SDÜ

KMYO

Bilgisayar Ağ Sistemleri

SDÜ

KMYO

Ders İçeriği

Konular:

• Bilgisayar Ağlarına Giriş

• Veri İletişim Ortamları

• Ağ Mimarileri ve Topolojileri

• Ağ Standartları ve Protokolleri

• Yerel Alan Ağları

• Ağ Bağlantı Aygıtları

• Internet

• Yönlendirme

• Geniş Alan Ağları

• Kablosuz Ağlar

SDÜ

KMYO

Sizce bilgisayar ağları

neden var?

SDÜ

KMYO

Ağ Kurulumuna Neden Gerek Duyulmuştur?

* Kaynakların Paylaşmak

* Bilgiyi Paylaşmak

* Yazılımda Standartlaşma

SDÜ

KMYO

Bilgisayar Ağları

• Ağ Nedir? Birden çok bilgisayarın, çeşitli iletişim ortamları

vasıtasıyla, kaynakları paylaşmak üzere, birbirleri

ile iletişim kurduğu ortamdır.

• Kaynaklar Nelerdir? •Bilgi

•Yazılımlar

•Hard disk

•Yazıcı

•Yedekleme Ünitesi

•Vb…

SDÜ

KMYO

İletişim Ortamları

Çift-bükümlü (twisted-pair)

Koaksiyel (coaxial-cable)

Fiber optik kablo

Kablolu İletişim Ortamları

Mikrodalga Teknolojisi

Hücresel Teknoloji

Kızılötesi Teknoloji

Kablosuz İletişim Ortamları

İletişim Ortamları

SDÜ

KMYO

Kablolu İletişim Ortamları

En çok kullanılan kablo çeşitleri :

• Eş eksenli kablo (koaksiyel)

• Çift burgulu kablo

• Fiber optik kablo

SDÜ

KMYO

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo

Televizyon kablosunun daha esnek ve ince olanıdır.

Bakır tellerden ve üzerinde manyetik korumadan ibarettir.

SDÜ

KMYO

Eş eksenli kablo (koaksiyel)

• İki çeşittir

• İnce (Thin Coax), taşıma mesafesi 185m

• Kalın (Thick Coax), 500 metredir

• (10Base-2 ağlarda IEEE standardına göre).

SDÜ

KMYO

Koaksiyel Kablo Tipleri

TİP

EMPEDANS

KULLANIM

RG-8 50 Ohm 10BASE-5

(Kalın-Thicknet) - 500 m

RG-58 50 Ohm 10BASE-2*

(İnce-Thinnet) - 185 m

RG-59 75 Ohm Kablo TV

RG-6 75 Ohm

Anten kablosu

SDÜ

KMYO

Koaksiyel Kablo, BNC Konnektör, BNC T

Konnektör

SDÜ

KMYO

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo Konnektörü

• BNC (British Naval Connector) konnektör

SDÜ

KMYO

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo Konnektörü

• Eşeksenli kablolar BNC konnektörleri ile sonlandırılır ve

bilgisayar arkasındaki aktarım aygıta takılacak T-

şeklindeki bağlayıcılara takılırlar.

• Kablo sonunda 10Base5 ise 75, 10Base2 ise 50

Ohm’luk sonlandırıcı (Terminator) takılır.

SDÜ

KMYO

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo Konnektörü

Bunu Sakın Yapmayın!!

T bağlantısı yapılmadan

önce

SDÜ

KMYO

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo - Genel

SDÜ

KMYO

Koaksiyel - 10Base2 Kuralları

Maximum düğüm/kısım sayısı: 30

SDÜ

KMYO

10Base2

• 10Mbs hızında

• Segment yani

bilgisayarları dolaşan

kablo en fazla 185m

olabilir

• Aynı segmente 30'dan

fazla makina bağlanamaz

• Her bir makina arasında en

az 0.5m mesafe

bırakılmalıdır

SDÜ

KMYO

Tipik 10Base2 Ağı Uygulaması

SDÜ

KMYO

Koaksiyel - 10Base5 (Thick LAN)

SDÜ

KMYO

Koaksiyel - 10Base5 Kuralları

Maximum düğüm/kısım sayısı: 100

SDÜ

KMYO

10Base5

- 10 Ağın hızını belirtir, yani 10 Mega Bit/Saniye

- Base Ağ Baseband* olarak çalışmaktadır

- 5 Kablonun maksimum uzunluğunu belirtir(500 metre).

* Kablo üzerinden aynı anda tek bir sinyal gönderilmektedir.

SDÜ

KMYO

Çift Burgulu Kablolar (Twisted-Pair)

• Tek (örneğin dahili

hatlarda), dört (oldukça

yaygındır) veya sekiz

çift kablodan oluşabilir

• UTP (Unshielded Twisted

Pair)

• STP (Shielded Twisted

Pair)

SDÜ

KMYO

Çift Burgulu Kablolar (Twisted-Pair)

SDÜ

KMYO

Gürültü

GÜRÜLTÜ

Kaynak NIC

Kodlanan Veri Gönderen

Hedef/Alıcı NIC

Alıcı Kodu çözülen veri

Sinyal

İletişim Kanalı

SDÜ

KMYO

UTP Kablo Kategorileri

Kategori

Uygulama Alanı

1 (CAT1) Yanlızca ses veri iletimi yapılmaz

2 Ses ve 1 Mbps’ ye kadar veri iletimi.

3 Ses ve 10 Mbps’ ye kadar veri iletimi.

4 Ses ve 20 Mbps’ ye kadar veri iletimi

5 Ses ve 100 Mbps’ ye kadar veri iletimi.

5e Ses ve 622 Mbps’ ye kadar veri iletimi.

6 Ses ve 1 Gps’ ye kadar veri iletimi.

7 Ses ve 10 Gps’ ye kadar veri iletimi.

SDÜ

KMYO

UTP Kablo Kategorileri

(a) Kategori 3 ve (b) Kategori 5 bükümlü tel çiftlerinden alınmıştır.

Kategoriler arasında kablo özdirenci de farklılık gösterir.

SDÜ

KMYO

Çift Burgulu Kablolar (Twisted-Pair)

• IEEE standartlarına göre;

• 10Base-T (10 Mbps),

• 100Base-T (100 Mbps) ve

• 1000Base-T (1000 Mbps)

ağlarında bir kablo en fazla 100 m

olabilir.

SDÜ

KMYO

Çift Burgulu Kablo Konnektörü

Bu tür kablolar RJ-45

konnektörü ile bilgisayar

bağlanır.

SDÜ

KMYO

Çift Burgulu Kablo Konnektörü

SDÜ

KMYO

Çift Burgulu Kablo Konnektörü

SDÜ

KMYO

10BaseT

• 10BaseT star-bus topoloji kullanan ethernet

kablolama sistemini tanımlar.

• 10 makisumun hızı yani 10Mbit çalıştığını

• T harfi kullanılan kabloyu belirtir(Twisted

Pair)

* Node-Node arasındaki kablo uzunluğu

100m'yi geçmez.

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablo

1966 yılında Charles Kao ve George Hockham cam fiber

üzerinden veri aktarımı da yapılabileceği fikrini ortaya attılar.

Sonraki dönemlerde fiber üzerindeki kayıp oranları o kadar az

seviyelere indirildi ki, fiber veri aktarımı için bakır'a göre

çok daha avantajlı bir konuma geldi.

Fiber'in en önemli özelliği elektomanyetik alanlardan

hiç etkilenmemesidir.

SDÜ

KMYO

Fiberin İç Yapısı

SDÜ

KMYO Fiber Optik Kablolar

• 70 Km’ye kadar uzayabilen geniş alanlarda, elektriksel sinyallerden

etkilenmeden yüksek kapasiteli iletişim ortamı sağlamada kullanılır.

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablolar

• Gelen elektriksel sinyalleri ışık

sinyallerine çevirir.

• Işık fiber optik kabloda dengeli

bir şekilde yol alır ve buna mod

denir.

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

• Tek, Çok modlu ve çok modlu kademeli olmak üzere 3 çeşidi vardır.

• Tek Mod Fiberler (Single Mode Fiber- SMF) :

• Işığın tek bir modda ya da tek bir yolda ilerlemesine olanak tanırlar

• Düşük sinyal kayıplarının olduğu ve yüksek veri iletişim hızının gerektirdiği durumlarda kullanılırlar.

• Çoklu Mod Fiberler (Multi Mode Fiber- MMF) :

• Işığın birden fazla modunu ileten fiberlerdir.

• Işın çarpışmaları meydana gelebileceğinden kısa mesafeler için kullanılır.

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

• Tek Mod Fiberler

• 8.3/125 micron SMF

• Çoklu Mod Fiberler

• * 62.5/125 micron MMF

• 50/125 micron MMF

• 100/140 micron MMF

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablolar

• Her bir fiberden tek yönlü haberleşme sağlanır. İki yönlü bir haberleşme için en az iki fiber gereklidir. Veya bir fiberde hem veri gönderimi hem de verinin alımını sağlayan iki ayrı yol olmalıdır.

Simplex: İçerisinde sadece bir optik kablo

var

Duplex: İçerisinde 2 optik kablo var. LAN

omurga kablosu olarak çok tercih

edilmektedir.

Multifiber: İçerisinde 2’den fazla optik

kablo var.

SDÜ

KMYO

Fiber Optik Kablo Konnektörleri

ST (Straight tip)

SC (Subscriber tip)

MT-RJ

SDÜ

KMYO

Kablolar - Özet

Ethernet Adı Kablo Tipi Max. Veri

Transfer Hızı

Max. Veri Transfer

Uzaklığı Açıklama

10Base-5 Kalın Koaksiyel 10 Mbps 500 metre BNC, T

10Base-2 İnce Koaksiyel 10 Mbps 185 metre BNC, T

10Base-T UTP 10 Mbps 100 metre RJ-45, CAT3 veya CAT5

10Base-F Fiber (single) 10 Mbps 2000 metre SC ve ST konnektör

100Base-T UTP 100 Mbps 100 metre RJ-45, CAT3 veya CAT5

100Base-TX UTP 100 Mbps 100 metre RJ-45, CAT5

100Base-FX Fiber (multimode) 100 Mbps 2000 metre SC, ST, MT-RJ konnektör

1000Base-T UTP 1000 Mbps 100 metre RJ-45, CAT5e ve üstü

1000Base-SX Fiber (multimode) 1000 Mbps 550 metre SC ve LC konnektör

1000Base-LX Fiber (singlemode) 1000 Mbps 3 kilo metre SC ve LC konnektör

10GBASE-SR Fiber (multimode) 10 Gbps 75 metre LC Konnektor

10GBASE-LR Fiber (singlemode) 10 Gbps 10 kilometre LC Konnektor

10GBASE-LX4 Fiber (multimode) 10 Gbps 300 metre LC Konnektor

10GBASE-CX4 Koaksiyel 10 Gbps 15 metre Infiniband konnektor

SDÜ

KMYO

Kablosuz Ağ Teknolojileri

• Mikrodalga ve RF Teknolojileri

• Mikrodalga Antenler

• Bluetooth

• Hücresel şebekeler

• Kızıl Ötesi Teknolojisi

• Infrared teknolojisi

• Lazer teknolojisi

SDÜ

KMYO

Kaynaklar

• “Bilgisayar Ağları”, Doç. Dr. Nazife Baykal,

SAS Yayınları

• “Bilgisayar Haberleşmesi ve Ağ

Teknolojileri”, Çölkesen ve Örencik”, Papatya

Yayınları