b6 jak zachować zdrowy szkielet?
TRANSCRIPT
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jak zachować zdrowy szkielet ?1
poznasz zasady właściwego postępowania służące zachowaniu zdrowia szkieletu,
poznasz przyczyny powstawania i sposoby zapobiegania chorobom układu szkieletowego.
2
CELE LEKCJI
Dowiesz się, jakie są choroby szkieletu i jak im zapobiegać.
3
1. Wymienisz nazwy 3 – 4 chorób układu szkieletowego.
2. Wymienisz 3 czynniki sprzyjające prawidłowemu rozwojowi kości i stawów.
3. Omówisz zagrożenia dla szkieletu wynikające z nieprawidłowego postępowania człowieka.
4. Zaprezentujesz i uzasadnisz własną opinię na temat korzyści wynikających z uprawiania aktywności ruchowej.
5. Scharakteryzujesz zmiany zachodzące w układzie kostnym wraz z wiekiem oraz zagrożenia z tym związane.
4
Kryteria sukcesu dla ucznia
Co zrobić by nasz szkielet był jak najdłużej
sprawny i zdrowy?
5
PYTANIE KLUCZOWE
to choroba występująca u dzieci, najczęściej pomiędzy 2 miesiącem a 3 rokiem życia dziecka. Podstawową przyczyną krzywicy jest niedobór witaminy D. Najczęściej spowodowany jest on niedostateczną ekspozycją na światło słoneczne i niedoborami pokarmowymi. Powoduje zmiany w układzie kostnym, zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej.
6
KRZYWICA
Fot.1
łukowato wygięte kości nóg, zahamowanie wzrostu, zmniejszone napięcie mięśniowe, bardzo wolne zarastanie ciemiączka, spłaszczenie i rozmiękanie kości potylicznej, utrata łaknienia, drażliwość, wzmożone pocenie się,
skłonność do zaparć, niepokój, czasami charakterystyczny zapach moczu,
powstawanie guzów czołowych, bransolety krzywicze na przedramionach i podudziach, inne.
Diagnozę choroby na podstawie badań biochemicznych i zdjęcia rentgenowskiego oraz leczenie ustala lekarz pediatra.
7
Objawy krzywicy :
karmieniu dziecka piersią,
wychodzeniu na powietrze, by dziecko korzystało z działania promieni słonecznych, które wpływają na wytwarzanie w organizmie witaminy D3,
podawaniu witaminy D3 – zwiększa ona wchłanianie wapnia i fosforu w jelitach, a co za tym idzie, pełni ważną rolę w budowaniu tkanki kostnej dzieci.
8
Zapobieganie krzywicy polega na:
objawia się: zmniejszoną wytrzymałością kości, postępującym ubytkiem masy kostnej, osłabieniem struktury przestrzennej kości, zwiększoną podatnością na złamania.
Choroba ta dotyka najczęściej ludzi starszych. Jej przyczyną jest zmniejszenie się zawartości białka, odwapnienie kości i zanik masy kostnej – rozrzedzenie kości.
9
OSTEOPOROZA
10
Prawidłowa tkanka kostna zbita gąbczasta
Tkanka kostna zbita gąbczasta rozrzedzona
Fot. 2
przekwitanie (zwłaszcza wczesne), szczupła budowa ciała (mniejsze obciążenie), nieprawidłowa dieta (ubogobiałkowa, ubogowapniowa), długotrwałe unieruchomienie, które może spowodować zmiany
osteoporotyczne nawet u młodych osób, picie alkoholu, palenie papierosów, zwłaszcza w młodym wieku, przyjmowanie leków: kortykosterydów, nasennych, hormonów
tarczycy, heparyny, inne choroby: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica
nerkowa, mukowiscydoza, niedobór witaminy D3.
11
Na wystąpienie osteoporozy ma wpływ:
bóle kości długich pod wpływem obciążenia, obniżenie wzrostu (złamania kompresyjne kręgów) i ból
kręgosłupa oraz powstanie nadmiernej kifozy piersiowej (garb starczy),
złamania kości przy niewielkich urazach (szczególnie niebezpieczne są złamania szyjki kości udowej, ale często łamie się kość ramienna – bliższy odcinek i dalszy kości promieniowej).
Profilaktyka polega na usunięciu lub minimalizacji czynników prowadzących do osteoporozy, a także na uzupełnianiu niedoborów żywieniowych wapnia, witaminy D3 oraz białka.
12
Objawy:
zniekształcenie stopy polegające na obniżeniu się jej
fizjologicznych sklepień, w wyniku czego staje się ona płaska.
Stopa o prawidłowej budowie nie dotyka podłoża całą
powierzchnią. Jej kości układają się w łuk. Przy płaskostopiu
prawie cała stopa przylega do podłoża. Kości w takiej stopie
ułożone są w linii prostej.
13
Płaskostopie
nadmierne, długotrwałe obciążenie stóp przy jednoczesnym osłabieniu mięśni i więzadeł,
noszenie niewłaściwego obuwia, spadek kondycji fizycznej, np. po długotrwałym przebywaniu w
łóżku, nadwaga, ciągłe chodzenie po twardym i równym podłożu (jezdnia, beton,
twarda podłoga), wszelkie skoki, zeskoki na twardym podłożu (należy zwracać
uwagę na tak zwaną grę w gumę na betonie), długotrwała gra w piłkę nożną, ręczną, szczególnie na twardym
boisku.
14
Przyczyny płaskostopia:
bóle stóp i łydek nasilające się w miarę chodzenia,
przewlekłe stany zapalne torebek i więzadeł stawowych
stopy,
obrzęk i bolesność stopy utrudniające, niekiedy nawet
uniemożliwiające, stanie i chodzenie,
nierówne ścieranie podeszew butów (szybsze od strony
palucha),
odciski na podeszwach stóp.15
Objawy:
zapewnienie swobody ruchów niemowlętom – zakładanie nie
krępujących śpiochów i rajstop,
nie przyspieszanie nauki chodzenia poprzez wkładanie dziecka do
chodzika, skraca się wówczas okres raczkowania,
systematyczne ćwiczenia usprawniające mięśnie,
noszenie prawidłowo dopasowanego obuwia,
zapobieganie otyłości u dzieci.
16
Zapobieganie:
Aby nasz szkielet prawidłowo się rozwijał i funkcjonował należy przestrzegać higienicznego trybu życia. Dlatego zaleca się:
Stosowanie odpowiedniej diety bogatej w białko, wapń i witaminę D3.
Uprawianie ćwiczeń fizycznych przyczyniających się do harmonijnego wzrostu organizmu.
Unikanie ćwiczeń wysiłkowych mogących nadmiernie obciążyć szkielet i doprowadzić do jego deformacji.
Zachowywanie prawidłowej pozycji podczas siedzenia, leżenia. Odpowiednio długi sen – od 9 do 11 godzin.
17
http://senior-i-zdrowie.wieszjak.polki.pl/osteoporoza/316497,Jak-uniknac-osteoporozy.html#
http://www.poradnikzdrowie.pl/ciaza-i-macierzynstwo/zdrowie-dziecka/Plaskostopie-u-dzieci--jak-nie-dopuscic-do-jego-rozwoju_35354.html
http://www.sciaga.pl/tekst/105968-106-plaskostopie
https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQzuzH1TCgBg8pmNvP3yjI4zB2jPsnpI7LBaKsKb8ytrfXwJ11_
J. Balerstet, L. Betleja, T. Falkowski, B. Jakubik, R. Kościelniak, K.Kulpiński, A. Tyc, M. Zaleska-Szczygieł, Vademecum Matura 2011 Biologia, wyd. Operon, Gdynia 2010.
18
Źródła:
Numer
Autor Tytuł Źródło Licencja
Fot. 1
Mrich XrayRicketsLegssmall
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:XrayRicketsLegssmall.jpg CC BY 3.0 PL
Fot. 2
GtiroufletBone normal and degraded micro architecture
http://en.wikipedia.org/wiki/Trabecular_bone_score#/media/File:Bone_normal_and_degraded_micro_structure.jpg CC BY 3.0 PL
19
ŹRÓDŁA ILUSTRACJI
20
Dziękujemy
Lidia Trabczys
Anna Karpa