เอกสารคาแนะนาเรอง ตดตอคลปเสยงดวยโปรแกรม Audacity

จดทาโดย กตต เหมอนจนทรแจม

กลมยทธศาสตรและสารสนเทศ

สานกสงเสรมและพฒนาการเกษตรเขตท ๒ จงหวดราชบร

กรมสงเสรมการเกษตร

คานา

โปรแกรม Audacity เปนโปรแกรมททางานดานการตดตอคลปเสยงทเปนโปรแกรม Open Source ทสามารถนาไปใชงานไดฟร (Freeware) โดยไมมคาใชจายและมความสามารถสงไมแพโปรแกรม เชงพาณชยทวางขายกนอยในทองตลาด มขนาดเลก รองรบระบบปฏบตการทหลากหลาย มปลกอนเสรมความสามารถของโปรแกรมทฟรและมการพฒนาอยางตอเนอง เอกสารการตดตอคลปเสยงดวยโปรแกรม Audacity ฉบบนจดทาขนเพอประกอบคารบรองการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔ ในรอบ ๖ เดอนหลง และยงใชเปนคมออางองในเบองตนสาหรบผจดทาเองซงมงานทตองจดทาวดทศนของสานกงานและจาเปนตองใชโปรแกรม Audacity ในการตดตอคลปเสยงรวมดวย สดทายผจดทาหวงวาเอกสารคาแนะนาฉบบนคงจะเปนประโยชนบางไมมากกนอย และ ขออภยหากมขอผดพลาดเกดขนในเอกสารฉบบน และจะพยายามแกไขปรบปรงใหมความถกตองและสมบรณในโอกาสตอไป

กตต เหมอนจนทรแจม สงหาคม ๒๕๕๔

สารบญ

หนา บทท ๑ แนะนา Audacity ๑ บทท ๒ ขอกาหนดของ Audacity ๕ บทท ๓ นาเขาคลปเสยง และ การเลนคลปเสยง ๖ บทท ๔ การบนทกเสยง ๗ บทท ๕ การตดตอคลปเสยง (Cut Copy และ Paste) ๘ บทท ๖ การทาเสยงเงยบ ทาซา และ แยกคลป ๙ บทท ๗ การรวมคลปเสยงหลายเสยงเขาดวยกน ๑๑ บทท ๘ การใส Effect เพอปรบคณภาพเสยง ๑๓ บรรณานกรม ๑๗

บทท ๑

แนะนา Audacity

Audacity เปนโปรแกรมสาหรบการตดตอคลปเสยง มความสามารถทงการบนทก การเลน การผสมเสยง หรอจะสรางเอฟเฟกตกสามารถทาได รองรบการใชคาสง cut, copy, paste และ undo ไดอยางไมจากด ทสาคญสามารถใชงานไดฟรไมมคาใชจาย นอกจากตดตอคลปเสยงแลว Audacity ยงมความสามารถในการผสมเสยงหลายๆ แทรกเขาดวยกน หรอบนทกไฟลในรปแบบของฟอรแมต WAV, Ogg Vorbis, AIFF และ MP๓ โดยใช LAMEMP๓ encoder ผทสนใจสามารถดาวนโหลดโปรแกรมมาทดลองใชงานไดฟรทเวบไซต http://audacity.sourceforge.net/

ภาพแสดงหนาจอโปรแกรม Audacity

ทาความรจกกบแถบเครองมอของ Audacity

แถบเครองมอ Device

เปนแถบเครองมอทโปรแกรมจดเตรยมไวสาหรบกาหนดแหลงตนกาเหนดเสยงเพอใชในการเลนและการบนทกเสยง ประกอบดวย

Audio Host มดวยกน ๒ ตวเลอก ไดแก MME (default) or Windows DirectSound สาหรบคาปกตทวไปจะใช MME

Output Device เลอกอปกรณ Output(เสยงออก) ทตองการ สาหรบคาปกตไดแก Speaker (ลาโพง)

2

Input Device เลอกอปกรณ Input(ใสเสยง) ทตองการ สาหรบคาปกตไดแก Microphone (อดเสยง) หรออาจเปนอยางอนกไดเชน เครองเลนซด ฯลฯ Input Channels เลอกวาจะเปนแบบโมโน หรอ สเตอรโอ

แถบเครองมอ Edit

เปนแถบเครองมอพนฐานในการตดตอคลปเสยง ไดแก

Cut Edit > Cut หรอ CTRL + X เคลอนยายคลปเสยงทตองการไปเกบในคลปบอรด

Copy Edit > Paste หรอ CTRL + C ทาสาเนาขอมลเสยงไปไวยงคลปบอรด

Paste Edit > Paste หรอ CTRL + V แทรกขอมลจากคลปบอรดในตาแหนงทเคอรเซอรอยหรอ

แทนทขอมลจากคลปบอรดลงในพนททเลอก

Edit > Trim or CTRL + T ตดคลบเสยงตรงสวนทเลอกไว

Silence Edit > Silence Audio หรอ CTRL + L แทนทเสยงเงยบตรงสวนทเลอกไว

Redo Edit > Redo หรอ CTRL + Y ทาซา

Undo Edit > Undo หรอ CTRL + Z ยกเลก

Zoom In View > Zoom In or CTRL + ๑ ซมเขา

Zoom Out View > Zoom Out or CTRL + ๓ ซมออก

Zoom Selection View > Zoom to Selection or CTRL + E ซมตรงสวนทเลอกไว

Fit Project View > Fit in Window or CTRL + F ซมใหพอดกบหนาจอ

แถบเครองมอ Meter

เปนแถบเครองมอทแสดง amplitude ของเสยงทกาลงเลนหรอบนทกเสยงในโปรเจค

3

แถบสเขยวแสดงระดบความดงของเสยงขณะเลน แถบสแดงแสดงระดบความดงของเสยงขณะบนทก แถบเครองมอ Mixer

เปนเครองมอทใชควบคมระดบความดงของการเลนและบนทกเสยง ซงขนอยกบความสามารถของระบบปฏบตการของผใช แถบเครองมอ Selection สาหรบกาหนดตาแหนงหรอขอบเขตของคลปเสยงโดยไมตองใชเมาสคลกเลอก แถบเครองมอ Tools

เปนเครองมอทชวยในการตดตอ ปรบแตงเสยง รวมทงมปมทใชในการทดสอบไฟลเสยงหลงการตดตออกดวย สาหรบปมหลกๆ ทใชในการปรบแตงเสยงมดงน Selection Tools - ใชสาหรบเลอกชวงของคลปเสยงทตองการ เพยงแคคลกบรเวณคลปและลากคลมไปทางซายหรอขวาตามตองการ Envelope Tool - เวลาทตองการลดระดบเสยง ใหความดงลดลง หรอเพมขน Draw Tool? - ใชคกบ Zoom Tool เพอปรบแตงความลกของเสยง Zoom Tool - ยอ ขยายในสวนของคลปเพอใหดและแกไขไดสะดวก Time Shift - สาหรบยายตาแหนงของเสยง เชน เรามไฟลเสยงดานบนและลาง แตตองการใหดานลางเลอนถดไปกอน เปนตน

4

Multi Tool - รวมคาสงทกอยางอยในตวเดยวกน ขนกบเราวาจะเลอกในสวนไหน แถบเครองมอ Transcription

สาหรบกาหนดสปดของการเลนเสยงใหชาลงหรอเรวขนกวาปกต (๐.๐๑ ถง ๓.๐๐ เทา) เครองมอ Transport

เครองมอนใชสาหรบควบคมการเลนหรอบนทกเสยง PAUSE – หยดชวขณะ PLAY – เลน STOP –หยด SKIP TO START – กลบไปจดเรมตน SKIP TO END ไปทตาแหนงทายสด RECORD – บนทก

5

บทท ๒

ขอกาหนดของ Audacity

การใชงาน Audacity มขอกาหนดหรอกฏเกณฑบางอยางทตองปฏบต ดงน ๑. หนงคลปเสยงตอหนงแทรค คลปเสยงไมวาจะมาจากการนาเขา การบนทก การแยกหรอสาเนาจาก แทรคอนกตาม หนงแทรกสามารถเปดคลปเสยงไดเพยงคลปเดยวเทานน ทานสามารถเพมความยาวคลปเสยงโดยวางคลปเสยงหรอแทรกคลปเงยบลงในคลปเสยง ถาตดคลปเสยงทง คลปกจะขยบเขามาตอกนอยางตอเนองเหมอนกอนตด ๒. การบนทกเสยงใน Audacity โปรแกรมจะทาการสรางแทรคใหมขนมาเพอใชสาหรบบนทกเสยง ในกรณทมคลปเสยงเดมอย โปรแกรมจะแทรกคลปตอดานลาง ใชคย CTRL+F ในการซมหนาจอใหพอดกบโปรเจค ๓. การแกไข/สาเนา จะไมมการสรางไฟลเสยงขนมาใหม ในการแกไขคลปเสยงทานสามารถ ยกเลก/ทาซา ไดตามทตองการแมวาจะไดทาการบนทกโปรเจคไปแลว

6

บทท ๓

นาเขาคลปเสยง และ การเลนคลปเสยง

๑. ใชคาสง File > New เพอสรางโปรเจคใหม โปรแกรม Audacity จะเขยนขอมลและบนทกขอมลคลปเสยงไปยงไดเรคทอรทมชอวา Projectname_data ซงจะถกสรางภายในโฟลเดอรทจดเกบโปรเจค การบนทกโปรเจคใหใชคาสง File > Save Project จากนนเลอกตาแหนงของโฟลเดอรทตองการ ถาเปนการสราง โปรเจคในครงแรก คาสงทใชไดจะมเพยง “Save As..” เทานน ๒. ใชคาสง File > Import จากนนเลอก Audio ชนดของไฟลทสามารถนาเขาใน Audacityไดแก WAV, AIF, AU, IRCAM, MP๓ และ OGG เมอนาเขาไฟลฅคลปเสยงแลวจะปรากฏดงภาพ ๓. การเลนคลปเสยง ใหคลกทปม โปรแกรมจะเรมเลนคลปเสยง การปรบแตงระดบเสยงดวย Envelope Tool

การใชงานใหเลอกจดของตาแหนงทตองการเพมหรอลดเสยง จากนนคลกเมาสและลากชนเพอเพมความดงของเสยง หรอ ลากลงเพอลดความดงของเสยง เราสามารถเพมจดของเสยงไดโดยการคลกทตาแหนงทตองการอกครง ๑. เลอกเครองมอ Envelope Tool ๒. ใชเมาสคลกเลอกจดจากนนคลกลากขน หรอลากลงเพอปรบระดบความดงของเสยง

7

บทท ๔

การบนทกเสยง

๑. ใชคาสง File > New เพอสรางโปรเจคใหม จากนนบนทกโปรเจค ๒. ใชคาสง Edit > Preference กาหนดคาของอปกรณตนทางเสยง และ คณภาพของเสยงทตองการ ถาตองการบนทกเสยงจากไมโครโฟนใหทาการเสยบหวเสยบไมโครโฟนเขาไปยงชองบรเวณซาวดการดทเปนรปไมโครโฟน ถาเปนเสยงจากแหลงอนเชนเครองเสยงใหเสยบทชอง Line In

๓. การบนทกเสยง

คลกทปมนเพอเรมดาเนนการบนทกเสยง คลกทปมนเพอยตการบนทกเสยง เคอรเซอรจะกลบยงจดเรมตน คลกทปมนเพอหยดการบนทกเสยงชวคราว

8

บทท ๕

การตดตอคลปเสยง (Cut Copy และ Paste)

การใชคาสง Cut Copy และ Paste ๑. ใชคาสง File > New เพอสรางโปรเจคใหม จากนนบนทกโปรเจค ๒. จากนนใชคาสง File > Import จากนนเลอก Audio แลวเลอกไฟลคลปเสยงทตองการตดตอเขามา ๓. คลกเลอกเครองมอ Selection Tool ๔. ถาตองการเลอนตาแหนงของคลปเสยงภายในแทรคใหคลกเลอกเครองมอ time ship tool จากภาพจะเหนวาตาแหนงจดเรมตนของคลปเสยงจะเลอนตาแหนงไปจากทตาแหนง ๐ วนาท ๕. กาหนดขอบเขตของคลปเสยงทตองการทาไดโดยการคลกทเครองมอ Selection Tool จากนนนาเมาสไปคลกทตาแหนงเรมตนแลวแดรกเมาสไปยงจดทตองการแลวปลอย จะไดขอบเขตคลปเสยงทเลอกเปนแถบสเทาดงภาพ ๖. จากนนใหใช space bar เพอฟงเสยงของคลป ทเรากาหนดขอบเขตเอาไว และกด space bar อกครงเพอหยดฟงเสยง ๗. ถาตองการเพมหรอลดขอบเขตทเลอกใหกดคย shift คางไว จากนนคลกทคลปเสยงตรงสวนทเลอกเพอเพมหรอลดขอบเขตตามทตองการ ถาเอาเมาสไปวางทตาแหนงขอบของคลปทเลอกทางขวามอจนเปนรปมอจากนนแดรกเมาสซายไปทางขวามอจะเปนเพมขอบเขตความยาวของคลปเสยงทเลอกจากตาแหนงดงกลาว

การตดคลปเสยงจากขอบเขตทเลอกเอาไว(Cut) การตดคลปเสยงจากขอบเขตทเลอกใหใชคาสง Edit > Cut หรอ กดคย CTRL + X

กอนตด หลงตด

ถาตองการยกเลกการตดใหคลกทเมน Edit > Undo หรอ กดคย CTRL +Z

การทาสาเนาคลปเสยง(Copy) การทาสาเนาจะเปนการนาเอาสวนของคลปเสยงทเลอกไปเกบไวท Clipboard จากนนใชคาสง Edit > Paste หรอ กดคย CTRL+V เพอวางคลปเสยงลงในตาแหนงทตองการในแทรค

9

บทท ๖

การทาเสยงเงยบ ทาซา และ แยกคลป (Silence Duplicate และ Split)

บางครงเราอาจตองการคลปเสยงบางชวงเปนเสยงเงยบโดยไมตองการตดคลปเสยงสวนนนทงไป การทาเสยงเงยบจะชวยใหคลปเสยงมความยาวเทาเดมแตมบางชวงทไมมเสยงใหไดยน อยางไรกตามการทาคลปเสยงบางชวงใหเปนเสยงเงยบนนตองระวงในเรองของเสยงทหายไปกระทนหน ดงนนการทาคลปเสยงใหเงยบในบางชวงจงจาเปนตองอาศย Effect ในเรองของการ fade in และ fade out มาชวย อกวธการหนงทชวยไดกคอการใชเครองมอ envelope tool มาชวยในการลดระดบเสยงในบรเวณตาแหนงนน

การทาเสยงเงยบ(Silence) ใหใชเมาสคลกเพอกาหนดขอบเขตของคลปเสยงทตองการ จากนนใหคลกทเมน Edit > Silence Audio หรอกดคย CTRL + L

กอนทาเสยงเงยบ หลงทาเสยงเงยบ

การทาซา(Duplicate) การทาซา(Duplicate) จะแตกตางจากการทาสาเนา(Copy) เพราะคาสง Duplicate จะสรางแทรคขนมาใหมตอจากแทรคทใชคาสงน จากนนโปรแกรมจะทาการ Copy เอาสวนทเราไดเลอกไวมาวางในแทรคใหมทสรางขนในตาแหนงของชวงเวลา(timeline)ทตรงกนกบตนฉบบ การใชคาสงนใหคลกทเมน Edit > Duplicate หรอกดคย CTRL + D

ประโยชนของการทาซามดวยกนหลายประการ สงหนงทสาคญกคอใชทดสอบกบ Effects บางคนอาจทดสอบกบแทรคตนฉบบแตเราไมสามารถเปลยนแปลงระดบเสยงของ Effect และคลปเสยงตนฉบบแยกออกจากกนได นอกจากนนเรายงใชคาสงนในการสรางคลปเสยงดวย Effect ตางๆ จากนนนบคลปเสยงมารวมกนเพอใหไดเสยงทแปลกๆ

10

การแยกเสยง(Split) การแยกเสยง(Split) จะคลายกบการทาซา(Duplicate) แตคาสงนจะทาใหขอบเขตของสวนทเลอกกลายเปนเสยงเงยบกอนทจะทาการสาเนาคลปเสยงสวนทเลอกไปยงแทรคใหม การใชงานคาสงนใหคลกทเมน Edit > Split New หรอ กดคย CTRL+ALT+I

11

บทท ๗

การรวมคลปเสยงหลายเสยงเขาดวยกน

การรวมคลปเสยงหลายๆ เสยงเขาดวยกน เปนอกสงหนงทจาเปนอยางมากในการใชงานโปรแกรม Audacity ทเราควรจะไดเรยนรไว ซงเราสามารถนาไปใชประโยชนในการทาคลปเสยงแบบ non-stop หรอการทาคลปเสยงประกอบวดทศนในงานตางๆ โดยการเลอกคลปเสยงหลายๆ คลป จากนนนามารวมเขาดวยกน โดยตรงสวนทเปนรอยตอของคลปเสยงเราจะใชการลดเสยงเพอใหเกดความกลมกลนกนของคลปเสยง ๑. ใชคาสง File > New เพอสรางโปรเจคใหม จากนนบนทกโปรเจค ๒. ใชคาสง File > Import เลอก Audio จากนนนาเอาไฟล MP๓ ๒ ไฟลทตองการเขามาในโปรเจค ๓. ถาตองการใหคลปเสยงท ๒ ไปอยในตาแหนงใกลจบของคลปเสยงท ๑ ใหคลกทปม Time Shift Tool จากนนคลกทคลปท ๒ จากนนลากไปไวยงตาแหนงทตองการ ๔. คลกทปม Selection Tool จากนนคลกเลอกสวนของคลปท ๑ ชวงปลาย แลวใชคาสง Effect > Fade Out ๕. คลกเลอกทสวนตนของคลปท ๒ แลวใชคาสง Effect > Fade In จะเหนวาเสยงของคลปทง ๒ จะมความกลมกลนกนมากยงขน ทงนหากตองการใหคลปเสยงทง ๒ เหลอมกนเทาใดใหเลอนตาแหนงของคลปเสยงใหเกดการซอนทบกนตามทตองการ

นอกจากนนเรายงสามารถรวมคลปเสยงเขาดวยกนโดยการนาเอาคลปเสยงคลปเสยงท ๒ ไปวางตอทายคลปเสยงท ๑ ในแทรคเดยวกนโดยการใชคาสง Copy และ Paste จากนนปดคลปเสยงท ๒ ไป

หากตองการรวมคลปเสยงทงสองเขาดวยกนใหคลกเลอกทปม Time Shift Tool จากนนเลอนสวนหวของคลปเสยงท ๒ เขามาชนกบปลายคลปเสยงท ๑

12

จากนนลากเมาสเลอกบรเวณรอยตอคลปเสยง แลวใชคาสง Edit > Join คลปทงสองจะถกรวมเขาดวยกน โดยตาแหนงรอยตอจะกลายเปนเสยงเงยบ ดงภาพ

13

บทท ๘

การใส Effect เพอปรบคณภาพเสยง

โปรแกรม Audacity แมวาจะเปนของฟรแตกมความสามารถในการตกแตงคลปเสยงดวย Effect ทมมากบโปรแกรม ซงมใหเลอกใชอยางเพยงพอกบการทางานในระดบมออาชพเลยทเดยว แตละ Effect กจะมคณสมบตพเศษตางๆ ในการสรางสรรคเสยงใหกบเรา ในทนจะขอเลอกเพยงบาง Effect ทนาสนใจและใชบอยๆ เทานนมาแนะนากน เพราะบาง Effect นนแทบจะไมไดใชเลย บางอนอาจจะเหมาะกบงานทมคณภาพระดบสง

สาหรบ Effect ทนยมใชกนบอยๆ ไดแก ๑. Amplify สาหรบการปรบ เพม หรอ ลดระดบเสยงใหดงหรอเบา ๒. Bass boost สาหรบการปรบเพมระดบเสยงทม ๓. Change Pitch สาหรบการปรบ เพม หรอ ลด คยของโทนเสยงใหตาหรอสง ๔. Fade In สาหรบการปรบเสยง Fade In ของเสยง ๕. Fade Out สาหรบการปรบเสยง Fade Out ของเสยง ๖. Noise Removal สาหรบการตดเสยงรบกวน ๗. Normalize สาหรบเพมระดบใหกบเสยง โดยลดระดบของเสยงรบกวนลง ๘. Change Speed สาหรบปรบเพมหรอลดระดบความเรวของเสยง การใช Effect Fade In ๑. ใหเลอกชวงตนของเสยงทตองการทา Fade In ๒. คลกทเมน Effect > Fade In ๓. ผลลพททได คอเสยงของเราจะคอยๆ Fade เขาเพมระดบเสยงจากเบาเปนคอยๆ ดงขน

14

15

การปรบเพมหรอลดระดบเสยงดวย Amplify บางครงภายหลงการบนทกเสยงเราอาจไดเสยงทมความดงหรอเบาไมเปนไปตามทตองการ โปรแกรม Audacity ม Effect ทชอวา Amplify ซงชวยใหเราสามารถปรบแตงเสยงใหมความดงหรอเบาตามทตองการ โดยโปรแกรม Audacity จะคานวณระดบของ Amplify สงสดทสามารถปรบไดโดยไมทาใหเสยงเกดการแตกของเสยงเมอดงมาก(Clipping) การใชงานใหคลกทเมน Effect > Amplify จากนนกาหนดคา

Amplification (dB)

กาหนดคาทตองการโดยการพมพคาทตองการหรอใชตวเลอน(Slider) คาบวกเปนการเพมระดบเสยงใหดง มากขน คาลบเปนการลดระดบเสยง โดยคาตวเลขในชอง New Peak Amplitude จะเปลยนคาไป

New Peak Amplitude (dB) พมพคาทตองการลงในชองปอนตวเลข ตวเลขท Amplification กจะปรบเปลยนไปดวย

Allow Clipping ถาไมไดเลอกเอาไว เมอเราพยาพยาทจะเพมคาของ Amplification ซงทาใหคาของ New Peak Amplitude มคาสงเกน ๐ db ปม OK จะใชงานไมได เพอปองกนเสยงแตก แตถาเลอกเอาไวกสามารถปรบตวเลขไดตามตองการ แตเสยงทไดอาจแตกพราจนฟงไมได

การตดเสยงรบกวนดวย Noise Removal

บางครงการบนทกเสยงอาจมเสยงรบกวนทเราไมตองการ ทาใหคณภาพของเสยงหลกฟงไมชดเจน โปรแกรม Audacity ม Effect ทชอวา Noise Removal ชวยลดเสยงรบกวนดงกลาวได โดยคลกทเมน Effect > Removal โดยการใชงานจะตองมการกาหนดขอบเขต(region) ของคลปเสยงทมเสยงรบกวนทตองการลดหรอตดออก

16

ขนท ๑ สราง Noise Profile(Get Noise Profile) ๑. กาหนดขอบเขตของคลปเสยงทมเสยงรบกวนทตองการตดออก อาจเปนชวงสนๆ กได ๒. คลกทเมน Effect > Noise Removal ๓. คลกทปม Get Noise Profile

ขนท ๒ ตดเสยงรบกวน(Remove the Noise) ๑. กาหนดขอบเขตของคลปเสยงทมเสยงรบกวนทตองการตดออก จากนนกาหนดคาทตองการ ซงตองใชการลองผดลองถกเอาวาไดระดบทตองการแลวหรอยงโดยใชปม Preview ทดลองฟงเสยง ๒. คลกทเมน Effect > Noise Removal

Noise Reduction (dB) : กาหนดระดบของเสยงรบกวน กาหนดคาใหตาทสดในระดบทยอมรบได ถากาหนดคาสงเกนไปอาจทาใหเสยงเบาจนไมไดยน Sensitivity (dB): กาหนดคาของการรบกวน โดยเรมตนจาก ๐ คานจะสมพนธกบ Noise Reduction ทดลองปรบคาแลวฟงเสยงดจนพอด Frequency Smoothing: คานจะขนอยกบลกษณะของเสยงรบกวน ถาเปนเสยงแบบความถเดยวใหปรบคานใหมคาตา ถารบกวนมากอาจปรบคาใหสงขน Attack/decay time: กาหนดคาใหมากถาเสยงรบกวนมระดบความดงคงท กาหนดคาใหนอยลงถาระดบเสยงรบกวนมการเปลยนแปลงมากเชนเดยวดงเดยวเบา การตดเสยงรบกวนบางครงอาจทาใหเสยงทไดแตกพรา ซงเปนเรองปกต ยงถาเสยงรบกวนมความดง

มากกวาเสยงหลกมากๆ อาจทาให Effect นใชงานไดผลไมมากนก จาเปนทจะตองใช Effect อนๆ รวมดวย

17

บรรณานกรม

Oetzmann, A.(๒๐๐๖). Welcome to the Audacity v๑.๒ Manual. Retrieved August ๓,๒๐๑๑ from http://audacity.sourceforge.net/help/audacity-manual-๑.๒.pdf Nopphorn Sitotai. Tutorials Audacity. สบคนเมอ ๒ สงหาคม ๒๕๕๔ จาก http://www.ram.edu/elearning/tutorial/audacity/index.html ปรบแตงเสยงดวย Audacity. สบคนเมอ ๒ สงหาคม ๒๕๕๔ จาก http://www.it-guides.com