Deall beth yw cynhwysiant ariannol Cydnabod yr effaith a gaiff ar fywydau pobl Deall eich rôl wrth fynd i’r afael â

chynhwysiant ariannol Gwybod am yr adnoddau a’r gwasanaethau

arbenigol sydd ar gael Gwybod sut i gyfeirio ac atgyfeirio’n effeithiol

Mae’n amser i ni ddarganfod pa fath o bersonoliaeth ‘ariannol’ sydd

gennych chi?

Aelwydydd ag incwm sydd 60 % neu lai na lefel incwmcyfartalog (canolrif) aelwydydd.

(Person sengl £129 yr wythnos (yw), Rhiant sengl un plentyn £179 yw, cwpl â 2 o blant £321yw)

3.5 miliwn (27%) o blant o dan y llinell

7.9 miliwn (21%) o oedolion oed gweithio o dan y llinell

1.6 miliwn (14%) o oedolion oed pensiwn o dan y llinell

(ffigyrau 2011 /12 ar ôl cynnwys costau tai)

Sicrhau bod gan bawb gyfle i gaelmynediad at wasanaethau ariannol a chynhyrchion sydd eu hangen er mwyncymryd rhan yn llawn yn y gymdeithasgyfoes.

Mynediad at wasanaethauariannol prif

ffrwd

Gallu ariannol

Gwellamynediad at

gyngor ar ariana dyledion

Mwyhau incwm

Darparu credydfforddiadwy a

chynilion

Gallu unigolion i ddeall eu hamgylchiadauariannol eu hunain, ynghyd â’r cymhelliant iweithredu.

Os bydd cartref yn gwario 10% neu fwy o’iincwm net ar gostau ynni, ystyrir hyn yn dloditanwydd.

Tlodi tanwydd difrifol yw gwariant o 20 % neufwy

Cyngor ar Ddiwygiadau Lles / Budd-daliadau

Grantiau – Cronfa Cymorth Dewisol, CymorthDŵr, Grantiau ynni

Defnyddio cynlluniau ailgylchu / ailddefnyddio (CREST / Freecycle)

Cynlluniau menter, gwirfoddoli a dychwelydi’r gwaith

Beth yw gwerth y budd-daliadau a chredydau

treth nad ydynt yn caeleu hawlio yng Nghonwy

a Sir Ddinbych?

£76.8 miliwn!

Mewn grwpiau, cymerwch 5 munud i drafod suty mae cynhwysiant ariannol yn rhan o’ch rôl.

Sefyllfaoedd lle gallech gyfarfod dinasyddionâ chanddynt broblem

Unrhyw brofiadau blaenorol rydych wedi’ucael yn ymwneud â chynhwysiant ariannol

Mewn grwpiau A, B ac C

◦ Grŵp A – 5 munud i drafod pa ffactorau a allaiolygu bod rhywun mewn perygl o gael problemauyn ymwneud â chynhwysiant ariannol

◦ Grŵp B – 5 munud i drafod manteision cynhwysiantariannol a’r rhwystrau i gynhwysiant ariannol

◦ Grŵp C – 5 munud i drafod effeithiau problemau ynymwneud â chynhwysiant ariannol

Cynnig cymorth sylfaenol

Cyfeirio

Atgyfeirio

Cyfeirio

Mae hyn yn golygu bod y dinesydd yn cymrydcyfrifoldeb (neu rhoddir cyfrifoldeb iddo) am gysylltuâ sefydliadau eraill i gael help i ddatrys y broblem. Gall y gweithiwr roi cymorth trwy adnabod beth yw’rbroblem, trafod gwahanol ffynonellau cymorth a rhoi’r wybodaeth angenrheidiol.

Atgyfeirio

Mae hyn yn golygu bod y gweithiwr yn cymrydcyfrifoldeb am gysylltu â sefydliad arall i drefnu’r

cymorth sydd ei angen ar y dinesydd

Nodi’r mater o ran

cynhwysiantariannol

Nodi mater mwycymhleth (dyled

/ budd-daliadau)

Nodi mater lefel isel

Cynnig cymorthTrafod y

dewisiadau a rhoigwybodaeth

gyfeiriol

Os ceircydsyniad,

atgyfeirio i’rsefydliadpriodol

Ailymweld –beth yw’r

canlyniad? A oes angen mwy

o gymorth?

Darpariaeth Lefel Isel

(Lefel 1)

Gwasanaethau gwybodaeth, e.e. cyfeirio, a

rhoi gwybodaeth i’r cleient, megis taflenni

neu wybodaeth ar lafar.

Darpariaeth Lefel

Canolig (Lefel 2)

Gwasanaethau cynghori e.e. gwirio os ydynt

yn gymwys i dderbyn budd-daliadau.

Cymorth i lenwi ffurflenni.

Darpariaeth Lefel Uchel

(Lefel 3)

Cyngor arbenigol, e.e. oherwydd anghenion

niferus a chymhleth y cleient neu yn achos

darnau o waith dwys iawn bydd angen

gwybodaeth gyfreithiol arbenigol i ddatrys y

broblem.

:

Sefydliadau atgyfeirio

Cyngor ar Bopeth Conwy

Uned Hawliau Lles Cyngor Conwy

Uned Budd-daliadau Cyngor Conwy

Uned Treth Cyngor Conwy

Cyngor ar Bopeth Sir Ddinbych

Tîm Hawliau Lles Sir Ddinbych

Refeniw a Budd-daliadau Sir Ddinbych

Siop Cyngor Budd-daliadau

Shelter Cymru

Mae Undeb Credyd Gogledd Cymru

Bancio – holl fanteision banc arferol, dewis o gyfrifon ar gyfer gwahanol anghenion

Cynilion – (Rhoi trwy’r gyflogres, Cyfrifon ClwbNadolig, Cronfeydd Ymddiriedolaethau Plant) - telirdifidend yn hytrach na llog, 1.5% ar gyfartaledd

Benthyciadau – lleiafrif benthyciadau £50 - £10,000 cystadleuol iawn yn gwarantu’r gyfradd orau arfenthyciad £2000 - £7000.

“APR yw’r Gyfradd Ganrannol Blynyddol. Gallwch ei defnyddio i

gymharu gwahanol gynigion credyd a benthyciadau. Mae’r APR yn

cynnwys y llog ar y benthyciad a hefyd unrhyw daliadau eraill y

mae’n rhaid i chi eu talu, er enghraifft ffi trefnu. Mae’n rhaid i

fenthycwyr ddweud wrthych beth yw’r APR cyn i chi arwyddo

cytundeb. Bydd yn amrywio o un benthycwr i’r llall”

Benthyciad o £400 dros 30 diwrnod

• Wonga – ad-daliad o £527.15 (5853% APR)

• Undeb Credyd – ad-daliad o £404.63 (@26% APR)

Cynllun tlodi tanwydd Llywodraeth Cymru

Os yw’r eiddo wedi’i raddio yn F neu G ac osoes unrhyw un yn y cartref ar fudd-daliadauprawf modd maent yn gymwys i gaelgwelliannau

Ffoniwch 0808 808 2244 neu ewch iwww.nestwales.org.uk

Cyngor diduedd, annibynnol, am ddim arfaterion ariannol

Cyngor ac adnoddau arlein

Cymorth dros y ffôn

Gellir trefnu apwyntiadaupersonol

Templadau ac adnoddau y gellir eu lawrlwytho

Ffôn: 0300 330 0520 Ebost:moneyadviser@citizensadvice.org.ukGwefan: www.moneyadviceservice.org.uk

Cefnogir gan Lywodraeth Cymru

Llwybr digidol i’r Gronfa Cymorth Dewisol

Cyngor ac arweiniad ar faterion ariannol

Mae Turn2us yn wasanaeth

elusennol sy’n helpu pobl i gael

mynediad at yr arian sydd ar gael

iddynt – lles, budd-daliadau,

grantiau, mathau eraill o gymorth.

Cynlluniwyd y wefan hygyrch er mwyn eich helpu i ddodo hyd i gymorth ariannol priodol yn gyflym ac ynhwylus, yn seiliedig ar eich anghenion a’chamgylchiadau personol.

Cysylltwch â Pat Cripps

pat.cripps@elizabethfinn.org.uk 01676 541 654

Cyflwyniad i gynhwysiant ariannol Pryd i gyfeirio a phryd i atgyfeirio Mynediad at gyngor a gwasanaethau

• Ymarferiad mapio• Darpariaeth TG• Gwybodaeth gyfeirio ychwanegol

Mwyhau Incwm• Arolwg o’r diwygiadau lles• Gwybodaeth am grantiau• Cyfraddau Budd-daliadau• Tlodi Tanwydd

Gallu ariannol• Taflen gyllideb• Cost credyd• Blaenoriaethau / dyledion sy’n

flaenoriaethau• Beilïaid

Cysylltiadau defnyddiol Geirfa

Ewch i www.moneymadeclear.org i lawrlwytho’rwybodaeth ddiweddaraf

Mewn grwpiau dewiswch un astudiaeth achosbyr yr un, ac ar sail yr wybodaeth a roddwyd, amlinellwch y camau y byddech yn eu cymryd

Cyfeirio Atgyfeirio

Mân broblem Proses sy’n fwy cymhleth

Nid yw’r unigolyn yn cydsynioi’r atgyfeiriad

Problem sy’n fwy cymhleth a /neu difrifol

Nid yw’r unigolyn yn derbynbod yna broblem.

Anghenion ychwnaegol

Hyderus y bydd yr unigolyn yngweithredu ar sail yrwybodaeth a roddir

 chymhelliad i weithredu

Yn cydsynio i’r broses atgyfeirio

Nid yw’n fater du a gwyn bob amser wrth benderfynu a ddylech gyfeirioneu atgyfeirio. Dyma rai pethau i’w hystyried wrth ddod i benderfyniad:

Ar nodiadau gludiog??

Yn sgil y sesiwn heddiw, sut y byddwch ynrhoi’r egwyddorion ar waith?