baggernut maatregelen baggeren en nutriënten 3 april 2013 gerard ter heerdt (waternet) ronald...
TRANSCRIPT
![Page 1: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/1.jpg)
BaggerNut
Maatregelen BAGGERen en NUTriënten
3 april 2013
Gerard ter Heerdt (Waternet)
Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland)
Tessa van der Wijngaart (STOWA)
Rikje van de Weerd (ARCADIS).
Fons Smolders (B-Ware)
Moni Poelen (B-Ware)
Leonard Osté (Deltares)
Leon Lamers (Radboud Universiteit Nijmegen)
Nico Jaarsma (Witteveen+Bos)
Jeroen Geurts (Radboud Universiteit Nijmegen)
Bob Brederveld (Witteveen+Bos)
Leon van den Berg (Radboud Universiteit Nijmegen)
![Page 2: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/2.jpg)
Probleem:We hebben de doelen voor de KRW en Natura 2000 nog niet gehaald
![Page 3: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/3.jpg)
Hoe komt dat?Wat doen we er aan?
• De meeste problemen ontstaan door een te veel aan voedingsstoffen– Waar komen die vandaan?– Hoe komen we er af?– Wat is “te veel”?
• Wat doen we er aan? Eerst denken, dan doen!
![Page 4: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/4.jpg)
Systeemanalyse:
Stappen:– Waterbalans– Nutriëntenbalans
• Externe belasting• Interne belasting
– Kritische grenzen – Zwevende stof balans– Synthese: alles klopt met
elkaar– Maatregelen
![Page 5: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/5.jpg)
grondwater IJZER calcium
bicarbonaat, sulfaat, chloride nitraat, ammonium, fosfaat
fosfaat, nitraat, ammoniumbicarbonaat
sulfaat, chloride
inlaat, inspoeling, atmosfeer, overige bronnen
2
1
![Page 6: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/6.jpg)
Fe ~ PCa ~ PAl ~ P
klei ~ P
fosfaatammonium, nitraat
eutrofiëring
mineralisatie organisch P, N
baggervorming
3 54 7 6 8
afbraak organisch stof
Grip krijgen op interne eutrofiëring
![Page 7: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/7.jpg)
Wat hebben we nodig om een systeemanalyse betaalbaar compleet te maken??• Quickscan
– Bepalen interne belasting • Betrouwbaar• Door elk waterlaboratorium te doen• Goedkoop: < € 2.400,--
• Bodemdiagnose tool– Een instrument om alles bijeen te voegen en
kloppend te maken • Betrouwbaar• Door elk waterschap te doen.• Incl. een methode om rol zwevende stof balans te
bepalen• Goedkoop: vanaf € 5.000,--
Dat is gelukt !
![Page 8: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/8.jpg)
Hoe hebben we dat voorelkaar gekregen?
![Page 9: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/10.jpg)
1.
2.3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.13.
14.
15.15.
16.16.17.17.
18.18.
1. Hoogheemraadschap van Delfland
2. Waterschap Veluwe
3. Waternet
4. Waterschap Rivierenland
5. Waterschap Brabantse Delta
6. Wetterskip Fryslân
7. Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden
8. Waterschap Hunze en Aa’s
9. Waterschap Reest en Wieden
10. Hoogheemraadschap van Rijnland
11. Hoogheemraadschap van Schieland & Krimpenerwaard
12. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
13. STOWA
14. Stichting Waterproef
15. Radboud Universiteit van Nijmegen
16. Deltares
17. ARCADIS
18. Witteveen en Bos
Partners
Project 2,4 M€1,6 M€ subsidie
![Page 11: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/11.jpg)
Opzet BaggerNut:
• Literatuuronderzoek:– Kennis– Kennisleemten
• Kennisontwikkeling door experimenteel onderzoek:– Relatie bodemparameters en nalevering– Effect vis, planten, zuurstof en temperatuur
• Toepasbaar maken van alle kennis:– Quickscan: bepalen nalevering; goed en goedkoop– Bodemdiagnose tool: systeemanalyse; alles ineen
• Systeemanalyses:– Kwaliteit door toepassing– Toepassing op grote schaal
![Page 12: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/13.jpg)
Literatuuronderzoek
![Page 14: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/14.jpg)
Kennis vergaren doorLiteratuuronderzoek
![Page 15: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/15.jpg)
TheorieënResultatenLiteratuuronderzoek
![Page 16: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/16.jpg)
Schema’sResultatenLiteratuuronderzoek
![Page 17: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/17.jpg)
Empirische relatiesResultatenLiteratuuronderzoek
Effect temperatuur op nalevering
-2
0
2
4
6
8
10
0 5 10 15 20 25 30
temperatuur (°C)
na
lev
eri
ng
(m
g/m
2/d
)
Andersen 1974
Spears et al 2008
![Page 18: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/18.jpg)
FormulesResultatenLiteratuuronderzoek
![Page 19: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/19.jpg)
Kennisleemtes:
• Relatie Fosfor/IJzer/Zwavel en nalevering?– Totaalgehalten of bodemvocht?
• Effect temperatuur?• Effect plantengroei?• Effect opwerveling door vis?• Effect zuurstofloosheid?• En vooral:
– Keuze relaties– Kwantificeren
ResultatenLiteratuuronderzoek
![Page 20: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/20.jpg)
Kennisontwikkeling: naleveringsexerimenten
![Page 21: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/21.jpg)
Naleveringsexperimentenin 29 proefgebieden
• Sloten, vaarten, meren• Zand, klei, veen
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
• Bodemparameters P, N, Fe, S etc.
• Met en zonder opwerveling• Sulfaatrijk en –arm water
![Page 22: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/22.jpg)
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
![Page 23: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/23.jpg)
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
![Page 24: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/24.jpg)
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
De relatie tussen P porievocht en nalevering
![Page 25: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/25.jpg)
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
De relatie tussen totaal-P in de bodem op basis van versgewicht en de gemeten P-naleveringsflux
![Page 26: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/26.jpg)
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
De relatie tussen Olsen-P en nalevering laat een duidelijke relatie zien voor punten met een lage Fe-S/P-ratio
![Page 27: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/27.jpg)
Kennisontwikkeling:relatie bodemparameters en nalevering
y = 0,0123x2 + 0,6099x + 1,8185R² = 0,9575
0
10
20
30
40
50
0
50
100
150
200
0 10 20 30 40
Nal
ever
ing
N v
oor P
> 1
(mg/
m2/
dag)
Nal
ever
ing
N v
oor P
< 1
(mg/
m2/
dag)
Nalevering P (mg/m2/dag)
P-nalevering < 1 mg/m2/dag
P-nalevering > 1 mg/m2/dag
De correlatie tussen de nalevering van stikstof naar de waterlaag en de nalevering van fosfor
![Page 28: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/28.jpg)
Kennisontwikkeling:• Experimenten
![Page 29: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/29.jpg)
Kennisontwikkeling: effecten vanvissen, planten, zuurstof en temperatuur
![Page 30: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/30.jpg)
Vis en planten verminderen de nalevering
Kennisontwikkeling: effecten vanvissen, planten, zuurstof en temperatuur
0
1
2
3
4
5
6
controle Plant Karper Karper + Gaas Karper + Plant
fosf
aat (
µmol
/L)
![Page 31: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/31.jpg)
P uit planten komt later toch weer vrij
Kennisontwikkeling: effecten vanvissen, planten, zuurstof en temperatuur
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Nov Dec Dec Jan Feb Feb Mar Apr
tota
al P
in w
ater
laag
(um
ol/L
)
Smalle Waterpest Waterviolier Aarvederkruid klein Kroos
Tijd (maanden)1 2 3 4 5
![Page 32: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/32.jpg)
Kennisontwikkeling: Relatief effect temperatuur op nalevering
![Page 33: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/33.jpg)
• Ontwikkeling Quickscan
![Page 34: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/34.jpg)
Belangrijkste routes van nutrientennalevering vanuit de waterbodem
totale nutriëntenvoorraad in de bodem
opgeloste nutriënten in porievocht
opgeloste nutriënten in waterlaag
nutriënten in biotanutriënten in zwevend stof
filter 2
filter 1
filter 4filter 3
Quickscan
In bodemdiagnose In nog lastig
![Page 35: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/35.jpg)
P in bodemvocht beste parameter
• Op basis van model• Op basis van literatuur• Op basis van experimenten
![Page 36: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/36.jpg)
Verhouding ijzer, zwavel en fosfor relevant
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
-160 -140 -120 -100 -80 -60 -40 -20 0 20 40
(Fe-S)/P (mol/mol)
ge
met
en
na
leve
rin
g (
mg
/m2
/da
g)
stuivertje wisselen
overmaat zwavel: geen beschikbare bindingsplaatsen aan ijzer!
overmaat ijzer: P is ijzergebonden
Quickscan
![Page 37: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/37.jpg)
Temperatuur en seizoen:
Quickscan
• Op basis van literatuur• Op basis van experimenten
0
2
4
6
8
10
12
0 5 10 15 20 25 30
T (C)
P-f
lux
ge
no
rma
lise
erd
op
15
°C
Anderson, 1974
Spears, 2008
Sondergaard, 1989
James&Barko, 2004, oxisch
Boers en van Hese, 1988
Baggernut
![Page 38: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/38.jpg)
Invoerblad Quickscan
![Page 39: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/39.jpg)
Resultaten:
• Interne belasting:– In mg P/m2/dag – Per seizoen– Op basis van eenvoudige bodemarameters– Door elk laboratorium te bepalen
Quickscan
![Page 40: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/40.jpg)
Kosten Quickscan Quickscan
Quickscan-monstering; schatting kosten per tien monsters euroVeldwerk 1 dag (2 personen, incl kosten auto, boormateriaal ed) 940Rapportage 1/2 dag, 1 persoon 23510 filtertjes 9010 Bodemvochtanalyses op P, Fe en S. 61010 Bodemanalyses op P, Fe en S. 490Totaal 2365
![Page 41: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/41.jpg)
Ontwikkeling bodemdiagnose
![Page 42: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/42.jpg)
Bodemdiagnose
![Page 43: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/43.jpg)
Bodemdiagnose
Eerste diagnose: is het vervolg de moeite?
![Page 44: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/44.jpg)
Bodemdiagnose
Basis: zwevende stof en licht
![Page 45: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/45.jpg)
Bodemdiagnose
De balansen: is alles in evenwicht?
![Page 46: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/46.jpg)
Resultaten:
• Nutriëntenbelasting:– Aandeel extern– Aandeel intern
• Via diffusie (Quickscan)• Via opwerveling
• Belang nutriëntenbelasting– Vertroebeling door algen– Vertroebeling door zwevende stof
• Model om maatregelen door te rekenen
Bodemdiagnose
![Page 47: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/48.jpg)
SysteemanalysesHet is echt waar…….
…….. Elk systeem is anders!
![Page 49: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/49.jpg)
Kosten bodemdiagnose
Bodemdiagnose
Waterkwalteit-monstering eerste diagnose euroVeldwerk en rapportage pm.Chlorofyl 242Doorzicht 112Zwevende stof 353Extinctie 112subtotaal 818
Toepassing Bodemdiagnose euroMenskracht 10000
Waterkwalteit-monsteringVeldwerk en rapportage pm.fysisch/chemisch pakket 8148fytoplankton 2416subtotaal 10564
totaal 20564
![Page 50: BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten 3 april 2013 Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051515/5551a0f04979591f3c8bb549/html5/thumbnails/50.jpg)
Aan de slag met de BaggerNut instrumenten