ALERGIJA - gr. Allos-promenjen i Ergia-reakcija. Alergije predstavljaju promenjenu i prekomernu reakciju organizma na inae netetne materije iz nae okoline - alergene.Atopija predstavlja genetsku predispoziciju da se na alergene iz naeg okruenja odreaguje stvaranjem IgE antitela.Sve je vei broj obolelih meu odraslima, ali i decom. Pretpostavlja se da e svako tree dete oboleti od nekog oblika atopijske bolesti.

Tip I: rane reakcije posredovane IgE antitelimaPrema imunskim mehanizmima reakcije preosetljivosti dele se na:Tip II: citotoksine reakcije posredovane IgG i IgM antitelimaTip III: reakcije posredovane imunskim kompleksimaTip IV: kasne reakcije posredovane T limfocitima

Posredovane specifinim IgE antitelima.Mora postojati prethodna senzibilizacija-organizam je ve bio u kontaktu sa odreenim antigenom (alergenom).Specifinost IgE antitela odreena je veznim mestom za alergen.Vezno mesto ine varijabilni delovi lakih i tekih lanaca imunoglobulina E.

Specifini IgE se vezuje za povrinu mastocita.Ponovni kontakt sa alergenom dovodi do premoavanja dva susedna IgE antitela to za posledicu ima degranulaciju mastocita.Mastociti su medijatorske elije, njihovom degranulacijom oslobaa se histamin koji je odgovoran za veinu klinikih manifestacija alergije (svrab, crvenilo...)

Koa: latex, biljni toksini, dlaka make

Putem uboda: venomi insekata i lekoviDigestivni trakt: hrana nutritivni alergeni, lekoviRespiratorni trakt: inhalatorni alergeni (poleni, kuna praina, bu...)Putevi ulaska alergena u organizam su:

Najei nutritivni alergeni: Jaja , mleko, brano, kikiriki, soja, riba. Meunarodna oznaka F (Food)Brojevima od 1 409, prema vrsti namirnicePreovladavaju u dejem dobu

Alergeni ivotinjskog poreklaMeunarodna oznaka Edlaka psa, make, papagaj, zec

Polen drvea, oznaka T (Tree)Drvee: breza, lipa, topola, leska, hrast i drugiPolen trava, oznaka G (Grass) Trave : jeevica, popino prase, lisiji repak i drugePolen korova, oznaka W (Weeds) Korov : niski korov-ambrozija, visoki korov

GrinjeOznaka D: Dermatofagoides pteronyssinus, Dermatofagoides farinaeVenomi insekataOznaka I (Insects): osa, pela, strljenProfesionalni alergeni Oznaka K: latex, vuna, svilaBu, kuna praina i ostali alergeniLekovi, paraziti, enterotoksin A i B

Grinje 25%ivotinje 15%Inhalatorni alergeni: 95%Lekovi 1%Hrana 2%Bu 5%Insekti 2%DrveeTraveKorovi50%

Atopijski marpodrazumeva progresiju klinikih manifestacija atopije kod jednog bolesnika od pojave ekcema i alergije na hranu u najranijem uzrastu, preko pojave senzibilizacije na inhalatorne alergene i do nastanak AR i u najteim sluajevima astme.

Javljaju se kod 6 8% dece mlae od 3 godine. Vrsta alergogene namirnice zavisi od uzrasta deteta.Odojad: mleko, jaja, brano. Deca 2 10 godina: mleko, jaja, kikiriki, riba, kotunjavo voe (orasi, bademi, lenik...).Starija deca: kikiriki, riba, susam, kotunjavo voe.

AD je hronina inflamatorna bolest posredovana IgE At koja ukazuju na to da prisustvo AD kod atopijskih pacijenata moe biti povezana sa nastajanjem drugih alergijskih bolesti AR i astma. esto prva manifestacija alergijske bolesti atopijskog mara.Poetak bolesti obino u ranoj dojenakoj dobi, uglavnom u prva tri meseca ivota, kod 65% pacijenata dijagnostikuje se do kraja prve godine ivota, a kod 85% do kraja 5. godine ivota.Prema ISAAC studiji prevalenca AD varira od 0,3 20,5%, zavisnosti od zemlje, kod nas oko 15%.

Defekt gena za filagrin glavni faktor rizika za AD. Filagrin je protein koji ima ulogu u agregaciji keratinskih filamenata i neophodan je za formiranje normalnog stratum corneum-a, hidrataciju i ouvanje integriteta koe (blokiranje mikroba i alergena). Disfunkcija filagrina dovodi do poremeaja keratinizacije, a manjak ceramida i sfingozina do poveanog transepidermalnog gubitka vode, to omoguava lak prodor patogena. Mnoge studije pokazuju povezanost mutacije filagrina i AR i astme.Genetska predispozicija, faktori okoline.

Manje od 50% dece ima potpunu rezoluciju bolesti do 7. godine, a oko 60% do perioda adolescencije. Oko 30% dece sa AD ima senzibilizaciju na alergene hrane, najee mleko, jaja, kikiriki. Vie od 50% dece sa AD dijagnostikovanim pre 3. godine dobije AR i astmu. Vie od 50% dece uzrasta do dve godine ispoljava simptome koji bi se mogli povezati sa alergijom.7 od 10 dece sa AD i alergijom na jaja razvije respiratornu simptomatologiju do 5. godine ivota.

Alergijski rinitis je hronini inflamatorni proces sluzokoe nosa nastao kao posledica delovanja alergena, koji dovode do produkcije IgE antitela.Znaajno utie na kvalitet ivota ometa san, koncentraciju, odraava se na uspeh u koli.Karakteristian za kolski uzrast, kada se senzibilizacija sa nutritivnih alergena proiruje na inhalatorne alergene. AR je jedan od glavnih faktora rizika za nastajanje astme. Preko 30% pacijenata sa AR razvije astmu.Prevalenca u porastu, kao i kod svih alergijskih bolesti i iznosi 15 20%.

Simptomi: kijavica, kaalj, rinoreja, nazalna opstrukcija, svrab. esto prisutne i promene na oima rinokonjuktivitis. Prepoznatljiva slika alergijski pozdrav sa nastajanjem karakteristine brazde na nosu.

Bronhijalna astma je hronino inflamatorno oboljenje disajnih puteva, koje se odlikuje ponavljanim epizodama guenja i sviranja u grudima.Atopijska astma je nastaje kao posledica senzibilizacije organizma na spoljanje faktore, najee na inhalatorne alergene.Prevalenca iznosi 7 10%, 80% dece sa astmom ima i AR . Deca sa ranom pojavom alergije na hranu koja dugo traje imaju 5x veu ansu da dobiju astmu.

Stimulacija Th2 odgovora:Jedno dete u porodici.Mali broj infekcija u detinjstvu.Prekomerna upotreba antibiotika.Sterilna ivotna sredina.

Izloenost endotoksinu, bakterijskim i virusnim infekcijama tokom ranih godina ivota, dok je imuni sistem jo u razvoju, ima preventivnu ulogu u nastajanju astme i drugih atopijskih bolesti.

Antigeni stimuliu epitelne elije i elije koe (keratinocite, fibroblaste, mastocite) da produkuju IL i hemokine koji promoviu Th2 imunski odgovor - najvaniji je timusni stromalni limfopoetin (TSLP). TSLP deluje na nezrele DC, lue IL-8 i eotaxin-2 (privlae Eo i Ne), dovodei do sistemskog alergen specifinog odgovora i BHR. Nastaju zrele Dc koje migriraju u regionalne Ly vorove gde pokreu diferencijaciju naivnih T Ly u inflamatorne Th2 elije sa produkcijom Il-4, Il-5, Il-13 i TNF, ali NE i IL-10. Ovi citokini mehanizmom povratne sprege stimuliu keratinocite da jo vie lue TSLP.

TSLP se smatra glavnim prekidaem alergijske inflamacije. TSLP pokree i pogorava alergijsku inflamaciju, kao i BHR na inhalatorne alergene ak i u odsustvu epikutane senzibilizacije.

Pozitivan IgE u krvi pupanika.Pozitivan prick test na jaja ili kunu prainu u prvoj godini ivota. Detekcija specifinog IgE-a na najee nutritivne i inhalatorne alergene.Preosetljivost na hranu u najranijem dobu (mleko, jaja, kikiriki) predstavlja faktor rizika za nastajanje AD i astme.Indikacije za testiranje alergije kod dece:Recidivantni vizingAtopijski dermatitisUrtikarija i angioedemRinitis i konjuktivitisReakcije na ujede insekata i anafilaksaGIT simptomi (ne napredovanje u teini, kolike, povraanje)

Odnosi se na zdravu decu, a ukljuuje mere spreavanja senzibilizacije na inhalatorne i nutritivne alergene u dece visokog rizika (deca sa pozitivnom porodinom anamnezom). U prvom redu dojenje, najmanje 4 6 meseci. Ukoliko majka ne doji koristiti hipoalergene formule mleka.Izbegavanje aktivnog i pasivnog puenja u trudnoi i ranom detinjstvu.Postepeno uvoenje vrste hrane posle 4 6 meseca ivota.Ne preporuuju se stroge eliminacione dijete za majku u trudnoi i laktaciji.

Ukljuuje mere za prevenciju pojave simptoma i napredovanja bolesti u dece koja ve boluju od alergijskih bolesti. U prvom redu mere za spreavanje progresije AD u AR i astmu. Obuhvata postupke kojima se smanjuje izloenost alergenima, kao i eliminaciju i izbegavanje uzronih alergena. Eliminaciona dijeta kod alergije na hranu, a izbegavanje uzronih inhalatornih alergena kod respiratorne simptomatologije.Edukacija bolesnika i porodice o bolesti, uzrocima pogoranja, simptomima i leenju.