modificaties van het systeem, dienen de kritische componenten te worden geïdentificeerd. Dit wordt gedaan aan de hand van de FMECA en RAMS analyse, besproken in Hoofdstuk 2.

3.3.1 Redundant uitvoeren. Een kritisch systeem of kritisch component kan redundant uitgevoerd worden om de betrouwbaarheid van een asset te verhogen. Dit kan verschillend gedaan worden: een back-up kan erbij gezet worden zodat de gezamenlijke capaciteit ruimte laat voor uitval van één component. De redundante component kan in het geval van falen van de originele component de functie overnemen. Tussenvormen zijn uiteraard ook mogelijk. Op basis van het onderhoudsconcept kan bijvoorbeeld een lokale partij het onderhoud snel en effectief uitvoeren, mits de reservedelen marktbeschikbaar zijn of lokaal op voorraad liggen, zie ook tabel 5.1.

3.3.2 Kwaliteit verhogen Een component kan vervangen worden door een kwalitatief hoogwaardigere versie, of een component met een fysisch andere samenstelling. De afwegingen die hierbij een rol spelen verschillen sterk per type component, omstandigheden en voorwaarden van de asset. Dit heeft positieve invloed op de betrouwbaarheid van het systeem en de beschikbaarheid tijdens productie.

3.3.3 Component keuze Het kiezen van geschikte componenten voor engineeringoplossingen heeft sterke invloed op het te plegen onderhoud. De kwaliteit van het beschikbare onderhoudspersoneel bepaalt de mogelijke complexiteit en niveau van technologie. Het moet mogelijk zijn voor hen om de systemen en componenten te onderhouden, met het juiste kennisniveau. Hoofdstuk 4 gaat verder in op de uitbesteding en onderhoudsmanagement. Naast de personeelseisen komen de VGM eisen, die de veiligheid, gezondheid en het milieu moet waarborgen. Hiervoor dienen duidelijke werkinstructies geschreven te worden, om hieraan borging te geven. Er kan gekozen worden voor zoveel mogelijk standaard componenten, zodat door standaardisatie aanzienlijk voordelen te halen zijn op het gebied van logistiek en marktbeschikbaarheid. Het beschikbare materieel bepaalt ook in grote mate de mogelijk toepasbare componenten. Met materieel wordt bedoeld: hijskranen, steigers, hoogwerkers etc. Deze moeten geïnstalleerd en vervangen kunnen worden en daar is ook weer specifiek materieel voor nodig.

48

Ook kan er gekozen worden voor het dubbel uitvoeren van onderdelen om zodoende aan de ARBO-eisen te kunnen voldoen. Een pomp is bijvoorbeeld te zwaar om te tillen en door twee lichtere pompen met gezamenlijk dezelfde capaciteit te plaatsen is dat wel weer mogelijk, zodat het onderhoud sneller en eenvoudiger uit te voeren is.

3.3.4 Remote monitoring Om de faalkans van de kritische componenten beter in te schatten zijn verschillende mogelijkheden van remote monitoring toe te passen. Voorwaarde hierbij is dat de componenten geschikt zijn voor het toepassen van toestandsafhankelijk onderhoud: de toestand moet gemeten kunnen worden en de relatie tussen de toestand en de degradatiekromme van de component moet bekend zijn. Beide voorwaarden vereisen grondige kennis van de samenstelling van de componenten, fysische eigenschappen en van het functioneren van de componenten onder de asset omstandigheden.

Systeem versus component Vaak zijn meetgegevens bekend van de losse componenten, echter een asset is een installatie die bestaat uit verschillende systemen en componenten. Het gedrag van de ene component kan de andere beïnvloeden met als resultaat dat een combinatie van componenten in één systeem een specifiek gedrag vertoont. Wanneer met remote conditie monitoring een systeemgedrag waargenomen wordt, moet dit vertaald worden naar de losse componenten. Een voorbeeld hiervan is het doorgeven van trillingen door het systeem: welk lager veroorzaakt precies de verstoring ten opzichte van het gezamenlijke trillingsbeeld?

Direct of indirect

Sensoren en opnemers kunnen gebruikt worden om het functioneren direct te meten (druk en flow sensoren voor hydraulische systemen), of indirect het gedrag vaststellen (trillingsmeters nabij draaiende delen). Combinaties van sensorgegevens kunnen gebruikt worden om additionele toestanden af te leiden. Overigens zijn voor het nauwkeurig vaststellen van de meeste toestanden combinaties van sensoren en opnemers nodig. Het vinden van de juiste combinaties vereist grondige meet- en systeemkennis met specialistische toepassingskennis van de asset.

Vast of mobiel

Remote toepassingen kunnen in de installatie zijn ingebouwd, zodat elk systeem eigen sensoren en/of opnemers heeft, maar een (lokale) inspecteur kan ook met een mobiele sensor op vaste momenten en punten handmatig de gewenste eigenschappen meten. Dit scheelt investeringskosten, maar vereist studie van technische haalbaarheid en de (tijdelijke) aanwezigheid van onderhoudspersoneel op locatie.

Data verwerking

Het plaatsen van meerdere remote conditie monitoring technieken kan een compleet beeld geven van het functioneren van een asset, maar brengt een aanzienlijke dataverwerkingsuitdaging met zich mee: hoe interpreteer en beoordeel je de veelheid aan gegevens die continue vanuit de monitoringsystemen binnenkomt?

49

Plaatsing

Het plaatsen van additionele componenten die gerelateerd zijn aan remote monitoring van een installatie mogen geen invloed hebben op de betrouwbaarheid van het systeem. Introductie van bijvoorbeeld sensoren in een kritisch systeem brengt extra of vergrote faalkansen met zich mee: een sensor kan ook kapot kan gaan of kortsluiting veroorzaken, met als gevolg verstoringen van de installatie. Het verdient aanbeveling de remote monitoring eerst te toetsen op faalkans wanneer ze toegepast worden in primaire systemen. Een goede beslissing voor de keuze en plaatsing van sensoren en opnemers vereist grondige kennis van het systeem en voorspelling van de gevolgen voor technisch functioneren van het systeem.

Effect op onderhoudsconcept

Remote monitoring uit zich in het onderhoudsconcept doordat real-time gemeten wordt: een systeem voorzien van sensoren kan vrijwel continu geïnspecteerd worden, zonder extra personeelskosten op locatie. Als met voldoende zekerheid de toestand voorspeld kan worden uit meetgegevens, kan door middel van trendanalyse voorspeld worden wanneer kritische componenten verwisseld moeten worden, zodat gevolgschade in het systeem voorkomen kan worden.

3.4 Afsluiting De resultaten van de RAMS en FMECA analyses geven de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van het systeem aan. Aan de hand daarvan worden de aandachtspunten vastgelegd en een verbeterplan opgesteld. Deze hebben invloed op te nemen ontwerpbeslissingen, met betrekking tot herontwerp. De situatiekenmerken hebben aanzienlijke invloed op de te maken ontwerpkeuzes en bepalen in grote lijnen ook het te volgen pad. Gedurende het hele ontwerpproces moet continu rekening gehouden worden met het operationele proces én onderhoudsproces en de daarmee gederfde inkomsten van de asset.

50

4

Onderhoudsmanagement

Een ding is zeker, vroeg of laat valt alles uiteen.

– Anoniem

51

Hoofdstuk 4: onderhoudsmanagement Dit hoofdstuk behandelt het managementdeel van onderhoud van een remote asset. Naast het opstellen van plannen, beleid en strategieën gaat het over methoden en richtlijnen om het onderhoud te organiseren en mensen aan te sturen Eerst wordt het onderhoudsmanagement beschreven aan de hand van de onderhoudsregelkring. Daarna worden de onderwerpen uit de situatiebeschrijving behandeld, gevolgd door een paragraaf over de evaluatieprocessen en enkele verbeteringsmogelijkheden.

4.1 Onderhoudsregelkring Deze paragraaf behandelt de methodiek van het organiseren van onderhoud met als aandachtspunten de activiteiten planning, uitvoering, evaluatie en verbetering. Aan de hand van de onderhoudsregelkring (Figuur 4.1) worden de verschillende activiteiten en processen besproken en onderling in verband gebracht. Figuur 4.1 laat de gedetailleerde onderhoudsregelkring zien, zoals reeds deels besproken in Hoofdstuk 2.

Figuur 4.1: onderhoudsregelkring

In de volgende secties zullen de verschillende onderdelen van de onderhoudsregelkring aan bod komen. Daarbij worden de verschillende activiteiten, betrokken partijen, plannen en concepten behandeld. Daarnaast wordt verder ingegaan op het verbeterproces en informatievoorziening binnen onderhoudsmanagement.

52

4.1.1 Beheer onderhoudsconcept Onderhouden is vooruit denken en bij remote assets is dit nog meer van belang omdat een snelle bijsturing vaak niet mogelijk is. Daarom is een gedegen planning en (werk)voorbereiding van essentieel belang. Het personeel, zowel intern als extern, moet goed weten wat uitgevoerd moet worden en wanneer. De planning wordt gemaakt op basis van beschikbare gegevens en benodigde acties. Tot slot dient het plan gecommuniceerd te worden naar alle relevante partijen. Een eventuele site-check door de kwartiermakers en ander voorbereidend personeel kan de kwaliteit van de plannen ten goede komen. Wanneer zij de asset met eigen ogen hebben kunnen aanschouwen kunnen wellicht zaken op een andere, meer praktische manier georganiseerd en gerealiseerd worden.

Betrouwbaarheid gegevens

Een belangrijke basis voor het ontwikkelen van het onderhoudsplan is de beschikbare documentatie. Het up-to-date zijn van deze documentatie is bij remote assets van groot belang. Vanwege het feit dat het moeilijker en duurder is om zelf frequent inspecties uit te voeren, wordt meer gebruik gemaakt van de beschikbaar gestelde informatie en documentatie van de asset, met daarin de (historische) onderhoudsgegevens en -plannen. Aandachtspunt hierbij is het up-to-date zijn van deze gegevens. Belangrijk aandachtspunt is de actuele status van de asset: configuratiemanagement. Welke onderdelen zitten erin, wat is de staat van die onderdelen en welk onderhoud is reeds gepleegd? Daarbij komt het beschikbare materiaal dat aanwezig is en gebruikt kan worden voor vervangingen of oplossen van storingen: wat is de staat van dat materiaal en wordt deze voorraad onderhouden of geconserveerd voor opslag? Dit onderwerp wordt verder uitgewerkt in Hoofdstuk 6.

Keuze onderhoudsvorm

De beschikbare (historische) onderhoudsgegevens kunnen ondersteunen bij het vaststellen welke onderhoudsacties uitgevoerd moeten worden en door wie. Een deel hiervan kan worden uitbesteed aan lokale contractors. De uitbestedingskeuze kan gemaakt worden per specialisme en toe te passen onderhoudsvorm. Als gekozen wordt voor preventief onderhoud wordt doorgaans begonnen met visuele inspecties gevolgd door Toestand Afhankelijk Onderhoud (TAO), zie ook Tabel 1.1 voor de verschillende onderhoudsvormen. Hierbij wordt aan de hand van metingen de werking, conditie of toestand bepaald. Deze metingen kunnen manueel uitgevoerd worden, met behulp van sensoren, opnemers en uitleesapparatuur of door een online manier van aflezen. Bij TAO bestaat de keuze om lokaal of remote te meten en te monitoren. Verwerken van de toestandsinformatie van de installaties en systemen kan in de vorm van trendanalyses. Als de onderhoudskosten tegen de levensduur worden uitgezet vormt dat de badkuipkromme, zie Figuur 4.2. Wanneer nu de levensduur en prestaties tegen elkaar worden uitgezet vormt dit de omgekeerde badkuipkromme, het verloop is hetzelfde. Zoals te zien is in Figuur 4.2.

53

Figuur 4.2: badkuipkromme

In het begin van de levensduur zijn er de gebruikelijke opstart en afstelproblemen. Na deze fase volgt de stabiele periode waarin voluit gepresteerd wordt. Na verloop van tijd nemen de prestaties weer af door slijtage en degradatie. Het belangrijke punt om vast te stellen is het degradatiepunt P’: het punt waarop de prestaties significant gaan afnemen en het onderdeel of de installatie binnen afzienbare tijd aan onderhoud of vervanging toe is. De toestand van het systeem of component kan worden vastgesteld door te meten of inspecteren. De frequentie van meten moet worden verhoogd wanneer de degradatie begint toe te nemen. Er kan daarbij een vooralarm worden ingesteld, dit is punt P in Figuur 4.2. Hierdoor kan nauwkeuriger worden vastgelegd wanneer het echte degradatiemoment is, P’ uit de Figuur. De periode tussen P en P’ is de reactietijd om actie te ondernemen, om te voorkomen dat punt P’ wordt bereikt of wordt overschreden. Het bepalen van de punten is niet alleen gebaseerd op de component zelf maar ook afhankelijk van bijvoorbeeld de gevolgschade in de rest van het systeem, die een bepaalde situatie kan opleveren. Wanneer deze hele cyclus een aantal keren is doorlopen, het gedrag van de componenten of systeem is te voorspellen en er kan statistisch bepaald worden wat de levensduur van het component is in dit systeem met bijbehorende omstandigheden, dan kan worden overgegaan op GAO. Een component moet dus een stijgende storingsgraad hebben om dit te kunnen toepassen. Het kiezen van de onderhoudsvorm hangt in grote mate af van de gebruikte componenten en het vastgestelde onderhoud vanuit het onderhoudsconcept van de installaties. In het geval van remote assets is de optie van remote monitoren erg interessant, zoals eerder behandeld in Hoofdstuk 3. Daarom zijn de onderhoudsvormen TAO en met name GAO aantrekkelijk. Deze onderhoudsvormen maken het onderhoud meer inzichtelijk en het uitvoeren van de werkzaamheden beter planbaar.

54

4.1.2 Aansturing onderhoud Vanuit het opgestelde onderhoudsconcept moet een vertaalslag gemaakt worden naar de daadwerkelijke uitvoering van onderhoud. Daarbij moet rekening gehouden worden met de verschillende partijen die betrokken zijn bij de uitvoering en de daarvoor vereiste resources.

Kwaliteit mensen

Als een goed beeld is ontstaan van de situatie, kan gekeken worden over welke kennis en competenties de organisatie moet beschikken en wanneer welke medewerkers en specialisten aanwezig moeten zijn. Daarnaast is het verstandig om grondig te inventariseren welke contractors in de omgeving van de asset aanwezig zijn en wat kun kennis en competenties zijn voor het geval deze op korte termijn nodig zijn. Voor de uitvoering van de verschillende onderhoudswerkzaamheden zijn verschillende disciplines nodig op verschillende tijden. Het vraagstuk of de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden intern of extern gebeurt, is voornamelijk business case gericht: een kostenbaten afweging op basis van tijd, kosten en kwaliteit. Laatste punt van aandacht is het management van het personeel. Het aansturen van mensen op afstand is altijd moeilijker. Wanneer naast de eigen mensen ook nog verschillende (externe) partijen betrokken zijn, wordt het niet eenvoudiger het hele proces te overzien en aan te sturen.

Procurement

Om het aansturen en uitvoeren te vergemakkelijken kan procurement worden ingepast. Dit is het beleid rond en uitvoering van outsourcing en de daarbij behorende inkoopcontracten, zie ook hoofdstuk 6. Bij het inschakelen van externe middelen moet goed gekeken worden naar de business case. De mogelijkheid bestaat ook over te gaan op procurement outsourcing, bijvoorbeeld omdat het niet de core business is van de onderhoudsorganisatie, of er is geen mogelijkheid om een inkoopafdeling in te richten bij de asset. Voorwaarde voor outsourcing is wel dat een goede planning is opgesteld en dat goede prestatieafspraken zijn gemaakt en vastgelegd in Service Level Agreements. Aangezien de asset ergens anders staat, gelden andere regels en standaarden in de lokale markten. Dit brengt administratieve consequenties met zich mee waar vooraf rekening mee gehouden dient te worden.

Werkstroombeheer

Werkstroombeheer is een belangrijk proces bij het efficiënt en effectief uitvoeren van de onderhoudsregelkring. Belangrijk aspect van werkstroombeheer is gate keeping. Hierbij worden de belangrijke onderhoudstaken gefilterd en van een prioriteit voorzien. De prioritering geeft aan binnen welk tijdsbestek de taak uitgevoerd dient te worden. Gate keeping moet voor balans zorgen tussen de uit te voeren taken en de beschikbare capaciteit. Het is de input voor de werkvoorbereiding en bepaalt daarmee in grote lijnen welke onderhoudstaken uitgevoerd worden. Capaciteitsplanning hangt samen met de werkvoorbereiding en de taken die vanuit gate keeping doorkomen. Het kan voorkomen dat onvoldoende capaciteit lokaal beschikbaar is voor de gestelde onderhoudswerkzaamheden. In dat geval zullen externe contractors

55

ingeschakeld moeten worden of specialisten en onderhoudsmedewerkers worden ingevlogen. Bij werkstroombeheer horen naast de planning ook werkinstructies opgesteld te worden. Deze geven de uitvoerende mensen instructie over hoe de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd, welke veiligheidsmaatregelen er getroffen moeten worden, en welke speciale gereedschappen er nodig zijn voor het uitvoeren van deze werkzaamheden. De werkinstructies worden beheerd in een document management systeem. Hierin worden de werkinstructies centraal opgeslagen en up-to-date gehouden.

Scheduling

De veelheid aan onderhouden inspectieactiviteiten moeten gepland worden in de tijd, met inachtneming van de juiste uitvoeringsvolgordes. Belangrijke voorwaarden hierbij is wat de beschikbare resources zijn. Naast het beschikbaar hebben van resources, is het van groot belang dat ook de materialen, materieel en uitbestede diensten beschikbaar zijn.

Job orders

Wanneer de werkinstructies voltooid zijn, moeten de taken gecommuniceerd worden naar de medewerkers en contractors. Dit wordt doorgaans door middel van job orders gedaan. Hierin staat omschreven wat de taak is, hoeveel tijd daarvoor is en wanneer dit uitgevoerd moet worden. Dit moet echter nog wel vertaald worden in concrete opdrachten, dit gebeurt aan de hand van plankaarten. Voor remote assets zit de praktische uitdaging in het uitwerken en invullen hiervan.

Supply chain

Belangrijk onderdeel van de onderhoudsplanning is de supply chain van materiaal, materieel en diensten. Hoofdstuk 5 gaat hier verder op in.

ICT

Voor een remote asset is een goede ICT infrastructuur cruciaal om de informatieuitwisseling betrouwbaar te laten verlopen. Hoofdstuk 6 bespreekt dit onderwerp in meer detail.

4.1.3 Uitvoering onderhoud Na het opstellen van het onderhoudsplan wordt deze doorgegeven aan de uitvoerende organisatie. Het zorgen voor inhoudelijkheid naar de mensen toe zorgt voor rust en een betere uitvoering. Plankaarten zijn een belangrijk hulpmiddel om ordelijk en georganiseerd te kunnen werken. Voor iedere discipline moeten de taken helder omschreven zijn: het aantal uren dat besteed mag en kan worden, wie het gaat doen, wat de doorlooptijd is, welke materialen en hulpmiddelen te gebruiken en in welke volgorde de zaken uitgevoerd dienen te worden. Er moet duidelijk vaststaan wie, wat, waar en wanneer onderhoud uitvoert; de zogeheten taakbreakdown.

56

Werkvoorbereiding

Idealiter zou de werkvoorbereiding gedaan worden op dezelfde locatie als waar het onderhoud gepleegd wordt. Hierdoor is directe feedback en aansturing mogelijk. Echter, door het remote zijn van een asset, is het niet altijd mogelijk om dergelijke taken uit te voeren op de asset zelf. In dat geval is het essentieel dat goede communicatielijnen en afspraken tot beschikking zijn om voldoende feedback te krijgen en de autoriteit krijgen om tijdig in te grijpen. Wanneer de aansturing plaatsvindt vanuit een (de)centraal punt, kunnen meerdere assets tegelijkertijd georganiseerd worden. Dit kan voordelen hebben, zoals combineren van activiteiten of lering trekken uit ervaring met gebeurtenissen en oplossingen bij andere assets.

Uitvoeringsproces

Het uitvoeringsproces is de ondersteunende handelingen van de werkvoorbereiding, en het daadwerkelijk uitvoeren van onderhoud. Het gaat hierbij om het geheel van processen en activiteiten uit de primaire regelkring: beheer van het onderhoudsconcept, aansturing van het onderhoud en de uitvoering van onderhoud, zie ook figuur 4.1.

Organisatiestructuur

Het inpassen van de activiteiten in de organisatie is sterk afhankelijk van de organisatiestructuur. Het gaat hierbij om de definiëring van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen de organisatie. De maintenance reliability engineer of installatiebeheerder helpt mee te beslissen over de inrichting en uitvoering van de installaties, de operationele bedrijfsvoering en daarmee de instandhouding daarvan. Hij kan daarbij beschikken over het onderhoudsbudget. Een voorbeeld van een verdeling naar de bedrijfsomgeving is als volgt: Afdeling Taak

Operations Beheerder van de installaties, verantwoordelijk voor het integrale installatiebeheer.

Technische Dienst Ondersteunt Operations als technisch beheerder en draagt zorg voor het uitvoeren van onderhoud.

Engineering Ondersteunt zowel Operations als Technische Dienst in de inrichting en uitvoering van nieuwbouw en grotere modificaties.

Tabel 4.1: verdeling van bedrijfsomgeving De gezamenlijke inspanningen van genoemde partijen dragen bij aan het effectief en efficiënt uitvoeren van het onderhoud en het zo optimaal mogelijk laten verlopen van de productie.

4.1.4 Verbeterproces Evaluatie van het onderhoudsconcept wordt gemaakt aan de hand van storingsanalyses, registratie en rapportage van het onderhoud. Informatie als downtime, gebruikseenheden of de toestandsinformatie wordt geregistreerd en verwerkt in de rapportages. Oorzaak-gevolganalyse van de bedrijfsvoeringverstoringen resulteert in inzicht in het gedrag van de installatie. Deze resultaten leiden tot normstelling voor de installatie. Dit zijn de

57

terugkoppellussen uit de onderhoudsregelkring die zorgen voor feedback en bijsturing op het onderhoudsconcept en uitgevoerde werkstroombeheer.

4.1.5 Bijsturing Aan de hand van de analyses en rapportages worden verbetervoorstellen ontwikkeld en wordt gestreefd naar inspectie- en onderhoudsoptimalisatie. Het verwerken van de aanpassingen kan in de vorm van het wijzigen van de bediening van

installaties, of het maken van aanpassing in de onderhoudsstrategie, -plan en/of -concept.

In het uiterste geval kan worden overgegaan tot het uitvoeren van modificaties van asset.

4.2 Situatiekenmerken De situatiekenmerken die bepalend zijn voor de beslissingen voor onderhoudsmanagement

worden besproken in de volgende paragrafen. Deze zijn gegroepeerd in onderstaande

mindmap, onderverdeeld in de vier categorieën, zoals besproken in Hoofdstuk 1.

Figuur 4.3: mindmap van impactmatrix ‘onderhoudsmanagement’

58

4.2.1 Asset

Hardware

Belangrijk aandachtspunt bij het opstellen van een onderhoudsplan is de complexiteit van de asset. De complexiteit is uit te drukken in het aantal en het type componenten, aantal gekoppelde systemen en hoeveelheid toegepaste nieuwe technologie. Deze drie aspecten bepalen daarmee grotendeels de complexiteit van het onderhoud. De complexiteit van de asset bepaalt in grote mate de inzetbaarheid van het onderhoudspersoneel: hoe meer multidisciplinair het onderhoud is des te competenter moeten de mensen zijn, des te minder mensen het kunnen en dus beschikbaar zijn. De verkrijgbaarheid en het vervoer van onderdelen hangt ook samen met de complexiteit van de asset. Als geavanceerde technologie is toegepast, zorgt dit ervoor dat deze onderdelen vaak minder marktbeschikbaar zijn. Een gedegen planning is noodzakelijk om het onderhoud volgens schema te kunnen uitvoeren.

Mensen

Het aantal werknemers dat actief is bij een asset speelt een belangrijke rol: hoeveel operators, onderhoudsmensen en engineers zijn aanwezig? Deze drie groepen zijn allen direct betrokken bij het onderhouden van een asset. Daarbij komt nog het management dat eindverantwoordelijk is voor de organisatie.

Aantal assets

De situatie kan bestaan dat meerdere assets (de)centraal onderhouden moeten worden. In dat geval kan een onderhoudsplan gemaakt worden waarin meerdere assets met elkaar gecombineerd worden. Daarbij is een aantal aspecten van belang dat bepaalt in hoeverre de onderhoudsconcepten geïntegreerd kunnen worden: de frequentie waarmee inspecties en onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd, de mate waarin vergelijkbare assets identiek zijn voor het opbouwen van ervaring en de afstand tussen de assets onderling om de reisafstanden beperkt te houden. Het centraal organiseren van onderhoud is een interessante optie bij meerdere assets. Belangrijkste voorwaarde daarbij is dat de assets die bij elkaar horen, allen binnen enkele uren te bereiken zijn. Voordeel hiervan is dat verstoringen vanuit een centraal punt ook voldoende snel hersteld kunnen worden.


De operationele organisatie is bepalend voor in hoeverre operations, onderhoud en engineering samenwerken om de asset operationeel te houden. Hoe kunnen de onderhoudstaken zo efficiënt mogelijk worden ingericht en verdeeld over de verschillende groepen? Houden de verschillende groepen voldoende rekening met elkaar om de asset zo efficiënt mogelijk te laten presteren? Indien de operators technische basiskennis hebben, kunnen deze mensen eerstelijnsonderhoud uitvoeren en hierdoor het onderhoud efficiënter uit te laten voeren.

59

Type installaties

De aantallen, het type en de complexiteit van de installaties hebben directe invloed op de snelheid en kwaliteit van het onderhoudswerk door lokale mensen. Zijn de installaties speciaal ontworpen en ontwikkeld voor de asset, of is gebruik gemaakt van meer standaard, common technology? Dit heeft invloed op de benodigde hoeveelheid instructies, training en kwaliteit van de werknemers.

Levensduur

Het onderhoudsplan wordt afgeleid van de gewenste levensduur van de asset. Welke veranderingen vinden plaats gedurende de levensduur, in hoeverre blijft de asset gelijk en, daarmee samenhangend, kan het onderhoudsplan gelijk blijven of moet het aangepast worden? Is de asset ontworpen op technische of economische levensduur, en hoe verhoudt deze zich tot de levensduur van kritieke systemen en componenten?

Techniek niveau

Zijn de mensen en organisaties in de buurt van de asset bekend met de gebruikte technologie en instrumenten? Het kunnen inschakelen van lokale arbeidskrachten en contractors hangt mede af van het beschikbare techniekniveau.

4.2.2 Geografie Wanneer een asset zich op een (grote) afstand bevindt, gaan verschillende geografische aspecten meewerken en heeft dit invloed op de onderhoudsconcepten.

Toegankelijkheid

Het organisatorisch aspect gaat meetellen in het geval van reserveonderdelen en materiaal: wanneer moet besteld worden en hoe komt het op de locatie? Hetzelfde geldt voor materieel: wat moet standaard aanwezig zijn om onderhoud en inspecties uit te voeren, wat moet remote aangestuurd worden, wat voor materiaal moet ingehuurd worden en hoe komt het op de locatie? Voor de diensten geldt dat speciale aandacht gegeven moet worden aan de lokale specialisten, onderhouders en operators. Wat voor diensten kunnen zij leveren, wanneer kunnen zij deze diensten leveren, en met welke kwaliteit. Daarbij moet altijd de uitgangspunten van de business case in de gaten gehouden worden: hoeveel kosten externe mensen ten opzichte van het inzetten van eigen werknemers? Welke afspraken zijn gemaakt voor het uit te voeren onderhoud, inspecties en het verhelpen van storingen? Hoe specialistisch is het onderhoud en hoe complex zijn de installaties? Voor toegankelijkheid geldt vooral hoe gemakkelijk de juiste mensen op de locatie aan het werk kunnen. Belangrijk aspect daarbij is het opleidingsniveau van het betreffende land in ogenschouw te nemen: hoe goed en zelfstandig zijn de mensen die ingehuurd kunnen worden?

60

Voorbeeld Geografie

Bereikbaarheid Extra certificaten voor personeel

Toegankelijkheid

Situatieschets Offshore platforms liggen op vaak onbereikbare plaatsen, waar speciaal vervoer voor nodig is om de platforms te bereiken (bijvoorbeeld helikopters).

Probleemstelling Om op offshore platforms te mogen werken zijn offshore-certificaten nodig voor het personeel. Deze certificaten hebben een bepaalde geldigheid en moeten regelmatig verlengd worden. Tevens is het probleem dat niet op alle momenten vervoer naar de platforms beschikbaar is. Dit is vaak gebonden aan vaste tijden. Bij hoge zeegang kan een schip in sommige gevallen niet aanmeren om personeel aan boord af te zetten. Bij vervoer door de lucht wordt doorgaans niet gevlogen boven een bepaalde windsnelheid.

Oplossing Actief de geldigheid van certificaten bewaken en wanneer nodig de mensen tijdig trainen en opleiden. Zoveel mogelijk rekening houden met weersomstandigheden in verband met de bereikbaarheid en toegankelijkheid van de platforms.


Maatschappij

Afhankelijk van het land waarin een asset is geplaatst, gelden afwijkende wetten, regels en voorschriften. Daarnaast zijn er vergunningen en licenties die vereist zijn om daar te (ver)bouwen, produceren en onderhoud te plegen. Locale regelgeving kan grote invloed hebben op de manier van werken. Voorschriften voor werkprocedures gelden als input voor het organiseren van de werkzaamheden en beschikbare capaciteit. Milieuwetgeving beperkt en bepaalt een groot aantal processen en af- en invoer van materialen. Dat zijn zaken die van te voren goed onderzocht moeten worden bij een remote asset. Daarnaast speelt niet alleen de lokale weten regelgeving een rol. Regelgeving kan ook van hogerhand worden opgelegd, zoals bij veel Europese landen met de wetgeving van de EU. Zaken die doorgaans geregeld zijn door wetten en voorschriften zijn: werkprocedures, veiligheidsmaatregelen, milieuvoorschriften, belastingen en andere financiële maatregelen.

61

Cultuur

Cultuur heeft een grote impact op de manier waarop mensen samengewerken en afspraken gemaken. Tevens kan de manier waarop bedrijven georganiseerd zijn verschillen: horizontale of verticale organisatie structuur, veel of weinig inspraak, overlegcultuur etc. Daarbij komt de ondernemerscultuur van een land: zijn er bijvoorbeeld veel kleine ondernemingen of voornamelijk grote bedrijven of hebben we te maken met overheidsinstellingen?

Politiek

De politieke situatie kan als gevolg hebben dat aan extra regels en voorwaarden moet worden voldaan. Per situatie is een aantal scenario’s te bedenken dat positief of negatief is voor het remote aansturen van een asset. Wanneer een politiek instabiele situatie ontstaat, kan het bijvoorbeeld voor komen dat groepen werknemers plotseling lijnrecht tegenover elkaar komen te staan, of verschillende leveranciers niet meer met elkaar willen samenwerken. Het kan zelfs voorkomen dat assets in beslag genomen worden of worden overgenomen door een ander regiem. Daarentegen kan het ook zo zijn dat buitenlandse bedrijven juist voorrang of subsidies krijgen en erg gestimuleerd worden om te investeren en te produceren ter bevordering van de werkgelegenheid.

Eigenaar Het type eigenaar van de installatie bepaalt de betrokkenheid en bereidwilligheid onderhoudsbudget beschikbaar te stellen. Verschillende soorten eigenaren hebben verschillende doelstellingen voor de asset. De termijn van eigenaarschap en de doelstelling van de eigenaar beïnvloeden de hoogte van het onderhoudsbudget. De één streeft naar een zo hoog mogelijk financieel rendement in een zo kort mogelijke periode, de ander naar een zo hoog mogelijke productie over een zo lang mogelijke periode.

Medewerker

De beschikbaarheid van gekwalificeerde en geschikte werknemers is van wezenlijk belang bij het goed kunnen onderhouden van een remote asset. Zijn lokaal voldoende competente mensen te vinden en bij de asset te krijgen, of moeten deze van elders worden betrokken? De beschikbaarheid kan bijvoorbeeld invloed hebben op het detailniveau van de te geven instructies en de in te bouwen controlemechanismen.

Kwaliteit operators

De mogelijkheid bestaat operators onderhoudstaken uit te laten voeren en checks te laten doen. Zij kunnen visueel storingen herkennen en eventueel verhelpen of de werkvoorbereiding inlichten van de verstoring. Het kan de moeite waard zijn te kijken of dergelijk eerstelijnsonderhoud tot de mogelijkheden behoort, maar dit hangt sterk samen met de competenties van de beschikbare operators.

62


Asset owner

De asset owner bepaalt in hoge mate wat het operationele- en onderhoudsbudget is met betrekking tot modificaties en onderhoudsplanning. Omdat verschillende eigenaren verschillende doelen nastreven is het van belang te kijken naar hun intenties voor de korte en lange termijn. Investeringsmaatschappijen streven over het algemeen naar grote winsten op korte termijn. Productiegerichte eigenaren streven naar optimale output tegen optimale kosten. De levensduur van een asset is daarbij van groot belang. Wat is de gebruikslevensduur van een asset, maar ook de economische en technologische levensduur van een asset? Gedurende de technische levensduur verandert de asset waarschijnlijk meerdere keren van gedaante. Installaties worden vervangen, opgewaardeerd of weggehaald. Dit heeft consequenties voor de onderhoudsaanpak. De gebruikslevensduur is veelal gerelateerd aan de terugverdientijd en restwaarde, zoals bijvoorbeeld het geval is bij scheeps-CV’s en leaseconstructies. Deze kan dan ook korter zijn dan de economische en technische levensduur en de asset owner zal dan ook alleen maar onderhoud willen voor die gebruikslevensduur. Mogelijk wordt de asset na deze periode afgebroken of verkocht. Aan de hand van de termijnvisie, de gewenste levensduur van de asset en de contracten exploitatie-eisen wordt het onderhoudsplan ontwikkeld en uitgevoerd.


Om een goede onderhoudsorganisatie neer te zetten voor een remote asset is een aantal zaken van groot belang. In grote lijnen komt het er op neer dat moet worden bepaald wie het onderhoud gaan organiseren, wie het gaan uitvoeren en wie daarvoor verantwoordelijk is. Bij het opstellen van het onderhoudsplan is het nuttig te kijken of de operator en onderhoudsorganisatie van hetzelfde bedrijf zijn. Dan kunnen operations en onderhoud geïntegreerd worden en meer samenwerken zodat het onderhoud efficiënter wordt uitgevoerd. Verder is de vraag of de ontwerpen onderhoudsorganisatie van hetzelfde bedrijf zijn. Wanneer het ontwerp van een installatie en het bouwen daarvan uitgevoerd wordt door hetzelfde bedrijf dat verantwoordelijk is voor het onderhoud, kan in de engineeringfase eenvoudiger met een aantal onderhoudstechnische zaken rekening worden gehouden, zoals de beschikbare middelen en standaard onderhoudsprocedures. Dit resulteert in het efficiënter en effectiever onderhouden van de installatie. Het uitvoeren van het onderhoud is één ding, maar vaststellen wie de managementcontrole uitvoert is minstens zo belangrijk. Beperkte toegankelijkheid van een remote asset, of remote monitoring maakt het moeilijker om management controle uit te voeren. Richtlijnen voor de onderhoudsorganisatie zijn de gestelde contracten exploitatie-eisen. Daarin is vastgelegd waaraan de asset moet voldoen. Deze eisen moeten gegarandeerd worden en onderbouwd zijn met het onderhoudsplan. Daarnaast is het essentieel de organisatie helder neer te zetten. In het bijzonder de interfaces tussen de verschillende partijen, waarbij de verschillende taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden duidelijk moeten zijn. Eindverantwoordelijke is altijd de eigenaar, maar het moet wel inzichtelijk zijn wie verantwoordelijk is voor wat, om discussie tijdens de uitvoeringsfase te voorkomen. Hiervoor moeten goede afspraken gemaakt worden met alle partijen. Cruciaal daarbij is de

63

communicatie. Het kan voorkomen dat er sprake is van een taalbarrière of een fysieke barrière met elkaar te communiceren. Voor remote assets met uitvoering door internationale partijen kunnen teleconferences of middelen zoals Skype™ een uitweg bieden.

Voorbeeld Asset organisatie en exploitatie

Lokaal personeel Remote ondersteuning

Situatieschets De asset bevindt zich in een werelddeel waar de kwaliteit van het beschikbare personeel generiek lager ligt.

Probleem Onvoldoende gekwalificeerd personeel heeft als direct gevolg dat het onderhoud van onvoldoende kwaliteit is. Het invliegen van onderhoudspersoneel is veelal geen reëel optie, gezien de kosten en beschikbaarheid. Daarnaast is het lokaal opleiden vaak lastig en niet op korte termijn realiseerbaar.

Oplossing Remote monitoring kan hierbij als oplossing dienen: het online uitlezen, analyseren en actief aansturen middels een ICT infrastructuur kan de kwaliteit verhogen. Mits dit natuurlijk gedaan wordt door gekwalificeerd personeel; door de mogelijkheid om het fysiek ergens anders uit te voeren is dit te bewerkstelligen. Daarnaast zijn eenvoudige werkinstructies voor de aanwezige werknemers een effectief ondersteunend middel.

Budget

De budgettering van het onderhoudsconcept hangt af van de beschikbare ervaringsgegevens, de locatie, de onderhoudsfrequentie, het storingsgedrag, de gebruikte componenten en de specials, en technische beschikbaarheid. In het geval van een nieuwe installatie komen de gegevens uit theoretische berekeningen en resultaten uit RAMS analyses. Wanneer het om bestaande assets gaat zijn vaak resultaten uit het verleden beschikbaar. In het laatste geval worden de analyses voornamelijk toegespitst op verbeterpunten in de installatie: waar kan geoptimaliseerd worden? Bij het budgetteren worden de resultaten altijd gespiegeld aan de contracten exploitatie-eisen. Deze bepalen de grenzen en targets die gehaald moeten worden. Over het algemeen is slechts een klein budget beschikbaar voor onderhoud. Met het opstellen van een onderhoudsplan voor de asset, wordt inzicht verkregen in het benodigde budget voor

64

onderhoud om de gewenste beschikbaarheid van de installatie te borgen. Indien het budget ingekrompen wordt heeft dit direct invloed op de kans op storingen. Deze kunnen de beschikbaarheid van de asset weer beïnvloeden en de prestaties van de asset negatief beïnvloeden. Verder kunnen de personeelskosten oplopen tot zo’n 80% van het onderhoudsbudget. Reductie op personeelskosten kan gerealiseerd worden door het remote monitoren van de asset.

4.3 Evaluatie en verbetering Het proces van evaluatie en verbetering komt neer op het analyseren en interpreteren van de beschikbare onderhoudsgegevens en -data. Voor, tijdens en na de onderhoudswerkzaamheden wordt veel informatie verzameld en verwerkt. Deze informatie wordt teruggekoppeld naar het onderhoudsplan en gebruikt om eventuele verbetervoorstellen te ontwikkelen.

4.3.1 Evaluatie De evaluatie is het terugkoppelen van de beschikbare onderhoudsgegevens en -informatie naar het vooraf opgestelde onderhoudsplan. Dit gebeurt op het gebied van efficiëntie en effectiviteit.

Efficiëntie

Efficiëntie is de mate van doelgerichtheid van de uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden. De efficiëntie is te bepalen aan de hand van het performance management.

Performance management

Het performance management kijkt naar: OEE, productieplanning, vooraf geplande stops, output, oorzaak-gevolg en kosten. Dit alles leidt tot een overzicht van de kosten van stilstand, de beschikbaarheid en de verschillende oorzaken. Het doel van performance management is met gefundeerde verbetervoorstellen te komen om daarmee de efficiëntie en effectiviteit van het onderhoud te verhogen. Bij het toepassen van remote monitoring ontstaat de extra moeilijkheid de beschikbare gegevens te verzamelen, evalueren en interpreteren. Het vergt veel ervaring en expertise de grote hoeveelheden data terug te koppelen naar het operations- en onderhoudsplan. Hier zit dan ook de grote uitdaging van remote monitoring en dataverzamelen. Een middel dat kan helpen bij het inzichtelijk krijgen van wat daadwerkelijk gebeurt en wat voor effect de werkzaamheden hebben, is een koppeling te maken tussen operations en onderhoud. Operations krijgen dagelijks te maken met het ‘gedrag’ van de installaties en kunnen goede feedback geven aan onderhoud over wat er mis is en wat voor effect bepaalde onderhoudswerkzaamheden hebben. Zo wordt feedback verzameld of de storing verholpen is en of weer met volledige capaciteit geproduceerd kan worden.

Effectiviteit Effectiviteit is de mate van doeltreffendheid van de uitgevoerde onderhouds-werkzaamheden. Effectiviteit ligt dicht tegen efficiëntie en dus performance management aan, maar is meer gefocust op de organisatie van het onderhoudswerk.

65

Organiseren van het onderhoudswerk Het draait om de uiteindelijke betrouwbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit van de installaties. Deze grootheden bepalen in grote lijnen hoe doeltreffend het uitgevoerde onderhoud uiteindelijk is geweest. In contracten of Service Level Agreements kunnen afspraken gemaakt worden en deze afspraken zijn graadmeters voor het beheren van de asset. Wanneer aan alle eisen is voldaan binnen de gestelde afspraken, kan gezegd worden dat het onderhoud effectief is uitgevoerd. Uit de opgestelde afspraken kunnen na verloop van tijd normstellingen per activiteit vastgesteld worden. Met een gedegen evaluatie kan de effectiviteit voor een groot deel worden vastgesteld. Door middel van duidelijke en reële normstelling is te bepalen hoe het onderhoud functioneert. Voor een goede evaluatie is een uitgebreide performanceregistratie en -rapportage een voorwaarde. Hiermee is de informatie te verzamelen om te vergelijken met de gestelde normstellingen. Aandachtspunt is de locatie vanwaar het onderhoud wordt aangestuurd en georganiseerd. Wordt dit lokaal, decentraal of centraal gedaan? Het succes van de gekozen methode hangt in hoge mate af van de effectiviteit van de communicatie tussen de verschillende betrokken partijen en het daadkrachtig en adequaat ingrijpen en aansturen. De afstand bemoeilijkt de aansturing en snelheid van ingrijpen. De benodigde maatregelen moeten hiervoor getroffen worden, naargelang de locatie van het management en de behoefte daaraan.

4.3.2 Verbetering Vanuit de evaluatie zijn verbetervoorstellen te formuleren voor het onderhoudsplan, zowel inhoudelijk, uitvoerend als aansturend. Dit kan op het gebied van het onderhoudsconcept, inspecties, bedieningsinstructies (Operators), werkinstructies (Technische Dienst, Contractors), management en modificatievoorstellen. Deze paragraaf beschrijft een aantal middelen en onderwerpen die bijdragen aan het verbeteren van het onderhoudsproces.

Storingsboom Een storingsboom is een model dat beschrijft hoe een bepaalde (ver)storing verband houdt met mogelijk falen van onderdelen, uitwendige omstandigheden of een combinatie daarvan. Het opstellen van dergelijke modellen kan zorgen voor overzicht en kan helpen bij het snel(ler) verhelpen van storingen. Tevens kunnen de storingsbomen gebruikt worden om eigen personeel of contractors te trainen.

Communicatielijnen Zorg voor korte communicatielijnen waarbij zo min mogelijk verstoring kan optreden. In het geval van verschillende partijen kunnen verschillende talen of het gebruik van vaktaal zorgen voor misverstanden en miscommunicatie. Duidelijke afspraken en formats kunnen helpen dit te versoepelen. Duidelijke werkinstructies helpen hierbij. Een andere optie is om meer remote te monitoren, en daardoor is minder mensenwerk nodig op locatie. De informatie komt direct binnen zonder vertaalslag. De correcte interpretatie van verzamelde data wordt dan belangrijker, waarna er communicatie dient plaats te vinden naar de locale organisatie.

66

Storingsbron Bekende storingsbronnen moeten extra in de gaten gehouden worden, door extra inspecties of alarmeringen te plaatsen. Dit wordt grotendeels bepaald vanuit het onderhoudsconcept en het bijstellen van het initiële onderhoudsplan. Idealiter wordt de storingsbron middels het onderhoudsplan of door modificaties aangepakt zodat het geëlimineerd is.

Verbetertraject Kennisoverdracht is één van de belangrijkste pijlers van het verbetertraject. Dit kan door het gehele kennisniveau van de betrokken partijen omhoog halen en ervoor zorgen dat de juiste kennis bij de juiste partijen aanwezig is. Voorbeelden zijn het aanbieden van opleidingentrajecten, cursussen of workshops. Daarnaast is een intensivering van de samenwerking tussen verschillende partijen, zoals operations en de technische dienst, een zeer effectieve manier van kennisoverdracht.

Input engineering De evaluatie kan als input fungeren voor engineering die vervolgens met modificatievoorstellen kunnen komen. Modificaties kunnen zich richten op de huidige asset alswel de verbeteringen meenemen in volgende gelijkwaardige assets. Gekozen engineering oplossingen kunnen bijvoorbeeld zorgen voor niet voorziene storingen of extra slijtage en door terugkoppeling van deze data kunnen in de toekomst deze problemen verholpen worden.

Levend document Het continu blijven bijhouden van de onderhoudsgegevens gedurende de hele levensduur van de asset zorgt ervoor dat continu verbeterd en geoptimaliseerd kan worden. Mede door de inzet van nieuwe oplossingen en technieken die eerder wellicht nog niet beschikbaar waren. Het blijft een ‘levend document’ waaruit continu lering getrokken kan worden. Dit valt onder configuration management, waar dieper op ingegaan wordt in Hoofdstuk 6.

Input uitvoerders Net zoals voor engineering, zijn de verbetervoorstellen input voor de uitvoerders van onderhoud. Nieuwe bedieningsvoorschriften of werkinstructies kunnen storingen in de toekomst wellicht voorkomen, of uitstellen. Daarnaast kan de input van de uitvoerder voor onderhoud leiden tot betere inzichten en nieuwe verbetervoorstellen. De informatie die binnen komt van alle verschillende partijen of vanuit remote monitoring moet echter eerst ‘gefilterd’ worden door de onderhoudsexperts op relevantie. Dit is vooral noodzakelijk voor grote hoeveelheden aan informatie en eventuele onderlinge verbanden die daarin verweven zitten.

67

Medewerking betrokken partijen Cruciaal voor het slagen van de verbetervoorstellen en verbeteren van onderhoud is de medewerking van alle betrokken partijen, zowel intern als extern; zoals operations, onderhoud, procestechniek en specialisten. Als niet alle betrokken partijen willen meewerken, kan dit leiden tot verstoringen in het proces of tot verkeerde beslissingen, op basis van onvolledige informatie. Het is dan ook van belang dat er gezamenlijke langdurige samenwerking en doelstellingen zijn tussen alle betrokken partijen.

Keuze waar support organiseren De keuze van waar het support en management georganiseerd wordt, kan na verloop van tijd herzien worden. Wellicht kan een (tijdelijke) verhuizing van het management en support naar de locatie bijdragen aan de betrokkenheid en efficiëntie van de organisatie. Wanneer ervoor gekozen wordt om het management niet op locatie uit te voeren wordt het belangrijker dat ICT goed op orde is. Inputdata kwaliteit is dan zeer belangrijk, anders worden mogelijk beslissingen genomen op basis van onvolledige of foutieve informatie. Belangrijk aspect blijft de mogelijkheid en uitvoering van site visits, hiermee komen altijd cruciale punten aan bod en dit zorgt voor vernieuwde inzichten en oplossingen.

4.4 Afsluiting Onderhoudsmanagement komt in principe neer op het uitvoeren van de onderhoudsregelkring in nauwe samenwerking met operations. Het verschil voor remote assets is dat in alles rekening gehouden moet worden met de afstand tot en toegankelijkheid van de asset. Dat geldt voor het onderhoudsconcept, de aansturing van alle partijen, de uitvoering van alle onderhoudsactiviteiten, de inspecties en het bijsturen. Het interpreteren van de beschikbare gegevens, uit bijvoorbeeld RAMS en FMECA analyses is bij remote assets van een nog groter belang, aangezien veel aspecten niet met eigen ogen waargenomen kunnen worden. Daardoor moeten conclusies getrokken worden op basis van informatie die beschikbaar is via remote monitoring of rapportages van partijen die aanwezig zijn op de locatie van de asset. De vele verschillende partijen die betrokken zijn bij het onderhoud, operations en engineering maakt het tot een grote uitdaging om iedereen tijdig aan te sturen en het proces zo efficiënt en effectief mogelijk te laten verlopen. Additionele zaken die van invloed zijn, zijn de verschillende geografische omstandigheden, maatschappelijk en politieke invloeden en de asset organisatie en owner.

68

5

Maintenance supply chain Schaf nooit aan wat je kan gebruiken, maar wat je niet kan missen,

iets overbodigs is altijd te duur.

- Cato

69

Hoofdstuk 5: maintenance supply chain Dit hoofdstuk belicht de logistieke aspecten van de maintenance supply chain, met de nadruk op de onderwerpen die van belang zijn bij een remote asset. Eerst wordt ingegaan op de situatiekenmerken en de gevolgen voor de supply chain. Vervolgens worden enkele typische kentallen gegeven en het hoofdstuk wordt beëindigd met een korte samenvatting. Bij supply chain management voor remote assets is de verdeling te maken in middelen en diensten. Middelen zijn de reserveonderdelen, het materieel en het voorraadsysteem. Diensten zijn de werkzaamheden uitgevoerd door contractors en leveranciers. Doorgaans is ongeveer 80% van het onderhoud uitbesteed aan externe partijen. Hierdoor wordt de organisatie en het management van het onderhoud met de betrokken partijen van groot belang. Doordat aanzienlijke delen van de onderhoudsuitvoering extern geregeld worden, ontstaat een extra last op de aansturing en controle van de geboden diensten en materialen. Focus daarbij ligt op kwaliteit en capaciteit.

5.1 Situatiekenmerken De situatiekenmerken die bepalend zijn voor de beslissingen tijdens de ontwerpfase van de asset worden besproken. Deze zijn opgesomd in onderstaande mindmap, onderverdeeld in de vier categorieën, zoals besproken in Hoofdstuk 1.

Figuur 5.1: mindmap van impactmatrix ‘maintenance supply chain’

70

5.1.1 Asset

Mensen De aanvoer van mensen naar asset is een punt van aandacht. Wanneer de asset moeilijk bereikbaar is en verschillende partijen op verschillende tijdstippen op de asset aanwezig zijn, is het transport daarvan vaak complex. Ook de interne logistiek van mensen en middelen is daarbij van belang.

Aantal assets Het gezamenlijk opslaan van onderdelen kan de moeite waard zijn wanneer meerdere assets gebruik maken van dezelfde onderdelen. Voorwaarde is wel dat de afstanden tussen de afzonderlijke assets centrale opslag mogelijk maakt. Het voordeel zit voornamelijk in het reduceren van voorraadkosten en de stroomlijning van de logistieke organisatie. Er is dus de afweging tussen lokaal opslaan of centrale distributie. Daarmee kan geoptimaliseerd worden op materiaalbeheer, bestellingen en opslagruimte.


Capacitieve uitbesteding Door te kiezen voor versterking en ondersteuning in de breedte, in plaats van specialisten, is het mogelijk om de monteurcapaciteit flexibel in te zetten. Dit is vooral interessant voor remote assets, omdat deze moeilijker toegankelijk zijn en niet altijd voldoende beschikking is over geschikte monteurs. Door slim te plannen kunnen werkpieken worden opgevangen en dit versoepelt het onderhouds- en productieproces.

Type installatie

Materieel Onder materieel wordt verstaan: hijskranen, transportmiddelen, steigers, etc. Wat is de gewenste aanwezigheid en beschikbaarheid van materieel op de asset? Hoe is het transport van materieel georganiseerd? Als tijdens de engineeringfase rekening is gehouden met de bereikbaarheid van een asset, zijn de installaties zo ontworpen dat eenvoudig en met minimaal gereedschap onderhoud te plegen is. De beschikbaarheid van specialistisch gereedschap en de aanwezigheid van lift- en hefwerktuigen zijn belangrijke onderwerpen om bij stil te staan, zeker wanneer het gaat om een remote asset. Het tijdig beschikbaar hebben van materieel verkort reparatietijden bij verstoringen van de asset.

Levensduur Reserveonderdelen of -componenten moeten onderhouden worden als deze voor een langere periode op voorraad liggen. Degradatie van onderdelen kan namelijk betekenen dat bepaalde performances en functionele eisen niet meer worden gehaald na inbouw. Twee bekende vormen van degradatie zijn kunststofproducten die soms niet UV-bestendig zijn, of metaalproducten die last hebben van oxidatie. Wanneer onderdelen voor langere periode op voorraad liggen is het verstandig hiervoor een eigen onderhoudsconcept te ontwikkelen. Dit onderhoudsconcept bestaat uit het geconserveerd, beschermd op voorraad leggen van reservedelen en het periodiek functioneel testen. Dit om te garanderen dat de reserveonderdelen in goede conditie blijven en functioneel zijn wanneer ze ingezet moeten worden.

71

Beschikbaarheid onderdelen De toegankelijkheid van reserveonderdelen bepaalt in grote mate de mogelijkheid tot ketenoptimalisatie voor reserveonderdelen. Dit wordt bekeken op globaal niveau: het gaat om de snelheid en kosten om een reserveonderdeel op de juiste plek te krijgen, ofwel de marktbeschikbaarheid van onderdelen. De marktbeschikbaarheid hangt samen met de locatie van de asset. Hier kan al rekening mee worden gehouden in de engineeringfase, bijvoorbeeld door te kiezen voor standaard componentkeuzes in plaats van specials, of het redundant uitvoeren van componenten. Daarnaast is de locatie van opslag van onderdelen belangrijk, ook weer om de beschikbaarheid van cruciale onderdelen te waarborgen.

Marktbeschikbaarheid Voor remote assets kunnen de lokale markten bekeken worden: waar kan wanneer geleverd worden, onder welke voorwaarden en tegen welke kwaliteit? Dit bepaalt welke leveranciers gekozen worden. Eigenschappen om op te toetsen zijn de kwaliteit, de levertijden en ervaring van een leverancier.

Criticaliteit van de reserveonderdelen Door middel van het bepalen van de criticaliteit van onderdelen in het systeem kan bepaald worden welke onderdelen extra aandacht moeten krijgen. Dit is af te leiden van het onderhoudsconcept en de FMECA analyse. De volgende onderverdeling voor onderdelen is daarin te maken: Marktbeschikbaar Kritisch

Consumables Ja Nee Niet kritische onderdelen Nee Nee Kritieke onderdelen Ja Ja Strategische onderdelen Nee Ja

Tabel 5.1: criticaliteit en beschikbaarheid van onderdelen

De criticaliteit bepaalt of het raadzaam is om onderdelen elders op te slaan, standaard in voorraad te hebben, danwel Just In Time te laten leveren. Ook is dit bepalend voor de keuze van een leverancier in verband met betrouwbaarheid en snelheid van leveren. Daarbij ligt de focus op leveranciers en leveringsgaranties van de kritieke en strategische onderdelen. Consumables zijn meestal marktbeschikbaar en worden vaak lokaal opgeslagen. Het verbruik is bekend via het onderhoudsconcept en kan op tijd aangevuld worden door tijdig te bestellen.

72

Voorbeeld Geografie

Platform en logistiek Standaardisatie

Criticaliteit en beschikbaarheid van onderdelen

Situatieschets De asset bevindt zich in een ander werelddeel dan de componentenleveranciers.

Probleem Het ontwerp en de uitvoering van de installaties is gedaan vanuit Nederland of een ander land uit Europa. Daarbij zijn componenten gebruikt die niet standaard zijn, of die gemaakt zijn volgens Europese normen. Het is mogelijk dat deze componenten niet, of zeer lastig, te verkrijgen zijn in andere werelddelen.

Oplossing Een gedegen analyse uitvoeren op basis van de criticiteit van de gebruikte componenten. Daarna overgaan tot redesign, waarbij alleen gebruik gemaakt wordt van goed verkrijgbare, marktbeschikbare componenten. Daarbij moet gestreefd worden naar zo veel mogelijk standaardisatie, want dit verhoogt de beschikbaarheid van reservedelen en tevens vereenvoudigt hierdoor het logistieke proces.

5.1.2 Geografie

Bereikbaarheid

Voorraad reserveonderdelen Voor reserveonderdelen speelt de locatie en de toegankelijkheid van de locatie de hoofdrol. Zijn de reserveonderdelen eenvoudig te verkrijgen? Waar zijn de onderdelen te verkrijgen? Is de asset eenvoudig te bereiken met de reserveonderdelen? Dit zijn vragen die bepalen wanneer en wat wordt ingekocht en opgeslagen. De leverbaarheid en het logistieke proces van onderdelen zijn zaken om rekening mee te houden, wanneer een asset moeilijk te bereiken is, of als levering van onderdelen maar mondjesmaat plaatsvindt. Dit speelt al mee in het engineering traject, maar zeker ook in het voorraadbeheer. Als onderdelen moeilijk te verkrijgen zijn, is het van groot belang om de voorraad op te bouwen. Als een onderdeel lastig snel te vervangen is, moet het voor langere periode goed functioneren en de levensduur moet hierop afgestemd zijn bij de keuze van de component. Het niet halen van de verwachte levensduur of het niet naar behoren functioneren van een onderdeel, beïnvloedt de performance van de installatie.

73

Locatie magazijn De plaats waar onderdelen worden opgeslagen is voor een remote asset een extra interessant onderwerp. Doordat remote assets niet altijd goed te bereiken zijn, of bepaalde onderdelen slecht te verkrijgen zijn in bepaalde markten, of het lang duurt voordat een onderdeel geleverd kan worden, is het van groot belang om een gedegen voorraadbeheer te voeren. Echter, het is kostbaar om (te) veel onderdelen op te slaan. Vandaar dat het aantrekkelijk is om aan ketenoptimalisatie te doen. Als een kritiek onderdeel voor meerdere assets centraal opgeslagen kan worden, maar toch snel ter plaatse is, kan dit een financieel voordeel opleveren, omdat bij de asset minder voorraad nodig is. Bij centrale opslag ten opzichte van locale opslag kunnen de voorraadkosten verdeeld worden over het aantal assets. Een centrale voorraad heeft het voordeel dat de omloopsnelheid van de reservedelen hoger ligt, waardoor minder veroudering optreedt. Denk bij opslaglocaties in de keten aan:

Werkplaats magazijn

Centraal magazijn

Magazijn engineering contractor

Magazijn technische groothandel

Magazijn installatie leverancier

Magazijn service leverancier

Magazijn onderdelen leverancier Wat wordt opgeslagen wordt bepaald in het onderhoudsconcept. Waar het opgeslagen wordt hangt grotendeels af van de locatie van de asset. Wanneer het beschikbaar moet zijn hangt af van de onderhoudsplanning en levertijd van componenten, evenals van de storingsgevoeligheid van bepaalde systemen. Zoals al eerder genoemd, verdient de toegankelijkheid van remote assets extra aandacht. Dit bepaalt of onderdelen lokaal, centraal dan wel decentraal opgeslagen moeten worden. Een ander aspect om mee te nemen, zijn de klimatologische omstandigheden van de locatie. Deze hebben invloed op de leverbaarheid van onderdelen en op de conditie van de onderdelen zelf. Laatst aandachtspunt is het onderhoud van de voorraad. Er moet ook een onderhoudsconcept zijn om de voorraad te onderhouden en inzetbaar te houden.


Cultuur

Uitbesteding werkstroom Punt van aandacht bij het uitbesteden van de werkstroom is het kennisniveau van de leverancier, op het gebied van (onderhouds-) specialisatie en de benodigde apparatuur die bij de installaties aanwezig moet zijn. Leveranciers moeten kunnen omgaan met gereedschappen en ander materieel wat nodig is voor het onderhoud. Een duidelijke scope is belangrijk bij het inschakelen van externe partijen voor het uitvoeren van bepaalde onderhoudstaken. Het gaat daarbij niet alleen om de uitvoering, maar er moet ook duidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor het organiseren van de service supply chain. Verschillende partijen zijn in te schakelen voor de uitvoering van het onderhoud, verhelpen en registreren van storingen, doen van modificaties en uitvoeren van inspecties. Dit alles

74

hangt samen met beschikbaarheid en capaciteit van geschikte leveranciers die dergelijke taken kunnen uitvoeren.

Politiek

Logistieke partners Lokale logistieke partners kunnen een ondersteunende rol spelen in het afhandelen van administratie- en regelwerkzaamheden. Zij zullen op de hoogte zijn van de lokale weten regelgeving. Zij beschikken bijvoorbeeld over de kennis om artikelen in te klaren bij de douane en om de verdere administratie te regelen. Ook kan gedacht worden aan de verzekeringen: de logistieke partners hebben reeds verzekeringen lopen en kunnen daarmee zaken afdekken. Dit kunnen tijdrovende en geldverslindende activiteiten zijn, wanneer dit allemaal zelf afgehandeld moet worden.

Voorbeeld Maatschappelijke invloed; Cultuur

Reservedelen voorstel Douane / invoice

Niet voorspelbaar

Situatieschets Het versturen van reservedelen of installaties, buiten de Nederlandse grenzen gaan gepaard met speciale regelgeving.

Probleemstelling Om verstuurde artikelen niet te lang onderweg te laten zijn, dient naast het transport rekening gehouden te worden met de geldende invoerrichtlijnen van het ontvangende land. Dit om zo weinig mogelijk vertraging bij de douane op te lopen. Oplossing Wanneer veel verstuurd moet worden naar andere landen, dient speciaal opgeleid personeel aanwezig te zijn voor het afhandelen van het logistieke en invoice vraagstuk. Een ander oplossing is om afspraken te maken met een professionele logistieke provider. Deze heeft zich gespecialiseerd in de kwesties en weet hoe deze artikelen op de beste manier verscheept kunnen worden, begeleidt met de juiste papieren. Tevens dient nagedacht te worden om een consignatievoorraad neer te leggen op de locatie. Hiermee wordt voorkomen dat urgente artikelen onnodig onderweg zijn, of dat artikelen geclusterd verscheept kunnen worden zonder dat men op locatie hoeft te wachten op deze artikelen.

75

Medewerker De beschikbaarheid van eigen personeel en de locatie van de asset bepalen in grote mate de hoeveelheid uitbestede diensten. Wanneer de mogelijkheid bestaat om onderhoud lokaal uit te besteden, zal dit, tot op zekere hoogte, ook gedaan worden. Lokale contractors kunnen ondersteunen, aanvullen of het hele onderhoud voor hun rekening nemen. Daarnaast bestaat de afweging van het decentraal dan wel centraal organiseren en ondersteunen van het onderhoud. Centraal organiseren van onderhoud heeft vaak tot gevolg dat er meer reis- en rusttijd bijkomt, waardoor de kosten hoger uit zullen vallen.

Specialistische uitbestedingen Aandachtspunten bij het uitbesteden van zeer specialistische klussen zijn de kosten, complexiteit van aansturen en benodigde kwaliteit. Het is kostbaar om een eigen specialist in te laten vliegen. Echter, een lokale specialist moet opgeleid en getraind worden, met een onzeker, niet gegarandeerd, eindresultaat. Daarbij komt de noodzaak voor specifieke gereedschappen om de klussen te klaren. Wanneer specialisten ingevlogen worden dient rekening gehouden te worden met extra vrachtkosten voor specialistische apparatuur. Om dit te voorkomen kan ook specialistische apparatuur op locatie in opslag gelegd worden. Dit kan flinke investeringen met zich meebrengen. Wanneer specialisten continu op locatie zijn, zonder volledige werkbelading, worden de personeelskosten onnodig hoog. Hierdoor kan de beslissing om bepaalde taken uit te besteden juist weer aantrekkelijker worden, aangezien dan slechts de doorberekende kosten betaald hoeven te worden en niet de gehele initiële kosten voor personeel en apparatuur.

Contractors

Toeleveranciers Toeleveranciers hebben vaak veel productkennis en ervaring. Door goede samenwerkingsverbanden op te bouwen en heldere afspraken te maken, kan gebruik gemaakt worden van hun kennis van zaken. Dit komt van pas bij engineering en het ontwikkelen van een geschikt onderhoudsconcept en voorraadsysteem. Zij kennen hun producten en weten hoe deze presteren onder de lokale omstandigheden, met als gevolg dat zij kunnen aangeven wat voor onderhoud vereist is.

Uitbesteden van onderhoud Het complete onderhoud kan ook worden uitbesteed aan externe partijen. Heldere en duidelijke afspraken moeten daarvoor gemaakt worden om ervoor te zorgen dat de juiste taken op de juiste momenten worden uitgevoerd. Het moet duidelijk zijn wie welke bevoegdheden heeft en wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor het eindresultaat. Veelal wordt gekeken naar de gevraagde beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de asset en worden op basis daarvan afspraken gemaakt. Er zijn verschillende uitbestedingstrategieën denkbaar, met focus op capacitieve uitbesteding, specialistische uitbesteding of structurele uitbesteding.

Ketenoptimalisatie diensten In de onderhoudsketen worden bepaalde diensten en services uitbesteed. Focus hierbij ligt in het bijzonder op wie welke activiteiten het best en goedkoopst kan uitvoeren. Welke contractors zijn locaal aanwezig en over welke competenties beschikken zij?

76

De bereikbaarheid en beschikbaarheid van de asset bepalen in grote mate hoe vaak bepaalde diensten ingeschakeld kunnen worden. Het onderhoudsconcept moet daar rekening mee houden. De kwaliteit van de geleverde diensten, ten opzichte van de kosten, is een belangrijk aandachtspunt. Dit geldt zowel voor het management als voor de uitvoering. Wanneer meerdere partijen betrokken zijn bij het onderhoud van één asset, ligt het aandachtspunt bij de invulling van management, planning en controle. Het beschikbare materieel is tevens een punt van aandacht bij het uitbesteden van bepaalde diensten. Als bijvoorbeeld geen hijskranen beschikbaar zijn, of deze zijn niet naar de locatie te vervoeren, dan moet daar vooraf rekening mee worden gehouden bij het uitvoeren van taken op hoogte en de vraag of de contractor dat wel kan.

Service leverancier Voor remote assets kan het interessant zijn om delen van het onderhoudsmanagement en de werkstroom uit te besteden aan lokale service leveranciers. Deze bedrijven zijn vaak gespecialiseerd in het uitvoeren van onderhoudstaken en, omdat zij vanuit de regio opereren, kunnen zij de kosten laag houden en spreken de lokale taal. Daarbij is het belangrijk om te kijken naar het materieel dat nodig is om het onderhoud mee uit te voeren: wat moet aanwezig zijn en wat kan vervoerd worden?

Uitbesteding onderhoudsmanagement Maak bij uitbesteding van onderhoudsmanagement goede afspraken met de uitvoerende partij. Voornamelijk om te waarborgen dat aan de exploitatie dan wel contracteisen voldaan wordt. Dit geldt met name op het gebied van:

Veiligheid, Gezondheid en Milieu

Operationele beschikbaarheid

Onderhoudskosten

Repair & Maintenance engineering



Supply chain partners Integratie en samenwerking van de verschillende partijen die betrokken zijn bij het opzetten en exploiteren van het voorraadsysteem biedt enkele voordelen. Er kan gebruik gemaakt worden van de kennis en competenties van toeleveranciers en lokale logistieke partners.

Service Supply Chain Management Service Supply Chain Management is toegespitst op het wel of niet inhuren van diensten van contractors om bepaalde taken van het onderhoud uit te voeren of te regelen. Het voornaamste aandachtspunt hierbij is de flexibiliteit van de asset organisatie. Hoe flexibel is de organisatie nog wanneer het om een remote gelegen asset gaat waarbij plotselinge werkpieken ontstaan? Wanneer de asset erg afgelegen ligt, zal het moeilijker zijn om (eigen) mensen daar te krijgen of voor langere tijd daar te houden. Houdt daarom de capaciteitsplanning goed in de gaten om ervoor te zorgen dat de juiste dingen op tijd gedaan worden. Een belangrijke

77

factor daarbij is de planbetrouwbaarheid van de eigen organisatie. Hoe zeker is het, dat wanneer een bepaalde onderhoudsactiviteit gepland staat, deze ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd? Daarbij komt de planbetrouwbaarheid van de externe contractors en leveranciers, die onderhoudstaken komen uitvoeren of producten gaan leveren. In hoeverre mag er vanuit worden gegaan dat de contractor ook daadwerkelijk op tijd begint en de taken binnen de gestelde termijn uitvoert? Vanwege de geringe flexibiliteit is het van groot belang om een betrouwbare onderhoudsplanning te hebben voor de afgelegen asset. Als laatste spelen de lokale omstandigheden op menselijke aspecten een belangrijke rol. Kan een volledige werkdag gewerkt worden onder bepaalde klimatologische omstandigheden? Hoe flexibel en zelfstandig is het personeel? Hoe is het gesteld met de fysieke geschiktheid van de personen om bepaalde taken uit te voeren? Dit verschilt per cultuur, bevolkingsgroep en locatie.

Uitbesteden van diensten Welke diensten worden wanneer uitbesteed en waar hangt dit vanaf? Dit heeft een directe relatie met het opgestelde onderhoudsconcept. De frequentie van inspecties en vervangingen, het aantal keren dat onderhoud wordt gepleegd, de hoeveelheid storingen en de gevoeligheid daarvoor zijn de belangrijkste aspecten om rekening mee te houden. Daarnaast hebben de contractuele en exploitatie-eisen een behoorlijke invloed, aangezien daarin de targets zijn vastgelegd waaraan de installaties moeten voldoen.

Structurele uitbestedingen Structurele uitbesteding is een combinatie van capacitieve en specialistische uitbesteding. Maak hiervoor een zorgvuldig gepland onderhoudsconcept met daarin duidelijke afspraken met de contractors en specialisten die de taken gaan uitvoeren. Extra aandachtspunt om rekening mee te houden is daarbij het oplossen van storingen: wie gaat dat doen en wie is daarvoor verantwoordelijk.

5.2 Afsluiting Voor maintenance supply chain is een tweedeling te maken naar middelen en diensten. De middelen zijn op te delen in materiaal en materieel voor onderhoud, de diensten zijn te verdelen in organisatie of management en de werkstroom van onderhoud. Daarbij speelt de toegankelijkheid tot de middelen en diensten bij een remote asset de grootste rol. Ter afsluiting een aantal typische kengetallen met betrekking tot de kosten van voorraad en onderhoud om rekening mee te houden bij het opzetten van een onderhoudsplan en de budgettering daarvan. De waarde van de op voorraad gehouden onderdelen is ongeveer 3% van de herinvesteringswaarde. Daarnaast beweegt 30 tot 50% van de voorraad nooit. De logistieke beheerskosten op jaarbasis zijn 20 tot 25% van de complete voorraadwaarde. Deze beheerskosten bestaan voornamelijk uit: magazijnhuur, rentederving van het geïnvesteerde vermogen, verzekering van de in voorraad gelegen onderdelen en waarde (en afschrijving) van incourante voorraden.

78

6

ICT en onderhoud

Niets is erger dan te handelen zonder inzicht.

- Carlyle

79

Hoofdstuk 6: ICT en onderhoud Dit hoofdstuk behandelt de rol van ICT binnen onderhoud. Voornamelijk voor remote assets is een goede ICT infrastructuur van groot belang. Het verwerken, opslaan en beschikbaar maken van informatie is essentieel voor goed functionerend onderhoud. Eerst wordt ingegaan op de betrokken partijen bij ICT en onderhoud. Daarna worden de situatiekenmerken besproken die typisch zijn voor remote assets en als laatste komt het ICT management aan bod. ICT management is onderverdeeld in: Configuratie management, Informatie management en Systeem management.

6.1 Betrokken partijen Deze paragraaf beschrijft de aandachtspunten met betrekking tot ICT en de (vele) betrokken partijen. Veel van hen, zo niet allemaal, maken gebruik van de ICT infrastructuur. Veel van de medewerkers zijn afhankelijk van ICT middelen, bijvoorbeeld om instructies te maken, versturen of te ontvangen, of om analyses, evaluaties en verbeteringen door te voeren. Hierbij gaat het niet alleen om de interne organisatie, maar ook om de communicatie naar buiten en externe bedrijven, zoals contractors en leveranciers.

6.1.1 Asset Op de asset zijn verschillende partijen aanwezig die allemaal gebruik maken van de beschikbare ICT infrastructuur. Uitwisseling van relevante informatie en de communicatie tussen de partijen verloopt doorgaans via mail of interne communicatiesoftware. Enkele voorbeelden van zaken die de interne partijen afhandelen en de rol van ICT daarin: Engineering maakt gebruik van CAD software om ontwerpen vast te leggen, analyses en berekeningen uit te voeren. Onderhoud maakt de onderhoudsplannen, schema’s en werkpakketten en communiceert deze naar de betreffende partijen. Daarnaast verwerken zij de onderhoudsgegevens die voortkomen uit inspecties en uitgevoerde werkzaamheden Het beheer van de materiaalstatus en de reserveonderdelen wordt ook ondersteund door ICT systemen, evenals het verwerken van procesdata en ophalen van werkinstructies door Operations.

Inhoudsbeheer voor verschillende functionele gebieden

Hieronder zijn een aantal onderhoudsgerelateerde onderwerpen gegeven met daarachter de verantwoordelijke medewerker, voor het verwerken en organiseren van de taak:

Budget - Manager

Onderhoudsconcept – Maintenance engineer

Storingen - Monteur, Maintenance engineer

WTB-taken - Werkvoorbereider

Materiaal – Werkvoorbereider, magazijn medewerker Binnen de asset zijn diverse partijen betrokken bij het verwerken van de onderhoudsgegevens. Het feit dat deze personen waarschijnlijk op gescheiden locaties werken, legt de nadruk op het belang van goede (ICT) communicatiemogelijkheden.

80

6.1.2 Contractors en leveranciers Externe partijen moeten de mogelijkheden hebben om asset informatie op te vragen en te verwerken. Zij moeten daarnaast kunnen omgaan met het systeem en weten welke applicatie waarvoor te gebruiken is. De aansturing van externe partijen kan via digitale planningen, instructies of bestellingen plaatsvinden. Belangrijk kwestie is echter wel het afschermen van bedrijfsgevoelige informatie.

6.1.3 Interfaces Verschillende partijen maken gebruik van verschillende applicaties die moeten samenwerken. Hierdoor worden de interfaces tussen softwaresystemen steeds belangrijker. Ook het gebruiksgemak en de doeltreffendheid van de applicatie hangt in grote mate af van de interface die gebruikt wordt.

Verschillende marktpartijen

De verscheidenheid aan betrokken partijen, applicaties en softwarepakketten is een uitdaging. De kunst is om dit te integreren naar een totaalpakket. De uitwisselbaarheid tussen de verschillende pakketten is daarbij belangrijk, waarbij de focus komt te liggen op de verschillende interfaces en de interoperabiliteit van de software. Enkele voorbeelden van de verschillende partijen en pakketten:

Magazijn – ERP systemen

Onderhoud – ERP systemen, FMECA en RAMS analyse softwarepakketten

Engineering - CAD en FEM analysesystemen

Planning – Planning & Scheduling software

Finance – ERP en Budgettering software

Projecten – ERP en specialistische softwarepakketten Verschillende afdelingen kunnen gebruik maken van dezelfde soort pakketten en op een bepaalde afdeling kunnen meerdere pakketten naast elkaar nodig zijn. Het is aan te raden een goed overzicht te hebben van afdelingen en gebruikte softwaresystemen.

6.2 Situatiekenmerken De situatiekenmerken die bepalend zijn voor de beslissingen tijdens de ontwerpfase van de asset worden besproken. Deze zijn opgesomd in onderstaande mindmap, onderverdeeld in de vier categorieën, zoals besproken in Hoofdstuk 1.

81

Figuur 6.1: mindmap van impactmatrix ‘ICT en onderhoud’

6.2.1 Asset

Infrastructuur

ICT resources De beschikbare hard- en software samen met de vaardigheden van de medewerkers vallen onder de ICT resources. Het gaat hierbij om alle partijen die met het onderhoud te maken hebben. Niet alleen de middelen voor de medewerkers die het onderhoud uitvoeren (on site), maar ook die van de medewerkers die vanaf een andere plek toegang hebben tot de onderhoudsgegevens (off site).

Beschikbaarheid software Is de juiste software beschikbaar? Kan gebruik gemaakt worden van eenvoudig verkrijgbare programmatuur, of moet software op maat ontwikkeld worden?

Bereikbaarheid asset Het remote zijn van de asset kan consequenties hebben voor de bereikbaarheid van onderhoudsgegevens: data integriteit, kwaliteit en beschikbaarheid van informatie. Vanwege het remote zijn van de asset is het moeilijker om controles uit te voeren en dingen dubbel te checken, vandaar dat de data integriteit een punt van aandacht kan zijn. De mate van bereikbaarheid ligt aan het type verbinding, de uptime en data overdrachtsnelheid. Dit hangt samen met de toegankelijkheid en heeft invloed op de manier waarop gegevens verzonden worden, bijvoorbeeld via internet of satellietverbinding.

Asset Cycles

Een gemiddelde asset cycle is ongeveer 40 jaar, een periode waarin talloze (nieuwe) versies van soft- en hardware in gebruik genomen worden. Dit heeft tot gevolg dat sommige

82

informatie niet meer compatible is met andere en daardoor niet meer toegankelijk is. Het updaten van gegevens en dataconversie zijn belangrijke processen gedurende de hele asset cycle. Als sprake is van meerdere locaties, kan het problemen opleveren als een locatie overgaat naar een nieuw systeem en de andere nog moet doorgaan met verouderde systemen. Dit is op te vangen door hier tijdig een planning voor te maken.

Back-up beheer

Waar, op welke manier en met welk interval worden back-ups gemaakt? Voor remote assets kan het handig zijn om elders back-ups te laten maken, in verband met bijvoorbeeld de beschikbare faciliteiten of extreme lokale omstandigheden. Daarnaast kan vanuit veiligheidsoverwegingen voor gekozen worden om op meerdere plekken de bestanden te bewaren. Daardoor zijn ze niet alleen op meerdere plekken toegankelijk maar ook in het geval van storingen van servers zijn de gegevens geborgd en beschikbaar. Belangrijk aspect bij back-up beheer is het versiebeheer, zodat de laatste gegevens van de remote asset gebruikt worden en opgeslagen zijn.

6.2.2 Geografie

Toegankelijkheid

Online actuele status van equipement Voor effectief onderhoudsmanagement en uitvoering is het essentieel om de actuele status van remote equipement online te kunnen checken. Weten welke onderdelen in gebruik zijn, wat de toestand is en wat de onderhoudshistorie is, geeft de mogelijkheid om op afstand de juiste beslissingen te nemen.

Documentmanagement Centrale vraag voor documentmanagement is hoe de gegevens te verwerken: digitaal of als hardcopy? Vele onderwerpen zijn mede bepalend, zoals: indexeren, opslag, structureren, versie beheer, document beveiliging en het inzien en ophalen van documenten.

Digitaal Veel informatie wordt digitaal ingevoerd en andere kan digitaal gemaakt worden, door bijvoorbeeld scannen van documenten of foto’s. Voordeel van digitale informatie is het eenvoudig beschikbaar maken voor meerdere partijen, met een druk op de knop is een kopie gemaakt en door middel van internet kan het verspreid worden. Daarnaast is het eenvoudig aan te passen en zijn overzichten te genereren. Voor remote assets met meerdere partijen op verschillende locaties is het digitaal opslaan en niet fysiek hoeven te versturen een groot voordeel. Daarnaast neemt het beheer minder ruimte in en kan centraal georganiseerd en beheerd worden.

Hardcopy Naast de digitale bestanden zijn vaak nog hardcopies in gebruik: fysieke tekeningen, documenten en foto’s. Veel materiaal is afkomstig van voor het digitale tijdperk en is nog niet gedigitaliseerd. Opslag in de vorm van een hardcopy naast een digitale versie, kan om veiligheidsredenen gedaan worden, vaak in combinatie met opslag op speciale locaties. Voorbeelden van media die gebruikt worden als hardcopy zijn film, calque en dia’s. Het grote nadeel blijft dat verschillende partijen op verschillende locaties niet direct en

83

tegelijkertijd kunnen beschikken over dezelfde documenten, of er moeten kopieën gemaakt en verstuurd zijn. Groot voordeel is wel dat minder problemen te verwachten zijn met beschikbare ICT faciliteiten of bijvoorbeeld conversie problemen, waardoor documenten en tekeningen altijd on-site te bekijken en te bespreken zijn.

Documentonderhoud Het is belangrijk om de documentatie op orde en up-to-date te hebben. Dat geldt voor de inhoud van de informatie en documentatie, referentie gegevens, structuur en versiebeheer. Deze zaken zijn essentieel voor een gedegen documentmanagement en dragen bij aan een goede informatie voorziening. Belangrijke documentatie voor onderhoud is het Magazijn en Artikel bestand. Dit bestand is vooral voor remote assets een extra aandachtspunt vanwege langere bestel- en leverperioden en minder makkelijke magazijninventarisatie.

Master - Slave Management Welke personen hebben toegang tot welke informatie en wie is gemachtigd om informatie toe te voegen of te veranderen? Bij remote assets wordt informatie vaak op andere plekken uitgelezen dan ingevoerd. Dit gebeurt ook nog eens door verschillende partijen. Master-slave management is van belang om te zorgen voor integere data en voor een gecontroleerde datastroomverwerking. Ook hier speelt versiebeheer een belangrijke rol, aangezien voorkomen moet worden dat op verschillende plekken in hetzelfde document gewerkt wordt, of onder een andere naam wordt opgeslagen. Coördinatie van dergelijke processen is voornamelijk van belang wanneer op verschillende locaties met dezelfde informatie wordt gewerkt.

84

Voorbeeld Asset

Infrastructuur Toegankelijkheid

Synchronisatiebeheer

Situatieschets Een grote scheepvaartonderneming met een basis aan wal en meerdere wereldwijd opererende en varende schepen. Probleem Het moederbedrijf op de wal heeft een eigen ICT-infrastructuur en systemen, zoals een eigen specifiek SAP-systeem. Alle dochters, de schepen, hebben hun eigen subsystemen. Wanneer een schip ergens in een haven aanmeert, worden onderhoudsberichten en verzoeken doorgegeven en verstuurd naar de moeder. Hierbij gaat het om parallel verlopen processen: Ieder schip heeft zijn eigen proces en schema. Wanneer gecommuniceerd wordt met het centrale systeem, zijn de transacties en verzoeken vaak niet afgestemd. Zo kan het voorkomen dat er ineens een piek aan berichten binnenkomt met bestellingen voor onderdelen, terwijl deze niet of slechts beperkt op voorraad zijn; dit is een zeer slecht planbaar en beheersbaar systeem.

Oplossing De schepen gaan werken met gesynchroniseerde, batchgewijze berichten die verstuurd worden via bijpassende internetsystemen. Op vaste tijden worden gestandaardiseerde berichten verstuurd naar de basis, over het onderhoud en de onderdelen die nodig zijn. Dit zorgt ervoor dat vanuit de basis het proces veel beter te plannen en te beheersen is. Belangrijk in deze situatie is het besef dat het om een multi-user systeem gaat.

Synchronisatiebeheer Met de vele verschillende partijen betrokken bij het onderhoud, de verwerking van hun gegevens en de verschillende plekken waar men toegang heeft tot de gegevens, is synchronisatiebeheer cruciaal. Alle partijen moeten met dezelfde, actuele informatie aan de slag, dit voorkomt miscommunicatie en het werken met verouderde data.

Gegevens beschikbaar De beschikbaarheid van gegevens werkt op twee manieren: de mogelijkheid om de gegevens te bekijken en de mogelijkheid om deze te veranderen. Niet iedereen heeft toegang tot de gegevens en kan deze veranderen. Periodiek en centraal gecoördineerd moeten alle documenten ge-update worden. Gewijzigde documenten moeten ergens op een logische plek opgeslagen zijn, zodat de efficiënte distributie naar de verschillende partijen kan plaatsvinden.

85


Maatschappij

Vaardigheden van de medewerkers Met welke applicaties kunnen de medewerkers omgaan en met welke diepgang? Kunnen alle applicaties optimaal ingezet worden, doordat de medewerkers voldoende kennis en kunde hebben om op een juiste manier om te gaan met de soft- en hardware.


Onderhoudsgegevens

Configuratiemanagement Configuratiemanagement is het beheren van de relevante onderhoudsinformatie, zowel het verwerken, beheren, opslaan als weergeven. Het op orde hebben van dit onderdeel is cruciaal voor het goed kunnen uitvoeren van onderhoud. Met name met meerdere locaties en betrokken partijen, of een grote hoeveelheid taken en installaties afgehandeld wordt. Het op de juiste manier verwerken, delen en beheren van deze gegevens zorgt ervoor dat het onderhoud op een efficiënte en effectieve manier kan plaats vinden.

Installatiegegevens Vanuit een andere locatie de actuele installatiegegevens kunnen bekijken is een grote toegevoegde waarde. De status en toestand van installaties is dan te bepalen, zonder daar fysiek aanwezig te zijn. Remote monitoring is daarbij met name voor minder toegankelijke assets een interessante optie. De uitdaging zit in het actueel houden van de informatie. Niet alle data is waar te nemen en te verzamelen met remote monitoring of via andere digitale meettechnieken. Deze informatie zal manueel bijgehouden moeten worden. De informatie uit inspecties en andere onderhoudswerkzaamheden moet worden bijgehouden en consequent ingevoerd in het onderhoudsbeheersysteem.

Procesgegevens Het uitlezen van procesgegevens geeft de mogelijkheid om aan de hand van prestatiekenmerken de toestand en staat van een asset vast te stellen. Verstoringen in het proces of afname van de productie kunnen indicatoren zijn van degradatie of gebreken van de asset en zijn van belang bij het bewaken van de performance van de installatie. Op basis daarvan kan besloten worden om extra of versneld onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. Vandaar het belang van actueel houden van procesgegevens en deze online beschikbaar maken voor de betreffende partijen.

Actuele afwijkingen bekend Wanneer onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd zijn, moeten resultaten van de inspecties ingevoerd worden. Vaak worden deze geregistreerd op basis van een cluster aan onderhoudstaken en in een joborder vastgelegd. Worden er tijdens de inspecties afwijkingen geconstateerd, of hersteld, dan wordt op de specifieke component een “werk uit inspectie” werkorder aangemaakt. Hierdoor blijft bekend welke componenten in de installaties geïnspecteerd zijn en wat daarvan de staat is. Door middel van de “werk uit

86

inspectie” werkorders kan geëvalueerd worden of het onderhoudsconcept effectief is, of dat bijstelling noodzakelijk is.

Historie Als de data gedurende een langere periode goed is verwerkt en bijgehouden kan een historieoverzicht van de asset, met de bijbehorende onderhoudsaspecten, in kaart gebracht worden. Deze kan geëvalueerd worden en voor terugkoppeling zorgen naar de gebruikte onderhoudsplannen. Aan de hand van het historieoverzicht kunnen de huidige en toekomstige onderhoudsplannen worden bijgesteld. De historie kan tevens input zijn voor de plannen van soortgelijke (remote) assets, opererend onder gelijke omstandigheden.

Voorbeeld Asset organisatie en exploitatie

Onderhoudsgegevens Online uitlezen

Actief ingrijpen

Passief storingsanalyse

Helpdeskfunctie op afstand (specialist)

Aandachtspunt: veiligheid

Lagere loonkosten

Wireless technieken en beveiligingstechniek netwerken

Situatieschets Door registratie van onderhouden productiegegevens wordt het mogelijk gemaakt om een asset efficiënt en effectief aan te sturen. Voornamelijk voor de besturing en aansturing van het onderhoudspersoneel heeft dit invloed, zeker als dit op afstand gebeurt.

Probleemstelling Bij remote assets is het noodzakelijk dat de juiste data gegenereerd en verwerkt wordt. Wanneer deze gegevens niet beschikbaar zijn, dient personeel fysiek naar de locatie te gaan om de inventarisatie en oplossing te bewerkstelligen. Dit kan, in het geval van internationaal verspreide assets, grote financiële consequenties hebben.

Oplossing Een oplossing voor dit probleem is het online uitlezen van productie- en / of onderhoudsdata. Wireless technieken maken dit mogelijk. Door de onderhoudsdata uit te lezen en te analyseren kan proactief ingegrepen worden, vanuit de centrale organisatie. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van lokale bedrijven, die op afstand ondersteund worden, vaak middels de tussenkomst van een centrale specialist. Dit bespaart loon- en reiskosten, doordat gebruik gemaakt kan worden van lokale goedkopere krachten. Aandachtpunten zijn:

Veiligheid en veiligheidvoorzieningen op locatie

Beveiligingstechnieken en toegang via de centrale netwerken

87

6.3 ICT Management Deze paragraaf gaat over het management van ICT binnen onderhoud en het aansturen van de betrokken partijen om efficiënt om te gaan met de ICT systemen. ICT middelen worden aangewend voor onderhoudsplanning en om de resultaten vast te leggen, zodat deze vervolgens gebruikt kunnen worden bij evaluaties en verbeteringen van het onderhoudsplan. Het gaat hier om zowel de inhoud als het organiseren van ICT en onderhoud. Belangrijk onderdeel van ICT management is het netwerk en applicatiebeheer. Bij remote assets kan het voorkomen dat maar weinig lokaal mensen aanwezig zijn en dat deze onvoldoende ICT ervaring en vaardigheden hebben. Vandaar dat op centraal niveau bewust met het netwerk en applicatiebeheer moet worden omgegaan. Specialisten kunnen ervoor aanreizen of lokale partijen kunnen dit afhandelen, indien deze voldoende kennis en vaardigheden bezitten. Een ander aspect is het interfacebeheer: Door de verschillende betrokken partijen worden verschillende pakketten gebruikt. Vanwege het remote zijn, moet onderling veel informatie verstuurd worden. Het kunnen inlezen en omgaan met de verschillende bestanden en programma’s is essentieel. Daarnaast moeten de medewerkers met de applicaties om kunnen gaan. Gebruiksvriendelijk en custom made interfaces zijn belangrijk, ook om de kwaliteit van de informatie te kunnen waarborgen. Het is van belang dat een ICT communicatie protocol bestaat, welk ervoor zorgt dat informatie niet bij de verkeerde mensen terecht komt. Omgekeerd is het ook zo dat de gebruikers hun informatie ook alleen maar op de juiste plek neer moet kunnen zetten. Het is verstandig een duidelijk ICT beleid te ontwikkelen en een persoon aan te wijzen die bevoegd en verantwoordelijk is voor het versiebeheer.

6.4 Afsluiting ICT is een belangrijke component bij het onderhoud van remote assets. Er zijn veel gegevens beschikbaar die op een goede manier verwerkt moeten worden. Daarbij komt de veelheid en diversiteit van de betrokken partijen, die op fysiek andere locaties aan het werk zijn. Deze partijen moeten de beschikking hebben over de juiste en actuele gegevens. De levensduur van hard- en software zijn doorgaans vele malen korter dan de gebruikslevensduur van een asset. Versiebeheer en compatibiliteit van data en infrastructuur is een belangrijk aandachtspunt om te voorkomen dat informatie onjuist of niet uit te lezen is. Een gedegen ICT organisatiebeleid zorgt ervoor dat de juiste mensen de beschikking hebben over de correcte gegevens. Tevens dienen de juiste partijen de bevoegdheid en verantwoordelijkheden te hebben om data in te voeren en op te vragen.

88

Dankwoord Het resulterend boek is tot stand gekomen door inspanning van met name Paul Casteleijn,

Peter Hoefkens, Marco Olthof en Wouter Schotborgh, maar ook mede dankzij Frans

Kokkeler en Sipke Hoekstra. Daarnaast willen wij graag bedanken voor hun medewerking en

reflectie: Jos van de Aelst (Stork), Cor Brugman (Stork), Mathon Erps (Stork), Joost Feenstra

(Stork), Hans van Liefland (Stork), Wouter Luimes (Stork), Ludolf Pijpker (Stork), Maarten

van ’t Hof (Bosch Rexroth), Luc Staub (Bosch Rexroth), Maurits de Haan (Bosch Rexroth), Jan

Jaap Lieuwen (Bosch Rexroth), Paul van der Hagen (Bosch Rexroth) en Rene Coppens (Bosch

Rexroth).

Daarnaast gaat extra dank richting het WCMC platform voor het mede mogelijk maken van

dit project.

90

Aanbevolen literatuur A field proven vision on Asset Management J. van de Aelst, Uitgave Stork Asset

Management Solutions, 2009

A framework for Maintenance Concept Development

G. Waeyenbergh, L. Pintelon, International journal of Production Economics, 2002

Competitive Manufacturing Management J.M. Nicolas, Irwin/McGraw-Hill, 1998

Geautomatiseerde Asset Informatie en Documentatie

Uitgave WCMC, 2008

Informatiemodel Technische Onderhoud Diensten en Technisch Systeem Model (IMTOD en TSM)

K. Smit e.a. Universiteit Delft en NVDO

Introduction to TPM, Total Production Maintenance

S. Nakajima, Productivity Press, 1984

Keteninnovatie, Verbeteringen van de samenwerking tussen ketenpartijen in onderhoudsketens

G. van Rhee, J. Kaelen, M. van de Vaart, uitgave WCMC, 2009

Onderhoudsconcept en onderhoudsbeheersing

C.W. Gits, Onderhoud en Logistiek, Samson Alphen aan de Rijn, 1989

Onderhoudsmanagement: handboek voor technische- en onderhoudsdiensten

C. van der Enden en C.W. Gits, Samson uitgeverij, 1989

PAS 55-1 & 2, Asset Management The Institute of Asset Management, 2004

Reliability Centered Maintenance J. Moubray, Industrial Press Inc. NY., 1997

Strategic Dimensions of Maintenance Management

A.H.C. Tsang, Journal of Quality in Maintenance, 2002

Towards a theory of maintenance Geraerds, J.W.M. Bertrand, J.H.J. Geurts en W. Monhemius, Onderhoud en Logistiek, Samson Alphen aan de Rijn, 1991

Value Driven Maintenance M. Haarman en G. Delahay, Mainnovation, Dordrecht, The Nederlands, 2004

http://books.google.nl/books?q=+inauthor:%22C.+van+der+Enden%22&lr=&source=gbs_metadata_r&cad=2

http://books.google.nl/books?q=+inauthor:%22C.W.+Gits%22&lr=&source=gbs_metadata_r&cad=2

92

Gebruikte afkortingen

APS Advanced Planning & Scheduling

ARBO Arbeidsomstandigheden

CAD Computer Aided Design

CBM Condition Based Maintenance

ERP Enterprise Resource Planning

EU Europese Unie

FMEA Failure Mode and Effect Analysis

FMECA Failure Mode, Effect and Criticality Analysis

GAO Gebruik Afhankelijk Onderhoud

ICT Informatie en Communicatie Technologie

ILS Integrated Logistics Support

LSA Logistics Support Analysis

MSG Maintenance Steering Group

MRO Maintenance, Repair and Overhaul

OEE Overall Equipment Effectiveness

OEM Original Equipment Manufacturer

R&D Research & Development

RAMS Reliability, Availability, Maintainability and Safety

RCM Reliability Centered Maintenance

ROI Return On Investment

SAO Storing Afhankelijk Onderhoud

SAP Systemen, Applicaties en Producten in de informatica

TAO Toestand Afhankelijk Onderhoud

TD Technische Dienst

TPM Total Productivity Maintenance

UV Ultraviolet

VGM Veiligheid, Gezondheid en Milieu

WCMC World Class Maintenance Consortium

94

Gebruikte afbeeldingen Afbeeldingen beschikbaar gesteld door:

Pagina 13 Stork TS

Pagina 17 Stork TS

Pagina 25 Stork TS

Pagina 37 Stork TS

Pagina 39 Stork TS

Pagina 46 Peter Hoefkens


Pagina 51 Stork TS


Pagina 64 Stork TS

Pagina 69 Stork TS

Pagina 73 Stork TS

Pagina 79 Stork TS

Pagina 85 Stork TS

96

Bedrijfsinformatie Nu volgt de bedrijfsinformatie met korte introductie van de auteurs van achtereenvolgens Bosch Rexroth B.V., Stork Technical Services en Antworks B.V..

98

Bosch Rexroth is onderdeel van de divisie Industrial Technology van Robert Bosch GmbH. De onderneming is wereldwijd toonaangevend in de aandrijf –en besturingstechnologie. Geheel volgens de "The Drive & Control" visie levert Rexroth een compleet programma van componenten, modulen, systemen en services in het kader van integraal life cycle management. Of het nu gaat om hydrauliek, pneumatiek, elektrische of mechanische aandrijvingen, linear motion of montagetechniek. Het hoofdkantoor van Bosch Rexroth in Nederland is gevestigd in Boxtel. Verder beschikt Bosch Rexroth in Nederland over een netwerk van regiovestigingen. De vestigingen in Boxtel, Drachten, Rijssen, Stein, Zaanstad en Zwijndrecht bieden een snelle en professionele service. Daarnaast vertegenwoordigen zij het complete productprogramma van Rexroth in de regio. Meer informatie vindt u op onze website: www.boschrexroth.nl

Peter Hoefkens is vestigingsmanager van Bosch Rexroth Zwijndrecht, afgestudeerd in Maintenance & Safety Management (MSc) en heeft een Master of Business Administration (MBA). Naast zijn theoretische achtergrond heeft hij praktische ervaring in diverse onderhoudsfuncties in de windenergie, afvalverbranding, energie-opwekking, civiele techniek, maritieme en off shore branche.

http://www.boschrexroth.nl/

100

Our Strategy Stork Technical Services is positioned to grow in the international chemical, oil & gas, and power industries by offering total solutions for asset optimization excellence. We are gaining the trust of a global market by thinking and doing. Our highly trained specialists and experienced business leaders offer on-site maintenance as well as the development and implementation of recommendations with one goal in mind: consistent operational efficiency delivered safely and on time.

Our People

Stork people are focused. Our people are concerned about one thing: Meeting or exceeding customer needs in a safe, and timely manner and of highest quality. This is why world-class corporations rely on us for advice on total solutions ranging from maintenance management, consultancy and implementation, to specialized services and more. Stork people think and do. Some asset integrity management companies offer professionals to create forward-thinking plans, and others provide skilled maintenance workers to ensure consistent production. Stork does both. This is what we mean by thinking and doing. Every Stork employee is well trained and highly experienced to optimize assets without ever taking an eye off of customer requirements. Stork people act as trusted advisors. At Stork, we work with our customers, not apart from our customers. Our customer-focused culture allows us to be trusted advisors who offer a fresh external perspective while reducing concerns about consistent, profitable production. More information on our website: www.storktechnicalservices.com

Paul Casteleijn (1955) is Asset Management specialist for Stork Technical Services. He graduated as Thermal Mechanical Engineer at the University Twente. His career shows operational responsible functions in engineering & maintenance and many consultancy organizational improvement projects in the main industry. His involvement in knowledge development programs never ended after

the University, his specialism lies in Asset Management and Shutdown Management.

http://www.storktechnicalservices.com/

102

Kennis en ervaring zijn de grootste waarden van een onderneming. Dit “human capital” vormt de basis van belangrijke bedrijfs- en beslissingsprocessen binnen de kenniseconomie. Toepassing zonder kennis is stilstand. Kennis zonder toepassing heeft geen nut. Kennis en ervaring zijn aan elkaar verbonden en zitten dan ook in één mens. Dat betekent afhankelijkheid: Mens weg – kennis weg, ervaring weg. Opnieuw beginnen? Antworks is gespecialiseerd in het systematisch vastleggen van kennis en de bijbehorende ervaring. Antworks stelt een onderneming in staat zijn kennis te verankeren op elk wenselijk detailniveau. Het vastleggen van kennis impliceert niet dat de expert overbodig wordt. Hij kan echter op basis van gedefinieerde kennisregels beter en sneller beslissingen nemen en houdt meer tijd over om zijn kennisniveau verder te ontwikkelen en te verhogen. Kennis en ervaring kunnen worden vastgelegd in een document, zoals het boek dat voor u ligt, maar ook in software systemen. De software variant levert een ‘virtuele expert’ die kwantitatief antwoorden geeft en beslissingen ondersteunt. Op deze wijze worden snel en consistent oplossingsvoorstellen gegenereerd voor specifieke toepassingen. Meer informatie vindt u op onze website: www.antworks.nl

ir. Marco Olthof is werktuigbouwkundig ingenieur, afgestudeerd bij de Universiteit Twente op het onderwerp Kennis Acquisitie voor specifieke ontwerpproblemen. Na werkzaam geweest te zijn als universitair docent en onderzoeker bij de Universiteit Twente is hij nu fulltime werkzaam als Knowledge Engineer bij Antworks.

Dr. ir. Wouter Schotborgh is werktuigbouwkundig ingenieur, gepromoveerd aan de Universiteit Twente op gebied van kennis modellering en automatisering. Na zijn promotie is hij de kennisafdeling van Antworks gaan leiden.

http://www.antworks.nl/

104

Colofon Opdrachtgevers: Stork Technical Services &

Bosch Rexroth B.V. World Class Maintenance Consortium

Auteurs: Paul Casteleijn (Stork TS)

Peter Hoefkens (Bosch Rexroth B.V.) Marco Olthof (Antworks) Wouter Schotborgh (Antworks)

Opmaak: Marco Olthof Druk: Gildeprint B.V. ISBN: 978-90-815638-1-9 Oplage: 500 Eerste druk 2010, World Class Maintenance Consortium Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk) fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden auteurs en uitgever deswege geen aansprakelijkheid. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Antworks en de opdrachtgevers.

asset management for remote installed base final with covers

Documents