Belirlilik Koşulu Altında Yatırım Projeleri Değerlendirme

Maliyet Karşılaştırma Yöntemi

Örnek: Yeni bir ürün üretebilmek için metal işleme şirketinin özel parçalara gereksinimi vardır. Bu ürün fabrikada üretilebilir yada dışarıdan satın alma ile tedarik edilebilir. Parçaların üretimine başlayabilmek için birbirinin rakibi olan iki projeye(A ve B) yatırım yapılması gerekmektedir. Başka bir yerden satın alarak tedarik etmek de C alternatifi olarak gösterilmektedir.

Veriler A Projesi B ProjesiBugünkü Yatırım Harcamaları 240.000 TL 600.000 TLYatırımın Eko.Ömrü 6 yıl 6 yılTasfiye Değeri 0 60.000 TLKapasite(yıllık birim miktarı) 8.000 10.000Maaşlar (yıllık) 50.000 TL 50.000 TLDiğer Sabit Maliyetler 40.000 TL 160.000 TLÜcretler (yıllık) 220.000 TL 80.000 TLMalzemelerin Maliyeti 400.000 TL 450.000 TLDiğer Değişken Maliyetler 30.000 TL 30.000 TLFaiz Oranı(1 yıllık period için geçerli) %8 %8

Parçaların dışarıdan satın alınarak tedarik edilmesi durumunda, maliyet birim başına 125 TL’dir.

A’nın Toplam Değişken Maliyeti: 650.000 TL (8.000 birim)B’nin Toplam Değişken Maliyeti: 560.000 TL(10.000 birim) 448.000 TL (8.000 birim)

Sabit maliyetler; maaşlar+ amortisman +faiz +Diğer sabit maliyetler

Amortisman:A= (BugünküYatırım Harcamaları-H.D)/n 240.000/6= 40.000 TL

B= 600.000- 60.000/ 6= 90.000 TL

Faiz:Faiz maliyeti, ortalama sermaye bileşimi

faiz oranıyla çarpılarak bulunur.

OSB= (Bgnk.Yat.harcamaları+Tasfiye Değeri)/2

A’nın faizi: 240.000/2= 120.000 120.000 x(0,08)= 9.600 TLB’nin faizi: (600.000+60.000)/2= 330.000 TL 330.000 TL x (0,08)= 26.400 TL

A’nın Sabit Maliyetleri: 139.600 TLAmortisman: 40.000 TLFaiz: 9.600 TLMaaşlar: 50.000 TLDiğer Sabit Maliyetler: 40.000 TL

B’nin Sabit Maliyetleri: 139.400 TLAmortisman: 90.000 TLFaiz: 26.400 TLMaaşlar: 50.000 TLDiğer Sabit Maliyetler: 160.000 TL

3 Proje için toplam maliyetler:

Top.M.=Sabit M. + Değişken M.

Proje A= 650.000 + 139.600= 789.600 TLProje B= 448.000 + 326.400= 774.400 TLC: 8.000 birim x 125 TL = 1.000.000 TL

B Projesi seçilir.

Kar Karşılaştırma Yöntemi

ABC şirketi,iki yatırımdan birini seçecektir; Veriler X Projesi Y ProjesiBaşlangıç yatırımı 197.000 227.000Eko.Ömür 5 5Tasfiye Değeri 12.000 17.000Diğer Sabit Gid. 4.000 20.000Üretim/Satış Hacmi 9.000 12.000Satış Fiyatı 10 10 Değişken Maliyetler 2 1,90Faiz Oranı %6 %6

X’in Top.Geliri: 9.000 br. X 10 TL= 90.000 TLY’nin Top.Geliri:12.000 br. X 10 TL= 120.000 TL

Maliyetler X Projesi Y ProjesiAmortisman 37.000 42.000Faiz 6.270 7.320Diğer Sabit Gid. 4.000 20.000Değişken M. 18.000(2TL*9.000) 22.800 (1,9TL*12.000)

Toplam Maliyet 65.270 92.120

Amortisman X: (197.000-12.000)/5= 37.000 Y: (227.000-17.000)/5= 42.000

FaizX: [(197.000+12.000)/2 ]. 0,06= 6.270 Y: [(227.000+17.000)/2 ]. 0,06= 7.320

Top.Gelir-Top.Maliyet=Kar

X Projesi: Top. Gelir= 90.000 TL Top.Maliyet= 65.270 24.730 TL

Y Projesi: Top. Gelir= 120.000 TL Top.Maliyet= 92.120 27.880 TL

Y projesi seçilir.

Yıllık Eşdeğer Maliyet(YEM) Yöntemi

Örnek 1: İşletme yatırım yapmak üzere E ve M projesi olmak üzere

iki farklı proje alternatifi ile karşı karşıyadır. Verileri oluşturulmuş olan E ve M projeleri, eşdeğer maliyet yöntemine göre değerlendirildiğinde hangisi

tercih edilecektir?

E Projesi: Yatırım Tutarı 500.000.000 TL Ekonomik Ömür: 20 yıl Yıllık İşletme Giderleri: 150.000.000 TL İskonto Oranı: %15 M Projesi: Yatırım Tutarı: 1.000.000.000 TL Ekonomik Ömür: 15 yıl Yıllık İşletme Giderleri: 200.000.000 TL İskonto Oranı:%15

E Projesinin yıllık eşdeğer maliyeti: 150.000.000 + 79.880.700= 229.880.700 TL

M Projesinin yıllık eşdeğer maliyeti: 200.000.000 + 171.017.000= 317.017.000 TL

TLYEM E 700.880.791)15,01(

)15,01(15.0000.000.500

20

20

TLYEMM 000.017.1711)15,01(

)15,01(15.0000.000.000.1

15

15

1)1(

)1(

n

n

i

iiNBDYEM

İç Verimlilik Oranı (İVO)Bugünkü 1.000 TL’lik yatırım gelecekte her üç yıl için 500 TL getiri sağlayacaktır. IVO=?

i = %20 olsun

i = % 25

i= 0,20 +

53)20,01(

500

)20,01(

500

)20,01(

500000.1

321

NBD

24)25,01(

500

)25,01(

500

)25,01(

500000.1

321

NBD

4,23%)20,025,0(|24|53

53

Karlılık İndeksi

Yatırım tutarı 100.000TL olan bir projenin ekonomik ömrü 4 yıldır. İskonto oranı %20 olduğuna göre karlılık endeksine göre proje kabul edilmeli midir?

Yıl NNG 1TL’nin BD (i=%20)

Bugünkü Değer

1 20.000 0,833 16.600

2 50.000 0,694 34.700

3 70.000 0,579 40.530

4 30.000 0,482 14.460

Toplam 106.350

Gelecek Değer

Yeni makinenin nakit akımları aşağıdaki gibidir. Eğer sermaye maliyeti %30 ise, bu nakit akımlarının gelecek değeri nedir?

Yıllar NG1 422 453 584 605 39

GD = 42 + 45 58 + 60 (1,3) + 39 = 120 + 99 + 98 + 78 + 39 = 434 TL

4)3,1( 3)3,1( 2)3,1(