B i u l e t y n

Biblioteki Pedagogicznej w Tarnobrzegu

listopad – grudzień nr 1/2013

W numerze:

Ciejka Aleksandra - Nowa Humanistyka -stan, oczekiwania i perspektywy

Burdzy Bernadeta - Poprawność językowa – warsztaty

Oznakowanie biblioteki

Sieciaki.pl

Król Marta - …do czytania

2

Z przyjemnością prezentujemy Państwu pierwszy numer Elektronicznego Biuletynu wydawanego przez

Bibliotekę Pedagogiczną w Tarnobrzegu. Biuletyn powstał z myślą o nauczycielach i bibliotekarzach, którzy

chcieliby podzielić się swoją wiedzą, umiejętnościami albo też poszukują inspiracji do nowych działań.

Od nauczyciela, oprócz przygotowania merytorycznego i dydaktycznego, wymagana jest gotowość do

samokształcenia i stałego doskonalenia swojego warsztatu pracy i umiejętności. Biuletyn ma stać się giełdą

pomysłów, które można dostosować do indywidualnych potrzeb.

W pierwszym numerze znalazł się artykuł Pani Aleksandry Ciejki „Nowa Humanistyka - stan, oczekiwania

i perspektywy”, w którym autorka zawarła główne tezy prelekcji dla młodzieży. Prelekcja odbyła się w bibliotece.

Pani Aleksandra Ciejka obiecuje napisać kolejne artykuły, dzięki którym przekonamy się, że zawód polonisty ma

przyszłość, a nawet szanse rozwoju, a także w jaki sposób językoznawstwo, medioznawstwo oraz kulturoznawstwo

wpływają na rozwój nauk oraz sfer nie-humanistyczych.

W dziale O tym trzeba wiedzieć znalazły się informacje na temat systemu oznakowania stosowanego

w bibliotekach.

W dziale Polecam znajdzie się coś dla rodziców dzieci surfujących po Internecie oraz czytelników

szukających interesującej literatury na jesienne wieczory.

Redakcja Biuletynu wyraża nadzieję, że prezentowana publikacja będzie pomocna w pracy

i rozwoju zawodowym tarnobrzeskich nauczycieli i bibliotekarzy. Zapraszamy do współpracy wszystkich, którzy

chcieliby podzielić się swoimi dokonaniami i w ten sposób wesprzeć i zainspirować koleżanki i kolegów po fachu.

Anna Żarów

Dyrektor BP w Tarnobrzegu

Wydarzyło się u nas…

Nowa Humanistyka -stan, oczekiwania i perspektywy

Zastanawiając się nad obrazem Nowej Humanistyki stajemy przed nie lada trudnym wyzwaniem. Jak

bowiem wskazać granice tak nieogarnionego, eklektycznego, zmiennego i ulotnego zjawiska? W jaki sposób

rzetelnie przedstawić jego stan, jeżeli każdego dnia, niemal poprzez każde słowo ulega ono modyfikacji?

Jak ukazać perspektywy humanistyki, w momencie, gdy są one tak bardzo rozbieżne? I wreszcie, jakie

oczekiwania możemy stawiać Nowej Humanistyce w pryzmacie przyszłości, skoro jej teraźniejszy stan

wciąż wymaga dookreślenia? Moja prelekcja była próbą odpowiedzi na postawione pytania

z perspektywy całkowicie subiektywnej, jednakże uwzględniającej współczesne realia kulturowe,

socjologiczne, jak i oświatowe.

Nowa Humanistyka przychodzi w trudnych czasach. W czasach przesytu masowych informacji, przy

jednoczesnym niedoinformowaniu jednostek. Czasach dostępu do wszelkich źródeł wiedzy, przy

jednoczesnym uwięzieniu umysłu. Czasach rozpasanego „indywidualizmu”, przy jednoczesnym kryzysie

poczucia tożsamości. Do tego, wszędobylski i rozprzestrzeniający się rozbrat ze słowem pisanym oraz

kulturą wysoką wciąż owocuje kolejnymi „milczącymi pokoleniami”. A może raczej należałoby

powiedzieć- pokoleniami zakrzyczanymi przez złudną nutę konsumpcjonistycznego życia. Na próżno

szukać wśród młodych bezinteresownego zainteresowania literaturą, sztuką, polityką czy drugim

człowiekiem. Bowiem jeżeli nawet takowe nastaje, nie wynika ono bynajmniej z osobistych,

dokształcających poszukiwań, lecz aktualnego „hot trendu” na portalu społecznościowym. Jest ono

nietrwałe, ulotne, beznamiętne. Jak zatem namówić przyszłych studentów do podążenia drogą

humanistycznej przyszłości?

3

Poprzez wieloaspektowe ukazanie humanistycznych zawodów przyszłości, takich jak: nowe

dziennikarstwo medialne, bloging, public relations czy copywriting pragnęłam podkreślić, iż doskonałe

polonistyczne wykształcenie może otworzyć przed młodym pokoleniem równie atrakcyjne zawody, jak

i studia nauk ścisłych. Ponadto, chciałam również pokazać, iż polonista uprawiający Nową Humanistykę

powinien stać się publicznym intelektualistą, humanistą zaangażowanym, dla którego bycie naukowcem nie

jest wyłącznie zawodem, ale i powołaniem. Tylko w ten sposób możliwe jest uniknięcie badawczej rutyny

oraz pewnego rodzaju uczucia balastu, wynikającego z pełnienia takiej funkcji życiowej. Dziś potrzebni są

zaangażowani humaniści, poszukujący, niespokojni, pragnący przekazać swą wiedzę wszystkim, a nie tylko

pewnym grupom uprzywilejowanym. Niezwykle istotne jest także to, aby w nauce humanistycznej były

obecne oraz respektowane różne sposoby jej uprawiania. Takie, które się ze sobą mierzą, przenikają

i wzajemnie weryfikują. Ów tematyczny eklektyzm jest bowiem jedynym sposobem na przyciągnięcie

uwagi wymagającego pokolenia młodych studentów, wzrastającego w ogromnej różnorodności kulturowej.

Druga część mojej prelekcji miała niejako przybliżyć młodzież oraz starszych słuchaczy do okrytej

swoistą tajemnicą przestrzeni studiów doktoranckich oraz pracy uniwersyteckiej. Poprzez odwołanie do

mojego obszaru badawczego wykazałam, iż współczesne studia humanistyczne mogą dotyczyć niezwykle

interesujących zjawisk współczesnej kultury, chociażby takich jak moda. Kulturowe aspekty języka mody,

które są obiektem mojego zainteresowania były podstawą dla przedstawienia słuchaczom rozmaitych

zjawisk naszej kultury ponowoczesnej. Szafiarstwo, estetyka retro i vintage, hipsterstwo oraz kultura make-

over, zanalizowane przeze mnie pod kątem humanistycznym, potwierdziły, iż studia polonistyczne to

również świeżość, nowoczesność oraz niekonwencjonalność.

W ramach podsumowania chciałam pokazać, iż Nowa Humanistyka oznacza pewien przełom, cykl

zmian, który musi nastąpić, by stworzyć właściwy obszar rozwoju dla nowych idei, tendencji oraz

naukowych poszukiwań. Jest to zadanie niezwykle trudne, bowiem przypomina niechybne stąpanie po

kruchym lodzie. Jaką bowiem drogę należy obrać? Zuchwałego odrzucenia dotychczasowych systemów,

czy może zwrotu ku dawnej humanistyce? Według mnie zmiany nigdy nie mogą zachodzić bez solidnego,

trwałego oraz pełnego mądrości bagażu doświadczeń poprzednich pokoleń. Tylko dzięki wzajemnemu

szacunkowi, a także badawczej pokorze, młode pokolenie jest w stanie budować nowe drogi humanizmu.

Przyszłość wyłącznie w parze z przeszłością.

Aleksandra Ciejka

Językoznawstwo

Studia doktoranckie I st.

Poprawność językowa – warsztaty

Źle mówić i pisać

to znaczy krzywdzić swoją mową wszystkich,

którzy ją budowali.

J. Korczak

Każdy współczesny człowiek codziennie przekazuje innym swoje myśli, komunikuje się z innymi za

pomocą języka, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Niezbędne w tym procesie są umiejętności społeczne, jak

np. zdolność jasnego wyrażania swoich poglądów, nawiązywania i utrzymywania relacji, odpowiednie

zachowania niewerbalne i wiele innych. Nie mniej ważne jest poprawne posługiwanie się językiem, zgodnie

4

z obowiązującymi regułami. Sposób formułowania myśli, dobór wyrazów, wybór odpowiednich środków

stylistycznych nie jest obojętny ani dla tego kto mówi lub pisze, ani dla tego, kto słucha lub czyta.

Poprawność językowa świadczy często o poziomie wykształcenia czy inteligencji danego człowieka,

a znajomość norm i zasad językowych znacząco wpływa na to, jak inni nas postrzegają, zarówno w życiu

zawodowym, jak i osobistym.

Z językiem jest jak ze zdrowiem: wszyscy się na nim znamy i nikt nie jest go pewien. Faktem jest, że

niektóre kwestie językowe przysparzają nam wszystkim sporo kłopotów i budzą dużo wątpliwości.

Przekonał się o tym każdy, kto choć raz zastanawiał się nad uformowaniem swoich myśli tak, by słowa

i zdania najlepiej oddały jego intencje. „Język kłamie głosowi, a głos myślom kłamie; Myśl z duszy leci

bystro, nim się w słowach złamie, A słowa myśl pochłoną […]” – skarżył się już Adam Mickiewicz ustami

Konrada w Wielkiej Improwizacji.

Nieraz zastanawiamy się, która forma jest poprawna: „ten pomarańcz” czy „ta pomarańcza”;

„przekonywujący” czy „przekonywający”; „sweter” czy „swetr” i wiele, wiele innych. Czasami też

z politowaniem spoglądamy na osoby, które mylą znaczenia podobnie brzmiących słów, np. „adaptować”

i „adoptować”, „efektywny” i „efektowny”, „minimalny” i „minimalistyczny”…

Język, jak każde narzędzie, powinien być wykorzystywany w sposób przemyślany

i skuteczny. Dlatego chciałabym Państwa serdecznie zaprosić na prowadzone przeze mnie warsztaty

dotyczące poprawności językowej, podczas których poznają Państwo najbardziej typowe błędy języka

mówionego i pisanego. Szczególna uwaga zostanie poświęcona pisaniu różnego rodzaju pism, zwłaszcza

urzędowych, i ich najczęstszym usterkom. Nie zabraknie również ćwiczeń praktycznych, porad językowych

oraz informacji o tym, gdzie można szukać pomocy w razie wątpliwości (m.in. poradnictwo językowe

w Internecie).

Warsztaty odbędą się 27 listopada br. w sali wystawowo-konferencyjnej Biblioteki Pedagogicznej

w Tarnobrzegu.

Bernadeta Burdzy

BP Tarnobrzeg

Filia w Stalowej Woli

Warto wiedzieć

Oznakowanie biblioteki

W ramach Programu Rozwoju Bibliotek powstał system dla bibliotek autorstwa krakowskiego studia

projektowego Motor Studio. Jest on efektem projektu „kierunek: biblioteka” prowadzonego przez

Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej (STGU) . Opis projektu jest dostępny na stronie STGU.

Nowoczesna biblioteka powinna nie tylko działać w nowoczesny sposób, ale też dbać o atrakcyjny

wizerunek. Identyfikacja wizualna, system oznakowania, kreowanie marki . Identyfikacja wizualna to dla

bibliotek ważny, choć niełatwy temat. W ramach Programu Rozwoju Bibliotek powstał projekt systemu

oznakowania, który obejmuje wszystkie dziedziny, w jakich biblioteka informuje o swoich działaniach. Na

system oznakowania składają się: logo, czcionki, kierunkowskazy, tablice informacyjne, szablony

dokumentów, plakaty, naklejki, gadżety, szablon strony internetowej.

Logo powinno być prezentowane w kolorach, ale na dokumentach można używać wersji

czarno-białej.

5

Biblioteka powinna być dobrze widoczna w przestrzeni publicznej. Należy oznakować

dojście do biblioteki, można ustawić kierunkowskazy, sam budynek również musi być

oznakowany w sposób wyróżniający. Autorzy projektu

podpowiadają jak ustalić, gdzie powinny się znaleźć

kierunkowskazy, jakie wymiary i z jakiego materiału można zrobić tablice znakujące.

Pokazane są przykłady wykorzystania logo biblioteki, szablony do malowania na

ścianach, sposoby oznakowania regałów, przekładki do książek. Oznakowanie różnych

pomieszczeń, także powinno mieścić się w wybranej stylistyce.

Materiały drukowane: cenniki, regulaminy, papier firmowy, koperty, wizytówki też powinny być zgodne

z nową identyfikacją wizualną biblioteki. Ulotki informujące o bieżących wydarzeniach można dodawać do

wypożyczanych książek, wykładać w czytelni i w różnych miejscach w mieście.

Dobry pomysł to drukowanie wlepek, które można rozdawać czytelnikom, naklejać na drzwiach, ścianach,

komputerach.

W miarę możliwości finansowych biblioteka może wykorzystać logo do nadruku na gadżetach -

przypinkach, torbach, zakładkach.

http://stgu.pl/kierunek-biblioteka/

Polecam

Sieciaki.pl to projekt edukacyjny prowadzony od lutego 2005 r. przez Fundację Dzieci Niczyje,

w ramach programu "Dziecko w Sieci". Projekt Sieciaki.pl jest elementem programu Saferinternet.pl.

Głównym partnerem projektu jest Fundacja Orange.

Podstawowym elementem projektu Sieciaki.pl jest edukacyjny serwis internetowy przeznaczony dla dzieci

w wieku 6-12 lat, poświęcony tematyce bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. W ramach projektu

organizowane są również spotkania z dziećmi, imprezy plenerowe, koncerty oraz zajęcia edukacyjne,

przygotowywane są też filmy, gry, piosenki i materiały multimedialne.

Projekt Sieciaki.pl ma na celu:

edukację dzieci w zakresie bezpieczeństwa w Internecie,

edukację w zakresie posługiwania się Internetem,

promocję bezpiecznych zastosowań sieci,

certyfikowanie oraz promocję bezpiecznych stron i serwisów internetowych.

http://www.sieciaki.pl/dla-rodzicow-i-nauczycieli

… do czytania

Sztuka umiaru - Dominique Loreau

Francuzka mieszkająca w Japonii od 26 lat przedstawia sekrety zdrowej, smacznej i prostej kuchni.

Książka dostarcza wielu wskazówek, które mogą zmienić na zawsze nawyki żywieniowe na lepsze pod

względem zdrowotnym, ekonomicznym i ekologicznym, a jednocześnie pozwolą czerpać prawdziwą

przyjemność z jedzenia. „Sztuka umiaru” zdecydowanie pomaga uzdrowić nastawienie do jedzenia. I nie

trzeba w tym celu zgadzać się ze wszystkim, co jest w niej napisane. „Jeść dobrze” oznacza jeść wytwornie,

powoli i mieć szacunek dla pożywienia oraz dla swojego organizmu. Bardzo inspirująca!

6

Sztuka prostoty - Dominique Loreau

„Im mniej, tym więcej” jest myślą przewodnią tej książki. Idea minimalizmu jest coraz bardziej popularna,

zwłaszcza wśród młodych ludzi. Gdy pozbędziemy się z otoczenia wszystkiego, co niepotrzebne i zbędne,

tym mniej czasu zajmuje sprzątanie i zyskujemy czas dla siebie, na odpoczynek i przyjemności. „Sztuka

prostoty” wskazuje obszary, gdzie można wprowadzić minimalizm i jeszcze bardziej uprościć życie.

Na przykład rozmyślanie nad kataklizmami, złem czy absurdalnością świata jest bezużyteczne. Wzrok

trzeba zwrócić ku małym rzeczom, od których bezpośrednio zależy nasze życie.

Księgarz z Kabulu - Asne Seierstad

Interesująca pozycja z gatunku literatury faktu, napisana przez norweską dziennikarkę, która spędziła trzy

miesiące w domu afgańskiego księgarza. Seierstad stworzyła unikatowy obraz życia afgańskiej rodziny.

Spod odbierającej osobowość burki wydobyła indywidualne losy kobiet, ich myśli, marzenia, lęki. W trakcie

lektury nieodparcie nasuwa się myśl – jak dobrze być kobietą w naszym kraju… Prosta, oszczędna proza,

znakomita zresztą, brak oceniania, plus niesamowite realia przywodzą na myśl dzieła Ryszarda

Kapuścińskiego. Mistrzostwo reportażu!

Ostatnie rozdanie - Wiesław Myśliwski

Kolejne arcydzieło dwukrotnego laureata Nagrody Nike, na które czytelnik czekał kilka lat. Wiesław

Myśliwski publikuje rzadko, pisze długo. Efekt: można zatopić się w jego lekturze

i z wolna się nią delektować. Najlepiej z notatnikiem pod ręką, by móc zapisywać ciekawe przemyślenia,

których w powieści jest mnóstwo. Przykład: „[Pamięć] potrafi zamienić najboleśniejsze wydarzenie, jakie

nas spotkało, na poczucie, żeśmy je przeżyli.”

Kwiaty na poddaszu - Virginia C. Andrews

Książka została wydana po raz pierwszy w USA w 1979 roku. Wzbudziła ogromne zainteresowanie

i jednocześnie, ze względu na tematykę, wiele kontrowersji. W Polsce doczekała się wznowienia w

ubiegłym roku i niezmiennie cieszy się dużą popularnością. Jej najmocniejszą stroną jest wciągająca fabuła.

Fenomen tej książki polega na tym, że nie można jej odłożyć , nawet jeśli się nie podoba, bo np. język jest

zbyt prosty. Narratorką jest 12-letnia dziewczynka, która opowiada o tym, jak za zło dziejące się w rodzinie

największą karę ponoszą niewinne dzieci. To makabryczna opowieść przekraczająca wszelkie społeczne

tabu. Tej książki nie da się zapomnieć. Prawdziwa emocjonalna bomba.

Marta Król

BP Tarnobrzeg