blum izahati
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Çikaqo universitetinin professoru Benjamen Blum 1956-cı ildə “Təhsil məqsədlərinin Taksonomiyası” nəzəriyyəsini təklif etmişdir. Blum şagirdlərdə təfəkkürü inkişaf etdirmək məqsədilə dərketmənin altı səviyyəsini təyin etmişdir. Bu səviyyələr beynəlxalq aləmdə geniş qəbul olunmuşdur.
Q-mə
Sintez
Təhlil
Tətbiq
Qavrama
Bilik
«Taksonomiya» (biologoyadan götürülmüş anlayışdır) obyektlərin qarşılıqlı əlaqəsi üzərində qurulmuş klassifikasiyasını və sistemləşdirilməsini bildirir və artma sırası üzrə yerləşdirilmiş kateqoriyaların təsviri üçün istifadə olunur.
Blum taksanomiyasıQ
-mə
Sintez
Təhlil
Tətbiq
Qavrama
Bilik
BilikMəlumatı nağıl edilməsi və ya müəyyənləşdirilməsi,
Müşahidə və məlumatların xatırlanması.
Fənlər üzrə bilik (Fənn kateqoriyaları (tənliklərin həlli, kökaltının tapılması); texnologiya və üsullar (ədəbi tənqid, tarixi sənədlərin təhlili, məsələ həlli üsulları, müxtəlif yazı janrlarının standartları)
Biliyin tipləri Tarixlər, hadisələr, yerlər haqqında biliklər
Əsas ideyalar haqqında bilik (Terminologoya, əsas faktlar və elementlər, klassifikasiya və kateqoriyalar, prinsip və ümumiləşdirmə, nəzəriyyə, model, struktur haqqında məlumatlar)
Yeni və köhnə biliklər
Bilik- tapşırıqlar üçün açar sözlər
Müəyyən etmək
Seçmək
Müvafiqini tapmaq
Toplamaq
Siyahı tərtib etmək
Yerləşdirmək
Ad vermək
Tərifini vermək
Sitat gətirmək
Göstərmək
QavramaMaterialı başa düşmək, mənasını dərk etmək, dəyişmək, izah etmək, sözlərini dəyişmək, təfsir və ya şərh etmək
Qarşılıqlı əlaqənin yaradılması
Biliyin yeni kontekstə köçürülməsi
İzah, təfsir, şərh (bir dildən və ya səs sistemindən digərinə dəyişmə)
Nümunələrin gətirilməsi
Öyrənilmiş və ya tanış olan xassələrə görə təsnifat
Yekunlaşdırılma
" Ovod " romanında təsvir olunan hadisələr XIX əsrin 30-40-cı illərində-italiyalıların Avstriya imperiyası ağalığına qarşı qəhrəmanlıq üsyanı fonunda baş verir. Əsərin qəhrəmanı "Ovod " ləqəbi ilə tanınan gənc Artur İtaliya xalqının Avstriya zülümkarlarından qurtulması uğrunda inadlı mübarizə aparır. Gənc tələbə mübarizənin gedişində sadəlövh idealistdən zalımlara qarşı amansız çarpışan, yenilməz ruhlu Feliçe Rivaresə çevrilir.
OvodQırılmış dostluq
Qavrama - tapşırıqlar üçün açar sözlər
Müəyyən etmək
Fərqləndirmək
Qarşılaşdırmaq
Təyin etmək
Dəyişmək
Nümunə göstərmək
Müzakirə etmək
İzah etmək
Təfsir etmək
Təsvir etmək
20 sm uzunluğunda olan bu quşların iti uclu kəkili olur. Şimali Amerikada qayalıqlarda yaşadığı üçün çox incə bir quruluşa malikdirlər. Erkəkləri parlaq qızılı, dişiləri isə tünd qəhvəyi rəngdə olur.
Tətbiq
Məlumatdan istifadə etmək və yeni şəraitə metod və konsepsiyaları tətbiq etmək Məlum olan və ya müəllim tərəfindən verilən təlimata əsasən tapşırığın
icra olunması
Müstəqil hazırlanmış təlimata əsasən tapşırığın icra olunması
Tətbiq - tapşırıqlar üçün açar sözlər
Qabaqcadan görmək
Təsnif etmək
Təcrübədə istifadə etmək
Sınaqdan keçirmək
Hesablamaq
Aydınlaşdırmaq
Tətbiq etmək
Göstərmək
Şəklini dəyişmək
Həll etmək
Kəşf etmək
Nümayiş etdirmək
Təhlil
Ayrı-ayrı hissələrə bölünmə və bu hissələrin tama necə aid olunmasının təyin etmək
xarakterik xüsusiyyətlərin təyini
differensiallaşma (tamın əsas hissələrə bölünməsi)
sıralanma
Təhlil - tapşırıqlar üçün açar sözlər
Əlaqələrin sezilməsi, hissələrin təşkili, qapalı mənaların anlaşılması, komponentlərin ayırd edilməsi
Təşkil etmək
Təhlil etmək
Müqayisə etmək
Fərqləndirmək
Ayırmaq
Seçmək
Sıralamaq
Birləşdirmək
Əqli nəticə çıxarmaq
Sxematik təsvir etmək
İzah etmək
?
SintezYeni ideyaların yaranması üçün köhnə ideyalardan istifadə, verilmiş faktların ümumiləşdirilməsi və bir neçə sahə üzrə biliklərin əlaqələndirilməsi
Müəyyən meyarlar üzrə fikirlərin, hipotezlərin, alternativ həllərin generasiya edilməsi
Ayrı-ayrı hissələrdən yeni “məhsulun” yaradılması
Planlaşdırılma (fəaliyyət ssenarilərinin, tədqiqatların, eksperimentlərin yaradılması)
Sintez - tapşırıqlar üçün açar sözlər
Hipotez irəli sürmək Hesabat hazırlamaq İnteqrasiya etmək Fikri təsdiqləmək Birləşdirmək Əvəz etmək Yenidən nizamlamaq Planlaşdırmaq Layihələşdirmək Hazırlamaq Yaratmaq Müəyyən qanun və qaydalara
görə yaratmaq İxtira etmək
Qiymətləndirmə
Məlumatın dəyərliliyini və ya səmərəli istifadə imkanlarını müvafiq meyarlara və standartlara əsasən müəyyən etmək
Müəyyən meyarlara əsasən tərif və tənqid etmək
Müəyyən meyarlara əsasən yoxlamaq
Sıralamaq
Qiymətləndirmə - tapşırıqlar üçün açar sözlər
Ideyaların müqayisəsi və fərqləndirilməsi, tutarlı arqument əsasında seçimlər edilməsi və seçimin dəyərləndirilməsi
Fərqləndirmək Vacibini müəyyən etmək Səviyyələrə görə bölmək Nəticə çıxarmaq Yekun nəticəyə gəlmək Əsaslandırmaq Qərar qəbul etmək Qiymətləndirmək İnandirmaq Dəstəkləmək Tənqid etmək Mühakimə etmək Tövsiyyə etmək