bankowość centralna i polityka pieniężna - pyka 2013

Bankowoci centralna i polityka pienina Wykad 1 02.10.2013 r.

Egzamin:

I termin test( jedno-, wielokrotnego wyboru, test uzupenie) II termin (pytania opisowe)

BANKOWO CENTRALNA

Bankowo centralna

System organizacyjny tradycyjnego porednictwa finansowego- bankw- instytucji

kredytowych,

Odnosi si do dziaalnoci banku centralnego i rnych przedsibiorstw bankowych (banki

komercyjne, banki uniwersalne, banki spdzielcze..ect.),

Nieraz traktowana jest jako dziedzina wiedzy o zasadach funkcjonowania bankw- instytucji

kredytowych,

Model banku centralnego powsta w efekcie potrzeb zachowania rwnowagi pieninej

gospodarki wiatowej nkanej kryzysami finansowymi.

Momentem przeomowym by w powierzaniu zada bankom centralnym upadek systemu

monetarnego waluty zotego,

Ostatecznie zaamanie tego systemu nastpio w 1976 roku,

Banki centralne otrzymay nowe zadania przeksztacajce si w instytucje publiczne

dziaajce na zlecenie wadzy ustawodawczej penic funkcje instytucji pastwowej,

Banki centralne przestay peni funkcje komercyjne stajc si instytucj o charakterze

zarobkowym.

Pierwsze banki centralne

Powstay w rnych okresach

1657 r. Bank Szwecki

1694 r. Bank Angielski

1913 r. System Rezerwy Federalnej USA

1.01.1999 rozpoczyna si dziaalno EBC ( Europejski Bank Centralny)

Banki te realizoway rne zadania

Bankowo centralna rozwina si pod koniec XVII w.

Wtedy to powstaje potrzeba wydzielenia funkcji banku centralnego w wielu pastwach

1900 r. funkcjonuje w wielu pastwach bank centralny

W Europie pod koniec XIX w. wikszo pastw maio banki centralne

Banki uniwersalne- prowadza szeroki zakres usug zwizanych z obsug zada inwestycyjnych

Podstawowy cel dziaalnoci bankw centralnych

Wiarygodny i stabilny pienidz, ktry zapewnia podmiotom zagranicznym i krajowym wysok

sprawno i bezpieczestwo prowadzonej dziaalnoci gospodarczej

Realizacja celu wymagaa od bankw centralnych

W ujciu przedmiotowym przyjcia zasad:

a) Emisji znakw pieninych

b) Obiegu pieninego

c) Stosunkw pieninych z zagranic

W ujciu podmiotowym okrelenia sposobu funkcji instytucji monetarnych.

Bankowoci centralna i polityka pienina System bankowy- najwaniejszy element systemu finansowego

Og instytucji bankowych w danym kraju ksztatujcych i regulujcych warunki zaopatrywania

podmiotw niefinansowych w rodki patnicze.

W ujciu podmiotowym bank centralny i banki komercyjne.

BANK CENTRALNY

- funkcjonuje zgodnie z przyjtymi rozwizaniami prawnymi i tradycjami

* funkcje:

-bank bankw

-bank emisyjny

-bank pastwa

BANK BANKW

- organizuje i wspuczestniczy w systemie rozlicze pieninych

-reguluje dziaalno bankw komercyjnych

-wspiera system rozlicze bankowych w kraju i skali midzynarodowej

BANK EMISYJNY

-emituje pienidz gotwkowy i kredytowy

-oddziauje na ilo pienidza w obiegu

-okrela jego warto poprzez ksztatowanie:

* poday pienidza

*stopy procentowej

* kursy walutowego

BANK PASTWA

- obsuga budetu pastwa

-prowadzenie rachunkw bankowych

Bank Centralny w systemie pieninym:

Emituje pienidz gotwkowy i kreuje pienidz bezgotwkowy,

Zarzdza rezerwami walutowymi,

Z rzdem wspzarzdza kursem walutowym,

Zapewnia bezpieczestwo obiegu pienidza bankowego,

Zapewnia bezpieczestwo i stabilno systemu finansowego,

Prowadzi usugi bankowe wobec rzdu i jego instytucji.

Wykad 2 09.10.2013

System bankowy w Polsce

Modele systemw finansowych

Anglosaski- w systemie finansowym dominuj rynki finansowe np. USA

Niemiecko-japoski- banki s podstawowymi instytucjami transferu pienidza do gospodarki

Bankowoci centralna i polityka pienina System bankowy- najwaniejszy element systemu finansowego:

Og instytucji bankowych w danym kraju ksztatujcych i regulujcych warunki

zaopatrywania podmiotw niefinansowych w rodki patnicze

W ujciu podmiotowym- bank centralny i banki komercyjne

Rodzaje bankw

*bank centralny i komercyjne

* banki depozytowo-kredytowe

*banki uniwersalne( szeroki zakres dziaalnoci)

*banki inwestycyjne i inne specjalistyczne

Funkcje systemu bankowego:

Gromadzenie rodkw i ich inwestowanie

Skuteczne zarzdzanie ryzykiem bankowym

Transformacja bankowa

Transformacja czasu

Czynniki rozwoju systemw bankowych:

Zmiany w gospodarce i porzdku spoecznym

Popyt na usugi bankowe

Regulacje prawne

Skonno do inwestycji

Globalizacja, liberalizacja, i deregulacja (usuniecie barier prawnych w wiadczeniu usug

bankowych)

Informatyzacja

Ewolucja zada bankw centralnych:

Dokonuje si stale pod wpywem rnych wydarze gospodarczych

Inflacja, stagflacja( stabilna warto pienidza, nie ma wzrostu gospodarki), recesja

gospodarki wiatowej, niestabilno rynkw finansowych, bble spekulacyjne, globalny

kryzys finansowy

Powstaj nowe koncepcje bankowoci centralnej; globalnego banku centralnego, instytucji

powiernictwa zych dugw , wikszej dyscypliny regulacyjnej ect.

System bankowy w Polsce obejmuje:

Bank Centralny- Narodowy Bank Polski

Banki komercyjne- w roku 2010 (51-49)

Oddziay bankw zagranicznych, instytucji kredytowych i przedstawicieli dziaajcych w

Polsce (21-18)

banki spdzielcze 576-578

razem 646-647

Bankowoci centralna i polityka pienina NARODOWY BANK POLSKI

jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej

wypenia zadania okrelone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i

ustawie prawo bankowe

wymienione akty prawne gwarantuj niezaleno NBP od innych organw pastwa

NBP peni 3 podstawowe funkcje; banku emisyjnego, banku bankw i centralnego banku

pastwa

Organami NBP s prezes NBP (Belka), Rada Polityki Pienidza oraz zarzd NBP.

Podstawowym zadaniem NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen

Do gwnych obszarw dziaalnoci NBP nale:

prowadzenie polityki pieninej

dziaalnoci operacyjnej

rozwj systemu patniczego

Zarzdzanie rezerwami dewizowymi Polski

Obsuga Skarbu pastwa

Dziaalno edukacyjna i informacyjna

NBP odpowiada za stabilno narodowego pienidza

Wypeniajc ten konstytucyjny obowizek; NBP opracowuje i realizacje strategi polityki

pieninej oraz uchwalenie corocznie- zaoenia polityki pieninej

Zadanie NBP

Duy wpyw na dziaalno NBP miay w ostatnich latach i maja nadal procesy integracji

europejskiej oraz czonkostwo w UE, a w szczeglnoci przygotowanie Polski do

uczestnictwa w strefie euro

W celu waciwego przygotowania si do przyjcia euro NBP bdzie dy do spenienia

wymaga naoonych na banki centralne pastwa, ktre ju wprowadzay wspln walut.

Banki komercyjne w Polsce

Maja charakter uniwersalny

Jest niewiele bankw specjalistycznych

S tworzone jako spki akcyjne, banki pastwowe i banki spdzielcze

Instytucje kredytowe

Przedsibiorstwa, ktrych dziaalno polega na przyjmowaniu wkadw i innych zwrotnych

walorw klientw oraz udzielaniu kredytw na wasny rachunek

Banki zagraniczne i instytucje kredytowe mog otwiera w Polsce:

Swoje przedstawicielstwa na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego wydanego,

po uzgodnieniu z ministrem waciwym do spraw instytucji finansowych na wniosek

zainteresowanego banku.

Bankowoci centralna i polityka pienina Shadow banking

Bankowo rwnolega- sektor poza bankowy

Przedsibiorstwa finansowe ukierunkowane na zysk udzielajce poyczek z wasnych

rodkw oferujce rne produkty oszczdnociowe i inwestycyjne

Nie wchodz do sektora bankowego

Ich dziaalno ma charakter poza bankowy

Nie podlegaj bankowi centralnemu

Nie wchodz do sytemu bankowego

Nie s kontrolowane przez nadzr bankowy

Wykad 3 16.10.20013

System bankowy strefy euro

1. Pojcie i organizacja ESBC (Europejski System Bankw Centralnych)

2. Krajowe Banki Centralne w Eurosystemie

3. Funkcje i zadania EBC

4. Krajowe banki centralne pastw czonkowskich UE spoza strefy euro

Narodowe= krajowe banki centralne

Euro system- wsplnota walutowa

Europejski System Bankw Centralnych

Podstawa prawna funkcjonowania

Traktat ustanawiajcy Wsplnot Europejsk

Statut Europejskiego Banku Centralnego i Europejskiego Systemu Bankw Centralnych

Traktat Maastricht

Europejski System Bankw Centralnych

EBC- Europejski Bank Centralny organ; wykonawczy ESBC

NBC Narodowe Banki Centralne- w skad wchodz wszystkie banki centralne UE

Banki komercyjne wraz z NBC tworz krajowe systemy bankowe

W strefie euro- system bankowy Eurosystemu

Poza stref euro- ale w UE- system bankowy UE (np. Polska)

EUROPEJSKI SYSTEM BANKW CENTARLANYCH

Nie posiada osobowoci prawnej,

Organ uchwaodawczy,

Organ niezaleny,

Organ wsplnej polityki monetarnej wobec euro,

Zasady funkcjonowania ESBC

Federalny charakter systemu,

Decentralizacja dziaania

Bankowoci centralna i polityka pienina EUROPEJSKI SYSTEM BANKW CENTRALNYCH

Federalny charakter ESBC wie si z tym ,e instytucje realizujce funkcje banku centralnego

wykonuj swoje zadania nie na obszarze jednego pastwa federalnego, ale na obszarze kilkunastu

suwerennych pastw.

Federalny system bankowoci centralnej zosta oparty w duej mierze na systemach istniejcej w

Stanach Zjednoczonych i w Republice Federalnej Niemiec.

Zasada subsydiarnoci ( pomocniczoci) stanowi ,i w dziedzinach, ktre nie podlegaj wycznej

kompetencji UE, Wsplnota dziaa tylko wtedy, gdy cele rozwaanych przedsiwzi nie mog by

osignite w wystarczajcym stopniu szczeblu pastw czonkowskich i przez to ze wzgldu na ich

rozmiaru lub skutki mog zosta lepiej osignite na szczeblu

ESBC

Wyrazem zasady subsydiarnoci jest szeroko stosowana decentralizacja wykonawcza, ktrej

towarzyszy centralizacja najwaniejszych decyzji na szczeblu EBC:

NBC realizuj operacje z zakresu polityki pieninej ustalone przez EBC

Decentralizacja funkcji analityczno-doradczych,

Decentralizacja produktw banknotw i monet euro

Centralizacja procesw decyzyjnych w organach decyzyjnych EBC

Nie ogranicza si do formuowania okrelonej polityki pieninej ( np. ,do zmian

podstawowych stop % EBC)

Rozciga si na jej realizacje przez EBC krajowe banki centralne

Gwny cel ESBC

Osigniecie i utrzymanie stabilnoci cen

Nie moe on jednak pozostawi w sprzecznoci z gwnymi celami gospodarczymi pastw

czonkowskich strefy euro

Funkcje i zadania - ESBC

Ksztatowanie i realizacja polityki pieninej w strefie euro

Prowadzenie polityki emisyjnej w odniesieniu do strefy euro

Dokonywanie operacji walutowych zgodnie z zasadami wsplnej polityki pieninej

Zarzdzanie oficjalnymi rezerwami dewizowymi w strefie euro

Zapewnienie sprawnej organizacji i funkcjonowania rozlicze pieninych i systemu patnoci

Gromadzenie informacji statystycznej sektora finansowego i gospodarczego caej UGW

Europejski Bank Centralny

Zosta powoany 1 czerwca 1998 a od 1999 roku prowadzi dziaalno statutow

Siedziba Frankfurt nad Menem

Utworzony na wzr Bundesbanku

Gwnie ze wzgldu an cel, niezaleno i wiarygodno i pozycj midzynarodow

Bankowoci centralna i polityka pienina Zadania EBC

W imieniu ESBC realizuje polityk monetarn strefy euro

Tworzy prawo strefy euro

Wydaje akty prawne: rozporzdzenia, decyzje , zalecenia, opinie

Wykorzystuje instrumenty prawne wskazwki i instrukcje

Wadzami Eurosystemu i ESBC s dwa najwaniejsze organy decyzyjne EBC:

Rada Prezesw i Zarzd (art. 9 ust 3 statutu)

Trzecie ciao decyzyjne- Rada oglna bdzie istnie dopki wszystkie pastwa

czonkowskie UE nie przyjm euro (art. 45 statutu)

Kiedy?- patrz derogacja( moliwo nieprzystpienia do strefy euro)

Zadania zarzdu

Prowadzenie biecej polityki monetarnej zgodnie z wytycznymi i postanowieniami Rady

Zarzdzajcej

Przekazywanie narodowym bankom centralnym instrukcji koniecznych do realizacji

wytycznych i decyzji RZ

Przygotowanie posiedze RZ

Biece zarzdzanie EBC

RADA ZARZDCZA (NACZELNA)

Zadania

Uchwalanie kierunkw dziaania i podejmowania decyzji koniecznych dla zapewnienia

realizacji zada powierzonych ESBC

Formuowanie polityki pieninej realizowanej w zakresie Eurosystemu

Okrelenie instrumentw wykorzysta w trakcie realizacji tej polityki zwaszcza podejmowanie

decyzji odnonie porednich celw operacyjnych

Poziomu stp procentowych i unii walutowej oraz wielkoci rezerw obowizkowych

RADA GENRALNA ( GWNA) EBC

Rada Generalna jest organem, ktry peni wobec EBC jednoznacznie sprecyzowane funkcje

konsultacyjne a take funkcje nadzorcze. Jej gwnym zadaniem jest ocena postpu gospodarek

pastw, ktry nie przystpiy jeszcze do strefy euro, z punktu widzenia dostosowania ich do

wprowadzenia wsplnej waluty. Rada Generalna skada si z Prezesa i Wiceprezesa Zarzdu EBC

oraz prezesw wszystkich 27 narodowych bankw centralnych

Niezaleno EBC

Oznacza, e jest on niezaleny i odpowiedzialny przez demokratycznymi instytucjami i opinia

publiczn

EBC posiada niezaleno polityki monetarnej, instytucjonaln, osobist, finansow.

Bankowoci centralna i polityka pienina Niezaleno instytucjonalna

Wystpuje wtedy, gdy adna instytucja nawet rzd czy parlament nie ma wpywu an cele i

instrumenty polityki monetarnej

czy si j z niezalenoci prawn poniewa zwykle jest wysoka gdy gwarantuj j akty

prawne najwikszej rangi- konstytucja, ustawa prawo bankowe, traktat

Utosamia si z niezalenoci prawno- instytucjonaln

Niezaleno polityki monetarne EBC

Sprowadza si do moliwoci prowadzenia niezalenej polityki stopy procentowej, poday

pienidza i kusy walutowego-ukierunkowania instrumentw polityki pieninej na realizacj

jej celu

Niezaleno personalna EBC

Okrelana jest przez specjalne procedery doboru i dymisji czonkw organw decyzyjnych,

okrelenie ich kompetencji, okresw kadencji

Niezaleno finansowa EBC

Zapewnia sposb finansowania banku centralnego, rda kapitau i osignitych dochodw

Kapita EBC pochodzi z krajowych bankw centralnych a dochody z operacji polityki

pieninej

Wykad 4 23.10.2013 r.

System bankowy w Stanach Zjednoczonych

System Rezerwy Federalnej w USA The Federal Reserve System

Jako bank centralny Stanw Zjednoczonych powstaje w 1913 roku

Oznacza , e przyjmuje funkcj banku centralnego

Wczeniej : 1791 r. kongres USA powouje pierwszy bank Stanw Zjednoczonych na 20

lat- prywatna korporacja. Peni funkcj instytucji depozytowej.

Drugi bank Stanw Zjednoczonych Ameryki

Powoany w 1816 roku na 20 lat. W 1936 zosta zamknity na wniosek prezydenta USA A.

Jacksona pomimo zgody an jego funkcjonowanie przez Kongres USA

Powoany do prowadzenia dziaalnoci komercyjnej i regulacjno-refinansowej ( wtrne

finansowanie)

Era wolnej bankowoci w USA

Obowizuje w latach 1836-1863

Dua swoboda w zakadaniu bankw komercyjnych

Kady moe zaoy bank

Kady bank moe emitowa swoje pienidze

Narastaj jednak regulacje i ograniczenia stanowe

Bankowoci centralna i polityka pienina The National Banking Act= ustawa o bankowoci krajowej

Cel- stworzenie krajowego systemu bankowego

Zadania:

Ujednolicenie warunkw i zasad dziaalnoci bankw komercyjnych

Przyjcie zasad emisji pienidza bankowego

Przywilej emisji pienidza uzyskay tylko banki oglnokrajowe

Okrelenie rodzajw i wielkoci pienidza rezerwowego

Wiksze restrykcje i nowe regulacje w systemie bankowym

Ograniczenie bankowej dziaalnoci midzynarodowej

Ustawa o utworzeniu Systemu Rezerwy Federalnej

Jako banku centralnego powstaje w 1913 roku

Nazywa si j now instytucj ukierunkowan na regulowanie poday pienidza i kredytu w

stosunku do potrzeb gospodarczych

A take refinansowania dziaalnoci kredytowej bankw komercyjnych

Fed

Powstaje bezporednio wskutek wielkiej paniki bankowej z 1907

Przechodzi stale powane zmiany

1978 ustawa o penym zatrudnieniu i wzrocie gospodarczym

1980- ustawa o kontroli monetarnej i deregulacji instytucji depozytowych

Wana ochrona drobnych deponentw i stabilno finansowa

Cechy instytucji Fed

SRF-FRS- skada si z 12 regionalnych Bankw Rezerwy Federalnej i Rady Gubernatorw

jest mocno zdecentralizowany- jest instytucj mocno niezalen

Jest jednym z kilku organw nadzoru bankowego w USA

Reguluje dziaalno bankw krajowych licencjonowanych przez Fed

Nie reguluje dziaalnoci bankw stanowych- licencjonuje urzdnik stanowy

Funkcje i zadania Fed

Ksztatuje i prowadzi polityk pienin, w tym odpowiada za wzrost gospodarczy i

zatrudnienie

Peni funkcje kredytodawcy ostatniej instancji

Gromadzi pienidz rezerwowy

Fed realizuje funkcje banku bankw- poprzez

Zasilanie systemu monetarnego w banknoty i monety (funkcja emisyjna)

Uatwia rozliczenia midzybankowe

Wspuczestniczy w regulacjach bankowych i sprawowania nadzoru nad dziaalnoci

bankw

Bankowoci centralna i polityka pienina Fed jako bank pastwa

Wykonuje obsug bankow rzdu Stanw Zjednoczonych i agencji federalnych

Prowadzi biecy rachunek Skarbu USA

Prowadzi obsug rzdowych papierw wartociowych sprzeda i wykup w terminie

(emituje Bank wiatowy USA)

Prowadzi rachunki i przeprowadza operacje finansowe na zlecenie innych bankw centralnych

i midzynarodowych instytucji finansowych w tym MFW i B

Rada Gubernatorw

Skada si z 7 gubernatorw powoywanych przez prezydenta USA na 14-letnia-

nieodnawialna kadencj

Okrela polityk monetarn

Ustala regulacje i nadzr nad systemem bankowym

Okrela wytyczne i nadzoruje dziaalno operacyjna Fed

W ramach SRF dziaaj dwa komitety:

Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) najwaniejsze ogniwo operacyjne Fed-

prowadzi polityk zakupu i sprzeday rzdowych papierw wartociowych i integruje

dziaalno SRF

Federalna Rada Nadzorcza -FAC- Instytucja uytecznoci publicznej zaplecze intelektualne

Fed i ogniwo public relation

Cechy systemu bankowego w USA

Zgoa odmienne pod koniec XX wieku od systemu bankowego Europy Zachodniej

Ksztatoway si pod wpywem rnych sytuacji kryzysowych w USA i kolejnych regulacji

systemu bankowego

Najwaniejsza cecha to bardzo dua liczba bankw pomimo niemale permanentnej ich

konsolidacji- prezentacja jakie banki i o jakich kapitaach

Najwaniejsze postanowienie w systemie bankowym USA

Ustaw o prawie bankowym z 1933 roku- ustawa Glass- Steagalla

Oddzielia bankowo komercyjn od bankowoci inwestycyjnej

Obowizywaa od roku 1999

W listopadzie 1999 roku prezydent B. Clinton podpisa ustaw GLB ( Gramm-Leach- Bliley

Financial Management ACT)

Banki komercyjne w USA

Prowadza dziaalno depozytowo- kredytow

Maja charakter specjalistyczny

Okrelone s czsto bankami handlowymi

Nie mog prowadzi dziaalnoci inwestycyjnej

Bankowoci centralna i polityka pienina Banki inwestycyjne

Zajmuj si dziaalnoci inwestycyjn

Prowadza transakcje z wykorzystaniem papierw wartociowych

Gwarantuj emisj papierw wartociowych

Nie mog przyjmowa depozytw

Przedsibiorstwa bankowe w USA

Banki lokalne ( community banks) warto aktyww do 1 bln dolarw

Banki regionalne ( region al bank)- warto aktyww powyej 1 bln dolarw

Banki ponadregionalne ( super- region al bank)

Kasy oszczdnociowe i towarzystwa oszczdnociowo- poyczkowe- spdzielcze i akcyjne

Unie kredytowe ( credit unions) stanowi wasno ich czonkw ( pracownikw, policji,

ect.)

Holdingi bankowe

Ich dziaalnie w USA reguluje Bank Holding Company ACT

Spka posiada co najmniej 25 % akcji spki zalenej banku uprawniajcych do gosowania

Zoona struktura pozwalajca na prowadzenie operacji finansowych- bankowych i

pozabankowych- korzystna ze wzgldw podatkowych

Holdingi finansowe

Zgodnie z ustaw GLB holdingi bankowe mogy przeksztaca si w holdingi finansowe

Holdingi finansowe mog mie spki zalene zajmujce si dziaalnoci komercyjn,

inwestycyjn i ubezpieczeniow- prezentacja holdingi bankowe i finansowe w gospodarce

wiatowej analiza przypadkw

Ustawa o bankowoci midzynarodowej

International Banking ACT uchwalona w 1978 roku

Zniosa rnice w traktowaniu bankw krajowych i zagranicznych na rynku amerykaskich

Oddziay bankw zagranicznych podporzdkowaa Fed

Od roku 1991 Fe uzyskaa moliwo zamknicia banku zagranicznego jeli narusza on

prawo amerykaskie lub tez regulacje w kraju pochodzenia byy niewaciwe

Po globalnym kryzysie finansowym

Amerykaski system bankowy mocno si zmienia

Wiele bankw wypado

Banki inwestycyjne przeksztaciy siew banki komercyjne

Nastpuj zmiany w systemie jego bezpieczestwa- w tym nadzoru bankowego

Bankowoci centralna i polityka pienina Wykad 5 30.10.2013 r.

Bezpieczestwo systemu bankowego

Instytucje bezpieczestwa systemw bankowych

Banki centralne

Lokalne i midzynarodowe organizacje finansowe

Instytucje nadzoru bankowego

Instytucje gwarantowania depozytw

Instytucje te tworz sie bezpieczestwa systemu bankowego tworzc funkcje:

Profilaktyczn,

Ostronociow,

Zabezpieczajc

Przeciwdziaania kryzysowego

Banki centralne odpowiadaj za bezpieczestwo sytemu bankowego w zakresie:

Prowadzonej polityki monetarnej,

Uprawnienia systemu rozlicze i rozrachunkw,

Instytucji poyczkodawcy ostatniej szansy ( LoLR).

Gwarantowania depozytw bankowych,

Nadzoru nad systemem finansowym

Na szczeblu narodowym banki centralne, wypeniajc role instytucji sieci bezpieczestwa

finansowego przejy:

Obowizki poyczkodawcy ostatniej szansy, regulatora systemu finansowego i katalizatora

procesu upadoci instytucji kredytowych

Tymczasem brak jest uznanych standardw midzynarodowych upadoci instytucji

finansowych rynku pieninego a upadek duego banku na globalnym rynku pieninym

zagraa stabilnoci finansowej

Menederowie doskonale znaj zasad zbyt duy by upa , dlatego s skoni do

ponoszenia wysokiego ryzyka, przenosz jego ewentualne koszty na spoeczestwo

Najstarsza i najbardziej charakterystyczn funkcj banku centralnego

Rola poyczkodawcy ostatniej instancji ( Lender od Last Resort) oznacza ona dyskrecjonalne

( w zalenoci od potrzeb) zasilenie w pynno indywidualnego banku lub caego sytemu

bankowego w reakcji na niekorzystny szok, wywoujcy nadzwyczajny zrost popytu na

pienidz rezerwowy, ktry nie moe zosta zaspokojony z innych rde

Do midzynarodowych organizacji finansowych zalicza si:

Organizacje o zasigu wiatowym Midzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank wiatowy i

jego afiliacje

Europejskie midzynarodowe organizacje finansowe- Bank Rozrachunkw

Midzynarodowych, Europejska Unia Walutowa wraz EBC

Bankowoci centralna i polityka pienina

Midzynarodowe organizacje finansujce ( o zasigu lokalnym) kraje Europy Wschodniej i

Trzeci wiat- OECD, EFTA , GATT

Midzynarodowy Fundusz Walutowy ( International Monetary Fund)

Powoany do dziaania na konferencji w Bretton Woods (1-22 VII 1944 roku).

Dziaalno od marca 1947 rok

Zrzesza 184 pastwa

Dostarcza pomocy finansowej zaduonym krajom czonkowskim, ktre e zamian s

zobowizane do dokonywania reform ekonomicznych i innych dziaa stabilizujcych.

Czonkiem MW moe by kade pastwo, ktre ma autonomi w dziedzinie stosunkw

midzynarodowych oraz jest w stanie speni warunki stawiane przez statut,

Inicjatywa wysza ze wiata anglossasiego

Chodzio o to, by nie dopuci do powrotu doktryny nacjonalizmu gospodarczego. I by nie

powtrzy si dramat wielkiego kryzysu z lat trzydziestych, ktry doprowadzio do masowego

bankructwa

Podczas dorocznego spotkania plenarnego MFW w Madrycie w 1994 roku potwierdzono

trafno wyboru celw statutowych i sformuowano 4 problemy globalne:

Wysokie bezrobocie w wikszoci uprzemysowionych pastw,

Spadek skonno do oszczdzania,

Wzrost deficytw fiskalnych, co daje w efekcie nadmierne zaduenie publiczne, zagraajce

stabilizacji finansowej i gospodarczej,

Niezadowalajca sytuacja ekonomiczna wielu krajw rozwijajcych si oraz skrajne ubstwo

milionw ludzi

Cele Midzynarodowego Funduszu Walutowego:

Stabilizacja kursy walutowego

Uregulowanie zasad funkcjonowania midzynarodowego rynku walutowego

Nadzr nad zadueniem midzynarodowym

Walka z inflacj

Likwidacja bezrobocia

Przeprowadzenie reform wspierajcych rozwj gospodarczy

Tworzenie warunkw dla wielostronnego regulowania nalenoci za biece operacje w

handlu midzynarodowym

Udzielnie pomocy e likwidacji trudnoci patniczych

Fundusz nie jest jednak wiatowym bankiem centralnym ani agencja rozwoju:

W wietle kryzysowych wydarze na midzynarodowym rynku finansowym w latach 1997-

1998 pojawiy si gosy, e Fundusz powinien dziaa w taki sposb, aby zapobiec

negatywnym tendencjom, a nie reagowa dopiero po ich wystpowaniu

Inni uwaaj, e potrzebne jest ponowne okrelenie misji i miejsca Funduszu w witowym

porzdku finansowym

Bankowoci centralna i polityka pienina Bank wiatowy

Powsta na bazie porozumie z Brettton Woods

Peni rol instytucji wspierajcej rozwj

Pozyskuje fundusze dla krajw rozwijajcych si od sektora publicznego innych pastwa

Realizuje projekty lub udziela kredytw

Pomaga w pozyskiwaniu inwestycji bezporednich

Bank Rozrachunkw Midzynarodowych w Bazylei

Jest podmiotem zalenym bankw centralnych krajw czonkowskich tworzcych bazylejski

Komitet Nadzoru Finansowego

Nie ma on wpywu na decyzje Komitetu

Organizacje jedynie prac Sekretariatu Komitetu oraz organizuje spotkania Komitetu

Powsta wskutek obserwowanych latach 70-tych XX wieku bankructw bankw

Zrzesza autorytety nadzoru bankowego z krajw grypy G-10 ( Belgia, Francja , kanada,

Niemcy, Wochy, Japonia, Holandia, Szwecja, Wielka Brytania ki USA).

W 1994 roku doczyy banki centralne krajw rozwijajcych si

Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego

Cel dziaania opracowywanie standardw dotyczcych midzynarodowego wymiaru dziaa

bankw przynalecych do Komitetu

Pierwsze porozumienie Konkordat 1975 rok

Punkt zwrotny z dziaalnoci Komitetu I Umowa Kapitaowa z 1988 roku ( Basel I)

Umowa Kapitaowa

Poprawka do umowy Bazylejskiej 1996 ryzyko rynkowe

Nowa umowa Kapitaowa ( Basel II) model trzech filarw

- Filar 1- pomiar ryzyka kredytowego

-Filar 2 obowizki nadzoru krajowego

-Filar 3- dyscyplina rynkowa

Bazylea III

Stanowi on odpowied instytucji safety net na potrzeb zwikszenia stabilnoci globalnego

systemu finansowego wobec problemw sektora bankowego ujawnionych w okresie tego

kryzysu

Dokument jest uzupenieniem NUK Bazylei II

Konkretyzuje on jej standardy nadzorcze uzgodnione z Rada Stabilnoci Finansowej (FSB)

Bazylea III bdzie obowizywa od 1 stycznia 2013 roku, ale termin jej ostatecznego

wdraania rozoono w czasie do 2019 roku.

Bazylea III

Najbardziej istotne dotycz wyznaczania poziomu buforw kapitaowych

Zgodnie z nowymi propozycjami Komitetu bazylejskiego wyrniono 3 wspczynniki

wypacalnoci tj., wski, podstawowy, i szeroki.

Bufory bezpieczestwa


Wspczynniki dwigni finansowej

Dwie normy pynnoci

Forum Stabilnoci Finansowej

Powstao w 1999 roku

Czonkowie G-7 oraz Australia, Hongkong, Holandia, Singapur

Wspiera rozwj i wprowadza jednolite standardy midzynarodowe, uprawnia przepyw

informacji, identyfikuje problemy zagraajce stabilnoci finansowej , koordynuje i kooperuje

dziaalno czonkw Forum

Nadzr bankowy

Historycznie funkcje nadzoru finansowego realizoway banki centralne

POLITYKA PIENINA

Wykad 6 06.11.2013 r.

Rodzaje i cele polityki pieninej

Polityka pienina pojcie

Polega na ksztatowaniu poday pienidza w gospodarce przez bank centralny

To prowadzony w imieniu pastwa przez bank centralny wybr celw i instrumentw

ksztatowania poday pienidza w gospodarce

Rodzaje polityki pieninej

Polityka ustrojowa i procesowa

Polityka taniego i drogiego pienidza ( taniego pienidza BC obnia stopy procentowe, aby

obniy koszt kredytu bankowego ( kredyt wpywa na wzrost gospodarczy); polityka drogiego

pienidza- w gospodarce gdy jest na duo wykreowanego pienidza, kiedy chce zahamowa

procesy inflacyjne, gospodarcze

Polityka restrykcyjna, ekspansywna i neutralna

Polityka restrykcyjna- dotyczy poday pienidza, silnie kontroluje emisje pienidza

gotwkowego, jest spokrewniona z polityk drogiego pienidza, poda pienidza

Polityka ekspansywna- bank centralny przestaje kontrolowa poda pienidza gotwkowego i

kredytowego, prowadzona przez wszystkie banki centralne ktre miay do czynienia z

globalnym kry zyskiem finansowy, polityka moe grozi procesami inflacyjnymi

Polityka neutralna- Bank centralny nie pobudza i nie hamuje poday pienidza, utrzymuje

poda na w miar stabilnym poziomie

Polityka krtko, rednio i dugookresowa

Polityka krtkookresowa- poniej jednego roku

Polityka redniookresowa- cel inflacyjny ( do 5 lat)

Polityka dugookresowa- Banki centralne realizuj w duszym okresie czasu, powyej 5lat

Bankowoci centralna i polityka pienina Klasyfikacja celw polityki pieninej- kryteria podziau

Skala oddziaywania

Przedmiot polityki

Podmiot polityki

Horyzont czasowy

Sposb jej okrelenia i realizacji

Skala oddziaywania

Makroekonomiczne- wzrost gospodarczy, inflacja, stabilno cen itp.

Mikroekonomiczne- ksztatowanie stp procentowych, poda pienidza kredytowego itp.

Przedmiot i podmiot polityki pieninej

Cele pienine stopa procentowa, inflacja

Cele gospodarcze: zatrudnienie, wzrost, PKB

Cele wasne banku centralnego

Cele systemu finansowego

Cele sektora bankowego

Dalsze kryteria podziau celw

Horyzont czasowy Krtkookresowe

Dugookresowe

Wieloletnie

Sposb okrelenia i realizacji: cele finalne

Cele porednie

Cele operacyjne

Cele finalne

To cele ostateczne

To cele gospodarcze

To cele makroekonomiczne

Niska inflacja, zatrudnienie, przyrost PKB, stabilno finansowa

Cele porednie

Poda pienidza

Kurs walutowy

Stopy procentowe

Cele operacyjne

Pynne rezerwy bankw

Interwencje walutowe

Stopy procentowe rynku midzybankowego


Cel finalny( kontrola inflacji) kontrolowanie poda pienidza (cel poredni- kontrolowa

pienidza rezerwowego ( cel operacyjny)

Banki centralne- cel inflacyjny

Stosuj w polityce monetarnej od lat 90.

Kontrola inflacji staa si podstaw stabilizowania cen w gospodarce

Cel inflacyjny zastpi kontrole poday pienidza

Umidzynarodowienie celu inflacyjnego- przyjmuj go wszystkie banki centralne w

gospodarce wiatowej

Cel inflacyjny

Oznacza, ze bank centralny zobowizuje si do stabilizowania inflacji wok przyjtego

poziomu celu inflacyjnego

Wymaga prognozowania inflacji

Inflacj prognozuje si w oparciu o modele

BC muz prbowa odnie si do prognozy inflacji.

Wskanik inflacji jako cel inflacyjny

Wskanik inflacji Kraje

Wskanik wzrostu cen towarw i usug

konsumpcyjnych CPI

HICP- zharmonizowany wskanik cen

konsumpcyjnych obliczany wg formuy

Lasperyesa

Nowa Zelandia*, Kanada, Szwecja, Austria ,

Polska, Izrael, Kolumbia, Hiszpania, Brazylia,

Wgry, Chile, Meksyk, Norwegia

Obliczany w UE wg ujednoliconej metodologii

przez kraje czonkowskie

Wskanik inflacji bazowej Wielka Brytania, Czechy, RPA, Tajlandia

Wyraenie celu inflacyjnego

Wyraenie celu inflacyjnego Kraje

Cel wyraony punktowo Szwecja, Norwegia, Korea, Wgry, Brazylia,

Finlandia

Pasmo waha +/- 2% lub mniej Kanada, Australia, Chile

Pasmo waha +/- 2% lub wicej

Oczekiwania inflacyjne

Z punktu widzenia banku centralnego istotne jest nie tylko, jaka obecnie jest inflacja, lecz

take, jakie s oczekiwania inflacyjne

Tylko znajc oczekiwania inflacyjne BC ma szans odpowiednio zareagowa na czas..

W Polsce wyznacza ja do 1992 roku Ipsos ( wczeniej Demoskop_ a od 2001 roku take FfK

Polonia ( dania wspfinansowane przez UE)

Problem polega jednak an trudnociach w wyznaczeniu oczekiwa inflacyjnych

Bankowoci centralna i polityka pienina Definicja stabilnoci cen

Podkrela redniookresow orientacje polityki pieninej

Nie jest bowiem w stanie utrzymywa si na zaoonym poziomie w krtkim czasie

Unika si w ten sposb nadmiernego aktywizmu jaki i zbdnej niestabilnoci gospodarki

realnej

Nieuniknione jest krtkoterminowe zmiennoci stp procentowych i inflacji

HIPC

Cechy strategii BCI

Instrumentalne zobowizanie do traktowanie stabilnoci cen jako podstawowego celu polityki

pieninej

Oficjalnie ogoszenie wielkoci liczbowej redniookresowego celu inflacyjnego,

Wykorzystanie narzdzi polityki pieninej uzalenia si do szerokiego zakresu informacji o

stanie gospodarki, a nie tylko od zachowania agregatw pieninych czy kursw walutowych

Wiksza przejrzysto realizowanej strategii poprzez komunikowanie si ze spoeczestwem

i rynkami w zakresie zamierze, celw oraz decyzji wadz monetarnych

Zwikszona odpowiedzialno banku centralnego wobec instytucji demokratycznych za

realizacj przyjtych celw,

Formuowanie przez bank centralny prognozy inflacyjnej, ktra peni rol celu poredniego;

stopy procentowe s ustalane tak , aby eliminowa odchylenia oczekiwa stp inflacji od

przyjtego celu

Wykad 7 20.11.2013 r.

Mechanizm kreacji pienidza

Argument za ustanowieniem niezalenoci kreacji pienidza

Spata kredytu- zmniejszenie poday pienidza

wkad Rezerwa Kredyt

100 j.p. wkad pierwotny 10 j.p (10%) 90

90 wkad wtrny (pochodny) 9 81 j.p

81 8,1 72,9

Suma 1000 100 900

500 100 400

Interpretacja:

Zwikszya si poda o 1000 j.p.

Mnonik kreacji pienidza (bazy monetarnej) informuje o maksymalnych moliwociach kreacji

pienidza przez sektor bankowy przy danych zasobach pienidza banku Centralnego, innymi sowy

informuje o tym, o ile moe si w sposb maksymalny zwikszy poda pienidza w gospodarce, gdy

Bank Centralny zwiksza poda swojego pienidza o jednostk.


M= poda pienidza / baza monetarna

Baza monetarna to pienidz Banku Centralnego (pienidz wielkiej mocy)- skada si gotwka w

obiegu i rezerwy bankw komercyjnych w Banku Centralnym.

Poda pienidza to zasoby ktre wykorzystujemy do regulowania swoich zobowiza.

M= gotwka+ depozyty na danie/ gotwka + rezerwy / Depozyty na danie

Gotwka/ depozyty na danie+ depozyty na danie/ depozyty na danie / gotwka/ dep+ R/ D na

danie= g +1/ g+ r0 (stopa rezerwy obowizkowej).= 1/ro

g- wskanik gotwkowy informuje on o preferencjach form patniczych ( forma bezgotwkowa lub

gotwkowa ) w danym pastwie.

Im wicej dokonujemy rozlicze w formie gotwkowej tym wielko wskanika gotwkowego ronie.

M= /0,= 10

Interpretacja: wkad pierwotny powiksza si 10- krotnie.

Mnonik bazy monetarnej jest wanym paramentom makroekonomicznym ktry przyjmuje wartoci

wiksze od 1 (rezerwa rwna 100 % - mnonik 1). Poziom mnonika zaley od

poziomu rezerw bankw komercyjnych w banku centralnym

preferencje podmiotw gospodarczych w kwestii wyboru formy rozlicze

kreacja pierwotna emisja Banku Centralnego

kreacja wtrna- zwizana z udzielanymi przez Banki komercyjne kredytami

Polityka pienina w duszym okresie jest dla gospodarki neutralna.

Niezaleno Banku Centralnego

Wypenienie przez Bank Centralny wymienionych funkcji wymaga zapewnienia mu wysokiego

stopnia niezalenoci, chronicego go przed wpywem okrelonych czynnikw zakcajcych

realizacj statutowo przyznanych mu uprawnie dotyczcych stabilnoci wartoci pienidza i systemu

bankowego.

Niezaleno Banku Centralnego

Postulat niezalenoci pojawi si wraz zakwestionowaniem przez monetarystw zdolnoci do

pobudzania gospodarki poprzez ekspansj pienin, ktrej trwaym efektem w dugim

okresie by wzrost natenie procesw inflacyjnych.

Koncepcja autonomii BC zrodzia zatem potrzeba znalezienia instytucjonalnej ochrony przez

nasilajcym si zjawiskami inflacyjnymi, ktre okazay si powanym problemem lat 70 i 80

XX w. w wielu krajach Europy

Podstawow przesanka ustanowienia niezalenoci- okoliczno fiducjarnego, czyli opartego

na zaufaniu, charakteru wspczesnego pienidza, czego wyrazem jest powszechna jego

akceptacja jako rodka zwalniajcego z wszelkich zobowiza finansowych


Argumentacja na rzecz ustanowienia i pniejszego utrzymania autonomii banku centralnego

koncentruje si na trzech wanych aspektach:

- Pierwszy oparty jest na analizie przyczynowo- skutkowej i czy ze sob dwa argumenty

polityczny i ekonomiczny.

Argument polityczny- ustanowienie niezalenoci banku centralnego pozwala w wikszym stopniu

uodporni go na oddziaywanie polityki .

Towarzyszce cyklom wyborczym zawirowania polityczne mog przeradza si w wywieranie presji

lub nawet szanta polityczny wobec BC zwaszcza, gdy sukces wyborczy upatrywany jest w

krtkookresowym pobudzeniu gospodarki.

Argumenty ekonomiczne- konsekwencje gospodarcze opisanych zamierze rzdu w sytuacji, gdy

bank centralny ulegnie jego naciskom.

Niezaleno pozwala dziaa Bankowi centralnemu dugofalowo ( dugoterminowo zwizana jest w

gwnej mierze z wystpowaniem opnie midzy zastosowaniem rodkw, a ich rezultatami),

opierajc decyzje na obiektywnej ocenie sytuacji i racjonalnych przesankach.

Drugi aspekt zwizany jest budowaniem wiarygodnoci Banku Centralnego i opiera si na badaniach

korelacji midzy stopniem jego niezalenoci, a stabilnoci cen i wzrostem gospodarczym.

Zapewnienie niezalenoci stwarza dogodne warunki do zdobywania wikszych ufnoci pomiotw

gospodarczych, co automatycznie uatwia realizacj skutecznej, nieraz politycznie niepopularnej,

polityki pieninej.

Argumenty o charakterze techniczno- organizacyjnym, uwypuklajce proceduraln stron

funkcjonowania Banku Centralnego

Zapewnienie samodzielnoci przy podejmowaniu decyzji, bez koniecznoci przeprowadzania nieraz.

dugotrwaych- konsultacji , ktre nie daj gwarancji osignicia konsensusu, przekada si na

skrcenie tzw. time lagu polityki pieninej.

Stwarza to korzystne warunki do prowadzenia polityki monetarnej w sposb bardziej elastyczny,

skuteczniej i szybciej dopasowujc s do zmieniajcych si realiw gospodarczych, czynic z niej

bardziej efektywny instrument polityki gospodarczej.

Pojcie niezalenoci (autonomii) Banku Centralnego

Wedug A.S. Blindera niezaleno naley rozumie dwojako:

Z jednej strony , oznacza ona pena swobod decyzyjn w sprawach wyboru waciwych

instrumentw i sposobw osignicia celw realizowanej polityki monetarnej.

Z drugiej strony brak moliwoci atwego i szybkiego anulowania powzitych- w ramach

tak okrelonego obszaru decyzji prze ktrkolwiek z wadz.

Wybr celw polityki pieninej ley natomiast w gestii wadz politycznych, ktre nastpnie

przekazuj je do realizacji bankowi centralnemu.

Bankowoci centralna i polityka pienina W. Baka podkrela , e niezaleno banku centralnego naley rozpatrywa w aspekcie

politycznej, funkcjonalnej i finansowej swobody jego posuni:

Autonomia polityczna ( inaczej personalna) przejawia si w trybie powoywania i odwoywania

organw BC, zagwarantowania kadencyjnoci i nieodwoalnoci organw decyzyjnych banku, a take

wyeliminowaniu moliwoci ubiegania si o ponowny wybr.

Autonomia funkcjonalna znajduje swj wyraz w zdolnoci do samodzielnego uprawiania polityki

pieninej, a w szczeglnoci swobody w wyborze strategii odpowiedniej jakoci (skutecznoci)

instrumentw do tej realizacji oraz nieodwoywalnoci i decyzji, podjtych w tym zakresie.

Decydujce znaczenie dla autonomii funkcjonalnej ma ustawowe okrelenie celu, jaki ma by

realizowany przez Bank centralny, w czyjej kompetencji ley ustalenie jego poziomu oraz w jakim

stopniu BC powinien uwzgldni uwagi innych organw.

Autonomia finansowa

W sposb bezporedni dotyczy relacji finansowych miedzy bankiem centralnym a rzdem

Wyraa si ona w :

Swobodzie uchwalania przez BC swoich planw finansowych

Okrelenie trwaych zasad tworzenia i podziau funduszy banku

Sposb wykorzystania zysku

Obowizku utrzymania przez rzd swych rodkw na rachunku w BC

W ewentualnym obowizku pieninego finansowania deficytu budetowego oraz pokrywania

ze rodkw budetowych ewentualnie start

Wykad 8 27.11.2013

Autonomii banku centralnego nie mona rozpatrywa jako niezalenoci wzgldem gospodarki, na

ktr te wywiera wpyw rzdu.

Nie mona tez niezalenoci nadinterpretowa, jako e nie wyklucza przecie moliwoci wsppracy

i dialogu midzy bankiem centralnym a innymi orodkami wadzy.

Obawy zwizane z niezalenoci banku centralnego

podstawowy argument przeciw niezalenoci ma charakter ustrojowo-prawny w systemach

gospodarczych, opartych na zasadach demokratycznych, brak jest miejsca dla podmiotw nie

podlegajcych ocenie

obawy budzi brak wystarczajcych przesanek, uzasadniajcych wyjtkowo banku

centralnego w porwnaniu z innymi instytucjami odpowiedzialnymi za prowadzenie polityki

ekonomicznej (przesanka wynikajca z fiducjarnego charakteru pienidza jest

niewystarczajca)

zbyt silna niezaleno banku centralnego moe ogranicza koordynacj polityki monetarnej i

fiskalnej, prowadzc do stanw rwnowagi makroekonomicznej znacznie odbiegajcych

oczekiwa kadego ze strona (stabilizacja cen moe odby si kosztem zwikszonych

fluktuacji produkcji)

Niezaleno banku centralnego naley rozwaa w aspekcie:

wytyczania i realizacji celw polityki pieninej

dbao o stabilno systemu bankowego


relacji z innymi segmentami polityki gospodarczej

trybu powoywania i odwoywania wadz banku

gospodarki finansowej

Polityka pienina definicje

Nowa Encyklopedia Powszechna PWN

Polityka pienina dotyczy kontrolowania poday pienidza w gospodarce a przez to oddziaywania

na poziom cen stopy procentowej

The New Palgrave Dictionary of Money and Finance

Polityka pienina odnosi si do dziaa podejmowanych przez bank centralny, wpywajcych a

uwarunkowania monetarne I finansowe, majce na celu utrzymanie zrwnowaonego wzrostu

gospodarczego, wysokiego zatrudnienia i stabilnoci cen

Leksykon bankowo - giedowy

Caoksztat rozwiza dziaa podejmowanych w gospodarce narodowej w celu zaopatrzenia w

rodki pienine i kredyty jednostki gospodarcze, regulowania wielkoci poday pienidza

Stanisaw Owsiak

Caoksztat rozwiza i dziaa podejmowanych w gospodarce przez bank centralny polegajcych na

ksztatowaniu i regulowaniu poday pienidza (kreacja) oraz jego obiegu w celu zapewnienia

stabilnych w wymiarze pieninych warunkw gospodarczych (tj. zaopatrzenie w rodki pienine i

kredyty jednostki gospodarujce.

Polityka pienina definicje:

polityka pienina w szeroki ujciu to caoksztat przedsiwzi okrelonych w ustawach,

rozporzdzeniach i zarzdzeniach, ksztatujcych systematycznie i w dugofalowej

perspektywie ramowe warunki ustroju pieninego danego kraju (tzw. pienina polityka

ustrojowa)

polityka pienina w wszym ujciu to kombinacja celw i rodkw, ktrej zadaniem jest

sterowanie procesem gospodarowania pienidzem, czyli sterowanie zmianami poday

pienidza i popytu na pienidz, naturalizowanie impulsw zakcajcych gospodark

pienin (tzw. pienina polityka procesowa)

zadaniem pieninej polityki procesowej jest realizacja, w danych ramach pieninej polityki

ustrojowej, celw polityki pieninej w drodze biecego stosowania narzdzi polityki

pieninej

Polityka pienina banku centralnego moe by:

restrykcyjna - to polityka trudnego pienidza zmierzajca do ograniczenia jego poday

poprzez polityk podwyszania stopy procentowej kredytu redyskontowego i lombardowego,

a w dalszej kolejnoci przez operacje otwartego rynku

ekspansyjna - to dziaania banku centralnego zwikszajce poda pienidza poprzez obnianie

stp procentowych na rynku pieninym

Mona wyrni dwa etapy polityki pieninej:

ksztatowanie polityki pieninej

realizacja polityki pieninej

Bankowoci centralna i polityka pienina Ksztatowanie polityki pieninej

Identyfikacja zewntrznych i wewntrznych uwarunkowa wpywajcych na sytuacj

gospodarcz i pienin kraju:

analiza uwarunkowa zewntrznych koniunktura gospodarcza na wiecie, przewidywane

tempo inflacji i stopy procentowe w innych krajach oddziaywujce na bilans patniczy i na

ksztatowanie si popytu na pienidz krajowy

analiza uwarunkowa wewntrznych sytuacja finansowa przedsibiorstw, skala deficytu

budetowego, skuteczno systemu bankowego w gromadzeniu wolnych rodkw

Powysze prognozy pozwalaj oszacowa wielko poday pienidza i zestawienia ich z

przewidywanym popytem na pienidza okrelanym jako suma zapotrzebowania na pienidz

krajowych.

Przyjcie zaoe liczbowych dotyczcych celu finalnego np. skali wzrostu produktu krajowego,

zakadanego poziomu inflacji. Na tej podstawie okrela si granic dopuszczalnego wzrostu poday

pienidza przekroczenie ktrej moe spowodowa nadmierny wzrost cen.

Okrelenie celw porednich i operacyjnych

Sformuowanie rekomendacji w odniesieniu do sposobu i narzdzi wprowadzania w ycie

ustalonej polityki pieninej oraz systemu jej monitorowania i reagowania na ewentualne odchylenia

przebiegu rzeczywistych procesw pieninych od zakadanych.

Wyjani czy jest rnica miedzy polityk pienin i polityk monetarn.

Realizacja polityki pieninej

Wybr i zastosowanie odpowiednio dobranych instrumentw o charakterze zarwno

administracyjnym, jak i rynkowym.

Polityka pienina:

musi mie charakter ukierunkowany, przewidywalna i konsekwentna

nie moe by przypadkowa

musi mie charakter dugofalowy, wiarygodny i spjny z polityk budetow (policy mix)

Niezbdne jest zatem formuowanie celw polityki pieninej nawet na okresy wieloletnie.

Cele polityki pieninej

Ewolucja celw polityki pieninej bankowoci centralnej:

pocztkowo: dziaalno komercyjna, operacje rzdowe, kredyt dla rzdu

wiek XX: stabilno pienidza, systemy patnicze, rezerwy obowizkowe, stabilizacja rynkw

finansowych, nadzr bankowy

po II wojnie wiatowej: polityka penego zatrudnienia

lata 80-90: zdecydowana postawa antyinflacyjna




Operacyjne wielkoci

poddajce si do

dokadnej kontroli za

pomoc instrumentw

Porednie wielkoci

poddajce si kontroli tylko w

pewnym stopniu, zwizane

cile z celami finalnymi

Finalne strategiczne (bezporednie)

Przykad:

- pynne rezerwy bankw

- stopy procentowe O/N

Przykad:

- poda pienidza (dowolnego

agregatu)

- kurs walutowy

Przykad:

- inflacja

- realny PKB

Wykad 9 4.12.2013 r.

Gwne obszary dziaalnoci NBP:

prowadzenie polityki pieninej

dziaalno emisyjna

rozwj systemu patniczego

zarzdzanie rezerwami dewizowymi

Wykad 10 11.12.2013 r.

Kana transmisji polityki pieninej

Wadze monetarne, prowadzce polityk pienin w oparciu o sterowanie stopami procentowymi

powinny zdawa sobie spraw z tego, jak ich dziaania bd wpyway na gospodark.

Mwic inaczej powinny mie wiadomo, jak w ich kraju przebiega proces transmisji impulsw

polityki pieninej.

Mechanizm transmisji monetarnej.

Proces transmisji moe by podzielony na trzy podstawowe stepy:

w pierwszym, stopy procentowe, ustalone przez bank centralny (IBC) determinuj w2arunki

dziaania bankw komercyjnych, a tym samym cen i dostpno kredytw w bankach

w drugim etapie, sytuacja na rynku depozytowokredytowym, poprzez kana transmisji wpywa

na zachowania podmiotw gospodarujcych, determinujc zagregowany popyt konsumpcyjny

i inwestycyjny w gospodarce

w etapie trzecim zmiany zagregowanego popytu rozkadaj si pomidzy efekty realne

(zmiana poziomu produkcji, bezrobocia, realnego kursu walutowego), a zmiany nominalne

(zmiany stopy inflacji). Zasada przebiegania tego etapu transmisji w czasie i jego ostateczny

efekt nazywane s zagadnieniem neutralnoci pienidza.

Tradycyjny mechanizm transmisji stp procentowych

pokazuje w jaki sposb rynkowa stopa procentowa oddziauje na inwestycje i koniunktur


poziom rynkowy stopy procentowej okrela relacje poday kredytw do popytu na nie, a

rozmiary kredytw ksztatowane s przez poda pienidza

Tradycyjny mechanizm transmisji

Tradycyjny mechanizm transmisji impulsw pieninych mona przedstawi nastpujco:

M r I Y

M poda pienidza

r rynkowa stopa procentowa

I inwestycje

Y PKB

Teoria q J. Tobina

Polityka pienina moe wyznacza rozmiary inwestycji przedsibiorstw poprzez

oddziaywanie na giedowe ceny akcji

Wskanik q odkryty przez J. Tobina:

q = rynkowa warto przedsibiorstwa / koszt odnowy kapitau rzeczowego

przedsibiorstwa

jeeli q jest wysokie to rynkowa jednostkowa cena akcji jest wysoka, co oznacza, e koszty

zakupu nowego kapitau rzeczowego inwestowanego w przedsibiorstwie s niskie w

stosunku do rynkowej wartoci firmy

przedsibiorstwo skonne bdzie wyemitowa dodatkowe akcje w celu pozyskiwania funduszy

na zakup nowych rodkw produkcji

jeeli q jest niskie to rynkowa warto firmy jest niska w stosunku do kosztu odnowy kapitau

rzeczowego ceny akcji jest niska

przedsibiorstwo nie bdzie skonne inwestowa

wpywa polityki pieninej gry zwiksza si poda pienidza to podmioty gospodarcze

dysponuj funduszami pieninymi wyszymi od oczekiwanych. Wyzbywaj si jej

dokonujc dodatkowych wydatkw

efekt wzrost popytu globalnego w gospodarce

mechanizm transmisji jest nastpujcy:

MP(s)qIY

P(s) - rynkowe ceny akcji

Mechanizm transmisji impulsw pieninych przez wydatki konsumpcyjne.

Wpyw zmian rynkowej stopy procentowej na wydatki konsumpcyjne

ksztatowanie wydatkw konsumpcyjnych dokonuje si poprzez oddziaywanie banku

centralnego na globalny fundusz nabywczy spoeczestwa


mechanizm transmisji impulsw pieninych mona przedstawi nastpujco:

MiCY

C wydatki na zakup dbr trwaego uytku

Mechanizm transmisji impulsw pieninych poprzez wydatki konsumpcyjne

Efekt zmiany wartoci majtku na wydatki konsumpcyjne

hipoteza konsumpcji wyznaczonej cyklem ycia (F. Modigliani) jednostki d do

rwnomiernego rozoenia konsumpcji w czasie, a spoycie nie jest wyznaczone przez

biecy dochd ale przez warto majtku skumulowanego w trakcie yciowej aktywnoci

jednym ze skadnikw majtkowych s papiery wartociowe, ktrych warto rnie wraz ze

wzrostem poday pienidza

mechanizm transmisji jest nastpujcy:

MP(s)WCY

Mechanizm transmisji impulsw pieninych poprzez wydatki konsumpcyjne

Wpyw pynnoci na wydatki konsumpcyjne (mechanizm transmisji jest nastpujca):

M P(s) V(s) D(p) C(f) Y

Oraz na budownictwo mieszkaniowe (mechanizm transmisji jest nastpujcy):

M P(s) V(s) D(p) H(r) Y

V(s) warto rynkowa aktyww finansowych

D(p) prawdopodobiestwo wystpienia trudnoci finansowych

C(f) wydatki na zakup dbr trwaego uytku

H(r) - wydatki na zakup domwi i mieszka

Mechanizm transmisji poprzez kana kredytowy

polityka pienina oddziauje nie tylko na popyt na kredyt, poprzez mechanizmy opisane w

ramach kanau stp procentowych

zaostrzeniu polityki pieninej przez bank centralny zmniejszaniu ulega nie tylko popyt na

kredyt (co jest oczywiste w oblicze wystpowania efektw opisanych w ramach kanau stp

procentowych) ale rwnie poda kredytu, oferowanego przez banki

niedoskonao rynku (asymetria informacyjna w relacjach bank 0 kredytobiorca, uzalenienie

niektrych podmiotw od sektora bankowego) sprawia, e istotn rol w procesie transmisji

odgrywaj rwnie baki, zarzdzajce poda kredytu

Przyczyny wystpowania kredytowego kanau transmisji mona podzieli na dwie grupy:

po pierwsze, w momencie zacienienia polityki pieninej, banki maj podstawy, ale z wasnej

i nieprzymuszonej woli zmniejsza dostpno kredytw dla swoich klientw

negatywa selekcja, pogarsza si jako portfela kredytowego bankw komercyjnych

efekt reakcja obronna w postaci zaostrzenia procedur kredytowych


z drugiej strony w momencie podniesienia stp procentowych przez bank centralny, niektre,

z reguy sabsze banki mog zosta zmuszone przez warunki rynkowe do zmniejszenia akcji

kredytowej

mniejsze, sabiej dokapitalizowane banki, ograniczaj w czasie restrykcyjnej polityki

pieninej poda kredytu w znacznie wikszym stopniu, ni banki due

do podstawowych przyczyn tego zjawiska naley zaliczy znacznie wsze moliwoci

pozyskiwania wzgldnie tanich rodkw na kontynuowanie akcji kredytowej

o po pierwsze, restrykcyjna polityka pienina moe doprowadzi do spadku bazy

depozytowej bankw. Zjawisko to, w naturalny sposb w proporcjonalnie wikszym

stopniu dotknie mae banki, ze wzgldu na ich nisz wiarygodno w oczach

deponentw

o po drugie, banki i niskim poziomie kapitaw wasnych czsto nie dysponuj

odpowiedni iloci pynnych aktyww (bonw skarbowych, obligacji), ktre mogyby

zosta sprzedane, celem podtrzymania akcji kredytowej

Mechanizmu transmisji poprzez zmiany kursu walutowego

spadek stp procentowych obnia atrakcyjno lokat w krajowych aktywach w porwnaniu z

lokatami zagranicznymi

efekt odpyw kapitau, ktremu towarzyszy deprecjacja waluty krajowej co sprzyja

eksportowymi, ktry przyczynia si oywienia gospodarczego i poprawy bilansu handlowego

mechanizm jest niepsujcych

M r Ex B(h) Y

Ex kurs walutowy

Zagadnienie neutralnoci pienidza

Pienidz jest neutralny, kiedy zmiana jego poday prowadzi wycznie do proporcjonalnej zmiany

nominalnych wielkoci ekonomicznych (cen, pac, nominalnego kursu walutowego, itp.), nie

wpywajc zarazem na adn zmienn realn (produkcj, bezrobocie, realny kurs walutowy, itp.)

Z teoretycznego punktu widzenia mona wywnioskowa i cig zdarze po przykadowym

zaostrzeniu polityki pieninej, powinien wyglda nastpujco:

Wzrost realnych stp procentowych na rynku midzybankowym

Wzrost oprocentowania kredytw i depozytw w bankach oraz innych papierw wartociowych

Spadek popytu na kredyt oraz poda kredytu

Spadek zagregowanego popytu

Spadek produkcji i inflacji

Z upywam czasu nastpuje powrt produkcji do poziomu potencjalnego.

Bankowoci centralna i polityka pienina Z punktu widzenia neutralnoci polityki pieninej mona zatem powiedzie, i zasada neutralnoci

nie obowizuje w krtkim okresie, jednak po zakoczeniu wszystkich procesw dostosowawczych,

polityki pieninej jest neutralna.

Wykad 08.01.2014 r.

Instrumenty polityki pieninej

Instrumenty polityki pieninej definiuje si jako narzdzia (rodki) za pomoc ktrych wadze

monetarne dokonuj zmian w poday pienidza.

Narzdzia polityki pieninej to instrumenty pieninej polityki procesowej, ktre maj prowadzi

do realizacji celu wadzy monetarnej.

Klasyfikacja instrumentw polityki pieninej

Kryteria podziau instrumentw Typ instrumentw

Sposb oddziaywania banku centralnego Instrumenty oddziaywania bezporedniego

Instrumenty oddziaywana poredniego

Pozycja przyjmowania przez bank centralny

wobec bankw komercyjnych

rodki oddziaywania administracyjnego

rodki oddziaywania rynkowego

Typ instrumentw Instrumenty kontroli ilociowej

Instrumenty kontroli jakociowej

Obszary oddziaywania intranetw rodki o zasigu oglnym

rodki o zasigu selektywnym

Instrumenty polityki pieninej

rezerwa obowizkowa

operacje depozytowo kredytowe

operacje otwartego rynku (OOR)

Rezerwa obowizkowa (minimalna):

Oznacza dla bankw komercyjnych obowizek odprowadzenia na rachunek w banku centralnym

rodkw pieninych, stanowicych okrelony procent zgromadzonych przez nie depozytw (wkady

terminowe oraz depozyty a vista).

Jednoczenie bank centralny moe okreli rodzaj wkadw podlegajcych obowizkowi tworzenia

rezerwy oraz rnicowa stop rezerw w zalenoci od terminu zobowiza.

Podstawowym celem rezerw obowizkowych jest ksztatowanie potencjau kredytowego bankw

komercyjnych i tym samym regulowanie iloci pienidza w obiegu.

Warianty systemu rezerwy obowizkowej

Elementy systemu rezerwy

obowizkowej

Najczciej stosowne rozwizania

Podmiot odprowadzajcy Banki lub banki i inne instytucje finansowe; w

wikszoci jednakowy obowizek nakadany jest na

wszystkie instytucje bez wzgldu na wielko czy

obszar dziaania


Podstawa odprowadzania Odpowiednio dobrane pasywa instytucji objtych

obowizkiem rezerwowy, zazwyczaj wyczone s

rodki pozyskiwane na rynku midzybankowym,

fundusze wasne bankw oraz rodki przeznaczone

na specjalne cele

Kalkulacja podstawy odprowadzania

rezerwy

Wyznacza si dugo okresu naliczania zazwyczaj

s to dwa tygodnie lub miesice

Ustalanie dugoci okresu utrzymywania Tej samej lub innej dugoci ni okres naliczania;

najczciej dwa tygodnie lub miesice

Operacje depozytowo kredytowe

operacje depozytowe umoliwia bankom zoenie depozytu jednodniowej lokaty

terminowej w banku centralnym

operacje kredytowe umoliwia zacignicie kredytu, zazwyczaj jednodniowego, w banku

centralnym pod zastaw papierw wartociowych na okrelonych warunkach i po najwyszym

koszcie na rynku

Inicjatorem s banki komercyjne. Skierowane s do wszystkich instytucji na rnych prawach.

Operacje Otwartego Ryku (OOR):

nowoczesne, rynkowe instrumenty aktywnego oddziaywania banku centralnego na system

bankowy

zakup i sprzeda przez bank centralny papierw wartociowych publicznych i prywatnych,

dopuszczonych do tych transakcji

s podstawow form interweniowania banku centralnego na rynku pieninym

inicjatorem jest bank centralny na odstawie przeprowadzonej analizy rynku

transakcje zawierane s po konkurencyjnych cenach przeciwnie ni lokowanie rodkw w

ramach rezerwy obowizkowej czy operacje depozytowo kredytowe

reguluj stopie pynnoci bankw, wpywajc porednio an ksztatowanie si

krtkookresowej stopy procentowej na rynku pieninym

elastyczne moliwo czstego stosowania bez zakce dla rynku pieninego

Operacje Otwartego Rynku:

operacje warunkowe zakupu (repo) polegaj na warunkowym zakupie przez bank centralny

papierw wartociowych od banku komercyjnego. Bank komercyjny, sprzedajc papiery

wartociowe zobowizuje si do ich odkupienia w okrelonym terminie, a NBP udziela mu

rwnoczenie kredytu na zakup tych papierw, ktry on spaci, odstpujc NBP nabyte

papiery wartociowe.

Bank centralny moe wic zwikszy pynnoci systemu bankowego oraz wpywa na

wysoko stp procentowych.

operacje warunkowej sprzeday (reverserepo) bank centralny sprzedaje papiery wartociowe

bankom komercyjnym zobowizujc je fo ich odsprzeday po okrelonej cenie w okrelonym

terminie

operacje otwartego rynku typu bezwarunkowego polegaj na dokonywaniu przez bank

centralny kupna lub sprzeday bankom komercyjnym papierw wartociowych znajdujcych

si w portfelu banku centralnym


swap waluty strony transakcji decyduj si wymieni midzy sob okrelon ilo rnych

walut, a po okrelonym czasie dokona transakcji odwrotnej, przy czym parametry obu

transakcji s z gry znane

depozyt skadany przez bank komercyjny w banku centralnym; bank centralny moe wic

wycznie absorbowa pynno, deponujc okrelone kwoty na znanym z gry termin i ze

znanym oprocentowaniem

Podzia OOR

W 2002 r. zgodnie z uchwa RPP z dnia 29.01.2002 r. dokonano podziau OOR na trzy gwne

kategorie:

operacje podstawowe polegajce na emisji bonw pieninych NBP z 28-dniowym

terminem zapadalnoci (w 2003 r. termin ten zosta skrcony do 14 dni, a w 2005 r. do 7 dni);

operacje dostrajajce polegajce na:

o emisji bonw pieninych NBP z terminem zapadalnoci od 1 do 7 dni,

o zakupie od bankw, w trybie przetargowym, skarbowych papierw wartociowych na

okresy wynoszce od 1 do 7 dni,

o przedterminowym wykupie bonw pieninych NBP;

operacje o charakterze strukturalnym, polegajce na bezwarunkowej sprzeday przez NBP

obligacji skarbowych;

Nadzwyczajne instrumenty polityki pieninej

Nadzwyczajne instrumenty polityki pieninej

s rnie definiowane; w podziale na standardowe i niestandardowe

nadzwyczajne instrumenty polityki czsto traktuje si jako szczeglny rodzaj instrumentw

niestandardowych

Klasyfikacja:

Instrumenty niestandardowe

polityka stopy procentowej polecajca na obnieniu stopy procentowej gownie w OOR o

niszej rentownoci

polityka bilansu banku centralnego

o interwencje walutowe

o polityka kredytowa

o polityka rezerw bankowych

Instrumenty nadzwyczajne

quantitative easing

crediteasing

Zasadniczo okrela si tak prowadzon polityk banku centralnego rozlunieniem ilociowym

Quatitative easing

polegaj na skupie przez banki centralne papierw wartociowych celem bezporedniego

zasilenia uczestnikw rynku finansowego w pynno

zwikszaj zatem ilo pienidza w obiegu powodujc, e w bilansie banku centralnego w

miejsce pienidza gotwkowego pojawiaj si pynne aktywa o rnym stopniu ryzyka

inwestycyjnego


bank centralny tym samym przejmuje ryzyko wypacalnoci emitenta skupionych papierw

wartociowych. Traci te pen kontrol nad poda pienidza i wzrostem bazy monetarnej. Z

tego wartociowych od uczestnikw rynku finansowego

zastosowane quantitative easing jako instrumenty regulacyjnego przez banki centralne

wymagao wic celowego wyboru skupowanych przez nie papierw wartociowych

Wykad 13

15.01.2014

Polityka stopy procentowej w bankach centralnych

Stopa procentowa:

jest integralnym elementem polityki monetarnej

jej poziom podlega kontroli banku centralnego

poziom stopy procentowej wyznacza warunki rwnowagi ekonomicznej i wpyw na dynamik

PKB

staje si celem porednim lub operacyjnym banku centralnego

Bank centralny kontroluje poziom stopy procentowej:

bezporednio dokonuje wyboru stopy procentowej, ktr utrzymuje na okrelonym poziomie

wyznaczonym oficjalnie lub nie

porednio kontroluje poda pienidza a poziom stopy procentowej jest pochodn tej kontroli

Teoria oczekiwa pynnociowych:

wzrost poday pienidza wywouje spadek stopy procentowej i odwrotnie

zmiany stopy procentowej powoduj zmiany struktury aktyww finansowych

zwizki te maja charakter krtkotrway

saba jest wic skuteczno kontroli stp procentowych

Teoria oczekiwa dochodowych:

wzrost poday pienidza powoduje spadek stopy procentowej wywouje wzrost popytu na

pienidza powoduje wzrost dochodu nominalnego

kontrola poday pienidza jest wanym parametrem oddziaywania banku centralnego na

stop procentow

Teoria oczekiwa cenowych:

zmiany stopy procentowej zale od oczekiwa inflacyjnych

stopy nominalne zale od realnej stopy procentowej

kontrola poday pienidza okrela realn stop procentow i jest wanym instrumentem

polityki monetarnej

Do podstawowych stp procentowych zaliczamy:

refinansowe stopy procentowe

depozytow stop procentow

referencyjne stopy procentowe

Bankowoci centralna i polityka pienina Refinansowe stopy procentowe:

wyznaczane s dla krtkoterminowych kredytw zaciganych przez banki komercyjne w

banku centralnym na warunkach z gry przez bank centralny okrelonych

bank centralny moe wyznacza rne formy kredytu refinansowego. Zasadniczymi jednak

instrumentami jego polityki pieninej s kredyty redyskontowe i lombardowe

std redyskontowa i lombardowa stopa procentowa banku centralnego

Stopa redyskontowa - (redyskonto weksli) okrela cen, po ktrej bank centralny skupuje od bankw

komercyjnych weksle, ktre wczeniej zostay przez nie nabyte od swoich klientw.

Stopa kredytu lombardowego:

podobnie jak stopa redyskontowa jest wielkoci wyznaczan przez bank centralny

kredytujcy banki komercyjne

krtkoterminowy kredyt udzielany jest wic przez bank centralny pod zastaw wybranych

rodzajw papierw wartociowych

z uwagi na ryzyko kredytowe musi on by zabezpieczony

Depozytowa stopa procentowa:

to taka przy ktrej banki komercyjne mog zoy jednodniowy depozyt w banku centralnym

dysponujc wolnymi rodkami

wyznaczana jest przez bank centralny zwykle na moliwie niskim poziomie

stopa depozytowa nie peni roli stopy oprocentowania kredytu refinansowego w banku

centralnym

skadany przez bank komercyjny depozyt jest form jego rezerwy walutowej utrzymywanej w

banku centralnym i wyraa zaduenie banku centralnego wobec bankw komercyjnych

jeeli wic bank centralny obnia poziom stopy depozytowej zmniejsza swe zainteresowanie

wzrostem rezerw walutowych w sektorze bankowym i odwrotnie

Stopa referencyjna banku centralnego

zwizana jest z prowadzonymi przez bank centralny operacjami otwartego rynku

bank centralny ksztatuje j wyznaczajc poziom stawki rynkowej o terminie porwnywalnym

z zapadoci podstawowych operacji otwartego rynku

celem jej wyznaczenia s podejmowane przez bank centralny interwencje na rynku

midzybankowym, suce utrzymaniu zakadanego poziomu stopy procentowej depozytw

bakowych

okrela ona minimaln rentowno operacji otwartego rynku

Stopa interwencyjna

to stopa procentowa za pomoc ktrej bank centralny przywraca oczekiwany poziom

rwnowagi rynku midzybankowego

przywracanie rwnowagi na rynku midzybankowym za pomoc stopy interwencyjnej (repo)

wi si z wykorzystaniem krtkoterminowych papierw wartociowych emitowanych przez

bank centralny gwnie dla realizacji przyjtej strategii polityki monetarnej

poprzez interwencje na rynku midzybankowym bank centralny wpywaj na poziom

oprocentowania depozytw o porwnywalnym terminie zapadalnoci

stopa procentowa przy pomocy ktrej w OOR bank centralny przywraca oczekiwany poziom

rwnowagi rynku midzybankowego okrelana jest stop interwencyjn (repo)


Stawki rynku midzybankowego

Stopa procentowa depozytw midzybankowych

bid cena przyjcia depozytu (lokata)

offer cena oddania depozytu (poyczka kredyt)

WIBOR Warsaw Interbank Offered Rate

WIBID Warsaw Interbank Bid Rate BID

Stawki obliczane przez system informacyjny Reuters na warunkach uzgodnionych z klubem FOREX

na podstawie kwotowych publikowanych przez 15 bankw na ich stronach w agencji informacyjnej

Reuters.

Wykad 14

22.01.2014

Rezerwy walutowe bankw centralnych

Rezerwy walutowe banku centralnego

szczeglnego rodzaju zasb finansowy

powstaj na bazie znajdujcego si ju w obiegu pienidza krajowego, ktrego wskutek

przeprowadzanych z nierezydentami transakcji finansowych zosta zamieniony na pienidz

zagraniczny

rezerwy walutowe gromadz pastwa dysponujce walut wymienn

s one tym wiksze im bardziej liberalna oraz otwarta na wiat jest gospodarka krajowa

Pojcie rezerw walutowych

akceptowane na wiecie aktywa o charakterze pieninym, ktrymi dysponuje wadza

monetarna kraju w celu przeprowadzenia interwencji walutowych lub regulacji dugu w kraju

i za granic

wykorzystywane w sytuacjach niestabilnoci walutowej kryzysu walutowego

std czsto s okrelane oficjaln rezerw walutow banku centralnego

Oficjalna rezerwa walutowa (dewizowa)

to zagraniczne aktywa finansowe bankw centralnych

jako aktywa finansowe nale do banku centralnego

ich prawnym wacicielem jest jednak pastwo

stanowi bufor bezpieczestwa i wiarygodnoci spat przez rezydentw zobowiza

zagranicznych

jak wszystkie rezerwy generuj koszty ich utrzymania

std banki centralne optymalizuj poziom oficjalnych rezerw walutowych

Struktura koszyka rezerw dewizowych

waluty wymienialne, ktrych wybr jest skierowany na obsug operacji zagranicznych w

gospodarce krajowej

akceptacja na wiecie pynne aktywa finansowe, ktrymi dysponuje wadza monetarna kraju

w celu regulacji dugu


Wybr struktury koszyka oficjalnych rezerw walutowych podporzdkowany jest celom:

gospodarczym

o transakcyjnych - banki komercyjne dokonujce duych transakcji walutowych

powinna w razie koniecznoci zaspokoi wasne potrzeby na walut transakcyjn.

Unika si kosztownej wymiany jednej waluty na drug

o obsugi dugu zagranicznego (bank centralny czasami stosuje transakcje swapowe)

interwencyjnym

zwikszenia dochodowoci bankw centralnych

Banki centralne w koszyku orw

posiadaj rne waluty: najczciej USD i obecnie euro wczeniej marka niemiecka; tzw.

waluty rezerwowe

zoto monetarne

krtkoterminowe papiery skarbowe a z czasem obligacje skarbowe nominowane w walutach

rezerwowych

optymalizujc portfel orw rozszerzaj go na inne aktywa rynkw finansowych

Zgodnie z definicj Midzynarodowego Funduszu Walutowego oficjalne aktywa rezerwowe

(oficialforeign exchange reserves):

to znajdujce si w posiadaniu i w peni kontrolowane przez wadz monetarn pynne aktywa

zagraniczne, ktrych funkcj jest zabezpieczenie ewentualnych operacji zwizanych z

bilansem patniczym, a take wykorzystanie do przeprowadzenia interwencji walutowych

MFW do oficjalnych aktyww pynnych zalicza:

waluty wymienialne

pozycje rezerwowe krajw czonkowskich w MFW

Specjalne Prawa Cignienia

zoto monetarne

inne aktywa rezerwowe aktywa walutowe w formie gotwki, lokat i okrelonych

instrumentw inwestycyjnych

Poziom rezerw walutowych banki centralne uzaleniaj od:

obowizujcego w kraju systemu kursowego

stopnia powiza gospodarki z zagranic

ogranicze prawa dewizowego dotyczcych handlu zagranicznego, obrotw pieninych i

kapitaowych

kosztw utrzymania rezerw

ryzyka trudnoci patniczych w kraju

niebezpieczestwo utraty wiarygodnoci

poziomu dochodu narodowego w kraju

Poziom rezerw walutowych w bankach centralnych

jest zrnicowany w przestrzeni i w czasie


w wielu pastwach gospodarki wiatowej na przestrzeni ponad dwudziestu lat bardzo mocno

wzrs, np. w Chinach, Szwajcarii, Sowacji, Meksyku pastwa zaczy stosowa strategi

ich zmniejszenia

jednak wskutek nasilajcej si niestabilnoci globalnej gospodarki wiatowej w wielu

pastwach gwnie dotknicie

Trendy w gospodarce wiatowej

rozwj rynkw finansowych i ich instrumentw zaostrzy apetyt na rayzyko bankw

centralnych z zamian a wysz dochodowo utrzymywanych aktyww pynnych

rozwiny si pynne rynki obligacji skarbowych rnych pastwa gospodarki wiatowej

Oglne zasady zarzdzania rezerwami dewizowymi

Osignicie najwyszego stopnia bezpieczestwa inwestowanych rodkw

zapewnienie odpowiedniego stopnia pynnoci

maksymalizacja dochodu z inwestycji, ktra zaley od przyjtego poziomu ryzyka

inwestycyjnego i moe by osignita przy spenieniu warunkw dotyczcych bezpieczestwa

i pynnoci rezerw.

Aktywn zarzdzanie rezerwami walutowymi

ukierunkowanie na zwikszenie dochodowoci poprzez:

o dywersyfikacj rezerw walutowych

o wydzielanie z nich specjalnych transz

o analiz kosztw utrzymania rezerw

o kontrol poziomu rezerw oficjalnychniezbdnych do zachowania stabilnoci

finansowej wskanik Greenspana i inne

Wydzielenie specjalnych transz:

Wskanik Greenspana zota regua zarzdzania rezerw walutowych

polega na wyznaczaniu poziomu rezerw, ktrych umoliwi krajowipozbawianemu dostpu do

zagranicznych rde finansowania, obsug zaduenia zagranicznego i pokrycia deficytu

obrotw biecych przez 1 rok przy uwzgldnieniu jego sytuacji pieninej

Wskanik poziomu rezerw dewizowych

relacja poziomu rezerw do wartoci miesicznego importu ustala si okres, w jakim

gospodarka bdzie w stanie utrzyma import na dotychczasowym poziomie, przez zaoeniu

braku moliwoci biecego finansowania ze rde zewntrznych. Standardowo wynosi 3-6

miesicy

relacja poziomu rezerw do deficytu obrotw biecych wskazuje, przez jak dugo okres

moliwe byo wykorzystanie rezerw

relacja poziomu rezerw do zaduenia krtkoterminowego - .

relacja poziomu rezerw do pienidza krajowego -

relacja poziomu rezerw do PKB nie uwzgldnia problemw finansowych. Jego stosowanie

jest uzasadnione w odniesieniu do krajw o stabilnej sytuacji finansowej

Sformuowane zostay dwie strategie nadmiernych orw:


gdy kraj ma zbyt mae rezerwy okrelone wskanikiem- kracowe korzyci z ich posiadania

ronie bardzo szybko, ale rwnie szybko spada gdy ten poziom osignie

rosnce koszty utrzymania orw naley pokry zwikszon dywersyfikacj ich portfela

Rezerwy walutowe w strefie euro:

w strefie euro utrzymaniem i zarzdzaniem rezerwami walutowymi zajmuje si ESBC

do zada ESBC naley te przeprowadzenie operacji walutowych

NNC strefy euro i pozostae UE te zarzdzaj rezerwami walutowymi

poza stref euro s rwnie utrzymywane przez NBC

Rezerwy walutowe Eurosystemu skadaj si z dwch odrbnych czci

pierwsz z nich stanowi rezerwy przekazane EBC przez krajowe banki centralne.

Rezerwy walutowe Eurosystemu

najwaniejsze kryteria zarzdzania pynno i bezpieczestwo

zajmuj si nimi rwnie NBC zarwno wasnymi jak te EBC ale wtedy wystpuj tylko w

jego imieniu

w strukturze strukturze koszyka walutowego dominuje dolar i jen .

Najniszy poziom rezerw walutowych by w Eurosystemie w 2005 -280 mld euro- poziom

ten szybko wzrs w latach 2006- 2010. Na pocztku roku 2010 przekroczy poziom 460 mld

euro a w lipcu tego roku rezerwy walutowe wzrosy do wysokoci 535,6 mld euro

Interwencje walutowe:

z wykorzystaniem rezerw walutowych przeprowadza EBC

NBC zarzdzajc mog te dokona operacji wasnymi rezerwami walutowymi i to

niezalenie od wymogw polityki kursowej Eurosystemu

Jeeli jednak te operacje mogyby istotnie wpywa na pynno w strefie euro i kurs euro

wymagaj wczeniejszego zatwierdzenia przez EBC.

Nie s objte tym wymogiem inwestycje dokonywane przez NBC na zagranicznych rynkach

finansowych obojtne dla polityki monetarnej EBC

Zarzdzanie rezerwami walutowymi w NBP

NBP deklaruje e rezerwami walutowe su zapewnieniu wiarygodnoci i stabilnoci

finansowej kraju, w tym jego pynnoci patniczej i bezpieczestwa obrotu obrotu

dewizowego. Wielko i struktura rezerw dewizowych powinny rwnie zapewni moliwo

skutecznej realizacji polityki pieninej i kursowej.

Dziaania majce na celu osignicie pozostaych celw, do ktrych naley przede wszystkim

maksymalizacja dochodowoci rezerw w dugim okresie, nie mog sta w sprzecznoci z

realizacj podstawowych funkcji.

Wachlarz dotychczas stosowanych przez NBP instrumentw inwestycyjnych

NBP:


Inwestuje rezerwy walutowe w ramach piciu portfela: dolara amerykaskiego, euro, funta

szterlinga, dolara australijskiego oraz korony norweskiej ) W 2007 r. zaoone byy

nastpujce udziay tych walut: USD 40%, EUR 40%, GBP 15%, AUD 5%.

Poziom -1993 5mld , 2007 45 mld EUR

obejmuje m.in. papiery wartociowe emitowane przez rzdy, instytucje midzynarodowe oraz

agencje, posiadajce gwarancje rzdowe, lokaty z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu

papierw wartociowych (reverse repo) i lokaty lokowane w bankach najwyej ocenianych

przez wiatowe agencje ratingowe.

.Na koniec grudnia 2007 r. udzia papierw wartociowych w caoci rezerw walutowych

wynosi 66,4%, a gotwki i lokat 16,7%. Inwestycje stopa zwrotu rednia 1-1,5%

bankowość centralna i polityka pieniężna - pyka 2013

Documents