bakterijske bolezni

74
b a k t e r i j s k e b o l e z n i L I S T E R I O Z A P o v z r o c i t e l j L i s t e r i a m o n o c y t o g e n e s - G p o z . b a c i l - z o o n o z a . E p i d . : n a h a j a s e v z e m l j i , p r a h u , v o d a h , i z t r e b k i h d o m a c i h i n d i v j i h i v a l i , k o n t a m i n a c i j a i v i l - s u r o v o s a d j e , z e l e n j a v a , n a p a s t . m l e k o , m l e c n i i z d e l k i , r i b e , p e r u t n i n a , m e s o . I z p o s t a v l j e n i s o I K , n o s e c n i c e , s t a r o s t n i k i , n o v o r o j . P r e b a v i l a s e o k u i j o p r e k o k o n t a m i n i r a n o h r a n o , k o a p r e k o d i r e k t n e g a s t i k a , o c e s n a s l u z n i c a a e r o g e n o i n o k u b a s e r a z v i j e t u d i t r a n s p l a c e n t a r n o . K S : p r e h o d n o b a c i l o n o l t v o , s u b k l i n i c n e b l a g e o k u b e . K l i n . s i n d r o m i : o k u b e v n o s e c n o s t i ( n e z n a c i l n a v r o c i n s k a b o l e z e n ) , o k u b e n o v o r o j . ( z g o d n j a , p o z n a o b l . ) , s e p s a , m e n i n g o e n c e f a l i t i s , a r i l c n e o k u b e , e n t e r o k o l i t i s . D g : i z o l a c i j a i z k r v i , l q , s k l e p n e t e k o c i n e , b r i s a , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . Z d r . : a m p i c i l i n + a m i n o g l i k o z i d . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a , k e m o p r o f i l a k s a . B O R E L I O Z A P o v z r o c i t e l j B o r r e l i a b u r g d o r f e r i . E p i d : z o o n o z a , p r e n a l a l e c k l o p I x o d e s r i c i n u s . R e z e r v o a r d i v j e i n d o m a c e i v a l i , p o j a v l j a n j e s e z o n s k o . P a t o g e n e z a : k l o p - k o a - l o k a l n o r a z m n o

Upload: mirsad-kovacevic

Post on 19-Dec-2015

250 views

Category:

Documents


10 download

DESCRIPTION

skripta

TRANSCRIPT

Page 1: Bakterijske bolezni

b a k t e r i j s k e b o l e z n i L I S T E R I O Z A P o v z r o c i t e l j L i s t e r i a m o n o c y t o g e n e s - G p o z . b a c i l - z o o n o z a . E p i d . : n a h a j a s e v z e m l j i , p r a h u , v o d a h , i z t r e b k i h d o m a c i h i n d i v j i h i v a l i , k o n t a m i n a c i j a i v i l - s u r o v o s a d j e , z e l e n j a v a , n a p a s t . m l e k o , m l e c n i i z d e l k i , r i b e , p e r u t n i n a , m e s o . I z p o s t a v l j e n i s o I K , n o s e c n i c e , s t a r o s t n i k i , n o v o r o j . P r e b a v i l a s e o k u i j o p r e k o k o n t a m i n i r a n o h r a n o , k o a p r e k o d i r e k t n e g a s t i k a , o c e s n a s l u z n i c a a e r o g e n o i n o k u b a s e r a z v i j e t u d i t r a n s p l a c e n t a r n o . K S : p r e h o d n o b a c i l o n o l t v o , s u b k l i n i c n e b l a g e o k u b e . K l i n . s i n d r o m i : o k u b e v n o s e c n o s t i ( n e z n a c i l n a v r o c i n s k a b o l e z e n ) , o k u b e n o v o r o j . ( z g o d n j a , p o z n a o b l . ) , s e p s a , m e n i n g o e n c e f a l i t i s , a r i l c n e o k u b e , e n t e r o k o l i t i s . D g : i z o l a c i j a i z k r v i , l q , s k l e p n e t e k o c i n e , b r i s a , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . Z d r . : a m p i c i l i n + a m i n o g l i k o z i d . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a , k e m o p r o f i l a k s a . B O R E L I O Z A P o v z r o c i t e l j B o r r e l i a b u r g d o r f e r i . E p i d : z o o n o z a , p r e n a l a l e c k l o p I x o d e s r i c i n u s . R e z e r v o a r d i v j e i n d o m a c e i v a l i , p o j a v l j a n j e s e z o n s k o . P a t o g e n e z a : k l o p - k o a - l o k a l n o r a z m n o e v a n j e - h e m a t o g e n i i n l i m f o g e n i r a z s o j r a z l i c n i o r g a n s k i s i s t e m i . K S : Z g o d n j e o b d o b j e b o l : L o k a l i z i r a n a o k u b a - 1 s t a d i j : e r y t h e m a m i r g a n s , b o r e l i j s k i l i m f o c i t o m . D i s e m i n i r a n a o k u b a - 2 s t a d i j : m u l t i p l i E M , n e v r o b o r e l i o z a , p r i z a d e t o s t s r c a , s k l e p o v . K a s n o o b d o b j e b o l . - 3 s t a d i j : k r o n i c n a p r i z a d e t o s t s k l e p o v , i v c e v j a , k o e . D g : i z o l a c i j a i z k o e , k r v i , l q , s k l e p n e t e k o c i n e , t k i v , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . Z d r : a t b p . o . ( 1 f a z a ) , i . v . ( 2 . , 3 . f a z a ) . P r e p r e c e v a n j e : z a l c i t a p r e d v b o d o m k l o p o v , h i t r a o d s t r a n i t e v k l o p o v , r e p e l e n t i , c e p i v o . O K U ŽB E Z M . P N E U M O N I A E P o v z r o c i t e l j i m i k o p l a z m e - M . p n e u m o n i a e , M . h o m i n i s , U r e a p l a s m a u r e a l i t i c u m . E p i d : p r i M . p n e u m o n i a e j e e d i n i g o s t i t e l j c l o v e k . R a z v i j e v i n t e r n a t i h , v o j a l n i c a h , e p i d e m i j a n a 4 - 7 l e t . O t r o c i 5 - 9 l e t > 1 0 - 1 4 l e t . P r e n o s k a p l j i c n o , a e r o s o l i , t e s e n s t i k . K S : V n e t j e r e l a - i n k u b a c i j a 2 - 3 t , p o c a s e n z a c e t e k , g l a v o b o l , s u b f e . T , u t r u j e n o s t , k a l e l j , b o l . v r e l o . T r a h e o b r o n h i t i s - k a l e l j , h r i p a v o s t , T , m r a z e n j e , b o l . v p k o l u , s p a s t i c n a k o m p o n e n t a . P l j u c n i c a - i n k u b a c i j a 2 - 3 t , p o c a s e n z a c e t e k , n a h o d , b o l e c e r e l o , u t r u j e n o s t , g l a v o b o l . P o n e k a j d n e h s u h k a l e l j s l u z a s t , g n o j e n i z p l j u n e k , p l e v r a l n a b o l . , T k o n t i n u i r a n a , e v . b r u h a n j e , r u b e o z a o b r a z a . I z v i d n a d p l j u c i n o r m . , r t g - i n t e r s t i c i j . Z a p l e t i : d i h . s t i s k a , p o n o v i t e v b o l e z n i p o 2 - 3 t . D g : s e r o l o l k a , P C R . Z d r : t r a j a 1 4 d n i , s p o n t a n a o z d r a v i t e v , a t b p r i s t a r e j l i h , I K : t e t r a c i k l i n i , k i n o l o n i , m a k r o l i d i . O S L O V S K I K A Š E L J ( P E R T U S S I S ) P o v z r o c i t e l j B o r d e t e l l a p e r t u s s i s . E p i d : j e z e l o n a l e z l j i v , e p i d e m i j a n a 3 - 5 l e t , v e c k o t m . V c e p l j e n i p o p u l a c i j i z b o l i j o m a j h n i o t r o c i i n o d r a s l i I K . P r e n o s k a p l j i c e n ( k u n e k a p l j i c e ) . K S : i n k u b a c i j a 6 - 2 0 d n i , p o v p r e c n o 7 d n i , b o l e z e n t r a j a 6 - 8 t . 1 . k a t a r a l n o o b d . 1 - 2 t , z n a k i o k u b e z g o r n j i h d i h a l ; 2 . p a r o k s i z m a l n o o b d . 2 - 4 t , n a p a d i s p a s t i c n e g a k a l l j a , i z k a l l j e v a n j e s l u z i , s l i n j e n j e , s o l z e n j e , o t r o c i c i a n o t i c n i ; 3 . o b d . o k r e v a n j a 2 - 4 t , k a l e l j o s t a n e l e m e s e c e a l i l e t a . Z a p l e t i : p l j u c n i c a , o t i t i s , a t e l e k t a z a p l u c ( n i z r a k a v p l j u c i h ) , p r o l a p s r e k t u m a , d i m e l j n a k i l a , g e n e r a l i z i r a n i k r c i . D g : K S , l e v k o c i t o z a z l i m f o c i t o z o , i z o l a c i j a i z b r i s a a l i a s p i r a t a , s e r l o l k a . Z d r : m a k r o l i d i 7 - 1 4 d n i , h i d r a c i j a , t e k o c a h r a n a , n a d z o r d o j e n c k o v . P r o g n o z a : o g r o e n i d o j e n c k i d o 3 m , s m r t n o s t m a n j l a o d 1 % , n e r a z v i t i s v e t p a 4 0 % . P r e p r e c e v a n j e : c e p l e n j e , n e c e p l e n i v s t i k u p a a t b k o t z d r a v l j e n j e . Q M R Z L I C A P o v z r o c i t e l j C o x i e l l a b u r n e t i i . E p i d : z o o n o z a ( b o l e z e n i v a l i , k i s e l a h k o p r e n e s e n a c l o v e k a p r e k o i z t r e b k o v , s l i n e , i v i l ) d i v j e i n d o m a c e i v a l i - p r e n a l a l e c k l o p , o k u b a c l o v e k a d i r e k t n a i n i n d i r e k t n a . K S : k r a t k o t r a j n o f e b r i l n o s t a n j e ( 2 - 1 4 d n i ) g l a v o b o l , T , m i l i c e , s k l e p i , e v . d r i s k a , b r u h a n j e ; a t i p i c n a p l j u c n i c a : T , k a l e l j , g l a v o b o l , 2 0 % s a m o r t g p l j u c n i c a ; e n d o k a r d i t i s : s u b k l i n i c n i p o t e k , v e c m a l i l e t p o

Page 2: Bakterijske bolezni

p r i m a r n i o k u b i , T , u t r u j e n o s t , d i s p n e a , h e m o k u l t u r e N E G . K S n a s p l o l n o : h e p a t i t i s , e n c e f a l i t i s , s e r o z n i m g t , Q m r z l i c a p r i I K , Q m r z l i c a p r i d o j e n c k i h . P r o g n o z a : n e z d r a v l j e n a a k b o l e z e n t r a j a 2 - 1 4 d n i , o k r e v a n j e d o l g o t r a j n o , s m r t n o s t 1 % ( o d p o v e d s r c a a l i j e t e r - k r o n i c n i p o t e k ) . D g : K S ( T + g l a v o b o l + o k v a r a j e t e r ) , i z o l a c i j a i z k r v i i n u r i n a , P C R , s e r o l o l k a . Z d r : t r a j a 1 4 d n i , s p o n t a n a o z d r . , a t b ( t e t r a c i k l i n i , m a k r o l i d i ) , e n d o k a r d i t i s z d r a v l j e n j e 2 - 5 l e t . P o m e m b n a j e p a s t e r i z a c i j a a l i p r e k u h a v a n j e m l e k a , h i g i e n s k i p o s t o p k i z i v i l i . R I K E C I O Z E ( k o k o b a c i l i ) R e z e r v o a r m a l i s e s a l c i , u l i , b o l h e , k l o p i , p a j k i , d r o b n i c a . S k u p n i k l i n . z n a k i : a k u t e n z a c e t e k , m r z l i c a , g l a v o b o l , T , i z p u l c a j . I z j e m a : Q m r z l i c a . 1 . s k . r i k e c i j s k i h m r z l i c z i z p u l c a j e m : m r z l i c a s k a l n a t e g a g o r o v j a ( R M S F - R o c k y m o u n t a i n s p o t e d f e v e r ) , m e d i t e r a n s k a m r z l i c a , a v s t r a l s k a m r z l i c a , s e v e r n o a z i j s k a k l o p n a m r z l i c a , r i k e c i j s k e k o z e . 2 . T i f u s n a s k . r i k e c i o z : p e g a v i c a ( p e g a v i t i f u s ) , B r i l l - Z i n s s e r j e v a b o l e z e n ( r e c i d i v p e g a v i c e ) , m i l j i t i f u s . 3 . O r i e n t i a t s u t s u g a m u s h i : j a p o n s k a r e c n a m r z l i c a . S E P S A J e s i m p t o m z r a z l i c n i m i k l i n . s i m p . i n z n a k i . S o z n a k i o k u b e s i s t e m s k e g a v n e t n e g a o d g . o r g . , p o t r e b n a h i t r a d g i n c i m p r e j l n j e z d r a v l j e n j e . D e j . t v e g a n j a : d a l j l a h o s p i t a l i z a c i j a , t i p h o s p i t a l i z a c i j e ( i n t e n z i v n e e n o t e ) , o p p o s e g i , t r a j n i u r i n s k i k a t e t e r , v s a d k i , v i s o k a s t a r o s t , n e o n a t a l n o o b d . , k r o n i c n e b o l e z n i , i n v a z i v n i p o s e g i , p o l k . P a t o g e n e z a : j e v d o r b a k t . v k r i , n a t o r a z p a d e j o c e l i c n e s t e n e b a k t . s p r o l c a n j e b i o l o l k o a k t i v n i h s n o v i , s l e d i v n e t n i o d g o v o r o r g . ( m e d i a t o r j i v n e t j a ) , k a s k a d a s e p s e o k v a r a j e t e r , s m r t . K S : z a c e t e k b u r e n a l i p o c a s e n , n a z a c e t k u p o g o s t o s i m p t o m i n e z n a c i l n i , v i d n o j e v s t o p n o m e s t o . P o z o r n i n a p o t o v a n j a , s t i k z i v a l m i , o p , a t b z d r . , i m u n o s u p r e s i v n o z d r . , p o m e m b e n n a t a n c e n k l i n . p o s e g . S p l o l n i z n a k i : u t r u j e n o s t , l i b k o s t , s l a b o s t , b r u h a n j e d r i s k a , h i p e r v e n t i l a c i j a , m r z l i c a , a l i T , g l a v o b o l , b o l . m i l i c e , k r i , k o n e s p r e m e m b e ( p o t e n j e ) , m o t n j e z a v e s t i , h i p o t e n z i j a , k r v a v i t v e , t r o m b o c i t o p e n i j a , l e v k o p e n i j a , o d p o v e d o r g a n o v ( p l j u c , j e t e r , l e d v i c , s r c a ) . I z v i d i p r e i s k a v : h e m o g r a m ( a l i L ) , e l e k t r o l i t s k e m o t n j e , r e s p i r a t o r n a a l k a l o z a , m e t a b o l n a a c i d o z a , m o t n j e k o a g u l a c i j e , C R P , a l b u m i n i , G , b i l . D g : i z o l a c i j a p o v z r o c i t e l j a i z k r v i i n m e s t a p r i m . o k u b e , U Z , C T , M R I . Z d r : h i t r a p r e p o z n a v a b o l e z n i , z d r . z a t b ( b a k t e r i c i d n i ) , z a g o t o v i t e v p r e k r v a v i t v e v i t a l n i h o r g a n o v , v z d r e v a n j e o k s i g e n a c i j e t k i v , p r e p r e c e v a n j e z a p l e t o v . T e j a o b l . s e p s e - s e p t i c n i l o k : z d r : i . v . i n f u z i j e , v a z o a k t i v n e s u b s t a n c e , O 2 , i n t u b a c i j a , u m . v e n t i l a c i j a , d i a l i z a , t r a n s f u z i j a k r v i , p r i m e r n o h r a n j e n j e . P r o g n o z a : s m r t n o s t b a k t e r i e m i j a 1 0 - 2 0 % , s e p s a 2 0 - 3 0 % , h u d a s e p s a 5 0 % , s e p t i c n i l o k 8 0 % . D e j . , k i v p l i v a j o n a i z h o d s e p s e : o s n o v n a s t a n j a ( v e c j a o g r o e n o s t a l k o h o l i z e m , d i a b e t e s , p r i z a d e t o s t i l e d v i c a l i p l j u c , n e v t r o p e n i j a ) , p r i s o t n o s t z a p l e t o v o b z a c e t k u z d r a v l j e n j a , a t b z d r . , s t o p n j a b a k t e r i e m i j e , i z v o r o k u b e , i n t e r v a l o b z a c e t k u z d r . , s t a r o s t . P r e p r e c e v a n j e : p r e p r e c e v a n j e o k u b p r i o g r o e n i h o s . , k e m o p r o f i l a k s a , i m u n o p r o f i l a k s a . S T A F I L O K O K N E O K U B E k o a g u l a z a p o z s t a f i l o k o k i

Page 3: Bakterijske bolezni

J e S t a p h y l o c o c c u s a u r e u s . E p i d : s o n o r m a l n a f l o r a , b a c i l o n o s c i s o z d r a v n i k i , m e d . s e s t r e , s t r e n i c e . O k u b e r a z v i j e j o p r e d v s e m v b o l n i l n i c a h ( n e o n a t a l n i , k r g o d d ) , d r u i n i . P r e n o s d i r e k t e n , i n d i r e k t e n . M R S A s e r a z v i j e v b o l n i l n i c a h i n D S O . P a t o g e n e z a : p r i d e d o d i r e k t n e g a v d o r a v t k i v a a b s c e s , t v o r b a t o k s i n o v . V s t o p n o m e s t o ( l a s n i f o l i k e l , p o l k o d b a k o e ) h e m a t o g e n i r a z s o j v n e t n a a r i l c a ( p l j u c a , j e t r a ) . F a k t o r j i , k i p o g o j u j e j o n a s t a n e k s t a f . o k u b e : p o l k . k o e i n s l u z n i c e , t u j k i , o k v a r e l e v k o c i t n e f u n k c i j e , p o m a n j k l j i v a h i g i e n a . K l i n . m a n i f e s t a c i j e : o k u b e k o e , p l j u . , s e p s a , e n d o k a r d i t i s , g n o j n i p r e i k a r d i t i s , o s t e o m e l i t i s , s e p t . a r t r i t i s , m g t , k o n i s i n d r o m z l u l c e n j e m , s i n d r o m t o k s i c n e g a l o k a . O K U B E K O E : f o l i k u l i t i s ( v . l a s n e g a m e l i c k a ) , f u r u n k e l ( g l o b l j e v . l a s . m e l i c k a ) , k a r b u n k e l ( v e c j e g n o j . v . l a s . m e l i c k a ) , i m p e t i g o , h i d r a d e n i t i s ( v . l e z z n o j n i c ) , c e l u l i t i s ( v . g l o b l j i h d e l o v k o e ) , a b s c e s d o j k e , o k u b e k i r u r l k i h r a n .

Page 4: Bakterijske bolezni

P J L U C N I C A : p r i m . ( i n h a l a c i j s k a ) p r i d o j e n c k i h , I K , s e k . ( m e t a s t a t s k e ) p r i n a r k o m a n i h , h e m o d i a l i z i , i . v . k a t e t r i h . J e h i t r o n a p r e d u j o c a b o l e z e n , s m r t n o s t j e 1 0 % . Z d r : i . v . a n t i s t a f i l o k o k n i a t b 1 4 d n i . E N D O K A R D I T I S : P o j a v : n a n o r m a l n i a l i r e v m a t i c n i z a k l o p k i , d o 2 m p o o p z a k l o p k , i . v . n a r k o m a n i , p o s t a f . o k u b a h , p o o p s r c a , i . v . k a t e t r i . K S : T , m r z l i c a , b o l . v k r i u , s k l e p i h , u t r u j e n o s t , s r c n o p o p u l c a n j e , a n e m i j a , s e p t . e m b o l i j e . D g : U Z s r c a , h e m o k u l t u r a , U Z , C T , M R I . Z d r : t r a j a 4 t , s m r t n o s t 4 0 - 6 0 % . O S T E O M I E L I T I S : a k u t e n , k r o n i c e n p o t e k . N a s t a n e k : a k h e m e t o g e n i o s t e o m i e l i t i s ( o t r o c i 1 2 l e t ) , o s t e o m i e l i t i s z a r a d i d i r e k t n e g a l i r j e n j a o k u b e ( o d r a s l i - v r e t e n c a , r e b r a ) . Z d r : a t b n a j m a n j 4 t . K O N I S I N D R O M Z L U L C E N J E M : o g r o e n i o t r o c i , o d r a s l i I K . K l i n . m a n i f e s t a c i j e : R i t t e r j e v a b o l e z e n , s t a f . l k r l a t i n k a , b u l o z n i i m p e t i g o , b u l o z n a v a r i c e l a ( p o n o r i c a h ) . S I N D R O M T O K S . L O K A - T S S : t o k s i n j e T T S S - 1 . K S : T , i z p u l c a j i , l u l c e n j e , h i p o t e n z i j a , m u l t i o r g . o d p o v e d . O b l . : T S S p o v e z a n z m e n s t r u a c i j o , T S S n e p o v e z a n z m e n s t r u a c i j o ( I K o s e b e ) . Z d r : a t b , p o d p o r n o i n s i m p t o m . Z d r . , i n f u z i j e . S T A F . O K U B E - k o a g u l a z a n e g s t a f i l o k o k i S o S . e p i d e r m i d i s , S . s a p r o p h y t i c u s . K l i n . m a n i f e s t a c i j e : o k u b e s e c i l , o s t e o m i e l i t i s , e n d o k a r d i t i s , b a k t e r i e m i j a i n s p s a , o k u b e v s a d k o v i n t u j k o v . Z d r : v a n k o m i c i n , r i f a m p i c i n , k i n o l o n i . S T R E P T O K O K N E O K U B E S . p y o g e n e s : 1 . n e i n v a z i v n e o k u b e ( s l u z n i c e - f a r i n g i t i s , a n g i n a , o t i t i s , s i n u s i t i s , v a g i n i t i s ; k o a - i m p e t i g o , l e n ) , 2 . l k r l a t i n k a , 3 . s y t o k s i . l o k a , 4 . d r u g e i n v a z i v n e o k u b e ( b a k t e r i e m i j a n e z n a n e g a i z v o r a , f o k a l n e o k u b e z b a k t e r i e m i j o a l i b r e z n j e , m g t , p l j u c n i c a , p e r i t o n i t i s , p o p o r o d n a s e p s a , o s t e o m i e l i t i s , a r t r i t i s , c e l u l i t i s ) , 5 . n e g n o j n i z a p l e t i ( r e v m a t i c n a v r o c i c a , a k g l o m e r u l o n e f r i t i s , z a p l e t i p o p r e b o l e l i s t r e p t . o k u b i ) . A N G I N A , L K R L A T I N K A , I M P E T I G O C O N T A G I O S A : p r e n o s d i r e k t n o , i n d i r e k t n o . K S : n a s t a n e p a p u l a p u s t u l a k r a s t a ( o k o n c i n a h ) , l o k . b e z g a v k e , b r e z s p l o l n i h z n a k o v . Z a p l e t i : a k g l o m e r u l o n e f r i t i s . L E N : s t a r o s t n i k i , I K o s e b e . P o j a v i n a o b r a z u , n o g a h ( o p . v e n n a n o g a h , b y p a s s , z l o m ) . K S : n e n a d e n z a c e t e k , m r z l i c a , T , b r u h a n j e , r d e c i n a k o e , b e z g a v k , v r o c a , o t e k l a , r d e c a k o a . Z a p l e t i : a k u t n i G N . Z d r : p e n i c i l i n 1 0 d . J e l o k a l n a b o l e z e n , t a m k j e r m a n j k a l i m f a ( v a s e k t o m i j a ) , p o z h e m o k u l t u r a , o s t r a o m e j e n a r d e c i n a s e l i r i , t u d i b e l i l e n ( b e l o z n i l e n ) . S e p o n a v l j a , z a t o p r o f i l a k s i c n o j e m a n j e v s a k e 4 t - 6 m z a p o r e d . S I N D R O M T O K S I . L O K A : K S : T , m r z l i c a , m i a l g i j a ( b o l . v m i l i c a h ) , b r u h a n j e , d r i s k a , m o c n a b o l . n a v s t o p n e m m e s t u , s k a r l a t i n i f o r m e n i z p u l c a j l o k . P o t e k j e b l a g , k o t i n f l u e n c a - f u l m i n a n t e n , s m r t v 2 4 h . Z d r : a t b i . v . , p r o t i l o k o v n a t h , k r g p o s e g . D R U G E I N V A Z I V N E O K U B E : o d r a s l i - s t a r o s t > 5 0 l e t + k r o n i c n e b o l e z n i , o t r o c i - n o v o r o j . , d o j e . , n o r i c e , l e v k e m i j a , r a b d o m i o s a r k o m . O b l . : s t r e p t o k o . c e l u l i t i s , l a m f a n g i t i s , p o p o r o d n a s e p s a , m g t , p l j . , n e k r o t i z i r a j o c i f a s c i l i t i s , s t r e p t o k . m i o z i t i s . Z d r : k r g p o s e g , i . v . a t b . S . a g a l a c t i a e : S t r . s k u p i n a B s e p s a n o v o r o j . O t r o c i : s t a r o s t d o 5 d n i - v a g i n a n e d o n o l e n c k i , p r e d c a s n i r a z p o k m e h u r j a , s m r t n o s t j e

Page 5: Bakterijske bolezni

1 5 - 4 0 % . ; s t a r o s t > 7 d - r o k e s e p t . s t a n j e z a m g t . P o s l e d i c a j e g l u h o s t , z a o s t a l o s t , s p a s t i c n o s t . O d r a s l i : o b d . n o s e c n o s t i a l i o b p o r o d u , k r o n i c n i b o l n i k i . S m r t n o s t 3 5 % . S . p n e u m o n i a e : n a j p o g o s t e j l e o k u b e s o o k u b e d i h a l , m g t , o t i t i s . E p i d : p r e n a l a s e p o z i m i s k u n i m i k a p l j i c a m i , b a c i l o n o s c i d o 7 0 % . K S : i n k u b a c i j a 1 - 3 d , n e n a d e n z a c e t e k z m r z l i c o , T , e v b r u h a n j e , p r o d u k t i v e n k a l e l j , t a h i k a r d i j a , d i s p n e a , e v b o l . v t r e b u h u . Z a p l e t i : p l e v r i t i s ( v n e t j e r e b r n e m r e n e ) , p e r i k a r d i t i s , a t e l e k t a z a , s e p t i c n i z a s e v k i , s m r t n o s t j e 5 - 7 % . D r u g e o k u b e : o t i t i s , s i n u s i t i s , g n o j n i m g t ( o d r a s l i ) , e n d o k a r d i t i s , s e p t i c n i a r t r i t i s , o k u b e m e h k i h t k i v . Z d r : p e n i c i l i n p o , i m , i v , s i m p t o m a t s k a t h . P r e v e n t i v a : p n e v m o k o k n o c e p i v o n a 5 l e t - p n e v m o v o x . T E T A N U S P o v z r o c i t e l j C l o s t r i d i u m t e t a n i ( G p o z b a c i l , s p o r e ) . E p i d : n a h a j a s e v i z t r e b k i h c l o v e k a , i v a l i h , z e m l j i , h i l n e m , c e s t n e m p r a h u . V s t o p s o r a n e , g a n g r e n a , a b s c e s , i g e l n i v b o d . P a t o g e n e z a : e k s o t o k s i n t e t a n o s p a s m i n d e l u j e n a m o t o r i c n e p l o l c i c e s k e l e t n i h m i l i c , h r b t e n j a c o , m o g a n e , v e g e t a t i v n i s i s t e m . K S : i n k u b a c i j a 1 d - n e k a j t e d n o v , n i T . O b l i k e : l o k a l n i t . , k e f a l n i t . , g e n e r a l i z i r a n i t . , t . p r i n o v o r o j e n c k u , t . p r i n a r k o m a n i h . G e n e r a l i z i r a n i t . : - r i g i d n o s t i n t o n i c n i k r c i v e c i l n i h m i l i c - t r i s m u s , - r a z d r a l j i v o s t , n e m i r , o t r p l o s t t i l n i k a , t e a v e p r i p o i r a n j u , o k o r n o s t m i l i c t r e b u h a i n p . k o l a ( k o t d e s k a ) , - t o n i c n i k r c i g e n e r a l i z i r a n i ( o s s e l a h k o z a d u l i ) , - h i p e r r e f l e k s i j a , - p r i z a d e t o s t v e g e t . i v c e v j a : z n o j e n j e , l a b i l n a h i p e r t e n z i j a , m o t n j e r i t m a , h i p e r t e r r m i j a , p e r i f . v a z o k o n s t r i k c i j a . Z a p l e t i : n a t r g a n e m i l i c e , k i t e ( h u d i k r c i ) , z l o m i r e b e r , h e m a t o m i , a s f i k s i j a ( z a d u l i t e v ) , s r c n i i n f a r k t ( s r c n i n a p o r - k r c i ) , p l j . e m b o l i z e m , p l j u c n i c a , s e p s a , d e k u b i t u s . P r o g n o z a : s m r t n o s t : l a j i p o t e k 6 % , t e j i p o t e k 6 0 % . D g : k l i n i c n a , d o k a z s p o r v r a n i . Z d r : h u m a n i t e t a n u s n i i m u n o g l o b u l i n , n e g a , s e d a c i j a , r e l a k s a c i j a , u m . v e n t i l a c i j a , o s k r b a r a n e , a t b ( m e t r o n i d a z o l a l i p e n i c i l i n ) , s i m p t . t h . P r e p r e c e v a n j e : o t r o c i - t e t a n u s o v t o k s o i d ( D i T e P e r ) n a 3 , 6 , 9 , 1 5 m , D i T e 9 , 1 4 l e t , p o i v i t v e n a d o z a / 1 0 l e t , n u j n a o s k r b a r a n e . T U L A R E M I J A ( z a j c j a v r o c i c a ) P o v z r o c i t e l j F r a n c i s e l l a t u l a r a n s i s ( G n e g k o k o b a c i l , z o o n o z a ) . E p i d : i v a l i ( z a j e c , m u h e , k o m a r j i ) , v o d e , o d p l a k e . P o j a v s p o r a d i c e n , e p i d e m i c e n , p r e n a l a n a d o t i k a l i u g r i z , v b o d k l o p a , k o n t a m i n i r a n a v o d a a l i m e s o , l a b o r a t o r i j . K S : i n k u b a c i j a 3 - 4 d n i , v s t o p n o m e s t o : m a k u l a ( p e g a ) p a p u l a r a z j e d a . N e n a d e n z a c e t e k , m r z l i c a , T 3 9 s t , g l a v o b o l , b r u h a n j e , e v k a l e l j , b o l . v t r e b u h u , m i l i c a h , d r i s k a , i z p u l c a j . O b l . : u l c e r o g l a n d u l a r n a ( k o n a s p r e m e m b a ) , g l a n d u l a r n a ( p r i z a d e t o s t s a m o b e z g a v k ) , o k u l o g l a n d u l a r n a ( o c . v e z n i c a ) , t i f u s ( k o t t i f u s ) , p l j . , o r o f a r i n g e a l n a ( p o z a u i t j u o k u . m e s a ) , c r e v e s n a ( o k u e n a h r a n a ) . Z a p l e t i : z a g n o j i t e v b e z g a v k , o d p o v e d l e d v i c , i k t e r u s , m g t , p e r i k a r d i t i s . D g : i z o l a c i j a p o v z r o c . i z k r v i , p l e v r a l n e g a i z l i v a , p u n k t a t a b e z g a v k , P C R , s e r o l o l k a . Z d r : s t r e p t o m i c i n , i z j e m a p r i m g t - k l o r a m f e n i k o l . P r e p r e c e v a n j e : m e s o d i v j i h i v a l i : u p o r a b a r o k a v i c , t e r m i c n a o b d e l a v a , z a l c i t a p r e d k l o p i , a t e n u i r a n o c e p i v o

Page 6: Bakterijske bolezni

( o s l a b l j e n o , i v o ) , k i p a n e p r e p r e c i b o l e z n i , o m i l i p o t e k . V R A N I C N I P R I S A D - A N T R A K S P o v z r o c i t e l j B a c i l l u s a n t h r a c i s . S p o r e a n t r a k s a s o u p o r a b l j a l i k o t b i o l o l k o o r o j e m e d v o j n o , t e r o r i s t i c n e a k c i j e , n e v i d n e , t o k s i c n e , l a h k o p r i d o b l j i v e . 1 k g s p o r - v e c s t o d o t i s o c m r t v i h . E p i d : p o j a v l j a s e s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o , e n d e m i c n o : i v a l - z e m l j a - i v a l . P r e n o s i : a g r i k u l t u r n i a . : b o l n a i v a l , i n d u s t r i j s k i : i z d e l k i i v a l s k e g a i z v o r a , i n h a l a c i j s k i , l a b o r a t o r i j s k i , k o n t a m i n i r a n o m e s o , m u h e . K S : K o n i a n t r a k s : n a j b o l j p o g o s t a o b l . , i n k u b a . 2 - 5 d , m a k u l a p a p u l a s c r n i m s r e d i l c e m k r v a v k a s t m e h u r c e k v n e t n a r d e c i n a p o s u l i t e v c r n a g l o b o k a k r a s a v e n e c s e k . m e h u r c k o v e d e m r e g i o n a l n e b e z g a v k e 2 . t e d e n z a c e t e k c e l j e n j a k r a s t e , p o l e g l e u t r u j e n o s t , p r i z a d e t o s t , T , g l a v o b o l . P l j u c n i a n t r a k s : p r v a f a z a - t r a j a 1 - 3 d , u t r u j e n o s t , T , s u h k a l e l j , t i l c a n j e z a p r s n i c o ; d r u g a f a z a - n e n a d e n z a c e t e k , t a h i p n e j a , s t r i d o r , h i p o k s i j a , e v h e m a t e m e z a i n m e l e n a , s m r t v 2 4 - 4 8 h . C r e v e s n i a n t r a k s : i n k u b a c i j a 3 - 7 d , - - a b d o m i n a l n i a . : n a u s e a , b r u h a n j e , d r i s k a , b o l e c t r e b u h , s m r t v 2 - 5 d , o r o f a r i n g e a l n i a . : e d e m i n p s e v d o m e m b r a n e a l i r a z j e d e . A n t r a k s n i m g t . D g : e p i d . o k o l i l c i n e + K S , d i r e k t e n d o k a z a l i k u l t i v a c i j a b a c i l a , s e r o l o l k a d i a g n o z a . Z d r : p e n i c i l i n G , c i p r o f l o k s a m i n , d o k s i c i k l i n , s i m p t o m a t s k a t h . P r o g n o z a - s m r t n o s t : k o n i 1 % , c r e v e s n i 5 0 - 1 0 0 % , i n h a l a c i j s k i 1 0 0 % . P r e p r e c e v a n j e : i m u n o p r o f i l a k s a - a t e n u i r a n o c e p i v o a l i c e p i v o i z n e v i r u l e n t n e g a s e v a , k e m o p r o f i l a k s a - a t b 6 t a l i d o 2 t p o c e p l j e n j u . B O L E Z E N M A C J E P R A S K E P o v z r o c i t e l j B a r t o n e l l a h e n s e l a e , n a h a j a s e p o v s o d , p o j a v i v h l a d n i h m e s e c i h . K S : i n k u . 3 - 1 0 d , n a s t a n e p a p u l a a l i p i s t u l a - u t r u j e n o s t , g l a v o b o l , T , b o l . v r e l u , 2 t p o p r a s k i s o n e b o l e c e l o k . b e z g a v k e , e v m a k u l o p a p u l o z e n i z p u l c a j . A t i p i c e n p o t e k : o c i , e n c e f a l i t i s , o k v a r a

Page 7: Bakterijske bolezni

j e t e r , F U O ( T n e j a s n e t i p o l o g i j e , i z v o r n i j a s e n ) . D g : s t i k z m a c k o , s t e r i l e n g n o j i z b e z g . , b i o p s i j a b e z g . ( g r a n u l o m a t o z n o v . ) , i z o l a c i j a i z k r v i 1 m . Z d r : s p o n t a n a o z d r . v n e k a j m , a t b - m a k r o l i d i , k i n o l o n i . P r o g n o z a d o b r a , i m u n o s t t r a j n a . B O T U L I Z E M P o v z r o c i t e l j C l o s t r i d i u m b o t u l i n u m . E p i d : n a h a j a s e p o v s o d : z e m l j a , v o d a , d n o j e z e r i n m o r i j , l a h k o p r i d e d o z a s t r u p i t v e s h r a n o : z e l e n j a v a , s a d j e , m e s o , s u h o m e s o , r i b e , k o n z e r v e , m e d , o k u b e r a n , i v n a r k o m a n i , u i v a l c i k o k a i n a . P a t o g e n e z a : p r i z a d e t o s t i v c e v - o h l a p n e o h r o m i t v e . K S : i n k u b a c i j a - h r a n a 6 h - 8 d , - r a n a 4 - 1 4 d ; s l a b o s t , b r u h a n j e , b o l . z a p r s n i c o , b o l e c t r e b u h , d r i s k a , e v v r t o g l a v i c a , g l a v o b o l , o s l a b e l o s t m i l i c . S i m e t r i c n e o h r o m i t v e - o d g l a v e n a v z d o l : - - o k u l o m o t o r i c n i i v c i : m o t n j e v i d a , d i p l o p i a , m i d r i a z a ( s y r a z l i r i t v e z e n i c ) , p t o z a v e k ( p o v e l e n e v e k e ) , n i s t a g m u s ( t r z a n j e , t r e p e t a n j e o c i ) , s t r a b i z e m ( p a t o l o l k i o d k l o n e n e g a o c e s a n a v z g o r , n a v z v e n , l k i l j e n j e ) , o d s o t n a r e a k c i j a z e n i c n a s v t l o b o ; - - g l o s o f a r i n g e a l n i i v e c i n v a g u s : p a r e z a m e h k e g a n e b a , r e l a , e l o d c a , c r e v e s j a ; - - o h r o m i t v e d i h . m i l i c , t e l e s a , z a s t o j u r i n a , s u h a u s t a . D o j e n c k i 3 - 2 0 t : z a p r t j e , n e v r o l o l k i z n a k i . D g : K S , d o k a z t o k s i n a a l i / i n b a c i l o v v h r a n i a l i r a n i . D i f . d g : n e v r o l o l k e b o l e z n i , o k u b a C S , z a s t r u p i t v e . Z d r : e m e t i k i ( z d r . , k i s p r o i j o b r u h a n j e ) , l a v a a e l o d c a , v i s o k e k l i z m e , a n t i t o k s i c n i s e r u m , s i m p t o m a t s k o z d r . P r o g n o z a : s m r t n o s t 9 % , p r e j 7 0 % . P r e p r e c e v a n j e : p r a v i l n a p r i p r a v a h r a n e i n s h r a n j e v a n j e , t e r m i c n a o b d e l a v a k o n t a m i n i r a n j e h r a n e , d o j e n c k i d o 1 l e t a n e m e d u . B R U C E L O Z A ( m a l t e l k a m r z l i c a ) P o v z r o c i t e l j i B r u c e l l a m e l i t e n s i s , B . b o v i s , B . s u i s , B . c a n i s . E p i d : v s t o p n a m e s t a : p o l k . k o a , p r e n a l a s e a e r o g e n o i n p r e k o k o n j u k t i v e ( v e z n i c e ) , o r a l n o , s p o l n o . P a t o g e n e z a : v s t o p n o m e s t o l i m f a , b e z g . k r i n o t . o r g a n i ( b e z g . , j e t r a , v r a n i c a , l e d v i c a , k . m o z e g ) . K S : i n k u b a c i j a 1 - 3 t ( l a h k o n e k a j d n i - n e k a j m e s e c e v ) , a s i m p t o m a t s k a o k u b a , a k u t n a b r u c e l o z a : T - v a l u j o c a , u t r u j e n o s t , z n o j e n j e , s l a b o s t , n e s p e c n o s t , g l a v o b o l , b r u h a n j e , d r i s k a , b o l e c e m i l i c e , s k l e p i , d e p r e s i v n o s t , h u j l a n j e ; b e z g . , j e t r a , v r a n i c a , C S , s k l e p i , o c i , i z p u l c a j i , k r o n i c n a b r u c e l o z a : > 1 l e t o . D g : a n a m n e z a ( z a u i t j e n e p a s t e r i z i r a n e g a m l e k a , s i r o v ) , i z o l a c i j a b r u c e l i z k r v i , d o k a z I g G i n I g M p p t . Z d r : s p o n t a n o , a t b ( t e t r a c i k l i n i ) . P r e p r e c e v a n j e : o d s t r a n i t e v o k u e n i h i v a l i , c e p l j e n j e i v a l i , u i v a n j e t e r m i c n o o b d e l a n e h r a n e . D A V I C A ( d i p h t e r i a ) P o v z r o c i t e l j C o r y n e b a c t e r i u m d i p h t h e r i a e . E p i d : p o j a v e n d e m i c e n ( n e r a z v i t e d e e l e - R u s i j a ) , z a r a d i c e p l j e n j a j e d a v i c a v u p a d u , p o j a v i s e c i k l i c n o / 1 0 0 l e t . P r e n o s b o l n i k a l i b a c i l o n o s e c , k a p l j i c e n , d i r e k t e n , i n d i r e k t e n , k u n o s t : n e z d r a v l j e n i 2 t , z d r a v l j e n i 4 d . P a t o g e n e z a : b a c i l n a p o v r l i n i ( p s e v d o m e m b r a n e ) , t o k s i n v k r i . K S : a s i m p t o m a t s k a - f u l m i n a n t n a ( b l i s k o v i t a ) h i p e r t o k s i c n a o b l . , i n k u b a c i j a 1 - 6 d ; L o k a l n a d a v i c a : p s e u d o m e m b r a n e , f a r i n g i t i s , l a r i n g i t i s , t o n z i l i t i s , l o k a l n e b e z g . ; T o k s i c n a d a v i c a : o t e k e l v r a t , c i r k u l a t o r n i k o l a p s , p e t e h i a l n e k r v a v i t v e , a k u t n a o d p o v e d l e d v i c , m i o k a r d i t i s , m o t o r i c n e p a r e z e . N a s p l o l n o : d a v i c a n o s u , d a v i c a v u s t i h i n r e l

Page 8: Bakterijske bolezni

u , k r u p ( d a v i c a v s a p n i k u i n s a p n i c a h ) , d a v i c a k o e , o c e s n e v e z n i c e , u l e s . Z a p l e t i : m i o k a r d i t i s ( 2 . t ) , n e v r o l o l k i : n e v r o p a t i j e . D g : k l i n i c n a ( p s e d o m e m r a n o z n a a n g i n a , u v u l a ) , i z o l a c i j a b a c i l a i z b r i s a ( 8 h ) . Z d r : a n t i t o k s i n ( c i m p r e j ) + a t b - 1 4 d n i , p o d p o r n o z d r . , i z o l a c i j a b o l n i k a . P r o g n o z a : s m r t n o s t 5 % ( p r e j d o 5 0 % ) . P r e p r e c e v a n j e : c e p l j e n j e : 3 m - 6 m - 9 m - 1 5 m - 1 4 l e t - 1 9 l e t - o d r a s l i n a 1 0 l e t . E R L I H I O Z A P o v z r o c i t e l j E r l i c h i a c h a f f e e n s i s , E . c a n i s , H G E . E p i d : r e z e r v o a r d i v j a d , p s i , p r e n a l a k l o p . K S : i n k u b . 7 d , a s i m p t o m a t s k a o b l . , T , g l a v o b o l , m r z l i c a , b o l . v m i l i c a h , s k l e p i h , s l a b o s t , e v i z p u l c a j , b e z g . , j e t r a . D g : T p o v b o d u k l o p a + L + t r + a n e m i j a + t r a n s a m i n a z e , s e r o l o l k a , i z o l a c i j a , m o r u l e v r a z m a z u k r v i . P r o g n o z a : n e z d r a v l j e n a t r a j a 3 - 1 1 t , s m r t n o s t E . c h a f f e e n s i s 3 % , H G E 1 0 % . Z d r : a t b ( t e t r a c i k l i n i , r i f a m p i c i n ) . K L A M I D I J S K E O K U B E ( C h l a m y d i a p s i t t a c i , C . t r a c h o m a t i s , C . p n e u m o n i a e , C . p e c o r u m ) - - P S I T A K O Z A ( O r n i t o z a ) : p o v z r o c i t e l j C . p s i t t a c i - z o o n o z a . B o l . p r e n a l a j o p t i c i , p e r u t n i n a , m a n j k r a v e , m a c k e , o k u i m o s e t u d i z v d i h o v a n j e m p o s u l e n i h i z l o c k o v p t i c . K S : s u b k l i n . p o t e k k o t p l j u c n i c a , k o t i n f . m o n o n u k l e o z a , t r e b u l n i t i f u s , m i o k a r d i t i s , p e r i k a r d i t i s , e n d o k a r d i t i s . P L J U C N I C A : i n k u b . 5 - 1 5 d , n e n a d e n z a c e t e k , m r z l i c a , T , b o l e c e m i l i c e , s k l e p i , s u h k a l e l j , s l u z a s t s p u t u m , m o t n j e z a v e s t i , s l a b o s t , b r u h a n j e , d r i s k a , e v p l e v r a l n i i z l i v , r e l a t i v n a b r a d i k a r d i j a , s l i l n a l o b a r n a p l j u c n i c a . E N D O K A R D I T I S : b . z r e v m a t i c n o o k v a r o z a k l o p k a l i p r i r o j e n o s r c n o n a p a k o . Z a p l e t i : a n e m i j a , D I K ( d i s i m i n i r a n a i n t r a v a s k u l a r n a k o a g u l a c j i a - k r v a v i t e v ) , k o a , C S , l e d v i c e , s p l a v . D g : s t i k s p t i c i , K S , i z o l a c i j a i z k r v i a l i s p u t u m a , s e r o l o l k a . S m r t n o s t n e z d r a v l j e n i h 2 0 - 4 0 % , z d r a v l j e n i h 1 % . Z d r : t e t r a c i k l i n i 2 - 3 t , e n d o k a r d i t i s : a t b + o p . - - O K U B E S C . T R A C H O M A T I S : K S : t r a h o m ( v n e t j e o c i s l e p o t a ) , i n k l u z i j s k a k o n j u n k t i v i t i s , o t i t i s m e d i a , l y m p h o g r a n u l o m a v e n e r u m - s p o l n a b o l e z e n , o k u b e r o d i l , s e c i l . D g : i z o l a c i j a k l a m i d i j e i z c e l . k u l t u r e , s e r o l o l k a . Z d r : t e t r a c i k l i n i , m a k r o l i d i , k i n o l o n i . - - O K U B E S C . P N E U M O N I A E : n a h a j a v v o j a l n i c a h , l t u d . d o m o v i h , D S O . K S : i n k u . 3 - 4 t , d v o f a z n i p o t e k : 1 . h r i p a v o s t , b o l . v r e l u , n a h o d , 2 . p a v z a n e k a j d n i t e d n o v , 3 . z n a k i a t i p i c n e a l i l o b a r n e p l j u . T s u b f e b r i l n a , n e p r i z a d e t i , o k r e v a n j e v e c t a l i m e s e c e v . Z d r : t e t r a c i k l i n i , m a k r o l i d i . K U G A P o v z r o c i t e l j Y e r s i n i a p e s t i s ( n a j b o l j i n v a z i v n a , v i r u l e n t n a b a k t . ) . E p i d : p a n d e m i j e , e n d e m i j a ( A z i j e , A f r i k a ) , r e z e r v o a r : g l o d a l c i , p o d g a n e , b o l h e . O b l . : s i l v a t i c n a ( g o z d n a ) i n u r b a n a ( m e s t n a ) . P r e n o s u g r i z o k u e n e i v a l i a l i b o l h e , n e p r i m e r n o k u h a n o m e s o , i z k a l l j a n i d e l c i b , l a b . o k u b a . P a t o g e n e z a : k o a - r e g i o n a l n e b e z g . - v n e t j e - o z d r . a l i h e m a t o g e n i r a z s o j - s e p t i c n a k u g a , p l j u c a - f u l m i n a n t e n p o t e k - s m r t . K S : b u b o n s k a , s e p t . , p l j u . , m g t , f a r i n g i t i s , G I T s i m p t o m i . B U B O N S K A K : i n k u b . 2 - 7 d , n e n a d e n z a c e t e k , T , m

Page 9: Bakterijske bolezni

r z l i c a , g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , s l a b o s t , b r u h a n j e , b o l . v t r e b u h u , d r i s k a , v 1 . d b e z g . - b u b o n i ( 2 - 1 0 c m ) , p r i z a d e t o s t , n e m i r , s o m n o l e n c a , k r c i , j e t r a , v r a n i c a , p o 1 t p o s t o p n a o z d r . ; z a g n o j i t e v b u b o n o v - f l e g m o n a . D g : e p i d . o k o l i l c i n e i n K S , i z o l a c i j a b a c i l a v k r v i , b e z g . , i z p l j u n k a , s e r o l o l k e p . Z d r : : s t r e p t o m i c i n , t e t r a c i k l i n . P r e p r e c e v a n j e : i z t r e b l j a n j e p o d g a n , i n s e k t i c i d i , i z o l a c i j a b o l n i k o v , z a l c i t a v l a b . , p r e v e n t i v n o a t b o b s t i k u . L E G I O N E L O Z E P o v z r o c i t e l j L e g i o n e l l a p n e u m o p h i l a . E p i d : v v o d a h , p r h a n j e , k l i m a t s k e n a p r a v e , e p i d e m i j e v b o l n i l n i c a h , u r a d i h , h o t e l i h . K S : P O N T I A L K A V R O C I C A : u c i n e k t o k s i n o v a l i p r e o b c u t l j i v o s t n a r e a k c i j a , i n k u b . 1 - 2 d , z b o l i 9 0 % o k u e n i h , k o t i n f l u e n c a , s p o n t a n a o z d r . p o 2 - 7 d , d g : s e r o l o l k a . L E G I O N A R S K A B O L . : p l j u c n i c a , h u d p o t e k - I K , i n k u b . 2 - 1 0 d , 2 d n i t 4 0 s t , k a l e l j , g l a v o b o l , b o l . v m i l i c a h , s p u t u m l a h k o k r v a v , p l e v r a l n a b o l . , h u d g l a v o b o l , e v d r i s k a , b r u h a n j e , 3 0 % z m e d e n o s t + n e v r o . z n a k i , i z p u l c a j . P o t e k : a t i p . p l j u c n i c a b a k t . p l j u c n i c a . Z a p l e t i : 1 5 - 2 0 % u m . v e n t i l a c i j a , R R , s e p t . l o k , o d p o v e d l e d v i c , e v t r a j n e p o s l e d i c e : a t a k s i j a ( h o j a z z a n a l a n j e m ) , m o t n j e s p o m i n a , f i b r o z a p l j u c . D g : i z o l a c i j a i z k r v i , a s p i r a t a , b a r v a n j e v z o r c a , a n t i g e n l e g i o n e l e v u r i n u , s e r o l o l k i t e s t , N a , p C o 2 , r t g . Z d r : m a k r o l i d i ( s u m a m e d ) 1 4 d , k i n o l o n i , t e t r a c i k l i n i . P r e p r e c e v a n j e : 1 d / t z v i l a m o T v o d n e g a s i s t e m a z a 2 4 h n a 6 0 s t , i z o g i b a t i s e s l e p i m r o k a v o m p r i g r a d n j i .

Page 10: Bakterijske bolezni

L E P T O S P I R O Z A E p i d : r e z e r v o a r d i v j e , d o m a c e i v a l i , g l o d a l c i ( i z l o c a n j e s s e c e m ) , k o n t a m i n a c i j e v o d e , z e m l j e , p r e n o s d i r e k t n o , i n d i r e k t n o , p o j a v s p o r a d i c e n , e p i d e m i c e n . K S : i n k u b . 2 - 2 0 d , c c a 7 - 1 2 d . S e p t . o b d . 2 - 4 d : n e n a d e n z a c e t e k , T , u t r u j e n o s t , g l a v o b o l , k o n j u n k t i v i t i s ( v n e t j e o c . v e z . ) , f o t o f o b i j a , b o l . v m i l i c a h , o c e h i n t r e b u h u . L e p t o s p i r o z e b r e z z l a t e n i c e 4 - 3 0 d : k o n j . s u f u z i j e ( i z l i v k r v i n a o c . v e z . ) , o t r d e l o s t m i l i c , b o l . v o c e h , a d e n o p a t i j a , h e p a t o s p l e n o m e g a l i j a ( j e t r a , v r a n i c a ) , i z p u l c a j , v 8 0 % s e r o z n i m g t . L e p t o s p i r o z e z z l a t e n i c o : z n a k i n e z l a t e n i c n e o b l . + o d p o v e d j e t e r , l e d v i c , h e m o r a g i c n a p l j u c n i c a , k r v a v i t v e , s m r t n o s t 5 - 4 0 % . D g : S R , b i l , A F ( a l k a l n e f o s f a t a z e ) , p t c , l q p o z , d o k a z l e p t o s p i r , i z o l a c i j a i z k r v i , l q , P C R , s e r o l o l k e p . Z d r : h u d e o b l . : p e n i c i l i n i v , o s t a l e o b l . : t e t r a c i k l i n i , a m p i c i l i n p o . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n s k a u r e d i t e v k l a v n i c , f a r m , k o p a l i l c , d e r a t i z a c i j a ( u n i c e n j e l k o d l j i v i h g l o d a l c e v ) , c e p l j e n j e d o m a c i h i v a l i , k e m o p r o f i l a k s a . v i r u s n e b o l e z n i A D E N O V I R U S N E O K U B E H E P A T I T I S A : E p i d : d e e l e v r a z v o j u - z g o d n j e o t r o l t v o , r a z v i t e d e e l e - l o l s k o o b d . . E p i d e m i j a 5 - 1 0 l e t , p r e n o s z v o d o , m l e k o , h r a n a , f e k a l n o - o r a l n o , i n j e k c i j s k e i g l e . K u n o s t ( b l a t o ) : d o 3 t p r e d z a c e t k o m z l a t e n i c e d o 1 t p o n j e j , k r o n i c n i h v i r o n o s c e v n i . K S : i n k u b a c i j a 1 5 - 4 5 d . P r e d z l a t e n i c n o o b d o b j e 3 - 1 0 d : p o d o b n o i n f l u e n c i ; n e n a d e n z a c e t e k , T , s i m p t o m i o k u . z g . d i h . , u t r u j e n o s t , g l a v o b o l , i z g u b a a p e t i t a , m o e n d v o f a z e n p o t e k , n a p e t o s t v t r e b u h u , n a u s e a , b r u h a n j e , t i l c a n j e p o D R L , e v d r i s k a , m o n i z n a k i s e r u m s k e b o l e z n i ( k o p r i v n i c a , a r t r a l g i j e , e v a r t r i t i s ) , t e m e n u r i n , h e p a t o m e g a l i j a . Z l a t e n i c n o o b d o b j e d o 2 t : i k t e r u s ( 1 - 3 t ) : b e l o c n i c i , k o a , m e h k o n e b o s p l o l n o i z b o l j l a n j e , n a t o t e m e n u r i n , s v e t l o b l a t o , b r a d i k a r d i j a , j e t r a , b e z g . , e v v r a n i c a , p a l m a r n i e r i t e m , p a j k a s t i n e v u s i , s r b e k o e . O k r e v a n j e : k o n e c 3 . t , k l i n . i z b o l j l a n j e , n o r m a l i z a c i j a i z v i d o v , v c a s i h d o l g o t r a j n o . Z a p l e t i : h o l e s t a t i c n a o b l . ( o l c s e b l o k i r a , v e c m ) , p r i z a d e t o s t d r u g i h o r g . , s r c a , b r a d i k a r d i j a , p o d a l j l a n Q - T i n t e r v a l , a k n e k r o z a j e t e r , f u l m i n a n t n i H . D g : K S , A S T ( a m i n o t r a n s f e r a z e ) i n A L T ( a l a n i n a m i n o t r a n s ) b i l , I g M a n t i H A V , I g G a n t i H A V . Z d r : a b s t i n e n c a a l k o , d i e t a i n l e a n j e n e p o t r e b n a , f u l m i n a n t n a o b l ( a k n e k r o z a j e t e r ) t r a n s p l a n t a c i j a j e t e r , s i m p t o m a t s k o . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a r o h , i z o l a c i j a b n i p o t r e b n a , p r e p o v e d p r i p r a v l j a n j a h r a n e d o o z d r . , h o s p i t a l i z a c i j a v e n o p o s t e l j n i s o b i z W C , u p o r a b a r o k a v i c . P a s i v n a i m u n i z a c i j a g a m a g l o b u l i n i d o 2 t p o o k u b i , n a p r e d p o t o v a n j e m , d r u i n s k i c l a n i , k u h a r . A k t i v n a i m u n i z a c i j a 2 d o z i p o t n i k i , z a v o d i z a d u l . p r i z a d e t e , h e m o f i l i k i , z a p o r i , i v n a r k o m a n i , b z k r o n i c n o b o l . j e t e r . H E P A T I T I S E : P o j a v e n d e m i c n o ( A z i j a ) , p r e n o s f e k a l n o - o r a l n o ( v o d a ) . K S : i n k u b a c i j a 4 - 7 t , k o t d r u g i h e p a t i t i s i , n i k r o n i c n i h o b l . Z a p l e t i : f u l m i n a n t e n p o t e k a l i D I K v 3 . t r i m e s e c j u n o s e c n o s t i - s m r t n o s t m a t e r d o 3 9 % , s m r t n o v o r o j e n c k o v o k u e n i h m a t e r . D g : s e r o l o

Page 11: Bakterijske bolezni

l k i t e s t i , P C R . Z d r : s i m p t o m a t s k o . H E P A T I T I S B : R e z e r v o a r c l o v e k , l e t n a s m r t n o s t 1 - 2 m i l i j o n a , p r e n o s s p o l n i s t i k , k r i i n k r v n i d e r i v a t i , i g l e m e d n a r k o m a n i , t e t o v a a , i n s t r u m e n t i , p r e k o p o s t e l j i c e i n m a t e r i n e g a m l e k a , o b p o r o d u ( i z i z l o c k o v ) . K S : s u b k l i n i c n i p o t e k , b r e z k l i n . i n l a b . z n a k o v b o l e z n i , i n k u b . 2 - 4 m , p r o d r o m i ( n e s p e c i f i c n i z g o d n j i z n a k i ) : k o t s e r u m s k a b o l ( k o p r i v n i c a , a r t r i t i s , a r t r a l g i j e ) , k l i n . p o t e k k o t H A V , t r a j a n j e : o t r o c i d o 3 t , o d r a s l i 4 - 6 t , p o b o l . t r a j n a i m u n o s t . K R O N I C N A O K U B A S H B V : o g r o e n i o t r o c i , I K , k r o n . n o s i l c i o d r a s l i , i n t r a u t e r i n o o k u . o t r o c i ( 9 0 % ) , p o z n a m o k r o n i c n i p e r s i s t e n t n i H ( b l a g a o b l . , m o n a o z d r a v i t e v p o 2 - 7 l a l i p r e h o d v k r o n i c n i a k t i v n i H ) , k r o n i c n i a k t i v n i H ( p r e h o d v c i r o z o j e t e r ) . Z a p l e t i : i m u n s k i k o m p l e k s i s e r u m . b o l . , G N , n e d o z n i p o l i a r t e r i t i s ; d e p r e s i j a , n e v r o . z a p l e t i , m o t n j e v d e l o v a n j u k r v . o r g a n o v ( a p l a s t i c n a a n e m i j a , t r o m b o c i t o p e n i j a ) , p r i m . C a j e t e r . P r o g n o z a : u g o d n a , h u j l i p o t e k p r i s t a r e j l i h , k o l . v i r u s a , t r a n s p l a c e n t a r n i p r e n o s , a k u t n a n e k r o z a j e t e r , k r o n i c n a o b l . Z d r : a k u t n i , p e r s i s t e n t n i H : p o c u t j e = m e r i l o d n e v n e a k t i v n o s t , h u d p o t e k h o s p i t a l i z a c i j a ; k r o n . a k t i v n i H : i n t e r f e r o n a l f a a l i l a m i v u d i n ; f u l m i n a n t n i H - t r a n s p a l a n t a c i j a . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a r o k , c i l c e n j e p r e d m e t o v , k i s o b i l i v s t i k u s k r v j o , i z l o c k i b , d r i i n s k i c l a n i p r e p o v e d a n a u p o r a b a t e r m o m e t r a , z . l c e t k e , b r i s a c e , p e r i l o , j e d i l n i p r i b o r , i z o l a c i j a n i p o t r e b n a , u p o r a b a r o k a v i c , n e c e p l j e n o o s e b j e m a s k a , o c a l a . P a s i v n a i m u n i z a c i j a : h i p e r i m u n e g a m a g l o b u l i n i v s a j v 2 4 h p o s t i k u a l i d o 1 4 d , n a k l j u c n i v b o d z i g l o , v b o d r a n j e n e k o e a l i s l u z n i c e , s p o l n i s t i k a l i p o l j u b , r a b a z . l c e t k e , n o v o r o j . - p r v i h 1 2 h . A k t i v n a i m u n . : c e p i v o : o g r o e n e s k . v z d r a v s t v u , h o m o s e k s u a l c i , p r o s t i t u t k e , n a r k o m a n i , z a p o r n i k i , h e m o f i l i k i , d u l . p r i z a d e t i v z a v o d i h , d r u i . c l a n i , n o v o r o j . m a t e r n o s i l k H B s A g , c e p l j e n j e 0 - 1 m - 6 m , I K 4 . d o z a i n o t r o k . H E P E T I T I S D : S a t e l i t s k i v i r u s ( o k v a r j e n v i r u s , k i z a o b s t o j , p r e i v e t j e p o t r e b u j e l e e n v i r u s - H B V ) . V p o v e z a v i s H B V j e p o t e k h u j l i , n a h a j a s e p o v s o d , e n d e m i c e n v S r e d o z e m l j u , 5 % n o s i l c e v H B s A g o k u e n i h s H D V , p r e n o s i s t o k o t H B V . K S : 1 . h k r a t n a o k u b a s H B V i n H D V ( h u j l i p o t e k , f u l m i n a n t e n , p r e h o d v k r o n i c n o o b l . ) , 2 . o k u . n o s i l c a H B s A g s H D V ( a k h e p a t i t i s , n a p r e d o v a n j e k r o n i c n e g a H B , p r e h o d v k r o n i c n o o b l . 7 0 % ) , 3 . o k u b a s t r a n s p l a n t . j e t e r . Z a p l e t i : j e t r n a c i r o z a , v 1 5 % e 2 l p o o k u b i . P r e p r e c e v a n j e : k o t H B V . H E P A T I T I S C : P r e n o s t r a n s f u z i j a , t . d e r i v a t i , i g l e , a k u p u n k t u r a , t e l . t e k o c i n e ( k r i , s l u z , s l i n a ) , s p o l n i s t i k , o b p o r o d u . K S : a s i m p t o m a . , i n k u b a c i j a 6 - 7 t , k o t d r u g i H , b l a j i s i m p t o m i , f u l m i n a n t e n p o t e k , k r o n p o t e k ( 1 - 4 l p o o k u . ) . Z a p l e t i : v a s k u l i t i s ( v n e t j e d r o b n i h i l ) , G N , c i r o z a j e t e r . Z d r : s i m p t o m a t s k o , i n t e r f e r o n a l f a a l i + r i b a v i r i n . P r e p r e c e v a n j e : t e s t i r a n j e k r v o d a j a l c e v , H V C b p o 4 0 . l e t u U Z / 6 m . N a s p l o l n o : O b l i k e p o t e k a : f u l m i n a n t n o p o t e k a j o c o H , h o l e s t a t i c n i H , r e c i d i v a n t n i H , p r o l o n g i r a n i p o t e k a k H . T v e g a n j e p o n a k l j u c n e m v b o d u z i g l o : H I V 0 . 3 % , H C V 3 % , H B V 3 0 % . H E R P E S V I R U S N E O K U B E

Page 12: Bakterijske bolezni

H E R P E S S I M P L E K S T I P 1 , 2 : R e z e r v o a r c l o v e k , p r e n o s z d i r e k t n i m s t i k o m k o e a l i s l u z n i c e , b o l n i k i , v i r o n o s c i , p o v e z u j e j o g a z C a m a t e r . v r a t u . 1 . K S p r i m a r n i h o k u b : G i n g i v o s t o m a t i t i s ( H S V - 1 ) : o t r o c i 1 0 m - 3 l , s l a b o p o c u t j e , T , m e h u r c k i r a z j e d e v u s t i h , b e z g a v k e , s p o n t a n a o z d r a v . 1 - 2 t . O k u b a s p o l o v i l ( H S V - 2 ) : a s i m p t o m a t s k a K S , i n k u b . 3 - 7 d , T , g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , m i a l g i j e , b o l . v s p o l o v i l u a l i a n a l n o , i z c e d e k , m e h u r c k i r a z j e d e a l i p i s t u l e , b e z g . , t e k o u r i n i r a n j e , o d v a j a n j e , o z d r a v i t e v v 3 t , z a p l e t : s e r o z n i m g t ( b l a g , n e p u s t i p o s l e d i c ) . H e r p e t i c n i e n c e f a l i t i s ( H S V - 1 > H S V - 2 ) : v n e t f r o n t a l n i , t e m p o r a l n i r e e n j , 7 0 % r e a k t i v a c i j a ( e p r e b o l e l a o k u b a ) , T , g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , r a z d r a l j i v o s t , v e d e n j s k e m o t n j e , f o k a l n i z n a k i ( a r i l c n i ) , k r c i , n e z a v e s t p r i n e z d r a v l j e n i h ( s m r t v 6 0 - 8 0 % ) , d i a g n o z a : l u m b a l n a p u n k c i j a , E E G , C T , s c i n t i g r a f i j a i n b i o p s i j a m o g a n , M R I . O k u . v n e o n a t a l n e m o b d . : h u d a K S ( s m r t n o s t 5 0 % - n e z d r a v l j e n i ) , p r e n o s p o r o d n i k a n a l , r o k e ; n a p a d e m o g a n e , j e t r a , p l j u c a , n a d l e d v i c n i l e z i . P r i r o j e n a o k u b a ( H S V - 1 , 2 ) : p o v z r o c a j o s p l a v , p r e z g o d n j i p o r o d , t e a , k o n e s p r e m e m b e , h o r i o r e t i n i t i s ( o b o l e n j e o c e s a ) , m i k r o e n c e f a l i j a . 2 . K S p o n o v n i h o k u b : v e c i n a a s i m p t o m a t s k i h , h e r p e s l a b i a l i s , r e c i d i v n i ( p o n a v l j a j o c ) g e n i t a l n i h e r p e s . 3 . K S p r i I K b : p r i n o v o r o i . , s l a b a p r e h r a n j e n o s t , r a k , i m u n o s u p r e s . z d r . , a i d s , n o s e c n i c e , o k u b e ( k o a , o l p i c e , p e r t u s i s , T B C , s a r k o i d o z a , h u d e b a k t . o k u b e ) ; p r i z a d e t o s t p o i r . , p l j u c n i c a , m e n i n g o e n . , d i s e m i n i r a n e ( r a z s e j a n e ) o k u b e . D g : l e i z o l a c i j a i z l q d o k a z u j e H S V o k u b o , l a h k o t u d i o d r a z r e a k t i v a c i j e ; v i r u s n i a n t i g e n v t e k o c i n i m e h u r c k a , P C R z a l q , s e r o l o l k e p r e i s k a v e , s k a r i f i k a t k o n i h s p r e m e m b - v i d n e v e c j e d r n e v e l i k a n k e : P r o g n o z a : j e s l a b a : n o v o r o j . , n e z d r a v l j e n e n c e f a l i t i s , I K b o l n i k i . Z d r a . : s i m p t o m a t s k o , a c i k l o v i r ( t b l , i n j e k c i j a ) , v a l a c i k l o v i r , f a m c i l o v i r . P r e p r e c e v a n j e : n e g a r o k , r o k a v i c e , p . o . a c i k l o v i r v e c m a l i l e t - r e c i d i v a n t n i a l i g e n i t a l n i h e r p e s . E X A N T H E M A S U B I T U M = H S V - 6 ( 6 . b o l e z e n , i z p u l c a j n a b o l e z e n o t r o k ) :

Page 13: Bakterijske bolezni

K S : i n k u . 1 0 - 1 5 d , p r o d r o m i : n a h o d , k a l e l j , p o r d e l o r e l o , r a z j e d i c e v u s t n i v o t l i n i , n a t o n e n a d e n z a c e t e k , T 3 9 s t 3 d , n e p r i z a d e t o s t , p a d e c T m a k u l o p a p u l o z e n i z p u l c a j . Z a p l e t i : r e d k o : k r c i , m g t , f u l m i n a n t n i H , p l j u . , t r o m b o c i t o p . , I K : i n t e r s t i c i j s k a p l j u . , e n c e f a l i t i s . D g : K S , s e r o l o l k e p r e i s k a v e ( I g M , I g G p p t ) . Z d r . j e s i m p t o m a t s k o . N O R I C E ( V A R I C E L L A ) : E p i d : g o s t i t e l j V Z V : c l o v e k , k u n o s t : 2 d p r e d i z p u l c a j e m 5 d p o n a s t a n k u k r a s t . K S : i n k u b . 2 - 3 t , p r o d r o m i ( 1 - 2 d ) : s u b f . T , s l a b o p o c u t j e , T , i z p u l c a j ( m a k u l a v e z i k u l a p u s t u l a k r a s t a ) o d g l a v e n a v z d o l , v e c z a g o n o v , g a n g r e n o z n e n o r i c e ( o d m i r a n j e d e l o v k o e ) , t e j i p o t e k : o d r a s l i , n o s e c n i c e . Z a p l e t i : s e k . s t a f i l o . o k u b a , e n c e f a l i t i s ( s m r t n o s t 5 - 2 0 % ) , c e r e b e l i t i s ( v n e t j e m a l i h m o g a n o v ) , s p o n t a n a r e g r e s i j a v 2 - 4 t , i n t e r s t i c i j s k a p l j u . P r i r o j e n a o k u b a : t r a n s p l a c e n t a r n i p r e n o s v 1 . t r i m e s e c j u , h u d e o k v a r e p l o d a , n o r i c e 5 d p r e d o z 2 d p o p o r o d u , n o r i c e 2 - 8 t p r e d p o r o d o m ( l a h e k p o t e k , o t r o k , m a t i ) . D g : K S , s k a r i f i k a t m e h u r c k a , I g M i n I g G n a V Z V ; Z d r : s i m p t o m a t s k o , o t r o c i : N E A s p i r i n , n e g a n o h t o v , d n e v n o k o p a n j e , a c i k l o v i r ( p r o t i v i r u s n o z d r a v i l o ) o s e b e > 1 2 l e t , n e d o n o l e n c k i . P r e p r e c e v a n j e : h i p e r i m u n i g a m a g l o b u l i n i a l i p l a z m a : n e d o n o l e n c k i , s t a r o s t > 1 2 l e t , n o r i c e m a t e r e t i k p r e d p o r o d o m a l i o b n j e m , I K o t r o c i , I K o d r a s l i ( i n d i v i d u a l n o ) , n o s e c n i c e v p r v i h 2 0 t ; i v a a t e n u i r a n a v a k c i n a ( z a l c i t a 1 0 l e t ) : o t r o c i < 1 2 l e t 1 d o z a , o s e b e > 1 2 l e t 2 d o z i . H E R P E S Z O O S T E R ( P A S O V E C ) : B o l e z e n s t a r o s t n i k o v . E p i d : p r e n o s n e p o s r e d n i s t i k , b k u n i . K S : p e k o c e b o l e c i n e v d e r m a t o m u m e h u r c a s t i z p u l c a j k r a s t e , I K : b u l o z n i i z p u l c a j , g e n e r a l i z i r a n i h e r p e s z o o s t e r , H I V : k r o n i c n i h e r p e s z o o s t e r . Z a p l e t i : s e k . b a k t . o k u b a , p o s t h e r p e t i c n a n e v r a l g i j a ( b o l . v p r e d e l u i v c a , 1 - 1 2 m e s e c e v ) , p o z l q ( 3 3 % ) - a s i m p t o m a t s k i b , e n c e f a l i t i s , z o o s t e r o p h t a l m i c u s , z o o s t e r o t i c u s . Z d r : a c i k l o v i r , v a l a c i k l o v i r , f a m c i k l o v i r ( z o o s t e r o p h t a l m i c u s i n o t i c u s ) , a n a l g e t i k i , l e d , t r i c i k l i c n i a n t i d e p r e s i v i , b l o k a d e p o s a m e z n e g a i v c a , a k u p u n k t u r a , e l . s t i m u l a c i j a . I N F E K C I J S K A M O N O N U K L E O Z A : P o v z r o c i t e l j E B V , n a j b o l j p o g o s t p r e n o s s l i n a - k i s s i n g d i s e a s e . K S : i n k u b . 3 0 - 5 0 d , p r o d r o m i ( 4 - 5 d ) : u t r u j e n o s t , g l a v o b o l , i z g u b a a p e t i t a , m r a z e n j e , 1 . k l a s i c n i s i m p t o m i : T d o 4 0 s t , b o l e c i n e v r e l u , v s e b e z g . , p s e v d o m e m b r a n e n a t o n z i l a h , o t e k l a n o s n a s l u z n i c a , v r a n i c a , t r a j a n j e 2 - 3 t . 2 . D r u g i t i p K S : u t r u j e n o s t , T 2 7 , 2 3 8 . 3 s t v e c m ( s u b f e b r i l n a ) , b l a g e b o l e c i n e v r e l u , n e p r i z a d e t i b o l n i k i . 3 . T r e t j i t i p K S : s u b f e b r i l n a T i n b l a g o b e z g . Z a p l e t i : h e p a t i t i s , a v t o i m u n a h e m o l i t i c n a a n e m i j a , r u p t u r a v r a n i c e , m g t , e n c e f a l i t i s , n e v r i t i s , p s i h o z e , p r i z a d e t o s r c e v 6 % , i n t e r s t i c i j s k a p r i z a d e t o s t p l j u c , k r o n i c n a E B V o k u b a ( T , u t r u j e n o s t , b e z g a v k e , i n t e r s t i c i j s k a p l j u . , p a n c i t o p e n i j a , p r i z a d e t o s t o c i i n i v c e v j a ) , B u r t t i k o v l i m f o m , n a z o f a r i n g e a l n i C a , m b H o d g k i n . D g : K S , k r v n a s l i k a , P a u l B u n n e l o v a r e a k c i j a ( a g l u t i n a c i j a E ) , I g M V C A , I g G V C A , a n t i E A D , a n t i E B N A . Z d r : s i m p t o m a t s k o ( p o c i t e k 2 - 3 t ) . P r e p r e c e v a n j e : d a r o v a n j e k r v i l e l e 6 m p o p r e b o l e l i o k u b i , v i r u s o s t a n e v s l i n i v e c m . C I T O M E G A L O V I R U S N E O K U B E :

Page 14: Bakterijske bolezni

S u b k l i n i c n i p o t e k , k u n o s t v e c m , p r e n o s t r a n s p l a c e n t a r n o , o b p o r o d u , m a t e r i n o m l e k o , n e o n a t a l n i o d d e l k i - n a v z k r i n a o k u b a , v r t c i ( p r e n o s s s l i n o ) , s p o l n i s t i k . K S : P r i r o j e n a o k u b a : i k t e r u s , h e p a t o - s p l e n o m e g a l i j a , t r o m b o c i t o p e n i j a , h o t i o r e t i n i t i s , m i k r o c e f a l i j a . O k u b a p o p o r o d u : a s i m p t o m a t s k a , k o t I M . O k u b a p r i o d r a s l i h : s p o l n i s t i k , t r a n s f u z i j a a s i m p t o m a t s k i p o t e k a l i k o t I M . O k u b a I K : H I V , p o t r a n s p l a n t a c i j i ( k . m o z e g , l e d v i c a ) , c i t o s t a t i k i , h u d p o t e k - m o e n s m r t n i i z i d , a s i m p t o m a t s k i p o t e k . D g : i z o l a c i j a 4 t ( u r i n , r e l o , m a t . v r a t , t k i v o , s p e r m a ) , P C R , I g M i n I g G p p t . Z d r : I K : g a n c i k l o v i r , f o s k a r n e t , c i d o f o v i r . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a r o k , e v h i p e r i m u n i g a m a g l o b u l i n i , c e p i v o - o m i l i p o t e k . I N F L U E N C A ( G R I P A ) P o v z r o c i t e l j i s k . A , B , C . E p i d : p o j a v : v i r u s A / 2 - 3 l e t e , v i r u s B / 6 l e t ; n e n a d e n z a c e t e k - v r h ( v 2 - 3 t ) - k o n e c ( v 5 - 6 t ) , o t r o c i o d r a s l i p l j u c n i c a . P r e n o s z k u n i m i k a p l j i c a m i , d i r e k t n o , i n d i r e k t n o . K S : i n k u , 1 - 3 d , m r a z e n j e , m r z l i c a , g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , m i a l g i j e , b o l e c k r i , p e c e n j e o c i , h r i p a v o s t , s u h k a l e l j , T 4 0 s t , t r a j a 3 - 4 d , r u b e o z a o b r a z a , k o n j u n k t i v i t i s , e v p i s k i n a d p l j u c i , h u j l i p o t e k n o s e c n i c e , I K , T p r o l o n g i r a n a ( p o d a l j l a n a ) , k a l e l j p l j u . , z m e d e n o s t . Z a p l e t i : p r i m . v i r u s n a i n b a k t . p l j u c . , k r u p , p o s l a b l a n j e K O P B , a s t m a t i c n i n a p a d , m i o k a r d i t i s , p e r i k a r d i t i s , e n c e f a l i t i s , s y t o k s i c n e g a l o k a , R e j e v s y . D g : i z o l a c i j a v i r u s a i z n a z o f a r i n g s a , s e r o l o l k i t e s t i . P r o g n o z a : d o b r a , s m r t n o s t 1 % , s l a b a p r i v i r u s n i , b a k t . p l j u c n i c i . Z d r : s i m p t o m a t s k o ( p o c i t e k , h i d r a c i j a , a n t i p i r e t i k , a n t i t u s i k ) , a m a n t a d i n , h i d r o k l o r i d , r i b a v i r i n ( a e r o s o l ) , z a n a m i v i r ( a e r o s o l ) , a t b o b b a k t . z a p l e t i h . P r e p r e c e v a n j e : c e p l e j e n j e , a m a n t a d i n , r i m a n t a d i n . K L O P N I M E N I N G O E N C E F A L I T I S R e z e r v o a r m a l i g o z d n i s e s a l c i , k l o p i ( I x o d e s r i c i n u s ) , p r e n o s v b o d k l o p a , n e p r e k u h a n o a l i n e p a s t e r i z i r a n o m l e k o , m l e c n i i z d e l k i . K S : i n k u b . 7 - 1 4 d , a s i m p t o m a t s k a o k u . , l a h k a v r o c i n s k a b o l e z e n . P r v o o b d o b j e 1 - 8 d : s l a b o p o c u t j e , m i a l g i j e , g l a v o b o l , T , e v p r e h l a d a l i b o l . v t r e b u h u . P r o s t i n t e r v a l 1 - 2 0 d . D r u g o o b d o b j e ( p r i z a d e t o s t C S ) : m g t , e n c e f a l i t i s , m a n i n g o e n c e f a l o m i e l i t i s , m e n i n g o e n c e f a l o r a d i k u l i t i s . P r o g n o z a : p a r e z a , m e n t a l n e m o t n j e , o t r o c i : l a j i p o t e k , m o e n t u d i t e a k . D g : e p i d e m i o l o l k a , K S , l a b . : l q , i z o l a c i j a v i r u s a , s e r o l o l k e p r e i s k a v e ( I g G , I g M p p t ) . Z d r : s i m p t o m a t s k o : p o c i t e k , a n a l g e t i k i , a n t i p i r e t i k i , o b p a r e z h : z g o d n j a r e h a b i l i t a c i j a . P r e p r e c e v a n j e : z a l c i t a p r e d v b o d o m k l o p a , p a s . i m u n i z a c i j a ( s p e c i f i c n a I g G p p t ) , a k t i . i m u n i z a c i j a : c e p i v o . M U M P S ( P A R O T I S I S E P I D E M I C A ) R e z e r v o a r s a m o c l o v e k , p r e n o s t e s e n s t i k , k u n e k a p l j i c e , s l i n a , d i r e k t e n s t i k , p o j a v p o z i m i , s p o m l a d i , s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o ( n a 3 - 4 l e t a ) . K S : i n k u b . 1 3 - 1 8 d , s l a b o p o c u t j e , T 4 0 s t , b o l . v c e l j u s t i h , t e s t a s t a o t e k l i n a o b u l e s n e s l i n a v k e , s u h a u s t a . Z a p l e t i : o r h i t i s ( v n e t j e t e s t i s o v ) , m a s t i t i s ( v n e t j e m l e c n e l e z e ) , o o f o r i t i s , p a n k r e a t i t i s , C S : m g t , e n c e f a l i t i s , p a r a l i z e , n e v r i t i s , o k v a r e s l u h a . D g : K S , a m i l a z a , i z o l a c i j a v i r u s a , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . Z d r : s i m p t o m a t s k o , e v h i p e r i m u n i g a m a g l o b u l i n i ( v n e t j e e d i n e g a t e s t i s a ) . P r e p r e c e v a n j e : c e p i v o , m r t v o a l i a t e n u i r a n o .

Page 15: Bakterijske bolezni

O K U B E S C O X A C K I E V I R U S I , E H O V I R U S I , E N T E R O V I R U S I O b o l e v a j o o t r o c i d o 1 5 . l e t a , p o l e t i , j e s e n i , p r e n o s f e k a l n o - o r a l n o , d i r e k t n o , i n d i r e k t n o , r o k e , m u h e . K S : i n k u . 3 - 5 d , a s i m p t o m a t s k a o k u b a , n e z n a c i l n a v r o c i n s k a b o . , o k u . C S ( s e r o z n i m g t , e n c e f a l i t i s , p a r a l i t i c n a o b o l e n j a ) , s p r e m e m b e n a o c e h ( a k h e m o r a g i c n i k o n j u n k t i v i t i s , f o t o f o b i j a ) , b o l e z n i d i h a l ( n a h o d , f a r i n g i t i s , h e r p a n g i n a , s t o m a t i t i s , p a r o t i t i s , b r o n h i t i s , b r o n i o l i t i s , p l j u . ) , s p r e m e m b e s r c a i n o i l j a ( p e r i k a r d i t i s , m i o k a r d i t i s ) , k o n e s p r e m e m b e ( b o l . d l a n i , p o d p l a t o v , u s t ) , h e m a t o l o l k e s p r e m e m b e ( a k i n f e k c i j s k a l i m f o c i t i z a ) , s p r e m e m b e m i l i c , s k l e p o v ( a r t r i t i s , m i o z i t i s ) , o k u . p r e b a v i l . D g : i z o l a c i j a v i r u s a , P C R , s e r o l o l k e p . Z d r : s i m p t o m a t s k o , p l e k o n a r i l . P r e p r e c i j e m o s h i g i e n o r o k , o s h i g i e n o . O K U B E Z V I R U S I P A R A I N F L U E N C E V P - 1 e p i d e m i j e / 2 l e t , V P - 2 n e p r e d v i d l j i v , V P - 3 m a j h n i o t r o c i , b r o n h i o l i t i s , p l j u . , V P - 4 a i n 4 b b l a g e o k u . K S : i n k u b . 2 - 4 d , a s i m p t o m a t s k a o k u . , p r e h l a d , f a r i n g i t i s , k o n j u n k t i v i t i s , o t i i s , t r a h e o b r o n h i t i s , k r u p , h u d p o t e k s 5 0 % s m r t n o s t j o : o t r o c i n a c i t o s t a t i k h a l i p o t r a n s p l a n t a c i j i k . m o z g a , p o n o v n e o k u . D g : i z o l a c i j a v i r u s a , d o k a z v i r u s n e g a a n t i g e n a , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . Z d r : s i m p t o m a t s k o , r i b a v i r i n p r i I K o t r o c i h . P r e p r e c e v a n j e h i g i e n a r o k . O K U B E S P A R V O V I R U S O M B 1 9 - P E T A B O L E Z E N

Page 16: Bakterijske bolezni

Z b o l i j o o t r o c i , o d r a s l i , p o j a v s p o r a d i c n o a l i e p i d e m i c n o ( t r a j a 3 m v s a k i h 3 - 5 l ) , k u n o s t p r v i h 5 d b o l e z n i . K S : a s i m p t o m . o k u . 5 0 % , K S z i z p u l c a j e m : i n k u . 6 - 1 0 d , p r o d r o m i 2 - 3 d , T , g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , m i a l g i j e , n a t o p r o s t i n t e r v a l 7 d , 1 8 . d a n m e t u l j a s t i i z p u l c a j n a l i c i h , p o 2 - 4 d m a k u l o p a p u l o z e n i z p u l c a j p o t r u p u i n u d i h , n i h a v i n t e n z i t e t i , t r a j a 1 - 3 t ( r e d k o T , g l a v o b o l , a r t r a l g i j a , b o l . v t r e b u h u ) , p r i z a d e t o s t s k l e p o v , k r v i , k . m o z g a , o k u b a p l o d a . D g : i z p i l c a j , c i t o p e n i j a , s e r o l o l k a . Z d r : s i m p t o m a t s k o , N S A . T e k o p r e p r e c e v a n j e . O L P I C E ( M O R B I L L I ) E p i d : e p i d e m i j e n a 2 - 5 l e t , t r a j a n j e 3 - 4 m e s e c e , p r e n o s a e r o g e n , k u n e k a p l j i c e , d i r e k t e n , i n d i r e k t e n , k u n o s t : n e k a j d n i p r e d i z p u l c a j e m t e r 6 d n i p o n j e m . K S : i n k u b . 1 0 d n i . 1 . P r o d r o m a l n o o b d . ( 3 d n i ) : n e n a d e n z a c e t e k , T , h u d g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , n a h o d , k o n j u n k t i v i t i s , k a l e l j , e v . d r i s k a , 2 . d a n - e n a n t e m , K o p l i k o v e p e g e , T p o d v e h d n e h p a d e . 2 . O b d . i z p u l c a j a ( 1 4 d a n p o o k u b i ) : T , m a k u l o p a p u l o z e n z l i v a j o c s e i z p u l c a j ( 4 - 7 d ) - z a u l e s i , o b r a z , t e l o , u d i , i z r a z i t a p r i z a d e t o s t , k a t a r a l n i z n a k i ( n a h o d , s o l z a v e o c i ) , e v . # b e z g . V r s t e : - - m i t i g i r a n e o l p i c e : d e l n o i m u n e o s e b e ( o t r o c i d o 9 . m e s e c a ) , l a h e k p o t e k . - - a t i p i c n e o l p i c e ( n i s o k u n e ) : i m u n i z i r a n e o s e b e p o s t i k u z o l p i c a m i , p r e o b c u t l j i v o s t z a v i r u s o l p i c . - - o l p i c e p r i I K : h u d , p r o l o n g i r a n ( p o d a l j l a n ) p o t e k , # s m r t n o s t , p l j u . , e n c e f a l i t i s . Z a p l e t i : s e k . b a k t . o k u . ( p l j u . , o t i t i s , d r u g i p r e h l a d n i s i m p t o m i i n z a n k i ) , p r i z a d e t o s t C S ( a k u t n i p o s t i n f e k c i j s k i e n c e f a l i t i s , s u b a k u t n i s k l e r o z i r a j o c i p a n e n c e f a l i t i s ( S S P E ) , p r i z a d e t o s t s r c a ( m i o k a r d i t i s , p e r i k a r d i t i s ) . D g : K S , i z o l a c i j a v i r u s a , d o k a z o l p i c n e g a a n t i g e n a v i z l o c k i h , s e r o l o l k a . Z d r : s i m p t o m a t s k o , p l j u . - r i b a v i r i n i v a l i z i n h a l a c i j o , n e d o h r a n j e n i o t r o c i - v i t a m i n A . P r e p r e c e v a n j e : a k t . i m u n i z a c i j a : i v o a t e n u i r a n o c e p i v o , z a l c i t a 9 6 % , 1 3 m - v s t o p v l o l o , z d r . d e l a v c i , d i j a k i , l t u d e n t i . P a s . i m u n i z a c i j a : h u m a n i i m u n o g l o b u l i n i ( d o 6 . d n e p o o k u b i - p r e p r e c i j o b o l e z e n , k a s n e j e o m i l i j o b o l e z e n ) , I K ( i m u n o g l o b u l i n i n a 3 - 4 t ) . O T R O L K A O H R O M E L O S T ( P O L I O M I E L I T I S ) R e z e r v o a r c l o v e k , p r e n o s d i r e k t n o f e k a l n o - o r a l n o , i n d i r e k t n o ( s l i n a , f e c e s ) , k o n t a m i n i r a n a v o d a , i v i l a . K S : i n k u b . 9 - 1 2 d , a s i m p t o m a t s k a o k u . , m a l a b o l e z e n - a b o r t i v n a o b l . : T , g l a v o b o l , s l a b o s t , b r u h a n j e , i n a p e t e n c a , b o l e c t r e b u h , t r a j a n e k a j d n i , v e l i k a b o l e z e n - n e p a r a l i t i c n i p o l i o m i e l i t i s : k o t m a l a b o l e z e n + b o l . v t i l n i k u , k r i u , p a r e s t e z i j e , h i p e s t e z i j e , p a r a l i t i c n i p o l i o m i e l i t i s : m a l a b o l e z e n ( 1 - 3 d ) i n t e r v a l ( 2 - 5 d ) v e l i k a b o l e z e n : m g t , T , g l a v o b o l , b r u h a n j e , o h r o m i t v e , b o l . v m i l i c a h . O b l . p a r a l i t i c n e b o l e z n i : s p i n a l n a ( r o k e , n o g e ) , b u l b a r n a ( m o t n j e d i h . ) , b u l b o s p i n a l n a , e n c e f a l i t i s . D e j . t v e g a n j a : v e c j a k o l . v i r u s a , I K s t a n j a , t e l . n a p o r i , i n j i c i r a n j e r a z l i c n i h z d r a v i l , p o l k . , t o n z i l e k t o m i j a , g e n e t s k i d e j . , n o s e c n o s t . Z a p l e t i : m o t n j e , o d p o v e d d i h . - p l j u c n i c a , p l . e d e m , p l . e m b o l i j a , G I T k r v a v i t v e , a t o n i j a e l o d c a , d e k a l c i f i k a c i j a k o s t i ( n a l a g a n j e C a v l e d v i c a h ) l e d . k a m n i . D g : i z o l a c i j a v i r u s a , P C R . Z d r : s i m p t o m a t s k o : a n a l g e t i k i , s e d a t i v i , p o c i t e k , t o p l i v l a n i o v i t k i , l e g a o k o n c i n , a k t i v n o , p a s i v n o g i b a n j e , p r o s t e d i h . p o t i , a s p i r a c i j e , t r e h e o t o m i j a , u m . v e n t i l a c i j a .

Page 17: Bakterijske bolezni

P r e p r e c e v a n j e : o r a l n o S a b i n o v o c e p i v o , S a l k o v o i n a k t i v i r a n o c e p i v o , S L O : 3 - 6 - 9 - 1 5 - 1 8 m . R D E C K E ( R U B E L L A ) E p i d : o t r o c i 5 - 9 l e t , e p i d e m i j e , p a n d e m i j e . K S p o s t n a t a l n i h r d e c k : a s i m p t o m a t s k a o k u b a , p r o d r o m a l n o o b d o b j e 1 - 5 d ( e v n a h o d a l i d r i s k a ) , i z p u l c a j n o o b d o b j e 1 - 5 d n i ( o b r a z - t e l o - u d i , i z p u l c a j r d e c k a s t , p o s a m i c e n , m a k u l o p a p u l o z e n , s r b e c ) , l i m f a d e n o p a t i j a - p o v e c a n e b e z g . ( o k c i p i t a l n e , z a u l e s n e i n o s t a l e b e z g a v k e ) , a r t r a l g i j a , a r t r i t i s 3 - 2 8 d n i ( o d r a s l i ) , z a p l e t i : t r o m b o c i t o p e n i j a , e n c e f a l i t i s . K S p r i r o j e n i h r d e c k : p r i z a d e t o s t r a z l i c n i h o r g a n o v , s m r t p l o d a , p r e z g o d n j i p o r o d . D g : i z o l a c i j a v i r u s a , s p e c i f i c n a p t t . Z d r : s i m p t o m a t s k o . P r e p r e c e v a n j e : a k t i v n a i m u n i z a c i j a ( 1 5 m - 7 l e t ) , p a s i v n a i m u n i z a c i j a ( i m u n o g l o b u l i n i v 7 2 u r a h p o i z p o s t a v i t v i n o s e c n i c a m d o 2 0 t e d n a n o s e c n o s t i ) . S I N D R O M P R I D O B L J E N I M U N S K E P O M A N K L J I V O S T I - A I D S O g r o e n i h o m o s e k s u a l c i , i v n a r k o m a n i , h e m o f i l i k i , n j i h o v i p a r t n e r j i . V i r u s H I V ( h u m a n i m m u n o d e f i c i e n c y v i r u s ) s e n a h a j a v k r v i , s p e r m i , i z l o c k i m a t . v r a t u , s l i n i , l q , s o l z a h , s e c u , , m a t . m l e k u . P r e n o s : s p o l n i s t i k p e r r e c t u m , p e r v a g i n a m , s k r v j o , k r v n i m i d e r i v a t i , v e r t i k a l n i p r e n o s i z m a t e r e n a p l o d . k o l . v i r u s a - p r i m a r n a o k u b a , n a p r e d o v a l n a b o l e z e n . K l i n i c n a s l i k a : o A I I D S g o v o r i m o , k o s t a p r i s o t n a 2 g l a v n a k l i n i c n a z n a k a ( > 1 0 % i z g u b a T T , d r i s k a > 1 m , T > 1 m ) i n d o d a t n i z n a k i ( g e n e r a l i z i r a n o v n e t j e k o e s s r e b e o m , r e c i d i v a n t n i h e r p e s z o o s t e r , k a n d i d o z a u s t n e v o t l i n e i n r e l a , o k u b a s H S V , k a l e l j > 1 m ) . 1 . F A Z A - a k u t n i H I V - 1 s y : i n k u b a c i j a 1 - 6 t , K S k o t I M , i n f l u e n c a , m g t , e v e n c e f a l i t i s , T , z n o j e n j e , u t r u j e n o s t , z a s p a n o s t , b o l . v m i l i c a h , i z g u b a a p e t i t a , n a u s e a , e v d r i s k a . b e z g a v k e , e v v r a n i c a , j e t r a , m a k u l o p a p u l o z n i , u r t i k a r i a l n i i z p u l c a j , z n a k i o k u b e C S , r a z j e d e k o e a l i s l u z n i c e , t r a j a 1 2 - 2 8 d ( v t e m c a s u s o b z e l o k u n i ) . P r o g n o z a : k u n o s t , p o s e r k o n v e r z i j i ( k o d o b i j o p p t ) l t . v i r u s o v v p a d e , a s i m p t o m a t s k o o b d o b j e ( 7 - 1 0 l a l i v e c ) . Z d r a . : 2 z a v i r a l c a r e v e r z n e t r a n s k r i p t a z e + 2 z a v i r a l c a p r o t e a z e . 2 . F A Z A - l a t e n t n o o b d o b j e : p o c u t j e d o b r o , e v b e z g a v k e , o b c a s n o m a n j l e g l i v i c n e o k u b e k o e , o b c a s n o L , E , t r . 3 . F A Z A - s i m p t o m a t s k a H I V b o l e z e n : - Z g o d n j e o b d . : l a h k o l e a s i m p t o m a t s k i , s i m e t r i c n i b e z g a v k e , k r o n . d r i s k a , s p l o l n i z n a k i ( T > 3 8 s t , i z g u b a T T , u t r u h e n o s t , n o c n o p o t e n j e , f i z . u t r u j e n o s t ) , k a n d i d o z a u s t n e v o t l i n e , r e l a , a n o g e n . r e g i j a : r e c i d i v a n t n i h e r e p e s s i m p l e k s , p e r i f e r n e n e v r o p a t i j e , a r t r i t i s i , r a z l i c n e o k u b e k o e ( H S N , p l e s n i , g l i v e ) , r e a k t i v a c i j a V Z V , K a p o s i j e v s a r k o m ( m o d r i k a s t ) , l a b . : l i m f o p e n i j a , L , e n a m i j a . - N a p r e d u j o c a s y H I V b o l . : 1 0 l p o o k u b a , t u m o r j i ( K a p o s i j e v s a r k o m , C a u s t , d a n k e ) , r a z s e j a n e o p o r t u n i s t i c n e o k u b e ( P C P p l j u . , T B C , b a k t . , g l i v e , v i r u s i , d r i s k e ) , a i d s d e m e n c a ( a p a t i c n i , p s i h . s p r e m e m b e ) . -K a s n o o b d . : r a z s o j b a k t . , v i r u s o v , g l i v , h i t r o p r o p a d a n j e b , i z r a z i t a d e m e n c a , C M V r e t i n i t i s s l e p o t a , s m r t : o d p o v e d v i t . o r g a n a , z d r . : s i m p t o m a t s k o , o p u r t u n i s t i c n e o k u b e , p r o t i v i r u s n o u k i n e m o . H I V P R I O T R O C U H : K s s e h i t r e j e r a z v i j a , d r u g a c e k o t p r i o d r a s l i h . D i a g n o z a : e p i d e m i o l o l k i p o d a t k i , K S ( h u j l a n j e , u t r u j e n o s t , d o l g o t r a j n a T , n o c n o p o t e n j e , b e z g . , r e c i d i v a n t n e i n f e k c i j e ) , l a b . p o d a t k i : i z o l a c i j a v i r u s a v t k i v n i k u l t u r i , r e z e r v n

Page 18: Bakterijske bolezni

a t r a n s k r i p t a z a , H I V -R N A . Z d r a v l j e n j e : o s n o v n e H I V o k u b e - k o m b i n i r a n a t h , o p o r t u n i s t i c n e o k u b e , m a l i g n e n o v o t v o r b e . P r e p r e c e v a n j e : o s v e l c a n j e p o p u l a c i j e ( n a c i n o k u b e , z d r a v a s p o l n o s t , p r e p r e c e v a n j e o k u b e ) , s p o l n a v z d r n o s t , o d n o s i z e n i m p a r t n e r j e m , u p o r a b a k o n d o m a , p r e g l e d k r v i k r v o d a j a l c e v , b r e z p l a c n e i g l e z a i v n a r k o m a n e , k o n e c n o s e c n o s t i ( z d r a v l j e n j e m a t e r e , n a t o o t r o k a , c a r s k i r e z ) , n a k l j u c n i v b o d z i g l o , s t i k p o l k . k o e s k u n i n o ( i z t i s n i t i k t i , d o l g o i z p i r a t i p o d t o p l o t e k o c o v o d o , r a z k u i t e v z a l k o h o l o m ) . S T E K L I N A ( R A B I E S ) E p i d : z o o n o z a , r e z e r v o a r m e s o j e d e i v a l i , u r b a n a s t e k l i n a ( p s i , m a c k e , g o v e d o , o v c e , k o n j i ) , s i l v a t i c n a s t e k l i n a ( l i s i c a , g o z d n e i v a l i ) , p r e n o s : u g r i z i v a l i , o d r g n i n e , s l i n a , a e r o g e n o , p r e s a d i t e v , l a b o r a t o r i j . K S : p o m e m b n a k o l i c i n a v i r u s a , z n a c i l n o s t i u g r i z a , m e s t o u g r i z a i n l t e v i l o u g r i z o v . 1 . o b d o b j e - i n k u b a c i j a : 2 0 - 9 0 d , m a x 1 9 l e t . 2 . o b d o b j e - p r o d r o m a l n i z n a k i ( 2 - 1 0 d ) : T , g l a v o b o l , s l a b o s t , b r u h a n j e , u t r u j e n o s t , b o l e c i n e a l i p a r e s t e z i j e ( o b c u t r k m r a v l j i n c e n j a ) n a m e s t u u g r i z a , e d e m m i l i c , e v . v e d e n j s k e m o t n j e , n e s p e c n o s t , s t r a h , a g r e s i v n o s t . 3 . o b d o b j e - n e v r o l o l k a p r i z a d e t o s t ( 2 - 7 d ) : f u r i o z n a a l i e n c e f a l i t i c n a o b l i k a ( r a z d r a l j i v o s t , n e m i r , k r c i , h i d r o f o b i j a - k r c e n j e m i l i c p o i r a l n i k a , z m e d e n o s t , d e l i r i j , h a l u c i n a c i j e , t a h i p n e j a , m o c n o s l i n j e n j e ) , p a r a l i t i c n a o b l i k a ( a s c e n d i r a j o c e o h l a p n e p a r a l i z e - o d s p o d a j n a v z g o r , m o t n j e g o v o r a ) . 4 . o b d o b j e - k o m a ( 0 - 1 4 d ) : l o k a l i z i r a n i a l i g e n e r a l i z i r a n i k r c i , a r i t m i j a , z n i a n R R , m o t n j e v d e l o v a n j u h i p o t a l a m u s a , s m r t - o d p o v e d s r c a , k r c m i l i c i n g r l a , a s p i r a c i j e . 5 . o b d o b j e - o z d r a v l j e n j e : ( v e c m e s e c e v ) : i z j e m o m a - d o s l e j 3 b o l n i k i , l t e v i l n i z a p l e t i . D g : k l i n i c n a s l i k a , i z o l a c i j a v i r u s a ( s l i n a , a s p i r a t , m o g a n o v i n a , u r i n o k u e n e i v a l i ) , P C R , s e r o l o l k a , p o s t m o r t e m - N e g r i j e v a t e l e s c a i n r a b i e s a n t i g e n v m o g a n i h . Z d r : s i m p t o m a t s k o , i z o l a c i j a b o l n i k a . P r e p r e c e v a n j e : o s k r b a r a n e ( t e m e l j i t o i z p r a t i z m i l o m i n v o d o , k i r u r l k a o s k r b a p p ) , a k t . i m u n i z a c i j a ( p o u g r i z u s u m l j i v o s t e k l e i v a l i , p o u g r i z u p s a a l i m a c k e n e z n a n e g a l a s t n i k a , k a d a r

Page 19: Bakterijske bolezni

i v a l i n i m o n o i m e t i p o d v e t e r i n a r s k o k o n t r o l o , p o p o l k o d b i p r i d e l u z o k u e n i m m a t e r i a l o m , v e t e r i n a r j i , g o z d a r j i , l o v s k i c u v a j i , l a b o r a n t i ) , p a s . i m u n i z a c i j a ( p o i z p o s t a v i t v i : h u m a n i a n t i r a b i c n i i m u n o g l o b u l i n i h k r a t i s p r v o d o z o c e p i v a ) . U k r e p i : r e d n o c e p l j e n j e p s o v , d o m a c i h i v a l i n a o g r o e n e m o b m o c j u , n a d z o r k l i n i c n o z d r a v i h p s o v i n m a c k p o u g r i z u , c e p l j e n j e l i s i c z v a b a m i . V I R U S N E H E M O R A G I C N E V R O C I C E Z o o n o z e ( 4 d r u i n e v i r u s o v ) , r e z e r v o a r g l o d a l c i , p r e n o s u r i n , i z t r e b k i g l o d a l c e v , p i k o k u e n e g a k o m a r j a , v b o d k l o p a . K S : n e n a d e n z a c e t e k , m r z l i c a , T , m o c n e b o l . v m i l i c a h , s k l e p i h , g l a v o b o l , e v n a u s e a , b r u h a n j e , k r v a v i t v e p o k o i , s l u z n i c a h , p r i z a d e t o s t C S , p l j u c , j e t e r , l e d v i c , b r a d i k a r d i j a . D g : i z o l a c i j a v i r u s a a l i o k u b a p o s k u s n e i v a l i , s e r o . t e s t i , P C R , l a b . : p r o t e i n u r i j a . P r o g n o z a : s m r t n o s t : m r z l i c a O m s k 9 0 % . Z d r : s i m p t o m a t s k o , r i b a v i r i n z a A r e n a v i r u s e . P r e p r e c e v a n j e : c e p i v o s a m o p r o t i r u m e n i m r z l i c i , p r e p r e c i t i g l o d a l c e m d o s t o p d o h r a n e , u p o r a b a i n s e k t i c i d o m , r e p e l e n t o v ( p r o t i k l o p o m ) , s t a n d a . i z o l a c i j a ( r o k a v i c e , h a l j a , m a s k a , k o t p r i H I V . V r s t e : r u m e n a m r z l i c a ( f e b r i s f l a v a ) , m r z l i c a H a n t a a n ( h a n t a v i r u s n a h e m o r a g i c n a m r z l i c a z r e n a l n i m s y - m i l j a m r z l i c a ) , d e n g a , h e m o r a g i c n a m r z l i c a M a r b u r g , E b o l a , m r z l i c a L a s s a . o k u b e d i h a l P R E H L A D ( o k u b a z g . d i h a l ) P o v z r o c i t e l j i v i r u s i , e p i d . r e z e r v o a r o t r o c i , p r e n a l a s e d i r e k t n o , k a p l j i c n o . I n k u b . 1 - 3 d . K S : i z c e d e k i z n o s u , k i h a n j e , b o l . v r e l u , s u h k a l e l j , T n o r m . ; d o d a t n o . H r i p a v o s t , p e c e n j e o c i , i z g u b a o k u s a , b o l . v u l e s i h . B o l e z e n t r a j a 1 - 2 t , l a h k o p r i d e d o s i n u s i t i s a a l i o t i t i s a . Z d r : s i m p t o m a t s k o ( k a p l j i c e v n o s , g r g r a n j e t o p l e s l a n e v o d e , a n t i p i r e t i k , p o c i t e k p p t ) . P r e p r e c e v a n j e : u m i v a n j e r o k , r o b c k i z a e n k r a t n o u p o r a b o . A K V N R T J E R E L A ( p h a r y n g i t i s a c u t a ) J e s e s t a v n i d e l p r e h l a d a ( 2 0 - 8 0 % ) . P o v z r o c i j o g a v i r u s i i n b a k t . ( S . p y o g e n e s ) . B o l e z e n t r a j a 3 - 7 d n i . K S : b o l . v r e l u i n p r i p o i r a n j u , n a h o d , T n o r . a l i . Z d r . : g r g r a n j e t o p l e s l a n e v o d e , t o p l i n a p i t k i , a n t i p i r e t i k , p o c i t e k p p t , a t b l e p r i b a k t . p o v z r o c i t e l j i h . A N G I N A P o v z r o c i t e l j j e b a k t . S . p y o g e n e s , p r e n a l a s e d i r e k t n o ( s t i k ) , i n d i r e k t n o ( i z l o c k i , h r a n a , m l e k o ) . P o j a v l j a s e p r i o t r o c i h ( 1 5 l e t ) , v h l a d n i h m e s e c i h . I n k u b a c i j a 1 2 h - 4 d n i . P o t e k j e v 3 0 - 6 0 % b l a g . K S : n e n a d e n z a c e t e k , m r z l i c a , T , g l a v o b o l , b o l . p o i r a n j e , b o l . t r e b u h ( o t r o c i ) , p o r d e l o r e l o i n n e b n i c e , g n o j n e o b l o g e i n c e p k i , b e z g . , m a l i n a s t j e z i k . Z d r : p e n i c i l i n p o d n e v n o , i m m e s e c n o . L K R L A T I N K A ( a n g i n a z i z p u l c a j e m ) S t r e p n o k o k n a o k u b a s S . p y o g e n e s B e t a h e m o l . S t r . s k u p i n e A p i r o g e n i e k s o t o k s i n . K S - a n g i n a + i z p u l c a j : T > 3 8 s t , o b l o g e n a t o n z i l a h , e n a n t e m m e h k e g a n e b a , m a l i n a s t j e z i k , F i l a t o v t r i k o t n i k ( o b r a z , o k o l i u s t , l i c k a s o r d e c a n i i z p u l c a j ) , i z p u l c a j n a j p r e j t r u p o k o n c i n e , P a s t i j e v z n a k ( v p r e d e l i h ( g u b a h )

Page 20: Bakterijske bolezni

k o m o l c e v , k o l e n , i z p u l c a j b o l j g o s t ) , a n g u l a r n e b e z g a v k e . Z a p l e t i : s e p t . z a p l e t i : p e r i t o n z e a l n i a b s c e s , r e t r o f a r i n g e a l n i a b s c e s , o t i t i s , s i n u s i t i s , z a g n o j i t e v r e g i o n . b e z g a v k ; i m u n s k i z a p l e t i : a k u t n a p o s t s t r e p t o k o k n i G N , a k u t n a r e v m a t i c n a v r o c i c a . D g : k l i n i c n a s l i k a , i z o l a c i j a s t r e p t o k o k a ( b r i s r e l a ) . Z d r . : h i t r i t e s t i z d o l o c a n j e m a n t i g e n a , p e n i c i l i n 1 0 d n i , m a k r o l i d i . P r e p . ( r e v m a t i c n a v r o c i c a ) p e n i c i l i n p . o . d n e v n o a l i i . m . m e s e c n o . E P I G L O T I T I S ( o k u b a z g . d i h a l ) J e r e d k o v n e t j e , h i t e r i n h u d p o t e k , v n e k a j u r a h l a h k o n a s t o p i z a d u l i t e v , o t r o c i 2 - 4 l e t a . P o v z r o c i t e l j i s o b a k t e r i j e 9 5 % ( H . i n f l u e n z a e ) . K S : h r i p a v o s t , v s e t e j e d i h a n j e , s t r i d o r , T , t e k o p o i r a n j e , s l i n a t e c e i z u s t . Z d r : u r g e n t n a h o s p i t a l i z a c i j a , a n t i b i o t i k i . v . P r e p r e c e v a n j e : r i m f a m p i c i n z a d r u i n s k e c l a n e . P S E U D O K R U P ( l a r y n g o t r a c h e i t i s a c u t a ) J e s p a z e m d i h . p o t i , z b o l i j o o t r o c i o d 3 . m - 5 . l e t a s t a r o s t i . K S : p r e h l a d , h r i p a v o s t , l a j a j o c k a l e l j , s t r i d o r , t a h i p n e j a , d i h a n j e s p o m o c j o m m . Z d r : i n h a l a c i j a , d e k s a m e t a z o n , h o s p i t a l i z a c i j a , k i s i k , i n t u b a c i j a p p . V N E T J E S R . U L E S A ( o t i t i s m e d i a ) Z n a c i l n a j e p r i s o t n o s t t e k o c i n e v s r . u l e s u . P o v z r o c i t e l j i s o b a k t . ( p n e v m o k o k , H . i n f l u e n z a e ) i n v i r u s i . P o t e k : a k u t n o v n e t j e ( 3 t ) , s u b a k u t n o v n e t j e ( 1 2 t ) , k r o n i c n o v n e t j e ( > 1 2 t ) . K S : T , n e s p e c n o s t , j o k a v o s t , z a s p a n o s t , v r t o g l a v i c a i n l u m e n j e ; s p e c i f i c n o p a b o l . v u l e s u , i z c e d e k , s l a b s l u h . D g : p o r d e l o s t b o b n i c a . Z d r : a k u t n o v n e t j e - 6 0 % s p o n t a n a o z d r a v i t e v , a t b ; k r o n i c n o v n e t j e - i z b o l j l a n j e o k o l j a , a d e n o t o m i j a , p r e p i h o v a n j e t u b , O R L p o s e g i . V N E T J E O B N O S N I H V O T L I N ( s i n u s i t i s a c u t a ) Z b o l i j o p r e d v s e m o d r a s l i , s p r o i g a v n e t j e d i h a l , z o b j e . P o v z r o c i t e l j i b a k t . ( p n e v m o k o k , H . i n f l u e n z a e ) , v i r u s i . K S : g l a v o b o l , T , z a d a h , i z c e d e k , z a m a l e n n o s , m o t n j e v o n j a , o t e k l i n a v e k , s o l z e n j e , b o l e c i g i b i z r k e l , e v . z o b o b o l . Z a p l e t i : v n e t j e O , p r e h o d v n e t j a v o k o l n a t k i v a . D g : r t g , C T o b n o s n i h v o t l i n . Z d r . : k a p l j i c e z a n o s , a t b , k r g p o s e g . A K B R O N H I T I S P o v z r o c i t e l j i s o v i r u s i ( 9 0 % ) , b a k t . K S : s u h d r a e c k a l e l j - t r a j a 2 - 3 t , e v . d o 8 t , n a t o g n o j n i i z p l j u n e k , b o l . z a p r s n i c o , T . Z d r : v e l i k o t e k o c i n e , s r e d s t v o p r o t i k a l l j u z v e c e r , a n t i p i r e t i k , p o c i t e k , a t b p p , b r o n h o d i l a t a t o r j i . K R B R O N H I T I S K a l e l j t r a j a 3 m / l e t o , 2 l e t i z a p o r e d . Z b o l i j o p r e d v s e m o d r a s l i p o 4 0 . l e t u - 1 0 - 2 5 % , m > , v S L O j e 2 0 . 0 0 0 b o l n i k o v . V z r o k i : k a j e n j e , o k u b e , o n e s n a e n o s t z r a k a , o k v a r e i m u n o s t i . K S : k a l e l j z i z p l j u n k o m ( z j . p o g o v o r j e n j u ) , u t r u j e n o s t , d i s p n e a o b n a p o r u , c i a n o z a u s t n i c , z n a k i p o p u l c a n j a s r c a . Z d r : b r o n h o d i l a t a t o r j i , a t b p p , d o v o l j t e k o c i n e , i z k a l l j e v a n j e v p o s e b n i l e g i . P r e p r e c e v a n j e : o p u s t i t e v k a j e n j a , T T , c e p l j e n j e p r o t i g r i p i i n p n e v m o k o k u .

Page 21: Bakterijske bolezni

P L U C N I C A ( o k u b a s p . d i h a l ) N a 6 . m e s t u p o v z r o k u s m r t i v r a z v i t e m s v e t u . D e l i t e v g l e d e n a p o v z r o c i t e l j a : - t i p i c n e b a k t e r i j s k e , - a t i p i c n e v i r u s n e i n a t i p i c n e b a k t e r i j s k e . D e l i t e v g l e d e n a z a c e t n o i z k u s t v e n o z d r a v l j e n j e : d o m a p r i d o b l j e n e p l j u c n i c e , p l j u c n i c e p r i I K b o l n i k i h , a s p i r a c i j s k e , h o s p i t a l n e p l j u c n i c e . A t i p . v i r u s n a : R S V , v i r u s i i n f l u e n c e , a d e n o v i r u s i , V Z V , C M V . N a c i n i o k u . : k a p l j i c n o , k o n t a k t n o . K S : T , k a l e l j , b o l . v p r s n e m k o l u , d i s p n e a . Z d r : v z r o c n o : R S V , v i r u s i n f l u e n c e , C M V , V Z V i n s i m p t o m a t s k o . P r e p r e c e v a n j e : d o j e n j e , i z o l a c i j a , u m i v a n j e r o k . T i p . B a k t . : n a j p o g o s t e j l a b a k t e r i j s k a b o l e z e n s t a r o s t n i k o v . O g r o e n i : s t a r e j l i , k a d i l c i , s l a b o p r e h r a n j e n i ; k r o n i c n i b o l n i k i ; b o l e z n i s r c a i n o i l j a , k r o n i c n i b r o n h i t i s ; a l k o h o l i z e m , m a l i g n o m i ; n e v r o l o l k e b o l e z n i , s t a n j a p o p r e b o l e l i v i r o z i . P o v z r o c i t e l j i : S . p n e u m o n i a e , H . i n f l u e n z a e , M o r a x e l l a c a t h a r r a l i s , K . p n e u m o n i a e , S . a u r e u s , G b a k t . K S : n e n a d e n z a c e t e k z m r z l i c o , T , b o l . v p r s n e m k o l u ,

Page 22: Bakterijske bolezni

p r o d u k t i v e n k a l e l j ( l a h k o k r v a v ) ; d i s p n e a , t a h i k a r d i j a ; t i p i c e n a v s k u l t a t o r n i i z v i d n a d p l j u c i . K S p r i s t a r o s t n i k u : p o c a s n e j l i z a c e t e k , m r a z e n j e , r e d k o m r z l i c a ; n e k a l l j a j o , n e z m o n o s t i z k a l l j e v a n j a ; T n i j a a l i n o r m a l n a ; b o l . p r i d i h a n j u r e d k e j e ; z m e d e n o s t , n e o r i e n t i r a n o s t ; t a h i k a r d i j a , t a h i p n e a ; l i b k o s t , i n a p e t e n c a , b o l . v t r e b u h u . A t i p . b a k t . : P o v z r o c i t e l j i : M y c o l o p l a s m a p n e u m o n i a e , C l a m i d i a p n e u m o n i a e , L e g i o n e l l a p n e u m o n i a e , C h l a m i d i a p s i t t a c i , C o x i e l l a b u r n e t t i . K S : p o c a s e n z a c e t e k , T n e k o l i k o p o v i l a n a ; g l a v o b o l , b o l . v s k l e p i h , m i l i c a h ; p o n e k a j d n e h s u h d r a e c k a l e l j , n i i z p l j u n k a ; a v s k u l t a t o r n i i z v i d n o r m a l e n , r t g z m a n j l a n o z a s e n c e n j e . Z d r . : i z o l a c i j a p o v z r o c i t e l j a v 5 0 % , z a c e t n o e m p i r i c n o z d r a v l j e n j e z a t b , v e l i k o t e k o c i n e , o p a z o v a n j e . P r e p r e c e v a n j e : c e p l j e n j e p r o t i i n f l u e n c i , c e p l j e n j e p r o t i p n e v m o k o k u . O k u b e z z a j e d a v c i C I S T I C E R K O Z A P o v z r o c i t e l j T a e n i a s o l i u m ( l i c i n k a s v i n j s k e t r a k u l j e ) . P o j v a e p i d e m i c e n ( j . E v r o p a ) , p r e n o s : s u r o v o a l i s l a b o p e c e n o s v i n j s k o m e s o , o k u e n a v o d a , f e k a l n o - o r a l n o . K S : 1 . o b l . : C i s t i c e r k o z a C S - i n k u b a c i j a n e k a j m - l e t , p o t e k a s i m p t o m a t s k i ( h u d i k l i n . z n a k i ) , z n a k i : k r c i ( l o k a l n i a l i g e n e r a l i z i r a n i ) , n e v r o l o l k i i z p a d i , i n t e l e k t u a l n e m o t n j e , o b l i k e : p a r e n h i m s k a , s u a r a h n o i d a l n a , i n t r a v e n t r i k u l a r n a , s p i n a l n a . 2 . o b l . : C i s t i c e r k o z a i z v e n C S - o b d o b j e i n v a z i j e : T , m i a l g i j e , e o z i n o f i l i j a , m i l i c e : l i c i n k e o v o j n i c e p o a p n i t e v ( t i n i v e c s i m p t o m o v i n z n a k o v ) , k o a : n e b o l e c e z a t r d l i n e , o k o : r e d k o . D g : L B : p o z , r t g , C T , M R I g l a v e : k a l c i n a c i j e , c i s t e v m o g a n i h , s e r . p r e i s k a v e . P r o g n o z a : s m r t n o s t v p r v i h 5 . l 1 0 % , s p o n t a n a , d e l n a , p o p o l n a i z b o l j l a n j a , n a t o 1 a l i v e c p o n o v i t e v , i z b o l j l a n j e p o 1 0 l . Z d r : p r a z i k v a n t e l , a l b e n d a z o l . P r e p r e c e v a n j e : v e t e r i n s k i p r e g l e d m e s a , p r i m e r n o k u h a n o m e s o , z d r a v l j e n j e b o l n i k o v . M A L A R I A P o v z r o c i t e l j i . P l a s m o d i u m f a l c i p a r u m m a l a r i a t r o p k a a l i m . f a l c i p a r u m , P l a s m o d i u m v i v a x m a l a r i a t e r c i a n a a l i m . v i v a x , P l a s m o d i u m o v a l e m a l a r i a t e r c i a n a a l i m . o v a l e , P l a s m o d i u m m a l a r i a e m a l a r i a k v a r t a n a a l i m . m a l a r i j e ; p r e n o s : s a m i c a k o m a r j a A n o f e l e s . K S : 1 . L a h k a o b l . ( m . t e r c i a n a i n m . k v a r t a n a ) : n e n a d e n z a c e t e k z m r z l i c o , T > 4 0 s t , n e m i r , k r c i , b r u h a n j e , c i a n o t i c n i , p o t e n j e s T i n o s v e u j o c i s p a n e c , i n t e r v a l : d o b r o p o c u t j e d o n a s l e d n j e g a n a p a d a , e v k a l e l j , g l a v o b o l , d r i s k a , m i a l g i j e , z l a t e n i c a . 2 . H u d a o b l . ( m . t r o p i k a ) : c e r e b r a l n a m a l a r i a s k o m o i n n e v r o l o l k i m i s i m p t o m i , h u d a a n e m i j a , l e d v i c n a o k v a r a ( d i u r e z a < 4 0 0 m l / 2 4 h , s e c n i n a > 1 0 m m o l / l ) , h i p o g l i k e m i j a ( < 2 . 5 m m o l / l ) , s i s t o l n i t l a k ( < 7 0 m m H g ) , m o t n j e k o a g u l a c i j e , k r v a v i t v e , D I K , m o t n j e z a v e s t i , i z c r p a n o s t , i k t e r u s , b r u h a n j e , p a r a z i t e m i j a > 2 % . 3 . P o n o v i t e v m a l a r i j e : p o u p o r a b i a n t i m a l a r i k o v , k i n e d e l u j e j o n a z u n a j e r i t r o c i t n i c i k e l , p r i n e z d r a v l j e n i h v a k u t n e m o b d o b j u . D g : a n e m i j a , t r , l y , A S T , A L T , b i l , e v G , a c i d o z a , d o k a z p a r a z i t a v k r v i ( r a z m a z , g o s t a k a p l j a ) . Z d r : k i n i n f o s f a t . P r e p r e c e v a n j e : o s e b n i z a l c i t n i u k r e p i ( t e s n o o p r i j e t a o b l e k a - p o k r i t o c e l o t e l o , r e p e l e n t i v s p a l n i c a h , p e r m e t r i n :

Page 23: Bakterijske bolezni

o b l e k a i n o k e n s k e m r e e ) , p r e v e n t i v n a u p o r a b a z d r a v i l ( 1 - 2 t p r e d p o t o v a n j e m - 6 t p o k o n c a n e m p o t o v a n j u ) . T O K S O K A R O Z A P o v z r o c i t e l j T o x o c a r a c a n i s ( p a s j a g l i s t a ) , k u n i d e l e p s o v 1 0 - 8 0 % , z b o l i j o o t r o c i 1 . - 4 - l e t a , d e c k i 2 x k o t d e k l i c e , p r e n o s : z e m l j a o k u e n a z j a j c e c i . K S : a s i m p t o m a t s k a , 1 . o b l . s y v i s c e r a l n e l a r v e m i g r a n s ( V L M ) : d o 6 . l e t a , T , k a l e l j , p i s k i p r i d i h a n j u , j e t r a , e v n a u s e a , b r u h a n j e , b o l e c t r e b u h , i z p u l c a j , v r a n i c a , b e z g a v k e , a n e m i j a . 2 . o b l . s y o c e s n e l a r v e m i g r a n s : s t a r o s t 8 - 9 l , g r a n u l o - p o l k r o g l a s t a t v o r b a v z a d n j e m p o l u o c e s a r a z l i c n e m o t n j e v i d a . D g : k l i n . s l i k a o t r o k a z e o z i n o f i l i j o , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . P r o g n o z a : d o b r a , s i m p t o m i s p o n t a n o i z z v e n i j o v n e k a j m . Z d r : s p o n t a n a o z d r a v i t e v , a n t i h e l m i n t i k i ( z d r . p r o z i g l i s t a m ) : m o c a n v n e t n i o d g o v o r , p r i z a d e t o s t m o g a n , p l j u c , s r c a . P r e p r e c e v a n j e : z a v a r o v a n j e p e s k o v n i k o v , z d r a v l j e n j e p s o v , h i g i e n a r o k . T R I H I N E L O Z A P o v z r o c i t e l j T r i c h i n e l l a s p i r a l i s ( l a s n i c a ) , o d r a s l i s e n a h a j a j o v c r e v e s u , l i c i n k e v m i l i c a h m e s o j e d i h i v a l i , p r e n o s s c i s t a m i o k u e n o m e s o ( p r a l i c , m e d v e d ) , p o j a v s p o r a d i c e n , e p i d e m i c e n . K S : i n k u b a c i j a 5 - 1 5 d , > a s i m p t o m a t s k a o k u b a . S i m p t o m a t s k a o k u b a - - c r e v e s n o o b d o b j e ( 1 - 7 d p o o k u b i , d r i s k a , b o l e c t r e b u h , b r u h a n j e , u t u j e n o s t ) , - - o b d o b j e v d o r a v m i l i c e ( 7 . d , b o l . v m i l i c a h z o t e k l i n a m i , r e m i t e n t n a T - 4 0 s t , o t e k l i n a v e k , o b r a z a , m o t n j e v i d a , g l a v o b o l , i z p u l c a j ; z a p l e t : m i o k a r d i t i s ) , - - o b d . o k r e v a n j a ( p o 3 - 4 t , p o s t o p o m a p a d e c T , i z z v e n i j o b o l . v m i l i c a h ) . D g : K S z e o z i n o f i l i j o , P C R - d o k a z p a r a z i t a v m i l i c i , h i s t o . p r e i s k a v a b i o p s i j e m i l i c e , k o n i t e s t . P r o g : d o b r a , s m r t n o s t m o n a : p r i z a d e t o s t s r c a , C S , I K . Z d r : a n t i h e l m i n t i k i ( v 1 . t , d e l u j e j o s a m o v c r e v e s u , n e v m m ) , G K v t e k i h p r i m e r i h , p o c i t e k , s a l i c i l a t ( a s p i r i n , l a j l a t e a v e ) . P r e p r e : t e r m i c n o o b d e l a n o m e s o , p r e k a j e v a n j e , s u l e n j e , s o l j e n j e N E u n i c i l i c i n k , t r i h i n e l o s k o p i j a v k l a v n i c a h . T O K S O P L A Z M O Z A P o v z r o c i t e l j T o x o p l a s m a g o n d i i ( z o o n o z a ) , v m e s n i g o s t i t e l j i v s i s e s a l c i , k o n c n i g o s t i t e l j m a c k a . E p i d : P r i d o b l j e n a t . ( s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o ) , p r e n o s : h r a n a , v o d a , m e s o , v e r t i k a l n i p r e n o s ( m a t i - p l o d ) , l a b . o k u b a , t r a n s f u z i j a , m u h e , t r a n s p l a n t a c i j a , i n s e k t . K S : P r i r o j e n a t . : s p l a v , p r e z g o d n j i p o r o d , m r t v o r o j e n o s t , o t r o k z b o l e z e n s k i m i s i m p t o m i i n z n a k i , t v e g a n j e v k a s n e j l i h m e s e c i h n o s e c n o s t i , s t o p n j a o k v a r e v z g o d n j i n o s e c n o s t i , o t r o k ( h o r i o r e t i n i t i s , i k t e r u s , m i k r o c e f a l i j a , h e p a t o s p l e n o m e g a l i j a , k a l c i f i k a c i j e v m o g a n i h . P r i d o b l j e n a t . : i n k u b a c i j a 1 - 3 t , e n o s t r a n s k a p r i z . b e z g a v k ( v r a t ) , T , u t r u j e n o s t , m i a l g i j e , p o t e n j e , i z p u l c a j . T o l s o p l a . p r i I K : f u l m i n a n t e n p o t e k , s m r t n o s t , p r i z a d e t o s t C S , i z p u l c a j , m i o k a r d i t i s , p l j u c n i c a . O c e s n a t . : 3 5 % v s e h h o r i o r e t i n i t i s o v . D g : i z o l a c i j a p o v z r o c i t e l j a , h i s t o l o l k a d i a g n o z a , P C R - p o l i m e r a z a , s e r o l o l k e m e t o d e , L P , r t g , U Z , C T , M R I . Z d r : s p i r a m i c i n , p i r i m e t a m i n , s u l f a d i a z i n . P r e p r e c e v a n j e : t e r m i c n a o b d e l a v a m e s a , p r a n j e s a d j a i n z e l e n j a v e , h i g i e n a r o k , z a l c i t a p r e d m u h a m i , v r t n a r j e n j e z r o k a v i c a m i , d e z i n f e k c i j a m a c j i h

Page 24: Bakterijske bolezni

z a b o j e v ( z r o k a v i c a m i ) , p r e g l e d k r v i z a t r a n s f u z i j o . C r e v e s n e o k u b e S A L M O N E L O Z A P o v z r o c i t e l j s a l m o n e l e ( G r a m n e g b a k t . ) , s a l m o n e l e p r i l a g o j e n e n a c l o v e k a ( S . t y p h i , S . p a r a t y p h i A , B , C ) , s a l m o n e l e p r i l a g o j e n e n a d o l o c e n e i v a l i ( S . d u b l i n ) , n e p r i l a g o j e n e s a l m o n e l e ( S . t y p h i m u r i m ) , p r e n o s : i n d i r e k t e n ( k o n t a m i n i r a n a h r a n a , p i j a c a , v o d a , m l e k o , p e r u t n i n a , m l e t o m e s o , j a j c a , j a j c n e j e d i ) , d i r e k t e n : ( b o l n i k , r e k o n v a l e s c e n t i , b a c i l o n o s e c ) . E p i d : 1 . n e p r i l a g o j e n e s a l m o n e l e - n e t i f u s n e : r e z e r v o a r i v a l i , c l o v e k , p r e d v s e m p e r u t n i n a i n p r a l i c i ( i n d u . p r i p r a v l j e n a k r m i l n a m e l a n i c a ) , p o j a v i s e s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o , p o l e t i . N a s t a n e k : e l o d e c - p r i t r d i t e v n a s t e n o t . c r e v e s a - v d o r v s t e n o , h e m a t o g e n i r a z s o j ( k o s t i , m e n i n g e , s r c e , p l j u c a , l e d v i c e , v r a n i c a . 2 . s . p r i l a g o j e n e n a c l o v e k a : T i f u s ( z d r . p r o b l e m ) , r e z e r v o a r c l o v e k , p r e n o s d i r e k t e n ( u m a z a n e r o k e a n a l n o - o r a l n o ) , i n d i r e k t e n ( v o d a , h r a n a ) , d e j . t v e g a n j a z a h u j l i p o t e k j e s t a r o s t , I K , a n o m a l i j e o l c n i h p o t i , s p l o l n o : b o l e z e n k a r d i o v a s k u l a r n e g a s i s . ( b o l e z n i s r c . z a k l o p k , u m e t n e z a k l o p k e , i l n e p r o t e z e , a n e v r i z m e ) , o r t o p e d s k e p r o t e z e . N a s t a n e k : e l o d e c - p r i t r d i t e v n a s t e n o t . c r e v e s a - v d o r v s t e n o , r a z m n o e v a n j e v b e z g a v k a h 1 . b a k t e r i e m i j a a l i r a z m n o e v a n j e v j e t r i h , v r a n i c i , k . m o z g u 2 . b a k t e i e m i j a . K S : p o v z r o c a j o a s i m p t o m a t s k o b a c i l o n o l t v o , a k e n t e r o k o l i t i s , t r e b u l n i t i f u s , b a k t e r i e m i j e z z u n a j c r e v e s n i m i v n e t n i m i z n a k i a l i b r e z n j i h . A K E N T E R O K O L I T I S : i n k u b a c i j a 6 - 4 8 h , p o j a v i s e p o l e t i , z g o d a j j e s e n i , s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o . K S : n e n a d e n z a c e t e k , s l a b o s t , b o l . v t r e b u h u , m i l i c a h , d r i s k a , e v b r u h a n j e , T , g l a v o b o l . P o t e k l a h k o l a h e k / t e a k z d e h i d r a c i j o , t r a j a n j e 5 - 7 d , i z l o c a n j e s a l m o n e l 4 - 5 t . Z d r a v l j e n j e s i m p t o m a t s k o ( n a d o m e l c a n j e e l e k t r o l i t o v , t e k o c i n e - i n f u z i j e , O R S ) , v z r o c n o ( a t b s a m o p r i o s e b a h s p o v . t v e g a n j e m z a h u j l i p o t e k b o l e z n i a l i z a p l e t e -

Page 25: Bakterijske bolezni

k i n o l o n i ) . T R E B U L N I T I F U S I N P A R A T I F U S : i n k u b a c i j a 7 - 2 1 d d o 2 m , 1 . t p o c a s e n z a c e t e k , g l a v o b o l , u t r u j e n o s t , b o l . v m i l i c a h , T p o s t o p o m a , z a p e k a , s u h k a l e l j . 2 . t s l a b o s t , T k o n s t a n t n o , r o z e o l e ( r d e c i k o n i m a d e i ) , , r e l a t i v n a b r a d i k a r d i j a , n a d p l j u c i p i s k i , n a p e t t r e b u h , p o v . v r a n i c a , j e t r a , b e z g a v k e , r j a v j e z i k , m e n i n g i z e m . 3 . t d r i s k a , p s i . m o t n j e . 4 . t T p a d e , i z b o l j l a n j e . Z a p l e t i : t o k s e m i j a ( s r . m i l i c a , j e t r a , k . m o z e g ) , r u p t u r a c r e v e s n e s t e n e , k r v a v i t e v , g n o j n i p a r o t i t i s , d e k u b i t u s , p l j u c n i c a , t r o m b o f l e b i t i s , m g t , e n d o k a r d i t i s , o s t e o m i e l i t i s , a r e t r i t i s , h o l e c i s t i t i s , p o n o v i t e v b o l e z n i , k r o n i c n i b a c i l o n o s c i . D i a g n o z a : K S , i z o l a c i j a s a l m o n e l e ( k r i , b l a t o , r o z e o l e , k . m o z e g ) , s e r o l o l k i t e s t i . D i f . d g : p a r a t i f u s , m i l i a r n a T B C , e n d o k a r d i t i s , m a l a r i a , s e p s a , l e p t o s p i r o z a . Z d r a v l j e n j e : 1 0 - 1 4 d , c i p r o f l o k s a c i n , d e k s a m e t a z p n ( t e k i p o t e k ) , k i r u r l k o o b z a p l e t i h . B A K T E R I E M I J A Z Z U N A J C R E V E S N I M I V N E T N I M I Z N A K I a l i B R E Z N J I H : I K , s t a r o s t n i k i , A I D S . K S : T , o b c a s n o m r z l i c a , p o t e n j e , h u j l a n j e , a r i l c a - o s t e o m i e l i t i s , m t g , p l j u c n i c a , a s c e s j e t e r a l i v r a n i c e . D g : i z o l a c i j a , U Z , r t g , C T , M R I . Z d r : a t b 7 - 1 4 d , k r g p o s e g . N a s p l o l n o P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a , c e p l j e n j e . G R I A ( D Y S E N T E R I A ) P o v z r o c i t e l j i l i g e l e G n e g b a k t . , r e z e r v o a r c l o v e k , p o j a v l j a s e s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o , s p o t o v a n j e m , p r e n o s d i r e k t n o ( f e k a l n o - o r a l n o ) , i n d i r e k t n o ( p r e k o i v i l ) . K S : i n k u b a c i j a 3 6 - 7 2 h , e v d o 7 d , n e n a d e n z a c e t e k , T , u t r u j e n o s t , b o l . v t r e b u h u , b r u h a n j e , d r i s k a ( k r v a v o - s l u z a s t a , l t e v . i z t r e b l j a n j e d o 1 0 0 x / d ) . Z a p l e t i : o t r o c i - h u d a d e h i d r a c i j a , N a , p e r f o r a c i j a c r e v e s a , k r v a v i t v e , n e v r o . s i m p t o m i . D g : i z o l a c i j a i z b l a t a , P C R , s e r o l o l k a . Z d r : r e h i d r a c i j a , p r i l a g o j e n a p r e h r a n a , s i m p t o m a t s k o , a t b ( k i n o l o n i ) . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a , c e p i v o . J E R S I N I O Z A P o v z r o c i t e l j Y e r i n i a e n t e r o c o l i t i c a , z o o n o z a : g l o d a l c i , z a j c i , d o m a c e i v a l i , p r e n o s d i r e k t e n , i n d i r e k t e n ( m e s o , s i r , s l a d o l e d , z e l e n j a v a ) . K S : i n k u b a c i j a 1 6 - 3 6 h , e v 4 - 7 d , a s i m p t o m a t s k a o b l . , a k u t n i e n t e r o k o l i t i s ( d r i s k a , T 4 0 s t , b r u h a n j e , g l a v o b o l ) , v n e t j e m e z e n t e r i c n i h b e z g . , f a r i n g i t i s , s e p s a , z u n a j c r e v e s n a v n e t n a a r i l c a . Z a p l e t i : a r t r a l g i j e , a r t r i t i s , n o d o z n i e r i t e m . Z d r : s i m p t o m a t s k o , a t b p r i i n v a z i v n e m p o t e k u o k u b e . D R I S K E Z E S C H E R I C H I A C O L I J e d e l n o r m a l n e c r e v e s n e f l o r e , r e z e r v o a r c l o v e k , i v a l , p r e n o s f e k a l n o - o r a l e n , d i r e k t e n , i n d i r e k t e n . D g : i z o l a c i j a i z b l a t a , s e r o l o l k e . Z d r : s i m p t o m a t s k o , r e g i d r a c i j a , d i e t a , a t b ( k i n o l o n i ) . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n a , a t b p r o f i l a k s a z a d r i s k e n a p o t o v a n j i h o d s v e t u j e j o . D R I S K E s C L O S T R I D I U M D I F F I C I L E i n D R I S K E P O A T B Z D R A V L J E N J E M P o v z r o c i t e l j C l o s t r i d i u m d i f f i c i l e , d e l c r e v e s n e f l o r e , p o j a v i s e p o a t b , c i t i s t a t i k i h , e p i d e m i c n o ( n e o n a t a l n i , k r g , i n t e r n i s t i c n i , o n k o l o l k i o d d ) , p r e n o s : d i r e k t e n , i n d i r e k t e n ( r o k e , p r e d m e t i ) . P a t o g e n e z a : s p r e m e m b a c r e v e s n e f l o r e , k o l o n i z a c i j a C . d i f f i c i l e , t v o r b a t o k s i n o v , p o l k . s l u z n i c e i n v n e t j e . K S : a s i m p t o m a t s k a d o f u l m i n a n t n a , 5 - 1 0 d p o z a c e t k u z d r a v l j e n j a z a t b , d r i s k a , b o l e c t r e b

Page 26: Bakterijske bolezni

u h , T , m o n a s l i k a a k a b d o m n a , t r a j a n j e 1 0 - 1 2 d , s m r t n o s t 1 0 - 2 0 % . D G : e n d o s k o p i j a , k u l t u r a b l a t a , d o k a z t o k s i n a . Z d r : p r e k i n i t e v z d r . z a t b - s p o n t a n o z d r a v i t e v , s i m p t o m a t s k o , m e t r o n i d a z o l . P r e p r e c e v a n j e : i z o l a c i j a , h i g i e n a r o k , r o k a v i c e . K O L E R A P o v z r o c i t e l j V i b r i o c h o l a r a e , V E l T o r , p o j a v e p i d e m i c e n , e n d e m i c e n , p a n d e m i c e n , p o t e k a s i m p t o m a t s k i - h u d a o b l . , p o l e t j e , o t r o c i > o d r a s l i , b a c i l o n o l t v o 2 t . P a t o g e n e z a : u s t a - c r e v o - k o l e r a g e n , c r e v o n e p o l k . K S : i n k u b a c i j a 1 2 - 7 2 h , l a h k - h u d a o b l . , n e n a d e n z a c e t e k , v o d e n a d r i s k a ( r i e v a v o d a , d o 5 l / d ) , b r e z t r e b u l n i h k r c e v , b r u h a n j e , m i l i c n i k r c i , h u d a d e h i d r a c i j a , t u r g o r s l a b , h r i p a v o s t , t a h i k a r d i j a , h i p o t e n z i j a , T - n , g e n e r a l i z i r a n i k r c i , o l i g u r i j a , a c i d o z a , l o k , s m r t , t r a j a n j e 1 2 h - 7 d . D g : K S , e p i d e m i o l o l k e o k o l i l c i n e , i z o l a c i j a i z b l a t a , p r o g n o z a d o b r a . Z d r : r e h i d r a c i j a ( i v , O R S ) , a t b 3 d ( t e t r a c i k l i n i , k i n o l o n i ) . P r e p r e c e v a n j e : h i g i e n s k i u k r e p i , o r a l n a c e p i v a r a z i s k u j e j o . R O T A V I R U S N E D R I S K E P o v z r o c i t e l j r o t a v i r u s - o d p o r n i o b i c a j n i m r a z k u i l o m , o b c u t l j i v l e n a a l k o h o l , f e n o l , k i s l i n e , p r e n o s : f e k a l n o - o r a l n o , d i r e k t n o , i n d i r e k t n o , h r a n a , v o d a . K S : a s i m p t o m a t s k a o k u b a ; a k g a s t r o e n t e r i t i s ( z n a k i p r e h l a d a , d r i s k a , b r u h a n j e , T , d e h i d r a c i j a , s p o n t a n a o z d r a v i t e v , t r a j a 2 - 1 4 d ; k r o n i c n i e n t e r i t i s ( I K , t r a j a t e d n e - m e s e c e ) . D g : d o k a z v i r u s a v b l a t u , s e r o . p r e i s k a v e , p r o g n o z a d o b r a , m o n a s m r t . Z d r : r e h i d r a c i j a , I K : s p e c i f i c n i I g p . o . K R I P T O S P O R I D I O Z A P o v z r o c i t e l j C r y p t o s p o r i d i u m p a r v u m , z o o n o z a , r e z e r v o a r i v a l , v o d a , o k o l j e , z e l o o d p o r e n p r o t i z d r a v i l o m , r a z k u i l o m . I K , t u r i s t i , b e g u n c i , h o m o s e k s u a l c i , h o s p i t a l i , p r e n o s : c l o v e k - i v a l , o k o l j e . K S : i n k u b a c i j a 4 - 7 d , a s i m p t o m a t s k a o k u b a , a k u t n a , k r o n i c n a d i a r e a l n a b o l e z e n . D g : c i s t e v b l a t u , P C R , E L I S A . Z d r . : r e h i d r a c i j a , p a r o m o m o i c i n . A M E B O Z A P o v z r o c i t e l j E n t a m e b a h y s t o l y t i c a , p o j a v s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o , r e z e r v o a r c l o v e k , p r e n o s : d i r e k t n o , i n d i r e k t n o , f e k a l n o - o r a l n o , n a s t a n e k : r a z t a p l j a n j e t k i v a : r a z j e d e , n e k r o z e . K S : i n k u b a c i j a 2 d - n e k a j m , a s i m p t o m a t s k a a m e b o z a , n e i n v a z i v n a s i m p t o m a t s k a a m e b o z a , f u l m i n a n t n i k o l i t i s , k r o n i c n i n e d i n z e t e r i c n i k o l i z i s , p e r i a n a l n a r a z j e d a , a m e b n i j e t r n i a s c e s , a m e b n i a b s c e s i v d r u g i h o r g . D g : p o v S R , L , A F i n t r a n s a m i n a z e , r e k t o s k o p i j a , d o k a z a m e b v b l a t u , s e r o l o l k e p r e i s k a v e . Z d r : k o n t a k t n i a m e b i c i d i , t k i v n i a m e b i c i d i ( t e t r a c i k l i n i ) . P O T O V A L N A D R I S K A P o v z r o c i t e l j i e n t e r o t o k s i g e n i s e v i E . c o l i , l i g e l e , C a m p y l o b a c t e r j e j u n i , r e t r o v i r u s i , E n t a m o e b a h i s t o l y t i c a , l i r i s e s f e k a l i j a m i , k o n t a m i n i r a n v o d a , h r a n a . K S : 1 . t l a h k a b o l e z e n , s p o n t a n o m i n e , b o l e c t r e b u h , b r u h a n j e , d r i s k a . Z d r . : r e h i d r a c i j a a t b . P r e p r e c e v a n j e : s k r b n a i z b i r a h r a n e , p i j a c e , k e m o p r o f i l a k s a : e v z a k r a t k a p o t o v a n j a , k i n o l o n i .

Page 27: Bakterijske bolezni

G N O J N I M E N I N G I T I S = a k u t n a i n s m r t n o n e v a r n a b o l e z e n . P o j a v i s e s p o r a d i c n o , e p i d e m i c n o . N u j n o z g o d n j a d i a g n o z a , z g i d e n t i f i k a c i j a p o v z r o c i t e l j a , t a k o j l n j e z d r . P o v z r o c a g a : H i n f l u e n z a e , N . m e n i n g i t i s , E c o l i , S a u r e u s . S t a r o s t : o t r o c i d o 4 l e t , s t a r o s t n i k i n a d 6 5 l e t . P o j a v l j a s e p o z i m i i n p o l e t i . E p i d e m i o l o l k i r e z e r v o a r : b o l n i k , k l i c e n o s e c . P r e n o s k a p l j i c e n , a e r o g e n , d i r e k t e n , i n d i r e k t e n . S l o v e n i j a 6 5 - 8 0 / l e t n o . D e j t v e g a n j a : s p o l M > , s l a d k b o l e z e n , p o l k o d b e g l a v e , n e d o h r a n j e n o s t . P a t o g e n e z a : n a v a d n o s e n a s e l i n o s n o - r e l n a k o l o n i z a c i j a . P a t o l o l k e s p r e m e m b e : g n o j , r a z v o j h i d r o c e f a l u s a , m o g e d e m , h i p o k s i j a . K S : n o v o r o j e n c k i : n e z n a c z n a k i : v r o c i n a , z a s p a n o s t , d i h a l n a s t i s k a , z l a t e n i c a , b r u h a n j e , n a p e t a m e l a v a , m i l t o n u s , k r c i o t r o c i i n o d r a s l i : v r o c i n a , g l a v o b o l , s l a b o s t , b r u h a n j e , f o t o f o b i j a , z a s p a n o s t , z m e d e n o s t . S t a r o s t n i k i : v r o c i n a , p s i h i c n a p r i z a d e t o s t . M e n g i n e a l n i z n a k i : g l a v o b o l , b r u h a n j e , o t r p l o s t t i l n i k a , k e r n i g o v z n a k , h r b t e n i c n i z n a k , z g i n s p B r u d z i n j s k i z n a k , A m o s s o v z n a k t r i n o n i k a . P r i z a d e t o s t m o g i v c e v 3 , 6 , 7 , 8 , i z p u l c a j : p u r p u r a , p e t i h i j e , m a k u l o p a p u l o z e n , v r o c i n a : 5 - 7 d n i , k r c i : D g : l a b o r a t : l i k v o r - c e l i c e , B , s l a d k o r , K r i : S R , L , C R P , p o m i k v l e v o . M i k r o b i o l o l k a : b a r v a n j e p o g r a m u , i z o l a c i j a p o v z r o c i t e l j a , d o k a z b a k t e r i j s k i h a n t i g e n o v v l q . R a d i o l o l k a : r t g , c t , m r i . Z d r : i v a n t i b i o t i k i c i m p r e j . P o s l e d i c e : o k v a r e s l u h a , m o t n j e g o v o r a , c e r e b r a l n e o h r o m i t v e , t e a v e p r i u c e n j u , e p i l e p s i j a , h i d r o c e f a l u s . P r e p r e c e v a n j e : k e m o p r o f i l a k s a : a t b , I m u n o p r o f i l a k s a : c e p i v a