biaŁa ksiĘga francuskiej izby przemysŁowo- …bi.gazeta.pl/im/8/8471/m8471858.pdf · francuska...

BIAŁA KSIĘGA

FRANCUSKIEJ IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWEJ W POLSCE

Wydanie I

BIAŁA KSIĘGA CCIFP

2

9.09.2010 r.

Francuska Izba Przemysłowo-Handlowa w Polsce (CCIFP) zrzesza ponad 330 firm francuskich i polskich,

należących do różnych sektorów gospodarki. Poprzez nasze działania włączamy się do grona najbardziej

dynamicznych aktorów polskiego życia ekonomicznego.

Priorytetem Francuskiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Polsce jest wspieranie członków w ich długofalowym

rozwoju na polskim rynku. W ramach swoich działań, CCIFP przeprowadziła ankietę wśród firm

stowarzyszonych, która miała na celu zebranie informacji o najczęściej pojawiających się problemach, które

dotykają je w codziennej działalności. Zebrane odpowiedzi pozwoliły nam na rozpoczęcie prac w kilku

obszarach tematycznych. Powstały specjalne grupy robocze, w skład których weszli przedsiębiorcy i eksperci z

firm stowarzyszonych. Efektem ich prac jest powstanie niniejszego dokumentu, który podzielony jest na pięć

bloków tematycznych : akcjonariat pracowniczy, kształcenie zawodowe, nieruchomości, podatki,

implementacja prawa wspólnotowego do prawa polskiego.

Biała Księga zawiera propozycje rozwiązań pojawiających się problemów. Firmy stowarzyszone tworząc ten

dokument korzystały ze swoich doświadczeń oraz praktyk stosowanych w innych krajach Unii Europejskiej.

Naszym założeniem jest, by Biała Księga cały czas się rozwijała. Dlatego też czekamy na propozycje i uwagi

firm członkowskich, które będziemy mogli dołączyć do niniejszej publikacji.

Bardzo dziękujemy za zaangażowanie i wkład wszystkim osobom, które przyczyniły się do powstania Białej

Księgi CCIFP.

Monika Constant

Dyrektor Generalny

Francuskiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Polsce


3

SPIS TREŚCI

• SŁOWO WSTĘPNE • ROZDZIAŁ I – AKCJONARIAT PRACOWNICZY ………………. str. 5 • ROZDZIAŁ II – KSZTAŁCENIE ZAWODOWE …………………… str. 11 • ROZDZIAŁ III – NIERUCHOMOŚCI ………………………………….. str. 19 • ROZDZIAŁ IV – PODATKI ……………………………………………….. str. 32 • ROZDZIAŁ V – PRAWO WSPÓLNOTOWE, A POLSKI SYSTEM PRAWNY …………………… str. 50


4

ROZDZIAŁ I

AKCJONARIAT PRACOWNICZY


5

1.1. UCZESTNICTWO PRACOWNIKÓW WE WZROŚCIE WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

Jednym z istotnych założeń społecznej gospodarki rynkowej jest wzbudzenie u pracowników zainteresowania sytuacją i rozwojem przedsiębiorstwa. Narzędziem pozwalającym na realizację tego założenia jest umożliwienie pracownikom uczestnictwa we wzroście wartości przedsiębiorstwa, poprzez zagwarantowanie im szansy nabycia akcji/udziałów przedsiębiorstw, w którym pracują (lub innej spółki należącej do grupy, której członkiem jest to przedsiębiorstwo). Inwestycje takie mogą być finansowane ze środków własnych pracowników i/lub ze środków udostępnionych w tym celu przez pracodawcę lub inną spółkę z grupy, do której należy pracodawca. „Środkami udostępnionymi przez pracodawcę lub inną spółkę z grupy pracodawcy” mogą być w szczególności środki stanowiące część zysku przedsiębiorstwa będącego pracodawcą, udostępnione pracownikom na zasadach przewidzianych w nowym projekcie ustawy, przygotowanym z wykorzystaniem istniejących w Unii Europejskiej rozwiązań, dotyczących partycypacji pracowników w zysku pracodawcy.

Udział pracowników we wzroście wartości przedsiębiorstwa poprzez nabycie jego akcji/udziałów lub spółki z grupy przedsiębiorstwa realizuje jednocześnie kilka celów społeczno- gospodarczych. W szczególności: • powstaje wspólnota interesów Pracodawcy i Pracownika, który ma możliwość uczestniczenia w

długoterminowym procesie budowania kapitału przedsiębiorstwa; • motywuje pracowników do długoterminowego oszczędzania i budowania własnego majątku, a tym samym

budowania bazy zabezpieczenia społecznego.

Istota projektów uczestnictwa pracowników we wzroście wartości firmy oraz inwestowania w akcje/udziały tego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa z tej samej grupy opiera się na dwóch poniższych założeniach: • Kwoty udostępniane pracownikom w celu nabycia przedmiotowych akcji/udziałów powinny być

wykorzystywane do długoterminowego inwestowania w przedsiębiorstwa, poprzez ustanowienie blokady dysponowania przez pracowników nabytymi akcjami/udziałami przez okres kilkuletni, na przykład 5 lat. Rozwiązanie takie pozwoli na realizację założenia oszczędzania i budowania własnego majątku przez pracownika.

• Kwoty udostępniane pracownikom w celu nabycia przedmiotowych akcji/udziałów nie mogą stanowić przychodów ze stosunku pracy. Przeciwnie - ze swej istoty są one związane z wynikami finansowymi przedsiębiorstwa i nie powinny być opodatkowane w chwili zainwestowania w akcje/udziały. Moment opodatkowania powinien nastąpić w dacie realizacji inwestycji, tj. zbycia przedmiotowych akcji/udziałów.

Dla osiągnięcia powyższych celów konieczne jest przede wszystkim ujednolicenie praktyki stosowania

przez organy obowiązujących przepisów prawa (zwłaszcza przepisów prawa podatkowego) z uwzględnieniem korzystnego dla pracowników orzecznictwa sądów administracyjnych oraz pilnego wprowadzenia zmian w istniejących regulacjach prawnych, mające na celu usunięcie istniejących wątpliwości interpretacyjnych, jak również niepotrzebnych barier o charakterze regulacyjnym i fiskalnym. W dłuższej perspektywie niezbędne jest także wprowadzenie nowych rozwiązań ustawodawczych, stwarzających zachęty podatkowe dla pracowników i pracodawców, decydujących się na budowanie w polskich przedsiębiorstwach modelu partycypacji pracowniczej i/lub akcjonariatu pracowniczego.

Wprowadzenie powyższych zmian, w szczególności nowych rozwiązań prawnych precyzyjnie regulujących udział pracowników w zysku przedsiębiorstwa oraz inwestowanie w jego akcje, pozwoli na: • zwiększenie potencjału i efektywności polskich przedsiębiorstw, które nie są notowane na Giełdzie,

poprzez powstanie dodatkowego źródła finansowania i kapitału opartego na możliwości inwestowania zysku pracowników w akcje przedsiębiorstwa poprzez udział w programie akcjonariatu pracowniczego.

• podniesienie poziomu i stabilności zatrudnienia, a także stworzenie dodatkowych miejsc pracy poprzez rozwój przedsiębiorstw korzystających z tego nowego rozwiązania, a tym samym zwiększenie ich autonomii finansowej.


6

Wyrażamy przekonanie, że ujednolicenie prawa w obszarze opodatkowania oraz uchwalenie nowej ustawy, dotyczącej uczestnictwa pracowników w zysku pracodawcy umożliwi realizację opisanych powyżej skutków społecznych, gospodarczych, finansowych i prawnych, co pozwoli na pełniejsze wdrożenie zasad społecznej gospodarki rynkowej. Dopuszczalność inwestowania zysku pracowników w akcje lub udziały pracodawcy albo jednostki z nim powiązanej umożliwi połączenie sytuacji pracowników z wynikami pracodawcy, co spotęguje pozytywne skutki zmian w prawie, o których mowa powyżej. Jesteśmy gotowi, jako pracodawcy zrzeszeni we Francuskiej Izbie Przemysłowo-Handlowej, do współpracy i zaprezentowania tak zmian w prawie, jak również nowych rozwiązań, czyli nowej ustawy. 1.2. SYNTEZA PROBLEMÓW I PROPONOWANE ROZWIĄZANIA W DZIEDZINIE AKCJONARIATU PRACOWNICZEGO

Problem: Opodatkowanie tzw. dyskonta przy obejmowaniu/nabywaniu akcji przez pracowników Opis problemu: Chodzi o zapewnienie braku opodatkowania różnicy pomiędzy wartością rynkową nabywanych akcji a ceną płaconą przez pracownika w dacie nabywania akcji. Generalnie ta różnica powinna być opodatkowana dopiero w dacie sprzedaży akcji przez pracownika. Organy podatkowe mają jednak odmienne zdanie. Problem ten jest widoczny zwłaszcza w sytuacji, gdy różnica (dyskonto) jest finansowana przez polskiego pracodawcę. Proponowane rozwiązanie: Wydanie przez Ministra Finansów na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej ogólnej interpretacji przepisów prawa podatkowego potwierdzającej stosowanie art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do akcji emitowanych przez spółki z siedzibą poza Polską oraz do akcji obejmowanych przez pracowników z dyskontem finansowanym przez pracodawców. Dodatkowo nowelizacja tejże ustawy wprowadzająca rozwiązania analogiczne do obecnie istniejącego art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do akcji nabywanych na rynku wtórnym.

*** Problem: Opodatkowanie dywidend wypłacanych przez spółkę emitującą akcje pracownicze w sytuacji, gdy pracownik tych dywidend nie otrzymuje, ale są one inwestowane automatycznie w nowe akcje. Opis problemu: Organy podatkowe twierdzą, że dywidendy te powinny być opodatkowane w dacie wypłaty przez spółkę, a nie dopiero w dacie faktycznego otrzymania korzyści przez pracownika, tj. w momencie sprzedaży nowych akcji lub umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE (Fond Commun de Placement d'Entreprise), sfinansowanych dywidendą. Proponowane rozwiązanie: Wydanie przez Ministra Finansów na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej ogólnej interpretacji przepisów prawa podatkowego potwierdzającej brak opodatkowania nie otrzymanych dywidend (jako nieuzyskanego przychodu). Ewentualnie nowelizacja przepisów prawa podatkowego potwierdzająca w/w brak opodatkowania.

***

Problem: Opodatkowanie przychodów z umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE. Opis problemu: Organy podatkowe twierdzą, że jednostki te nie stanowią papierów wartościowych w rozumieniu polskich przepisów, a zatem przychody z ich umorzenia podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej (18% i 32%), zamiast według zryczałtowanej stawki 19%. Proponowane rozwiązanie problemu: Wydanie przez Ministra Finansów na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej ogólnej interpretacji przepisów prawa podatkowego potwierdzającej stosowanie zryczałtowanej stawki 19% do opodatkowania przychodów z umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE.

***


7

Problem: Opodatkowanie pożyczek pracowniczych na sfinansowanie ceny zakupu akcji.

Opis problemu: Niektóre organy podatkowe przyjmują, że wartość hipotetycznych odsetek od pożyczek udzielonych pracownikom na sfinansowanie nabycia/objęcia akcji oferowanych w ramach programów pracowniczych stanowi przychód ze stosunku pracy.

Proponowane rozwiązanie problemu: Wydanie przez Ministra Finansów na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej ogólnej interpretacji przepisów prawa podatkowego potwierdzającej brak opodatkowania wartości hipotetycznych odsetek od pożyczek pracowniczych.

***

Problem: Kłopoty z zaliczeniem do kosztów podatkowych pracodawców (polskich podmiotów) wydatków ponoszonych przez te podmioty w związku z uczestniczeniem ich pracowników w programach akcjonariatu organizowanych przez spółki z grupy, do której należy dany pracodawca. Opis problemu: Istnieje duże ryzyko nieuznawania przez organy podatkowe tych wydatków za koszty uzyskania przychodów pracodawcy. Proponowane rozwiązanie problemu: Wydanie przez Ministra Finansów na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej ogólnej interpretacji przepisów prawa podatkowego potwierdzającej prawo polskich podmiotów do zaliczenia tego typu wydatków do kosztów uzyskania przychodów bez jednoczesnego skutku opodatkowania korzyści uzyskanych przez pracowników z programu akcjonariatu na zasadach analogicznych do opodatkowania przychodów ze stosunku pracy.

*** Problem: Czy programy akcjonariatu pracowniczego stanowią element stosunku pracy z polskim pracodawcą czy nie? Opis problemu: Problem ten dotyczy zarówno przypadków, w których programy akcjonariatu są wprowadzane przez polskiego pracodawcę dla polskich pracowników, jak i przypadków, kiedy pracownicy polskich spółek uczestniczą w programach implementowanych przez grupę, do której należy ich pracodawca (programy międzynarodowe). Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie jednoznacznych regulacji prawnych potwierdzających, że programy akcjonariatu, w szczególności programy akcjonariatu organizowanego przez podmioty inne niż pracodawca, nie stanowią elementu stosunku pracy łączącego pracowników z danym pracodawcą.

*** Problem: Niejasności w przepisach o publicznym obrocie instrumentami finansowymi.

Opis problemu: Przepisy regulacyjne dotyczące oferowania w Polsce papierów wartościowych (akcji spółek zagranicznych) bez pośrednictwa polskich biur maklerskich nie są jednoznaczne. Ponadto, istnieją poważne wątpliwości co do konieczności sporządzania prospektu emisyjnego (ewentualnie memorandum informacyjnego) i informowania KNF w przypadku emisji akcji spółek zagranicznych, jeżeli oferty nabycia tych akcji są adresowane do pracowników polskich spółek.

Proponowane rozwiązanie problemu: Nowelizacje przepisów ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, jak również ustawy o obrocie instrumentami finansowymi mające na celu wprowadzenie wyłączeń ograniczeń regulacyjnych do akcji oferowanych i nabywanych/obejmowanych w ramach programów akcjonariatu pracowniczego.

***


8

Problem: Opodatkowanie opcji

Opis problemu : Nie istnieją jasne i precyzyjne przepisy podatkowe dotyczące podatkowego traktowania opcji na akcje. Problem dotyczy zarówno momentu obejmowania opcji, jak i momentu wykonania opcji (tj. zamiany opcji na akcje – realizacji opcji).

Proponowane rozwiązanie problemu: Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych potwierdzającej brak opodatkowania otrzymanych przez pracowników opcji na akcje (tylko podatek od kapitałów pieniężnych w momencie sprzedaży akcji, a nie podatek według skali progresywnej od różnicy między rynkową ceną akcji a ceną opcji).

1.3. PORÓWNANIE OBOWIĄZUJĄCYCH W INNYCH KRAJACH PROCEDUR WSPARCIA SOCJALNEGO I FISKALNEGO DLA AKCJONARIATU PRACOWNICZEGO.

We Francji bardzo efektywnie działa system FCPE (Fond Commun de Placement d'Entreprise), który

pozwala przedsiębiorcom tworzyć fundusze wewnątrz zakładu pracy. Umożliwia on różne poziomy inwestowania:

1. „Zainteresowanie wynikiem” („interessement”), które w formie premii kwartalnej jest wypłacane

pracownikom natychmiast lub blokowane na zakup akcji przedsiębiorstwa.

2. Partycypacja w zyskach przedsiębiorstwa, czy wspólnie wypracowanym wyniku („participation”). Istnieje możliwości wypłaty (przy czym w tej sytuacji kwota wypłaty jest opodatkowana)lub blokady na 3-5 lat.

3. Akcjonariat pracowniczy umożliwiający pracownikom, poprzez system „interessement” lub

„particpation”, inwestowanie w akcje własnego przedsiębiorstwa. Dla przystępujących po raz pierwszy do programu akcjonariatu istnieje możliwość tzw. zachęty, czyli „abondement”.

W poniższej tabelce przedstawiony jest schemat funkcjonowania ulg socjalnych i fiskalnych dla systemów „Interessement”, „Participation” oraz „Abondement”

Wsparcie socjalne i fiskalne dla akcjonariatu pracowniczego

Francja Hiszpania Luksemburg Włochy Portugalia Polska Węgry

2 możliwości: zakup akcji , lub natychmiastowa wypłata.

Wypłata w postaci premii jedynie z możliwością zakupu akcji w funduszu przedsiębiorstwa.

wypłata natychmiastowa

Wypłacana premia , maksymalna kwota 2050 euro, blokowane na 5 lat, zwolnienia podatkowe.

Nie ma takiego instrumentu finansowego.

Istnieje w postaci premii, ale podlega składkom ZUS i jest opodatkowana według skali.

Istnieje w postaci premii, ale podlega składkom ZUS i jest opodatkowana według skali.

Ulga na ubezpieczenie społeczne dla pracodawcy =4%/ dla pracownika CSG/CRDS =8% z 97% sumy.

Zakup akcji zwalnia z podatku. W przeciwnym wypadku opłaty na ubezpieczenia społeczne i podatek 32% dla pracodawcy i 6,4% dla pracownika na ZUS

13% składki na ubezpieczenia społeczne dla pracodawcy.

Zwolniona z opłat na ubezpieczenia społeczne kwota max. 2050 euro, potem opłata na ubez. Społeczne pracodawcy 30%, dla pracownika 10%.

Opłata ZUS pracodawcy i pracownika

Opłata na ubezpieczenia społeczne pracodawcy: 28,5% i dla pracownika ok. 50%.

Bez podatku dla pracownika, jeśli blokada na 5 lat.

Blokada na 3 lata . Opodatkowane Zwolniona z podatku, jeśli blokada na minimum 3 lata.

Opodatkowanie pracownika według skali podatkowej

Opodatkowanie pracownika według skali.

INTERESSEMENT/ ulgi socjalne i fiskalne

Możliwość wliczenia w koszty firmy.


Brak możliwości wliczenia w koszty przedsiębiorstwa.


Nie jest wliczana w koszty.

Nie jest wliczana w koszty

Kwota z części zysku pracodawcy przed opodatkowaniem. Możliwość zablokowania części derogacyjnej na 5 lat, wtedy zwolnienia opłat na ubezpieczenia społeczne / dla przedsiębiorcy: 4%, dla pracownika CSG/CRDS 8% z 97% kwoty.

Inicjatywa po stronie przedsiębiorstwa, kwota przyznana obowiązkowo musi być ulokowana w funduszu akcyjnym przedsiębiorstwa. Nie ma żadnych opłat na ZUS, podatku ani dla pracownika ani dla pracodawcy aż do kwoty 12 000 euro (razem z „interessement”).

Roczna premia od wyniku, wypłacana w lutym. Jeśli wpłata w fundusz akcyjny firmy i blokowana = zwolnienia socjalne i fiskalne

Możliwa do wypłacenia po podpisaniu porozumienia ze związkami zawodowymi, jako premia od wyniku firmy. Wypłacana w maju. Max. Kwota 2050 euro, blokowana na 5 lat. Ta kwota jest zwolniona z opłat na ubezpieczenia społeczne i od podatku.

Inicjatywa wypłaty spoczywa po stronie firmy. Pracownik musi przepracować 6 m-cy. Kwota wyliczana na bazie wypracowanego wyniku firmy.

Brak podobnego instrumentu finansowego.






Nie jest wliczana w koszty.

PARTICIPATION / ulgi socjalne i fiskalne

Jeśli kwota jest blokowana na 5 lat, pracownik nie płaci podatku.

Kwota blokowana na 3 lata , do 12 000 euro = zwolnienie z podatku i ZUS.

Opodatkowana dla pracownika.

Jeśli blokada na 3 lata , pracownik nie płaci podatku. W przypadku wcześniejszego odblokowania - płaci.

Jeśli blokada natychmiastowa = zwolnienia podatkowe i z opłat na ZUS.

AKCJONARIAT PRACOWNICZY I "ABONDEMENT" / ulgi socjalne i fiskalne

Akcjonariat pracowniczy jako fundusz utworzony w przedsiębiorstwie. Dla "zachęty" nowych akcjonariuszy przedsiębiorstwo przyznaje tzw. „Abondement” np. Między 1 i 4 lata stażu w firmie do 30% wpłaty (max. 150 euro), kwota ozusowana 4% dla pracodawcy i 8 % dla pracownika . Można ją wliczyć w koszty . Bez podatku dla pracownika.

W formie "abondement" można zaoferować 1 akcję gratis za 3 akcje zakupione przez pracownika = max. Kwota 250 euro. Kwota ta wlicza się do ogólnej kwoty 12 000 euro zwolnionych z opłat ZUS i podatków / blokada na 5 lat.

„Abondement” jest przyznane tym nowym akcjonariuszom, którzy dokonają wpłaty własnej na akcje w funduszu np. 100 akcji zakupiony + 100 akcji gratis. 13 % opłat na ubezpieczenia społeczne dla pracownika i pracodawcy. Nie jest wliczana w koszty.

W momencie obejmowania akcji przez pracowników, od firmy 20% do 50% akcji dla nowych akcjonariuszy. Zwolnienie z podatku i opłat do kwoty 2050 euro, powyżej opłaty 30% dla pracodawcy i 10% dla pracownika. Firma może wliczyć w koszty.

Przez 2 pierwsze lata pracy w firmie, do każdej zakupionej akcji 1 akcja gratis - limit 100 akcji. Nie ma opłat na ZUS, ani podatku - jeśli blokada na 5 lat. Nie może jej pracodawca wliczyć w koszty.



ROZDZIAŁ II

KSZTAŁCENIE ZAWODOWE


11

2.1. BRAK PODNOSZENIA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH PRACOWNIKÓW JAKO BARIERA DLA ROZWOJU

RYNKU PRACY

PROBLEM BRAKU WYKWALIFIKOWANYCH PRACOWNIKÓW

Podmioty stowarzyszone we Francuskiej Izbie Handlowo-Przemysłowej w Polsce zwróciły uwagę na problemy ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników: zarówno tych na podstawowe stanowiska pracy, jak i na te wyższe.

Wyniki przeprowadzonej przez nas ankiety potwierdziły ten problem. W przypadku podstawowych stanowisk pracy, nasi respondenci wskazywali w szczególności na brak wykwalifikowanych pracowników - absolwentów szkół technicznych (zawodowych lub średnich), których profil i program nauczania odpowiadałby potrzebom rynku pracy oraz postępowi technicznemu.

W przypadku kadry wyższej problem kształtuje się podobnie. Brakuje pracowników, których profil kształcenia odpowiadałby zapotrzebowaniu na rynku pracy, a w przypadku osób, które ukończyły pożądany przez pracodawcę kierunek, okazywało się, iż nie posiadały one dostatecznej znajomości języków obcych, brakowało im kompetencji miękkich w zakresie zarządzania ludźmi, utrzymywania kontaktów z klientami i inwestorami, czy też znajomości zagadnień finansowych. Najczęściej kształcenie miało czysto akademicki charakter i nie było poparte doświadczeniem zawodowym.

Przedstawiona powyżej sytuacja niewątpliwie odzwierciedla niedostosowanie siły roboczej do zapotrzebowania rynku pracy. Jest to bariera dla polskiego rynku pracy, ale nie tylko. Problem ten dotyczy również innych krajów członkowskich Unii Europejskiej i stał się na tyle istotny, iż jest przedmiotem licznych analiz i działań podejmowanych na poziomie Unii Europejskiej, w szczególności przez European Centre for the Development of Vocational Training.

PODNOSZENIE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH DO DNIA 11 KWIETNIA 2010 ROKU

Chcąc zmienić tę sytuację, duża część pracodawców postanowiła zainwestować w kształcenie i promocję swoich pracowników - zarówno tych z dłuższym stażem pracy, znających specyfikę działalności pracodawcy, jak i tych świeżo zatrudnionych.

W oparciu o obowiązujące do dnia 11 kwietnia 2010 roku przepisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 roku w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. z 1993, nr 103, poz. 472 z póź. zm.) pracodawcy opracowali własne programy i narzędzia kształcenia oraz promocji zawodowej pracowników.

W konsekwencji pracownicy korzystali z dwóch form kształcenia, tj. z kształcenia za skierowaniem pracodawcy oraz z kształcenia bez skierowania pracodawcy, przy czym w oparciu o przepisy regulujące kształcenie bez skierowania pracodawcy powstała dość powszechnie stosowana praktyka finansowania lub dofinansowania kształcenia przez pracodawcę w zakresie kosztownych form kształcenia pracownika (tj. kursów specjalistycznych oraz studiów dyplomowych lub podyplomowych).

Szerokie stosowanie wskazanych powyżej instrumentów kształcenia ogólnego i zawodowego pracowników doprowadziło do ustanowienia regulaminów określających procedury i możliwości ubiegania się przez pracowników o finansowanie lub dofinansowanie kształcenia pracowników, przy czym pomoc finansowa pracodawcy nie stanowiła dla pracownika dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Z naszych obserwacji wynika, iż dużym zainteresowaniem cieszyła się praktyka dofinansowania kosztownych form kształcenia w ramach kształcenia bez skierowania pracodawcy, która dawała pracodawcy i pracownikowi możliwość określenia wzajemnych zobowiązań.


12

2.2. SYNTEZA PROBLEMÓW WYNIKAJĄCYCH Z NOWYCH PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH PODNOSZENIA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

W wyniku utraty mocy obowiązującej powołanego powyżej rozporządzenia, ustawodawca wprowadził do Kodeksu pracy nowe przepisy regulujące kwestie kształcenia zawodowego pracowników.

Od 16 lipca 2010 roku obowiązują przepisy wprowadzone ustawą z dnia 20 maja 2010 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2010 r., nr 105, poz. 655) (dalej „Ustawa”), które budzą spore wątpliwości pracowników i pracodawców, zarówno ze względu na ich nieprecyzyjny charakter, jak też ze względu na fakt, iż pomijają jedyną dość dobrze rozwiniętą praktykę w zakresie finansowania lub dofinansowania kształcenia ogólnego i zawodowego pracowników. Stosowanie nowych przepisów kształcenia pracowników może prowadzić do wielu potencjalnych problemów, które często wynikają z nieprecyzyjnej i niezrozumiałej interpretacji tych przepisów. Poniżej wymieniono najważniejsze trudności wynikające z nowego ustawodawstwa.

Stosowanie nowych przepisów kształcenia pracowników może, między innymi, doprowadzić do:

• zawężenia stosowania finansowania lub dofinansowania kształcenia ogólnego pracowników,

• zawężenia, w porównaniu z dotychczasową praktyką, zakresu zastosowania kształcenia zawodowego,

• zwiększenia obciążeń finansowych pracodawcy, który jest zobowiązany zagwarantować pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe dodatkowe płatne urlopy szkoleniowe oraz dodatkowy płatny czas wolny,

• wykluczenia szeroko stosowanej dotychczas praktyki redukcji wysokości kwoty podlegającej zwrotowi przez pracownika na rzecz pracodawcy w przypadku rozwiązania umowy o pracę,

• ograniczenia obowiązku zwrotu pracodawcy przez pracownika wartości świadczeń poniesionych przez pracodawcę na rzecz pracownika tylko i wyłącznie do czterech przypadków, wyłączając obowiązek zwrotu m.in. w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron,

• zawężenia stosowania zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych do kosztów kształcenia finansowanych lub dofinansowanych przez pracodawcę, na skutek zmiany dotychczas obowiązujących przepisów prawa podatkowego wyłączającej ze zwolnienia koszty kształcenia ogólnego pracowników (uprzednio zwolnionego od podatku dochodowego),

• uznania przez pracowników, iż praktyka pracodawcy w zakresie szkolenia zawodowego jest przejawem nierównego traktowania, gdyż prowadzi do sytuacji, w której np.: jeden z pracowników przygotowujący się do egzaminu maturalnego będzie korzystał ze świadczeń w niej określonych, podczas gdy drugi będzie ich pozbawiony,

• problemów w zakresie interpretacji i stosowania nowych przepisów, które są nieprecyzyjne i niezrozumiałe,

• pominięcia dotychczasowej praktyki pracodawców oraz brak nowatorskich rozwiązań w zakresie dopuszczalnych form szkolenia zawodowego, a także zasad finansowania szkolenia zawodowego i szkolenia ogólnego pracowników.

Dodatkowe informacje dotyczące wskazanych zagadnień zostały rozwinięte poniżej.

Problem: Zawężenie stosowania finansowania lub dofinansowania kształcenia ogólnego pracowników, jak również zawężenie, w porównaniu z dotychczasową praktyką, zakresu zastosowania kształcenia zawodowego.


13

Opis problemu: Ustawa definiuje pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych i reguluje świadczenia na rzecz pracownika z tego tytułu (nowe artykuły 1031 – 1035 Kodeksu pracy).

Jednocześnie artykuł 1036 Kodeksu pracy przewiduje możliwość „zdobywania lub uzupełniania wiedzy i umiejętności na zasadach innych niż te określone w artykułach 1031 – 1035 Kodeksu pracy”, nie precyzując na czym ma polegać uzupełnianie wiedzy na innych zasadach (nie wiemy czy przepis odnosi się do przedmiotu i zakresu kształcenia, czy też do braku zgody pracodawcy).

Z informacji dostępnych na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż celem tego przepisu jest określenie zasad kształcenia ogólnego pracowników, a nie zasad podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Takie uregulowanie wydaje się błędne i zbędne w przypadku Ustawy poświeconej przede wszystkim podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Poza tym, przepisy te nie wnoszą nic ponad to, co przewiduje Kodeks pracy, tj. możliwość udzielenia urlopu bezpłatnego lub płatnego w zakresie uzgodnionym pomiędzy pracownikiem i pracodawcą.

Potwierdza to, iż Ustawa dąży do rozgraniczenia pomiędzy kształceniem ogólnym i kształceniem zawodowym, co prowadzić może do sytuacji, w których pracownik przygotowujący się do egzaminu maturalnego może być uznawany bądź za podnoszącego kwalifikacje zawodowe i korzystającego ze świadczeń określonych w Kodeksie pracy, w tym ze zwolnienia podatkowego, bądź też za niepodnoszącego kwalifikacji zawodowych, a w konsekwencji pozbawionego praw do świadczeń określonych w Ustawie i niekorzystającego ze zwolnienia podatkowego. Taka lub inna kwalifikacja prawna i podatkowa zależeć będzie według powołanej powyżej interpretacji od treści przepisów szczególnych i wewnątrzzakładowych, określających wymagania na poszczególnych stanowiskach pracy. Rozwiązanie wydaje się mało praktyczne, ze względu na fakt, iż duża część pracodawców nie ustanawia takich aktów wewnątrzzakładowych.

Ponadto, może dojść do sytuacji, w której pracownicy uznają, iż praktyka pracodawcy w zakresie szkolenia zawodowego jest przejawem nierównego traktowania, gdyż prowadzi do sytuacji, w której na przykład wyżej wymieniony pracownik przygotowujący się do egzaminu maturalnego będzie korzystał ze świadczeń określonych w Ustawie, podczas gdy drugi będzie ich pozbawiony.

Należy podkreślić, iż zawężenie możliwości kształcenia ogólnego i zawodowego pracowników wobec braku alternatywnych instrumentów, których celem byłoby podnoszenie kwalifikacji pracowników i ich dostosowanie do wymogów rynku pracy, stanowi przysłowiowy „krok wstecz” w zakresie propracowniczej polityki.

***

Problem: Zwiększenie obciążeń finansowych pracodawcy, który jest zobowiązany zagwarantować pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe dodatkowe płatne urlopy szkoleniowe oraz dodatkowy płatny czas wolny.

Opis problemu: Zgodnie z Ustawą przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się „zdobywanie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą.”

Zgodnie z definicją, podnoszenie kwalifikacji zawodowych obejmuje kształcenie pracownika „z inicjatywy pracodawcy” lub „za jego zgodą”, przy czym, co do zasady zgoda może być wyrażona przez pracodawcę w każdym czasie, w jakiejkolwiek formie.

Możliwość uznania wielu zachowań pracodawcy za jego zgodę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika, a w konsekwencji obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi świadczeń określonych w Ustawie, prowadzić może do blokady, zdawałoby się nieistotnych próśb pracowników. I tak na przykład prośba pracownika o udzielenie dwóch dni urlopu w celu wzięcia udziału w zajęciach, czy też egzaminie poza zatwierdzonym planem urlopów wypoczynkowych, może zostać odrzucona, ze względu na obawę uznania zachowania pracodawcy, jako zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych dającej prawo do dodatkowych płatnych urlopów szkoleniowych oraz dodatkowego płatnego czasu wolnego.


14

Pozbawienie stron możliwości prowadzenia negocjacji w dotychczasowym zakresie prowadzić będzie do ograniczenia stosowania kształcenia zawodowego pracowników.

Ponadto Ustawa gwarantuje pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowy płatny urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Abstrahując od zasadności przyznania poszczególnej liczby dni płatnego urlopu szkoleniowego, która obecnie wzbudza dość liczne komentarze, należy zauważyć, iż pracodawca został obciążony obowiązkiem udzielenia czasu wolnego w sposób nielimitowany (brak jakiejkolwiek maksymalnej liczby godzin płatnego czasu wolnego).

Dodatkowy urlop szkoleniowy oraz czas wolny stanowią obowiązkowe świadczenia pracodawcy na rzecz pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe. Pracodawcę obciążać będzie ryzyko wynikające z jakichkolwiek nadużyć pracownika w tym zakresie.

***

Problem: Pominięcie dotychczasowej praktyki pracodawców oraz brak nowatorskich rozwiązań w zakresie dopuszczalnych form szkolenia zawodowego, a także zasad finansowania szkolenia zawodowego i szkolenia ogólnego pracowników.

Opis problemu: Ustawa przewiduje, iż oprócz świadczeń obowiązkowych, pracodawca może przyznać pracownikowi dodatkowe świadczenia, na przykład może pokryć opłaty za kształcenie (czesne), koszty przejazdów, koszty zakupu podręczników, czy też zakwaterowania (lub naszym zdaniem wszelkie inne związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych). Przepisy Ustawy nie wprowadzają żadnych nowatorskich rozwiązań, gdyż pracodawca zawsze miał możliwość przyznania pracownikowi dodatkowych świadczeń.

Przeciwnie, należy zastanowić się, czy dotychczasowa praktyka w powyższym zakresie nie została ograniczona na skutek uzależnienia podnoszenia kwalifikacji zawodowych od zgody pracodawcy. Ze względu na ryzyko uznania, iż przyznanie przez pracodawcę na rzecz pracownika jakiegokolwiek świadczenia może stanowić zgodę pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika, a w konsekwencji obowiązek zapewnienia płatnych urlopów szkoleniowych i płatnego czasu wolnego.

Uzyskanie zaś innych świadczeń od pracodawcy na podnoszenie wykształcenia ogólnego stanowić może, inaczej niż dotychczas, przychód tego pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

***

Problem: Ograniczenia obowiązku zwrotu pracodawcy przez pracownika wartości świadczeń poniesionych przez pracodawcę na rzecz pracownika tylko i wyłącznie do czterech przypadków, wyłączając obowiązek zwrotu m.in. w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.

Opis Problemu: Ustawa przewiduje bardzo wąski katalog sytuacji, w których, w przypadku rozwiązania umowy o pracę, po stronie pracownika pojawia się konieczność zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych poniesionych przez pracodawcę.

Katalog przewiduje tylko cztery sytuacje, w których pracownik jest zobowiązany do zwrotu kosztów (1035 Kodeksu pracy), co oznacza, iż na przykład w sytuacjach określonych poniżej pracownik nie będzie zobowiązany do zwrotu kosztów dodatkowych świadczeń:

• rozwiązania umowy o pracę za zgodnym porozumieniem stron (przeciwne zastrzeżenie stron może być uznane za nieważne),


15

• wygaśnięcia umowy o pracę na skutek zastosowania trzymiesięcznego okresu aresztu,

• przejścia pracownika do innego pracodawcy na podstawie 231 Kodeksu pracy i rozwiązania umowy za 7-dniowym uprzedzeniem,

• przywrócenia pracownika do pracy u poprzedniego pracodawcy i rozwiązania aktualnej umowy o pracę za 3-dniowym uprzedzeniem,

• rozwiązania umowy o pracę bez winy pracownika na podstawie 53 Kodeksu pracy,

• wygaśnięcia umowy o pracę na skutek śmierci pracodawcy.

***

Problem: Wykluczenie szeroko stosowanej dotychczas praktyki redukcji wysokości kwoty podlegającej zwrotowi przez pracownika na rzecz pracodawcy w przypadku rozwiązania umowy o pracę.

Opis problemu: Ustawa przewiduje mechanizm zwrotu kwoty kosztów poniesionych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika, w przypadku rozwiązania umowy o pracę.

Nowe rozwiązanie wprowadzone Ustawą jest wysoce niezrozumiałe. Dotychczasowa, bardzo powszechna, choć nieobowiązkowa praktyka, przewidywała redukcję wysokości kwoty kosztów kształcenia poniesionych przez pracodawcę i podlegających zwrotowi przez pracownika na rzecz pracodawcy wraz z upływem czasu zatrudnienia.

Ustawa przewiduje zaś obowiązek zwrotu kosztów „w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu szkolenia” lub „okresu zatrudnienia w czasie ich ponoszenia”. W konsekwencji jak najszybsze rozwiązanie umowy o pracę po ukończeniu szkolenia dawałoby pracownikowi szanse zwrotu jak najniższych kwot.

Wydaje się, iż takie uregulowanie kwestii zwrotu kosztów jest wynikiem błędów techniki legislacyjnej, choć nie możemy wykluczyć przyjęcia przez ustawodawcę innego założenia.

***

Problem: Zawężenie stosowania zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych do kosztów kształcenia finansowanych lub dofinansowanych przez pracodawcę, na skutek zmiany dotychczas obowiązujących przepisów prawa podatkowego, wyłączającej ze zwolnienia koszty kształcenia ogólnego pracowników (uprzednio zwolnionego od podatku dochodowego).

Opis problemu: Ustawa zmieniła dotychczasowe brzmienie przepisów regulujących zwolnienia z podatku dochodowego w zakresie kosztów kształcenia pracowników.

Należy podkreślić, że w porównaniu z uprzednim brzmieniem artykułu 21 ustęp 1 punkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalniającym z opodatkowania wartość świadczeń od pracodawcy przyznanych „na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika”, z obecnej treści przepisu usunięto zapis dotyczący „wykształcenia ogólnego pracownika”.

Zmiana ta, ze względu na konieczność wąskiej interpretacji zakresu zwolnień podatkowych, może sugerować zawężenie zakresu zwolnienia wyłącznie do wydatków na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika. W konsekwencji w praktyce koniecznym będzie udowodnienie, iż kształcenie ogólne stanowić będzie w danej konkretnej sytuacji element podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Zasadność takiego rozwiązania niewątpliwie budzi spore wątpliwości.


16

Zmiany przepisów podatkowych przewidujących zawężenie zwolnienia kosztów kształcenia od podatku dochodowego od osób fizycznych potwierdzają przekonanie, iż nowe rozwiązanie jest niekorzystne dla pracowników i dla pracodawców, a ustawodawca nie potrafi czerpać z doświadczeń innych krajów, gdzie funkcjonują różne systemy kształcenia zawodowego oraz weryfikacji uprawnień zawodowych.

Nie wiemy, jak będzie wyglądała praktyka stosowania nowych przepisów o szkoleniach pracowników, niemniej uwzględnienie niektórych z naszych postulatów niewątpliwie ułatwi stosowanie powyższych rozwiązań.

Wydaje nam się, iż ustawodawca powinien rozważyć uwzględnienie wypracowanej dotychczas praktyki w zakresie kształcenia ogólnego i podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Co więcej, wskazane byłoby wprowadzenie alternatywnego rozwiązania w zakresie kształcenia zawodowego, jak również weryfikacji uprawnień zawodowych.


17

ROZDZIAŁ III

NIERUCHOMOŚCI


18

3.1. NAJCZĘSTSZE PROBLEMY INWESTORÓW

Inwestorzy, którzy chcą rozwijać się na polskim rynku, muszą zmagać się z licznymi procedurami z

zakresu nieruchomości. Wiele z nich bardzo wydłuża cały proces planowania i budowy nowych inwestycji, a

niekiedy skutecznie blokuje ich przeprowadzenie przez kilka lat. Naraża to inwestora na niepotrzebne straty i

hamuje rozwój nowych inwestycji, które przyczyniają się bezpośrednio do tworzenia nowych miejsc pracy i

rozwoju gospodarki.

Jednym z najpoważniejszych problemów, z którymi spotykają się inwestorzy jest praktycznie

całkowity brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (PZP). Bardzo utrudnia to uzyskanie

pozwoleń na budowę i wydłuża cały czas realizacji projektu. Przygotowanie PZP jest bardzo czasochłonne, a

ponadto władze lokalne nie mają obowiązku uchwalenia PZP. Dodatkowo, po każdych wyborach lokalnych,

trwające prace dotyczące opracowania PZP są wstrzymywane i rozpoczynane przez kolejną ekipę od nowa.

Procedura zmiany istniejącego PZP jest taka sama, jak przy jego tworzeniu, dlatego też nawet najmniejsza

zmiana jest trudna do przeprowadzenia (patrz pkt 3.4.).

Kolejnym problemem, na który zwracają uwagę inwestorzy jest procedura dotycząca otrzymania

pozwolenia na budowę i decyzji o warunkach zabudowy. Często się zdarza, że terminy rozpatrzenia sprawy są

wielokrotnie przedłużane. Ponadto, wnioski kierowane są do różnych organów miasta i wymagają złożenia

wielu dodatkowych uzgodnień i opinii. Do wniosku o pozwolenie na budowę obiektu handlowego należy w

Polsce dołączyć znacznie więcej dokumentów niż we Francji, co wymaga od inwestora długotrwałego

gromadzenia dokumentów z różnych podmiotów.

Istotnym problemem, coraz częściej blokującym realizację nowych inwestycji są protesty organizacji

ekologicznych, które mogą kwestionować praktycznie wszystkie posunięcia i działania inwestorów.

Rozwiązaniem tej sytuacji mogłoby być ustalenie oficjalnej i skończonej listy powodów, na które mogą się

powoływać organizacje ekologiczne.

Inwestorzy francuscy, biorący udział w budowaniu Białej Księgi przedstawili kilka najważniejszych

problemów, z którymi się spotykają. Dokument prezentuje rozwiązania i procedury stosowane w innych krajach

oraz sugeruje możliwe kierunki poprawienia sytuacji.


19

3.2. SYNTEZA PROBLEMÓW I ROZWIĄZAŃ W DZIEDZINIE NIERUCHOMOŚĆI

Problem: Miejscowy PZP

Opis problemu: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie istnieje w większości miast i gmin Polski. Z tego względu, otrzymanie pozwolenia na budowę staje się znacznie utrudnione. Wymaga bowiem uzyskania również decyzji o warunkach zabudowy. Procedura uchwalenia planu jest bardzo czasochłonna (najpierw studium – około 18 miesięcy, następnie miejscowy PZP – kolejne 18 miesięcy).

W praktyce po każdych wyborach lokalnych, trwające prace nad planem zagospodarowania przestrzennego są wstrzymywane, a kolejna ekipa rządząca w najlepszym razie rozpoczyna prace od nowa. Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie mechanizmów zmuszających samorządy do uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego przynajmniej dla terenów przeznaczonych pod inwestycje standardowe.

*** Problem: Odstąpienie przez inwestora od zatwierdzonego projektu budowlanego - kiedy wymagana jest zmiana decyzji o pozwoleniu na budowę? Opis problemu:

Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. W praktyce powstaje problem z interpretacją terminu „istotne odstąpienie” przez organy administracji publicznej.

Proponowane rozwiązanie problemu: Dookreślenie terminu „istotne odstąpienie”.

*** Problem: Pozwolenie na budowę.

Opis problemu: Rozpoczęcie budowy i użytkowania budynku wymaga wielu zezwoleń i uzgodnień (na przykład straży pożarnej, decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach zabudowy). W dodatku wnioski są często kierowane do dwóch różnych organów administracji publicznej (np. wniosek o wydanie pozwolenia na budowę i decyzji o warunkach zabudowy). Terminy rozpatrzenia wniosków o wydanie pozwolenia na budowę i decyzji o warunkach zabudowy są często wielokrotnie przedłużane przez organy administracji.

Problem stanowią projekty środowiskowe, które są bardzo kosztowne. Należy je złożyć przed uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy, co wiąże się z dużym ryzykiem strat finansowych w przypadku niewydania pozwolenia na budowę. Proponowane rozwiązanie problemu: Przyjęcie zasady „milczącej zgody” zarówno w zakresie uzgodnień, jak i decyzji, jeśli stosowne organy nie udzielą odpowiedzi w określonym ustawowo terminie.

***

Problem: Zbyt duża liczba stron w postępowaniu o wydanie decyzji o warunkach zabudowy.


20

Opis problemu: W postępowaniu o wydanie decyzji o warunkach zabudowy występuje zbyt duża liczba stron, co wpływa na znaczne wydłużenie tych postępowań(konieczne jest informowanie wszystkich stron postępowania o jego przebiegu, problemy organów z ustaleniem prawidłowego adresu stron, etc). Należy wskazać, że nawet w przypadku prawidłowych zapisów zawartych w prawie budowlanym odnośnie definicji „strony” organy administracji często zbyt szeroko interpretują termin „strona”, co powoduje udział w postępowaniu o wydanie pozwolenie na budowę podmiotów nieuprawnionych i wpływa na wydłużenie postępowania (konieczne jest informowanie wszystkich stron postępowania o jego przebiegu, problemy organów z ustaleniem prawidłowego adresu stron, etc). Proponowane rozwiązanie problemu: Wywieszenie informacji dotyczących przebiegu postępowania o wydanie decyzji o warunkach zabudowy w urzędzie lokalnym i umieszczenie jej na stronie internetowej.

*** Problem: Przyłączenie do sieci (kanalizacyjnej, energetycznej, dróg, etc.).

Opis problemu: Tereny przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę nie mają realnego dostępu do mediów.

Proponowane rozwiązanie problemu: Koordynacja tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z rozwojem sieci. Przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego nieruchomości pod zabudowę jedynie w przypadku realnego dostępu do sieci. Wprowadzenie zasad finansowania kosztu budowy sieci.

***

Problem: Aktualizacja ksiąg wieczystych. Opis problemu: Zbyt długie terminy oczekiwania na wpis w księgach wieczystych.

Proponowane rozwiązanie problemu: Komputeryzacja systemu ksiąg wieczystych oraz przekazanie kompetencji sędziów w zakresie rejestracji wpisów do ksiąg wieczystych notariuszom.

***

Problem: Aktualizacja rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego Opis problemu: Niepewna sytuacja ze względu na możliwość wystąpienia corocznej aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. Proponowane rozwiązanie problemu: Określenie górnego pułapu wzrostu opłaty rocznej oraz częstotliwości aktualizacji.

*** Problem: Organizacje ekologiczne Opis problemu: Mogą kwestionować i blokować praktycznie wszystkie posunięcia i działania inwestorów. Proponowane rozwiązanie problemu: Zminimalizowanie powodów do składania protestów przez organizacje ekologiczne poprzez ustanowienie ich zamkniętej listy.


21

3.3. PORÓWNANIE OBOWIĄZUJĄCYCH W POLSCE I WE FRANCJI PROCEDUR DOTYCZĄCYCH POZWOLENIA NA BUDOWĘ BUDYNKU HANDLOWEGO

Polska Francja

Zawartość wniosku o pozwolenie na budowę (główne dokumenty).

Warto odnotować, że we Francji istnieją 3 typy wniosków :

o Pozwolenie na budowę całościowego projektu,

o Pozwolenie na wykonanie robót budowlanych lub zgłoszenie o podjęciu robót budowlanych dotyczące wnętrza budynku, które nie mają wpływu na elewację budynku i na zmianę sposobu jego użytkowania,

o Pozwolenie na zmianę elewacji.

Dokumenty, które muszą być dołączone do wniosku.

Projekt budowlany wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami, wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzeni (lub decyzję o warunkach zabudowy), zaświadczenie o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego.

Architekt musi posiadać tytuł architekta DPLG (dyplomowanego przez francuski rząd, tj. ukończyć studia trzeciego stopnia, być wpisanym do krajowego rejestru architektów, uiszczać składkę za wpis do rejestru oraz posiadać ubezpieczenie z tytułu wykonywanego zawodu).

Od innych projektantów dyplom nie jest wymagany.

Dodatkowa oficjalna dokumentacja dotycząca podłączenia do mediów i dróg nie jest wymagana. Projekty są tworzone w oparciu o tzw. certyfikaty zagospodarowania przestrzennego (CU) oraz nieformalne kontakty z dostawcami mediów.

Przyszła decyzja o pozwoleniu na budowę będzie precyzować specjalne wymagania dostawców.

Środowisko

W określonych przypadkach pozytywna decyzja organów administracji z zakresu ochrony środowiska wydawana zazwyczaj w oparciu o ocenę wpływu budowy na otoczenie.

Jeśli budowa stanowi zagrożenie dla środowiska (poziom rezerw naturalnych, toksyczne produkty,…) w prefekturze należy złożyć wniosek o „zastrzeżonych instalacjach w celu ochrony środowiska” (ICPE).


22

Ochrona przeciwpożarowa

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego, niekiedy również szczególne plany i ekspertyzy; w określonych przypadkach obowiązek uzgodnienia projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej.

Podobne wymagania.

Architektura Projekt architektoniczno-budowlany (cześć projektu budowlanego).

Identyczne wymagania.

Konstrukcja Opis techniczny, plany i obliczenia projektowe.

Nie są wymagane żadne informacje poza krótką notatką, która zazwyczaj stanowi część instrukcji bezpieczeństwa.

Instalacje techniczne: elektryczna wysokiego i niskiego napięcia, cieplna, hydrauliczna, przeciwpożarowa.

Opisy techniczne i plany.

Nie są wymagane żadne informacje poza krótką notatką, która zazwyczaj stanowi część instrukcji bezpieczeństwa.

Technologie Projekt technologiczny dla laboratoriów (na przykład rozbioru mięsa).

Specjalny wniosek składany jest do służb weterynaryjnych, ale nie jest on dołączany do wniosku o pozwolenie na budowę.

Przyłączenia do sieci dostawców mediów


Oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg lądowych.

Projektowane sieci mogą również wymagać uzgodnienia.

Wniosek o pozwolenie na budowę zawiera jedynie ogólne plany oraz główne założenia przyłączy mediów.

Umowy z dostawcami mediów nie są podpisywane w ramach wniosku o pozwolenie na budowę.

Podłączenie do dróg publicznych


Oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą publiczną

Zezwolenie w drodze decyzji administracyjnej właściwego zarządcy drogi na lokalizację zjazdu.

Podobne wymagania, ale nie stanowią one części integralnej wniosku o pozwolenie na budowę.


23

Osoby podpisujące projekt budowlany

Pod projektem budowlanym podpisują się wszyscy projektanci, a ponadto na projekcie podpisują się również osoby uprawnione do uzgodnienia projektu w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, warunków sanitarnohigienicznych i ochrony przeciwpożarowej.

W określonych przypadkach projekt architektoniczno-budowlany uzgadnia się również z rzeczoznawcą ds. bezpieczeństwa i higieny pracy; konieczne jest również uzgodnienie dokumentacji projektowej (w tym projektu architektoniczno-budowlanego) z rzeczoznawcą ds. sanitarnohigienicznych.

Projekt podpisują : zleceniodawca projektu i architekt.

Dostępność dla osób niepełnosprawnych

Istnieje obowiązek zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne

Instrukcja dotycząca dostępności dla osób niepełnosprawnych (ruchowo, głuchoniemych, niewidzących,...) oraz zawiera plany dostępu dla osób niepełnosprawnych, specjalne meble etc.

Dodatkowe wymagania w przypadku budowy obiektów handlowych

Nie

Pozwolenie na budowę obiektów handlowych można uzyskać jedynie za zgodą CDAC (Departamentalnej Komisji Zagospodarowania Przestrzennego Terenów Handlowych).

Terminy

Przygotowanie wniosku o pozwolenie na budowę (po otrzymaniu planu zagospodarowania przestrzennego lub WZ).

Około 3 – 4 miesięcy, ze względu na potrzebę otrzymania wielu zezwoleń (decyzja środowiskowa, ZUD, dostawcy mediów, etc.).

Różnie

Uzyskanie pozwolenia na budowę po złożeniu wniosku (jeśli nie ma odwołania).

65 dni + 14 na odwołanie + czas na dotarcie listów pocztą do stron. Czyli około 3 miesięcy.

Od 5 do 6 miesięcy + 2 miesiące na odwołanie.

W SUMIE : około 6 -7 miesięcy


24

Podsumowując, wniosek o pozwolenie na budowę jest o wiele mniej obszerny we Francji niż w Polsce. Przede wszystkim wymaga on uzyskania znacznie mniejszej ilości uzgodnień i decyzji administracyjnych (decyzja środowiskowa, ZUD, uzgodnienia dostawców w sprawie przyłączenia poszczególnych mediów, podłączenia do sieci dróg, etc.).

Natomiast czas oczekiwania na jego rozpatrzenie trwa dłużej we Francji niż w Polsce.

3.4. OBECNA PROCEDURA ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY („STUDIUM”) ORAZ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA

PRZESTRZENNEGO („MIEJSCOWY PZP”).

Zgodnie z art. 27 i art. 33 ustawy z 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

(„Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”) zmiana studium lub miejscowego PZP następuje

zgodnie z trybem ich przyjmowania. Tak wskazany poniżej tryb uchwalania studium i PZP mogą być stosowane

również do ich modyfikacji.

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY

Nr Działania Właściwy urząd Termin Podstawa prawna/ Uwagi

1

Przyjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzenia/zmiany studium

Rada gminy Nieokreślony

Art. 9 ustęp 1 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Art. 18 ustęp 2 punkt 5 Ustawy z 8 marca 1990 o samorządzie gminnym.

2

Sporządzenie projektu Studium/projektu zmiany Studium

Wójt, burmistrz, lub prezydent miasta

Nieokreślony

Art. 9 ust. 2 oraz art. 11 pkt 4 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

3 Dodatkowe działania (publikacje, opinie, konsultacje, etc.)

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta

m.in.

ogłoszenie o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu – co

Art. 11 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.


25

najmniej 14 dni przed udostępnieniem.

Wyłożenie projektu studium do publicznego wglądu trwa co najmniej 30 dni;

termin wnoszenia uwag, opinii – nie krótszy niż 21 dni od daty wyłożenia projektu studium do publicznego wglądu

4

Przedstawienie projektu Studium na sesji Rady gminy oraz listy nieuwzględnionych uwag.

Wójt, burmistrz, lub prezydent miasta

Nieokreślony

Art. 11 punkt 12 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

5

Uchwalenie Studium oraz rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu studium.



6

Przedstawienie wojewodzie uchwały w sprawie przyjęcia Studium.

Wójt, burmistrz, lub prezydent miasta.

7 dni


Art. 90 ustęp 1 Ustawy o samorządzie gminnym.

7

Kontrola legalności przyjętej uchwały przez Radę gminy; ewentualne stwierdzenie nieważności uchwały w sprawie Studium.

Wojewoda 30 dni od daty doręczenia uchwały



8 W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie studium -

Wójt, burmistrz, lub prezydent miasta.

Nieokreślony Art. 28 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.


26

ponowne podjęcie działań w zakresie niezbędnym do doprowadzenia do zgodności projektu studium z przepisami prawa

9

W przypadku m.in. braku uchwalenia studium przez gminę, lub nie przystąpienia do jego zmiany – wezwanie rady gminy do uchwalenia studium lub jego zmiany w wyznaczonym terminie

Wojewoda

Termin uchwalenia studium lub jego zmiany określony przez wojewodę.

Art. 12 ust. 3 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

10

Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w pkt 10, wojewoda sporządza miejscowy PZP albo jego zmianę dla obszaru, którego dotyczy zaniechanie gminy, w zakresie koniecznym dla możliwości realizacji inwestycji celu publicznego oraz wydaje w tej sprawie zarządzenie zastępcze.

Wojewoda Nieokreślony


MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO („MIEJSCOWY PZP”)

Nr Działania Właściwy urząd Termin Podstawa Prawna/ Uwagi

1 Inicjatywa/wniosek o sporządzenie/zmianę miejscowego PZP.

Rada miasta, wójt, burmistrz, lub prezydent miasta

Nieokreślony


2 Analizy dotyczące zasadności

Wójt, burmistrz, lub Nieokreślony Art. 14 ustęp 5 Ustawy o planowaniu i


27

przystąpienia do sporządzenia/zmiany planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami Studium, przygotowanie materiałów geodezyjnych do opracowania planu oraz ustalenie niezbędnego zakresu prac planistycznych.

prezydent miasta zagospodarowaniu przestrzennym.

3

Przyjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzenia/zmiany miejscowego PZP.

Rada miasta Nieokreślony


Art. 18 ustęp 2 punkt 5 Ustawy z 8 marca 1990 o samorządzie gminnym.

4

Sporządzenie projektu miejscowego PZP/projektu zmiany miejscowego PZP.


Nieokreślony.


5

Dodatkowe działania (publikacje, uwagi, konsultacje, etc.).


Ogłoszenie o wyłożeniu projektu miejscowego PZP do publicznego wglądu – co najmniej 7 dni przed udostępnieniem.

Wyłożenie projektu miejscowego PZP do publicznego wglądu trwa co najmniej 21 dni.

Termin wnoszenia uwag, opinii – nie krótszy niż 14 dni od daty wyłożenia projektu miejscowego PZP do publicznego wglądu.



28

6

Przedstawienie Radzie gminy projektu miejscowego PZP wraz z listą nieuwzględnionych uwag;

Jeżeli rada gminy stwierdzi konieczność dokonania zmian w przedstawionym do uchwalenia projekcie – czynności określone w pkt 5 powyżej ponawia się w niezbędnym zakresie..


Nieokreślony

Art. 17 punkt 14 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

7

Uchwalenie miejscowego PZP oraz rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu miejscowego PZP.



6

Przedstawienie Wojewodzie uchwały w sprawie przyjęcia miejscowego PZP.


7 dni



7

Kontrola legalności przyjętej uchwały przez Radę gminy;

ewentualne stwierdzenie nieważności uchwały w sprawie miejscowego PZP.

Wojewoda 30 dni od daty doręczenia uchwały


8

W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie miejscowego PZP - ponowne podjęcie działań w zakresie niezbędnym do doprowadzenia do zgodności projektu planu z przepisami


Nieokreślony



29

prawa

10

Uchwała w sprawie sporządzenia miejscowego PZP podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa oraz na stronie internetowej gminy.

Wojewoda (ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym Województwa)/wójt, burmistrz lub prezydent miasta (publikacja na stronie internetowej gmiany)

Nieokreślony


11 Wejście w życie uchwały w sprawie miejscowego PZP.

Określenie terminu wejścia w życie uchwały w sprawie miejscowego PZP – rada gminy

Uchwała rady gminy w sprawie miejscowego PZP obowiązuje od określonego w niej dnia wejścia w życie, jednak nie wcześniej niż po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa.



30

ROZDZIAŁ IV

PODATKI


31

4.1. NIESPÓJNY SYSTEM PODATKOWY I PROBLEM INTERPRETACJI PRAWA PODATKOWEGO W POLSCE

Demokratyczne reformy, rozpoczęte w 1989 roku, obejmowały nie tylko ustrój polityczny, ale także gospodarkę, w tym i podatki. Niestety, po ponad 20 latach tworzenia systemu podatkowego nie możemy pochwalić się spójną i przejrzystą strukturą podatków i to zarówno dotyczących podmiotów gospodarczych, jak również osób fizycznych. Polskie prawo podatkowe powszechnie uważane jest za skomplikowane i powodujące liczne utrudnienia w funkcjonowaniu przedsiębiorców. W porównaniu z innymi państwami unijnymi jest też mało konkurencyjne.

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie wybranych problemów podatkowych, z którymi przedsiębiorcy borykają się w swojej codziennej działalności oraz zaprezentowanie sposobów ich rozwiązania.

W oparciu o przeprowadzone konsultacje doszliśmy do wniosku, że głównym problemem jest brak jednolitej interpretacji prawa podatkowego w całym kraju. Najwięcej rozbieżności pojawia się między rozumieniem przepisów przez organy skarbowe a interpretacją prezentowaną przez sądy administracyjne. Sprzyja temu zawiłość i niestabilność systemu podatkowego, nawet w zakresie reguł natury proceduralnej. Wadą polskiego systemu podatkowego jest także to, że dominuje w nim funkcja fiskalna. Głównym celem systemu podatkowego jest dostarczanie budżetom publicznym określonych dochodów w określonych terminach. Funkcja podatków, jako instrumentu stymulującego rozwój gospodarczy, praktycznie nie istnieje.

1. PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG

Najbardziej dokuczliwe są przepisy dotyczące VAT. Polskie regulacje, a także ich interpretacja, często rozmijają się z naczelnymi zasadami właściwymi dla tego podatku, a także ich prowspólnotową wykładnią. Wśród zagadnień budzących największe wątpliwości i generujących dużą liczbę problemów są przede wszystkim bardzo formalistyczne wymagania. Można tutaj wyliczyć wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta, obowiązki dokumentacyjne dotyczące zastosowania stawki 0% dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, a także obowiązek prowadzenia ewidencji osób obdarowanych, nawet w przypadku prezentów o małej wartości. Kolejnym problemem są bardzo formalistyczne procedury stosowane wobec przedsiębiorców dokonujących zwrotu VAT dla podróżnych. Ponadto, należy wskazać utrudnienia formalne w zakresie wystawiania faktur, zbiorczych faktur korygujących, formy, w jakiej faktura powinna zostać wysłana do kontrahenta i wiele innych. Pozostałe problematyczne kwestie to między innymi zwolnienie z VAT dla dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz organizacji pożytku publicznego, brak regulacji dotyczących grup podatkowych, a także odliczanie VAT od zakupu samochodów oraz opodatkowanie aportów.

2. PODATKI DOCHODOWE

W zakresie opodatkowania dochodów państwo powinno dążyć do wyeliminowania takich rozwiązań, które nie odpowiadają logice systemowej opodatkowania dochodów. Niestety, w polskim prawie podatkowym jest mnóstwo przykładów regulacji, które ignorują zasady, na podstawie których prowadzona jest działalność gospodarcza. Najbardziej problematyczne wydają się być kwestie związane z możliwością zaliczenia poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, takich jak: wydatki związane z reprezentacją czy wydatki poniesione na podwyższenie kapitału spółki, a także koszty dotyczące inwestycji w obcym środku trwałym lub składki na PFRON. Utrudnienia powodują także kwestie związane z opodatkowaniem usług menedżerskich oraz opodatkowanie wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej.

3. PRZEPISY PROCEDURALNE

Bardzo kontrowersyjne są przepisy, których funkcje ochrony dochodów podatkowych naruszają prawa podatników. Dotyczy to między innymi przepisów Ordynacji podatkowej umożliwiających stosowanie zabezpieczeń na majątku podatnika już w toku kontroli, w formach które mogą doprowadzić do poważnych zakłóceń w prowadzeniu działalności, a w ekstremalnych sytuacjach nawet do upadłości. Przykładem może być


32

zajęcie rachunków bankowych czy ustanowienie zastawu. Na prawidłowe funkcjonowanie firmy negatywny wpływ mogą mieć również częste oraz prowadzone równocześnie różne kontrole podatkowe. Organy podatkowe przypisują sobie takie uprawnienia, choć są one sprzeczne z przepisami ustawy o działalności gospodarczej.

Przepisy proceduralne powinny dawać gwarancję pewności prawa, gdyż wszelkie wątpliwości w zakresie ich rozumienia mogą powodować niestabilność sytuacji podatkowej przedsiębiorcy.

4. PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI

Wiele kłopotów sprawia podatnikom stosowanie przepisów regulujących podatek od nieruchomości, zwłaszcza w zakresie definicji budowli, która wywołuje mnóstwo wątpliwości i sporów interpretacyjnych. Problematyczny jest również brak centralnej informacji o stawkach, zwolnieniach i interpretacjach stosowanych w poszczególnych gminach, co w przypadku posiadania nieruchomości w więcej niż jednej gminie skutkuje dużym zaangażowaniem sił ludzkich i czasu.

5. PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH

Ostatnia nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wprowadziła między innymi likwidację wyłączenia z opodatkowania umowy spółki lub jej zmiany ze względu na opodatkowanie czynności VAT. Efektywnie, takie rozwiązanie powoduje podwójne opodatkowanie aportu.

Z najnowszych opracowań sporządzonych przez światowe instytucje finansowe wynika, że polski system podatkowy jest jednym z najbardziej skomplikowanych i najmniej przyjaznych podatnikom. Chcąc ułatwić działalność przedsiębiorcom w Polsce, niezbędne jest szybkie wprowadzenie zmian w obowiązujących przepisach, eliminujących najbardziej palące problemy, a także rozbieżności interpretacyjne.

4.2. SYNTEZA PROBLEMÓW I ROZWIĄZAŃ W DZIEDZINIE PODATKÓW

KATEGORIA: VAT Problem: Potwierdzenie posiadania faktury korygującej. Opis problemu: Wymóg posiadania potwierdzenia otrzymania przez kontrahenta korekty faktury w celu zmniejszenia podstawy opodatkowania. Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 29 ust. 4a ustawy o VAT. Likwidacja obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przyspieszy dokonywanie zmniejszenia podstawy opodatkowania.

*** Problem: Wymagania dla stawki 0% przy WDT. Opis problemu: W przypadku korzystania z usług przewoźnika lub spedytora, podatnik obowiązany jest do posiadania dokumentów przewozowych (CMR). W przypadku, gdy transport organizuje nabywca towarów, otrzymanie przez dostawcę towarów kopii CMR uzależnione jest od jego woli. Ponadto, w przypadku kilku przewoźników uzyskanie CMR jest znacznie utrudnione.


33

Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 42 ust. 3 ustawy o VAT. Wprowadzenie regulacji, zgodnie, z którą wystarczające dla zastosowania stawki 0% będzie posiadanie przez podatnika korzystającego z usług przewoźnika lub spedytora jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego dostarczenie towarów nabywcy w UE.

*** Problem: Zwolnienie z podatku towarów i usług przekazywanych na rzecz organizacji pożytku publicznego. Opis problemu: Tylko producenci przekazujący towary spożywcze oraz niektóre sms mogą korzystać ze zwolnienia z VAT.

Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT.

Wyeliminowanie ograniczenia podmiotowego i przedmiotowego. Rozszerzenie zwolnienia na wszystkie towary, a także na usługi wykonywane na rzecz organizacji pożytku publicznego.

***

Problem: Definicja prezentów o małej wartości. Opis problemu: Obowiązek prowadzenia ewidencji osób obdarowanych, jeżeli jednostkowa cena nabycia lub koszt wytworzenia prezentu przekracza 10 zł. Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 7 ust. 4 ustawy o VAT. Wprowadzenie odwołania do wartości każdej transakcji zamiast wymogu prowadzenia ewidencji, umożliwi ograniczenie zbędnej biurokracji.

*** Problem: Brak możliwości przyspieszenia zwrotu części kwoty VAT.

Opis problemu: Przepisy ustawy o VAT nie przewidują możliwości przyspieszenia zwrotu części kwoty objętej wnioskiem, nawet poprzez złożenie zabezpieczenia.

Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 87 ust. 6 w zw. Z ust. 2, 2a, 4a-4f ustawy o VAT. Przyspieszenie zwrotu tylko części podatku, a nie całej kwoty w wielu sytuacjach pozwoli na szybsze odzyskanie podatku.

*** Problem: Przy rozliczeniu kwartalnym zapłata zaliczek miesięcznych w dwóch pierwszych miesiącach kwartału. Opis problemu: Regulacja poddaje w wątpliwość sens wprowadzenia kwartalnych rozliczeń podatku. Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 99 ust. 3-7, art. 103 ust. 2a ustawy o VAT. Umożliwienie składania deklaracji kwartalnych bez konieczności wpłacania miesięcznych zaliczek.

***

Problem: Zwrot VAT podróżnym.


34

Opis problemu: Bardzo formalistyczne przepisy regulujące wymogi dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie zwrotu VAT podróżnym znacznie wykraczają poza obowiązki nakładane na innych przedsiębiorców. Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 127 ustawy o VAT. Likwidacja obowiązków biurokratycznych ułatwi dokonywanie zwrotów.

*** Problem: Grupy podatkowe. Opis problemu: Brak skorzystania z możliwości wprowadzenia regulacji dotyczących grup podatkowych w ustawie o VAT, które przewiduje Dyrektywa 2006/112/WE (art. 11). Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie odpowiednich regulacji.

Wprowadzenie możliwości konsolidacji wyodrębnionych prawnie podmiotów mających siedzibę na terytorium jednego państwa UE, tj. traktowanie ich jako jednego podatnika.

***

Problem: Zbiorcza faktura korygująca. Opis problemu: Brak regulacji dotyczących możliwości wystawiania zbiorczych faktur korygujących powoduje występowanie rozbieżności w praktyce. Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie odpowiednich zapisów. Uregulowanie prawne możliwości wystawienia zbiorczych faktur korygujących umożliwi ograniczenie obowiązków biurokratycznych oraz rozwieje wątpliwości występujące w praktyce.

*** Problem: Refakturowanie usług. Opis problemu: Brak regulacji określających zasady refakturowania usług rodzi problemy praktyczne, na przykład, w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego oraz stawki podatku. Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie odpowiednich zapisów w przepisach o podatku od towarów i usług. Regulacja kwestii refakturowania usług pozwoliłaby na zniwelowanie problemów występujących w praktyce.

*** Problem: Opodatkowanie aportów. Opis problemu: Zmiana przepisów polegająca na opodatkowaniu aportów po 1 grudnia 2008 r. spowodowała szereg problemów praktycznych. Wątpliwości dotyczą zwłaszcza wyceny aportu (wartość netto, czy wartość brutto) dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania. Proponowane rozwiązanie problemu: Precyzyjne uregulowanie kwestii budzących wątpliwości. Wprowadzenie przepisów określających, czy wniesienie aportu podlega opodatkowaniu oraz określenie sposobu ustalania podstawy opodatkowania.

***


35

Problem: Faktury papierowe w formie elektronicznej. Opis problemu: Brak możliwości przesyłania faktur w innej formie niż papierowa, na przykład w formie listu email (przykładowo z załącznikiem *.pdf). Proponowane rozwiązanie problemu: Dodanie odpowiednich regulacji. Wprowadzenie możliwości przesyłania faktur w formacie gwarantującym integralność danych w formie email będzie zgodne z powszechną praktyką kontaktów między przedsiębiorcami, przez co ułatwi obrót gospodarczy.

*** Problem: Odliczenia podatku od samochodów i paliw. Opis problemu: Brak pewności legislacyjnej oraz interpretacyjnej w zakresie możliwej wysokości odliczenia VAT od zakupu samochodów osobowych oraz paliwa generuje problemy praktyczne. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 86 ust. 3 ustawy o VAT. Precyzyjne określenie zasad dotyczących możliwości odliczenia VAT ograniczy problemy przedsiębiorców.

KATEGORIA: PODATKI DOCHODOWE

Problem: Wystąpienie wspólnika ze spółki osobowej/rozwiązanie spółki osobowej. Opis problemu: Brak szczegółowych regulacji powoduje problemy w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania, określenia źródła przychodów, a także remanentu likwidacyjnego. Regulacje podatkowe w tym zakresie nie przystają do natury spółek osobowych, co rodzi ryzyko podwójnego opodatkowania. Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie wyraźnych regulacji w ustawie o PIT. Wprowadzenie przepisów regulujących kwestię wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej rozstrzygnie wątpliwości dotyczące podstawy opodatkowania, a także kwalifikacji źródła przychodów.

***

Problem: Leasing konsumencki. Opis problemu: Brak możliwości stosowania leasingu skierowanego do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie odpowiednich regulacji do ustawy o PIT. Wprowadzenie regulacji umożliwi zawieranie umów leasingu z konsumentami, co może prowadzić do korzystnych skutków ekonomicznych, w tym wzrostu popytu na określone produkty.

*** Problem: Rozliczanie straty. Opis problemu: Brak możliwości jednorazowego rozliczenia straty podatkowej z lat ubiegłych. Zbyt krótki (pięcioletni) termin dający możliwość rozliczenia straty podatkowej może powodować brak skorzystania z możliwości rozliczenia straty w ogóle. Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana art. 7 ust. 5 ustawy o CIT. Odpowiednia zmiana przepisów umożliwi bardziej efektywne rozliczanie straty podatkowej poniesionej przez przedsiębiorców, co korzystnie wpłynie na rozliczenia podatkowe.


36

***

Problem: Ustalenie wartości firmy. Opis problemu: Ze względu na specyficzną definicję składników majątkowych dla celów podatkowych, w praktyce występują trudności z ustaleniem wartości rynkowej składników majątkowych. Rodzi to wątpliwość, czy nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa może powiększyć wartość firmy o przejęte długi. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 4a pkt 2 ustawy o CIT i art. 5a pkt 2 ustawy o PIT. Doprecyzowanie definicji składników majątkowych.

*** Problem: Usługi menedżerskie. Opis problemu: Wątpliwości w zakresie źródła przychodu u osób świadczących usługi menedżerskie. Usługi menedżerskie stanowią działalność wykonywaną osobiście nawet wówczas, gdy podatnik ma zarejestrowaną działalność gospodarczą, oznacza to, że musi płacić podatek według skali. Można stwierdzić, że takie interpretowanie przepisów powoduje naruszenie wolności gospodarczej i stanowi dyskryminację. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 5a pkt 6 oraz art. 13 pkt 9 ustawy o PIT. Wprowadzenie możliwości samookreślenia przez podatnika źródła przychodów w przypadku powstania wątpliwości w tym zakresie.

*** Problem: Wydatki na reprezentację. Opis problemu: Wyłączenie z zakresu kosztów wydatków na reprezentację często jest niecelowe i stanowi duży problem dla wielu przedsiębiorców. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT. Uproszczenie i rozszerzenie możliwości zaliczenia niektórych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

*** Problem: Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na podwyższenie kapitału. Opis problemu: Brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki, w szczególności wydatków ponoszonych na emisję akcji. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 15 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT. Wydatki poniesione na podwyższenie kapitału zakładowego spółki często stanowią dla przedsiębiorcy znaczący wydatek, zwłaszcza w przypadku emisji akcji/wejścia na giełdę papierów wartościowych. Trudno również uznać, że takie wydatki nie przyczyniają się pośrednio do osiągnięcia przychodów. Weryfikacja stanowiska w znacznym stopniu poprawiłaby sytuację przedsiębiorców.

*** Problem: Ustalanie wartości początkowej środków trwałych.


37

Opis problemu: Brak uregulowania w ustawie o CIT zasad ustalania wartości środków trwałych wnoszonych aportem do spółki osobowej. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 16g ust. 1 ustawy o CIT. Przyjęcie analogicznego przepisu jak w ustawie o PIT (art. 22 g ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT).

*** Problem: Ustalanie dochodu/straty. Opis problemu: Brak możliwości odliczenia przez następcę prawnego strat podatkowych powstałych u poprzednika prawnego w przypadku przedsiębiorców przekształcanych, łączonych lub dzielonych w przypadku przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału przedsiębiorców (wyjątek stanowi przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową). Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 7 ust. 3, ust. 4 ustawy o CIT. Zmiana przepisu pozwoli na możliwość kontynuacji rozliczeń w przypadku przekształcenia formy prawnej, łączenia, lub podziału przedsiębiorców.

*** Problem: Korzystanie z samochodów służbowych przez pracowników. Opis problemu: Możliwość korzystania z samochodu służbowego do celów prywatnych powoduje powstanie przychodu ze stosunku pracy u pracownika, od którego trzeba pobrać zaliczkę. W praktyce pojawiają się wątpliwości w zakresie ustalania wartości przychodu z tego tytułu. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że wartość powinna zostać ustalona na podstawie cen rynkowych. Takie podejście powoduje, że przy określaniu wartości należy brać pod uwagę markę samochodu, rok produkcji itd. Proponowane rozwiązanie problemu: Zmiana przepisów dotyczących sposobu ustalania wartości tego typu świadczeń. Wprowadzenie zasady ryczałtu znacznie ułatwi kwestię określania wartości przychodu z tytułu korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych.

*** Problem: Wydatki na PFRON. Opis problemu: Składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, często stanowiące znaczne kwoty, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 16 ust. 1 pkt 36 ustawy o CIT, art. 23 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT. Zaliczenie składek do kosztów uzyskania przychodów.

***

Problem: Likwidacja inwestycji w obcych środkach trwałych. Opis problemu: Firmy prowadzące działalność w najmowanych lokalach i dokonujące w nich inwestycji, w przypadku zmiany miejsca mają wątpliwości czy mogą zaliczyć w koszty podatkowe niezamortyzowaną część likwidowanych środków trwałych. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT.


38

Zmiana przepisów spowoduje możliwość zaliczenia takich inwestycji do kosztów uzyskania przychodów, co będzie racjonalne z gospodarczego punktu widzenia.

*** Problem: Rabaty udzielone na przełomie roku podatkowego. Opis problemu: Brak definicji rabatu oraz wskazania sposobu kwalifikacji podatkowej korekty kosztów na przełomie roku. W przypadku wielu firm pojawia się pytanie, w którym roku podatkowym rozliczyć rabaty otrzymane na przełomie roku. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 12 ust. 3 ustawy o CIT. Wprowadzenie jasnych regulacji pozwoli na stosowanie jednolitej interpretacji.

KATEGOTRIA: ORDYNACJA PODATKOWA

Problem: Ulga odsetkowa. Opis problemu: Brak sprecyzowanego sposobu liczenia ulg odsetkowych. Obecny zapis nie precyzuje, czy obniżone odsetki można zastosować do zaległości powstałej przed 1 stycznia 2009 r. od początku jej powstania, czy dopiero od 1 stycznia 2009 r. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 56 § 1a Ordynacji podatkowej. Doprecyzowanie przepisów, zgodnie z najnowszą linią orzeczniczą, czyli uznanie, że ulga odsetkowa przysługuje do zaległości powstałej przed 1 stycznia 2009 r. od początku jej powstania.

*** Problem: Przerwanie przedawnienia. Opis problemu: Brak powiązania przerwania biegu terminu przedawnienia z momentem zawiadomienia podatnika o zastosowanym środku egzekucyjnym. Wystarczy zatem zastosować środek egzekucyjny przed upływem terminu przedawnienia, niezależnie od tego, kiedy powiadomi się o tym podatnika. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej. Aby przerwać bieg terminu przedawnienia, konieczne powinno być zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym podatnik został powiadomiony przed upływem terminu przedawnienia.

***

Problem: Dualizm kontroli. Opis problemu: Przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nakładają istotne ograniczenia co do możliwości prowadzenia kontroli przy więcej niż jednej kontroli jednocześnie. Zdaniem organów skarbowych, kontrola prowadzona zarówno na podstawie ustawy o kontroli skarbowej, jak i Ordynacji podatkowej, nie jest kontrolą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem, równocześnie można prowadzić kontrolę skarbowa wraz z inną kontrolą przedsiębiorcy. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 82 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wyraźne wskazanie w przepisach, że regulacje ustawy o swobodzie działalności gospodarczej odnoszą się również do kontroli prowadzonej na podstawie ustawy o kontroli skarbowej oraz ustawy Ordynacja podatkowa.


39

***

Problem: Wstrzymanie wykonania decyzji. Opis problemu: Wstrzymanie wykonania decyzji powoduje powstanie zaległości podatkowej. Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie odpowiednich regulacji. Zapis, że wstrzymanie wykonania decyzji nieostatecznej nie powoduje powstawania zaległości podatkowej lub zobowiązanie organów do wydawania zaświadczeń o niezaleganiu z podatkami w przypadku braku ostatecznej decyzji wymiarowej lub zmiana przepisów wymagających wydawania zaświadczenia.

*** Problem: Zabezpieczenia zobowiązań podatkowych. Opis problemu: Przed wydaniem decyzji wymiarowej organ może wydać decyzję o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego, która ma rygor natychmiastowej wykonalności. Wszczynane jest wówczas postępowanie zabezpieczające na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co powoduje na przykład zablokowanie rachunków bankowych. Decyzja o zabezpieczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności, więc wniesienie odwołania nie wstrzymuje jej wykonania. Decyzja zabezpieczająca wygasa z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego. Natomiast wygaśnięcie decyzji zabezpieczającej pozostaje bez wpływu na zarządzenie zabezpieczające. Decyzja wymiarowa może nie podlegać w ogóle egzekucji, ale zabezpieczenie nie ustaje. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 33a Ordynacji podatkowej. Powinna istnieć jednoznaczna regulacja, zgodnie z którą organ II instancji umarzając postępowanie odwoławcze od decyzji zabezpieczającej w związku z wydaniem decyzji wymiarowej i wygaśnięciem decyzji o zabezpieczeniu, będzie orzekał również o zasadności zastosowania zabezpieczenia.

*** Problem: Doręczenie decyzji. Opis problemu: Istnieją rozbieżne interpretacje w zakresie terminu, od którego należy liczyć moment wydania decyzji podatkowej. Proponowane rozwiązanie problemu: Sprecyzowanie przepisów Ordynacji podatkowej w omawianym zakresie. Określenie, że decyzja powinna być doręczona przed upływem terminu do jej wydania.

KATEGORIA: PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI

Problem: Deklaracje podatkowe. Opis problemu: Brak jednolitego wzorca deklaracji podatkowej. Obecnie każda rada gminy określa w drodze uchwały wzory formularzy obowiązujące dla nieruchomości położonych na obszarze danej gminy. Jeżeli podatnik jest zobowiązany do płacenia podatku od nieruchomości znajdujących się na obszarze kilku gmin, składa różne deklaracje podatkowe. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 6 ust. 13 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wprowadzenie jednolitego wzoru deklaracji na podatek od nieruchomości dla całego kraju.


40

***

Problem: Informacje o stawkach i zwolnieniach. Opis problemu: Każda Rada gminy ma kompetencję do ustalania stawek podatku od nieruchomości, a także określania zwolnień od tego podatku. Brak centralnej informacji o stawkach i zwolnieniach obowiązujących w poszczególnych gminach. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 5, art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Utworzenie centralnej bazy zawierającej informacje o stawkach i zwolnieniach w podatku od nieruchomości na terenie całego kraju. Nałożenie na rady gmin obowiązku przesyłania informacji o obowiązujących stawkach i zwolnieniach.

*** Problem: Termin składania deklaracji. Opis problemu: Zbyt krótki termin na złożenie deklaracji przez podatników posiadających nieruchomości i budowle w więcej niż jednej gminie. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 6 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wydłużenie terminu składania deklaracji.

*** Problem: Definicja obiektu budowlanego. Opis problemu: Ryzyko podatkowe związane z niewłaściwym określeniem obowiązku podatkowego (duży stopień rozbieżności w skali kraju, co do kwalifikacji określonych urządzeń technicznych, jako budowli). Proponowane rozwiązanie problemu: Wprowadzenie definicji budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

*** Problem: Interpretacje podatkowe. Opis problemu: Brak publikacji interpretacji wydawanych przez poszczególne organy prowadzi do niejednolitej praktyki w zakresie podatku od nieruchomości. Proponowane rozwiązanie problemu: Art. 14j Ordynacji podatkowej w zw. Z art. 1c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Nałożenie obowiązku publikacji wszystkich interpretacji w centralnej bazie.

*** Problem: Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej. Opis problemu: W okresie zawieszenia działalności gospodarczej grunty i budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej są opodatkowane wg innych stawek niż pozostałe grunty i budynki. Dużym obciążeniem fiskalnym jest ponadto opodatkowanie budowli, gdzie podstawę opodatkowania stanowi wartość. Proponowane rozwiązanie: Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych.


41

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, grunty i budynki powinny być opodatkowane, jako niezwiązane z działalnością gospodarczą. Również opodatkowanie budowli powinno zostać zawieszone na ten okres.

KATEGORIA: PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH

Problem: Podwójne opodatkowanie transakcji podwyższenia kapitału. Opis problemu: Zdaniem ustawodawcy wniesienie aportu jest odrębną czynnością od samego podwyższenia kapitału spółki. Takie rozwiązanie prowadzi efektywnie do podwójnego opodatkowania tej samej transakcji zarówno podatkiem VAT, jak i podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Proponowane rozwiązanie: Art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Wprowadzenie regulacji, która zwolni powiększenie kapitału zakładowego z podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli opodatkowaniu VAT podlega wniesienie aportu.

*** Problem: Sprzedaż instrumentów finansowych. Opis problemu: Wolna od podatku jest sprzedaż instrumentów finansowych, także przez zagraniczne firmy inwestycyjne oraz sprzedaż instrumentów finansowych poza obrotem zorganizowanym. Zwolnienie dotyczy jednak jedynie tych sytuacji, w których firma inwestycyjna sprzedaje instrumenty finansowe wcześniej zakupione w obrocie zorganizowanym. Proponowane rozwiązanie: Art. 9 pkt 9 ustawy o PCC. Zwolnienie podatkowe dla całego obrotu instrumentami finansowymi dokonywanego pomiędzy przedsiębiorcami.

4.3. PORÓWNIANIE OBOWIĄZUJĄCYCH W INNYCH KRAJACH PROCEDUR DOTYCZĄCYCH PODATKÓW

FRANCJA HISZPANIA WIELKA BRYTANIA WŁOCHY

VAT

Wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta.

Nie ma obowiązku. Nie ma obowiązku. Nie ma obowiązku. Nie ma obowiązku.

Wymagania dokumentacyjne w przypadku korzystania z usług przewoźnika przy WDT dla potrzeb zastosowania 0%

List przewozowy. List przewozowy.

Dokumenty potwierdzające wywóz towarów, takie jak korespondencja między kontrahentami, list przewozowy itp.

List przewozowy.


42

stawki VAT.

Zwolnienie dla dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Tak, działalność charytatywna jest zwolniona z wszystkich podatków.

Tak, ale tylko na rzecz organizacji wpisanych na listę.

Dostawa towarów i świadczenie usług ze stawką 0% lub obniżoną.

Tylko dostawa towarów dla organizacji "non-profit".

Obowiązek prowadzenia ewidencji osób obdarowanych, w przypadku prezentów o małej wartości.

Nie ma obowiązku, trzeba tylko umieć wykazać, że towary były przekazane jako upominki.

Nie ma obowiązku.

Co do zasady nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji, ale przedsiębiorca powinien być w stanie wykazać, że wartość prezentów dla jednego kontrahenta nie przekroczyła 50 GBP.

Nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji.

Możliwość przyspieszenia zwrotu części podatku VAT.

Jest możliwość ubiegania się o zwrot części kwoty VAT.

Jest możliwość ubiegania się o zwrot części kwoty VAT.

Jest możliwość ubiegania się o zwrot tylko części VAT.

Jest możliwość ubiegania się o częściowy zwrot VAT.

Obowiązek wpłaty miesięcznych zaliczek przy wyborze kwartalnej formy rozliczenia.

Nie ma obowiązku płacenia miesięcznych zaliczek.

Nie ma obowiązku.

Zasadą jest składanie kwartalnych deklaracji i co do zasady nie wpłaca się zaliczek miesięcznych, ale organy podatkowe (HMRC) mogą do tego upoważnić po przekroczeniu określonych kwot.

Przy wyborze kwartalnych deklaracji nie ma obowiązku płacenia zaliczek miesięcznych.

Ograniczenia dla przedsiębiorców dokonujących zwrotu VAT podróżnym.

Nie ma ograniczeń. Bardzo formalistyczne procedury.

Nie ma ograniczeń. Formalistyczne procedury.

Regulacja możliwości utworzenia grup podatkowych.

Są regulacje. Są regulacje. Są regulacje. Są regulacje.


43

Istnienie regulacji dotyczących możliwości wystawiania zbiorczych faktur korygujących.

Nie można wystawiać takich faktur.

Są regulacje. Są regulacje, jest taka możliwość.

Nie ma możliwości wystawiania zbiorczych faktur korygujących.

Istnienie regulacji określających zasady refakturowania usług.

Nie ma regulacji. Są regulacje. Są regulacje. Są regulacje.

Wątpliwości w zakresie określenia podstawy opodatkowania aportów.

Wartość netto. Wartość netto. Wartość brutto. Wartość netto.

Możliwość wysłania do kontrahenta faktury w innej formie niż papierowa.

Fakturę można wysłać w formacie PDF albo w formie faktury elektronicznej.

Tylko faktury w formie papierowej.

Faktury papierowe lub elektroniczne.

Faktury papierowe lub elektroniczne.

VAT na samochodach. Nie można odliczać. Nie ma ograniczeń.

Nie ma ograniczeń.

Nie ma problemów, ale ograniczenie do 40%.

CIT

Regulacje dotyczące opodatkowania wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej.


Regulacje podatkowe dotyczące leasingu konsumenckiego.

Nie ma podatkowych regulacji.

Są regulacje dotyczące CIT, które w określonych przypadkach mogą być stosowane do osób fizycznych.



Możliwości dotyczące rozliczenia straty podatkowej.

Można wstecz (3 lata) i do przodu bez ograniczeń, można jednorazowo.

10 lat na rozliczenie straty, można jednorazowo.

Można zaliczyć stratę w roku poprzednim oraz w przyszłych latach.

5 lat na rozliczenie straty, możliwe jednorazowe.


44

Możliwość uwzględnienia długów nabywanego przedsiębiorstwa przy ustalaniu wartości firmy.

Nie można zaliczyć zobowiązań do wartości firmy.

Można zaliczyć długi do wartości firmy.

Nie można. Można zaliczyć.

Opodatkowanie usług menedżerskich.

Przychody ze stosunku pracy.

Zależy od rodzaju usług.

Mogą być zakwalifikowane jako samozatrudnienie.

Przychody ze stosunku pracy.

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na reprezentację.

Można zaliczyć.

Można zaliczyć jeśli są związane z działalnością spółki.

Można zaliczyć, ale są pewne ograniczenia.

Tak, po spełnieniu wymagań.

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z emisją akcji.

Można zaliczyć. Można zaliczyć. Co do zasady nie, ale są wyjątki.

Można zaliczyć do kosztów.

Ustalanie wartości początkowej środków trwałych wnoszonych aportem do spółki osobowej.


Kwestia możliwości rozliczenia straty podatkowej przez następcę powstałej u poprzednika w przypadku przedsiębiorców łączonych, przekształcanych lub dzielonych.

Można zaliczyć stratę poprzednika.

Co do zasady tak. Można zaliczyć stratę poprzednika.

Co do zasady można zaliczyć stratę poprzednika.

Ustalanie podstawy opodatkowania przychodu z tytułu korzystania z samochodów służbowych przez pracowników.

Specjalny sposób kalkulacji.

Ryczałt. Indywidualnie dla każdego pracownika.

Ustawowe metody kalkulacji.


45

Możliwość zaliczenia składek na PFRON do kosztów uzyskania przychodów.

Są podobne obowiązki, ale można wrzucić do kosztów uzyskania przychodów.

Nie ma takich obowiązków.



Możliwość zaliczenia inwestycji w obcym środku trwałym do kosztów uzyskania przychodów.



Zasady ogólne. Można zaliczyć do kosztów.

Moment ujęcia przychodów/ kosztów dotyczących rabatu.

Zasady ogólne.

Nie ma specjalnych regulacji, zasady ogólne dotyczące powstania przychodu.

Zasady ogólne. Zasady ogólne.

OP

Stosowanie ulgi odsetkowej.

Nie ma podobnej instytucji.




Przerwanie biegu przedawnienia w przypadku zastosowania środka egzekucyjnego.

Jest możliwe przerwanie biegu terminu przedawnienia, ale zawsze podatnik musi zostać powiadomiony w odpowiednim czasie o takim zdarzeniu.

Jest możliwe w okolicznościach wskazanych w przepisach, w każdym wypadku podatnik musi zostać poinformowany o przerwaniu biegu terminu przedawnienia.

Co do zasady nie jest możliwe przerwanie biegu terminu przedawnienia.

Nie ma możliwości przerwania biegu terminu przedawnienia.

Możliwość prowadzenia w tym samym okresie kontroli podatkowej równocześnie z inną kontrolą przedsiębiorcy.

Są możliwe obie kontrole jednocześnie.


Jest możliwe prowadzenie więcej niż jednej kontroli w tym samym czasie.


Powstanie zaległości podatkowej pomimo wstrzymania wykonania decyzji.

Tak, powoduje powstanie zaległości.

Tak, powoduje powstanie zaległości.

Co do zasady nie, ale są wyjątki.

Nie powstaje zaległość.


46

Wpływ wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego na zarządzenie o zabezpieczeniu.

Nie ma regulacji dotyczących zabezpieczenia zobowiązań podatkowych.

Są regulacje, ale taka sytuacja nie jest możliwa.

Są regulacje, ale bardzo ograniczone.

Są regulacje, ale nie ma takich sytuacji.

Termin wydania decyzji.

Decyzję uznaje się za wydaną w momencie doręczenia.

Decyzję uznaje się za wydaną w momencie doręczenia.

Decyzja jest wiążąca w momencie doręczenia.

Decyzja jest wydana w terminie, jeśli jest wydana i wysłana do podatnika.

PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI

Wzór deklaracji podatkowej w podatku od nieruchomości.

Jednolity wzór. Różne wzory deklaracji.

Jednolite dla całego kraju.

Jednolity wzór.

Wysokość stawek podatkowych oraz zwolnień w podatku od nieruchomości.

Różne stawki i różne zwolnienia.


Jednolite dla całego kraju.


Termin składania deklaracji.

Roczny.

Co do zasady do końca roku, ale to zależy od kilku czynników.

30 dni od daty nabycia.

Nie trzeba składać deklaracji, tylko jeśli się coś zmienia.

Przedmiot opodatkowania.

Dwa rodzaje podatków, ale co do zasady grunty i budynki.

Przedmiotem PON są grunty i budynki.

Przedmiotem PON (SDLT) są tylko grunty.

Przedmiotem PON są grunty i budynki.

Interpretacje podatkowe.

Interpretacje są wydawane, ale publikowane są tylko interpretacje ogólne.

Interpretacje są publikowane na stronie internetowej.

Są interpretacje, ale są wydawane centralnie, nie przez władze lokalne.

Interpretacje ogólne, około 90% jest publikowana, nie ma specjalnych regulacji dla podatku od nieruchomości.

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej a

Nie ma ulg. Nie ma ulg. Nie ma ulg. Nie ma ulg.


47

obowiązek zapłaty podatku.

PCC

Podwójne opodatkowanie podwyższenia kapitału zakładowego.

Zależy co jest przedmiotem aportu.

Podwójne opodatkowanie.

Tylko jeśli aport jest w formie gotówki, papierów wartościowych itp.

Jeśli w formie aktu notarialnego to jest opłata i wtedy również VAT.

Sprzedaż instrumentów finansowych.

Zależy kto dokonuje sprzedaży.

Opodatkowanie obrotu regulowanego.

Generalnie obrót instrumentami finansowymi jest opodatkowany, ale są liczne zwolnienia.

Zawsze zwolniony.


48

ROZDZIAŁ V

PRAWO WSPÓLNOTOWE A POLSKI SYSTEM PRAWNY


49

5.1. IMPLEMENTACJA PRAWA WSPÓLNOTOWEGO DO POLSKIEGO SYSTEMU PRAWNEGO

Z przeprowadzonej wśród członków CCIFP ankiety wynika, iż mimo istniejącego systemu implementacji przepisów prawa wspólnotowego do krajowego systemu prawa przedsiębiorcy nadal borykają się z poważnymi nieprawidłowościami utrudniającymi ich działalność gospodarczą. Główne problemy to liczne błędy oraz powstające w wyniku nienależytej implementacji luki prawne paraliżujące lub poważnie ograniczające przedsiębiorców w ich codziennej działalności. Ponadto, normy prawa krajowego, nawet jeśli są zgodne z prawem wspólnotowym, często nie zawierają ani skutecznego systemu weryfikacji przestrzegania tych przepisów, ani też odpowiednich sankcji, które wymuszałyby ich stosowanie. W konsekwencji transpozycja ma charakter iluzoryczny. Taka sytuacja rodzi niekorzystne skutki dla przedsiębiorców spełniających często rygorystyczne kryteria wspólnotowe. Z tego powodu przewagę na rynku uzyskują podmioty, które nie spełniają wymogów dyrektywy i dzięki „oszczędnościom” w dostosowywaniu się do norm wspólnotowych, mogą zaproponować kontrahentom ofertę korzystniejszą cenowo. Tymczasem prawidłowe wdrażanie prawa wspólnotowego ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju gospodarki i przedsiębiorstw w całej Unii Europejskiej. Chodzi, bowiem nie tylko o pełne wykorzystanie potencjału wspólnego rynku, ale, co najważniejsze, aby rynek ten mógł dostosować się do nowych wyzwań (cyfryzacja, wydajność energetyczna, rozwój sektora usługowego, zwiększenie mobilności i rozwój infrastruktury). Dlatego też, po pierwsze, transpozycja dyrektyw musi być realizowana w wyznaczonych terminach i w sposób kompletny tak, aby prawo krajowe było zgodne ze wspólnotowym. Po drugie, konieczne jest stworzenie systemu pozwalającego na szybkie wykrywanie i likwidowanie, ciągle jeszcze licznych, luk prawnych lub niezgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym. Po trzecie organy państwowe powinny prowadzić dialog dotyczący wspólnego rynku nie tylko z Komisją Europejską, ale również z podmiotami zainteresowanymi (obywatelami i przedsiębiorcami). Zatem, konieczne jest prowadzenie kampanii informacyjnych, szkoleń, warsztatów, konferencji skierowanych do obywateli i przedsiębiorców, które pozwoliłyby na podwyższanie poziomu wiedzy i świadomości przepisów prawa wspólnotowego. Polska Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej w 2011 r., której priorytetem jest wzmacnianie rynku wewnętrznego, stwarza niepowtarzalną okazję, aby proponowanym zmianom towarzyszyły zmiany w świadomości administracji publicznej na wszystkich jej szczeblach.

OBECNY SYSTEM IMPLEMENTACJI ORAZ ZNACZENIE PRAWA WSPÓLNOTOWEGO DLA ROZWOJU WSPÓLNEGO

RYNKU Państwa członkowskie odpowiadają za włączenie przepisów prawa UE do krajowego porządku prawnego, czyli za ich dostosowanie w wyznaczonym terminie, zachowanie zgodności porządku krajowego z prawem UE oraz ich prawidłowe stosowanie. Zgodnie z traktatami organem czuwającym nad prawidłowym stosowaniem prawa UE jest Komisja Europejska. W przypadku naruszenia obowiązku implementacji przez państwo członkowskie, Komisja Europejska może skorzystać z prawa do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia, jakie przysługuje jej na mocy art.258 i 260 TFUE, aby wezwać dane państwo do zaniechania tego uchybienia (działania lub zaniechania), a w razie potrzeby może również wnieść sprawę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Władze państwa członkowskiego odpowiedzialne za uchybienie mogą być władzami każdego szczebla – krajowego, regionalnego lub lokalnego.


50

Dla każdego przedsiębiorcy, wspólny rynek jest szansą rozwoju, ale także wyzwaniem związanym z koniecznością dostosowywania do zmieniających się przepisów. Przedsiębiorcy powinni zatem mieć pewność, że prawo wspólnotowe jest wprowadzane do systemu krajowego w sposób wierny i rzetelny. W przeciwnym razie utracą szansę rozwoju, a nieuzasadnione korzyści zostaną przyznane mniej wydajnym przedsiębiorcom. W rzeczywistości rozwój wspólnego rynku wynika zarówno ze zobowiązań prawnych, jak i celów strategicznych konkurencyjnych gospodarek krajowych w rozszerzonej Europie. Niestety nadal w wielu sektorach gospodarki występują nieprawidłowości związane z nieprawidłową implementacją przepisów wspólnotowych.

INICJATYWY NA RZECZ EFEKTYWNEGO ROZWOJU RYNKU WEWNĘTRZNEGO

Komisja Europejska, popierana przez Radę i Parlament Europejski, zainicjowała kilka projektów w celu poprawy mechanizmów implementacji oraz w celu zapewnienia obywatelom i przedsiębiorcom możliwości korzystania z uprawnień wynikających z prawa wspólnotowego. Wśród tych inicjatyw na szczególną uwagę zasługuje SOLVIT – program rozwiązywania problemów rynku wewnętrznego. Roczne sprawozdania z działalności SOLVIT wskazują na potrzebę takich inicjatyw i ich funkcję szybkiego rozwiązywania problemów. Jednakże, jak wynika z ustaleń zawartych w Białej Księdze, ilość i rodzaj rozwiązań wciąż nie odpowiadają wszystkim potrzebom. To odkrycie zachęca do dalszych działań o podobnym charakterze. CCIFP deklaruje pełną gotowość do zaangażowania się w projekty o takim charakterze. W drugiej połowie 2011 roku Rząd Polski podejmie przewodnictwo Unii Europejskiej. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż jednym z głównych priorytetów polskiej prezydencji będzie dalszy rozwój rynku wewnętrznego. CCIFP z zadowoleniem przyjęła do wiadomości zarówno fakt objęcia przez Polskę prezydencji w UE, jak i uznanie znaczenia rozwoju rynku wewnętrznego i pragnie podkreślić, że program przewidziany na rok 2011 stanowi wielką szansę dla rozwoju polskiej gospodarki. CCIFP potwierdza gotowość uczestnictwa i wspierania inicjatyw rządu, aby sprostać wyzwaniom oraz, aby w pełni wykorzystać możliwości związane z przewodnictwem Polski w UE.

5.2. PROBLEMY POLSKIEGO SYSTEMU PRAWNEGO PRZEDSTAWIONE NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH

CCIFP pragnie zwrócić uwagę na poniższe przykłady z sektora chemicznego i telekomunikacyjnego Przykład: Sektor chemiczny Opis problemu na wybranym przykładzie: Dyrektywa 2004/42/CE dotycząca ograniczenia emisji lotnych związków organicznych (LZO) zawartych w lakierach przeznaczonych do renowacji pojazdów Dyrektywa 2004/42/CE Parlamentu Europejskiego z dnia 21 kwietnia 2004, weszła w życie w styczniu 2007 roku i przewidywała, że implementacja nastąpi najpóźniej do 30 października 2005r. Wymagania wynikające z Dyrektywy zostały wprowadzone do prawa polskiego z dniem 31 października 2005 roku Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 października 2005 roku i zmienionym przez rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 stycznia 2007 roku. Jednostką odpowiedzialną za implementację tej dyrektywy jest Ministerstwo Ochrony Środowiska. Organami przewidywanymi do przeprowadzania inspekcji i kontroli w terenie, jak również egzekwowania wymogów dyrektywy są organy Inspekcji Nadzoru Budowlanego (dla produktów objętych dyrektywą i będących jednocześnie wyrobami budowlanymi) oraz organy Inspekcji Handlowej (dla pozostałych produktów objętych dyrektywą).


51

Zadaniem omawianej dyrektywy jest między innymi ograniczenie emisji lotnych związków organicznych (LZO) zawartych w lakierach przeznaczonych do renowacji pojazdów, dyrektywa ta dotyczy więc również napraw powypadkowych samochodów w lakierniach. LZO zawarte w farbach, lakierach i produktach do odnawiania pojazdów powodują znaczną emisję LZO, co przyczynia się do lokalnego, transgranicznego zanieczyszczenia powietrza. Od 1 stycznia 2007 roku, producenci farb i lakierów nie mogą sprzedawać (poza określonymi wyjątkami) w krajach Unii Europejskiej produktów, w których współczynnik zawartości rozpuszczalników jest większy niż wskaźnik określony przez Dyrektywę. Każdy warsztat, bez względu na jego wielkość, może stosować tylko te produkty, które spełniają wymogi Dyrektywy 2004/42/CE. W 2007 roku na zlecenie Ministerstwa Gospodarki opracowano program monitoringu wdrażania przepisów tej Dyrektywy w Polsce. Ponieważ do chwili obecnej nie wprowadzono odpowiednich zapisów do prawa krajowego, nie ma w Polsce aktu prawnego, który wprowadzałby w życie opracowany program monitoringu oraz wyznaczałby organy odpowiedzialne za przeprowadzenie inspekcji oraz egzekwowanie wymogów Dyrektywy. Wprowadzenie odpowiedniego prawa oznacza wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo Ochrony Środowiska, co wiąże się z długotrwałymi pracami legislacyjnymi, wywiązaniem się z obowiązku konsultacji społecznych oraz przyjęcia odpowiedniej nowelizacji ustawy przez polski parlament. Brak odpowiedniego prawodawstwa generuje przeszkody dla handlu oraz zakłóca konkurencję na rynku wewnętrznym. Wyżej wymienione problemy zostały przedstawione w Pierwszym Sprawozdaniu Rzeczypospolitej Polskiej z Wdrożenia Dyrektywy 2004/42/WE w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2007 roku. W wyniku braku właściwych przepisów w polskim systemie prawnym wprowadzane są do obrotu i stosowane produkty niezgodne z Dyrektywą. Oznacza to nie tylko brak poprawy jakości powietrza w Polsce, ale i jego pogorszenie w sąsiadujących krajach wspólnotowych. Zgodnie z danymi, które określają udział procentowy wodorozcieńczalnych lakierów bazowych w ogólnych ilościach wprowadzanej na rynek bazy wynika, że bazy te w 2009 roku stanowiły:

• 83% w Zachodniej Europie,

• 53% w Centralnej Europie,

• jedynie 31% w Polsce.

Niezbędne jest wprowadzenie do prawa krajowego odpowiednich zapisów pozwalających na rzeczywiste ograniczenie emisji LZO w Polsce, a w szczególności:

• określających jasno organ odpowiedzialny za monitorowanie wdrożenia dyrektywy,

• określających sankcje za nieprzestrzeganie wymogów nałożonych przez prawo.

*** Przykład: Sektor telekomunikacyjny. Opis problemu na wybranym przykładzie: Dyrektywa 2002/77/WE z 16 września 2002 r. w sprawie konkurencji na rynkach sieci i usług łączności elektronicznej. Implementacja tej dyrektywy miała nastąpić do 24 lipca 2003 r.


52

Dyrektywa ta (dalej: "Dyrektywa autoryzacyjna") określa zasady udzielania uprawnień dostawcom usług i sieci. Stwierdza, że zasady te powinny być obiektywne, przejrzyste, niedyskryminacyjne oraz oparte na proporcjonalnych do celu regulacji warunkach i procedurach. Dyrektywa autoryzacyjna, zakładając swobodne prowadzenie działalności telekomunikacyjnej znosi wstępną kontrolę za pomocą licencji, pozostawiając jedynie kontrolę następczą, która może być wsparta obowiązkiem zgłoszenia takiej działalności właściwej władzy państwowej. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Dyrektywy autoryzacyjnej wszyscy operatorzy są zobowiązani do negocjowania tylko umów o połączeniu sieci, a obowiązek negocjowania umów o dostępie telekomunikacyjnym regulator może nałożyć tylko na przedsiębiorców o pozycji znaczącej. Zgodnie z art. 5 ust. 4 dyrektywy autoryzacyjnej, regulator posiada prawo do interweniowania w sprawach dostępu do sieci, gdy przedsiębiorcy nie mogą się porozumieć. Art. 26 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego nakłada na wszystkich przedsiębiorców, którzy zostali zobowiązani do negocjowania umów o dostępie telekomunikacyjnym, zbyt szeroki obowiązek. W konsekwencji, w Polsce operator nieposiadający pozycji znaczącej nie może odmówić negocjowania umowy o dostępie telekomunikacyjnym, co powoduje, że regulator może w trybie spornym wymusić dostęp do sieci od każdego operatora. Oznacza to, że potencjalna regulacja działalności operatorów nieposiadających pozycji znaczącej jest zbyt szeroka. W związku ze wskazanymi powyżej nieprawidłowościami w implementacji dyrektywy autoryzacyjnej Komisja wszczęła postępowanie. Sprawa została wszczęta 16 marca 2005 r. i skierowana do ETS 12 grudnia 2006 r. Skarga wpłynęła do ETS (C-227/07).

Proponowane rozwiązanie problemów W ocenie CCIFP konieczne jest ustanowienie szybkiego i skutecznego dialogu. Jego brak jest często główną przeszkodą w rozwiązywaniu problemów wdrażania prawa europejskiego. Dlatego też CCIFP proponuje, aby Polska przystąpiła jak najszybciej do EU PILOT- pilotażowego projektu UE. Program ten został wprowadzony w życie z inicjatywy Komisji Europejskiej w 2008 r. Jego celem jest zwiększenie zaangażowania państw członkowskich w stosowanie prawa wspólnotowego. W szczególności chodzi o rozwinięcie ściślejszej i bardziej konsekwentnej współpracy w tym zakresie. Dobrowolnie uczestniczy w nim piętnaście państw członkowskich: Austria, Dania, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Niemcy, Portugalia, Republika Czeska, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy. W ramach programu Komisja stosuje określony wzorzec postępowania i zwraca się do władz państw członkowskich o przekazanie potrzebnych jej informacji lub stara się, przy pomocy państwa członkowskiego, znaleźć rozwiązania istniejących problemów i wyeliminować naruszenia prawa. W większości przypadków kraje uczestniczące w projekcie przekazują odpowiedzi w ciągu dwóch tygodni, a 85% z tych odpowiedzi jest uznawanych przez Komisję za zadowalające. W razie konieczności KE wszczyna postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Do lutego 2010 r. jedynie w 40 na 723 przypadki Komisja przeszła do formalnego etapu tego postępowania. Ponieważ Komisja zamierza zaprosić do udziału w projekcie te państwa członkowskie, które dotychczas w nim nie uczestniczyły, co pozwoli poszerzyć jego zasięg i zwiększyć jego oddziaływanie, a także, ponieważ program ten może stanowić remedium na problemy napotkane przez członków izby i jest zbieżny z priorytetami polskiej prezydencji, w ocenie CCIFP zasadnym jest przystąpienie Polski do tego programu.


53

Francuska Izba Przemysłowo-Handlowa w Polsce (CCIFP) jest stowarzyszeniem pracodawców zrzeszającym

ponad 330 firm francuskich i polskich. Od 16 lat CCIFP działa na rzecz interesów polskich i francuskich

inwestorów pełniąc rolę platformy współpracy i wymiany doświadczeń biznesowych oraz najlepszych praktyk

pomiędzy przedsiębiorcami. CCIFP podejmuje działania wpływające na przemiany polskiej gospodarki oraz

współtworzy korzystne warunki dla rozwoju biznesu w Polsce. CCIFP współpracuje ze Związkiem Francuskich

Izb Przemysłowo-Handlowych ACFCI (WWW.acfci.fr) i działa w ramach struktur Unii Francuskich Izb

Przemysłowo-Handlowych za granicą UCCIFE (WWW.uccife.org). Dzięki tym strukturom CCIFP posiada kontakty

z blisko 2 mln przedsiębiorstw w 80 krajach świata. www.ccifp.pl.

Francuska Izba Przemysłowo-Handlowa w Polsce

Ul. Widok 8 00-023 Warszawa Tel. 22 690 68 80 [email protected] www.ccifp.pl

biaŁa ksiĘga francuskiej izby przemysŁowo- …bi.gazeta.pl/im/8/8471/m8471858.pdf · francuska...

Documents