aw bangerako kura sÄbÄ laji ani ni la wa?

http://www.bjnewlife.org

www.nlmafghanistan.comwww.nlmafrikaans.comwww.nlmalbania.comwww.nlmamharic.comwww.nlmangola.comwww.nlmarabemirates.comwww.nlmarabic.comwww.nlmargentina.comwww.nlmarmenia.comwww.nlmaruba.comwww.nlmaustralia.comwww.nlmaustria.comwww.nlmbahamas.comwww.nlmbahrain.comwww.nlmbangladesh.comwww.nlmbelarus.comwww.nlmbelgium.comwww.nlmbengali.comwww.nlmbenin.comwww.nlmbhutan.comwww.nlmbolivia.com

www.nlmbotswana.comwww.nlmbrasil.comwww.nlmbriton.comwww.nlmbrunei.comwww.nlmbulgalia.comwww.nlmburkinafaso.comwww.nlmburundi.comwww.nlmcameroon.comwww.nlmcanada.comwww.nlmcebuano.comwww.nlmchichewa.comwww.nlmchile.comwww.nlmchin.comwww.nlmchina.comwww.nlmcolombia.comwww.nlmcongo.comwww.nlmcostarica.comwww.nlmcotedivoire.comwww.nlmcroatia.comwww.nlmczech.comwww.nlmdenmark.com

www.nlmdioula.comwww.nlmdominica.comwww.nlmdutch.comwww.nlmecuador.comwww.nlmegypt.comwww.nlmelsalvador.comwww.nlmequatorialguinea.comwww.nlmethiopia.comwww.nlmfinland.comwww.nlmfrance.comwww.nlmfrench.comwww.nlmgabon.comwww.nlmgeorgian.comwww.nlmgerman.comwww.nlmgermany.comwww.nlmghana.comwww.nlmgreek.comwww.nlmgrenada.comwww.nlmguatemala.com

A

B

C

D

E

F

G

Please find your vernacular websites below.

You can download Christian e-books and request Christian books for free.

Feel free to visit our websites below right now!







The Official Website of The New Life Mission

www.nlmission.comwww.nlmission.comor

www.bjnewlife.orgwww.bjnewlife.orgW

The New Life Mission

orldwide websites of

� Some of these websites may not work because they are still under construction.

◄ KALANSENW S¼R¼ Y¼R¼ ►

http://bjnewlife.org

www.nlmgujarati.comwww.nlmhaiti.comwww.nlmhindi.comwww.nlmholland.comwww.nlmhonduras.comwww.nlmhungary.comwww.nlm-india.comwww.nlmindonesia.comwww.nlmiran.comwww.nlmiraq.comwww.nlmisrael.comwww.nlmitaly.comwww.nlmjamaica.comwww.nlmjapan.comwww.nlmjavanese.comwww.nlmkannada.comwww.nlmkazakhstan.comwww.nlmkenya.comwww.nlmkhmer.comwww.nlmkirghiz.comwww.nlmkirundi.comwww.nlmkorea.comwww.nlmlatvia.comwww.nlmluganda.comwww.nlmluo.comwww.nlmmadi.comwww.nlmmalagasy.comwww.nlmmalayalam.comwww.nlmmalaysia.comwww.nlmmarathi.com

www.nlmmauritius.comwww.nlmmexico.comwww.nlmmindat.comwww.nlmmizo.comwww.nlmmoldova.comwww.nlmmongolia.comwww.nlmmyanmar.comwww.nlmnepal.comwww.nlmnewzealand.comwww.nlmnigeria.comwww.nlmnorthkorea.comwww.nlmnorway.comwww.nlmpakistan.comwww.nlmpanama.comwww.nlmperu.comwww.nlmphilippines.comwww.nlmpoland.comwww.nlmportugal.comwww.nlmportuguese.comwww.nlmprcongo.comwww.nlmqatar.comwww.nlmromania.comwww.nlmrussia.comwww.nlmsaudiarabia.comwww.nlmserbian.comwww.nlmshona.comwww.nlmsingapore.comwww.nlmslovakia.comwww.nlmslovene.comwww.nlmsolomon.com

www.nlmsouthafrica.comwww.nlmspain.comwww.nlmspanish.comwww.nlmsrilanka.comwww.nlmsuriname.comwww.nlmswahili.comwww.nlmswaziland.comwww.nlmsweden.comwww.nlmswiss.comwww.nlmtagalog.comwww.nlmtaiwan.comwww.nlmtamil.comwww.nlmtanzania.comwww.nlmtelugu.comwww.nlmthailand.comwww.nlmtogo.comwww.nlmtonga.comwww.nlmturkey.comwww.nlmuganda.comwww.nlmukraine.comwww.nlmurdu.comwww.nlmusa.comwww.nlmvenezuela.comwww.nlmvietnam.comwww.nlmzambia.comwww.nlmzimbabwe.comwww.nlmzou.com

H

J

K

L

M

N

P

Q

R

S

�

U

V

Z

I

W The New Life Missionorldwide websites of



A s¥b¥ f¡l¡ de ye nin ye, an ka bi tilew la, min b¥ ji ani Ni kibaru duman wajuli k¥, ka k¥å¥ ni Bibile kuma ye tigitigi.

A b¥ s¡r¡ ko aw caman b¥ yen, minnu t¥ deli ka ji ani Ni bange ko kura

kibaru duman lam¥n. O de kos¡n, ne ka wajuliw b¥¥ la, ne b¥ to ka sinsin siå¥ caman Yesu ka batiseli kibaru duman kan, ani a ka gengenjiri.

Ni Yesu ka batiseli tun t¥, a ka gengenjiri tun t¥na foyi si å¥ an ma. O de kos¡n, ne sinsinna a ka batiseli kan siå¥ caman.

Ne b’a f¥ aw ka o faamu ka å¥. Ayiwa, ne b¥na to o kuma f¡li la f¡ tuma min ni aw b¥¥ ye duba s¡r¡ ji kibaru duman (Yesu ka batiseli) ani Ni la. Ne b¥ to ka segin o kan tuma b¥¥.

Ne b’a f¥ ko aw ka da a ka batiseli ni gengenjiri kibaru duman la, s¥b¥ la, walisa ka h¡r¡nya ka b¡ jurumu ma. Wa ne dalen b¥ a la ko nin wajuliw b¥na aw d¥m¥ ka se ka bange ko kura.


AW BANGERA KO KURA SÄBÄ LA JI ANI NI LA WA?

AW BANGERA KO KURA SÄBÄ LA JI ANI NI LA WA?

P¼LI C. JONG

Gafe dilay¡r¡ ye Hephzibah O b¥ baara k¥ ni å¥namaya Kura misiy¡n ye

Sewuli, Kore jamana


Yala aw bangera ko kura s¥b¥ la ji ani Ni la wa? Gafe tigi ©2007 The New Life Mission Nin gafe tigi sago b¥ a ka gafe la. A ma daga ko m¡g¡si ye nin gafe å¡g¡nna dila ka k¥å¥ ni a ba ye, k’a s¡r¡ a tigi ma a yamariya di i ma. ISBN 978-89-6532-938-1 Website : http://www.nlmission.com http://www.bjnewlife.org http://www.bjnewlife.org E-mail : [email protected]

FOLIW An b¥ barika da Ala ye, ale min ye kisili

kumaw di an ma. An b¥ Ala fo tuguni, sabu, ka bange kokura ji la ani Ni la, a ye o kibaru di an ma.

An ka foli b¥ Ala ka baarak¥law b¥¥ ye, olu min s¡nna ka anw d¥m¥ walisa nin gafe ka se ka b¡. U t¡g¡w fil¥ : Pasit¥ri Samuel Jungsoo Kim ani Pasit¥ri John Kyunghwan Shin. An b¥ David Koo ni Jean-Baptiste Kassa-Dougata fana fo, olu min ye nin gafe kumaw y¥l¥ma. O cogo kelen na, an b¥ an balemac¥w ni an balemamusow fo, olu min b¥ baara k¥ Hephzibah gafe dilay¡r¡ la. U ye baara caman k¥ nin gafe b¡li la. An b¥ b¥¥ fo kokura.


N jigi dalen b¥ a la, ani ne b¥ deeli k¥ walisa nin gafe ani kas¥tiw ka se ka m¡g¡ caman d¥m¥ ka bange kokura. Tiå¥ na, ne b¥ nin gafe baarak¥law b¥¥ fo tuguni.

Ne b¥ a åini Ala f¥ ni ne dusukun b¥¥ ye, ko m¡g¡ minnu b¥¥ dara Yesu la, ko a ka olu b¥¥ d¥m¥ walisa, bange kokura ji la ani Ni la, o ka o kibaru lase diå¥ fan b¥¥ f¥.

Ne b¥ Matigi fo, danaya foli la, f¡ abada.

P¼LI C. JONG


8 KUMA NYÄBILA

Free book request www.nlmission.com

KUMA NYÄBILA

AN KA KAN KA BANGE KO KURA JI ANI NI LA

Diå¥ damin¥ la, Ala ye sankolo ni dugukolo

dan. Ala ye lahara fana dan, ka alij¥n¥ ni jahanama dan. Ala ye m¡g¡ dan a y¥r¥ ja la. Nka Adama min k¥ra m¡g¡ f¡l¡ ye, ale k¥len ka don Ala gasi la, saya ye adamaden s¡r¡. “A latig¥ra ko m¡g¡w ka sa siå¥ kelenpe. O k¡, kiri na tig¥” (Heburuw 9:27).

An b¥ t¥m¥n farikolo saya de f¥ ka s¡r¡ ka don å¥namaya banbali la. Jurumu t¥ m¡g¡ min na, o tigi b¥ se ka don sankolo masaya banbali la ani ka åagali ka k¥ Ala den ye. Nka jurumut¡w, olu na fili “ ding¥ belebeleba tasumama kiribima k¡n¡” (Jirali 20:10) ani u na t¡¡r¡ yen f¡ abada, su ni tile.


9 KUMA NYÄBILA


O kos¡n, m¡g¡ kelen-kelen b¥¥ ka kan ka bange kokura. An ka kan ka bange kokura an ka danaya f¥, ka k¥ m¡g¡ kumab¡lenw ani m¡g¡ tilenninw ye. Cogo kelen dama de b¥ yen ka don sankolo masaya la.

Bibile b¥ a f¡ ko: “Ni m¡g¡ ma bange ji ani Ni la, a t¥ se ka don Ala ka masaya la.” (Yuhana 3:5). Ka bange kokura ji ani Ni la, o d¡r¡n de b¥ a to m¡g¡ b¥ se ka don sankolo masaya banbali la.

Ka bange kokura “ji” ani “Ni” la, o k¡r¡ ye mun ye? Bibile k¡n¡, “ji” ye “Yesu ka batizeli” ko ye.

Mun na Yesu min ye Ala ye, ale batizera Yuhana batizelik¥la f¥? Yala a tun b¥ a f¥ de ka a jira ko a k¥ra adamaden ye wa? Yala a tun b¥ a f¥ de ka a jira ko ale k¥ra Masiya ye wa? Ayi, o si t¥.

Yuhana batizelik¥la k¥len ka Yesu batize nin cogo la: “Aron ka a bolo fila da a bak¡r¡ å¥nama kunkolo kan” (Levitike 16:21) O k¥ra

mink¥, “jo dira m¡g¡w b¥¥ ma å¥namaya kama tilennenya ko kelen barika la” (Rom¥kaw 5:18) o de ye adamadenw b¥¥ ka jurumu kafari.

Layidu k¡r¡ waati la, Ala makarila Iziray¥li la ka t¡n d¡ di a ma min b¥ a kunmab¡: O cogo la, yafaliba don na, jurumu minnu b¥¥ k¥ra san k¡n¡, Ala b¥ o b¥¥ yafa. Ala tun b¥ t¥m¥ Aron f¥, o min tun ye sarakalasebaa. Aron tun b¥ a bolow da bak¡r¡nin kunkolo la. O cogo la, a tun b¥ iziray¥lidenw ka jurumuw b¥¥ da o bak¡r¡nin kun.

O ko tun k¥ra kiraya kuma ye, ka a jira ko saraka belebeleba d¡ b¥ k¡f¥ ka na, min b¥na k¥ ka adamadenw b¥¥ ka jurumu sara f¡ abada. O tun k¥ra tagamasiy¥n ye, ka a jira ko m¡g¡ b¥¥ ka jurumu b¥na da Yesu kelenpe kun, o min ye farisogo cogo ta ka na diå¥ la ka k¥å¥ ni Fa Ala sago ye. Yuhana batizelik¥la min k¥ra Aron b¡ns¡n ye, ani fana a k¥ra adamaden ye, ale de ye Yesu batize.


10 KUMA NYÄBILA


Yesu batiselen k¡, a ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). Nin b¥ a jira ko bolodali min k¥ra Yesu kan, ko jurumu b¥¥ bilara Yesu kan ani ko m¡g¡ b¥¥ ye tilennenya s¡r¡.

Ni a f¡ra “tilennenya”, o k¡r¡ ye g¥r¥kikan na ko “ka tilen jogo ta fan f¥ ani k¥wale ta fan f¥”. A b¥ f¡ o de ma ko tilennenya wala ko b¥nta.

Yesu ye tilennenya di m¡g¡w b¥¥ ma a ka batiseli f¥, o min k¥ra ko tilennen ni ko b¥nta ye. Yesu ye m¡g¡w b¥¥ ka jurumu donin ta a ka batiseli f¥. O de kos¡n, Yuhana batiselik¥la ka a f¡, a dugusaj¥, ko : “Ala ka sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta ka a b¡ yen, o fil¥” (Yuhana 1:29).

Yesu taamana ka sin gengenjiri ma ka a doninlen to diå¥ ka jurumu k¡r¡. Kiri benna a kan ka da a kan a ye jurumuw b¥¥ ta a y¥r¥ kan a ka batiseli waati la.

Yesu sat¡ gengenjiri, a ko: “A dafara!” (Yuhana 19:30). A ye anw ka jurumuw b¥¥ ta

a y¥r¥ kan, kiri laban benna a kan walisa f¥n b¥¥ ka dafa.

YESU KA BATISELI YE KISILI BISIGI YE

O cogo la, ni an ma da “Yesu ka batiseli la”,

an t¥ se ka kisi: O kos¡n ciden Pi¥r¥ b’a f¡ ko a ka batiseli ji la: “O min b¥ aw kisi sisan” (1 Pi¥r¥ 3:21).

Bi, danabaa caman b¥ yen minnu dara Yesu ka saya la gengenjiri kan, nka u ma da a ka batiseli la: “Ji.” Yala o b¥ se ka anw kisi wa? Ni an b¥ da Yesu joli d¡r¡n na, yala o b¥ se ka anw kunmab¡ wa? Yala o b¥ se ka kisili di anw ma wa?

Ayi! An t¥ se ka kunmab¡ Ala å¥ k¡r¡ ni an b¥ da Yesu ka saya d¡r¡n na gengenjiri kan.

Ni isiray¥lidenw tun b¥ u ka jurumu kafari saraka b¡, layidu k¡r¡ waati la, o tun b¥ o


11 KUMA NYÄBILA


bolow da bagan fagata kunkolo kan f¡l¡ ka s¡r¡ k’a faga. Ni o tun t¥ o ka jurumuw da sarakan kunkolo la ka s¡r¡ k’a faga, o saraka tun na k¥ saraka gansan ye, nafa t¥ min na. O cogo kelen na, ni an b¥ da Yesu ka saya la ka s¡r¡ a ma da a ka batiseli la, o ye fu ye.

O de kos¡n ciden Pi¥r¥ ka a f¡ ko: “O batiseli min b¥ aw kisi sisan. . .Yesu Krisita ta kunnuli barika la ka b¡ suw c¥ma” (1 Pi¥r¥ 3:21).

Nuhun ka tile la, m¡g¡ minnu tun ma da ji belebeleba ko la, olugu halakila cogo min na, bi, m¡g¡w minnu fana ma da ji la - Yesu ka batiseli ko la - olugu fana b¥na halaki, siga t¥ o la.

Danaya dafalen min b¥ an k¥ ka kisili s¡r¡, o ye danaya min an b¥ a k¥ Yesu Krisita la, ale: “min nana ji ni ni joli barika la” (1 Yuhana 5:6). An ka kan ka da f¥n fila la: Yesu ka gengenjiri ani a ka batiseli.

O cogo la, ciden Yuhana ko danaya b¥nnen, o ye danaya min b¥ k¥: “Ni Senu ni ji ani joli la”

(1 Yuhana 5:8). O kos¡n danaya min b¥nnen b¥, o ye nin ye

ko: Yesu ye Ala y¥r¥ de ye, min b¥ Ni la. A t¥m¥na Mariyama f¥ ka adamaden farisogo ta ka na diå¥ la. A ye diå¥ b¥¥ ka jurumu ta a ka batiseli waati la. Yuhana batiselik¥la min k¥ra adamaden ye, o ye a batise Zurid¥n k¡ la. O k¡, Yesu ye m¡g¡w b¥¥ ka jurumu ta ka taga gengenjiri kan. Kiri benna a kan o y¡r¡ la m¡g¡w b¥¥ n¡ na.

O cogo la, Kibaru Duman t¥ se ka dafa ni Yesu ka batiseli ko t¥ a la: “ji”; hali ni an b¥ danaya k¥ Yesu la, an t¥ se ka kisili banbali s¡r¡ f¡ ni an dara a ka batiseli la.

KUN MIN KOS¼N, TINYÄ KIBARU DUMAN TÄ F¼LA EGILISI LA

Mun de y’a to bi, “Yesu ka batiseli kibaru

Duman” t¥ f¡la ka caya ka s¡r¡ kibaru Duman


12 KUMA NYÄBILA


min ma k¥ tiå¥ ye, o de b’a la ka j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ f¥?

Yesu ka sukununli ni a ka sannay¥l¥ k¡ f¥, cidenw tun b¥ “ji ni joli kibaru duman” wajuli k¥.

Ni an b¥ Kibaru Duman Bibile kalan åanaman, a b’a ye ko Bibile s¥b¥lik¥law ni cidenw ani f¡l¡ Egili baarak¥law, ka ciden P¡li ni Pi¥r¥ ani Yuhana fara olugu kan, ko o m¡g¡w b¥¥ ye wajuli j¥len k¥ ka å¥ sin “ji ni joli kibaru duman” ko ma.

Nka, sitan¥ ye f¥¥r¥ d¡ latig¥ kabini damin¥ na walisa ka o kibaru duman f¡li c¥n, ani ka Egili fanga d¡g¡ya. Kabini Edi de Milan tile la, san 313 Yesu salen k¡, Egili benna sitan¥ ka jan na. Rom¥kaw ka fagamaw s¡nna ko kerec¥nya ye k¥ jamana ka dina ye tuma min na, o fagamaw ye se s¡r¡, o å¥sumana. Rom¥ fagamaw k’a f¡ tuma min k’a j¥ya ko “ni m¡g¡ o m¡g¡ mana na Egilisi la, ko o tigi na batise”, o y’a ye k’a f¡ ko o b¥ sera ka

Rom¥kaw ka maray¡r¡w jama b¥¥ fara å¡g¡n kan. Rom¥ ka maray¡r¡w tun ka ca.

F¥n min b¡ra o ko k¡ f¥, o ye ko sanin danaya jusigilan ka f¡ m¡g¡w ye, cidenw ka kumakan de b¥ f¡.

O de kos¡n kibaru duman min b¥ tali k¥ Bibile kuma la, ni o ye “ji ni Ni kibaru duman” ye, o min b¥: “sebaaya di Ni Senu barika la, ka caya” (1 Tesalonikekaw 1:5), o kibaru duman tununna pewu. I ko sitan¥ ye a lab¥n cogo min na, kibaru duman kolon, o min t¥ m¡g¡ k¥ ka bange kokura, o de b’a la ka j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ la.

Edit de Milan salen k¡, f¡ sanji waga kelen, o kerec¥nya sugu dibiba tora faraj¥ jamanaw la ka o degu. O k¡, danaba j¥kulu kura d¡w s¡r¡la jamana caman na minnu y’a åini ka m¡g¡w sama ka segin “Ala ka kuma ni N¥¥ma ni Danaya” ma. Nka o b¥¥ la, o j¥kuluw si ma se ka tiå¥ kibaru duman s¡r¡, o min å¥silen b¥ “ji ni joli kibaru duman” ma.


13 KUMA NYÄBILA


O kibaru duman min k¥ra tiå¥ ye, o tora m¡g¡ dama-dama d¡r¡n de bolo minnu tugura Ala ka kuma n¡ f¥ kabini cidenw tile la. Ji b¥ tunun dugukolo juk¡r¡ ka laban ko poyi ka b¡ k¥n¥ kan cogo min na, o kibaru duman fana b¡ra ten don labanw na walisa ka j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ la.

DINYÄ MUMÄ BÄÄ, NIN DE KÄRA SÄBÄ F¼L¼ YE, MIN BÄ YESU KRISITA KA BATISELI KO WAJULI KÄ KA KÄNYÄ NI BIBILE KUMAKAN YE

Nin de k¥ra gafe f¡l¡ ye, an ka bi tile la, min

b¥ Yesu batiseli ni a joli waajuli k¥ i ko a s¥b¥la Bibile k¡n¡ cogo min. O wajuli b’a f¡ ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥ ani ko kiri benna a kan, ka a an ka jurumuw b¥¥ da a kan gengenjiri la. Ne dalen b¥ a la ko gafe foyi si t¥ s¡r¡ min b¥ “ji ni joli kibaru duman”

waajuli k¥ ka j¥ya ani ka tilen i ko nin gafe. An ka bi tile la, m¡g¡w b¥¥ f¥n b¥ åini ka a

d¡n ‘¥nt¥rin¥ti’ la. Ne ye a latig¥ ka m¡g¡w s¡r¡ minnu b¥ kibaru duman f¡ i ko a s¥b¥len b¥ Bibile k¡n¡ cogo min. Nka ne ma m¡g¡si s¡r¡ min b¥ Yesu Kirisita ta batiseli gundo d¡n ani ko a b¥ a waajuli k¥ ni danaya ye. Ne ma o m¡g¡ s¡r¡ mink¥, o de la ne ye a latig¥ ka nin kibaro duman gafe b¡ julakan na. Nin gafe k¡n¡ kumaw b¡ra waajuli d¡w le la, o b¥ min weele ko “Kibaru duman l¥tiri kura”. O b¥ s¡r¡ sisan Kore jamana y¡r¡ b¥¥ la.

Ni ji ka diå¥ b¥¥ datugu, ji b¥ boli dugukolo fan b¥¥ la, nka o ji åuman b¥ d¡g¡ya.

O cogo la, m¡g¡ caman b¥ yen, minnu b¥ o y¥r¥ jata Ala ka baarak¥law ye, ka s¡r¡ o b¥ faniya tig¥ m¡g¡w ye. Olugu si t¥na se ka å¥namaya s¥b¥ di an ma.

Samarika muso min tun b¥ ji min don o don Yakuba ka k¡l¡n na, o ji tun t¥ se ka a ka min¡g¡ ban Ni tan fan f¥. Nka a k¥len ka Yesu


14 KUMA NYÄBILA


ka ji min, a ka kisili s¡r¡ ani a ka min¡g¡ banna o y¡r¡ni kelen b¥¥ ani f¡ abada.

Yesu ka ji b¥ boli nin gafe k¡n¡. M¡g¡ minnu b¥¥ b¥na o ji min, olugu na kisi ka b¡ o ka jurumu la f¡ abada. Jurumu t¥na o s¡r¡ bele nka å¥namaya ji le b¥na woyo o fari la ka o k¥r¥f¥ m¡g¡w fana ka min¡g¡ ban.

AN KA KÄ ALA KA BAARAKÄLAW YE, ANI AN KA KÄ KOGO CILEN DILABAGAW YE

An b¥ waati min na bi, o ka surun

diå¥ laban na. Adamadenw ka jurumu kow cayara, sani Ala ka kiri waati ka se. d¡nnik¥law d¡w ye d¡nko ni seko d¡ s¡r¡ min b¥ o k¥ ka adamaden kelen å¡g¡nsi dila f¡ sigiy¡r¡ma caman. Wa m¡g¡ caman s¡nna ko adamaden ka dila mansin na i n’a f¡ bolof¥n t¡w.

An b’a la ka Bab¥li sankaso å¡g¡n w¥r¥ l¡.

siå¥ f¡l¡ la m¡g¡w k’a damin¥ ka o k¥ mink¥, Ala ye o bila kan caman f¡li la ani a ye o j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ f¥. sisan, f¡ ni Ala y¥r¥ makarila an na, ni o t¥, t¡¡r¡ ba wolonwula ani kiri belebeleba b¥na ben ni tunulenw b¥¥ kan, minnu ma bange kokura.

O kos¡n, ne b¥ aw deeli ani k’a åini aw f¥ ko aw ye nin gafe kalan ni s¥b¥ ye. Ne b¥ deeli k¥ walisa aw ka se ka “bange kokura ji ani Ni la”. Nin gafe b¥ kibaru duman waajuli k¥ ka k¥å¥ ni Bibile kumakan ye, n¡g¡ya ani tilennenya la.

A s¥b¥la ko: “Ni aw ye ne ka kumakan min¥ ka to a kan, aw na k¥ ne ka kalandenw ye s¥b¥ la. Aw na tiå¥ d¡n, tiå¥ na aw h¡r¡nya” (Yuhana 8:31-32).

Ala ka aw k¥ ka tiå¥ d¡n nin gafe barika la ani ka aw h¡r¡nya jurumu ni saya ma! Ala ma nin gafe k¥ra sababu ye ka aw d¥m¥ ka kunmab¡li ani å¥namaya banbali s¡r¡!

An ka j¥n ka Fa Ala ka baara k¥ walisa a ka


15 KUMA NYÄBILA


m¡g¡w niw ka kisi “ji ani joli kibaru duman” waajuli f¥. Ne jigi dalen b¥ a la s¥b¥ la ko kibaru duman min ye tiå¥ ye, ko o na yeelen b¡ an ye an ka baara la, ka an ka baara fanga bonya walisa an na se ka an y¥r¥ di ka kogo cilenw dila ni tiå¥ kumaw ye.

“I ka m¡g¡ na I ka y¡r¡ cilenw laj¡ ko kura jusigilan k¡r¡w kan, I t¡g¡ na da ko, ‘kogo cilen dilabaa’ ani ‘sira lab¥nbaa’ walisa m¡g¡w ka kisi yen ko kura” (Esayi 58:12).

I b¥ a s¡r¡ aw caman b¥ yen, minnu t¥ deli ka ‘bange ko kura ji ani Ni la’ kibaru duman m¥n. O de kos¡n, ne ka waajuli kelen-kelen b¥¥ la, ne b¥ sinsin Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri ko kan.

Ni Yesu ka batiseli tun t¥, a ka gengenjiri tun b¥na k¥ ko lakolon ye. O kos¡n ne sinsinna siå¥ caman a ka batiseli ko kan.

Ne ka laåini ye min ye, o ye ko f¥n b¥¥ ka j¥ya aw ye. Ne b¥na o f¡ tuma b¥¥ f¡ ka taga aw k¥ ka duba s¡r¡ ‘ji (Yeus ka batiseli) ani Ni

kibaru duman’ ko la. Ne b’a f¥ s¥b¥ la ko aw b¥¥ ka da Yesu ka

batiseli ani a joli kibaru duman la, walisa aw na kisi ka b¡ jurumuw ma. Wa ne dalen b¥ a la ko nin waajuli b¥na aw d¥m¥ ka bange ko kura.

◄ Cover Page ►

KALANSENW S¼R¼ Y¼R¼ SIGIDA F¼L¼: WAAJULIW

1. An ka kan ka an ka jurumuw d¡n f¡l¡ ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡

(Marika 7:8-9, 20-23) ----------------------------- 17

2. M¡g¡ bangera jurumu la (Marika 7:20-23) ----------------------------------- 34

3. Ni an b¥ tagama ka k¥å¥ ni t¡n ye, yala o b¥ se ka an kisi wa? (Luka 10:25-30) ------------------------------------ 45

4. Kunmab¡li banbali (Yuhana 8:1-12) ----------------------------------- 65

5. Yesu ka batiseli ani jurumuw yafari (Matiyu 3:13-17) ----------------------------------- 94

6. Yesu Krisita nana ji ni joli ani Ni barika la

(1 Yuhana 5:1-12) ------------------------------- 142

7. Yesu ka batiseli ye kisili bisigi ye jurumut¡w ma (1 Pi¥r¥ 3:20-22) --------------------------------- 174

8. Kibaru duman min b¥ kuma jurumu yafa ko la kos¥b¥ (Yuhan 13:1-17) ---------------------------------- 191

SIGIDA FILANAN: KALAN WÄRÄW

1. Kisili seereyaw ---------------------------------- 255

2. Kuma d¡w å¥jirali ------------------------------ 271

3. åininkaliw ani jaabiw -------------------------- 301


WAAJULI F¼L¼

An ka kan ka an ka jurumuw d¡n f¡l¡,

ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡


18 An ka kan ka an ka jurumuw d¡n f¡l¡, ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡


An ka kan ka an ka jurumuw d¡n f¡l¡,

ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡

< Marika 7:8-9 > “Aw b¥ Ala ka ci f¡lenw bila ka m¡g¡w ka

laadaw k¥.” O k¡, Yesu y’a f¡ ko: “cogo k¡ni b¥ aw bolo ka ban Ala ka ci f¡lenw ma walisa ka aw faw ka laada kow k¥!”

< Marika 7:20-23 >

“Yesu y’a f¡ ko: “Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡.“ M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya. O f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, olu de b’a

n¡g¡.” Ne b¥na f¥n f¡l¡ min k¥, o ye ka jurumu

k¡r¡ f¡ aw ye. Ala b¥ k¡r¡ min di jurumu ma, o b¥ yen. Adamaden fana b¥ k¡r¡ min di jurumu ma, o fana b¥ a dan na. Jurumu k¡r¡ ye g¥r¥kikan na ko “ka f¥n d¡ j¥”. O k¡r¡ ye ko i ma ko d¡ a cogo la. Ni an t¥ tugu Ala ka ci f¡lenw ko tigitigi, an b¥ jurumu k¥. Adamaden b¥ k¡r¡ min di jurumu ma, an k’a damin¥ ka o fil¥ å¡g¡n f¥.

Jurumu ye mun ye?

jurumu ye ka ban Ala ka ci f¡lenw ma.

Anw y¥r¥ de b¥ k¡r¡ di jurumu ma ka

k¥å¥ ni an ka miirili ye. Ka don Ala gasi la, o t¥ jurumu ye anw f¥. An b¥ jurumu jate d¡r¡n ka k¥å¥ ni an y¥r¥ ka hakilinanko ye, ani an ka dusukunnanko, ani an b¥¥ kelen-kelen ka miirili




ye. M¡g¡w b¥¥ t¥ jurumu faamu cogo kelen na.

B¥¥ b¥ a ta f¡ a la. O cogo la, ko d¡ b¥ se ka jate m¡g¡ d¡ bolo jurumu ko ye, ka s¡r¡, m¡g¡ w¥r¥ t¥ a jate jurumu ye. O b¥ k¥ sabu m¡g¡w ka faamu cogo t¥ kelen ye. O kos¡n Ala ka t¡n 613 di an ma, ko an ka tugu o n¡f¥ walisa ka se ka kiri tig¥.

So koolilen minnu fil¥ nin ye, o b¥ adamadenw ka jurumuw cogo yira.

Jamana t¡n, j¥kulu ka t¡n

Adamaden ka miirili

Ala ka t¡n

Jogoåumanya, adamadenw ka t¡n

An ma kan ka a to jamana ni faso t¡n ye bila an ka miirili san f¥.

Anw b¥ f¥n min jate an ka miiriya la ko o ye jurumu ye, o ni Ala ta t¥ kelen ye. O tuma, a ma kan ka tugu an y¥r¥ miirili n¡ f¥, nka, an ka kan de ka an ka k¥walew k¥å¥ ni Ala ka ci f¡lenw ye.

An b¥¥ kelen-kelen ni an ka jurumu faamu cogo don.

D¡w b’a miiri ko jurumu ye olu ka fiy¥nw ye, d¡ w¥r¥w fana b’a miiri ko o ka jogojuguya de ye jurumu ye.

An b¥ misali ta Kore jamana kan. Kore, m¡g¡w b¥ o som¡g¡w kaburuw datugu nin binw ye. O b’a miiri ko a b¥ olugu de ma ka o janto o som¡g¡w kaburuw la sani olugu y¥r¥ ka sa. Kabila d¡ m¡g¡w tun b¥ yen f¡l¡ la, Nuv¥li Gine jamana la, minnu tun b¥ o ka m¡g¡ salenw suw domu. O cogo la, ni o ka m¡g¡ sara, o b’a su tilan o ka gba m¡g¡w ni å¡g¡n c¥. O de tun b’a jira ko o b¥ o ka suw




bonya. (Ne k¡ni ma s¡r¡ ka a d¡n ni o tun b¥ o suw tobi wala ni o tun t¥ o tobi ka s¡r¡ ka o domu). A f¡ra ko o tun b¥ o k¥ walisa ka f¥nåanamanw bali ka o ka suw faran-faran k’o åimi. O lada ninugu b’a jira k’a f¡ ko m¡g¡w ka jurumu faamu cogo ka ca kos¥b¥ ; d¡ ni d¡ ta t¥ kelen ye.

O cogo la, jurumu ni koåuman b¥¥ k¥ra kelen ye. Nka Bibile b’a f¡ an ye ko jurumu ye ka ban Ala ka ci f¡lenw ma. “Aw b¥ Ala ka ci f¡lenw bila ka m¡g¡w ka laadaw k¥” O k¡, Yesu y’a f¡ ko: “cogo k¡ni b¥ aw bolo ka ban Ala ka ci f¡lenw ma walisa ka aw faw ka laada kow k¥!” (Marika 7:8-9). Ala mako t¥ an yecogo la. A b¥ an dusukun de fil¥.

ANW YÄRÄ BÄ MIN LATIGÄ, O YE JURUMU YE ALA FÄ

Jurumu juman ka bon ka t¥m¥n jurumu b¥¥ kan?

O ye ka ban Ala ka kuma ma.

F¥n min ye jurumu ye Ala f¥, ne b¥na o

f¡ aw ye. Ni m¡g¡ t¥ å¥namaya Ala sago k¡n¡, o de ye jurumu ye. Jurumu ye ka ban ka da Ala kumakan na. Ala ko jurumu don ka å¥namaya i n’a f¡ farisiw minnu banna Ala ka ci f¡lenw ma ka tugu o y¥r¥w ka kalan k¡r¡w n¡ f¥. Yesu tun b¥ farisiw jate i ko filankofow.

“E dalen b¥ Ala juman na? Yala i b¥ ne bato ani ka ne bonya tiå¥ na wa? I b¥ ne t¡g¡ f¡ nka yala i b¥ ne bonya tiå¥ na wa?” M¡g¡w b¥ o janto k¥n¥kan kow dama la nka o t¥ janto




Ala ka kuma la. O ye Ala hak¥ tali ye. Jurumu min ka bon ka t¥m¥ jurumu b¥¥ kan, o ye ka ban ka Ala ka kuma min¥. Yala aw b¥ o d¡n wa? Yala aw b’a d¡n ko o de ye jurumuw b¥¥ la jurumu ye wa?

An ka barikantanya kow ye filiw d¡r¡n de ye, o k¥ra Ala ka kuma s¡s¡li d¡r¡n ye. An b¥ fili ni t¡å¡ni ko minnu k¥, an b¥ o k¥ ka da adamadenya y¡r¡ kan, sabu, adamaden ma dafa i ko Ala. O ma k¥ jurumu baw ye, nka filiw d¡r¡n don. Minnu b¥ ban ka Ala ka kuma min¥, olu b¥ jurumu k¥ hali ni o t¥ ben filiw la. O k¥ra Ala hak¥tabaaw ye. O de kos¡n Yesu ka farikaw k¡r¡f¡.

Kitabu looru minnu b¥ Bibile damin¥ na, ka a ta Jen¥se la ka na a bila Dut¥r¡n¡me, ci f¡len d¡w b¥ yen minnu b’a jira an na ko f¥n d¡w dagalen b¥ ani ko f¥n d¡w fana haramuyalen don. Olu ye Ala ka kumaw ye, a ka ci f¡lenw. An t¥ se ka o b¥¥ labato. Hali ni an t¥ se ka o si labato, nka an ka kan ka a d¡n

ko Ala ka ci f¡lenw don. Kabini damin¥ waati, a ye o ciw di an ma. An ka kan ka s¡n o ma i ko o b¥ cogo min na.

“F¡l¡f¡l¡ Ala ye sankolo ni dugukolo dan.” Ala ko: “K¥n¥ ka b¡. K¥n¥ b¡ra.” Ala ye f¥n

b¥¥ dan. Ala ye t¡n sigi. “O kuma k¥ra m¡g¡ ye ka sigi an c¥ma.

Kuma tun Ala de ye” (Yuhana 1:1,14). O la, Ala ye a y¥r¥ yira anw na cogoya juman f¥? A ye a y¥r¥ yira a ka ci f¡lenw barika la. Ala ye kuma ye. A b¥ a y¥r¥ yira an na a ka ci f¡lenw de f¥. Ala ye Ni ye. Yala anw b¥ Bibile weele cogo di? An b’a f¡ ko Ala ka Kuma.

A s¥b¥la ko: “Aw b¥ Ala ka ci f¡lenw bila ka m¡g¡w ka laadaw k¥.”

A ka t¡n b¥ yen f¡ t¡n 613. Nin k¥, i kana nin k¥, i fa ni i ba bonya, o n’a å¡g¡n naw. Levitike Kitabu la, a f¡ra ko muso ka kan ka nin k¥, ko c¥ ka kan ka nin k¥, ani ko min ka kan ka k¥ ni sok¡n¡ bagan d¡ benna ding¥ k¡n¡. . .




O å¡g¡nna t¡nw b¥ yen f¡ t¡n 613, Ala ka t¡n. I n’a f¡ o kumaw ma k¥ adamaden ka kumaw ye, an ka kan ka miirili o la siå¥ caman. An ka kan ka Ala kan min¥. Hali ni an b¥ d¥s¥ ka a ka t¡nw b¥¥ labato, an ka kan k¡ni ka s¡n o t¡nw ma.

Yala, Ala ka kumakan kelen b¥ s¡r¡ min ma k¥ tiå¥ ye wa? Farisiw b¥ ban Ala ka ci f¡lenw ma. O b¥ adamadenw ka laadaw bila Ala ka ci f¡len sanf¥. Nafa b¥ o ka m¡g¡k¡r¡w ka kuma la ka t¥m¥ Ala ka kuma kan. A tun b¥ o cogo kelen na Yesu bange waati la. F¥n min ka go Yesu ye ka t¥m¥, o de ye ko m¡g¡w t¥ s¡n Ala ka kuma ma.

Ala ka t¡n 613 di an ma walisa ka an kalan ko ale k¥ra tiå¥ ye, ko a ye an ka Ala ye, ani f¥n min ye jurumu ye ale å¥ na, ani ka a ka senumaya yira an na. I n’a f¡ an b¥¥ ye jurumut¡ ye Ala å¥ k¡r¡, an b¥¥ ka kan ka da Yesu la, Ala ye ale min ci ka na an ma, a ka kanuya kos¡n. O la, an ka kan

ka å¥namaya danaya barika la. M¡g¡ minnu b¥ ban a ka kuma ma, minnu

t¥ da a ka kuma la, olu ye jurumut¡w ye. M¡g¡ minnu fana d¥s¥la ka a ka kuma labato, olugu fana ye jurumut¡w ye. Nka ka ban ka a ka kuma min¥, o le ye jurumu b¥¥ la belebeleba ye. O m¡g¡w le b¥na laban jahanama la. Danabaliya, o ye jurumu ye Ala å¥ na. KUN MIN KOS¼N ALA KA T¼N DI AN MA

Kun juman na Ala b¥ t¡n di an ma?

walisa an ye an ka jurumuw d¡n

ani åangili min b¥ b¡ o k¡, an ka o d¡n.




Kun juman na Ala ka t¡n di an ma? A ye o k¥ walisa an ye se ka a ka jurumuw d¡n, ani walisa an ka k¡segi ma. A ka t¡n 613 di an ma walisa an ka an jurumuw d¡n ani an ka se ka kunmab¡li s¡r¡ Yesu barika la. O de kos¡n Ala ye t¡n di an ma.

A s¥b¥la Rom¥kaw Kitabu la ko: “m¡g¡ b¥ jurumu d¡n sariya de f¥” (Rom¥kaw 3:20). O la, an b¥ a d¡n ko Ala ka t¡n di kun ma k¥ an ma, ko an ka taama jagoya la ka k¥å¥ ni o t¡n ye.

O tuma, an b¥ se ka mun de faamu t¡n ko la? Ko an barika ka d¡g¡ kos¥b¥ f¡ an t¥ se ka t¡n labato ka dafa, ani ko an k¥ra jurumut¡w ye a å¥ k¡r¡. A ka t¡n 613 b¥ an d¥m¥ ka mun k¥? An b¥ an ka filiw d¡n ani an b’a ye ko an t¥ se ka å¥namaya ka k¥å¥ ni t¡n ye. An b’a d¡n ko an k¥ra Ala ka danf¥n sugu min ye, ko an barika ka d¡g¡. An b’a ye ko an ye jurumut¡ ye Ala å¥ na, ani ko an b¥¥ tun ka kan ka laban jahanama k¡n¡, ka k¥å¥ ni Ala ka

t¡n ye. An k¥len ka an ka jurumu ni an ka

barikatanya d¡n mink¥, o tuma an ka kan ka mun k¥ sa? Yala an kan ka a åini ka k¥ m¡g¡ dafalenw ye wa? ¡n-¡n, an ka kan ka min k¥, o de ye ka j¡ a la ko an ye jurumut¡w ye, ka da Yesu la, ka kisili s¡r¡ a ka ji kisili barika la, ani Ni la, ani ka barika da a ye.

Kun min kos¡n a b¥ t¡n di an ma, o ye ko an ka an ka jurumuw d¡n ani åangili minw b¥ b¡ o ko k¡ f¥. A b’a f¥ fana ko an ka a d¡n ko ni Yesu t¥, an t¥ se ka kisi jahanama ma. Ni an b¥ da Yesu la ko ale de ye an kisibaa ye, an b¥na kumab¡.

A ye t¡n di an ma ka an kisi. A ye t¡n di an ma walisa an ka a d¡n ko an k¥ra m¡g¡ jalakilenw ye fan b¥¥ f¥, ani walisa ka an niw kisi ka b¡ jurumu ma.

A ye t¡n di an ma ani a ye Yesu ci an ma walisa ka an kisi. A ka a y¥r¥ denc¥ ci walisa ka an ka jurumu j¡¡si a batiseli f¥. An b¥ se ka




kisi ni an dara a la. An ka kan ka a d¡n ko an k¥ra jurumut¡w ni

jigitanw ye, ani ko an ka kan ka da Yesu la ka h¡r¡nya jurumu ma, ka k¥ Ala denw ye ani n¡¡r¡ segi Ala ma.

An ka kan ka a ka kuma faamu. Ko b¥¥ damin¥na o de la. O la, an ka ka a damin¥ ka a ka kuma d¡n, ani ka kumab¡li ko faamu a kuma barika la.

An ka kan ka miiri ani ka kiri tig¥ ka k¥å¥ ni a ka kuma ye. O de ye danaya tilennen ni tiå¥ ye.

MUN DE BÄ ADAMADENW DUSUKUNW NA?

Danaya damin¥ ye Ala ka kuma ye. An ka

kan ka da Ala la a ka kuma barika la. Ni o t¥, a b¥ ben fili la. O b¥na k¥ i ko an ka a d¡n nka an tugura.

Tuma min farisiw ni sariya karam¡g¡w ye Yesu ka kalandenw ye o b¥ a la ka buru domu ka s¡r¡ o ma o t¥g¥w ko, o ka o k¡r¡f¡. Nka ni o tun b¥ Ala ka kuma d¡n, o tun t¥na o k¡r¡f¡ o la. Ala ka kuma b’a f¡ ko f¥n o f¥n b¥ don m¡g¡ k¡n¡, o t¥ m¡g¡ n¡g¡, sabu, o f¥n b¥ taga furu la, a t¥ taga dusukun na, ani a b¥ laban ka b¡.

I n’a f¡ a s¥b¥la Marika 7:20-23 la: “Yesu y’a f¡ ko: “Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡. M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya. O f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, olu de b’a n¡g¡.” A ko m¡g¡w ye jurumut¡w ye sabu o bangera ni jurumuw ye.

Yala a b¥ min f¡ a b¥ o faamu wa? An b¥ k¥ra Adama b¡ns¡nw ye. An t¥ se ka tiå¥ ye sabu an ma s¡n ani a ma da Ala ka




kuma la. Mun de b¥ adamaden dusukun na? An ka Marika 7:20-22 laj¥ å¡g¡n f¥: “Min

b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡. M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya.” O f¥nw b¥¥ b¥ b¡ adamadenw dusukun na ani o de b¥ o n¡g¡.

Zaburu b’a f¡ ko: “I ye t¡g¡ barikaman don denmis¥nw ani sinminnaw da la ka i juguw maloya, walisa i ka kuma ban i jugu ni o m¡n¥b¡baa da la. Ni ne b¥ i ka sankolow fil¥, i bolo baara n¡w, ani i ye kalo ni dolo minnu da,” (Zaburu 8:3-4).

Mun na a b¥na b¡ an ye? A b¥na b¡ an ye sabu a b¥ an kanu. A ye an dan, a ye an kanu ani a makarila anw jurumut¡w la.

A ka an ka jurumuw b¥¥ j¡¡si, ka an k¥ a ka siya m¡g¡w ye. “Ala! Ne Matigi! I t¡g¡ ye t¡g¡

åumanba ye dukolo fan b¥¥ ani sankolo la!” Masac¥ Dawuda ka o d¡nkili da Layidu k¡r¡ la sabu a b’a d¡n ko Ala tun k¥ra jurumut¡w kisibaa ye.

Kibaru duman na, ciden P¡li b¥ o kelen f¡. A k¥ra kunnadiya ba ye ka a d¡n ko an minnu k¥ra Ala ka danf¥nw ye, ko anw b¥ se ka k¥ Ala denw ye. O s¡r¡la Ala ka hin¥ d¡r¡n na. O ye Ala ka kanuya ye.

M¡g¡ min b’a åini ka a ka å¥namaya k¥ ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye, o b¥ i n’a f¡ o tigi ma da Ala la. O miirili sugu b¥ b¡ an ka d¡nbaliya de la. Ni an b¥ an y¡r¡ janya Ala ka kanuya la, ka jija deeli la ani t¡n labatoli la, o t¥ ko b¥nta ye. Ala sago don an ka d¡n o an k¥ra jurumut¡w ye ka k¥å¥ ni t¡n ye, ani ka da ji ni joli (Ni) kunmab¡li la.

A ka kuma b¥ ye Marika 7:20-23 la: “Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡. M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni




wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya. O f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, olu de b’a n¡g¡.”

Yesu ka a f¡ ko f¥n min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, jurumuw min b¥ m¡g¡ la, ko o de tun b¥ a n¡g¡. Ala b¥ dumunif¥n minnu di an ma, o t¥ se ka m¡g¡ n¡g¡. An b¥ k¥ra Adama b¡ns¡nw ye. O tuma, an bangera cogo juman? An bangera ni jurumu sifa tan ni fila ye.

Yala an b¥ se ka å¥namaya ka s¡r¡ jurumu t¥ an na wa? An t¥ se ka jurumu dabila sabu an bangera ka jurumu to an na. Yala an b¥ se ka jurumu dabila ko an b¥ t¡n d¡n wa? Yala an b¥ se ka å¥namaya t¡nw labatoli barika la wa? ¼n-¡n.

Tuma o tuma ni an ye o ko laj¥, an b¥ g¥l¥ya s¡r¡ a la. An ka kan ka j¡ an ka barikatanya la ka segi k¡. O k¡f¥, an b¥na an y¥r¥ majigi, ka s¡n Yesu ka batiseli ni a joli ma,

o min b¥ an kisi.

An ka kan ka mun k¥

Ala å¥ k¡r¡?

An ka kan ka s¡n an ka jurumuw ma ani ka kisili åini Ala f¥.

T¡n 613 b¥¥ tilennen don ani o b¥¥ ye tiå¥ ye. Nka m¡g¡w ye jurumut¡w ye hali ka o to baw k¡n¡ ka s¡r¡ o ma bange f¡l¡. Ni an b’a d¡n ko Ala ka t¡n tilennen b¥, ani ko an k¥ra jurumut¡w ye minnu t¥na se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye o y¥r¥ fanga barika la, an b¥na a d¡n fana ko an mako b¥ Ala ka makari la walisa ka kisili s¡r¡ Yesu ka kunmab¡li ji ni joli ani Ni barika la.

Ni an b¥ a d¡n ko an barika ka d¡g¡ - ko an y¥r¥ t¥ se ka foyi si k¥ ka tilennenya s¡r¡ ani ko an b¥na don jahanama la an ka jurumu




kos¡n-, an b¥na an jigi da Yesu ka kunmab¡li d¡r¡n kan.

O la, an b¥ se ka h¡r¡nya. An ka kan ka a d¡n ko an t¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ni hakilitigiw ye Ala å¥ k¡r¡, an y¥r¥ barika la. O kos¡n, an ka ka s¡n a ma, Ala å¥ k¡r¡, ko an k¥ra jurumut¡w ye minnu laban k¥ra jahanama ye, ani an ka kan ka Ala deeli a ka makari la: “Ala! Ne b¥ i deli ko i ka ne ka jurumuw yafa ani ko i ka hin¥ ne la!”

An b¥ to ka Dawuda ka deeli jate i n’a f¡ Ala ka kuma don: “I ka ne ka tilenbaliya b¥¥ ko ka b¡ ne la ka ne saniya ka b¡ ne ka jurumu la” (Zaburu 51:4).

An tun b¥ a d¡n ko a ye jurumu caman k¥ min b¥ se ka a don jahanama k¡n¡, nka a j¡ra a ka jurumuw la Ala å¥ k¡r¡. “Ni i ye ne weele jurumut¡, ne ye o ye; ni i ye ne weele m¡g¡ tilennen, ne ye o ye; ni i ye kisi, ne na kisi; ni i ye ne bila jahanama la, ne na laban jahanama k¡n¡.”

O ye danaya åuman ye. A b¥ kisi o cogo de la. An ka kan ka k¥ ten de, ni an b’a f¥ ka lab¥n ka da Yesu ka kunmab¡li.

AN KA JURUMUW YE FÄN MIN YE TIGITIGI, AN KA KAN KA O D¼N

I n’a f¡ an b¥¥ k¥ra Adama b¡ns¡nw ye,

negekow b¥ s¡r¡ an b¥ dusukunw na. Nka Ala b¥ mun f¡ an ye? A ko an kana jat¡ya k¥. M¡g¡faga dusu b¥ an k¡n¡. Nka Ala b¥ mun f¡ an ye? A ko an kana m¡g¡ faga. An b¥¥ tig¥len b¥ an bangebaaw la an dusukun na, nka a b’a f¡ an ye ko an ka an bangebaaw bonya. An ka kan k’a d¡n ko a ka kumaw ye tiå¥ ye ani ko o kaåi, ani ko jurumu b¥ an b¥¥ dusukun na.

Yala ne ye m¡g¡ tilennen ye wala ne t¥ m¡g¡ tilennen ye? O la, an ka kan ka mun de k¥ Ala å¥ k¡r¡? An ka kan ka s¡n a ma ko




jurumu caman b¥ an na, ko an k¡g¡ra juruma na. Ni an b¥ miiri ko kunu, an tun ye m¡g¡ tilennenw ye sabu a tun ye koåuman caman k¥, ani ko bi an k¥ra jurumut¡w ye, sabu an ye jurumuw k¥, o tuma an b¥ fili la. An bangera jurumu na. A mana k¥ cogo o cogo, a b¥na to o cogo de la. O kos¡n an ka kan ka kunmab¡ Yesu ka batiseli f¥.

An ka k¥walew de t¥ an k¥ jurumut¡w ye: jat¡ya, m¡g¡faga, sonyali… nka an ye jurumut¡w ye sabu an bangera jurumu la. An bangera ni jurumu suguya tan ni fila ye. I n’a f¡ an k¥ra jurumut¡w ye Ala å¥ k¡r¡, an t¥na se abada ka k¥ m¡g¡ åumanw ye an y¥r¥ fanga barika la. åumanya nege d¡r¡n de b¥na an s¡r¡.

An bangera ni kojugu miiriliw de ye i ko m¡g¡faga, sonyali… Yala an b¥ se k’a f¡ ko an tilennen b¥ sabu, sisan, an t¥ jurumu ko k¥la wa? An t¥na se abada ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye Ala å¥ k¡r¡ an y¥r¥ k¥walew f¥. Ni an y’a f¡

ko an tilennen b¥, o ye filankafoya ye. Yesu y’a f¡ farisiw ni sariya karam¡g¡w ma ko “aw farisiw ni aw sariya karam¡g¡w, aw ye filankafow ye.” M¡g¡w bangera jurumu la. Ala å¥ k¡r¡, o b¥ jurumu la o ka å¥namaya cogo f¥.

M¡g¡ min b’a f¡ ko a ma deli ka k¥l¥ k¥, ko a ma deli ka m¡g¡si bug¡, ko a ma foyi si sonya ka ye, hali mis¥ni kelen, a ka å¥namaya mum¥ b¥¥, o tigi ye wuyatig¥la ye, sabu, m¡g¡ bangera jurumu la. O tigi ye wuyatig¥la ni jurumut¡ ani filankafo ye. Ala b¥ o tigi jate o cogo la.

Aw bangera jurumu la. Hali ni aw ma jurumu si k¥, aw b¥na taga jahanama la. Hali ni aw b¥ taama ka k¥å¥ ni t¡n ani ci f¡lenw b¥¥ ye, aw ye jurumut¡ ye min b¥ laban jahanama k¡n¡.

An b¥ se ka mun k¥ o dakan suguya å¥ f¥? An ka kan k’a ka hin¥ åini ani ka an jigi da a kan walisa a ye an ka jurumuw yafa. Ni an ma




an kisi, an b¥ laban jahanama k¡n¡. O ye an dankan ye.

M¡g¡ minnu b¥ s¡n a ka kuma ma, olugu fana b¥ j¡ a la ko olugu k¥ra jurumut¡w ye s¥b¥ la. O b’a d¡n fana ko o k¥ra m¡g¡ tilennenw ye. O b’a d¡n ko ka y¡r¡ janya Ala ka kuma la, ani ka to o kuma d¡nbaliya la, ko o ye jurumu ye. M¡g¡ minnu b¥ s¡n Ala ka kuma ma, olugu ye m¡g¡ tilennenw ye hali ni o tun b¥ jurumuw k¥ f¡l¡ la. O bangera ko kura a ka kuma barika la ani o ye a ka n¥¥ma s¡r¡. Olugu k¥ra dubadenw ye.

M¼G¼ MINNU B’A ÒINI KA KISI S¼R¼ NI O YÄRÄ KA KÄWALEW YE, OLUGU BÄ TO JURUMUKÄLAW YE

Yesu danababaaw c¥ma, jum¥nw le ye jurumut¡w ye?

Minnu b’a åini ka kisili s¡r¡

o y¥r¥ ka k¥walew f¥.

An ka Galasikaw 3:10 ani 11 fil¥ å¡g¡n f¥:“m¡g¡ minnu b¥¥ b¥ sariya k¥walew sira kan, olu b¥ danga k¡r¡, katuguni a s¥b¥nnen b¥ ko: ”m¡g¡ o m¡g¡ t¥ to ka sariya kitabu ko s¥b¥nnenw b¥¥ k¥, o dangalen b¥.” Ayiwa a j¥len don ko m¡g¡ si t¥ jo s¡r¡ Ala å¥ k¡r¡ sariya barika la, katuguni a s¥b¥nnen b¥ ko: ”M¡g¡ tilennen na å¥namaya danaya de barika la.”

A f¡ra ko ni m¡g¡ o m¡g¡ t¥ sariya kitabu




kow b¥¥ k¥, o dangalen b¥. M¡g¡ minnu b¥ da Yesu la nka o b’a åini ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye o ka k¥walew f¥, olu dangalen b¥. Minnu b’a åini ka k¥ tilennenw ye o ka k¥walew dama f¥, olu b¥na k¥ di sa? Ala ka danga b¥ o kan.

Mun na Ala ye t¡n di an ma? A ye t¡n di an ma walisa an ka se ka an ka jurumuw d¡n (Marika 3:20). A kun ye walisa an k’a d¡n ko an ye jurumut¡w ye fan b¥¥ f¥ ani ko an laban ye jahanama ye.

An ka kan ka da Yesu ka batiseli la, Ala denc¥, ani ka bange ko kura ji ni Ni la. O la, Ala b¥na yafa aw ma, aw b¥na k¥ m¡g¡ tilennenw ye, aw b¥na å¥namaya banbali s¡r¡ ani aw b¥na don alijana la. Aw ye danaya k¥ aw dusukun na.

DIÒÄ JURUMU MIN KA BON NI JURUMU BÄÄ YE

Jurumu min ka bon ni jurumu t¡w b¥¥ ye

K’a åini ka taama ka

k¥åi ni t¡n ye. Foyi si w¥r¥ t¥ jate f¡ ka da Ala la d¡r¡n. An

ye a ka duba s¡r¡ an ka danaya barika la. M¡g¡ minnu dara a ka kuma la, a y’a latig¥ ka olu kisi.

Nka, a b¥ tilen min na, danabaa caman b¥ yen, minnu b¥ cogo åini ka å¥namaya ka k¥å¥ ni a ka t¡n ye. Danabaw caman b¥ ten.

A ka åi ka taama t¡n sira kan, nka o b¥ se ka k¥ cogo juman?

An ka kan k’a d¡n ko ni an b¥ cogo åini ka taama t¡n sira kan, o ye fat¡ya de ye. Tuma o




tuma ni an b¥ taga å¥ ka o k¥, d¡ de b¥ fara an ka g¥l¥ya kan. A y’a f¡ ko: “Danaya b¥ s¡r¡ lam¥nni de f¥, ani an b¥ min m¥n, o b¥ b¡ Ala ka kuma la.” Ni an ma yaada, an b¥na kisili s¡r¡.

AN KA KAN KA AN YÄRÄ KA LADAW BILA KA BEN KA S¼R¼ KA KISI

An ka kan ka mun k¥ ka kisi?

An ka kan ka ban an y¥r¥ ka ladaw ma

Adamaden b¥ kisili s¡r¡ cogo juman? Ka a to a k¥ra jurumut¡ ye? M¡g¡ caman ma kunmab¡ sabu o t¥ se ka o ka filili miiriliw ani o ka jijaliw bila.

Ala ko m¡g¡ minnu b¥ tugu t¡n kitabu n¡ f¥,

ko olu dangalen b¥. M¡g¡ minnu b’a miiri ko o b¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye ni o b¥ da Yesu la, ka laban ka å¥namaya ka k¥å¥ ni a ka t¡n ye; a ka danga b¥ olu kan. O b¥ da Ala la nka o b¥ miiri tuma b¥¥ ko o b¥ se ka å¥namaya ka k¥å¥ ni t¡n ye ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡.

Ne balema kanulenw, yala an b¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye an ka k¥walew f¥ an ka diå¥latig¥la k¡n¡ wa? An b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye ni an b¥ da Yesu ka kuma la d¡r¡n, ani an b¥ kunmab¡.

Ni an b¥ da d¡r¡n Yesu ka batiseli la, ani a joli, ani ni an b¥ da a la ko Yesu ye Ala ye, an b¥na kunmab¡li s¡r¡.

O k¡s¡n Ala ye danaya t¡n sigi an ye, ka o k¥ b¡da ye walisa an ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Kunmab¡li min å¥silen b¥ ji ni Ni ma, o sirilen t¥ adamaden ka k¥walew la, nka danaya min b¥ k¥ Ala ka kuma la. Ala ye an h¡r¡nya o danaya barika la. Ala ye a latig¥ o cogo de la




ani a ye a k¥ o cogo de la fana. Mun kos¡n m¡g¡ minnu dara Yesu la olu

ma kunmab¡li s¡r¡? Sabu o ma s¡n ka ji ani Ni kunmab¡li kuma

min¥. Nka anw minnu k¥ra tilenbaliw ye i n’a f¡ olu, anw k¡ni kisira sabu anw dara Ala ka kuma la.

Ni m¡g¡ fila b¥ baara k¥la mansin d¡ kan, m¡g¡ min b¥ mansin k¡ f¥, o tigi b¥ to baara la tuma b¥¥ hali ni mansin ye å¥f¥m¡g¡ ta. M¡g¡ min tora k¡ f¥, o ye m¡g¡ ye min ma kunmab¡li s¡r¡. O cogo la, a ka kan k’a k¥ tuguni ka s¡r¡ ka h¡r¡nya. Mun na kelen tala nka t¡ kelen ma ta?

Sabu kelen ye Ala ka kuma lam¥n ani a dara a la. T¡ kelen min ye baara k¥ kos¥b¥ walisa ka t¡n labato, o labanna ka fili jahanama k¡n¡. A tagara l¡ Ala å¥ k¡r¡, nka Ala ye a yuguyugu i n’a f¡ an b¥ f¥nåanamaninw yuguyugu cogo min ka b¡ an senw na. Ni m¡g¡ min b¥ taga l¡ Ala

å¥ k¡r¡ ka k¥å¥ ni t¡n labatoli ye, siga t¥ a la, o tigi b¥ taga jahanama la.

O kos¡n an ka kan ka kisi ji ni Ni danaya barika la.

“M¡g¡ minnu b¥¥ b¥ sariya k¥walew sira kan, olu b¥ danga k¡r¡, katuguni a s¥b¥nnen b¥ ko: ”M¡g¡ o m¡g¡ t¥ to ka sariya kitabu ko s¥b¥nnenw b¥¥ k¥, o dangalen b¥.” Ayiwa a j¥len don ko m¡g¡ si t¥ jo s¡r¡ Ala å¥ k¡r¡ sariya barika la, katuguni a s¥b¥nnen b¥ ko: “M¡g¡ tilennen na å¥namaya danaya de barika la” (Galasikaw 3:10-11, Rom¥kaw 1:17).

Ka ban ka danaya k¥ Ala ka kuma la, o ye jurumu Ala å¥ na. Jurumu don fana ka Ala ka kuma bila k¡ f¥ ka tugu an y¥r¥ ka kow n¡ f¥. Anw adamadenw t¥ se ka å¥namaya Ala ka t¡n barika la sabu an bangera jurumu la. An b¥ jurumu kow k¥ tuma b¥¥ an ka å¥namaya la. An b¥ y¡r¡ o y¡r¡, an b¥ jurumu k¥. An ka ka a d¡n ko an k¥ra adamaden farisogomanw ye ani ko an t¥ ka jurumu dabila.




M¡g¡ b¥ i ko son min b¥ ta ka n¡g¡ donin ka don forof¥nw la.

Ni i ye n¡g¡ k¥ o son k¡n¡ ko i b¥ taga ni a ye, d¡ b¥ b¡n sira c¥ la. An b¥ o cogo la. An b¥ taga y¡r¡ o y¡r¡, an b¥ jurumu b¡n an y¥r¥ k¡. Yala aw b¥ o d¡n wa?

Yala o b¥¥ la, aw b¥ aw y¥r¥ jate i ko Ala wa? Ni aw b¥ aw y¥r¥ d¡n, o tuma, aw kana aw y¥r¥ s¥g¥n gansan, ko aw b’a f¥ ka k¥ m¡g¡ senuma ye. Aw ye da Yesu ka batiseli ji ani a joli la.

An ka kan ka tugubanciya dabila ani ka s¡n a ma ko an ye jurumut¡w ye Ala å¥ na. O k¡, an ka kan ka segi a ka kuma ma ani ka a faamu cogo min a ye an kisi ji ni Ni barika la.


WAJULI FILANAN

M¡g¡ bangera jurumu la


35 M¡g¡ bangera jurumu la


M¡g¡ bangera jurumu la

< Marka 7:20-23 > “Yesu y’a f¡ ko: Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o

de b’a n¡g¡. M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya. O f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, olu de b’a n¡g¡.”

M¼G¼W FILILA ANI O BÄ O KA ÒÄNAMAYA KÄ FANIYA LA

M¡g¡ juman ka teli ka kisili s¡r¡?

M¡g¡ min b’a y¥r¥ jate jurumut¡ ye ka t¥m¥ m¡g¡ b¥¥ kan

Sani an ka taga å¥, ne b¥ aw åininka ko

kelen na. Aw y¥r¥ b¥ mun miiri aw y¥r¥ ko la? Aw b’a

fil¥ ko aw cogo ka åi wala ko aw cogo ma åi. Aw y¥r¥ b¥ mun miiri aw y¥r¥ ko la?

M¡g¡w b¥¥ b¥ å¥namaya o y¥r¥ ka wuya kumaw f¥. Ni aw b¥ aw y¥r¥ jate m¡g¡ åuman wala m¡g¡ jugu ye, a b¥ se ka k¥ ko aw t¥ o cogo la.

O tuma la, aw f¥, j¡n ne b¥na å¥namaya cogo åuman na danaya barika la? M¡g¡ min b’a y¥r¥ jate m¡g¡ åuman ye wala min b’a




y¥r¥ jate m¡g¡ jugu ye? M¡g¡ filanan don. O tuma, m¡g¡ jumanw le

k¥ ka di ka kunmab¡li s¡r¡? Yala m¡g¡ minnu ye jurumu caman k¥ wala minnu ye jurumu fitinin k¥? M¡g¡ minnu ye jurumu caman k¥, olu de kunmab¡ ka di sabu o b’a d¡n k’o ye jurumut¡w ye. Olu b¥ s¡n joona kunmab¡li ma, Yesu ye o min lab¥n o kama.

Ni an b¥ an y¥r¥ s¥g¥s¥g¥ kos¥b¥, an b’a ye ko an falen b¥ jurumu la. Adamaden ye mun ye? Adamaden ye ‘kis¥ juguman’ ye. Esayi 59, a f¡ra ko tilenbaliya kow sugu b¥¥ de b¥ s¡r¡ adamaden dusukun na. Adamaden falen b¥ jurumu la. Nka, m¡g¡ caman t¥ s¡n ko a ye f¡ ko jurumu caman b¥ adamaden na. Ka m¡g¡ jate i ko ‘kis¥ juguman’, o ye a f¡ cogo åuman ye. Ni an b¥ an y¥r¥ s¥g¥s¥g¥ s¥b¥ la, an b¥na a d¡n ko an ma åi. M¡g¡ minnu b¥ tiå¥ f¥, olu b¥na o f¡.

Nka, a b¥ i n’a f¡ m¡g¡ minnu b¥ s¡n a ma ko jurumu ka ca adamaden la, olu m¡g¡w ka

d¡g¡. M¡g¡ caman b¥ o ka å¥namaya k¥ laganfiya la sabu o t¥ o y¥r¥ jate jurumut¡w ye. An k¥ra sababu ye jurumut¡w cayara an ka diå¥ k¡n¡ sabu an t¥ m¡g¡ åumanw ye. M¡g¡ minnu b¥ ban ko olu t¥ jurumut¡w ye, ni olugu m¡g¡w tun ma ca, o tun b¥na maloya o ka jurumuw la. Nka, o å¡g¡n jurumuk¥law ka ca mink¥, jurumu k¥li maloya t¥ o s¡r¡.

Nka o y¥r¥ b’a d¡n o dusukun na. Hakili b¥ adamaden b¥¥ f¥ min b¥ kuma a f¥ ko: “maloya ko ye nin ye”. Adama ni Awa k¥len k¡ ka jurumu k¥, o ye o y¥r¥ dogo yirisunw k¡ f¥. Bi, m¡g¡ caman fana b¥ o y¥r¥ dogo an ka lada kolonw k¡ f¥, lada minnu ye jurumu ye. O b¥ o y¥r¥ dogo jurumut¡ d¡w k¡ f¥ walisa ka b¡si Ala ka kiti la.

M¡g¡w y¥r¥w ka wuya b¥ o lafili. O b¥ o y¥r¥ jate senumaw ye ka t¥m¥ tow kan. O b¥ m¡n¥n k’a f¡ ko:”Mun na m¡g¡ b¥ nin kow å¡g¡n k¥? Mun na nin alam¡g¡ b¥ nin ko




å¡g¡n k¥? Mun na den b¥ nin ko å¡g¡n k¥ a bangebaaw la?” O m¡g¡w b’a miiri ko olugu t¥ se ka o kow å¡g¡n k¥.

Ne teriw, adamaden d¡n man di. Ni an b’a f¥ k’a d¡n s¥b¥ la an ye m¡g¡ sugu minnu ye, an ka kan ka kisi f¡l¡. Ko don min b¥ waati caman ta, wa m¡g¡ caman b¥ anw na minnu t¥na a s¡r¡ sani o ka sa.

I KA I YÄRÄ D¼N!

M¡g¡ min t¥ a y¥r¥ d¡n, o tigi b¥ a ka å¥namaya k¥

cogo juman?

A b¥ to k’a y¥r¥ dogo

Tuma d¡, an b¥ m¡g¡ d¡ fil¥ ani an b’a ye ko o tigi t¥ a y¥r¥ d¡n tiå¥ na. Sokarati k’a f¡ ko: “I ka i y¥r¥ d¡n”. M¡g¡w t’a d¡n f¥n minnu

b¥ o dusukun na: m¡g¡faga, sonyali, wasabaliya, juguya, m¡g¡ lafilili, nanmara, å¥goya …

O b¥ kuma åuman b¡ o da la k’a s¡r¡ baga min b¥ sa kinda la, o baga b¥ o dusukun na. Sabu o m’a d¡n ko o bangera jurumu la.

M¡g¡ caman b¥ diå¥ la minnu t’a d¡n o ka kan ka o y¥r¥ fil¥ cogo min na. O fililen b¥ ani o b¥ o ka å¥nama k¥ o filiw k¡n¡. O b¥ o y¥r¥ don sen teliya jahanama la. O b¥ taga jahanama la ka a sababu o ka y¥r¥ lafililiw ye.

KA M¼G¼W TO O KA ÒÄNÄMAYA LA, O BÄ JURUMU JÄNSÄN TUMA BÄÄ

Mun na o b¥ taga jahanama la?

Sabu o t¥ o y¥r¥ d¡n




An ye Marika 7:20-23 fil¥ å¡g¡n f¥: “Yesu y’a f¡ ko: Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡. M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya. O f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, olu de b’a n¡g¡.” Ni adamaden k¡n¡ tara d¡r¡n, a dusukun b¥ fa miirili juguw la.

An ye adamaden dusukun jate i n’a fo v¥ri min fara f¡ a da k¡r¡ ji n¡g¡ la, o min ye an ka jurumuw ye. Mun de b¥ k¥ ni m¡g¡ b¥ taga å¥ f¥ ka segi k¡ f¥? Ji n¡g¡ (jurumu) b¥ b¡n. Tuma o tuma m¡g¡ mana lamaga, o ji nin b¥ b¡n ka y¥r¥k¥.

Jurumu fanin b¥ anw minnu la, anw b¥ an ka å¥namaya k¥ o cogo de la. An b jurumu j¥ns¥n an taga y¡r¡w b¥¥ la. An b¥na jurumu k¥ an si tile b¥¥, sabu an t¥ foyi si ye jurumu kuru k¡.

G¥l¥ya b¥ y¡r¡ min na, o ye ko an y¥r¥ t¥ a d¡n ko an k¥ra jurumu kuruw ye ani jurumu kis¥w. Jurumuw ka ca an na ani jurumuw b¥ an dusukunw na. M¡g¡ ye o le ye.

O jurumu caman b’a f¥ ka b¡n. Ni m¡g¡ b’a miiri ko a t¥ jurumu k¥, nka ko a k¥r¥f¥ m¡g¡ de b’a bila jurumu k¥li la, ani ko a n¡ te, o kuma f¡li ye jurumu ye.

O la, hali ni a ye jurumu ko d¡ k¥, a b¥ miiri ko ni a ye a ko ka gb¥, ko a b¥ ban. Tuma min a be a ko la, a be to ka b¡n b¡n a n¡ f¥ ani a b¥ to k’a f¡ ko ale n¡ t¥. Hali ni an ye jurumu ko, yala an t¥ se k’a y¥r¥k¥ tuguni wa? An ka kan ka to k’a ko, k’a ko waati b¥¥.

I n’a fo v¥ri fara, a b¥ b¡n tuguni. Ni an b¥ a kokanna ko, o te fen å¥. Ni an b¥ k¡kanna ko tuma b¥¥ i ko a ka di an ye cogo min, o si t¥ f¥n å¥ ni k¡n¡nan falen b¥ jurumuw la.

Jurumu falen b¥ adamaden dusukun na cogo min na, f¡ a te se ka ban abada hali ni a




b¥ a caman b¡n a y¥r¥ k¡ sira la. O tuma, an b¥na jurumu k¥ an ka å¥namaya mum¥ b¥¥.

Ni m¡g¡ t’a d¡n ko a k¥ra i n’a f¡ jurumu kuruba ye, a b¥na a åini ka a y¥r¥ dogo. Jumumu b¥ adamaden dusukun na; wa a t¥ se ka b¡ k¡kanna koli d¡r¡n f¥. M¡g¡ b¥ d¡¡ni b¡n ani a b’a j¡¡si ni filannan ye, s¥r¥b¥ti wala birifani… A b’a miiri ko ni a b¥ a j¡¡si kos¥b¥ siå¥ caman, ko a b¥¥ b¥na gb¥. Nka a b¥ b¡n tuma b¥¥ f¡ abada.

Aw b’a miiri ko o b¥na miny¥n f¡ tuma juman? O b¥na k¥ f¡ ka se a ka saya don ma. M¡g¡w b¥ jurumu k¥ o si tile b¥¥. O kama, an ka kan ka da Yesu la walisa ka kisi. An ka kan fana ka an y¥r¥ d¡n f¡l¡ ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡.

J¡n b¥ s¡n Yesu ma k’a waleåumand¡n?

Jurumut¡ minnu b¥ j¡ a la ko

olu ye kojugu caman k¥

An ye misali ta m¡g¡ fila kan. An b¥ o m¡g¡ fila jate i n’a f¡ v¥ri fila minnu falen b¥ ji n¡g¡ la. V¥ri kelen-kelen b¥¥ falen b¥ jurumuw la. Kelen b’a y¥r¥ fil¥ k’a f¡ ko: “Ha! ne ye jurumut¡ ye sa!” O f¡len, a b¥ jurumu dabila ka m¡g¡ åini min b¥ se k’a d¥m¥.

Nka t¡ kelen b’a miiri ko ale t¥ m¡g¡ jugu ye. A t¥ jurumu falen ba ye a y¥r¥ la. A ka diå¥latig¥ b¥¥, a b¥ n¡g¡w ko ka b¡ a y¥r¥ la. A b¥ fan d¡ ko ani fan d¡ w¥r¥, a b¥ to k’a k¥ o cogo la.

M¡g¡ caman b¥ o y¥r¥ k¡l¡si o ka å¥namaya la, jurumu fitini b¥ o dusu la nka o b¥¥ n’a ta, o b¥ nimisa. I n’a f¡ jurumu d¡¡ni b¥ o dusukunw na, o b¥na mun de k¥? Hali ni




o b¥ o y¥r¥ k¡l¡si, o t¥na o don alij¥n¥ la. “Y¥r¥k¡l¡si” ye jahanama sira ye. Ne teriw, k’aw y¥r¥ k¡l¡si, o b¥ taga ni aw ye jahanama la. Ni m¡g¡ b¥ a y¥r¥ k¡l¡si, a ka jurumu t¥na b¡n b¡n y¡r¡ b¥¥ la, nka o t¥ a bali ka k¥ jurumut¡ ye dogo la.

Mun de b¥ adamaden dusukun na? Jurumu wa? Ko jugu wa? ¼nh¡n! Miirili juguw wa? ¼nh¡n! Sonyani wa? ¼nh¡n! Malobaliya wa? ¼nh¡n!

Ni an b’a d¡n ko an ka k¥walew ma åi, ko an ye m¡g¡ juguw ye, O tuma a b’a d¡n ko an k¥ra i ko jurumu kuruw ye. Ka an to denmins¥nya la, a t¥ o ko faamu ka j¥ya.

Nka ni an k¥ra m¡g¡k¡r¡baw ye, a b¥ cogo di? Ni an b¥ taga lek¡li la wala Iniv¥risite la waati min na, an b’a d¡n ko an b¥ jurumu la. O ye tiå¥ ye wa? A t¥ se ka dogo. Tiå¥ don wa? An b¥ a j¥ns¥n fan b¥¥. An b¥ nimisa k’a f¡ ko: “Ne t¥na a å¡g¡n w¥r¥ k¥”. Nka an t¥ se ka foyi si y¥l¥ma. Mun kos¡n? sabu an

bangera ka an to jurumu kuruw ye. An t¥ se ka saniya ni an b¥ an y¥r¥ k¡l¡si.

An ka kan k’a d¡n ko an bangera ni jurumu caman ye walisa an ye kunmab¡li s¡r¡. M¡g¡ minnu b¥ s¡n Yesu ka kunmab¡li ma ni waleåumand¡n ye, Yesu ye o min lab¥n m¡g¡ b¥¥ kama, olu m¡g¡w de b¥na kisi.

Nka m¡g¡ minnu b’a f¡ ko: “Ne ma kojugu caman k¥. Ne ka jurumu ma ca”, ani o ma da a la ko Yesu ye o ka jurumuw j¡¡si, olu b¥ taga jahanama la. An ka kan ka a d¡n ko an b¥¥ k¥ra i ko jurumu kuruw. An b¥¥ bangera o cogo de la.

Ni aw b¥ miiri k’a f¡ ko: “Ne ma kojugu caman k¥, ni ne ka jurumu fitininw tun b¥ se ka yafa”. Aw b¥na se ka h¡r¡nya aw ka jurumuw ma wa? Abada.

M¡g¡ minnu b’a d¡n ko jurumu caman b¥ olu la, olugu de b¥na kisi. O b¥ da a la ko Yesu ye o ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥ zurid¥n k¡ la ani ko a ye o jurumuw




b¥¥ j¡¡si gengenjiri la. Ni an ko an kisira o, an ma kisi o, an

b¥¥ b¥ fili la. An ye jurumu kuruw ye. An ye o de ye. An t¥ se ka kunmab¡ f¡ ni an dara a la ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ j¡¡si.

ALA TÄ JURUMU FITINI TIGIW KISI

M¡g¡ juman de b¥ Ala lafili?

M¡g¡ min b¥ Ala deli a ka don o don jurumu la

M¡g¡ minnu ka jurumu ye fitinin ye, Ala

t¥ o m¡g¡w kisi. Minnu b’a f¡ ko: “Ala! jurumu fitini d¡ b¥ ne la”, Ala t¥ a å¥ l¡ olugu la hali d¡¡nin. M¡g¡ minw b’a f¡ ko: “Ala! Ne ye jurumu kuru de ye. N b¥na taga jahanama la. Ne b¥ i deli ko i ka ne kisi,” Ala b¥ olugu de fil¥.

Jurumuk¥la s¥b¥w b’a f¡ ko: “Ne t¥ se ka kisi f¡ n’i ye ne kisi. Ne t¥na deli k¥ ka nimisa tuguni sabu ne b¥na jurumu k¥ ko kura. Ne b’i deli ko i ka ne kisi.”

M¡g¡ minnu b¥ o jigi b¥¥ da Ala kan, a b¥ olugu kisi. Ne ye o d¡n. Nimisali deliw t¥ an h¡r¡nya ka b¡ jurumuw ma. “Ala! Ne b’i deli, makari ne la, ne kisi ka b¡ n ka jurumuw la.” M¡g¡ min b¥ deli k¥ o cogo la, o b¥ kisili s¡r¡. O tigi b¥ da Ala ka kunmab¡li la, a b¥ da Yesu ka batiseli la Yuhana batiselik¥la f¥. A b¥na kisi.

M¡g¡ minnu b’a d¡n ko olu ye jurumu kuruw ye ani jurumu kis¥w, Ala b¥ olugu de h¡r¡nya. Minnu b’a f¡ ko: “Ne ye nin jurumu fitinin d¡r¡n k¥. Yafa ne ma. Ne b’i deli”, o m¡g¡ b¥ to jurumu la. Ala t¥ olu kisi. M¡g¡ minnu b’a d¡n ko o ye jurumu kuruw ye, Ala b¥ olugu de kisi.

Esayi 59:1-2: “O b¥¥ n’a ta Matigi bolo ma surunya f¡ a t¥ se ka m¡g¡w kisi, a tulo ma




geren f¡ a t¥ lam¥nni k¥. Nka aw ka tilenbaliya kow k¥ra kogo ye aw ni aw ka Ala c¥. A ye a å¥da dogo aw la aw ka jurumu kos¡n walisa a kana aw lam¥n.” I n’a f¡ m¡g¡ bangera ni jurumu kuru ye, Ala t¥ se k’a fil¥ ni kanuya fil¥li ye. Ni an b¥ a deli ko a ka yafa an ma, a ma k¥ i n’a f¡ o bolo ka surun wala ko a tulo gerenlen b¥.

Ala b’a f¡ an ye ko: “aw ka tilenbaliya kow k¥ra kogo ye aw ni aw ka Ala c¥. A ye a å¥da dogo aw la aw ka jurumu kos¡n walisa a kana aw lam¥n.” I n’a f¡ jurumuw ka ca an dusukunw na, an t¥ se ka don alij¥na la hali n’a y’a s¡r¡ a daw y¥l¥len b¥ belebeleba ka bila.

Ni m¡g¡ tun b¥ Ala deli a ka jurumuw la tuma b¥¥, o b’a jira ko Ala tun ka kan k’a Denc¥ faga tuma o tuma ni m¡g¡ ye a deli jurumu ko la. Ala t’a f¥ ka o k¥. O la, a ko: “I kana na don b¥¥ n’i ka jurumuw ye. Ne ye ne denc¥ ci ka i kisi o ma. I ka baara ye dama k’a

d¡n cogo min na a ye jurumuw b¥¥ ta ani k’a d¡n ni tiå¥ don. O k¡, i ka da kunmab¡li kibaru diman la walisa ka kisi. O de ye ne ka kanuya ba ye, ne b¥ o min di ne ka danf¥n ma.”

A b¥ o de f¡ an ye: “I ka da ne denc¥ la ani i ka kunmab¡. Ne, i ka Ala, Ne ye n Denc¥ ci ka na jurumuw yafa ani tilenbaliya kow. Da ne Denc¥ la ani i ka kisi.”

M¡g¡ minnu t’a d¡n ko o ye jurumu kuruw ye, olu b¥ Ala deli ko a ka o ka jurumu fitiniw yafa. O b¥ na Ala å¥ k¡r¡ k’a f¡ : “Ne b¥ i deli, ne ka jurumu fitinin nin yafa ne ma. Ne t¥na a å¡g¡n w¥r¥ k¥.” k’a s¡r¡ jurumu fanin b¥ o la, o t¥ o d¡n.

O b’a åini fana ka Ala bila fili la. An t¥ jurumu k¥ siå¥ kelen dama, nka an b¥ jurumu k¥ tuma b¥¥ f¡ ka se an saya ma. O ka kan ka Ala delili dabila f¡ o saya don.

Ka yafali s¡r¡ jurumu fitinin ko la, o t¥ f¥n å¥, sabu, an b¥ jurumuw k¥ don o don f¡ an saya. An b¥ se ka b¡si cogo kelenpe min na




an ka jurumuw la, o de ye ka o di Yesu ma.

Adamaden ye mun ye?

Jurumu kuruba kelen

Bibile b¥ kuma adamadenw ka jurumuw ko la.

Esayi 59:3-8: “Sabu aw t¥g n¡g¡ra m¡g¡ fagalen joli f¥, aw bolonk¡niw n¡g¡len don tilenbaliya kow f¥. Aw da b¥ nkalon tig¥, aw n¥nkun b¥ dajuk¡r¡ kuma tilenbali f¡. Tilennenya ko man di u si ye, u si t¥ hami ko tilennenw na. U b¥¥ sinsinen b¥ nkalon kan k’a f¡ ko nkalon ye tiå¥ ye. U b¥ nkalon k¡n¡ ta ka ko jugu bange. U b¥ biri f¡nf¡nnin fanw kan ka olu t¡r¡, u b¥ ntalon mana fini da. Ni min ye o fan d¡w dun, o na sa. Ni a d¡ cira, f¡nf¡nin b¥ b¡ o k¡n¡. U ka ntalon mana fini dalen t¥ se ka k¥ duloki ye, m¡g¡ t¥ se ka o biri i la.

U ka k¥walew ye k¥wale juguw dama de ye. U bolo falen b¥ fariya kow dama la. U b¥ boli ko jugu n¡f¥, u b¥ teliya ka m¡g¡ jalakibali faga. U ka miiriliw ye ko jugu k¥li de ye, halakili ni tiny¥ni b¥ u ka siraw la. U t¥ h¥r¥ sira d¡n. Tilennenya si t¥ u tagama siraw la. U b¥ tagama sira dulenw f¥. M¡g¡ o m¡g¡ mana o sira min¥, o tigi t¥na h¥r¥ ye fewu.”

Adamadenw bolo n¡g¡ra tilenbaliya kow f¥. O b¥ kojugu k¥ o si tile b¥¥. O ka baara b¥¥ b¥nna kojugu k¥li ma. En daw ye wuya tig¥. F¥n o f¥n b¥ b¡ an da la, o ye wuya ye.

“… Ni a b¥ nkalon tig¥ tuma min na, a b¥ kuma ka k¥å¥ ni a y¥r¥ cogo ye,…” (Yuhana 8:44). Minnu ma bange ko kura, olugu b’a f¡ ko: “Ne b¥ tiå¥ de f¡ i ye… Ne b¥ kale ko ne b¥ min f¡ i ye, o ye tiå¥ ye…” Nka o b¥¥ ye wuya ye. I n’a f¡ a s¥b¥ra cogo min na ko: “… Ni a b¥ nkalon tig¥ tuma min na, a b¥ kuma ka k¥å¥ ni a y¥r¥ cogo ye,…”

M¡g¡w b¥ tugu kuma lakolonw n¡ f¥ ani o




b¥ wuya f¡. M¡g¡w b¥ kojuguw miiri ani o b¥ tilenbaliya kow k¥. M¡g¡ b¥ biri f¡nf¡nnin fanw kan ka olu t¡r¡. A b¥ ntalon mana fini da. Ala ko: “Ni min ye o fan d¡w dun, o na sa,f¡nf¡nin b¥ b¡ o k¡n¡.” A ko f¡nf¡nnin fanw b¥ aw dusukunw na. F¡nf¡nnin fanw! Kojugu b¥ aw dusukunw la. Aw ye da ji ni joli kibaru duman la.

Tuma o tuma ni ne b’a damin¥ ka kuma Ala ko la, d¡w b’a f¡ ko: “¼n-¡n! I kana Ala ko kuma f¡ ne ye sa! Ne b¥ i deli! Tuma o tuma ni ne b’a f¥ ka ko d¡ k¥, jurumuw de b¥ b¡ ne la. o ka ca. Ne senta ko kelen kelen b¥¥, jurumuw de b¥ b¡n ne k¡. Ne t¥ se ka foyi si k¥. Ne falen b¥ jurumu la. O kos¡n, i kana Ala ko f¡ ne ye.”

O m¡g¡ b’a d¡n ko a ye jurumu kuru de ye nka, Kibaru duman min b¥ se k’a kisi, a ma o de d¡n. M¡g¡ minnu b’a d¡n ko olu ye jurumu kuruw ye, olu b¥ se ka kisi.

Nka m¡g¡ b¥¥ b¥ o cogo la. M¡g¡

b¥¥ b¥ jurumu b¡n a y¥r¥ k¡. A ka ca sabu m¡g¡ ye jurumu kuru ye. Ala ka sebaaya dama de b¥ se ka o m¡g¡ sugu kisi. Yala o t¥ m¡g¡ kabakoya wa? M¡g¡ minnu b¥ jurumu b¡n o y¥r¥ k¡, ni o k¡n¡ b¥ gban, ni o b¥ nis¡ndiya, ni o b¥ langafiya la…, Yesu kelen de b¥ se ka o m¡g¡w kisi. Yesu nana walisa ka o m¡g¡w kisi.

An ye an ka jurumu b¥¥ kafari. I ka i y¥r¥ d¡n, k’a d¡n ko i ye jurumu kuru de ye, i ka kisili s¡r¡.


WAJULI SABANAN

Ni an b¥ tagama ka k¥å¥ ni t¡n ye, yala o b¥ se ka an kisi wa?


46 Ni an b¥ tagama ka k¥å¥ ni t¡n ye, yala o b¥ se ka an kisi wa?


Ni an b¥ tagama ka k¥å¥ ni t¡n ye, yala o b¥ se ka

an kisi wa?

< Luka 10:25-30 > “O tuma la sariya karam¡g¡ d¡ wulila k’i j¡

ka Yesu dak¡r¡b¡, ko: “Karam¡g¡, ne ka mun k¥ walisa ne ka å¥namaya banbali s¡r¡?” Yesu y’a jaabi ko: “Mun s¥b¥nnen b¥ sariya la? I b¥ mun kalan a la?” O c¥ ye a jaabi ko: “I ka i Matigi Ala kanu ni i dusukun b¥¥ ye, ni i ni b¥¥ ye, ni i barika b¥¥ ye, ni i hakili b¥¥ ye,’ ani: ‘I ka i m¡g¡ å¡g¡n kanu i ko i y¥r¥.’” Yesu y’a f¡ a ye ko: “I ka jaabili å¥na. I ka o k¥, I na å¥namaya.” Nka o sariya karam¡g¡ tun b’a f¥ ka jo di a y¥r¥ ma. A ye Yesu åininka ko: “J¡n dun ye ne m¡g¡ å¡g¡n ye?” Yesu y’a jaabi ko: “C¥ d¡ b¡ra

JeruSal¥m, ko a b¥ jigin ka taa Jeriko. Binkannik¥law binna o kan k’a w¡r¡n k’a jogin haali, k’a kirinnen to ye ka taa.”

G¥l¥ya ba juman de b¥ adamaden na?

A b¥ a ka å¥namaya k¥ faniya

caman ba c¥ma.

Luka 10:28: “I ka o k¥, i na å¥namaya.” m¡g¡w b¥ å¥namaya wuya caman ba c¥ma. Wuya ka se s¡r¡ adamadenw kan.

O b’a fil¥ ko o ka cegun nka o b¥ ben joona fili la ani o t¥ o ka kojuguw d¡n. An bangera ka s¡r¡ an ma a y¥r¥ d¡n ani an b¥ kow k¥ i n’a f¡ foyi si ma k¥. M¡g¡w t¥ o y¥r¥ d¡n, Bibile b’a f¡ ko an ye jurumut¡w ye.

M¡g¡w b¥ o ka jurumuw kuma f¡. Tuma d¡w, a b¥ k¥ i n‘a f¡ m¡g¡w b¥ d¥s¥ ka åuman




k¥ ani o b¥ to ka o y¥r¥ jate m¡g¡ åumanw ye. O b¥ waso o ka åuman k¥li la ani o b¥ to ka o lakale. O b’a f¡ ko o ye jurumut¡w ye, nka o k¥wale t¥ o jira. O b’a k¥ i n’a f¡ o ye m¡g¡ åuman baw ye. O b’a d¡n ko o ma åi, ko åuman k¥li se t¥ o ye, nka o b’a åini ka t¡w lafili ani ka o y¥r¥ lafili. “An t¥ se ka k¥ m¡g¡ jugu fan b¥¥ f¥. åuman d¡¡nin b¥ s¡r¡ an na.”

O b¥ t¡w jate nin cogo la k’a f¡ ko: “¼n¡n, ne tun t’a f¥ a ka nin ko k¥. A ka fisa a ma a kana a k¥. Ni a kumana nin cogo la, o b¥ fisaya a ma. Ne b¥ miiri ko a ka åi ka Kibaru duman f¡ nin cogo la. Ale ye kunmab¡li s¡r¡ ne å¥, o la, a tun ka kan ka a y¥r¥ bila i ko m¡g¡ kunmab¡len. Ne ye kunmab¡li s¡r¡ a ma miy¥n, k¡ f¥, ne b¥na ko åuman k¥ ka t¥m¥ sisan kan.”

O b¥ muruw turu o dusukunw na. “Aw ye l¡, aw b¥na a ye ko ne t¥ i n’a f¡ aw å¡g¡n. Aw b’a miiri ko aw b¥ ne å¥ sisan wa? Aw ye l¡, a s¥b¥la Bibile la ko: K¡ f¥ m¡g¡w b¥na

k¥ å¥ m¡g¡w ye. Ne b’a d¡n ne ka kan ka o bila baara la cogo min na. Aw ye l¡, ne b¥na a yira aw la.” M¡g¡w b¥ o y¥r¥w lafili.

An b¥ m¡g¡ d¡ k¡r¡f¡ hali ni an fana tun b¥ a tigi ta å¡g¡n waati min ni o ye an bila o tigi l¡y¡r¡ la. Ka o tigi l¡nin to jama å¥ f¥, a da b¥ talon talon, a t¥ se s¡r¡ ani a b’a damin¥ k’a y¥r¥ dusukun cogo d¡n.

Wajulik¥law ka kan ka o å¥ sin Ala dama ma. M¡g¡ t¡w b¥ min f¡ o ma, o ma kan ka o jate. Ni o t¥, o t¥na se ka wajuli k¥. Ni m¡g¡ b¥ åininka n’a y’a s¡r¡ o b¥ se ka åuman k¥, o caman b’a f¡ ¡n¡n. Nka o b’a miiri ko o y¥r¥ b¥ se ka åuman k¥, k’a s¡r¡ wuya don. O la, o b¥ jija o ko la f¡ ka na se o ka saya don ma.

O b’a miiri ko ’åumanya’ b¥ o dusukun na, ko o b¥ se ka åuman k¥. O b’a miiri ko olugu y¥r¥ ye m¡g¡ åumanw ye. Hali m¡g¡ minnu bangera ko kura san caman ani m¡g¡ minnu ye baara caman k¥ Ala ye ka ban, olugu fana




b’a f¡: “Ne b¥ se ka nin ko ni nin ko k¥ Ala ye.” Nka ni Ala tun t¥ an ka å¥namaya la, yala

an tun b¥ se ka k¥ m¡g¡ åumanw ye wa? F¥n åuman b¥ adamaden la wa? M¡g¡ b¥ se ka åuman k¥ a ka å¥namaya la wa? M¡g¡ t¥ se ka ka ko åuman k¥. Tuma o tuma ni m¡g¡ b’a åinin ka åuman k¥ a y¥r¥ ye, a b¥ jurumu k¥.

M¡g¡ caman mana kisi, o b¥ åin¥ Yesu k¡ ani o b’a f¥ ka ko åumanw k¥ o y¥r¥ fanga la. Ko jugu d¡r¡n de b¥ an na. An b¥ se ka jurumu dama le k¥. An b¥¥, hali minnu ye kisili s¡r¡, an b¥ se jurumu dama de la. O ye farisogo cogo de ye.

Yala an b¥ ko åuman wala ko jugu de k¥ tuma b¥¥?

Ko jugu

An ka b¥ti gafe d¡ t¡g¡ ye ko: “An ka Ala deli”. D¡nkili d¡ b’a k¡n¡ min b’a f¡ ko: “Ni

Yesu t¥, an b¥ ben. An t¥ se foyi si la i n’a f¡ kurun min b¥ baji c¥tig¥ ka s¡r¡ kunnabiri f¥n t¥ a la.” Ni Yesu t¥, an b¥ jurumu dama de k¥. Ni an k¥ra m¡g¡ tilennenw ye, o s¡r¡la an ka kisili f¥. Tiå¥ la, an ma åi.

Ciden P¡li ko: “Ne b’a f¥ ka ko åuman min k¥, ne t¥ o k¥. Ne t’a f¥ ka ko jugu min k¥, ne b¥ o de k¥.” Rom¥kaw 7:19. Ni m¡g¡ d¡ b¥ Yesu k¥r¥f¥, o ka åi. Nka ni a t¥ j¡y¡r¡ si di Ala ma a ka å¥namaya la, a b’a åini ka åuman k¥. Nka; tuma o tuma ni a b’a åini ka åuman k¥, a b¥ juguman de k¥.

Masac¥ Dawuda cogo tun b¥ ten. Waati min a ka jamana tun b¥ h¥r¥ la ani o ka s¡r¡ tun b¥ yiriwa, a tun b¥ l¡ dak¡r¡y¡r¡w dama la. A tun b¥ f¥n fil¥, f¥n minnu tun b’a hakili sama ka taga c¥ ni musoya ko ma. A k¥len ka åin¥ Ala k¡, a tun b¡len b¥ m¡g¡ suguya juman f¥? Tiå¥ la, a tun ka jugu. A ka Uri faga k’a muso ta, nka, o b¥¥ n’a ta, a tun t’a d¡n ko a k¥ra m¡g¡ jugu ye. A tun b¥ jo di a y¥r¥ ma.




Don d¡ la, kira Natan nana a f¡ a ye ko: “C¥ fila tun b¥ dugu kelen k¡n¡. Kelen tun ye waritigi ye, t¡ kelen tun ye fangantan ye. Bagan suguya caman tun b¥ waritigi f¥. saga denin dama d¡ le tun b¥ fangantan c¥ f¥. Lonanc¥ d¡ nana b¡ waritigi ma. A ye a ka banganw maralen to. A ye fangantan c¥ ka saga denin min¥ ka o di a ka lonanc¥ ma.”

Dawuda ko: “Nin c¥ ka kan ni saya ye.” A diminna kos¥b¥. A ko: “A ka baganw ka ca. A tun b¥ se ka kelen min¥ olu la. Nka a ye fangantan c¥ ka saga denin kelenpe min¥ ka o faga a ka lonanc¥ ye. A ka kan ka faga.” Natan ko a ma ko: “Ile ye o c¥ ye”. Hali m¡g¡ minnu bangera ko kura, olu b¥ se ka nin ko å¡g¡n k¥, ni o t¥ tugu Yesu k¡, ka tagama a k¥r¥f¥.

M¡g¡ b¥¥ b¥ o cogo la, hali minnu ye danabaaw ye. Ni Yesu t¥, siga si t¥ a la, an b¥ talon ani an b¥ ko jugu k¥. An b¥ Yesu koåumand¡n ko kura, sabu, a s¡nna ka an kisi k’a s¡r¡ a ma an ka tilenbaliya fil¥. “Ne b’a

f¥ ka to gengenjiri suma k¡r¡”. A dusukunw b¥ to Yesu ka kunmab¡li suma k¡r¡. Nka ni an b¡ra suma k¡r¡ ka å¥namaya an y¥r¥ ye, an t¥na h¥r¥ s¡r¡ abada.

ALA KA DANAYA TILENNENYA DI AN MA KA K¼N T¼N ÒÄ

Juman de ye f¡l¡ ye, danaya wala t¡n?

Danaya

Ciden P¡li ko Ala tun ye danaya tilennenya

de di f¡l¡ an ma. Danaya tilennenya de ye f¡l¡ ye. A ye o di Adama ni Awa ma, Kay¥n ni Ab¥li, S¥ti ni En¡ki, Nowé, Iburuhima, Isiyaka, Yakuba n’a denc¥ tan ni fila. Hali ka s¡r¡ t¡n t¥, o k¥ra m¡g¡ tilennenw ye Ala å¥ k¡r¡ sabu o ye danaya k¥ Ala ka kuma la. O ye duba ni




langafiya s¡r¡ o ka danaya f¥ Ala ka kuma la. Waatiw t¥m¥na, Yakuba b¡ns¡nw ye o ka

å¥namaya k¥ j¡nya la Misiran, san 400 k¡n¡, Isufu kos¡n. O k¡, Ala ye Musa k¥ ka o å¥min¥ ka b¡ Misiran ka taga ni o ye Kanaan. Nka, o san 400 k¡n¡, o åin¥na danaya tilennenya k¡.

O la, Ala ye o k¥ ka baji wulen c¥tig¥ cogo la min k¥ra kabako ye, ani a tagara ni o ye kongokolonba k¡n¡. O selen S¥n kongokolon k¡n¡, a ye t¡n di o ma sinayi kulu kan. A ye t¡n tan di o ma. T¡n fitinin 613 b¥ s¡r¡ o t¡n tanw k¡n¡. “Ne ye i Matigi Ala ye, Iburahima ka Ala, ani Isiyaka ka Ala, ani Yakuba ka Ala. Musa bila ka taga sinayi kulu kan, ne na t¡n di aw ma.” Ala ye t¡n di Isiray¥li ma.

A ye t¡n di o ma walisa “o ka jurumu d¡n sariya f¥” (Rom¥kaw 3:20). Min ka di Ala ye ani min man di a ye, Ala b¥ o yira o la. A b¥ a ka tilennenya ni a ka senumaya yira o la.

Isiray¥lidenw minnu tora j¡nya la f¡ sanji

400, olu ye baji wulen c¥tig¥. Isiray¥lidenw tun t¥ Iburahima, ni Isiyaka ani Yakuba ka Ala d¡n. O tun t¥ Ala Ù¡n.

Ka o to j¡nya la o san 400 k¡n¡, o åin¥na Ala ka tilennenya k¡. O k¡, kuntigi tun t¥ f¥. Yakuba ni Isufu tun k¥ra o ka kuntigiw ye nka olugu sara. A k¥ra i n‘a f¡ Isufu tun ma se ka danaya di a denw ma, min ye Manase ni Efarayimu ye.

O tun ka kan ka o ka Ala y¡r¡ åini ani ka segi a ma, sabu, o tun åin¥na a ka tilennenya k¡. O la, Ala tun ka danaya tilennenya de di o ma f¡l¡. O k¡, a ye t¡n di o ma ni o åin¥na danaya k¡. A ye t¡n di o ma walisa ka o sama ka na a ma.

Walisa ka Isiray¥li kisi, ka o k¥ a ka siya ye, Iburahima ka siya, a y’a åini o f¥ ko o ka sigi k¥n¥ la. A ka laåini f¡l¡ tun ye ko o ka Ala d¡n t¡n f¥. Filanan, k’a jira o la ko o ye jurumut¡w ye. A tun b’a f¥ o ka na ale ma ani ka k¥ a ka siya, ka kisili s¡r¡ Ala ka kunmab¡li saraka f¥.




A ye o k¥ a ka siya ye. Isiray¥lidenw kunmab¡ra t¡n f¥ (saraka

b¡li)danaya barika la, o ye o min k¥ Masiya la, o tun b¥ o min mak¡n¡ na. K¡ f¥, o saraka b¡ dabila la. An ye o waati fil¥.

Luka 10:25 la: “Sariya karam¡g¡ d¡ wulila k’i j¡…” Sariya karam¡g¡ tun ye farisi ye. Farisiw tun ye ko k¡r¡w tigiw ye ani o tun b’a åini ka tagama ka k¥å¥ ni Ala ka kuma ye.

M¡g¡w don minnu tun b’a åini ka o ka jamana k¡l¡si f¡l¡, ani o k¡, ka å¥namaya ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye. Zel¡tikaw fana b¥ yen. Funt¥ni m¡g¡w lo. Olugu b¥ m¡g¡w sama ka tugu o n¡ f¥ ni kumakan duman suguya b¥¥ ye walisa, o ka laåini ka dafa.

Yesu b’a f¥ ka j¡nw kunb¥n?

Sagag¥nna t¥ jurumut¡ minnu na.

O m¡g¡w å¡g¡n b¥ s¡r¡ an ka bi tile la. O b¥ j¥kuluw å¥min¥ ni

kumakan dumanw f¡li ye i ko: “Aw ye m¡g¡ t¡¡r¡lenw kisi.” O b’a miiri ko Yesu nana fangantanw ni m¡g¡ t¡¡r¡lenw kisi. O la, o m¡g¡w b¥ Ala ko kalan k¥ o ka laj¥w sen f¥, o b¥ politiki k¥ ani o b’a åini ka “fangantanw h¡r¡nya” ka k¥å¥ ni diå¥ baara suguya b¥¥ ye.

O m¡g¡w b¥ sinsin nin kuma kan ko: “An b¥¥ ka å¥namaya t¡n senuma ni t¡n duman barika la… Aw b¥¥ ka tugun t¡n k¡, Ala ka kuma la…” Nka o t¥ t¡n k¡r¡ y¥r¥ d¡n kos¥b¥. O b’a åini ka tugu t¡n kuma kelen kelen b¥¥ n¡ f¥, nka Ala ye jirali min k¥ t¡n ko la, o t¥ o d¡n.

O la, an b¥ se k’a f¡ ko sanji 400 sani Yesu ka na, kira tun t¥ yen, Ala ka baarak¥la tun t¥ yen. O tun k¥ra saga kuluw ye, g¥nbaga tun t¥ minnu na.

O ma t¡n s¡r¡, o ma å¥min¥baga s¡r¡. O waati la, o dina å¥m¡g¡w tun k¥ra filankafow ye, Ala ma t¥m¥ olu f¥ ka a y¥r¥ jira. Jamana




y¥l¥mana k’a k¥ Rom¥ mara d¡ ye. O la, Isiray¥li siya m¡g¡ minnu tun tugura Yesu k¡ kongokolon k¡n¡, a k’a f¡ olu ye ko a t¥na a to k¡ng¡ ye o faga. G¥nbaga ma s¡r¡ saga kulu min na, olu hin¥ donna a la. M¡g¡ caman tun b¥ t¡¡r¡ la o waati la.

Bonya d¡w tun b¥ sariya karam¡g¡w kan. Farisiw tun ye Isiray¥li b¡ns¡nw ye, yahudiya. O tun b¥ o y¥r¥ bonya ni o ye.

Luka 10:25 la, sariya karam¡g¡ b¥ Yesu åininka ko: “Ne ka kan ka mun k¥ ka å¥namaya banbali s¡r¡?”

A tun b’a miiri ko m¡g¡ si t¥ s¡r¡ Isiray¥lidenw c¥ma, min ka åi ka t¥m¥ ale kan. O sariya karam¡g¡ (min ma kisili s¡r¡), o de tun b¥ Yesu dak¡r¡b¡ k’a f¡ ko: “Ne ka kan ka mun k¥ ka å¥namaya banbali s¡r¡?”

O sariya karam¡g¡ b¥ anw de cogo jira. A tun b¥ Yesu åininka: “Ne ka kan ka mun k¥ ka å¥namaya banbali s¡r¡?” Yesu y’a jaabi ko: “Mun s¥b¥nnen b¥ sariya la? I b¥ mun kalan a

la? ” Yesu y’a jaabi ko: “Mun s¥b¥nnen b¥ sariya

la? I b¥ mun kalan a la? O c¥ ye a jaabi ko: ‘I ka i Matigi Ala kanu ni

i dusukun b¥¥ ye, ni i ni b¥¥ ye, ni i barika b¥¥ ye, ni i hakili b¥¥ ye,’ ani: ‘I ka i m¡g¡ å¡g¡n kanu i ko i y¥r¥.’” Yesu y’a f¡ a ye ko: “I ka jaabili å¥na. I ka o k¥, I na å¥namaya.”

A tun b¥ Yesu dak¡r¡b¡ nka a tun t’a d¡n ko ale y¥r¥ tun t¥ m¡g¡ åuman ye, jurumu kuru min tun t¥ se ka åuman k¥. O tuma, Yesu ye a åininka ko:“Mun s¥b¥nnen b¥ sariya la? I b¥ mun kalan a la?”

I b¥ mun kalan t¡n la? An ye jurumut¡w ye minnu

t¥ se ka t¡n labato.

“I b¥ mun kalan a la? “I ka jaabili å¥na. I ka




o k¥, I na å¥namaya.” “I b¥ mun kalan a la? O k¡r¡ ye ko: Ele b¥ t¡n d¡n ani i b’a faamu cogo juman?

I n’a f¡ m¡g¡ caman minnu b¥ an nin diå¥ la, o c¥ tun b’a miiri ko Ala ye t¡n di a ma walisa a k’a labato. O kos¡n a ye Yesu jaabi ko: “I ka i Matigi Ala kanu ni i dusukun b¥¥ ye, ni i ni b¥¥ ye, ni i barika b¥¥ ye, ni i hakili b¥¥ ye,’ ani: ‘I ka i m¡g¡ å¡g¡n kanu i ko i y¥r¥.”

Fiå¥ tun t¥ t¡n na. A ye t¡n dafalen di an ma. A tun b’a f¡ an ye ko an ka Ala kanu ni an dusukun b¥¥ ye, ani an ni b¥¥, ani an barika b¥¥ ye, ni an hakili b¥¥ ye, ani an m¡g¡ å¡g¡n i ko an y¥r¥.

“I b¥ mun kalan a la?” O k¡r¡ ye ko t¡n tilenlen don nka ele b’a faamu cogo di? Sariya karam¡g¡ tun b’a miiri ko Ala tun ye a di ale ma walisa a k’a labato. Nka Ala ka t¡n dira an ma walisa an ka se ka an ka fiå¥w d¡n, ani ka an ka tilenbaliya kow jira an na. T¡n b¥ an ka jurumuw jira k¥n¥ kan: “I ye jurumu k¥. I ye

m¡g¡ faga hali ni ne tun y’a f¡ ko i kana o k¥. Mun kos¡n i b¥ ne kan s¡s¡?”

Jurumu minnu b¥ m¡g¡ dusukun na, t¡n b¥ o de jira. A b¥ i n’a f¡ ne b¥ t¥m¥na ka z¥r¥ m¡lenw ye foro d¡ la. Ala b¥ ne las¡mi ni t¡n ye ko: “I kana nin z¥r¥w tig¥ k’o domu. Ni i ye o k¥, i b¥na ne maloya.” “¼nh¡n, ne Fa” “M¡g¡ w¥r¥ ta don, o la i ma kan k’a ta.” “¼nh¡n ne Fa”.

I n’a f¡ t¡n b¥ an bali ka a sonya, sonyani nege b¥ gban an na kos¥b¥. Ni an ye an bolo digi res¡ri kan, o n¥g¥ b¥ an bolo å¡nin ka y¥l¥ san f¥. Adamaden ka jurumu b¥ o cogo la.

Ala ko an kana ko jugu si k¥. Ala b¥ se ka o f¡ sabu ale ka senu, a dafalen don, åuman k¥li se b¥ a ye. Nka anw t¥na se ‘abada‘ ka jurumu k¥li dabila ani an t¥na se ‘abada‘ ka ko åuman k¥. åuman t¥ an dusukunw na ‘abada.‘

T¡n b’a f¡ ka j¥ya: abada (o kuma perepere latig¥la) Kun juman kos¡n? Sabu nege jugu b¥ adamadenw dusukun na. An b¥ tugu an




negekow n¡ f¥. An b¥ åam¡g¡ya k¥ sabu åam¡g¡ya b¥ an dusukunw na.

An ka kan ka Bibile kalan kos¥b¥. Waati min ne y’a damin¥ ka da Ala la, ne tun b¥ danaya k¥ a ka kuma la. Ne y’a m¥n ko Yesu sara gengenjiri kan ne kos¡n ani ne tun b¥ kasi f¡ n t¥ se ka je. Ne min k¥ra m¡g¡ jugu ye hali, nka ale sara gengenjiri la ne kos¡n… Ne dusu tun t¡¡r¡ la kos¥b¥ sabu ne dara a la. O k¡, ne y’a f¡ ko: ’Ni ne y’a damin¥ ka danaya k¥, ne ka kan ka da Ala ka kuma la.’

Ne ye Ekisode 20 kalan tuma min, ne y’a ye ko a s¥b¥la ko: “I kana batof¥n w¥r¥ si k¥ i f¥ ne k¡”. Net un b¥ Ala deli ka nimisa ka k¥å¥ ni a ka kuma ye. Ne tun b¥ miiri ka ne y¥r¥ s¥g¥s¥g¥ k’a fil¥ n’a y’a s¡r¡ Ala w¥r¥w tun b¥ ne bolo ka fara Ala å¥nama kan. Ne y’a ye ko tiå¥ na, Ala w¥r¥w tun b¥ ne bolo, sabu, ne tun b¥ f¥n d¡w bato walisa ka bonya da ne b¥mac¥w kan. Ne tun ye jurumu k¥ sabu batof¥n w¥r¥w tun b¥ ne f¥.

O la, ne ye deli ka nimisa nin cogo la: “Ala, ne ye jow bato. Kiri ka kan ka ben ne kan o kos¡n. Sabali ka ne ka jurumuw yafa ne ma. Ne t¥na o å¡g¡n w¥r¥ k¥ tuguni.” O cogo la, jurumu d¡ b¡ra yen.

O k¡, ne tun b¥ ne y¥r¥ åininka n’a y’a s¡r¡ ne tun t¥ Ala t¡g¡ f¡ fu. Ne hakili nana jigin a la ko tuma min ne ye danaya k¥ kura ye, ne tun b¥ sigar¥ti min. Ne teric¥ tun b’a f¡ ne ye ko: “Yala i t¥ Ala t¡g¡ f¡ fu wa ni i b¥ sigar¥ti min?” Yala danaba ka kan ka sigar¥ti min wa?

Yala o tun ye ka Ala t¡g¡ f¡ fu wa? O la, ne ye deli tuguni ko: “Matigi, ne ye i t¡g¡ f¡ fu. Sabari ka yafa ne ma.” O k¡, ne y’a latig¥ ka sigar¥ti min dabila. Nka, f¡ sanji kelen å¡g¡n, ne tun b¥ to ka sigar¥ti m¥nn¥n ka tila ka a faga. A tun ka g¥l¥n kos¥b¥. A tun b¥ k¥ i n’a f¡ ne tun t¥na se ka sigar¥ti dabila fiyewu. Nka a laban, ne ye sigar¥ti ye ka a t¡ yen pewu. Ne y’a d¡n o cogo la ko jurumu d¡ fana ko å¥nab¡la.




Ko min gbannan o la, o ye nin ye: “I ka i hakili to lafiå¥ don na ka a bila Ala ye.” O k¡r¡ ye ko ne t¥na foyi si k¥ kari don, ne t¥ baara k¥, ne t¥ wari åini … Ne ye o fana dabila.

O k¡, a f¡ra ko: “I ka i fa ni i ba bonya.” O y¡r¡ tun ka jan ne la tuma min na, ne tun b¥ o bonya. Nka ni ne tun b¥ o k¥r¥f¥, o ka kow tun b¥ ne kunkolo dimi bila ne la. “Ee! Ala åuman! Ne ye jurumu k¥ Ala å¥ k¡r¡. Yafa ne ma Matigi.” Ne ye deli k¥ ka nimisa.

Nka ne ma se tuguni ka ne bangebaaw bonya sabu o fila b¥¥ sara waati d¡¡ni o ko k¡ f¥. Ne ka kan ka mun k¥? “Matigi, i ka yafa nin jurumut¡ ma. I sara gengenjiri kan ne kos¡n.” Ne tun ye Ala koåumand¡n.

O la, ne miirila ko ne tun ka kan ka j¡ ne ka jurumuw la kelen kelen. T¡n d¡w tun b¥ yen i n’a f¡ : i kana m¡g¡ faga, i kana jat¡ya k¥, … Ne y’a damin¥ k’a d¡n ko foyi si ma t¡n na ne ma min tiå¥. Ne sira ka deli k¥. Yala aw b’a d¡n tiå¥ la ko nimisili deli ma n¡g¡ wa? An ka

d¡ f¡ o ko la. Ni ne tun b¥ miiri Yesu ka gengenjiri ko la, a

makari tun b¥ don ne la f¡ ka t¥m¥. A sara anw kos¡n ka s¡r¡ anw t¥ se ka å¥namaya ka k¥å¥ ni a ka kuma ye. Ne ye su b¥¥ k¥ ka kasi ani ka miiri cogo min na ne tun b¥ a kanu. Ne ye a f¡ sabu a ye nis¡ndiya s¥b¥ di ne ma.

San f¡l¡ la, Eglisi taga tun ka n¡g¡ ne ma. Nka san fila minnu gbanna o la, a g¥l¥yala ne ma ka taga Eglisi la sabu, ne tun ka kan ka sigi y¡r¡ kelen ka kasi, ka å¥ji caman b¡. O tun k¥ra ne ka baara ye.

Ni ne å¥ji tun t¥ na waati min, ne tun b¥ ka taga kuru sanf¥ ka deli k¥ ani ka sun don tile saba. O la, å¥ji tun b¥ jigi ko kura. Ne å¥ji tun b¥ ne fari b¥¥ ko. O la, ne tun k¡segin dugu k¡n¡, ka taga kasi Eglisi la.

Ne k¥r¥f¥ m¡g¡w tun b’a f¡ ko: “I k¥ra m¡g¡ senuma ye i ka deli barika la kuru sanf¥.” Nka å¥ji tun b¥ ja ne å¥da la ko kura, ne tun t¥ se ka o bali cogo si la. A san sabanan, a g¥l¥yara




tuguni kos¥b¥. Ne tun ye ko jugu minnu k¥ ne teriw ni

danabaa t¡w la, ne tun b¥ miiri o la ka kasi ko kura. O san naani t¥m¥len k¡, å¥ji ka a damin¥ ka ja. Ne å¥w tun b¥ fa ji la nka o t¥ b¡n.

San looru t¥m¥len k¡, ne tun d¥s¥ra ka kasi hali ni ne tun ye ko b¥¥ k¥ walisa ka se ka kasi. Ne nun d¡r¡n de tun b¥ lamaga. Sanji fila o k¡, ko b¥¥ nege b¡ra ne la. Ne ye Bibile ta tuguni.

T¼N KUN YE WALISA JURUMU KA SE KA D¼N

An ka kan ka mun d¡n t¡n ko la?

An t¥na se abada ka t¡n labato

Rom¥kaw 3:20 la, an b’a kalan ko: “M¡g¡

b¥ jurumu d¡n sariya de f¥.” Ne tun b¥ miiri ko o kuma tun å¥silen b¥ ciden P¡li d¡r¡n de ma. Kuma minnu tun mana ne y¥r¥ diya, ne tun b¥ o d¡r¡n de min¥. Nka ne å¥ji jara tuma min na, ne tun t¥ se ka taga å¥ danaya la belen.

O tuma, ne tora ka jurumu k¥ sabu ne tun b’a d¡n ko jurumuw tun b¥ ne dusu la ani ko m¡g¡ t¥ se ka å¥namaya ka k¥å¥ ni t¡n ye. Ne tun t’a f¥ ka s¡n o ma nka ne tun d¥s¥la ka t¡n bila k¥r¥f¥. Ne tun b¥ miiri ko t¡n di kun ye walisa an ka a labato. A laban, ne k¥ra sariya karam¡g¡ d¡ ye, i ko Bibile b¥ minnu ko f¡. A tun g¥l¥yara ka å¥namaya danaya barika la.

O la, walisa ne ka b¡ o g¥l¥ya la, ne ye waajulik¥la d¡ åini joona min b¥ ji ni Ni bange ko kura waajuli k¥. Ne b¥nna ni waajulik¥la d¡ ye min b’a f¡ ko an ka jurumuw b¥¥ yafara.

Tuma o tuma ni ne tun b’a m¥n ko jurumu si t¥ ne la bele, a b¥ k¥ i n’a f¡ f¡å¡ sumanin d¡ de b¥ fiy¥la ne dusukun na. Ne ka jurumuw tun ka ca. Ne tun b¥ o d¡n tuma min ni ne




b¥ t¡n kalan. Ne dusukun na, ne tun ye t¡n tan b¥¥ tiå¥. Ka jurumu k¥ i dusukun na, o fana ye jurumu d¡ ye. Ne tun k¥ra m¡g¡ hakilitan ye, m¡g¡ min b¥ da t¡n la.

Ni ne tun b¥ t¡n labato, ne nis¡n tun b¥ diya. Nka ni ne tun ye t¡n s¡s¡, ne tun b¥ nis¡n goya, ka degun, ka å¥na sisi ani ka ko b¥¥ tun b¥ l¡g¡ b¡ ne la. Ni a tun f¡ra ne ye kabini a damin¥ ko: “¼n¡n, k¡r¡ w¥r¥ b¥ t¡n la. A b’a jira i la ko i ye jurumut¡ ye; ko wari ka di i ye, ko muso wala c¥ ka di i ye, ani f¥n åumanw b¥¥. F¥n w¥r¥ ka di i ye ka t¥m¥ Ala kan. A ka di i ye ka tugu diå¥ kow n¡ f¥. T¡n ma di i ma walisa i ka a bila baara la, nka walisa i k’a d¡n ko i ye jurumut¡ ye, kojugu b¥ min dusukun na.”

Ni m¡g¡ tun s¡r¡la ka ne kalan o la, ne tun t¥na t¡¡r¡ f¡ san tan. Sabu ne ye san tan k¥ ka å¥namaya ka k¥å¥ ni t¡n ye, f¡ kana ne k¥ ka a di kun d¡n.

T¡n naaninan ye ko:“I ka i hakili to

lafiå¥ don na ka a bila Ala ye.” O k¡r¡ ye ko i ma kan ka baara k¥ lafiå¥ don. O k¡r¡ ye ko m¡g¡ ka kan ka tagama, ko a ma kan ka y¥l¥ foyi si san f¥, hali n‘a y’a s¡r¡ a b¥ dugutaga sira kan, y¡r¡ jan na. O la, ne tun b’a miiri ko ne tun ka kan ka tagama ka taga ne ka waajulik¥ y¡r¡ la, walisa ka kunk¡r¡ta s¡r¡. Sabu, ne tun b¥ t¡n waajuli de k¥. A tun ka g¥l¥n f¡ a tora d¡¡nin ne tun b¥na d¥s¥ k’a dabila.

I n’a f¡ a s¥b¥la cogo min ko: “I b¥ mun kalan a la?” Ne tun ma o åininkali k¡r¡ d¡n ani ne ye s¥g¥n k¥ f¡ san tan. Sariya karam¡g¡ fana m’a faamu ka å¥. A tun b’a miiri ko ni a tun ye t¡n labato ani ka a y¥r¥ tagama cogo k¡l¡si, ko Ala tun b¥na duba a ye.

Nka Yesu y’a f¡ a ye ko: “I b¥ mun kalan a la?” ¼nh¡n, i ka jaabili å¥na; min s¥b¥la, i b¥ o d¡n. I ka o k¥. I na å¥namaya ni i ye o k¥. Nka ni i ma o k¥, i na sa. Jurumu sara ye saya ye. “I b¥na sa ni ma o k¥” (å¥namaya k¡ donin




b¥ saya de la, badi?) Nka sariya karam¡g¡ ma a faamu hali bi.

Sariya karam¡g¡, o ye anw b¥¥ de ko ye. Aw ni ne b¥¥. Ne ye Ala ko kalan k¥ f¡ san tan. Ne ye a b¥¥ kalan ka a b¥¥ k¥: sun don, jiraliw, ka kuma kan w¥r¥w la, … Ne ye Bibile kalan san tan ani ne jigi tun b’a kan ko ne b¥na ko d¡ k¥. Nka, Ni la, ne tun ye fiyent¡ ye.

O kos¡n, jurumu t¡ ka kan ka b¥n ni m¡g¡ d¡ ye min b’a f¡ a ye ko Yesu Krisita ye an Matigi ye. O k¡, a k’a d¡n ko: “Ha! An te se ka t¡n labato. Hali ni an ye an fanga b¥¥ don, an b¥ sa ni o t¥, an t¥ se. Nka Yesu nana ka an kisi ji ani Ni la. Aleluya!” An b¥ se ka jurumu yafa s¡r¡ ji ani Ni la. O ye n¥¥ma ye, Ala ka ladiyalif¥n. O la, an b¥ Matigi tando.

Ne ye ne cogo y¥l¥ma kos¥b¥, ka b¡ jigitig¥ sira kan, nka, m¡g¡ d¡w b¥ o ka å¥namaya b¥¥ k¥ ka Ala ko kalan k¥ fu. O ka saya don de, o b¥ tiå¥ kalama. M¡g¡ d¡w b¥ danaya la kabini san bi yirikaw, nka o t¥na

bange ko kura s¡r¡ abada. Waati min a mana a d¡n ko an t¥ se ka t¡n

labato fiyewu, ani ni an b¥ j¡ Yesu å¥ k¡r¡ ka s¡n ka ji ani Ni kibaru duman lam¥n, an t¥ k¥ jurumut¡ ye bele. Ni an ye Yesu s¡r¡, an sen t¥ k¥ kiri la bele, an t¥ jalaki. An ye jurumut¡ belebelew ye nka an b¥ y¥l¥ma ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye sabu a b¥ an kisi ni ji ani joli ye.

Yesu y’a f¡ ko an t¥na se ka å¥namaya fiyewu ka k¥å¥ ni ale sago ye. A y’a f¡ sariya karam¡g¡ ye, nka a ma a faamu. Yesu ye talen da a ye walisa a k’a faamu.

Mun de b’a to m¡g¡ b¥ d¥s¥ ka å¥namaya danaya barika la?

jurumu

Yesu ye kuma ta k’a f¡ ko: “C¥ d¡ b¡ra JeruSal¥m, ko a b¥ jigin ka taa Jeriko.




Binkannik¥law binna o kan k’a w¡r¡n k’a jogin haali, k’a kirinnen to ye ka taa” (Luka 10:30).

Yesu ye a å¥f¡ a ye ko a b¥na t¡¡r¡ a si tile b¥¥ i n’a binkannik¥law binna c¥ min kan k’a bug¡, k’a jogin ani ka a kirinnen to.

C¥ d¡ b¡ra Jerusal¥m, ko a b¥ jigin ka taga Jeriko. Jeriko ye y¡r¡ k¡r¡ba ye. Jerusal¥m ye dugu ye dina b¥ y¡r¡ min na, danaya dugu, y¥r¥jiranciw ka dugu, o minnu ye sariya karam¡g¡w ye. A b’a f¡ an ye ko ni Yesu k¥ra an ka dina ye, ko an b¥na b¡n¡.

Yesu ye kuma ta k’a f¡ ko: “C¥ d¡ b¡ra JeruSal¥m, ko a b¥ jigin ka taa Jeriko. Binkannik¥law binna o kan k’a w¡r¡n k’a jogin haali, k’a kirinnen to ye ka taa.”

Jerusal¥m ye dugu belebeleba d¡ le ye, a jama ka ca. M¡g¡ minnu tun b¥ s¡r¡ yen, olugu fil¥: sarakalasebaa kuntigi, karam¡g¡w jatigic¥ d¡, sariya karam¡g¡w ani dina å¥m¡g¡ caman. M¡g¡ caman b¥ t¡n d¡n kos¥b¥. O la, o tun b’a åini ka tagama ka k¥å¥ ni t¡n ye nka

o tun t¥ se abada. O la, o tun b¥ taga Jeriko. O tun b¥ taga o ka fiå¥w laj¥ Jeriko dugu la ani o tun b¥ b¥n ni binkannik¥law ye.

C¥ k¥len ka Jerusal¥m ko a b¥ taga Jeriko, a b¥nna ni binkannik¥law ye. O ye a w¡r¡n. “Ka a w¡r¡n”, o k¡r¡ b¥ ye yan ko o ye a ka tilennenya b¡si a la. An t¥ se ka å¥namaya abada ni t¡n ye. Ciden P¡li y’a f¡ Rom¥kaw 7:19-20 la ko: “Ne b’a f¥ ka ko åuman min k¥, ne t¥ o k¥, nka ne t’a f¥ ka ko jugu min k¥, ne b¥ o de k¥. Ne b¥ min k¥, ni ne t’a f¥ ka o k¥, ne t¥ o k¥baa ye tun. Jurumu min sigilen b¥ ne k¡n¡, o de ye a k¥baa ye.”

Ne tun b’a miiri ko ne b¥ ko åumanw k¥ra ani ko ne tun b¥ å¥namayara ka k¥å¥ ni Ala ka kuma ye. Nka, a b¥ s¡r¡ m¡g¡w k¡n¡, ko juguw b¥ b¡ adamadenw dusukunw de la: “miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya. O




f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, olu de b’a n¡g¡” (Luka 7:21-23).

I n’a f¡ jurumu b¥ an dusukunw na ani a b¥ b¡si ka b¡ tuma d¡w la, o de b’a to an t’a f¥ ka ko jugu min k¥, an b¥ o de k¥, ani an b’a f¥ ka ko åuman min k¥, an t¥ se ka o k¥. An b¥ sinsin o ko juguw k¥li la an dusukunw na. Sitan¥ b¥ fanga don an na ka an å¡ni ka bila o ko jugu k¥li la.

JURUMU BÄ ADAMADEN DUSUKUN NA

Yala an b¥ se ka t¡n labato wa?

¼n-¡n

Marika 7 la, Yesu y’a f¡ ko: “Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡.”

A b’a f¡ an ye ko miirili juguw, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya, o f¥n juguw b¥¥ b¥ b¡ m¡g¡ dusukun na.

M¡g¡ si t¥ yen min t¥ m¡g¡ faga. Bamusow b¥ jama o denw kunna k’a f¡ ko: “¼n-¡n, i kana nin ko k¥. Ne m’a f¡ ko i kana nin k¥ wa? I da tugu, ne y’a f¡ ko i kana nin ko k¥.” O k¡, a b’a f¡: “Na yan. Ne y’a f¡ i ye ka segi k’a f¡ i ye ko i kana nin k¥. Ne b¥ i faga bi.” O ye m¡g¡ faga ye. Aw b¥ se ka aw den faga ni aw n¥nw ye, aw n¥n hakilitanw.

An denw ka teli ka an kan bila. Nka ni an dimina o k¡r¡, o b¥na sa. An b¥ o faga Ala å¥ k¡r¡.

Tuma d¡w la, anw hakili b¥ åagami: “Ala, ne ye mun k¥?” Ni an ye an denw bug¡ ka ban tuma min na, an dusu b¥ kasi. An b¥ miiri ko fat¡ya de ye an bila o baara la. An b¥ o ko å¡g¡n k¥ sabu m¡g¡ faga miirili b¥ an




dusukunw na. O tuma, “Ne t’a f¥ ka ko jugu min k¥, ne

b¥ o de k¥”, o k¡r¡ ye ko an b¥ ko jugu k¥ sabu an ye m¡g¡ juguw ye. A ka n¡g¡ sitan¥ bolo ka anw bila k¡r¡b¡li la.

An ye misali ta m¡g¡ d¡ kan min ma kunmab¡li s¡r¡. O tigi b¥ sigi gbata d¡ duguma f¡ san tan. A b¥ sigi k’a å¥ sin kogo d¡ ma ani a b¥ miiri i n’a f¡ Sung-chol, ale ye kore karam¡g¡ d¡ ye. Ka sigi ka å¥ sin kogo ma, o t¥ basi ye. Nka m¡g¡ d¡ ka kan ka na ka dumuni di a ma ani ka a ka åamaåamaw c¥.

M¡g¡ d¡ ka kan ka g¥r¥ a la ka o baara k¥. Ni o tigi k¥ra c¥ ye, basi t¥ o la. Nka ni o tigi k¥ra muso c¥åuman ye do? Ni o c¥ ye o muso fil¥ hali fitinin, a ka baara b¥ k¥ra fu ye. A b¥ miiri: “Ne ma kan ka jat¡ya k¥; o b¥ ne dusukun na; nka ne ka kan ka o b¡ n dusukun na. Ne ka kan ka o miirili gb¥n ka b¡ yen. ¼n-¡n, taga ka b¡ ne dusu la.”

Nka ni a ye o muso fil¥ d¡r¡n, o kumaw

b¥¥ b¡ a dusukun na, a b¥ åin¥ o kumaw k¡. Hali ni muso tagara, a b¥ to ka muso fil¥ a dusukun na. Sanji looru baara k¥ra fu ye.

A ka n¡g¡ sitan¥ bolo ka m¡g¡ ka tilennenya b¡si a la. Sitan¥ mana m¡g¡ å¡nin d¡r¡n, a b¥ se s¡r¡ a tigi kan. Ni m¡g¡ b¥ a y¥r¥ jija ka s¡r¡ a ma jurumu yafa s¡r¡, a b¥ jurumu la. A b¥ jaga b¡ ni danaya kari don b¥¥ la, a b¥ tile binaani sun don, tile k¥m¥, a b¥ deli k¥ don b¥¥ s¡g¡mada f¥… Nka sitan¥ b’a k¡r¡b¡ ni diå¥ f¥n åumanw ye.

“Ne b¥na j¡y¡r¡ ba d¡ di i ma baarada d¡ la. Nka, i n’a f¡ i k¥ra danabaa ye, i t¥ se ka baara k¥ kari don, o t¥ wa?”

O j¡y¡r¡ ka bon kos¥b¥. Yala i na se ka baara k¥ kari don saba la, ani i b¥na se ka taga Eglisi siå¥ kelen dama, o t¥ wa? I b¥na a ye ko a b¥na diya i ye ani i b¥na wari caman s¡r¡. I ko di o la? Tuma caman, m¡g¡ b¥¥ b¥ s¡n k’a to o b¥ o san nin cogo la.

M¡g¡ b¥¥ t¥ ben nin jan na, nka m¡g¡ d¡w




b¥ yen minnu barika ka d¡g¡ musoko ta fan f¥. Sitan¥ b¥ muso d¡ bila o t¥m¥ sira kan. O b¥ jarabi o muso la f¡ ka å¥n¥ y¡r¡ni kelen Ala k¡. Nin cogo de la sitan¥ b¥ m¡g¡ w¡r¡n ka a ka tilennenye min¥ a la.

Ni an b’a åini ka tagama ni t¡n ye, a laban, foyi si t¥ to an bolo ni jurumu jogin n¡w t¥, t¡¡r¡ ani fangantanya. An b¥ f¡n an ka tilennenya b¥¥ la. “C¥ d¡ b¡ra JeruSal¥m, ko a b¥ jigin ka taa Jeriko. Binkannik¥law binna o kan k’a w¡r¡n k’a jogin haali, k’a kirinnen to ye ka taa.”

O k¡r¡ ye ko a mana miy¥n cogo o cogo, don d¡, an b¥ talon. Hali ni an b’a åini ka to Jerusal¥m ka å¥namaya ka k¥å¥ ni Ala Senuma sago ye, an ka jurumuw kos¡n, an b¥ ben.

O k¡, an b¥na Ala deli ka nimisa an ka jurumuw la Ala å¥ k¡r¡. “Matigi, ne ye jurumu k¥. Sabari ka yafa ne ma. Ne t¥na o å¡g¡n k¥ tuguni. Ne b¥ layidu ta i ye ko nin b¥ k¥ a

laban ye. Ne b’a åini i f¥ ani ne b¥ i deli ko i ka yafa ne ma.”

Nka o ko t¥ dabila ka ye. Adamaden t¥ se ka å¥namaya ni a t¥ jurumu k¥, hali a mana taga y¡r¡ o y¡r¡. A b¥ se ka a y¥r¥ b¡si jurumu bolo siå¥ kelen wala siå¥ fila, nka a t¥ se abada ni a ma jurumu k¥. O la, a b¥na jurumu k¥ ko kura. “Matigi, yafa ne ma.” O cogo la, a b¥ a y¥r¥ y¡r¡ janya Eglisi la (dina). A b¥ a y¥r¥ y¡r¡ janya Ala la a ka jurumuw kos¡n ani a b¥ laban jahanama la.

Ka taga Jeriko, o k¡r¡ ka don diå¥ kow la, ka taga diå¥ k¥r¥f¥ ani ka i y¡r¡ janya Jerusal¥m la.

Damin¥ la, Jerusal¥m tun y¡r¡ ka surun d¡¡nin. Nka i n’a f¡ jurumu b¥ k¥ tuma b¥¥ ani nimisali fana b¥ k¥ tuma b¥¥, an b¥ an y¥r¥ s¡r¡ Jeriko sirabaw kan, an b¥ ben diå¥ y¡r¡ d¡ k¡n¡, y¡r¡ min ka dun kos¥b¥.




M¡g¡ juman b¥ se

ka kisili s¡r¡?

M¡g¡ min t¥ a jigi da a y¥r¥ kan

C¥ min tun b¥ tagara Jeriko, a b¥nna ni

mun ye? A ye binkannik¥law kunb¥n. M¡g¡ min t¥ tagama t¡n la, o tigi b¥ k¥ i ko wuru sumalen. A b¥ ji min ka la y¡r¡ b¥¥, ka å¥g¥n¥ k¥ y¡r¡ b¥¥. O wuru b¥ kunu dugugb¥ da f¥ ka ji min ko kura. Wuru sumalen b¥ a y¥r¥ bo domun. O de kos¡n a ye wuru ye. A b’a d¡n ko a ma kan ka ji min. A b¥ nimisa o dugugb¥, nka a b’a min ko kura.

A b¥ i n’a f¡ m¡g¡ min ye binkannik¥law kunb¥n a tagat¡ Jeriko. O ye a banalen ni a kirilen to ka taga. A dusu la, jurumu d¡r¡n de b¥ yen. Adamaden b¥ o cogo la de la.

M¡g¡w b¥ da Yesu la ani o b¥ å¥namaya ka k¥å¥ ni t¡n ye Jerusal¥m, nka o b¥ o

y¥r¥ mab¡ k¥r¥f¥ sabu jurumu b¥ o dusukunw na. O ka Ala ko ye f¥n min ye, o ye ka o ka jurumuw dama de jira. Jurumu b¥ m¡g¡ minnu dusukun la, olugu b¥na fili jahanama la. O b¥ o d¡n nka o t’a d¡n o ka kan ka min k¥. Yala aw ni ne b¥¥ t¥ o cogo la wa? An b¥¥ b¥ ten. An b¥¥ ye kelen ye.

Sariya karam¡g¡, ale min ma Ala ka t¡n ko faamu, a b¥na a ka å¥namaya mum¥ b¥¥ k¥ jijali la ka laban ka taga jahanama la, k’a jogilen to. O k¥ra aw ni ne ye.

Yesu kelen de b¥ se ka an kisi. M¡g¡ cegumanw ka ca anw k¥r¥ f¥, minnu b’a åini ka o ka d¡nkow jira. O b’a f¡ ko olugu b¥ å¥namaya ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye. O t¥ tiå¥ f¡. O b¥ wuya da o y¥r¥w kan.

O t¥ sin ka tiå¥ f¡. F¥n minnu b¥ ye k¡ kan, o b¥ siri olugu de la walisa m¡g¡w y’a f¡ ko o ye kantigiw ye.

Jurumut¡ minnu tun b¥ tagara Jeriko, d¡w tun b¥ o c¥man minnu tun joginna




binkannik¥law f¥, d¡ w¥r¥w tun sara ka ban. An ka kan ka a d¡n ko an k¥ra barikatanw ye kos¥b¥ Ala å¥ k¡r¡.

An ka kan ka s¡n ka a f¡ Ala å¥ k¡r¡ ko: “Matigi, ne b¥na taga jahanama la ni i ma ne kisi. Ne kisi. Ne b¥ i deli. Y¡r¡ min ka di i ye, ne b¥na taga yen. Ni i s¡nna ne ka Kibaru duman m¥n, hali ni sanb¥l¥nin wala san b¥ p¥r¥n na, ne b¥na taga. Ni i ye ne bila ka ben, ne na taga jahanama la. Ne b’a åini i f¥ ko i ka ne kisi.”

M¡g¡ minnu b’a d¡n ko o b¥ tagara don jahanama la, minnu b¥ ban ka o jigi da o y¥r¥w kan ani o b¥ Matigi bolo min¥, olugu de b¥na kisi. An t¥na se fiyewu ka an y¥r¥ kisi. An ka kan ka a d¡n ko an b¥ i n’a f¡ c¥ min ye binkannik¥law kunb¥n.


WAAJULI NAANINAN

Kunmab¡li banbali


66 Kunmab¡li banbali


Kunmab¡li banbali

< Yuhana 8:1-12 > “Nka Yesu taara Oliviye kulu kan. O

dugusaj¥ s¡g¡ma da joona f¥, a k¡seginna Alabatosoba k¡n¡, jama b¥¥ g¥r¥la a la. A y’I sigi ka u kalan. Sariya karam¡g¡w ani Farisi¥nw nana ni muso d¡ ye a y¡r¡, u tun ye o min¥ jat¡ya la. U ye o mosu j¡ jama b¥¥ å¥ k¡r¡ k’a f¡ Yesu ye ko: “Karam¡g¡, ni muso min¥na jat¡ya y¥r¥ la. Musa y’a f¡ sariya la ko o å¡g¡n muso ka kan ka bon ni kabakurunw ye ka u faga. E dun b¥ mun f¡ o ko la? U ye o f¡ k’a dak¡r¡b¡ walisa k’a sendon sababu s¡r¡. Nka Yesu ye i biri ka s¥b¥nni k¥ duguma ni a bolonk¡ni ye. U tora k’a åininka, Yesu wulila k’i j¡ k’a f¡ u ye ko: “Aw la m¡g¡ min ma jurumu k¥, o f¡l¡ k’a bon ni kabakurun ye.” A y’i biri ko kura ka

s¥b¥nni k¥ duguma. O kuma m¥nnen k¡, u dusukun ye u k¡r¡f¡, u b¥¥ taara kelen-kelen, k’a damin¥ c¥k¡r¡baw la fo ka taa bila u k¡m¡g¡w la. Yesu kelen tora yen ani o muso, min j¡len tun b¥ a å¥ k¡r¡. Yesu wulila k’i j¡ k’a f¡ a ye ko: “Muso, i sendonbaaw b¥ min? M¡g¡ si ma i jalaki wa?” Muso y’a jaabi ko: “Matigi, m¡g¡ si” Yesu ko: “Ne fana t¥ i jalaki. Taa, i kana jurumu k¥ tun.” Yesu kumana jama f¥ ko kura ko: “Ne ye diå¥ ka k¥n¥ de ye. M¡g¡ min tugura ne n¡f¥, o t¥na taama dibi la, nka o na å¥namaya k¥n¥ s¡r¡.”

Yesu ye jurumu joli de ko?

Diå¥ jurumuw b¥¥

Yesu ye kunmab¡li banbali di an ma. M¡g¡ kelen-kelen b¥¥ b¥ se ka kunmab¡li s¡r¡ ni a b¥ da Yesu la ka s¡n ko a k¥ra a Kisibaga ye. A ye an b¥¥ kunmab¡. M¡g¡ d¡w b¥ t¡¡r¡ la o




ka jurumuw kos¡n sabu o ma a d¡n cogo min Yesu ye o h¡r¡nya ka b¡ o ka jurumuw la a ka batiseli f¥.

An b¥¥ ka kan ka kisili gundo d¡n ani ka da o la. Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥, kiri benna a kan anw ka jurumuw kos¡n: A sara gengenjiri kan anw kos¡n.

Aw ka kan ka da ji ani Ni kisili ko la, ka da a la ko an ka jurumuw b¥¥ yafara an ma f¡ abada. Aw ka kan ka da a ka kanuya ba la, o min ye aw k¥ m¡g¡ tilennenw ye ka ban. Yesu ye min k¥ aw ye zurid¥n k¡ la ani gengenjiri kan, aw da o la. Yesu b¥ an ka jurumu dogolenw b¥¥ d¡n. M¡g¡ d¡w b¥ yen minnu t¥ jurumu ko faamu ka å¥. O b’a miiri ko jurumuw suguya d¡w b¥ yen minnu t¥ se ka yafa. Yesu ye jurumuw b¥¥ juru sara, m¡g¡ kelen-kelen b¥¥ ka jurumu.

Yesu ma jurumu si to sarabali ye. A ye diå¥ jurumuw b¥¥ sara, jurumut¡ t¥ yen tuguni. Kibaru duman min b¥ aw kisi jurumuw

b¥¥ ma, hali jurumu nataw, aw b¥ o d¡n wa? Aw ye da a la ka kisili s¡r¡. Aw ye k¡segin kana Ala ka n¡¡r¡ s¡r¡.

MUSO MIN MINÄNA JAT¼YA LA

M¡g¡ joli de b¥ diå¥ la minnu b¥ jat¡ya k¥?

M¡g¡ b¥¥

Yuhana segin (8) b¥ kuma muso d¡ ko la min min¥na jat¡ya la. An b¥ ye cogo min o muso ye kisili s¡r¡ Yesu f¥. A ye n¥¥ma min s¡r¡, an fana b’a f¥ ka o å¡g¡n s¡r¡. M¡g¡ b¥¥ b¥ jat¡ya k¥ a ka å¥namaya k¡n¡. O f¡li t¥ damat¥m¥n kuma ye.

Niw b¥¥ b¥ jat¡ya k¥. Ni an ko o t¥ tiå¥ ye, o tuma, o b’a jira k’a f¡ ko an b’a k¥ra siå¥ caman f¡ an b’a miiri ko an t¥ a k¥ra. Mun




kos¡n? Sabu jat¡ya b¥ an ka å¥namaya k¡n¡. Ne b¥ nin muso fil¥ ani ne b¥ jatemina

k¥ ko anw c¥ma, m¡g¡ d¡ b¥ s¡r¡ min ma jat¡ya k¥ ka ye. M¡g¡ si t¥ yen min ma jat¡ya k¥ ka ye i n‘a f¡ m¡g¡w barila nin muso min na. An b¥¥ ye kelen ye, hali ni an b’a miiri ko an t¥ o k¥.

Yala aw b’a miiri ko ne filial wa? ¼n-¡n, ne ma fili. Aw ye k¡l¡sili k¥ kos¥b¥. M¡g¡ b¥¥ ye o k¥ dugukolo kan. An b¥ jat¡ya k¥ ni an b¥ musow sirabaw kan, an ka miirili f¥ ani an k¥walew f¥, waati b¥¥, y¡r¡ b¥¥. Nka an t’a d¡n ko an b¥ o de k¥la. M¡g¡ caman b¥ yen minnu t’a d¡n sani o ka saya don ka se, ko o ye jat¡ya k¥ siå¥ caman o ka å¥namaya la. M¡g¡w barila minnu la ani m¡g¡w ma minnu ye. M¡g¡ b¥¥ b¥ jat¡ya k¥ miirili f¥. Yala o t¥ an ka å¥namaya la wa?

Aw k¡n¡nabanna wa? Tiå¥ de don. Nka an b¥ je sabu a ye an dabari ban. Ne b¥ miiri ko bi m¡g¡w b¥ jat¡ya k¥ tuma b¥¥ nka o t’a d¡n

k’a f¡ ko o b¥ o de k¥ra. An b¥ jat¡ya k¥ fana ni la. Ala ye an minnu

dan, anw b¥ an ka å¥namaya k¥ dugukolo kan ani an t’a d¡n ko an b¥ jat¡ya k¥ an niw la. Ka f¥n w¥r¥w bato, o ye jat¡ya ye ni la, sabu, Matigi kelen ye diå¥ b¥¥ C¥ ye.

Muso min min¥na, o muso ye adamaden ye i ko anw. A ye Ala ka n¥¥ma s¡r¡ i n‘a f¡ anw kunmab¡lenw fana ye a s¡r¡ cogo min na. Farisiw, filankafow, olugu ye a j¡ o c¥ma, k’a jira ni bolokumanden ye i n‘a f¡ olugu k¥ra kiritig¥law ye, ani o ye a bon ni kabakurunw ye. O tun b¥ a l¡g¡b¡ ani ka kiri tig¥ a kan i n‘a f¡ olugu y¥r¥ tun ye m¡g¡ senumaw ye, i n‘a f¡ olugu y¥r¥ tun t¥ jat¡ya k¥ abada.

Balima danabaaw, minnu b’a d¡n ko olugu ye jurumu kuruw ye, o kana kiri tig¥ t¡w kan Ala å¥ k¡r¡. Nka i n‘a f¡ o y¥r¥ b’a d¡n ko o b¥ jat¡ya k¥ tuma b¥¥ o ka å¥namaya la, o b¥ Ala ka n¥¥ma s¡r¡ min b¥ o kisi. M¡g¡ minnu b¥ o y¥r¥ d¡n jurumut¡w ye, k’a d¡n ko




o b¥ jat¡ya k¥ waati b¥¥ o ka å¥namaya la, Ala b¥ olugu d¡r¡n de kisi.

JON BÄ ALA KA NÄÄMA S¼R¼?

J¡n b¥ Ala ka n¥¥ma s¡r¡?

M¡g¡ minnu man kan ni a s¡r¡li ye

Yala minnu b¥ å¥namaya senumaya la ni o

t¥ jat¡ya k¥, olu de b’a s¡r¡ wa? Wala m¡g¡ minnu tun man kan ni Ala ka n¥¥ma s¡r¡li ye, olu de b’a s¡r¡ wa? Minnu tun man ka ni Ala ka n¥¥ma s¡r¡li ye, olu de b¥ kunmab¡li n¥¥ma s¡r¡ f¡ ka wasa.

Minnu t¥ se ka foyi si k¥ o y¥r¥ ye, minnu barika ka d¡g¡ ni d¥m¥baga t¥ o bolo, olugu b¥ yafali s¡r¡. Olu de b¥ Ala ka n¥¥ma k¡n¡.

M¡g¡ minnu b’a miiri ko jurumu t¥ olugu la, olugu t¥ se ka kisili s¡r¡. Yala Ala b¥ se ka a ka yafali n¥¥ma di o ma cogo di, ni o ma f¥n k¥?

Sariya karam¡g¡w ni farisiw ye jat¡ muso sama ka na a j¡ Yesu å¥ k¡r¡ jama c¥ma k’a f¡ ko: “Karam¡g¡, ni muso min¥na jat¡ya y¥r¥ la. Musa y’a f¡ sariya la ko o å¡g¡n muso ka kan ka bon ni kabakurunw ye ka u faga. E dun b¥ mun f¡ o ko la?”

Mun kos¡n o nana ni musu ye Yesu f¥ ani o ye kiri tig¥ a kan?

Olugu fana tun ye jat¡ya k¥ siå¥ caman, nka o tun b’a f¥ ka t¥m¥ Yesu de f¥ ka o muso k¡r¡f¡, ka kiri ben a kan ani ka a faga.

Nka f¥n min tun b¥ o dusukunw na, Yesu tun b¥ o b¥¥ d¡n. A tun b¥ o muso fana ka ko b¥¥ d¡n. O la, a ko: “Aw la m¡g¡ min ma jurumu k¥, o f¡l¡ k’a bon ni kabakurun ye.” O k¥ra mink¥, sariya karam¡g¡w ni farisiw, denmins¥n fara m¡g¡k¡r¡ba kan, b¥¥ tagara




kelen kelen. Yesu kelen tora ni muso ye, a j¡len tun b¥ fogo c¥ma.

Minnu tagara, olugu tun ye farisiw ni sariya karam¡g¡w ani dina kuntigiw ye. Jat¡ muso min tun min¥na jat¡ya y¥r¥ la, o tun b’a f¥ ka kiri tig¥ o muso kan i n’a f¡ olugu y¥r¥ tun ma k¥ jurumut¡w ye.

Yesu ye a ka kanuya jira diå¥ la. A k¥ra kanuya tigi ye. Yesu tun b¥ dumini di m¡g¡w ma, ka suw lakunu, a ye muso c¥ salen d¡ denc¥ lakunu ka b¡ saya la, a ye Lazar¥ su lakunu, a ye kunnat¡w k¥n¥ya, a ye kabako baw k¥ fangantanw ye. A ye jurumut¡w b¥¥ ka jurumuw ta ka kisili di o ma.

Yesu b¥ an kanu. Sebagaya b¥¥ kuntigi don min b¥ se ka f¥n b¥¥ k¥, nka sariya karam¡g¡w ni farisiw tun b’a mirri ko olugu jugu don. O kos¡n, o nana ni jat¡ muso ye a å¥ k¡r¡ ka kiri tig¥ a kan.

O ye åininkali k¥ ko: “Karam¡g¡, ni muso min¥na jat¡ya y¥r¥ la. Musa y’a f¡ sariya la ko

o å¡g¡n muso ka kan ka bon ni kabakurunw ye ka u faga. E dun b¥ mun f¡ o ko la?” O tun b¥ miiri ko Yesu tun b¥na a f¡ ko ka muso bon ni kabakurunw ye. Mun kos¡n? Ni an b¥ kiri tig¥ ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye, m¡g¡ o m¡g¡ mana jat¡ya k¥, o tigi ka kan ka bon ni kabakurunw ye f¡ ka a faga.

O b¥¥ ka kan ka bon ni kabakurunw ye f¡ ka o faga ani o b¥ laban ka don jahanama la. Jurumu sara ye saya ye. Yesu m’a f¡ ko o ye a bon ni kabakurunw ye, nka a ko: “Aw la m¡g¡ min ma jurumu k¥, o f¡l¡ k’a bon ni kabakurun ye.”

Mun kos¡n Ala ye t¡n di an ma f¡ ka se 613 ma?

Walisa an ka a d¡n ko an ye jurumut¡w ye.




T¡n b¥ na ni dimiya ye. Ala ka senu ani a ka t¡n fana ka senu. A ye o t¡n senuma di an f¡ ka se t¡n 613 ma. Ala b¥ o t¡n 613 di an ma walisa ka a jira an na ko an ye jurumut¡w ye, ko an ma dafa. A b’a jira an na ko ko an ka kan ka Ala ka n¥¥ma s¡r¡ ka s¡r¡ ka kisi. Ni an t¥ o d¡n ani ni an b¥ miiri t¡n dama ko la (ka o b¥¥ labato), an b¥na bon ni kabakurunw ye f¡ ka an faga, i n’a f¡ muso min min¥na jat¡ya y¥r¥ la.

Sariya karam¡g¡w ni farisiw minnu tun t¥ Ala ka t¡n ko faamu, olugu tun b’a f¥ ka muso bon ni kabakurunw. Nas¡r¡ ni anw fana tun b¥ o y¡r¡ la, an fana tun b¥na muso bon ni kabakurunw ye. J¡n b¥ se ka muso d¡ bon ni kabakurunw ye, d¥m¥baga t¥ muso min na? Hali ni a min¥na jat¡ya y¥r¥ de la, m¡g¡ si ma kan, ni diå¥ k¡n¡, ka a bon ni kabakurunw ye. Ni kiri tun ka kan ka tig¥ an b¥¥ kelen kelen kan ka k¥å¥ ni t¡n ye i n’a f¡ nin muso, a tun b¥na k¥ kiri gb¥l¥n ba ye an kan. Nka Yesu ye

anw kisi, a ye anw jurumut¡w kisi ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma ani a ye anw sen b¡ kiri la. Ka jurumu caman ba to anw la, ni Ala ka t¡n tun ka kan ka boli anw kan ka k¥å¥ ni a cogo ye, m¡g¡ juman de tun b¥na å¥namaya s¡r¡? B¥¥ kelen kelen tun b¥na taga jahanama la.

Nka sariya karam¡g¡w ni farisiw tun b¥ t¡n s¥b¥len dama de d¡n. O tun t¥ a k¡r¡ d¡n. Ni t¡n tun b¥ bila baara la, olugu b¥¥ tun ka kan ka faga kelen kelen sabu, t¡n benna o b¥¥ kan. Ala ka t¡n dira m¡g¡w ma walisa o ka o ka jurumuw d¡n, nka , a faamubaliya kos¡n, m¡g¡w ma se ka bila baara la ko åuman ani o ye o y¥r¥w t¡¡r¡.

An ka bi tilew la, farisiw fana b¥ yen, i n’a f¡ Bibile b¥ kuma farisiw minnu ko la. O m¡g¡w b¥ t¡n d¡n i ko a s¥b¥ra cogo min na. O tun ka kan ka Ala ka n¥¥ma, ni a ka tilennenya ani a ka tiå¥ faamu. O tun ka kan ka yafali kibaru duman ko faamu walisa ka kisi s¡r¡.

Farisiw tun b’a f¡ ko: “Karam¡g¡, ni muso




min¥na jat¡ya y¥r¥ la. Musa y’a f¡ sariya la ko o å¡g¡n muso ka kan ka bon ni kabakurunw ye ka u faga. E dun b¥ mun f¡ o ko la?” Ka o to åininkali la, kabakurunw tun b¥ o bolo. O tun b’a miiri ko Yesu tun t¥na se ka kuma foyi f¡ min b¥ t¡n s¥b¥len s¡s¡. O tun b¥ Yesu k¡n¡na walisa a ye ben o ka jan na.

Ni Yesu tun ye kiri tig¥ ka k¥å¥ ni t¡n ye, o tun b¥na Yesu bon. O nakun tun ye ka Yesu ni muso fila b¥¥ bon. Ni Yesu tun y’a f¡ ko o kana muso bon ni kabakurunw ye, o tun b¥na a f¡ ko Yesu ye t¡n s¡s¡, o la, o tun b¥na Yesu b¡n sabu a ye jurumu k¥. A k¥ra janfa jugu ba ye sa.

Yesu ye i biri ka s¥b¥nni k¥ duguma ni a bolonk¡ni ye. U tora k’a åininka: “E dun ko di?” “I b¥ a la ka mun s¥b¥ duguma?” “åinikali jaabi” “Kuma.”

O tora ka Yesu bolok¡nin fil¥ ka to k’a åininka.

Yesu wulila k’i j¡ k’a f¡ u ye ko: “Aw la

m¡g¡ min ma jurumu k¥, o f¡l¡ k’a bon ni kabakurun ye.” A y’i biri ko kura ka s¥b¥nni k¥ duguma. O kuma m¥nnen k¡, u dusukun ye u k¡r¡f¡, u b¥¥ taara kelen-kelen, k’a damin¥ c¥k¡r¡baw la fo ka taa bila u k¡m¡g¡w la. Yesu kelen tora yen ani o muso, min j¡len tun b¥ a å¥ k¡r¡.

AW LA M¼G¼ MIN MA JURUMU KÄ, O F¼L¼ K’A BON NI KABAKURUN YE

Jurumuw b¥ mara min?

An dusukunw walaha kan ani k¥walew s¥b¥ k¡n¡

Yesu k’a f¡ u ye ko: “Aw la m¡g¡ min ma

jurumu k¥, o f¡l¡ k’a bon ni kabakurun ye.” A y’i biri ko kura ka s¥b¥nni k¥ duguma. O la, c¥k¡r¡baw d¡w ka a damin¥ ka taga.




C¥k¡r¡baw minnu jurumu caman k¥, olugu de k¥ra f¡l¡ ye ka taga.

Denmins¥nw fana tagara. An ye misali ta anw y¥r¥w kan k’a ye i n‘a f¡ Yesu b¥ an c¥ma, ani o muso b¥ an c¥ma. Ni Yesu tun ko: “Aw la m¡g¡ min ma jurumu k¥, o f¡l¡ k’a bon ni kabakurun ye.” Anw tun b¥na mun de k¥?

Yesu tun ye mun de s¥b¥ duguma? Ala min ye anw dan, a b¥ anw ka jurumuw mara y¡r¡ fila de la, minnu t¥ kelen ye.

A f¡l¡, a b¥ anw ka jurumuw mara anw dusukunw walaha kan.

“Juda ka jurumu s¥b¥nna ni s¥b¥nnik¥ kala n¥g¥ma ni diyaman nun b¡len ye. A å¥g¥nna u dusukun walaha kan ani u ka sarakab¡lanw biå¥kolow fana kan” (Jeremie 17:1).

Ala b¥ Juda ta ka ale k¥ an ka å¥jiralan ye ka kuma an f¥, sabu, Juda ye an å¡g¡n ye.

Adamadenw ka jurumuw s¥b¥nna ni s¥b¥nnik¥ kala n¥g¥ma ni diyaman nun b¡len ye. O marala anw dusukun walaha kan. Yesu

ye i biri ka a s¥b¥ duguma ko m¡g¡w ye jurumut¡w ye.

Ala b’a d¡n ko an b¥ jurumu k¥, o la, a b¥ o mara an dusukunw walaha kan. Ka a damin¥, a b¥ an ka k¥walew Kitabu ani an b¥ jurumu minnu k¥, sabu, anw barika ka d¡g¡ t¡n ta fan f¥. I n ‘a f¡ an ka jurumuw maralen b¥ an dusukun na, an b’a d¡n ko an k¥ra jurumut¡w ye tuma min ni an ye t¡n fil¥. I n’a f¡ a b¥ o s¥b¥ an dusukun walaha kan ani an hakiliw la, an b’a d¡n ko an ye jurumut¡w ye a å¥ k¡r¡.

Yesu y’i biri ko kura ka s¥b¥nni k¥ duguma. Bibile b’a f¡ an ye ko an ka jurumuw b¥¥ fana s¥b¥la k¥walew kitabu k¡n¡, o min ye Ala ta ye (Jirali 20:12). T¡g¡w ni jurumuw s¥b¥la o kitabu k¡n¡. O s¥b¥la fana adamadenw dusukunw walaha kan. An ka jurumuw s¥b¥la siå¥ fila, k¥walew kitabu k¡n¡ ani dusukunw walaha kan.

Jurumuw s¥b¥la adamadenw dusukunw walaha kan, denmins¥n ni m¡g¡k¡r¡ba b¥¥. O




kos¡n, o ma se ka foyi si f¡ o y¥r¥w ka jurumuw ko la Yesu ye. O de kos¡n, m¡g¡ minnu tun b’a f¥ ka muso bon ni kabakurunw ye, o ma se ka jaabi foyi si s¡r¡ Yesu ka kumaw la.

Waati juman, an ka jurumu minnu s¥b¥la y¡r¡ fila la,

olu b¥ se ka b¡ yen?

Tuma min ni an s¡nna Yesu ka yafali ma an dusukunw na, a ye o min

di an ma ji ani joli la.

Tuma min ni aw ye kisili s¡r¡, aw ka jurumuw b¥¥ b¥ j¡¡si ka b¡ k¥walew kitabu k¡n¡ ani aw t¡g¡w b¥ s¥b¥ å¥namaya kitabu k¡n¡. M¡g¡ minnu t¡g¡ b¥ å¥namaya kitabu k¡n¡, olugu b¥ taga alij¥na la. O ye ses¡r¡li minnu k¥, ani o ye baara minnu k¥ Ala ka masaya ni a ka tilennenya kos¡n, o b¥¥ fana

b¥na s¥b¥ å¥namaya kitabu k¡n¡. O b¥na don alij¥na la. M¡g¡ minnu ka jurumuw yafara o ma, olugu b¥na don y¡r¡ banbali la.

Adamadenw b¥¥ ka jurumuw b¥ s¥b¥ y¡r¡ fila la. M¡g¡ si t¥ se ka Ala bila fili la. M¡g¡ si t¥ yen jurumu t¥ min dusukun na wala ni a ma jat¡ya k¥ a dusukun na. An b¥¥ ye jurumut¡w ye ani an si ma dafa.

M¡g¡ minnu ma s¡n Yesu ma o dusukunw na, olugu de b¥ t¡¡r¡ o ka jurumuw kos¡n. Nka tuma min ni o s¡nna ji ani Ni kibaru duman ma o dusukunw na, o ka jurumu minnu b¥¥ tun s¥b¥la o dusukunw walaha kan ani k¥walew kitabu k¡n¡, o b¥ j¡¡si ka b¡ yen, hali a n¡ t¥ ye.

å¥namaya kitabu b¥ s¡r¡ alij¥na la. M¡g¡ minnu dara ji ani Ni yafali ko la, olugu t¡g¡ s¥b¥len b¥ yen ani o b¥na don alij¥na la.

O t¥na don alij¥na la k’a sababu k¥ ko o ma jat¡ya k¥ d¥ diå¥ la, nka o b¥na don alij¥na de, sabu, o ye danaya k¥ ji ani Ni kunmab¡li la, ani




o h¡r¡nyara o barika la. “Danaya sariya n¡ don” (Rom¥kaw 3:27).

Ne balema danabaaw, farisiw ni sariya karam¡g¡w fana ye jurumut¡w ye i n’a f¡ muso min min¥na jat¡ya la y¥r¥.

Tiå¥ la, olugu y¥r¥ ye jurumu caman k¥ sabu o ye fili k¥, ani o tun b’a miiiri ko olugu ye m¡g¡ tilennenw ye. Dina kuntigiw tun ye sonw de ye, minnu tun ye yamariya s¡r¡ k’o ka o sonyali baara k¥. O tun b¥ m¡g¡w niw sonya, ka o ka å¥namaya sonya. O tun b¥ m¡g¡ t¡w kalan ni y¥r¥bonya ye k’a s¡r¡ olugu y¥r¥w tun ma kunmab¡li s¡r¡.

Ka k¥å¥ ni t¡n ye, m¡g¡ si jurumutan t¥. Ni m¡g¡w t¥ jurumu si k¥ tuguni, o de t¥ a to o b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye, nka, f¥n min b¥ o k¥ m¡g¡ tilennenw ye, o ye ko o ka jurumuw b¥¥ yafara o ma ani o t¡g¡w s¥b¥la å¥namaya kitabu k¡n¡. Nafa b¥ min na, o ye ko o t¡g¡w s¥b¥la å¥namaya kitabu la. I n’a f¡ m¡g¡ t¥ se ka å¥namaya ni jurumu t¥, a ka kan ka

kunmab¡. Aw t¥ se ka don alij¥na la ni aw ma danaya k¥. Ni aw b¥ s¡n ka Yesu ka kisili dilen ma, aw na don Ala ka n¥¥ma la. Mun de ye jat¡ muso s¡r¡? A tun j¡len b¥ o y¡r¡ la, ka aw å¥w datugu sabu a tun b’a d¡n ko saya de tun b’a k¡n¡na. Nas¡r¡ a tun b¥ kasira fana siranya ani nimisali kos¡n. Ni saya tuma sera, m¡g¡w b¥ tilen o y¥r¥ ma.

“He! Ala, ne ka kan ka sa. Ne b¥ i deli, ne b¥ ne ni to i bolo. Yafa ne ma. Ne b¥ i deli ko i ka yafa ne ma.” A tun b¥ Yesu deli ko a ka ale kunmab¡ a ka kanuya ba kos¡n. “Ala, ni i ye ne jalaki, ne na jalaki, ni i y’a f¡ ko jurumu t¥ ne la, o tuma ne ka jurumu na yafa ne ma. A b¥¥ b¥ ele de bolo.” Nas¡r¡ a ka o kumaw b¥¥ f¡. Nin ko b¥¥ tun b¥ Yesu de bolo.

O nana ni o muso min ye Yesu f¥, o muso tun t¥ a f¡ra ko: “Fili de ye ne s¡r¡. Ne b¥ i deli ko i ka yafa ne ma ne ka jat¡ya kos¡n.” Nka a tun b’a f¡ra de ko: “Ne b¥ i deli ko i ka ne ka jurumuw yafa ne ma. Ni i ye ne ka jurumuw




sara, ne b¥na kisi. Ni o t¥, ne b¥na taga jahanama la. Ne mako b¥ Ala ka kanuya la, ani ne b’a f¥ ko a ka hin¥ ne la.” A tun b¥ a å¥w datugu ani ka j¡ a ka jurumuw la.

Yesu ye a åininka mink¥ ko: “Muso, i sendonbaaw b¥ min? M¡g¡ si ma i jalaki wa?” Muso y’a jaabi ko: “Matigi, m¡g¡ si”.

O tuma Yesu ko: “Ne fana t¥ i jalaki.” Yesu ma muso jalaki sabu a tun ye a ka jurumu b¥¥ ta a ka batiseli f¥, zurid¥n k¡ la, ani o muso tun ye kisili s¡r¡ ka ban. O la, sisan, Yesu de sen tun b¥na don kiri la, muso ka jurumuw kos¡n, nka muso y¥r¥ t¥.

YESU KO: “NE FANA TÄ I JALAKI.”

Yala Yesu ye a jalaki wa?

¼n-¡n

Nin muso ye duba s¡r¡ Yesu ka kisili dilen barika la. A ka jurumuw b¥¥ yafara. An Matigi Yesu b’a f¡ an ye ko a ye an ka jurumuw b¥¥ sara. O tuma, an k¥ra m¡g¡ tilennenw ye.

A b¥ o f¡ an ye Bibile k¡n¡. A sara gengenjiri kan walisa ka anw ka jurumuw juru sara, a ye o minw ta a ka batiseli f¥, zurid¥n k¡ la. A ye a f¡ ka j¥ya ko minnu b¥¥ dara a ka batiseli la ani gengenjiri la, ko a ye olugu b¥¥ kunmab¡.

An mako b¥ Yesu ka kumaw la ani an mako b¥ a la ka o kumaw min¥. O la, an na k¥ dubadenw ye a ka kunmab¡li barika la.

“Ala, ne ma kan ni foyi si ye ile å¥ k¡r¡. Ne t¥ se foyi si le la. Foyi si t¥ ne bolo ka di i ma ni ne ka jurumuw t¥. Nka ne dalen b¥ a la ko Yesu ye kisibaa ye. A ye ne ka jurumuw b¥¥ donin ta zurid¥n na ka taga o sara gengenjiri kan. A ye ne ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli ni a ka joli b¡n f¥. Ne b¥ da i la Matigi.”




Aw b¥na kisi o cogo de la. Yesu t¥ an jalaki. A b’a åini an f¥ ko an ka k¥ Ala denw ye: M¡g¡ minnu b¥ ji ani ni kunmab¡li ko la, a ye olugu ka jurumuw ta ani a b¥ olugu weele ko m¡g¡ tilennenw.

Ne balemaw! muso ye kunmab¡li s¡r¡. Muso min min¥na jat¡ya la y¥r¥, o muso ye duba s¡r¡ sabu Yesu ye a kunmab¡. Anw fana b¥ se ka duba s¡r¡ i ko nin muso. M¡g¡ o m¡g¡ b’a ka jurumuw d¡n ani a b’a åini Ala f¥ ko a ka yafa a ma, m¡g¡ o m¡g¡ fana b¥ da Yesu ka ji ani a ka Ni kisili ko la, olugu b¥¥ b¥na kisili duba s¡r¡ Ala f¥. M¡g¡ minnu b¥ jurumu k¥ ani o t’a d¡n ko o b¥ jurumu la, olugu t¥ se ka kisili duba s¡r¡.

Yesu ye diå¥ ka jurumu b¥¥ ta ka b¡ yen. (Yuhana 1:29) Jurumuk¥la sugu b¥¥ b¥ se ka kisili s¡r¡ ni a dara Yesu la. Yesu ye a f¡ muso ye ko: “Ne fana t¥ i jalaki.” A y’a f¡ ko a t¥ a jalaki sabu a ka jurumuw b¥¥ tun k¥ra ale ta ye ka ban. A ye an ka jurumuw b¥¥ ta a

y¥r¥ kan, ani kiri benna a kan anw n¡ na.

AN FANA KA KAN KA KUNMAB¼LI S¼R¼ YESU FÄ

Ala ka kanuya ni a ka kiri, juman ne ka bon?

Ala ka kanuya

I n’a f¡ farisiw, kabakurunw tun b¥ o minnu bolo, an bi tilew la fana, dina kuntigiw b¥ t¡n faamu i ko a s¥b¥la cogo min na. O b’a miiri ko ni t¡n b’a f¡ ko m¡g¡ kana jat¡ya k¥, ko ni m¡g¡ min ye jurumu k¥, ko o tigi ka kan ka bon ni kabakurunw ye. O tun b¥ muso fil¥ nka o tun b‘a miiri ko olugu t¥ jat¡ya k¥. O tun t¥ se ka kunmab¡li ani kisili s¡r¡. Farisiw ni sariya karam¡g¡w tun k¥ra o waati ladilik¥law de ye. O tun ma k¥ Yesu ka m¡g¡ weelelenw




d¡ ye. O m¡g¡w tun t¥ Yesu ka nin kumaw m¥nna, o min ye ko: “Ne t¥ i jalaki”.

Jat¡ muso kelen de ye o kuma dumanw m¥n. Ni aw tilenna Yesu ye, aw fana b¥na duba s¡r¡ a f¥ i ko nin muso. “Ala, ne b¥ jat¡ya k¥ tuma b¥¥. Ne b¥ jat¡ya k¥ kos¥b¥ f¡ ne b¥ jurumu caman k¥ tile k¡n¡.”

Ni an b¥ s¡n t¡n ma, ani tiå¥ min b’a f¡ ko an ye jurumut¡ ye ani ko an ka kan ka sa; ni an ye an å¥w j¡ Ala la k’a d¡n an ye f¥n min ye, ani ni an y’a f¡ ko: “Ala, ne b¥ nin cogo la, ne kisi. Ne b¥ i deli.” O la, Ala b¥ duba an ye ka an kunmab¡.

Yesu ka kanuya, ji ani Ni la, o kanuya se s¡r¡ Ala ka jalakili kan. “Ne fana t¥ i jalaki.” A ma anw jalaki ani a ko: “I ka jurumuw yafara”. An Matigi Yesu ye makari Ala ye. A ye an h¡r¡nya ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma diå¥ k¡n¡.

An ka Ala ye tilennenya Ala ani kanuya Ala

ye. Kanuya min s¡r¡la ji ani Ni f¥, o ka bon ka t¥m¥ a ka kiri kan.

A KA KANUYA KA BON KA TÄMÄ A KA KIRI KAN

Mun kos¡n a ye an kisi?

Sabu a ka kanuya le ka bon ka t¥m¥ a ka kiri ye

Ni Ala tun ye a ka tilennenya kiri jigi, a tun

b¥na kiri tig¥ jurumut¡w b¥¥ kan ani a tun b¥na o bila jahanama k¡n¡. Nka i n’a f¡ Ala ka kanuya min b’a kisi, o ka bon ka t¥m¥ a ka kiri kan, a ye a Denc¥ kelenpe ci, Yesu. Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta. A ni kiri min ka kan, o kiri benna a kan anw n¡ na. Kabini o k¥ra, m¡g¡ minnu b¥¥ dara Yesu la ko Kisibaa don,




olugu b¥¥ k¥ra Ala denw ye ani m¡g¡ tilennenw. Sabu, a ka kanuya ka bon ni a ka kiri ye. A b¥ an b¥¥ kunmab¡.

An ka kan ka Ala fo sabu a t¥ s¡n ka a ka tilennenya kiri boli anw kan. Yesu tun b’a f¡ sariya karam¡g¡w ni farisiw ani a ka kalandenw ye ko a b’a f¥ ko m¡g¡w ye a kan min¥ ani k’a d¡n. A t¥ o ka sarakaw f¥. M¡g¡ d¡w b¥ misi wala bak¡r¡ni faga lon b¥¥ k’a di Ala ma. O b¥ Ala deli ni o ye k’a f¡ ko: “Ala, ne ka don b¥¥ jurumuw yafa ne ma.” Ala mako t¥ an ka saraka f¥nw na, nka a b’a f¥ an ka da a kunmab¡li la, a ye o min di an ma ji ani Ni la. A b’a f¥ an ka kunmab¡li s¡r¡ ani ka h¡r¡nya. A b’a f¥ ka a ka kanuya di an ma ani ka s¡n an ka danaya ma. Yala aw b¥ o faamu wa? Yesu ye kisili di an ma.

Yesu b¥ jurumu k¡niya nka a b¥ adamadenw kanu haali, olugu minw danna ka b¡ Ala ja la. Waati damin¥w la, a ye a latig¥ ka anw k¥ Ala denw ye, ani a ye an ka

jurumuw j¡¡si a ka batiseli ni a ka joli barika la. Ala ye an dan walisa ka an kunmab¡, a ye an bange kuraye Yesu la, ani a ye an k¥ a denw ye. O de ye a ka kanuya ye anw ta fan f¥, a ka danf¥nw.

Ni Ala tun ye kiri tig¥ anw kan ka k¥å¥ ni a ka t¡n dama ye, anw jurumut¡w, anw tun ka kan ni saya ye. Nka a ye anw h¡r¡nya a Denc¥ ka batiseli ni a ka kiri barika la, o min tig¥ra gengenjiri kan. Yala aw dara o la wa? Layidu k¡r¡ b¥ o kuma tiå¥tigiya.

ARON TUN BÄ A BOLOW DA BAK¼R¼NI KAN

J¡n le tun b¥ Isiray¥lidenw ka jurumuw da bak¡r¡ni

å¥nama kan?

Sarakalasebaa kuntigiba




Diå¥ jurumuw b¥¥ yafara Layidu k¡r¡ cif¡lenw f¥ ani Kibaru Duman batiseli f¥. Layidu k¡r¡ la, sarakalasebaa kuntigiba le tun b¥ Isiray¥li ka san o san jurumuw yafa, ka a bolow da bak¡r¡ni kun kan, fiå¥ t¥ min na.

“Aron ka a bolo fila da o bak¡r¡ å¥nama kunkolo kan ka j¡ isra¥l b¡ns¡n ka tilenbaliya kow b¥¥ ani u ka sariya tiå¥ni kow b¥¥ ani u ka jurumuw b¥¥ la ka u b¥¥ da bak¡r¡ kun kan. O k¡, a ka a bila ka taa kungo k¡n¡ c¥ å¥nat¡m¡len bolo” (Levitike 16:21).

Layidu k¡r¡r waati la, jurumuw tun b¥ kafari o cogo de la. Walisa o ka jurumu yafa s¡r¡, o tun b¥ sagaden wala bak¡r¡ni min¥, fiå¥ t¥ min na, ka taga ni a ye fanibon k¡r¡ k’a faga sarakab¡lan sanf¥. Bolo tun mana da bangan kun kan, jurumuw b¥¥ tun b¥ da a kan o cogo la. O k¡, bagan tun b¥ faga ani sarakalasebaa tun b¥ a joli b¡n a gerew kan, sarakab¡lan kan.

Gere naani tun b¥ k¥ sarakab¡lan fan naani

la. K¥walew Kitabu min ko f¡ra Jirali 20:12 la, o gere naani tun k¥ra o kitabu taamasiy¥n ye. Joli t¡ tun b¥ b¡n duguma. Dukolo, o ye adamaden dusukun taamasiy¥n ye, sabu, adamaden dara ka b¡ b¡g¡ la. M¡g¡w tun b¥ o ka don b¥¥ jurumuw yafa o cogo de la.

Nka o tun t¥ se ka saraka b¡ don b¥¥. O la, Ala s¡nna ko o ka jurumu yafa saraka b¡ siå¥ kelen san k¡n¡. Jurumu yafa don tun b¥ b¥n san kalo k¡n¡t¡nnan tile wulanan ma. O don na, Isiray¥lidenw b¥¥ ka ciden, min ye sarakalasebaa kuntigiba ye, ale b¥ taga ni bak¡r¡ni fila ye, ka a bolow da olugu kunw kan. O cogo la, a b¥ isiray¥li m¡g¡w b¥¥ ka jurumu da o baganw kan. O k¡, a b¥ o faga ka o di Ala ma walisa isiray¥lidenw ka jurumu ka se ka yafa.

“Aron ka a bolo fila da o bak¡r¡ å¥nama kunkolo kan ka j¡ isra¥l b¡ns¡n ka tilenbaliya kow b¥¥ ani u ka sariya tiå¥ni kow b¥¥ ani u ka jurumuw b¥¥ la ka u b¥¥ da bak¡r¡ kun kan.




O k¡, a ka a bila ka taa kungo k¡n¡ c¥ å¥nat¡m¡len bolo.”

Ala ye Aron de å¥nat¡m¡, ale min ye sarakalasebaa kuntigiba ye, ka k¥ isiray¥li ka ciden ye. Sani m¡g¡ kelen kelen b¥¥ ka a bolow da saraka kan, sarakalasebaa kuntigiba min tun k¥ra jama ka ciden ye, ale y¥r¥ de tun b¥ a bolow da bak¡r¡ni å¥nama kun kan walisa san kuturu jurumu b¥¥ ka yafa.

O k¡, a tun ka kan ka Isiray¥li ka jurumuw b¥¥ f¡ Ala å¥ k¡r¡. “Ala, i ka denw, isiray¥lidenw ye jurumuw k¥. An ye jow s¡n. An ye i ka t¡nw b¥¥ s¡s¡. An ye i t¡g¡ f¡ fu. An ye jo d¡ w¥r¥w dila an y¥r¥ ye an b¥ minnu bato ka t¥m¥ ile kan. An ma an janto lafiny¥ don na. An ma anw faw ni an baw bonya. An ye m¡g¡ faga, ka jat¡ya ni sonyali k¥… An ye å¡g¡n k¡niya ani an ye å¡g¡n k¥l¥.”

A tun b¥ jurumuw b¥¥ t¥r¥m¥n kelen kelen. “Ne tigi Ala, Isiray¥lidenw t¥ se, ne fana t¥ se

ka i ka hali f¥n kelen labato i ka t¡n la. Ne b¥ ne bolow da ni bak¡r¡ni kun kan ka anw b¥¥ ka jurumuw da a kan.” Sarakalasebaa kuntigiba tun b¥ jama b¥¥ ka jurumuw bila o saraka kun kan. Ka bolow da bagan kun kan, o k¡r¡ tun ye ko “k’a bila a kan” (Levitike 1:1-4, 16:20-21)

Jurumu yafa tun b¥ k¥ cogo di Layidu k¡r¡ waati la?

Bolow de tun b¥ bagan kun kan.

Ala tun ye o sarakab¡ cogo de jira

Isiray¥lidenw na walisa o ka o ka jurumuw da bak¡r¡ni kan. O la, o ka jurumuw b¥ yafa o ma ani o b¥ kunmab¡li s¡r¡. Nka a ye a f¡ ka j¥ya ko fiå¥ wala n¡ kana ye o banga la. A y’a f¡ fana ko o banga tun ka kan ka sa adamaden n¡ la.




Jurumuw yafali don, bagan tun b¥ faga ani o tun b¥ taga ni a joli ye y¡r¡ senuma la ka a joli seri siå¥ wolonwula sarakab¡lan kan. O cogo de la, isiray¥li m¡g¡w tun b¥ o ka san kelen jurumuw b¥¥ yafali s¡r¡ san kalo k¡n¡t¡n na tile tanna don.

Sarakalasebaa kelen de tun b¥ don y¡r¡ senuma k¡n¡ ka o saraka b¡. O waati, jama t¡w tun b¥ laj¥n k¥n¥ ma ka sanu n¥g¥laman gbasi ka lam¥n. N¥g¥ tun b¥ mankan b¡ siå¥ wolowula ni joli tun b¥ b¡nna sarakab¡lan kan. N¥g¥ sanulaman mankan tun ye nins¡ndiya kibaro mankan ye. Yesu t¥ m¡g¡ d¡w kanu ka m¡g¡ d¡w to yen. A b¥ b¥¥ kanu, ka b¥¥ kunmab¡. Yesu ka batiseli f¥, a ye m¡g¡w b¥¥ ka jurumuw j¡¡si siå¥ kelenpe. A tun b’a f¥ ka an b¥¥ h¡r¡nya siå¥ kelen å¡g¡n f¥. An ka jurumuw t¥ yafa don kelen kelen b¥¥, o b¥¥ b¥ yafa å¡g¡n f¥ siå¥ kelen.

Layidu k¡r¡ tuma la, jurumuw tun b¥ yafa bolo dali ni saraka de f¥. Aron tun b¥ a bolow

da bak¡r¡ni kun kan, jama b¥¥ å¥ f¥, ani a ka m¡g¡w tun ye jurumu minnu b¥¥ k¥ san k¡n¡, a tun b¥ o b¥¥ f¡ kelen kelen. Nka Isiray¥lidenw ka jurumuw tun b¥ min? O ka jurumuw b¥¥ tun bilara bak¡r¡ni kan.

“O k¡, bak¡r¡ni tun b¥ ta ka taga ni a ye c¥ å¥nat¡m¡len bolo”, kongo kolon k¡n¡. Ka o bak¡r¡ni donnilen to Isiray¥lidenw ka jurumuw b¥¥ k¡r¡, o tun b¥ taga ni a ye kongo kolon k¡n¡, ji ni yiri foyi si t¥ o y¡r¡ min na. Bak¡r¡ni tun b¥ to yaala la a y¥r¥ kun f¥, tile fariman k¡r¡, f¡ ka taga sa. Bak¡r¡ni tun b¥ sa isiray¥lidenw ka jurumuw kos¡n.

Ala ka kanuya tun b¥ o cogo de la, a ka kanuya min tun å¥silen b¥ kisili ma, o tun b¥ k¥ o cogo de la. O waati la, san k¡n¡, jurumu minnu tun k¥ra, olugu tun b¥ yafa nin cogo la. Nka, bi an b¥ Layidu kura wala Kibaro duman tile de la. Yesu nalen diå¥ la, a san 2000 de ye nin ye. Kiraya kuma minnu f¡ra Layidu k¡r¡ la, a nana ka olugu dafa. A nana




ani a ye an b¥¥ kunmab¡ ka b¡ an ka jurumuw la.

KA AN BÄÄ KUNMAB¼

Yesu, o t¡g¡ k¡r¡ b¥ di?

Kisibaa min b¥ na ka a ka m¡g¡w kisi o ka jurumuw ma

An ka Matiyu 1 kalan: “Ka Yusufu to o miirili

la, Matigi ka m¥l¥k¥ d¡ y’i y¥r¥ jira a la sugo la k’a f¡ a ye ko:“ Dawuda b¡ns¡n Yusufu, i kana siran ka Mariyama furu, k’a mas¡r¡ a ye k¡n¡ ta Ni Senu k’a sebaaua la. A na denk¥ bange, i na o t¡g¡ da Yesu, katuguni ale na a ka m¡g¡w kisi u ka jurumuw ma” (Matiyu 1:20-21).

An sankolola Fa t¥m¥na Mariyama f¥, sunguru c¥d¡nbali, ka a denc¥ ci ka na diå¥ la walisa ka m¡g¡w b¥¥ ka jurumuw ko ka b¡ o

la. A ye m¥l¥k¥ d¡ ci Mariyama ma ka a f¡ a ye ko: “A na denk¥ bange, i na o t¡g¡ da Yesu”. O k¡r¡ b’a jira ko Mariyama denc¥ tun b¥na k¥ Kisibaa ye. Yesu, o k¡r¡ ye ko “m¡g¡ min b¥na a ka m¡g¡w kisi”. O faamu cogo d¡ w¥r¥ ye ko Kisibaa.

Yesu b¥ diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡¡si a ka batiseli f¥ zurid¥n ba la. Yahana batiselik¥la ye a batise ani diå¥ b¥¥ ka jurumuw dara a kan.

An ka Matiyu 3:13-17 kalan: “O tuma la Yesu b¡ra Galile jamana la ka taa Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise”. Ale tun b’a f¥ ka ban, a y’a f¡ Yesu ye ko: Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa? Yesu y’a jaabi ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ayiwa Yuhana s¡nna. Yesu batiselen k¡, a b¡ra ji la. O y¡r¡nin kelen, sankolo day¥l¥la. A ye Ala Ni jigint¡ ye i ko j¥n¥ntuban, ka na sigi a kan. Kumakan d¡ b¡ra sankolo la ko: “Nin ye ne Denk¥ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali”.




Yesu g¥r¥la Yuhana batiselik¥la la walisa ka anw kunmab¡ ka b¡ anw ka jurumuw la. A dora ji la ka kun biri Yuhana å¥ k¡r¡. A ye o k¥ walisa ka kiri dafa. “I n‘a f¡ ne ka kan ka diå¥ b¥¥ ka jurumuw donin ta ani ka jurumut¡w b¥¥ h¡r¡nya ka b¡ o ka jurumuw la, o la ne ka kan ka o ka jurumuw ta batiseli f¥. Ne batise, s¡n k’a k¥.”

Ko min tun ka kan ka k¥ walisa kiri ka dafa, a ye o de k¥. Yuhana de ye Yesu batise. Kabini o tuma, Ala ka kiri min tun b¥ adamadenw kunmab¡, o dafara.

A ye an ka jurumuw b¥¥ ta o cogo de la. O cogo la, an ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan. Yala aw b¥ o faamu wa?

Aw ye da Yesu ka kunmab¡li ko la, a ye o min di an ma a ka batiseli f¥ ani Ni la walisa ka kisili s¡r¡.

Kiri b¥¥ dafara cogo juman na?

Batiseli f¥

Ala ye layidu ta Isiray¥li ye ko m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ b¥na ko ka b¡ o la bolo dali ni sarakab¡li de f¥. Nka, m¡g¡ kelen kelen b¥¥ t¥ se ka a bolow da bak¡r¡ni kun kan. Ala ye Aron å¥nat¡m¡ ka ale k¥ sarakab¡la ye jama b¥¥ t¡g¡ la. O la, a tun b¥ jurumu t¥m¥lenw b¥¥ da siå¥ kelen bak¡r¡ni kun kan. O tun ye hakilitigiya ani kunmab¡li fanga ye. Ala ye hakilitigi ye ani kabako Ala don.

A ye a denc¥ Yesu ci ka na an kisi nin diå¥ la. Saraka min tun ka kan ka jurumu juru sara, o tun lab¥nna. O k¡, adamadenw b¥¥ ka ciden tun ka kan ka s¡r¡. M¡g¡ min tun b¥na a bolow da Yesu kunkolo kan walisa ka diå¥ b¥¥ ka jurumuw da a kan. O ciden tun ye Yuhana ye. Matiyu 11:11, Ala tun ye




diå¥ b¥¥ ka ciden bila ka na ka k¡n Yesu å¥. O tun ye Yuhana batiselik¥la ye, ale min

k¥ra m¡g¡w ka sarakalasebaa laban ye. Matiyu 11:11, an b¥ a kalan ko: “Tiå¥ la, ne b’a f¡ aw ye ko m¡g¡ si ma bange Hadamadenw c¥ma min ka bon ni Yuhana Batiselik¥la ye.” Ale kelen de k¥ra adamadenw ka ciden ye. A ye Yuhana ci ka a k¥ adamadenw ka ciden ye, walisa a ka Yesu batise ani diå¥ m¡g¡w b¥¥ ka jurumu da a kan.

Ni m¡g¡ miliy¡n w¡¡r¡ å¡g¡n b¥¥ tun ka kan ka o bolow da Yesu kunkolo kan ka o ka jurumuw da a kan, mun de tun b¥na a kunkolo s¡r¡? Ni m¡g¡ miliy¡n w¡¡r¡ ni k¡ tun ka kan ka o bolow da Yesu kunkolo kan kelen kelen, a tun b¥na k¥ y¥l¥ko ko ye. M¡g¡ d¡w nis¡ndiya kojugu tun b¥na o bolow digi fangaba la Yesu kunkolo kan f¡ a laban Yesu tun b¥na k¥ kunsigitan ye. I n‘a Ala ye hakilitigi ye, a ye Yuhana å¥nat¡m¡ ka ale k¥ anw ka ciden ye walisa ale ka se ka an ka diå¥ b¥¥ ka jurumuw

da Yesu kan siå¥ kelen f¡ abada. An b’a kalan Matiyu 3:13 la ko: “O tuma la

Yesu b¡ra Galile jamana la ka taa Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise.” Yesu tun ye san bisaba. O tun ye a don k¥n¥ la bangelen tile seeginan don. S¥b¥ caman t¥ ye minnu b¥ kuma a ka å¥namaya ko la ka k¡n a san bisaba å¥.

Yesu tun ka kan ka j¡ f¡ a ka san bisaba de s¡r¡ ka s¡r¡ ka k¥ sankolo sarakalasebaa ye ani ka Layidu k¡r¡ dafa. Dut¥r¡n¡m¥ la, Ala b’a f¡ Musa ye ko sarakalasebaa ka kan ka san bisaba le s¡r¡ sanin a ka o baara damin¥. Yesu de k¥ra sankolo sarakalasebaa ye. Yala aw dara o la wa?

A s¥b¥ra Kibaru Duman la, Matiyu 3:13-14 ko: “O tuma la Yesu b¡ra Galile jamana la ka taa Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise. Ale tun b’a f¥ ka ban, a y’a f¡ Yesu ye ko: Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa?” J¡n ye adamadenw ka ciden ye?




Yuhana Batiselik¥la don. J¡n ye sankolo ciden ye? Ciden filaw ye å¡g¡n kunb¥n. Nka ciden juman ka bon? Siga t¥ a la, sankolo ciden don.

Yuhana Batiselik¥la min tun ye jag¥l¥ya s¡r¡ f¡ a ye a f¡ o waati din¥ kuntigiw ma ko: “F¡nf¡nnindenw, aw ka nimisa!”, o kelen ye a y¥r¥ majigin y¡r¡nin kelen b¥¥ Yesu å¥ k¡r¡ ka a f¡ a ye ko: “Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa?”

Yesu ye a jaabi ko:“A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Yesu nana nin diå¥ la walisa Yuhana ka a batise.

“Ayiwa Yuhana s¡nna. Yesu batiselen k¡, a b¡ra ji la. O y¡r¡nin kelen, sankolo day¥l¥la. A ye Ala Ni jigint¡ ye i ko j¥n¥ntuban, ka na sigi a kan. Kumakan d¡ b¡ra sankolo la ko: Nin ye ne Denk¥ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali”.

Yesu ka batiseli t¥m¥na o cogo de la. Tuma min Yuhana ye Yesu batise, alij¥na da day¥l¥ la ani diå¥ jurumuw b¥¥ banna.

“Kabini Yuyana Batiselik¥la ka waajuli tuma

fo sisan, sankolo masaya b¥ s¡r¡ ni jirali ye, m¡g¡ jijalenw de b’a s¡r¡” (Matiyu 11:12).

Kiraw ani Ala ka t¡n tun ye Yuhana Batiselik¥la nako f¡. “Kabini Yuyana Batiselik¥la ka waajuli tuma fo sisan, sankolo masaya b¥ s¡r¡ ni jirali ye, m¡g¡ jijalenw de b’a s¡r¡.” M¡g¡ minnu b¥¥ dara a ka batiseli la, olugu b¥¥ b¥na don sankolo masaya la.

NE FANA TÄ I JALAKI

Mun na Yesu gengenna jiri la?

Sabu a ye an ka jurumuw b¥¥ ta

Yesu batisela Yuhana f¥ ani a ye diå¥ ka

jurumuw b¥¥ ta. O k¡, a y’a f¡ muso ye ko: “Ne fana t¥ i jalaki.” A ma muso jalaki sabu a




ye diå¥ b¥¥ ka jurumu ta zurid¥n ba la. Kiri tun b¥na tig¥ Yesu kelenpe de kan o jurumuw koson, nka kiri tun t¥na tig¥ muso kan belen.

Yesu ye diå¥ b¥¥ ka jurumu j¡¡si. An b¥ se ka miiri ko siranya ba ye a s¡r¡ ka k¥å¥ ni gengenjiri t¡¡r¡ ye, a tun b¥na o min muåu, sabu: “Jurumu sara ye saya ye!” A ye Ala deli siå¥ saba, oliviye sunw kuru sanf¥, walisa o kiri ka mab¡ a la. Adamaden farikolo tun b¥ Yesu la. O la, an b¥ se ka a faamu ko a b¥ se ka siran t¡¡r¡ å¥. Yesu tun ka kan ka a joli b¡n walisa kiri ka dafa.

I n’a f¡ Layidu k¡r¡ waati la, bagan sarakalen joli tun ka kan ka b¡n jurumuw kos¡n, Yesu fana tun ka kan ka k¥ saraka ye gengenjiri kan. A tun ka kan ka a Ni di walisa ka anw kunmab¡. A tun b’a d¡n ko Ala tun b¥na kiri tig¥ a kan.

Jurumu foyi si tun t¥ Yesu la. Nka, i n’a f¡ diå¥ jurumuw b¥¥ dara a kan, Ala tun b¥na kiri tig¥ a y¥r¥ Denc¥ kan. O cogo la, Ala ye f¥n

f¡l¡ min k¥, o tun ye ka a kiri dafa. A filanan, a ye a ka kanuya di an ma walisa an ka kisi. Kiri tun ka kan ka ben Yesu kan gengenjiri kan.

“Ne fana t¥ i jalaki. Ne fana t¥ kiri tig¥ i kan.” An ka jurumuw b¥¥, an ye minnu d¡n k’o k¥, an ma minnu d¡n k’o k¥, jurumu minnu b¥ k¥n¥ kan, minnu dogolen don, Ala ka kan ka kiri tig¥ o b¥¥ kan.

Ala t¥ kiri tig¥ anw kan, nka a b¥ kiri tig¥ Yesu de kan, an ka jurumuw dara ale min kan a ka batiseli f¥. Ala ka kanuya ni a ka makari kos¡n, a ma s¡n ka kiri tig¥ anw kan. Batiseli ni gengenjiri joli k¥ra kisili taamasiy¥nw ye minnu dira an ma walisa ka anw kisi. “K’a mas¡r¡ Ala ye diå¥ kanu haali, fo a ye a Denk¥ kelenpe di, walisa m¡g¡ o m¡g¡ dara a Denk¥ la, o kana halaki, nka o ka å¥namaya banbali s¡r¡” (Yuhana 3:16).

A ka kanuya b¥ d¡n cogo juman na? Muso min min¥na jat¡ya la y¥r¥, Yesu ma o jalaki.

Jurumu t¥ o muso dusukun dama la, nka




jurumu tun b¥ a farikolo fana la. Cogo foyi si tun a t¥ a bolo k’a ka jurumuw s¡s¡. Nka a tun dara a la ko Yesu tun ye a ka jurumuw ta, o de ye a kisi. Ni an b¥ da Yesu ka kunmab¡li la, an b¥na kisi. Aw ye da o la. O ye an ka h¥r¥ ye.

J¡n ye h¥r¥ ba s¡r¡?

Jurumuw t¥ m¡g¡ min na

M¡g¡ b¥¥ b¥ jurumu k¥. M¡g¡w

b¥¥ b¥ jat¡ya k¥. Nka kiri t¥ tig¥ m¡g¡w b¥¥ kan o ka jurumuw kos¡n. An b¥¥ ye jurumu k¥, nka, minnu dara Yesu ka kunmab¡li la, jurumu t¥ olugu dusukunw na. M¡g¡ min kara Yesu ka kisili la, o tigi ye h¥r¥ ba s¡r¡. M¡g¡ min ye h¥r¥ ba s¡r¡ ka t¥m¥, o ye m¡g¡ ye min h¡r¡nyala ka b¡ a ka jurumuw ma. O tigi k¥ra sisan Yesu f¥, m¡g¡ tilennen ye.

Ala b¥ kuma an f¥ h¥r¥ ko la Rom¥kaw 4:7 la ko: “Minnu ka tilenbaliya kow yafara, ni u ka jurumuw datugura, olu ye dubadenw ye.” An b¥¥ b¥ jurumu k¥ f¡ an saya. An si ma k¥ kanmin¥baaw ye Ala å¥ k¡r¡, ani an si ma dafa. Hali ka a s¡r¡ an b¥ Ala ka t¡n d¡n, an b¥ to ka jurumuw k¥. An barika ka d¡g¡ f¡ ka t¥m¥.

Nka Ala ye an h¡r¡nya a Denc¥ kelenpe ka batiseli ni a joli barika la. A b’a f¡ aw ni ne ye, ko an ma k¥ jurumut¡w ye belen, ko an k¥ra sisan m¡g¡ tilennenw ye a å¥ k¡r¡. A b’a f¡ an ye ko an ye a denw ye.

Ji ani Ni kibaru Duman, o ye kisili kibaru duman ye. Yala aw dara o la wa? M¡g¡ minnu dara o la, a b’a f¡ olugu ma ko m¡g¡ tilennenw, m¡g¡ kunmab¡lenw, a denw. M¡g¡ juman ye h¥r¥ ba s¡r¡ ka t¥m¥ nin diå¥ k¡n¡? M¡g¡ min dara Yesu la ka kisili s¡r¡. Yala aw ye kisili s¡r¡ wa? Yala aw h¡r¡nyala wa?

Yala Yesu åin¥nan ka aw ka jurumuw ta




wa? ¼n-¡n, a ye aw ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥. Aw ye da o la. Aw ye da o la ka jurumu yafa s¡r¡. An ye o kalan Yuhana 1:29 la.

A KÄRA I KO JURUMU BÄÄ FILANNA KA B¼ YEN

Yesu ye jurumu joli de ta?

Diå¥ jurumuw b¥¥

“O dugusaj¥, Yuhana ye Yesu nat¡ ye a ma, a ko: “Ala ka sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen, o fil¥ “ (Yuhana 1:29).

Yuhana Batiselik¥la ye diå¥ b¥¥ ka jurumuw di Yesu zurid¥n ba la. O dugusaj¥, a y’a f¡ ko Yesu k¥ra Ala ka sagaden ye, min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen. Diå¥ ka jurumu b¥¥ tun dara a k¡ kan.

Diå¥ ka jurumu b¥¥, o k¡r¡ ye ko adamadenw tun ye jurumu minnu k¥ kabini diå¥ dan waati la f¡ ka na a bila diå¥ ban waati la. A b¥ san waga naani b¡ bi, Yesu ye jurumu b¥¥ ta k’a b¡ yen ani a ye an kunmab¡. I n‘a f¡ Ala ka sagaden, a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ani kiri tig¥ra a kan anw n¡ la.

Adamadenw b¥ jurumu o jurumu k¥, o b¥¥ dara Yesu kan. A k¥ra Ala ka sagaden ye min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen.

Yesu nana dugukolo kan ka a y¥r¥ majigin ani ka jurumut¡w b¥¥ kisi. An b¥ jurumuw k¥ sabu an barika ka dogo, ani an ka jugu, ani an t¥ ko d¡n, ani an b¥ jat¡ya k¥, sabu fana, an ma dafa. O jurumuw tara ka da Yesu kunkolo kan a ka batiseli f¥, zurid¥n ba la. O k¡, a ye o b¥¥ dafa a farikolo saya f¥, gengenjiri kan. A su donna nka a kunnuna tile sabanan don.

A k¥ra jurumut¡w b¥¥ Kisibaa ye, a k¥ra Setigi ye, a k¥ra Kiritig¥la ye. Sisan, a sigilen




b¥ Ala kininbolo yanfan f¥. A mako t¥ ka anw kunmab¡ f¡ siå¥ caman. An b¥¥ ka baara ye min ye, o ye ka danaya k¥ a la walisa ka kisi. Minnu b¥ danaya k¥, å¥namaya banbali b¥ olugu k¡n¡na. Minnu t¥ danaya k¥, b¡n¥ b¥ olugu k¡n¡na. Cogo w¥r¥ t¥ yen.

Yesu ye aw b¥¥ kunmab¡. Aw ye h¥r¥ ba s¡r¡ nin diå¥ k¡n¡. Aw b¥na jurumu minnu b¥¥ k¥ ka da a ka barikanya kan, a ye o b¥¥ ta ka ban.

Yala jurumu d¡ w¥r¥ tora aw dusukun na wa? -¼n-¡n.-

Yala Yesu ye o b¥¥ ta wa? -¼nh¡n. A ye o k¥.-

M¡g¡w b¥¥ ye kelen ye. M¡g¡ si ma senu ka t¥m¥ a t¡å¡g¡n kan. Nka i n’a f¡ filankafow ka ca mink¥, m¡g¡ caman b¥ o y¥r¥ jate jurumutanw ye. Nka, tiå¥ la, olugu fana k¥ra jurumut¡w ye. Nin diå¥ k¥ra i ko jurumuw b¥ s¥n¥ y¡r¡ min na.

Sani musow ka b¡ o ka sow k¡n¡, o b¥ o

dagolow wulen, ka puturu mun o fariw la, o b¥ o kunw dan ka m¥si don, o b¥ fani åumanw don, o b¥ sanbara janw don… C¥w fana b¥ taga kundigila f¥ ka o kunsigiw tig¥, o b¥ o y¥r¥ fil¥, o b¥ dereke saniyalenw don, o b¥ karawasiw don minnu b¥ sanga la, o b¥ o ka sanbaraw j¡¡si ka a mana mana.

Hali ni o b¥ o y¥r¥ jira k¥n¥ ma i n‘a f¡ masac¥w ni masamusow, o dusukunw n¡g¡len b¥.

Yala wari b¥ se ka h¥r¥ lase m¡g¡ ma wa? Yala k¥n¥ya le b’a to m¡g¡ b¥ h¥r¥ s¡r¡ wa? ¼n-¡n. Kunmab¡li dama de b¥ se ka h¥r¥ s¥b¥ di m¡g¡ ma. Hali ni i b¥ m¡g¡ d¡ y¥ k¥n¥ ma ko a b¥ h¥r¥ la, ni jurumuw b¥ a dusukun na, a k¥ra m¡g¡ t¡¡r¡len de ye. A b¥ a ka å¥namaya k¥, nka lahara kiri siranya b¥ a dusu la.

M¡g¡ min ye kunmab¡li s¡r¡, o tigi ja ka g¥l¥ i n‘a f¡ jara, hali ni a tigi donfaniw ye fanikolonw de ye. Jurumu si t¥ a dusu la. “I ni




ce Matigi. I s¡nna ka ne å¡g¡n jurumut¡ kisi. I ye ka jurumuw b¥¥ j¡¡si. Ne b’a d¡n ko ne k¥ra fagobaat¡ ye, nka ne b¥ i deli ko i ka ne kisi. Ne ka jurumuw yafara f¡ abada. N¡¡r¡ ye Ala ta ye.”

M¡g¡ min ye kunmab¡li s¡r¡, tiå¥ la, o tigi b¥ h¥r¥ ba la. M¡g¡ min ye duba s¡r¡ kisili n¥¥ma barika la, s¥b¥ la, o tigi ye h¥r¥ ba s¡r¡.

I n’a f¡ Yesu k¥ra “Ala ka sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen…”, a ye an jurumuw b¥¥, jurumu si t¥ an na tuguni. A ye kisili “dafa” gengenjiri kan an ye. Anw ka jurumuw, aw fana ka jurumuw ani ne fana ka jurumuw, o b¥¥ ye diå¥ ka jurumuw ye. O la, an b¥¥ kisira.

KA KÄÒÄ NI ALA SAGO YE

Yala ka an to Yesu Krisita la, jurumu d¡w b¥ s¡r¡ an dusukunw na bele wa?

¼n-¡n, jurumu si t¥ an na Balema kanulenw, muso min min¥na jat¡ya

la y¥r¥, o muso dara Yesu ka kuma la ani a ye kisili s¡r¡. A ka ko s¥b¥la Bibile k¡n¡ sabu a ye duba s¡r¡ ka k¥å¥ ni kisili ye. Nka sariya karam¡g¡w ni farisiw filankafow tagara ni a ye Yesu f¥.

Ni aw dara Yesu la, alij¥na de b¥ aw k¡n¡na. Nka ni aw b¡r¡ Yesu k¡, jahanama de b¥ aw mak¡n¡. Ni aw b¥ Yesu ka k¥walew la, an na don alij¥na la. Nka ni aw ma da Yesu ka k¥walew la, an na taga jahanama la. M¡g¡ j¡y¡r¡ si t¥ a ka kisili la. M¡g¡ si t¥ kisili s¡r¡ a




ka baara åuman sababu la. Yesu kelenpe de b¥ kisili di.

An ka Heburuw 10 kalan: “F¥n åuman nataw ja tun b¥ sariya la, nka o f¥nw kolo y¥r¥ tun t’a la. O de kos¡n m¡g¡ minnu tun b¥ to ka g¥r¥ Ala la ka saraka sifa kelen lase san o san, sariya ma se ka olu dafa abada. Ni u tun dafara, ni Ala batobaaw tun saniyara u ka jurumuw ma siå¥ kelenpe ka ban, u dusukunw tun t¥na u jalaki u ka jurumu si ko la tun, u tun na saraka b¡li dabila. Nka o sarakaw b¥ to ka m¡g¡w hakili jigin u ka jurumuw la san o san. K’a mas¡r¡ nturaw ni bak¡r¡w joli t¥ se ka jurumuw b¡ yen abada. O de kos¡n Krisita nalen diå¥ la, a y’a f¡ Ala ye ko: I tun t¥ saraka ni nilif¥n f¥, nka i ye farikolo d¡ bila ne ye. Saraka jenitaw ni jurumu yafa sarakaw si ko man di i ye. O tuma la ne ko: E Ala, ne nalen fil¥ ka i sago k¥, i ko a s¥b¥nnen b¥ Kitabu la ne ko la cogo min na. A y’a f¡ f¡l¡ ko : I t¥ sarakaw ni nilif¥nw ni saraka jenitaw ni

jurumu yafa sarakaw f¥, ko olu man di i ye. O b¥¥ n’a ta, u b¥ saraka ka k¥å¥ ni sariya ye. O k¡, a ko: Ne nalen fil¥ ka i sago k¥. O cogo la, a b¥ batoli ko f¡l¡ wuli walisa ka filanan sigi. Yesu Krisita ye Ala sago k¥, o kos¡n a ye a y¥r¥ farikolo di ka k¥ saraka min ye, an b¥ saniya siå¥ kelenpe o de barika la” (Heburuw 10:1-10).

“Ka k¥å¥ ni Ala sago ye” Yesu ye a ni di walisa ka anw ka jurumuw ta siå¥ kelenpe. Kiri benna a kan siå¥ kelenpe, ani a kununna ka b¡ suw c¥ma.

An k¥ra m¡g¡ senumaw ye. “An saniyara” (Heburuw 10:10). O k¡r¡ ye ko a k¥ra ka ban. O k¡r¡ ye ko kunmab¡li t¥na kuraya tuguni. Aw saniyara.

“Sarakalasebaaw b¥¥ b¥ j¡ don o don ka u ka baara k¥. U b¥ saraka sifa kelen lase ko caman, olu t¥ se ka jurumuw b¡ yen abada. Nka Krisita ye badaa saraka kelenpe lase jurumuw kos¡n mink¥, a y’i sigi Ala kinin f¥, ka




mak¡n¡li k¥ fo a juguw ka k¥ a senk¡r¡ dalan ye. Minnu saniyalen don u ka jurumuw ma, a ye olu dafa badaa saraka kelenpe de barika la” (Heburuw 10:11-14).

Aw b¥¥ saniyara f¡ abada. Yala ni aw ye jurumu d¡ k¥ sini, o b¥ se ka aw k¥ jurumut¡ ye ko kura wa? Yala Yesu ma o jurumuw fana ta wa? ¼nh¡n, a ye o fana ta. A ye jurumu nataw fana ta.

“Ni Senu fana b¥ o o ko seereya k¥ an ye. A y’a f¡ ko: Matigi ko: Ne na layidu min ta u ye o donw t¥m¥nnen k¡, o fil¥ nin ye: Ne na ne ka sariyaw k¥ u dusukunw na, ka u s¥b¥n u hakiliw la. O f¡len k¡, a ko: Ne t¥na ne hakili to u ka jurumuw ni u ka tilenbaliya kow la tun. Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡” (Heburuw 10:15-18).

“Olu yafara”, o k¡r¡ ye ko a ye diå¥ jurumuw b¥¥ kafari. Yesu ye an Kisibaa ye. Ne ni aw b¥¥ Kisibaa don. Ni an b¥ da Yesu la, o de b¥ anw kisi. O de ye Yesu ka

kunmab¡li ye, n¥¥ma belebeleba ani Ala ka ladiyalif¥n ba, a ye o min di an ma. Aw ni ne min ye kunmab¡li s¡r¡, anw minnu b¥¥ ye an ka jurumuw yafali s¡r¡, anw de ye h¥r¥ ba s¡r¡.


WAAJULI LOORUNAN

Yesu ka batiseli ani Jurumuw yafali


95 Yesu ka batiseli ani Jurumuw yafali


Yesu ka batiseli ani Jurumuw yafali

< Matiyu 3:13-17 > “O tuma la Yesu b¡ra Galile jamana la ka

taa Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise. Ale tun b’a f¥ ka ban, a y’a f¡ Yesu ye ko: Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa? Yesu y’a jaabi ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten. ” Ayiwa Yuhana s¡nna. Yesu batiselen k¡, a b¡ra ji la. O y¡r¡nin kelen, sankolo day¥l¥la. A ye Ala Ni jigint¡ ye i ko j¥n¥ntuban, ka na sigi a kan. Kumakan d¡ b¡ra sankolo la ko: “Nin ye ne Denk¥ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali.”

YALA M¼G¼ D¼ BÄ YEN MIN BÄ T¼¼R¼LA JURUMU KOS¼N WA?

Yala anw b¡ra jurumu ka j¡nya la pewu wa?

¼nh¡n

An Matigi Ala ye jurumuw juru tig¥ ka b¡

adamadenw b¥¥ kan na. M¡g¡ minnu b¥ jurumu fanga k¡r¡, olugu k¥ra jurumu ka j¡nw ye. A ka kunmab¡li f¥, an Matigi ye h¡r¡nya pewu. A ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Yala m¡g¡ d¡ b¥ yen min b¥ t¡¡r¡la jurumu kos¡n wa?

An ka kan k’a faamu ko an tun b¥ jurumu k¥l¥li min k¥, ko o k¥l¥ banna. An ma kan ka t¡¡r¡ tuguni jurumu kos¡n. Kabini Yesu ye an kunmab¡, an tun b¥ jurumu ka j¡nya min na, o banna. Jurumuw b¥¥ banna y¡r¡nin kelen. A




Denc¥ ye an ka jurumuw b¥¥ kafari. Ala ye an b¥¥ ka jurumuw kunmab¡ a Denc¥ barika la, o min ye an h¡r¡nya f¡ abada.

Yala aw b’a d¡n m¡g¡ hak¥ min ye t¡¡r¡ s¡r¡ o ka jurumuw kos¡n wa? O ko damin¥na Adama ni Awa tile la. Adamadenw b¥ ye t¡¡r¡ s¡r¡ Adama kos¡n.

Nka Ala ye layidu d¡ ta Jen¥se 3:15 la. A ye layidu ta ko a b¥na jurumut¡w b¥¥ kunmab¡. A ko m¡g¡ b¥na kunmab¡ a ka jurumuw la Yesu Krisita ka saraka ji ani a Ni barikala. O waati selen, a ye an Kisibaa ci an ma, Yesu, walisa a ka å¥namaya anw c¥ma.

A tun ye layidu ta fana ko a tun b¥na Yuhana Batiselik¥la ci ka k¡n Yesu å¥, a ye o fana k¥ o cogo la.

Marika 1:1-8 “Kibaru Duman min b¥ Ala Denk¥ Yesu krisita ko f¡, o damin¥ fil¥ nin ye. A s¥b¥nnen b¥ kira Esayi ka kitabu la ko: A fil¥, ne b¥ ne ka ciden ci i å¥, ka i ka sira lab¥n. P¥r¥nkan b¥ b¡ kungokolon k¡n¡ ko: ‘A ye

Matigi ka sira lab¥n, ka a ka sira mis¥nw latilen.‘ O cogo la, Yuhana y’i jira kunkokolon k¡n¡. A tun b¥ batiseli k¥ ka m¡g¡w waaju ko u ka nimisa u ka jurumu la ka batise, walisa u ka jurumuw yafa s¡r¡, Jerusal¥mkaw ani Jude jamana m¡g¡w b¥¥ tun b¥ taa a s¥g¥r¥. U tun b¥ u j¡ u ka jurumuw la. Yuhana tun u batise Jurd¥n baji la. Yuhanaa ka fini tun dilara ni åaam¥ si ye, a c¥sirilan tun ye wolo ye. A ka dumuni tun nt¡n ni wo k¡n¡ di ye. A tun b¥ waajuli k¥ ko: ‘Min b¥ na ne k¡, o fanga ka bon ni ne ta ye. Hali ka ne majigin ka a ka sabara juruw foni, ne man kan ni o ye. Ne ye aw batise ji la, nka ale k¡ni na aw batise Ni Senu de la.’”




YUHANA BATISELIKÄLA, KIBARU DUMAN SEERE ANI KIBARU DUMAN LASEBAA F¼L¼ DON

J¡n ye Yuhana Batiselik¥la ye?

Sarakalasebaa kuntigi, adamadenw b¥¥

ka ciden. M¡g¡ minnu dara Yesu la, olugu batisera.

Batiseli k¡r¡ ye ko: “ka ko, ka datugu, ka su ji la, ka a lat¥m¥”. Tuma min Yesu batisera, Ala ka tilennenya dafa; “tilennenya” k¡r¡ ye g¥r¥kikan na ko “min tilen na”, nka a k¡r¡ d¡ ye fana ko ‘min ka sanin’, ‘min b¥nlen b¥‘.

Yesu f¥, ka batise, o k¡r¡ ye ko ale b¥na k¥ Kisibaa ye cogo la, min tilennen don, ani mi b¥nlen don. M¡g¡ minnu b¥ da Yesu la, Ala b¥ olugu ladiya nin f¥n min ye, o ye kunmab¡li

de ye. O b¥ o s¡r¡ ni o dara Yesu ka batiseli la, ani a ka gengenjiri, ani a ka ji ani a Ni la.

Layidu kura la, Yuhana batiselik¥la k¥ra sarakalasebaa laban ye Layidu k¡r¡ waati la. An ye Matiyu 11:10-11 kalan ko kura. Bibile b’a f¡ ko Yuhana Batiselik¥la ye adamadenw ka ciden laban ye. I n‘a f¡ ale k¥ra Layidu kura sarakalasebaa ye, a ye diå¥ jurumuw b¥¥ da Yesu kan, ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ sarakalasebaa ka baara ye.

Yesu y¥r¥ ye seereya b¡ Yuhana ko la. An b¥ se ka Matiyu 11:13-14 y¡r¡ kalan ko: “Kiraw b¥¥ ni sariya ye kiraya k¥ fo ka na se Yuhana ka waati ma. Ni aw b¥ s¡n ka da nin na, Eli min nali ko tun f¡ra, o ye Yuhana de ye.” Yuhana Batiselik¥la min ye Yesu batise, ale tun k¥ra sarakalasebaa Aron b¡ns¡n ye. A tun k¥ra fana sarakalaseba laban ye. Bibile b’a f¡ ko Yuhana ye Aron b¡ns¡n ye, Layidu k¡r¡ waati la. (Luka 1:5, 1 Tilew Kibaru 24:10).

Mun na Yuhana kelen tun b¥ kongokolon




k¡n¡, ani a ka fani tun ye å¡g¡m¥ siw ye? ani a tun b¥ a ka sarakalase baara k¥? A tun k¥ra adamadenw ka ciden ye mink¥, a tun t¥ se ka sigi olugu c¥ma. O kos¡n, a tun b¥ kule m¡g¡w kan ko: “Aw ye nimisa, aw f¡nf¡ni denw” ani a tun b¥ o k¥ ka nimisa an a tun b¥ o batise, ka o lana Yesu ma, o min ye o ka jurumuw ta. Yuhana ye diå¥ ka jurumuw da Yesu kan walisa anw ka kisili s¡r¡.

BATISELI SUGUYA FILA

Mun kos¡n Yuhana Batiselik¥la ye m¡g¡w batise?

Walisa m¡g¡w ka nimisa o ka jurumuw la ani o ka da Yesu ka

batiseli la ka kisi.

Yuhana Batiselik¥la ye jama batise, ani a ye Yesu batise. Batiseli f¡l¡ tun ye “nimisali batiseli ye”. O de tun b¥ jurumut¡w lana Ala ma. M¡g¡ caman b¥ yen minnu ye Ala ka kuma m¥n Yuhana f¥, ani o cogo la, o b¡ra o ka jow batoli la ani o k¡segira Ala ma.

Batiseli filannan, o ye Yesu ka batiseli ye. O batiseli de b’a to diå¥ ka jurumu b¥¥ b¥ da Yesu kan. Yuhana batiselik¥la ye Yesu batise walisa Ala ka kiri ka dafa. Yesu batisela Yuhana batiselik¥la f¥ walisa ka m¡g¡w kisi o ka jurumuw ma (Matiyu 3:15).

Mun kos¡n Yuhana tun ka kan ka Yesu batise? Walisa a ka diå¥ ka jurumuw yafa. Ala tun ka kan ka a to Yuhana b¥ diå¥ ka jurumuw da Yesu kan, walisa minnu dara a la, olugu ka kisi.

Yuhana tun k¥ra Ala ka baarak¥la ye, ani a ka baara tun ye ka m¡g¡w d¥m¥, ka o ko ka b¡ o ka jurumuw la. A tun k¥ra adamadenw b¥¥ ka ciden ye ani a ye kisili kibaru duman




lase. O la, Yuhana tun ka kan ka to a kelen na kongokolon k¡n¡. Yuhana ka tile la, isiray¥lidenw tun jogow ka jugu f¡ ka a dama t¥m¥.

O la, Layidu k¡r¡ la, Ala k’a f¡ Malaki 3:23-24 la ko: “A fil¥, ne na kira Eli ci aw ma sani Matigi ka donba ka se. O ye siran koba don ye. A na faw ni u denw c¥ lab¥n ka denw ni u faw c¥ lab¥n, walisa ne kana nin jamana tiå¥ ni danga ye”.

Ala å¥ k¡r¡, isiray¥li m¡g¡ minnu tun b¥ Matigi bato, olugu tun jogow ka jugu. M¡g¡ si ma tun ma tilen a å¥ k¡r¡. I n‘a f¡ dina kuntigiw, Alabatosoba k¡r¡sibaaw, sariya karam¡g¡w, olugu si dusukunw tun cogo ma åi. Isiray¥lidenw ni karam¡g¡w tun t¥ saraka b¡ ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye.

Ala ye bolow dali ani joli saraka b¡ min åini karam¡g¡w f¥ walisa o ka jurumuw ka yafa, o ye o dabila. A s¥b¥la ko karam¡g¡w minw tun b¥ Malaki tile la, olugu ye sarakab¡ dabila, ani

bolow dali ani joli b¡nli dabila. O b¥¥ de kos¡n Yuhana tun t¥ se ka sigi o

f¥. O la, Yuhana tagara kongokolon k¡n¡ ka kulekan b¡. A ye mun de f¡?

Ka k¥å¥ ni kira Esayi ka kuma, a s¥b¥ra Marika 1:2-3, la ko: ”A fil¥, ne b¥ ne ka ciden ci i å¥, ka i ka sira lab¥n. P¥r¥nkan b¥ b¡ kungokolon k¡n¡ ko: ‘A ye Matigi ka sira lab¥n, ka a ka sira mis¥nw latilen.‘ Kulekan tun b¥ b¡ra kongokolon k¡n¡ k’a f¡ m¡g¡w ye ko o ye nimisa ka batise. ‘Nimisali batiseli’ min kuma f¡ra Bibile k¡n¡, o ye mun ye? O ye Yuhana ka weeli ko ye, a ye o min lase m¡g¡w ma ka o lana Yesu ma walisa o da a la. Yesu de tun b¥na jurumuw b¥ ta ka b¡ yen ani ka kisili di. ‘Kisili batiseli‘ kun tun ye ka kisili di o ma.

“Aw ka nimisa ka batise. Yesu fana b¥na batise o cogo kelen na walisa ka aw ka jurumuw ta ka b¡ yen.” Yuhana ka kulekan kun tun ye ka a f¡ m¡g¡w ye ko Yesu tun b’a




f¥ ka diå¥ ka jurumuw ta, ka taga kiri la gengenjiri kan, walisa ka m¡g¡w b¥¥ kisi, ka o lana Ala ma.

“Ne ye aw batise ji la, nka ale k¡ni na aw batise Ni Senu de la”. Ka “batise Ni senu la”, o k¡r¡ ye ko ka jurumuw b¥¥ ko. “Ka batise”, o k¡r¡ ye ko “ka a ko”. Yesu ka batiseli zurid¥n ba la, o b’a f¡ an ye ko Ala denc¥ batisera ani ko a ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen walisa ka kisili di an ma.

An ka kan ka anw k¡ don jurumuw la ani ka da Yesu la. A k¥ra sagaden ye min b¥ diå¥ b¥¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen. Yuhana Batiselik¥la ye o kunmab¡li kibaru duman de lase.

SARAKALASEBAA KUNTIGIBA KA BAARA YE NIN YE: KA JURUMUW YAFA

J¡n de ye kisili sira lab¥n?

Yuhana Batiselik¥la Kira Esayi tun y’a f¡ ko: “Aw ka kuma

Jerusal¥mkaw f¥ k’a f¡ u ye kko, u ka t¡¡r¡ waati dafara, ko u ka tilenbaliya kow yafara u ma, ko ne ye u ka jurumu kafari siå¥ fila” (Esayi 40:2).

Yesu ye jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ne taw ani aw taw ani diå¥ m¡g¡w b¥¥ ka jurumuw. A ma m¡g¡ si to k¡. Jurumu minnu k¥ra diå¥ damin¥ la, min b¥ k¥ra sisan, ani minnu b¥na k¥ waati nataw la, olugu b¥ kora a ka batiseli barika la. A ye an b¥¥ kunmab¡. An b¥¥ ka kan ka b¡ kunmab¡li kibaru duman ko kalama.




An k¥len k¡ ka kisili s¡r¡, an b’a d¡n ko an ka kan ka da a la ko Yuhana ye na ka jurumuw da Yesu kan, batiseli f¥.

An ma kan ka fili k’a f¡ ko: “Ni Ala ye kanuya ye, an b¥na don sankolo masaya la ni an dara Yesu la, hali ni jurumuw b¥ s¡r¡ an dusukunw na”.

Ni an b’a f¥ ka kisili s¡r¡, o tuma, an ka kan ka da Yesu ka batiseli la, Yuhana ye o min k¥ walisa ka diå¥ ka jurumuw da a kan, ani ka da a ka gengenjiri la. Yuhana t¥m¥na ji de f¥ ka s¡r¡ ka diå¥ b¥¥ ka jurumuw da Yesu kan.

Ala ye f¥n f¡l¡ min k¥ an ka kisili ko la, o de ye ka Yuhana ci ka na diå¥ la. Ala ye yuhana å¥nat¡m¡ ka a k¥ a ka ciden ye, min ye diå¥ b¥¥ ka jurumuw da Yesu kan batiseli f¥. A ye sarakalasebaa ka baara k¥ diå¥ b¥¥ t¡g¡ la.

Ala y’a f¡ ko a tun b¥ a ka ciden bila ka na an f¥, o min ye Yuhan Batiselik¥la ye. “Ne

b¥ ne ka ciden bila ka na ka k¡n i å¥”. “Ka k¡n i å¥”, o k¡r¡ ye ko ka k¡n Yesu nali å¥. Mun kos¡n a ye Yuhana ci ka na ka k¡n Yesu å¥? walisa, batiseli f¥, a ka se ka diå¥ b¥¥ ka jurumuw da Ala denc¥ Yesu kan. “Ka k¡n i å¥ walisa ka i ka sira lab¥n”, a k¡r¡ ye o de ye.

J¡n de ka sira lab¥n walisa anw ka se ka kunmab¡li s¡r¡ ani ka taga alij¥na la? Yuhana Batiselik¥la. “i”, o kuma b¥ å¥sin Yesu de ma. “Ne”, o kuma b¥ å¥sin Ala y¥r¥ de ma. O la ni a ko: “Ne b¥ ne ka ciden bila ka na i å¥ ka i ka sira lab¥n”, o k¡r¡ ye di?

J¡n ka kan ka an ka sira lab¥n walisa an ka don alij¥na la? Yuhana Batiselik¥la ye an ka jurumuw b¥¥ da Yesu kan walisa an ka da a la ko Yesu ye jurumuw b¥¥ j¡¡si. A ka baara kun tun ye ka jurumuw da Yesu kan ani ka Yesu batise. Yesu ni Yuhana de ye cogo di an ma walisa an ka se ka da tiå¥ la ani ka da kunmab¡li la.

An ka kisili b¥ b¡ mun de la? Ala Denc¥ ye




baara min k¥, ani Ala ka ciden ye an ka jurumuw minnu da Yesu kan, ni an b¥ da olugu la, an ka kisili b¥ b¡ o de la. An ka kan ka jurumuw yafali kibaru duman d¡n. Fa Ala ye a ka ciden bila ka na ka k¡n a Denc¥ å¥. A tun ka kan ka diå¥ b¥¥ ka jurumuw da Yesu kan. O la, a ye kunmab¡li baara k¥ anw ye.

Ala ye a ka j¡nc¥, Yuhana ci walisa a ka a Denc¥ Yesu batise, ani walisa a ka kisili sira lab¥n m¡g¡w ye, minnu dara Yesu la. O de ye Yesu ka batiseli kun ye. Yesu ka batiseli Yuhana f¥, o ye kunmab¡li tamasiy¥n de ye. O cogo de la, diå¥ b¥¥ ka jurumuw dara Yesu kan walisa m¡g¡ minnu dara a la, olugu ka taga alij¥na la.

Jurumu nataw fana dara Yesu kan, a ka batiseli waati la. Yesu ni Yuhana ye alij¥na sira å¡g¡n f¥ anw kos¡n. O cogo, Ala t¥m¥na Yuhana f¥ ka kunmab¡li gundo jira an na.

Yuhana batiselik¥la k¥ra an b¥¥ kelen kelen ka ciden ye walisa an ka da an y¥r¥ ka

kunmab¡li la ani ka don alij¥na la. Batiseli f¥, a ye an ka jurumuw b¥¥ da Yesu kan. Nin de ye kisili kibaru duman ye.

YUHANA BATISELIKÄLA BANGE KUN KÄRA MUN YE?

An b¥ se ka da Yesu la j¡n de barika la?

Yuhana Batiselik¥la. Makaki 3:1 la, a s¥b¥la ko:”Ne b¥ ne ka

ciden ci, o na sira lab¥n ne å¥.” Aw ye Bibile kalan kos¥b¥. Mun kos¡n Ala ye a ka ciden ci ka k¡n anw å¥? Mun kos¡n Yuhana Batiselik¥la bangera kalo w¡¡r¡ ka k¡n Yesu å¥?

Ko minnu b¥¥ b¥ Bibile k¡n¡, an ka kan k’o faamu. Y¡r¡ d¡ b¥ Layidu k¡r¡ la, o b¥ kuma




Aron ko la, sarakalasebaa kuntigiba. Aron ye Musa k¡r¡c¥ ye. Ala tun ye ale ni a d¡g¡c¥ mun ni turu ye k’o k¥ karam¡g¡w ye. Sariya karam¡g¡ t¡w tun b¥ baara k¥ olugu de ye. O tun b¥ min¥nw di o ma, ka buruw dila, … waati min ni Aron denc¥w tun b¥ saraka b¡ra y¡r¡ senuma la.

O la, o tun ye Aron denc¥w m¡n turu la walisa o fana ka se ka t¡w ka baara å¡g¡n k¥. Nka, jurumuw yafali don na, ni o b¥ san kalo wulanan tile tannan ma, sarakalasebaa kuntigiba dama de tun b¥ saraka b¡ walisa ka jamanadenw ka jurumuw yafali åini Ala f¥.

Luka 1:5 la, Yuhana Batiselik¥la buruju b¥ s¡r¡ yen. An ka kan tiå¥ d¡n Ala ka ciden ko la walisa an ka se fana ka tiå¥ don Yesu fana ko la. An ka teli ka kuma caman f¡ Yesu ko la ka s¡r¡ an t¥ b¥r¥ d¡n Yuhana ko la, o min k¡nna Yesu å¥ diå¥ la. Ne b¥na aw d¥m¥ ka o faamu.

“Kibaru Duman min b¥ Ala Denc¥ Yesu

Krisita ko f¡, o damin¥ fil¥ nin ye. A s¥b¥nnen b¥ Kira Esayi ka kitabu la ko: A fil¥, ne b¥ ne ka ciden ci i å¥” (Marika 1:1-2). Kibaru duman min b¥ alij¥na s¡r¡li kuma f¡, o b¥ damin¥ tuma b¥¥ ni Yuhana Batiselik¥la t¡g¡ ye.

Ni m¡g¡ min b¥ Yuhana Batiselik¥la faamu, a ka n¡g¡ o tigi ma fana a ka Yesu ka kunmab¡li kibaru duman ko faamu ani ka da a la.

A b¥ i n’a f¡ cidenw minnu b¥ bila ka taga diå¥ y¡r¡w b¥¥ la walisa o ka jamana w¥r¥w kow d¡n kelen kelen. Ni an b¥ Yuhana Batiselik¥la d¡n, an b¥na se fana ka Ala ka kunmab¡li ko faamu cogo åuman na.

Dusu t¡¡r¡ ko don, k’a d¡n ko danabaa caman b¥ yen bi, minnu t’a d¡n ko Yuhana ye m¡g¡ba ye. Ala ma Yuhana ci ka na sabu å¥nafin tun b¥ a la, wala ko baara tun t¥ a la. Kibaru duman b¥ damin¥ ni Kitabu naani minnu ye, olugu b¥¥ b¥ kuma Yuhana




batiselik¥la ko la ka s¡r¡ ka kuma Yesu ka kunmab¡li ko la.

Nka, bi kibaru duman lasebaaw t¥ o d¡n. O b’a f¡ ko ni m¡g¡ dara Yesu d¡r¡n la, k’o dama de b¥ kisili di m¡g¡ ma. O la, o b¥ m¡g¡w bila sira min kan, o ye sira ye min b’a f¡ ko m¡g¡w ye jurumut¡w ye o si tile b¥¥ la, ani ko o laban ye jahanama ye. Ni aw b¥ da Yesu d¡r¡n la, ni aw t¥ Yuhana ka baara d¡n, o tuma, keretiy¥nya k¥ra aw bolo dina w¥r¥ de ye. Aw b¥ se ka kunmab¡li s¡r¡ cogo di ni aw t¥ tiå¥ d¡n? O t¥ se ka k¥ abada.

Yafali kibaru duman ma n¡g¡, ani a ma k¥ go gbansan ye. M¡g¡ caman b¥ yen, minnu b’a miiri ko ni an b¥ da Yesu la, ko ale de sara gengenjiri kan anw kos¡n, ko an b¥na kisi. Ni aw b¥ da gengenjiri dama la, nka jurumu dara cogo min na Yesu kan, ni aw t¥ foyi si d¡n o la, aw ka o danaya t¥na se ka aw kunmab¡ cogo dafalen na.

Ala ye Yuhana batiselik¥la ci ka na a jira

diå¥ la cogo min kunmab¡li b¥na dafa ani cogo min Yesu b¥na diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen. Ni an b¥ tiå¥ d¡n, o dama de b¥na a to an b’a d¡n ko Yesu ye Ala Denc¥ ye, min ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

Yuhana Batiselik¥la b¥ kunmab¡li tiå¥ å¥f¡ an ye. Ale nakun ye ka a jira an na ko Yesu k¥ra Ala ye. Yuhana b’a f¡ an ye cogo min na m¡g¡ ma s¡n Yesu ma ani o ma s¡n K¥n¥yeelen ma, o min jiginna diå¥ m¡g¡w kan. A b’a f¡ fana Yuhana 1 na ko ale k¥ra m¡g¡ ye, min ye kisili kibaru duman lab¥n Yesu batiseli barika la.

Ni an tun ma Yuhana Batiselik¥la ka kisili seereya s¡r¡, yala anw tun b¥na se ka danaya k¥ cogo di Yesu la? Anw ma deli ka Yesu ye ani fana, anw t¥ m¡g¡ sugu kelenw ye, an t¥ dina kelen na fana. O tuma, an tun b¥na se ka da Jehova la cogo juman?

Ka nin dina camanw to diå¥ k¡n¡, an tun b¥na se ka Yesu Krisita d¡n cogo juman? An




tun b¥na a d¡n cogo di ko Yesu ye Ala Denc¥ ye ani ko a ye an kunmab¡ ka anw ka jurumuw b¥¥ ta?

An ka kan ka Layidu k¡r¡ kalan walisa, an ka se ka kisili kumaw d¡n kabini damin¥ waati la, ani ka s¡n ko Yesu ye an ka kisibaa ye.

An ka kan ka tiå¥ åini k’a d¡n walisa ka danaya k¥ ka da tiå¥ kan. M¡g¡ t¥ se ka foyi si k¥ n‘i t¥ a d¡n. Ni an b’a f¥ ka da Yesu la ka kisili s¡r¡, o tuma, Yuhana Batiselik¥la ye seereya min b¡ ka k¥å¥ ni kunmab¡li ko ye, ani a ye baara min k¥, an ka kan k’o d¡n. Ni an b’a f¥ an ka danaya ka dafa Yesu la, an ka kan ka kunmab¡li tiå¥ d¡n.

O la, i n’a f¡ Yesu y’a f¡ cogo min na ko: “Aw na tiå¥ d¡n ani tiå¥ b¥na aw h¡r¡nya”. Aw ka kan ka Yesu ka kunmab¡li tiå¥ d¡n.

DALILU MINNU BÄ KITABU K¼N¼

Injil naani minnu b¥ Kibaru duman k¡n¡, olu b¥ damin¥

ni mun kuma de ye?

O b¥¥ b¥ damin¥ ni Yuhana nali ko ye

Kitabu b¥ kuma y¡r¡ minnu la kunmab¡li ko

la, an ka o y¡r¡w yaala. Injil naani b¥ min f¡ Yuhana batiselik¥la ko la, a tun ye m¡g¡ sugu min ye, f¥n min kos¡n a tun b¥ wele ko “diå¥ m¡g¡w ka ciden” wala “sarakalasebaa kuntigiba laban”. Cogo min na a ye diå¥ m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ da Yesu kan. Yala Yesu ye diå¥ ka jurumuw ta wala a ma o ta; an ye o fil¥.

Injil naani b¥¥ b¥ damin¥ ni Yuhana batiselik¥la ka ko ye. F¥n min k¥ra ko ba ye




Injil la, Yuhana 1:6 b¥ o lakale an ye. M¡g¡ min k¥ra sababu ye ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ da Yesu kan, a b’o f¡ an ye. “Ala ye c¥ d¡ ci, a t¡g¡ ko Yuhana. O de nana ka k¥ seere ye ka o k¥n¥ seereya k¥, walisa m¡g¡w b¥¥ ka dannaya k¥ a ka seereya barika la” (Yuhana 1:6-7).

A s¥b¥la ko: “walisa m¡g¡w b¥¥ ka dannaya k¥ a ka seereya barika la. ”ani ko: “O de nana ka k¥ seere ye ka o k¥n¥ seereya k¥.”

K¥n¥yeelen ye Yesu ye. O k¡r¡ ye ko Yuhana nana ka seereya b¡ Yesu ko walisa b¥¥ ka da Yesu la. Sisan, an ye Matiyu kitabu kalan k’a pereperelatig¥.

Matiyu 3:13-17 “O tuma la Yesu b¡ra Galile jamana la ka taa Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise. Ale tun b’a f¥ ka ban, a y’a f¡ Yesu ye ko: “Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa? Yesu y’a jaabi ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ayiwa Yuhana s¡nna. Yesu batiselen k¡, a

b¡ra ji la. O y¡r¡nin kelen, sankolo day¥l¥la. A ye Ala Ni jigint¡ ye i ko j¥n¥ntuban, ka na sigi a kan. Kumakan d¡ b¡ra sankolo la ko: “Nin ye ne Denk¥ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali.”

Mun de kos¡n an ka kan Ka Yuhana buruju d¡n?

Sabu Bibile b’a f¡ an ye ko Yuhana

ye diå¥ b¥¥ ka sarakalesebaa kuntigi ye.

An ye Luka 1:1-14 fil¥: “Ko minnu k¥ra an

c¥ma, m¡g¡ caman y’a damin¥ ka olu kibaru s¥b¥n. O kow k¥ra minnu å¥ na kabini u damin¥ tuma, nin ci dira u ma ka Ala ka kuma f¡, olu ye o kow kiburu f¡ an ye. U s¥b¥nbaaw ye u s¥b¥n ka k¥å¥ ni olu ka seereya ye. Ko minnu b¥¥ k¥ra kabini u damin¥ tuma, ne fana ye s¥g¥s¥g¥li k¥ olu ko la kos¥b¥. O de kos¡n,




a j¥len don ko ne ka kan ka o kow s¥b¥n ka u tugutugu å¡g¡n na e ye, Teofile, walisa i kalanna ko minnu na, i k’a d¡n ko olu ye tiå¥ y¥r¥ de ye. Ka Her¡de to masaya la Jude kun na, sarakalasebaa d¡ tun b¥ yen, a t¡g¡ ko Zakari. Abiya ka jamakulu sarakalasebaa d¡ tun don. A muso tun ye sarakalasebaaw kuntigi Ar¡n b¡ns¡n d¡ ye, o t¡g¡ ko Elisab¥ti. U fila b¥¥ tilennen tun b¥ Ala å¥ k¡r¡, u jalakibali tun don Matigi ka sariyaw ni a ka ci f¡lenw b¥ ta fan f¥. Nka den si tun t¥ u f¥, k’a mas¡r¡ Elisab¥ti tun ye k¡na ye, u fila b¥¥ tun k¡r¡la. Don d¡ la, ka Zakari to sarakalasebaaya baara la Ala å¥ k¡r¡ a ka jamakulu ka waati la, a ka kala tara, ka k¥å¥ ni sarakalasebaaw ka laada ye, ko a ka don Alabatosoba k¡n¡ ka wusulan suma duman wusu. Jama b¥¥ tun b¥ Ala delili ka k¥n¥ma wusuli k¥ tuma la. Matigi ka m¥l¥k¥ d¡ y’i jira Zakari la, o m¥l¥k¥ j¡len tun b¥ wusulan suma duman sarakab¡lan kinin yanfan f¥. Zakari y’o

ye tuma min na, a hakili åaamina, a siranna. Nka m¥l¥k¥ y’a f¡ a ye ko: “Zakari, i kana siran, katuguni i ka Ala delili min¥na. I muso Elisab¥ti na denk¥ bange i ye, i na o t¡g¡ da Yuhana. I na åagali ka nis¡ndiya, m¡g¡ caman na åagali a bangeli kos¡n.”

Yuhana ye m¡g¡baya s¡r¡ cogo min na, Luka b¥ o kow b¥¥ f¥s¥f¥s¥ an ye kelen kelen. Luka min k¥ra Yesu ka ciden ye, ale b¥ Yuhana buruju f¡ ani k’a f¥s¥f¥s¥ kabini damin¥ la. Luka ye c¥ d¡ kalan Injil la, min t¡g¡ ko Teofile. Ale tun k¥ra siya w¥r¥ m¡g¡ ye ani a tun t¥ foyi si d¡n Yesu ko la.

O la, walisa a ka se k’a d¡n Yesu ye m¡g¡ min ye, jurumut¡w Kisibaa, a tun ka kan Yuhana buruju d¡n kos¥b¥.

Luka 1:5-9 la, a s¥b¥la ko: “Ka Her¡de to masaya la Jude kun na, sarakalasebaa d¡ tun b¥ yen, a t¡g¡ ko Zakari. Abiya ka jamakulu sarakalasebaa d¡ tun don. A muso tun ye sarakalasebaaw kuntigi Ar¡n b¡ns¡n d¡ ye, o




t¡g¡ ko Elisab¥ti. U fila b¥¥ tilennen tun b¥ Ala å¥ k¡r¡, u jalakibali tun don Matigi ka sariyaw ni a ka ci f¡lenw b¥ ta fan f¥. Nka den si tun t¥ u f¥, k’a mas¡r¡ Elisab¥ti tun ye k¡na ye, u fila b¥¥ tun k¡r¡la. Don d¡ la, ka Zakari to sarakalasebaaya baara la Ala å¥ k¡r¡ a ka jamakulu ka waati la, a ka kala tara, ka k¥å¥ ni sarakalasebaaw ka laada ye, ko a ka don Alabatosoba k¡n¡ ka wusulan suma duman wusu.”

O k¡, ka Zakari to Ala bato la, ka k¥å¥ ni sarakalasebaaw ka lada ye, ko d¡ k¥ra. Luka ye o seereya b¡ ka j¥ya ko Zakari tun ye Ar¡n b¡ns¡n ye. O la, Zakari tun ye m¡g¡ juman ye? Nafa b¥ o kuma la.

A b’a å¥f¡ ko: “Don d¡ la, ka Zakari to sarakalasebaaya baara la Ala å¥ k¡r¡ a ka jamakulu ka waati la….” An b’a d¡n ko Luka tun b¥ Zakari d¡n kos¥b¥, sabu, a tun b’a la ka ka kunmab¡li kibaru duman lase ka k¥å¥ ni Zakari ni Elisab¥ti ka kow ye.

I n’a f¡ anw k¥ra danabaliw ye, ani fana anw ka siya m¡g¡w suguw ka ca, anw t¥ se ka Yesu ka kisili ko faamu ni o ko ma å¥f¡ an ye ka walawala kelen kelen. An ye o kow fil¥ å¡g¡n f¥ kelen kelen. Zakari ni a muso Elisab¥ti de ye Yuhana Batiselik¥la bange. Elisab¥ti tun ye Aron denmuso d¡ ye. Sisan, an ye Zakari ni Yuhana buruju laj¥.

YUHANA BATISELIKÄLA BURUJU

Yuhana Batiselik¥la b¥nba tun ye j¡n ye?

A b¥nba tun ye Aron ye, sarakalasebaa kuntigiba

Ni an b’a f¥ ka Yuhana Batiselik¥la buruju d¡n, an ka kan ka Layidu k¡r¡ kalan, 1 tile




kibaru 24:1-19 “Aron denk¥w tilatila cogo fil¥ nin ye: Aron denk¥w tun ye Nadab ni Abihu ni Eleazar ani Itamar ye. Nadab ni Abihu sara u fa å¥, u ma den s¡r¡. Eleazar ni Itamar ye sarakalasebaaya baara k¥. Dawuda ni Eleazar b¡ns¡n Akimel¥k ye Aron b¡ns¡n tilatila ka k¥å¥ ni u ka baaraw ye. Eleazar b¡ns¡n kuntigiw tun ka ca ni Itamar b¡ns¡n kuntigiw ye. U ye Eleazar b¡ns¡n fana tilatila, olu tun ye gatigi tan ni w¡¡r¡ ye. Itamar b¡ns¡n ta tun ye gatise segin ye. Kala dara o b¡ns¡n fila b¥¥ ye ka u tilatila. Y¡r¡ senuma kuntigiw ani Ala ka so kuntigiw b¡ra Eleazar b¡ns¡n ni Itamar b¡ns¡n na. Natane¥l denk¥ Sema¥ja tun ye s¥b¥nnik¥la ye ka b¡ Levi b¡ns¡n na. A ye olu t¡g¡w s¥b¥n masak¥ ni a ka faamaw ni sarakalasebaa Zad¡k ni Abiyatar denk¥ Akimel¥k ni gatigiw ni sarakalasebaaw an Levitew b¥¥ å¥ na. Ga kelen å¥nat¡m¡na ni kala dali ka b¡ Eleazar b¡ns¡n na ani ga kelen ka b¡ Itamar b¡ns¡n

na. F¡l¡ min å¥nat¡m¡ ni kala dali ye olu c¥ma, o tun ye Jehojarib ye, a filanan tun ye Jeda¥ja ye. A sabanan tun ye Harim ye. A naaninan tun ye Seorim ye. A duurunan tun ye Malikija ye. A w¡¡r¡nan tun ye Mijamin ye. A wolonwulanan tun ye Hakoz ye. A seginnan tun Abija ye. A k¡n¡nt¡nnan tun ye Josue ye. A tannan tun ye Sekaniya ye. A tan ni kelennan tun ye Eliyasib ye. A tan ni filanan tun ye Jakim ye. A tan ni sabanan tun ye Hupa ye. A tan ni naaninan tun ye Jesebeab ye. A tan ni duurunan tun ye Bilga ye. A tan ni w¡¡r¡nan tun ye Imer ye. A tan ni wolowulanan tun ye Hezir ye. A tan ni seginnan tun ye Hapizez ye. A tan k¡n¡nt¡nnan tun ye Petakija ye. A mugannan tun ye Ezeki¥l ye. A mugan ni kelennan tun ye Jakin ye. A mugan ni filanan tun ye Gamul ye. A mugan ni sabanan tun ye Dalaja ye. A mugan ni naaninan tun ye Maziya ye. Olu t¡g¡w s¥b¥nna ka da å¡g¡n kan ten walisa u




ka Matigi ka so k¡n¡ baara b¡ å¡g¡n k¡r¡ ka k¥å¥ ni u b¥nba Ar¡n ka ko latig¥len ye, i ko Matigi, Isra¥l b¡ns¡n ka Ala y’a f¡ cogo min na.”

An ka v¥rise 10 kalan ko kura: “A wolonwulanan tun ye Hakoz ye. A seginnan tun ye Abiya ye.” Nin y¡r¡ la, Dawuda ye kala da Aron b¡ns¡n kelen kelen b¥¥ ye walisa saraka min b¥na b¡, o ka se ka cogo åuman na. (An b¥¥ b’a d¡n ko Aron tun ye Muso k¡r¡c¥ ye. Ala ye Musa k¥ a ka ciden ye; ani a ye Aron k¥ Isiray¥li siya ka sarakalasebaa ye).

Levitew t¡w tun å¥m¡g¡w ye sarakalasebaaw ye. Nka Aron ni a denc¥ de tun ye sarakaw b¥¥ lasebaaw ye Ala å¥ k¡r¡. Dawuda k¥len ka kala da, sariya karam¡g¡w ni Aron b¡ns¡nw tun ka kan ka å¥nat¡m¡li k¥ tuma o tuma nka åagaminin caman tun b¥ o ko la.

O la, Dawuda ye cogo w¥r¥ k¥. A ye jamakulu b¥¥ t¡g¡ s¥b¥ kelen kelen. Jamakulu tun ye 24 ye ka k¥å¥ ni Ar¡n denc¥w ye.

Abiya tun ye o seginnan ye. A f¡ra ko: “sarakalasebaa d¡ tun b¥ yen, a t¡g¡ ko Zakari. Abiya ka jamakulu sarakalasebaa d¡ tun don”. Zakari tun k¥ra sarakalasebaa ye min b¡ra Abiya ka jamakulu la. Olu y¥r¥ tun k¥ra Aron b¡ns¡nw ye, sarakalasebaa kuntigiba. Zakari tun ye sarakalasebaa ye min b¡ra Abiya ka jamakulu la. A k¥ra Yuhana Batiselik¥la fa ye. Bibile b’a f¡ an ye k’o tun b¥ furu k¥ o ni å¡g¡n c¥.

B¥¥ b’a d¡n ko Yakuba ye a belenc¥ denmuso furu. Ni kow d¡nli nafa ka bon kos¥b¥. A f¡ra ko: “sarakalasebaa d¡ tun b¥ yen, a t¡g¡ ko Zakari. Abiya ka jamakulu sarakalasebaa d¡ tun don.”

O la, a k¥ra Ar¡n b¡ns¡n de ye. J¡n? Zakari, Yuhana Batiselik¥la fa. O ye f¥n ye min nafa ka bon kos¥b¥ Yesu ka kunmab¡li ko faamuli la, ani Yuhana Batiselik¥la ka baara la, ani cogo min Yesu ye diå¥ b¥¥ ka jurumuw ta a y¥r¥ kan.




SARAKALASEBAAYA BAARA YE ARON DENCÄW DAMA TA YE

Layidu k¡r¡ waati la, j¡nw de tun b¥ se ka k¥

sarakalasebaaw ye?

Aron ni a b¡ns¡nw dama

Bibile y¡r¡ juman de b’a f¡ ka j¥ya ko Aron denc¥w tun b¥na k¥ sarakalasebaaw ye?

An ye N¡nburuw 20:22-29 fil¥: “ Isra¥l b¡ns¡n jama b¥¥ wulila ka b¡ Kad¥s ka taa se Hor kula ma. Ka u to Har kulu k¥r¥ f¥ Ed¡m jamana dan na, Matigi y’a f¡ Musa ni Aron ye ko: “Aron b¥na kafo a ka m¡g¡w kan. Aw banna ka ne ka ci f¡len k¥ M¥riba jiw y¡r¡ la, o de y’a to ne b¥ jamana min di Isra¥l b¡ns¡n ma, a t¥na don yen. I ka na Aron ni a denk¥ Eleazar ye Hor kulu kan. I ka Aron ka

finiw b¡ a kan na ka u don a denk¥ Eleazar kan na. Aron na kafo a ka m¡g¡w kan, a na sa yen. Matigi ye min f¡, Musa y’o k¥. A y¥l¥nna Hor kulu kan jama b¥¥ å¥ na. Musa ye Aron ka finiw b¡ a kan na ka u don a denk¥ Eleazar kan na. Ayiwa, Aron sara kulu kunc¥ la yen. O k¡, Musa ni Eleazar jiginna ka b¡ kulu kan. Jama b¥¥ y’a ye ko Aron sara. Isra¥l ka so b¥¥ ye Aron su kasi tile bisaba k¡n¡.”

Ka k¥å¥ ni Ala ka ci f¡len ye, a f¡ra Ekisode kitabu la ko sarakalasebaa kuntigiba denc¥w le tun ka kan ka sarakalasebaaya baara k¥, ni o si sera o baara ma waati min na.

Ekisode 28:1-5 la, a s¥b¥la ko: “I ka i k¡r¡k¥ Aron ni a denk¥w madon i la ka b¡ Isra¥l b¡ns¡n c¥ma, walisa a ka sarakalasebaaya baara k¥ ne ye, Aron ni a denk¥w Nadab ni Abihu ni Eleazar an Itamar. I ka fini senumaw dila I k¡r¡k¥ Aron ye n¡¡r¡ ni masiri kama. I ka kuma maå¥r¥ d¡nnaw f¥, ne ye hakilitigiyaba di minnu ma, ko u ka Aron ka




finiw dila, walisa a ka saniya, a ka sarakalasebaaya baara k¥ ne ye. U ka fini minnu dila, olu fil¥ ninnu ye: disila f¥n ani ef¡d ni forokiya ani turuti s¡g¡len ni jalamugu ani c¥sirilan. U ka fini senumaw dila I k¡r¡k¥ Aron ni a denk¥ ye, walisa u ka sarakalasebaaya baara k¥ ne ye. U ka sanu ni gese bulama ni lomaasa gese ni gese bilen an lenfu gese ta.”

A j¥yala ko Ala tun ye sarakalasebaaya baara kalifa Musa k¡r¡c¥ Aron de ma. M¡g¡ t¡w tun t¥ se ka sarakalasebaaya baara k¥. O la, Ala y’a Musa ye ko a ka Aron sigi k’a k¥ sarakalasebaa kuntigiba ye, ani ko a ye faniw dila a t¡g¡ la i ko ale y’a f¡ cogo min na. Anw ma kan ka å¥n¥ Ala ka kuma k¡.

Ekisode 29:1-9 la, a s¥b¥la ko: “I ka nin kow k¥ u la ka u saniya, walisa u ka sarakalasebaaya baara k¥ ne ye. I ka nturab¡lan fiå¥ntan ni sagajigi fila fiå¥ntan min¥. I ka nbuurukun fununbaliw fana ta ani nbuuru mis¥n fununbali tulumaw ani furufuru

fununbaliw, tulu funfunnen u kan. I ka u dila ni alikama mugu t¥nt¥nnen ye. I ka olu bila c¥r¥ k¡n¡ ka na ni u ye c¥r¥ k¡n¡, olu ni ntura ni sagajigi fila. I ka Aron ni a denk¥w madon å¡g¡n kunb¥n finiso da la ka u ko ji la. I ka u ka finiw ta ka turuti don Aron kan na ani ef¡d kan don forokiya ni ef¡d ani disila f¥n, ka a c¥siri ni c¥sirilan ye. I ka jalamugu meleke Aron kun na ka sanu falafala siri jalamugu la. I ka munni tulu ta ka a y¥l¥ma a kun na ka a mun ni o ye. I ka Aron ni a denk¥w c¥siri ni c¥sirilanw ye, ka banfulaw don Aron denk¥w kun na. Sarakalasebaaya ka k¥ u ta ye ka k¥å¥ ni sariya wulibali ye. I ka Aron ni a denk¥w bila Ala ye o cogo la.”

I ka Aron ni a denk¥w c¥siri ni c¥sirilanw ye, ka banfulaw don Aron denk¥w kun na. Sarakalasebaaya ka k¥ u ta ye ka k¥å¥ ni sariya wulibali ye. I ka Aron ni a denk¥w bila Ala ye o cogo la. Ala y’a f¡ ka j¥ya ko Aron ni a denc¥w dama de tun b¥na sarakalasebaaya




baara k¥ f¡ abada. A ye o kuma walawala nin cogo la ko: “Ka k¥å¥ ni sariya wulibali ye”. O k¡r¡ b’a jira ko o na o baara k¥ hali Yesu nali k¡ f¥ dugukolo kan.

O kos¡n Luka y’a å¥f¡ ka å¥ ko Zakari k¥ra sarakalasebaa kuntigiba Aron b¡ns¡n ye. Ka Zakari to a ka baara la Ala å¥ k¡r¡, Matigi ka batoso ba k¡n¡, m¥l¥k¥ d¡ ye a y¥r¥ jira a la k’a f¡ a ye ko a ka Ala deli min¥na, ko a muso Elisab¥ti b¥na denc¥ d¡ bange a ye.

Zakari tun ma da o la mink¥, a y’a f¡: “Ne na o d¡n ka j¥ya cogo di? Katuguni ne k¡r¡la, ne muso fana ye si caman s¡r¡.” Siga tun b¥ a la mink¥, Ala ye a k¥ bobo ye walisa a k’a d¡n ko a ka kumaw ye tiå¥ ye.

Waati selen, a muso ye k¡n¡ ta. Waati d¡¡nin t¥m¥len k¡, Mariyama, sunguru c¥d¡nbali fana ye k¡n¡ ta. Ala ye ko fila k¥ walisa ka anw ka kisili lab¥n. Walisa ka diå¥ juguman kisi, Ala tun ka kan k’a ka j¡nc¥ Yuhana ci ani a tun ka kan k’a to a

denc¥ kelenpe ka bange diå¥ k¡n¡. O k¡, a y’a to ko Yuhana Batiselik¥la ye a

denc¥ batise, ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ da a kan, janko m¡g¡ minnu b¥¥ dara a la, olu ye kisili s¡r¡.

ALA KA NÄÄMA KÄRÄNKÄRÄNLEN

J¡n de barika la, Ala ye kunmab¡li baara lab¥n sani Yesu ka na?

Yuhana Batiselik¥la barika la Yesu Krisita, diå¥ b¥¥ ka Kisibaa, ale de

bangera Mariyama f¥, sunguru c¥d¡nbali. Mariyama tun ye Isufu mamin¥ muso ye, Zuda b¡ns¡n. Yesu tun ka kan ka k¥ Zuda b¡ns¡n ye walisa ka Ala ka layidu dafa i n’a f¡ Yuhana batiselik¥la bangera cogo min na




sarakalasebaa kuntigiba ka gba k¡n¡. Ala ye o fila b¥¥ lab¥n, ka o k¥ ka bange

diå¥ la. Yuhana bangera Yesu å¥. Yuhana bangera, a tun b¥ se ka Yesu batise ani ka diå¥ jurumuw b¥¥ da Yesu kan. Sarakalasebaa kuntigiba b¡ns¡n tun ka kan ka jurumu yafa saraka b¡ walisa Ala ka layidu min f¡ra Layidu k¡r¡ la, o ka dafa, ani walisa m¡g¡w ka da Yesu ka kunmab¡li kibaru duman la ani k’a bonya.

Ekisode kitabu la, Ala ye a ka t¡n ni layidu di Isira¥l ma; Ala ka t¡n, ani t¡n min å¥sinan sarakalasebaaya baara kow ma batoliso ba la, sarakalasebaaw ka faniw, sarakab¡li kow b¥¥, ani sarakalasebaaw denc¥w tun ka kan ka o faw j¡y¡r¡w ta cogo min na. Ala ye Aron ni a denc¥w k¥ sarakalasebaaw ye f¡ abada.

Aron denc¥ b¥¥ b¥ se ka sarakalasebaaya baara k¥; wa sarakalasebaaw b¥ b¡ Aron ka gbam¡g¡w d¡r¡n de la. Yala aw b¥ mun miiri o ko la?

Nka, Ala ye sarakalasebaa d¡ å¥nat¡m¡ ka b¡ Aron b¡ns¡nw c¥ma min t¡g¡ ye ko Zakari ani a muso t¡g¡ ko Elisab¥ti. A y’a f¡ ko: “A fil¥, ne b¥ ne ka ciden ci i å¥, ka i ka sira lab¥n.” Ala k¥len k’a f¡ Zakari ye ko a muso Elisab¥ti na k¡n¡ ta, ko den t¡g¡ b¥na da Yuhana, Yuhana kabakoyara f¡ a k¥ra bobo ye ka k¥å¥ ni Ala ka o ci f¡len ye. A tora ten f¡ tuma min den bangera ani o ye o t¡g¡ da a la.

Tiå¥ la, denc¥ bangera a ka so. Den t¡g¡ da waati selen, ka k¥å¥ ni Isira¥l ka lada, den t¡g¡ tun ka kan ka da a fa la.

“Elisab¥ti jigin tuma selen, a ye denk¥ bange. A sigiå¡g¡nw ani a balimaw y’a m¥n ko Matigi ye a ka makari bonya a ta fan f¥ mink¥, u åagalila a f¥. Den bange tile seginnan, u nana a bolokoli la. U tun b’a f¥ k’a t¡g¡ da a fa Zakari t¡g¡ la, nka den ba y’a f¡ ko: “Ayi, a t¡g¡ b¥ da Yuhana.” U y’a f¡ a ye ko: “Nka i ka m¡g¡ si t¡g¡ t¥ ten.” U ye den fa åininka ni taamashy¥nw ye ko a b’a f¥ ka t¡g¡




jum¥n dda den na. Zakari ye walaha åini u f¥, a y’a s¥b¥n a kan ko: “A t¡g¡ ko Yuhana.” U b¥¥ kabakoyara. O y¡r¡nin kelen, Zakari da y¥l¥la, a n¥njuru fonina, a kumana ka Ala tanu. U sigiå¡g¡nw b¥¥ siranna. M¡g¡w tun b¥ kuma o ko k¥lenw la Jude kuluw jamana y¡r¡ b¥¥ la. U m¥nbaaw b¥¥ tun b¥ o kow miiri u k¡n¡, u ko: “Nin den na k¥ mun ye?” Katuguni Matigi ka sebaaya tun b’a kan” (Luka 1:57-66).

Zakari tun ye bobo ye o waati la. Waati min den t¡g¡ tun b¥na da, som¡g¡w y’a f¡ ko den t¡g¡ ka kan ka da ko Zakari. Nka den ba y’a f¡ ko den t¡g¡ ka kan ka da ko Yuhana. Nka, den som¡g¡w y’a f¡ ko m¡g¡si t¥ o ka gba m¡g¡w la min t¡g¡ dara ko Yuhana. O cogo, o y’a f¡ ko den t¡g¡ ka kan ka da a fa de la.

Nka i n’a f¡ Elisab¥ti tun y’i balan o t¡g¡ nin kan, som¡g¡ t¡w taara Zakari s¥g¥r¥ k’a åininka den t¡g¡ la. Zakari tun t¥ se ka kuma mink¥, a ye walaha åini o f¥ k’a s¥b¥ ko:

“Yuhana”. O t¡g¡ ye som¡g¡w b¥¥ kabakoya. Nka Zakari k¥len ka o t¡g¡ di mink¥, y¡r¡nin

kelen, a da y¥l¥la. A ye Ala bato, a fara Ni Senu la ani a ye kiraya k¥.

Luka b¥ Yuhana Batiselik¥la bange ko f¡ Zakari ka gba k¡n¡: “sarakalasebaa d¡ tun b¥ yen, a t¡g¡ ko Zakari. Abiya ka jamakulu sarakalasebaa d¡ tun don.” Ala ka n¥¥ma k¥r¥nk¥r¥nlen min k¥, o fil¥: Yuhana Batiselik¥la min k¥ra diå¥ ka ciden ye, ale bangera Aron b¡ns¡n f¥, o min ye Zakari ye.

Ala t¥m¥na Yuhana Batiselik¥la ni Yesu Krisita f¥ ka diå¥ ka kisili ko dafa. An b¥ kisi ni an b¥ da kunmab¡li baara la, Yuhana ni Yesu y’o min k¥.




YESU KA BATISELI

Kun jum¥n na Yesu batisela Yuhana f¥?

Walisa ka diå¥ ka jurumuw

b¥¥ c¥ ka b¡ yen

Yuhana tun y’a f¡ ko Yesu ye Ala denc¥ ye ani ko a b¥na an ka jurumuw b¥ j¡¡si ka b¡ yen. Yuhana min k¥ra Ala ka j¡nc¥ ye, ale de ye an ka kisili ko f¡. Nka o k¡r¡ t¥ ko Ala y¥r¥ t’a f¡ ko a ye an Kisibaa ye. Ala b¥ t¥m¥n a ka baarak¥law f¥ a ka so k¡n¡, ani m¡g¡ minnu b¥¥ ye kisili s¡r¡, a b’a ka kuma don olu da la.

Ala y’a f¡ ko: “Aw ka ne ka m¡g¡w dusu saalo, aw ka ne ka m¡g¡w dusu saalo. Aw ka kuma Jerusal¥mkaw f¥ k’a f¡ u ye ko, u ka t¡¡r¡ waati dafara, ko u ka tilenbaliya kow

yafara u ma, ko ne ye u ka jurumu kafari siå¥ fila. P¥r¥nkan b¡ra ko: “Aw ka sira lab¥n Matigi ye kungokolon k¡n¡, ka siraba dak¥å¥ an ka Ala ye jamana jalen na. Kulu furanc¥w na lafa, kuluw ni tintinw b¥¥ na dalak¥å¥. Y¡r¡ k¡r¡alenw na dalak¥å¥, jiginjigin juguw na dak¥å¥. O tuma la Matigi n¡¡r¡ na jigin, Hadamadenw b¥¥ na o ye å¡g¡n f¥, k’a mas¡r¡ Matigi da ye o f¡. Ne ye kumakan d¡ m¥n ko: “I ka welewele da” Ne y’a jaabi ko: “Ne ka mun k¥ f¡?” A ko, i ka p¥r¥n ko: “Hadamaden b¥¥ b¥ i ko kungo k¡n¡ baga feere. Ni Matig ye bin fy¥ ni a dafiå¥ ye tuma min na, a b¥ ja, a feere b¥ f¡s¡nf¡s¡n. ¼w¡, m¡g¡ b¥¥ b¥ i kob in feere. Bin b¥ jan a feere b¥ f¡s¡nf¡s¡n, nka an ka Ala ka kuma b¥ to abadaa” (Esayi 40:2-8).

“I t¥ jurumut¡ ye tun, ne ye i ka jurumuw b¥¥ juru sara. K¥l¥ banna.“ Kunmab¡li Kibaru duman de b’a la ka kuma anw f¥ ten. O de ye kibaru duman lab¥nnen ye.




Yuhana Batiselik¥la ye baara min k¥, ni an ye o faamu, an b¥ se ka h¡r¡nya ka b¡ an ka jurumuw la.

Injil naani b¥ kuma Yuhana Batiselik¥la ko la. Lauyidu k¡r¡ kira laban fana b¥ Yuhana Batiselik¥la ka kuma f¡, o min ye Ala ka ciden ye. Kibaru duman b¥ damin¥ ni Yuhana Batiselik¥la bangeli ko ye ani a ye jurumuw dili min k¥ Yesu ma.

Mun na a b¥ wele ko Yuhana Batiselik¥la? Sabu a ye Yesu batise. Batiseli k¡r¡ ye di? A k¡r¡ ye ko: “k’a lat¥m¥n, k’a su, ka ko”. “Bolo dali” min tun b¥ k¥ Layidu k¡r¡ waati la, ani o b¥¥ ye kelen ye.

Layidu k¡r¡ waati la, ni m¡g¡ d¡ tun ye jurumu k¥, a tun b¥ a ka jurumuw da bagan kun kan, n¡ t¥ bagan min na, a bolow dali f¥. O la o bagan min k¥ra saraka ye, o tun b¥ sa ni a ka jurumuw ye. “Bolow dali” k¡r¡ tun ye ko “k’a lat¥m¥n”. Hali ni “Boli dali” ni batiseli t¡g¡ t¥ kelen ye, o f¥n fila b¥¥ k¡r¡ ye kelen ye.

O la, Yesu ka batiseli k¡r¡ ye mun ye? Ka k¥å¥ ni Ala ka ci f¡len ye, Yesu ka batiseli d¡r¡n de tun k¥ra jurumu kafari cogo ye.

Layidu k¡r¡ waati la, jurumut¡w tun b¥ o bolow da saraka kun kan walisa ka o ka jurumuw da o saraka kun kan. O k¡, o tun b¥ o saraka bagan kantig¥. Sarakab¡la tun b¥ bagan joli seriseri sarakaj¥nif¥n sanf¥. Jurumuw tun b¥ kafari o cogo de la don b¥¥.

San jurumuw tun b¥ kafari cogo juman? Sarakalasebaa kuntigiba Aron tun b¥ saraka

b¡ Isira¥l siya b¥¥ t¡g¡ la. I n’a f¡ Yuhana k¥ra Aron ka gba m¡g¡ d¡ ye, ale fana tun ka kan ka k¥ sarakalasebaa ye. Ala tun ye a å¥nat¡m¡ ka k¥ sarakalasebaa kuntigiba ye ka k¥å¥ ni kunmab¡li layidu ye.

Yuhana Batiselik¥la tun k¥ra diå¥ b¥¥ ka ciden ye ani diå¥ b¥¥ ka sarakalasebaa laban ye sabu, Layidu k¡r¡ t¥m¥nan kabini Yesu bangera. Ni Yuhana Batiselik¥la tun t¥, j¡n w¥r¥ tun b¥na se ka diå¥ ka jurumuw da Yesu




kan Kibaru duman waati la, k’a k¥ i ko Aron tun b’a a ka siya m¡g¡ ka jurumuw kafari cogo min na Layidu k¡r¡ waati la? Yuhana Batiselik¥la k¥ra sarakalasebaa laban ye mink¥, ani a k¥ra diå¥ b¥¥ ka ciden ye mink¥, o de kos¡n a ye diå¥ ka jurumuw da Yesu kan a batiseli f¥.

An b¥ se ka kisili s¡r¡ ni an b¥ da ji ani Ni kibaru duman la, sabu, Yuhana Batiselik¥la ye jurumuw b¥¥ da Yesu kan. Yesu k¥ra sagaden ye min b¥ jurumut¡w b¥¥ kisi. O cogo la, Ala tun ye kunmab¡li baara min latig¥, a tun b¥na se ka o k¥ ka dafa. Yesu y’a f¡ an ye ko Yuhana Batiselik¥la tun ye kira laban ye, sarakalasebaa min ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ di ale ma.

Mun kos¡n Yesu y¥r¥ ma o k¥? Mun na a mako j¡ra Yuhana batiselik¥la la? Yuhana k¥len ka bange kalo w¡¡r¡ ka k¡n Yesu bangeli å¥, o ma k¥ gbansan. O k¥ra walisa Layidu k¡r¡ t¡n ka dafa, walisa o t¡n ka dafa

kos¥b¥. Mariama min k¥ra sunguru c¥d¡nbali ye, o

ye Yesu bange. Musok¡r¡ba min t¡g¡ tun ye ko Elisab¥ti, o ye Yuhana Batiselik¥la bange.

O ye Ala ka baara ye, ani Ala ye baara min latig¥ ka jurumut¡w kisi, a ye o k¥ ka dafa. Ala ye a ka ciden Yuhana ni a Denc¥ Yesu bila ka na walisa ka jurumu fanga c¥n ani ka diå¥ ka t¡¡r¡ b¥¥ ban.

Yuhana Batiselik¥la cira i n’a f¡ adamadenw ka ciden. A tun ye sarakalasebaa laban ye.

DIÒÄ BÄÄ KA M¼G¼BA MIN BANGERA MUSO FÄ

J¡n le ka bon ni diå¥ m¡g¡w b¥¥ ye?

Yuhana Batiselik¥la




An ye Matiyu 11:7-14 fil¥ å¡g¡n f¥: “Aw ye delili k¥, aw na s¡r¡li k¥, aw ye åinili k¥, aw na yeli k¥. Aw ye da k¡nk¡n, da na y¥l¥ aw ye. M¡g¡ o m¡g¡ b¥ delili k¥, o b¥ s¡r¡li k¥. Min b¥ åinili k¥, o b¥ yeli k¥. Min b¥ da k¡nk¡n, da na y¥l¥ o ye. Ni aw f¥n o f¥n denk¥ b¥ nbuuru deli a f¥, m¡g¡ b¥ aw la min b¥ s¡n ka kabakurun di a den ma nbuuru n¡ na wa? Walima ni aw d¡ den ye j¥g¥ deli, o b¥ s¡n ka sa di a den ma j¥g¥ n¡ na wa? Aw minnu ka jugu, ni aw b¥ f¥n åuman di cogo d¡n aw denw ma, aw sankolola Fa t¥na f¥n åumanw di a delibaaw ma ka t¥m¥n aw ta di cogo kan kos¥b¥ wa? Aw b’a f¥ m¡g¡w ka f¥n o f¥n k¥ aw ye, aw ka o å¡g¡n k¥ u ye, sabu o ye sariya ni kiraw ka kalan de ye. Aw ye don da d¡g¡mannin f¥, katuguni sira min b¥ taa halaki y¡r¡ la, o donda ni a k¡n¡ b¥¥ ka bon, a taabaaw å¥namaya la, o donda ni a k¡n¡ b¥¥ ka d¡g¡, a s¡r¡baaw man ca.”

M¡g¡ tun b¥ taga Yuhana Batiselik¥la

fil¥ kongokolon k¡n¡, a b’a la ka kulekan b¡ ko: “Aw ye nimisa, f¡nf¡ni denw”. Yesu tun b’a f¡ra ko: “Nka minnu b¥ fini saramaw don, olu b¥ s¡r¡ masak¥w ka sow de k¡n¡.”

Yesu y¥r¥ y’a f¡ ko Yuhana ka bon. “Aw taara j¡n de fil¥? Yala nalomanc¥ min k¥len b¥ ka å¡g¡m¥ siw kalan ka don a y¥r¥ la ani a b’a la ka kule ci wa? A tun b¥ s¡r¡ ka å¡g¡m¥ si don a y¥r¥ la. Aw taara j¡n de fil¥? M¡g¡ min tun k¥len b¥ ka fani saramaw don wa? M¡g¡ minnu b¥ fani saramaw don, olu b¥ masak¥w ka so k¡n¡. Nka a ka bon ni masac¥ ye.” Yesu de y’a f¡ nin cogo la ko: “Nka minnu b¥ fini saramaw don, olu b¥ s¡r¡ masak¥w ka sow k¡n¡. Aw taara j¡n de fil¥? Kira don wa? Nka ne b’a f¡ aw ye ko a ka bon ni kira ye.”

Waati t¥m¥lenw na, kiraw tun ye m¡g¡baw ye ka t¥m¥n masac¥w kan. Yala aw b¥ o faamu wa? Yuhana Batiselik¥la tun ka bon ni Layidu k¡r¡ kiraw b¥¥ ye. Yuhana,




sarakalasebaa laban min k¥ra adamadenw ka ciden ye, ale tun ka bon ni Aron, o min tun ye sarakalasebaa f¡l¡ ye. Yesu y¥r¥ ye seereya b¡ Yuhana ko la.

J¡n ye adamaden ka ciden ye? Ka Yesu y¥r¥ b¡ a la, j¡n ka bon ni Yuhana Batiselik¥la ye? Yuhana Batiselik¥la. “¼w¡, ne b’a f¡ aw ye ko a ka bon ni kira ye. Ne b¥ ne ka ciden ci i å¥, ka i ka sira lab¥n i å¥.”

Yuhana Batiselik¥la y’a f¡ ko jurumu fanga banna. “Nin ye Ala ka sagaden ye, min b¥ diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen” Yuhana Batiselik¥la y’a f¡ ko Yesu b¥ diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen.

Matiyu 11:11 la, a s¥b¥la ko: “Tiå¥ la ne b’a f¡ aw ye ko m¡g¡ si ma bange Hadamadenw c¥ma min ka bon ni Yuhana Batiselik¥la ye.” M¡g¡ minnu b¥¥ bangera muso f¥, yala m¡g¡ d¡ b¥ olu c¥ma min ka bon ni Yuhana Batiselik¥la ye wa?

“Ka bange muso f¥”, o k¡r¡ ye di? O k¡r¡ ye

ko: M¡g¡ b¥¥. Ka Adama sen b¡ a la, m¡g¡ b¥¥ bangera muso f¥. Tiå¥ la, m¡g¡ si ma bange Hadamadenw c¥ma min ka bon ni Yuhana Batiselik¥la ye. O kama, Yuhana Batiselik¥la tun ye sarakalasebaa kuntigiba ye, kira ani an ka ciden ye.

Layidu k¡r¡ la, Ala tun ye Aron ni a denw sigi walisa o ka baara k¥ a ye f¡ abada. Aron ni a denw tun ka kan ka jurumuw b¥¥ ko. Ala de tun y’a latig¥ o cogo la.

Ni m¡g¡ d¡ tun b¡ra Levitew c¥ma ko a b¥ donda t¥m¥n ka taga å¥ f¥, a tun b¥na sa, siga si t¥ o la. A tun b¥ se ka baara min k¥, o de ye ka l¡g¡ c¥ min b¥na k¥ ka saraka j¥ni, ka saraka bagan bosogo, ka a nuguw ko, ani ka a tulu bila danna. Ni o tun ye dan sago k’a åini ka sarakalasebaaw ka baara k¥, o tun b¥na sa. O tun ye Ala ka ci f¡len ye. O tun t¥ se ka o s¡s¡.

M¡g¡ si ma s¡r¡ dugukolo kan min ka bon ni Yuhana Batiselik¥la ye. A tun ka bon ni




adamadenw b¥¥ ye. “Kabini Yuhana Batiselik¥la ka waajuli tuma fo sisan, sankolo masaya b¥ s¡r¡ ni jijali ye, m¡g¡ jijalenw de b’a s¡r¡.”

Kabini Yuhana Batiselik¥la ye Yesu batise, adamadenw ka kunmab¡li dafara. M¡g¡ minnu dara Yesu la, olu b¥ se ka don sankolo masaya la. O b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Yuhana fa ye min f¡ a y¥r¥ denc¥ ko la, an ka o laj¥ å¡g¡n f¥ sisan.

YUHANA FA ZAKARI YE KIRAYA MIN KÄ

Zakari ye kiraya juman k¥ a denc¥ ko la?

Yuhana Batiselik¥la b¥na Matigi ka sira lab¥n, ka a ka m¡g¡w lad¡nniya

k’o b¥na kisili s¡r¡.

An ye Luka 1:67-80 kalan: “O tuma la den fa Zakari fara Ni Senu la, a ye kiraya k¥ ko: Matigi Isra¥l ka Ala ka tanu, k’a mas¡r¡ a ye a å¥ da a ka m¡g¡w kan ka u kunmab¡. A ye Kisibaa barikama lawuli an ye ka baaraden Dawuda b¡ns¡n ma. A tun ye o ko f¡ kabini tuma jan a ka kira senumaw da la, ko a na an kisi ka b¡ an koniyabaaw b¥¥ bolo, ka a ka makari ko dafa an b¥nbaw ye, k’a hakili to a ka layidu senuma la. A tun y’i kali an b¥nba Ibrahima ye ko a na an tila ka b¡ an juguw bolo, walisa an ja g¥l¥yalen ka baara k¥ ale ye, walisa an ka k¥ senumaw tilennenw ye a å¥ k¡r¡ an si tilew b¥¥ la. E fana, ne den, i na wele Ala K¡r¡talenba ka kira, katuguni i na taama Matigi å¥ k¡r¡ k’a ka siraw lab¥n. I na a ka m¡g¡w lad¡nniya ko a na u ka jurumuw yafa ka u kisi, an ka Ala ka makari ni a ka åumaya barika la. Olu de barika la duguj¥ sera an ma ka b¡ san f¥. Minnu sigilen b¥ dibi la ani saya suma k¡r¡, a ye k¥n¥ b¡ olu ye, ka an




senw bila h¥r¥ sira kan. Ayiwa, o denmis¥n tun b¥ bonya ka taa å¥ hakilitigiya la. A tora kungokolon k¡n¡ to k’a jira tuma se Isra¥l la.”

Zakari tun ye f¥n fila f¡. A tun y’a f¡ ko masac¥ d¡ tun b¥na na siya m¡g¡ b¥¥ t¡g¡ la. V¥rise 68-73 la, a nis¡ndiyalen b’a f¡ an ye ko Ala ma åin¥ a ka layidu k¡. A ko a ye Yesu min layidu ta Ibrahima ye, ko ale bangera sunguru c¥d¡nbali Mariyama f¥, walisa a b¡ns¡nw kisi ka b¡ o juguw bolo.

O k¡, v¥rise 73-74 la: “A tun y’i kali an b¥nba Ibrahima ye ko a na an tila ka b¡ an juguw bolo, walisa an ja g¥l¥yalen ka baara k¥ ale ye”. Ala ye layidu min ta Ibrahima ni Isira¥l denw ye, a b¥ hakili jigin o la ani a tun y’a f¡ ko: “a na an tila ka b¡ an juguw bolo, walisa an ja g¥l¥yalen ka baara k¥ ale ye.”

K’a damin¥ v¥rise 76 la, a ye kiraya k¥ a denc¥ ko la ko: “E fana, ne den, i na wele Ala K¡r¡talenba ka kira, katuguni i na taama Matigi å¥ k¡r¡ k’a ka siraw lab¥n. I na a ka

m¡g¡w lad¡nniya ko a na u ka jurumuw yafa ka u kisi, an ka Ala ka makari ni a ka åumaya barika la. Olu de barika la duguj¥ sera an ma ka b¡ san f¥. Minnu sigilen b¥ dibi la ani saya suma k¡r¡, a ye k¥n¥ b¡ olu ye, ka an senw bila h¥r¥ sira kan.”

A b¥ nin kuma f¡ ko: “I na a ka m¡g¡w lad¡nniya ko a na u ka jurumuw yafa ka u kisi” A y’a f¡ ko kisili d¡nniya b¥na di j¡n de ma? Ka k¥å¥ ni Ala ka kuma ye, Yuhana Batiselik¥la de tun ka kan ka Ala denc¥ Yesu jira an na, o min ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

Sisan, an ye Marika 1 laj¥: “Kibaru duman min b¥ Ala Denk¥ Yesu Krisita ko f¡, o damin¥ fil¥ nin ye. A s¥b¥nnen b¥ kira Esayi ka kitabu la ko: A fil¥, ne b¥ ne ka ciden ci I å¥, ka I ka sira lab¥n. P¥r¥nkan b¥ b¡ kungokolon k¡n¡ ko: A ye Matigi ka sira lab¥n, ka a ka sira mis¥nw latilen. O cogo las Yuhana y’I jira kungokolon k¡n¡. A tun b¥ batiseli k¥ ka




m¡g¡w waaju ko u ka nimisa u ka jurumu la ka batise, walisa u ka jurumuw yafa s¡r¡, Jerusal¥mkaw ani Jude jamana m¡g¡w b¥¥ tun b¥ taa a s¥g¥r¥. U tun b¥ u j¡ u ka jurumuw la. Yuhana tun b¥ u batise Jurd¥n baji la” (Marika 1:1-5).

M¡g¡w ye o k¡ don danabaliw ka jo bato kow la, ani o ye o y¥r¥ k¥ ka batise Yuhana f¥. Nka Yuhana y’a f¡ ko: “Ne b¥ aw batise ji la walisa aw ka k¡segi Ala ma. Nka Ala denc¥ b¥na na ka batise walisa aw ka jurumuw b¥¥ ka da a kan. Aw k¥len k¡ ka batise ne f¥, ni aw dara o la, aw ka jurumuw b¥¥ b¥na da a kan i ko jurumuw tun b¥ y¥l¥ma cogo min na bangan sarakaman kan, Layidu k¡r¡ waati la”. Yuhana tun ye o f¡.

Yesu ka batiseli Jurd¥n na, o k¡r¡ ye ko a batise saya baji de la. Ni an sara, an b¥na Jurd¥n c¥tig¥. Jurd¥n ye saya baji de ye.

AN KA JURUMUW BÄ YÄLÄMA BATISELI MIN FÄ

Yala bolo dali min tun b¥ k¥ Layidu k¡r¡ waati la, o nin

mun de ka kan?

O ni Yesu ka batiseli de ka kan.

An b’a kalan Matiyu 3:13-17 la ko: “O tuma

la Yesu b¡ra Galile jamana la ka taa Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise. Ale tun b’a f¥ ka ban, a y’a f¡ Yesu ye ko: “Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa? Yesu y’a jaabi ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ayiwa Yuhana s¡nna. Yesu batiselen k¡, a b¡ra ji la. O y¡r¡nin kelen, sankolo day¥l¥la. A ye Ala Ni jigint¡ ye i ko j¥n¥ntuban, ka na sigi a kan. Kumakan d¡ b¡ra




sankolo la ko: “Nin ye ne Denk¥ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali.”

Yesu nana Zurid¥n la ani a batisera Yuhana f¥. “Ne batise”. “Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa?” Sankolo ni dugukolo sarakalasebaa filaw ye å¡g¡n kunb¥n.

Ka k¥å¥ ni Heburuw kitabu ye, Yesu Krisita ye sarakalasebaa kuntigiba ye f¡ abada, ka k¥å¥ ni M¥lkised¥ki ka kuma ye, b¥nma t¥ a la. A ma k¥ Aron b¡ns¡n ye, wa a ma k¥ adamaden si b¡ns¡n ye. Anw danba Ala Denc¥ lo. Min b¥, a ye o de ye. Buruju t¥ a la. Nka a ye sankolo n¡¡r¡ to yen ka jigi dugukolo kan walisa ka a ka siya kisi.

A jiginna ka na dugukolo kan walisa ka jurumut¡w b¥¥ kisi ka b¡ sitan¥ ka lafili ma. A ka batiseli barika la, Yuhana f¥, a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. “Yesu y’a jaabi ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ayiwa Yuhana s¡nna.”

“A to a ka k¥ sisan”. A k¥! Yesu ye a kunbiri

k’a wajibiya adamadenw b¥¥ ka ciden kan ko a k’a k¥. Layidu k¡r¡ la, ni saraka tun b¥ b¡ Ala ye, jurumut¡w ni sarakalasebaa kuntigiba b¥¥ tun b¥ j¥n ka o bolow da bagan kun kan ani ka o ka jurumuw da o bagan kan. “Ka bolo a kan”, o k¡r¡ de ye ko “k’a lat¥m¥n”.

Yesu batisela Yuhana Batiselik¥la f¥. Bolo dali min tun b¥ k¥ Layidu k¡r¡ la, ani o b¥¥ ye kelen ye. “Ka a di a ma”, “ka a su”, “ka ko” ani “ka a saraka”, o kumaw b¥¥ k¡r¡ ye kelen ye. Ni Layidu k¡r¡ tun k¥ra ja ye, Layidu kura k¥ra tiå¥ y¥r¥ de ye tigitigi.

Layidu k¡r¡ tile la, ni jurumut¡ d¡ tun ye a bolow da sagaden kan, a ka jurumuw b¥¥ tun b¥ y¥l¥ma o sagaden kan ani o sagaden tun b¥ san ni o jurumuw b¥¥ ye. Ni jurumuw b¥¥ dara sagaden kan, yala m¡g¡ min b¥ o sagaden ta, jurumu t¥ o tigi la wa?

An ye misali ta mus¡r¡ ni mikoro kan. An ka mus¡r¡ jate i n’a f¡ o k¥ra jurumu ye, ka mikoro jate i ko sagaden. Ni ne ye ne bolo da




o mikoro kan, juru b¥ na sigi mikoro kan: sagaden. Ala y¥r¥ de y’a latig¥ ko a na k¥ o cogo la. “I bolo da a kan…”. M¡g¡ kelen kelen b¥¥ tun ka kan ka bolo dali k¥ walisa ka kunmab¡li s¡r¡. O k¡, jurumu yafa tun b¥ s¡r¡. Yesu ka batiseli kun tun ye ka jurumuw ko, ka jurumuw sudon ani ka o bila a kan. A k¡r¡ y¥r¥ de b¥ nin ye tigitigi.

Ka Ala sago dafa, o k¡r¡ ye di?

O k¡r¡ ko ka jurumuw b¥¥ da Yesu kan, Walisa Yesu ye o ko ka b¡ yen.

Tuma min Yesu batisera ka diå¥ ka

jurumuw b¥¥ ta, yala o jurumuw dara a kan tiå¥ la wa? Jurumuw b¥¥ dara Yesu kan ani m¡g¡ b¥¥ ye kunmab¡li s¡r¡. Jurumuw tun b¥ da saraka kan cogo min Layidu k¡r¡ la, ani

o b¥¥ ye kelen ye. Yesu nana nin diå¥ la, Jurd¥n la, a ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15).

A ye a y¥r¥ to ka batise. Yesu y’a f¡ Yuhana ye ko a ka fisa o ma o k’a to Ala sago ka dafa ale ka batiseli barika la. “Sago ka dafa”, o k¡r¡ ye ko “cogo min j¥len don ani a tilennen b¥”. “A ka åi ten” o ma, ka Ala sago dafa. O k¡r¡ ye ko a ka åi Yuhana ma ka Yesu batise, ani a ka åi Yesu ma ko Yuhana ka a batise walisa jurumuw b¥¥ ka da a kan.

Ala s¡nna kunmab¡li ko la ka k¥å¥ ni Yesu ka batiseli ye, ani a ka saraka, ani anw ka danaya. “M¡g¡w b¥¥ b¥ s¥g¥ la jurumuw kos¡n ani o b¥ t¡¡r¡ la o ka jurumuw f¥. O kos¡n, walisa o ka kisi ka taga alij¥na la, ele min k¥ra adamaden ka ciden ye, ani Aron b¡ns¡n ye, e ka kan ka ne batise m¡g¡w b¥¥ kos¡n. Ne ka kan ka batise e f¥. O la, kunmab¡li baara na dafa.”

“Ne y’a faamu.”




O cogo la Yuhana ye Yesu batise. A ye a bolow da Yesu kungolo kan ani a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ da a kan. Yesu ye Kisiba ye, min ye an ka jurumuw b¥¥ ko ka b¡ an na. An b¥ kisi ni an b¥ da a ka kunmab¡li la. Yala aw b¥ da a la wa?

Yusu ka batiseli de k¥ra a ka baara f¡l¡ jama å¥ na, Jurd¥n na. Adamadenw b¥¥ ka ciden de ye o baara di Yesu ma. O k¡, a ye san saba ni tilan k¥, ka yala y¡r¡w la ka Kibaru duman f¡ m¡g¡w ye, ka a donnilen to diå¥ ka jurumuw k¡r¡.

Muso min tun min¥na jat¡ya la y¥r¥, a tun y’a f¡ o muso ye ko: “Ne fana t¥ i jalaki”. A tun te se ka a jalaki sabu a tun ye a ka jurumuw b¥¥ ta ani a tun ka kan ka sa gengenjiri kan o kos¡n. Ka a to deli la y¡r¡ d¡ la min b¥ wele ko Getesemane, a ye deli k¥ siå¥ saba ko jifilen y¡r¡ ka janya ka b¡ a la, nka a segira joona k’a f¡ ko: “Ne sago kana k¥, nka i sago ka k¥.”

“ALA KA SAGADEN MIN BÄ DIÒÄ KA JURUMU TA KA B¼ YEN, O FILÄ”

Yesu ye jurumu joli de ta ka b¡ yen?

Diå¥ jurumuw b¥¥ Yuhana 1:29: “O dugusaj¥, Yuhana ye Yesu

nat¡ ye a ma, a ko: Ala ka sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen, o fil¥.” Yuhana Batiselik¥la ye Yesu batise. O dugusaj¥, Yesu nana a ma ani a y’a f¡ jama ye ko: “Ala ka sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen, o fil¥”. O tun ye a ka seereya ye.

Ala Denc¥ nana nin diå¥ la ani a ye jurumuw b¥¥ b¡ yen. Yuhana 1:35-36 la, Yuhana Batiselik¥la b¥ seereya b¡ ko kura Yesu ko la: “O dugusaj¥, Yuhana ni a ka




kalandenw la fila j¡lent un b¥ yen ko kura, a ye Yesu t¥m¥nt¡ ye. A ko: “Ala ka Sagaden fil¥!”

Ala ka sagaden, o k¡r¡ ye ko saraka minnu b¥¥ tun b¥ b¡ Layidu k¡r¡ la, ko a bilara o sarakaw b¥¥ n¡ na, o minnu b¥¥ sara Isra¥l ka jurumuw kos¡n. Aw ni ne kos¡n, Ala denc¥, an danbaga nana nin diå¥ la ani a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Jurumuw b¥¥, k’a ta diå¥ damin¥ lon ma ka na a bila diå¥ laban lon na, damin¥ jurumu f¡ ka na a bila an ka tilenbaliya kow b¥¥ la. An ka barikatanya kow ni an ka filiw. A ye an b¥¥ kunmab¡ ni a ka batiseli ye, ani a joli ye, o min b¡nna gengenjiri kan.

Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ani a ye kunmab¡li di an ma. Yala aw ye o faamu wa? – “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen.”

Yala an b¥ san juman na? A b¥ san 2006 å¡g¡n na de la. O b’ jira k’a f¡ ko Yesu nali dugukolo kan, o b¥ san 2006 b¡ bi. San 30

Yesu nali k¡ f¥, a ye o jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

San 30 Yesu bangelen k¡, Yuhana batiselik¥la ye Yesu batise. O dugusagb¥, Yuhana ye p¥r¥nkan b¡ k’a f¡ jama ye ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen, o fil¥”. “O fil¥”. A y’a f¡ jama ye k’o ka da Yesu la, ale min ye o ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A tun y’a seereya ko Yesu k¥ra Ala ka Sagaden ye, min ye an kisi ka b¡ an ka jurumuw la.

Yesu ye an ka jurumuw b¥ ta ka b¡ yen ani a ye anw k¥ ka siå¥ta b¥¥ dabila. Jurumu si t¥ anw na bele sabu Ala Denc¥ y’o b¥¥ ta ka b¡ yen. Yuhana Batiselik¥la y’a f¡ ko a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, aw ta ani ne ta. “O de nana ka k¥ seere ye ka o k¥n¥ seereya k¥, walisa m¡g¡w b¥¥ ka dannaya k¥ a ka seereya barika la” (Yuhana 1:7).

Ni Yuhana ka seereya tun t¥, yala anw tun b¥na a d¡n cogo di ko Yesu tun ye anw ka




jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen? Bibile b’a f¡ an ye tuma d¡w la ko Yesu sara an kos¡n, nka Yuhana Batiselik¥la kelen de b’a seereya ko a tun ye an ka jurumuw b¥¥ ta.

Diå¥ ka jurumu ye mun ye?

Adamadenw ka jurumuw b¥¥, k’a ta diå¥ damin¥ la f¡ ka na a bila

diå¥ laban na.

M¡g¡ caman ye seereya b¡ Yesu ko la a salen k¡ f¥, nka Yuhana kelen de ye seereya b¡ a ko la, k’a s¡r¡ å¥na. Tiå¥ don, Yesu ka kalandenw fana ye Yesu ka kisili ko seereya b¡, k’a f¡ ko an Kisibaa lo.

Yesu ye diå¥ ka jurumu ta. Bi, anw ma sanji 100 s¡r¡ f¡l¡. O t¥ wa? Ka Yesu to san 30, a ye diå¥ ka jurumu ta. Sisan, aw ye nin ja

fil¥ ka k¥å¥ ni waati d¡w ye:

Adama→ Iburama→Yesu ka batiseli→Bi tile→ laban 4000 Yesu å¥. 2000 Yesu å¥. 30 Yesu k¡ 2000Yesu k¡ ?Yesu k¡ diå¥ ka jurumuw b¥¥

An ye misali ta k’a f¡ ko anw b¥ yen san 4000 ka k¡n Yesu nali å¥. San 2006 ma t¥m¥ f¡l¡ kabini Yesu nana. Anw t¥ a d¡n o ko b¥na waati hak¥ min ta, nka an b¥ da a la ko laban don b¥na se. A ko: “Ne ye Alifa ni Omega ye, f¡l¡ ni kosa, damin¥ ni laban” (Jirali 22:13).

O la, siga t’a la, laban don na se. Y¡r¡ min b¥ san 1999 jira, anw b¥ o y¡r¡ la. San 30 la, Yesu ye anw ka jurumuw ta ka b¡ yen. A t¡ tun tora san 3 sani Yesu ka sa gengenjiri kan.

“Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen”. A ye diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen, aw ka jurumuw ani ne ka jurumuw. Anw y¡r¡




ka jan kos¥b¥ Yesu bange tuma la. San 2006 å¡g¡n na b¥ anw ni o tuma c¥. Yesu k¥len ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, san 2006 t¥m¥len k¡, anw b’a la ka an ka å¥namaya k¥. Kabini ni an bangera d¡r¡n, an b’a damin¥ ka å¥namaya nin diå¥ k¡n¡.

Yala an b¥ jurumu k¥ kabini an bange don wa? Wala an t¥ jurumu k¥? ¼nh¡n, an b¥ jurumu k¥. An ye o y¡r¡ faamu kos¥b¥. Kabini an bangera don min f¡ ka na an k¥ ka san 10 s¡r¡, yala an b¥ jurumu k¥ wala an t¥ jurumu k¥? ¼nh¡n, an b¥ jurumu k¥. O tuma, o jurumuw dara Yesu kan wala o ma da a kan? ¼nh¡n, o dara a kan. Sabu, jurumuw b¥¥ dara Yesu kan. A ye an ka Kisibaa ye. Ni o t¥, an tun b¥na k¥ an ka kisibaa ye cogo di? Jurumuw b¥¥ dara Yesu kan.

K’a ta san 11 ka taga a bila san 20, yala an b¥ jurumu k¥ wa? An b¥ jurumu k¥ an dusukun na, an k¥walew f¥… An b¥ se o la kos¥b¥. An ye an y¥r¥ degi ko an t¥ jurumu k¥,

nka a b¥ jurumu k¥ n¡g¡ya la. Ala y’a f¡ ko o jurumuw b¥¥ dara Yesu kan.

A tun b¥ an cogo d¡n, o kos¡n a ye o jurumuw b¡ ye ka k¡n an å¥.

Yala m¡g¡ b¥ waati joli de k¥ nin diå¥ k¡n¡? An b¥ se k’a f¡ san biwolonwula å¡g¡n na. Jurumu minnu k¥ra o san biwolonwula k¡n¡, ni an tun ka kan k’o fara å¡g¡n kan, o gbiriya tun b¥na k¥ cogo di? Ni an tun o don mobilibaw k¡n¡ minnu b¥ donni t¡nni seegi å¡g¡n ta, an tun mako tun b¥na j¡ o mobili å¡g¡n na k¥m¥ la.

An b¥na jurumu hak¥ min k¥ an ka å¥namaya k¡n¡, aw y’a åini ka miiri o la d¡r¡n. O jurumuw b¥ jate wala o t¥ jate diå¥ ka jurumuw d¡ ye? ¼nh¡n, o b¥ jate diå¥ ka jurumuw la. Ka anw si to san mugan ka taga a bila san bisaba la, an b¥ jurumu k¥, o fana ye diå¥ ka jurumuw d¡ ye.




YESU KRISITA, ADAMADENW KISIBAA

Yesu ye jurumu joli de ta ka b¡ yen?

An b¥nbaw ka jurumuw b¥¥, an y¥r¥ ka jurumuw b¥¥, ani an b¡ns¡nw b¥¥ ka

jurumuw, f¡ ka taga diå¥ ban.

Yesu b’a f¡ an ye ko ale ye o jurumuw b¥¥ ko ka b¡ yen. Yesu tun t¥ se k’a f¡ a y¥r¥ ma ko: “Ne batise”, o kos¡n, Ala ye a ka j¡nc¥ ci, Yuhana, diå¥ b¥¥ ka ciden min å¥nat¡m¡na tigitigi. “A b¥na wele ko kabako Masa, ladilik¥la, Sebaya tigi Ala” A y¥r¥ y’a latig¥, ka k¥å¥ ni a ka hakilitigiya ye, ani a ka ladili ye, k’a adamaden ciden bila ka na f¡l¡, ka s¡r¡ o k¡ f¥, ale y¥r¥ min k¥ra Ala Denc¥ ye, ale ye farikolo ta, ka na diå¥ ka jurumuw

b¥¥ ta ka b¡ yen. Yala o t¥ kisili åuman ba ye wa?

O ye kabako, badi? O cogo, siå¥ kelen d¡r¡n, a batisela Yuhana Batiselik¥la f¥, walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡¡si ani ka m¡g¡ kelen kelen b¥¥ h¡r¡nya ka b¡ jurumu ma, o min tun b’a t¡¡r¡ la. A ye an b¥¥ h¡r¡nya. Aw ye miiri o la. Anw ye jurumu minnu k¥ k’an to san mugan k’a na a bila san bisaba la, ka ta san bisaba ka na a bila san binaani la, ka ta san binaani k’a bila san biw¡¡r¡ la, ka taga a bila san biwolonwula la, ka taga a bila san k¥m¥ la, ani aw denw ta jurumuw b¥¥. Yala a ye an ka jurumuw b¥¥ j¡¡si wa? ¼nh¡n, Yesu Krisita de don, diå¥ Kisibaa.

I n‘a f¡ Yuhana Batiselik¥la ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ da a kan, ani Ala y¥r¥ ye o kow latig¥ nin cogo la, ni an dara Yesu la, an b¥ h¡r¡nya. Yala anw ye jurumut¡w ye wa? Yala anw ka jurumuw b¥¥ bilara Yesu kan tiå¥ la wa? An t¥ jurumut¡w ye belen, ani anw




ka jurumuw b¥¥ bilara Yesu kan. J¡n b¥ se k’a f¡ ko jurumu b¥ nin

diå¥ k¡n¡? Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A tun b’a d¡n ko an b¥na jurumuw k¥, o kos¡n a ye waati nataw fana ka jurumuw c¥ ka b¡ yen. M¡g¡ d¡w b¥ anw c¥ma minnu ma san bilooru s¡r¡ f¡l¡, d¡w fana ma se o si tilanc¥ ma f¡l¡, nka ni an b¥ kuma an y¥r¥ ko la, an b’a k¥ i n’a f¡ an b¥na si b¥¥ k¥ diå¥ la.

M¡g¡ caman ka å¥namaya cogo ma åamal¡. Ne b¥na o å¥f¡ aw ye ka å¥. Yala lim¡g¡ si tilanc¥ ye joli ye? h¥ri tan ni fila å¡g¡n na.

“E Ala! Ne b¥nna ni c¥ d¡ ye. A ye ne g¥n ni lim¡g¡fagaf¥n ye. A tora d¡¡ni a b¥ ne faga, ani aw b’a d¡n wa…” A ye h¥ri tan ni fila dama de k¥, wa a ma se ka a da je. Nka o tun ye a si tilanc¥ de ye.

Ni wula sera tuma min, h¥ri w¡¡r¡nan wala h¥ri seeginan wati la, a b’a damin¥ ka surunya sara la. O k¡, a b¥ sa. D¡w si ye h¥ri mugan ye, d¡w w¥r¥w si ye h¥ri mugan ni kelen, d¡w

b¥ miy¥n kos¥b¥, f¡ ka se h¥ri mugan ni naani ma. Olu b¥ ko minnu b¥¥ k¥ o ka å¥namaya k¡n¡, o b¥ o f¡. Nka anw b¥ mun f¡ ni an b¥ olugu fil¥? I n’a f¡ anw b¥ to diå¥ la f¡ san biw¡¡r¡ wala san biseegi, an b’a f¡ ko: “I kana y¥l¥ko bila ne la san!” Olugu ye ko minnu k¥, o t¥ foyi si le ye an å¥ k¡r¡.

Ala ye Ala banbali ye. A b¥ å¥namaya f¡ abada. Ale de b¥ damin¥ ni laban latig¥. I n’a f¡ a b¥ å¥namaya f¡ abada, a b¥ å¥namaya waati banbali k¡n¡. A b¥ anw fil¥ ka k¥å¥ ni a ka sebaya ye, o min t¥ ban abada.

Don d¡, a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ka sa gengenjiri kan, ani a ko: “A dafara”. Tile saba o k¡ f¥, a kunnuna ani a tagara alij¥na la. Kabini o tuma, a b¥ segira ka å¥namaya f¡ abada. Kabini o tuma, a b¥ to san f¥ ka anw fil¥.

M¡g¡ d¡ ko: “Ne ka c¥! ne ye jurumu caman k¥. Hali ni ne si danna sanfi mugan de ma, ne k¡ni ye jurumu caman k¥.” “Ne san




bisaba de k¥, nka ne ye jurumu caman k¥. Tiå¥ la, ne jurumu caman k¥. Yala ne b¥ se ka yafali s¡r¡ cogo di?”

Nka Ala min ye Ala banbali ye, ale b¥na a f¡ ko: “I kana ne lay¥l¥! Ne ye i ka jurumuw b¥¥ juru sara, ani i b¥nbaw ta sani i ka bange, ani i b¡ns¡nw fana ka jurumuw, i salen k¡.” A b¥ o f¡ aw ye ka k¥å¥ ni waati banbali ye. Yala aw dara o la wa? Aw ye da o la. Aw ye kisili s¡r¡ gbansan ani aw ye don sankolo masaya la.

Aw kana da aw y¥r¥ ka miiriliw la, nka aw ye da Ala ka kumaw la.

“A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ala sago b¥¥ dafara a ka Sagaden f¥, o min ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡¡si. Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

Yala o ye tiå¥ ye wala faniya? O ye tiå¥ ye.

Yesu ye kuma laban juman

f¡ gengenjiri kan?

A dafara

Yesu min ye diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, o ye kiri tig¥ ale kan Ponce Pilate ka so la ko a ka kan ni fagali ye, ani o ye a gengen jiri la. “Yesu y’a gengenjiri ta ka b¡ dugu k¡n¡ ka taa y¡r¡ d¡ la, o t¡g¡ ko Kunkolo y¡r¡, (heburukan na, a t¡g¡ ko Golgota). S¡r¡dasiw ye Yesu gengen jiri la o y¡r¡ la, ani m¡g¡ fila w¥r¥w, kelen tun b¥ Yesu k¥r¥ la, kelen tun b¥ a k¥r¥ d¡ la, Yesu tun b¥ u c¥manc¥ la. Pilate ye s¥b¥nni d¡ k¥ k’a n¡r¡ Yesu gengenjiri la. Min tun s¥b¥nna a kan, o fil¥ nin ye: “Yesu Nazar¥tika, Yahutuw ka masak¥”. Yahutuw caman ye o s¥b¥n kalan, katuguni u ye Yesu gengen jiri la y¡r¡ min na, o y¡r¡ tun ka surun dugu la, o s¥b¥n tun k¥ra heburukan na nai Rom¥kan na ani g¥r¥kikan na” (Yuhana 19:17-20).




Ko min k¥ra a gengenlen k¡, an ye o fil¥: “O k¡, Yesu y’a d¡n ko f¥nw b¥¥ k¥ra ka dafa tuma min na, a ko: Minn¡g¡ b¥ ne la. A y’o f¡ walisa Kitabu kuma ka dafa. Min¥n d¡ tun b¥ yen, o fallen tun b¥ diw¥n kumu la. S¡r¡dasiw ye fu d¡ su o diw¥n kumu la k’a siri hisop¥ jiribolo kun na, k’a da Yesu da la. Yesu ye diw¥n kumu s¡r¡ tuma min na, a ko: A dafara! O k¡, a y’a kun majigin k’a ni bila” (Yuhana 19:28-30).

A k¥len k¡ ka diw¥n kumulen min, a ko: “a dafara”, a y’a kun biri k’a ni bila. A tun sara. Yesu kunnuna tile saba o k¡, ani a y¥l¥nna sankolo la.

An ye Heburu 10:1-9 kalan: “F¥n åuman nataw ja tun b¥ sariya la, nka o f¥nw kolo y¥r¥ tun t’a la. O de kos¡ m¡g¡ minnu tun b¥ to ka g¥r¥ Ala la ka saraka sifa kelen lase san o san, sariya ma se ka olu dafa abada. Ni u tun dafara, ni Ala batobaaw tun saniyara u ka jurumuw ma siå¥ kelenpe ka ban, u

dusukunw tun t¥na u jalaki u ka jurumu si ko la tun, u tun na saraka b¡li dabila. Nka o sarakaw b¥ to ka ka m¡g¡w hakili jigin u ka jurumuw la san o san. K’a mas¡r¡ nturaw ni bak¡r¡w joli t¥ se ka jurumuw b¡ yen abada. O de kos¡n Krisita nalen diå¥ la, a y’a f¡ Ala ye ko: I tun t¥ saraka ni nilif¥n f¥, nka i ye farikolo d¡ dila ne ye. Saraka jenitaw ni jurumu yafa sarakaw si ko man di i ye. O tuma la ne ko: E Ala, ne nalen fil¥ ka i sago k¥, i ko a s¥b¥nnen b¥ Kitabu la ne ko la cogo min na. A y’a f¡ f¡l¡ ko: I t¥ sarakaw ni nilif¥nw ni saraka jenitaw ni jurumu yafa sarakaw f¥, ko olu man di i ye. O b¥¥ n’a ta, u b¥ saraka ka k¥å¥ ni sariya ye. O k¡, a ko: Ne nalen fil¥ ka i sago k¥. O cogo la, a b¥ batoli ko f¡l¡ wuli walisa ka filanan sigi” (Heburuw 10:1-9).




KUNMAB¼LI BANBALI

Ni m¡g¡ dara Yesu la, a tigi b’a k¥ cogo juman k’a b¡si a ka

don o don jurumuw la?

Ni a tigi b’a seereya ko Yesu ye a ka jurumuw b¥¥ j¡¡si ka b¡ yen

a ka batiseli f¥.

Sariya ye f¥n åuman nataw ja de ye. Saga ni bak¡r¡ni minnu tun b¥ k¥ saraka ye Layidu k¡r¡ la, o b’a jira ko Yesu tun b¥na na ka jurumuw ta ka b¡ yen i ko a tun b¥ k¥ o waati la cogo min na.

Layidu k¡r¡ m¡g¡w, Dawuda, Ibrahima ani t¡w, olugu b¥¥ tun b¥ saraka ko faamu ani o tun b¥ da a la fana. O tun b’a jira ko Masiya, Krisita (Yesu k¡r¡ ye ko Kisibaga) tun b¥na na don d¡ ka o ka jurumuw b¥¥ ko. O tun b¥ da o

ka kunmab¡li la ani o tun b’a d¡n ko o tun b¥na kisi o ka danaya barika la.

Sariya tun ye f¥n åuman nataw ja ye. Saraka minnu tun b¥ b¡ don o don ani san o san, o sarakaw tun t¥ se ka anw kunmab¡ ka dafa. O kos¡n, min tun dafara ani a b¥ abada, fiå¥ tun t¥ min na, Ala Denc¥, ale tun ka kan ka na dugukolo kan.

A tun y’a f¡ ko ale tun ka kan ka na walisa ka a Fa sago dafa i ko a y¥r¥ bolo y’a s¥b¥ cogo min na ko: “Ne nalen fil¥ ka i sago k¥. O cogo la, a b¥ batoli ko f¡l¡ wuli walisa ka filanan sigi.” An kisira ka b¡ an ka jurumuw la sabu Yesu Krisita ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen, sabu an dara a la fana.

An ye Heburuw 10:10 kalan: “Yesu Krisita ye Ala sago k¥, o kos¡n a ye a y¥r¥ farikolo di ka k¥ saraka min ye, an b¥ saniya siå¥ kelenpe de o barika la.” Yesu y’a farikolo min di k’a k¥ saraka ye, ka k¥å¥ ni Ala sago ye, an b¥ saniya o de barika la, siå¥ kelenpe f¡ abada.




Yala anw saniyala wa? ¼nh¡n, an saniyala. O k¡r¡ ye di? Fa Ala ye a Denc¥ bila ka na ani a ye an ka jurumuw b¥¥ da a kan batiseli f¥, o k¡, a ye kiri tig¥ a kan siå¥ kelenpe gengenjiri kan. O cogo, m¡g¡ minnu b¥¥ tun b¥ t¡¡r¡la jurumu kos¡n, a ye olu b¥¥ h¡r¡nya. O tun Ala sago ye.

Walisa ka anw h¡r¡nya, Yesu y’a y¥r¥ di ka k¥ saraka siå¥ kelenpe. O cogo la, anw b¥ se ka saniya. Anw saniyara. Yesu ye a y¥r¥ saraka anw kos¡n, ani a sara anw kos¡n (anw n¡ na). O kos¡n, kiri t¥na tig¥ anw ka belen.

Layidu k¡r¡ la, saraka tun b¥ b¡ don b¥¥ sabu jurumu minnu tun k¥ra kura ye, olugu fana tun ka kan ka ko ka b¡ yen.

Yuhana 13 la, an b¥ ntalen d¡ s¡r¡ yen min b’a f¡ ko Yesu ye Pi¥r¥ senw ko. A ye Pi¥r¥ senw ko walisa k’a jira a la ko a b¥na jurumu k¥ waati nataw la, ani fana, a k’a faamu ko a ye kunmab¡li s¡r¡ ka ban a ka

jurumuw b¥¥ ko la. Yesu tun b’a d¡n ko Pi¥r¥ tun b¥na jurumu k¥ ko kura. O kos¡n, a ye ji k¥ min¥n k¡n¡ k’a senw ko.

Pi¥r¥ tun b’a f¥ ka ban, nka Yesu y’a f¡ a ye ko: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥” O k¡r¡ ye ko: “I b¥na jurumu k¥ nin k¡, i b¥na i dalac¥ ne la ani i b¥na jurumu k¥ fana ne tagalen k¡ san f¥. O kos¡n ne b¥ i senw ko ka kankari da sitan¥ ye ko a kana i k¡r¡b¡ sabu ne ye i ka jurumu nataw b¥¥ ta ka ban.”

Yala aw b’a miiri ko ni a ye Pi¥r¥ sen ko, ko o k¡r¡ tun ye ko anw ka nimisa don o don an ka jurumuw la wa? ¼n-¡n! sabu ni an tun ka kan ka nimisa don o don an ka jurumuw la, Yesu tun t¥na a ka jurumuw ta ka b¡ yen siå¥ kelenpe.

Nka Yesu y’a f¡ ko a ye an saniya siå¥ kelenpe. Ni an b¥ nimisa an ka jurumuw don o don, o tuma a ka kan ka segin Layidu k¡r¡ la. O la, j¡n b¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennen ye?




J¡n b¥ se ka kunmab¡li s¥b¥ s¡r¡? J¡n b¥ se ka da Ala ani ka å¥namaya ni a ma jurumu k¥?

J¡n b¥ se ka saniyali s¡r¡ a ka nimisali f¥? An b¥ jurumu k¥ tuma b¥¥, o la, an b¥ o jurumuw b¥¥ yafali s¡r¡ cogo juman? An b¥ se ka nimisa don o don cogo juman na? Siå¥ caman, ni wula sera, an b¥ åin¥ s¡g¡mada jurumuw k¡, ni dugu j¥ra, an b¥ åin¥ kunu wula jurumuw k¡. An t¥ se fiyewu ka nimisa an ka jurumuw b¥¥ la.

O de kos¡n, Yesu batisera ani a y’a y¥r¥ di saraka ye gengenjiri kan, walisa anw b¥¥ ka se ka saniya å¡g¡n f¥. Yala aw b¥ o faamu wa? An b¥¥ ye kunmab¡li s¡r¡ å¡g¡n f¥. Tuma kelen kelen b¥¥ ni an b¥ nimisa an ka jurumuw la, o de t’a to an b¥ kunmab¡li s¡r¡.

Yala jurumu d¡w tora tun, an ka kan ka nimisa minnu

kos¡n wa?

¼n-¡n

Anw ye kisili s¡r¡ kabini ni anw dara a la ko Yesu tun ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, aw ka jurumuw, ani ne ka jurumuw. “Sarakalasebaa b¥¥ b¥ j¡ don o don ka u ka baara k¥. U b¥ saraka sifa kelen lase ko caman, olu t¥ se ka jurumuw b¡ yen abada. Nka Krisita ye badaa saraka kelenpe lase jurumuw kos¡n mink¥, a y’i sigi Ala kinin f¥, ka mak¡n¡li k¥ fo a juguw ka k¥ a senk¡r¡ dalan ye. Minnu saniyalen don u ka jurumuw ma, a ye olu dafa badaa saraka kelenpe de barika la. Ni Senu fana b¥ o ko seereya k¥ an ye. A y’a f¡ ko : Matigi ko: Ne na layidu min ta u ye, o donw t¥m¥nnen k¡, o fil¥ nin ye: Ne na ne ka sariyaw k¥ u dusukunw na, ka u s¥b¥n u hakiliw la. O




f¡len k¡, a ko: Ne t¥na ne hakili to u ka jurumuw ni u ka tilenbaliya kow la tun. Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡” (Heburuw 10:11-18).

Heburu 10:18 la, “Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na…” O k¡r¡ ye di? O k¡r¡ ye ko jurumu y¥r¥, jurumu ma b¡ jurumu ma, jurumu sugu b¥¥ yafara f¡ abada. Jurumu si ma to. Ala yafara o ma. Yala aw dara o la wa? “Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡.”

Kumalasurunyala, min k¥ra o fil¥ nin ye. Ni Yuhana tun ma a bolow da Yesu kan, ni a tun ma Yesu batise, yala anw tun b¥na se ka kisi wa? An tun t¥na se ka kisi. Ni o tun ma k¥ don? Ni Yesu tun ma Yuhana Batiselik¥la å¥nat¡m¡ k’a k¥ diå¥ ka ciden ye, ani fana ni a tun ma anw ka jurumuw b¥¥ ta, yala a tun b¥na se ka anw ka jurumuw ko ka b¡ yen wa? A tun t¥na se.

Ala ka t¡n tilennen don. O ye ko åuman ye.

K’a f¡ ko ale k¥ra an Kisibaga ye ani ko a ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen, a tun t¥na dan o ma. O kos¡n a tun ka kan ka an ka jurumuw ta ka b¡ yen farikolo la. Mun kos¡n Yesu ye farikolo ta ka na an ma? Sabu a tun b¥ adamadenw ka jurumuw d¡n, jurumu minnu b¥ dusukunw ni farisogo la. Walisa ka se ka o j¡¡si ka b¡ yen, ale min k¥ra Ala Denc¥ ye, ale tun ka kan ka farikolo cogo ta ka na anw ma.

Ni Yesu tun ma batise, an ka jurumuw tun b¥na k¥ yen tuma b¥¥. Ni a tun gengenna jiri la k’a s¡r¡ a tun ma an ka jurumuw ta f¡l¡, a saya tun t¥na foyi si le å¥. O tun t¥na foyi si å¥ anw ye. K¡r¡ f¡yi tun t¥na k¥ a ka saya la.

Ka a to a b¥na a ka baara damin¥ ka a si to san bisaba, a nana Yuhana Batiselik¥la ma Jurd¥n baji walisa ka batise. A ye a ka baara damin¥ ka a si to san bisaba ani a ye a laban ka a si to san bisaba ni saba. A k¥len ka san bisaba s¡r¡, a tagara Yuhana n¡ f¥ walisa ka




batise. ”A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten walisa m¡g¡w b¥¥ ka kisi ani ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye. A ka åi a ka k¥ o cogo la. Sisan, ne batise.” O cogo la, Yesu batisela siya b¥¥ ka kunmab¡li kos¡n.

I n‘a f¡ Yesu batisela Yuhana f¥ ani a ye an ka jurumuw b¥¥ ta k’a bila a y¥r¥ kan mink¥, o kos¡n Ala ye a å¥ c¥ ka b¡ Yesu la waati min a sara gengenjiri kan. Hali ni Yesu tun ye a Denc¥ y¥r¥ ye, a tun ka kan ka a Denc¥ to a ka sa.

Ala ye kanuya ye, nka a tun ka kan a Denc¥ to a ka sa. O cogo la, dibi donna f¡ ka h¥ri saba k¥. Yesu p¥r¥nna ni kanba ye ko: “Eli, Eli, lama sabakatani?” O k¡r¡ ko: “Ne ka Ala, ne ka Ala, mun na i ye ne bila?” Yesu donnilen an ka jurumuw k¡r¡, kiri benna a kan gengenjiri kan, anw n¡ na. A ye anw kisi o cogo la. Ni Yesu ka batiseli tun t¥, k¡r¡ f¡yi tun t¥na s¡r¡ a ka saya la.

Yala aw ye jurumut¡ de ye wala m¡g¡ tilennen?

M¡g¡ tilennen, jurumu si t¥ min dusukun na.

Ni Yesu tun sara k’a s¡r¡ a tun ma anw ka

jurumuw ta ka b¡ yen, ani ni a tun ma batise, a ka saya tun t¥na kisili di an ma. Walisa an ka se ka kunmab¡, Yesu batisera Yuhana f¥, adamadenw b¥¥ ka ciden, ani kiri benna a kan gengenjiri la walisa m¡g¡ minnu b¥¥ dara a la, olugu ka kisi.

O la, kabini Yuhana Batiselik¥la tile la f¡ ka na a bila bi la, sankolo masaya karabala. I n’a f¡ Yuhana Batiselik¥la ye m¡g¡w ka jurumuw da Yesu kan, an b¥¥ ka jurumuw yafara. Aw ni ne b¥¥ b¥ se ka Ala wele ko an Fa Ala ani an nis¡ndiyalen b¥ don a ka sankolo masaya la.

Heburuw 10:18 “Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡




min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡.” Yala aw ye jurumut¡w ye wa? Yesu k¥len ka aw ka juruw b¥¥ sara mink¥, yala aw y¥r¥ ka kan ka to ka o sara bele wa?

C¥ d¡ tun b¥ yen min tun b¥ minnin k¥ kos¥b¥. M¡g¡ caman ka juru tun b’a la. Nka, a denc¥ ye wari caman s¡r¡ ani don d¡ la, a ye a fa ka juruw b¥¥ sara. Juru foyi si t¥ a fa la tuguni, hali a ye hak¥ o hak¥ min min.

Yesu ye o de k¥ aw ye. A k¡nna ka an ka jurumuw juru sara. An b¥ jurumu minnu k¥ a ka å¥namaya k¡n¡, o dama t¥, nka diå¥ ka jurumu. A batisera waati min, o jurumuw b¥¥ bilara a kan. O tuma, yala aw ye jurumut¡w ye sisan wa? ¼n-¡n, aw t¥ jurumut¡w ye tun.

Kibaru duman min å¥silen b¥ kisili ko ma, ni anw tun ye o d¡n kabini f¡l¡ la, anw tun b¥na da Yesu la n¡g¡ya la. Tiå¥ la, a k¥ra nimisa ko ye, wa m¡g¡ caman b¥ kabakoya nin ko la.

Nka a ma k¥ ko kura. O ko b¥ yen kabini

damin¥ la. Nka anw de tun t’a d¡n. Kibaru duman min å¥silen don ji ani Ni ko ma, o kibaru duman b¥ f¡ Bibile k¡n¡ ani a b¥ baara k¥. A tun b¥ yen tuma b¥¥. A tun b¥ yen sani aw ni ne b¥¥ ka bange. A tun b¥ yen sani dugukolo ka dan.

Yala anw ka kan ka mun k¥ Ala ye?

Kibaru duman min b¥ kunmab¡li banbali f¡, an ka kan

ka da o la.

Yesu Krisita ye an d¥m¥ ka an ka jurumuw ta; a y’o k¥ sani aw ni ne b¥¥ ka bange. A y’o b¥¥ ta ka b¡ yen. Yala jurumu d¡ tora aw la tun wa? ¼n-¡n. Aw b¥na jurumu minnu k¥ sini, o ko b¥na k¥ cogo di? O fana b¥ jate diå¥ jurumuw la.




Sisan, an ye jurumu nataw bila ka ben. An b¥na jurumu minnu k¥, olugu fana b¥ jate diå¥ jurumuw la. O t¥ wa? Yala o bilara Yesu kan wala o ma bila a kan? O bilara a kan.

Yala sini jurumuw fana bilara a kan wa? ¼nh¡n, a ye o b¥¥ ta, a ma wolomanin k¥ o la. A ma foyi si to k¥r¥ f¥. Kibaru duman b’a f¡ an ye ko an ye da a la ni an dusukun b¥¥ ye ko Yesu ye an ka jurumuw ta siå¥ kelenpe, ani ko kiri benna a kan anw n¡ na.

“Kibaru duman min b¥ Ala Denk¥ Yesu Krisita ko f¡, o damin¥ fil¥ nin ye” (Marika 1:1) sankolo kibaru ye kibaru duman ye. A b’a f¡ an ye ko: “Ne ye i ka jurumuw b¥ ta ka b¡ yen. Ne ye i Kisibaa ye. Yala i b¥ da ne la wa?”Jama ba c¥ma, m¡g¡ dama dama de b¥ se k’a f¡ ko: “¼nh¡n, ne dara i la. Ne b¥ da i la i ko i y’a f¡ an ye cogo min na. A ka n¡g¡ f¡ ne b¥ se k’a faamu y¡r¡ ni kelen.” M¡g¡ minnu ye o f¡, olu na k¥ m¡g¡ tilennenw ye i ko Ibrahima.

Nka, m¡g¡ t¡w b’a f¡ ko: “Ne t¥ se ka da a la. A k¥ra ne å¥ k¡r¡ f¥n kura ni kabako ye.”

O la, a b¥ åininkali k¥ ko: “A f¡ ne ye dama n’a s¡r¡ ne ye i ka jurumuw b¥¥ ta wala ni ne ma o ta.”

“Ne y’a m¥n ko i ye damin¥ jurumu de ta, nka i ma bi taw ta.”

“Ne å¥ b¥ a la ko i ka cegun f¡ i b¥ da o kuma la. I ka kan ka taga jahanama la. Foyi t¥ ne f¥ k’a f¡ i ye.”

An b¥ kisi ni an dara a ka kunmab¡li dafalen la. Minnu b¥ sinsin a kan k’a f¡ ko jurumuw b¥ olugu la, olu b¥na taga jahanama la. Olugu y¥r¥ de ye o å¥nat¡m¡li k¥.

Kisili kibaru duman b¥ damin¥ ni Yuhana Batiseli ka seereya ye. I n’a f¡ Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli tuma la Yuhana f¥, an b¥ k¥ m¡g¡ senumaw ye ni an b¥ danaya k¥.

Ciden P¡li ka l¥t¥r¥w la, a kumana kos¥b¥ Yesu ka batiseli ko la. Galasikaw 3:27:




“Aw minnu b¥¥ batisera Krisita la, aw ye Krisita don aw kan na i ko dul¡ki.” Ka batise Krisita la, o k¡r¡ ye ko an b¥ Krisita la. Tuma min Yuhana ye Yesu batise, an ka jurumuw dara a kan, ani an ka jurumuw j¡¡sila.

1 Pi¥r¥ 3:21: “O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan. O t¥ farisogo n¡g¡w koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la, Yesu Krisita kunnuni barika la ka b¡ suw c¥ma.”

M¡g¡ minnu dara Yuhana Batiselik¥la ka seereya la, ani Yesu ka batiseli, ani Yesu joli min b¡nna gengenjiri kan, olugu de ye Ala ka kisili n¥¥ma s¡r¡. Aw ye s¡n Yesu ka batiseli ma aw dusukun na, batiseli bisigi, ka kisili s¡r¡.


WAJULI W¼¼R¼NAN

Yesu Krisita nana ji ni joli ani Ni barika la


143 Yesu Krisita nana ji ni joli ani Ni barika la


Yesu Krisita nana ji ni joli ani Ni barika la

< 1 Yuhana 5:1-12 > “M¡g¡ o m¡g¡ dara a la ko Yesu ye Krisita

ye, o bangera Ala f¥. Min b¥ fa kanu, o b¥ a den fana kanu. Ni an b¥ Ala kanu ka a ka ci f¡lenw mara, an b’a d¡n o de f¥ ko an b¥ Ala denw kanu. Ka Ala kanu, o ye nin de ye, ka a ka ci f¡lenw mara. A ka ci f¡lenw man g¥l¥n. K’a mas¡r¡ min bangera Ala f¥, o b¥ se s¡r¡ diå¥ kan. Se min b¥ s¡r¡ diå¥ kan, o ye nin de ye, an ka dannaya. J¡n b¥ se s¡r¡ diå¥ kan? F¡ min dara a la ko Yesu ye Ala Denk¥ ye. Min nana ji ni joli barika, Yesu don. A ma na ni ji dama ye m¥n¥, a nana ni ji ni joli ye. Ni Senu de b¥ o seereya k¥, katuguni Ni Senu ye tiå¥ de ye. Seere saba b¥ yen, Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya b¥nnen

b¥ å¡g¡n ma. Ni an b¥ m¡g¡w ka seereya min¥, Ala ka seereya ka bon n’o ye, k’a mas¡r¡ Ala ka seereya ye nin de ye, ko a ye a Denk¥ seereya k¥. Min b¥ da Ala Denk¥ la, seereya b¥ o f¥ a y¥r¥ k¡n¡. Min ma da Ala ka kuma la, o ye Ala k¥ nkalontig¥la ye, katuguni Ala ye a Denk¥ seereya min k¥, a ma da o la. O seereya fil¥ nin ye, ko Ala ye å¥namaya banbali di an ma, o å¥namaya b¥ s¡r¡ sa Denk¥ la. O Denk¥ b¥ min f¥, å¥namaya b¥ o f¥. Ala Denk¥ t¥ min f¥, å¥namaya t¥ o f¥ fewu.”

Yesu nana cogo juman na?

A nana ji ni joli ani Ni barika la

Yala Yesu nana ji la wa? ¼nh¡n. A nana a ka batiseli f¥. Ji k¥ra Yesu ka batiseli




tamasiy¥n ye Yuhana Batiselik¥la f¥, Jurd¥n la. Kunmab¡li batiseli don, a t¥m¥na o min f¥ walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

Yala Yesu nana joli la wa? ¼nh¡n. A ye adamaden farisogo ta ka na. A batisera ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ani a ye a joli gengenjiri kan walisa ka jurumu juru sara. Yesu nana joli la.

Yala Yesu nana Ni la wa? ¼nh¡n. Yesu tun ye Ala ye. Nka a nana ka Ni k¥ ka farisogo cogo ta walisa ka k¥ jurumut¡w Kisibaa ye.

M¡g¡ caman ma da a la ko Yesu nana ji ni joli ni Ni barika la. M¡g¡ caman ma da a la ko Yesu ye masaw ka Masa ye, alaw ka Ala. Siga b¥ m¡g¡ caman dusukun la. “Yesu ye Ala Denc¥ wala m¡g¡ denc¥ ye?” Wa m¡g¡ caman b¥ yen, ka karam¡g¡w ni Past¥riw fara o kan, olu b¥ da Yesu la ko m¡g¡ don nka o t¥ da a la ko Ala don, ko Kisibaa ni sankolo Masa don.

Nka Ala b’a f¡ ko ni m¡g¡ o m¡g¡ dara

Yesu la ko masaw ka Masa don, ko Ala å¥nama don, ko Kisibaa s¥b¥ don, o tigi b¥ k¥ Ala den ye. Minnu b¥ Ala kanu olu b¥ Yesu kanu. Minnu b¥ da Ala la tiå¥ la, olu b¥ Yesu kanu o cogo kelen na.

M¡g¡ t¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan. Ciden P¡li y’a f¡ an ye ko danaba s¥b¥w dama de b¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan. Wa f¥n min b’a to danabaw b¥ se s¡r¡ diå¥ kan, o ye ko ni o b¥ da a la ko Yesu nana ji ni joli ani Ni la. Fanga min b¥ k¥ m¡g¡ la walisa ka se s¡r¡ diå¥ kan, o fanga t¥ b¡ a y¥r¥ sago la, ani a ka jijali wala a ka kobaw k¥li la.

“Hali ni ne b¥ m¡g¡w kanw ni m¥l¥k¥w kanw f¡, k’a s¡r¡ kanuya t¥ ne k¡n¡, ne kumakan na k¥ i ko ntanan mankan wala weleninw. Hali ni ne b¥ se ka kiraya k¥, ka gundow b¥¥ ni f¥n b¥¥ d¡n, hali ni dannaya b¥¥ b¥ ne f¥ fo ka kuluw lab¡ u n¡ na, k’a s¡r¡ kanuya t¥ ne k¡n¡, ne t¥ foyi ye. Hali ni ne ye ne bolof¥nw b¥¥ tilatila ka k¥ faantaw ka




dumuni ye, ka ne farikolo di ko a ka jeni, o t¥na foyi å¥ ne ye ni kanuya t¥ ne k¡n¡” (1 Kor¥ntekaw 13:1-3).

“Kanuya” min ko f¡ra yan, o k¡r¡ ye ko Yesu nana ji ni joli ani Ni barika la. Bibile k¡n¡, kanuya kuma å¥silen b¥ tuma b¥¥ “tiå¥ kanuya” de ma.

MIN DARA JI ANI JOLI LA, O TIGI D¼R¼N DE BÄ SE S¼R¼ DIÒÄ KAN

J¡n b¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan?

M¡g¡ min dara Yesu ka batiseli la, Ka da a joli ani Ni la.

1 Yuhana 5: 5-6: “J¡n b¥ se s¡r¡ diå¥ kan?

F¡ min dara a la ko Yesu ye Ala Denk¥ ye. Min

nana ji ni joli barika, Yesu don.” Balema kanulenw, min b¥ se s¡r¡ diå¥ kan

ani a b¥ se s¡r¡ sitan¥ kan, Yesu don. M¡g¡ min b¥ da Yesu ka ji ni a joli ani a Ni kuma la, o tigi fana b¥ se s¡r¡ diå¥ kan. Yesu ye se s¡r¡ diå¥ kan joco juman na? Kisili min dira ji ni joli ani Ni barika la.

Ni a f¡ra ko “ji” Bibile k¡n¡, o b¥ å¥sin “Yesu ka batiseli” ko de ma. (1 Pi¥r¥ 3:21). Yesu farisogoman nana nin diå¥ la. A nana ka jurumut¡w b¥¥ kisi. A batisela walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ani a sara gengenjiri kan ka jurumuw kafari.

Joli min b¡nna gengenjiri la, o k¡r¡ ye ko a nana diå¥ la ka adamaden cogo ta. A nana adamaden farisogo la ka jurumut¡w kisi, ani a batisera ni ji ye. O la, Yesu nana ji ni joli de barika la. O k¡r¡ ye ko a ye diå¥ ka jurumuw j¡¡si ni a ka batiseli ji ye ani a ka saya joli.

Sitan¥ b¥ se ka diå¥ mara cogo juman na? Sitan¥ ye siga don adamaden dusu la ka




k¥å¥ ni Ala ka kuma ye, ani a ye kanbilali kis¥ turu o dusukun na. O k¡r¡ ye ko sitan¥ ye m¡g¡w sama ka o k¥ a ka j¡nw ye, ka o lafili walisa o ka Ala s¡s¡ k’a ka kuma bila.

Nka Yesu nana nin diå¥ la ani a ye m¡g¡ ka jurumuw b¥¥ j¡¡si ni a ka batiseli ji ye, ani a joli min b¡nna gengenjiri la: A ye se s¡r¡ sitan¥ kan ani a ye diå¥ ka jurumuw b¥ j¡¡si ka b¡ yen.

O k¥ra sabu Yesu ye jurumut¡w Kisibaa ye. A k¥ra anw Kisibaa ye sabu a nana ji ni joli barika la.

YESU YE DIÒÄ KA JURUMUW BÄÄ TA KA B¼ YEN A KA BATISELI FÄ, O MIN BÄ AN KUNMAB¼

Yesu ye s¡r¡ diå¥ kan, O kuma k¡r¡ ye di?

O k¡r¡ ye ko a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen

Yesu batisera walisa ka diå¥ ka jurumuw

b¥¥ ta ka b¡ yen. A sara ka a to adamaden farisogo la walisa ka an ka jurumuw b¥¥ kafari. A tun b¥ se ka anw h¡r¡nya ka b¡ an ka jurumuw la. I n‘a f¡ Yesu batisera Jurd¥n baji la Yuhana Batiselik¥la f¥, o min k¥ra adamadenw ka ciden ye, diå¥ ka jurumuw b¥ dara a kan. O k¡, a ye a ni di ka sa gengenjiri kan ka k¥ anw ka jurumuw sara ye. A ka se s¡r¡ sitan¥ kan a ka saya ni a




kunnunin barika la. A ye jurumu juru sara a ka saya barika la.

YESU NANA JURUMUT¼W MA NI A KA BATISELI JI YE, ANI A JOLI YE, O MIN B¼NNA GENGENJIRI KAN

A sera ka sitan¥ fanga c¥n cogo juman?

A ka batiseli, ji ani

Ni barika la

Ciden Yuhana y’a f¡ ko kunmab¡li ma å¥sin ji d¡r¡n ma, nka a å¥silen b¥ ji ani joli ma. O la, i n‘a f¡ Yesu ye jurumuw ta ka b¡ yen f¡ abada, jurumut¡w b¥¥ kisira ni o dara a la, ani o b¥ tugu a ka kuma k¡.

Yesu k¥len ka na dugukolo kan, a ma dan

an ka jurumuw tali ma ka b¡ yen, nka a ye an kisi fana a joli b¡nnin f¥ f¡ ka se a ka saya ma gengenjiri kan. A ye jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥ Jurd¥n baji la, ani a ye jurumuw juru sara gengenjiri la. A ye a ka saya k¥ ka anw ka jurumuw juru sara. Ala ka ci f¡len tilennen min b’a f¡ ko: “jurumu sara ye saya ye”, (Rom¥kaw 6:23) o kiraya kuma dafara.

Yesu y’a f¡ mink¥ ko “ka se s¡r¡ diå¥ kan”, a tun b’a f¥ ka mun de f¡? Danaya min b¥ se s¡r¡ diå¥ kan, o ye danaya ye min å¥silen b¥ kisili kibaru duman ma, Yesu ye o min di an ma a ka ji batiseli ni a ka saya barika la, gengenjiri kan.

Yesu ye se s¡r¡ diå¥ kan, o k¡r¡ sitan¥ kan. F¡l¡ Egilisiw minnu tun b¥ R¡m¥ jama la, olugu danabaaw tun t¥ s¡n fiyewu o ka fagamaw ka sariyaw ma, ani fana o tun t¥ s¡n fiyewu ka tugu nin diå¥ kow n¡ f¥. Hali ni o tun b¥ o faga le, o tun t¥ s¡n.

O s¡r¡la f¥n min f¥, o ye ko o tun dara a la




ko Yesu nana ji barika la (a batisera walisa ka anw ka jurumuw ta ka b¡ yen), ani joli barika la (a ye an ka jurumuw b¥¥ juru sara a ka saya f¥).

Yesu nana Ni barika la (a nana ka adamaden farisogo ta), ani a ye jurumut¡w ka jurumuw ta a ka batiseli ni a joli f¥, o min b¡nna gengenjiri kan walisa anw minnu ye kunmab¡li s¡r¡, anw ye se s¡r¡ diå¥ kan.

BATISELI BISIGI D¼ BÄ YEN MIN B’AN KISI SISAN, YESU KRISITA KUNNUNI BARIKA LA <1 PIÄRÄ 3: 21>

Kisili bisigi ye mun ye?

Yesu ka batiseli An b¥ se ka a kalan 1 Pi¥r¥ 3:21: “O ji k¥ra

batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan. O t¥ farisogo n¡g¡w koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la, Yesu Krisita kununin barika la ka b¡ suw c¥ma.” Ciden Pi¥r¥ y’a seereya ko Yesu tun ye Kisibaa ye ani ko a tun nana batiseli ji ni joli barika la.

Kuma laban na, an b¥ se k’a da Yesu la o min tun nana ji ani joli barika la. An ka kan k’a d¡n ko Yesu ka batiseli ji k¥ra batiseli bisigi ye min b¥ anw kisi. Ciden Pi¥r¥ y’a f¡ an ye ko batiseli “ji” ni “joli” ani “Ni” ye f¥n nafamanw ye kisili s¡r¡li la.

Ciden foyi ma da Yesu joli d¡r¡n na gengenjiri kan ka a ka batiseli to yen. Ka da joli d¡r¡n la, o ye danaya tilan kelen ye. Danaya min k¥ra danaya tilanc¥ ye, o danaya b¥ sa waati nataw la. Nka m¡g¡ minnu b¥ da ji ni joli ani Ni kibaru duman la, olugu ka danaya b¥ bonya ka taga a f¥.

Nka kibaru duman min å¥silen don joli ma, o de b’a la ka f¡ y¡r¡ b¥¥ an ka bi tilew la. Kun




juman kos¡n? M¡g¡w t¥ tiå¥ d¡n, ji ni Ni kunmab¡li, o kos¡n o t¥ se ka bange ko kura.

Waati d¡w k¥ra, faraj¥ jamanaw Egilisiw tun y’a damin¥ ka ben jin¥moriya la. O Egilisiw tun y’a damin¥ ka fanga s¡r¡ nka sitan¥ ka baarak¥law ye danaya y¥l¥ma k’a k¥ jin¥moriya ye.

Jin¥moriya k¡r¡ ye ko i b¥ da a la ko ni i ye gengenjiri ja k¥ s¥b¥ wala yiri d¡ la, ko sitan¥ b¥na boli ka o y¡r¡ bila, wala ko sitan¥ b¥na boli ni i dara Yesu joli la. O jin¥moriya danaya f¥, sitan¥ ye m¡g¡ caman lafili ka a k¥ i n’a f¡ o tun ka kan ka da Yesu joli d¡r¡n la. Sitan¥ y’a k¥ i n’a f¡ a b¥ siran joli å¥, k’a f¡ ko Yesu y’a joli b¡n jurumut¡w kos¡n.

Nka Pi¥r¥ ani ciden t¡w ye kibaru duman åuman seereya, o min å¥silen b¥ Yesu ka batiseli ni a joli ma. Nka bi danabaaw b¥ mun de seereya? O b¥ Yesu joli d¡r¡n de seereya.

Nka min s¥b¥la Bibile k¡n¡, an ka kan ka da

o de la ani ka Yesu ka kisili la o min å¥silen b¥ a Ni, a ka batiseli ani a joli ma. Ni an b¥ ban Yesu ka batiseli ma k’a f¡ d¡r¡n ko a sara gengenjiri kan anw kos¡n, an ka kisili t¥na dafa.

“SEEREYAB¼LI” MIN BÄ KÄ ALA KA JI KISILI KO LA

Seere jumanw de b’a f¡ ko Ala ye anw kisi?

Ji, joli ani Ni 1 Yuhana 5:8, Matigi b’a f¡ ko: “Ni Senu ni ji

ani joli, o saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma.” Ni ye f¡l¡, batiseli ji ye filannan ye, joli min b¡nna gengenjiri la, o ye sabanan ye. O f¥n saba b¥¥ ye kelen ye. Yesu nana diå¥ la ni o f¥n saba b¥¥ ye å¡g¡n f¥, batiseli, joli ani Ni.




“Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma.” F¥n saba b’a seereya ko Ala ye an kisi. O seere sabaw ye Yesu ka batiseli ji ni joli ani Ni ye. Yesu ye o f¥n saba de k¥ anw ye diå¥ k¡n¡.

Ni kelen ye o f¥n sabaw j¥, kisili t¥ dafa. O saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma : Ni Senu ni ji ani joli.

Yesu min tun ye farisogo ta ka na anw ma, o tun ye Ala ni Ni Senu ani Denc¥ ye. A tun nana diå¥ la Ni la ka adamaden farisogo ta, ani a batisera ji la ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A ye jurumuw b¥¥ ta a farisogo kan ani a y’a joli b¡n f¡ ka se a ka saya ma gengenjiri la walisa anw ka kisi. A ye jurumu b¥¥ laj¥len sara. O ye kisili kibaru duman ye, ji ni joli ani Ni la.

Ni an åin¥na o d¡ la kelen k¡, o b’q jira ko an banna Ala ka kisili ma, o min k¥ra ka an kunmab¡ ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ la. Ka k¥å¥ ni bi danabaa caman ye, an tun ka kan

k’a f¡ ko: “fila ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma: Joli ni Ni!”

Nka ciden Yuhana y’a f¡ ko f¥n saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma: Yesu ka batiseli ji, a joli min b¡nna gengenjiri la, ani Ni Senu. Ciden Yuhana ka kuma tun j¥len don.

Danaya min b¥ jurumut¡ kisi, o ye danaya ye min b¥ k¥ Ni Senu ni ji ani joli la. Danaya min b¥ m¡g¡ k¥ ka se s¡r¡ diå¥ kan, o danaya b¥ min? A b¥ yen. O danaya b¥ k¥ Yesu la, o min nana ji ni joli ani Ni la. Aw ye da o la, ani aw ye kisili ni å¥namaya banbali s¡r¡.

Ni Yesu ka batiseli t¥, yala kisili b¥ se ka dafa wa?

¼n-¡n

A b¥ waati jan b¡ bi, sani ne ka bange ko kura, ne fana tun k¥ra danaba d¡ ye min tun




b¥ da Yesu ka gengenjiri joli ani Ni d¡r¡n la. Ne tun b¥ miiri ko a nana Ni la, ka sa ne kos¡n gengenjiri la walisa ka ne kisi ka b¡ jurumu la. Ne tun b¥ da o f¥n fila dama de la. Wa ne tun dalen b¥ o la cogo min na, f¡ ne tun b’a f¥ ka o wajuli k¥ y¡r¡ b¥¥.

Ne tun y’a latig¥ ka Ala ko kalan k¥ ani ka k¥ Ala ka baarak¥la ye walisa ka baara k¥ ani ka sa m¡g¡w kos¡n i ko Yesu y’a k¥ cogo min na. Ne ye ko ba caman lab¥n.

Nka k’a to ne b¥ danaya k¥ o f¥n fila d¡r¡n la, hali bele jurumuw tun b¥ ne dusukun na. Ne tun t¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan. Ne tun t¥ se ka h¡r¡nya ka b¡ jurumu la. Tuma min ne tun b¥ da joli ani Ni la, jurumuw tun ma ban ne dusu la.

Hali k’a s¡r¡ ne tun dara Yesu la, jurumuw tun b¥ ne dusu la sabu ne tun t¥ Yesu ka batiseli ji d¡n. Ni ne tun ma da batiseli ji ni joli ani Ni la, ne tun t¥ se ka h¡r¡nya ani ka kunmab¡li s¡r¡.

Ne tun t¥ se ka se s¡r¡ farisogo jurumuw kan sabu ne tun t¥ Yesu ka batiseli k¡r¡ d¡n. Hali bi, m¡g¡ caman dara Yesu la nka o b’a la ka farisogo jurumuw k¥ tuma b¥¥. O b¥ jurumuw k¥ o dusukunw na ani o b’a f¥ ka Yesu kanu i ko o tun b’a k¥ cogo min na f¡l¡ la, nka o t¥ se.

Danaya åagaåaga min tun b¥ o la f¡l¡, o t¥ o la tun sabu o ka jurumuw ma deli ka ko ka b¡ o la ni ji ye. O t’a d¡n k’o ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli f¥. Danaya min tun b¥ o la, o t¥ k¥ o la tun.

Ne b¥na o å¥f¡ aw ye ka å¥. An b¥ se ka å¥namaya danaya barika la ani ka se s¡r¡ diå¥ kan ni an b¥ da Yesu la. Hali ni an barika ka d¡g¡, hali ni an b¥ jurumu caman k¥, ni an tagara å¥ ka danaya k¥ Yesu la, an Kisibaa min ye an h¡r¡nya ka b¡ jurumu la a ka batiseli f¥, an b¥na k¥ ses¡r¡baaw ye.

Nka ni m¡g¡ b¥ da Yesu la ani a t¥ da a ka batiseli ji la, i t¥ se ka h¡r¡nya cogo dafalen na.




Ciden Yuhana b’a f¡ an ye ko danaya min ye se s¡r¡ diå¥ kan, o ye danaya min b¥ k¥ Yesu la, o min nana batiseli ji ni joli ani Ni barika la.

Ala ye a Denc¥ kelenpe ci ka na walisa m¡g¡ minnu dara a ka batiseli ani a joli la, a b¥ olugu kunmab¡. Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ b¡ yen a ka batiseli f¥. Yesu, Ala Denc¥ kelenpe, ale nana anw ma Ni la (adamaden farisogo la), ani a y’a joli b¡n gengenjiri kan ka anw ka jurumu juru sara. Yesu ye m¡g¡w b¥¥ kunmab¡ o cogo de la.

Danaya min b¥ an k¥ ka se s¡r¡ diå¥ kan, o ye danaya ye min b’a d¡n ko tiå¥ na, Yesu nana anw ma ji ni joli ani Ni barika la ani ko a ye an ka jurumuw b¥¥ kafari.

Ni batiseli ji ni gengenjiri joli tun t¥, kisili s¥b¥ tun t¥na s¡r¡. Ni d¡ ni d¡ w¥r¥ tun t¥, an tun t¥na se ka kisili s¥b¥ s¡r¡. Kisili s¥b¥ t¥ se ka s¡r¡ ji ni joli ani Ni k¡. O la, an ka kan ka da ji ni joli ni Ni la. Ni aw ye o k¥, aw b¥na danaya s¥b¥ s¡r¡.

NE B’A F¼ AW YE KO NI JI NI JOLI ANI NI KA SEEREYA TÄ, KISILI SÄBÄ TÄ S¼R¼

F¥n saba jumanw le

b¥ kisili seereya?

Ji ni joli ani Ni

M¡g¡ d¡w b¥ se miiri nin cogo la: “Yesu ye ne Kisibaa ye. Ne b¥ da gengenjiri joli la ani ne b’a f¥ ka sa o kos¡n. Ne b¥ da Yesu la hali ni jurumu d¡w b¥ s¡r¡ ne dusukun na. Ne nimisara joona ne ka jurumuw la ani ne ye koåumanw k¥ don o don. Ne ye ne ka å¥namaya ni ne ka bolof¥nw b¥¥ di i ma. Ne ma se ka furu y¥r¥ k¥. Ala t¥ se ka ne d¡n cogo juman na? Yesu sara gengenjiri la ne kos¡n. An ka Ala Senuma jiginna dugukolo kan adamaden farisogo la ani a sara anw kos¡n gengenjiri la. Ne b¥ da i la. Ne ye ne




y¥r¥ saraka i kos¡n, ani ne ye ne ka baara k¥ ni tilennenya ye. Hali ne ma k¥ cogo o cogo, hali ni jurumu d¡w b¥ s¡r¡ belen ne dusukun na, yala Yesu b¥na s¡n ko ne ka taga jahanama la wa? ¼n-¡n.”

M¡g¡ caman ka miirili ye o de ye. Olugu k¥ra m¡g¡w ye, minnu ma da a la ko Yesu batisela walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Nin m¡g¡ minnu dara Yesu la nka jurumu tolen b¥ o dusu la, olu b¥na taga min? O b¥na taga jahanama la. O ye jurumut¡w ye.

Olu minw b¥ miiri o y¥r¥w ka cogo la, ka tila k’a f¡ ko Ala fana b¥ miiri o cogo kelen na, olu b¥na taga jahanama la. D¡w y¥r¥ b’a f¡ ko i n’a f¡ Yesu sat¡ ye an ka jurumuw b¥¥ ta gengenjiri kan, ko jurumu t¥ diå¥ k¡n¡. Nka o b¥ kumana joli ni Ni dama le ko la. Danaya de t¥ m¡g¡w lase kunmab¡li dafalen ma.

An ka kan ka da a la ko Yesu ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen a ka batiseli barika la, ko kiri tig¥ra a kan, ko a sara gengenjiri la anw

kos¡n ani ko a kununna a ka saya tile sabanan don.

Ni o danaya sugu t¥, kunmab¡li t¥ s¡r¡ cogo si la. Yesu batisera, a sara gengenjiri kan, ani a kununna. Yesu Krisita nana anw ma ji ni joli an Ni la. A ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

F¥n saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma dugukolo kan: Ni ani ji ani joli.

Ni Senu y’a seereya ko Yesu tun ye Ala ye ani ko a tun nana adamaden farisogo la.

Seereya min gbanna o la, o ye “ji”. Ji ye Yesu ka batiseli tamasiy¥n ye Jurd¥n la, Yuhana Batiselik¥la f¥. O de f¥ an ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan. Jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli waati la. (Matiyu 3:15).

Seereya sabanan å¥silen b¥ “joli” ma. Joli ye Yesu ka å¥namaya kura tamasiy¥n ye sabu anw de kos¡n kiri benna Yesu kan. Yesu sara an kos¡n ani kiri tig¥ra a kan anw kos¡n, o k¡, a kununna a tile sabanan don.




Minnu dara a Denc¥ ka batiseli ni a joli la, Fa Ala ye Ni senu bila olugu dusukunw na walisa a ka an ka kunmab¡li f¡ o ye.

Minnu bangera ko kura, olu ye kuma s¡r¡ min b¥ o k¥ ka se s¡r¡ diå¥ kan. M¡g¡ min kunmab¡ra, o tigi b¥na se s¡r¡ sitan¥ kan, o tigi b¥na se s¡r¡ kira faniyatig¥law ka kumaw kan, ani gel¥yaw ni k¡r¡b¡li sugu b¥¥. O fanga b¥ an na sabu nin f¥n sabaw b¥ an dusukunw na: Yesu ka ji, a joli ani Ni.

An b¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan ani sitan¥ kan cogo juman?

Ni an b¥ da o seere saba la

An b¥ se s¡r¡ sitan¥ ni diå¥ kan sabu an

b¥ danaya k¥ Ni, ani ji ani joli la. Minnu b¥ da Yesu ka batiseli ani a joli la, olugu b¥ se s¡r¡ kira faniyatig¥law kan. An ka danaya ani fanga min b¥ anw na, o b¥ b¡ ji ni joli ani Ni de la.

Yala aw dara o la wa? Ni aw ma da Yesu ka batiseli la, ani a joli,

ani ka da a la ko Yesu ye Ala Denc¥ ye, ko an Kisibaa don, aw t¥na se ka bange ko kura ani aw t¥na se ka se s¡r¡ diå¥ kan. Yala o b¥ aw dusu la wa?

Yala Ni ani ji b¥ aw dusukunw la wa? Yala aw dara a la ko aw ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan wa? Yala gengenjiri joli b¥ s¡r¡ aw dusukunw la wa?

Ni Yesu ka ji ni a joli b¥ s¡r¡ aw dusukunw la, ni aw dara a la ko a sara gengenjiri la ani ko kiri tig¥ra a kan aw kos¡n, aw b¥na se s¡r¡ diå¥ kan.

Ciden Yuhana ye s¡r¡ diå¥ kan sabu nin f¥n saba tun b¥ a dusukun na. A tun b¥ kunmab¡li ko f¡ a balemaw b¥¥ ye ani danaya min b¥ t¡¡r¡w ni k¡r¡b¡liw b¥¥ s¡nmin¥. A y’a f¡ ko: “O cogo de la aw na se s¡r¡ diå¥ kan. Yesu nana Ni ani ji ani joli barika la. I n’a f¡ a ye s¡r¡ diå¥ kan, a danaba fana na se s¡r¡




diå¥ kan. O cogo kelen de la, danaba b¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan.”

1 Yuhana 5:8, an b’a kalan ko: “Sisan, o k¥ra seere saba ye: Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma.” M¡g¡ caman b¥ kuma belen joli ni Ni ko la, nka o b¥ åin¥ Yesu ka batiseli k¡. Ni o b¥ åin¥ “ji” k¡, sitan¥ b¥na o lafili tuma b¥¥. O ka kan ka o d¡n ani ka nimisa o ko la. O ka kan ka da Yesu ka batiseli ko la walisa ka bange ko kura.

M¡g¡si t¥ se ka se s¡r¡ diå¥ kan ni a ma da ji ni joli la. Ne b¥ segi a kan tuguni k’a f¡ ko: M¡g¡si! An ka k¥l¥k¥min¥nw ka kan ka k¥ f¥n minnu ye, o de ye Yesu ka ji ni a joli ye. A ka kuma ye Ni Senu ka famuru ye, K¥n¥yeelen.

Yesu ka batiseli min ye an ka jurumuw b¥¥ ko, m¡g¡ caman bele ma da o la. M¡g¡ caman bele dalen b¥ f¥n fila de la. Waati min Yesu b¥na a f¡ o ye ko: “wuli i ka yeelen b¡,” o t¥na se ka yeelen b¡. Jurumuw b¥ o dusukunw la hali bele. O b¥ da Yesu nka o ka

kan ka taga jahanama la.

YESU KA BATISELI ANI A JOLI KIBARU DUMAN KA KAN K’A LASE COGO JÄLÄN NA WALISA M¼G¼W KA SE K’A LAMÄN, KA DANAYA KÄ ANI KA KISILI S¼R¼

Ka da batiseli la, o ye hakilina miiri d¡r¡n ye wa?

¼n-¡n, hakilina miiri t¥,

nka tiå¥ don.

Ni an b¥ kibaru duman lase, an ka kumaw ka kan ka tilen, an ka kan ka kuma ka j¥ya. Yesu nana Ni ni batiseli ji barika la (o min ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen), ani joli la (o min k¥ra ka an ka jurumuw b¥¥ juru sara). An ka




kan ka da o f¥n saba la. Ni o t¥, a tun t¥na kibaru duman f¡. A tun

b¥na k¥ i n’a f¡ dina. Danabaa minnu b¥ nin diå¥ k¡n¡, olu b’a f¡ ko krec¥nya ye dina d¡ ye. Nka krec¥nya t¥ se ka jate dina ye. Danaya don min å¥sinna kisili tiå¥ d¡nni ma, ani danaya min å¥sinna Ala åinili ma. Dina t¥.

Dina, o ye adamaden ka f¥n dilalen ye. Nka danaya, o ye ka kisili åini, Ala ye o min di. O de b¥ o b¡ å¡g¡n na. Ni aw t¥ o tiå¥ d¡n, o de b’a to aw b¥ krec¥nya jate i ko dina t¡w ani aw b¥na jogoåumanya wajuli k¥.

Yesu Krisita mana diå¥ la walisa ka dina sigi. A ma deli ka dina d¡ sigi min b¥ wele ko krec¥nya. Mun kos¡n aw b¥ miiri ko dina lo? N’a b¥ o cogo la, mun na aw t¥ da Budismu la? Yala aw b’a miiri ko jo t¥ ne f¥ wa?

M¡g¡ d¡w b¥ da Yesu la i n’a f¡ dina ani o b¥ to k’a f¡ tuma b¥¥ ko: “Faranfasi juman de b¥ o ni å¡g¡n c¥? Sankolo, Niw mara y¡r¡, alij¥na … Nin b¥¥ ye kelen ye. T¡g¡ d¡r¡n de

b¥ o b¡ å¡g¡n na. A mana k¥ cogo o cogo, an b¥¥ b¥na taga y¡r¡ kelen de la.”

Balema kanulenw, an ka kan ka tiå¥ de fil¥. Wa an ka kan ka “wuli ka yeelen b¡”. An ka kan ka tiå¥ f¡ k’a s¡r¡ an ma siga siga.

Ni m¡g¡ d¡ ko: “A t¥ dan o cogo kelen dama ma”. Aw ka kan ka o tigi jaabi nin cogo la ko: «Tiå¥ don, nin cogo kelen don. Aw t¥ se ka taga alij¥na la f¡ ni aw dara Yesu Krisita la, o min nana ji ni joli ani Ni barika la». Aw ka kan ka yeelen b¡ cogo j¥len na walisa ni t¡w ka kisili kuma lam¥n, ka bange ko kura ani o ka taga alij¥na la.




AW YE DANAY SÄBÄ KÄ: MINNU BÄ YESU KANU GBANSAN K’A S¼R¼ O TÄ YESU KA BATISELI NI A JOLI KO D¼N, OLU BÄNA HALAKI

J¡nw de b¥na halaki hali k’a s¡r¡ o ye danaya k¥ Yesu la?

Minnu ma da Yesu ka

batiseli la. Ni m¡g¡ b’a f¡ d¡r¡n ko a dara Yesu la, o ye

kanuya lakolon de ye. O k¡r¡ ye ko a tigi b¥ tiå¥ jate i ko dina gbansan.

Ka bato d¡ tagat¡ to k¡g¡ji kunna, kasara d¡ y’a s¡r¡. A jiginna k¡g¡ji juk¡r¡. M¡g¡ dama dama sera ka y¥l¥ ka don batodenin d¡w k¡n¡, minnu tun dilara ni mana ye, ani o tun b¥ fongo ji sanf¥. O ye ci bila m¡g¡w ma nka k¡g¡ji tun ka farin f¡ bato w¥r¥w tun t¥ se

ka g¥r¥ o la ka o d¥m¥. O cogo la, awiy¡n d¡ de nana o y¡r¡ la, ka juru bila ka jigi o n¡ f¥.

Ni o m¡g¡w d¡ ye juru min¥ a bolo la, nka ni a ma a siri a y¥r¥ c¥ma, o tigi b¥na k¥ i ko m¡g¡ min ye Yesu kanu gbansan, ani ka da Ala la a y¥r¥ ta cogo la. A tigi ma b¡si f¡l¡, nka a b’a f¡ ko: “Ne dara a la. Aw ye ne kisi. Ne b¥ da a la, o kos¡n ne b¥ miiri ko ne ka kan ka kisili s¡r¡.”

M¡g¡ min t¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la, o tigi b’a miiri ko a b¥na kisi dama sabu a ye juru min¥.

Nka ni a sera sanf¥, a bolow fanga b¥na d¡g¡ya. A b¥na a y¥r¥ fanga b¥¥ don juru min¥li la. Ni a fanga nana d¥s¥ don, a b¥na juru bila ani a b¥na ben k¡g¡ji k¡n¡.

M¡g¡ minnu b¥ Yesu kanu gansan, o å¡g¡n de b¥ olu s¡r¡. M¡g¡ caman b’a f¡ ko o dara Ala ni Yesu la, ko o dara Yesu la k’a f¡ ko a nana Ni barika la, nka o t’a b¡. O t¥ se ka danaya s¥b¥ k¥, o t¥ se fana ka to kibaru




duman dafalen kan, o b¥ o y¥r¥ karaba tuma b¥¥ k’a f¡ ko o b¥ danaya k¥.

Ka danaya k¥ ani k’a åini ka danaya k¥, o t¥ kelen ye. O b’a f¡ ko o b¥na tugun Yesu n¡f¥ tuma b¥¥ nka lahara j¡ don, o b¥na fili jahanama la k’a sababu k¥ o ka jurumuw ye, o min b¥ o dusukunw na. O b¥ Yesu kanu nka o t’a d¡n ko a nana a ka batiseli ni a joli ani Ni barika la. Ni o b¥ Yesu kanu a joli d¡r¡n kos¡n, o b¥na taga jahanama la.

Aw ye tugun Yesu ka batiseli n¡f¥, ani ka tugun gengenjiri joli kuma n¡f¥. Waati min ni Yesu ye kisili juru bila ka jigin, minnu dara ji ni joli ani Ni la, olu b¥na kisi.

M¡g¡ min nana awiy¡n k¡n¡ walisa ka o kisi, o tigi b¥ kule mikoro la ko: “Aw ye ne lam¥n kos¥b¥. Ni ne ye juru bila ka jigin, aw y’a siri aw c¥ma ani aw bolow duguma. O k¡, aw kana maga maga tun. Aw kana dulon juru la ni aw bolow ye. Aw y’a siri d¡r¡n aw disi la ani aw ye aw y¥r¥ fonin. O la, aw b¥na kisi.”

M¡g¡ min ye o kuma min¥ ka juru siri a y¥r¥ c¥ma, o tigi kisira. Nka m¡g¡ w¥r¥ y’a f¡ ko: “Aw kana j¡¡r¡. Fanga b¥ ne la. Ne b¥ farikolo åagaåaga caman k¥. Aw ye ne fasaw fil¥. Ne b¥ se ka juru min¥ n bolo la f¡ h¥ri caman.” O la, a ye juru min¥ ni a bolow ye walisa a ka se ka y¥l¥ sanf¥.

A f¡l¡, o m¡g¡ fila b¥¥ k¡r¡tala. Nka f¥n d¡ ye o b¡ å¡g¡n na. Minnu tun lam¥nni k¥ ani a s¡nna ka juru siri a y¥r¥ c¥ma, ale k¡r¡tala n¡g¡ya la. A y¥l¥t¡la, a kirinna, nka a sera ka don awiy¡n k¡n¡.

Min ye y¥r¥bonya don a y¥r¥ la ka da a ka fanga kan, juru b¡sila o la sabu a fanga tun banna. A sara sabu a ma s¡n ka lam¥nni k¥ ani a ma s¡n ladiliw ma.

An ka kan ka da Yesu ka batiseli ji ni a joli la, o min ye niw b¥¥ kunmab¡ jurumuw la, walisa an ka se ka kisili dafalen s¡r¡. Kisili b¥ m¡g¡w ye, minnu dara Ala ka kuma la ni o dusukun b¥¥ ye: “Ne ye kisili dafalen di i ma ni




ne ka batiseli ye, Yuhana ye o min k¥, ani ni ne joli b¡nlen ye gengenjiri la f¡ ka sa.”

Minnu b¥ da joli d¡r¡n la, olu b’a f¡ ko: “Aw kana j¡¡r¡, ne dara a la. Ne ka å¥namaya laban na, Yesu y’a joli min b¡n, ne b¥na a waleåuman d¡n o kos¡n. Ne b¥na tugu Yesu n¡f¥ tuma b¥¥. Ne b¥ danaya min k¥ a joli la, o dama b¥na se ka ne k¥ ka se s¡r¡ diå¥ kan ani jurumu t¡w minnu b¥na k¥ ne ka å¥namaya la.”

Nka o t’a b¡. Ala b¥ minnu jate a ka m¡g¡w ye, o ye minnu b¥ nin f¥n saba la å¡g¡n f¥: Ko Yesu nana Ni la ani ko a batisera (Yesu ye jurumu b¥¥ ta ka b¡ yen Jurd¥n la), ko a sara gengenjiri kan walisa ka jurumuw b¥¥ juru sara, ani ko a kununna.

Minnu b¥ da o ko saba la ani o b¥ o ko saba seereya, Ni Senu b¥na olugu de ma. “Tiå¥ don, ne ye i Kisibaa ye. Ne ye i kisi ni ji ani joli ye. Ne ye i ka Ala ye.”

Nka minnu ma da o ko saba la, Ala t¥ kisili

di olu ma. Ni kelen y’a j¥, Ala ko: “¼n-¡n, i ma kisi.” A ka kalandenw b¥¥ tun dara o ko saba la å¡g¡n f¥. Yesu y’a f¡ ko a ka batiseli ye kisili seereya ye, ani ko a joli ye kiri ye.

CIDEN P¼LI NI PIÄRÄ YE SEEREYA B¼ YESU KA BATISELI NI A JOLI KO LA

Yesu ka kalandenw ka seereya tun b¥ å¥sin mun de ma?

Yesu ka batiseli ani a joli

Yala ciden P¡li kumana Yesu ka batiseli ko la wa? A kumana siå¥ da min Yesu ka batiseli ko la, an ye o fil¥ å¡g¡n f¥. A y’a f¡ Rom¥kaw 6:3 la ko: “Aw ma d¡n ko an minnu batisera Krisita Yesu la, ko an b¥¥ batisera a saya de la




wa?” ani Rom¥kaw 6:5 la ko: “Ni an ni ale k¥ra kelen ye a saya bisigi la, a j¥len don ko an ni ale na k¥ kelen ye a kununni fana bisigi la.”

A y’a f¡ fana Galasekaw 3:27 la ko: “Qw minnu b¥¥ batisera Krisita la, aw ye Krisita don aw kan na i ko dul¡ki”. Yesu ka ciden kumana “ji” ko la, Yesu ka batiseli ko la. “O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan” (1 Pi¥r¥ 3:21).

MATIGI KA KUNMAB¼LI NANA YESU KA BATISELI JI NI A JOLI DE BARIKA LA

Ala å¥ k¡r¡, j¡n ye m¡g¡ tilennen ye?

Jurumu si t¥ m¡g¡ min

dusukun na

Yesu ye kunmab¡li min di m¡g¡ ma, o ye a ka batiseli ji ni a ka gengenjiri joli de ye. O kunmab¡li de f¥, an ka kan ka k¡r¡ta ani ka yeelen b¡. An b¥ o k¥ cogo di? An b¥ o k¥ ni an b¥ seereya b¡ ni f¥n saba ko la.

“Wuli i ka yeelen b¡”. Ala ye yeelen b¡ anw kan ani a b’a f¡ ko anw fana ka yeelen b¡. A ka kan ka s¡n o ci f¡len ma.

M¡g¡ caman t¥ a lam¥n. An ka kan ka kibaru duman f¡ ni an fanga b¥¥ ye. Aw ye da Yesu la, o la aw b¥na kisi. Aw b¥na k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Ni jurumu d¡ tora aw dusukunw na, aw ma k¥ m¡g¡ tilennenw ye f¡l¡. Aw ma se s¡r¡ diå¥ kan f¡l¡.

Aw t¥na se ka jurumuw b¡ aw dusukunw na f¡ ni aw dara Yesu ka batiseli ji la. Ni aw ma da Yesu joli la, aw t¥na se ka b¡si kiri la. Yesu min nana Ni la, ni aw ma da o la, aw t¥na se ka kisili s¡r¡. Aw t¥na se ka k¥ m¡g¡ tilennen ka dafa f¡ ni aw dara nin seere saba la.




Tilennenya dafabali de b¥ m¡g¡ bila “faniya tilennenya la”. Ni m¡g¡ d¡ ko jurumu b¥ ale la bele, nka ni a b’a y¥r¥ jate m¡g¡ tilennen ye, o tuma a ma k¥ Yesu la f¡l¡. An ka bi tilew la, m¡g¡ d¡w y’a åini ka nafa s¡r¡ kisili ko k’a s¡r¡ o b¥ min f¡, o t¥ tiå¥ ye. O ye s¥b¥ caman b¡ o ko kan.

Ni jurumu b¥ m¡g¡ dusukun na, yala Ala b’a f¡ k’o tigi ye m¡g¡ tilennen ye wa? ¼n-¡n. A b¥ o tigi ye cogo min, a b¥ o t¡g¡ de wele a la. Sebaaya tigi don, nka a t¥ faniya tig¥. F¥n min saniyalen don, a b¥ f¡ o de ma ko f¥n saniman. Ni jurumu b¥ yen, a t¥ f¡ saniman.

Yala aw dalen b’a la ko Yesu b¥na a f¡ aw ma ko “m¡g¡ tilennenw” k’a s¡r¡ jurumu tolen b¥ aw dusukunw na wa? Tiå¥ t¥ o ye.

Yesu b’a wele m¡g¡ tilennen ni an dara Yesu la dama, ale min nana Ni la, ale min nana ji la (ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥), ani o min nana joli la (a nana farisogo la ani a sara anw kos¡n).

Balema kanulenw, “faniya tilennenya”, o ni ji ni joli kibaru duman t¥ sira kelen na. “Faniya” wala “ka wele m¡g¡ tilennen”, o ye miirili ye min b¥ b¡ adamaden la. Yala Ala b’a wele “m¡g¡ tilennen” k’a s¡r¡ jurumu b¥ aw dusukun na wa? Ni jurumu b¥ m¡g¡ dusukun na, Ala t¥ o tigi wele m¡g¡ tilennen, hali ni o tigi b¥ da a la kos¥b¥. Yesu t¥ faniya tig¥ fiyewu.

Yala aw b¥ miiri hali bele ko Ala b¥ m¡g¡ wele m¡g¡ tilennen k’a s¡r¡ jurumu b¥ a tigi dusukun na wa? Adamaden de b¥ o miiri, Ala t¥. Ala b¥ faniya k¡niya. Ni aw b¥ da Ni ani joli d¡r¡n la, yala a b¥ se ka aw wele m¡g¡ tilennen wa? ¼n-¡n.

M¡g¡ suguya kelen d¡r¡n de b¥ yen, Ala b¥ min wele ko tilennen. O ye m¡g¡ ye jurumu t¥ min dusukun na. Minnu b¥ da nin f¥n saba la, a b¥ olu dama de d¡n: Ko Yesu min ye Ala ye, ko a nana diå¥ la farisogo la, ko a batisera Jurd¥n la, ani ko a y’a joli b¡n gengenjiri la ka




anw ka jurumuw b¥¥ j¡¡si. Minnu b¥ Ala ka kisili kibaru duman la, Ala

b¥ olugu d¡r¡n de d¡n. Olugu de ye danaba s¥b¥w ye. Yesu ye ko minnu b¥¥ k¥, o m¡g¡w b¥ da o kow b¥¥ la. O b¥ da a la ko Yesu nana, ko a batisera ka an ka jurumuw b¥ ta ka b¡ yen, ko kiri benna a kan gengenjiri la anw kos¡n, ani ko a kununna.

O f¥nw b¥¥ s¡r¡la Ala ka kanuya de barika la. Yesu jiginna ka b¡ sankolo la ani a y’a f¡ ko: “A ye na ne ma, aw minnu b¥¥ s¥g¥nnen b¥, ni aw doninen b¥, ne na lafiya di aw ma” (Matiyu 11:28). A ye o de k¥ an ka jurumuw tali f¥.

Minnu b¥ da Yesu joli d¡r¡n la, Ala t¥ olugu d¡n. Minnu b¥ da Yesu joli d¡r¡n la, jurumu b¥ olugu dusukunw na hali bele.

Yesu f¥, m¡g¡ jumanw de kunmab¡ra? “waati min ne jiginna ka b¡ sankolo la ani ne k¥len ka batise Yuhana Batiselik¥la f¥, ne ye i ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Ne b’a f¡ ko

diå¥ ka jurumuw b¥¥ dara ne kan. Ne ye jurumuw b¥¥ juru sara gengenjiri la. O cogo la, ne ye i kisi.” Aw ye da Yesu ka batiseli la, ani ka da a joli la, ani ka da a la fana ko Ala don. Nin b¥¥ b¥ jate kisili s¡r¡li la.

J¡n de b¥ tilenbaliya ko k¥?

M¡g¡ min ma da Yesu ka batiseli la.

M¡g¡ minnu dara nin ko saba la, Yesu b’a

f¡ olu ye ko: “¼nh¡n, aw ye kisili s¡r¡. Aw de ye m¡g¡ tilennenw ye ani Ala denw.” Ni aw b¥ da siå¥ kelen Yesu ka batiseli ni a joli ani Ni la, aw kisira. Minnu b¥ da joli ani Ni d¡r¡n la, jurumu b¥ olu dusukunw na hali bele.

Tiå¥ dama de b¥ Ala ka masaya la. Tilennenya, ni tiå¥, ni kanuya ani åumanya b¥ yen. Hali faniya fitinin t¥ yen. Faniya t¥ sankolo la.




“O don mana se, m¡g¡ caman n’a f¡ ne ye ko: Matigi, Matigi, a f¡, anw ma kiraya k¥ i t¡g¡ la, ka jin¥w gen ka b¡ m¡g¡w la, ka kabako caman k¥ i t¡g¡ la wa?” (Matiyu 7:22).

Adamadenw b¥ baara minnu k¥, Ala t¥ o d¡n fiyewu.

“O la, ne n’a f¡ u ye ko: Ne ma aw d¡n fewu. A ye b¡ ne k¡r¡, aw kojuguk¥law” (Matiyu 7:23).

“Ne ye lu fila di i ma. Ne ye ne ni di i kos¡n. Yala i ma ne ye wa Ne ma ban i la Yalu k¡ la ani ne banna n y¥r¥ la. Yala i ma ne ye wa?”

“Nka, jurumu b¥ i dusukun na wa?” “¼nh¡n, Matigi. D¡¡nin b¥ ne la.” “O tuma, taga ka b¡ yi. Jurumut¡ si ma kan

ka na yan.” “Nka, ne sara ne ka danaya kos¡n” “Ka sa i ka danaya kos¡n, o k¡r¡ ye di? I

sara i ka hakili g¥l¥ya de kos¡n. Yala i s¡nna ne ka batiseli ni ne joli ma wa? Yala ne y’a f¡ ko i ye ne ka Siya ye wa?

Yala ne kumana i dusukun na k’a f¡ ko i ye ne ka Siya ye wa?

I ma da ne ka batiseli la ani ne m’a f¡ fiyewu ko i tun k¥ra ne ka Siya ye. O la, i dulonna i ka danaya la ani i sara o kos¡n. Waati juman ne ye o f¡ i ye? I y¥r¥ de ye o miiri. A diyara i ye ani i y’a åini ka kisili s¡r¡ i y¥r¥ ye. Yala i b’a faamu wa? O la, min ka di i ye, i ka o k¥ sisan.”

Yesu y’a f¡ ko an ka wuli ka yeelen b¡. M¡g¡ kunmab¡lenw b¥ o kinbiriw gban danaba faniyatig¥law k¡r¡ ani kira faniyatig¥law k¡r¡, wa o t¥ se ka yeelen b¡ kos¥b¥. Nka tasumamana fitini b¥ se ka k¥ tasuma ba ye. Ni an ye jag¥l¥ya s¡r¡ ani ni an ye seereya b¡, yeelen b¥na b¡ diå¥ b¥¥ kan.

Esayi 60:1-2 la, a s¥b¥la ko: “Jerusal¥m, i ka wuli ka yeelen b¡, k’a mas¡r¡ i ka k¥n¥ yera, Matigi n¡¡r¡ b¡ra ka da i kan. ¼w¡, dugukolo y¡r¡w b¥¥ na k¥ dibi ye, dibiba ma m¡g¡w b¥¥ datugu. Nka Matigi na a k¥n¥ b¡ i ye, a




n¡¡r¡ na k¥ i kun na.” A b¥ ci bila anw ma ko an ka wuli ka yeelen

b¡ sabu tilenbaliya dibi ani faniya kibaru duman b¥na dugukolo b¥¥ datugu. M¡g¡ minnu b¥ da Yesu la, olu dama de b¥ se k’a kanu. Minnu ma kunmab¡li s¡r¡, olu t¥na se ka Yesu kanu abada. O b¥na se k’a kanu cogo di? O b¥ kanuya kuma f¡ nka o t¥ se k’a kanu f¡ ni o dara a la.

FÄN SABA DE BÄ SEEREYA B¼ JURUMUT¼W KA KISILI KO LA

Mun de b¥ kisili seereya an dusukunw na?

Yesu ka batiseli

“Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya

b¥nnen b¥ å¡g¡n ma.” Yesu nana dugukolo kan ani a y’a ka baara k¥ ni ji ani joli ye. A y’o k¥ ani a ye an kisi.

“Ni an b¥ m¡g¡w ka seereya min¥, Ala ka seereya ka bon n’o ye, k’a mas¡r¡ Ala ka seereya ye nin de ye, ko a ye a Denk¥ seereya k¥. Min b¥ da Ala Denk¥ la, seereya b¥ o f¥ a y¥r¥ k¡n¡. Min ma da Ala ka kuma la, o ye Ala k¥ nkalontig¥la ye, katuguni Ala ye a Denk¥ seereya min k¥, a ma da o la. O seereya fil¥ nin ye, ko Ala ye å¥namaya banbali di an ma, o å¥namaya b¥ s¡r¡ sa Denk¥ la. O Denk¥ b¥ min f¥, å¥namaya b¥ o f¥. Ala Denk¥ t¥ min f¥, å¥namaya t¥ o f¥ fewu” (1 Yuhana 5:9-12).

M¡g¡ min bangera ko kura, o tigi b¥ m¡g¡w ka seereya min¥. An b¥ d¡n i ko m¡g¡ tilennenw. M¡g¡ minnu bangera ko kura ani o ye kunmab¡li s¡r¡, ni olu b¥ kisili kuma f¡, m¡g¡si t¥ se ka o s¡s¡. M¡g¡w b¥ s¡n a ma. O b’a f¡ ko an b¥ danaya s¥b¥ k¥, ko an




tilennen don an ka danaya la. Ni anw ye o åininka ko yala an b’a d¡n cogo di ko an ye m¡g¡ tilennenw ye? o b’a f¡ ko an ye m¡g¡ tilennenw ye. An b¥ m¡g¡w ka seereya min¥.

Nka nin y¡r¡ b’a f¡ fana ko: “Ala ka seereya ka bon n’o ye, k’a mas¡r¡ Ala ka seereya ye nin de ye”. A ko Ala ka seereya ye a Denc¥ ye. Yala o ye tiå¥ ye wa? A Denc¥ ka seereya ye juman ye? Tamasiy¥n min b’a jira ko Ala ye an kisi, o ye ko Yesu nana Ni la, ko a nana kunmab¡li ji barika la, ani ko a nana gengenjiri joli la. Ala y’a seereya ko o cogo de la a tun b¥na an kisi, ani ko an tun k¥ra a ka siya sabu an tun dara a la.

“Min b¥ da Ala Denk¥ la, seereya b¥ o f¥ a y¥r¥ k¡n¡. Min ma da Ala ka kuma la, o ye Ala k¥ nkalontig¥la ye, katuguni Ala ye a Denk¥ seereya min k¥, a ma da o la.”

Nin y¡r¡ b’a f¡ an ye ka j¥ya m¡g¡ minnu ye kisili s¡r¡. A b’a fo ko min b¥ da Ala Denc¥ la, seereya b¥ o f¥ a y¥r¥ k¡n¡. Yala seereya

b¥ aw f¥ aw dusukunw na wa? A b¥ aw k¡n¡ ani a b¥ ne k¡n¡. Ala jiginna dugukolo kan anw kos¡n. (A t¥m¥na Mariyama farisogo f¥ ka na). Waati min a ye san bisaba s¡r¡, a batisera walisa ka anw ka jurmuw b¥¥ ta a y¥r¥ kan. Kiri tig¥ra a kan ka an ka jurumuw tolen to a kan. Tile saba o k¡, a kununna ka å¥namaya banbali di anw ma. Yesu ye anw kisi o cogo de la.

Ni a tun ma kunun, mun de tun b¥na k¥? A tun b¥na seereya b¡ ne ye cogo di k’a to kaburu k¡n¡? O k¡s¡n ne Kisibaa don. A b¥ da o de la.

I ko a y’a f¡ an ye cogo min, a ye an kisi a ka batiseli ani a joli barika la. Aw ni ne kisira sabu an dara o la. Seereya b¥ aw k¡n¡, ani a b¥ ne k¡n¡. Badi? M¡g¡ minnu ye kisili s¡r¡, olugu t¥ batiseli “ji” k¡niya bila o y¥r¥ la. A ye min k¥ walisa ka anw kisi, an t¥na åin¥ o k¡ fiyewu.

“A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago




dafa ten” (Matiyu 3:15). K’a d¡n ko Yesu de ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, a ka batiseli f¥ Yuhana bolo, anw t¥ se ka an dalac¥ o la abada. M¡g¡ minnu ye kisili s¡r¡, olu t¥ ban “ji” la, o t¥ ban Yesu ka batiseli la.

MINNU BÄ DANAYA KÄ NKA O MA KISILI S¼R¼, OLU DE BÄ BAN YESU KA BATISELI LA F¼ LABAN WAATI

J¡n de b¥ Ala k¥ faniyatig¥la ye?

M¡g¡ min ma da Yesu ka batiseli la.

Ciden Yuhana ye min f¡, o j¥len b¥: “Min

ma da Ala ka kuma la, o ye Ala k¥ nkalontig¥la ye”. Ni ciden Yuhana tun b¥ ni la bi, a tun b¥na mun de f¡ danabaaw ye? A tun

b¥ åininkali k¥ n’a y’a s¡r¡ “Yesu tun ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥”.

Yala Yuhana Batiselik¥la tun b¥na kibaru duman min f¡, o tun t¥na k¥ ko Yesu ye an kunmab¡ a ka batiseli f¥ wa? Yala aw ka jurumuw de ma bila Yesu kan wa? Yala a ma aw de ka jurumuw ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥ ani ka aw kisi wa?

M¡g¡ minnu ma da Ala la, a ye ko kelen kelen min b¥¥ k¥ o ye ni o t¥ da o la, o tuma o b¥ Ala k¥ faniyatig¥la ye. Ni an ko Yesu ye jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, o b’a f¡ ko: “he, he! a ma se ka an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen! A ye damin¥ jurumu d¡r¡n le ta ka b¡ yen. An b¥ jurumu minnu k¥ don o don, o jurumuw tolen b¥ anw na bele.”

O b¥ sinsin a kan ko m¡g¡ ka kan ka j¡ a ka jurumuw la ani ka nimisa o la don b¥¥ k’a s¡r¡ ka kisili s¡r¡. O b¥ mun de la? Yala aw fana b¥ o å¡g¡n f¡ wa? Tiå¥ na wa? Minnu ma da a la ko an ka jurumuw b¥¥ tara ka b¡ yen a ka




batiseli f¥, olu b¥ Ala k¥ faniyatig¥la ye. YESU YE AN BÄÄ KUNMAB¼ Ò¼G¼N FÄ, A KA BATISELI WAATI LA ANI A YE A JOLI MIN B¼N GENGENJIRI LA

J¡n b¥ faniya tig¥?

M¡g¡ min ma da Yesu ka batiseli la

A batisera ani a ye an ka jurumuw ta ka b¡

yen siå¥ kelenpe. Minnu dara Yesu ka batiseli ni a joli la, Ala b¥ olu kisi, nka, minnu ma da o la, Ala b¥ olu bila k¥r¥f¥. O b¥na taga jahanama la. An b¥ danaya k¥ f¥n min na, o de b¥ an k¥ ka kisili s¡r¡ wala o b’an k¥ ka kisili j¥. Yesu ye diå¥ h¡r¡nya ka b¡ a ka jurumuw b¥¥ la. Minnu dara a la, olu b¥na kisi. Minnu ma da a la, olu t¥na kisi sabu o ye Ala

k¥ faniyatig¥la ye. M¡g¡w t¥ taga jahanama la o ka

barikatanya kos¡n, nka o ka danabaliya kos¡n. “M¡g¡ min t¥ da Ala la, o tigi b¥ Ala

k¥ faniyatig¥la ye” (1 Yuhana 5:10). M¡g¡ min ma da a la ko a ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan, jurumu b¥ o tigi dusukun na hali bele. A t¥ se k’a f¡ ko jurumu t¥ a la.

Don d¡, ne ye Egilisi c¥k¡r¡ba d¡ kunb¥n, ne ye o åininka: “C¥k¡r¡ba! yala ni ne dara Yesu la, ne ka jurumuw b¥ yafa wa?”

“¼nh¡n, o b¥ yafa.” “O la, i n’a f¡ Yesu ye diå¥ ka jurumuw

b¥¥ ta ka b¡ yen, ani a y’a f¡ ko a b¥ dafara, aw ye kisili s¡r¡. O t¥ wa?”

“¡nh¡n, ne kisila.” “O tuma jurumu ma kan ka ye i la tun k¥?” “¼nh¡n.” “Ni i ye jurumu k¥ tun mun de b¥ i s¡r¡?” “An ye adamaden d¡r¡n de ye. Cogo di an

t¥ se ka jurumu k¥ tun? An ka kan ka nimisa




an ka jurumuw la ani ka o ko don o don.” Jurumu tun b¥ o c¥k¡r¡ba nin dusukun na

hali bele sabu a t¥ kisili tiå¥ d¡n kos¥b¥. Ale å¡g¡nsiw le b¥ Ala åagarib¡ ani ka Ala

k¥ faniyatig¥la ye. Yala Yesu min ye Ala ye, ale d¥s¥ra ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen wa? O ye kabako ye. Ni Yesu ma se ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, cogo di a b¥ se ka k¥ Ala kisibaa ye? A b¥ se k’a f¡ cogo di ko anw ka da a la? Yala aw b¥na k¥ Yesu k¥ faniyatig¥la ye wa? Ne ma da a la ko a b¥na s¡n o ma.

Bibile b’a f¡ an ye ko an kana a åagarib¡. O k¡r¡ ye ko an kana a k¥ faniyatig¥la ye ani k’a dusu kasi. A t¥ anw å¡g¡n ye.

Ciden Yuhana b¥ kuma an f¥ tigitigi kisili kibaru duman ko la. Ala ye min k¥ anw ye, m¡g¡ caman t’a f¥ ka da o la (Yesu nali ji ni joli ani Ni barika la).

Kuma minnu f¡ra, ni d¡w ma da o la, wa Ala ye ko minnu k¥ anw ye, ni m¡g¡ d¡ w¥r¥w

dara o la (a b¥ i ko minnu b’a f¥ “ne ye m¡g¡ tilennen ye" ani minnu b’a f¡ “ne ye jurumut¡ ye”), j¡n de tiå¥ f¡ olu la?

Ala ye ko min k¥, minnu ma da o la, ani o ma da ji ni joli ani Ni ka seereya la, olu de b¥ faniyatig¥. O ka danaya t¥ tiå¥ ye. Minnu t¥ da o la, olu de b¥ Ala k¥ faniyatig¥la ye.

Aw kana Ala k¥ faniyatig¥la ye. Yesu nana Jurd¥n na ani a ye wale min k¥ (a ka batiseli), o ye Ala sago dafa (a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡¡si).

DANABALIW BÄ BAN YESU KA BATISELI NI A KA SENUMAYA MA

Sitan¥ ni jin¥w b¥ ban mun de ma?

Yesu ka batiseli ni a

ka senumaya




M¡g¡ min mana da a Denc¥ la, seereya b¥ o tigi f¥ a y¥r¥ k¡n¡. M¡g¡ min kisila, o tigi b’a d¡n ko a ka jurumuw dara Yesu kan a ka batiseli waati la, ani ko Yesu ka ji ni a joli ye a h¡r¡nya. A b¥ da a la ko Yesu t¥m¥na Mariyama farikolo f¥ ka bange nin diå¥ la; ko a batisera Jurd¥n na sanin a ka sa gengenjiri la ; ko a sara ka kunun tun.

Seereya b¥ m¡g¡ tilennen f¥. An ka kisili tamasiy¥n b¥ s¡r¡ an ka danaya f¥, an b¥ o min k¥ Yesu la, k’a d¡n ko a nana ji ni joli ani Ni barika la. Seereya b¥ aw f¥. “Seereya ka k¥ aw f¥.” Ne b¥ o f¡ aw ye. Kisili t¥ s¡r¡ ni seereya t¥, kisili tamasiy¥n b¥ aw k¡n¡.

Ciden Yuhana y’a f¡ ko: “Min b¥ da Ala Denk¥ la, seereya b¥ o f¥ a y¥r¥ k¡n¡” (1 Yuhana 5:10). Ka seereya s¡r¡ i y¥r¥ k¡n¡, yala k¡r¡ ye ko i ka kan ka da gengenjiri joli d¡r¡n na wa? wala ka da ji la k’a s¡r¡ i ma da joli la wa? Aw ka kan ka da o ko saba la k’a s¡r¡ Ala b¥ s¡n aw la.

O d¡r¡n de k¡f¥, Yesu b¥na a f¡ ko “aw kisira”. Yala aw b’a f¡ ko seereya b¥na k¥ aw f¥ ni aw b¥ da ko fila d¡r¡n la? O ye ka danaya k¥ Ala la ka k¥å¥ ni i y¥r¥ sago ye. O ye ka “seereya b¡ i y¥r¥ de ko la”.

M¡g¡ caman b¥ o cogo la. M¡g¡ caman de b¥ nin diå¥ la minnu b¥ o ko fila d¡r¡n na k’a s¡r¡ o tun ka kan ka da a saba la. O b’a f¡ ko o ye kisili s¡r¡ wa o b¥ s¥b¥w b¡ ka k¥å¥ ni o ka seereya ye. O da ka di sa! Nin b¥ m¡g¡ dusu b¡ sa! O b’a f¡ o y¥r¥ ma ko “Kibaru duman f¡law”. O b’a f¡ ko olu t¥ “kibaru duman f¡law” d¡r¡n ye, nka ko olu ye “din¥m¡g¡w” ye. O t¥ da “ji”, nka o b¥ waso ko olu ye kisili s¡r¡. O ka kuma b¡len b¥ tiå¥ f¥. Nka Ala ka seereya t¥ o f¥. Siganan ko de don.

Yala aw b¥ se k’a f¡ o ma cogo di ko kisili? Minnu dara Yesu la ko a nana ji ni joli ani Ni barika la, Ala ni m¡g¡w ka seereya b¥ olugu d¡r¡n de f¥.

Ciden P¡li y’a f¡ ko: “Katuguni an ka Kibaru




Duman ma se aw ma ni Kuma d¡r¡n ye, nka a sera aw ma ni sebaaya fana ye Ni Senu barika la, an tun b¥ o d¡n k’a j¥ya” (1 Tesalonikekaw 1:5). Ni m¡g¡w b¥ da Yesu joli d¡r¡n la, Sitan¥ nis¡n b¥ diya. “He! ko d¡nbaliw fil¥ ten d¥, ne ye aw lafili… ha ha ha…” M¡g¡ caman b’a miiri ko ni an b¥ Yesu joli kuma f¡, ko o de b’a to sitan¥ b¥ boli. O b’a miiri ko sitan¥ b¥ siran gengenjiri å¥. Sitan¥ b’a dab¡ a ka ma de. M¡g¡si ma ka kan ka k¥ naloman ye ko ta fan f¥.

Ni jin¥ b¥ m¡g¡ d¡ la, a tigi b¥ k¥ fat¡ ye ani daji kanga b¥ b¡ a tigi da la. O t¥ ko g¥l¥n ye jin¥ f¥. Ko minnu b¥¥ b¥ se ka k¥, se b¥ jin¥ ye ka m¡g¡ bila o kow b¥¥ k¥li la. Jin¥ ma kan ka baara caman k¥ ka b¡ a y¥r¥ hakili la. Ala ye se b¥¥ di jin¥ ma f¡ m¡g¡faga. Jin¥ b¥ se ka m¡g¡ y¥r¥y¥r¥ i ko filaburu, ka a tigi k¥ ka kule ci, ani ka daji kanga fa a tigi da la.

Ni o k¥ra, danabaaw b’a f¡ ko: “Yesu t¡g¡ la, i ka taga! Taga!” O la ni a tigi åamal¡la ani n’a

hakili nana a ma, o b’a f¡ ko joli fanga de kos¡n o k¥ra. Nka joli fango t¥. Nin b¥¥ ye sitan¥ ka ko ye.

Sitan¥ ni jin¥w b¥ siran tiå¥ la Yesu danabaaw å¥, o min ye an ko ka an b¡ an ka jurumuw la a ka batiseli f¥, ani kiri benna a kan anw kos¡n a joli b¡nnin f¥, ani a kununna tile saba k¡f¥. Yesu ka batiseli ni a joli seereya b¥ b¡ y¡r¡ min, sitan¥ t¥ to o y¡r¡ la.

I ko aw b’a d¡n cogo min, tuma d¡w la, Katoliki pr¥triw b¥ sitan¥ gb¥n. An ye o ye filimuw la. Filimu d¡ t¡g¡ b¥ angil¥kan na ko “The Omen”. O filimu la, pr¥tri d¡ b¥ gengenjiri yirilama yuguyugu nka o pr¥tri b¥ sa. M¡g¡ min bangera ko kura, se t¥na s¡r¡ o tigi kan nin cogo la.

O tigi b¥na kuma joli ni Yesu ka batiseli ji ko la. Ni sitan¥ b’a f¥ ka a k¡n¡gban, a b’a f¡ ko: “Yala i b’a d¡n ko Yesu ye ne ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen wa?” Sitan¥ b¥na boli. M¡g¡ minnu bangera ko kura, sitan¥ t’a f¥ ka k¥ olu




k¥r¥f¥. M¡g¡ min bangera ko kura, ni o tigi sigira yan sisan, sitan¥ b¥na boli. A s¥b¥la ko m¡g¡ minnu ma da Ala, olugu b¥ Ala k¥ faniyatig¥la ye. O ma da a Denc¥ ka seereya la, ji ni joli seereya.

Ala Denc¥ ka seereya ye mun ye?

A ka batiseli, a joli ani Ni

Ala Denc¥ ka seereya ye mun ye? O ye ko a nana Ni barika la, ani ko a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ni ji ye. A ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta a y¥r¥ kan ani a y’a joli b¡n gengenjiri kan anw kos¡n. Yala o de t¥ kisili ye, ji ni joli ani Ni barika la wa?

M¡g¡w b¥ faniyatig¥ Ala ye sabu o ma da ji ani joli kibaru duman la, kisili kibaru duman. O ka danayaw t¥ tiå¥ ye, wa o b¥ o faniyaw de

j¥ns¥n. An ka segi 1 Yuhan 5 la. A v¥rise tan ni

kelenna b’a f¡ ko: “O seereya fil¥ nin ye, ko Ala ye å¥namaya banbali di an ma, o å¥namaya b¥ s¡r¡ a Denk¥ la.” A b’a f¡ an ye ko Ala ye å¥namaya banbali di an ma, ani ko o å¥namaya b¥ s¡r¡ m¡g¡w la, minnu s¡nna a ma. O å¥namaya b¥ s¡r¡ fana a Denc¥ la.

Minnu b¥ å¥namaya banbali s¡r¡, olu ye m¡g¡ minnu ye kisili s¡r¡ sabu o dara Yesu ka batiseli ni a joli la. M¡g¡ kunmab¡lenw b¥ å¥namaya banbali s¡r¡ ani o b¥ å¥namaya f¡ abada. Yala aw ye å¥namaya banbali s¡r¡ wa?

V¥rise tan ni fila la: “O Denk¥ b¥ min f¥, å¥namaya b¥ o f¥. Ala Denk¥ t¥ min f¥, å¥namaya t¥ o f¥ fewu.” O k¡r¡ ye ko Denc¥ ye baara minnu k¥ dugukolo kan, ni m¡g¡ min dara o la – a ka batiseli, a ka saya gengenjiri kan ani a ka sukunnuli – o tigi b¥ å¥namaya banbali s¡r¡. Nka ni m¡g¡




åin¥na hali f¥n kelen k¡ o f¥n saba la, o tigi t¥ å¥namaya banbali s¡r¡, wa a tigi t¥ kisi.

Ciden Yuhana ye Ala ka siya m¡g¡w åanawoloman ka k¥å¥ ni o ka danaya ye, o b¥ min k¥ Yesu ka baaraw la: ji ni joli ani Ni. O f¥n saba b’a f¡ ni Ala ka kuma b¥ s¡r¡ o f¥. A ye m¡g¡ kisilenw d¡n o ka danaya f¥ Yesu ka batiseli ji la, a joli ani Ni la.

M¼G¼ MIN MA BANGE KO KURA, O TÄ SAGADEN NI BAK¼R¼ D¼N KA B¼ Ò¼G¼N NA

Ciden Yuhana ye m¡g¡ tilennen

kunmab¡lenw jira ka j¥ya. Ciden P¡li fana ye o kelen k¥. Ala ka baarak¥law y’a k¥ cogo di ka se ka sagadenw ni bak¡r¡niw d¡n ka b¡ å¡g¡n na? O b¥ Ala ka baarak¥la s¥b¥w d¡n cogo di ka b¡ t¡w c¥ma? Minnu ye kisili s¡r¡ Yesu ka ji ni a joli barika la, sebaaya dira olu ma ka se ka

o kow d¡n ka b¡ å¡g¡n na. Hali ni m¡g¡ k¥ra Pasit¥ri ye, wala Kibaru

duman f¡baga ye, wala Egilisi c¥k¡r¡ba, ni a t¥ se ka sagaden d¡n ka b¡ bak¡r¡ni la, o tuma a ma h¡r¡nya a y¥r¥ f¥ ani å¥namaya t¥ a f¥. Nka minnu ye kisili s¡r¡ s¥b¥ la, olu b¥ o faranfasi d¡n. å¥namaya t¥ minnu f¥, olu t¥na se abada ka o faranfasi d¡n, o t¥na se fana k’a d¡n.

A k¥ra i n‘a f¡ m¡g¡ min ka kan ka å¥kul¥riw b¡ å¡g¡n na dibi la. Bink¥n¥ ye bink¥n¥ ye ani gb¥man ye gb¥man ye. Ni aw ye a å¥w datugu, aw t¥na se å¥kul¥riw ye ani ka o d¡n.

Nka minnu å¥w day¥l¥len b¥, olu b¥ se ka å¥kul¥riw b¥¥ d¡n ka b¡ å¡g¡n ne kelen kelen. Bink¥n¥ b¥ y¡r¡ min na, o b¥ se ka o f¡. Gb¥man b¥ y¡r¡ min na, o b¥ se ka o fana f¡. O cogo, m¡g¡ minnu kisira ani minnu ma kisi, faranfasi b¥ olu ni å¡g¡n c¥.

An ka kan ka kisili kibaru duman lase, kibaru




duman min b¥ ji ni joli ani Ni kuma f¡. An ka kan ka wuli ka yeelen b¡. Ni an ye m¡g¡ laj¥n ka tiå¥ f¡ o ye, an ma kan ka adamadenw ka kuma lase. Bibile k¡n¡, 1 Yuhana 5 la, o b¥¥ k¡r¡ å¥f¡ra yen. An ka kan ka o å¥f¡ kelen kelen walisa åagamin kana ye a la.

An b¥ kuma min j¥ns¥n, ji ka kuma, ani Yesu jolii ni a Ni ka kuma, o ye kisili yeelen ye. Ka Yesu ka batiseli ji yira m¡g¡w la walisa o k’a d¡n, o de ye ka yeelen b¡ s¥b¥ la. An ka kan ka cogo b¥¥ k¥ walisa o kuma ka j¥ya walisa m¡g¡si kana to dugukolo kan min t¥ o d¡n.

M¡g¡ minnu ye kisili s¡r¡, ni olu ma wuli ka yeelen b¡, m¡g¡ caman b¥na sa k’a s¡r¡ o ma kisili s¡r¡, wa Ala t¥na nis¡ndiya. A b¥na anw jate i ko baarak¥la salibaat¡w. An ka kan ka Yesu ka ji ni a joli kibaru duman j¥ns¥n y¡r¡ b¥¥.

Kun min kos¡n ne b¥ segi nin kuma kan siå¥ caman, o ye ko Yesu ka batiseli ye ko ba

an ka kisili s¡r¡li la. Ni m¡g¡ b¥ kuma denmins¥nw f¥, i ka kan k’a å¥f¡ kos¥b¥, ka sinsin f¥nw b¥¥ kan kelen kelen walisa ka da a la ko o b’a faamu.

M¡g¡ min ma kalan, ni o b¥ tigi degi s¥b¥ kalan na, i b’a damin¥ siginindenw de la f¡l¡. O k¡, d¡¡nin d¡¡nin, i b’a tigi degi s¥b¥li la ni o siginindenw ye. Ni a y’a damin¥ ka se kuma d¡w s¥b¥ cogo la i n’a f¡ “åangili”, i b’a damin¥ ka o kumaw k¡r¡ f¡ a ye. An ka kan ka Yesu ko f¡ m¡g¡w ye o cogo kelen de la walisa ka da a la ko o b’a faamu ka å¥.

An ka kan ka Yesu ka batiseli å¥ f¡ ka å¥. A nana nin diå¥ la ji ni joli ani Ni barika la. Ne b¥ deli k¥ walisa aw ka da Yesu la, aw Kisibaa, ani ko aw ye kunmab¡li s¡r¡.

Kisili min å¥silen b¥ ji ni Ni ko ma, o b¥ b¡ an b¥ danaya min k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la, ani an b¥ danaya min k¥ k’a d¡n ko Yesu ye Ala ye, an Kisibaa.


WAJULI WOLONWULANAN

Yesu ka batiseli ye kisili bisigi ye jurumut¡w ma


175 Yesu ka batiseli ye kisili bisigi ye jurumut¡w ma


Yesu ka batiseli ye kisili bisigi ye jurumut¡w ma

< 1 Pi¥r¥ 3:20-22 > “M¡g¡ d¡¡nin, o k¡r¡, m¡g¡ segin ye ji

c¥tig¥ ka kisi. O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan. O t¥ farisogo m¡g¡w koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la, Yesu Krisita kununni barika ka b¡ suw c¥ma. Ale y¥l¥nna ka taa sankolo k¡n¡, a sigilen b¥ Ala kinin f¥. M¥l¥k¥w ni kuntigiw ani sebaayaw kololen b¥ a ye.”

Mun de b¥ an k¥ m¡g¡ tilennenw ye?

Ala ka n¥¥ma

Anw bangera diå¥ k¡n¡, nka sani an ka bange, Ala tun b¥ an d¡n ka ban. A tun b’a d¡n ko an tun b¥na bange k’a to an ye jurumut¡w ye. A ye danabaaw b¥¥ kisi a ka batiseli f¥ ani a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A ye danabaaw b¥¥ kisi ani a ye o k¥ a ka siya m¡g¡w ye.

O b¥¥ s¡r¡la Ala ka n¥¥ma de f¥. An b¥ se k’a kalan Zaburu 8:4 la ko: “Adamaden ye mun ye f¡ A b’a hakili to a la?” M¡g¡ minnu ye kunmab¡li ni kisili s¡r¡ ka b¡ o ka jurumuw la, olu de k¥ra a ka kanuya k¥r¥nk¥r¥nlen t¡n¡s¡r¡baaw ye. Olu ye a denw ye.

Anw minnu tun b¥ da ji ni Ni d¡r¡n la, sani anw ka k¥ Ala denw ye, sani anw ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye, sani anw ka kisili s¡r¡, ani sani anw ka se ka Ala wele ko Fa Ala, anw tun ye mun ye? Anw tun ye jurumut¡w ye, jurumut¡ gbansanw minnu bangera ka balo dugukolo kan san biw¡¡r¡ wala san biwolonwula, san bisegin, a dan ye k¥n¥ya ka k¥ an f¥ d¡r¡n.




Sani an ka ko ka b¡ an ka jurumuw la, sani a ka da Yesu ka batiseli kibaru duman la, ani a joli, an tun ye tilenbaliw de ye, ani an tun ka kan ka halaki.

Ciden P¡li y’a f¡ ko a ka n¥¥ma de kos¡n a tun k¥ra min ye, a k¥ra o ye. A ka n¥¥ma de barika la, an ye m¡g¡ minnu ye bi, an sera ka k¥ o ye. An b’a fo a ka n¥¥ma kos¡n. Danba jiginna nin diå¥ k¡n¡ ani a ye anw kisi, a ye anw k¥ a denw ye, a ka siya. An b¥ a f¡ kisili n¥¥ma kos¡n, o min å¥sinan ji ani Ni ko ma.

Mun de kos¡n a b¥ s¡n ko anw ka k¥ a denw ye, ani m¡g¡ tilennenw? Yala anw c¥ kaåi de wa? Yala anw ni o tun ka kan de wa? Wala yala an tun m¡g¡ åumanw de ye wa? An ye miiri o la ani an ka Ala fo.

Kun min kos¡n Ala ye an dan, o ye ko a tun b’a f¥ ka anw k¥ a ka siya ye ani ka anw don a ka sankolo masaya la walisa an ka to a k¥r¥ f¥. Ala ye an k¥ a ka siya walisa an ka å¥namaya a k¥r¥f¥ f¡ bada bada. Kun w¥r¥ t¥ a ka

å¥namaya banbali duba la. Ni an b¥ miiri ko an c¥ kaåi, wala ko an ka kan ni a ye, wala ko an jogo ka åi ka t¥m¥n danf¥n t¡w kan, ko o de kos¡n a ye an k¥ a ka siya ye, an b¥ fili la.

A ye o k¥ kun kelen min kos¡n, o ye ko a b¥ an kanu.

“O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan” (1 Pi¥r¥ 3:21). “M¡g¡ d¡¡nin, o k¡r¡, m¡g¡ segin ye ji c¥tig¥ ka kisi” (1 Pi¥r¥ 3:20).

M¡g¡ d¡¡nin de kisira, m¡g¡ kelen min b¡ra dugu d¡ la ani gba d¡ m¡g¡ fila. Yala anw ka fisa ni t¡w ye wa? ¼n-¡n fiyewu! Foyi si t¥ an f¥ min b¥ a fisaya nin t¡w ye, nka anw k¡ni ye kisili s¡r¡ ka a sababu k¥ anw dara ji ani Ni la.

An kisili k¥ra kabakow b¥¥ la kabako ye. An b¥ Ala min wele ko Fa Ala, an Matigi, ale de ye o ladiyalif¥n ni o duba di anw ma gbansan. An t¥na se ka o s¡s¡ abada. Yala an tun b¥na se ka a wele an Fa Ala wala an Matigi ni an tun ye jurumut¡w ye hali bele wa?

Ni an b¥ miiri k’a d¡n ko an kisira, an b’a




d¡n ko Ala b¥ an kanu. Cogo di an t¥na Ala fo? An tun ka kan ka bange ka sa fu ani an tun ka kan ka taga jahanama la ni a tun ma an kanu ani ka duba an ye. An b¥ Ala fo tuguni ko kura a ka dubaw ni a ka kanuya kos¡n anw ta fan f¥, a denw ta fan f¥ sabu, a s¡nna ka an k¥ m¡g¡ tilennenw ye an å¥ k¡r¡.

KISILI S¼NG¼GBÄLÄN MIN DIRA AN MA A KA BATISELI BARIKA LA

Mun kos¡n m¡g¡w halakila Nuhun ka tile la?

Sabu o ma da ji la (Yesu ka batiseli ji)

“O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi

sisan.” A f¡ra 1 Pi¥r¥ la ko m¡g¡ segin d¡r¡n de kisira. M¡g¡ joli de tun b¥ Nuhun ka tile la?

Cogo k¡ni t¥ anw bolo ka o da d¡n. Nka an y’a k¥ i n’a f¡ m¡g¡ miliy¡n kelen å¡g¡n na tun b¥ yen. M¡g¡ miliy¡n kelen c¥ma, m¡g¡ segin d¡r¡n de kisira ka b¡ Nuhun ka gba m¡g¡w la.

O jate b¥ se ka taga suma ni an bi m¡g¡w fana ye. A f¡ra ko m¡g¡ miliyari looru å¡g¡n b¥ s¡r¡ dugukolo kan bi. M¡g¡ minnu b¥ da Yesu la, m¡g¡ joli b¥ s¡r¡ olugu c¥ma minnu ka jurumuw b¥na ko ka b¡ o la? Ni an ye o jate ka k¥å¥ ni dugu d¡ m¡g¡w ye, m¡g¡ d¡¡nin d¡r¡n de tun b¥na s¡r¡.

Ni m¡g¡ waga k¥m¥ ni bilooru b¥ dugu min ma, m¡g¡ joli de b¥na kisili s¡r¡ olugu c¥ma? Yala m¡g¡ k¥m¥ fila wa? M¡g¡ joli de b¥na kisili s¡r¡ o tuma? O b’a yira ko ni m¡g¡w farala å¡g¡n kan sigiy¡r¡ma waga kelen kelen, m¡g¡ min b¥ kisi m¡g¡ waga kelen c¥ma, o t¥ m¡g¡ kelen y¥r¥ b¡.

A f¡ra ko danabaa hak¥ minnu b¥ s¡r¡ Kore jamana la, ka katolikiw fara a kan, ko o b¥ b¥n m¡g¡ miliy¡n tan ni fila å¡g¡n ma. Nka, olu




c¥ma, m¡g¡ joli de bangera ko kura s¥b¥ la ji ani Ni la? An ka an hakili to a la ko Nuhun ka tile la, m¡g¡ segin d¡r¡n de kisira dugukolo m¡g¡w b¥¥ c¥ma. An ka kan k’a d¡n ani ka da Yesu ka batiseli la, a ye jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen o min f¥.

M¡g¡ caman ma da a la ko Yesu ye an kunmab¡ a ni a ka batiseli ani a joli ye gengenjiri la. An ka «Yesu ka sunkununli» ko fil¥, o min k¥ra ko ba ye. An b¥ se ka m¡g¡ joli de ye minnu sara ka kunun? M¡g¡ joli b¥ s¡r¡ o c¥ma minnu ye kalanfabaw ye?

An ka bi tile la, kalanfabaw ka ca kos¥b¥ diå¥ k¡n¡, nka minnu b¥ da Yesu ka batiseli la, olu ka d¡g¡. Kalanfa d¡w b’a f¡ ko Yesu batisera sabu a tun b¥ a y¥r¥ majigin, d¡w ko a batisera sabu a tun b’a f¥ ka k¥ m¡g¡ åuman i ko m¡g¡ t¡w.

Nka Bibile k¡n¡, a f¡ra ko ciden b¥¥, ka Pi¥r¥ ni Yuhana fara o kan, ko olu b¥¥ y’a f¡ ko an ka jurumuw dara Yesu kan a ka batiseli

f¥, wa anw fana b¥ da o la. Ciden y’a f¡ Bibile la ko an ka jurumuw tun

dara Yesu kan a ka batiseli f¥. O ye seereya åumanba ye Ala ka n¥¥ma ko la, a ye o min di ka an h¡r¡nya, ni a b¥ da o la d¡r¡n.

K’A F¼ TEN KO “LALA”, O TÄ F¼ KUNMAB¼LI BATISELI KO LA

J¡n de b¥ Ala ka kanuya damad¡nbali s¡r¡?

M¡g¡ min b¥ da Yesu ka

batiseli ni a joli la.

An b¥ miiri ko an ye kisili s¡r¡ sabu an dara d¡r¡n Yesu la. Egilisiw b¥¥ b¥ da kisili ko la ka k¥å¥ ni o ka danaya ye. M¡g¡ caman fana b’a miiri ko Yesu ka batiseli ye o d¡ ye d¡r¡n. Nka o t¥ tiå¥ ye. Ne ye s¥b¥ minnu kalan, a




b¥ s¥b¥ waga dama dama b¡, nka, k’a f¡ ko kunmab¡li b¥ s¡r¡ Yesu ka batiseli f¥ ani ko kisili b¥ s¡r¡ Yesu joli de f¥, o s¥b¥w si ma o ko f¡ ka j¥ya.

M¡g¡ segin d¡r¡n de kisira Nuhun ka tile la. Ne ma d¡n m¡g¡ hak¥ min b¥na kisi bi, nka lala, o t¥na caya. Minnu dara Yesu ka batiseli ni a joli la, olugu de b¥na kisi. Ne ye Egilisi caman yaala, nka ne y’a ye k’a f¡ ko minnu b¥ Yesu ka batiseli kibaru duman f¡, olugu man ca, k’a s¡r¡ o de ye kibaru duman s¥b¥ ye.

Ni an t¥ da kisili la ka k¥å¥ ni Yesu ka batiseli ni a joli ye, an ye jurumut¡w ye hali bele (hali ni an b¥ taga tuma b¥¥ Egilisi la). An ka kan ka to ka taga Egilisi la an si tile b¥¥ la. Nka ni jurumu bele b¥ s¡r¡ an dusukunw na, an b¥ k¥ jurumut¡w ye.

Ni an ye san bilooru k¥ Egilisi tagala, nka ni jurumuw b¥ an dusukunw na hali bele, an ye danaya min k¥ o san bilooru k¡n¡, o b¥¥ k¥ra

fu ye. A ka fisa an ye tile kelen danaya s¥b¥ s¡r¡. Yesu danabaaw c¥ma, minnu b¥ da Yesu la cogo åuman na ka a ka batiseli ko faamu ka å¥ ani ka da a joli la, olu de dama b¥na don sankolo masaya la.

Danaya s¥b¥, o k¡r¡ ko ka da a la ko Ala Denc¥ nana diå¥ la, ko a batisera walisa ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. O danaya sugu de b¥ an k¥ ka don sankolo masaya la. An ka kan ka da a la fana ko Yesu ye a joli b¡n gengenjiri kan aw ni ne kos¡n. An ka kan ka o d¡n ani ka a waleåuman d¡n.

Anw ye j¡n ye? A ye c¥ min kisi a ka batiseli ni a joli barika la, anw ye o denw de ye. Cogo di an t¥na a f¡? Yesu batisera k’a si to san bisaba walisa ka anw kisi. O cogo, a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ani kiri benna a kan gengenjiri la.

Ni an b¥ miiri o la, an b¥ a fo tuma b¥¥ ni y¥r¥majigilenya ye. An ka kan k’a d¡n ko Yesu ye baara o baara k¥ dugukolo kan, ko a ye o




k¥ anw ka kisili de kos¡n. A f¡l¡, a nana diå¥ la. A batisera ani o y’a gengen jiri la, tile saba o k¡, a kununna, wa sisan a sigilen b¥ Ala kinin f¥.

Ala ka kisili b¥ å¥sin an b¥¥ kelen kelen ma. A t¥ m¡g¡ woloman. Yesu ka kisili ye an b¥¥ ka ko ye, aw ani ne. An b¥ Ala fo a ka kanuya ni a ka duba kos¡n.

D¡nkili d¡ b¥ yen min b¥ da nin cogo la: “Masala duman b¥ yen. Dugukolo m¡g¡w b¥¥ c¥ma, ne de ye a ka kanuya s¡r¡ ne ta ye, ka a ka kanuya s¡r¡ ne ta ye. Masala duman b¥ yen. Dugukolo m¡g¡w b¥¥ c¥ma, anw de ye kisili s¡r¡, anw de k¥ra a ka siya ye. A ka kanuya b¥ anw na. Ha! Ala ka kanuya, Ala ka n¥¥ma. Ha! Ala ka kanuya ka åi sa! A b’a ka kanuya min di ne ma.”

Yesu jiginna ka anw kisi, aw ni ne, wa a ka batiseli kisili å¥sinan aw ni ne ma. Kibaru duman ma k¥ zirin ye. Kibaru duman ye tiå¥ ye min b¥ an h¡r¡nya ka an b¡ t¡¡r¡ la ani

min b¥ an ladon Ala ka masaya la, o min c¥ ka åi. J¥å¡g¡nya min b¥ s¡r¡ aw y¥r¥ ni Ala c¥, o de ye danaya ye.

A jiginna nin diå¥ k¡n¡ walisa ka anw kisi. A batisera ani kiri benna a kan gengenjiri la walisa ka an ka jurumuw b¥¥ j¡¡si ka b¡ yen.

Danabaaw b¥ se ka Ala wele mink¥ ko Fa Ala, o ye duba ye sa! An b¥ se ka da an Kisibaa Yesu la cogo juman na, ani ka se ka kisi an ka danaya f¥? O b¥ se ka k¥, a ka kanuya damad¡nbali kos¡n anw ta fan f¥. Anw ye kisili s¡r¡ ale de barika la, sabu ale f¡l¡ de ye anw kanu.

YESU YE AN KA JURUMUW BÄÄ J¼¼SI SIÒÄ KELENPE F¼ ABADA

“Krisita sara siå¥ kelenpe jurumuw kos¡n,

tilennen t¡¡r¡la tilenbaliw n¡ na, walisa a ka an lase Ala ma” (1 Pi¥r¥ 3:18). Yesu Krisita




batisera an ka kunmab¡li kos¡n ani a sara siå¥ kelenpe gengenjiri la walisa ka anw kisi, aw ni ne minnu k¥ra tilenbaliw ye.

Yala an ye kisili s¡r¡ siå¥ kelenpe ka ban wala an ye

kisili s¡r¡ d¡¡nin d¡¡ni?

An ye kisili s¡r¡ siå¥ kelenpe ka ban

A sara dugukolo kan walisa Ala ka kiri kana

tig¥ anw kan. A jiginna diå¥ k¡n¡ farisogo la ani a ye an ka jurumuw b¥¥ c¥ ka b¡ yen siå¥ kelenpe ka ban a ka batiseli ni a ka saya ani a kununli f¥, walisa anw ka se ka å¥namaya sankolo masaya la, Ala k¥r¥f¥.

Yala aw dara a la ko Yesu ye an kisi ka ban a ka batiseli ni a joli f¥ wa? Kibaru duman min å¥silen b¥ a ka batiseli ni a joli ma, ni aw ma da o la, aw t¥na kisi. Anw barika ka d¡g¡ f¡ ka

t¥m¥, o kos¡n an t¥ se ka bange ko kura f¡ ni an b¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la.

A batisera ka anw ka jurumuw ta ka b¡ yen ani kiri benna a kan gengenjiri la anw n¡ na siå¥ kelenpe ka ban. Yesu ye jurumut¡w ka jurumuw j¡¡si ka b¡ yen siå¥ kelenpe a ka kunmab¡li batiseli f¥ ani a joli.

Ni anw adamadenw de tun ka kan ka nimisa anw ka jurumuw b¥¥ la kelen kelen don b¥¥, ani ka åumanyaw k¥ waati b¥¥, ani ka an bolof¥nw di Egilisi ma, anw tun t¥na se fiyewu ka kisili s¡r¡.

Ka da Yesu ka batiseli ni a joli la, kisili t¥ s¡r¡ cogo w¥r¥ la o k¡. An ka kan ka da ji ani joli la. An t¥ se ka koåumanw k¥ walisa ka bange ko kura.

M¡g¡ min b¥ fani åumanw san ka o di fangatanw ma wala ka domini åumanw tobi ka di pasit¥riw ma, o si t¥ f¥n å¥. Minnu b¥ Yesu ka batiseli ni a joli la, a ye olugu d¡r¡n de kisi. Ni an b¥ da a la ko Ala ye an kisi Yesu




ka batiseli ni a joli barika la, siå¥ kelenpe, o tuma an b¥na kisi.

M¡g¡ d¡w b¥ miiri ko hali ni Ala y’a f¡ o cogo la Bibile k¡n¡, ko an ka kan ka miiri ka taga å¥ tuguni. Olu b¥ o de miiri. Nka a ka kan ka da a ka kuma la i ko a s¥b¥la cogo min na.

Heburu 10:1–10 la, a s¥b¥la ko a ye an kisi siå¥ kelenpe ka ban. Tiå¥ la, minnu dara Yesu ka batiseli ni a joli la, Ala ye olugu kisi siå¥ kelenpe ka ban. Anw fana ka kan ka o danaya å¡g¡n k¥.“A sara siå¥ kelenpe, a ye anw kisi siå¥ kelenpe ka ban. Ha! ne balemaw, aw ye danaya k¥ ka kisili s¡r¡. Aw ye aw ka doninw bila Yesu ka batiseli k¡r¡.”

Yesu ye a y¥r¥ di ka batise siå¥ kelenpe ani ka a joli b¡n siå¥ kelenpe walisa ka anw kisi ka b¡ tilenbaliya kow ni jurumuw la siå¥ kelenpe ka ban.

“Tilennen t¡¡r¡la tilenbaliw n¡ na.” Jurumu si t¥ Ala min na, min ma jurumu si

k¥ ka ye, Yesu ye o ye. A nana anw ma

farisogo la walisa ka jurumut¡w kisi. A batisera ani a ye tilenbaliw ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A ye anw kisi ka b¡ an ka jurumuw ani an ka tilenbaliyaw la.

M¡g¡w ka jurumuw b¥¥, ka a damin¥ o bange donw na f¡ o ka saya don, o jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli waati la, ani m¡g¡w b¥¥ kisira ka b¡ kiri ma a joli barika la, a ye o min b¡n ka sa gengenjiri la o n¡ na.

O ye a ka batiseli kunmab¡li ye. Yesu ye anw jurumut¡w kisi siå¥ kelenpe ka ban.

Anw barika ka d¡g¡, anw b¥¥! O kos¡n Yesu ye an ka jurumuw juru sar k’a damin¥ a bange tuma la f¡ an ka saya don, ani a y’a y¥r¥ di walisa kiri ka ben a kan gengenjiri la. Anw minnu dalen b¥ Yesu la, anw ka kan ka da a la ko a ye anw kisi siå¥ kelenpe ka ban a ka batiseli ni a joli barika la.

Anw de barika ka d¡g¡, Yesu t¥. Anw de ye tilenbaliw ye, Yesu t¥. Ala ye anw kisi siå¥ kelenpe ka ban. “K’a mas¡r¡ Ala ye




diå¥ kanu haali, f¡ a ye a Denk¥ kelenpe di, walisa m¡g¡ o m¡g¡ dara a Denk¥ la, o kana halaki, nka o ka å¥namaya banbali s¡r¡” (Yuhana 3:16). Ala ye a y¥r¥ Denc¥ kelenpe di anw kos¡n. A y’a Denc¥ k¥ ka batise walisa diå¥ jurumuw b¥¥ ka da a kan ani kiri ka ben a kan m¡g¡w b¥¥ n¡ na.

O ye kisili åumanba ye sa! O ye kanuya åumanba ye sa! An b¥ Ala fo a ka kanuya ni a ka kisili kos¡n. Minn b¥ da Yesu ka ji ani a joli la, Ala ye olu kisi: Yesu ka batiseli ani ko Yesu ye Ala Denc¥ ye.

Yesu danabaa minnu b¥ danaya k¥ tiå¥ la a ka batiseli ni a joli la, olu k¥ra m¡g¡ tilennenw ye wa o b¥na å¥namaya banbali s¡r¡. An b¥¥ ka kan ka da o la.

J¡n de ye anw kisi? Yala Ala de ye anw kisi wala a ka danf¥n d¡ de ye anw kisi? Yesu min ye Ala ye, o de ye anw kisi. Anw b¥ kisi sabu an b¥ da Ala ka kunmab¡li la, wa o ye kisili kunmab¡li ye.

YESU YE KISILI TIGI YE

Yala «Krisita» k¡r¡ ye di?

Sarakalasebaa, Masak¥, kira

Yesu Krisita ye Ala ye; Yesu k¡r¡ ko Kisibaa, ani Krisita k¡r¡ ko “tulu k¥ra ka min mun.” Samu¥li ye saul mun cogo min Layidu k¡r¡ waati la, tulu tun b¥ k¥ ka masac¥w mun, ani sarakalasebaaw. Ni kiraw tun b¥na o ka kiraya damin¥, tulu tun ka kan ka k¥ ka o mun f¡l¡.

Yesu nana diå¥ ani a munna ni tulu ye ko saba kama: sarakalasebaaya, masac¥ya ani kiraya. I n’a f¡ a k¥ra sankolo sarakalasebaa ye, a batisera walisa ka m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ka b¡ yen, ka o jurumuw ta a y¥r¥ kan adamadenw n¡ na.

A s¡nna a Fa sago ma, o de la a ye a y¥r¥ di ka k¥ saraka ye a Fa å¥ k¡r¡.“Ne ye




sira ni tiå¥ ani å¥namaya ye. M¡g¡si t¥na Fa ma ni a ma t¥m¥ ne f¥.” An minnu b¥ da Yesu la, a ye anw kisi ka an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli ni a ka gengenjiri f¥.

“K’a mas¡r¡ daf¥n b¥¥ å¥namaya b¥ a joli la” (Levitike 17:11). Yesu batiselen k¡ f¥, a y’a joli b¡n gengenjiri kan; o cogo la, a ye a ni di Ala ma ka k¥ anw ka jurumuw sara ye ani walisa anw danabaaw ka kisi.

A ka saya tile sabanan don, a kununna. O la, ni minnu tun b¥ j¡nya la, a ye kibaru duman lase olugu ma. Minnu ma kunmab¡li s¡r¡ f¡l¡, olu b¥ i ko kasodenw ni ta fan f¥, o b¥ jurumu kaso la. O la, Yesu b¥ tiå¥ kibaru duman f¡ olugu ye: Kibaru duman min å¥sinlen don ji ani joli ko ma. Ala ye ji ani joli kibaru duman di anw ma walisa ka an kisi. M¡g¡ o m¡g¡ b¥ da o la, o tigi b¥ se ka bange ko kura.

YESU KA BATISELI NI A JOLI BÄ JURUMUT¼W KISI

M¡g¡ b¥ se ka dusukun åuman s¡r¡ cogo di Ala å¥ k¡r¡?

Ni m¡g¡ b¥ da Yesu ka

batiseli ni a joli la

Yesu Krisita ye an Kisibaa ye. O b¥ s¡r¡ 1 Pi¥r¥ 3:21 la ko: “O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan. O t¥ farisogo n¡g¡w koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la, Yesu Krisita kununin barika la ka b¡ suw c¥ma.”

Jurumut¡w t¥ kisili s¡r¡ f¥n min k¡, o ye Yesu ka batiseli ye.

Yesu ye jurumut¡w b¥¥ ka jurumuw ko ka b¡ yen, a ye o ta a y¥r¥ kan a ka batiseli f¥. Yala aw b¥ da Yesu ka batiseli la wa? Yala aw




dara a la ko an dusukunw kora ka jurumuw b¥¥ b¡ yen Yesu ka batiseli barika la wa? An dusukunw kora ka b¡ jurumuw la, nka a farisogo b¥ jurumu la hali bele.

“M¡g¡ d¡ kunmab¡ra”, o k¡r¡ t¥ ko o tigi t¥na jurumu si k¥ tun. An b¥ jurumu k¥. Nka a dusukun saniyalen b¥ to ka a sababu k¥ an b¥ danaya min k¥ Yesu ka batiseli la. O k¡r¡ t¥: “t¥ farisogo n¡g¡w koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la, Yesu Krisita kununin barika la ka b¡ suw c¥ma” (1 Pi¥r¥ 3:21).

O tuma, Yesu k¥len ka ne ka jurumuw ko, ani Ala k¥len ka s¡n kiri ma ne kos¡n, mun na ne t¥ da a la? Ni ne b’a d¡n ko Yesu min ye

Ala ye, ko o ye ne kisi a ka batiseli ni a joli f¥, mun na ne t¥ da a la? Anw ye kisili s¡r¡ Ala å¥ k¡r¡, ani sisan, anw dusukunw k¥ra dusukun åumanw ye. An t¥ se k’a f¡ Ala ye tun ko Yesu ma an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, sabu, o k¡r¡ ye Ala ma anw kanu.

Foyi si t¥ k¥ anw dusukun åin¥ma ; o kos¡n, tuma o tuma ni an ye tilenbaliya kow k¥, anw dusukunw b¥ kuma anw f¥. Ni anw dusukun åagamina hali fitinin, anw t¥ se ka h¡r¡nya pewu ka b¡ jurumu la ni an ma da Yesu ka batiseli la. An b¥ dusukun åuman s¡r¡ o cogo kelenpe de f¥.

Ni anw dusukunw åagaminna, o b’a jira ko f¥n d¡ ma åi. Yesu ka batiseli ji ye jurumu n¡g¡w b¥¥ ko. Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡n an na a ka batiseli f¥ ani a ye an ko pewu. Yala an dusukun b¥ se ka ko cogo juman na? An ka danaya barika la, an b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la. Kabini m¡g¡ bange don, a dusukun ma åi, wa o ye m¡g¡ b¥¥ ye. Nka ni an dara a la ko an ka jurumuw dara Yesu kan, an b¥ se ka o n¡g¡ ko.

O ye ka da bange ko kura ko la. O t¥ ko ye a b¥ se ka s¡n min na ten d¡r¡n a dusukun na. Yala aw dusukun j¥len don wa? Yala aw ka jurumuw dara Yesu kan ani aw b¥ da Yesu la




mink¥, o de kos¡n aw dusukunw j¥len don wa? Ni aw b¥ da o la, o dama de b¥ se ka aw dusukunw cogo j¥, ka o k¥ dusukun åuman ye.

å¥namaya kumaw b¥ yen; kuma d¡w fana b¥ yen minnu t¥ å¥namaya kumaw ye. Adamadenw b¥¥ dusukunw b¥ se ka j¥ cogoya juman na? M¡g¡ b¥ se ka tilennenya ni dusukun åumanya s¡r¡ sira kelenpe min f¥, o de ye ka da Yesu ka kunmab¡li dafalen la, a ye o min di m¡g¡w ma.

Waati min ni an ye danaya k¥ Yesu ka batiseli la ka saniyali s¡r¡, o k¡r¡ t¥ ko farisogo t¥na jurumu si k¥ tun, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la. O kos¡n a nana, a batisera, a sara gengenjiri la, a kununna ani sisan, a sigilen b¥ Ala kinin f¥.

D¡n d¡, a b¥na kosegin ka na diå¥ la: “A na I jira a mak¡n¡baaw la a siå¥ filanan la u kisili kama. Jurumu ko sen t’a la” (Heburuw 9:28). Anw dalen b¥ a la ko a b¥na na ka anw ta, anw minnu b’a f¥ a ka na, anw minnu dara a

ka batiseli ni a joli la.

KO D¼ KÄRA MIN YE DANAYA DI M¼G¼ D¼W MA

Yala an b¥ se ka kisili s¡r¡ ni Yesu ka batiseli t¥ wa?

abada

Anw ka Egilisi min t¡g¡ ye ko “Taejon”, ko d¡ k¥ra yen.

Don d¡, anw ka Pasit¥ri, a t¡g¡ ko Park, ale y’a f¡ c¥ d¡ ni a muso ye ko jurumu si t¥ diå¥ k¡n¡, nka a åin¥na ka Yesu ka batiseli k¡r¡ f¡ o ye. Ni c¥man tun b¥ taga Egilisi t¡w la, ni waajuli b¥ k¥ra, a tun b¥ to ka sun¡g¡, sabu, pasit¥riw b¥¥ tun b¥ kibaru duman f¡, nka o tun t¥ kuma Yesu ka batiseli ko kan. O cogo, o c¥ tun ka kan ka nimisa a ka jurumuw




la don o don. Nka, anw ka Egilisi la “Taejon”, a tun b¥ a

å¥w b¥¥ day¥l¥ ka waajuli lam¥n, sabu, a tun b¥ f¡ra a ye ko a ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan. A tun ka n¡g¡ a muso ma k’a f¡ a ye ko o ka taga å¡g¡n f¥ Egilisi la.

Don d¡, ka a sigilen to, a ye Rom¥kaw 8:1 lam¥n ko: “Sisan k¡ni, minnu b¥ Krisita Yesu la, jalaki y¡r¡ si t¥ olu la tun.” O y¡r¡nin b¥¥, a miirila ko: “Ayiwa! m¡g¡ min b¥ da Yesu la, jurumu t¥ o tigi la. I n’a f¡ ne fana b¥ da Yesu la, o tuma, jurumu si t¥ ne la”.

O k¥ra mink¥, a ye telef¡ni k¥ a buranc¥ ni a teriw d¡w ma ka o b¥¥ åininka kelen nin cogo la: “Yala jurumu b¥ e dusukun na wa? O tuma danaya s¥b¥ t¥ ele f¥.” Sisan, Pasit¥ri Park, ale m’a d¡n a b¥na min f¡. O c¥ tun t¥ Yesu ka batiseli d¡n, nka a tun b’a f¡ra m¡g¡w b¥¥ ye ko s¥b¥ la, jurumu t¥ ale la sisan.

O k¡, c¥ ni a muso y’a damin¥ ka gb¥l¥yaw c¥tig¥. Muso tun tilennen b¥ kos¥b¥ nka

jurumu tun b¥ ale dusukun na k’a s¡r¡ a c¥ tun b’a f¡ra ko jurumu si t¥ ale la. O c¥ tun tagara Egili la siå¥ dama dama d¡r¡n nka jurumu si tun t¥ ale la ka ban.

Muso tun dalen b¥ a la ko jurumu tun b¥ o m¡g¡ fila b¥¥ dusukunw la. O tun y’a damin¥ ka å¡g¡n s¡s¡ o ko la. C¥ tun b¥ sinsin k’a f¡ ko jurumu t¥ ale la sabu minnu dara Yesu la, a f¡ra ko jalaki y¡r¡ si t¥ olu la tun. Nka musu tun b’a f¡ ko jurumu b¥ ale k¡ni dusukun la hali bele.

Don d¡, muso hakili åagaminan kos¥b¥ f¡ a y’a latig¥ ka taga a ka pasit¥ri åininka ka k¥å¥ ni a c¥ ka kuma ye, o min tun ye ko jurumuw b¥¥ dara Yesu kan.

O la, don d¡, batoli banlen k¡ wula f¥, muso y’a c¥ kelen to ka taga so k¡n¡ ani a y¥r¥ tagara pasit¥ri Park n¡ f¥ k’a åininka. A ko: “Ne b’a d¡n ko i b’a åini ka f¥n d¡ f¡ anw ye, nka ne dalen b¥ a la ko y¡r¡ d¡ w¥r¥ b¥ yen min nafa ka bon ani a dogolen




don. I ka o f¡ ne.” O k¥ra mink¥, pasit¥ri Park ye bange ko kura å¥ f¡ a ye ka k¥å¥ ni ji ani Ni ye.

O la, a y’a faamu o y¡r¡nin b¥¥ mun kos¡n a tun s¥b¥la Rom¥law 8:1 la ko:“Sisan k¡ni, minnu b¥ Krisita Yesu la, jalaki y¡r¡ si t¥ olu la tun.” O muso ye danaya k¥ o y¡r¡nin kelen b¥¥ ani a ye kisili s¡r¡. A laban na, muso y’a faamu ko an ka jurumuw b¥¥ tun dara Yesu kan a ka batiseli f¥, ani ko minnu b¥ Yesu Krisita la, ko jalaki y¡r¡ si t¥ olu la tun.

A y’a damin¥ ka Bibile kumaw faamu. A laban na, a y’a damin¥ k’a faamu ko kisili konn¥g¥ b¥ batiseli de la.

A c¥ tun ma taga so, a tun j¡len b¥ da la. A y’a muso åininka ko: “Yala, i ye kisili s¡r¡ sisan wa?”

Pasit¥ri tun ye min f¡ a muso ye, a tun ye o m¥n, wa o tun ye ale fana y¥r¥ k¡n¡nafili. Ka k¡r¡, a tun ma deli ka o å¡g¡n kibaru duman m¥n f¡l¡ Yesu ka batiseli ko la. A tun dalen b’a

la ko jurumu si t¥ a dusukun na hali ni Yesu ka batiseli t¥. O la, o sera mink¥ o ka so, o ye å¡g¡ns¡s¡ damin¥ tun.

Sisan, muso b¥na kuma i ko c¥ tun b¥ kumana cogo min f¡l¡, c¥ fana b¥na kuma muso ka kuma cogo la. Muso ye åininkali min k¥, o ye c¥ hakili åagamin. A y’a c¥ åininka n’a s¡r¡ jurumu b¥ a dusukun na wala ni jurumu t¥ a dusukun na. A y’a åininka ko cogo juman jurumu b¥ se ka ban a dusukun na k’a s¡r¡ a t¥ da Yesu ka batiseli la. A y’a f¡ a ye ko a ye a dusukun s¥g¥s¥g¥. A s¡nna mink¥ ka a dusukun s¥g¥s¥g¥, a y’a ye ko jurumuw b¥ a dusukun na hali bele.

O la, a tagara pasit¥ri Park n¡f¥ k’a f¡ a ye ko jurumu b¥ a dusukun na. O k¡, a ye åininkali k¥ ko: “waati min o ye o bolow da bak¡r¡ni kun kan, o k¥ra k’a s¡r¡ a å¥nama tun don wala a fagalen k¡?” A tun ma deli ka kibaru duman lam¥n min å¥silen don ji ani Ni ko ma. O la, a tun t¥ foyi si le faamuna tun o




ko la. O y¡r¡nin tun k¥ra ko ba ye Ni ta fan f¥.

Yesu tun ka kan ka batise walisa diå¥ jurumuw b¥¥ ka da a kan. O d¡r¡n de k¡, a tun ka kan ka sa gengenjiri la sabu jurumu sara ye saya ye.

“Yala o ye o bolow da saraka kun kan k’a å¥nama to wala a fagalen k¡?” A tun b¥ o åininkali sabu a tun t¥ bolow dali ni Yesu ka batiseli faamuna. O la, pasit¥ri ye kunmab¡li cogo å¥ f¡ a ye, o min b¥ s¡r¡ batiseli f¥.

O don de k¥ra c¥ siå¥ f¡l¡ ye ka kibaru duman m¥n min å¥silen don ji ani Ni ko ma, wa a kisira o don. A ye kibaru duman m¥n siå¥ kelen dama wa a h¡r¡nyara.

Ko min b¥ k¥ ni an b¥ åin¥ Yesu ka batiseli k¡, o å¡g¡n d¡ de ye nin ye. An b¥ se k’a f¡ ko jurumu si t¥ an na, nka siga t¥ a la, jurumu b¥na s¡r¡ an dusukun na f¡ ni an dara Yesu ka batiseli la. Ka k¡r¡, m¡g¡w b’a f¡ ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ko a ka saya f¥ gengenjiri

la, nka minnu b¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la, olu d¡r¡n de b¥ se k’a f¡ ko jurumu t¥ o la Ala å¥ k¡r¡.

Pasit¥ri Park y’a jira ni c¥ ni a muso la ko an t¥ se ka kunmab¡li dafalen s¡r¡ ka b¡ an ka jurumuw la f¡ ni an b¥ da Yesu ka batiseli la, o min b¥ an kisi.

KISILI BISIGI: YESU KA BATISELI

Kisili bisigi ye mun ye?

Yesu ka batiseli don

“O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan.” Yesu jiginna an ka nin diå¥ k¡n¡ walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ko ka b¡ yen, walisa ka an dusukun ko ka j¥ i ko k¡g¡.

Jurumuw b¥¥ kola ka b¡ anw na sabu Yesu




ye o b¥¥ ta a y¥r¥ kan ka k¥å¥ ni a ka batiseli ye. A ye anw kisi a ka batiseli ni a joli barika la. Danf¥n b¥¥ ka kan ka å¡ngiri a ye.

An b¥ kisi ni an dara Yesu la. Ni an b¥ da Yesu la, an b¥ k¥ Ala denw ye ani an b¥ taga alij¥na la. Ni an b¥ da Yesu la, an b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Anw k¥ra sarakalasebaa masaw ye. An b¥ se ka Ala wele ko an Fa Ala. An b¥ an ka å¥namaya k¥ nin diå¥ k¡n¡ nka an ye masaw de ye.

Yala aw dalen b¥ a la s¥b¥ la ko anw minnu ye danaya k¥ ji ani Ni kunmab¡li la, ko anw ye kisili s¡r¡ wa? anw ka kisili t¥na dafa f¡ ni an b¥ da Yesu ka batiseli la.

Ala ni Yesu b¥ danaya min jate danaya s¥b¥ ye, o ye danaya min b¥ s¡n kibaru duman ma, o min b’a f¡ ko Yesu ye an kisi a ka batiseli, ani a ka gengenjiri, ani Ni barika la. O d¡r¡n de ye danaya s¥b¥ ye.

Waati min Yesu ye an ka jurumuw ta a y¥r¥ kan a ka batiseli f¥, an ka jurumuw

b¥¥ j¡¡sila; wa tuma min a y’a joli b¡n gengenjiri la, an ka jurumuw b¥¥ juru sarala. Krisita Yesu ye anw kisi ni ji ani joli ye. ¼nh¡n! An b¥ da o la!


WAJULI SEEGINAN

Kibaru duman min b¥ kuma jurumu yafa

ko la kos¥b¥


192 Kibaru duman min b¥ kuma jurumu yafa ko la kos¥b¥


Kibaru duman min b¥ kuma jurumu yafa

ko la kos¥b¥ < Yuhana 13:1-17 >

“T¥m¥nkan seli surunyalen, Yesu y’a d¡n ko a ka waati sera ka b¡ nin diå¥ la ka taa a Fa f¥. Ayiwa, a y¥r¥ ka m¡g¡ minnu b¥ diå¥ la, a tun ye minnu kanu, a ye olu kanu fo a laban. Yesu ni a ka kalandenw tun b¥ sur¡fana dumuni la. Sitan¥ tun ye miirili don Sim¡n Isikari¡ti denk¥ Juda dusukun na koo a ka Yesu don bolo la. Yesu y’a d¡n ko Ala ye se di a ma f¥n b¥¥ kan, ko a nana ka b¡ Ala la, ko a b¥ k¡segin ka taa Ala f¥. A wulila ka b¡ tabali k¡r¡ k’a ka dul¡kiw b¡, ka fini d¡ ta k’a c¥siri. O k¡, a ye ji k¥ min¥n d¡ k¡n¡ k’a ka kalandenw sen koli damin¥, kaa

u j¡si ni a c¥siri fini ye. A sera Sim¡n Pi¥r¥ ma tuma min na, o y’a f¡ a ye ko: “Matigi, e de b¥ ne senw ko wa?” Yesu y’a jaabi ko: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥.” Pi¥r¥ y’a f¡ a ye ko: “Ayi, i t¥na ne senw ko abada!” Yesu y’a jaabi ko: “Ni ne ma u ko, i t¥na niy¡r¡ si s¡r¡ ne la tun.” Sim¡n Pi¥r¥ y’a f¡ a ye ko: “Matigi, ne sen dama t¥, nka ne bolo ni ne kunkolo fana!” Yesu y’a f¡ a ye ko: “M¡g¡ min kora ka ban, o mago t¥ koli w¥r¥ la f¡ ka a sen ko, k’a mas¡r¡ a saniyalen don. Aw k¡ni saniyalen b¥, nka aw b¥¥ t¥.” (Min tun b¥na Yesu don bolo la, a ye o d¡n, o de y’a to a ko: “Aw b¥¥ saniyalen t¥.”) Yesu ye u sen ko ka ban tuma min na, a ye a ka dul¡kiw don k’i sigi tabali k¡r¡ k’a f¡ u ye ko: “Ne ye min k¥ aw la, aw ye o faamu wa? Aw b¥ ne wele karam¡g¡ ani Matigi, aw ye tiå¥ f¡, katuguni ne y’o ye. Ne min ye Matigi ni Karam¡g¡ ye, ni ne ye aw sen ko, aw fana ka ka ka å¡g¡n




sen ko. Ne ye cogo jira aw la walisa ne ye mi k¥ aw la, aw fana ka o å¡g¡n k¥. Tiå¥ tiå¥ la ne b’a f¡ aw ye ko: Baaraden si man bon ni a kuntigi ye, ciden si man bn ni a cibaa ye. Sisan aw b¥ o kow d¡n. Ni aw ye o kow k¥, aw na k¥ dubadenw ye.”

Mun na, T¥m¥nkan seli surunyala mink¥,

Yesu ye Pi¥r¥ senw ko? Yesu tun b¥ aw senw kola tuma min, a y’a f¡ a ye ko: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥.” Sim¡n Pi¥r¥ le tun ka åi ni Yesu ka kalandenw t¡w b¥¥ ye. A tun dalen b¥ a la ko Yesu tun ye Ala Denc¥ ye ani a y’a f¡ ko Yesu tun ye Krisita ye. Ni Yesu ye a senw ko, o b’a jira k’a f¡ ko dadulu s¥b¥ tun b¥ Yesu bolo ka o k¥. Ni Pi¥r¥ tun b’a f¡ ko Yesu ye Krisita ye, o k¡r¡ ko a tun dalen b¥ a la tiå¥ la ko Yesu tun ye Kisibaa ye, o min tun b¥na ale kisi ka b¡ a ka jurumuw b¥¥ la.

Mun na Yesu ye a ka

kalandenw senw ko sani a ka gengen jiri la?

Sabu a tun b’a f¥ ko ye kisili dafalen ko faamu.

Mun na a ye Pi¥r¥ senw ko? Yesu tun b’a

d¡n ko Pi¥r¥ tun b¥na a dalac¥ ale la siå¥ saba, ani ko Pi¥r¥ tun b¥na jurumu caman k¥ waati nataw la.

Yesu y¥l¥nin k¡ sankolo la, ni jurumu tun b¥ Pi¥r¥ dusukun na bele, a tun t¥na se ka k¥ ni Yesu ye. Nka Yesu tun b¥ a ka kalandenw ka barikatanyaw b¥¥ d¡n ani a tun t’a f¥ ko o ka jurumuw ye don o ni ale c¥. A tun ka kan ka a jira o la ko o ka tilenbaliya kow b¥¥ kora ka b¡ o la. O de kos¡n Yesu ye a ka kalandenw senw ko. Sanin Yesu ka sa ka o to, a tun b’a f¥ ka a d¡n n‘a s¡r¡ o ye a ka kunmab¡li batiseli ko faamu ani o ka jurumuw




b¥¥ yafali. Yuhana 13 b¥ kuma kisili dafalen ko la,

Yesu tun ka kan ka o min k¥. Ka a to Yesu b¥ o senw kola, a tun b¥ kumana o f¥ ni hakilitigiya ye ka k¥å¥ ni batiseli kibaru duman ye, o min k¥ra sababu ye ka m¡g¡w b¥¥ ka t¡å¡nikow ko ka b¡ o la.

“Waati nataw la, aw kana s¡n ko sitan¥ ka aw lafili. Ne ye aw ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ne ka batiseli f¥ Jurd¥n na, ani o kos¡n, kiri benna ne kan gengenjiri la. O k¡, ne kununna ka b¡ suw c¥ma ani ne ye bange ko kura kisili dafalen di aw ma. Walisa aw ka a d¡n ko ne ye aw ka jurumuw b¥¥ ko ka ban, walisa kibaru duman min ye tiå¥ ye ni o de b¥ aw ka jurumuw yafa, aw ka o d¡n, o de kos¡n ne ye aw senw ko sanin ne ka gengen jiri la. Kibaru duman min å¥silen don bange ko kura ko ma, o gundo fil¥ nin ye. Aw b¥¥ ka kan ka da o la.”

Aw b¥¥ ka kan ka a d¡n kun min na Yesu ye

a ka kalandenw senw ko ani k’a d¡n mun kos¡n a y’a f¡ ko: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥.” O d¡r¡n de k¡, an b¥na se ka da bange ko kura kibaru duman la ani anw y¥r¥ b¥na bange ko kura.

A Y’A F¼ YUHANA 13:12 LA

T¡å¡nikow ye mun ye?

Jurumuw don, an b¥ minnu k¥ don o don ka a sababu k¥ an

ka barikatanya ye.

Sanin a ka sa gengenjiri la, Yesu ye T¥m¥nkan seli å¥naj¥ k¥ ni a ka kalandenw ye, ani a ye jurumu yafa kibaru duman f¡ o ye ka j¥ya waati min a b¥ o senw kola ni a y¥r¥ bolow ye.

“… ko a nana ka b¡ Ala la, ko a b¥ k¡segin




ka taa Ala f¥. A wulila ka b¡ tabali k¡r¡ k’a ka dul¡kiw b¡, ka fini d¡ ta k’a c¥siri. O k¡, a ye ji k¥ min¥n d¡ k¡n¡ k’a ka kalandenw sen koli damin¥, kaa u j¡si ni a c¥siri fini ye. A sera Sim¡n Pi¥r¥ ma tuma min na, o y’a f¡ a ye ko: ‘Matigi, e de b¥ ne senw ko wa?’ Yesu y’a jaabi ko: ‘Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥’” (Yuhana 13:3-17).

A ye batiseli kibaru duman f¡ a ka kalandenw ye ani jurumu kafari min b¥ s¡r¡ a ka batiseli ji f¥.

O tuma la, Pi¥r¥ tun ye kantigi ye Yesu ta fan f¥, ani a tun t¥ se ka a faamu kun min na Yesu b¥ ale senw ko. O k¡, Yesu y’a kalan ka k¥å¥ ni jurumu kafari ko ye, ani ji kibaru duman ani a ka batiseli.

A j¡r¡la Pi¥r¥ ko la, o min tun t’a f¥ ka na a ma a ka jurumu nataw kos¡n, i n’a f¡ a tun b¥na jurumu minnu k¥ farisogo ta fan f¥. Yesu ye kalandenw senw ko walisa sitan¥ kana o ka danaya c¥n. Pi¥r¥ ye o faamu k¡f¥.

Yesu ye sira lab¥n walisa minnu dara a ka batiseli ji la ani a joli la, olugu ka kisili s¡r¡ f¡ abada.

A b¥ kuma minnu f¡ ka a to a b¥ a ka kalandenw sen kola, o kumaw b¥¥ b¥ s¡r¡ Yuhana 13 la. O kumaw nafa ka bon kos¥b¥; wa m¡g¡ minnu bangera ko kura, olugu dama de b¥ se ka o faamu.

Yesu ye a ka kalandenw senw ko T¥m¥nkan seli k¡f¥ walisa ka o d¥m¥ k’a faamu ko jurumu minnu b¥¥ b¥ o ka å¥namaya la, ko ale tun ye o jurumuw b¥¥ ko ka ban. Yesu ko: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥.” O kuma minnu å¥sinan Pi¥r¥ ma, o ye bange ko kura tiå¥ de ye.

An b¥¥ ka kan ka d¡nniya k¥ ani ka da Yesu ka batiseli la, o min ye an ka tilenbaliya kow b¥¥ ko. Yesu ka batiseli Jurd¥n la, o tun ye kibaru duman ye min b’a jiira ko jurumuw dara Yesu kan bolow dali f¥ a kunkolo kan. An b¥¥ ka kan ka da Yesu ka kuma la. A ye




diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, ani kiri benna a kan k’a gengen jiri la walisa jurumu kafari ko ka se ka dafa. Yesu batisera walisa ka jurumuw c¥ ka b¡ diå¥ la.

M¼G¼ BÄ T¼Ò¼NIKO MINNU KÄ A SI TILE BÄÄ LA, YESU KA BATISELI NI A JOLI DE BÄ O JURUMUW YAFA COGO DAFALEN NA

Sitan¥ b¥ ‘jan’ juman de da m¡g¡ tilennenw å¥ f¥?

Sitan¥ b’a åini ka m¡g¡ tilennenw

lafili walisa o ka k¡segin ka k¥ jurumut¡w ye.

Yesu tun b’a d¡n ko ni ale tun gengenna jiri

la, ka kunun ani ka y¥l¥n sankolo la, ko sitan¥ ni faniyatig¥law tun b¥na na k’a åini ka

a ka kalandenw lafili. An b¥ o ye Pi¥r¥ ka seereya la ko: “I ye Krisita ye, Ala å¥nama Denc¥”, ko ale tun dalen b¥ Yesu la. Nka Yesu tun b’a f¥ ka a kalan jurumu kafari kibaru duman ko la tuguni.

Kibaru duman tun ye Yesu ka batiseli ko ye, a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen o min f¥. A tun b’a f¥ ka Pi¥r¥ ni a ka kalanden t¡w kalan o la, ani anw minnu fana tun b¥ k¡f¥ ka na. “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥”.

Tuma o tuma ni Yesu ka kalandenw ye jurumu k¥, sitan¥ b’a åini ka o jalaki ni nin kuma ye ko: «Ni i b¥ jurumu k¥, o tuma, i b¥ se k’a f¡ cogo di ko jurumu t¥ i la? I ma kisili s¡r¡. I ye jurumut¡ ye!» Walisa ko o bali, Yesu tun ye o las¡mi k’a f¡ o ye k’o b¥ danaya min k¥ ale ka batiseli la, k’o ka jurumuw b¥¥ tun kora ka b¡ o la o de barika la, jurumu t¥m¥lenw ni sisan jurumuw ani jurumu nataw.

“Aw b¥¥ b’a d¡n ko ne batisera. Ne batisere




Jurd¥n na ka i ka å¥namaya jurumuw b¥¥ ko ani damin¥ jurumu, m¡g¡ ye o min k¥. Yala kun min na ne batisera, i ye o faamu wa? Kun min ne gengenna jiri la ka sa, i ye o faamu wa?” Yesu ye a ka kalandenw senw ko k’a jira o la ko kiri tun b¥na ben ale kan gengenjiri la.

Sisan, aw ni ne b¥¥ ye kisili s¡r¡ ka a sababu k¥ an ka danaya ye, an b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli kibaru duman la, ani a joli, o min ye jurumu yafa ye. Yesu batisera ani a gengenna jiri la anw de kos¡n. A ye anw ka jurumuw b¥¥ ko a ka batiseli ni a joli f¥. M¡g¡ o m¡g¡ b¥ batiseli ni joli kibaru duman d¡n ani ka da a la, m¡g¡ o m¡g¡ b¥ da tiå¥ la, o tigi kunmab¡ra a ka jurumuw la.

Yala, an kisilen k¡f¥, an ka kan ka mun k¥? An ka kan ka s¡n a ma ko an b¥ jurumu k¥ don b¥¥, an ka ka kan ka da a la ko Yesu ka batiseli ni a joli b¥ anw kisi, ani ka da jurumu kafari kibaru duman la. Kibaru duman min b’a f¡ an ye ko Yesu ye jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen

a ka batiseli ni a joli barika la, an ka kan ka o kibaru duman mara an dusukunw la.

Nka ni an ye jurumu d¡ k¥ tun, yala o de b¥ anw k¥ jurumut¡w ye wa? ¼n-¡n. Yesu k¥len ka an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, cogo di an b¥ se ka k¥ jurumut¡w ye bele? Yesu ka batiseli ani a ka gengenjiri joli tun ye jurumu kafari kibaru duman ye. M¡g¡ o m¡g¡ mana da o kibaru duman la, k’a d¡n ko o de b¥ an ka jurumu yafa an ma, o tigi bangera ko kura, a k¥ra m¡g¡ “tilennen” ye.

M¼G¼ TILENNEN TÄ SE KA K¼SEGIN KA KÄ JURUMUT¼ YE

Mun kos¡n m¡g¡ tilennen t¥ se ka k¥ jurumut¡ ye tun?

Sabu Yesu ye a ka å¥namaya

jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.




Ni aw b¥ da jurumu kafari kibaru duman la ka k¥å¥ ni ji ani Ni ye, nka ni aw b¥ miiri hali bele ko jurumu b¥ aw la aw ka t¡å¡niw kos¡n, o tuma, aw ka kan ka taga Jurd¥n la, Yesu batisera y¡r¡ min walisa aw ka jurumuw b¥¥ ka b¡ aw la. Aw k¥len ko ka kisili s¡r¡, ni aw bele k¥ra jurumut¡ ye, o tuma Yesu ka kan ka batise ko kura. Aw ka kan ka da a la ko aw ka jurumuw yafara, aw ka kan ka da Yesu ka batiseli kibaru duman la. Aw ka kan ka a mara aw dusukun na ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen siå¥ kelenpe ka ban, a ka batiseli f¥. An b¥ danaya min k¥ an Kisibaa Yesu Krisita la, an ka kan ka to o danaya la.

Ka da Yesu la ko aw Kisibaa don, o k¡r¡ ko a b¥ da a ka batiseli la, o min aw ka å¥namaya jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. S¥b¥ la, ni aw b¥ da Yesu ka batiseli la, ani gengenjiri, ani a ka saya, a ka sukununli ko, aw t¥na k¡segin ka k¥ jurumut¡ ye abada, hali ni aw ye jurumu sugu o sugu k¥. Aw ka danaya barika la, aw

ka å¥namaya jurumuw b¥¥ yafara aw ma. Yesu Krisita ye an ka jurumu nataw fana ko,

hali an b¥ minnu k¥ ka da an ka barikatanya kan. I n’a f¡ Yesu tun b’a f¥ ka a ka batiseli ko nafa jira, a ye a ka kalandenw senw ko ni ji ye walisa o ka k¥ å¥jiralan ye jurumu yafa ta fan f¥, ni o ye batiseli ye. Yesu Krisita batisera, a gengenna, a kununna ani a y¥l¥na sankolo la walisa ka Ala ka layidu dafa jurumu yafa ta fan f¥ ani ka diå¥ m¡g¡w b¥¥ kisi. O jaabi d¡nna min f¥, o ye ko a ka kalandenw sera ka kibaru duman f¡ ka k¥å¥ ni jurumu yafa ko, ani Yesu ka batiseli, ani Yesu ka gengenjiri, ani a kununli, f¡ kana se o ka saya don ma.




PIÄRÄ FARISOGO KA BARIKATANYA

Mun na Pi¥r¥ y’i dalac¥ Yesu la?

Sabu a barika tun

ka d¡g¡

Bibile b’a f¡ an ye ko tuma min m¡g¡w ye Pi¥r¥ jira ko ale fana ye Yesu n¡f¥m¡g¡ d¡ ye, ko Pi¥r¥ ye a dalac¥ Yesu la siå¥ fila ni nin kuma ye ko: “Ayi, ne ma nin c¥ d¡n”. O k¡f¥, siå¥ sabanan la, a ye faniya tig¥ ani a y’i kale.

An ka Matiyu 26:69-75 kalan: “Pi¥r¥ sigilenn tun b¥ k¥n¥ma du k¡n¡.

Baarak¥ muso d¡ g¥r¥la a la k’a f¡ a ye ko: “E fana tun b¥ Yesu Galileka f¥” Nka Pi¥r¥ y’i dalac¥ a la m¡g¡w b¥¥ å¥ na, a ko: “I b¥ min f¡, ne ma o d¡n”. O k¡, Pi¥r¥ taara du donda la. Baarak¥ muso d¡ w¥r¥ y’a ye k’a f¡ o y¡r¡ m¡g¡w ye ko: “Nin c¥ tun b¥ Yesu Nazar¥tika

f¥.” Pi¥r¥ y’i dalac¥ a la ko kura k’i kali, a ko: “Ne t¥ o c¥ d¡n”. O k¡ d¡¡nin, m¡g¡ minnu tun b¥ yen, olu g¥r¥la Pi¥r¥ la k’a f¡ a ye ko: “Siga t’a la, i ye u d¡ ye , i kuma cogo b¥ i b¡ y¡r¡ jira.” Nka Pi¥r¥ y’i kali k’a y¥r¥ danga ko: “Ne t¥ o c¥ d¡n”. O y¡r¡nin kelen, donon kasira. O tuma la Yesu tun ye min f¡ a ye, a hakili jiginna o la. Yesu tun ko: “Sani donon ka kasi, i na i dalac¥ ne la siå¥ saba ko i t¥ ne d¡n.” Pi¥r¥ b¡ra ka taa k¥n¥ma ka kasi kos¥b¥.”

Pi¥r¥ tun dalen b¥ Yesu la tiå¥ la, ani a tun k¥ra kantigi ye Yesu ta fan f¥. A tun dalen b’a la ko Yesu tun ye a Matigi ni a Kisibaa ye, “Kira”. Nka tuma min o tagara ni Yesu ye Pilati f¥, tuma min a damin¥na ka k¥ farati ba ye ka tagama ni Yesu ye, a y’i dalac¥ a la k’a danga.

Pi¥r¥ tun t’a d¡n ko a tun b¥na a dalac¥ Yesu la. Nka Yesu tun b¥ o d¡n. Yesu tun b’a d¡n ko a barika ka d¡g¡. O de kos¡n Yesu ye Pi¥r¥ senw ko ani a y’a kalan kisili




kibaru duman ko la i n’a f¡ a s¥b¥la cogo min Yuhana 13 la ko: “I na jurumu k¥ waati nataw la, nka ne ye i ka jurumu nataw b¥¥ ko”.

Tuma min farati ye Pi¥r¥ s¡r¡, a y’i dalac¥ Yesu la, nka a farisogo barikatanya de y’a bila o la. O la, Yesu tun ye a ka kalandenw senw ko walisa ka o kisi ka b¡ o ka jurumu nataw b¥¥ ma.

“Ne ka kan ka i ka jurumu nataw b¥¥ kafari. Ne ka kan ka kunun sabu ne batisera ani ne ye i ka jurumuw b¥¥ ta, ani ne ka kan ka o juru sara walisa ka k¥ m¡g¡ b¥¥ Kisibaa s¥b¥ ye. Ne ye aw ka Ala ye, aw Kisibaa. Ne ka kan ka aw ka jurumuw b¥¥ juru sara, ani ne ka kan ka k¥ aw ka sagagenna ye ne ka batiseli ni ne joli barika la. Ne ye aw ka kisili sagag¥nna ye.”

Walisa o tiå¥ ka se ka sabati a ka kalandenw dusukunw na, Yesu ye o senw ko T¥m¥nkan seli k¥len k¡f¥. O ye tiå¥ kibaru duman ye.

Hali anw k¥len ka bange ko kura, an b¥ ben

jurumu la tuma b¥¥ sabu anw farisogo barika ka d¡g¡. Tiå¥ don, an ma kan ka jurumu k¥, nka ni an ye jurumu ani ni an b¥ g¥l¥ya baw c¥tig¥la i n’a f¡ Pi¥r¥ ta å¡g¡n, an b¥ jurumu k’a s¡r¡ an se ko t¥. Tuma d¡w la, an ka jurumuw b¥ an bila tiå¥ni la sabu an ye farisogo de ye. Ka anw to nin diå¥ la, farisogo b¥na jurumu k¥, nka Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ yafa a ka batiseli f¥, ani a joli min b¡nna gengenjiri la.

Yesu ye Kisibaa ye, an t¥ s¡s¡li k¥ o la; nka i n’a f¡ anw k¥ra farisogo ye mink¥, an b¥ jurumu k¥ tuma b¥¥ k’a s¡r¡ o ni Ala sago t¥ b¥n. O b¥¥ b¥ k¥ k’a sababu k¥ an ye farisogo ye.

Yesu b’a d¡n tigitigi ko an ye jurumut¡w ye farisogo ta fan f¥. Yesu k¥ra Kisibaa ye ka anw ka jurumuw b¥¥ juru sara a ka batiseli ni a joli f¥. M¡g¡ minnu b¥ dara a ka kisili ni a ka sukununli la, a ye olu b¥¥ ka jurumuw c¥ ka b¡ o la.




Bibile injil naani b¥ damin¥ ni Yesu ka batiseli ye Yuhana Batiselik¥la f¥. A ka å¥namaya kun tun ye min ye dugukolo kan, o de tun ye bange ko kura ni kisili kibaru duman laseli ye.

Waati joli de la an b¥ jurumu k¥ farisogo la?

An b¥ jurumu k¥ an si tile b¥¥ f¡

ka se an ka saya don ma.

Tuma min Pi¥r¥ y’i dalac¥ a la siå¥ kelen, siå¥ fila, f¡ ka se siå¥ saba ma sani donon ka kasi, o ko ye Pi¥r¥ dusukun jogin kos¥b¥ sa! O ko ye Pi¥r¥ maloya kos¥b¥ sa! A tun ye layidu ta Yesu ye ko a t¥na a janfa abada. A ye jurumu k¥ sabu a farisogo barika tun ka d¡g¡. Tuma min na a benna farisogo barikatanya la f¡ a y’i dalac¥ Yesu ka se f¡ siå¥ saba ma, a dusukun t¡¡r¡la kos¥b¥. I b’a s¡r¡ ko a ye

Yesu fil¥ mink¥, maloya ye a s¡r¡. Nka Yesu tun b¥ o b¥¥ d¡n. O la, a ko: “Ne

b’a d¡n ko i b¥na jurumu k¥ ko kura. O f¥, ne ye i ka jurumuw b¥¥ j¡¡si ni ne ka batiseli ye, sabu ne tun t’a f¥ ko i ka talon o jurumuw la ka k¡segin ka k¥ jurumut¡ ye; net un b¥ j¡¡r¡ ko i kana d¥s¥ ka na ne ma. Ne ye i ka Kisibaa dafalen ye sabu ne ye ne y¥r¥ k¥ ka batise ani kiri benna ne kan i ka jurumuw kos¡n. Ne k¥ra i ka Ala ye, i ka Sagag¥nna. I ka da a la ko i ka jurumuw yafara i ma. Ne b¥na taga å¥ ka i kanu hali n‘a s¡r¡ i b¥ jurumuw k¥ farisogo ta fan f¥. Ne ye i ka tilenbaliyakow b¥¥ ko. I ka jurumuw yafara f¡ abada. Ne b¥ i kanu fana f¡ abada.”

Yesu y’a f¡ Pi¥r¥ ni kalandenw ye ko: “Ni ne ma u ko, i t¥na niy¡r¡ si s¡r¡ ne la tun.” A ye o kibaru duman f¡ Yuhana 13 la, sabu nafa tun b’a la ko m¡g¡w ka bange ko kura ji ani Ni la. Yala aw dalen b¥ o la wa?

V¥rise 9: “Sim¡n Pi¥r¥ y’a f¡ a ye ko: Matigi,




ne sen dama t¥, nka ne bolo ni ne kunkolo fana!” Yesu y’a f¡ a ye ko: “M¡g¡ min kora ka ban, o mago t¥ koli w¥r¥ la f¡ ka a sen ko, k’a mas¡r¡ a saniyalen don.”

Ne balema kanulenw, yala don nataw la, aw b¥na jurumu k¥ farisogo la wala aw t¥na jurumu k¥ farisogo la? Aw b¥na jurumu k¥. Nka Yesu tun y’a f¡ ko a ye jurumu nataw fana ko, ani an farisogo ka tilenbaliyaw b¥¥ ni a ka batiseli ni a joli ye. A ye o tiå¥ f¡ a ka kalandenw ye ka j¥ya, o min ye jurumu yafa kibaru duman ye, sanin a ka gengen jiri la.

Nka i n‘a f¡ anw ye farisogo ye, ani anw barika ka d¡g¡ fan b¥¥ f¥, an b¥ jurumu k¥ tuma b¥¥. Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ko a ka batiseli barika la. A ma anw dusukunw ni anw farikolo d¡r¡n ko, a ye anw senw fana ko ani an ka jurumu nataw. O ye bange ko kura kibaru duman ye, o ye Yesu ka batiseli kibaru duman ye.

Yesu batiselen k¡, Yuhana Batiselik¥la ko: “Ala ka sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen, o fil¥ nin ye” (Yuhana 1:29). An ka kan ka da a la ko diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡sila sabu o b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli waati la.

Ka m¡g¡w to diå¥ k¡n¡, foyi si t¥ se ka o bali ka jurumu k¥. An ka kan ka s¡n o kuma ma sabu o de ye tiå¥ ye. Tuma o tuma ni farisogo benna barikatanya ko d¡ la, an ka kan ka an hakili jigin a la ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ko ka ban ani diå¥ ka jurumuw b¥¥ ni jurumu kafari kibaru duman ye, ani ko a ye o juru sara ni a joli ye. An ka kan ka a fo kos¥b¥ ni an dusukun b¥¥ ye. An ka a f¡ ni danaya ye ko Yesu ye an Kisibaa ni an ka Ala ye. An ka Ala tanu.

M¡g¡ b¥¥ b¥ jurumu k¥ farisogo la nin diå¥ k¡n¡. M¡g¡w b¥ sa k’a sababu k¥ o ka farisogo jurumuw kos¡n. M¡g¡w b¥ taga å¥ ka jurumuw k¥ farisogo la.




MIIRILI JUGUW BÄ ADAMADENW DUSUKUNW NA

Mun de b¥ adamaden n¡g¡?

Jurumu suguya caman Ani miirili juguw

Yesu ko Matiyu 15:19-20 la ko: “Min b¥ b¡

m¡g¡ dusukun na, o ye miirili juguw ye, ani m¡g¡faga ni jat¡ya ni kakalaya ni sonyali ni nkakon ani t¡g¡ tiå¥ni. O kow de b¥ m¡g¡ n¡g¡, nka ka dudmuni k¥ ni t¥g¥ kobali ye, o t¥ m¡g¡ n¡g¡” Jurumu suguw minnu b¥ adamadenw dusukunw na, ni olu de b¥ a n¡g¡, o tuma, a ma saniya.

M¼G¼ KELEN KELEN BÄÄ KA KAN KA J¼ A KA KOJUGU LA

Mun de b¥ adamadenw b¥¥ dusukun na?

Jurumu suguya tan ni fila. (Marika 7:21-23)

Anw ka kan ka se ka nin kuma f¡ ko: “Nin

jurumu suguya tan ni fila b¥ adamadenw dusukun na. O b¥¥ b¥ ne dusukun na. Bibile b¥ kuma jurumu tan ni fila minnu ko la, o b¥¥ b¥ s¡r¡ ne k¡n¡.” A ka kan ka s¡n a ma f¡l¡ ko jurumu b¥ an dusukun na sani an ka bange ko kura ji ani Ni la. An ka kan ka j¡ a la ko an ye jurumut¡ tigitigi Ala å¥ k¡r¡. Nka an ma kan ka jurumu k¥ tuma b¥¥. M¡g¡ d¡w b¥ jos¡r¡sababu s¡r¡ o ka jurumuw la ani o b’a f¡ ko: “F¡l¡ la, nin miirili suguw tun t¥ ne la fiyewu, ne tununan waati d¡ de la.”




Nka Yesu tun b¥ mun f¡ adamaden ko la? A y’a f¡ ka j¥ya ko f¥n min b¥ b¡ m¡g¡ dusukun na, o de b¥ a n¡g¡. A y’a f¡ ko miirili juguw de b¥ adamadenw k¡n¡. Aw b¥ mun miiri o ko la? Yala aw ka ni wala aw ma åi? Yala aw b’a d¡n ko miirili juguw b¥ m¡g¡w b¥¥ la wa? Tiå¥ la, m¡g¡w ka miiriliw ma åi.

A b¥ san dama dama b¡, butigi ba d¡ tun b¥ weele Sanpung, a tun s¡r¡r Sewuli, o butigi ba sow benna. Gba minnu ka m¡g¡w sara, olugu tun jigi tig¥ra kos¥b¥. Nka m¡g¡ d¡w tagara o y¡r¡ k¥ o ka toronk¥ y¡r¡ ye.

D¡w tun b¥ o y¥r¥ åininka ko: “M¡g¡ joli de sara? k¥m¥ fila wa? ¼n-¡n, o man ca. M¡g¡ k¥m¥ saba wa? A b¥ se ka o b¡. Nka ni m¡g¡ fagalenw tun ye m¡g¡ waga dama dama b¡, o tun b¥ fisaya ani o tun b¥na k¥ kabako ba ye…” Adamaden dusukun b¥ se ka juguya nin cogo la.

An ka kan ka s¡n o ma. M¡g¡ minnu sara, o ma olu bonya. Gba minnu ye t¡¡r¡ s¡r¡, o ye

olu jogin ni o ka kumaw ye. M¡g¡ d¡w ka nafolo tiå¥ na. Nka minnu tagara fil¥li k¥, olu d¡w tun t¥ makari. “Ni m¡g¡ caman tun sara ka t¥m¥n ni b¥¥ kan, o de tun b¥na fisaya. O tun b¥na k¥ kabako ba ye sa! Ni o å¡g¡n tun b¥ se ka k¥ bal¡ntan y¡r¡ d¡ la, jama ba b¥ s¡r¡ o y¡r¡ min na don? M¡g¡ waga caman suw tun b¥na datugu ni kabakuruw ye, o t¥ wa? Ha! Tiå¥ la! o de tun b¥na fisaya kos¥b¥.” I b’a s¡r¡ m¡g¡ d¡w tun b¥na miiri nin cogo la.

An b¥¥ b’a d¡n ko m¡g¡ d¡ b¥ se ka k¥ m¡g¡ jugu ye tuma d¡w la. Ho! o t¥na o f¡ ni kanba ye. O b¥na o da j¥ ka o ka m¡g¡s¥b¥ya jira k¥n¥ kan; nka o dusukunw na, o tun b’a f¥ a ka juguya ka t¥m¥n o ye min ye kan. O b’a f¥ ka kojuguw ye m¡g¡ caman b¥ sa min na, sabu o t¥ nafa foyi si tiå¥ olu ma. Adamaden dusukun b¥ baara k¥ nin cogo de la. An caman fana b¥ ten de sanin an ka bange ko kura.




M¼G¼FAGA MIIRILI BÄ ADAMADENW BÄÄ DUSUKUN NA

Mun kos¡n an b¥ jurumu k¥?

Sabu miirili juguw b¥ an

dusukunw na.

Ala y’a f¡ ko m¡g¡faga miirili tun b¥ adamadenw b¥¥ dusukun na. Nka m¡g¡ caman t¥na s¡n o kuma ma. “Mun na i b¥ nin kuma å¡g¡n f¡? M¡g¡faga miirili kelen t¥ ne dusukun na. Mun na i b¥ nin ko sugu miiri?” O t¥na s¡n fiyew ko m¡g¡faga miirili b¥ s¡r¡ o dusukunw na. O b¥ miirili ko m¡g¡fagalaw ye t¡w de ye.

“Kunnafonins¥b¥ kumana m¡g¡fagala min ko la o don na, benkannik¥la min ye m¡g¡w faga ka o suw don o y¥r¥w ka so k¡n¡, fagali

miirili b¥ olu de dusukunw na. Olu ye o damana m¡g¡w de ye. Ne t¥ se ka k¥ olu å¡g¡n ye abada. Olu ye m¡g¡ kolonw ye, m¡g¡fagalaw don.” O b¥ dimi k’a f¡ ko: “minnu bangera ka b¡ dannikis¥ juguw la, olu ka kan ka tunu ka b¡ dugukolo kan. O ka kan ni fagali ye.”

Nka, miirili juguw b¥ s¡r¡ olu m¡g¡w y¥r¥w fana dusukunw na i n‘a f¡ m¡g¡w minnu ye m¡g¡faga k¥ o ka baara ye. Ala b’a f¡ an ye ko m¡g¡faga miirili b¥ adamadenw b¥¥ dusukun na. An ka kan ka s¡n Ala ka kuma ma, sabu o kuma b¥ an ye i ko an b¥ cogo min na tigitigi. An ka kan ka s¡n k’a f¡ ko: “Ne ye jurumut¡ ye, wa m¡g¡faga miirili b¥ ne dusukun na.”

Tiå¥ la, Ala y’a f¡ ko miirili juguw b¥ adamaden na, ka m¡g¡faga miirili fara o kan. An ye s¡n Ala ka kuma ma. I n’a f¡ don o don m¡g¡w b¥ juguyara ka taga a f¥, o b¥ f¥n minnu dila ka o y¥r¥ k¡l¡si ani ka o y¥r¥ tanga,




o ye m¡g¡faga f¥nw de ye. O de b’a jira ko m¡g¡faga miiriliw b¥ an dusukunw na. Aw b¥ se ka m¡g¡faga dimi wala siranya kos¡n. Ne m’a f¡ ko m¡g¡ b¥¥ ye m¡g¡fagalaw ye, nka ne ko de ko o miirili b¥ an b¥¥ dusukunw na.

I n’a f¡ m¡g¡w b¥¥ bangera ni miirili juguw ye, o la, a b¥¥ s¡r¡ an b¥¥ k¡n¡. M¡g¡ d¡w b¥ m¡g¡faga k¥, hali ni o t¥ m¡g¡fagalaw ye, sabu, an b¥¥ kelen kelen b¥ se ka k¥ a ye don d¡ la. Ala b’a f¡ an ye ko miirili juguw ani m¡g¡faga miirili b¥ an dusukunw na. O ye tiå¥ ye. M¡g¡ si kelen t¥ se k’a f¡ ko ale sen t¥ o la, sabu o tiå¥ å¥silen don b¥¥ de ma.

An ka kan ka tugun sira tilennen min n¡f¥, o ye ka s¡n Ala ka kuma ma ani ka Ala kan min¥. An b¥ jurumu k¥ nin diå¥ la sabu miirili juguw b¥ an dusukunw na.

JAT¼YA MIIRILI BÄ AN DUSUKUNW NA

Ala y’a f¡ ko jat¡ya miirili tun

b¥ adamadenw b¥¥ dusukun na. Yala aw s¡nna o ma wa? Yala aw b¥ s¡n ko jat¡ya miirili b¥ aw dusukun na wa? Tiå¥ la, jat¡ya miirili b¥ m¡g¡w b¥¥ dusukun na.

O kos¡n tutuya ni jurumu sugu w¥r¥w warala jamanaw la. O de k¥ra wari s¡r¡ cogo ye bi m¡g¡w bolo. Ni waatiw gb¥l¥ya tuma min, baara t¡w t¥ taga å¥, nka o t¥ se ka o jago n¡g¡len nin bali ka k¥, sabu, jat¡ya miirili b¥ m¡g¡w dusukun na.




JURUMUT¼W BÄ DEN MIN S¼R¼, O YE JURUMU YE

M¡g¡w ni f¥n jumanw de b¥ suma?

Yiri minnu b¥ jurumu den k¥, m¡g¡w ni olu de b¥ suman å¡g¡n ma.

Mangoro sun b¥ mangoro den de k¥,

lenburu sun b¥ lenburu den de k¥, baranda sun b¥ baran de k¥, tamaro sun b¥ tamaro den de k¥. O cogo kelen na, anw minnu bangera ni jurumu suguya tan ni fila ye an dusukunw na, anw b¥ jurumu denw k¥.

Yesu y’a f¡ ko f¥n min b¥ b¡ m¡g¡ dusukun na, o de b¥ a n¡g¡. Yala aw s¡nna o ma wa? An b¥ s¡n Yesu ka kuma ma k’a f¡ d¡r¡n ko: “Tiå¥ la, anw ye jurumu denw ye, kojugu k¥law. Tiå¥ la, i ye Ala tilennen ye, Matigi.”

Tiå¥ la, an ka kan k’a s¡n an ka juguya ma. An ye min ye tiå¥ la, a ka kan ka s¡n o ma Ala å¥ k¡r¡.

I n’a f¡ Yesu Krisita s¡nna Ala sago ma cogo min na, anw fana ka kan ka s¡n a ka kuma ma ani ka a kan min¥. O cogo kelen de la, an b¥ se ka kisi ka b¡ an ka jurumuw la ka k¥å¥ ni ji ni Ni ye. O ye Ala ka nilif¥nw de ye.

Ala dubara ne ka jamana ye ka waati naani di anw ma minnu ka åi. O la, ka k¥å¥ ni waati kelen kelen b¥¥ cogo ye, yiri suguya caman b¥ denw k¥. O cogo kelen na, jurumu tan ni fila minnu b¥ anw dusukunw na, olu b¥ fanga s¡r¡ anw kan ka anw bila jurumu la tuma b¥¥. Bi, m¡g¡faga miirili de b¥na anw dusukun min¥, sini, a b¥na k¥ jat¡ya miirili ye.

O dugusagb¥ filanan, miirili juguw, o k¡ kakalaya, ani faniya, ani seerejuguya… o n’a å¡g¡nnaw. An b¥ taga å¥ jurumu la san kuturu b¥¥, kalo b¥¥, don b¥¥, waati b¥¥. Don si t¥ t¥m¥n ni an ma jurumu k¥. O b¥¥ la an




b¥ to k’a f¡ ko anw ni jurumu y¡r¡ ka jan å¡g¡n na nka an t¥ se ka an y¥r¥ bali ka jurumu k¥ sabu an bangera o cogo de la.

Yala aw delila ka mangoro sun ye ka ban ka mangoro denw k¥ wa? “Ne t’a f¥ ka mangoro den k¥!” Hali ni a ko a t¥ den k¥ cogo o cogo, yala a b¥ se ka ban cogo di ko a t¥ mangoro den k¥. A b¥ fiyerenw k¥ waati d¡ la, waati w¥r¥ la a denw b¥ k¡g¡, waati w¥r¥ la a denw b¥ m¡n, waati w¥r¥ la a denw b¥ se ka tig¥ ka domun.

O ye Ala y¥r¥ ka ko latig¥len ye, wa jurumut¡w fana ka å¥namaya b¥ k¥ o cogo la. Jurumut¡w t¥ se ka o y¥r¥ bali ka jurumu denw k¥.

YESU KA BATISELI NI A KA GENGENJIRI DE YE ANW KA JURUMUW KAFARI

Ka jurumu kafari, o k¡r¡ ye di?

O ye an ka jurumuw juru sarali ye ka k¥å¥ ni Yesu ka batiseli ye (bolo dali ani

a joli min b¡nna gengenjiri la). An ye Bibile y¡r¡ d¡ kalan k’a fil¥ cogo min

jurumut¡w, jurumu den minnu b¥ kojugu k¥, olu b¥ se ka o ka jurumuw yafali s¡r¡ Ala å¥ k¡r¡ ani ka o ka å¥namaya k¥ h¥r¥ la. O ye jurumu kafari kibaru duman ye.

A s¥b¥la Levitike 4 la ko: “Ni jama la m¡g¡ d¡ filila ka jurumu k¥ ka Matigi ka ci f¡len f¥n o f¥n tiå¥ ka ko k¥bali k¥ ka jalaki, ni a ka jurumu k¥len jirala a la tuma min na, o tuma la a ka




bamuso fiå¥ntan b¡ k’a k¥ a ka saraka ye a ka jurumu k¥len kos¡n. A ka a bolo da o jurumu yafa saraka kunkolo kan ka jurumu yafa saraka kan tig¥ saraka jenita kan tig¥ y¡r¡ la. Sarakalasebaa ka a saraka joli d¡ ta a bolonk¡ni la k’a k¥ saraka jenita sarakab¡lan biå¥kolow kan ka a joli t¡ b¥¥ seri sarakab¡lan ju k¥r¥ la. A ka a k¥n b¥¥ b¡ a la, i ko nis¡ndiya saraka k¥n b¡ra a la cogo min na. Sarakalasebaa ka a jeni sarakab¡lan kan. O suma ka di Matigi ye. Sarakalasebaa ka o m¡g¡ ka jurumu kafari, yafa na k¥ a ma” (Levitike 4:27-31).

Layidu k¡r¡ waati la, m¡g¡w tun b¥ o ka jurumuw yafa cogo juman? O tun b¥ o bolow da saraka banga kun kan walisa ka o ka jurumuw da a kan.

Levitike 1:2-4, an b’a kalan ko: “A ko Musa ka kuma Isra¥l b¡ns¡n f¥ k’a f¡ u ye ko: Ni aw ka m¡g¡ d¡ b¥ bagan saraka b¡ Matigi ye, a ka na ni bagan d¡ ye, misi wala bagan mis¥n.

Ni a ka saraka f¥n ye bagan kunba jenita ye, a ka ntura fiå¥ntan b¡ ka n’a ye å¡g¡n kunb¥n finiso da la, walisa Matigi ka s¡n o m¡g¡ la. A ka a bolo da saraka f¥n jenita kunkolo kan, a ka saraka na min¥ ka a ka jurumu ta ka b¡ a kan”.

Saraka min tun b¥na k¥ ka Isiray¥li siya ka jurumuw yafa, Ala tun ye o lab¥n o ye ka ban. O k¡, a y’a f¡ o ye ko o ye o “bolow da” bagan kun kan walisa o ka jurumu ka y¥l¥ma o kan. Y¡r¡ saniman duk¥n¥ la, sarakab¡lan tun b¥ o y¡r¡ la. K¥su sugu d¡ tun don, min ka bon ani gere d¡w tun b¥ a k¥r¥ naani la. Isiray¥li m¡g¡w tun b¥ o bolow da saraka banga kun kan ka o ka jurumuw b¥¥ da a kan ani o tun b¥ a sogo j¥nin saraka j¥nin f¥n sanf¥.

Levitike la, Ala y’a f¡ ko: “ka saraka b¡ ni nins¡ndiya ye y¡r¡ saniman duk¥n¥ la k’a di Matigi ma.”

Saraka min tun lab¥nna o kama, o tun b¥ o




bolow da o bagan kun kan walisa ka o ka jurumuw da ale kan, ani jurumut¡ tun b¥ o bagan kantig¥ k’a joli b¡n sarakab¡lan biå¥kolow.

O k¡, o tun b¥ saraka k¡n¡nogow b¡, ani o tun b¥ a sogo tig¥ tig¥ ka o mugu b¡n sarakab¡lan sanf¥. O k¡, o sogo kasa duman tun b¥ di Ala ma saraka ye walisa o ka don o don jurumuw ka yafa o ma.

O k¡, o tun ka kan fana ka o ka san jurumuw yafali åini. O ni don o don jurumuw yafali tun t¥ kelen ye sabu, sarakalasebaa tun b¥ a bolow da saraka kunkolo kan Isira¥l m¡g¡w b¥¥ t¡g¡ la ani a tun joli seri seri siå¥ wolonwula sarakab¡lan k¡r¡nyanfan f¥. Ka bolow da bak¡r¡ni å¥nama kun kan, o tun b¥ k¥ Isira¥l m¡g¡w b¥¥ å¥ na, san o san, kalo wolonwulanan tile tan don (Levitike 16:5-27).

Layidu k¡r¡ saraka ye

j¡n de ka tamasiy¥n ye?

Yesu Krisita

Sisan, an ka fil¥ cogo min o saraka cogo b¥na y¥l¥man Layidu kura la, ani cogo min na fana Ala tora a cogo la sanw b¥¥ la, a ma y¥l¥man fiyewu.

Mun kos¡n Yesu tun ka kan ka sa gengenjiri la? Ala Denc¥ ye mun kojugu de k¥ nin diå¥ la f¡ Ala tun b¥na a to ka sa gengenjiri la?J¡n de y’a k¥ ka sa gengenjiri la? waati min diå¥ jurumut¡w, o k¡r¡ anw b¥¥, benna jurumu la, Yesu nana diå¥ la ka o kisi.

A batisera Yuhana f¥ Jurd¥n la ani kiri benna a kan gengenjiri la jurumuw b¥¥ kos¡n, diå¥ m¡g¡w b¥¥ n¡ la. Yesu batisela cogo min na ani a joli b¡nna cogo min na, o ni Layidu k¡r¡ ka jurumuw yafali cogo b¥¥ ye kelen ye (bolow dali saraka ani joli b¡n).




O tun b¥ k¥ o cogo de la Layidu k¡r¡ waati la. Jurumut¡ tun b¥ a bolow da saraka kan ka nimisa a ka jurumuw la nin cogo la: “Matigi, ne ye jurumu k¥. Ne ye m¡g¡ faga ani ka jat¡ya k¥.” O mana k¥, a ka jurumuw tun b¥ y¥l¥ma saraka kan.

Jurumut¡ tun b¥ a ka saraka bagan kantig¥ cogo min na k’a di Ala ma, Yesu fana ye a y¥r¥ di o cogo kelen na walisa ka anw ka jurumuw yafa. Yesu batisera ani a y’a joli b¡n ka anw kisi ani a y’a y¥r¥ di saraka ye walisa ka anw ka jurumuw b¥¥ kafari.

Tiå¥ la, Yesu sara anw de kos¡n. Ni an b¥ miirili o la, o tuma, bagan minnu tun b¥ k¥ saraka ye siya b¥¥ t¡g¡ la, ni fiå¥n tun t¥ o la, k¡r¡ juman tun b¥ o la? Yala o baganw tun b’a d¡n f¥n ye jurumu ye wa? Baganw t¥ jurumu d¡n. O tun t¥ se ka m¡g¡w ka jurumuw ta.

Yesu tun k¥ra jurumutan ye i n’a f¡ o bagan fiå¥tanw. Yesu ye Ala ka senuma ye, Ala

Denc¥, wa a ma deli ka jurumu si k¥. O la, k’a to san bisaba, a ye jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥ Jurd¥n la.

A y’o b¥¥ k¥ walisa ka anw ka jurumuw ta ka b¡ yen, ani a sara o jurumuw kos¡n, a ye o minw ta ka b¡ anw kan. O de tun ye a ka kisili baara ye, o min tun ye ka adamadenw ka jurumuw b¥¥ ko ka b¡ o la. An b¥ se ka o kalan Matiyu 3 la.

JURUMU KAFARI KIBARU DUMAN DAMINÄ

Mun na Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ Jurd¥n la?

Walisa ka Ala sago dafa

An b¥ se k’a kalan Matiyu 3 saba la ko: “O

tuma la Yesu b¡ra Galile jamana la ka taa




Yuhana s¥g¥r¥ Jurd¥n ba da la ko Yuhana ka a batise. Ale tun b’a f¥ ka ban, a y’a f¡ Yesu ye ko: Ne ka kan ka batise e f¥, i b¥ na ne ma wa? Yesu y’a jaabi ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ayiwa Yuhana s¡nna” (Matiyu 3:13-15).

An ka kan k’a d¡n kun min na Yesu batisela k’a si to san bisaba. A batisera ka m¡g¡w b¥¥ ka jurumu kafari ani ka Ala sago dafa. Walisa ka m¡g¡w kisi ka o b¡ o ka jurumuw la, fiå¥ tun t¥ Yesu Krisita min na, o batisera Yuhana Batiselik¥la f¥.

O cogo la, a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ani a ye a y¥r¥ k¥ saraka ye walisa ka diå¥ ka jurumuw kafari. Walisa anw ka se ka kisili s¡r¡, anw ka kan ka o tiå¥ d¡n ani ka da o la. A b¥ anw de ma ka da Yesu ka kisili la walisa ka kisi.

Yesu ka batiseli k¡r¡ ye di? A ni layidu k¡r¡ ka bolo dali b¥¥ ye kelen ye. Layidu k¡r¡ waati la, m¡g¡w ka jurumuw tun b¥ y¥l¥ma saraka

kunkolo kan bolo dali f¥. Layidu kura la, Yesu ye a y¥r¥ k¥ saraka ye ani ka batise Yuhana f¥ walis ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen.

Yuhana tun ka bon ni diå¥ m¡g¡w b¥¥ ye; Ala ye ale de bila ka na ka k¥ diå¥ ka ciden ye. I n’a f¡ ale ye m¡g¡w b¥¥ ka ciden ye, b¥¥ ka sarakalasebaa lo, o kos¡n a y’a bolow da Yesu kan ka diå¥ b¥¥ ka jurumu da a kan. “Batiselik¥la” k¡r¡ ye ko: “ka a lat¥m¥n, ka su wala ka ko”.

Sisan, yala aw b’a d¡n min kos¡n Yesu nana dugukolo kan ani a batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ wa? Yala aw b¥ da Yesu la wa? Yala aw b¥ a ka batiseli k¡r¡ d¡n wa? Yesu ka batiseli de k¥ra ka anw ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, anw kojuguk¥law b¥ jurumu minnu k¥ farisogo la anw si tile b¥¥ la. Yesu Krisita batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ ka damin¥ Kibaru duman dafa walisa ka anw ka jurumuw kafari.

Matiyu 3:13-17 la, a f¡ra ko: “sisan,” o kuma




b¥ å¥sin Yesu ka batiseli waati ma, ani waati min jurumuw b¥¥ dara a kan.

Yesu ye m¡g¡w b¥¥ ka jurumuw j¡¡si, a sara gengenjiri la, ani a tile sabanan don, a kununna ka b¡ suw c¥ma. A batisera siå¥ kelen ka ban, a sara gengenjiri la siå¥ kelen ka ban, ani a kununna siå¥ kelen ka ban. Minnu b’a f¥ ka kunmab¡li s¡r¡ Ala å¥ k¡r¡, a ye olu b¥¥ kisi siå¥ kelen ka ban. Mun na Yesu tun ka kan ka batise? Mun na a tun ka kan ka fugulan ¿animan don ani Pilate ye kiri tig¥ a kan i n’a f¡ kojuguk¥la d¡? Mun na a tun ka kan ka gbengben jiri la ani ka a joli b¡n f¡ ka sa? Sabu a tun ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, anw ka jurumuw, a ye o ta a y¥r¥ kan, a ka batiseli f¥. A tun ka kan ka sa anw ka jurumuw kos¡n, gengenjiri la.

An ka kan ka da kisili kuma la, ka da a la ko Ala ye anw kisi walisa ka a waleåuman d¡n. Ni Yesu ka batiseli t¥, ni a ka gengenjiri t¥, ni a ka sukununli t¥, anw t¥ se ka kisili s¡r¡. Waati

min Yesu batisera ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, a ye anw ka jurumuw ta ka b¡ yen, o la, minnu tun dara a ka kisili kibaru duman la, a ye olu kisi. M¡g¡ d¡w b’a f¡ ko: “Tiå¥ don, nka a ye diå¥ damin¥ jurumu d¡r¡n de ta ka b¡ yen, badi?” Minnu b¥ o f¡, olu jalakila.

A s¥b¥la ka j¥ya Bibile la ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ siå¥ kelen ka ban a ka batiseli f¥. An ka jurumuw b¥¥, ka damin¥ jurumu fara o kan, o b¥¥ de kora. An b¥ se ka o kalan Matiyu 3:15 la ko: “A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Ka Ala sago dafa, o k¡r¡ ko jurumuw b¥¥ j¡sira ka b¡ anw na, jurumu foyi si ma to bele.

Anw b¥ jurumu minnu k¥ an ka å¥namaya la, yala Yesu ye olu fana ta ka b¡ yen wa? ¼nh¡n, a y’o ta ka b¡ yen. An ye o “tamasiy¥n” fil¥ å¡g¡n Levitike kitabu la. O b¥ kuma sarakalasebaa kuntigiba ni jurumu kafari ko la.




SARAKA MIN BÄ B¼ KA ISIRAÄLDENW KA SAN JURUMUW BÄÄ YAFA

Isira¥l siya b¥ saraka minnu b¡, yala o b¥ se ka o saniya ka b¡ o ka

jurumuw la dugukolo kan wa?

¼n-¡n “Aron ka na ni a y¥r¥ ka jurumu yafa saraka

ntura ye ka a y¥r¥ ni a ka so ka jurumu kafari. A ka na ni o bak¡r¡ fila ye ka u bila Matigi å¥ k¡r¡ å¡g¡n kunb¥n finiso da la. Aron ka kalaw da o bak¡r¡ fila kan. Kala kelen ka k¥ Matigi ta ye, kala kelen ye bak¡r¡ bilata ta ye. Matigi ka kala dara bak¡r¡ min kan, Aron ka na ni o ye ka a lase k’a k¥ jurumu yafa saraka ye. Bak¡r¡ bilata ka kala dara bak¡r¡ min kan, o å¥nama ka bila Matigi å¥ k¡r¡,

walisa jurumu ka kafari o kan. A ka bila ka taa kungokolon k¡n¡ ka k¥ bak¡r¡ bilata ye” (Levitike 16:6-10).

Nin y¡r¡ la, Aron b¥ bak¡r¡ni fila ta ka taga å¡g¡n kunb¥n faniso da la walisa ka isira¥l m¡g¡w ka san jurumuw yafali åini. “Aron ka kalaw da o bak¡r¡ fila kan. Kala kelen ka k¥ Matigi ta ye, kala kelen ye bak¡r¡ bilata ta ye” Kala dara bak¡r¡ni min kan, o tun b¥na k¥ jurumu yafa saraka ye.

Jurumut¡ tun b¥ a bolow da saraka kunkolo kan ka a ka jurumuw da ale kan. Don o don jurumuw tun b¥ yafa o cogo de la. Nka min ye jama b¥¥ ka san kelen jurumu yafali ye, sarakalasebaa kuntigiba de tun san kuturu jurumuw bila saraka kan, a tun b¥ o k¥ jama b¥¥ t¡g¡ la, san kalo wolonwulanan tile tanna don.

Levitike 16:29-31 la, an b’a kalan ko: “Nin na k¥ sariya wulibali ye aw ye. San kalo wolonwulanan tile tannan don, aw ka sun, aw




kana baara si k¥ o don na, siginf¥ fara dugulen kan, katuguni aw ka jurumu na kafari o don na ka aw j¥ya. Aw ka jurumu b¥¥ na b¡ aw la Matigi å¥ k¡r¡. O don ye lafiå¥ don ye aw ye. Aw ka aw lafiya ka aw sun fana. O ye sariya wulibali ye” (Levitike 16:29-31).

Layidu k¡r¡ waati la, isira¥ldenw tun b¥ taga ni o ka saraka ye ka o ka don o don jurumu kafari nin cogo de la. Jurumut¡ tun b¥ a bolow da saraka kunkolo kan ka a ka jurumuw y¥l¥ma a kan. A b’a f¡ ko: “Matigi, ne ye jurumu minnu k¥, o fil¥. I ka yafa ne ma.” O k¡, a tun b¥ bagan kantig¥ a ka jurumuw kos¡n, a b¥ a joli di sarakalasebaa ma, o k¡, a b¥ segin a so k¡n¡. O mana k¥, a b¥ da a la ka a f¡ ko sisan, ale h¡r¡nyara ka b¡ a ka jurumuw ma. Bagan tun b¥ sa jurumut¡ kos¡n, ka a donnilen to jurumuw k¡r¡ a kunkolo la. Bagan tun b¥ faga a n¡ la. Layidu k¡r¡ la, saraka tun b¥ se ka k¥ bak¡r¡ni, wala misiden, wala tura, wala bagan w¥r¥w, Ala

y¥r¥ ye minnu å¥nawoloman ko o ka k¥ a ye. Sani Ala ka a to jurumut¡ y¥r¥ ka sa a ka

jurumuw kos¡n, a ye bagan ni bila o n¡ na. O cogo la, a ye a ka makari jira, dan t¥ min na.

O cogo, jurumut¡w tun b¥ o saraka sugu de b¡ walisa ka o ka jurumuw yafa. Jurumut¡w ka jurumuw tun b¥ y¥l¥ma bagan kan, bolo dali f¥, ani joli tun b¥ di sarakalasebaa ma walisa ka jurumuw yafa.

Nka a tun ka gb¥l¥ ka jurumuw yafa don o don. O la, Ala tun s¡nna ko sarakalasebaa kuntigiba ye san kuturu jurumuw yafa, san b¥¥ kalo wolonwulanan tile tanna don, ko a ka o k¥ Isira¥l siya b¥¥ t¡g¡ la.

Sarakalasebaa kuntigiba ka baara tun ye mun ye jurumu kafari don na? A f¡l¡, Aron min tun ye sarakalasebaa kuntigiba ye, ale tun b¥ a bolow da saraka kun kan, a tun b¥ nimisa jama b¥¥ ka jurumuw la ka o f¡: “Matigi, Isira¥l siya ye nin jurumu ani nin jurumu de k¥, m¡g¡faga, jat¡ya, kakalaya, sonyali,




seerejuguya, haramu…” O k¡, a tun b¥ bagan kantig¥, a b¥ a joli

k¥ min¥n d¡ la, ka o b¡n siå¥ wolonwula sarakab¡lan kan, y¡r¡ saniman so k¡n¡. (Bibile k¡n¡, jateden wolonwula, o ye da ye min dafalen don).

A ka baara de tun ye ka isira¥l siya ka san kelen jurumuw b¥¥ bila bagan kan walisa o bagan ka k¥ saraka ye ka bila m¡g¡w n¡ la.

Ala s¡nna ko bagan ka sa Isira¥l siya n¡ la, walisa o b¥¥ ka kisili s¡r¡, sabu Ala ye Ala tilennen ye. Ala s¡nna ko isira¥l siya ye bagan ni di ka k¥ saraka ye ka bila o n¡ la sabu, Ala b¥ hin¥. O la, sarakalasebaa kuntigiba tun b¥ joli b¡n sarakab¡lan k¡r¡nyanfan f¥, ani o cogo la, san t¥m¥len jurumuw b¥¥ tun b¥ yafa jama b¥¥ ma. O tun b¥ k¥ saraka b¡ lon, ni o ye san kalon wolonwulanan tile sabanan don ye.

Ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ ye,

sagaden min k¥ra saraka ye, o sagaden ye j¡n ye?

Yesu Krisita, fiå¥ si t¥

ale min na Jurumu kafari don, sarakalasebaa tun ka

kan ka bak¡r¡ni fila di, isira¥l siya b¥¥ t¡g¡ la. Bak¡r¡ni kelen tun b¥ wele ko bak¡r¡ bilalen. O k¡r¡ ko “Ka a ta ka b¡ yen”. O cogo kelen na, Layidu kura bak¡r¡ fana ye Yesu Krisita de ye. “K’a mas¡r¡ Ala ye diå¥ kanu haali, fo a ye a Denk¥ kelenpe di, walisa m¡g¡ o m¡g¡ dara a Denk¥ la, o kana halaki, nka o ka å¥namaya banbali s¡r¡” (Yuhana 3:16).

Ala ye a Denc¥ kelenpe di ka k¥ saraka ye. A k¥ra diå¥ b¥¥ ka saraka sagaden ye, diå¥ ka Masiya, a batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ ani a k¥ra Kisibaa ye, diå¥ ka Masiya. Masiya k¡r¡ ko “Kisibaa”, Yesu Krisita k¡r¡ ko




“Masac¥ min nana ka anw kisi.” O la, i n’a f¡ jama ka sanji kelen jurumuw

tun b¥ yafa jurumu kafari don na, ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ ye, san waga fila t¥m¥nin k¡, Yesu nana nin diå¥ la ka batise ani a y’a joli b¡n ka sa gengenjiri kan walisa jurumu kafari kibaru duman ye dafa.

An ka Levitike 16:21-22 kalan: “Aron ka a bolo fila da o bak¡r¡ å¥nama kunkolo kan ka j¡ isra¥l b¡ns¡n ka tilenbaliya kow b¥¥ ani u ka sariya tiå¥ni kow b¥¥ ani u ka jurumuw b¥¥ la ka u b¥¥ da bak¡r¡ kun kan. O k¡, a ka a bila ka taa kungo k¡n¡ c¥ å¥nat¡m¡len bolo. O bak¡r¡ ka u ka tilenbaliya kow b¥¥ doni ta ka taa ni u ye fo y¡r¡ lankolon na. O bak¡r¡ na g¥n ka taa kungo k¡n¡” (Levitike 16:21-22).

A s¥b¥la ko isira¥ldenw ka jurumuw b¥¥ dara bak¡r¡ni kun kan i ko a f¡ra fana cogo min na Levitike 1 la. “U ka sariya tiå¥ni kow b¥¥”, o k¡r¡ ko o ye jurumu minnu b¥¥ k¥ o dusukunw na, o ye jurumu minnu

b¥¥ farisogo la. O la, “u ka sariya tiå¥ni kow b¥¥” tun dara saraka kunkolo kan bolow dali f¥.

ALA KA T¼N WALA A KA SARIYA SABABU LA, AN KA KAN KA AN KA JURUMUW BÄÄ D¼N

Kun juman kos¡n Ala ye t¡n di an ma?

Walisa an ka jurumu

d¡n

Ala ka t¡n ni a ka cif¡lenw b¥nna k¥m¥ w¡¡r¡ ni tan ni saba ma (613). O la, ni an b¥ miiri o ma, an b’a ye ko a y’a f¡ ko an kana min k¥, an ye o de k¥. A y’a f¡ ko an ka min k¥, an ma o k¥.

O la, an ye jurumut¡w de ye. A s¥b¥la




Bibile k¡n¡ ko Ala ye sariya wala t¡n di an ma walisa an ka jurumu d¡n (Rom¥kaw 3:20). O k¡r¡ ye ko a ye a ka t¡n ni a ka cif¡lenw di an ma walisa an k’a d¡n ko an tun ye jurumut¡w ye. A ma o di an ma ko an tun b¥ se ka å¥namaya ka k¥å¥ ni o labatoli ye, nka walisa an ka an ka jurumuw d¡n.

A ma a ka t¡n ni a ka cif¡lenw di an ma ko an ka tagama ka k¥å¥ ni o ye. Wulu t¥ se ka k¥ i ko adamaden. O cogo kelen na, an t¥ se ka tagama ka k¥å¥ ni Ala ka sariya ye. An b¥ se d¡r¡n ka an ka jurumuw d¡n sariya de f¥.

Ala ye o di an ma sabu an ye jurumu kuruw de ye, nka an y¥r¥ t¥ se ka o d¡n an y¥r¥ ma. “Aw ye m¡g¡fagalaw ye, kakalaw, kojuguk¥law.” A y’a f¡ ko an kana m¡g¡ faga, nka an b¥ m¡g¡ faga an dusukunw na ani tuma d¡w y¥r¥ la, an b¥ m¡g¡ faga s¥b¥ la.

Nka i n’a f¡ a s¥b¥la sariya la ko an ma kan ka m¡g¡ faga, an b’a d¡n ko an ye m¡g¡fagalaw ye minnu b’a f¡ ko: “Ho! ne

jalakila. Ne ye jurumut¡ ye sabu ne ye ko k¥ ne tun ma kan ka min k¥. Ne ye jurumu k¥.”

O cogo la, Layidu k¡r¡ waati la, Ala s¡nna ko Aron ka k¥ sarakalasebaa ye walisa ka Isira¥ldenw kisi ka b¡ o ka jurumuw la. Aron d¡r¡n de tun b¥ m¡g¡w ka jurumuw yafa siå¥ kelen san k¡n¡.

Layidu k¡r¡ la, saraka fila de tun ka kan ka di Ala walisa jurumuw ka yafa jurumu kafari don na. Kelen tun b¥ b¡ Ala å¥ k¡r¡, nka t¡ kelen tun b¥ bila ka taga kongokolon k¡n¡ bolo dali k¥nin k¡. O saraka bagan tun b¥ taga ni jama b¥¥ ka san kelen jurumuw ye. Sani o ka taga ni bak¡r¡ni ye c¥ d¡ f¥, o min tun lab¥nnen b¥ ka a k¡n¡, sarakalasebaa tun b¥ a bolow da f¡l¡ bak¡r¡ni å¥nama kunkolo kan ka Isira¥l ka jurumuw f¡: “Matigi, jamadenw ye m¡g¡faga k¥, o ye jat¡ya k¥, ani sonyali, o ye jow fana bato… An ye jurumuw k¥.”

Pal¥sitini jama dugukolo jalen don, c¥nc¥n b¥ yen ani kongojalan. Bak¡r¡ni tun b¥ bila ka




taga kongokolon k¡n¡ ani a tun b¥ sa yen. Ni a tun b¥ tagala, isira¥denw tun b¥ k¥ a fil¥ ye, o dalen b¥ a la k’o ka jurumuw tun yafara o ma. Jama tun b¥ dususuma s¡r¡, ani bak¡r¡ni tun b¥ taga sa kongokolon k¡n¡ ni jamanadenw ka san kelen jurumuw ye a y¥r¥ kan.

Ala tun b¥ an ka jurumuw b¥¥ yafa, a ka Sagaden barika la, o min Yesu Krisita ye. An ka jurumuw b¥¥ kora Yesu ka batiseli ni a joli barika la, o min b¡nna gengenjiri la.

Yesu ye Ala ni an Kisibaa ye. Ala den min nana ka diå¥ b¥¥ kisi ka b¡ jurumuw la, o ye Yesu Krisita de ye. An danbaa min ye anw dan ka b¡ a y¥r¥ ja la, o de don. A jiginna nin diå¥ la walisa ka anw kisi ka b¡ jurumuw la.

An b¥ jurumu minnu k¥ ka b¡ farisogo la don o don, a ma o d¡r¡n yafa, nka an b¥na jurumu minnu k¥ waati nataw la, a ye olu fana yafa. An b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥ farisogo la, ani jurumu minnu b¥ an dusukunw na, o b¥¥ dara Yesu de kan. A tun ka kan ka batise

Yuhana f¥ walisa ka Ala sago dafa, ka diå¥ ka jurumuw kafari ka dafa.

San saba sanin Yesu ka gengen jiri la, ka a to a ka baara la, a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli barika la, Yuhana ye o min k¥ Jurd¥n la. A ye diå¥ kisili min k¥, o damin¥na a ka batiseli de la.

Jurd¥n baji y¡r¡ min dunya tun b¥ m¡g¡ l¡ b¡, Yuhana Batiselik¥la ye a bolow da Yesu kunkolo la ani k’a su ji la. O batiseli ni Layidu k¡r¡ ka bolo dali b¥¥ ye kelen ye, ani o k¡r¡ b¥¥ ye kelen ye, o min ye ka jurumuw y¥l¥ma.

Ka su ji la, o ye saya tamasiy¥n de ye, ka b¡ ji la, o ye sukununli tamasiy¥n ye. O la, Yesu k¥len ka batise Yuhana f¥, a b¥ f¥n saba de jira anw la : Ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, gengenjiri saya ani su kununli.

An t¥ se ka kisi f¡ ni an dara Yesu ka kisili kumaw la. A k¥ra Ala sago ye ko anw ka kisili s¡r¡ Yesu de barika la, o la, a ye layidu min ta Layidu k¡r¡ la, o dafara. O k¡, Yesu tagamana




ka sin gengenjiri ma ni anw ka jurumuw ye a kunkolo la.

Yesu k¥len ka an ka jurumuw j¡¡si, o tuma an ka kan ka mun de k¥?

An ka kan ka Ala ka kuma

d¡r¡n de min¥. A s¥b¥la Yuhana 1:29 la ko: “O dugusaj¥,

Yuhana ye Yesu nat¡ ye a ma, a ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen, o fil¥.” Yuhana y’a f¡ ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen, o fil¥.” Waati min Yesu batisera Jurd¥n la, diå¥ jurumuw b¥¥ y¥l¥mana a kan. Aw ye da o la! O la, aw na duba s¡r¡ ka a ye ko aw ka jurumuw yafara aw ma.

Anw adamadenw, anw ka kan ka da Ala ka kuma la. An ka kan ka an y¥r¥w ka miiriliw ni a ka y¥r¥ sago kow to yen, ka da n¡g¡yala Ala

ka tiå¥ la, o min ye ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. An ka kan ka Ala ka kuma min¥, o min s¥b¥la.

K’a f¡ ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ani k’a f¡ ko a ye Ala sago dafa ka jurumuw kafari, o kuma fila b¥¥ ye kelen ye. “Bolo dali” ni “batiseli”, olu fana b¥¥ ye kelen ye.

Ni m¡g¡ y’a f¡ ko “a b¥¥” wala “a kelen kelen” wala “mum¥”, o kuma saba k¡r¡w b¥¥ ye kelen ye. “Bolo dali” k¡r¡ ye min ye Layidu k¡r¡ la, o ni Layidu kura ta b¥¥ ye kelen ye; nka o ye a falen “batiseli” de la.

O b’a jira an na ko tiå¥ la, Yesu batisera ani kiri benna a kan gengenjiri la anw ka jurmu yafa de kos¡n. Ni an b¥ da o kibaru duman la, an b¥ kisi.

Ni a f¡ra ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, o la, an b¥ åininkali k¥ ko “diå¥ ka jurumu” k¡r¡ ye di? O k¡r¡ ko an bangera ni jurumu minnu b¥¥ ye, ani miiri juguw b¥¥,




sonyaliw, kakalaya, å¥ngoya, barikatanya, haramuw, y¥r¥bonya ani hakilitanya minnu b¥¥ b¥ s¡r¡ an dusukunw na: O k¡r¡ ko an b¥ ko b¥nbaliw ani t¡å¡ni minnu k¥ farisogo la ani dusukun la.

“Jurumu sara ye saya ye, nka Ala ka nilif¥n ye å¥namaya banbali de ye Yesu Krisita an Matigi la” (Rom¥kaw 6:23). “Ni joli ma b¡n, jurumu yafa t¥ s¡r¡” (Heburuw 9:22).

I ko an b’a ye cogo min nin v¥risew la, jurumuw b¥¥ juru ka kan ka sara. Yesu Krisita ye a y¥r¥ ni di ani a ye jurumu juru sara anw ye siå¥ kelen ka ban walisa ka diå¥ mum¥ kisi.

O la, anw ka baara tora min ye walisa ka h¡r¡nyali s¡r¡, o ye ka da Yesu ka batiseli la, ani a joli, kibaru duman s¥b¥ ani ka da a la ko Yesu b¥ yen, ko an ka Ala don ani ko an Kisibaa don.

JURUMU MINW BÄNA KÄ WAATI NATAW LA, OLU FANA YAFARA

Yala an mako b¥ ka saraka w¥r¥ b¡ tun ka an

ka jurumuw yafa wa?

¡n-¡n

An b¥na jurumu minnu k¥ sini ani sinik¥n¥, ani f¡ ka taga se an ka saya don ma, o b¥¥ de b¥ jate “diå¥ jurumuw” d¡ ye. O cogo kelen na, an b¥ jurumu minnu k¥ bi, an ye minnu k¥ sini ani sinik¥n¥, o b¥¥ fana b¥ jate “diå¥ jurumuw” d¡ ye. M¡g¡w b¥ jurumu minnu k¥ ka a damin¥ o bange don na f¡ ka se o saya don ma, o b¥¥ b¥ jate “diå¥ jurumuw” d¡ ye. Wa diå¥ jurumuw dara Yesu kan a ka batiseli f¥. O la, an b¥na jurumu minnu b¥¥ k¥ f¡ ka se an ka saya don ma, o b¥¥ yafara anw ma ka ban.




O la, anw ta dan ye ka da kibaru duman s¥b¥ la, ka da Ala ka kumaw la, ani ka Ala kan min¥ walisa ka kisi. An ka kan ka an y¥r¥ ka miirili bila ka ben walisa ka kunmab¡li s¡r¡. Aw b¥ se ka aw y¥r¥ åininka nin cogo la ko: “Jurumu minnu y¥r¥ ma k¥ f¡l¡, yala a b¥ se ka olu ta ka b¡ yen cogo juman na?” Ne b¥ aw jaabi nin cogo la ko: “Yala Yesu ka kan ka na diå¥ la tuma o tuma ni anw ye jurumu d¡ k¥, ka a joli b¡n tun ani tuma b¥¥ wa?”

Bange ko kura kibaru duman la, jurumu kafari sariya b¥ yen. “Ni joli ma b¡n, jurumu yafa t¥ s¡r¡” (Heburuw 9:22). Ni m¡g¡ d¡ tun b’a f¥ ka kunmab¡ a ka jurumuw kos¡n, o tigi tun b¥ a bolow da saraka kan walisa ka a ka jurumuw da ale kan. A ka saraka bagan tun b¥ sa a n¡ la.

O cogo kelen na, Ala Denc¥ nana diå¥ la ka m¡g¡w b¥¥ kisi. A batisera walisa ka an ka jurumu b¥¥ ta ka b¡ ye, a joli b¡nna gengenjiri kan walisa ka an ka jurumuw juru sara. A sat¡

gengenjiri kan, a y’a f¡ ko: “Ko b¥¥ dafara”. Tile saba t¥m¥len k¡, a kununna, wa a sigilen b¥ sisan Fa Ala kinin f¥. A k¥ra an Kisibaa ye f¡ abada.

Ni an b’a f¥ ka kisili s¡r¡ ka b¡ an ka jurumuw la, an ka kan ka ban an y¥r¥ ka miiriliw ma ani ka ban dinatigiw ka kumaw, ma o minw b’a f¡ ko an ka kan ka kunmab¡ don o don an ka jurumuw la. Saraka kelenpe dama de ka kan ka b¡ walisa diå¥ ka jurumuw ka yafa. Ala tora sanf¥ ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ da a y¥r¥ Denc¥ kan, a ka batiseli f¥. A y’a to a gengenna jiri kan anw ye. A su kununna mink¥, anw ka kisili dafara.

“O b¥¥ n‘a ta, a ye an ka banaw ta, ka an ka t¡¡r¡ kow doni ta. Nka an y’a jate ko a åankatalen b¥, ko a gosilen b¥ Ala f¥ k’a majigin. … Nka Matigi ye an b¥¥ ka tilenbaliya doni da ale kan.” Esayi 53 la, a f¡ra ko diå¥ b¥¥ ka tilenbaliya kow ani m¡g¡w ka sariya c¥n kow b¥¥ dara Yesu Krisita kan.




Layidu kura la, Efesekaw 1:4 la, a s¥b¥la ko: “Ala ye an å¥nat¡m¡ Krisita la sani diå¥ ka da”. O b’a f¡ an ye ko a ye an å¥nat¡m¡ sani diå¥ ka dan. Sani diå¥ y¥r¥ ka dan, Ala ye an å¥nat¡m¡ ka k¥ a ka siya m¡g¡w ye, m¡g¡ tilennenw, fiå¥tanw Yesu la. Hali ni an tun ye ko o ko miiri f¡l¡ la, sisan, an ka kan ka da Ala ka kuma la, ji kuma, joli ani Ni kuma la.

Ala y’a f¡ ko a ka Sagaden, Yesu Krisita, tun ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ka o kafari. Heburuw 10 la, an b’a kalan ko: “F¥n åuman nataw ja tun b¥ sariya la, nka o f¥nw kolo y¥r¥ tun t’a la. O de kos¡n m¡g¡ minnu tun b¥ to ka g¥r¥ Ala la ka saraka sifa kelen lase san o san, sariya ma se ka olu dafa abada” (Heburuw 10:1).

A s¥b¥la yank o ka saraka suguya kelen lase san o san, ko o t¥ se ka an k¥ m¡g¡ dafalenw ye. Sariya tun ye f¥n åuman nataw ja de ye, nka f¥n kelen ja tun t¥. Yesu Krisita, Masiya min tun ka kan ka na, ale ye an dafa

siå¥ kelenpe ka ban (i ko isira¥ldenw ka san kelen jurumuw tun b¥ kafari siå¥ kelen ka ban cogo min) a ka batiseli ni a ka gengenjiri barika la walisa an ka jurumu yafa s¡r¡.

Yesu y’a f¡ Heburuw 10 la ko: “O k¡, a ko: ”Ne nalen fil¥ ka i sago k¥“ O cogo la, a b¥ batoli ko f¡l¡ wuli walisa ka filanan sigi. Yesu Krisita ye Ala sago k¥, o kos¡n a ye a y¥r¥ farikolo di ka k¥ saraka min ye, an b¥ saniya siå¥ kelenpe o de barika la. Sarakalasebaaw b¥¥ b¥ j¡ don o don ka u ka baara k¥. U b¥ saraka sifa kelen lase ko caman, olu t¥ se ka jurumuw b¡ yen abada. Nka Krisita ye badaa saraka kelenpe lase jurumuw kos¡n mink¥, a y’i sigi Ala kinin f¥, ka mak¡n¡li k¥ fo a juguw ka k¥ a senk¡r¡ dalan ye. Minnu saniyalen don u ka jurumuw ma, a ye olu dafa badaa saraka kelenpe de barika la. Ni Senu fana b¥ o o ko seereya k¥ an ye. A y’a f¡ ko: “Matigi ko: Ne na layidu min ta u ye o donw t¥m¥nnen k¡, o fil¥ nin ye: Ne na ne




ka sariyaw k¥ u dusukunw na, ka u s¥b¥n u hakiliw la.” O f¡len k¡, a ko: “Ne t¥na ne hakili to u ka jurumuw ni u ka tilenbaliya kow la tun.” Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡” (Heburuw 10:9-18).

Wa an dalen b¥ a la ko Yesu ye an kisi ka b¡ diå¥ jurumuw b¥¥ la a ka batiseli ni a joli barika la gengenjiri kan. KISILI MIN BÄ S¼R¼ JI ANI NI BANGE KO KURA FÄ, O SÄBÄLEN BÄ AN DUSUKUNW NI AN HAKILIW LA

Yala ni an t¥ jurumuw k¥ tun, o b¥ an k¥ m¡g¡ tilennenw ye wa?

¼n-¡n. An ye m¡g¡ tilennenw ye sabu

Yesu ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen ani an b¥ da a la.

Yala aw b¥¥ dara o la wa? Amina. Yala aw b¥ da Ala ka kuma la, o min b’a f¡ ko Yesu Krisita batisera ani ko a y’a joli b¡n walisa ka anw kisi wa? An ka kan ka Ala ka kuma min¥ walisa ka bange ko kura. Ni an b¥ da a la ko Yesu ye an ka jurumuw ko ani diå¥ ka jurumuw b¥¥, o tuma anw na kisi.

An t¥na se ka k¥ m¡g¡ dafalenw ye abada ni an b¥ da Ala ka sariya la. Nka, an b¥ se k¥ m¡g¡ tilennenw ye ni an b¥ da Ala ka baara la. Yesu Krisita ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥ Jurd¥n la ani a t¡¡r¡la ka s¥g¥n gengenjiri la anw ka jurumuw kos¡n. Ni an b¥ da kibaru duman la ni an dusukun b¥¥ ye, an b¥na kunmab¡li s¡r¡ ani an b¥na k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Yala aw dara o la wa?

Yesu ka batiseli, a gengenli jiri la, ani a ka sukununli, o k¥ra ka yafali di diå¥ m¡g¡w ani kisili, o min sinsinlen don Ala ka kanuya damand¡nbali kan. Ala b¥ an kanu i ko an b¥ cogo min ani a tilennen don; o la, a k¡nan




ka an k¥ m¡g¡ tilennenw ye f¡l¡. A ye an ka jurumuw b¥¥ bila Yesu kan a ka batiseli waati la ka an k¥ m¡g¡ tilennenw ye.

A ye a Denc¥ kelenpe Yesu Krisita ci ka na diå¥ la anw kos¡n walisa ka anw ka jurumuw ko ka b¡ yen. A y’a f¡ Yesu ye ko a ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥. O k¡, a ye kiri ben a kan anw ka jurumuw kos¡n. A ye anw k¥ a denw ye, ani m¡g¡ tilennenw ji ani Ni kisili barika la.

A s¥b¥la Heburuw 10:16 la ko: “Ne na ne ka sariyaw k¥ u dusukunw na, ka u s¥b¥n u hakiliw la.”

An dusukunw ni an hakiliw la, yala an ye jurumut¡w ye Ala å¥ k¡r¡ wala an ye m¡g¡ tilennenw ye Ala å¥ k¡r¡? Ni an b¥ Ala ka kuma min¥, an b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Yesu Krisita ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ani an ka kiri, o min tun ka kan ka ben an kan o jurumuw kos¡n. Yesu Krisita ye an ka Kisibaa ye. An b¥ se ka miiri nin cogo la: “I n‘a f¡ an

b¥ jurumuw k¥ don o don, yala an b¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye cogo juman na? An ye jurumut¡w ye f¡ abada.“ Nka ni an b¥ Ala ka kuma min¥ i ko Krisita Yes ye Fa Ala kan min¥ cogo min na, an b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye.

Tiå¥ don, i ko ne y’a f¡ cogo min na ka k¡r¡, sani an ka bange ko kura, jurumuw tun b¥ an dusukunw la. A k¥len ka jurumu yafa kibaru duman s¡r¡ an dusukunw na, an kisira ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma. Tuma min an tun ma kibaru duman s¡r¡ ban, an tun ye jurumut¡w ye. An k¥ra m¡g¡ tilennenw ye waati min an y’a damin¥ ka ka da Yesu ka kisili la, o k¡ an k¥ra Ala denw ye. Ciden P¡li kumana danaya min ko la, ni o danaya de b¥ an k¥ m¡g¡ tilennenw ye, o don. An b¥ danaya min k¥ jurumu yafa ko la, o de b¥ an k¥ “m¡g¡ tilennenw” ye.

Ka ciden P¡li fara Ibrahima kan, ani m¡g¡ f¡l¡w minnu ye danaya k¥, olu si ka k¥walew




ma se ka o k¥ m¡g¡ tilennenw ye, nka o ye danaya de k¥ Ala ka kumaw la, ka Ala ka kuma min¥ ka tagama ka k¥å¥ ni o ye, wa o ye duba s¡r¡.

Heburuw 10:18 la, an s¥b¥la ko: “Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡.” A s¥b¥la, Ala ye an kisi walisa an kana sa tun an ka jurumuw kos¡n. Yala aw dara o la wa? Amina. Filipekaw 2 la, a s¥b¥la ko: “Nin miirili min tun b¥ Krisita Yesu la, o y¥r¥ ka k¥ aw la: Ale tun b¥ Ala cogo la, a y¥r¥ ni Ala ka kan, a ma o jate b¡sili f¥n ye, nka a ye o mab¡ a y¥r¥ la ka j¡n cogo ta, ka k¥ Hadamaden b¡å¡g¡nko ye. A s¡r¡len m¡g¡ bisigi la, a ye a y¥r¥ majigin ka k¥ kan min¥baa ye, fo ka se saya ma, gengenjiri la saya y¥r¥. O de kos¡n Ala y’a k¡r¡ta kos¥b¥. T¡g¡ min ka bon t¡g¡w b¥¥ ye, Ala y’o di a ma, walisa sankolo f¥nw ni dugukolo f¥nw b¥¥ ka å¡ngiri Yesu t¡g¡ la, ani n¥nkunw b¥¥ ka j¡ a la ko Yesu Krisita ye Matigi ye. O

na n¡¡r¡ da Fa Ala kan” (Filipekaw 2:5-11). Yesu ma a y¥r¥ bonya nka a ye j¡n cogo ta.

A nana i ko m¡g¡ gbansan d¡. A y’a y¥r¥ majigin, ka k¥ kanminabaa ye f¡ ka se saya y¥r¥ ma walisa ka anw kisi.

O la an b¥ Yesu tando, “An ka Ala don, an Kisibaa ni an ka Masac¥”. An b¥ n¡¡r¡ da Ala kan ka Yesu tando a ye a Fa kan min¥ ko b¥¥ la. Ni a tun ma k¥ kanmin¥baa ye, an tun t¥na Ala Denc¥ tando sisan. Nka i n’a f¡ Ala Denc¥ ye a Fa sago k¥ f¡ ka se saya y¥r¥ ma, danf¥nw b¥¥ ani siyaw b¥¥ b’a tando ani o b¥na o k¥ tuma b¥¥.

Yala ni an ye jurumu d¡ k¥ sini, o b¥ an k¥ jurumut¡w ye wa?

¼n-¡n. sabu an ye jurumu minnu k¥ ka t¥m¥n,

an b¥ min k¥ sisan ani an b¥na min k¥ waati nataw la, Yesu ye o b¥¥

ta ka b¡ yen ka ban.




Yesu Krisita k¥ra Ala ka Sagaden ye min ye

diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, ani a s¥b¥la ko a ye o ta a ka batiseli de f¥. Bi, a b¥ san waga fila b¡ kabini a ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen. I ko aw ni ne b¥¥ b¥ nin diå¥ k¡n¡ kabini an bange don, anw ka jurumuw b¥¥ b¥ jate diå¥ ka jurumuw la.

Jurumu min k¥ra damin¥ la ani an b¥ jurumu minw k¥ don o don, o b¥¥ ye kelen ye. O tuma, kabini an bangera don min ka se bi ma, yala an ma jurumu k¥ wa?

Yesu b’a don ko an b¥ jurumu k¥ kabini an bange don f¡ ka na se an ka saya ma, o kos¡n a k¡nna ka an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ka ban. Yala an b¥ o faamu sisan wa? Ni an ye si s¡r¡ ka se san bi wolonwula ma, an ka jurumuw b¥ se ka mobiliba k¥m¥ fa f¡ ka a t¡ to.

Nka Yesu ka batiseli barika la, diå¥ ka jurumuw b¥¥ tara ka b¡ yen siå¥ kelenpe ka

ban. A tagara ni an ka jurumuw b¥¥ ye gengenjiri kan.

Ni Yesu tun ye damin¥ jurumu d¡r¡n le ta ka b¡ yen, an b¥¥ tun b¥na sa ka taga jahanama la. Hali ni an b¥ miiri ko Yesu ma an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, k’a s¡r¡ a ye o k¥ tiå¥ la, o t¥na se ka foyi si y¥l¥ma o ko ta fan f¥.

M¡g¡ b¥ se ka jurumu hak¥ joli de k¥ diå¥ la? M¡g¡ b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥, o b¥ jate diå¥ ka jurumuw b¥¥ la.

Tuma min Yesu y’a åini Yuhana f¥ ko a ka a batise, a tun b’a f¥ ka o de f¡ tigitigi. Yesu y¥r¥ y’a f¡ ko ale tun ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Ala ye a ka j¡nc¥ ci ka na ka k¡n Yesu å¥ ani a y’a k¥ ka Yesu batise. Adamadenw ka ciden, Yuhana Batiselik¥la k¥len ka Yesu batise, ani Yesu k¥len ka a kun biri Yuhana k¡r¡ ko a ka ale batise, Yesu ye diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen o cogo de la. Sisan, an ye jurumu minnu k¥ kabini san




mugan f¡ ka na se san bisaba ma, k’a ta san bisaba f¡ san binaani … ani anw denw ka jurumuw b¥¥, o b¥¥ b¥ jate diå¥ ka jurumuw la, Yesu ye o minw ta ka b¡ yen ni a ka batiseli ye.

J¡n b¥ se k’a f¡ ko jurumu b¥ diå¥ k¡n¡? Yesu Krisita ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. O la, Yesu ye baara min k¥ ka an ka jurumuw yafa: a ka batiseli ni a ka jolib¡n gengenjiri la, ni an b¥ da o la an dusukunw na, ni siga foyi si t¥ an na, an b¥¥ b¥na kisi.

M¡g¡ caman ka å¥namaya ma basigi sabu o b¥ tugun o y¥r¥w ka miiriliw de n¡ f¥, ka kuma o y¥r¥ ka å¥namaya ko la i n’a f¡ olu ka å¥namaya ye ko b¥¥ banni ye. Nka m¡g¡ w¥r¥w b¥ yen minnu ka å¥namaya cogo ma n¡g¡. M¡g¡ caman b¥ yen, ka ne y¥r¥ fara o kan, minnu ye waati g¥l¥nw c¥tig¥. Yesu ka jurumu yafa min dira an ma a ka batiseli ni a joli barika la, yala m¡g¡ b¥ se ka d¥s¥ cogo di ka o faamu ani ka ban o ma?

JURUMUT¼W KA KISILI DAFARA

Mun na Yesu ye Pi¥r¥ senw ko?

Sabu a tun b’a f¥ ko Pi¥r¥ ka da a la s¥b¥ la ko a ye jurumu nataw b¥¥ ta ka b¡

yen a ka batiseli barika la.

An ka Yuhana 19 kalan: “U ye Yesu min¥ ka taa n’a ye. Yesu y’a gengenjiri ta ka b¡ dugu k¡n¡ ka taa y¡r¡ d¡ la, o t¡g¡ ko Kunkolo y¡r¡, (heburukan na, a t¡g¡ ko Golgota). S¡r¡dasiw ye Yesu gengen jiri la o y¡r¡ la, ani m¡g¡ fila w¥r¥w, kelen tun b¥ Yesu k¥r¥ la, kelen tun b¥ a k¥r¥ d¡ la, Yesu tun b¥ u c¥manc¥ la. Pilate ye s¥b¥nni d¡ k¥ k’a n¡r¡ a kan, o fil¥ nin ye: “Yesu Nazar¥tika, Yahutuw ka masak¥”. Yahutuw caman ye o s¥b¥n kalan, katuguni u ye Yesu gengen jiri la y¡r¡ min na,




o y¡r¡ tun sa surun dugu la, o s¥b¥n tun k¥ra heburukan na ani Rom¥kan na ani gr¥kikan na” (Yuhana 19:17-20).

Balema kanulenw, Yesu Krisita ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ani a gengenna jiri la Ponce Pilate f¥. Sisan, ko min k¥ra, an ka miiri o la å¡g¡n f¥:

V¥rise 28: “O k¡, Yesu y’a d¡n ko f¥nw b¥¥ k¥ra ka dafa tuma min na, a ko: "Minn¡g¡ b¥ ne la.” A y’o f¡ walisa Kitabu kuma ka dafa. Min¥n d¡ tun b¥ yen, o falen tun b¥ diw¥n kumu la. S¡r¡dasiw ye fu d¡ su o diw¥n kumu la k’a siri hisop¥ jiribolo kun na, k’a da Yesu da la. Yesu ye diw¥n kumu s¡r¡ tuma min na, a ko: “A dafara" O k¡, a y’a kun majigin k’a ni bila” (Yuhana 19:28-30).

Tile saba t¥m¥len k¡, a kununna ani a tagara sankolo la. Yesu ka batiseli Yuhana Batiselik¥la f¥ ani a ka saya gengenjiri la, o kow fila sirilen b¥ å¡g¡n na. Ni kelen ma k¥, t¡ kelen fana k¥ kun t¥. O la, an ka Matigi tando

sabu a s¡nna ka an kisi ni a ka jurumu yafa kibaru duman ye.

Adamaden farisogo b¥ tugu tuma b¥¥ farisogo nege kow de n¡ f¥. Wa, an t¥ se ka jurumu k¥li dabila farisogo la. Yesu Krisita ye a a ka batiseli ni a joli di an ma walisa ka an kisi. A ye an kisi ka b¡ farisogo ka jurumuw ma ni a joli kibaru duman ye. Yesu min sara gengenjiri la ka tila ka kunun tile sabanan don, ni an b¥ ale la, an b¥¥ b¥na don Sankolo Masaya la, waati b¥¥. O la, an b¥ Matigi tando ka n¡¡r¡ da a t¡g¡ kan f¡ abada.

Yuhana sura labanan na, Yesu kununlen k¡, a tagara Galile. A tagara Pi¥r¥ f¥ k’a f¡ a ye ko: “Yuhana Denk¥ Sim¡n, ne kanuya b¥ i k¡n¡ ka t¥m¥n ninnu kan wa?” A ko: “¼w¡, Matigi, i y’a d¡n ko ne b’i kanu” Yesu y’a f¡ a ye ko: “Dumuni di ne ka sagadenw ma.”

Pi¥r¥ ye ko caman d¡n, Yesu ka batiseli ani a joli kibaru duman, jurumuw yafali. I n’a f¡ a b¥ da ji ani Ni kibaru duman la, ka da jurumu




yafa la, ani a y’a d¡n kun min na Yesu tun ye a senw ko, a ka danaya bonyana kos¥b¥ Yesu la.

An ye Yuhana 21:15 kalan tun: “Dumuni k¥len k¡, Yesu y’a f¡ Sim¡n Pi¥r¥ ye ko: Yuhana Denk¥ Sim¡n, ne kanuya b¥ i k¡n¡ ka t¥m¥n ninnu kan wa?” A ko: “¼w¡, Matigi, i y’a d¡n ko ne b’i kanu” Yesu y’a f¡ a ye ko: “Dumuni di ne ka sagadenw ma.” A tun b¥ se ka a ka sagadenw kalifa Pi¥r¥ ma sabu Pi¥r¥ tun ye a ka kalanden ye, sabu Pi¥r¥ tun ye kisili dafalen s¡r¡, sabu Pi¥r¥ tun k¥ra fana Ala ka baarak¥la ye min tilenna ani a dafara.

Ni Pi¥r¥ ka don o don jurumuw k¥li tun b¥ se k’a k¥ jurumut¡ ye, Yesu tun t¥na a f¡ ko a ka jurumu yafa kibaru duman f¡, sabu, Pi¥r¥ ni kalandenw t¡w si tun t¥ se ka o y¥r¥ bali ka jurumuw k¥ farisogo la don o don. Nka kibaru duman min ye jurumuw b¥¥ j¡¡si ka b¡ yen, Yesu y’a f¡ ko a ka o kibaru duman lase sabu o tun b¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la, ani jurumuw yafali kibaru duman.

MATIGI, I B’A D¼N KO NE BÄ I KANU

Ni aw ye jurumu k¥ ko kura, yala aw b¥na k¡segi ka k¥

jurumut¡w ye wa?

¼n-¡n. Yesu ye aw ka jurumu nataw b¥¥ ta ka b¡ yen ka ban

Jurd¥n baji la.

Yesu ye kuma min f¡ Pi¥r¥ ye, an ka miiri o la: “Yuhana Denk¥ Sim¡n, ne kanuya b¥ i k¡n¡ ka t¥m¥n ninnu kan wa?” A ko: “¼w¡, Matigi, i y’a d¡n ko ne b’i kanu”. A ye kanuya min f¡, o ye tiå¥ ye. A ye o kanuya s¡r¡ a ka danaya f¥, ka k¥å¥ ni jurumu yafa kibaru duman ye. Ni Yesu tun ma Pi¥r¥ ni kalandenw t¡w senw ko ka o kalan jurumu yafa kibaru duman la, o tun t¥na se ka o ka kanuya f¡ nin cogo la.

Ni a tun ma k¥ o cogo la, waati min Yesu nana o ma ka o åininka ko: “Yala ne kanuya




b¥ i k¡n¡ ka t¥m¥n ninnu kan wa?” Pi¥r¥ tun b¥na a f¡ ko: “Matigi, ne ma dafa, ani ne ye jurumut¡ ye. Ne k¥ra jurumut¡ ye min t¥ se ka i kanu ka t¥m¥n nin kan. Ne to yen.” Pi¥r¥ tun b¥na boli ka a y¥r¥ dogo Yesu la.

Nka an ye miiri Pi¥r¥ ka jaabi la. A ye duba s¡r¡ ka b¡ jurumu yafa kibaru duman la, Yesu ka batiseli ni a joli kos¡n, o min b¥ diå¥ kisi.

O la, a y’a jaabi ko: “¼w¡, Matigi, i y’a d¡n ko ne b’i kanu”. Kanuya min tun b¥ a la, a y’o s¡r¡ a ka danaya barika la, ka k¥å¥ ni Yesu ka jurumu yafa kibaru duman ye. Pi¥r¥ tun dalen b¥ kibaru duman s¥b¥ la, jurumu yafa b¥ s¡r¡ min na, ani Yesu nana o min f¥ ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen. O kibaru duman de k¥ra ka m¡g¡w ka jurumu nataw fana ta ka b¡ yen, o b¥ o minw k¥ ka da farisogo barikatanya kan.

I n‘a f¡ Pi¥r¥ tun dalen don kos¥b¥ jurumu yafa ko la, ani a tun dalen b¥ fana a la ko Yesu ye Ala ka Sagaden ye, o kos¡n a sera ka Yesu

jaabi hali a ma siga siga. Yesu ka kisili b¥ b¡ jurumu yafa kibaru duman la, wa Pi¥r¥ kisila ka b¡ a ka don o don jurumuw b¥¥ la. Pi¥r¥ tun dalen b¥ a la ko kisili b¥ s¡r¡ diå¥ ka jurumuw b¥¥ yafali de la.

Yala aw b¥ i ko ale å¡g¡n wa? Yala aw b¥ se ka Yesu kanu ani ka da a la ko a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen anw kos¡n, ni jurumu yafa kibaru duman ye, ani a ka batiseli, ani a y¥r¥ joli ye wa? Cogo di an t¥ da a la ani ka a kanu? K¥ cogo w¥r¥ t¥ an bolo.

Ni Yesu tun ye jurumu t¥m¥nlenw d¡r¡n de ta ka b¡ yen, wala sisan jurumuw, ka jurumu nataw to yen, an tun t¥na se ka a tando bi. Wa o kos¡n, an tun ka kan ka taga jahanama la. An b¥¥ ka kan ka nin kiraya kuma f¡ ko an ye kisili s¡r¡ sabu an b¥ da jurumu yafa kibaru duman la.

Farisogo b¥ an sama ka taga tuma b¥¥ jurumu la, wa an b¥ jurumu k¥ waati b¥¥. An ka kan ka a j¡ a la ko Yesu ye jurumu yafa




kibaru duman min di an ma, ka k¥å¥ ni a ka batiseli ni a joli ye, ko o de ye an kisi sabu an dara o la.

Ni an t¥ da jurumu kafari kibaru duman la, ani Yesu ka batiseli ni a joli la, danaba si t¥na kisi ka b¡ a ka jurumuw la a si tile b¥¥. Ni an tun ka kan ka a j¡ an ka jurumuw la ani ka nimisa o kos¡n tuma b¥¥, saliya tun b¥na an s¡r¡; wa an tun t¥na se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye ani jurumu tun b¥na to an dusukunw na tuma b¥¥.

O la, an tun b¥na k¥ jurumutow ye tuma b¥¥, ani an tun t¥na se ka Yesu kanu wala ka gb¥r¥ a la. O k¡, an tun t¥na se ka da Yesu ka kisili la ani an tun t¥na se ka tugu a n¡f¥ an si tile b¥¥ la.

Nka Yesu ye jurumu kafari kibaru duman di an ma, ani minnu dara o la, a ye olu kisi. A k¥ra an Kisibaa ye min dafara, ani a ye an ka tilenbaliya kow b¥¥ ko, an b¥ o minw k¥ don o don, walisa an k’a kanu s¥b¥ la.

O la, sisan, anw danabaaw b¥ se ka s¡n Yesu ka batiseli kibaru duman ma, ani a joli ani jurumu kafari ma. Danabaaw b¥¥ b¥ se ka Yesu kanu f¡ abada, ani ka k¥ a ka kisili kanuya j¡n ye, jurumu kafari barika la, Yesu ye o min di an ma.

Ne balema kanulenw, ni Yesu tun ye hali jurumu fitini pe to yen, aw tun t¥na se ka da a la ani fana aw tun t¥na se ka k¥ jurumu kafari seerew ye. Aw tun t¥na se ka k¥ Ala ka baarak¥law ye.

Nka ni aw b¥ da jurumu kafari kibaru duman la, aw b¥ se ka kisi ka b¡ diå¥ ka jurumuw b¥¥ ma. A b¥ aw kisi diå¥ jurumuw b¥¥ ma. Aw b¥ jurumu kafari kibaru duman s¥b¥ d¡n, Yesu ye o min f¡ a ka kumaw la.




YALA I BÄ NE KANU KA TÄMÄN NINNU KAN WA?

Mun de ye an k¥ ka Yesu kanu ka t¥m¥n t¡w kan?

A ye an kanu a ka batiseli f¥, a ye o min

k¥ ka an ka jurumuw b¥¥ ko, hali an ka jurumu nataw.

Ala ye a ka sagadenw kalifa a ka

baarak¥law ma, olu minnu tun dalen b¥ jurumu kafari kibaru duman la. Yesu ye åininkali k¥ siå¥ saba: “Yuhana Denk¥ Sim¡n, ne kanuya b¥ i k¡n¡ ka t¥m¥n ninnu kan wa?” Tuma o tuma, Pi¥r¥ y’a jaabi ko: “¼w¡, Matigi, i y’a d¡n ko ne b’i kanu”. Sisan, an ka miiri Pi¥r¥ ka jabi la. An b’a ye ko a ma o jabi di ka k¥å¥ ni a y¥r¥ sago ye, nka o jabi s¡r¡la a ka danaya f¥, a ye o min k¥ jurumu kafari kibaru duman la.

Ni an b¥ m¡g¡ d¡ kanu, ni o kanuya b¥ b¡ an y¥r¥ sago la, o b¥ se ka y¥l¥ma tuma min ni an barika d¡g¡yara. Nka ni o kanuya sigila a y¥r¥ fanga d¡r¡n kan, o tuma an b¥na miy¥n f¡ abada. Ala ka kanuya b¥ o cogo la, ka k¥å¥ ni an ka jurumuw b¥¥ yafali ye, ani Yesu ka batiseli ji b¥ kisili min di, ani Ni.

An b¥ danaya min k¥ jurumu kafari kibaru duman la, o ka kan ka k¥ an ka baara jusigilan ye Matigi la, ani a ka kanuya min b¥ an dusukun na. Ni an b¥ Yesu kanu d¡r¡n ka k¥å¥ ni an y¥r¥ sago ye, a miy¥n o miy¥n an b¥na talon ka ben; a laban, an b¥ an y¥r¥ k¡niya an y¥r¥w ka tilenbaliyaw kos¡n. Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen: damin¥ jurumu, jurumu t¥m¥nlenw, jurumu nataw, ani an ka å¥namaya jurumuw b¥¥. A ma m¡g¡ si j¥n nin dugukolo san f¥, a ka kisili la.

Tiå¥ la, ni an ka kanuya ni an ka danaya tun sirilen b¥ an sago la, an ka danaya tun b¥na




b¡si an na. Nka i n’a f¡ an ka kanuya ni an ka danaya sirilen b¥ Yesu ka jurumu yafa la, a ye o min di an ma, an k¥ra Ala denw ye ka ban, ani m¡g¡ tilennenw. I n‘a f¡ an b¥ da ji ani Ni kisili kibaru duman la, jurumu t¥ an na.

Nka i n’a f¡ an ka kisili t¥ b¡ an y¥r¥ la, f¡ a b¥ b¡ Ala ka kanuya de la, ani an ka jurumuw yafali la, o de la an k¥ra m¡g¡ tilennenw ye hali ni an ma dafa ani an k¥ra barikatanw ye an ka å¥namaya la. An b¥na don Sankolo Masaya la ani a laban, an b¥na Ala tando f¡ abada. Yala aw dara o la wa?

Yesu y’a f¡ ko: “A t¥ ko i b¥ ne kanu, nka sabu ne b¥ i kanu”. “Nin de ye kanuya ye, a t¥ ko i b¥ ne kanu, nka ne b¥ i kanu.” Yesu ye an kisi ni ji ani Ni ye, o kos¡n, an ka kan ka da jurumu kafari kibaru duman la, ani Yesu ka batiseli ni a joli la.

Ni Ala tun ma an kisi jurumu kafari kibaru duman barika la, an tun t¥na se ka kisi s¡r¡ hali n’a y’a s¡r¡ an ka danaya ka bon. Nka an

b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥ an dusukunw na ani an farisogo la, Yesu ye o b¥¥ ta ka b¡ yen.

Walisa an ka da Ala la ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye, an ma kan ka siga an ka kisili la, an ye o min s¡r¡ danaya barika la, an b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli ni Ni la, ani jurumu yafa kibaru duman la.

Ka da Yesu ka batiseli ni a joli la, o de ye diå¥ ka jurumu yafa kibaru duman ye. Jurumu yafa kibaru duman, o de ye danaya s¥b¥ ye, kisili jusigilan åuman don, ani Ala ka kibaru duman konn¥g¥ don.




DANAYA MIN BÄ B¼ M¼G¼ YÄRÄ SAGO LA, A KA KAN KA O BILA KÄRÄ FÄ

Danaya s¥b¥ b¥ b¡ min?

A b¥ b¡ Ala ka kanuya la, o min ye jurumu nataw b¥¥ ko ka ban.

Danaya wala kanuya min b¥ b¡ m¡g¡ kelen kelen b¥¥ sago la, o t¥ danaya wala kanuya s¥b¥ ye. M¡g¡ caman b¥ nin diå¥ la minnu y’a damin¥ ka Yesu kanu ka k¥å¥ ni o y¥r¥ sago ye, nka waati d¡¡nin, o ye danaya bila ka ben ka a sababu k¥ jurumu minnu b¥ o dusukunw na.

An ka kan ka a d¡n ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ko, ko a ma jurumu fitiniw dama de ko, nka a ye jurumu belebelebaw fana ko, an b¥ o minw k¥ d¡nbaliya kos¡n.

Yuhana 13 la, Yesu ye a ka kalandenw laj¥n sani a ka taga gengenjiri la, walisa ka o kalan cogo min na a ka kisili b¥ an datugu. Sani a ka dumuni k¥ ni o ye, a ye o senw ko f¡l¡ ka a ka kisili nafa yira o la.

A damin¥ la, Pi¥r¥ tun murutila ko Yesu t¥ ale senw ko: “Matigi, e de b¥ ne senw ko wa?” Danaya min tun b¥ a la, o danaya tun b¥ b¡ a y¥r¥ sago la. Nka Yesu y’a f¡ a ye ko: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥”.

Sisan, an b¥ se ka Yesu ka kumaw faamu ji ani Ni kibaru duman barika la. Jurumut¡ minnu b¥ da o tiå¥ kumaw la ni o dusukun b¥¥ ye, ani ka da ji ani Ni kibaru duman la, ani jurumuw yafali la, olu de b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye.

Pi¥r¥ ni kalanden t¡w tun tagara m¡nni k¥. O tun b¥ deli ka m¡nnik¥ sani o ka Yesu kunb¥n. O la, Yesu nana o ma ka o wele. Yesu tun ye domini d¡ lab¥n o ye. Ka o to dumuni




na, Pi¥r¥ hakili jiginna Yesu ka kuma k¡r¡ la: “Ne b¥ min k¥, i t¥ o d¡n sisan, nka i na o faamu k¡f¥.” A laban, a y’a d¡n kun min na Yesu tun b’a f¥ k’a senw ko.

“Matigi ye ne senw b¥¥ ko. Ne ye jurumu minnu b¥¥ k¥ ne ka barikatanya kos¡n, ka ne ka jurumu nataw fara o kan.” O la, danaya min tun b¥ b¡ Pi¥r¥ y¥r¥ sago la, a ye o to yen k’a damin¥ ka danaya k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la, ani jurumu yafa kibaru duman la.

Dumuni banlen k¡, Yesu ye Pi¥r¥ åininka ko: “Ne ka kanuya b¥ i k¡n¡ ka t¥m¥n ninnugu kan wa?” Sisan, Pi¥r¥ ye fanga s¡r¡ sabu a tun dalen b¥ Matigi ka kanuya la, o de kos¡n, a ye Yesu jaabi nin cogo la ko: “¼w¡, Matigi, i b’a d¡n ko ne b¥ i kanu.” Pi¥r¥ tun b¥ se ka o f¡ sabu, Yesu tun ye kuma min f¡, a ye o k¡r¡ faamu: “I b¥na o k¡r¡ faamu k¡f¥”. A tun b¥ se ka a ka danaya s¥b¥ f¡, a b¥ danaya min k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la, ani jurumu yafa la.

O K¼, A KÄRA ALA KA BAARAKÄLA SÄBÄ YE

O k¥la mink¥, Pi¥r¥ ni kalanden t¡w ye

kibaru duman lase f¡ ka se o ka saya donw na. Hali P¡li min tun ye danabaaw t¡¡r¡ kos¥b¥, Rom¥kaw ka fanga juguman waati la, ale ye kibaru duman seereya b¡.

Aw b¥ se ka k¥ Ala ka baarak¥la s¥b¥ ye

cogo juman na?

Ni aw b¥ da a la ko Ala ye aw ka jurumuw b¥¥ yafa f¡ abada.

Yesu ka kalanden tan ni filaw c¥ma, kelen b¥ yen, a t¡g¡ ko Juda, ale ye Yesu don bolo la ka tila ka a y¥r¥ dulon ka sa. Ciden P¡li de ye a j¡y¡r¡ ta. Kalandenw y¥r¥ ni å¡g¡n c¥,




olu tun ye Matiyasi å¥nat¡m¡, nka Ala tun ye P¡li de å¥nat¡m¡. Wa P¡li k¥ra Yesu ka ciden d¡ ye ani a ye jurumu kafari kibaru duman lase ni kalanden t¡w ye.

Yesu ka kalanden tilanc¥ sara o ka danaya kos¡n. Hali m¡g¡w ye saya da yira o la, o tora ka kibaru duman s¥b¥ lase.

“Yesu Krisita ye aw farisogo jurumuw b¥¥ ko ni ni a ka batiseli ni a joli kibaru duman ye, ani a ka jurumu yafa kibaru duman. Yesu ye aw ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen Jurd¥n la a ka batiseli f¥, ani kiri benna a kan gengenjiri la aw kos¡n. Aw ye da Yesu ka batiseli ni a joli kibaru duman la walisa ka kisili s¡r¡.”

M¡g¡ caman ye kisili sabu o ye kibaru duman m¥n ani o dara a la. O ye danaya barikaman ye, o min b¥ k¥ Yesu ka batiseli ni a joli kibaru duman la, ani Ni la.

Kalandenw ye ji ani Ni kibaru duman lase, “Yesu ye Ala ye, Kisibaa don”. I n’a f¡ olu ye ji ani Ni kibaru duman f¡, sisan, anw b¥ se ka

Yesu ka batiseli ni a joli kibaru duman lam¥n, o min ye kisili ye, walisa ka kisi ka b¡ jurumuw la. An k¥ra Yesu ka kalandenw ye Ala ka kanuya ba barika la, ani Yesu ka kisili kos¡n, a ye o min k¥ an ye.

Yala aw b¥ da o la wa? Yesu b¥ an kanu hali f¡ a ye ji ani Ni kibaru duman di an ma, ani jurumu kafari, ani an sera ka k¥ a ka kalanden tilennenw ye. O la Yesu ye a ka kalandenw senw ko walisa ka o kalan jurumu yafa kibaru duman s¥b¥ la.

Yesu ye a ka kalandenw senw ko walisa ka o kalan, ani anw fana, ko diå¥ ka jurumuw b¥¥, an b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥ an ka diå¥latig¥ la, ko o b¥¥ j¡sira waati min Yesu batisera ani a y’a joli b¡n gengenjiri la. An b¥ Yesu f¡ a ka kanuya ni a ka jurumu yafa kibaru duman kos¡n.

Yesu k¥len ka a ka kalandenw senw ko, a ye an kalan f¥n fila la. A f¡l¡, a ye o kalan ko an ka jurumuw b¥¥ kora a ka jurumu yafa




kibaru duman barika la, ani a ka batiseli ani a joli barika la. “I t¥ o don sisan, i na o faamu k¡f¥.” O k¥ra walisa o ka a faamu ko ni Yesu y¥r¥ ye a majigin ka jurumut¡w kisi walisa o ka k¥ tilennenw ye, ko an minnu bangera ko kura, ko anw fana ka kan ka baara k¥ t¡w ye, ka jurumu yafa kibaru duman f¡ o ye. Anw minnu k¥r¥ f¡l¡w ye, anw de ka kan ka baara k¥ walisa t¡w ka tugu an n¡f¥.

Kun minnu kos¡n Yesu ye kalandenw senw ko T¥m¥nkan seli la, o j¥len don. O b¥ senna Egilisiw la hali bi.

Kalanden t¥ se ka t¥m¥n a kalanfa kan abada. O la, an b¥ kibaru duman f¡ diå¥ ye, ka baara k¥ a ye i ko an b¥ baara k¥ Yesu ye. An minnu k¥ra f¡l¡w ye ka kisili s¡r¡, anw de b¥ baara k¥ m¡g¡ t¡w ye. Yesu ye a ka kalandenw senw ko walisa ka an kalan o la. O cogo la, a k¥len ka Pi¥r¥ senw ko, a y’a yira an na ko ale ye Kisibaa dafalen ye, walisa sitan¥ kana se ka an lafili abada.

Ni aw b¥ da jurumu yafa kibaru duman la, ani ji ni Ni kibaru duman la, aw b¥¥ b¥ se ka kisili s¡r¡. Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ko a ka batiseli f¥, ani a ka gengenjiri, ani a ka sukununli, nka, minnu dara a ka kibaru duman la, olugu d¡r¡n de b¥ kisi ka b¡ diå¥ jurumu la f¡ abada.

KIBARU DUMAN MIN YE AN KA DON O DON JURUMUW KO, AN YE DA O LA

An ma kan ka s¡n sitan¥ ka faniyaw ma.

Nka an ka kan ka da jurumu kafari kibaru duman la, ka da ji ani Ni ka kuma la. Sitan¥ b¥ m¡g¡w n¥g¥ joona ani a b¥ faniyaw f¡ tuma b¥¥ an tulow k¡r¡. Ni an b’a d¡n ko adamaden farisogo b¥ jurumu k¥ diå¥ k¡n¡, yala m¡g¡ b¥ se ka k¥ cogo di ni jurumu t¥ k¥ a la? M¡g¡w b¥¥ ye jurumut¡w ye.




An b¥ a jaabi d¡n. “Ni an b’a d¡n ko Yesu ye an farisogo ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, danabaa b¥ se ka k¥ jurumut¡ ye cogo di? Ni Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ juru sara ka ban, jurumu d¡ w¥r¥ b¥ se ka to cogo di?”

Ni aw ma da ji ani joli kibaru duman la, o tuma sitan¥ ka kuma b¡len b¥ tiå¥ f¥. Nka ni kibaru duman b¥ an na, an ka kan ka danaya k¥ Ala ka tiå¥ la, wa o danaya ma kan ka y¥l¥ma foyi si kama.

An ka kan ka da kibaru duman la, o min å¥silen don ji ani Ni bange ko kura ma. Danaya min b¥ k¥ Yesu ka batiseli kibaru duman la, ani a joli min b¡nnan gengenjiri la, ani a saya, ani a ka sukununli la, o de ye danaya s¥b¥ ye.

Ja min b¥ y¡r¡ saniman cogo yira, yala aw delila ka o ja ye wa? Bon fitinin d¡ don, min tilannen b¥ fila. Waranda, o ye y¡r¡ saniman ye, bonå¥f¥la, o ye y¡r¡ saniman ba ye.

Sarakab¡lan tun b¥ bila o y¡r¡ de la. Y¡r¡ saniman duk¥n¥ la, k¥n¥ma, jusigilanw

hak¥ tun ye bi w¡¡r¡. Yiri f¥r¥nw min tun b¥ y¡r¡ saniman la, o ye yiri f¥r¥n binaani ni segin. Y¡r¡ saniman ja ka kan ka k¥ an dusukunw na walisa an ka se ka Ala ka kumaw k¡r¡ faamu.

Y¼R¼ SANIMAN DONDA DILARA NI MUN FÄNW DE YE?

Y¡r¡ saniman donda dilara ni mun f¥nw de ye?

Gbese bulama, lomaasa gbese

ni gbese wulen, lenfu gbese k’a s¡g¡.

Y¡r¡ saniman donda b¥ yira nin cogo la

Ekisode 27:16 la: “Duk¥n¥ donda la fini ka




k¥ n¡nk¡n å¥ mugan ye. A ka dila ni gese bulama ni lomaasa gese ni gese bilen ani lenfu gese ye ka a s¡g¡. U samasenw ka k¥ naani ye, ani u jusigilan naani.” Duk¥n¥ donda tun dilara nin gbes¥ bulama ye, ani lomaasa gbese ni gbese wulen ani lenfu gbese ye ka a s¡g¡. A dan cogo tun ma n¡g¡ ani a å¥ kul¥ri tun ka ca.

Ala y’a åini Musa f¥ ko a ka donda dan ni gbese bulama ye, ani lomaasa gbese ni gese wulen a donnin ka n¡g¡ya m¡g¡ kelen kelen b¥¥ ma. O donda min tun danna nin gbese bulama ni lomaasa gbese ani gbese wulen ani lenfu gbese ye, o samasenw tun ye naani ye.

O f¥n naani tun k¥ra Ala ka kisili ja ye, a tun b’a f¥ ka t¥m¥n min f¥, ka m¡g¡w kisi minnu dara a Denc¥ la, ka da a ka batiseli ni a joli la, ani ka da a la ko Ala don.

Min¥n o min¥n tun tara ka Ala ka so j¡, k¡r¡ tun b¥ o b¥¥ kelen kelen la ani o b¥¥ kelen kelen tun b¥ Ala ka kuma jira ani a ka kisili, a

ye o min lab¥n diå¥ m¡g¡w kos¡n Yesu barika la.

F¥n sugu joli de tara ka y¡r¡ saniman donda dila? gbese bulama ni lomaasa gbese ni gbese bilen ani lenfu gbese min s¡g¡len don. O f¥n naani k¡r¡ ka bon kos¥b¥ sabu o b¥ an d¥m¥ ka taga å¥ an ka danaya la ka k¥å¥ ni bange ko kura ko ye. Ni nafa tun t¥ o la, Bibile tun t¥na o kunnafoninw b¥¥ di ten kelen kelen cogo j¥len na.

I n’a f¡ min¥n minnu tara ka duk¥n¥ donda dila, olu tun b¥ kisili k¡r¡ jira an na, an b’a ye ko o kisili de tun b¥ don o don jurumuw ko, ani damin¥ jurumu ani jurumu nataw. O le kos¡n, a tun ka kan ka dila ni gbese bulama ni lomaasa gbese ni gbese bilen ani lenfu gbese s¡g¡len ye. O cogo la, Ala ye o f¥nw b¥¥ yira Musa la ani a y’a f¡ a ye ko a ka a k¥ o cogo kelen na.




KA KÄÒÄ NI ALA KA KIBARU DUMAN YE, K¼R¼ JUMAN BÄ GBESE BULAMA NI LOMAASA GBESE NI GBESE WULEN ANI LENFU GBESE S¼G¼LEN NA?

F¥n minnu tara ka y¡r¡ saniman dila, olu b¥ mun

tamasiy¥n de ye?

Yesu ka kisili, ka k¥å¥ ni a ka batiseli ye.

Fani min tun tara ka y¡r¡ saniman ni y¡r¡

saniman ba b¡ å¡g¡n na, o fani fana tun k¥ra ni gbese bulama ye, ani lomaasa gbese ni gbese wulen ani lenfu gbese. Olu f¥n kelenw de tara fana ka sarakalasebaa ka kan don forokiya dila.

Gbese bulama, o b¥ Yesu ka batiseli de yira.

1 Pi¥r¥ 3:21, an b’a kalan ko: “O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan”. Yesu ye diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen a ka batiseli min f¥, Pi¥r¥ ye o seereya nin v¥rise k¡n¡ ko o batiseli bisigi de b¥ an kisi. An ka jurumuw b¥¥, ani diå¥ ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli waati la.

O la gbese bulama, o min ye batiseli tamasiy¥n ye, o de ka bon kisili kuma la ka t¥m¥n kuma t¡w kan.

Lomaasa gbese, o b¥ Yesu joli tamasiy¥n ye. Gbese wulen, o ye masaya tamasiy¥n ye, min b’a jira k’a f¡ ko Yesu k¥ra Masa ani Ala ye. O gbese å¥ kul¥ri saba j¡y¡r¡ ka bon an ka danaya la, an b¥ o min k¥ Yesu la ani a ka kisili la.

Sarakalasebaa kuntigiba ka fani tun c¥kaåi kos¥b¥ ani a tun b¥ wele ko ef¡d. Ef¡d kan don forokiya wala Ef¡d k¡r¡la derekeba tun dilara ni fani bulama ye. Sarakalasebaa kuntigiba tun b¥ jalamugu d¡ don, sanu




y¥r¥wolo falafala tun b¥ o la, ani a tun s¥b¥la nin å¥g¥n ye o la ko: ‘SENUMAYA MATIGI YE‘. O sanu falafala tun sirilen b¥ jalamugu å¥f¥la la ni juru bulama ye.

GBESE BULAMA KÄRA TIÒÄ TAMASIYÄN YE

Ne ye gbese bulama k¡r¡ åini Bibile k¡n¡.

Bibile b¥ mun f¡ gbese bulama ko la? An ka kan ka gbese bulama ni bulama ani lomaasa gbese ani gbese wulen don å¡g¡n na.

Gbese bulama ye mun de tamasiy¥n ye?

Yesu Krisita ka batiseli

Gbese bulama ye Yesu Krisita ka batiseli de ye. Yesu Krisita batisela Yuhana Batiselik¥la

f¥ walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen (Matiyu 3:15).

Ni Yesu tun ma diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, a ka batiseli f¥, anw minnu ye a ka kalandenw ye, anw tun t¥na se ka k¥ senumaw ye Ala å¥ k¡r¡. Yesu Krisita tun ka kan ka na nin diå¥ k¡n¡ ani ka batise Yuhana Batiselik¥la f¥ Jurd¥n baji la walisa ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen.

Gbese bulama tun b¥ y¡r¡ saniman duk¥n¥ donda la sabu an t¥ se ka saniya ni Yesu ka batiseli t¥.

Lomaasa gbese, o b¥ Yesu ka saya de yira. Gbese wulen, o ye Ni de ye, k’a yira ko Yesu ye: “sebaayab¥¥tigi ye, masak¥w ka Masak¥, matigiw ka Matigi” (1 Timote 6:15).

Lomaasa gbese, o ye Yesu joli de ye, o min b¡nna gbengbenjiri la walisa ka diå¥ ka jurumu juru sara. Yesu Krisita nana nin diå¥ la walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta a y¥r¥ kan, k’a s¡r¡ ka a y¥r¥ k¥ saraka ye gengenjiri la




jurumu yafa kos¡n.Yesu ka batiseli, o ye jurumu yafa kibaru duman s¥b¥ ye. O yirala ni gbese å¥ kul¥riw ye, o minw tara ka y¡r¡ saniman donda dila, layidu k¡r¡ tile la.

Y¡r¡ saniman samasenw tun dilara ni zaje jiriw ye, ani tasaw tun k¥ra nin nsiran¥g¥ ye ka o datugun ni warigb¥ ye.

Kiri ka kan ka ben jurumut¡w b¥¥ kan sabu jurumu sara ye saya ye. Sani m¡g¡ ka Ala ka duba s¡r¡ ka å¥namaya ko kura, kiri ka kan ka tig¥ a kan a ka jurumuw kos¡n.

Nka Yesu ka batiseli min k¥ra Layidu kura la, ni gbese bulama k¥ra o tamasiy¥n ye, o ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A tagara ni an ka jurumuw ye gengenjiri la, a joli barika la, kiri benna a kan o kos¡n ani a ye anw kisi, jurumu yafa kibaru duman barika la. Masac¥w ka Masac¥ don ani Ala senuma don.

Ne balema kanulenw, Yesu ka batiseli tun ye Yesu ka kisili ye, o min ye an kisi ka an ka jurumuw ta ka b¡ yen. Yesu min ye Ala ye, ale

jiginna diå¥ k¡n¡ ; a batisera ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ; a gengenna jiri la ani a y’a joli b¡n gengenjiri la walisa kiri ka ben a kan anw n¡ la. Siga t¥ a la, Yesu ka batiseli b’a yira an na ko Yesu k¥ra diå¥ b¥¥ ka Kisiba åuman ye.

An b¥ o d¡n fana ka k¥å¥ ni gbese å¥ kul¥riw ye, o minw tara ka y¡r¡ saniman donda dila. Lenfu gbese min s¡g¡len don, o k¡r¡ ko a ye an b¥¥ kisi ka b¡ diå¥ ka jurumuw b¥¥ ma.

Dala fani min tun s¡g¡ra ni gbese bulama ni lomaasa gbese ni gbese wulen ani lenfu gbese ye, o tun b¥ Ala ka kisili tiå¥ yira an na ka j¥ya. O de tun k¥ra la f¥n ba ye jurumu yafa ko la.

F¥n minnu tara ka y¡r¡ saniman don dila, an b’a d¡n o f¥nw f¥ fana ko Yesu Krisita m’a an kisi a kunf¥, a ye o lab¥n de. Ale min tugura Ala ka ko lab¥nnenw b¥¥ k¡ kelen kelen, a batisera k’a gengen jiri la, o k¡ a




kununna walisa adamadenw ka kisili ka dafa. Gbese bulama ni lomaasa gbese ani gbese wulen, olu ye jurumu yafa kibaru duman å¥ kul¥riw de ye, Yesu ye o min k¥ ka a danabaaw b¥¥ kisi.

KOLI MINÄNBA MIN TUN DILARA NIN SIRANÄGÄ YE LAYIDU K¼R¼ WAATI LA, O TUN YE YESU KA BATISELI JA YE, LAYIDU KURA LA

Mun na sarakalasebaaw tun b¥ o bolow ni o senw ko f¡l¡ ka s¡r¡ ka

don y¡r¡ saniman k¡n¡?

Sabu o tun ka kan ka taga Ala å¥ k¡r¡ ka s¡r¡ jurumu si t¥ o la.

Koli min¥nba tun dilara ni siran¥g¥ ye.

Siran¥g¥ b¥ kiri de yira, o min benna Ala kan an kos¡n. Ji min tun b¥ koli min¥nba k¡n¡, o ye Ala ka kibaru duman kuma ye, min b’a f¡ an ye ko an ka tilenbaliya kow b¥¥ kola.

O b’a yira an na ko an ka don o don jurumuw kola ka b¡ an na tiå¥ la, ani cogo min o sera ka k¥. O k¥ra i ko tiå¥ ja, o min b’a yira ko diå¥ ka jurumuw b¥¥ kola k’a sababu k¥ m¡g¡w ka danaya ye, o b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli la.

Sarakab¡lan, o ye kiri tamasiy¥n ye. Yesu ka ji min ye bulama ye, o ye jurumu yafa kibaru duman ye, Yesu ka batiseli Yuhana Batiselik¥la f¥ (Matiyu 3:15; 1 Yuhana 5:5-10).

1 Yuhana 5 la, an b’a kalan ko: “Seere saba b¥ yen, Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma.” A y’a f¡ an ye fana ko minnu dara Ala Denc¥ la, ko ji ni joli ani Ni Senu ka seereya b¥ olu k¡n¡.

Ala s¡nna ko an ka da jurumu yafa kibaru duman la walisa an ka saniya ani an ka don




y¡r¡ saniman k¡n¡. O la, sisan, an b¥ se ka å¥namaya danaya barika la, ka balo Ala ka kuma la, ka Ala ka duba s¡r¡, ani ka å¥namaya tilennenya la. Ka k¥ Ala ka jama ye, o k¡r¡ ye ko ka da jurumu yafa kibaru duman la walisa ka kisi ani ka don y¡r¡ saniman k¡n¡.

M¡g¡ caman b’a f¡ ko an dan ye ka danaya k¥ d¡r¡n, hali ni an ma miiri gbese bulama la, ani lomaasa gbese ni gbese wulen la, o minw k¥ra ka y¡r¡ saniman duk¥n¥ donda dila. Ni an b¥ da Yesu ka s¡r¡ an t¥ a d¡n tiå¥ la, an ka danaya t¥ k¥ danaya s¥b¥ ye sabu, jurumu b¥na s¡r¡ an dusukun na tuma b¥¥. Jurumu b¥na k¥ m¡g¡ dusukun na tuma b¥¥ sabu a ma da bange ko kura tiå¥ la, ka k¥å¥ ni jurumu yafa ye o min b¥ s¡r¡ ji ni joli ani Ni barika la.

Ni a f¡r¡ ko m¡g¡ d¡ ka kiri tig¥ m¡g¡ w¥r¥ kan a t¥ min d¡n ka k¡r¡, ani ni a t’a f¥ ka o tigi ladimi, ni a ko: "Tiå¥ la, ne dalen don a la. Ne ma deli ka a kun b¥n ka ye, nka ne dalen b¥ a la f¡ abada". Yala aw b¥ miiri ko

m¡g¡ minw b¥ o kuma m¥nna, olu b¥na nins¡ndiya wa? Lala, m¡g¡ dama damaw b¥ se ka nis¡ndiya, nka, Ala t¥ o danaya sugu de åinina anw f¥.

Ala b’a f¥ ko an ka da jurumu kafari kibaru duman la, ka da Yesu ka kisili la ka k¥å¥ ni gbese bulama ye (batiseli), ka da lomaasa gbese la (Masaya), ani ka da gbese wulen la (Joli). An ka kan ka da Yusu la f¡l¡ ani k’a d¡n cogo min na a ye an kisi ka b¡ jurumu la.

Ni an b¥ da Yesu la, an ka kan k’a d¡n cogo min a ye an kisi ka b¡ jurumu la ji f¥ (Yesu ka batiseli), ani joli f¥ (Yesu ka saya) ani Ni barika la (Yesu ye Ala ye).

Tuma min ni an ye o d¡n, an b¥ se ka danaya dafalen s¡r¡. Ni an t¥ tiå¥ d¡n, an ka danaya t¥ se ka dafa. Danaya s¥b¥ b¥ s¡r¡ waati min ni an ye Yesu ka kisili seereya faamu, ani jurumu kafari, ani ni an b¥ da a la ko Yesu ye diå¥ ka Kisibaa s¥b¥ ye.

O la, danaya sugu juman de b¥ y¥l¥b¡ Yesu




ma wala ka Yesu l¡g¡b¡?

DANAYA SUGU MIN BÄ YESU L¼G¼B¼

An ka danaya mako b¥ mun de la?

Ka Yesu ka batiseli d¡n kos¥b¥.

Aw ka kan ka a d¡n ko ni aw b¥ da Yesu la

ten d¡r¡n, o k¡r¡ ye ko aw b¥ Yesu l¡g¡b¡ra de. Ni aw b¥ miiri nin cogo la ko: “A ka gb¥l¥ ka se ka danaya k¥, nka i n’a f¡ Ala don ani Ala Denc¥ don, ne ka kan ka da a la”, o cogo la, aw b¥ Yesu l¡g¡b¡ra de. Aw ka kan ka da Yesu ka batiseli ni a joli la, sabu o de ye jurumu yafa kibaru duman ye.

Ka danaya k¥ Yesu la ka s¡r¡ i ma jurumu

yafa kibaru duman d¡n, o ka jugu ka t¥m¥ m¡g¡ min ma danaya k¥ y¥r¥ fiyewu Yesu la. Ka da Yesu joli d¡r¡n la ani ka kibaru duman lase ka k¥å¥ ni o ye, o ye baara gbansan de ye, tiå¥ t¥ min ye.

Yesu t’a f¥ ko m¡g¡ d¡w ye taga wajuli k¥ k’a sababu k¥ ko o dara ale la ten d¡r¡n, wala ko o b¥ danaya k¥ a la ka s¡r¡ kun t¥ a la. A b’a f¥ ko an ka da a la ka k¥å¥ ni jurumu kafari kibaru duman d¡nni ye.

Ni an b¥ da Yesu la, an b’a d¡n ko jurumu kafari kibaru duman ye Yesu ka batiseli ni a joli ye. Ni an b¥ da Yesu la, an ka kan ka jurumu yafa kibaru faamu ka k¥å¥ ni a ka kuma ye, ani k’a d¡n tigitigi cogo min na a ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen.

An ka kan k’a d¡n fana gbese bulama ni lomaasa gbese ni gbese wulen b¥ f¥n min jira y¡r¡ saniman donda la. O k¡, an b¥ se ka danaya s¥b¥ s¡r¡ min b¥ miy¥n f¡ abada.




AN TÄ SE KA BANGE KO KURA NI AN MA DA YESU LA, O DE YE GBESE BULAMA NI LOMAASE GBESE NI GBESE WULEN K¼R¼ YE

Sarakalasebaaw tun b¥ mun de k¥ f¡l¡ ka s¡r¡ ka don y¡r¡

saniman k¡n¡?

O tun b¥ o bolow ni o senw ko siran¥g¥ min¥nba ji k¡n¡.

An Matigi Yesu ye an kisi. Ni an b’a ye cogo

min na Matigi ye an ka kisili lab¥n, an b¥ a tandon tuma b¥¥. An ka kan ka y¡r¡ saniman fil¥ ka å¥ kos¥b¥. A ye jurumu yafa di an ma ni gbese bulama ye, ani lomaasa gbese ni gbese wulen ye y¡r¡ sanima la, ani a ye an kisi nin o de ye. An b¥ Matigi fo ani k’a tandon.

Jurumut¡w t¥na se ka don y¡r¡ saniman la

f¡ ni kiri gb¥l¥n benna o kan. M¡g¡ b¥ se ka don cogo di y¡r¡ saniman la ka s¡r¡ kiri ma tig¥ a kan a ka jurumuw kos¡n? O t¥ se ka k¥. Ni m¡g¡ d¡ ye o k¡r¡b¡, a b¥ faga o y¡r¡nin kelen b¥¥. A t¥na k¥ duba ye nka a b¥na k¥ danga de ye. Jurumut¡ t¥ se ka don y¡r¡ sanimna k¡n¡ ka laban ka å¥namaya tun.

An Matigi ye an kisi ni gundo ye, o min tun dogolen b¥ y¡r¡ saniman donda la. A ye an kisi ni donda gbese bulama ni lomaasa gbese ni gbese wulen ani lenfu gbese s¡g¡len ye. O la, a ye a ka kisili gundo yira an na ni o f¥nw ye.

Yala aw ni ne b¥¥ kisira o cogo la sisan wa? Ni an t¥ da gbese bulama ni lomaasa gbese ni gbese wulen kuma la, kisili t¥na s¡r¡ ka k¥å¥ ni jurumu yafa kibaru duman ye. Bulama, o tamasiy¥n ma å¥sin Ala ma, nka Yesu ka batiseli tamasiy¥n don. Yesu ka batiseli min k¥ra ka an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, a b¥ o de yira.




M¡g¡ b¥ se ka don ka se f¡ sarakab¡lan k¥r¥ f¥ hali ka s¡r¡ i ma da gbese bulama la. Nka m¡g¡ t¥ se ka don y¡r¡ sanimanba la, Ala b¥ o y¡r¡ min na.

O la, sani an ka t¥m¥ y¡r¡ saniman da f¥, an ka kan ka da gbese bulama la (Yesu ka batiseli), ani lomaasa gbese (Yesu joli min b¡nna gengenjiri la), ani gbese wulen (Yesu ye Ala ye ani Ala Denc¥ lo). Siå¥ kelen dama de m¡g¡ b¥ da o la, ani Ala b¥ s¡n ko m¡g¡ ka t¥m¥ so c¥tig¥fani la ka taga y¡r¡ sanimanba la.

Tuma d¡w la, m¡g¡ d¡w b¥ don y¡r¡ saniman duk¥n¥ la ani o b’a miiri ko o donna o k¡n¡ y¡r¡ de la. Nka o t¥ kisili ye. Yala an ka kan ka se f¡ min ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡? An ka kan ka don ka se f¡ y¡r¡ sanimanba la.

An ka kan ka t¥m¥n siran¥g¥ min¥nba f¥ f¡l¡ ka s¡r¡ ka don y¡r¡ sanimanba k¡n¡. Siran¥g¥ min¥nba ye Yesu ka batiseli ye, ani an ka kan ka an ka don o don jurumuw ko ni

Yesu ka batiseli ye, ani ka saniya walisa ka don y¡r¡ sanimanba la.

Layidu k¡r¡ la, sarakalasebaa y¥r¥ tun ka kan ka ko f¡l¡ ka s¡r¡ ka don. Layidu kura la, Yesu ye a ka kalandenw senw ko ka o k¥ tamasiy¥n ye min b’a yira ko o ka å¥namaya jurumuw b¥¥ kora ka b¡ o la.

Ala ka sariya wala a ka t¡n b’a f¡ ko: “jurumu sara ye saya ye, nka Ala ka nilif¥n ye å¥namaya banbali de ye Yesu Krisita an Matigi la” (Rom¥kaw 6:23). Ala b¥ kiri tig¥ m¡g¡w b¥¥ kan o ka jurumuw kos¡n, nka a ye o jurumuw da a Denc¥ kan, ka kiri ben ale kan anw n¡ la. O ye Ala ka kanuya ye, a ka kisili. An b¥ kisili s¥b¥ s¡r¡ tuma min ni an b¥ da jurumu kafari kibaru duman la, ani Yesu ka batiseli, ani a joli, ani a ka saya ani a ka sukununli.




WALISA KA BANGE KO KURA, AN KA KAN KA S¼N ALA KA KUMA SÄBÄLEN MA, KA S¼N JURUMU YAFA KIBARU DUMAN MA

An ka kan ka ko kelenpe juman de k¥?

Ka da Ala ka kuma

s¥b¥len na

Ne ma deli ka m¡g¡ t¡w k¡niya. Ni m¡g¡ d¡ ye kuma d¡ f¡ ne ye ne t¥ min d¡n, ne b’a åini a tigi f¥ ko a ka ne kalan o la. Nka ni ye y¡r¡ saniman k¡r¡ åininka, m¡g¡si t¥ ne jaabi.

O la, ne ka kan ka mun k¥? Ne ka kan ka k¡segi Bibile la. Bibile k¡n¡, y¡r¡ juman de b¥ kuma y¡r¡ saniman ko la? A f¡ra y¡r¡ min na ka j¥ya, o ye Ekisode ye. Ni an b¥ o y¡r¡ kalan kos¥b¥, an b¥ se ka a k¡r¡ faamu ka k¥å¥ ni Ala ka kuma s¥b¥len ye.

Balemaw, aw t¥ se ka kisi ni aw b¥ da Yesu la ten d¡r¡n. Ni aw b¥ taga batolik¥y¡r¡ la tuma b¥¥, o t¥na aw ka bange ko kura. Aw y’a d¡n Yesu ye min f¡ Nikod¥mu ye: “E min ye Isra¥l ka karam¡g¡ ye, i t¥ o kow d¡n wa? Tiå¥ tiå¥ la ne b’a f¡ i ye ko: ni m¡g¡ ma bange ji ani Ni la, a t¥ se ka don Ala ka masaya la.” (Yuhan 3:5, 10).

M¡g¡ minnu dara Yesu la, olu ka kan ka da gbese bulama la (diå¥ ka jurumuw b¥¥ Yesu kan a ka batiseli tuma la), ani lomaasa gbese (Yesu ka saya an ka jurumuw kos¡n) ani gbese wulen (Yesu ye Kisibaa ye, Ala don ani Ala Denc¥ don).

An ka kan ka da a la ko Yesu ye jurumut¡w b¥¥ Kisibaa ye. Ni o danaya t¥ an f¥, an t¥ se ka bange ko kura wala ka don Ala masaya y¡r¡ saniman k¡n¡. Ni o t¥, an t¥ se fana y¥r¥ ka å¥namaya tilennenya la diå¥ k¡n¡.

Yala a ka n¡g¡ ka bange ko kura Yesu danaya d¡r¡n kos¡n wa? ¼nh¡n. “Aw kisira.




Ne kisira. An b¥¥ kisira.” O b¥¥ ka åi. Nka m¡g¡ caman de b¥ yen minnu dara Yesu la ka s¡r¡ o ma bange ko kura.

An ka kan ka Bibile ka tiå¥ d¡n nka an ka kan fana ka da Yesu la. Jurumu yafa kibaru duman min b¥ Bibile k¡n¡, an ka kan ka o d¡n, ani gbese bulama k¡r¡, ani lomaasa gbese k¡r¡, ani gbese wulen k¡r¡, walisa ka se ka don y¡r¡ saniman k¡n¡ ani ka å¥namaya Ala k¥r¥f¥ danaya so la. An b¥ se ka å¥namaya h¥r¥ la danaya so k¡n¡ f¡ don min an b¥na taga Sankolo Masaya la. Ka danaya k¥ Yesu la cogo åuman na, o ye f¥n ye an ka kan min d¡n sabu nafa b¥ o la.

DAMINÄ KIBARU DUMAN, O DE NANA NIN SANIYALI YE, GBESE BULAMA BARIKA LA

Kisili t¥ s¡r¡ mun de k¡?

Yesu ka batiseli Tuma d¡w la, adamaden b¥ miiri ko a b¥ se

ka å¥namaya cogo dafalen na, ko a t¥ fili foyi si k¥. Ni a y’a åini ka å¥namaya o cogo la, a b¥na a ka fiå¥w ye joona. M¡g¡ ma dafa, o de kos¡n a b¥ jurumu k¥ fanga la. Nka kabini Yesu ye an kisi ni bulama ni lomaasa ni wulenma ye, o minw ye jurumu yafa kibaru duman ye, an k¥ra senumanw ye ani an b¥ se ka don Ala ka y¡r¡ saniman k¡n¡.

Ni Ala tun ma an kisi ni bulama ni lomaasa ani wulenma ye, an tun t¥na se ka don y¡r¡ saniman la an y¥r¥ ma. Kun juman kos¡n? Ni




a tun f¡ra ko m¡g¡ minnu t¥ tugu o farisogo nege kow n¡f¥, ko olu d¡r¡n de tun b¥ se ka don, m¡g¡ si tun t¥na s¡r¡. Ni m¡g¡ d¡ b¥ da Yesu la nka a t¥ da kibaru duman la, a tigi b¥ jurumu d¡w le farala a dusukun na.

Yesu ye an kisi ani a ye o kisili cogo lab¥n ka å¥ kos¥b¥, bulama kisili, ani lomaasa, ani wulenma, ani lenfu s¡g¡len kisili. A ye an ka jurumuw b¥¥ ko. Yala aw dara o la wa? ¼nh¡n. Yala jurumu yafa kibaru duman tiå¥ b¥ aw dusukun na wa? Yala o seereya b¥ aw k¡n¡ wa? ¼nh¡n.

Ni kibaru duman seereya b¥ aw k¡n¡, o tuma a b¥ se ka jalamugu siri a tenw na min b’a f¡ ko: “SENUMAYA MATIGI YE” ani ka a fara a kan ko: “sarakalasebaa masaman” (1 Pi¥r¥ 2:9).

O k¡ sa, aw b¥ se ka taga j¡ m¡g¡w å¥f¥ ka a f¡ o ye ko aw ye Ala ka baarak¥law ye, min ka baara ye sarakalasebaaya ye.

Sanu falafala tun k¥ra ka sarakalasebaa ka

jalamugu å¥g¥n. O sanu falafala tun sirilen b¥ jalamugu å¥f¥la la ni juru bulama ye. Mun kos¡n a k¥ra bulama ye? Sabu Yesu ye an kisi ni jurumu yafa kibaru duman ye, sabu a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ani a ye an k¥ jurumutanw ye a ka batiseli f¥ (bolo dali Layidu k¡r¡ la, batiseli Layidu kura la).

Hali ni an b¥ teliya ka danaya k¥ Yesu la, ni an ma bulama ni lomaasa ni wulenma gundo s¡r¡, an t¥ se ka jalamugu siri, a s¥b¥len b¥ min kan ko: “SENUMAYA MATIGI YE”.

An b¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye cogo juman na? An b¥ se ka o kalan Matiyu 3:15 la ko: “A ka åi an ka Ala sago dafa ten.” Yesu batisera ani a ye an kisi ka b¡ diå¥ ka jurumuw b¥¥ ma. An k¥ra m¡g¡ tilennenw ye sabu a batisera ka an ka jurumuw b¥¥ ta.

Ni Yesu ka batiseli t¥ an dusukunw na, yala an b¥ se k’a f¡ cogo di ko jurumu t¥ an na? Hali ni an b¥ da Yesu la, hali ni an b¥ kasi ka miiri a ka gengenjiri ko la, diå¥ å¥jiw




b¥¥ faralen å¡g¡n kan, o t¥ se ka an ka jurumuw b¥¥ ko. ¼n-¡n. Hali ni an kasira kos¥b¥ ka nimisa an ka jurumuw kos¡n, an ka jurumuw b¥ to an na.

“SENUMAYA MATIGI YE.” K’a s¡r¡ barikatanya b¥ an na, an k¥ra m¡g¡ tilennenw ye an ka danaya f¥, sabu Yesu ka batiseli ni a joli ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen, sabu Matigi s¡nna ko jurumut¡w ka jurumuw b¥¥ ye da Yesu kan, sabu kisili kuma f¡ra Bibile k¡n¡.

O tuma, an b¥ se ka j¡ Ala å¥ k¡r¡. Sisan, an b¥ se ka å¥namaya i ko m¡g¡ tilennenw ani ka kibaru duman f¡ diå¥ m¡g¡w ye. “Ha! Ne kisira sa! I kisira. An b¥¥ kisira.” An kisira ka k¥å¥ ni Ala ka ko latig¥len ye.

Ni jurumu yafa kibaru duman t¥ an dusukunw na, an t¥ se ka kisili s¡r¡ cogo si la, hali ni an ye o åini ni an fanga b¥¥ ye. A b¥ i n’a f¡ Kore jamana d¡nkili d¡, o min b¥ kuma kanuya ko la. Nka o kanuya b¥ b¡ fan kelen

dama de la. A b¥ da nin cogo la: “He! Ni ne ye ne å¥w j¡ a la, ne ja b¥ pan pan kos¥b¥, tuma o tuma ni ne gb¥r¥la a k¡r¡, ne b¥ a kanu.” Ne ja b¥ pan pan, nka foyi t¥ k¥ ale la. Ne b¥ a kanu nka ale t¥ ne kanu. M¡g¡w b¥ miiri ko kisili b¥ se ka s¡r¡ cogo caman f¥, ka k¥å¥ ni m¡g¡w suguw ye. O b¥ åininkali k¥ ko: “Mun kos¡n a nana batiseli kibaru duman d¡r¡n f¥?” Ni kisili ma na Yesu ka batiseli kibaru duman f¥, o tuma kisili ma dafa. An b¥ t¥m¥ o sira kelenpe de f¥ ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye Ala å¥ k¡r¡ sabu o sira kelenpe de f¥ an ka jurumuw b¥¥ kora ka b¡ an na.




YESU YE BULAMA KISILI JUMAN DE DI AN MA?

Mun de ye anw k¥ m¡g¡ tilennenw ye?

Bulama ni lomaasa ani wuleman kibaru duman

Bulama ni lomaasa ani wuleman kibaru

duman, o ye Ala ka nilif¥n ye, a ye o min di diå¥ b¥¥ ma. O nilif¥n de kos¡n an sera ka don y¡r¡ saniman k¡n¡ ani ka å¥namaya h¥r¥ la. A ye an k¥ m¡g¡ tilennenw ye. A ye an k¥ m¡g¡ tilennenw ye ani a s¡nna ko an ka å¥namaya Egilisi k¡n¡, a s¡nna ko an tugu a ka kuma senumaw la Egilisi k¡n¡.

Tuma o tuma ni an b¥ taga å¥ ka Ala deli, an b¥ duba s¡r¡ ka b¡ a ka kanuya la. O kos¡n, kisili k¥ra f¥n nafaman ye anw bolo. Yesu y’a

f¡ ko an bon l¡ “farakuru” kan. O farakuru ye Yesu ka batiseli de ye. An b¥¥ ka kan ka kisili s¡r¡, ka å¥namaya ni kisili ye, ka taga alijana la, ka å¥namaya banbali s¡r¡, ani ka k¥ Ala denw ye.

Balema kanulenw, jurumu yafa kibaru duman barika la, an b¥ se ka don y¡r¡ saniman la ni danaya ye. Yesu ka batiseli ye an ka jurumuw ko mink¥, ani kiri benna a kan gengenjiri la mink¥, an ye kisili so¡r¡ an ka danaya barika la, an ye o min k¥ Yesu ka batiseli la.

Kibaru duman min b¥ an ka jurumuw ko, o ye jurumu yafa kibaru duman ye, ani batiseli ni joli kibaru duman. Yala aw b¥ da o la?

Ni an b¥ jurumu yafa kibaru duman la, an b¥ bange ko kura. Yesu ye jurumu yafa kibaru duman di an ma, o min k¥ra fana ka an ka don o don jurumuw ko. An ka Matigi tandon. Aleluya! I ni ce Matigi.

Ji ani Ni kibaru duman (ji ni joli kibaru




duman) de ye kibaru duman s¥b¥ ye, Yesu ye min f¡. Nin s¥b¥ dilara walisa ka Yesu ka kibaru duman yira m¡g¡w la, o min ye ji ani Ni kibaru duman ye.

M¡g¡ caman b¥ da Yesu la nka o t¥ tiå¥ d¡n. Kalan min å¥silen don Ala ko kalanni man, o b¥ tugu o kalan de n¡f¥, nka, o kalan t¥ tiå¥ kalan ye, murutili kalan ni åagamini kalan don. O la, an ka kan ka k¡segi kibaru duman s¥b¥ la ka da o la. O tuma ma t¥m¥n.

M¡g¡ minnu b¥ åininkaliw k¥ ji ani Ni bange ko kura kibaru duman ko la, ne b¥na o kuma f¥s¥f¥s¥ olu ye ne ka s¥b¥ filanan la.


KALAN WÄRÄW F¼L¼

Kisili seereyaw


256 Kisili seereyaw


Kisili seereyaw

Balema muso Eun-Young Hwang Tandon b¥ Ala ye, ale min ye ne kisi ka ne

b¡ sitan¥ fanga k¡r¡. Ne tun ye danaba ye, nka tun t¥ danaba

s¥b¥ ye. Ne tun b¥ bonyana tuma min, ne tun b¥ to ka taga Egilisi la. Ne tun b¥ boli diå¥ n¡f¥. Ne tun b’a åini ka diå¥ d¡n ka t¥m¥ Ala d¡nni kan. Ne tun b¥ diå¥ ka kumaw de min¥ ka t¥m¥ Ala ka kuma kan. Tuma d¡w la, ne tun t¥ tagara tun batolik¥y¡r¡ ka tugu å¡g¡n na. Ne tun b¥ Ala deli o jurumu kos¡n. O ko ma se ka diya ne ye ka se waati jan ma. Ne ka o å¥namaya waati k¡n¡, ne ye t¡¡r¡ min s¡r¡, o cayara ka t¥m¥ ne ka h¥r¥ s¡r¡li kan.

Ne tilalen kol¥zi kalan na, ne ma taga iniv¥risite la. Tuma min ne t¡å¡g¡nw tun b’a la

ka o ka s¥g¥s¥g¥li lab¥n ka don iniv¥risite la, ne tun b¥ baara d¡ de kalan na. Nka ne tun t¥ baara k¥ waati b¥¥. Ne ye gb¥l¥ya caman s¡r¡. Hami tun t¥ ban ne la.

Nka ne kunna diyara sabu ne ye Ala ka kuma m¥n. Ne k¡r¡c¥ barika la, ne ye balemamuso d¡w ni balemac¥ d¡w kunb¥n, ani o k¥ra ne siå¥ f¡l¡ ye ka kibaru duman s¥b¥ m¥n. Ne tun b¥ o kumaw d¡n nka ne tun t¥ o k¡r¡w de d¡n.

“Yesu y’a jabi ko: A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15).

A tun ma k¥ ne f¥ ko ba ye a damin¥ tuma la. Nka, donw tun b¥ t¥m¥nan, ne y’a damin¥ ka Yesu ka batiseli ni a joli kibaru duman ko faamu. Kibaru duman ka ne ni lay¥l¥ sanf¥ k’a y¡r¡ janya saya la, danaya barika la. Nis¡ngoya wala j¡¡r¡ tun t¥ ne la tun. O tun k¥ra ne f¥ kabakoba ye. Ne y’a damin¥ ka a d¡n ko a ka kuma nafa ka bon. Ne tun dara a la ko Ala å¥nama tun don. Ne


257 Kisili seereyaw


tun nis¡ndiyalen don ka å¥namaya tilennenya s¥b¥ la. Ne dalen b¥ a la ko jurumu t¥ ne dusukun na.

Tandon b¥ Ala ye, ale min ye ne kisi ka b¡ jurumu la.

Balemac¥ Jae-dong Park

“Yesu y’a jabi ko: A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). Min tun ka kan ka sa a ka jurumuw kos¡n, o kisira. N¡¡r¡ ka da Ala kan.

“Ayiwa, i ka to ka i ka dabali caman ni i ka fil¥li kow k¥” (Esayi 47:12). Ne ye o d¡r¡n de k¥.

Ne bangera gba min k¡n¡, o ye gba k¡r¡ de ye. Ne bamuso tun ye ’budisi’ de ye. Ka ne fitinit¡ to, ne tun b¥ to ka taga budisiw ka laj¥w la. Ne tun b¥ o ka kumaw mara ne hakili la ani ne tun b¥ taga o ka batolik¥y¡r¡ tuma b¥¥. Musow b¥¥ tun b¥ tugu jin¥moriya budisi min n¡ f¥, o tun ma di ne ye. Ne tun b¥ m¡g¡ åinina min tun b¥ se ka y¥l¥mani don ne ka å¥namaya la. Jurumu fanga tun ka bon ne dusukun na, o la ne tun b’a åini ka ne jogo y¥l¥ma walisa ne k¥r¥f¥ m¡g¡w ye ne tandon.

Ne tun b¥ taga kalan na dugu min na, o


258 Kisili seereyaw


t¡g¡ ko Soko. Ne ye teric¥ danaba d¡ s¡r¡ yen. O b¥na k¥ ne ka å¥namaya y¥l¥mani sababu ye. Ala de tun ye o å¡g¡n kunb¥n lab¥n. O k¡, ne b¡ra a kalama ko o teri fana tun donna nin nis¡ndiya ye dina ko d¡ la i ko ne ta å¡g¡n, nka a tun ma wasa foyi s¡r¡ o la ka å¥sin a ka å¥namaya ma. Tiå¥ ni ne miirila a ko la, ne dusu b¥ kasi. Egilisi la, ne y’a d¡n ko ne tun b¥ ne y¥r¥ karaba ka ne jogo å¥ mink¥, ko o fana ye jurumu d¡ ye. “Min b¥ b¡ m¡g¡ k¡n¡, o de b’a n¡g¡. M¡g¡ k¡n¡, o k¡r¡, a dusukun, miirili juguw b¥¥ b¥ b¡ yen, ani kakalaya ni sonyali ni m¡g¡faga ni jat¡ya ni wasabaliya ni juguya ni m¡g¡ lafilili ni janburuya ni keleya ni t¡g¡ tiå¥ni ni y¥r¥jiranciya ani hakilintanya” (Marika 7:21-22).

Ne y’a d¡n ko ne tun t¥ se ka åuman k¥ sabu ne dusukun tun falen don kojuguw la, ani ne ka jurumuko gb¥l¥yaw tun ma å¥nab¡. Ne tun b¥ tagara jahanama sira de kan. Kabini o tuma la, ne tun b¥ t¡¡r¡la ne ka jurumuw

kos¡n ani ne y’a latig¥ ka d¥m¥ åini pasit¥ri Samu¥l Jungsoo Kim f¥. Ale y’a f¡ ne ye ko Yesu tun ye “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta k’a b¡ yen” (Yuhana 1:29) ani ko a ye ne ka jurumuw ta ka b¡ yen ani ko a ye o juru sara. O kuma ye dusu suma kos¥b¥, ka ne ni suma k’a b¡ k¡n¡nafili la.

O k¡f¥, ne b¥nna ni pasit¥ri P¡li Jong ye ani ne y’a faamu cogo min Yesu ye ne ka jurumuw b¥¥ ko ani cogo min Isira¥l m¡g¡w tun b¥ o ka saraka b¡ Layidu k¡r¡ tile la. O la, ne y’a faamu cogo min na Yesu min b¡ra Ni Senu la (Matiyu 1:20), ale tun ka kan ka danga s¡r¡ ani ka dulon jiri la (Galasikaw 3:13). “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). Yuhana Batiselik¥la min k¥ra sarakalasebaa laban ye, ale ye Yesu batise ka jurumuw b¥¥ da a kan, Ala ka Sagaden, fiå¥n t¥ min na. Yesu ye jurumuw juru sara gengenjiri la. O de ye kibaru duman s¥b¥ ye min ye ne hakili day¥l¥ ani ka ne k¥ m¡g¡


259 Kisili seereyaw


tilennen ye. Ne min tun ye jurumut¡ ye, ne k¥ra m¡g¡ tilennen ye: “F¥n k¡r¡w t¥m¥nna. A fil¥, f¥n b¥¥ k¥ra kura ye” (2 K¡r¥ntekaw 5:17). Ne fana tun b¥ o cogo la. Ne tun nimisara ne ka å¥namaya kos¡n (K¥walew 11:18) ani ne batisera Yesu Krisita la, jalaki y¡r¡ si t¥ ne la tun (R¡mkaw 8:1). Ne b¥ ko a ka n¥ma la ani ne b¥ Ala fo sabu a ye ne kisi. M¡g¡ minnu b¥¥ b¥ t¡¡r¡la o ka jurumuw kos¡n, ni o b¥ Yesu y¡r¡ åinina, Ala ka o d¥m¥ ka jurumu yafa kibaru duman s¡r¡ Yesu la. Aleluya.

Balemamuso Sung-yuh Kim Ne furula ka ne si to san tan ni k¡n¡t¡n.

Fangatanya tun b¥ ne c¥ som¡g¡w la kos¥b¥. O k¡, ne y¥r¥ ma deli ka waritigiya k¥ ka ye, ne c¥ fana tun t¥ ne kanu. Muso minnu c¥w tun ye waritigiw ye, ani ni o tun b¥ o musow kanu, ne tun b¥ å¥b¡ o musow f¥. Ne c¥ som¡g¡w tun b¥ kulu d¡ de bato, o kulu de tun ye o ka ala ye. Ne buranc¥ tun ye fil¥lik¥la de ye, a tun b¥ m¡g¡w kunko f¡. An ka furu tile sabanan don, ne c¥ tagara s¡r¡dasiya la. kunkolowuli ye ne nim¡g¡c¥ s¡r¡ ka a si to san mugan ni fila. Ne buranmuso fana k¥ra fiyent¡ ye ka a si to san bilooru.

Ne tun t¥ foyi si d¡n Ala ka kuma la, ani ne tun c¥ ma åi ani ne hakili tun man di fana. O b¥¥ kos¡n, ne tun b¥ miiri ko f¥n minnu b¥¥ b¥ ne s¡r¡la, ko o ye dakan de ye. Ne buranmuso tun b’a f¥ ko a å¥w ka opere, nka ne ma taga ni a ye d¡k¡t¡r¡so la fiyewu, wa


260 Kisili seereyaw


ne ma se ka fila dama dama san ka di a ma fana. Ne tun b’a f¥ a ka bana ka sa.

Ne ye san bi looru ni naani s¡r¡ bi, nka ne buranmuso sara a san fila ye åinan ye. D¡w b’a f¡ ko ni m¡g¡ min sara, ko ni i ye o tigi ka kunk¡r¡donna bila a ka suk¥su k¡n¡, ko a b¥ kojugu lase i ma. Nka, ne tun t¥ o d¡n o waati la mink¥, ne ye a su don ni a ka kunk¡r¡donna ye.

O k¡, ne tun b¥ to ka siko a la. Ni ne tun b¥ miiri ko ne ye a ka kunk¡r¡donna bila suk¥su k¡n¡, ani ko ne tun ka jugu a ma ka a to ni la, ne dusu tun b¥ kasi. M¡g¡ t¡w tun b¥ o burunw min¥ koåuman, nka ne tun b¥ ne buranmuso k¡niya. Ne tun b¥ siko juguw k¥ min b¥ ne hakili åagamin, ani ne tun b¥ to ka ne y¥r¥ jalaki tuma b¥¥.

Denc¥ kelen ni denmuso naani b¥ ne f¥. Ne tun b¥ siran ko f¥n kana ne denc¥ kelenpe s¡r¡. Ni ne tun ye ne ka sikow å¥f¡ ne sigiå¡g¡nw ye, o tun b’a f¡ ne ye ko ne ka o ni

juguw gb¥n. Ne tagara dinatigi d¡w n¡f¥ minnu ka baara ye ka ni juguw gb¥n, ne tagara fana batolik¥so la ka ne kunbiriw gban ka deli k¥ walisa ka h¥r¥ s¡r¡, nka o si ma f¥n å¥. Ne tun b’a f¥ ka ne y¥r¥ faga walisa ka b¡si t¡¡r¡ bolo.

Ni ne tun ma Yesu kunb¥n ani ni ne tun ma kunmab¡li s¡r¡, ne tun t¥na k¥ nin diå¥ k¡n¡ bi. Don, ne bolila ka b¡ ne ka so k¡n¡ ka taga ne denmunso f¥ walisa ka ne y¥r¥ lafiya o y¡r¡ la, ani ka filaji d¡w min. O y¡r¡ de la Ala ye å¥namaya sira yira ne la. Ne denmuso ye danaba ye min bangera ko kura. Ale ye pasit¥ri muso ni muso dama dama wele walisa o ye na kuma ne f¥.

Ne tun t¥ foyi si d¡n Ala ko la. Nka o y’a f¡ ne mink¥ ko Yesu ye ne ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ne y’a latig¥ ka da a ka kuma la. Ne tun b¥ to k’a f¡ ne denmuso ye ko a kana taga Egilisi la, sabu, ne tun b¥ miiri ko ni m¡g¡ b¥ tugu ala fila n¡f¥, a b¥ se ka kojugu se i ma.


261 Kisili seereyaw


Nka ne y¥r¥ nana a jatemin¥ ko ne b¥ min na, o de ka jugu ka t¥m¥. Wa ne tun t’a f¥ ka sa ni ne ka jurumuw ye.

Pasit¥ri muso y’a f¡ ne ye ko m¡g¡w b¥¥ tun ye jurumut¡w ye, ko nka Ala ye jurumuw b¥¥ b¡ yen Yesu barika la, ko an t¥na k¥ jurumut¡w ye tun ni an b¥ da Yesu la. O la, ne y’a damin¥ ka to ka taga Egilisi la tuma b¥¥ ani ne y’a åini ka Ala ka kuma lam¥n nka ne tun t¥ a faamu ka å¥. Nka waati nataw la, ne y’a damin¥ ka o kumaw b¥¥ k¡r¡ faamu. Ne y’a d¡n ko ne tun bangera jurumu la ani ko ne b¥ jurumuw k¥ tuma b¥¥ ka a sababu k¥ jurumu f¡l¡ min k¥ra damin¥ la. Ne y’a d¡n fana ko miirili juguw minnu b¥ ne dusukun na, ko o fana ye jurumu ye Ala å¥ k¡r¡.

Saraka minnu tun b¥ b¡ Layidu k¡r¡ waati la, o tun ye cogo ye, a t¥m¥na min f¥ walisa ko min tun b¥na k¥, an ka o faamu. I n’a f¡ a tun b¥ k¥ cogo min na Layidu k¡r¡ la, Yesu batisera ani an ka jurumuw b¥¥ dara a kan

Jurd¥n baji la. A ye jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, a y’a joli b¡n gengenjiri la ka o juru sara.

A laban, ne dara a la ko jurumu t¥ ne la, ani ko m¡g¡si t¥ se ka ne jalaki. Ne tun b¥ se ka sun¡g¡ h¥r¥ la. “Sisan k¡ni, minnu b¥ Krisita Yesu la, jalaki y¡r¡ si t¥ olu la tun” (Rom¥kaw 8:1). Tuma min jurumuw tun b¥ ne dusukun na, ne t¡¡r¡la kos¥b¥ nka bi, o t¥ yen tun. Ne t¥ sikojuguw k¥ tun.

Ko min b¥ k¥ ne dusukun na, ne t¥ se ka o å¥f¡ ka å¥ sabu ne ma kalan, nka cogo min Yesu ye jurumuw b¥¥ ta ka b¡ ne dusukun na, ne b¥ se ka o f¡ m¡g¡ b¥¥ ye. Ne b¥ deli k¥ walisa Yesu ye c¥ kisi ani ne ka som¡g¡ t¡w i n’a f¡ a ye ne kisi cogo min na. Ne b’a f¥ ko ne ka seereya ka m¡g¡ t¡w d¥m¥ walisa o ye kisili s¡r¡ Yesu la.

Ne b¥ Ala fo sabu a ye ne kisi, ani ne nis¡ndiyalen b¥ kos¥b¥ ka kibaru duman f¡ m¡g¡ caman ye. Sisan, ne t¥ å¥b¡ m¡g¡ c¥åumanw wala waritigiw si f¥.


262 Kisili seereyaw


Balemac¥ Sung-min Choi Aleluya! Tandon b¥ Ala ye, ale min ye an kisi ka b¡

jahanama la Yesu barika la ani ale min ye an k¥ m¡g¡ tilennenw ni jurumutanw ye. Sani ne ka jurumu yafa kibaru duman s¡r¡, ne tun t’a d¡n y¥r¥ de fiyewu ko ne tun ye m¡g¡jugu ni jurumut¡ ye. Ne y’ faamu ko “an b¥¥ b¥ jurumu fanga k¡r¡” ani ko “M¡g¡ tilennen si t¥, hali kelenpe” (Rom¥kaw 3:10). O k¡, ne y’a d¡n ko o kuma ye tiå¥ ye. Ne miirila ko ne tun ye jurumut¡ ye sabu m¡g¡ caman tun b¥ o f¡ ne ye, ka k¥å¥ ni Bibile kuma, o b¥ a f¡ ten. O la, ne ye pasit¥ri Jong kunb¥n don d¡ la, a nalen an ka Egilisi la.

A damin¥ waati la, ne tun t¥ a ka kumaw faamu. A ka kalanw tun k¥ra kuma kuraw ye ne f¥. åagamini caman tun b¥ ne dusukun na f¡ Ala ka kibaru duman s¥b¥ tun t¥ se ka don ne torow la. Nka tuma o tuma ni ne b¥ a

lam¥n, ne b¥ danaya s¡r¡. Ne tagara å¥ a lam¥nni la mink¥, ne y’a damin¥ ka kibaru duman s¥b¥ faamu ani ka da o la. Ne s¡nna ne dusukun na ko Yesu ye kabako k¥ ne ye ka ne ka jurumuw ta ka b¡ yen, a ka batiseli tuma la Yuhana Batiselik¥la f¥, ko a sara gengenjiri kan walisa ka ne ka jurumuw b¥¥ juru sara.

Sisan, hali ko o ko k¥ra, ne t¥ jalaki tun ani ne dalen b¥ a la ko ne ye m¡g¡ tilennen ye. An Matigi b¥ na don min na ani waati min na, ne t¥ o d¡n nka ne dalen b¥ ne ka kisili la. Levitike 1:4 ni Matiyu 3:14 ani Yuhana 1:29 kumaw b¥ ne dusukun na.

Layidu k¡r¡ tile la, Isira¥l siya tun b¥ misi tura wala sagaden fiå¥tan di ka k¥ saraka ye, bolow tun b¥ da saraka bagan kunkolo kan ka jurumuw da a kan, ani jurumuw tun b¥ kafari. Nka saraka tun t¥ se ka an ka jurumuw j¡¡si ka dafa. An b¥ jurumu minnu k¥ don o don, an t¥ se ka nimisa o kos¡n.

O la, Yesu y’a y¥r¥ di ka k¥ saraka ye walisa


263 Kisili seereyaw


ka an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen siå¥ kelenpe ka ban. Jurumu tun t¥ Yesu la, saraka dafalen tun don, fiå¥ t¥ min na. A batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Ne b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥ ne ka å¥namaya k¡n¡, o b¥¥ dara a kan. Nka ni joli ma b¡n, jurumu yafa t¥ s¡r¡ (Heburuw 9:21). O kos¡n Yesu sara gengenjiri kan.

O kibaru duman k¥ra ne dusukun ka danaya ye, ani sisan, ne dara jurumu yafa la. Ne bangera ko kura i ko den min bangera kura ye ka b¡ a ba k¡n¡. Sisan, ne k¥ra m¡g¡ tilennen ye. Ne b’a d¡n ko Yesu ye ne ka barikatanyaw b¥¥ ko, ne b¥ åagari ani ne b’a fo tuguni.

O k¡, f¡l¡, wajuli kumaw tun b¥ ne t¡¡r¡, nka sisan, ne b¥ s¡n o kumaw ma ko Ala ka kuma don. A ka di ne ye ka o lam¥n. A ka di ne ye fana ka kibaru duman f¡ m¡g¡w ye, minnu ma kisili s¡r¡ ban. Ne b’a d¡n ko ka don Egilisi ka j¥ la, ko o nafa ka bon. Ne dusukun

falen don kanmin¥li la ani ne b¥ Matigi waleåuman d¡n. Ne ye ne k¡ don jow la sisan, ne t¥ olu bato tun. Sisan, ne b¥ ne å¥w j¡ Ala d¡r¡n de la.

Ne jigi dalen b¥ a la ko Ala b¥na ne å¥min¥ ka a bolo da ne kan, ka ne k¥ a ka baarak¥la ye walisa ne ka se ka a ka kibaru duman j¥ns¥n fan b¥¥ f¥. Ne b¥ Ala fo, ale min ye ne kisi ka ne k¥ a den ye.


264 Kisili seereyaw


Balemamuso Jung-soon Lee Ne tun b¥ to ka ne y¥r¥ åininka kun min

kos¡n Ala ye ne dan ka ne bila dugukolo kan. “Ne ye j¡n ye? Ne bange kun k¥ra mun ye ani ne b¥ taga min? Kaburu dama de b¥na k¥ ne ka å¥namaya dan ye wa? Ni o ye tiå¥ ye, o tuma kun foyi si t¥na k¥ ne ka å¥namaya la, o la, a tun ka fisa ne ka bange y¥r¥ ka na diå¥ la.”

Ka a to ne b¥ k¡r¡la, ne dusukun tun lakolon don ani dusukusi tun b¥ ne la kos¥b¥. Ne furula mink¥, ne y’a ye ko farati don ka i ka kow siri m¡g¡ w¥r¥ la ani ka k¥ bamuso ye. A tun k¥ra gb¥l¥ya ba ye ne f¥ ka miiri sini kow la.

Ne tun b¥ gb¥l¥ya caman s¡r¡ ka kuma ne c¥ f¥ ani ne buranmuso. Tuma d¡w, ne fanga tun t¥ se ka o gb¥l¥yaw kunb¥n. O la, ne tun b¥ o k¡niya. Siå¥ caman, ne tun b’a f¥ ka sa ani ne barika tun b¥ d¡g¡yara don o don. Ne

mako tun b¥ m¡g¡ d¡ la, min b¥ se ka ne d¥m¥. O la, ne tagara katoliki Egilisi d¡ la. Ne ye dususuman ni h¥r¥ s¡r¡ yen. Ne tun Ala wele ka deli k¥ kos¥b¥.

Tile saba t¥m¥len k¡, ne y’a ye ko foyi ma y¥l¥ma. K¥n¥ma, ne tun ye danaba tilennen ye, nka ne dusukun na, maloya de tun b¥ ne la. Ne tun b¥ tilennenya de ta ka k¥ sutura f¥n ye ne kan, nka ne k¡n¡, ne tun b¥ jurumu ding¥ k¡n¡. Ne tun dalen b¥ a la ko Ala tun b¥ ne fil¥la ani ne tun b¥ a deli ko a kana ne bila ka ben.

Ne y’a damin¥ ka Bibile kalan ani ne y’a k¡l¡si ko katoliki Egilisi tun t¥ m¡g¡w kalan cogo åuman na Ala ka kuma la. Ne ni m¡g¡ dama dama de tun b¥ to ka taga Egilisi la. An tun b¥ deli k¥ don o don ani ka Ala ka kuma lam¥n. Tuma o tuma ne tun b¥ taga å¥ ka lam¥ni k¥, ne b’a ye ko ne k¥ra jurumut¡ ye Ala å¥ k¡r¡. Ne tun b¥ jurumu k¥ don b¥¥, wa ne ni tun falen b¥ jurumuw la. Bibile b’a f¡ ko


265 Kisili seereyaw


Yesu sara gengenjiri la an ka jurumuw kos¡n, nka ne ka jurumuw tun b¥ ne la hali bi. Tuma o tuma ni ne b¥ deli k¥, ne tun b¥ nimisa ne ka jurumuw la. Ne tun b¥ ne ka deli fanba b¥¥ k¥ nimisali de la, ka Ala deli ko a ka o yafa. Ne tun b¥ Ala deli don b¥¥ ko a kana ne to ka jurumu k¥.

Jurumu sugu joli de b¥ Bibile la ni Ala ko an kana o k¥? Tuma o tuma ni ne y¥r¥ tun b’a åini ka tagama ka k¥å¥ ni Ala ka kuma ye, ne b’a ye ko ne b¥ jurumu k¥. Ne tun b’a f¡ ko ne jijala tun, ko ne b¥na se. Ni ne tun ma taga Egilisi la don min, ne tun b¥ j¡¡r¡ kos¥b¥ ko ne ye jurumu k¥ ani ne tun b¥ s¥g¥la d¡¡nin d¡¡nin ka taga.

Kore jamana la, zana d¡ b’a f¡ ko: "Ni jakuma ye åin¥ gb¥n f¡ dogoy¡r¡ t¥ a la tun, a b¥ k¡segi ka åin¥ k¥l¥." Ne y’a åini s¥b¥ la ka Ala ka duba s¡r¡, nka a ma na fiyewu. Nka ne tun b¥ siranna a ka danga y¥r¥ de å¥. Ne y’a damin¥ ka dimin Ala k¡r¡. Ne tun b¥ dimi Ala

k¡r¡ sabu a tun b¥ f¥n caman åini ne f¥ ko ne ka o k¥, ani a tun b¥ ne bila t¡¡r¡ ba la. Ne tun diminen b¥ kos¥b¥.

Yesu kununlen k¡ ka suw c¥ma, a ye f¥n saba f¡ a ka kalandenw ye: “H¥r¥ ka to aw f¥”. Ne tun b¥ a k¡n¡na ko a ka o kuma kelen f¡ ne ye. Nka h¥r¥ tun t¥ ne la. Yesu sara gengenjiri ka kunun tun ne kos¡n. A y’a f¡ ko ni m¡g¡ o m¡g¡ ye ale t¡g¡ f¡, ko o tigi b¥na kisi. Ne tun b¥ da a la ani ne tun b¥ a t¡g¡ f¡. Nka mun na h¥r¥ tun t¥ ne la? Ne tun b’a d¡n ko Bibile ye tiå¥ ye, nka mun na a tun t¥ h¥r¥ di ne ma?

Ne tun b¥ deli k¥ don o don ko Ala kana s¡n ko ne ka jurumu k¥ tun, ani ne tun b¥ miiri ko a b¥na ne ka deli kan m¥n. Nka a tun t¥ ne jaabi. Ne tun b¥ da Ala la sabu ne tun b’a d¡n ko sebaaya b’a f¥, min b¥ se ka a k¥ ne t¥ jurumu k¥. “Ni a ma s¡n, o tuma ne b¥ se ka å¥namaya cogo juman na? Ne y’a d¡n ko ne barika ka d¡g¡ kos¥b¥ ani ko ne ka å¥namaya b¥ Ala de bolo. Ni a ma ne kisi ne


266 Kisili seereyaw


ka jurumuw ma, ne tun b¥na se ka mun de k¥?”

Ala makarila ne la ani a ye a ka baarak¥la ci, pasit¥ri P¡li Jong, ka na ne ka Egilisi la. “K’a mas¡r¡ Kibaru duman f¡ra an ye i ko a f¡ra olu ye cogo min na, nka o kuma m¥nnen ma foyi å¥ u ye, sabu dannaya ma kolonso a la a m¥nbaaw k¡n¡” (Heburuw 4:2).

Ne y’a damin¥ ka Ala ka kuma kalan. Saraka tun b¥ b¡ cogo min Levitike kitabu la, ne ye o kalan mink¥, ne y’a d¡n ko Yesu k¥ra saraka ye ka k¥å¥ ni Ala ka kuma ye, ani ko a ye ne ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥. Ka k¡n o å¥, ne tun b¥ Yesu joli d¡r¡n de d¡n, wa ne tun t¥ se ka ne ka jurumu gb¥l¥yaw å¥nab¡ ni o ye.

Waati min Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥, a y’a f¡ ko: “A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). O dugusaj¥, Yuhana Batiselik¥la y’a f¡ ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, o fil¥!”.

Waati min ne y’a damin¥ ka da a la ko a ye ne ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, hali ne ka jurumu nataw fana, ani ko kiri benna a kan ne kos¡n, ani ko a kununna ka b¡ suw c¥ma, ani ko ne ka jurumuw b¥¥ tara ka b¡ yen, ne y’a damin¥ ka h¥r¥ s¡r¡, ne tun b¥ o min åinina. Ne ka jurumuw b¥¥ y¥r¥k¥la. Ne ye m¡g¡ tilennen ye sisan. Ne tun ka kan ka nimisa jurumu minnu b¥¥ kos¡n, olu b¥¥ banna pewu.

Sisan, ne b’a d¡n kun min na ne danna ka na dugukolo kan. Ne bangera ko kura ani ne k¥ra m¡g¡ tilennen ye walisa ka k¥ Ala f¥ f¡ abada. A s¡nna ko ne ka bange ko kura walisa ka kibaru duman åuman lase. Ne t¥ siran bele ne ka jurumuw å¥. Ala min ye diå¥ dan, ne ka å¥namaya b¥ ale de bolo ani a b¥ ne k¡l¡si sisan.

N¡¡r¡ ka da Ala kan, ale min ye ne kisi ka ne b¡ jurumu la.


267 Kisili seereyaw


Balemac¥ Gae-jin Umm “Aw na tiå¥ d¡n, tiå¥ na aw h¡r¡nya”

(Yuhana 8:32). Ne b¥ Ala fo sabu ne tun tununlen don ani

ne tun b¥ dibi la, nka a ye ne don k¥n¥yeelen la ka tiå¥ yira ne la. Ne k¥len k¡ ka sanji fila k¥ “lise” la, ne ye Egilisi d¡ da k¡nk¡n walisa ka Ala s¡r¡. Ne ye sanji segin k¥ d¡nkilida la Egilisi k¡n¡ ani ka baara w¥r¥w k¥ Egilisi k¡n¡. Hali k’a s¡r¡ an b¥na kisili s¡r¡ Ala ka kuma de barika la, ne tun ye j¡y¡r¡ ba di ne y¥r¥ ka k¥walew ma, ne tun b¥ o kow k¥ ka k¥å¥ ni ne y¥r¥ ka sariya latig¥lenw ye.

Tuma o tuma ni ne ye ko d¡w k¥ minnu ka åi, wala ni ne ka miiriliw k¥ra miirili åumanw ye, ne tun b’a fil¥ ko ne kisira. M¡g¡w tun b¥ ne tandon tuma d¡w la ne ka k¥walew “åumanw” kos¡n ani o tun b¥ ne jija ne ka “danaya belebeleba” kos¡n.

Danaya ka kan ka sinsin Ala ka kuma kan.

Nka, ne tun ko ka di m¡g¡w ye ne ka k¥walew de kos¡n, wa o tun ye y¥l¥ko ko ye d¥! M¡g¡ t¡w tun t¥ ne d¡n, nka ne y¥r¥ tun b’a d¡n ko ne ye filankafo de ye. Ne tun b¥ miiri ko ni t¡w tun b¥ ne cogo d¡n tigitigi, o b¥ min miiri ne ko la, o tun t¥na k¥. O la, ne b¥ to ka ne y¥r¥ jalaki. Ne ye ko b¥¥ k¥ ka ne ka Alako minn¡g¡ ban, nka i n’a f¡ f¥n min ye Ala ka kuma sinsinna ye, o tun t¥ ne f¥ mink¥, ne ma se ka “danaya” ko faamu.

Nka i n’a f¡ a tun ka di ne ye ka adamadenw ye lafiya la o ka å¥namaya k¡n¡, ne tagara ne t¡g¡ s¥b¥ y¡r¡ d¡, Alako kalan b¥ y¡r¡ min na. I n’a f¡ k¥walew ko de tun ka di ne ye, ni ne tun ye m¡g¡ d¡w ye minnu b¥ “kanuya” kuma f¡, ani “ka å¡g¡n kanu”, ani “ka i m¡g¡å¡g¡n kanu”, ne tun b¥ olu jate filankafow de ye. Minnu tun b¥ kanuya kuma f¡ o da la k’a s¡r¡ o t¥ fangatanw d¥m¥, ne tun b¥ olu k¡niya. Nka ne k¥len ka kisili s¡r¡ mink¥, ne y’a d¡n ko f¥n foyi si t¥ se ka


268 Kisili seereyaw


adamadenw niw kisili b¡. Ne tun ye ko caman k¥ ka ne to o kalan na.

Ne tun b’a f¥ ka “danaya” k¡r¡ d¡n tigitigi, sabu, o tun k¥ra ne å¥na kuma lakolon ni kuma gbansan de ye. O la, ne tun b¥ kasi, ka deli k¥ ani ka nimisa. Ne tun b¥ Bibile kalan ani ka karam¡g¡baw ka s¥b¥w kalan, nka o si tun t¥ ne mako å¥. Ne nana a jate min¥ ka a ye ko pasit¥ri caman tun b¥ sinsin o s¥b¥w de kan ka o ka wajuliw k¥, nka o tun t¥ sinsin Ala ka kuma y¥r¥ kan. O tun ye ne fari faga. Nka ne tun b’a f¥ ka tiå¥ d¡n don o don.

O waati la, ne ye Ala ka baarak¥la d¡ kunb¥n s¥b¥lik¥ mansin degiy¡r¡ d¡ la. Ka k¥å¥ ni Levitike Kitabu ye, ne y’a m¥n cogo min saraka tun b¥ b¡ Layidu k¡r¡ waati la. sani ka kunmab¡li s¡r¡, ne tun b’a ye ko a tun ka gb¥l¥n kos¥b¥ ka baganw faga don o don jurumuw yafali kos¡n. O ko min tun b¥ k¥, ne tun t¥ o k¡r¡ d¡n.

Ne nana a d¡n ko Ala tun b¥na Kisiabaa d¡

ci ka na an ma, min tun b¥na layidu k¡r¡ saraka b¡ cogo dafa, walisa ka ne ka jurumuw b¥¥ ko ani ka ne gb¥ pepe i ko k¡g¡. “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). Yesu Krisita nana farisogo la diå¥ la wa fiå¥ tun t¥ a la, a k¥ra saraka å¥nama ye, ka batise, ani ne ka jurumuw b¥¥ dara a kan. A ye ne ka jurumuw b¥¥ ta ka a fili a k¡f¥. (Esayi 38:17).

A ye diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen (Yuhana 1:29) ani a sara gengenjiri la walisa kiri ka ben a kan anw n¡ la ani ka anw kisi ka b¡ jurumu sariya ni saya ma. Kabini ne ka jurumuw b¥¥ dara kan a ka batiseli f¥, ciden P¡li ka kuma b¥ jigin ne dusu la o min b’a f¡ ko: “Ne gengenna jiri la Krisita f¥, ani ne y¥r¥ de t¥ å¥namaya tun d¥, nka Krisita de b¥ å¥namaya ne la.” A ka å¥namaya ji de b¥ boli ne dusukun jalen ni a lakolon kan. Tiå¥ la, a ka kuma å¥nama don ani fanga b’a la. Miirili lakolonw ani miirili gbansanw minw


269 Kisili seereyaw


tun b¥ ne dusu la “danaya” ta fan f¥, o b¥¥ y¥l¥mana ka k¥ tiå¥ ye.

Ni ne miirila ne ka ko k¡r¡w la, waati gb¥l¥nw ni waati åumanw t¥m¥na, o la ne b¥ Ala fo. Ne b’a d¡n sisan ko Yesu ye ne bila ne se y¡r¡ la. Hali ni ne t¥ se ka Ala ka n¥¥ma ni a ka kanuya f¡ ne da la, ne b¥na ne ka å¥namaya t¡ k¥ a ka baara la. Ne b’a f¥ ka k¥ a ka baarak¥la åuman ye. M¡g¡ minnu tununlen don dibi la, ne b’a f¥ ka olu sama ka na k¥n¥yeelen åuman na. Ne b¥ Ala tandon, ka n¡¡r¡ da a kan, ale min ye ne kisi ka b¡ jurumu sariya ni saya ma, ani ale min ye å¥namaya banbali di ne ma. Aleluye!

Balemamuso Belova Lyssa M¡sku

Ala ka baarak¥la minnu b¥¥ b¥ Kore

Jamana na, ne b¥ olu b¥¥ fo Yesu t¡g¡ la. Nis¡ndiya ko ba min ye ne ka å¥namaya cogo y¥l¥ma pewu, ne b’a f¥ ka o å¥f¡ b¥¥ ye.

A b¥ san fila b¡, kalan d¡ k¥ra M¡sku. Ne ye Ala ka kuma kabakoman m¥n o y¡r¡ la. San min gbanna o la, kalan d¡ fana k¥ra Kore jamana la, ne ye kalan caman de m¥n ka b¡ Ala ka kuma la, ka k¥å¥ ni ji ani Ni bange ko kura ko ye. Ne nis¡ndiyalen don k’a ye ko ne ka jurumuw b¥¥ b¡ra ne la pepewu.

Sanji w¡¡r¡ t¥m¥na o ko k¥len k¡, k’a s¡r¡ ne y’a damin¥ ka danaya k¥ Yesu la. sani ne ka “bange ko kura”, ne tun b¥ miiri ko ne ye jurumut¡ ye, min ka bon, ani ko ne tun ka kan ka nimisa tuma b¥¥. Ne tun b¥ deli k¥ ka nimisa ne ka jurumuw la don o don, ani kudayi. Ne tun batisera ji la, nka ne tun ma bange ko


270 Kisili seereyaw


kura. Ne tun b¥ miiri ko ne tun ye jurumut¡ ye ani ko jurumu camant un b¥ ne dusukun na. Ne tun b¥ Ala deli tuma b¥¥ ko a ka yafa ne ma. Ne tun b¥ t¡¡r¡ kos¥b¥ ne ka jurumuw kos¡n, nka ne tun dalen b¥ a la ko Ala tun t¥na ne to o gb¥l¥ya la, ani ko a tun b¥na ne kisi cogo d¡ la, min ka di a y¥r¥ ye.

O k¡, Ala ye ne sama ka taga a ka baarak¥la d¡ f¥, min tun bangera ko kura. Ale barika la, ne sera ka kibaru duman åumanba m¥n, ne tun ma deli ka min å¡g¡n m¥n f¡l¡. O tun kibaru duman s¥b¥ ye, min b¥ an kisi. Ne y’a faamu ko ne tun ye jurumut¡ ye, ani ko Yesu ye a ka batiseli k¥ ka ne ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ani ka sa gengenjiri la ne ka jurumuw kos¡n.

Sisan, ne t¥ jurumut¡ ye tun, ani ne dusukun falen don åagari la. Sisan, sani ne ka jurumu yafa deli k¥, ne b¥ foli caman de di Ala ma don o don. Ne ye lafiya ni h¥r¥ s¡r¡ sisan ne ka å¥namaya la. Ne y’a d¡n sisan ko kibaru

duman w¥r¥ si t¥ yen, ani danaya w¥r¥ si t¥ yen, min ka åi ka t¥m¥ o kan. Ne b¥ deli k¥ walisa ne ka danaya ka sabati. Ne b¥ Ala deli don o don, wa ne dalen b¥ a la ko danaya si t¥ o b¡.

Ne b¥ h¥r¥ la sabu ne dalen b¥ a la ko ne b¥na don Sankolo Masaya la ne ka å¥namaya ban don. Sisan ne b¥ baara k¥ Ala ye ani ne b¥ kibaru duma f¡ m¡g¡ t¡w ye. Ne b¥ nis¡ndiya la tuma b¥¥, ani ne b¥ Ala ka kanuya f¡ m¡g¡ b¥¥ ye.


KALAN WÄRÄW FILANAN

Kuma d¡w å¥jirali


272 Kuma d¡w å¥jirali


Kuma d¡w å¥jirali

• Kunmab¡li kunmab¡li k¡r¡ ko ka wari b¡ walisa ka j¡n

h¡r¡nya k’a b¡ a ka j¡nya la. Ka f¥n d¡ bila f¥n d¡ w¥r¥ n¡ la, wala ka a juru sara. Gb¥l¥ya don wari b¥ k¥ ka min å¥nab¡. Tuma caman, o kuma b¥ f¡ ka å¥sin kisili ma (Ekisode 21:30, “sara”, N¡nburu 35:31-32, Esayi 43:3, “kunmab¡li”).

Layidu kura k¡n¡, Matiyu 20:28 ani Marika 10:45, kunmab¡li b¥ yira i n‘a f¡ “wari sara ko”.

• K’a kafari, kafarili A k¡r¡ ye ko ka m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ da

Yesu kan. Ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ waati ye,

jurumu kafari tun b¥ k¥ ka bolow da bagan kunkolo kan walisa ka jurumuw bila a kan. Layidu kura la, o ye Yesu ka batiseli de ko ye Yuhana Batiselik¥la f¥. Heburukan ni g¥r¥kikan na, o kuma k¡r¡ ye ko ka jurumuw da Yesu Krisita kan walisa jurumut¡w ka se ka j¥å¡g¡nya tilennen s¡r¡ ni Ala ye. Layidu kura b¥ jurumu kafari saraka yira ka å¥: Yesu ka batiseli ani a saya gengenjiri la.

LAYIDU K¼R¼ LA: “kafarili” kuma b¥ f¡ Layidu k¡r¡ k¡n¡ siå¥ k¥m¥ å¡g¡n. Ani g¥r¥kikan “kaphar” k¡r¡ ye kelen ye (Levitike 23:27, 25:9, N¡nburu 5:8). Heburukan na, “Kafarili” k¡r¡ ko ka ka bolo da bak¡r¡ni å¥nama kunkolo kan walisa ka jurumu da a kan, ka isira¥l siya ka tilenbaliya kow b¥¥ f¡ (Levitike 16:20)

LAYIDU KURA LA: “kafarili” b¥ b¡ aramey¥nkan na ko “kpr”, o k¡r¡ ko ka datugu. O b¥ Yesu ka batiseli ko de yira Kibaru duman k¡n¡. Yesu nana diå¥ la ani a batisera ka a si




to san bisaba walisa ka adamaden kisili.

• Bibile b¥ kafarili kuma f¡ A. Layidu k¡r¡, jurumu kafari tun b¥ s¡r¡

bagan saraka b¡li de la (Ekisode 30:10, Levitike 1:4, 4:20-21, 16:6-22).

B. Layidu kura la, jurumu kafari miirili min tun b¥ yen f¡l¡, o kelen tora sen kan. Nka adamaden ka kunmab¡li ko kalifala Yesu Krisita ma. Ciden P¡li b’a f¡ ko Yesu Krisita sara an ka jurumuw kos¡n.

Kafarili tun b¥ f¡ ka k¥å¥ ni Yesu Krisita ka saya ko ye, o min k¥ra ka damin¥ jurumu juru sara, nka a k¥ra fana ka adamadenw ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. A batiseni k¡, a ye adamadenw ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen (Matiyu 3:15), a ye diå¥ kisi ka a joli b¡n gengenjiri kan (Levitike 1:1-5, Yuhana 19:30).

Ciden P¡li b¥ a å¥f¡ 2 Kor¥ntekaw 5:14 la

ko: “M¡g¡ kelen sara b¥¥ n¡ na”, ani v¥rise 21 la ko: “an kos¡n”, Galasekaw 3:13 la, “a k¥ra danga ye an kos¡n”. Bibile v¥rise caman minnu b¥ kuma Yesu ko la ko saraka don (Efesekaw 5:2), o d¡w fil¥: Yuhana 1:29, 36 (“Sagaden - Yuhana Batiselik¥la) ani 1 Kor¥ntekaw 5:7 (“T¥m¥nkan saraka” – ciden P¡li).

Ciden P¡li y’a f¡ ka j¥ya ko Yesu ka batiseli Jurd¥n na, ko o tun ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ kafarili de ye. A b’a f¡ Rom¥kaw 6 la ko diå¥ ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli barika la, Yuhana ye o min k¥.

A y’a f¡ ko Yesu ka gengenjiri tun ye kiri de ye, ani jurumu juru sarali, ko jurumu yafa saraka tun b¥ b¡ m¡g¡w ni de kos¡n.

Yesu ka saya k¥ra anw f¥ i ko jurumuw tun b¥ yafa cogo min na Layidu k¡r¡ tile la. Bolo dali ani Yesu ka batiseli min k¥ra Layidu kura la, o ni Ala ka sariya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma (Esayi 53:10, Matiyu 3:13-17, Heburuw 7:1-10,




18, 1 Pi¥r¥ 3:21). Yesu ka batiseli ni a ka saya ma kibaru

duman baara ban, nka kibaru duman belen b¥ sen kan ka a jira an na ko kisili b¥ dafa ni an batisera Yesu Krisita la ani ni an sara Yesu la (Rom¥kaw 6:3-7, Galasekaw 2:19-20).

A b’a f¡ an ye ko Yesu Krisita batisera Yunan Batiselik¥la f¥ ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, ani ko f¥n min b¡ra o ko k¡f¥, o ye a ka saya ye gengenjiri la. Yesu Krisita ma a ka batiseli ni a joli k¥ ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen dama, ani ka t¡¡r¡ muåu dama, nka a ye m¡g¡ kisi fana ka b¡ sitan¥ fanga ma, a ye m¡g¡ k¡segin ka na Ala ka sebaaya la, ka s¡n åangili ma diå¥ m¡g¡w n¡ la.

Yesu ka kunmab¡li ye jurumu g¥l¥ya å¥nab¡, o min tun ye farali don adamaden ni Ala c¥. O la, h¥r¥ ni b¥n s¡r¡la m¡g¡ ni Ala c¥, o k¥ra kisili ni åagari ye (Rom¥kaw 5:11), ani å¥namaya (Rom¥kaw 5:17-18), ani kunmab¡li (Matiyu 3:15, Yuhana 1:29, Heburuw 10:1-20,

Efesekaw 1:7, Kolosekaw 1:14).

• Jurumu kafari donw Heburukan na, o k¡r¡ ye “datuguli” don,

wala “h¥r¥” don. Yahutuw f¥, don min tun ka bon ni don b¥¥ ye, o tun ye jurumuw kafari don ye, san kalo k¡n¡nt¡nna tile tanna don (Levitike 23:27, 25:9). An b’a ye Levitike 16 la ko hali sarakalasebaa kuntigiba tun t¥ se ka don y¡r¡ sanimanba k¡n¡ ka k¡ w¥r¥ k¥ min ni saraka b¡li t¥ kelen ye.

Y¡r¡ sanimanba y¥r¥ fana mako tun b¥ jurumu kafari la i n’a isira¥l siya. Sarakalasebaa tun ka kan ka taga ni bagan ye ka a bolow da a kunkolo kan walisa ka jurumuw da a kan. Isira¥ldenw tun b¥ miiri Ala ka senumaya la ani o y¥r¥ ka jurumu kow la jurumu yafa don de.

O la, saraka tan ni looru, (ka bak¡r¡ni fara o




kan), sarakaka jenita tan ani fila ani jurumu yafa saraka saba, olu tun b¥ bila Ala å¥ k¡r¡ (Levitike 16:5-29, N¡nburu 29:7-11). “Sagajigi filanan” min ko f¡ra N¡nburu 28:8 la, ni an ye o jate a la, a b¥ k¥ saraka jenita 13 ani jurumu yafa saraka naani.

Don min isira¥l tun b¥ o ka sankelen jurumuw b¥¥ kafari, o tun b¥ b¥n san kalo wolonwulanan tile bisaba don ma. O la, m¡g¡ b¥¥ f¥, jurumuw yafa don k¥ra don ye Yesu Krisita batisera don min na Yuhana Batiselik¥ f¥. O tun ye jurumuw yafali don ye (Matiyu 3:13-17). Don tun don Ala tun ye a “sago dafa” min na.

• Jurumu kafari saraka LAYIDU K¼R¼ LA: Saniyali saraka fana tun

b¥ b¡ y¡r¡ saniman k¡n¡ i n’a f¡ saraka t¡w. sarakalasebaa kuntigiba tun b¥ ko ani k’a ka

lenfu fani don ka taga sarakab¡y¡r¡ la. A tun t¥ a ka fani gbansan don ka taga y¡r¡ saniman la. A tun b¥ sagajigi min¥ ka k¥ saraka jenita ye, ani tura, ka a y¥r¥ ni a ka so ka jurumu yafa (Levitike 16:3-4). Sarakalasebaa kuntigiba tun b¥ a bolow da saraka kunkolo kan ka jurumuw da a kan.

Jurumu yafa baaraw don na, bolo dali nafa tun ka bon kos¥b¥. Ni o tun ma k¥, saraka tun t¥na se ka jurumuw yafa, sabu, jurumu kafari t¥ se ka k¥ ni bolo dali ma k¥ ka isira¥l ka san kelen jurumuw b¥¥ da bagan saraka kan.

Levitike 16:21, “Aron ka a bolo fila da o bakk¡r¡ å¥nama kunkolo kan ka j¡ Isra¥l b¡ns¡n ka tilenbaliya kow b¥¥ ani u ka jurumuw b¥¥ la ka u b¥¥ da bak¡r¡ kun kan. O k¡, a ka a bila ka taa kungo k¡n¡ c¥ å¥nat¡m¡len bolo”.

A tun b¥ bak¡r¡ni fila min¥ Isra¥l b¡ns¡n jama f¥ ka o k¥ jurumu yafa saraka ye ka sagajigi kelen min¥ k’a k¥ sara jenita ye.




(Levitike 16:5). O k¡, a tun b¥ taga ni bak¡r¡ni fila ye Ala å¥ k¡r¡ å¡g¡n kunb¥n faniso da la. A tun b¥ kalaw da o bak¡r¡ni fila ka. Kala kelen tun ye Matigi ta ye, kala kelen tun ye bak¡r¡ni bilata ta ye.

Matigi ka kala dara bak¡r¡ min kan, o å¥nama ka bila Matigi å¥ k¡r¡, walisa jurumu ka kafari o kan. O k¡ a ka bila ka taga kongokolo k¡n¡ (Levitike 16:7-10).

Isra¥l ka jurumuw tun ka kan ka bila bak¡r¡ni kunkolo kan bolo dali f¥. O k¡, bak¡r¡ni min tun ye Isira¥l ka jurumuw b¥¥ ta, ale tun b¥ bila ka taga kongokolon k¡n¡ walisa h¥r¥ ka don m¡g¡ ni Ala c¥. O cogo la, Isra¥l ka san jurumu tun kora.

LAYIDU KURA LA: O cogo kelen na, ka k¥å¥ ni Layidu kura ye, Yesu Krisita batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ (bolo dali min tun b¥ Layidu k¡r¡ la) ani a k¥r¥ saraka saga ye min ye diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen walisa ka Ala ka kisili dafa (Levitike 20:22, Matiyu 3:15,

Yuhana 1:29, 36). Layidu k¡r¡ la, sani kalaw tun ka da, Aron

tun b¥ a y¥r¥ ni a ka so ka jurumu kafari ka a y¥r¥ ka jurumu yafa tura kan tig¥ (Levitike 16:11). O k¡, a tun b¥ wusulan daga å¥ kelen takami b¡ sarakab¡lan kan tasuma ma Matigi å¥ k¡r¡ ka wusulan suma duman susulen bolo f¥ fila ta ka na n’a ye so c¥tig¥fini k¡f¥. Aron ka o wusulan suma duman k¥ tasuma la Matigi å¥ k¡r¡, walisa jurumu kafari y¡r¡ min b¥ layidu wagande kan, wusulan sisi ka a datugu. A tun b¥ tura d¡ joli ta ka a seriseri ni a bolonk¡ni ye jurumu kafari y¡r¡ kan a k¡r¡n yanfan f¥. A ka o joli d¡ seriseri ni a bolonk¡ni ye siå¥ wolonwula jurumu kafari y¡r¡ å¥f¥. (Levitike 16:12-19).

Jurumu yafa don, Aron tun b¥ bolo dali min k¥ saraka bagan kunkolo kan, m¡g¡w tun ma kan ka åin¥ o k¡. Aron tun b¥ a bolow da bak¡r¡ kunkolo kan ani a tun b¥ Isra¥ldenw ka jurumuw ni o ka tilenbaliya kow b¥¥ da a




kunkolo kan. O k¡, m¡g¡ åanat¡m¡len tun b¥ taga ni bak¡r¡ ye kongokolon k¡n¡ ka a gb¥n ka bila kongo k¡n¡ yen ka a to isra¥ldenw ka jurumuw k¡r¡ ani a tun b¥ laban ka sa o y¡r¡ la o kos¡n. O de tun ye Layidu k¡r¡ jurumu yafa cogo ye.

O ko kelen k¥ra fana Layidu kura la, Yesu Krisita bilara bak¡r¡ n¡ la walisa ka m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli barika la, Yuhana Batiselik¥la f¥. A ye a joli b¡n ka sa gengenjiri la an kos¡n.

Sisan, ni sankolo sarakalasebaa kuntigi Yesu Krisita ka batiseli ni a ka gengenjiri t¥, jurumu yafa t¥ s¡r¡. O ye ji ani Ni bange ko kura kisili ye.

• Bolo dali, sarakalasebaaya

Layidu k¡r¡ tile la, o de tun ka kan ka k¥ walisa ka jurumu da saraka bagan kan

(Levitike 4:29, 16:21). Ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ ye, jurumu yafa don na, Ala tun b¥ s¡n ko jama ka a ka jurumuw kafari ka o bolow da saraka bagan kun kan y¡r¡ saniman la. O kelen de b¥ Yesu ka batiseli la, layidu kura k¡n¡.

• Batiseli

Batiseli k¡r¡ ko: 1) ka ko, 2) ka a su don (ka a su) ani Ni ta fan f¥, 3) ka jurumu y¥l¥ma bolo dali f¥, i ko a tun b¥ k¥ cogo min na Layidu k¡r¡ waati la.

Layidu kura la, Yesu ka batiseli Yuhana f¥, o kun tun ye ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡¡si. “Yesu ka batiseli” kun tun ye ka adamadenw ka jurumuw ta ka b¡ yen, ka diå¥ ka jurumu j¡si.

Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥, ale min ye adamadenw ka ciden ani




sarakalasebaa kuntigi min b¡ra Aron ka gba la, walisa ka m¡g¡w ka jurumuw ta ka b¡ yen. A ka batiseli kun ye o de ye.

Ni ta fan f¥, “Yesu ka batiseli” k¡r¡ fil¥ nin ye. “Ka t¥m¥n, ka su don”. O k¡r¡ ko jurumu b¥¥ dara Yesu kan ani ko kiri benna a kan m¡g¡w n¡ la. Yesu tun ka kan ka m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ta ani ka sa o kos¡n walisa ka diå¥ kisi.

O cogo la, a ka saya ye an fana ka saya ye, an minnu k¥ra diå¥ jurumut¡w ye. A ka sukununli ye siyaw b¥¥ ka sukununli ye. A ka saraka ye jurumut¡w ka kisili ye, ani a ka batiseli k¥ra seereya ye, min b’a f¡ an ye ko diå¥ ka jurumuw b¥¥ tara ka b¡ yen.

Bibile b’a f¡ an ye ko: “O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan” (1 Pi¥r¥ 3:21). Yesu kas batiseli ye sira tilennen de ye min b¥ m¡g¡ kisi ka a ka jurumuw b¥¥ ko.

• Jurumu Ko o ko b¥ Ala s¡s¡, o ye jurumu ye. F¥n

minnu b¥¥ k¥ra jurumu ye, o fil¥ nin ye: damin¥ jurumu ani an b¥ kojugu minnu b¥¥ k¥ an ka å¥namaya k¡n¡.

Jurumu b¥ wele g¥r¥kikan na “Hamartia”. “Ka jurumu k¥”, a b¥ f¡ ko “hamartano”, o k¡r¡ ko “a dab¡ra kun min kos¡n, o ma å¥.” O k¡r¡ ko ka danaya k¥ Yesu la, nka ka f¡n kisili la. Ka to tiå¥ d¡nbaliya la ani ka ban ka da tiå¥ la, o ye kanmin¥baliya jurumu de ye ani o b’a jira ko i b¥ Ala k¡niya.

Ni m¡g¡ t’a f¥ ka jurumu k¥, a ka kan ka Ala ka kuma faamu ani ka da a la ko tiå¥ la, Yesu k¥ra Kisibaa ye.

An ka kan ka da Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri la. Ka b¡ tiå¥ sira kan ani ka tugu faniya kumaw n¡f¥, o ye jurumu de ye.

Bibile b’a f¡ an ye ko jurumuw b¥¥ la belebeleba ye f¥n min ye, o ye ka ban ka da a




la ko Ala ye an ka jurumuw b¥¥ j¡¡si ka b¡ yen. An ka kan ka da Yesu ka bangeli la, ani ka da jurumu yafa la a ka batiseli barika la, ka da a la ko a ye å¥namaya di an ma a joli barika la ani gengenjiri kan. Ni an t¥ da Ala ka kuma s¥b¥len na, o min b’a ko Yesu batisera, ko a sara gengenjiri kan ani ko a kununna ka b¡ suw c¥ma walisa ka an h¡r¡nya ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma, o ye jurumu ye.

• Nimisali Ni m¡g¡ g¥r¥la Ala la ka j¡ a la ko a ye

jurumuw k¥, ani a b¥ Yesu fo sabu a ye a ka jurumuw ko ka b¡ a la ka a k¡segin Ala ma, a b¥ f¡ o de ma ko nimisali.

Adamadenw b¥¥ ye jurumu kuruw ye. Nimisali s¥b¥, o ye ka j¡ a la ko an ye jurumut¡w ye Ala å¥ k¡r¡, ko don o don, an b¥ jurumuw k¥ an ka å¥namaya la, ko an b¥na

sa ka taga jahanama la, ko an ka kan ka s¡n Yesu ma ka a d¡n ko ale de nana diå¥ la ka jurumut¡w kisi, ko ale de ye an ka jurumuw ta (a ka batiseli f¥), ko a sara ka kunun tun walisa ka an kisi. Nimisali s¥b¥, o ye ka an y¥r¥ ka miirili bila ka ben ka k¡segin Ala ma (K¥walew 2:38).

Ka nimisa, o ye ka s¡n i ka jurumuw ma ani ka k¡segin Ala ka kuma ma, ka s¡n ji ani joli kisili ma an dusukun b¥¥ la (1 Yuhana 5:6).

Nimisali s¥b¥, o ye ka s¡n a ma ko an y¥r¥ ye jurumut¡ ye ani ka da Yesu la, Ala Denc¥, Kisibaa min b¥ an kisi ka b¡ jurumuw b¥¥ ma. Ni an b’a f¥ ka kisili s¡r¡ ani ka ko ka b¡ an ka jurumuw ma, an ma kan ka a åini ka ko ka b¡ an ka jurumuw la an ka k¥walew f¥, ani a ka kan ka s¡n a ma ko an ye jurumut¡w ye tigitigi Ala ni a ka sariya å¥ k¡r¡. O k¡, an ka kan ka s¡n tiå¥ ma, ji ani Ni kisili, Yesu ye kisili min di an ma a ka batiseli ni a joli barika la.

Jurumut¡ ka kan ka a y¥r¥ ka miiriliw bila ka




ben, ani a y¥r¥ sagow ani ka k¡segin tiå¥ la Yesu ma. Waati min ni a sera ka da a la ko Yesu ka batiseli de ye kisili di a ma, a b¥na kisili s¡r¡.

Kuma lasurunya na, m¡g¡ ka kan ka da Yesu ka batiseli la, ani a ka gengenjiri, ani a ka su kununli, k’a d¡n ko o de ye sira ye min b¥ jurumut¡w kisi. Yesu nana farisogo la, a batisera ani a gengenna jiri la walisa ka diå¥ m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. Ka da o la s¥b¥ la ani ka da a la ko Yesu kununna ka k¥ a danabaaw b¥¥ Kisibaa ye, o de ye nimisali b¥r¥b¥r¥ ye ani danaya s¥b¥.

• Kisili Kisili k¡r¡ ko “ka kisi tama ma”. M¡g¡

b¥ kisili s¡r¡ tuma min ni a s¡nna ko a ka kan ka taga jahanama la a ka jurumuw kos¡n, ani ni a dara Yesu la ko ale de y’a kisi ka b¡ a ka

jurumuw b¥¥ ma, a ka bangeli ni a ka batiseli ni a joli f¥, gengenjiri la.

M¡g¡ min kora ka b¡ a ka jurumuw ma a ka danaya kos¡n, a b¥ o min k¥ Yesu ka kisili la, ani a ka batiseli, ani a joli la, o tigi b¥ wele ko “M¡g¡ kisilen, m¡g¡ bangelen ko kura, m¡g¡ tilennen”.

M¡g¡ minnu ye jurumu yafa s¡r¡ o ka danaya barika la Yesu la, ka a ta damin¥ jurumu la ka na a bila don o don jurumuw la, kisili kuma ye olu de ta ye. Ni m¡g¡ benna a b¥ k¡r¡ta cogo min na, o cogo kelen na, ni m¡g¡ min benna diå¥ ka jurumuw la, o tigi b¥ se ka kisi ni a ye danaya k¥ Yesu la ka a d¡n a Kisibaa ye, ka da a la batiseli la, ka da a joli la, ani ka da Ala ka kuma la. • Ka bange ko kura

“Ka bange siå¥ filanan la”. Ni jurumut¡




b¥ da Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri la walisa ka kisili s¡r¡ Ni ta fan f¥, a b¥ f¡ ko a bangera ko kura.

M¡g¡ b¥ bange ko kura Ni la ni a tigi b¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la. M¡g¡ minnu ye bange ko kura s¡r¡, olu ye m¡g¡w ye minnu kora ka b¡ o ka jurumuw b¥¥ ma, ani “o jurumuntan lab¥nnen b¥ ka Yesu nali mak¡n¡”. (Heburuw 9:28)

• Jurumu kafari A b¥ f¡ fana ko jurumu yafa. Waati min ni ji

ani Ni kibaru duman ye an ka jurumuw b¥¥ ko ka b¡ an na, an b¥ jurumu yafa s¡r¡. Ka da ji ani Ni kibaru duman la, o k¡r¡ ko an dara Yesu la, ko Ala Denc¥ don, ko an dara a la ko a nana diå¥ la ka adamaden cogo ta, ko an dara a ka batiseli la ani a ka gengenjiri la walisa diå¥ ka kisili s¡r¡.

Yesu b¥ kunmab¡li min di an ma, o b¥ s¡r¡ ni an b¥ danaya k¥ a ka batiseli la ani a joli la (i ko a s¥b¥la cogo min Layidu k¡r¡ la), ani ni an b¥ da a la ko Yesu y¥r¥ de b¥ diå¥ m¡g¡w kisi ka b¡ o ka jurumuw ma. Bibile k¡n¡, kunmab¡li ye ka jurumuw fanga c¥n pepewu ka k¥å¥ ni danaya ye, an b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la. O cogo la, jurumuw b¥¥ dara a kan. Jurumu si t¥ m¡g¡w dusukunw na tun.

An t¥ se ka wele “m¡g¡ kunmab¡lenw” wala “m¡g¡ tilennenw” f¡ n’a y’a s¡r¡ an ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli waati la.

• Yesu Krisita Yesu: “Kisibaa min ye jama kisi ka b¡ o ka

jurumuw ma ani åangiliw ma”. Yesu k¡r¡ ye Kisibaa, min b¥na jama kisi ka b¡ a ka




jurumuw ma. Krisita: “turu k¥ra ka min m¡n”. Ala tun

b¥ m¡g¡ m¡n turu la baara saba de kama. Yesu ye o b¥¥ k¥ ka dafa.

1. Masaya 2. Kiraya 3. Sarakalasebaaya Yesu Krisita ye o b¥¥ dafa. Yesu Krisita ye

o baaraw saba b¥¥ k¥. An ka kan da Yesu la ko Masa don, ko Kira don ani ko Sarakalasebaa don min ye kunmab¡li ni kisili di an ma. O de kos¡n an b¥ a wele “Yesu Krisita”. Sankolo sarakalasebaa tun don min ye an b¥¥ kisi ka b¡ diå¥ ka jurumuw ma a ka batiseli ni a joli barika la.

M¡g¡ minnu b¥¥ dara a la, a k¥ra olu b¥¥ ka Masac¥ ye. Ni an b¥ na a ma, a b¥ an ka jurumuw yira an na. A b¥ an kalan ko an ye jurumut¡w ye kabini an b¥nbaw ka tile la, ani ko an bangera ka b¡ jurumut¡w la, sabu an b¥nbaw tun ye jurumut¡w ye, wa ko Ala ka

kiri ka kan ka ben an kan. A y’a f¡ an ye fana ko an kora ka b¡ an ka

jurumuw la a ka batiseli ni a joli barika la. A ye o baaraw b¥¥ k¥ anw jurumut¡w de kos¡n.

• Mun kos¡n Ala Denc¥ k¥ra adamaden ye?

A k¥ra adamaden ye walisa ka k¥ Kisibaa

ye, ani ka jurumut¡w kisi ka b¡ jurumuw ma, ani kiri ni jahanama ma.

• J¡n ye Yesu ye? I ko s¥b¥len b¥ cogo min Jen¥se 1:3 la,

Danbaga don, Ala s¥b¥, diå¥ b¥¥ ka Ala min jurumut¡w kisi ka b¡ diå¥ jurumu ma (Filipekaw 2:6: “Ale tun b¥ Ala cogo la”; Yuhana 1:2-3: “A tun b¥ Ala da f¥ kabini




f¡l¡f¡l¡. F¥n b¥¥ dara ale de f¥. F¥n o f¥n dara, o si ma da ni ale n¡ t¥”. Yesu ye dani Masa ye, sankolo ni dugukolo danbaga don.

Nka m¡g¡ caman ma kisili s¡r¡ sabu o ma da Yesu ka kanuya ni a ka kisili la, waati min a y¥r¥ nana dugukolo kan. M¡g¡ caman ye kisili s¡r¡, o k¥ra Ala ka jama ye, o dara Yesu la ka å¥namaya banbali s¡r¡. O k¥ra “m¡g¡ tilennenw” ye.

• Ala ka sariya dilen ye juman ye? Ala de ye kow b¥¥ latig¥baa ye, Ala ye

kelen ye ani Ala s¥b¥ don, ani Sebaaya Ala don. O la, a ye a ka sariya sigi diå¥ kan.

1. A ye a ka sariya ni a ka cif¡lenw di jurumut¡w ma walisa ka o kisi ka b¡ o ka jurumuw ma.

2. A ye sariya filanan min di an ma, o ye danaya sariya ye, min b¥ jurumut¡w kisi.

Kisili da y¥l¥la an ye danaya barika la Yesu la. Ale de k¥ra an Kisibaa ye (Rom¥kaw 5:1–2). Yesu jiginna dugukolo kan ka Ala ka sariya dilen sigi, ka batise, ka a joli b¡n gengenjiri la ani ka kunun ka b¡ suw c¥ma. Yesu ye kisili sariya sigi walisa ka jurumut¡w kisi.

3. M¡g¡ minnu dara ji ani Ni kisili la, Ala ye danaya sariya di olu de ma. Minnu b¥¥ b’a f¥ ka kisili k’a k¥ Ala denw ye, olu ka kan ka da danaya sariya la Ala ye o min di. Kisili b¥ s¡r¡ o cogo dama de la.

4. Minnu b¥ da ni kisili ko la tiå¥ la, a ye alij¥na layidu ta olu ye.

• Ala ka sariya (T¡n tan) An b¥ ko o ko k¥ Ala å¥ k¡r¡, o sinsinlen

don t¡n tan kan. O t¡n ye k¥m¥ w¡¡r¡ ni tan ni saba (613), o å¥silen don diå¥latig¥ kow ma. Ko minw dagalen don ani ko minnu dagalen t¥,




olu de b’a k¡n¡: “Nin ko k¥”, “I kana nin ko k¥”. Adamadenya taga siraw don, wa Ala ka t¡n tan dira m¡g¡w ma walisa o ka se ka o ka jurumuw d¡n. Ka k¥å¥ ni Ala ka t¡nw ye, o minw s¥b¥la, an b¥ se k’a d¡n cogo min an b¥ Ala kan bila (Rom¥kaw 3:19-20).

Ala ye a ka t¡nw di m¡g¡ ma walisa an ka se ka an ka jurumuw d¡n. An t¥ se ka o t¡n labato. O la, an ka kan s¡n a ma ni y¥r¥majigilenya ye ko an ye jurumut¡w ye k’a s¡r¡ ka da Yesu la. An ma kan ka d¡nbaliya jurumu k¥ o min ye k’a åini ko an b¥ tagama ka k¥å¥ ni o t¡nw ye. M¡g¡w b¥¥ ye jurumut¡w ye ani Ala b’a d¡n ko o t¥ se ka tagama ka k¥å¥ ni a ka sariya ye. O la, a y¥r¥ jiginna dugukolo kan ka farisogo ta, a batisera ani kiri benna a kan gengenjiri kan.

O b’a jira ko ka k¥å¥ ni adamaden ka barikatanya ye, Ala ka sariya ye f¥n dafalen de ye. O cogo kelen na, Ala ka senumaya ni a ka dafalenye b¥ ye Ala ka t¡n na.

• Yala an ka kan ka da Yesu la wa? ¼nh¡n, an ka kan ka da Yesu la. “Kisili

t¥ s¡r¡ d¡ w¥r¥ si la Yesu k¡, katuguni an ka kan ka kisi t¡g¡ min f¥, o d¡ w¥r¥ ma di m¡g¡w ma sankolo juk¡r¡ ale t¡g¡ k¡” (K¥walew 4:12). Sabu Yesu ye an Matigi ye, sabu a tilennen don, sabu a sago don, sabu kisibaa w¥r¥ t¥ yen, sabu Yesu kelen de ye an Kisibaa ye, sabu an t¥ se ka kunmab¡li s¡r¡ ani ka bange ko kura f¡ ni an dara Yesu la, sabu an t¥ se ka taga alij¥na la ani ka å¥namaya f¡ ni an dara a la, an ka kan ka da a la.

• Mun kos¡n an ka kan ka da Yesu la? An ka kan ka da Yesu la: 1. walisa ka Ala sago dafa 2. walisa ka kisi ka b¡ an ka jurumuw




b¥¥ ma 3. walisa ka kisili s¡r¡ ani ka don Sankolo

Masaya la ani å¥namaya o y¡r¡ la Matigi k¥r¥ f¥ f¡ abada.

• Yala ni an dara Yesu la, an b¥ k¥ jurumut¡ ye hali bele wa?

¼n-¡n. Ciden P¡li k¥len ka Yesu kunb¥n,

don minw k¡nna o don å¥, a haliki jiginna o donw na k’a f¡ ko: “Ne ye olu b¥¥ la jurumuk¥laba de ye” (1 Timote 1:15). Bi, m¡g¡ caman b¥ miiri ko o ye jurumut¡w ye hali k’a s¡r¡ o b¥ danaya k¥ Yesu la. Nka o t¥ tiå¥ ye. M¡g¡w b¥¥ ye jurumut¡w ye sani o ka da Yesu la. Ni o y’a damin¥ ka danaya k¥ Yesu la cogo tilennen la i n’a f¡ Yesu b’a åini an f¥ cogo min na, o b¥ k¥ o y¡r¡nin b¥¥ m¡g¡ tilennenw ye. Waati min ciden P¡li tun ma Yesu d¡n f¡l¡, a hakili jiginna o donw na, ani a

nimisara k’a f¡ ko ale tun k¥ra jurumuk¥laba de ye ka t¥m¥ jurumuk¥law b¥¥ kan.

Tuma min P¡li tun b¥ wele Soli, o tuma de la a ye Yesu kunb¥n Damasi sira kan ani a y’a faamu ko Yesu tun ye Kisibaa ye. A dara o la ani a ye Yesu fo. A si tile t¡ b¥¥ la, a ye seereya b¡ ko Ala ka tilennenya min b¥ s¡r¡ Yesu ka batiseli barika, ko o de b¥ diå¥ ka jurumu j¡¡si ani ko Yesu tun ka kan ka sa o kos¡n.

O la, a k¥ra Ala ka baarak¥la ye min b¥ ji kibaru duman f¡, ale min k¥ra jurumuk¥laba ka s¡r¡ ka kisili s¡r¡, ka s¡r¡ ka Yesu kunb¥n. M¡g¡ caman b¥ miiri ko ciden P¡li tun ye jurumut¡ ye hali k’a s¡r¡ a tun ye Yesu kunb¥n.

Tiå¥ la, a ma k¥ jurumut¡ ye tun, ani a b¥ se ka Yesu kunb¥n waati min mana a diya. A ye a ka å¥namaya k¥ ka kisili kibaru duman f¡, ani batiseli kunmab¡li, ani Yesu joli. Hali k’a s¡r¡ P¡li tagara Ala f¥, a ye a ka l¥t¥r¥ minnu to an ye, o b¥ Bibile k¡n¡. O l¥t¥r¥w




b¥ seereya b¡ ji ani Ni ko la k’a f¡ ko o de tun ye f¡li Egilisi ka kibaru duman ye. Ko minnu tun b¥ k¥ f¡l¡f¡l¡ Egilisi la, P¡li ka kuma b¥ an hakili jigin o de la, ani a ka kuma b¥ Yesu waleåumand¡n.

A k¥len k¡ ka danaya k¥ Yesu la, yala a tun ye jurumut¡ ye tun wa? ¼nh¡n. Sani a ka bange ko kura s¡r¡, a tun ye jurumut¡ ye. Nka wati min a dara Yesu ko a Kisibaa don, waati min a y’a d¡n ko diå¥ ka jurumu dara Yesu kan a ka batiseli f¥, waati min a dara Yesu ka batiseli ni a joli la, a k¥ra m¡g¡ tilennen ye.

A ye a y¥r¥ jate jurumuk¥laba ye sabu waati min na a tun b¥ Yesu ka kalandenw t¡¡r¡la, a hakili jiginnan o waatiw la. O la, a ye Ala fo sabu a s¡nna ka ale å¡g¡nna jurumuk¥laba kisi.

J¡n b¥ se ka a jate jurumuk¥la ye? M¡g¡ min k¥ra m¡g¡ tilennen ye a ka danaya barika la Yesu Krisita ka batiseli ni a joli la, j¡n b¥ se ka o tigi wele jurumut¡? M¡g¡ minnu b¥ a

wele ten, olu ye m¡g¡w ye minnu Yesu ka kunmab¡li tiå¥ d¡n.

Ciden P¡li ye danaya k¥ Yesu ka kisili la, o la, a k¥ra m¡g¡ tilennen ye. Kabini o waati, a k¥ra Ala ka baarak¥la ye, min ye tilennenya kibaru duman lase diå¥ b¥¥ la ka k¥å¥ ni danaya ye Yesu la, Ala Denc¥ ani Kisibaa.

Yala jurumut¡ b¥ se ka wajuli k¥ wa? O t¥ se ka å¥. Yala, a y¥r¥ t¥ se ka ko min k¥, a b¥ se k’a f¡ ko m¡g¡ w¥r¥ ye o k¥ cogo di? Ni ale y¥r¥ ma kisi, yala a b¥ se ka m¡g¡ t¡w kisi cogo di?

Ni m¡g¡ d¡ b¥ tora ji la, ni a y’a åini ka a k¥r¥f¥ m¡g¡ kisi, ji b¥na taga ni o m¡g¡ fila b¥¥ ye. Yala jurumut¡ d¡ b¥ se ka a å¡g¡n jurumut¡ d¡ w¥r¥ kisi cogo di? A b¥na o tigi sama de ka tugu a y¥r¥ n¡f¥ jahanama la. Yala banabagat¡ d¡ b¥ se ka a å¡g¡nna banabagat¡ d¡ kisi cogo di? Yala sitan¥m¡g¡ b¥ se ka a å¡g¡nna sitan¥m¡g¡ kisi cogo di?

Ciden P¡li tun ye jurumut¡ ye, nka a k¥ra




m¡g¡ tilennen ye a ka danaya f¥, a ye o min k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la, o min ye a kisi ka b¡ jurumu ma. O la, a sera ka k¥ Ala ka baarak¥la ye ani a sera ka kibaru duman f¡ diå¥ m¡g¡w ye. A sera ka m¡g¡ caman kisi ka k¥å¥ ni Ala sago ye. Ale y¥r¥ tun t¥ jurumut¡ ye tun.

A bangera ko kura ani a ma å¥namaya ka k¥å¥ ni sariya ye, nka ka k¥å¥ ni Ala sago ye. A k¥ra Ala ka baarak¥la ye ani a ye Ala ka tilennenya wajuli k¥ m¡g¡w ye, ani m¡g¡ caman k¡segira ka na Ala ma. A ka wajuli tun ma å¥sin a y¥r¥ ka danaya ko ma, wala sariya ko ma, nka, a ka kumaw tun å¥silen don Ala ka tilennenya de ma.

Yala jurumut¡ tun don wa? ¼n-¡n. A tun ye m¡g¡ tilennen de ye. Ka a to a k¥ra m¡g¡ tilennen ye mink¥, a k¥ra Ala ciden ye min b¥ Ala ka tiå¥ jira m¡g¡w la. Aw kana a f¡ ko jurumut¡ don sabu, o ye n¥nili ye ka å¥sin Ala ma, o ye tiå¥ faamubaliya de ye. M¡g¡

tilennen de tun don. An ma kan ka a n¥ni, i ko an t¥ Yesu n¥ni cogo min na, ni miiriya w¥r¥ ye a ta fan f¥.

A k¥len k¡ ka Yesu d¡n, hali bele ni an b¥ a jate jurumut¡, o k¡r¡ ko an b¥ Yesu de k¥ faniyatig¥la ye. Yesu y’a k¥ m¡g¡ tilennen ye, an Yesu de y’a k¥ a ka baarak¥la ye min b¥ a ka tiå¥ lase.

• Yala ni an b¥ deli k¥ ka nimisa, o b¥ se ka an ka jurumuw ko ka b¡ an na wa?

Deli ni nimisali t¥ se ka an ka jurumuw ko

ka b¡ an na sabu, kunmab¡li ma k¥ adamaden ka baara ye, a ma k¥ fana adamaden ka deli kos¡n. O la, ni an b’a f¥ ka ko ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma f¡ abada, an ka kan ka da Yesu ka batiseli ni a joli de la, ani ka da a la ko Yesu ye Ala ye. M¡g¡ minnu ye kunmab¡li




s¥b¥ s¡r¡, olu ye m¡g¡w ye minnu dara a la ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, ani ko a ye a joli b¡n gengenjiri la walisa an ka å¥namaya kura s¡r¡.

O la, yala an b¥ se ka an ka don o don jurumuw j¡si ka b¡ yen ni deli ye ani nimisali ye wa? ¼n-¡n. An b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥ an ka å¥namaya mum¥ la, o b¥¥ yafara ka ban, a b¥ san waga fila ni k¡ b¡ bi. O k¥ra waati min Yesu ye a y¥r¥ k¥ ka batise ka o jurumuw ta a y¥r¥ kan. Yesu ka batiseli ni a joli barika la, an kora ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ la ka ban pewu.

An b¥ jurumu minnu k¥ kabini an ye danaya k¥ Yesu la, olu fana kora ka b¡ an na Yesu ka batiseli barika la, ani a ka tiå¥ kunmab¡li ye. Yesu k¥ra an ka Kisibaa ye, ani an b¥ jurumu minnu k¥ don o don f¡ ka se ka an ka saya la, a ye o b¥¥ ta ka b¡ yen. Yesu nana dugukolo kan ani a batisera “ten” (Matiyu 3:15), a ye jurumuw b¥¥ j¡si ka b¡ yen walisa Ala sago ka dafa. Ala Denc¥ ye an ka jurumuw ta a

y¥r¥ kan a ka batiseli f¥. Yesu ka batiseli k¡r¡ ko: “ka ko”. Sabu,

waati min Yesu batisera, an ka jurumuw b¥¥ y¥l¥mana ka da a kan. An ka jurumuw b¥¥ kora ka b¡ an na pepewu, wa o ye an h¡r¡nya ka b¡ an ka jurumuw ma.

Batiseli k¡r¡ ye fana ko “ka su, ka su don”, sabu jurumuw b¥¥ y¥l¥mana ka bila Yesu kan, ani a sara anw jurumut¡w n¡ la. Minnu b¥¥ dara a la ko jurumuw b¥¥ bilara Yesu kan a ka batiseli f¥, olu b¥¥ kora f¡ abada.

Danaya s¥b¥ ye min ye, o de ye ka da a la ni an dusukun b¥¥ ye ko an ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan, hali an b¥ minnu k¥ bi, ko o jurumuw bilara a kan a b¥ san waga fila b¡ bi, ani ko a ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen ani ko a ye Ala sago dafa “ten”.

A b¥ waati jan b¡, ni a tun ma an ka jurumuw j¡si ni a ka batiseli ye, cogo foyi si tun t¥na s¡r¡ bi ka an ka jurumuw ko ka b¡ yen. Aw ye aw hakili to a la ko Yesu ye an ka




jurumuw b¥¥ j¡si ka b¡ yen kabini tuma jan. Bi, danaya s¥b¥ ani ni kisili ye f¥n min ye, o

de ye ka taga ni an ka jurumuw ye Yesu f¥, walisa ka da a la ko o jurumuw kora ka b¡ yen, ani k’a f¡ ko: “I ye nin jurumuw fana ko, badi?”, ka da a la ani ka a fo. O de kos¡n a nana, a batisera, a sara gengenjiri la ani a kununna a tile sabanan don, ani a k¥ra an ka Kisibaa ye.

M¡g¡ minnu kora ka b¡ o ka jurumuw la, ani o dara Yesu ka batiseli la ko o de ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen, olu de ye dubadenw ye. Tiå¥ la, don o don jurumuw j¡sira ka b¡ yen. Min ye danaya s¥b¥ ye, o de ye ka da Yesu la ko ale de ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥.

• Rom¥kaw 8:30 b’a f¡ an ye ko: “Ala k¡nna ka minnu ko latig¥, a ye olu wele. A ye minnu wele, a ye jo di olu ma fana. A ye jo di minnu maa, a ye n¡¡r¡ da olu kan fana.” Yala o kuma b’a jira ko saniyali b¥ s¡r¡ d¡¡nin d¡¡nin de wa?

Saniyali min b¥ s¡r¡ d¡¡nin d¡¡nin, nin

kuma ma å¥sin o ma. Kalanfa caman ni wajulik¥la caman b¥ faniya tig¥ k’a f¡ ko: “M¡g¡ min b¥ danaya k¥ Yesu, o tigi cogo b¥ y¥l¥ma d¡¡nin d¡¡nin f¡ ka taga a k¥ ka saniya pepewu farisogo ani Ni la.” M¡g¡ caman dara o kuma la.

Nka, an b’a k¡l¡si ka a ye ko don o don, d¡ le b¥ farala m¡g¡ ka kunkologb¥l¥ya kan. Wa ni m¡g¡ b¥ k¡r¡yara, d¡ de b¥ fara a ka jurumuw kan ka taga. Yala saniyali b¥ se ka bila waati ko la cogo di? Ka “saniyali s¡r¡ d¡¡nin d¡¡nin”, o ye kuma ye min ma di Ala




ye fiyewu. Nka o kuma f¡li ka di sitan¥ k¡ni ye. M¡g¡ b¥ se ka k¥ m¡g¡ tilennen ye d¡r¡n ni

jurumu t¥ a la. Sabu, Yesu ye jurumuw b¥¥ ko a ka batiseli f¥, ani a ye a y¥r¥ di saraka ye walisa ka an ka jurumuw juru sara: adamaen k¥ra m¡g¡ tilennenw ye Yesu ka batiseli ni a joli barika de la. M¡g¡ b¥ tilennenya s¡r¡ ni a dara a la ko Yesu ye a ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥.

“Saniyali” k¡r¡ ye ko “ka k¥ senuma ye.” Ni m¡g¡ b’a åini ka saniyali s¡r¡ a y¥r¥ ye, o k¡r¡ ko a tigi ma da tiå¥ la, nka ko a tigi b¥ tugura a y¥r¥ farisogo de n¡f¥.

Nege min b¥ adamadenw la ni ta fan f¥, o de b¥ o bila “saniyali d¡¡ni d¡¡ni” miirili la. Dina kelen kelen b¥¥ ni a ka saniyali t¡g¡ f¡ cogo don. Nka an minnu b¥ danaya k¥ yesu la, anw ma kan ka o t¡g¡w jate f¥n nafaman ye.

Ni an dara Yesu la, an t¥ saniyali s¡r¡ d¡¡nin d¡¡nin. An b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye ni an b¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la, ani ni kisili

kibaru duman. Tilennenya s¥b¥ b¥ s¡r¡ danaya de f¥, an b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli ni a joli la.

• Yala ni an b¥ j¡ an ka jurumuw la ani ka nimisa o kos¡n, an b¥ se ka o j¡si wa?

¼n-¡n. Ka j¡ i ka jurumuw la, o t¥ a k¥ i ka

jurumuw b¥ b¡ yen, nka i b¥ danaya min k¥ ji ani kibaru duman la, o de b¥ i ka jurumuw ta ka b¡ yen. Ni an b¥ da a la ko Yesu ka batiseli ni a joli de ye an ka jurumuw ko ka b¡ yen, o d¡r¡n de b¥ se ka a to an ka jurumuw b¥ ban. O ye Yesu ka ni kisili kibaru duman ye, o min ye an ko ka b¡ an ka jurumuw ma a ka batiseli barika la Jurd¥n na.

Ka j¡ i ka jurumuw la, o k¡r¡ ko ka s¡n Ala ka t¡n ma, nka an t¥ kunmab¡li s¡r¡ fiyewu f¡ ni an dara Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri la.




Tiå¥ min b¡ra sankolo la, o de ye Krisita ka batiseli ni a ka gengenjiri ye, o min ye m¡g¡w b¥¥ kisi ka b¡ jurumu ma. Wa, m¡g¡ ka kisili ma bila ko a tigi ka j¡ a ka jurumuw la, nka a b¥ danaya min k¥ Yesu la k’a s¡n a ma ko a ye a diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, o de b¥ a kisi. Yesu ka gengenjiri ye jurumuw sara de ye, a ye o min ta ka b¡ anw jurumut¡w kan.

O la, kisili s¥b¥ b¥ s¡r¡ Yesu ka batiseli de la Jurd¥n la, ani a joli min b¡nna genngenjiri la. An kora ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma sabu an b¥ danaya k¥ Yesu la, o min ye an ko ka b¡ an ka jurumuw b¥¥ la.

M¡g¡ minnu b¥ wajuli k¥ k’a f¡ ko ni an b¥ j¡ an ka jurumuw la, ko o de b’a to an b¥ kunmab¡li s¡r¡, olu ma Ala ka kisili tiå¥ d¡n.

O la, an ka kan ka da Yesu ka batiseli ni a joli ani a ka kisili la. Aw kana a f¡ ko m¡g¡w ka jurumuw b¥ se ka yafa ni o b¥ j¡ o jurumuw la Ala å¥ k¡r¡.

Aw ka kan k’a d¡n ko an ka jurumuw b¥na an ladon jahanama la, nka o jurumuw b¥ se ka j¡si ni an b¥ da Yesu la, ani a ka batiseli, ani a joli, o minw b¥ an kunmab¡ ani ka an k¥ m¡g¡ tilennenw ye Ala å¥ k¡r¡. Nin cogo kelen dama de f¥ an b¥ se ka kisi ka b¡ jurumuw ma: ka da Ala ka tiå¥ la, ani ka da ji ani Yesu joli la (1 Yuhana 5:4-8).

Ni an b¥ j¡ an ka jurumuw la tuma o tuma, o kos¡n t¥ jurumuw b¥na j¡si ka b¡ yen. Ni aw ma fara ka to ka j¡ aw ka jurumuw la tuma b¥¥, aw b¥na laban jahanama k¡n¡. An ye da kibaru duman tiå¥ la walisa jurumuw minnu b¥ an dusukunw ma, olugu ka se ka j¡si ka b¡ yen. Aw ye danaya k¥ ni aw dusukunw ye, aw kana danaya k¥ ni aw kunkolow ye, ani aw ka h¡r¡nya ka b¡ aw ka jurumuw ma f¡ abada.




• Kibaru duman s¥b¥ ye juman ye? Ni an ye danaya k¥ d¡r¡n, kibaru duman

min b¥ an h¡r¡nya pepewu ka b¡ an ka jurumuw ma, o de ye kibaru duman s¥b¥ ye. Ala ka kibaru duman b¥ i n‘a f¡ b¡mu.

Ala ka kibaru duman b’a f¡ ko: “Yesu Krisita ye jurunantigi (jurumut¡) ka juru sara, o min tun t¥ se ka a ka juru sara a kelen na”. A b¥ wele b¡mu kibaru duman sabu Ala Denc¥ k¥ra saraka ye ka an ka jurumuw j¡si ka b¡ yen, k’a s¡r¡ an tun ka kan ka sa ka taga jahanama la o jurumu kos¡n, kiri tig¥ tuma la.

A nana siå¥ kelen dugukolo kan ani a ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka a bila a y¥r¥ kan a ka batiseli f¥ Jurd¥n na. O cogo la, a ye an ka jurumuw b¥¥ j¡si ka b¡ yen f¡ abada.

A ye an ka jurumuw donin ta a ka batiseli f¥ Jurd¥n na, ka o jurumuw juru sara a ka saya f¥ gengenjiri la. Yesu ka batiseli ni a ka jolib¡n ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ci ka o y¥r¥k¥ i

n’a f¡ b¡mu. O ye kibaru duman s¥b¥ ye. Kibaru duman s¥b¥ b’a f¡ ko Yesu nana

diå¥ la ka batise ani k’a joli b¡n gengenjiri la walisa ka Yesu danabaaw b¥¥ kisi.

1 Yuhana 5:6 la, a s¥b¥la ko: “Min nana ji ni joli barika la, Yesu Krisita don. A ma na ni ji dama ye m¥n¥, a nana ni ji ni joli ye. Ni Senu de b¥ o seereya k¥, katuguni Ni Senu ye tiå¥ de ye.”

• Mun kos¡n Yesu ye a y¥r¥ k¥ saraka ye gengenjiri la?

Yesu ye a y¥r¥ saraka m¡g¡w ka jurumuw

kos¡n, a ye o minw ta a ka batiseli f¥. A ye a farisogo di m¡g¡w ma walisa ka o ka jurumuw juru sara walisa diå¥ m¡g¡w ka se ka h¡r¡nya ka b¡ t¡¡r¡ ma, o tun ka kan ni o min ye.

An ka kan k’a d¡n ko Yesu batisera Jurd¥n la walisa ka m¡g¡w ka jurumuw ta ka b¡ yen.




Wa an ka kan ka da a la ko Yesu sara gengenjiri la o sababu kelen kos¡n.

Ni Yesu tun ma batise k’a s¡r¡ ka gengen jiri la, ni a tun ma sa gengenjiri la, an ka jurumuw b¥¥ tun b¥na to an na. O la, an ka kan ka da Yesu ka batiseli ni a joli la, sabu, Yesu ye Ala Denc¥ ye, saraka saga, ani a k¥ra saraka walisa ka jurumuw j¡si ka b¡ yen.

An ka kan ka da a la ko Yesu ye Ala Denc¥ ye, ko a batisera walisa ka an ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡si, ani a ko a gengenna jiri la walisa ka m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ani ko a gengenna jiri la walisa anw jurumut¡w ka se ka kisi ka b¡ an ka jurumuw ma ani ka an b¡si Ala ka dimin ma.

• J¡N YE YUHANA BATISELIK¥LA YE? YALA MIN YE YESU BATISE, O DON WA?

Ala ye a ka t¡n di m¡g¡w ma Musa barika la,

ani jurumu yafa saraka walisa o ka se ka o ka jurumuw yafali s¡r¡ ani ka b¡ o ka tilenbaliya kow la. A ye Musa k¡r¡c¥ Aron sigi ka a k¥ sarakalasebaa kuntigi ye ani a y’a f¡ ko a ka jurumu yafa saraka b¡ san kalo wolonwulanan tile tannan don, o min ye jurumuw yafa don ye, walisa isra¥l jama ka san kelen jurumuw ka j¡si ka b¡ yen. (Levitike 16).

A y’a f¡ fana ka j¥ya ko jurumuw yafa don saraka tun t¥ se ka b¡ m¡g¡ w¥r¥ f¥ f¡ ni a k¥ra Aron b¡ns¡n d¡ ye. Ala ye sira day¥l¥ isra¥ldenw ye walisa o ka o ka jurumuw kafari, bolo dali f¥, Aron ni a b¡ns¡n b¥ saraka min b¡, o barika la. O ye jurumu yafa t¡n ye, Ala ye o min sigi m¡g¡w ye.

A y’a yira ka j¥ya ko Yesu tun ye diå¥ ka




Kisibaa ye. Layidu kura waati la, Yuhana Batiselik¥la tun ye Aron b¡ns¡n ye, diå¥ ka ciden ni a ka sarakalasebaa, o ye Yesu batise, Ala Denc¥. Yesu nana ka jurumut¡w kisi ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta k’a bila a y¥r¥ kan.

M¡g¡w ye duba s¡r¡ s¥b¥ la, tuma min o ka jurumuw y¥l¥mana Yesu kan a ka batiseli f¥, Yuhana ye o min k¥, ni ale k¥ra diå¥ b¥¥ ka ciden ni sarakalasebaa ye. Yuhana tun ye Ala ka baarak¥la ye, min tun b¥ m¡g¡w ka jurumuw da Yesu kan.

Yuhana Batiselik¥la ye diå¥ ka ciden ni sarakalasebaa ye, Ala ye min ci ka na diå¥ ka k¡n Yesu nali å¥ kala w¡¡r¡. Yesu ye Ala ka sagaden ye min ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, k’a s¡r¡ Yuhana Batiselik¥la ye sarakalasebaa ye, min ye diå¥ ka jurumu da Yesu kan a ka batiseli barika la.

• Yesu batisera Jurd¥n min na Jurd¥n ye baji d¡ le ye min ji b¥ woyo ka

taga k¡g¡ji salen na. Danf¥n si t¥ se ka å¥namaya wala ka balo o y¡r¡ la. K¡g¡ji salen b¥ k¡g¡ji y¥r¥ duguma. K¡g¡ji salen ji t¥ woyo ka taga y¡r¡ si la. A ji b¥ a kelen na.

Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ saya baji de la (Jurd¥n).

O b’a yira k’a f¡ ko jalakili benna m¡g¡ kelen kelen b¥¥ kan ka ban a ka jurumuw kos¡n, f¡ ni jurumu t¥ m¡g¡ minnu dusukunw na.

Jurd¥n ye baji ye, jurumuw kora baji min na, jurumut¡w b¥ sa ji min na. Jurumu kafari baji don, m¡g¡w b¥¥ ka jurumuw kora y¡r¡ min na Yesu ka batiseli barika la, ani jurumuw dara a kan y¡r¡ min na, o ye Jurd¥n ye.




• Layidu k¡r¡ la, saraka min b¥ b¡ ka don o don jurumuw yafa, o ye mun ye?

O tun ye saraka ye min tun b¥ b¡ walisa ka

don o don jurumuw yafa. Ni m¡g¡ tun b’a f¥ ka a ka don o don jurumuw yafali s¡r¡, a tun ka kan ka taga y¡r¡ saniman la ni sagaden, saga, misi tura wala ni k¡n¡ ye, k’a bolow da o bagan kan walisa ka a ka jurumuw da o saraka kan. O tun ye don o don jurumuw yafa cogo ye, o min dira ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye. (Levitike 3:1-11).

• Layidu k¡r¡ la, saraka min b¥ b¡ ka san kelen jurumuw yafa, o ye mun ye?

O tun ye saraka ye min tun b¥ b¡ walisa ka

san jurumuw b¥¥ yafa. Sarakalasebaa kuntigi tun b¥ a bolow da bakk¡r¡ kun kan, ka isra¥l

jama ka san kelen jurumuw b¥¥ da a kan siå¥ kelenpe (Levitike 16:1- 34).

Yesu Krisita ye don o don jurumuw ani san jurumuw b¡, tuma min a k¥ra Ala ka Sagaden ye, ani tuma min a ye jurumuw b¥¥ ta ka bila a y¥r¥ kan.

• Jurumu yafa min b¥ k¥ siå¥ kelen ka ban, o ye mun ye?

O ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ yafali ye

siå¥ kelenpe, Yesu Krisita danaya barika la. I n’a f¡ Yesu Krisita ye Ala Denc¥ ye, ani an Matigi min b¥ å¥namaya f¡ abada, a b¥ se ka m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen siå¥ kelenpe ka ban. Yala a b¥ an ka jurumuw j¡si ka b¡ yen pepewu cogo di?

1. Ka a to farisogo la 2. Ka a to a batisera Yuhana Batiselik¥la

f¥ Jurd¥n na




3. Ka a to kiri benna a kan gengenjiri kan Ala Denc¥ nana dugukolo kan farisogo la, a

batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ walisa ka diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen, ani a y’a joli b¡n gengenjiri kan walisa ka diå¥ m¡g¡w kisi siå¥ kelen ka ban (Levitike 16:6-22, Matiyu 3:13-17, Yuhana 1:29, Heburuw 9:12, 10:1-18).

• Kunmab¡li b¥ s¡r¡ siå¥ kelenpe wala a b¥ s¡r¡ d¡¡nin d¡¡nin?

A b¥ s¡r¡ siå¥ kelenpe sabu Yesu ye an ka

jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, o min k¥ra siå¥ kelen, ani kiri benna a kan siå¥ kelen ka ban. A y’a f¡ Matiyu 3:15 la ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.”

Yuhana 1:29 la, Yuhana Batiselik¥la b’a f¡ ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, o fil¥ nin ye” ani Yuhana 19:30 la,

Yesu ko: “A dafara”. Heburuw 10:9-18: “O k¡, a ko: “Ne nalen

fil¥ ka i sago k¥.” O cogo la, a b¥ batoli ko f¡l¡ wuli walisa ka filanan sigi. Yesu Krisita ye Ala sago k¥, o kos¡n a ye a y¥r¥ farikolo di ka k¥ saraka min ye, an saniya siå¥ kelenpe o de barika la. Sarakalasebaaw b¥¥ b¥ j¡ don o don ka u ka baara k¥. U b¥ saraka sifa kelen lase ko caman, olu t¥ se ka jurumuw b¡ yen abada. Nka Krisita ye badaa saraka kelenpe lase jurumuw kos¡n mink¥, a y’i sigi Ala kinin f¥, ka mak¡n¡li k¥ fo a juguw ka k¥ a senk¡r¡ dalan ye. Minnu saniyalen don u ka jurumuw ma, a ye olu dafa badaa saraka kelenpe de barika la. Ni Senu fana b¥ o ko seereya k¥ an ye. A y’a f¡ ko: “Matigi ko: Ne na layidu min ta u ye o donw t¥m¥nnen k¡, o fil¥ nin ye: Ne na ne ka sariyaw k¥ u dusukunw na. Ka u s¥b¥n u hakiliw la.” O f¡len kk¡, a ko: “Ne t¥na ne hakili to u ka jurumuw ni u ka tilenbaliya kow la tun.” A yiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na,




jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡.” Adamadenw ka jurumuw b¥¥ yafara o ma

siå¥ kelenpe ka ban Yesu Krisita ka batiseli ni a joli barika la.

• Jurumu sara ye mun ye? Jurumu sara ye saya ye. Jurumu d¡ ma

bon ni jurumu d¡ w¥r¥ ye. Kiri ka kan ka tig¥ jurumu b¥¥ kan Ala å¥ k¡r¡. Wa kiri min b¥ ben jurumuw b¥¥ kan, o ye saya de ye. Ni m¡g¡ b’a f¥ ka o jurumuw b¥¥ kafari, a ka kan ka sagaden fiå¥tan de di Ala ma.

O la, Ala ye Sagaden lab¥n walisa ka jama b¥¥ h¡r¡nya ka b¡ o ka jurumuw ma. M¡g¡ tun b¥ a bolow da sagaden kan ka jurumuw b¡ a y¥r¥ kan, ani a tun b¥ sa m¡g¡ n¡ la.

Kibaru duman la, Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥ Jurd¥n la, a sara o kos¡n i n’a f¡ sagaden. “Jurumu sara

ye saya ye, nka Ala ka nilif¥n ye å¥namaya banbali de ye Yesu Krisita an Matigi la” (Rom¥kaw 6:23).

Jurumu sara ye saya ye, nka Yesu ye a ka kanuya yira ka sa m¡g¡w n¡ la ani ani ka å¥namaya banbali di jurumut¡w b¥¥ ma.

• Mun koson Yesu tun ka kan ka sa gengenjiri kan?

Yesu saya ye jurumut¡w b¥¥ ka jurumu

sara ye, a ye o min ta ka b¡ yen a ka batiseli barika la. M¡g¡w tun b¥ sara o ka jurumuw kos¡n, jahanama tasuma la. Nka i n’a f¡ Yesu ye an kanu mink¥, a s¡nna batiseli ma, ka an ka jurumuw ta a y¥r¥ kan, ani ka sa gengenjiri kan walisa an ka kisi.

A ye a y¥r¥ k¥ saraka ye walisa ka an kisi ka b¡ jurumu ma, ani ka an b¡si jahanama ka danga ma. A ka saya ye diå¥ ka jurumu sara




ye. A batisera, o k¡ a sara gengenjiri la walisa ka m¡g¡w kisi ka b¡ o ka jurumuw ma, anis aya ma, ani kiri ma ani danga ma.

Yesu ye m¡g¡w ka jurumu minnu ta k’a bila a y¥r¥ kan a ka batiseli waati la Jurd¥n baji la, kiri benna a kan o jurumuw kos¡n, ani a sara o jurumuw kos¡n. A sara gengenjiri kan ani a kununna walisa an ka å¥namaya ko kura i ko m¡g¡ tilennenw.

• An b¥ mun t¡n¡ de s¡r¡ ni an b¥ danaya k¥ Yesu la?

1. An h¡r¡nyara ka b¡ an ka jurumuw

b¥¥ ma ani an k¥ra m¡g¡ tilennenw ye (Rom¥kaw 8:1-2).

2. An b¥ Ni Senu s¡r¡ ani å¥namaya banbali (K¥walew 2:38, 1 Yuhana 5:11-12).

3. An b¥ se ka k¥ Ala denw ye (Yuhana 1:12). 4. An b¥ don Ala ka Masaya la, Sankolo

Masaya (Jirali sura 21 ni sura 22). 5. Ala b¥ a ka duba b¥¥ di an ma (Efesekaw

1:3-23).

• Mun na an ka kan ka da Yesu la? An ye jurumut¡w ye ani an b¥na taga

jahanama la ni an ma da Yesu la ko an Matigi don. Yesu kelenpe de ye an Kisibaa ye ani ale kelenpe de b¥ se ka an kisi ka b¡ jahanama ma. An ka kan ka danaya k¥ Yesu la, sabu ale kelenpe de ye Kisibaa s¥b¥ ye. M¡g¡ minnu dara Yesu la ka kunmab¡li

s¡r¡, olu b¥ taga min? - O b¥ taga alijana la.- M¡g¡ minnu ma da Yesu la, ani o ma

kunmab¡li s¡r¡, olu b¥ taga min? - O b¥ taga jahanama la, o ka jurumuw kos¡n; ding¥ belebeleba tasumama kiribima k¡n¡ (Jirali 21:8).- J¡nw de ye Ala ka sagaw ye?




-M¡g¡ minnu dara Yesu ka batiseli ni a joli la walisa ka ni kisili s¡r¡.-

Nka “Saga w¥r¥w minnu t¥ nin sagabon k¡n¡” (Yuhana 10:16), olu ye bak¡r¡w ye, sabu, f¥n min ka di o y¥r¥w ye, o b¥ da o de la, wa, o ye jurumut¡w ye. Nka minnu b¥ da Yesu ka batiseli ni a joli la, olu b¥¥ kisira ani olu ye Ala ka sagaw ye.

• Ala ka Egilisi s¥b¥ ye juman ye? M¡g¡ minnu dara Yesu Krisita ka batiseli ni

a joli la, walisa ka k¥ m¡g¡ tilennenw ni kunmab¡lenw, ani senumaw ye, olugu b¥ å¡g¡n laj¥ y¡r¡ min na k’a Ala bato, o b¥ o de wele ko Egilisi. (1 Kor¥ntekaw 1:2). Ka k¥å¥ ni Efesekaw 4:5 ye, Egilisi min danabaaw b¥¥ b¥ s¡n a ma ko: “Matigi kelen b¥ yen, ani danaya kelen, ni batiseli kelen. Ala kelen b¥ yen, an b¥¥ Fa don.”

• Bibile la, m¡g¡ juman le filila ka sira bila?

M¡g¡ min b¥ da Yesu la k’a s¡r¡ jurumu

b¥ a dusukun na, o le ye m¡g¡ murutilen ye. A s¥b¥la Tite 3:11 la ko: “ I b’a d¡n ko o m¡g¡ sifa filila ka sira bila, a b¥ to jurumu k¥li la k’a y¥r¥ jalaki.”

Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli f¥, nka m¡g¡ min filila ka sira bila, o t¥ da kibaru duman s¥b¥ la, a t¥ da ji la (Yesu ka batiseli, kunmab¡li batiseli) o minw ye Ala ka n¥¥ma dilenw ye, ani a b¥ ban kisili ma ka to jurumu k¥li la k’a y¥r¥ jalaki.

Minnu b¥ danaya k¥ Yesu la, nka o b¥ to jurumu k¥li la ka o y¥r¥ jalaki, Ala b’a f¡ olu de ma ko “m¡g¡ fililenw” (Tite 3:11). Aw ka kan k’a d¡n ni aw filila ka sira bila wala ni aw ma fili. Ni aw b¥ da Yesu la, nka ni aw b¥ aw y¥r¥ jate jurumut¡ ye hali bi, o b’a yira k’a f¡ ko aw ma ji ani Ni kibaru duman s¥b¥ s¡r¡.




Ni aw b¥ da Yesu la, nka ni aw b¥ aw y¥r¥ jate jurumut¡ hali bi, o tuma, aw filila ka sira bila. O k¡r¡ ko a t¥ ji ani Ni kisili kibaru duman bonya, ani o b’a yiria fana ko aw t¥ Ala denw ye. M¡g¡ minnu b¥ j¡ o ka jurumuw la ani k’a f¡ ko olu ye jurumut¡w ye, ni aw k¥ra o m¡g¡w d¡ ye, o tuma, aw ka kan ka aw ka danaya cogo fil¥ tun s¥b¥ la.

Yesu k¥len k¡ ka aw ka jurumuw b¥¥ ta ka ban siå¥ kelen mink¥, yala aw b¥ se ka k¥ jurumut¡ ye tun wa? Mun kos¡n Yesu ye aw ka juru min sara ka ban, aw y¥r¥ b’a f¥ ka o juru sara tun aw y¥r¥ ye? Ni aw ma a dabila ka to ka o juru sara k¥ aw y¥r¥ ye, aw b¥na k¥ m¡g¡ ye min filila ka sira bila, sabu aw ye aw mab¡ Ala la. Min b¥ da Yesu la k’a s¡r¡ o ma bange ko kura, olu filila ka sira bila. Aw ka kan ka tiå¥ d¡n. Ala ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡si ka b¡ yen, ni aw t¥ a ka kisili d¡n, aw filila ka sira bila.

M¡g¡ min filila ka sira bila, o b’a y¥r¥ jate

jurumut¡ ye. Aw k¥len k¡ ka danaya k¥ Ala senuma la, ni aw b¥ aw y¥r¥ jate jurumut¡ hali bele, o tuma aw filila ka sira bila. Ni aw t’a f¥ ka fili ka sira bila, o tuma aw ka kan ka da Yesu ka batiseli ni a joli la, o f¥n fila t¥ taga ka å¡g¡n to.

Aw t¥ se ka kisi f¡ ni aw dara o f¥n fila la : Yesu ka batiseli ni a joli.


KALAN WÄRÄW SABANAN

åininkaliw ani jaabiw


302 åininkaliw ani jaabiw


åininkaliw ani jaabiw åininkali 1: Aw ye aw ka s¥b¥ minnu bila

ka na di ne ma, ne ye o s¥b¥w kalan. Aw b¥ kalan min di Yesu ka batiseli ko la, ne o s¡r¡ a k¡n¡. Yala f¥n min b¥ anw ka batiseli ni Yesu ka batiseli c¥, ani f¥n min b¥ Yesu saya ni a kununli c¥, aw b¥ se ka o å¥ f¡ ne ye wa?

Jaabi: K’a damin¥, an ka kan ka janto

“batiseli kalanw” na i n’a f¡ a s¥b¥la Heburuw 6:2 cogo min na. An b¥ batiseli suguya saba de ye Bibile k¡n¡: Yuhana Batiselik¥la ka batiseli min å¥silen don nimisali ko ma, ani Yesu ka batiseli Yuhan f¥, ani anw y¥r¥ ka batiseli. Anw ka batiseli, o ye an ka danaya seereya ye ka å¥sin Yesu ka batiseli ma. Anw b¥ batise walisa ka a yira ko ko an dara Yesu

la, o min batisera walisa ka an ka jurumuw j¡¡si ka b¡ yen, ani o min ye a joli b¡n gengenjiri kan anw ka jurumu kafari kos¡n. Sisan, aw b¥na Matiyu 3:15 faamu: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten.“ “Ten”, o k¡r¡ ko Yesu y¥r¥ ye diå¥ ka jurumuw ta a ka batiseli barika la, Yuhana Batiselik¥la f¥, o min ye diå¥ ka ciden ye.

O k¥ra Ala ka ko lat¥g¥len ye walisa ka an b¡si ka b¡ jurumu ka jan na. Matigi ye an b¥¥ kelen kelen ka tilenbaliya da a kan (Esayi 53:6) ani a ye a ka tilennenya di an ma. “Ala sago”, g¥r¥kikan na o b¥ s¥b¥ nin cogo la ko “dikaiosune”, o k¡r¡ ye fana ko “tilennenya”. O b’a yira ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen cogo tilennen ani cogo b¥nnen la, ka k¥å¥ ni a ka batiseli ye bolo dali f¥.

An ye kisili s¡r¡ an ka danaya barika la, an ye o min k¥ Yesu ka batiseli ni a saya ni gengenjiri ani a sukununli la. Dusukun bolokoli min b¥ k¥ ni la (Rom¥kaw 2:29), o ye jurumuw




b¥¥ b¡ an dusukunw na, ani o ye an ko ka jurumu ban an na. Pantek¡te don na, ciden Pi¥r¥ y’a f¡ Yahutuw ye ko: “A ye nimisa aw ka jurumuw la, aw b¥¥ kelen kelen ka batise Yesu Krisita t¡g¡ la, walisa aw ka jurumuw yafa s¡r¡. Ala na Ni Senu di aw ma” (K¥walew 2:38).

Jurumu minnu b¥ jurumut¡w b¥¥ dusukunw na, o b¥ se ka o yafa s¡r¡ ni o b¥ danaya k¥ Yesu la. A t¡g¡ k¡r¡ ye di? “katuguni ale na a ka m¡g¡w kisi u ka jurumuw ma” (Matiyu 1:21). Yesu k¡r¡ ko Kisibaa min ye siya kisi a ka jurumuw ma. A ye an kisi cogo juman na an ka jurumuw ma? A ye an kisi a ka batiseli ni a saya barika la, gengenjiri la.

Tuma min Yesu ka kalandenw tun b¥ kibaru duman lasera, o y’a d¡n ko m¡g¡w ye batiseli ni gengenjiri ko faamu ka å¥ waati min, o k¡ f¥ de o tun b¥ danabaaw batise. O cogo la, an b¥ batise ka a yira k¥n¥ kan ko tiå¥ la, ni ta fan f¥, ko an dalen b¥ Yesu ka batise ni a ka saya

la. An ka batiseli waati la, an b’a f¡ ko :“Matigi Yesu! I ni ce. I ye ne ka jurumuw b¥¥ ta i ka batiseli f¥, i sara ne ka jurumuw kos¡n, ani i kununan ka b¡ suw c¥ma ka ne kisi. Ne dara o la.” Sarakalasebaa d¡w de b¥ an batise ka o k¥ an ka danaya tamasiy¥n ye Yesu ka batiseli la ani a saya, ka k¥ i ko Yuhana Batiselik¥la ye Yesu batise cogo min na. O kos¡n, f¡l¡ danabaaw tun b¥ batise, ka o k¥ o ka danaya tamasiy¥n ye, o k¥len k¡ ka kibaru duman m¥n ani ka kisili s¡r¡, ani ka o ka jurumuw yafa s¡r¡.

Kisili ko ma siri batiseli la. Wa, an b¥ su ji la mink¥ ka batise, o ni kisili t¥ å¡g¡n å¥ sira la, hali n’a s¡r¡ batiseli nafa ka bon. Ni an b¥ da ji ani Ni kibaru duman la d¡r¡n, an b¥ se ka kisili s¡r¡. Bibile b’a f¡ an ye ko an batisera Krisita la (Rom¥kaw 6:3, Galasekaw 3:27). An b¥ se ka batise Krisita la cogo di? O t¥ se ka k¥ f¡ ni an b¥ da a ka batiseli la, sabu, farisogo b¥ se ka k¥ ni Yesu ye ka gengen jiri la ni a ye a ka batiseli f¥. O k¡, i n’a f¡ Yesu ye an ka




jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli f¥, a ka saya k¥ra an ka tilenbaliya kow kiri ye. An gengenna ni Matigi ye å¡g¡n f¥, ani an sera ka h¡r¡nya ka b¡ jurumuw ma, sabu, farisogo min b¥ an bila jurumuw la, o sara ni jurumu ye, ani an sera ka kisi ka b¡ an ka tilenbaliya kow ma.

M¡g¡ minnu k¥ra kelen ye ni Yesu ye a ka batiseli ni a ka saya f¥, olu fana b¥ kunun ni a ye å¡g¡n f¥. A ka sukununli ma k¥ an ka sukununli d¡r¡n ye, nka, o de ye an k¥ ka bange ko kura, ka an k¥ Ala denw ye, ani senumaw, ani jurumutanw ye a å¥ k¡r¡. Ni an ka jurumuw tun ma bila a kan, ani ni an tun ma da a ka batiseli la, a ka saya ni a ka sukununli tun t¥na k¥ ko ba ye, wa o tun t¥na foyi si å¥ an ka kisili la.

Minnu ye o ka jurumuw bila a kan danaya barika la, olu b¥na sa gengenjiri la a f¥, ani o b¥na k¥ ni a ye a ka batiseli la. O b¥na sa ani ka bange ko kura ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye. Nka, minnu ma s¡n ka o ka jurumuw bila a kan,

ani o t¥ da a ka batiseli la, olu t¥ foyi s¡r¡ a saya ni a sukununli la. Danabaaw ka batiseli b¥ i n’a f¡ c¥ ni muso b¥ furu å¡g¡n ma. Danabaaw b¥ batiseli min k¥, o le b¥ o ka danaya yira k¥n¥ kan jama la. Ni an b¥ da batiseli ni gengenjiri la k’a o kuma f¡ Ala å¥ k¡r¡, ani danabaaw, ani diå¥ b¥¥ ye, o b’a to danaya min b¥ an dusukun na, o b¥ sabati. Yuhana Batiselik¥la ye Yesu batisele min k¥, ni an ma o ko faamu ka å¥, an b¥na miiri ko Yesu ka batiseli t¥ ko nafaman ye, ani ko an b¥ se ka kisili hali ni an ma da o la. O ye sitan¥ ka lafilili ni a ka jan ye. Ni an b¥ da Yesu ka batiseli la s¥b¥ la, nka ni an t¥ da an y¥r¥ ka batiseli la, an b¥na jurumu yafa s¡r¡, ani an b¥na don alijana la.




åininkali 2: Ne b¥ se k’a f¡ cogo di ko ne ye m¡g¡ tilennen ye k’a s¡r¡ ne b¥ jurumu k¥ don o don?

jaabi: anw minnu k¥ra adamadenw ye, anw

b¥ jurumu k¥ Ala å¥ k¡r¡ kabini an bange don f¡ an saya. O b¥ k¥ sabu an bangera jurumu la ani an b¥ å¥namaya ni jurumu f¡l¡ ye, Adama ye o min k¥. O kos¡n a s¥b¥ra ko: “M¡g¡ tilennen si t¥, hali kelenpe” (Rom¥kaw 3:10). Ciden P¡li y’a f¡ Ala ye ko: “Nin kuma j¥len don, m¡g¡w ka kan ka a min¥, ko Krisita Yesu nana diå¥ la walisa a ka jurumuk¥law kisi. Ne ye olu b¥¥ la jurumuk¥laba de ye” (1 Timote 1:15).

“Nka sisan, Ala ka tilennenya jirala ni sariya t¥. Sariya ni kiraw b¥ a seereya k¥. O ye Ala ka tilennenya ye danaya barika la Yesu Krisita la a danabaaw b¥¥ ye. Faranfasi si t¥, m¡g¡w b¥¥ ye jurumu k¥, u b¥¥ d¥s¥ra Ala n¡¡r¡ la. Jo b¥ di u ma gansan Ala ka ka n¥¥ma barika

la, Krisita Yesu ka kunmab¡li f¥” (Rom¥kaw 3:21-24).

“Ala sago”, o k¡r¡ ko Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ Jurd¥n na. Yesu b¥na batise tuma min, a ko: “A to a ka k¥ sisan: A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen cogo åuman ni tilennenya la, a ka batiseli barika la, Yuhana Batiselik¥la, adamadenw b¥¥ ka ciden ye o min k¥. Yuhana k¥len k¡ ka Yesu batise, a ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, o fil¥” (Yuhana 1:29).

“Diå¥ ka jurumu”, o k¡r¡ ye di? O ye diå¥ b¥¥ ka jurumu, kabini Adama ni Awa tile la, olu minw k¥ra diå¥ jurumuk¥la f¡l¡w ye, f¡ ka na a bila dugukolo m¡g¡ laban na. A k¥ra waati t¥m¥len m¡g¡w ye o, bi m¡g¡w o, wala waati nata m¡g¡w, o b¥¥ ye diå¥ m¡g¡w ye.

Yesu min ye damin¥ ni laban ye, ale ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta siå¥ kelen a y¥r¥ kan, ani a ye a y¥r¥ di Ala ma ka k¥ saraka banbali




ye a ka saya barika la gengenjiri la. O k¥ra mink¥, an k¥ra m¡g¡ senumaw ye. O ko damin¥ waati t¥m¥lenw na, nka a b¥ sen kan hali bi. Tiå¥ la, ni an y’a damin¥ ka danaya k¥ Yesu la, an b¥ saniya ani jurumu t¥ k¥ an na tun. A tun b¥ o cogo la waati t¥m¥lenw na, a b¥ o cogo la bi, wa a b¥na k¥ o cogo waati nataw la.

Diå¥ damin¥ ni a laban, Ala b¥ o d¡n tigitigi, sabu, sebaaya tigi don. Yesu batisera, a b¥ san waga fila b¡ bi, nka diå¥ m¡g¡w ye jurumu minnu k¥ k’a ta diå¥ damin¥ la f¡ ka na se diå¥ laban ma, a ye o jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen. O kos¡n, sani a ye sa gengenjiri kan, a ko: “A dafara” (Yuhana 19:30). Yesu ye jurumuw b¥¥ j¡si ka b¡ diå¥ la, a b¥ san waga fila b¡ bi, ani a sara gengenjiri la walisa ka o j¡si ka b¡ yen.

Hali k’a s¡r¡ an kisira ka ban, an bele b¥ jurumu k¥ sabu an farisogo barika ka d¡g¡. Nka an b¥ jurumu minnu b¥¥ k¥, Yesu ye olu

b¥¥ ta ka ban a y¥r¥ kan, jurumu t¥m¥lenw, minnu b¥ sen kan, ani jurumu nataw, a ka batiseli barika la, ani kiri benna a kan o kos¡n gengenjiri la. O ye Ala ka kisili dafalen ni a ka kisili tilennen ye.

Ni Yesu tun ma jurumu nataw j¡si, m¡g¡si tun t¥na se ka h¡r¡nya ka b¡ a ka don o don jurumuw ma, “sabu, jurumu sara ye saya ye” (Rom¥kaw 6:23). Waati min Yakuba ni Esawu tun b¥ o bamuso k¡n¡, Ala ka o faran ka o k¥ siya fila ye, hali k’a s¡r¡ o tun ma ko jugu wala ko åuman si k¥ f¡l¡, a ye Yakuba kanu ani a ye Esawu k¡niya, ani a ko: “K¡r¡k¥ na k¥ a d¡g¡k¥ ka j¡n ye” (Jen¥se 25:23).

Adamadenw b¥ jurumu k¥ kabini o bange don f¡ o saya, nka i n‘a f¡ Ala b’a d¡n ko an ye jurumut¡w ye, a ye an ka jurumuw b¥¥ j¡si siå¥ kelen ka ban a ka batiseli ni a ka gengenjiri f¥, ani a ka kanuya an ta fan f¥. An b¥ duba waati de la. Kira Esayi k’a f¡ ko: “Aw ka kuma Jerusal¥mkaw f¥ k’a f¡ u ye ko, u ka




t¡¡r¡ waati dafara, ko u ka tilenbaliya kow yafara u ma, ko ne ye u ka jurumu kafari siå¥ fila” (Esayi 40:2). Ji kibaru duman ni Yesu ka gengenjiri barika la, jurumu ka j¡nya waati t¥m¥nan. Sisan, minnu b¥ da o kibaru duman la, olu b¥ se ka kisi ka b¡ o ka jurumu ma.

“Matigi ko: Ne na layidu min ta u ye o donw t¥m¥nnen kk¡, o fil¥ nin ye: Ne na ne ka sariyaw k¥ u dusukunw na, ka u s¥b¥n u hakiliw la.O f¡len k¡, a ko: Ne t¥na ne hakili to u ka jurumuw ni u ka tilenbaliya kow la tun Ayiwa, ni olu yafara y¡r¡ min na, jurumuw yafa saraka d¡ w¥r¥ t¥ b¡” (Heburuw 10:16-18).

I n’a f¡ Ala ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ j¡si ka b¡ yen a Denc¥ Yesu Krisita barika la, an b¥ jurumu minnu k¥ don o don, a t¥ kiri tig¥ an kan belen olu kos¡n.

O la, an b¥ se ka Matigi nali k¡n¡, ka tugu a ka kuma k¡, sabu an k¥ra m¡g¡ tilennenw an jurumutanw ye, hali ni an b¥ jurumu tun an ka å¥namaya la.

åininkali 3: Yuhana Batiselik¥la ka nimisali batiseli ye mun ye?

Jaabi: Yuhana Batiselik¥la ye Ala ka

baarak¥la ye, a bangera kalo w¡¡r¡ ka k¡n Yesu nali å¥. Malaki Kitabu la, Ala tun ye a nali ko f¡ yen. Layidu kira laban don. Malaki 3:22-24 la, a s¥b¥la ko: “Ne ye sariya ni ko latig¥len ani ci f¡len minnu s¥b¥n ne ka j¡nk¥ Musa ye H¡r¥b kulu kan Isra¥l b¡ns¡n b¥¥ kos¡n, aw ye aw hakili to olu la. A fil¥, ne na kira Elie ci aw ma sani Matigi ka donba ka se. O ye siran koba don ye. A na faw ni u denw c¥ lab¥n ka denw ni faw c¥ lab¥n, walisa ne kana nin jamana tiå¥ ni danga ye” (Malaki 3:22-24).

Yesu bangera tuma min na, o y’a s¡r¡ Isira¥ldenw tun ye Ala ka layidu kumaw bila ka ben ani o tun b¥ o y¥r¥w ka alaw de batola. Ni o tun b¥ taga saraka b¡ Matigi ye, o tun taga ni bagan fiyent¡w de ye, wala fiå¥ b¥ bagan minw na, ani fana o tun ye Matigi ka batoso




k¥ l¡g¡fiy¥ de ye. Musa ka t¡n an kiraw tun ye Yesu nali f¡ ka

k¡r¡. Layidu k¡r¡ t¡n b¥ adamadenw kalan jurumu d¡nni na, ani a b’a yira o la cogo min na o ye jurumut¡w ye (Rom¥kaw 3:20). F¥n minnu s¥b¥la t¡n kitabu k¡n¡, ni m¡g¡ t¥ tagama ka k¥å¥ ni o ye, o ye jurumu ye. Layidu k¡r¡ tile la, ni m¡g¡ min tun ye t¡n kelen tiå¥, o tigi tun b¥ taga ni saraka ye y¡r¡ saniman la, ka a bolow da bagan kunkolo kan walisa ka a ka jurumuw y¥l¥ma a kan; o k¡, bagan tun b¥ faga ani sarakalasebaa tun b¥ a joli seriseri a gerew kan ani sarakab¡lan jusigilan kan.

Nka i n‘a f¡ Isira¥l jama tun t¥ se ka saraka b¡ don o don walisa ka h¡r¡nya ka b¡ o ka jurumuw ma, Ala ye don d¡ å¥nat¡m¡ ka o k¥ jurumu yafa don ye. O waati de Ala tun b¥ san kelen jurumuw b¥¥ yafa; o tun b¥ b¥n san kalo wolonwulanan tilen tan don ma. O don, Isra¥l ka ciden, Aron, min ye

sarakalasebaa kuntigi ye, ale b¥ bak¡r¡ fila min¥ Isra¥l jama f¥, ka kalaw da o bak¡r¡ fila kan. Kelen ye Matigi ta ye, kelen w¥r¥ ye bak¡r¡ bilata ye. O k¡, a tun b¥ a bolow da Matigi ka bak¡r¡ kan ka isra¥l jama ka san kelen jurumuw b¥¥ bila o kan. O k¡, a tun b¥ bak¡r¡ faga ka a joli d¡ seriseri ni a bolonk¡ni ye siå¥ wolonwula jurumu kafari y¡r¡ å¥f¥. A tilalen k¡ jurumu kafarili la y¡r¡ saniman la, a tun b¥ bak¡r¡ å¥nama madon. Aron tun b¥ a bolo fila da o bak¡r¡ å¥nama kunkolo kan ka j¡ Isra¥l b¡ns¡n ka tilenbaliya kow b¥¥ ani o ka sariya tiå¥ni kow b¥¥ ani o ka jurumuw b¥¥ la ka o b¥¥ da bak¡r¡ kun kan. O k¡, a ka a bila ka taga kungo k¡n¡ c¥ å¥nat¡m¡len bolo. Isra¥l siya ka san jurumuw b¥¥ tun b¥ yafa o ma nin cogo de la.

Nka m¡g¡ tun b¥ saraka min b¡ san o san ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ t¡n ye, o tun t¥ se ka o m¡g¡w k¥ dafalenw ye. F¥n åuman min tun b¥ sira la ka na, o b¥¥ tun ye o suman de ye




(Masiya). Isra¥l jaman tun t¥ Kisibaa Yesu Krisita k¡n¡na. Nka, o tun b¥ ala w¥r¥w le batola ani o tun åin¥na Layidu k¡r¡ kiraw ka kumaw b¥¥ k¡. O de k¡s¡n Matigi Ala y’a f¡ ko a tun b¥na Yuhana Batiselik¥la ci, walisa ka isra¥ldenw dusukunw sama ka na a ma, ani walisa o dusunkun ka lab¥n ka s¡n Yesu Krisita ma.

Sani Yuhana Batiselik¥la ka Yesu kunb¥n ka a batise, a tun b¥ nimisali batiseli k¥ m¡g¡w ye Jude kongo kolon k¡n¡. A tun b¥ o batise nin ji ye mink¥, a tun laåini ye min ye, o de tun ye ka jama k¥ ka da Yesu la ani ka a y¡r¡ åini. Ale de tun b¥na Yesu Krisita batise ka bolow da a kunkolo kan i ko a tun b¥ k¥ cogo min Layidu k¡r¡ la, walisa jurumuw b¥¥ ka ta ka b¡ yen, o k¡, a tun b¥na gengen jiri la ka jama b¥¥ kisi ka b¡ o ka jurumuw ma. A tun y’a f¡ ko Yesu tun b¥na na ka saraka dafabaliw j¡si ka b¡ yen, ani ka saraka kelenpe b¡ f¡ abada o jurumuw kos¡n, i ko isra¥l jama tun

b¥ kunmab¡li s¡r¡ cogo min ka k¥å¥ ni o ka saraka b¡li ye, o min tun b¥ k¥ ni bagan fiå¥tan ye Layidu k¡r¡ waati la.

Isira¥ldenw caman j¡ra o ka jurumuw la, o nimisara o ka jurumuw la ani o batisera Yuhana Batiselik¥la f¥. ‘Nimisali‘ k¡r¡ ye ko ‘ka i tagafan y¥l¥ma ka i å¥sin Matigi ma‘. O nana Yuhana ma, o hakili jiginna layidu k¡r¡ t¡n na, o j¡ra a la ko olu ye jurumut¡w ye f¡ o saya, o s¡nna a ma ko ka k¥å¥ ni t¡n ye, ko olu t¥na se ka don alijana la o ka k¥walew åumanw kos¡n, ani o ye o å¥sin Yesu ma, ale min ye o ka jurumuw j¡si ka b¡ yen siå¥ kelenpe ka ban walisa o ka don alijana la.

Yuhana Batiselik¥la ye batiseli min di Isra¥ldenw ma, o kun tun ye ko Isra¥ldenw ye j¡ o ka jurumuw la, ka k¡segin Yesu ma, ale ye o min batise sabu ale k¥ra sarakalasebaa kuntigi ye, ani diå¥ b¥¥ ka ciden ye. O de ye nimisali s¥b¥ ye ka k¥å¥ ni Bibile ka kuma ye. O kos¡n Yuhana k’a f¡ jama ye ko: “Ne k¡ni




b¥ aw batise ji la k’a jira ko aw nimisara aw ka jurumuw la, nka d¡ b¥ na ne k¡, o fanga ka bon ni ne ta ye, hali ne man kan ni a ka sabara b¡li y¥r¥ ye a sen na, o na aw batise Ni Senu ni tasuma la” (Matiyu 3:11).

Yuhana Batiselik¥la ye cogo k¥ walisa ka m¡g¡w dusukunw sama ka taga Yesu ma, a y’a f¡ ko Yesu ye diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen (Yuhana 1:29) ani ko a sara o kos¡n (Matiyu 21:32).

åininkali 4: Ni ele b¥ miiri ko yesu ka

batiseli k¥ra ko ba ye kibaru duman ko la, yala a ka saya t¥na k¥ ko denin ye wa? .

jaabi: Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri, o

f¥n fila b¥¥ nafa ka bon. An t¥ se k’a f¡ ko kelen nafa ka bon ni t¡ kelen ye. G¥l¥ya b¥ y¡r¡ min na, o ye ko danabaa caman de b¥ yen bi, minnu b¥ da Yesu joli d¡r¡n la

gengenjiri kan. O b¥ miiri ko o ka jurumuw yafara o ma sabu Yesu sara ka a joli b¡n gengenjiri la, nka Yesu ma diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen gengenjiri dama kan. Yesu ka saya gengenjiri la, o ye kiri de ye min benna Yesu kan an ka jurumuw kos¡n, sabu, Yuhana Batiselik¥la tun ye a batise ka ban, ka diå¥ ka jurumuw da a kan.

Ka danaya k¥ Yesu ka gengenjiri la k’a s¡r¡ i ma danaya k¥ a ka batiseli la, o ye i n’a f¡ i ye saraka b¡ ka di Ala ma k’a s¡r¡ i ma i bolow da a kan. M¡g¡ minnu b¥ o saraka sugu b¡, olugu t¥ se ka o ka jurumuw yafali s¡r¡ sabu nafa t¥ o saraka la ani Ala t¥na s¡n a ma. “Ni a ka saraka f¥n ye bagan kunba jenita ye, a ka ntura fiå¥ntan b¡ ka na n’a ye å¡g¡n kunb¥n finiso da la, walisa Matigi ka s¡n o m¡g¡ la. A ka o bolo da saraka f¥n jenita kunkolo kan, a ka saraka na min¥ ka a ka jurumu ta ka b¡ a kan” (Levitike 1:3-4).

Ala ye Ala tilennen ye ani sariya ka Ala don.




A ye t¡n wala sariya tilennen sigi walisa ka an ka jurumuw j¡si ka b¡ yen. Ni an b¥ an ka saraka b¡ ka k¥å¥ ni a ka sariya ye, Ala b¥ o saraka min¥ walisa an ka jurumuw ka kafari. M¡g¡ caman b¥ ben fili sabu o b¥ miiri ko an b¥ se ka kisili s¡r¡ ni an b¥ da Yesu la dama ko an Kisibaa don, sabu a b¥ an kanu. “O tuma na, m¡g¡ o m¡g¡ mana Matigi t¡g¡ wele, o na kisi” (K¥walew 2:21, Rom¥kaw 10:13). Nka o Bibile kelen b’a f¡ ko: “M¡g¡ minnu b’a f¡ ne ma, ‘Matigi, Matigi ‘, olu b¥¥ t¥na don sankolo masaya la, f¡ ne sankolofa Fa sago k¥baaw.” (Matiyu 7:21).

Walisa Yesu ka k¥ an Kisibaa ye, Ala ye t¡n min sigi kisili kama, an ka kan ka o d¡n. Ni Yesu t¡g¡ dama tun b¥ se ka an kisi, saraka min tun b¥ b¡ Layidu k¡r¡ waati la, kun tun t¥na k¥ o å¥f¡li la Bibile k¡n¡, ani Matiyu 7:21 b¥ kuma m¡g¡ tilenbali minnu ko la, a tun t¥na o f¡. Kisili s¡r¡ sira j¥len don Bibile k¡n¡, a kabakoman don, ani a dafara.

An b¥ a kalan Levitike sura 3 ani sura 4 la ko ni jurumut¡ d¡ tun b¥ saraka b¡ a ka jurumuw kos¡n, a tun b¥ a bolow da bagan kun kan walisa ka a ka jurumuw y¥l¥ma a kan, o k¡, bagan tun b¥ faga ka a joli seriseri. Ni bolow tun ma da saraka kan wala ni o bagan tun ma k¥ fiå¥ntan ye, o saraka tun t¥na mako f¡yi å¥ m¡g¡, wa o tigi tun t¥na kunmab¡li s¡r¡ Ala å¥ k¡r¡.

Layidu kura ni Layidu k¡r¡ b¥¥ b¥nna o ma (Esayi 34:16). Yesu ka batiseli, ani Layidu k¡r¡ jurumut¡ tun b¥ bolo dali min k¥ saraka kun kan, o ko fila b¥¥ ye kelen ye. Yesu tun b¥na batise tuma min Yuhana Batiselik¥la f¥, a ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten” (Matiyu 3:15). “Ala sago”, o k¡r¡ ko “tilennenya”. O k¡r¡ ko a ka fisa Yesu ma ko a ka a y¥r¥ di ka k¥ saraka ye diå¥ ka jurumu kos¡n, ka batise Yuhana Batiselik¥la f¥ ka k¥å¥ ni a ka bolo dali ye Yesu kunkolo kan walisa ka diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen cogo




åuman na, i ko Ala ye sarakab¡ cogo min sigi Layidu k¡r¡ waati la, ni o tun b¥ k¥ ni bolo dali ni joli ye.

Ni an b¥ da gengenjiri d¡r¡n la k’a s¡r¡ an t¥ da Yesu ka batiseli la, an ka jurumuw tun t¥na se ka bila Yesu kan, wa k¡r¡ si tun t¥na k¥ a ka saya la, sabu o ni an ka jurumuw tun t¥na k¥ å¡g¡n å¥ sira la. Ka Yesu joli jate i ko joli gbansan, o t¥ se ka an ka jurumuw ko ka b¡ yen (Heburuw 10:29).

O kos¡n, a joli t¥ se ka jurumuw j¡si ka b¡ danabaaw dusukunw la f¡ ni o dara a la ko o ka jurumuw dara a kan a ka batiseli waati la, ka k¥å¥ ni Yuhana Batiselik¥la ka bolo dali ye a kan. Ciden Yuhana b’a f¡ ko m¡g¡ min b¥ se s¡r¡ diå¥ kan, o ye m¡g¡ ye min b¥ da a la ko Yesu Krisita, Ala Denc¥, nana ni ni joli barika la. Yesu Krisita nana ji ni joli de barika la. A mana ji d¡r¡n barika la wala joli d¡r¡n barika la (1 Yuhana 5:4-6).

O k¡, f¥n minnu b¥¥ s¥b¥la Yesu ko la, a ye

o å¥f¡, k’a damin¥ Musa ka Kitabu la ka se kiraw b¥¥ taw ma (Luka 24:27). A ye a jira ko ale de tun k¥ra layidu k¡r¡ saraka ye. Wa, Dawuda b’a f¡ a ka zaburu la ko: “O tuma la ne ko: Ne nalen fil¥, ne ko s¥b¥nna Kitabu melekelen k¡n¡” (Zaburu 40:8, Heburuw 10:7).

An ka kuma laban na, an b’a f¡ ko Yesu ka batiseli t¥ gengenjiri ko b¡ yen, ani Matigi ka kibaru duman b¥ gengenjiri k¡r¡ dafa. O b¥ an kalan fana ko ni batiseli ni Krisita ka joli senuma t¥, jurumu yafa t¥ s¡r¡. Ka kisili s¡r¡ danaya barika la Yesu la, o k¡r¡ ko ka jurumu yafa s¡r¡, ka k¥å¥ ni danaya ye, o min b¥ k¥ Yesu ka batiseli la ani a joli la, ani ko aw ye Ni Senu ka nilif¥n s¡r¡. (1 Yuhana 5:8, K¥walew 2:38).




åininkali 5: Yala aw b¥ se ka ji ani Ni kibaru duman k¡r¡ f¡ ne ye ka j¥ya wa?

Jaabi: Ni m¡g¡ d¡ ka mis¥li tununna y¡r¡

d¡, k¥n¥ma, o tigi b¥na o mis¥li åini a ben y¡r¡ de la. Ni a tigi ye o mis¥li y¡r¡ åini so k¡n¡ k’a s¡r¡ a benna k¥n¥ma, o b¥ k¥ nalomanya de ye. Hali n’a s¡r¡ so k¡r¡na b¥ yeelen na ka t¥m¥ k¥n¥mala kan, a t¥ se ka mis¥li åini so k¡n¡. Ne hakili la, m¡g¡ caman b¥ o nalomanya å¡g¡n k¥ an ka bi tile la Egilisi k¡n¡. Ka k¥å¥ ni an ka batiseli ye ani kun min kos¡n Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥, o m¡g¡w b¥ min k¥, o ni Bibili kuma t¥ b¥n. Nka, o b¥¥ la, o t¥ o y¥r¥ åininka. O de kos¡n Egilisiw sugu cayara. F¥n kelenpe min b¥ se ka s¡s¡li ban, o le ye ka b¡ k¡n¡nafili la, ka taga y¡r¡ la, mis¥li tunnuna y¡r¡ min na. Ni an b’a f¥ ka tiå¥ d¡n s¥b¥ la, an ka kan ka b¡ dina sira la ani a n¡f¥kow la, sabu, an t¥na tiå¥ s¡r¡ yen.

Mun kos¡n cidenw sinsinna Yesu ka batiseli

ko kan? Sabu tiå¥ min b¥ ji ani Ni kibaru duman la, o ye o gundo s¡r¡, ani o ye o j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ la. Yesu ko: “Tiå¥ tiå¥ la ne b’a f¡ iI ye ko: “Ni m¡g¡ ma bange ji ani Ni la, a t¥ se ka don Ala ka Masaya la”” (Yuhana 3:5).

Bibile b’a f¡ an ye ko Yesu nana ji ani Ni barika la ka an kisi ka b¡ an ka jurumuw ma (1 Yuhana 5:6). Joli k¡r¡ ye gengenjiri ye. O la, ji k¡r¡ ye mun ye? Mun kos¡n Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥? Mun kos¡n Yesu y’a f¡ ko ale ka batiseli tun b¥ k¥ “ka Ala sago dafa”? (Matiyu 3:15).

Ne b’a f¥ ko aw ye ji ani Ni kibaru dumana ko faamu kos¥b¥, an Yesu ka batiseli. Yesu ye å¥f¡li dama dama k¥ ji ani Ni kibaru duman ko la a ka kalandenw ye. O kos¡n, ni kalandenw tun b¥ kibaru duman f¡, o tun b¥ sinsin Yesu ka batiseli kan. Ciden P¡li y’a f¡ ko: “Ne ye kalan min s¡r¡ k’a lase aw ma, o koba f¡l¡ fil¥ nin ye ko: Krisita sara an ka jurumuw kos¡n, ka k¥å¥ ni Kitabuw ye. A su donna, a




kunnuna a tile sabanan don, ka k¥å¥ ni Kitabuw ye” (1 K¡r¥ntekaw 15:3-4).

Ni a f¡ra ko: “Krisita sara an ka jurumuw kos¡n, ka k¥å¥ ni Kitabuw ye”, “Kitabuw” k¡r¡ ye di? O kan b¥ Layidu k¡r¡ de ma. Yesu sara an kos¡n ka k¥å¥ ni Layidu k¡r¡ ka jirali ye.

An b’a kalan Heburuw 10:1 ko: “F¥n åuman nataw ja tun b¥ sariya la, nka o f¥nw kolo y¥r¥ tun t’a la. O de kos¡n m¡g¡ minnu tun b¥ to ka g¥r¥ Ala la ka saraka sifa kelen lase san o san, sariya ma se ka olu dafa abada.” An ye sariya k¡r¡ d¡w fil¥ ka k¥å¥ ni saraka ko ye Levitike 1:3-5 la. A tun k¥ra wajibi ye ko jurumut¡w tun ye ko saba k¥ o ka saraka b¡ tuma la walisa ka jurumu yafa s¡r¡.

1. Ka ntura fiå¥ntan b¡ (v¥rise 3). 2. Ka a bolo da saraka f¥n jenita kunkolo

kan (v¥rise 4). Ka k¥å¥ ni nin v¥risew ye, an ka kan ka tilen

Ala ka sariya ta fan f¥. An ka jurumuw b¥ y¥l¥ma saraka f¥n jenita kunkolo kan bolo

dali f¥. 3. Ka sa (joli b¡n) walisa ka jurumuw kafari. Jurumuw kafarili donw, Aron tun b¥ a bolo

fila da bak¡r¡ å¥nama kunkolo kan, ka Isra¥denw ka tilenbaliya kow f¡, ani o ka sariya tiå¥ni kow ani o ka jurumuw b¥¥. A tun b¥ o b¥¥ da bak¡r¡ kan (Levitike 16:21). O waati la, Aron tun ye adamadenw ka ciden ye. A tun b¥ a bolow da o saraka f¥n jenita kunkolo kan, ka jama ka san kelen jurumuw b¥¥ da a kan (m¡g¡ miliy¡n fila ka se miliy¡n saba å¡g¡n ma). Saraka min tun b¥ b¡ Layidu k¡r¡ waati la, o ye “f¥n åuman nataw ja” ye. Yesu ye a y¥r¥ di walisa ka an saniya ka k¥å¥ ni Kitabuw ye.

A f¡l¡, Yesu tun ye Ala ka Sagaden ye, fiå¥ t¥ min na. Ala Denc¥ kelenpe don ani a cogo ni Ala cogo ye kelen ye. O la, a k¥ra saraka dafalen ye diå¥ m¡g¡w b¥¥ kos¡n.

A filanan, Yesu batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ Jurd¥n na. Batiseli k¥ra “bolo dali” f¥.




Batiseli dira ka k¥å¥ ni “bolo dali” ye, ani Yuhana Batiselik¥la ye Aron b¡ns¡n ye, sarakalasebaa kuntigi. Tuma min Yuhana ye a bolow da Yesu kunkolo kan, diå¥ jurumuw b¥¥ y¥l¥mana Yesu kan, ka k¥å¥ ni Ala ka sariya ye. Yesu k’a f¡ Yuhana ye ko: “A to a ka k¥ sisan. A ka åi an ka Ala sago dafa ten”, ani a ye batiseli s¡r¡. A ye an ka jurumuw b¥¥ ta. Batiseli duguj¥, Yuhana ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumu ta ka b¡ yen, o fil¥ nin ye” (Yuhana 1:29).

A sabanan, a sara gengenjiri kan walisa ka an ka jurumuw kafari. Sani Yesu ka sa, a ko: “A dafara” (Yuhana 19:30). A kununna ka b¡ suw c¥ma walisa anw ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye Ala å¥ k¡r¡.

Saraka min b¥ b¡ jurumu yafa kos¡n, aw ye miiri o la. Wajibi tun don ko jurumut¡ tun ye a bolow da bagan kunkolo kan f¡l¡ sani a ka kantig¥. Ni a tun åin¥na ka a “bolow da saraka bagan kunkolo kan”, a ka jurumuw tun t¥ yafa

a ma sabu, sariya ma s¡n o ma. Ni danabaa min t¥ a ka batiseli k¡r¡ faamu, jurumu b¥ a dusukun na hali bi, wa a t¥na se ka kisi a ka danaya d¡r¡n kos¡n.

Danaba caman b¥ yen minnu b¥ Yesu ka baara tilanc¥ dama de d¡n. Ciden Yuhana y’a f¡ ka j¥ya ko: “Min nana ji ni joli barika la, Yesu Krisita don. A ma na ni ji dama ye m¥n¥, a nana ni ji ni joli ye. Ni Senu de b¥ o seereya k¥, katuguni Ni Senu ye tiå¥ de ye” (1 Yuhana 5:6). Bibile la, v¥rise caman b¥ yen minnu b¥ kuma a ka batiseli nafa ko la, k’a yira ko a k¥ra ko ba ye an kisili s¡r¡li la. Danabaaw b¥¥ ka kan ka k¡segi ji ani Ni kibaru duman ma.

åininkali 6: Bibile v¥rise juman de b’a yira

k’a f¡ ko Yesu ka kalandenw tun b¥ sinsin Yesu ka batiseli ko kan?

Jaabi: M¡g¡ minnu b¥ batise ji la, ani




minnu b¥ da Yesu ka batiseli la, o ko fila t¥ kelen ye. Ka batise ji la, o d¡r¡n de t’a k¥ m¡g¡ b¥ bange ko kura. M¡g¡ b¥ se ka da Yesu Krisita la d¡r¡n ka bange ko kura. F¥n w¥r¥w i n’a f¡ k¥n¥ladon wala batiseli, o t¥ wajibi ye Ala ka kisili s¡r¡li la. Bibile t¥ sinsin danabaaw ka batiseli kan, o b¥ o min k¥ ni ji ye. Nka, a b¥ sinsin Yesu y¥r¥ ka batiseli de kan, a ye o min s¡r¡ Yuhana Batiselik¥la f¥.

Bibile v¥rise caman b’a yira ko Yesu ka batiseli ye ko ba ye ani ko nafa b¥ a la ka k¥å¥ ni an ka kisili ye, ani ko Ala sago don. O kos¡n, a b¥ f¡ Injil naani damin¥ la.

Marika b¥ Yesu Krisita, Ala Denc¥ ka kibaru duman damin¥ ni Yesu ka batiseli ye. Yuhana b¥ kibaru duman s¥b¥ ka waatiw f¡, ka k¥å¥ ni nin kumaw å¡g¡n ye i n’a f¡ “o dugusaj¥” (Yuhana 1:29), “tile sabanan don” (2:1). O kumaw tun b¥ å¥sin Yesu batiseli don ma.

Yesu batiseli dugusaj¥, Yuhana Batiselik¥la

ye Ala ka kuma tiå¥tigiya nin cogo la ko: “Ala ka Sagaden min b¥ diå¥ ka jurumuw ta ka b¡ yen, o fil¥”) (Yuhana 1:29). Yuhana ye Yesu batise tuma min, diå¥ ka jurumuw b¥¥ bilara a kan. O k¡, a sara gengenjiri kan walisa an ka jurumuw ka yafa an ma. Sani a ka sa, a ko: “A dafara” (Yuhana 19:30) ani a tile sabanan don, a kununna ka b¡ suw c¥ma.

Ciden P¡li y’a f¡ ko: “Ne ye kalan min s¡r¡ k’a lase aw ma, o koba f¡l¡ fil¥ nin ye ko: Krisita sara an ka jurumuw kos¡n, ka k¥å¥ ni Kitabuw ye. A su donna, a kunnuna a tile sabanan don, ka k¥å¥ ni Kitabuw ye” (1 K¡r¥ntekaw 15:3-4). Ni a f¡ra ko Kitabuw, a kan b¥ Layidu k¡r¡ de ma. Yala jurumut¡ tun b¥ se ka saraka b¡ cogo juman na walisa ka jurumu yafa s¡r¡? Sani a ka saraka kantig¥, a tun ka kan f¡l¡ ka a bolow da a kunkolo kan. Ni a tun åin¥na ka a bolow da saraka bagan kunkolo kan, a tun t¥ se ka jurumu yafa s¡r¡ sabu, o saraka tun t¥na min¥.




Ciden P¡li ko: “Aw ma d¡n ko an minnu batisera Krisita Yesu la, ko an b¥¥ batisera a saya de la wa?” (Rom¥kaw 6:3). Ka batise Yesu Krisita la, o k¡r¡ ka da Yesu ka batiseli la Jurd¥n na, a t¥ dan dama an ka y¥r¥ ka batiseli ma ji la. An b¥ se ka batise cogo juman Yesu la? Ni an b¥ da a la ko Yuhana Batiselik¥la ye an ka jurumuw b¥¥ y¥l¥ma Yesu kan, tuma min a ye a batise, o la an b¥ se ka batise Yesu la.

“Aw minnu b¥¥ batisera Krisita la, aw ye Krisita don aw kan na i ko duk¡ki”(Galasikaw 3:27). Minnu t¥m¥nan Yuhana Batiselik¥la f¥ ka o ka jurumuw da Yesu kan, jurumu si t¥ olu la tun, ani o k¥ra Ala ka den senumaw ye.

“Aw bolokora ale la fana. O bolokoli ma k¥ m¡g¡w bolo f¥, nka o ye farisogo kow bilali ye Krisita ka bolokoli f¥” (Kolosekaw 2:11). Bolokoli min b¥ k¥ ni la, ni a t¥ farikolo la, o de b¥ an h¡r¡nya ka farisogo jurumu ma (o de ye

dusukun bolokoli: Rom¥kaw 2:29). Ciden P¡li y’a f¡ ko ni an b¥ da Yesu ka batiseli la, ko o de b¥ an dusukun ko ka jurumuw b¡ a la.

“O ji k¥ra batiseli bisigi ye, o min b¥ aw kisi sisan. O t¥ farisogo n¡g¡w koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka b¡ dusukun åuman la, Yesu Krisita kununni barika la ka b¡ suw c¥ma” (1 Pi¥r¥ 3:21). Batiseli de b¥ an kisi. Nuho tile la, mg¡w halakira sabu o tun ma da ji la. Bi, ni an t¥ s¡n ka da Yesu ka batiseli ji la, an b¥ k¥ jurumut¡w ye hali ni an dara Yesu la, wa anw fana b¥na halaki.

Ciden P¡li ka l¥t¥r¥ f¡l¡ la, a ye ko b¥¥ j¥ya Kibaru duman ta fan f¥: “Min nana ji ni joli barika la, Yesu Krisita don. A ma na ni ji dama ye m¥n¥, a nana ni ji ni joli ye” (1 Yuhana 5:6). Yesu nana diå¥ la ka an kisi a ka batiseli barika la ani gengenjiri kan. A y’a f¡ ko: “Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya b¥nnen b¥ å¡g¡n ma” (1 Yuhana 5:8). O k¡r¡ ye ko Yesu ka batiseli ni gengenjiri ani Ni b¥ fara å¡g¡n kan




ka kisili dafa. Yesu ko Nikod¥mu ma ko: “Ni m¡g¡ ma

bange ko kura, a te se ka Ala ka masaya ye” (Yuhana 3:5). M¡g¡ b¥ se ka bange ko kura s¡r¡ f¥n minnu barika la, o ye ji ani Ni ye. An ka kan ka da ji la, Yesu batiseli la, walisa jurumu d¡ kana to an dusukun na ani walisa an ye Ni ka nilif¥n s¡r¡. O ye Bibile ka bange ko kura ye.

O kos¡n, ciden Pi¥r¥ ko: “Aw ye nimisa aw ka jurumuw la, aw b¥¥ kelen kelen ka batise Yesu Krisita t¡g¡ la, walisa aw ka jurumuw yafa s¡r¡. Ala na Ni Senu di aw ma” (K¥walew 2:38). An ka kan ka da Yesu ka batiseli la ni an dusukun b¥¥ ye walisa ka jurumu yafa s¡r¡ ani ka Ni Senu s¡r¡. Mun w¥r¥ b¥ k¡ tun? V¥rise caman b¥ sinsin Yesu ka batiseli kan k’a yira ko f¥n ba don min nafa ka bon kos¥b¥ an ka kisili la. Kerec¥nw ka kan ka k¡segin ji ani Ni kibaru duman ma.

“O de kos¡n, an ka Krisita ka kalan

damin¥ kow to yen, ka taa å¥ dafalenya kalan na. Ka nimisa k¥wale salenw la, an kana k¡segin o kalan kan, wala dannaya ko Ala la, ni batiseli kow, ni bolodali kow m¡g¡w kan, ani suw kununni ni badaa kiri kow. An kana olu ju sigi ko kura” (Heburuw 6:1-2).

F¥n min k¥ra kibaru duman s¥b¥ ye, ni f¡l¡ Egilisi tun b¥ o f¡, an b¥ o ye nin y¡r¡ la. F¡l¡ Egilisi tun b¥ batiseli kalan di danabaa kuraw ma, ani bolodali kow, ani sukununni, ani badaa kiri kow. An ka kan ka a mara an hakili la ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta a ka batiseli barika la, ko a ye a joli b¡n gengenjiri kan, ko kiri benna an ka jurumuw kos¡n ka k¥å¥ ni Ala ka tilenenya sariya ye.




åininkali 7: Ne dalen b¥ o la ani ne b¥ m¡g¡w kalan o de la nka aw b¥ sinsin kojugu Yesu ka batiseli kan, o min ma d¡n kos¥b¥. Mun de b’a to ji ani Ni kibaru duman b¥ k¥ a damana ko ye?

jaabi: Ka kisi, o k¡r¡ ye ko ka kunmab¡li

s¡r¡, ka an ka jurumuw yafali s¡r¡. O k¡r¡ ye fana ko ka bange ko kura, sabu jurumut¡ b¥ da å¥namaya kibaru duman k’a s¡r¡ ka kisi. O de b’a to a b¥ bange ko kura ji ani Ni la ka k¥å¥ ni Yesu ka kisili ye. M¡g¡ minnu ye kunmab¡li s¡r¡, ani o bangera ko kura, ani o b¥ s¡n ko o k¥ra Ala denw ye, Ni Senu b¥na olugu de dusukun na. O la nin f¥nw b¥¥ ye kelen ye: Ni Senu, kunmab¡li, bange ko kura, ka k¥ Ala den ye, ka k¥ m¡g¡ tilennen ye.

Yesu y’a f¡ ko: “Ne de ye sira ye, ani tiå¥, ani å¥namaya. M¡g¡ si t¥ na ne Fa ma, ni a ma t¥m¥n ne f¥” (Yuhana 14:6), o k¡r¡ ko an b¥ t¥m¥n Yesu kelenpe de f¥, Ala

Denc¥ kelenpe, a ye min ci ka na an ma, ka s¡r¡ ka don Ala ka masaya la. Yesu ye an ka jurumuw j¡si cogo min na, an ka kan ka o d¡n k’a s¡r¡ ka k¥ m¡g¡ tilennenw ye ani ka don Ala ka masaya la.

Nka danaba caman b’a miiri ko ni o ye Yesu t¡g¡ f¡ d¡r¡n, ko o de b¥na a to o b¥ kisi. O b¥ da Yesu la k’a s¡r¡ o ma Bibile day¥l¥, ani o t’a d¡n Yesu ye baara min k¥ walisa an ka jurumu yafa s¡r¡. Ala ye Ni ye, Senuma min t¥ y¥l¥man, yeelen dibi t¥ min na, nka anw k¡ni ye jurumut¡w ye. Ala ka masaya don t¥ s¡r¡ fiyewu ni Yesu t¥, wa an b¥ se ka da Yesu la danaya barika la, an b¥ o min k¥ å¥namaya Ni la.

M¡g¡ caman b¥ danaya k¥ k’a f¡ ko: “Matigi, Matigi” k’a s¡r¡ Yesu ye baara min k¥ kisili s¡r¡ kama, o t¥ o d¡n. O b¥ miiri ko o kisira k’a s¡r¡ jurumu b¥ o dusukun na. Ni jurumu b¥ aw dusukun na hali bele k’a s¡r¡ aw b¥ da Yesu la, o tuma, aw kisira ka b¡ mun de ma sa?




Ni m¡g¡ d¡ ye nin åininkali k¥ ko: “ala jurumu b¥ aw dusukun na wa?” O b’a jabi ko: “¼nh¡n, tigi tigi”.

Yesu t¡g¡ k¡r¡ ye nin ye: “A na Denk¥ bange, i na a t¡g¡ da Yesu, katuguni ale na a ka m¡g¡w kisi u kt jurumuw ma” (Matiyu 1:21). An b¥ da Yesu la walisa ka kisi ka b¡ an ka jurumuw ma. Nka, an k¥len k¡ ka danaya k¥ Yesu la, ni jurumu b¥ an dusukun na hali bele, o tuma an ye jurumut¡w ye hali bele, ani jurumu ka j¡nw, wa kiri benna tig¥ an kan.

Ciden P¡li y’a f¡ ko: “Sisan k¡ni, minnu b¥ Krisita Yesu la, jalaki y¡r¡ si t¥ olu la tun” (Rom¥kaw 8:1). Siga t¥ a la, jurumu b¥ m¡g¡ minnu dusukunw na tun, olu ma Yesu Krisita s¡r¡ fiyewu.

Mun na o k¥ra jurumut¡w ye, ani o ma kunmab¡li s¡r¡ f¡l¡, ani o ma kisili s¡r¡ f¡l¡ ka b¡ Yesu Krisita f¥ hali k’a s¡r¡ o b¥ da Yesu la? Sabu o b¥ danaya k¥ gengenjiri joli d¡r¡n

de la la, nka o ma o ka jurumuw da yesu kan a ka batiseli f¥. O de kos¡n jurumu b¥ o dusukun na hali bele k’a s¡r¡ Yesu sara gengenjiri kan o kos¡n.

Ka danaya k¥ Yesu ka batiseli la wala ka ban ka danaya k¥ a ka batiseli la, o ko fila t¥ kelen ye fiyewu. D¡w b¥ kunmab¡li s¡r¡ ani o b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye o ka danaya barika la, Yesu ka batiseli la. Nka t¡w b¥ to o ka jurumuw la sabu o ma da Yesu ka batiseli la. Ni Senu t¥ s¡n ka sigi jurumut¡ dusukun na. A b¥ don m¡g¡ tilennenw de dusukun na, minnu kisira ji ani Ni barika la. O k¡, ciden P¡li ko: “Aw m’a d¡n ko an minnu batisera Yesu la, ko an b¥¥ batisera a saya de la wa?” (Rom¥kaw 6:3). M¡g¡ caman dalen b¥ a la ko Yesu ye an ka jurumuw j¡si ka b¡ yen, nka an t¥ se k’a f¡ o la ko jurumu t¥ an dusukunw na ni an ma da Yesu ka batiseli la. Ni a b¥ o cogo la, o tuma, o k¥ra faniya ye Ala å¥ k¡r¡, ani an b¥ an y¥r¥ de lafilila. Ni an ma an ka jurumuw da




Yesu kan a ka batiseli f¥, o tuma an ka jurumuw tolen b¥ an dusukunw na.

Ni m¡g¡ min ma da Yesu ka batiseli kibaru duman la ani a joli min b¡nna gengenjiri kan, o b’a yira ko o tigi b¥ t¡n k¡r¡ hali bele, wa a tigi b¥ se ka k¥ jurumuk¥laba ye tun. O kos¡n, a tigi b¥ ko o ko k¥, hali ni a tagara deli k¥ kuru sanf¥, wala hali ni a tagara deli k¥ delik¥y¡r¡baw la a ka jurumuw yafali kos¡n, o b¥¥ la, jurumu belen b¥ s¡r¡ a dusukun na.

Yesu ko: “M¡g¡ minnu b’a f¡ ne ma, ‘Matigi, Matigi,’ olu b¥¥ t¥na don sankolo masaya la, f¡ ne sankolola Fa sago k¥baaw. O don mana se, m¡g¡ caman n’a f¡ ne ye ko: ‘Matigi, Matigi, a f¡, anw ma kiraya k¥ i t¡g¡ la, ka jin¥w g¥n ka b¡ m¡g¡w la, ka kabako caman k¥ i t¡g¡ la wa? O la, ne n’a f¡ u ye ko: Ne ma aw d¡n fewu. A ye b¡ ne k¡r¡, aw kojuguk¥law” (Matiyu 7:21-23).

A y’a f¡ mink¥ ko: “Aw kojuguk¥law”, a kan b¥ j¡nw de ma? Minnu ma kunmab¡li dafalen

s¡r¡ o dusukunw na, a kan b¥ olu de ma, sabu, o dara Yesu ka gengenjiri d¡r¡n de la.

Ni m¡g¡ min t¥ da Yesu ka batiseli ani gengenjiri fila b¥¥ la å¡g¡n f¥, o tuma a tigi ka danaya ma dafa. Yesu y’a f¡ ko ni m¡g¡ b’a f¥ ka bange ko kura, ko o tun t¥ se ka k¥ cogo w¥r¥ la ni ji ani Ni t¥. M¡g¡w tun ka kan ka don Nuhun ka kurun k¡n¡ cogo min k’a s¡r¡ ka kisi, o cogo kelen na, m¡g¡si t¥ se ka kunmab¡li s¡r¡, ani jurumuw b¥¥ yafali ani ka å¥namaya danaya s¥b¥ la, f¡ n‘a s¡r¡ a tigi dara ji ani Ni kibaru duman la. Ni ji ani Ni kibaru duman t¥, aw t¥ se ka jurumu yafa s¡r¡, ani aw t¥ se ka k¥ Ala den ye fana.




åininkali 8: Ne dalen b¥ ne ka kisili la sabu ne b¥ da Yesu la. H¥r¥ ni jigiya tun b¥ ne dusukun na. Nka, bi ni ne b¥ aw ka wajuli lam¥n, ne hakili b¥ åagamin. Yala m¡g¡ ka kan ka da s¥b¥ la Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri fila la å¡g¡n f¥ k’a s¡r¡ ka kisi wa?

Jaabi: Ni aw t¥ da Yesu ka batiseli la, siga

t¥ a la, jurumu b¥ aw dusukun na. Ciden Yuhana y’a f¡ ko: “Ni an ko jurumu t¥ an na, an b¥ an y¥r¥w lafili, tiå¥ t¥ an k¡n¡” (1 Yuhana 1:8). Ni an ma an ka jurumuw da Yesu kan a ka batiseli f¥, o tuma jurumu b¥ an dusukun na hali bele. Ni an b’a f¡ ko jurumu t¥ an na k’a s¡r¡ an ma da Yesu ka batiseli la, o tuma, an b¥ an y¥r¥ s¡s¡, wa tiå¥ t¥ an f¥.

An b¥ da an ka kisili la tuma min ni an ye jurumu yafa s¡r¡, ani ni an ye Ni Senu s¡r¡ an ka danaya barika la, an b¥ o min k¥ Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri la.

Ciden P¡li ko: “A t¥ ko kibaru duman

w¥r¥ b¥ yen” (Galasikaw 1:7). Kibaru duman w¥r¥ t¥ yen min b¥ se ka an kisi ka b¡ an ka jurumuw ma, f¡ n’a k¥ra cidenw ye min lase ka b¡ Yesu f¥, ka k¥å¥ ni ji ani Ni ye. Cidenw ye ji ani Ni kibaru duman min lase, ni an ma da o la, o tuma jurumu b¥ an dusukun na hali bele. Yala an b¥ se ka da cogo di an ka kisili la ni jurumu b¥ an dusukun na? Ni an ka k¥walew tilennen don Ala å¥ k¡r¡, an b¥ nins¡ndiya ani an b¥ kisili s¡r¡, nka ni an ye jurumu k¥, an b¥ siran ani an t¥ da a la ko an b¥na kisili s¡r¡ sabu jurumu b¥ an dusukun na. O kisili sugu b¥ sinsin an y¥r¥ ka miiriliw ni an dusukunnakow le kan, nka Ala t¥ s¡n o ma.

Kisili min b¥ b¡ adamaden ka miirili la, o kisili b’a f¡ ko senumaya b¥ s¡r¡ d¡¡nin d¡¡nin, ka k¥å¥ ni don o don jurumu yafa delili ye. M¡g¡ minnu b¥ da o faniya kisili la, olu b¥ miiri ko ni o ye o ka å¥namaya k¥ senumaya la, ka yafali deli don o don, ani ka sariya bato ani ka k¥wale åumanw k¥, ko o de b¥na a to o




b¥ kisili s¡r¡. Nka, ni o ma o ka jurumuw da Yesu kan, ka da a ka batiseli la, o b¥ k¥ jurumut¡w ye.

Ala ye kisili min di an ma, o ye kisili dafalen ye. O b’a yira ko Yesu ye diå¥ ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen siå¥ kelen ka ban a ka batiseli barika la Jurd¥n na, ani ko a ye o j¡si gengenjiri kan. Ciden Yuhana ko: “Ni an b’an j¡ an ka jurumuw la, ale ye kantigi ye, a tilennen b¥ ka an ka jurumuw yafa an ma, ani k’an saniya tilenbaliya b¥¥ ma” (1 Yuhana 1:9). Ni an ka jurumuw ma yafa an ma f¡l¡ ji ani Ni kibaru duman barika la, sabu an t¥ o d¡n, o tuma an ka ka j¡ a la Ala å¥ k¡r¡ ko an ye jurumut¡w ye hali bi, hali ni an b¥ da Yesu la ani fana an tun ka kan ka taga jahanama la. Hali ni an ka jurumuw ka d¡g¡ cogo o cogo, o t¥ se ka j¡si ka b¡ yen ni ji ani Ni kibaru duman t¥. O ye nimisali s¥b¥ ye. Ni an b¥ j¡ an ka jurumuw la nin cogo la, o tuma, an ka jurumuw b¥¥ b¥na ta ka b¡ yen siå¥ kelen ka

ban ji ani Ni kibaru duman barika la, ani an b¥ k¥ m¡g¡ tilennenw ye, jurumu si t¥ minnu na.

N¥¥ma tuma le sera, h¥r¥ tuma (2 K¡r¥ntekaw 6:2). M¡g¡ o m¡g¡ mana da Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri kibaru duman la, o tigi b¥ kisi ka b¡ a ka jurumuw ma, o tigi b¥ k¥ m¡g¡ tilennen ye, a ka danaya b¥ fanga s¡r¡; ni Matigi nana, a tigi lab¥nnen don ka don Sankolo masaya la. An y¥r¥ ka miiriliw, ani an ka kalanw, ani an ka Alakokalanw t¥ se ka an ksisi ka b¡ jurumuw ma. O b¥¥ ye sitan¥ ka lafililiw de ye, a b¥ o min bila adamaden hakili la. An ka kan ka k¡segin ji ani Ni kibaru duman ma, ani ka k¥ danabaaw ye, minnu s¡nna o dusukunw na, Yesu ka kisili ma. O de ye ka Ala ka kanu ani a ka baara.




åininkali 9: Aw b¥ min f¡ « ji ani Ni » ko la, ni o ye tiå¥ ye, o tuma, benkannik¥la min gengenna jiri la, o tun ma kan ka kisili s¡r¡. Ni o benkannik¥la kisira, o tuma Ala b¥ a y¥r¥ s¡s¡ sabu, a ye min f¡ alijana donin ko la, a y¥r¥ ma o sariya labato. Yala aw b¥ se ka benkannik¥la ka kisili s¡r¡ cogo å¥f¡ wa?

Jaabi: Yahudiyaw minnu tun b¥ Yesu ka tile

la, Ala tun ye Masiya min ko f¡ olu ye, o tun b¥ ale de mak¡n¡na. O kos¡n, Ala tun t¥m¥na Musa f¥ ka “t¡n ni saraka” min di o ma, o tun b¥ o ko faamu ka t¥m¥n siya b¥¥ kan. O tun b¥ miiri ko Masiya tun b¥ na ka k¥å¥ ni t¡n ani ko a tun b¥na o h¡r¡nya ka b¡ o ka jurumuw b¥¥ ma.

Nka yahudiyaw tun ma da a la ko Yesu ka batiseli Yuhana Batiselik¥la f¥, ko o tun ye Ala ka ko latig¥len de ye, ani fana ko jurumuw b¥¥ tun dara Yesu kan (Marika 11:27-33). O tun b¥ a jate i ko m¡g¡ min tun b’a la ka jama

b¥¥ lafili. O kos¡n o ye a gengen jiri la. Nka i n’a f¡ sariya tun t¥ a daga ko rom¥kaw ye bug¡ ani ka o gengenjiri la, (Kewalew 22:25-29, 23:27), o la, an b’a d¡n k’a f¡ ko benkannik¥la minnu tun b¥ gengenjiri la, ko olu tun ma k¥ rom¥kaw ye, nka ko o tun ye yahudiyaw de ye.

An b¥ se k’a d¡n ko benkannik¥la min kisira, ko ale tun ye yahudiya de ye, min tun b¥ siran Ala å¥, a ka kumaw kos¡n: “Yesu, i hakili to ne la, ni i nana i ka masaya la tuma min na” (Luka 23:42) sabu, ka k¡n Pi¥r¥ å¥, Sankolo masaya kibaru duman tun ma se siya w¥r¥ ma ni yahudiya t¥ (K¥walew 10:1-11:18). Benkannik¥la nin tun b¥ t¡n d¡n ani Ala tun ye saraka b¡ ko min å¥f¡ Musa ye. O de kos¡n, o benkannik¥la min tun ye kisili s¡r¡, ale tun b’a d¡n ko Masiya tun ka kan ka na ka k¥å¥ ni Ala ka t¡n ye.

M¡g¡ min b¥ na Ala ma, o tigi ka kan ka j¡ a la ko a ye jurumut¡ ye, min tun ka kan ka




taga jahanama la. Benkannik¥la j¡ra a ka jurumu la nin cogo la ko: “An k¡ni ka kan ni nin t¡¡r¡ ye, katuguni an b¥ an ka ko jugu k¥lenw t¡¡r¡ de la” (Luka 23:41). A s¡nna ko ale k¥ra jurumut¡ ye, kiri tun ka kan ka tig¥ min kan Ala å¥ k¡r¡. O k¡ a ko: “Yesu, i hakili to ne la, ni i nana i ka masaya la tuma min na” (Luka 23:42).

An b’a d¡n ko a tun b¥ Ala bonya ani ko a tun k¥ra m¡g¡ ye min tun b¥ Ala ka masaya nali mak¡n¡na. O k¡ a ko tun ko: “nka nin c¥ ma ko jugu si k¥” (Luka 23:41).

Nin benkannik¥la tun b¥ mun de d¡n Yesu ko la? A tun dalen b¥ a la ko Yesu bonyara Mariyama farisogo la ka k¥å¥ ni Ni Senu ka sebagaya ye, ani ko a tun batisera Yuhana Batiselik¥la f¥ Jurd¥n na, o min tun k¥ra diå¥ m¡g¡w b¥¥ ka ciden ye, ani fana ko a tun gengenna jiri kan. Yesu tun ye min k¥, yahudiya kojuguk¥la nin tun dalen b¥ o la a dusukun na, hali k’a s¡r¡ a tun gengenna jiri

kan a ka kujuguw kos¡n. Yesu ka tile la, minnu tun b¥ j¡ o ka

jurumuw la ka k¥å¥ ni Yuhana Batiselik¥la ka nimisali batiseli ye, olu tun b¥ da a la tiå¥ la ko ko o ka jurumuw b¥¥ dara Yesu kan a ka batiseli tuma la, ani o tun b¥ a f¡ ko Ala ye Ala tilennen ye. Nka minnu tun ma nimisali batiseli s¡r¡, olu tun b¥ ban Ala sago ma, sabu o tun ma da Yesu ka batiseli la fana (Luka 7:28-30).

Nka kojuk¥la min tun b¥ gengenjiri la ni a ye kisili s¡r¡, ale ni yahudiya t¡w tun t¥ kelen ye. A tun b’a f¡ ko Yesu ko minnu b¥¥ k¥, ko o tilennen don ani ko o b¥nnen fana (Luka 1:1). A tun b¥ se k’a f¡ ko Yesu tilennen don sabu a j¡ra a ka jurumuw la ka k¥å¥ ni Yuhana ka batiseli ye, ani a tun dalen b¥ a la ko Yesu tun ye a ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli barika la. O kos¡n, a tun b¥ se ka kisili s¡r¡. O kojuk¥la tun dalen b¥ “ji ani Ni kibaru duman” la fana. Ala ye Ala tilennen ye, o kos¡n, minnu b¥ da Yesu ka batiseli ni a ka gengenjiri la, ka




k¥å¥ ni a ka sariya ye, a b¥ olu k¥ m¡g¡ tilennenw ye.

åininkali 10: I n’a f¡ Ala ye hin¥tigi ni

makaritigi ye, hali ni jurumu b¥ an dusukun na, nka ni an b¥ danaya k¥ Yesu la ka ban, yala o kos¡n a t¥na an jate m¡g¡ tilennenw ye wa?

Jaabi: Ala ye kanuya ye ani a tilennnen don

fana. O kos¡n a b¥ tiå¥ f¥ ani a b¥ kiri tig¥ jurumu b¥¥ kan. “sabu jurumu sara ye saya ye” (Rom¥kaw 6:23). Nin kuma k¡r¡ ye ko nin kiri tig¥ra tuma min, jurumut¡ ka kan ka taga jahanama la.

Ala ye yeelen ni dibi fara ka b¡ å¡g¡n na cogo min, a b¥ jurumutanw fara ka b¡ jurumut¡w la ten. Jurumu t¥ m¡g¡ minnu na, Ala b¥ olu de wele m¡g¡ tilennenw sabu, olu dalen b¥ a la ko Yesu ye olu ka jurumuw j¡si

ka b¡ yen a ka batiseli f¥, ani ko a gengenna jiri la o jurumuw kos¡n. Nka minnu t¥ da Yesu ka batiseli la, olu de ye jurumut¡w ye hali bi Ala å¥ k¡r¡, sabu jurumu tolen b¥ o dusukun na. Olu ye m¡g¡w ye minnu ma da ji la, wala Yesu ka batiseli la, i n’a f¡ m¡g¡ minnu tun b¥ Nuhun ka tile la. Jurumu b¥ minnu dusukun na, ni Ala tun b¥ olu jate m¡g¡ tilennenw ye, o tuma, Ala tun b¥na k¥ faniyaf¡la de ye, ani a tun t¥na se ka kiri tig¥ f¥n si kan, ani ka kuntigiya ta a ka danf¥nw kan.

Ala ko: “ne t¥na jo di jalakitigi ma” (Ekisode 23:7). M¡g¡jugu ye m¡g¡ ye min b¥ tugu adamadenw ka sariyakow n¡f¥, ani a b’a k¡ don ji ani Ni kibaru duman la, Ala ye an kisi o min barika la, ka an b¡ an ka jurumuw b¥¥ ma, cogo tilennen ani cogo b¥nnen la.

Yesu ko: “A na u ka jurumu jira u la, katuguni u ma da ne la” (Yuhana 16:9). Jurumu kelenpe min b¥ diå¥ la sisan, o de ye ka ban ka da a la ko Yesu ye diå¥ ka jurumu




b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli barika la, ani a ka gengenjiri kan, ani ko a k¥ra an Kisibaga ye. O jurumu sugu b¥ Ni Senuya d¡g¡ya, ani o t¥ se ka yafa. M¡g¡ minw b¥ Ni Senu d¡g¡ya, olugu t¥ se ka kisi cogo si la, sabu, o ma da a la ko Yesu ye o ka jurumuw ta ka b¡ yen.

Ciden Yuhana ko: “M¡g¡ o m¡g¡ b¥ to ka jurumu k¥, o b¥ to ka sariya fana tiå¥. Jurumu dun ye sariya tiå¥ni de ye. Aw b’a d¡n ko Krisita y’I jira walisa ka jurumu b¡ m¡g¡w la, jurumu si t¥ ale la. M¡g¡ o m¡g¡ tolen b¥ ale la, o t¥ to ka jurumu k¥ nka min b¥ to ka jurumu k¥, o ma ale ye, o ma ele d¡n” (1 Yuhana 3:4-6). Ka ban ka da a la ko Yesu ye an ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli ni gengenjiri barika la, o ye tilenbaliya de ye. Wa minnu b¥ tilenbaliyakow k¥, Yesu b¥na ban olugu la lahara j¡ don.

Jurumu t¥ m¡g¡ minw na, olu b¥ nin Yesu ye, sabu, o batisera nin Yesu ye. Minnu ye o ka jurumuw da a kan a ka batiseli tuma la

Yuhana f¥, jurumu t¥ olu la tun hali ni o b¥ jurumu k¥ hali bi ka a sababu k¥ o farisogo ka barikatanya ye.

Minnu ye o ka jurumuw da Yesu kan, ni jurumu si t¥ olu la tun, Ala b¥ olu wele ko m¡g¡ tilennenw ka k¥å¥ ni Ni Senu ka å¥namaya sariya ye. A b¥ Ni Senu di o m¡g¡w ma. Jurumu b¥ m¡g¡ minw dusukunw na, Ni Senu t¥ jigi olugu kan abada. Bibie b’a f¡ ko: “K’a mas¡r¡ juguya man di e Ala ye. M¡g¡ jugu t¥ se ka sigi i f¥ yen” (Zaburu 5:5). Abada, Ala Ni Senu t¥ se ka don jurumut¡ dusukun na. Ni Ni Senu t¥ jurumut¡ min dusukun na, o b¥ se k’a f¡ ko jurumu t¥ ale la ka k¥å¥ ni a y¥r¥ ka miiriliw ye ani a ye kalan min s¡r¡. Nka, a t¥na se ka f¡ fiyewu ko jurumu t¥ ale la, ani k’a f¡ ni danaya ye ko ale ye m¡g¡ tilennen ye a dusukun na, sabu a hakili b¥na a jalaki.

O la, a b’a f¡ ko ale ye jurumut¡ ye adamadenw å¥ k¡r¡ ani k’a f¡ Ala å¥ k¡r¡ ko ale ye m¡g¡ tilennen ye. Nka Ala t’a f¥ fiyewu




jurumut¡ ma ko a ye m¡g¡ tilennen ye. Kiri ka kan ka tig¥ jurumut¡ kan, ani a ka kan ka da ji ani Ni kibaru duman la.

åininkali 11: Ni Yesu ye an ka jurumu

t¥m¥lenw, ani sisan jurumuw ani an ka jurumu nataw b¥¥ j¡si ka b¡ yen i ko aw y’a f¡ cogo min na, o tuma, m¡g¡ min b¥na to jurumu k¥li la, ka a bila a hakili la ko a ka jurumuw b¥¥ yafara a ma ka ban, sabu a dara Yesu ka batiseli ni gengenjiri la, o tigi ta ko b¥ k¥ cogo di?

Jaabi: O åininkali diyara ne ye sabu a

b¥ å¥sin ji ani Ni kibaru duman ko ma. I ye nin åininkali min k¥, o ye danabaa caman ka miirili ye sanin o ka bange ko kura. Ne b’a d¡n ko i ka åininkali kun ye k’a d¡n ni a b¥ b¥n Yesu danaba ka jurumu k¥ tun waati nataw la. Nka ne b’a f¡ i ye ko m¡g¡ minnu dara ji ani Ni

kibaru duman la, olugu t¥ se ka å¥namaya tun jurumu la nka o b¥ å¥namaya senumaya de la.

Aw ka kan ka miiri ko kelen na f¡l¡. Ni Ni Senu b¥ aw f¥ tiå¥ la, o tuma, Ni Senu den minnu b¥ ye aw la, o ye senumaw ye, hali ni o man di aw ye. Nka ni Ni Senu t¥ aw f¥, aw t¥na se ka foyi s¡r¡ min b¥ k¥ Ni Senu den ye, hali ni aw b¥ ko o ko k¥ ni a fanga b¥¥ ye. Yala b¥ se ka Ni Senu denw s¡r¡ cogo di k’a s¡r¡ Ni Senu t¥ a tigi k¡n¡, hali ni a tigi b¥ da Yasu la? O t¥ se ka k¥. Matigi y’a f¡ ko yiri jugu t¥ se ka den åumanw k¥ (Matiyu 7:17-18).

Sisan, ne b’a f¥ ka åininkali d¡ k¥ i la ani ne b¥na jabi di i ma fana. I b¥ da Yesu la s¥b¥ la, nka yala i b¥ i ka å¥namaya k¥ s¥b¥ la ka ban jurumukow ma wa? Yala i b¥ tilen Matigi ye ka baara k¥ a ye s¥b¥ la, ani ka jurumukow to yen, ani ka m¡g¡w d¥m¥ ka kisili s¡r¡ ka k¥å¥ ni ji ani Ni kibaru duman ye wa? I k¥len k¡ ka da Yesu la, yala i k¥ra m¡g¡ tilennen ye s¥b¥ la, jurumu si t¥ min na tun wa? Danaya




kelenpe ani kibaru duman kelenpe min b¥ se ka a to i b¥ o åininkali jabi ko ‘¡nh¡n’, o ye ji ani Ni kibaru duman de ye, Matigi k¥ra o min seere ye Layidu k¡r¡ ni Layidu kura la.

Ne t¥ a la ka aw sama ka don dina w¥r¥w la minnu b¡ra kerec¥nya k¡n¡. Hali k’a s¡r¡ an ye danaya k¥ Yesu la ka ban, an belen b¥ jurumu k¥ nin diå¥ la. Nka, an Matigi batisera Yuhana f¥ ani a joli b¡nna gengenjiri kan walisa ka an kisi ka b¡ diå¥ ka jurumuw ma. O la, Matigi ye baara åuman k¥ an ye, ani an kisira ka b¡ diå¥ ka jurumuw ma an ka danaya barika la, ka k¥å¥ ni Matigi ka åumanya ye, ani a ka batiseli, ani a joli, o min ye an ka jurumuw ta ka b¡ yen.

Ne b’a f¥ ka nin åininkali k¥ i la: Yala i h¡r¡nyara ka b¡ i dusukun ka jurumuw ma wa? Kabini i ye danaya k¥ Yesu la, yala i ye jurumut¡ ye i n‘a f¡ waati min i tun ma Yesu l¡n wa? Ni o ye tiå¥ ye, n‘a s¡r¡ i tun ma ji ani Ni kibaru duman de l¡n f¡l¡. O la, i benna

farisogo kow la sabu Ni Senu tun t¥ i dusukun na. Hali ni i k¥ra Yesu danaba s¥b¥ ye, i t¥ se k’a tila i farisogo ka miiriliw la ka i dusukun lakolon to ani ka ji ani Ni kibaru duman dama s¡r¡. I ka kan ka ban farisogo miiriliw ma, ka k¡segin Ala ka Kitabuw ma walisa k’a d¡n ko ji ani Ni kibaru duman de ye tiå¥ ye.

M¡g¡ caman b¥ nin diå¥ la, minnu b’a f¡ ko olugu dara Matigi la, k’a s¡r¡ Matigi ye sira min latig¥ ka k¥å¥ ni kisili s¡r¡li ye, o b¥ o y¥l¥ma cogo min ka di o ye. Ni i ye o m¡g¡w d¡ ye, Matigi b¥na ban i la lahara j¡ don. Ne t’a f¥ o ka m¡g¡ si s¡r¡. Ne b¥ miiri ko i k¥ra m¡g¡ ye min dalen b¥ a la ko Yesu ka gengenjiri ni a joli d¡r¡n de b¥ an kisi, ani ko i ye nin åininkali k¥ walisa ka i ka diå¥latig¥ t¡ k¥ k’a s¡r¡ jurumu si t¥ i la.

Nka i ka miiriliw ye farisogo ka miiriliw de ye: “Farisogo kow miirili ye Ala juguya ye, sabu a kololen t¥ Ala ka sariya ye. A t¥ se ka o k¥ fana” (Rom¥kaw 8:7). P¡li ko: “O de kos¡n,




minnu b¥ farisogo diyaåe siraw taama, olu ko t¥ se ka diya Ala ye” (Rom¥kaw 8:8). Danaya min ka di Ala ye, ni i b’a f¥ ka o s¡r¡, i ka kan ka da Matigi ka baara ba la, o min ye ka t¥m¥n Mariyama f¥ ka na nin diå¥ la, ani ka batise Yuhana Batiselik¥la f¥ Jurd¥n baji la walisa ka diå¥ m¡g¡w ka jurumuw ta ka b¡ yen, ka Ala ka åumanya dafa o cogo la.

Yala, ele f¥, j¡n de b¥ ka Ala ka åumanya baara k¥, m¡g¡ tilennen wa jurumut¡? Jurumu n¡ b¥ ye jurumut¡ la tuma b¥¥ sabu a ma se ka a ka jurumuw yafali s¡r¡ Ala f¥. O la, f¥n kelenpe min b¥ a k¡n¡na, o ye ko kiri bena tig¥ a kan a ka jurumuw kos¡n. Ala t¥ s¡n ko jurumut¡w ye don a ka Masaya la. “K’a mas¡r¡ juguya man di e Ala ye. M¡g¡ jugu t¥ se ka sigi i f¥ yen” (Zaburu 5:5). Ala ko ni jurumut¡ d¡ nana ale ma k’a f¥n d¡ åini ale f¥, ale t¥na o tigi ka delikan lam¥n sabu “Nka aw ka tilenbaliya kow k¥ra kogo ye aw ni aw ka Ala c¥” (Esayi 59:1-2). Siga t¥ a la, jurumut¡

b¥na don jahanama k¡n¡ sabu jurumu sara ye saya ye.

M¡g¡ tilennenw, minnu k¥ra senumaw ye ani jurumu si t¥ o dusukun na, olugu d¡r¡n de b¥ se ka baara åumanw k¥. O k¡, Ni Senu b¥ don m¡g¡ tilennenw de dusukun na, jurumu t¥ minnu na tun kabini o dara Yesu ka batiseli la ani a ka gengenjiri la. Pantek¡ti d¡n, ciden Pi¥r¥ ko: “Aw ye nimisa aw ka jurumuw la, aw b¥¥ kelen kelen ka batise Yesu Krisita t¡g¡ la, walisa aw ka jurumuw yafa s¡r¡. Ala na Ni Senu di aw ma” (K¥walew 2:38). Nin v¥rise b’a f¡ ko m¡g¡w ye da Yesu la, min batisera Yuhana f¥, ka jurumuw b¥¥ ta, ani ka a joli b¡n gengenjiri kan, ani ka kunun ka b¡ suw c¥ma. Tuma min ni o dara o la, o ka kan ka batise Yesu t¡g¡ la. Yesu y’a f¡ a ka kalandenw ye ko o ye m¡g¡w batise Fa ni Denc¥ ani Ni Senu t¡g¡ la (Matiyu 28:19).

O k¡, ciden P¡li ko: “Krisita Ni t¥ min k¡n¡, o tigi t¥ Krisita ta ye fewu” (Rom¥kaw 8:9).




Ala b¥ Ni Senu di m¡g¡ tilennenw ma, ka o k¥ tamasiy¥n ye min b’a yira ko o ye Ala denw ye. Ni Senu t¥ jurumut¡w f¥ sabu jurumu b¥ o la. Ni Senu t¥ jurumu f¥ nka a b¥ senumaya de f¥ (a b¥ mab¡ jurumu la). A b¥ m¡g¡ tilennenw å¥min¥ ka o bila sira åuman kan, ani a b¥ o k¥ ka tugun Fa Ala sago k¡. Nka Fa Ala sago ye mun ye? O ye de ka ji ani Ni kibaru duman j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ f¥, ani ka o batise ka k¥å¥ ni ci kun ba ye.

M¡g¡ tilennenw ani jurumut¡w farisogo b¥ jurumuw k¥ f¡ ka se o saya don ma. Nka, Ala ye baara åuman min k¥, o ye ko m¡g¡w b¥ jurumu minnu k¥ farisogo la ani o dusukun na, a ye o b¥¥ j¡si ka b¡ yen ni Yesu ka batiseli ani a joli ye. O de ye Ala ka åumanya ye, Yesu ye o min dafa. A s¥b¥ra Bibile la ko: “Kibaru duman b¥ Ala ka tilennenya jira, a b¥ s¡r¡ danaya f¥ kabini a damin¥ fo a laban, i ko Kitabu y’a f¡ cogo min na ko: ‘m¡g¡ tilennen na å¥namaya danaya de barika la”

(Rom¥kaw 1:17). M¡g¡ min b¥ da Ala ka åumanya la ka jurumu yafa s¡r¡, o tigi t¥na to jurumu k¥li la farisogo la, nka a na tugun Ala ka åumanya k¥len n¡ f¥. Ni Senu de barika la, o b¥ se ka k¥. M¡g¡ minnu b¥ da ji ani Ni kibaru duman la, Ni Senu b¥ na olu de f¥.

M¡g¡ tilennen ka jurumuw t¥m¥lenw, ani a ka sisan jurumuw, ani a ka jurumu nataw b¥¥ bilara Yesu kan a ka batiseli tuma la Yuhana Batiselik¥la f¥. M¡g¡ tilennen farisogo sara ni Yesu ye å¡g¡n f¥ a ka tilenbaliya kow kos¡n. Ni m¡g¡ min dara o la, o de la, a tigi b¥ se ka k¥ ni Yesu ye a ka Saya la. O ye a ka kiri ye fana ka k¥å¥ ni a ka jurumuw ye. (Rom¥kaw 6).

O la, hali ni m¡g¡ tilennen farisogo sara ni Yesu ye gengenjiri la, a b¥ jurumu k¥ a ka å¥namaya la, sabu, a seko t¥, nka, Ni Senu min b¥ a k¡n¡, o de b’a d¥m¥ walisa a tugun Ni n¡ f¥. M¡g¡ tilennen b¥ tugun Ni Senu k¡ ani a b¥ A ka baara k¥ sabu, Ni Senu b¥ a k¡n¡.




Hali cidenw ka waati la, m¡g¡ caman tun b¥ miiri ko m¡g¡ minnu tun b¥ da ji ani Ni kibaru duman la, ko o m¡g¡w tun t¥na se ka o si t¡ k¥ senumaya la sabu jurumu tun t¥ o dusukun na. Nka, cidenw tun b¥ ji ani Ni kibaru duman min lasera, ani f¥n tun ye farisogo miiriliw ye, olu m¡g¡ suguw tun ma o d¡n. O la, ciden P¡li y’a f¡ o m¡g¡w ye ko: “An na mun f¡ sa? An ka to jurumu la walisa n¥¥ma ka caya wa? Ayi d¥r¥! An minnu sara jurumu ta fan f¥, an na to ka jurumu k¥ cogo di?” (Rom¥kaw 6:1-2). A ye nin f¡ k’a fara a kan ko: “Barika Ala ye, Yesu Krisita an Matigi la! O cogo la, ne b¥ baara k¥ Ala ka sariya ye ne hakili la, nka ne farisogo b¥ baara k¥ jurumu ka sariya ye.” (Rom¥kaw 7:25).

An b¥ se ka min f¡ nin kuma laban na, o ye ko m¡g¡ tilennenw farisogo b¥ d¥s¥ hali bi, ani ko cogo w¥r¥ t¥ o bolo ni jurumu k¥li t¥, nka o ka kan ka tugu Ni Senu k¡, ka kibaru duman f¡ diå¥ y¡r¡ b¥¥. M¡g¡ tilennenw b¥ tagama Ni la

sabu o dusukunw b¥ lagafiya s¡r¡ n¥¥ma k¡r¡. “A b¥ di sa? An t¥ sariya k¡r¡ f¡ n¥¥ma k¡r¡, o de kos¡n an ka jurumu k¥ wa? Ayi d¥r¥! Aw b¥ aw y¥r¥w don min bolo ka k¥ o ka j¡n ye ka o kan min¥, aw b¥ min kan min¥, aw m’a d¡n ko aw ye o tigi ka j¡n ye wa? Ni jurumu ka j¡nya don, o laban ye saya ye. Ni kan min¥li ta don, o laban ye tilennenya de ye” (Rom¥kaw 6:15-16).

I n’a f¡ Ala ka bin fiyerenw ni m¡g¡w ka bin fiyeren dilalen t¥ kelen ye cogo min na, tigi minnu b¥ m¡g¡ tilennenw dusukunw na ani tigi minnu b¥ jurumut¡w dusukunw na, o fana t¥ kelen ye. I n’a f¡ tigi min b¥ m¡g¡ tilennen dusukun na, o ye Ni Senu ye mink¥, o la, a b¥ se ka tagama Ni la, ani ka tugu tiå¥ åuman n¡f¥ a ka å¥namaya la, wa o b¥ Ala nis¡ndiya. Nka, cogo foyi t¥ jurumut¡ bolo ni jurumu k¥li d¡r¡n t¥ sabu, tigi min b¥ a k¡n¡, o ye jurumu y¥r¥ de ye. Jurumut¡ t¥ se ka å¥namaya senumaya la sabu Ni t¥ a f¥, k’a sababu k¥ a




ka tilenbaliya kow ye. Ni an b¥ miiri ko m¡g¡ minnu dara ji ani Ni

kibaru duman la, ko olu t¥ se ka å¥namaya senumaya la, o ye faniya de ye min b¥ b¡ farisogo miiriliw la. An ka bi tilew la, m¡g¡ caman b¥ yen minnu t¥ m¡g¡ tilennenw ka å¥namaya cogo faamu hali ni o b¥ ji ani Ni kibaru duman jate kibaru duman s¥b¥ ye, sabu, o t¥ a d¡n ani fana o ma a s¡r¡.

Baara åuman ani y¥r¥dili min b¥ k¥ra walisa ka kibaru duman j¥ns¥n diå¥ fan b¥¥ la, i b¥ mun miiri o ko la? Ka k¥å¥ ni i y¥r¥ ka miiriliw ye, mun na i b¥ miiri ko anw minnu b¥ da ji ani Ni kibaru duman la, ko anw ka kan ka jurumu k¥ ka an bolo ma da kibaru duman kan? M¡g¡ tilennenw b¥ baara åuman k¥ danaya barika la, sabu Ala ka tiå¥ ni a ka åumanya b¥ k¥ i n’a f¡ yeelen ye o kan. Minnu b¥ åuman k¥, olu ye Ala denw ye. Kibaru duman min barika la Yesu ye diå¥ m¡g¡w ka jurumuw b¥¥ ta ka b¡ yen a ka batiseli ni a ka

joli f¥, an b’a la d¡r¡n ka o de yira m¡g¡w la. O k¡, ne b’a f¥ ko ele ani m¡g¡ w¥r¥w ka se ka da s¥b¥ la ji ani Ni kibaru duman la aw dusukun la walisa ka diå¥ ka jurumu yafa s¡r¡, ani ko aw b¥na Matigi kunb¥n lahara j¡ don.

e-Bookse-Books

?

USER GUIDE

How to Read

Easier Way to Read

Cover Page

TheNewLifeMission

◄ User Guide ►

HOW TO READ

PAGING THROUGH THE BOOK

Page by Page

Skiping to a Page

User Guide

◄ User Guide ►

PAGE BY PAGE

• KeyBoard

1) Page Up / Page Down Key

Page Up = Previous Page, Page Down = Next Page

2) Arrow Key

← or ↑ = Previous Page, → or ↓ = Next Page • Acrobat Reader Menu Button ◄ = Previous Page, ► = Next Page • Link ◄ = Previous Page, ► = Next Page Contents = Go to Table of Contents

User Guide

◄ User Guide ►

SKIPING TO A PAGE

1) Key Board

Ctrl + N Key : The number of page you want to go to.

2) Acrobat Reader Scroll Bar

Click and drag in the scroll bar until the page number in the number field matches the page you want to go to.

User Guide

◄ User Guide

EASIER WAY TO READ

Using Bookmarks

You can move easily where you want by using bookmarks

- Show bookmarks : Press F5 Key on your keyboard

- Hide bookmarks : Press F5 Key again

User Guide

aw bangerako kura sÄbÄ laji ani ni la wa?

Documents

kalansenw

senkr dalan

diwn kumu

gengen jiri

ka ci flenw

srdasiw ye

sira kelenpe

csiri fini