7

DEMOKRASI DAN

PILIHAN RAYA

MENGAPA PERLU PILIHAN RAYA ?

RAKYAT

DEMOKRASI

PILIHAN RAYA

SISTEM PILIHANRAYA

Malaysia mengamalkan Demokrasi Berparlimen di samping mengekalkan Raja Berperlembagaan

Sultan atau Yang Dipertua Negeri merupakan Pemerintah Berperlembagaan bagi negeri-negeri berkenaan

Mengikut Perlembagaan Persekutuan tanggungjawab mengadakan pilihan raya terletak pada Suruhanjaya Pilihan Raya

SURUHANJAYA PILIHAN RAYA (SPR)

SPR ditubuhkan melalui Perkara 113 hingga 120 Perlembagaan Persekutuan

SPR bertanggungjawab untuk memelihara, menyelia, dan mengekalkan proses demokrasi melalui pilihan raya yang diadakan.

Memegang jawatan sehingga umur 66 tahun atau hilang kelayakan dan boleh meletakkan jawatan pada bila-bila masa dengan menulis surat kepada YDPA

Tidak boleh dipecat kecuali dengan syor tribunal

YDPA melalui perintah memecat mana-mana ahli SPR jika :

a) bankrap/muflis yang belum dilepaskan

b) Memegang apa-apa jawatan berpendapatan

c) Ahli mana-mana Majlis Parlimen atau Dewan Undangan Negeri

Saraan ahli-ahli SPR di bawah peruntukan Parlimen dan dipertanggungjawabkan di bawah Kumpulan Wang Disatukan

Parlimen juga membuat peruntukan bagi terma jawatan

FUNGSI UTAMA SPR Membuat kajian dan persempadanan

semula bahagian-bahagian pilihan raya

Menjalankan urusan pendaftaran pemilih dan semakan pemilih

Menjalankan pilihan raya umum ke Dewan Rakyat atau Dewan Undangan Negeri dan menjalankan pilihan raya kecil sekiranya berlaku kekosongan

TUGAS SURUHANRAYAPILIHANRAYA

(SPR)

MENSEMPADANKA

N KAWASAN PILIHANRAYA

MENYELIA PENDAFTARAN

PENGUNDI

MENGURUSKAN PILIHANRAYA

SECARA ADIL & SAKSAMA

Persempadanan Semula Bahagian-bahagian Pilihan Raya

SPR bertanggungjawab mengkaji semula sempadan bahagian-bahagian Pilihan Raya Parlimen dan Negeri tidak kurang daripada 8 tahun selepas tarikh persempadanan terdahulu

Syor awal persempadanan hendaklah dimaklumkan kepada Yang Dipertua Dewan Rakyat dan Perdana Menteri dan disiarkan dalam Warta Kerajaan

Pendaftaran Pemilih

• Menurut perkara 119 Fasal (1) Perlembagaan Persekutuan, setiap warganegara berhak mengundi dalam pilihan raya umum jika dia:

KELAYAKAN PEMILIH-PEMILIH

•Telah mencapai umur 21 tahun pada tarikh kelayakan.

•Bermastautin dalam sesuatu kawasan pilihan raya pada tarikh kelayakan itu, atau jika tidak bermastautin sedemikian ialah pengundi tidak hadir(boleh mengundi pos) dan

•Didaftarkan dalam senarai pemilih sebagai pemilih dalam pilihan raya tempat dia bermastautin pada tarikh kelayakan.

Kesimpulannya :

Seseorang itu layak untuk mendaftar jika :

a) Warganegara Malaysia

b) Berumur tidak kurang daripada 21 tahun pada tarikh kelayakan

c) Seorang penduduk di mana-mana bahagian pilihan raya di Malaysia

d) Tidak hilang kelayakan

a) Memperolehi kerakyatan asing

Hilang Kelayakan Pemilih

• Menurut Perkara 119 Fasal (3) Perlembagaan Persekutuan, seseorang akan hilang kelayakan menjadi pemilih dalam pilihan raya umum jika:

HILANG KELAYAKAN PEMILIH-PEMILIH

•Pada tarikh kelayakan dia tidak sempurna akal atau menjalani hukuman penjara atau

•Sebelum tarikh kelayakan dia telah disabitkan dengan suatu kesalahan di mana-mana bahagian komanwel dan dijatuhi hukuman mati atau hukuman penjara lebih daripada 12 bulan dan pada tarikh kelayakan dia masih tertanggung menjalani apa-apa hukuman bagi kesalahan itu.

Kesimpulannya :

Seseorang pemilih hilang kelayakan jika :

a) Pada tarikh kelayakan ditahan kerana tidak siuman atau menjalani hukuman penjara

b) Sebelum tarikh kelayakan didapati bersalah dan dihukum mati atau penjara melebihi 12 bulan dan masih menjalani hukuman penjara semasa kelayakan

c) Didapati bersalah di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954

KELAYAKAN CALON UNTUK BERTANDING

• Warganegara Malaysia

• Berumur 21 tahun atau lebih.

• Bukan seorang bankrap atau seorang bankrap yang telah dilepaskan.

• Sempurna akal.

• Tidak pernah dipenjarakan melebihi satu tahun (boleh bertanding jika diampuni atau lima tahun selepas tamat hukuman penjara).

• Tidak memegang jawatan berpendapatan tetap.

• Bermastautin di negeri yang berkenaan jika bertanding untuk kerusi kawasan Dewan Undangan Negeri.

Seseorang calon hilang kelayakan jika :

• Tidak siuman/hilang kewarasan

• Diisytiharkan bankrap

• Memegang jawatan berkepentingan ‘office of profit’ atau gagal mengemukakan laporan perbelanjaan pilihan raya

• Telah memperolehi kewarganegaraan asing

• Didapati bersalah oleh mahkamah Malaysia dan dijatuhi hukuman penjara melebihi satu tahun atau denda melebihi RM2000 dan belum mendapat pengampunan (boleh bertanding jika diampuni atau lima tahun selepas tamat hukuman penjara).

Tempoh Pilihan Raya

Pilihan raya untuk Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri diadakan sekali dalam tempoh 5 tahun kecuali jika dewan dibubarkan lebih awal

Pilihan raya umum diadakan 60 hari selepas tarikh pembubaran

Pilihan raya kecil diadakan dalam tempoh 60 hari di Semenanjung Malaysia dan 90 hari di Sabah dan Sarawak dari tarikh kekosongan, sama ada disebabkan kematian, perletakan jawatan atau seseorang Ahli Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri itu hilang kelayakan

Tarikh kekosongan kerusi akan ditetapkan oleh SPR

Proses Pilihan Raya

Pilihan Raya Umum atau Pilihan Raya Kecil bermula dengan pengeluran writ pilihan raya olh SPR kepada pegawai pengurus

Pada tarikh yang sama satu notis akan diwartakan, menetapkan tarikh-tarikh hari penamaan calon dan hari mengundi

Pembubaran

parlimen

Penamaan calon

KempenP/R

Hari Pengun

dian

Btk K’jaan

Mesy. I

14 Hari

60 Hari (S’jung) & 90 Hari ( S & S’wak)

120 Hari

Proses Pilihanraya Umum

PILIHANRAYA UMUM

Pertama195

5

1964 1969

1974

1995 19901986

19822004

1999

1959

Terkini200

81978

Deposit

Berjumlah RM10,000 bagi kerusi Parlimen dan RM5,000 bagi kerusi Dewan Undangan Negeri

Calon akan hilang wang deposit sekiranya gagal memperoleh 1/8 daripada jumlah undi yang diperoleh oleh semua calon yang bertanding di dalam sesuatu bahagian pilihan raya berkenaan

Petisyen Pilihan Raya

Keputusan pilihan raya boleh dicabar di mahkamah

Sebarang cabaran atau petisyen keputusan pilihan raya akan dibawa ke Mahkamah Tinggi dalam masa 21 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya

Keputusan Mahkamah Tinggi boleh dirayu di Mahkamah Persekutuan

Penyata Perbelanjaan Pilihan Raya

Belanja berkempen untuk calon pilihan raya dalam kawasan pilihan raya adalah:

- tidak melebihi RM200,000 bagi kawasan Parlimen

- tidak melebihi RM100,000 bagi kawasan Dewan Undangan Negeri

• Laporan perbelanjaan mestilah dihantar kepada Pengarah Pilihan Raya Negeri dalam tempoh 31 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya disiarkan dalam Warta Kerajaan

Peringatan

Seorang calon tidak boleh bertanding di dua kawasan pilihan raya

Seseorang calon boleh bertanding di satu kawasan Parlimen dan satu kawasan Dewan Undangan Negeri pada masa yang sama

Ahli Dewan Undangan Negeri boleh menjadi ahli Dewan Negara pada masa yang sama

Sekiranya hanya seorang calon mendaftarkan diri pada hari penamaan calon, calon akan diisytiharkan sebagai pemenang tanpa bertanding

Pilihan Raya tidak akan diadakan di kawasan itu.

Sekiranya hanya seorang calon mendaftarkan diri pada hari penamaan calon, calon akan diisytiharkan sebagai pemenang tanpa bertanding

Pilihan Raya tidak akan diadakan di kawasan itu.