beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2

Beleidsplan ictm - obs de Molenwerf 2008-2012

versie 2.8 - februari 2008

1

Beleidsplan obs de Molenwerf m.b.t. het gebruik

van ICT en Multimedia

Theo van Bijsteren / Bert van der Neut – vs. 2.8



2

Inhoud Inleiding

� ICTM – kansen en bedreigingen � Nadruk op de informatie en communicatie � De waarde van ICT en multimedia voor het leerproces

Stand van zaken

� Aanwezige ICTM-hardware � Aanwezige software � Huidige ICTM-gebruik in de groepen � Overig ICTM-gebruik op school � Netwerkbeheer � Beveiliging � Veiligheid van de leerlingen tijdens het computergebruik

De gewenste situatie

� Officiële einddoelen ICTM � Onze eigen ICTM-doelen

Onze aanpak � Doorlopende leerlijnen � Doorlopende leerlijn ICT en multimedia-onderwijs obs De Molenwerf � De ‘netiquette’ � ICTM-competentieprofiel voor leerlingen � OpenSource en ‘gratis’ software � Scholing van de leerkrachten � De stimulerende en activerende rol van de ictm-coördinator

Financiële paragraaf

Bijlagen

Bijlage 1. Mediawijsheid Bijlage 2. Protocol mbt computeren internetgebruik Bijlage 3. Contract voor computeren internetgebruik Bijlage 4. Spelregels voor het gebruik van computers en internet door derden Bijlage 5. Brief voor ouders van leerlingen groep 5 over computeren internetgebruik op school Bijlage 6. Brief voor de ouders van leerlingen van groep 6 over het werken met het digitale portfolio



3

Inleiding In dit beleidsplan beschrijven we ons beleid met betrekking tot ICT én multimedia voor de komende vier jaar. Tot voor kort beperkten we ons beleid tot het terrein van ICT. Met het naar elkaar toegroeien van ICT en multimedia (m.n. door de digitalisering van de multimedia), is er

binnen de schoolomgeving vaak geen duidelijke scheidslijn meer te trekken. Met dit beleidsplan willen we inzicht geven in hoe wij als school de komende jaren willen omgaan met de ontwikkelingen op het gebied van ICT en multimedia - kortweg ICTM - en op welke wijze de beleidsdoelen in onze dagelijkse schoolpraktijk worden gerealiseerd.

Omdat de huidige technieken veel mogelijk maken en ook een zekere aantrekkelijkheid hebben, is het goed om de (sub)doelen voor het ICTM steeds 1:1 te relateren aan de doelstellingen zoals deze geformuleerd zijn in ons schoolplan voor de komende jaren. Dit voorkomt dat ICTM een ding op zich wordt in onze organisatie. Als we kijken naar het schoolplan, dan worden daar vier hoofddoelen benoemd: 1. Nog meer uitgaan in ons onderwijs en onze organisatie rond het onderwijs van het kind. Daarbij gaat het ondermeer om ons streven om leerlingen van de bovenbouwgroepen zich meer verantwoordelijk te laten voelen voor hun eigen leer- en ontwikkelingsproces.

2. Effectiever inrichten van processen 3. Het (nog) beter borgen van processen 4. Doen wat we wettelijk moeten doen (b.v. het voldoen aan de nieuwe kerndoelen).

ICTM kan o.i. een belangrijke bijdrage leveren aan het effectueren van alle vier deze doelstellingen, zij het steeds vanuit een iets andere insteek.

ICTM – kansen en bedreigingen

Het gebruik van ICT en multimedia is op onze school niet meer weg te denken. Door de verregaande integratie van de techniek doen zich nieuwe mogelijkheden voor, maar ontstaat ook de noodzaak om nadrukkelijker met leerlingen stil te staan bij de keerzijde van al die mogelijkheden. Allereerst wordt er dagelijks een stortvloed van informatie over hen uitgestort. Hoe kan je als kind daaruit de belangrijkste informatie filteren? Ten tweede is nieuws niet altijd feitelijk en soms zelfs helemaal niet waar. Beelden op tv, maar ook nieuwsitems in de krant, worden gemakkelijk (digitaal) gemanipuleerd. Ook is er de ontwikkeling van sociale netwerken, zoals Hyves, MSN, Yahoo en is er een scala aan open beeldbanken, zoals YouTube, Google-video en Flickr. De wereld ligt open, maar daarin schuilen wel de nodige gevaren. Gevaren die je noch als ouder, noch als school weg kunt organiseren en waarmee je kinderen dus op een goede manier moet leren omgaan.



4

Nadruk op de informatie en communicatie

Op het terrein van ICT hebben we als school de afgelopen jaren flinke stappen gezet. Waren we een paar jaar geleden nog vele uren per week kwijt aan het beheer en onderhoud van ons computerpark, inmiddels hebben we een krachtige infrastructuur en nauwelijks meer uitval door storingen. Daarnaast zijn leerkrachten gewend geraakt aan de computer in de klas en zijn ze de didactische mogelijkheden van computers steeds beter gaan benutten. Het feit dat het netwerk een zeer hoge betrouwbaarheid heeft, werkt daarbij positief door. Je kan als leerkracht het ‘oefenen op de computer’ nu met een gerust hart opnemen in je planning.

Met betrekking tot multimedia is er nog veel terrein te ontginnen. We gebruiken op school veel kant en klare content (KlasseTV, schooljournaal, dvd’s met achtergrondinformatie e.a.), maar het creëren van eigen content is nog beperkt. Met de aanschaf van twee digitale schoolborden hebben we in ieder geval een stap gezet waarbij leerkrachten gemakkelijk eigen lesmateriaal kunnen creëren en tonen, maar de rol van de leerlingen is nog beperkt. Daar willen we de komende jaren verandering in brengen. Het is bij toekomstige ontwikkelingen op het gebied van multimedia belangrijk dat multimedia geen doel wordt, maar een middel blijft. Bij ICT zijn we inmiddels zover. De focus is daarbij gericht op de inhoud. Dit moet straks voor ons gehele beleid gelden;

technologie en multimedia zijn ondersteunend, de I van informatieΘΘΘΘ staat voorop en

de C van communicatie staat in ons beleid en handelen steeds centraal.

De waarde van ICT en multimedia voor het leerproces

We zien dat ICTM-middelen op meerdere niveaus iets toevoegen aan het leerproces: • in sociaal opzicht: als voorbereiding op de samenleving; ook buiten school hebben kinderen immers volop te maken met informatie en communicatie via verschillende media.

• in pedagogische en didactische zin: als medium en middel bij het onderwijzen en studeren. ICT sluit goed aan bij de huidige ontwikkelingen in het onderwijs, zoals aandacht voor het jonge kind, basisontwikkeling, adaptief onderwijs, zorg op maat, zelfstandig werken en thuisstudie.

• ICT en multimedia bieden de mogelijkheid om de fysieke grens van de school te overschrijden. Email-, of Vmail-contacten met leerlingen elders in Nederland, of wellicht zelfs aan de andere kant van de wereld, bieden ongekende mogelijkheden.

• ICT en multimedia zijn van deze tijd, spreken kinderen aan en werken doorgaans motiverend

• ICT als middel verhoogt de effectiviteit en doelmatigheid

• ICT en multimedia vervangen een deel van de reguliere hulpmiddelen.

• Het ontwikkelen van ICT en multimedia-vaardigheden zijn arbeidsmarkt-relevant: ze bereiden kinderen voor op het leren op het voortgezet onderwijs en later in een beroepspraktijk.



5

Mocht iemand nog twijfelen aan de noodzaak om ambitieus1 te zijn op het terrein van ICTM, dan is dit wellicht een geruststellende opsomming. Goed gebruik van ICTM kan veel aan het leerproces op school toevoegen.

Stand van zaken

Op de Molenwerf is veel nieuw beleid op de rails is gezet. Er is de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor inzet van computers in het onderwijs. Er is in deze periode veel geïnvesteerd in nieuwe computers en in software. Er is ervaring opgedaan met het gebruik van internet door leerlingen. Met de recente aanschaf van één en binnenkort een tweede digitaal schoolbord, voegen we een nieuw hoofdstuk toe. Geleidelijk aan zal het aantal digiborden groeien en zal het onderwijs multimedialer worden. Ook naar buiten toe laat de school zien dat zij ICT belangrijk vindt: de school heeft een actieve website (http://www.demolenwerf.nl) en een weblog (http://demolenwerf.blog.com).

Aanwezige ICTM-hardware

Momenteel beschikt de school over de volgende hardware:

• In de groepen 1 t/m 8 staan er sinds 2006 18 nieuwe multimediacomputers. Deze computers zijn aangesloten op een computernetwerk, met toegang tot het internet. Het beheer van dit officiële schoolnetwerk is uitbesteed aan de firma Actacom uit Maarsen.

• Daarnaast heeft de school de beschikking over een computerruimte met twaalf computers. Deze computers komen voort uit een samenwerking met de stichting Mozaïek. De twaalf computers vormen samen een eigen netwerk. Deze computers

1 Bij het herformuleren van de missie van de Tielse openbare basisscholen, hebben we met elkaar afgesproken om ambitieus te zijn bij de doelen die we stellen. Dat zijn we! We willen als school niet volgend zijn op deze terreinen, maar actief een bijdrage leveren aan vernieuwing en de ontwikkeling van kennis op het terrein van ICTM en bij het genereren van (les)materialen.



6

zijn toegewezen aan leerlingen van groep 5 t/m 8. Een groepje van soms 4, soms 5 leerlingen draagt zorg voor het gebruik en ‘onderhoud’ van deze computers. Ook deze computers zijn P4 met Windows XP als OS en hebben verbinding met het internet en zijn aangesloten op een printer.

• Er zijn op school twee laptops beschikbaar voor leerlingen. Deze kunnen facultatief worden aangesloten op deze netwerken.

• Voor schooladministratieve doeleinden zijn 2 computers en een laptop in gebruik. • Alle computers die verbonden zijn het het schoolnetwerk, zijn aangesloten op een laser- en een kleuren inktjetprinter. Ook het kopieerapparaat kan via dit netwerk aangestuurd worden.

• We hebben de beschikking over één A4-scanner en ook via het kopieerapparaat kan gescand worden.

• In iedere groep is een digitale camera aanwezig om van speciale momenten opnames te maken.

• De school beschikt over twee grote tv’s, gekoppeld aan een VHS-videorecorder en een DVD-recorder.

• We beschikken – zoals al eerder gesteld - momenteel over één en binnenkort over meerdere digitale schoolborden.

Aanwezige software

De school beschikt over de volgende software: Software Vakgebied Bestemd voor Lokaal /server Ik kan toveren Muisbeheersing 1,2 Lokaal Lekker weertje koekepeertje

Taalontwikkeling 1,2,3 Server

Woordenrijk Taalontwikkeling 1,2 Server Schatkist met de muis Taalontwikkeling 1,2,3 Server Veilig leren lezen Leesonderwijs 3 Server Estafette interactief Leesonderwijs 4 t/m 6 Server Spellinghulp Taal RT 4 t/m 8 Server Taalaktief spelling Taal 4 t/m 8 Server Taalaktief woordenschat Taal 4 t/m 8 Server Hoofdwerk 3 Hoofdrekenen 3 t/m 8 Server Maatwerk Rekenen RT 3 t/m 8 Server Dartel Rekenen 4 t/m 8 Server Wereld in getallen Rekenen 1 t/m 8 Server Educat B Bibliotheek 4 t/m 8 Server MS Office 2003 3 t/m 8,

admin. Server

Paint Tekenen 1 t/m 8 Server Cito, werken aan techniek Techniek 7,8 Server Verkeersexamen Verkeer 7 Server Zo werkt het Techniek 7,8 Lokaal Esis administratie Cito, LVS Administratie Server



7

Huidig ICT-gebruik in de groepen

• Groep 1 en 2: leren omgaan met de muis (Ik kan toveren); gebruik van software (b.v. Schatkist met de muis) en oefenen met getallen en woorden; Via schoolTV worden diverse programma’s gevolgd

• Groep 3: gebruik voor differentiatie; voor uitbreiding en vervanging van de reguliere lesstof en voor extra zorg binnen de groep; oefeningen bij Veilig leren lezen; Via schoolTV wordt het speciale journaal en andere programma’s gevolgd.

• Groep 4-8: gebruik voor differentiatie; voor uitbreiding en vervanging van de reguliere lesstof en voor extra zorg binnen de groep;

voor informatie via Internet (Internet Explorer); gebruik scanner, printer, digitale camera; In de groepen 7 en 8 wordt les gegeven in internetgebruik, Word en powerpoint Via schoolTV worden diverse programma’s gevolgd. Via KlasseTV hebben de leerkrachten en leerlingen sinds kort de toegang tot een grote hoeveelheid digitaal beeldmateriaal. Dit materiaal is deels verbonden aan de lesmethode, deels thematisch van aard.

Overig ICTM-gebruik op school

• De ib-er en de remedial teacher/leerkracht gebruiken de computer voor diverse remediërende programma’s.

• De directie, het secretariaat en de leerkrachten maken gebruik van ICT ten behoeve van de registratie van vorderingen van leerlingen, lesvoorbereidingen, leerlingenadministratie en leerlingvolgsysteem, e-mail, informatie (Internet).

• De teamleden communiceren tamelijk intensief met elkaar via een digitaal kantoor (wboffice). Met name vanwege het feit dat we relatief veel parttimers hebben, is dit van toegevoegde waarde.

• De school onderhoudt een website en een weblog voor de informatie en communicatie naar ouders, bestuur en belangstellenden.

• Foto’s worden via Jalbum (flash) gepubliceerd en zijn te downloaden door leerlingen en hun ouders.

Netwerkbeheer

De netwerken van de school werken binnen de Actanet-omgeving. In dit netwerk draait de server onder Windows 2003 en de clients onder Windows XP. Het beheer van netwerk wordt gedaan door de firma Actacom uit Maarsen. De meeste handelingen kunnen op afstand vanuit Maarsen worden gedaan. De ICT-coördinatoren hebben een interne cursus bij Actacom gevolgd, zodat deze de meest voorkomende werkzaamheden op school zelf kunnen doen. Zoals eerder reeds gesteld zijn wij momenteel zeer tevreden over de betrouwbaarheid van ons systeem.



8

Beveiliging

Wij hebben uitgebreide maatregelen getroffen voor de beveiliging van gegevens en hardware. Toch blijven we als school kwetsbaar. Ons gebouw staat dagelijks open, er lopen per dag 180 mensen rond en we hebben niet overal fysieke of softwarematige sloten op. Vanuit deze wetenschap proberen we in ieder geval behoedzaam om te gaan met privacy gevoelige informatie. Dit is dus een kwestie van gedrag en met name van discipline en afspraken. Technisch hebben we een aantal maatregelen getroffen: 1. Om het verlies van data en gegevens tegen te gaan wordt er meerdere malen per week een backup van de server gemaakt. Deze backuptape wordt door de ICT’er mee naar huis genomen, zodat gegevens bij een calamiteit (bv. Brand of inbraak) teruggezet kunnen worden.

2. De server bevindt zich in een met metalen deur beveiligde ruimte Deze ruimte heeft een permanente luchtverversing. Uiteraard is het systeem beveiligd met een firewall en een virusscanner. De data van buiten komt binnen via een goed beveiligde CiscoRouter. Personeelsleden kunnen van huis uit de server benaderen via een VPN-tunnelverbinding.

3. Bij de clients is het niet mogelijk om buiten het Actanet te komen. (bv. in windows) Alle personeelsleden hebben hun data in een persoonlijke map staan. Deze map is met een persoonlijke inlogcode en wachtwoord beveiligd. De data van de directeur is extra beveiligd.

4. De leerlingen hebben geen eigen inlogcode, maar hebben beperkte toegang tot het netwerk. Zo kunnen zij geen USB-stick gebruiken of extra mappen aanmaken.

5. Ieder personeelslid heeft een eigen e-mailadres. 6. Omdat de TFT-schermen tamelijk kwetsbaar zijn, zijn er op maat gemaakte overzetschermen van perspex aangebracht.

7. Op de twaalf computers van het “mozaïek netwerk” is het programma Illusion ‘99 geinstalleerd om te voorkomen, dat leerlingen gewild of ongewild systeeminstellingen veranderen. Dit programma zorgt ervoor, dat de computer na het opstarten weer met de oorspronkelijke instellingen opstart.

Veiligheid van de leerlingen tijdens het computergebruik.

Om te voorkomen dat de leerlingen op een verkeerde manier met internet omgaan hanteert de Molenwerf het bovenschoolse Internetprotocol. (zie bijlage) De leerlingen vanaf groep 5 krijgen instructie over dit protocol en zetten daarna hun ‘handtekening’ eronder. Hiermee geven ze te kennen dat ze zich volgens dit protocol willen gedragen. Aan het begin van ieder schooljaar daarna, wordt het protocol opnieuw onder de aandacht van de leerlingen gebracht. Om te voorkomen, dat de leerlingen gewild of ongewild met twijfelachtige internetinformatie in aanraking komen is er een internetfilter (schools-inn) op het systeem aangebracht.



9

De leerkrachten letten erop, dat de leerlingen niet te lang achtereen bij een computer zitten om allerlei problemen te voorkomen. We informeren onze leerlingen over de digitale mogelijkheden, maar ook over de gevaren. In het beleidsplan voor 2008-2012 staan voor de bovenbouwgroepen een aantal ‘netiquette’lessen gepland. Ieder jaar met een andere focus. Meer hierover vindt u in hoofdstuk ‘onze aanpak’.

De gewenste situatie Hoewel we als school stappen hebben gezet en tevreden zijn over een aantal zaken, hebben we de ambitie om de kwaliteit van het onderwijs steeds verder te verbeteren. Voor de komende jaren zien wij de verdere ontwikkeling van ICTM als een belangrijke pijler voor verdere kwaliteitsverbetering.

Officiële einddoelen ICTM

We streven er naar om ruim te voldoen aan de kerndoelen primair onderwijs, zoals door de minister zijn vastgesteld. Dit betekent dat de leerlingen op onze school verantwoord en doelbewust gebruik moeten leren maken van communicatiemiddelen waaronder nieuwe media:

• de leerlingen kunnen een tekst maken en bewerken met een tekstverwerkings- programma op de computer,

• de leerlingen weten globaal welke mogelijkheden (digitale) informatiemedia er zijn,

• leerlingen kunnen met behulp van een computer digitale leermiddelen gebruiken.

Onze eigen ICTM-doelen

Naar de toekomst toe willen we dat ICTM een nog duidelijkere plaats krijgt in ons onderwijs en in onze organisatie. Hierbij gelden zeven subdoelen: 1. Het gebruik van ICTM wordt nadrukkelijker ingezet bij het zelfstandig werken. 2. ICTM wordt nog gerichter ingezet wanneer er sprake is van differentiatie van niveaus in een groep (adaptief leren).

3. Leerlingen leren om te gaan met nieuwe vormen van communicatie en informatieverwerving en -verwerking.

4. Vanuit school wordt leerlingen - middels ICMT – de gelegenheid geboden om ook thuis gericht aan schoolwerk te werken.

5. Communicatie met ouders/verzorgers via digitale snelweg wordt geïntensiveerd 6. De komende jaren gaan we leerkrachten nadrukkelijk scholen om hun ICTM-

kennis te verdiepen en hen ICTM-vaardiger te maken. 7. We willen de komende jaren bereiken dat leerkrachten nog meer gebruik gaan maken van de informatiesystemen die het leerproces van leerlingen volgen én daarop hun beleid op uit zetten.



10

Ad 1. Het gebruik van ICTM wordt nadrukkelijker ingezet bij het zelfstandig werken. Als het kan werken we met methoden die leerlingen op niveau ‘bijsturen’ en hen feedback geven over de voortgang en eventuele hiaten in kennis of vaardigheid. Hoewel het leerproces in belangrijke mate gestuurd wordt door de leerkracht, is het goed om het gevoel van verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces te versterken. Dat kan juist door de inzet van ICTM gestimuleerd worden. Bij het aanschaffen van software wordt dit derhalve een belangrijke overweging.[verantwoordelijkheid bij: ict-coördinator & portefeuillehouder per kerndoel2]

Ad 2. ICTM wordt nog gerichter ingezet wanneer er sprake is van differentiatie van niveaus in een groep (adaptief leren). We willen de mogelijkheden om digitaal te toetsen (b.v. bij dictee en rekenen WIG) optimaal benutten. In het verlengde hiervan wordt ICTM ook ingezet wanneer er extra ondersteuning nodig is bij het leerproces (remediale & préteaching). [verantwoordelijkheid bij: ib-er, ict-coördinator, bouwcoördinator]

Ad 3. Leerlingen leren om te gaan met nieuwe vormen van communicatie en informatieverwerving en -verwerking. Op basis van een digitaal portfolio (v.a. groep 6) gaan leerlingen aan de slag met internet en andere media (radio, film en tv). Niet alleen de mogelijkheden, ook bij de regels (netiquette) en gevaren wordt structureel stil gestaan.

[verantwoordelijkheid bij: directie (lesgebonden uren) en ict-coördinator] Ad 4. Vanuit school wordt leerlingen - middels ICMT – de gelegenheid geboden om ook

thuis gericht aan schoolwerk te werken. Dit kan werk zijn in het kader van: � projecten, werkstukken, spreekbeurten � de eerder genoemde pré- en remediale teaching � huiswerk � wanneer een leerling langere tijd ziek is en er achterstand dreigt te ontstaan. [verantwoordelijkheid bij: ict-coördinator, directie (projecttaak)]

Ad 5. De communicatie met ouders/verzorgers via digitale snelweg wordt geïntensiveerd. We gebruiken hiervoor het weblog van school, de website van school, de nieuwsbrief via de email, persoonlijke blogs van leerlingen, alsmede het groepsweblog. Deze twee laatste kanalen worden ontwikkeld in het kader van het digitale portfolio.

[verantwoordelijkheid bij: directie en leerkrachten bovenbouw] Ad. 6. De komende jaren gaan we leerkrachten nadrukkelijk scholen om hun ICTM-

kennis te verdiepen en hen ICTM-vaardiger te maken. De leerkrachten van onze school beheersen de basisvaardigheden op dit terrein. Dat zien we als een groot goed. Maar de ontwikkeligen gaan door. Met name het leren werken met digitale portfolio’s en digitale schoolborden, zijn topics voor de komende vier jaar.

[verantwoordelijkheid bij: ict coördinator en de bouwcoördinator] Ad. 7. We willen de komende jaren bereiken dat leerkrachten (nog) meer gebruik gaan

maken van de informatiesystemen die het leerproces van leerlingen volgen én daarop hun beleid op uit(leren)zetten. Dit gebeurt momenteel wel, maar niet altijd systematisch. Wij willen bereiken dat leerkrachten over vier jaar zelf in staat zijn

2 Verantwoordelijkheid voor deze doelen betekent met name dat deze functionaris zorg draagt voor de voortgang. Het betekent niet automatisch dat de functionaris het allemaal zelf hoeft uit te voeren. Met name de belasting voor de ict-coördinator zou daarmee onevenredig groot worden.



11

om resultaten te interpreteren en hiernaar te handelen. Ook het maken van groeps- of individuele handelingsplannen zal binnen nu en vier jaar grotendeels digitaal gebeuren. Dit moet leiden tot efficiëncywinst. Leerkrachten zijn nu relatief veel tijd kwijt aan het schrijfwerk, terwijl er vaak sprake is van – jaarlijkse - herhaling.

[verantwoordelijkheid bij de ib-er en de bouwcoödinator]

Onze aanpak

Dit beleidsplan geldt voor de komende vier jaar. Dat betekent dat we enige tijd hebben om onze doelen te realiseren. De functionarissen die verantwoordelijkheid hebben voor de realisatie van de doelen, zullen soms zelf, soms met een delegatie van het team, afspraken moeten maken voor de planning van activiteiten. Jaarlijks wordt deze planning besproken in het team en vastgesteld in het mt.

Doorlopende leerlijnen

Belangrijk is dat we – net als bij de andere leerdomeinen – streven naar doorlopende leerlijnen. Bij de methodegebonden software is dat automatisch het geval. Met betrekking tot de ontwikkeling van internet- en computervaardigheid hebben we een eigen doorlopende leerlijn uitgezet. De rode draad daarbij is het ontwikkelen en onderhouden van een eigen digitale werkomgeving en digitaal portfolio3. In de groepen 1-5 ontwikkelen leerlingen basisvaardigheden. Basisvaardigheden die nodig zijn om vanaf groep 6 zelf aan de slag te kunnen met het digitaal portfolio. In dit portfolio is nadrukkelijk ruimte voor multimediale zaken, zoals fotografie, audio, film/video e.a. Naast technische overdracht, vindt er vanaf groep 5 ook overdracht plaats rond de spelregels en gevaren van met name internetgebruik (netiquette). Jaarlijks worden daarbij specifieke thema’s aangesneden.

Het overzicht van de leerlijnen - zoals we daarmee vanaf het schoolseizoen 2008-2009 aan de slag gaan - vindt u op de volgende pagina’s. Bewust hebben we gekozen voor 9 niveaus van ontwikkeling (1-8, 8+). Deze niveaus lopen enigszins parallel met het jaarklassensysteem (groep 1 � niveau 1 / groep 2 � niveau 2), maar er is zeker de mogelijkheid voor snellere en minder snelle ontwikkelingstrajecten. Het streven is dat de

3 De niet methodegebonden leerlijn m.b.t. computeren internetgebruik, loopt uit in een door de leerling zelf bij te houden digitaal portfolio. Dit portfolio is ingebed in een digitale werkomgeving. We gebruiken hierbij iGoogle (een dienst van Google) als basis. Over de opzet, de ontwikkeling en het beheer van digitaal portfolio’s, hebben we inmiddels een seperate beleidsnotitie neergelegd, alsmede een presentatie voor ouders en leerkrachten (ppt), een beheerdershandleiding en een (concept) lespakket.

Deze stukken zijn via internet te downloaden: http://public.box.net/obsdemolenwerf



12

leerlijn die toewerkt en uitmondt in een eigen digitaal portfolio, over vier jaar volledig geïmplementeerd is. Activiteiten op niveau 8+ zijn bedoeld voor leerlingen die veel affiniteit hebben met ICTM en zich tijdens de basisschoolperiode hier verder in willen bekwamen. Op dit niveau worden in potentie een aantal workshops aangeboden (facultatief), maar leerlingen kunnen ook zelf met voorstellen komen. De technologische ontwikkeling gaat zo snel dat het zelfs voor de periode van de komende vier jaar niet te voorspellen valt wat er allemaal mogelijk (én interessant) is. Leerlingen op niveau 8 en 8+ zullen zeker gevraagd worden om jongere leerlingen te ondersteunen bij hun leerproces.

Doorlopende leerlijn ICT en Multimedia-onderwijs obs De Molenwerf

Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Doelen o de computer aan- en

uitzetten; o leren omgaan met de

muis en het toetsenbord;

o programma’s opstarten en programma's afsluiten;

o leren omgaan met eenvoudige interactieve programma's;

o leren wat je wel en niet met een computer kan en mag doen.

Doelen o als bij niveau 1

Doelen o Gebruik van

methodegebonden en methodeonder-steunende software bij: De Wereld in Getallen; Eduroms

Doelen o Als bij niveau 3 o Halen van typediploma

of in ieder geval een bewijs van voldoende deelname

Aanbod o Spelletjes tbv

muisgebruik

Aanbod Verplicht:: o Ordenen o Cijfers o Letterspelletjes Indien geïndiceerd:

Klankie

Aanbod Verplicht::: o Tangram Indien geïndiceerd: o Klankie

Aanbod Verplicht:: o Cursus typen o Word (deel 1) Facultatief: o Werken met Scratch of

een ander eenvoudig animatieprogramma

Ondersteunende werkvorm Ondersteunende werkvorm Ondersteunende werkvorm Ondersteunende werkvorm



13

Niveau 5 Niveau 6 Niveau 7 Groep 8 Niveau 8 + Doelen o Maken van een

werkstuk in Word o Gebruik van

internetbrowser inclusief zoekfunctie

o Verzenden en ontvangen van email

Doelen o Maken van

minimaal 1 werkstuk in Word en het maken van een presentatie hierover in Powerpoint – evt. inclusief eenvoudige animaties

o Schrijven van een verhaal, verslag of gedicht voor de schoolkrant of school weblog.

o Bijhouden van eigen blog

o Bijhouden van eigen resultaten en ontwikkeling

Doelen o Maken van

minimaal 1 werkstuk in Word en het maken van een presentatie hierover in Powerpoint – evt. inclusief eenvoudige animaties / filmpje

o Maken van een beeldverslag (met foto’s of video) over een nader te bepalen onderwerp

o Actief onderhouden van eigen portfolio en digitale werkomgeving

Doelen o Het maken van

een persoonlijke crossmediale eindpresentatie als terugblik op de basisschool.

o Actief onderhouden van eigen portfolio en digitale werkomgeving

Aanbod Verplicht : o Word (deel 2) o Leren surfen o Leren emailen o Digitaliseren van

‘oud’ werk tbv digitaal portfolio

o Leren zoeken met Davindi – Google e.a.

Facultatief: o Workshop beeld-

bewerking o Workshop digitale

fotografie

Aanbod Verplicht:: o Werken met

Powerpoint o Start werken met

digitale portfolio Facultatief: o Workshop Swish o Workshop

Scrapbook o Workshop digitale

fotografie o Workshop beeld-

bewerking

Aanbod Verplicht:: o Bouwen van

webpagina o Werken met

spreadsheets Facultatief: o Workshop Swish o Workshop

digitale filmmontage

o Workshop Sketchup

Aanbod Verplicht:: Facultatief o Workshop

digitale filmmontage

o Workshop Sketchup

Aanbod Verplicht:: Facultatief o Maken van een

eigen – al dan niet educatieve - game

o Lesondersteuning

ICT en multimedia in groep 5 en 6

Toetsing Intern: o Eigen

compentieprofiel invullen op internet

Toetsing Extern: o Toets-it.nl o Eigen

competentiepro-fiel up to date houden







14

Vervolg

Niveau 5 Niveau 6 Niveau 7 Groep 8 Niveau 8 + Netiquette o eerste verkenning

van gevaren m.n. van digitaal pesten. (zie paragraaf over Netiquette)

Netiquette o uitgebreidere

verkenning van gevaren (wachtwoord, op pagina’s komen met vervelende inhoud e.a.)

(mediawijzer !) o leerlingen nemen

deel aan toets die moet leiden tot diploma ‘veilig internetten)

Netiquette o Herhaling van

vorige punten, maar ook aandacht voor zaken als bronvermelding, het hergebruiken van informatie e.a.

Netiquette o Nadruk op

kwaliteit van informatie die je gebruikt (niet alles wat Google vindt is waar), kwaliteit van berichten in andere media e.a.

Ondersteunende werkvorm(en)

Ondersteunende werkvorm(en) o Emailrelatie met

leerling(en) op school in België of Nederland


leerling(en) op school in België of Nederland

o Deelname webquest


leerling(en) op scholen in engelstalige gebieden

o Deelname webquest

o Zelf maken van uitnodiging voor musical voor ouders / één voor medeleerlingen e.a.

Extra werkvormen o Schrijven van

eigen webquest voor lln van de lagere groepen

o Beheer van eigen podcast of videocastkanaal tbv schooluitzen-dingen

De ‘netiquette’

We vinden het als school uitermate belangrijk om onze leerlingen op jonge leeftijd om te leren gaan met de nieuwe media. Tot en met groep vier is het gebruik van media vaak nog onschuldig en ouders zien voor zichzelf dan vaak nog een rol weg gelegd bij de bewaking van het aanbod. Als kinderen ouder worden en zeker wanneer er een tv, spelcomputer of pc op de eigen kamer staat, wordt dat lastiger. Ouders hebben soms enige schroom om ook hun oudere kinderen te controleren, maar uit veel voorbeelden wordt duidelijk dat het geen kwaad kan om het kijkgedrag en het gebruik van internet van kinderen te blijven volgen. Hoewel ouders daarbij een belangrijke rol hebben, is het nog belangrijker dat kinderen zelf leren wat de mogelijkheden en gevaren zijn. Net als met het op straat oversteken komt een kind op oudere leeftijd steeds vaker in de situatie om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Als ouder hoop je dan dat de wijze les over ‘eerst links, dan rechts gekeken’ er goed in zit. Met het gebruik van nieuwe media is dit ook zo. Je hoopt dat de lessen overkomen. Anders dan bij het oversteken, waar eigenlijk vooral gevaar dreigt, dreigt bij



15

de nieuwe media ‘de verleiding’. Er is zoveel mogelijk, alles is zo aantrekkelijk gemaakt én bovendien “iedereen mag het toch …….”. Het wordt voor mensen in het algemeen, maar voor kinderen in het bijzonder heel lastig om daar nog de gevaren bij te onderscheiden. Als school willen we daarom actief insteken op de kansen, de onmetelijke mogelijkheden, maar ook op de gevaren van nieuwe media en internet in het bijzonder. Niet om kinderen bang te maken, maar wel om hen bewust te maken. Ieder schooljaar opnieuw en zonodig ieder moment waarop dit speelt, wordt er aandacht besteed aan het mediawijs4 worden. We beginnen hier nadrukkelijk mee in groep 5 en gaan daarmee door tot en met groep 8. Hoewel we daarbij een leerlijn hanteren, aarzelen we niet om daar van af te wijken als de praktijk daar om vraagt.

ICTM competentieprofiel voor leerlingen

We willen dat leerlingen hun eigen leerproces gaan volgen binnen het digitale portfolio, inclusief resultaten en competentieontwikkeling. Met betrekking tot ICTM zal binnen nu en een jaar een competentieprofile ontwikkeld worden. Leerlingen van groep 6 t/m 8 doen in dat kader mee aan een externe toets. Momenteel zouden we daarbij kiezen voor Toets-IT. Of een instrument als Toets-IT ook op langere termijn blijft bestaan en of het het meeste aansluit bij ons leerproces, zal per jaar bekeken moeten worden.

Opensource en ‘vrije’ software

Op het gebied van educatieve software is er ongelofelijk veel te koop. Allereerst is er een breed aanbod van methodegebonden, of –ondersteunende ICTM-media. Voor een school is het het gemakkelijkst om de methodengebonden software te kopen. Dat scheelt een hoop gedoe. Je installeert de software (of laat dat zelfs doen) en de leerkrachten en leerlingen kunnen aan de gang.

Aan de andere kant worden we als school, door het kopen van methodengebonden software, nog afhankelijker van de grote uitgevers. We kopen er dan niet alleen de boeken, de aan de methode gebonden werkboeken, maar ook nog eens de softwarelicenties. Al met al gaat het om een zeer groot bedrag dat jaarlijks ten laste gebracht moet worden van het onderwijsleerpakket en het ICTM-budget.

De huidige situatie lijkt bovendien bijna onomkoombaar omdat ook Actacom, de netwerkbeheerder, een beperkt aantal softwareprogramma’s ondersteunt. Vanwege de aantallen kiezen zij daarbij voor de veilige weg en ondersteunen software van met name de grote uitgevers. In zekere zin zitten we als school, of misschien wel alle scholen, tamelijk klem.

4 Zie bijlage 1 over ‘mediawijsheid’

De haast onweer-

staanbare druk van de uitgevers



16

Toch is er een soort van ‘hoop’. Er wordt momenteel ook veel gratis of goedkope opensource software aangeboden, waarvan een deel webbased en op basis van de open standaard web2.0. Je kunt werkelijk van alles krijgen. Van besturingssysteem tot volwaardige officepakket, je kan het allemaal ‘krijgen’. Ook op het terrein van educatieve software zijn er ontwikkelingen. Van sommige opensource software komt er maandelijks een nieuwe release uit (vergelijk dat eens met gevestigde partijen) en sommige pakketten kunnen moeiteloos wedijveren met de producten van commerciële leveranciers. Sowieso is er voor wie een beetje zoekt, al veel gedigitaliseerd lesmateriaal te vinden. Gratis en voor niets (zie b.v. http://dekrachtvanobotiel.yurls.net)

Als het even kan zullen we - daar waar mogelijk - kiezen voor ‘vrije’ software. Materiaal dat we zelf ontwikkelen, zullen we eveneens gratis aan derden aanbieden.

Scholing van de leerkrachten

Om de beleidsdoelen te realiseren zal er aandacht besteed moeten worden aan de scholing en de begeleiding van teamleden op het terrein van het gebruik van software en de klassenorganisatie.

Streefdoelen vaardigheden voor leerkrachten:

1. Beheersing CITO-leerlingvolgsysteem en andere toetssystemen, inclusief interpretatie en het leren omzetten naar concrete handelingen.

2. In staat tot voldoende inzet en gebruik van de methodegebonden software in de klas

3. Beheersing van WORD (vaardigheden leerkracht, kennisoverdracht naar leerlingen)5

4. Basiskennis internetgebruik (kennis, vaardigheden leerkracht, kennisoverdracht naar leerlingen)

5. Kennis van e-mail (intern gebruik door leerkracht; e-mailadres voor leerlingen van de groepen 5 t/m 8; kennisoverdracht naar leerlingen)

6. Kennis en vaardigheid met PowerPoint (vaardigheden leerkracht, kennisoverdracht naar leerlingen groep 6-8)

7. De leerkracht is in staat om kleine storingen zelf te verhelpen 8. De leerkracht is in staat om het digitale schoolbord te gebruiken ter ondersteuning van zijn of haar lessen

Globale vaardigheidseisen / cursusinhoud (leerkrachten)

Ad 1. CITO-Leerlingvolgsysteem: Leerlingen plannen; planning wijzigen, planning wissen; resultaten invoeren, wijzigen, wissen; groeps- en leerlingrapporten kiezen en afdrukken.

5 De streefdoelen 3-6 vormen feitelijk een cluster van digitale vaardigheden. Het kan zijn dat we als school de komende jaren overgaan op een geïntegreerd systeem (b.v. iGoogle). De deelaspecten hieronder worden dan onderdeel van de vaardigheid om te kunnen gaan met de ICTM-infrastructuur.



17

Ad 2. Educatieve software: � Schatkist met de muis: mogelijkheden van dit programma benutten; integratie met Schatkist.

� Overige educatieve software: Geïntegreerd gebruik van: Wereld in Getallen Ad 3. WORD: invoegen afbeeldingen; werken met kolommen en tabellen,

Opmaakmogelijkheden (koppen, alinea, opsommingen, randen en arceringen, kleuren), Invoegen van teksten en tekstvakken. Invoegen en bewerken van afbeeldingen en foto’s. Gebruik van WordArt. WORD gebruiken voor websites.

Ad 4. Internet: Veilig gebruik van Internet. Leerkrachten van groep 5 t/m 8 hebben kennis van de netiquette en zijn in staat om leerlingen mediawijs te maken.

Zoekprogramma’s: geavanceerd gebruik. Kopiëren, downloaden. Ad 5. E-mail en Webmail: Risico’s van Virussen, het gebruik van Webmail, Attachments

en Adresboek, post doorsturen. Ad 6. PowerPoint: presentatie maken: foto’s invoegen, tekstvakken maken, WordArt,

Dia- overgangen, animaties. Gebruik van beamer. Ad 7. Kleine reparaties: stekkertjes aan de achterzijde van de kast, haperende muis

schoonmaken, instellen beeldscherm, instellen schermresolutie. Ad 8. Beheersing van de basisfuncties van het Starboard. In staat om zelf verzamelde of

gegenereerde lesstof via het bord te behandelen.

De stimulerende en activerende rol van de ICTM-coördinator

Binnen onze schoolformatie is één leerkracht een aantal uur per week vrij geroosterd voor ICTM-activiteiten. Dit is geen functie, maar een taak; de taak van ICT-coördinator. De schoolleiding stelt de ICTM-coördinator in staat een leidende rol te spelen bij de ontwikkeling van de ICTM-toepassingen binnen de school. De schoolleiding bewaakt de ontwikkelingen die binnen de doelstellingen geformuleerd zijn. In overleg met de ICTM-coördinator zullen vraagstukken over techniek, personeel, gebouw, onderwijs en geld (vaker dan nu het geval is) aan de orde komen. De ICTM-coördinator begeleidt het team, zorgt voor de terugkoppeling aan de hand van de doelstellingen en neemt initiatieven bij nieuwe ontwikkelingen op ICTM-gebied. Zijn taak ligt hierbij dus vooral op het gebied van didactiek, nieuwe projecten, nieuw lesmateriaal en ondersteuning van de leerkrachten. Het onderhoud van de hardware wordt gedaan door de systeembeheerder (Actacom). Kleine storingen kunnen soms door de coördinator verholpen worden. Het is de bedoeling dat praktische ICTM-ervaringen en knelpunten in het bouwoverleg besproken worden. In het overleg worden deze gebundeld en doorgespeeld naar de ICT-coördinator. In maandelijks overleg wordt overleg gevoerd tussen een vertegenwoordiger van het mt en de ICTM-coördinator over het sturen van de ontwikkelingen in de groepen. Geregeld vinden in plenaire teamvergadering evaluaties en zonodig bijstellingen plaats van het ICTM-jaarplan. Specifieke taken ICTM- coördinatoren: • initiëren van ICTM-beleid. • maken van een financiële vertaling van de plannen.



18

• organiseren van het veranderingsproces in samenwerking met het mt. • evalueert het ICTM–veranderingsproces met team en bouwgroepen. • assisteren van gebruikers (leerkrachten, leerlingen en ouders). • deelname aan Werkgroep ICT(m) van het Openbaar Basisonderwijs Tiel. • voorstellen doen t.a.v. aanschaf van hardware en software - ter zake doende informatie verzamelen

• Verhelpen van eenvoudige storingen, uitvoeren eenvoudige reparaties. Bovenschools is er een werkgroep ICT ingesteld. De ICTM-coördinator van de Molenwerf maakt onderdeel uit van deze groep. De werkgroep ICT stelt zich ten doel de scholen (ICT-'ers) te begeleiden bij het invoeren, ontwikkelen en stimuleren van Informatie - en Communicatie Technologie binnen het onderwijs op de scholen van het Openbaar Onderwijs. Het is niet de bedoeling dat de werkgroep zich direct bemoeit met de praktische, inhoudelijke invulling van ICT-onderwijs per school, maar meer voorwaardenscheppend werk verricht. Het is echter niet uitgesloten, dat hierover binnen de werkgroep wel van gedachten wordt gewisseld. Om de omschreven doelstelling te verwezenlijken kunnen voor de komende jaren een aantal actiepunten omschreven worden: • Gezamenlijke beoordeling en aankoop van hardware (computers, netwerken) en software.

• Coördinatie overleg met netwerkbeheerder Actacom • Stimulering van computergebruik • Uitwisseling / gebruik van apparatuur (b.v. beamer) • Uitwisseling lesmateriaal op gebied van ICT. • Uitwisseling ideeën over toepassingsmogelijkheden van ICT



19

Financiële paragraaf

Het geld dat een school structureel voor ICTM ontvangt, kan naar eigen inzicht ingezet worden. Voor de ontwikkeling en het onderhoud van ICTM ontvangt onze school in het schoolseizoen 2007-2008 circa € 9000,= De verwachting is dat we ook de komende vier jaar een vergelijkbaar bedrag voor ICTM ontvangen. Dat het geld naar eigen inzicht te besteden is, is betrekkelijk. Van dit bedrag wordt namelijk jaarlijks al 50% gereserveerd voor het onderhoud door Actacom en de vervanging van de huidige ICTM-middelen. We willen het huidige machinepark de komende jaren in ieder geval op het huidige niveau houden. Obo Tiel hanteert voor de afschrijving van ICT een afschrijvingstermijn van 5 jaar. In het schoolseizoen 2006-2007 heeft de vervanging plaats gevonden van de computers binnen het schoolnetwerk (n=18). In het seizoen 2011-2012 moet er voldoende gespaard zijn om vervanging mogelijk te maken. Van de overige 50% betaalt de ICTM-coördinator de rekeningen voor educatieve- en administratieve software. Met name de licenties voor de methode-ondersteunende software en voor de toetsen, zijn duur. Feitelijk betekent dit dat er maar een klein bedrag per jaar (doorgaans minder dan 1000 euro nog vrij te besteden is). Voor de inkt, de vervanging van kapotte onderdelen van onze overige apparatuur (b.v. de 12 machines die we via Mozaïek hebben gekregen) en soortgelijke zaken, zijn we dit bedrag vaak al gauw kwijt. Jaarlijks stelt de ICTM-coördinator een begroting op.

Digitale schoolborden

Momenteel beschikt onze school over één digitaal schoolbord. Dit bord hangt in het computerlokaal. Alle groepen kunnen in principe gebruik maken van dit bord. Het ligt in de bedoeling om het komende jaar nog een tweede bord in gebruik te nemen. Het bestuur heeft hiervoor extra middelen ter beschikking gesteld. Waar dit tweede bord komt te hangen is nog niet besloten. Vanuit de praktijk zijn zowel de bovenbouwgroepen (6-8) en groep 3 interessante opties.

De aanschaf van deze twee borden moet gezien worden als een cadeau aan de school. Willen we als school meer borden aanschaffen, dan zullen deze ten laste komen van ons eigen budget. Ook voor de vervanging van de borden die we nu cadeau krijgen, zal gespaard moeten worden. Dit betekent dat de hardware een nog groter beslag gaat leggen op onze ICTM-middelen. Over de aanschaf van nieuwe afspeelapparatuur, tv’s (mp4/mp3) hebben we het dan nog niet eens gehad. Om dit mogelijk te maken zijn er twee opties. Eentje is gerichte sponsoring. Een tweede optie is om te besparen op de kosten voor educatieve en administratieve software. Eerder in dit beleidsplan werd al de mogelijkheid genoemd om met OpenSource-software te gaan werken.



20

Een tweede optie is om met andere scholen samen (wellicht in breder organisatorisch verband) eigen educatieve software te ontwikkelen. Dat brengt t.z.t. een interessante discussie met zich mee.



21

Bijlage 1: mediawijsheid

Voor kinderen zijn internet, podcasts en mobiele telefoons de normaalste zaak van de wereld. Maar bijna net zo normaal is het klakkeloos knippen en plakken van informatie, met het grootste gemak downloaden en onbedoeld delen van vaak privacygevoelige informatie. Voor leerlingen is de grens tussen fictie en werkelijkheid, gewenst en ongewenst mediagedrag lastig te beoordelen.

Maar wat is mediawijsheid nu eigenlijk?

'Mediawijsheid staat voor 'het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee

burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke

en fundamenteel gemedialiseerde wereld'. Het gaat er om dat we in staat zijn om oude (televisie, radio, pers) en nieuwe media (internettoepassingen, sms) te gebruiken en dat we een gezonde mentaliteit ten opzichte van deze media hebben, waarbij we ons bewust zijn van de mogelijkheden en van de context van informatie.'

De vaardigheden met betrekking tot nieuwe media kunnen worden ingedeeld in ICT-vaardigheden, informatievaardigheden en veilig mediagebruik.

• Informatievaardigheden: Zoeken, selecteren, interpreteren en verwerken van informatie.

• ICT-vaardigheden : Vaardigheden in het bedienen van de computer en het gebruik van diverse software om zelf media te maken.

• Veiligheid: Netiquette, gezond computeren, digitaal pesten, auteursrechten, veiligheid en de invloed van manipulatie met behulp van digitale media.



22

Bijlage 2. protocol m.b.t. computeren internetgebruik Wij zijn ons er van bewust dat het internet enerzijds een verrijking is en anderzijds ook risico's met zich mee brengt. Om die reden is dit protocol opgesteld. Het protocol wordt met alle gebruikers besproken en wordt ieder schooljaar opnieuw onder de aandacht gebracht. Het voorstel is om leerlingen van de groepen 5, 6, 7 en 8 het protocol te laten tekenen. Deze getekende documenten worden bewaard in het leerlingendossier.

Op niveau van de zes scholen voor Openbaar BasisOnderwijs in Tiel (kortweg: OBO Tiel) zijn spelregels opgesteld voor het gebruik van ICT. Deze spelregels zijn uitgewerkt naar verschillende groepen gebruikers: voor de leerlingen van de groepen 1 t/m 4 geldt als aanvullende regel, dat ze altijd toestemming aan de leerkracht moeten vragen als ze gebruik willen maken van het internet

de regels voor leerlingen van de groepen 5 t/m 8 zijn vastgelegd in een contract. Deze leerlingen ondertekenen dit contract ieder schooljaar opnieuw

de regels voor medewerkers zijn vastgelegd in het gedragsprotocol voor medewerkers

de regels voor stagiaires zijn vastgelegd in het stagecontract de regels voor andere gebruikers vastgelegd in een gebruikerscontract. Deze regels worden ook opgenomen in de (volgende) schoolgids

De hierboven genoemde documenten (i.c. het contract voor leerlingen, het gedragsprotocol voor medewerkers, het stagecontract voor stagiaires en het gebruikerscontract voor derden), vormen integraal onderdeel van het ‘protocol m.b.t. computeren internetgebruik op onze school’.

Alle gebruikers dienen zich aan de spelregels te houden. De enige uitzondering op de regels ligt besloten in de taak-, c.q. functionele verantwoordelijkheid van de ICT-er(s) en de directie waar het gaat om het installeren van software en andere beheersmatige handelingen.

Gebruikers van onze ICT-faciliteiten zijn mede verantwoordelijk voor het gebruik en onderhoud ervan. Dit betekent ondermeer: gebruikers melden storingen zo snel mogelijk bij de ICT-er gebruikers zorgen zelf voor het onderhoud en beheer van de hen toegewezen mappen (oude informatie verwijderen e.a.)

gebruikers houden de aan hen uitgereikte inlognamen en paswoorden voor zichzelf

In situaties die niet omschreven staan in de regels, worden gebruikers gevraagd te handelen in de geest van de regels

Tiel, april 2007

De directie van . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Directie)



23

Bijlage 3: contract voor computeren internetgebruik op school

Naam van de leerling:

Op school hebben we regels voor het gebruik van computers en voor het emailen en surfen via internet. Als je je aan de regels houdt, mag je gebruik maken van de computers op school. Daardoor wordt het leren op school leuker en afwisselender. Hieronder vind je de regels. Als een regel niet duidelijk is, vraag dan je juffrouw of je meester om de regel uit te leggen. Als alle regels duidelijk zijn en je zeker bent dat je je aan deze regels kunt houden, vragen we je om dit formulier te ondertekenen. Dat doe je door duidelijk je voornaam en achternaam onderaan het formulier te zetten en de datum waarop je het formulier tekent. Daarmee spreek je af om de regels op onze school mee te bewaken. Het formulier wordt door de juffrouw of meester bewaard. Ieder schooljaar vragen we je om de regels opnieuw een keertje door te lezen en ieder schooljaar vragen we je om het formulier opnieuw te tekenen. Je hebt dan een geheugensteuntje. De regels waaraan je je belooft te houden zijn: 1. Ik werk rustig en stoor anderen niet

2. Ik houd wachtwoorden en gegevens over mijzelf en van de school geheim Denk bijvoorbeeld aan:

- je adres - je telefoonnummer - je persoonlijke emailadres - je geboortedatum

Tip: Als je al een keertje een naam wilt gebruiken, gebruik dan een zelfgekozen bijnaam.

3. Ik bezoek alleen kindvriendelijke websites Sommige sites zijn minder geschikt voor kinderen (geweld, racisme etc.). Wanneer je per ongeluk op zo’n site terechtkomt, klik de site dan weg door op de knop 'vorige' te klikken. Lukt het niet, waarschuw dan de juffrouw of meester. 4. Ik maak geen contact op het internet met onbekenden

Stuur geen informatie naar anderen over jezelf, je familie, je vrienden en school. Verstuur zonder toestemming geen digitale foto’s naar anderen.

5. Zonder toestemming van de juffrouw of meester zal ik niet chatten Chatten mag alleen als je de opdracht krijgt van je juf of meester. Zonder toestemming is het niet toegestaan om vanaf één van de computers op school deel te nemen aan chatboxen, MSN of andere messengerprogramma's. 6. Ik zal nooit iets via het internet bestellen. Ook niet voor de grap.

Je mag geen spullen via het internet bestellen via de schoolcomputers. Tegen het voor de grap bestellen van spullen op naam van anderen wordt serieus opgetreden.



24

7. Ik zal geen programma’s van thuis op de schoolcomputer installeren

De verspreiding van virussen via school kan zeer snel gaan en ernstige gevolgen hebben.

8. Ik beloof om niets te downloaden.

Bestanden van Internet naar je eigen computer halen heet downloaden. Op vragen om te "downloaden" is het antwoord altijd nee. Je mag dus geen bestanden downloaden. De enige uitzondering is als je van de juffrouw of meester toestemming hebt om dit te doen.

9. Ik verstuur alleen mail via de groepsemail Wanneer je wilt e-mailen, doe dit dan via het emailadres van de groep en nooit via je eigen emailadres. Beantwoord nooit email berichten die onprettig zijn. Vertel het meteen aan je meester of juf als je onprettige berichten krijgt, zodat er maatregelen genomen kunnen worden. 10. Ik zal niet zomaar printen

Printen is kostbaar en het verbruik van papier en inkt is slecht voor het milieu. Denk daarom goed na of je iets echt moet printen. Je mag op school alleen iets printen als je toestemming heb van de juf of meester.

11. Als er iets kapot is, dan meld ik dat direct

Soms werkt software niet meer, of is er iets anders aan de computer kapot. Meld dit a.j.b. direct bij de leerkracht of noteer het in het logboek. We kunnen dan maatregelen nemen om het probleem te verhelpen.

12. Wat doe ik met verzamelde informatie?

Mocht je op het internet informatie tegenkomen die nuttig is voor de les, of een eigen werkstuk, sla die informatie dan alleen op in overleg met de leerkracht. 13. Ik weet dat het gevolgen heeft wanneer ik me niet aan de regels houd

Wanneer je je bewust niet aan de regels houdt, zal de juffrouw of meester een straf opleggen. Meestal betekent dit dat je langere tijd niet meer op de schoolcomputers mag werken. Als je overtreding ernstig is, of wanneer je de regels meer dan één keer overtreedt, maakt de juffrouw of meester daarvan een aantekening. Ik maak hierbij de afspraak dat ik me aan deze regels zal houden:

Mijn voornaam: Mijn achternaam: Datum:

…………………………………… ……………………………………… …… / …… / …...

…………………………………… ……………………………………… …… / …… / ……

…………………………………… ……………………………………… …… / …… / …….



25

Ik werk rustig en stoor anderen niet

Ik houd paswoorden, gegevens over mijzelf en van de school geheim

Ik bezoek alleen kindvriendelijke websites

Ik maak geen contact op het internet met onbekenden

Zonder toestemming van de juffrouw of meester zal ik niet chatten

Ik zal nooit iets via het internet bestellen. Ook niet voor de grap.

Ik zal geen programma’s van thuis op de computer installeren

Ik beloof om zonder toestemming geen software te downloaden

Ik verstuur alleen mail via de groepsemail

Ik zal niet zomaar printen

Als er iets kapot is, dan meld ik dat direct

Ik verzamel bruikbare informatie

Ik weet dat het gevolgen heeft wanneer ik me niet aan de regels houd



26

Bijlage 4. Spelregels voor het gebruik van computers en internet door derden.

Op onze school beschikken we over diverse ICT-faciliteiten. Voor het gebruik van deze faciliteiten heeft de organisatie waar onze school onderdeel van uitmaakt, spelregels opgesteld. De regels voor het gebruik van computers- en internet zijn opgenomen in het gedragsprotocol voor medewerkers. Stagiaires op onze school zijn hiervan op de hoogte en kennen de inhoud. De leerlingen van groep 5 t/m 8 tekenen jaarlijks een contract. Ook andere gebruikers (denk daarbij bijvoorbeeld aan (hulp)ouders, deelnemers aan de computercursus van Mozaiek) zijn gehouden aan deze regels. Bij gebruik van de computers en internetvoorziening op onze school, onderschrijft iedere gebruiker onderstaande regels. Wanneer een gebruiker zich niet aan de regels houdt, heeft dit consequenties. De directie van de school zal afhankelijk van de situatie handelen. Uitsluiting van verder gebruik is daarbij mogelijk. De regels met betrekking tot computeren internetgebruik door derden, worden eenmalig bekend gemaakt via een mailing aan de ouders/verzorgers. Deze regels zijn opgenomen op de website van onze school. De onderstaande regels gelden voor alle gebruikers, tenzij er andere afspraken zijn gemaakt met de directie.

De regels: 1. U mag via de computers van de school niet chatten 2. Via de computers van de school mogen geen bestellingen geplaatst worden 3. Via de computers van de school mag geen e-mail verstuurd worden naar derden 4. Er mogen op de schoolcomputers geen programma’s geïnstalleerd worden 5. De teamleden besluiten over het aansluiten van usb-sticks e.d. 6. Illegale software mag niet op onze computers afgespeeld worden 7. Er mogen geen websites bezocht worden met seksistische, racistische en/of

gewelddadige inhoud 8. Er mag alleen geprint worden na overleg 9. Als er iets kapot is, vragen we de gebruiker om dit te melden bij de ICT-er of de

directie 10. Maak geen misbruik van vertrouwelijke informatie die op de computers wordt

aangetroffen.



27

Bijlage 5. Brief voor ouders van leerlingen groep 5 over computeren internetgebruik op school. Tiel, …………..(datum)

Aan de ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 5

Beste ouders, Kinderen in deze wereld groeien op met internet, pc’s, een breed aanbod aan tv-programma’s en gamecomputers. Op school gebruiken we een deel van deze media ook bij het leren. We vinden het belangrijk om onze leerlingen technisch vaardig te maken, maar ook om hen bewust(er) te maken van de gevaren.

Om die reden praten we met leerlingen over deze zaken én hebben we regels geformuleerd voor het gebruik van de computers op school. Omdat leerlingen vanaf groep 5 meer ruimte en verantwoordelijkheid krijgen, willen we u graag op de hoogte stellen van ons beleid in deze. Dat beleid is gebaseerd op heldere afspraken, een stuk vertrouwen, maar ook duidelijke consequenties wanneer een leerling de verantwoordelijkheid (nog) niet aan kan.

Hieronder schetsen we op hoofdlijnen ons beleid met betrekking tot het gebruik van pc’s en internet: We beginnen al jong met het aanleren van basisvaardigheden

Kinderen leren bij ons op school in groep 1 al met de computer te werken. Tot en met groep 4 maken leerlingen daarbij gebruik van de computers die aangesloten zijn op het schoolnetwerk en werken ze met name met methodegebonden softwareprogramma’s. Dit netwerk is beveiligd tegen ‘inbrekers’.

We stimuleren kinderen op onze school tot zelfstandigheid en we geven hen geleidelijk meer verantwoordelijkheid. Dat betekent dat er op de computers gewerkt mag worden zonder dat de leerkracht permanent toezicht houdt. Dit kan omdat er feitelijk ook niet zoveel mis kan gaan.

Afspraken met leerlingen over computeren internetgebruik

We hebben – zoals gezegd - op school een reglement met spelregels voor het gebruik van pc’s en internet. Vanaf groep 5 mogen leerlingen ook op de computers werken die niet gekoppeld zijn aan het schoolnetwerk. Hoewel er ook op deze computers een filter geïnstalleerd is, werken leerlingen op deze computers vooral op basis van vertrouwen. Leerlingen van de groepen 5 t/m 8 beloven zich te houden aan de regels voor het gebruik van computers en internet op onze school. Dit doen ze door een contract met de regels te ondertekenen. Ieder schooljaar worden de regels weer even onder hun aandacht gebracht en ieder jaar vragen we hen – als geheugensteuntje - om de regels



28

opnieuw te onderschrijven. De getekende contracten worden bewaard in het leerlingendossier van een leerling. Leerkrachten maken hierop zonodig aantekeningen wanneer een situatie hierom vraagt.

Op deze manier denken wij een goede vorm gevonden te hebben om enerzijds de veiligheid van leerlingen bij m.n. het surfen op internet en e-mailen te waarborgen en anderzijds het verantwoordelijkheidsgevoel van kinderen te stimuleren.

Als u nog vragen heeft...

Als u behoefte heeft aan meer toelichting dan kunt u het best even contact opnemen met de heer Theo van Bijsteren, of met Bert van der Neut. Ook als u suggesties heeft, bent u van harte welkom.

Namens het team van de Molenwerf

Bert van der Neut (directeur)



29

Bijlage 6. Conceptbrief voor ouders van leerlingen groep 6 en 7 over het werken met digitale portfolio

Tiel, …………..(datum)

Aan de ouders van de leerlingen van groep 6 en 7

Beste ouders,

Als school willen we onze leerlingen steeds het beste onderwijs bieden. Onderwijs dat aansluit bij de ontwikkelingen in de samenleving en dat een uitstekende basis biedt voor het vervolgonderwijs van uw zoon of dochter. Zoals u weet proberen we op onze school kinderen niet alleen goed onderwijs te bieden, maar proberen we hen ook bewust te maken van het feit dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. Die bewustwording is zeer belangrijk. Het rendement van leren ligt namelijk veel hoger wanneer je je bewust bent van hoe je leert, wat je leert en waarom je iets leert. In iets algemenere zin: als mensen kunnen reflecteren op hun eigen gedrag en eigen leerproces, heeft dat een positief effect op hun leerproces. Aanvullend op dat wat we nu al doen om leren succesvol te maken, willen we dit jaar op school starten met de invoering van een zogenaamd ‘portfolio’. Een portfolio kunt u zien als een verzamelmap waar leerlingen de resultanten van hun eigen werk in bewaren. Het bewaren van het werk is echter maar één ding en zeker niet het belangrijkste doel. Aan de hand van het portfolio zullen we leerlingen regelmatig uitdagen om na te denken over hun werk, over hoe ze het werk zelf waarderen en over de vraag wat ze er van geleerd hebben. Het reflecteren. Iedere leerling een eigen verzamelmap op internet

Het portfolio waarmee de leerlingen van groep 6 en 7 aan de slag gaan, is niet zomaar een verzamelmap. We leggen namelijk voor iedere leerling een digitale verzamelmap aan. In die digitale map is ruimte voor foto’s, werkstukken, verslagen en het bijhouden van de eigen schoolresultaten. Indien mogelijk voegen leerlingen ook werk van de eerste schooljaren toe aan het portfolio (b.v. door foto’s te nemen, werkstukken te scannen). Als een leerling in groep 8 van school gaat heeft hij of zij een waardevolle verzameling van herinneringen en werk opgebouwd. De verzamelmappen die wij aanleggen, staan op internet. We hebben gekozen voor het creëren van een digitaal portfolio binnen iGoogle, een dienst van het bekende Google. Door te werken met hun eigen portfolio zijn kinderen niet alleen bewuster bezig met hun eigen leerproces, ze oefenen tevens op een hele intensieve manier alle ict- en multimediavaardigheden die leerlingen aan het eind van de basisschool moeten beheersen. Hoewel de praktijk dit nog moet uitwijzen, denken we dat onze leerlingen straks zelfs boven het gewenste niveau zullen zitten.



30

De technische realisatie

De manier waarop het portfolio technisch gestalte krijgt, laat zich slechts ten dele op papier uitleggen. We proberen hieronder de grote lijnen te schetsen, maar beloven gelijktijdig dat we het u graag een keertje in de praktijk laten zien (zie de uitnodiging onderaan deze brief). Eigenlijk bieden we leerlingen via het gebruik van iGoogle een volledige werkomgeving. Leerlingen hebben een eigen (school)mailadres, een plek om stukken te schrijven, om presentaties te maken, om foto’s te bewaren, om een webpagina te bouwen en te beheren en om een eigen weblog bij te houden. De werkomgeving is voor iedere leerling apart beveiligd met een loginnaam en een wachtwoord. De loginnaam en het wachtwoord wordt ook aan u als ouders gegeven (om goed te bewaren). Het weblog dat hierboven genoemd wordt is een soort logboek dat een leerling op het web bijhoudt. Op het moment dat de leerling dat zelf wil, of wanneer het binnen de les past, zet de leerling het resultaat op zijn of haar weblog. hET weblog is via internet door anderen te bekijken. Ouders, opa’s en oma’s en anderen kunnen thuis meekijken. Het weblog is dus eigenlijk een soort persoonlijk visitekaartje; een plek om te laten zien waar je mee bezig bent.

Het stimuleren van de taligheid van leerlingen

De belangrijkste reden om te starten met een portfollio is, zoals eerder genoemd, de bewustwording van het eigen leerproces. Het opdoen van ict- en multimediale vaardigheden, het laten zien waar je mee bezig bent en het opbouwen van een waardevol dossier voor later, zijn belangrijke subdoelen.

Het starten met een digitaal portfolio heeft nog een belangrijk doel. We denken namelijk dat het leerlingen stimuleert om nog meer en nog bewuster met taal bezig te zijn. Het werken in schriften en het maken van spellingsdictees hebben hun waarde, maar vanwege het feit bijvoorbeeld het weblog ook door derden gelezen kan worden, geeft dit een extra stimulans om het goed te doen. Uw kind krijgt met het portfolio een permanent podium om op een leuke en goede manier met taal aan de slag te zijn. Kortom

Wij denken dat het digitaal portfolio iets toevoegt aan ons onderwijs. Wij zijn enthousiast over de mogelijkheden en natuurlijk erg nieuwsgierig of het in de praktijk ook zo gaat werken. Voorlopig zien we dit schooljaar als een testjaar. De leerlingen van groep 6 en 7 zullen dit jaar nog les krijgen in het werken met iGoogle en vanaf volgend jaar moet het systeem volledig in de lucht zijn. Graag nodigen we u uit

Als u meer wilt weten en vooral iets wilt zien van het digitale portfolio, dan nodigen we u graag uit voor een informatieavond. Aanstaande …….. bent u om …….. uur welkom op school. We zullen dan een demonstratie geven en er is een uitgebreid ruimte voor eventuele vragen. Namens het team van de Molenwerf xxxx

beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2

Education