SRCEKARDIOVASKULARNI SUSTAV srce + krvne ile -> uloga: prijenos krvi kroz organizam Tri vrste krvnih ila: a) ARTERIJE (kucavice, odvodnice) odvode krv iz srcab) VENE (dovodnice) dovode krv u srca c) KAPILARE mrea razgranata po cijelom tijelu, krvne ilice

SRANI CIKLUS (srce > dvotaktna crpka)Faza rastezanja ili kontrakcije, izbacivanje krvi -> sistola Faza rastezanja ili punjenja, punjenje krvlju -> dijastola

vlastita opskrba krvlju putem koronarnog krvotoka (2 sr. arterije i vene) obavija OSRJE ili PERIKARD (zatitna ovojnica)

SRANA STIJENKA (3 sloja) ENDOKARD (tanki unutarnji sloj), MIOKARD (najdeblji miini sloj- radno miije) i EPIKARD (vanjski sloj) Mjesto dodira membrana dviju susjednih stanica prijelazne ploe (prijenos impulsa)

LIJEVA strana srca (arterijska strana) oksigenirana krv DESNA strana srca (venska strana) deoksigenirana krv

4 upljine u srcu, izmeu njih (te na izlazitu aorte i plune vene -> SRANI ZALISCI (usjmeravaju protok krvi pretklijetke->klijetke i spreavaju povratak iz klijetke u pretklijetku) DESNA PRETKLIJETKA u nju ulazi lijeva i desna uplja vena LIJEVA PRETKLIJETKA u nju ulazi pluna vena DESNA KLIJETKA iz nje izlazi pluna arterija (deoksigen. krv) LIJEVA KLIJETKA iz nje izlazi aorta

Izmeu DP i DK trolisni zalistak Izmeu LP i LK dvolisni zalistak MIRTALNI

Polumjeseasti ili semilunarni zalisci Zalisci i na izlazu iz klijetke u arteriju >

Koliina krvi koju srce izbaci u jednoj sistoli udarni volumen Kol. krvi koju srce izbaci u jednoj minuti minutni volumen Srana frekvencija -br. otkucaja srca u jednoj minuti (60-80 ot./min)KRVOILNI (CIRKULACIJSKI) SUSTAV ARTERIJE prenose oksigeniranu krv, zbog tlaka -> njihova stijenka elastina i debela: zbog velikog tlaka, pulsiraju KAPILARE (tanak sloj stanica-endotel) -> mjesto izmjene plinova i tvari izmeu krvi i stanica (Mikrocirkulacija: prolaz krvi kroz arteriole, kapilare i venule) VENE slabije razvijen miini sloj, u njima vlada mali tlak: veeg su promjera, imaju najvei volumen krvi -> rezervoari krvi OPTOK KRVI: 1. MALI OPTOK (pluna cirkulacija): izbacivanje krvi u plunu arteriju (DK) -> plua (deoksigen.krv ->oksigenirana krv) -> plune vene (LP)2. VELIKI OPTOK (sustavna ili periferna cirkulacija): LP -> LK (aortom) ->kapilare (O2) u tkiva, a iz tkiva (CO2) -> gornja/donja uplja vena (DP) -> DK 3. Hranidbeni (nutritivni) krvotok 2 koronarne arterije (iz aorte), 3 koronar.art opskrbljuju krvlju srani mii

KRVNI TLAK pritisak krvi na unutarnju stijenku krne ile (norm. 120/80 mmHg) Simpatikus -> stezanje arterija vii tlak Parasimpatikus -> otputanje stijenki vena nii tlak

Sinusatrijski vor (SA vor) predvodnik sranog ritma (u DP) Atrioventrikularni vor (AV vor) prenosi impulse iz pretklijetki u klijetke

BOLESTI SRCA & KRVOILNE BOLESTI: Oprez ! -> prehrana, pretilost, sol (!), alkohol, puenje, hormonska kontracepcija, stres

KBArteroskleroza taloenje masnih nakupina (ateroma) u unutarnjem sloju arterija Hipertenzija poveanje krvnog tlaka (vrijednosti vee od 140/90 mmHg)Proirenje vena, tromboza vena

BOLESTI SRCABolesti sranih zalistaka ozljede, uroeno, degenerativne promj., a moe biti i poslijedica reumatske groznice (nast. zbog nelijeene upale grla) Poremeaji sranog ritma -> takihardija, bradikardija Koronarna srana bolest, Zatajenje srca, Cirkulacijski ok