29 oktober 2014

Beren in de kelderAnnie MG Schmidt

en de ontwikkeling van de medewerker

Albert Neeleman

Verantwoording vooraf

Gebruik gemaakt van:

Gedicht van Annie M.G.

Schmidt

Lezing van Martie Mol

Voor bewerking naar onze

setting het boek ‘Gezinstherapie

in de praktijk’ van Peter Rober

Wat is dat mevrouw van Gelder?

Wat is dat mevrouw van Gelder,

Houdt u beren in de kelder?

Bruine beren in de kelder van ‘t

perceel?

Als het nou konijntjes waren

Of een aantal ooievaren,

Maar ‘t zijn echte bruine beren en

zoveel!

Kijk ‘s hier meneer Verhagen,

Moet ik U permissie vragen?

Houdt U bij uw eigen zaken,

alstublief!

Kom vooral geen stap meer

nader,

‘t zijn de beren van mijn vader,

En ik heb ze alle zeven even

lief!

Nou ik kan U dit vertellen:

Ik ga de politie bellen

En de brandweer!

En de generale staf!

Hoor ‘s hier, meneer Verhagen,

Als U dat probeert te wagen

Stuur ik alle zeven beren op U af!

Als U even hier wilt kommen,

Zal ‘k ze voor U laten brommen:

Grrrr! Grrrr! Grrrr Grrrr! Hau! Hau! Grrrr!

Hoort U dat meneer Verhagen?

Hebt U verder nog iets te vragen?

O welnee, mevrouw van Gelder, nou niet

meer…

Goedendag, mevrouw van Gelder,

Wat zijn uw gordijntjes helder,

Veel genoegen met de beertjes in

uw huis!

Wel tot ziens meneer Verhagen,

Prettige vakantiedagen,

En de hartelijke groeten bij U thuis

Grrrrrrr!

employees

1.Bruine beren in de kelder

Beren hebben we allemaal: niet te

verdragen/verteren angsten, trauma’s,

wanhoop, schuld, schaamte, walging,

verdriet, haat, geweldservaringen, etc.

Therapie is vaak het cliënten (helpen)

erkennen, voelen, dragen en verdragen

van wat niet te behappen was

Belangrijke vraag: hoe maken we onze

benadering dan helpend/therapeutisch?

De zorg voor bruine beren

Taak van therapeut:

Luisteren naar de verhalen die verteld

worden en ruimte maken voor wat nog niet

gezegd is (in de kelder verborgen blijft)

- Luisteren

- Vragen stellen

- Ensceneren

- Het betrekken van het bredere systeem

Luisteren!

Luisteren

- Met oren: naar de woorden en het verhaal

- Met ogen: lichaamstaal

- Met het hart: de gevoelens en belevingen

die in ons worden opgeroepen

In gezinnen:

luisteren naar degene die spreekt, maar ook

‘luisteren’ naar de andere gezinsleden

Gezinstherapeutisch gereedschap

Vragen stellen (info verzamelen of andere

doelen; open/gesloten; verdiepend of

verbredend)

Ensceneren (‘daar-en-toen’ maar vooral

ook ‘hier-en-nu’ benutten om zicht te

krijgen en te werken aan gezinsdynamiek)

Verbinden met bredere context vanuit groot

vertrouwen van de helende krachten van

natuurlijke systemen

2.Houdt U bij uw eigen zaken

Mevrouw van Gelder belast meneer

Verhagen. Hij vreest overlast en gevaar en

durft b.v. zijn fiets niet uit de kelder te halen

Cliënten willen dat wij de omstandigheden

leefbaarder maken: minder beren, betere

tralies, een ander hok

Wij zijn beperkt en gebonden aan regels,

structuur en grenzen

Wij hebben onze eigen beren!

De beren van de therapeut

In analytische termen worden de beren

getoond door verbaliseren, ageren,

projectieve identificatie en spelen

Therapeut is onderdeel van het

therapeutisch proces en kan er slechts

gedeeltelijk buiten staan

De eigen beren van de therapeut zullen

geregeld aanslaan op wat er gebeurt in

het therapeutische contact

3.‘t zijn de beren van mijn vader

Onze cliënten zitten opgescheept met een

erfenis. Dat doen ze alleen omdat het hen

gevraagd of opgedragen is door de ouders,

aan wie ze dat niet konden weigeren.

We proberen een context te bieden waarin de

banden tussen kind en ouders, hoe verstoord

ook, gerepareerd kunnen raken.

Het gebeurt regelmatig dat wij zelf geraakt

worden in wat er in de gezinnen waar we mee

werken gebeurd is en plaats vindt.

Erfenissen van de therapeut

Waarom kiezen therapeuten dit beroep? Wat

heeft dat met hun eigen beren te maken?

Erikson: In treating them we treat ourselves.

Het anderen helpen kan helpen om de eigen

issues het hoofd te bieden. Het grote leed bij

cliënten en hun gezinnen relativeert de eigen

gevoeligheden

Erfenis, bv. wie als kind geparentificeerd was,

zet het beschikbaar zijn voor anderen door.

4.Ik ga de politie bellen

Therapeut is emotioneel gevaarlijk beroep.

Als de beren los zijn, zijn we bang,

geschokt, overmand en daardoor onvrij

om te reageren. We zijn onze ‘reflective

space’ kwijt.

We hebben tijd nodig om ons te herstellen

en zijn eerst met onszelf bezig. Het zijn

onze eigen beren die we op dat moment

tegen komen, i.p.v. die van onze cliënten!

5. Grrr! Grrr! Grrr Grrr! Hau! Hau! Grrrr!

Laten de beren zich temmen?

Op zoek naar houvast en bescherming zijn

protocollen handig en nuttig.

Maar het is belangrijk ook te leren dat het

niet erg is je eigen beren tegen te komen,

als je er nadien maar wat mee doet!

Het (helpen) containen van de beren van

anderen vraagt dat we continu bezig zijn

met wat er in onszelf gebeurt (onze eigen

beertjes thuis).

De persoon van de therapeut

Is van belang wegens

- Preverbale communicatie

- Creativiteit

- Zorg voor de therapeutische relatie

- Vermijding van kolonisering of onderdrukking

Heeft een innerlijk gesprek tussen onder

meer een ervarend zelf en een

professioneel zelf

Het innerlijke gesprek van de therapeut

4 soorten overwegingen in innerlijk

gesprek bij ervaren therapeuten:

- Begrijpen van het verhaal

- Inschatten van het proces van cliënten

- De eigen ervaring van de therapeut

- Beheren van het therapeutische proces

6.Veel genoegen met de beertjes in uw huis

Therapie is in de 1e plaats een ontmoeting

van levende personen.

In dit geval druipt (therapeut?) meneer

Verhagen af

Door oefening en supervisie kan hij (en

andere therapeuten) getraind worden

explicieter gebruik te maken van het

innerlijke gesprek en doelbewust mentale

ruimte maken voor reflecties en

therapeutische en ethische keuzes