nederlands auschwitz c o m i t é

red.: Amsteldijk 23, amsterdam-z.

secr. voorlopig v. Walbeeckstr. 9 hs, amsterdam-w., postg. 293087

bankrek.: A M R O nr 106540 bijk.: van baerlestraat, amsterdam-z.

10de Jaargang no. 3 — maart 1966

ZIJ ZIJN ER NOG STEEDS E i n d februari , precies een ha l f j a a r na hun mild vonnis zijn B r o a d en S tark , twee der 17 te F r a n k f o r t ver­oordeelde moordenaars van Ausch­witz , vri jgelaten. M e t hun aller chef M u l k a (al een m a a n d eerder te ziek voor de cel bevonden) m a a k t dat drie beulen meer- prinsheerli jk vri j rondlopen. H e t is velen niet eens be­kend. Evenmin als de z w a a r beproef­de (vaak zieke) anti-fascisten, die op de verst gezochte gronden in de Bondsrepubliek gevangen gezet en gehouden worden.

D e bezoekers van het Onderzoek dat immers geheel op het Auschwitz-proces berust zullen als zij van de vri j lat ing weten, nog nadenkender de schouwburg verlaten. Temeer k lemt de „ b e s t r a f f i n g " van massamoordenaars met een ha l f jaar , als waren het kleine oplichters, nu de hoofduitroeier van de Neder ­landse Joden , Hars ter en zijn com-panen Z ö p f en S lo t tke in arrest zi t ­ten — in a fwacht ing waarvan? V a n een proces? H e t is onze zaak, die van de slachtoffers , w a t er gebeurt met de misdadigers, die onze directe vijanden zijn, m a a r het is evenzeer de zaak van het recht, van de mens­heid. H e t is de z a a k v a n het huidige Duits land, dat door een aantal ge­voerde en lopende processen geken­schetst wordt .

N a a s t vr i jspraak o f ontslag van rechtsvervolging, als voor de admi­raal , die matrozen in een cel liet ver­drinken, zijn „ s t r a f f e n " van tien minuten hechtenis per geroofd men­senleven schering en inslag. E n dat gaat dan nog om hoe dan ook vervolgde nazi 's . H o e zwaar ver­volgt de Westduitse justitie dezen ei­genlijk met de vele S S - en SD-ers in eigen rijen en bij de politie? In welke mate wordt aangedrongen op uitlevering van gevluchte nazi's door een ministerie van buitenlandse zaken waarvan oudere ambtenaren nog onder R ibbentrop hebben ge­werkt?

D a t er nog heel w a t te vinden is bleek dezer dagen op het proces te­gen de Auschwitz-arts H o r s t F i -scher, die te Oost-Berl i jn terecht stond na al deze jaren prakt i jk te hebben uitgeoefend vlakbi j de Oder -

grens, anders dan zijn genoten die naar de R i jn waren gevlucht — tot hij tegen de lamp was gelopend. H i j bleek dezelfde SS-er als voorheen. N u heeft de minister van binnen­landse zaken te Bonn pas een ver­bluffende ontdekking gedaan. A n t i ­semitische en neo-nazitendenzen ( ,rechts-extreme Unterwanderung ' heet dat) zijn in 1965 in de Bonds­republiek gegroeid: de N D P een parti j van ex-nazi 's met twee der­den, zij kreeg in Zuidbeierse steden 1 0 % der stemmen; de oplaag van de beruchte Deutsche N a t i o n a l - und Soldatenzeitung k l o m van 1 8 3 . 0 0 0 tot 2 2 7 . 0 0 0 . Tiental len Joodse be­graafplaatsen zijn geschonden, hon­derden grafstenen alweer vernield, duizenden hakenhruisen geklodderd. M a a r mag dat verbazing wekken, als de regering weigert het verdrag van München nietig te verklaren en dan de ook al als wettig erkende grenzen van 1 9 3 7 kan gaan waarmaken? D a a r o p hameren vooral de leiders der Landmannschaf ten , die door middel van minister Seebohm recht­streeks stem hebben in de regering. Deze neemt nu „kleine rechtsradicale res ten" in het Duitse vo lk w a a r en haast zich die op te kweken door SS-marsen e.d. niet alleen te dulden, m a a r die zelf te bevorderen en te „begroeten" . M a a r dat is nog niet alles. „Bonn de b o m ? " vroegen in de dagen van de Febr!uari-herdenking jonge mensen ons, v ia een tentoonstell ing te A m ­sterdam. E n zij toonden de carrière van Tre t tner , die eens Guernica en R o t t e r d a m bombardeerde en de F l o ­rentijnse bruggen in de lucht liet vl ie­gen en nu een continent met a toom­bommen wil bestoken. E r wordt v a a k getwijfeld o f de ern­stige hier aangestipte feiten wel ge­meengoed zijn. M a a r twi j fel smolt weg bij het zien van de imposante manifestat ie die de herdenking van de Februaristaking dit j a a r leverde. En w a t is dit anders dan een mani ­festatie tegen de barbari j van discri­minatie en nazi-terreur, tegen de schanddaad van 25 j a a r geleden en ter ere van het heldhaftige, barm­hartige, standvastige vo lk van A m ­sterdam. In hun indrukwekkend en

geduldig zwijgen waren de druipen­de drommen tegelijk een waarschu­wing aan hen die dromen van een herhaling of voortzett ing van het ge­weld dat hier destijds al het grootse verweer opriep. Deze herdenking was in alle opzichten op zijn plaats .

tge van Sobibor

H e t p r o c e s tegen tien beulen v a n Sobibor al sinds s e p t e m b e r te H a g e n in W e s t f a l e n g e v o e r d , is geschorst . E n i g e leden v a n de r e c h t b a n k zijn in Israël en de V . S . v e r k l a r i n ­gen g a a n o p n e m e n v a n o v e r l e v e n d e n (er zijn er in t o t a a l niet m e e r d a n een t w i n t i g t a l ) . H e t t r e k t de a a n d a c h t d a t d o o r de ge tui ­gen, b .v . d o o r de gebroeders B i a l o w i c z , steeds Sasja Pets jerski is g e n o e m d als d e le ider v a n de o p s t a n d w a a r a a n de weinige o v e r l e v e n d e n allen h u n o v e r l e v e n te d a n ­ken hebben, m a a r d a t hij niet is g e d a g ­v a a r d .

A l s reden v o o r dit v e r z u i m w e r d in H a g e n g e z e g d d a t Pets jerski , „ m a a r k o r t in h e t k a m p is g e w e e s t . " D a t k l o p t : hij a r r i v e e r d e er in s e p t e m b e r 1 9 4 3 m e t een t r a n s p o r t J o o d s e m a n n e n , v r o u w e n en k i n d e r e n uit M i n s k , d a a r o n d e r o o k k r i j g s g e v a n g e n e n z o ­als hijzelf . Pets jerski , een o f f i c i e r v a n het R o d e leger , s l a a g d e erin de o p s t a n d , die toen al w e r d v o o r b e r e i d , te o r g a n i s e r e n . O p 1 4 o k t o b e r w a s h e t z o v e r . E e n en t w i n t i g beulen v o n d e n de d o o d , d a t is t w e e m a a l z o v e e l als e r n u t e r e c h t s t a a n . D a n k z i j P e t -sjerski's o p t r e d e n in de eerste p l a a t s is het huidige p r o c e s mogel i jk . O v e r B e l z e c , h e t eveneens bij de „ A k t i o n R e i n h a r d t " b e t -t r o k k e n „ z u s t e r k a m p " v a n S o b i b o r v i n d t geen p r o c e s p l a a t s . E r is geen getuige m e e r . Zijn er misschien stille m a c h t e n d o e n d e o m de k r o o n g e t u i g e v a n S o b i b o r en d a a r m e e v a n h e t l o t v a n de o p s t a n d e l i n g e n , dus o o k v a n de N e d e r l a n d s e , niet a a n het w o o r d te l a t e n ? A l e x a n d e r Petsjerski leeft . W i j hebben ons t o t h e m ger icht in de o v e r t u i g i n g d a t wij d a t v e r p l i c h t zijn a a n m e e r d a n 3 4 . 0 0 0 v e r ­m o o r d e N e d e r l a n d e r s . W i j hebben h e m g e ­v r a a g d zijn her inner ingen w e e r te g e v e n a a n o n z e l a n d g e n o t e n in het (kleine) k a m p en bij de o p s t a n d , w a a r v a n m e e r d a n h o n d e r d deelnemers d o o r de SS gruwel i jk zijn a f g e ­m a a k t .

W i j h o p e n z o iets te k u n n e n bi jdragen a a n het schri jven v a n het v e r g e t e n h o o f d s t u k d a t S o b i b o r n o g altijd is, al v o n d e n er z o -velen v a n o n z e n a a s t e n de d o o d .

Q U O V A D I S Q u o vadis? heet een boek van H e n -ryk Sienkiewicz, in 1905 met de N o ­belprijs bekroond. H e t beschri j ft in hoofdzaak gebeurtenissen onder de beruchte keizer N e r o , die het speci­aal voorzien had op de belijders van de Christeli jke godsdienst. N e r o gaf o.m. een nachtel i jk tuinfeest en liet ter opluistering |de tuin verl ichten door een aantal met brandbare vloei­stof ingewreven Christenen aan b o ­men te laten ophijsen en in brand te steken. Een andermaal organiseerde hij een voorstell ing in de arena, waarbi j uitgehongerde roofdieren re­gelrecht op de als dieren vermomde Christenen werden losgelaten. D i t zijn staaltjes uit een serie sadis­tische experimenten w a a r v a n de ge­noemde bruut zich bediende tot ei­gen vermaak en ook om de feest­stemming te verhogen van zijn invi-té's.

U i t de voorbeelden bli jkt dat behal­ve het J o d e n d o m ook andere secten als prooi voor gedegenereerde mede­mensen fungeerden, met dit verschil dat gedurende twint ig eeuwen diver­se godsdiensttwisten van voorbi j ­gaande aard waren en het Jodendom een zeer ongunstige uitzondering vormde en wel in die zin dat het deze steeds kunstmatig gekweekte animositeit nog tot op heden heeft te verduren. Men heeft zelfs voor dit speciale ge­val een predikaat uitgevonden, n.l . „ant isemit isme" . Antisemiet is een kosteloze titel die men verkri jgt o f zichzelf toewijst en wel zonder stu­die en zonder examen en w a a r v o o r ook analfabeten in aanmerking k o ­men. D e term antisemitisme heeft zelfs een wereldvermaardheid ge­kregen, hoewel men veilig mag aan­nemen dat m a a r zeer weinigen de juiste betekenis ervan kennen. D e encyclopedie vermeldt dat het woord is afgeleid van de n a a m Sem. O n d e r diens afstammelingen vallen ook an­dere Oosterse volkeren, zoals Phoe-niciërs, Syriërs, Arabieren en ande­ren. H e t merkwaardige is dat som­mige dezer volken na de wereldoor­log stelling namen tegen Israël dat asyl verleende aan getroffen lotgeno­ten. Wanneer men het Nero- t i jdperk als graadmeter voor onze hedendaagse beschaving wil nemen en de presta­ties van het naziregiem ermee ver ­gelijkt, dan zijn wij er in twintig eeuwen niet bi jzonder op vooruitge­gaan. Integendeel ! W a t de bevol ­kingsaanwas betref t va l t er niet te klagen en zeer zeker niet w a t de ge­weldige sprong der technische weten­schap in deze eeuw aangaat . M a a r w a t de doorsnee-mentaliteit betref t is het verre van „couleur de rose" . H e t feit dat drie onbekende en on­wetende grootheden het klaarspeel-

Waar heen gaat gij ?

den om bijna drie k w a r t van E u r o p a te overheersen en hierdoor legio prominenten op elk gebied tot mach­teloosheid te dwingen is veelzeg­gend. Vergeli jkt men de mental i tei t der be­volking onder N e r o ' s bewind met de prestaties der nazi 's in de tweede wereldoorlog, dan bli jkt er in twin­tig eeuwen weinig van verandering o f verbetering. D e criminaliteit door N e r o destijds gedemonstreerd werd zelfs door het naziregiem over t rof ­fen. Men zou ook niet anders kun­nen verwachten van een regerende macht , die beroving en moord niet alleen toestond, maar aanmoedigde en zelfs beschermde. K a n men zich wel enigszin indenken w a t er van een menselijke samenleving terecht was gekomen, als het nat ionaal -so-cialisme in de laatste oorlog getrium-feerd had?

H e t waren niet bepaald dégénéré's en economisch gedupeerden die zich aan onvoorstelbare wreedheden schuldig maakten. Een normaal den­kend mens zal nauweli jks hebben kunnen geloven dat de massamoord werd gepleegd met medewerking van personen met kl inkende titels, zoals dokters, rechtsgeleerden en allerlei hogere ambtenaren. Eerst na de p r o ­cessen van Neurenberg en opnieuw door het E ichmann-proces werd men in kennis gesteld van de omvang en de aard der gepleegde wreedheden. Generaliseren is en bl i j f t onredeli jk, onverantwoord en onjuist, m a a r men zou bi jna geneigd zijn ten opzichte van het Duitse vo lk een uitzonde­ring te maken alleen al om het feit dat het in deze eeuw enige duizen­den Nero ' s ter beschikking kon stel­len om op vele mil joenen los te la ­ten, om te martelen en op afz ich­teli jke wijze te doden. Telkens weer moet men vaststellen dat de wereld­reactie op de publicatie dezer onmen­selijkheden niet bepaald denderend kan worden genoemd. H e t leek als kennisgeving te zijn aangenomen. E n k e l bij wijze van intermezzo werd men plotseling uit de dommel ge­wekt door het verschijnen van Hochhuth 's stuk de Plaatsbekleder . Zo leek het .

M a a r enkele weken geleden vond een herdenkingshulde plaats bij het standbeeld de D o k w e r k k e r als sym­bool van de tal loze Amsterdamse helden die in de aanvang van de Duitse bezett ing met risico voor ei­gen leven een act ie inzetten tegen de misdadige aanval op de Joodse be­volking. In dit verband verdient de l o f w a a r ­dige activiteit o.a. van het Ausch-witz-comité ter plaatsing van een herdenkings-monument in Ausch-witz -Birkenau ons aller sympathie.

B. Mechanicus

Forum in Anne Frankhuis

O p 2 7 a p r i l (8 u u r ) o r g a n i s e r e n het N e ­

d e r l a n d s A u s c h w i t z C o m i t é en de St i cht ing

A n n e F r a n k h u i s t e z a m e n een f o r u m a v o n d

o v e r het verschijnsel A u s c h w i t z in het A n ­

ne F r a n k h u i s . O u d - g e v a n g e n e n v a n A u s c h ­

w i t z v o r m e n h e t f o r u m , d a t in de eerste

p l a a t s b e s t e m d is v o o r onderwijsmensen ,

m a a r ieder is w e l k o m .

De wijzen vergaderen... wij kunnen wachten

M e e r d a n t w i n t i g j a a r is h e t geleden d a t H i t i e r en zijn t r a w a n t e n de o o r l o g hebben v e r l o r e n en n o g is e r geen p u n t gezet a c h ­t e r de schadeloosste l l ing . N o g w a c h t e n e r mensen o p a f w i k k e l i n g v a n J o k o s en C a d -s u - c l a i m s . N i e m a n d h e e f t h a a s t en rustig , a l sof er niets g e b e u r d is, g a a t alles zijn s l a k k e g a n g e t j e . H e t schijnt a l l e m a a l n o g a l i n g e w i k k e l d te zijn, v o o r a l als je gehele f a m i l i e is u i t g e m o o r d .

H e t z e l f d e g e l d t v o o r ons a d r e s a a n de T w e e d e K a m e r , w a a r o p t o t h e d e n geen a n t ­w o o r d is binnen g e k o m e n . R e e d s zijn er d u i z e n d e n s l a c h t o f f e r s en n a b e s t a a n d e n g e ­s t o r v e n m e t h e t g e v o e l in de steek te zijn g e l a t e n o n d a n k s diverse zg . regel ingen die m o e t e n m a k e n d a t je niet t eveel kri jgt o m v a n te l e v e n . H e t is t o c h w e l v a a r t w a t de k l o k s l a a t .

V a n a f d e z e p l a a t s d o e n wij een b e r o e p o p g n z e v o l k s v e r t e g e n w o o r d i g e r s o m ons a d r e s serieus en m e t spoed a f te h a n d e l e n . M i s ­schien blijven er d a n n o g een p a a r mensen o v e r w i e r l a a t s t e l e v e n s j a r e n w o r d e n v e r ­l icht d o o r bl i jdschap d a t zij g e r e s p e c t e e r d en b e g r e p e n zijn — al h e e f t h e t d a n lang g e d u u r d . J O S S L A G T E R

Wie kende Laure Goldstein bij Telefunken?

Laure Goldstein (geb. 17-1-27 te Pa­rijs) kwam op 11 nov. 1944 uit Auschwitz [e Reichenbach, 50 km van Breslau, en werkte daar bij Tele­funken tot eind febr. 1945, toen de fabriek werd gebombardeerd en de gevangenen naar Bendorf(?) bij Kas­sei moesten lopen. Daar kregen zij hetzelfde werk in een onderaardse 7 ' e l e f u n k e n - f a b r i e k tot het kamp op 20-4-45 werd ontruimd en Laure, de enige Frangaise onder 400 gevange­nen, bij Hamburg door het Zweedse Rode Kruis werd bevrijd. Voor haar schadeloosstelling heeft zij adressen van medegevangenen nodig. Zij herinnert zich een MALY, die in Den Haag met een arts getrouwd moet zijn en een NETTY, ook ge­trouwd in Amsterdam of Den Haag: haar man moet een confectiezaak hebben. Willen mogelijke getuigen zich mel­den bij ons secretariaat? Men kan zich ook wenden tot dr. H. G. Phi-lipp, 4 av. de la Bourdonnais, Paris Vlle.

Operaties, geen pensioen

„ J a m e v r o u w " , zegt J a c o b Davidson in Amsterdam-Oost , „in de kampen heb ik gezien hoe de S .S . kinderen ombracht en daarover kan ik niet p r a t e n . " Zi jn eigen kinderen en zijn vrouw zag hij het laatst op het sta­tion van Cosel , w a a r zij doorgingen, naar Auschwitz . Vr i jdagavond 12 september 1 9 4 2 door de Tulppol i t ie weggehaald, maandagmorgen in Westerbork de trein in. In Cosel brulden SS-b lauwhemden: arbeits-fahige mannen eruit, n a a r Gogelin, Johannesdor f en toen naar B lech­hammer .

„ H e t k a m p Blechhammer was toen nog nieuw en wij moesten de b a r a k ­ken opbouwen en werden vreseli jk geslagen. W e werden uitbesteed naar allerlei werkobjecten, Baustellen. D e voornaamste hoorden aan de I . G . Farben . N a twee j a a r in Blechham­mer werd ik met t w a a l f man naar Auschwitz gebracht en te werk ge­steld bij de Buna, ook I . G . Farben. H e t heette voor drie, vier maanden, het werden er negen, er werd ge­bombardeerd, de weg was afgesne­den. O p een zondag in januari 1945 moesten w e hals over kop weg, de Russische legers rukten op. I k ben op de vi j fde dag van de uittocht in een lege schuur van een boerderij achtergebleven, anderhalve dag. Mijn a l ib i : bevroren voeten. Toen op zie­kentransport n a a r de hel v a n Gross Rosen. Een m a n k e sadistische gevan­

genisboef k w a m er 's morgens zie­ken doodknuppelen. H i j t rok mee met ons, acht dagen lang op een open wagen, met rovende, schieten­de S S en stervenden. I k en een an­der zijn in leven gebleven. D e rest was dood. Mi jn tenen waren bevro­ren en rotten weg. Een van mijn gro­te tenen was dood, ver f rommeld en z w a r t . H e t hinderde mij erg en toen n a m ik het mes en sneed hem af . I n D a c h a u kregen we in de keuken hete thee en kof f ie zonder eten en een douche. O n z e kleding, dik on­der de luizen, werd verbrand. D a t bad was een mil joen waard . Wi j zie­ken kregen — voor het eerst — een verschoning en p a p . I k werd daar driemaal aan mijn voeten geope­reerd. In de ziekenbarak heb ik ook veel te verduren gehad. I k bleef daar van h a l f februari tot apri l , de maand van de bevri jding door de A m e r i k a ­nen.

Bi j mijn thuiskomst woog ik zowat zestig pond. I k werd n a de bevri j ­ding nog drie keer geopereerd aan mijn voeten en mijn rechterhand, w a a r d o o r ik twee stompjes van vin­gers heb. Bovendien ben ik vi j f keer aan mijn maag geopereerd, waardoor ik op dieet moet leven. Mijn gezond­heid is van die aard dat de specialist van de ziektewet mij m a a r toestaat halve dagen te werken. I k heb u nog lang niet alles verteld, ik kan dat niet meer. V a n de I . G . -Farben Blechhammer heb ik een keer een vergoeding van 1 3 0 0 gulden o n t v a n g e n . "

E n dat is alles, tot op de dag van vandaag. Een man als de heer D a ­vidson, wiens gezondheid, wiens le­ven zo totaal is verwoest, is gedwon­gen halve dagen te gaan werken om in zijn onderhoud te voorzien. H e t

is en bl i j f t een schandvlek op de overheid der Bondsrepubliek, w a a r nog de f irma's zetelen, die zich met mil joenen verri jken aan de arbeid der gevangenen, dat men niet de heilige pl icht voelt de laatste levensjaren van deze geslagen mensen door een l i j frente te verzachten. M a a r dit ont ­hef t de Nederlandse overheid niet van de pl icht haar zwaarst getroffen burgers tegemoet te komen door een geregelde uitkering, zodat zi j niet hun laatste kracht behoeve te o f f e ­ren voor het simpele leven. Is het na 21 j a a r nog te vroeg voor pensioen zelfs voor invalide slachtoffers? Een bit tere, m a a r dringende vraag .

E . K . T .

De burgemeester van München, dr. Vogel,

heeft twee zijner burgers een gouden me­

daille uitgereikt: Josef Meyer heeft 40 Jo­

den gered, Ludwig Wörl heeft in de drie

jaar dat hij in Auschwitz zat velen voor de

dood weten te bewaren. Hij was een be­

langrijk getuige in het Frankforter proces.

Beiden zijn verleden jaar ook in Israël ge­

huldigd.

Te West-Berlijn is in februari een Ausch-

witz-tentoonstelling gehouden, waar bij de

ingang het verbod van het beruchtste neo­

naziblad de Soldatenzeitung werd geëist.

Verleden jaar trok een collectie documen­

ten over Auschwitz getoond door de vak­

beweging te Stuttgan 65.000 meest jonge

mensen. Te Berlijn kwamen er 15.000.

DUITSE ANTI-FASCISTEN WEER OPGESLOTEN

Geen week gaat voorbi j o f gepaten­teerde massamoordenaars bli jken in de Bondsrepubliek te z w a k voor ge­vangenis o f zelfs rechtszaal en wor­den door zorgzame magistraten naar huis gestuurd.

Diezel fde magistraten tonen zich minder humaan, om niet te zeggen honds, zodra het om een bonafide antifascist gaat . H o e groter zijn staat van dienst, hoe minder kans hij heeft om vri j te bl i jven.

Ui t een lange reeks enkele voorbeel­den. In S tut tgar t w e r d een verzets­man tegen Hi t i e r , Emi l Bechtle , die meer dan t w a a l f j a a r geleden „op polit ieke gronden" (en heus niet we­gens neo-nazisme!) was veroordeeld, opgepakt om zijn s traf uit te zit ten.

Zijn slechte gezondheid was geen aanleiding om hem zelfs m a a r even los te laten, noch de dodeli jke ziek­te van zijn vrouw. H i j mocht op 21 januar i n a a r haar begrafenis zonder haar levend te hebben teruggezien, en moest meteen de cel weer in. I n H a n n o v e r wonen de gebroeders Baumgarte , die resp. 11 en 12 j a a r in Hi t iers kampen doorbrachten. Be i ­den zijn al herhaaldeli jk door de Bondsjustit ie vervolgd. August kon aantonen dat de Westberli jnse pre ­sident in een proces tegen nazi ­s lachtoffers zel f een ex-nazi was en moest daarop huiszoeking onder­gaan. K u r t Baumgarte is op 2 2 juni 1965 in „ v o o r l o p i g e " hechtenis ge­nomen . . . en zit nog steeds, hoewel de wet een maximum van een ha l f

j a a r voorschri j f t . O p Kerstmis , toen zijn termijn om was, mocht hij niet naar huis. O p een borgsom van 1 0 . 0 0 0 D M zou hij vri jkomen, m a a r hij bezit die niet en wenst ze om principiële re­denen niet te lenen. H i j heeft dagen­lang met een galaanval en zonder medische hulp in zijn cel gelegen, m a a r noch dit noch de gevolgen van zijn elf jarig kampverbl i j f waren aan­leiding hem zijn vrijheid te hergeven. Zijn vonnis luidt nu: 22 maanden. T e Düsseldorf staan zes SD-ers te ­recht wegens „verniet igingsacties" in de Oekra j iene . Zi j zijn op vrije voe­ten. M a a r ja , drie hunner, onder wie de hoofdverdachte J u n g werkten bij de Bundesjustiz. Zi j maakten j acht . . Juist , zie boven.

Wij zijn u veel dank verschuldigd

en toch...

O n z e p e n n i n g m e e s t e r h e e f t niet v o o r niets een b e r o e p o p u g e d a a n en h o e w e l de h o n ­d e r d v r i e n d e n m e t h o n d e r d g u l d e n z i c h t o t n u t o e bij l ange n a n i e t hebben g e m e l d , t o c h hebben velen ons te rz i jde g e s t a a n . I n f e b r u a r i al leen al hebben 3 2 5 v r i e n d e n een b e d r a g j e , s o m m i g e n zelfs een b e d r a g a a n ons o v e r g e m a a k t . I n j a n u a r i o n t v i n g e n wij f 3 9 2 3 . 1 9

— u i t g e g e v e n ƒ 4 4 5 2 . 7 2 . I n f e b r u a r i o n t v i n g e n wij ƒ 6 9 3 0 . 7 5 — ui tgegeven / 4 2 7 1 . 9 9 . H e t s a l d o o p 3 1 d e c e m b e r 1 9 6 5 b e d r o e g ƒ 3 8 2 7 . 8 9 . W i j publ iceren h i e r enige cijfers o m u een i n d r u k te g e v e n v a n de b e d r a g e n die o p v e r s c h i l l e n d e m a n i e r e n bij ons b i n n e n k w a ­m e n , m a a r w a a r t e g e n o v e r g r o t e b e d r a g e n a a n u i t g a v e n s t a a n . O n z e schulden zijn n o g l a n g niet a l l e m a a l b e t a a l d . W i j doen een d r i n g e n d b e r o e p o p h en die w e l m e t ons m e e l e v e n , m a a r di t n o g niet in f inancieel o p z i c h t hebben g e t o o n d en v r a ­gen hen di t a l s n o g te d o e n . A l l e e n al ons h e r d e n k i n g s n u m m e r w a s z e e r k o s t b a a r . M a a r m e e r d a n 8 0 0 0 e x e m p l a r e n e r v a n bereikten t a l v a n onderwijs inste l l in­gen, v o o r a l l y c e a en k w e e k s c h o l e n en v e r ­d e r f u n c t i o n a r i s s e n v a n de v a k b e w e g i n g . O o k o p de l a a t s t e n en o p de school le idin­gen z o u d e n wij een b e r o e p wil len doen o m gelden v o o r ons in te z a m e l e n o f a l t h a n s o p de wenseli jkheid te wi jzen o o k f inancieel s y m p a t h i e m e t ons w e r k te betuigen . A a n belangstel l ing o n t b r e e k t het i m m e r s n i e t : wij moesten t o t o n z e spijt vele s c h o ­len, w a a r o m g r o t e a a n t a l l e n v a n h e t j a ­n u a r i n u m m e r w a s g e v r a a g d m e t m o n d j e s ­m a a t bedienen. E n i n f o r m a t i e o v e r A u s c h ­w i t z is t o c h n u t t i g . A l s u dit nu o o k inziet , help ons d a n d o o r nu d i r e c t een b e d r a g a a n

ons o v e r te m a k e n .

N . A . C .

Overpeinzing van een ondeskundige

H e t wi l mij niet uit h e t h o o f d d a t v e l e o n ­deskundige n a z i - s l a c h t o f f e r s eh n a b e s t a a n ­den de d u p e zijn g e w o r d e n v a n s lechte o f h e l e m a a l geen v o o r l i c h t i n g i n z a k e r e c h t e n die zij h a d d e n k u n n e n la ten gelden in de a f w i k k e l i n g v a n de schadeloosstel l ing. Steeds w e e r k o m e n b r i e v e n binnen v a n m e n ­sen die niet wis ten w a a r o p zij r e c h t h a d ­den . D e een zijn v a d e r h a d een s c h o e n w i n ­kelt je , d e a n d e r h a a r m o e d e r een b l o e m e n -z a a k . Zij c l a i m d e n h u i s r a a d s c h a d e en m e e r niet . E é n v e r t e l d e m i j : „ i k h a d a c h t broers en zusters , m a a r geen geld o m z o v e e l m a a l ƒ 1 5 , — te s t o r t e n . " H o ! h o ! zeggen de des ­k u n d i g e n , d a t w a s niet n o d i g geweest , o o k z o n d e r die ƒ 1 5 , — h a d h e t g e k u n d . J a ! j a ! z o u ik wil len z e g g e n , als ze het m a a r wisten , m a a r toen ze het wis ten w a s h e t te l a a t . S c h a d e v o o r v e r l o r e n gegane g o e d e ­ren, als w a a r d e v o l l e bijouterieën, m a c h i n e s , v o o r r a d e n e t c , d a a r v a n wist de o n d e s k u n ­dige niets . N a een gesprek m e t een n o t a r i s ­k l e r k k r e e g ik de i n d r u k d a t e r z e e r veel v a n die sjlemiels zijn, die e e n v o u d i g niet wis ten w a a r o p zij r e c h t h a d d e n . E r z o u iets a a n g e d a a n m o e t e n w o r d e n d a t d e z e mensen alsnog krijgen w a t hun r e c h ­tens t o e k o m t .

J . S.

Uw adres op een adreswijziging-kaart

N o g steeds k o m e n er k l a c h t e n binnen o v e r v e r k e e r d e adresser ing . H e r h a a l d e l i j k h e b ­ben wij u v e r z o c h t ons bij v e r h u i z i n g e.d. een A D R E S W I J Z I G I N G S K A A R T te s tu­r e n . D i t w o r d t al te weinig g e d a a n en meesta l m e e n t m e n v i a een g i r o s t o r t i n g t e ­v e n s de adreswijz iging te m o e t e n d o o r g e v e n . U m o e t g o e d begrijpen d a t o n z e a d m i n i ­s t ra t ie , dus o o k de f inancië le , in de vrije u r e n v a n o n z e m e d e w e r k e r s w o r d t v e r ­r i c h t . W i j hebben geen b e t a a l d e k r a c h t e n , w a a r d o o r alles niet z o e f f i c i ë n t w e r k t als wij d a t g r a a g z o u d e n wil len . V o o r t a a n dus wijzigingen in u w a d r e s o p

een A D R E S W I J Z I G I N G S K A A R T !

ATTENTIE! Bij overmakingen (waarvoor wij u zeer dankbaar zijn) schrijft u vaak uw naam en uw adres zo onduidelijk dat het voor de penningmeester zeer moeilijk te lezen is. Denk ook daar s.v.p. aan.

Auschwitz of Oswiencim

I n R o t t e r d a m v r o e g mij een v o o r a a n s t a a n d b u r g e r w a a r o m wij h e t D u i t s e w o o r d A u s c h w i t z i n p l a a t s v a n de P o o l s e n a a m O s w i e n c i m g e b r u i k e n . N u is d e z e v r a a g a l m e e r m a l e n gesteld, t o t o p een d e r z i t t i n g e n v a n h e t I . A . K . t o e . H e t a n t w o o r d d a a r w a s v e e l z e g g e n d en d a a r o m geef ik h e t h i e r d o o r : „ A u s c h w i t z is n i e t a l leen v o o r de meesten g e m a k k e l i j k e r ui t te s p r e k e n , m a a r het geef t m i n d e r een p l a a t s ­n a a m d a n een b e g r i p a a n . " V e l e mensen hebben er zelfs n o o i t bij s t i lges taan d a t d e z e n a a m een s t a d j e a a n d u i d t . H e t is en w o r d t steeds m e e r in zijn D u i t s e v o r m een b e g r i p : v a n een m i l j o e n e n m o o r d o p o n s c h u l d i g e mensen, gepleegd d o o r een m i s d a d i g e r s b e n -de , die mi l joenen in zijn fascist ische k l a u ­w e n v e r s t i k t e o f o n d e r d r u k t e — en h o e .

J . S .

Het Humanistisch Verbond te Frankfort

a.M. heeft onder de titel ,Twintig 'jaar na

Auschwitz' een openbaar debat georgani­

seerd, waaraan o.a. dr. Frits Bauer, procu­

reur-generaal van Hessen en de grote stuw­

kracht van de Auschwitz-processen, deel­

nam. Een vraag, die werd gesteld: „Moeten

wij passief de atoombewapening meemaken

en afwachten dat ter gelegenheid van een

nieuwe economische crisis een nieuwe Hit-

Ier verschijnt?"

Ons comité heeft contact met de pas opge­

richte Argentijnse Federatie van nazi-slacht­

offers. „Hoewel ons vaak afstanden van

duizenden kilometers scheiden", lezen wij

in een antwoord van onze vrienden uit

Buenos Aires, „zijn wij toch broederlijk ver­

bonden, zoals wij uit elke regel van uw

brief voelen. Dat is de lotsverbondenheid

van ons lijden en ook ons aandeel tot het

bereiken van ons heilig doel, het doel ook

van onze tienduizenden broeders, overle­

venden van de nazi-vervolging in de ge­

hele wereld."

KOOPT ONS

MATERIAAL

Er wordt steeds meer over vernieti­gingskampen geschreven; er wordt om documentatie hierover gevraagd. Ons comité beschikt over voldoende materiaal om daarbij te helpen. Dit bestaat uitsluitend uit de oorspron­kelijke gegevens. Sensatiezucht komt er niet bij te pas. In de Auschwitz-hefte komt het kalendarium voor, dat o.m. de aankomst van alle tran­sporten vermeldt. Het album bevat meestal door de SS gemaakte foto's.

In voorraad zijn:

Auschwitzhefte, 7 deeltjes, compleet a f27.—.

Dia's, positief en negatief, per set

ƒ 2 5 . - .

Albums KL Auschwitz f 10.—.

Enige kleinere werken, prijs van

f2.— tot f5.—.

Te bestellen bij J. Furth, Diemer-kade 48, Diemen. . Tel. 020 — 5 88 42.