Avrupa’da uyuşturucu sorununun durumu

hakkındaki 2006 Yıllık raporu

İsim, yer, tarih ve saat

Avrupa’da uyuşturucu sorunu hakkındaki son gelişmeler

• Avrupa’nın 29 ülkedeki uyuşturucu sorununa genel bakış

• Veri ve analizler: Tüm Avrupa’da ve ülkeye göre

• En yeni eğilimler ve tepkiler

• Seçili konular: • Avrupa uyuşturucu politikaları• cinsiyet farklılıkları• eğlence ortamlarında uyuşturucu

Çok dilde bilgilendirme paketi

2006 Yıllık raporu: Basılı ve çevrimiçi olarak 23 dilde

• http://annualreport.emcdda.europa.eu

• İngilizce ek çevrimiçi belgeler:• Seçili konular http://issues06.emcdda.europa.eu • İstatistik bülteni http://stats06.emcdda.europa.eu• Ülke veri profilleri http://dataprofiles06.emcdda.europa.eu • Reitox ulusal raporları http://www.emcdda.europa.eu/?nnodeid=435

2006 Başlıklar

• Bölüm I: Yıllık rapor

2006 Başlıklar

• Avrupa’da uyuşturucu her zamankinden daha ucuz

• Eroin — ele geçirmeler ve üretimde artış

• Uyuşturucuya bağlı bulaşıcı hastalıkların yayılmaya devam etmesi

• Ölümler — düşen eğilim sekteye uğrayabilir

2006 Başlıklar (devamı)

• Kokain — artan eğilim sürmekte ama bazı dengelenme işaretleri var

• Kokain — küresel üretim artışta, önemli rotalar çeşitleniyor

• Kokaine bağlı sorunlar bazı ülkelerde belirginleşiyor

Avrupa’da uyuşturucu her zamankinden daha ucuz

• Uyuşturucu fiyatlarında ülkeler arasında çok fark var

• Analiz sadece sınırlı sayıda ülkeye dayanıyor

• Avrupa sokaklarındaki yasadışı uyuşturucu fiyatları 1999-2004’ten beri pek çok ülkede ve çoğu uyuşturucu için düştü

• Avrupa genelinde, enflasyona göre düzeltilmiş fiyatlar afyon sakızı (%19), bitkisel kenevir (%12), kokain (%22) eroin (%45), amfetamin (%20), ecstasy (%47) için düştü

Uyuşturucu fiyatları (devamı)

• Uyuşturucu fiyatları pek çok faktörden etkilenir: arz, saflık derecesi, ürün tipi, satın alınan miktar, v.s.

• Analiz etmek güçtür: yasadışı pazarın gizli niteliği, veri kalitesi ve veri toplamada ulusal farklılıklar

• Diğer göstergelerde fiyat ve eğilimler arasında basit bir bağlantı yok (ele geçirmeler, yaygınlık, saflık, v.s.)

• Uyuşturucu fiyatlarını etkileyen faktörleri ile fiyatın uyuşturucu tüketim seviyelerini nasıl etkilediğinin daha iyi anlaşılması gerekiyor

1999–2004 Avrupa’da uyuşturucunun perakende

fiyatlarındaki eğilimler

Eroin — ele geçirmeler ve üretim artışta

• Yasadışı afyon arzında dünya lideri Afganistan: 2005’te küresel üretimin (4.100 ton) tahmini %89’u.

• Üretimdeki yeni artışlar küresel arzın küresel talebi aşmakta olabileceği anlamına geliyor (UNODC)

• Tüm dünyada ele geçirilen en büyük miktarlarda eroinden hala Asya (50%) ve Avrupa (40%) sorumlu

• Avrupa’da ele geçirilen toplam miktarlar 1999’dan beri sürekli olarak artıyor

Eroin (devamı)

• 2004’teki rekor ele geçirmeler: Avrupa’da tahmini 46.000 ele geçirme vakası sonucunda 19 ton eroin yakalandı. Bu 2003’te ele geçirilen miktarın %10’dan fazla üzerindedir

• Yasadışı eroin fazlasının yarattığı tehlikeler görmezden gelinemez

• Eroin moda uyuşturucu olmaktan çıktı ama yeni bir genç nesil etkilenmeye açık olabilir

• Eroin ve enjekte etme — öngörülebilir gelecekte Avrupa için büyük sağlık sorunları oluşturuyor

Uyuşturucuya bağlı bulaşıcı hastalıkların yayılmaya devam

etmesi

• HIV — EUK’lar arasında enfeksiyon yaygınlığı hala çoğu Avrupa ülkesinde düşük. 10 civarında ülkede EUK’ların %1’inde veya daha azında, Avrupa’nın çoğunda ise %5’inin altında enfeksiyon oranları

• Ancak uyuşturucu enjekte etmeye atfedilen yeni HIV enfeksiyonları hala rapor edilmekte olup bazı bölgeler ve gruplarda artmakta olabilir

• HCV — Avrupa’daki EUK’lar arasında hala yüksek oranda yaygın: bazı test edilen EUK örneklerinde %60’ın üzerinde

• Şırınga değişim programları artık genel uygulama haline geldi. Daha kapsamlı bir yaklaşımın parçasını oluşturuyor (bilgi, eğitim, iletişim)

Ölümler – düşen eğilim sekteye uğrayabilir

• Avrupa’da yılda 7.000 ila 8.000 uyuşturucuya bağlı ölüm

• Son veriler 40 yaş altı yetişkinler arasındaki tüm ölümlerin %3’üne karşılık geldiklerini gösteriyor

• Tahminler başta opioid olmak üzere doğrudan uyuşturucu kullanımına bağlı olup kazalara, şiddete veya kronik hastalıklara bağlı ölümleri içermiyor

• Avrupa’da tipik bir aşırı doz kurbanı: erkek, 30’larının ortasında. Avrupa’da aşırı doz kurbanlarının yaşı artıyor

Uyuşturucuya bağlı ölümler (devamı)

• 2000–2003’ten beri akut uyuşturucu ölümlerinde düşüş

• Bu düşüş 1995-2000’deki %14’lük bir artışı takiben gerçekleşti

• 2003–2004 verilerinde, rapor edilen ölümlerin sayısı %3 artarak düşen eğilimin sekteye uğramakta olabileceğini ortaya koydu

• Uzun vadeli bir değişimin habercisi olmayabilir ama rapor eden 19 ülkenin 13’ü belirli derecede bir artış kaydetti

Bl. 7, Şekil. 13 Akut uyuşturucuya bağlı ölümlerdeki uzun vadeli eğilim, 1985–2004

Kokain — artan eğilim sürüyor ama bazı dengelenme işaretleri var

• 10 milyon civarında Avrupalı (15-64 yaşındaki yetişkinlerin %3’ünden fazlası) hayatında en az bir kez kokain kullanmış

• Yaklaşık 3,5 milyon olasılıkla geçmiş yılda kullanmış (%1)

• Yaklaşık 1,5 milyon (yetişkinlerin %0,5’i) geçmiş ayda kullandığını bildiriyor

• Kokain kullanımı Avrupa standartlarına göre tarihsel olarak yüksek ancak yine de yetişkinlerde yaşam boyu kullanımın %14 olduğu ABD’den daha düşük

• Farklılıklar çok: yaygınlık oranları hala pek çok ülkede düşük

• En çok etkilenen iki ülkede (İspanya, Birleşik Krallık), 90’lardaki dramatik artışlardan sonra durumun daha dengelendiğine dair işaretler var

Bl. 5, Şekil. 6 Tüm yetişkinler (15-64 yaş) ile genç yetişkinler (15-34 ve

15-24 yaş) arasında geçmiş yılda kokain kullanımı yaygınlığı

Bl. 5, Şekil. 7 Genç yetişkinler (15-34 yaş) arasında geçmiş

yılda kokain kullanımı yaygınlığındaki eğilimler

Kokain — küresel üretim artışta, önemli rotalar çeşitleniyor

• Küresel kokain üretimi: 2004 yılında 687 ton civarında (UNODC)

• Avrupa’da ele geçirilen kokainin çoğu Güney Amerika’dan geliyor. Latin Amerika, Karayipler ve şimdi de giderek Afrika ülkeleri transit rotalar olarak kullanılıyor

• 2004 yilında Avrupa’da 74 ton civarında kokain ele geçirildi - 2003 rakamına oranla %20’lik bir düşüş

• Kokain ele geçirme vakalarının tahmini sayısı 2004’te %36 artarak 60.890’a ulaştı

• Avrupa’ya giren kokain için önemli bir geçit olmaya devam eden İber Yarımadası, ele geçirilen miktarın yarısından fazlasından sorumlu

Kokaine bağlı ölümler bazı ülkelerde belirginleşiyor

• Sorunlar belirginleşiyor ama hala nispeten düşük

• Tüm yeni tedavi taleplerinin yaklaşık %12’si kokaine bağlı ancak ülkeler arasında farklılıklar çok

• Kokain kullanımının nispeten yerleşmiş olduğu İspanya ve Hollanda’da uyuşturucu tedavi taleplerinin en az dörtte biri artık kokainle ilgili

• Kokain ve crack kokain sorunları için neyin doğru tedavi teşkil ettiğinin daha iyi anlaşılması gerekiyor

• Kokaine bağlı 400 civarında ölüm rapor edildi

Avrupa’da Uyuşturucu — Olgular ve Rakamlar

• 65 milyon yetişkin en az bir kez esrar kullanmış (yaşam boyu kullanım) - yetişkinlerin %20’si

• 10 milyon yetişkin en az bir kez amfetamin kullanmış - yetişkinlerin %3’ü

• 8,5 milyon yetişkin en az bir kez ecstasy kullanmış - yetişkinlerin %2,6’sı

• Avrupa’da bugün 1,7 milyon sorunlu uyuşturucu kullanıcısı (başta eroin kullanıcıları) olduğu tahmin ediliyor

• Tek tek uyuşturucular hakkında daha fazla bilgi için bkz. ‘Avrupa’da Uyuşturucular - Olgular ve Rakamlar’ özeti

2006 Başlıklar

• Bölüm II: Seçili konular

2006 Başlıklar

• Uyuşturucu stratejilerinin kapsamı genişliyor

• Kadınlar için uyuşturucu tedavi hizmetleri Avrupa’da hala sınırlı

• Kadınlar arasındaki uyuşturucuya bağlı hasarlarda görülen farklı şekiller

• Cinsiyetler arasındaki farklar azalıyor mu?

2006 Başlıklar (devamı)

• Araştırmalar kulüp müdavimlerinin uyarıcı uyuşturucu kullanma olasılığının (genel nüfustaki gençlere oranla) 10 kattan fazla olduğunu gösteriyor

• Kulüp turizmi ile tatilde uyuşturucu kullanımı

• Alkolün uzun vadeli riskleri genellikle görmezden geliniyor

• İzlemede güçlükler

Uyuşturucu stratejilerinin kapsamı genişliyor

• Neredeyse tüm Avrupa ülkeleri politika girişimlerini artık genel bir ulusal uyuşturucu stratejisi/eylem planı çerçevesinde oluşturuyor

• Stratejilerin kapsamının, yasadışı uyuşturucuların yanı

sıra yasal bağımlılık yaratıcı maddeleri de (alkol, tütün, ilaç) kapsayacak şekilde genişlediğine dair işaretler var

• Araştırma yapılan ülkelerin üçte ikisinden fazlası artık politika belgelerinde yasal maddelere bir bağlantı veya referans veriyor

Kadınlar için uyuşturucu tedavi hizmetleri Avrupa’da

hala sınırlı

• Tedaviye başlayanların şu an yaklaşık %20’sini oluşturan kadın uyuşturucu kullanıcılarının ihtiyaçlarına dair artan bir bilinçlenme görülüyor

• Neredeyse tüm AB ülkeleri ile Norveç’te sadece kadınlara veya çocuklu kadınlara özel en az bir tedavi ünitesi bulunmakla beraber, bu gibi hizmetlere erişim genellikle sınırlı

• Çoğu kadın hala genel hizmetler yoluyla tedavi ediliyor

• Ayakta uyuşturucu tedavisi hizmetlerinden faydalanan kadınların neredeyse dörtte biri (%23) şu an çocuklarıyla yaşıyor

• Kadınlar çocuk bakımıyla ilgili konular yüzünden yardım istemekten vazgeçebiliyor. Kadın-dostu hizmetlerin kadınların bakımda kalmasını sağladığı görülmüştür.

Kadınlar arasındaki uyuşturucuya bağlı hasarlarda görülen farklı şekiller• Kadınlar uyuşturucuya bağlı ölümlerin, ülkeye bağlı olarak,

%7 ila %35’ini temsil ediyor

• Ölüm eğilimlerinde cinsiyetler arasında farklılıklar var

• 2000 ve 2003 arasında, erkekler arasında aşırı doz ölümleri yaklaşık %30 oranında düşerken, kadınlar arasında yaklaşık %15 oranında düşmüştür (AB-15)

• Dokuz AB ülkesindeki EUK’ların araştırılmasından elde

edilen son veriler, HIV yaygınlığının erkekler arasında ortalama %13,6, kadınlar arasında ise %21,5 olduğunu gösterdi

• Yüksek riskli uyuşturucu kullanıcılarını hedef alan hasar azaltma tedbirlerinin kadınlar üzerindeki etkisi erkekler üzerindeki etkisinden daha mı az?

Cinsiyetler arasındaki farklar azalıyor mu?

• Cinsiyetler arasında uyuşturucu sorununun neredeyse tüm yönleri açısından önemli farklılıklar var

• Uyuşturucu kullanıcıları arasında erkeklerin sayısı hala tüm Avrupa ülkerinde kadınların sayısından fazla, özellikle de kullanımın sık, yoğun ve sorunlu olduğu durumlarda

• Erkek ve kadınların uyuşturucu kullanımı seviyeleri arasındaki farkın azaldığına dair sağlam bir kanıt yok

• Ancak okul çocukları (15-16 yaş) arasında uyuşturucu kullanımına dair veriler kaygı verici eğilimler ortaya koyuyor. Bazı ülkelerde, kızların yaşam boyu uyuşturucu ve alkol kullanımında erkekleri yakaladığı görülüyor

Anketler sonucunda kulüp müdavimlerinin uyarıcı uyuşturucu denemiş olma olasılığının 10 kat fazla olduğu görülüyor

• Bazı vakalarda, kulüp müdavimlerinin yaklaşık üçte ikisi en az bir kez uyarıcı kullanmış olduğunu bildirdi

• Fransa, İtalya ve Birleşik Krallık’taki bazı ortamlarda anket yapılan kulüp müdavimlerinin %60’tan fazlası en az bir kez kokain denemiş olduğunu söyledi

• Çek Cumhuriyeti, Fransa, Macaristan, Hollanda ve Birleşik Krallık’ta anket yapılan kulüp müdavimlerinin yarısından fazlası en az bir kez ecstasy kullanmış olduğunu bildirdi

Şekil. 2 Kulüp ortamı ve genel halk arasında gerçekleştirilen

araştırmalarda ecstasy’nin yaşam boyu kullanım yaygınlığı

Eğlence ortamlarında uyuşturucu kullanımı (devamı)

• Bazı araştırmalar %7’den (Çek Cumhuriyeti) %21’e (Macaristan) kadar değişen yaşam boyu ketamin kullanım oranları…

• …ve %6’dan (Birleşik Krallık) %17’ye (Hollanda) kadar

değişen yaşam boyu GHB kullanım oranları rapor ediyor

• Halüsinojenik uyuşturucular için, Çek Cumhuriyeti (anket yapılanların %45’i en az bir kez LSD denemişti) ve Fransa’daki (%55 en az bir kez ‘sihirli mantar’ denemişti) kulüp anketlerinde yüksek rakamlar kaydedildi

Kulüp turizmi ve tatilde uyuşturucu kullanımı

• Araştırmalar, gençlerin uyuşturucu deneme ya da daha sık kullanma olasılığının yurt dışında tatil yaparken daha fazla olduğunu gösteriyor

• İspanya’da, eğlence amaçlı uyuşturucu en çok turistik merkezlerin yakınlarında kullanılıyor

• İsveç’te yapılan bir araştırma, yasadışı uyuşturucu denemiş olan gençlerin %23’ünün bunu ilk kez ülke dışındayken yaptığını gösterdi

• Birleşik Krallık’ta yapılan bir çalışmanın parçası olarak İbiza’dan dönen genç tatilcilerle yapılan mülakatlar, genel uyuşturucu kullanımı sıklığının tatildeyken evde olduğundan daha fazla olduğunu ortaya koydu

Alkolün uzun vadeli riskleri genellikle göz ardı ediliyor

• AB’de gençlerin çoğu için uyuşturucu kullanımı hala dans müziği ortamlarının vazgeçilmez bir unsuru değildir

• Çoğu için bu ortamın en önemli deneyimlerini müzik, sosyalleşme ve alkol kullanımı oluşturur

• İçki imalatçıları artık karIı dans müziği piyasasına eğilerek yeni Içkiler için daha küçük yaş gruplarını hedefliyor

• Kulüp müdavimlerinin, bazen beraberinde yasadışı uyuşturucular da kullanarak aşırı içmeleriyle ilgili sağlık riskleri hakkında endişeler bulunuyor

• Kulüp müdavimleri genellikle uyuşturucu kullanımına ilişkin sağlık riskleri ile hukuki risklerden haberdar olmakla beraber, alkole bağlı sorunlarla uzun vadeli riskleri hakkında daha az bilgi sahibiler

İzlemede güçlükler

• EMCDDA, şu anda on yıl önce olduğundan çok daha geniş bir madde yelpazesini izlemenin güçlüğüyle karşı karşıya

• Çoklu uyuşturucu kullanımı, geleneksel olarak tek madde kullanımına odaklanmış olan uyuşturucu izleme sistemleri için büyük zorluklar oluşturuyor

• Bu tür uyuşturucu kullanımını anlamak üzere yeni yöntembilimler geliştirmek, gelecek gündemin üst sıralarında yer almalı

• EMCDDA, bugünün sorununu izlemenin yanı sıra, halk sağlığına tehdit oluşturabilecek yeni uyuşturucular ve yeni eğilimlere karşı da tetikte