bijeenkomst 3 ontwikkelingspsychologie
TRANSCRIPT
Ontwikkelingspsychologie I bijeenkomst 3
Beroepstaak Ontwikkelingsstimulering
2010-2011
• Zwangerschap
• Invloeden op de ontwikkeling
• Ontwikkeling van de zintuigen
• Ontwikkeling van de motoriek
Zwangerschap
• Bevruchting – innesteling – ontwikkeling embryo – groei van de foetus
• Duur: 40 weken (9 maanden) vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie
• Zwangerschap van 25 weken: behandelgrens
• 24 – 25 weken: grijs gebied
Bespreking huiswerkopdracht
• Met hoeveel weken ben jij geboren? Bijzonderheden zwangerschap? Te vroeg, te laat en ingeleid?
• Hoe is de bevalling verlopen? Thuis / ziekenhuis? Hulpmiddelen? Keizersnede?
• Is er erfelijke aanleg voor ziektes in de familie?
• Hoe was je als baby, dreumes? Kruipen, eerste stapje, eerste woordje?
Invloeden op de ontwikkeling
• Erfelijke aanleg
-afwijkingen / ziektes van ouders
• Prenataal
- chromosoom-afwijkingen en mutaties = veranderingen in erfelijk materiaal
- biologische omgevingsinvloeden
• Perinataal
- vroeggeboorte
- zuurstofgebrek bij de geboorte
- traumata of infecties
Dvd fragment te vroeg geboren baby’s
• Welke gevolgen van prematuriteit worden geconstateerd?
Invloeden op de ontwikkeling
• Postnataal
- biologische factoren
- gezin
- school
- vriendjes/vriendinnetjes
- socio-culturele factoren
- economische/politieke factoren
Ontwikkeling van de zintuigen
Een kind wordt geboren met zintuigen die vaak al in de baarmoeder functioneren
• Zien – gehoor – smaak – tast
• Reuk
• Een baby neemt nog niet alle prikkels op
• Een baby neemt alle prikkels op relevant voor overleving
.
Baby heeft zenuwstelsel-netwerk ter beschikking
Prikkel Zintuig Zintuigzenuwen
Zenuwbanen Hersenen Zenuwbanen
Spierzintuigen Spieren Beweging = reactie op prikkel
Zien
• Licht en donker
• Contrast tussen voorwerp en omgeving
• Scherp zien op afstand van 20 centimeter
• Steeds scherper en meer details zien
• Diepte zien
• Kleur zien
• Vooral novelty preference
Gehoor
• Voorkeur voor bekende geluiden• Moeders hart• Stem van moeder • Muziek / Klanken met hoge tonen en zang • Ritme
• Voorkeur voor moedertaal na zes maanden• Selectie leren maken in prikkels
• Vooral habituatie
Smaak
• Baby proeft smaak vruchtwater
• Voorkeur voor zoet
Reuk
• Voorkeur voor geur eigen moeder
• Hulpmiddel om borst te vinden
• Voorkeur voor zoete geuren
Evolutionair bepaald / Instinctief
• Oogjes baby afgesteld op scherp zien op 20 cm afstand = afstand ogen moeder – ogen baby bij borstvoeding
• Bij geboorte zal moeder kind recht aan willen kijken op afstand van 20 cm
• Bij geboorte zal elke moeder kind in zelfde volgorde onderzoeken
• Als je tegen een baby praat: wenkbrauwen omhoog, grote ogen opzetten, hoge toon
• Een baby oppakken en troosten als deze huilt
Ontwikkeling van de motoriek
• Reflexen
• Grove motoriek
• Fijne motoriek
• Sensomotoriek
Reflexen
• Omklemmingsreflex = Mororeflex• Voetgrijpreflex• Handgrijpreflex
• Plaatsingsreflex• Stapreflex• Kruipreflex
• Oogreflex• Zuigreflex
Steeds grotere lichaamsbeheersing
• Grove motoriek = grote gebaren met behulp van spieren dicht bij de romp
• Fijne motoriek = kleine bewegingen met handen en vingers
• Grove motoriek loopt steeds een stap voor op de fijne motoriek
Lichaamsbeheersing
• Op de eerste plaats gevolg van rijping zenuwstelsel– Buigspanning en strekspanning moeten in balans komen
(2e maand)
– Spierbeheersing verloopt in vaste volgorde• Spieren dichtst bij de hersenen, eerst onder controle
• Besturing van links – rechts afwisseling nodig– Vereist lateralisatie & coördinatie
• Beheersing lichaamsevenwicht nodig
Sensomotoriek
• Samenspel tussen de zintuigen en spieren om gericht te kunnen bewegen
• Grijpen is raakvlak waarnemen – motoriek
• Vereist oog-handcoördinatie
Tot slot: enkele losse kreten
• Geen direct verband lichamelijke begaafdheid –cognitieve begaafdheid
• Maar enige wisselwerking: meer bewegingsmogelijkheden meer stimuleringskansen cognitieve ontwikkeling
• En: je komt in actie (motorisch) op grond van wat je aan prikkels oppikt (cognitief)
• Motorische ontwikkeling: een matige aanleg met veel oefengelegenheid kan hetzelfde resultaat opleveren als veel aanleg en weinig oefengelegenheid
Informatie over motorische ontwikkeling in reader
• Tabel 5-3 Fundamentele reflexen bij baby’s. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.
• Figuur 5-8 Mijlpalen in de motorische ontwikkeling. Zimbardo, P.G. e.a. (2005). Psychologie, een inleiding. Amsterdam. Pearson Education Benelux
• Motorische ontwikkeling, een overzicht. Bron onbekend.
• Tabel 8-4 De fijne motoriek in de vroege kinderjaren. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.
Informatie over motorische ontwikkeling in reader
• Tabel 8-3 De belangrijkste grove motorische vaardigheden van jonge kinderen. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.
• Figuur 11-4 Ontwikkelingen in de grove motoriek tussen zes en twaalf jaar. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.
: