bo normander - greenlandic seasons€¦ · de mose-post. qeqertarsuup tunuani pinngortitaq...

15
191 190 GREENLANDIC SEASONS BO NORMANDER N A T U R E A N D C L I M ATE I N T H E DIS K O B AY AR EA N A T U R O G K L IMA I D I S K O B U G TEN Q E Q E R T A R S U U P T U N U A N I PIN NGORT ITA Q S I LAL L U P ISS U S A A FORLAGET NATUR & MILJØ, 2016 ISBN: 978-87-999180-0-3 WWW.NORMANDER.DK The Disko Bay Area on the west coast of Greenland is at the heart of a unique and spec- tacular Arctic environment. The traveller will experience rising mountains, rushing streams, lush shrublands, and calving glaciers, pushing giant chunks of ice into the sea. In this photo book, the pho- tographer and writer Bo Normander invites the reader to explore the diversity of na- ture and climate in this unique part of the Arctic. Roughly one fourth of Greenland's population lives in the Disko Bay Area. The area is known not only for its natural beau- ty and the many icebergs, but also as a hub for the glob- al climate debate, as climate change is particularly visible here with rising temperatures and increased melting of the Greenland ice sheet. With this book in hand, the reader gets an exclusive insight into Greenland's nature and climate across the changing seasons and with a look into the changes likely to happen in the near future. Diskobugten på Grønlands vest- kyst er midtpunkt for en enestå- ende og storslået arktisk natur. Den rejsende vil blandt andet opleve knejsende fjelde, bru- sende elve, frodige kratheder og kælvende gletsjere, der skubber gigantiske stykker indlandsis ud i havet. I dette fotoværk tager fotografen og forfatteren Bo Normander læseren med på opdagelse i den- ne unikke del af Arktis. Omtrent en fjerdedel af Grønlands be- folkning bor ved Diskobugten, og området er ikke alene kendt for naturens skønhed og de mange isfjelde men også som et omdrejningspunkt for den glo- bale klimadebat. Det skyldes, at klimaforandringerne er særligt synlige her med stigende tem- peraturer og øget afsmeltning af indlandsisen. Med denne bog i hånden får læ- seren et unikt indblik i Grønlands natur og klima på tværs af de skiftende årstider og med blik for de forandringer, der er i vente. Qeqertarsuup Tunua Kalaallit Nunaata Kitaani tassaavoq Issittumi pinngortitaq naleqan- ngitsoq, tupinnarluinnartoq. Angalasup naammattuugassa- rai qaqqat kingittut, kuuit kuup- palaartut, orpigaqar it naggo- rissut iigartartullu iluliarsuarnik Sermersuarmeersunik imaanut aniatitsisut. Uani atuakkami assilisanik tun- ngaveqartumi assiliisup atu- akkiortullu Bo Normanderip atuartoq Issittup ilaanut immik- kooruteqarluartumut takornar- niartippaa. Kalaallit Nunaata inuisa sisamararterutingajaat Qeqertarsuup Tunuani najuga- qarput, tamannalu pinngortitap pinnissusia piinnarnagu kisianni nunarssuatsinni silaannaap allan- ngulernera pillugu oqallinnermi qitiulluni. Tamatumunnga si- laannaap allanngulernerata maa- ni malunnarluarnera, silaannaap kissatsilernera, Sermersuullu aakkiartornerulernera pissutaal- lutik. Atuagaq una tigummiarlugu atuartup periar ssaqar gillu- alerpaa Kalaallit Nunaata pin- ngortitaassutaa klimaalu ukiup ingerlanerani allanngorartuartoq paasisaqar gissallugu, aammalu allannguutissat siunissami pisus- sat takorloorsinnaalerlugit.

Upload: others

Post on 21-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

191190

GREENLANDIC SEASONSBO NORMANDER

NATU

RE A

N D C

LIM

ATE

IN TH

E DISKO BAY AREA NATUR OG KLIMA I DISKOBUGTEN

Q

EQERTARSU U P TUNUANI PINNGORTITAQ SIL

ALLU

PIS

SUSA

A

FORLAGET NATUR & MILJØ, 2016ISBN: 978-87-999180-0-3WWW.NORMANDER.DK

The Disko Bay Area on the west coast of Greenland is at the heart of a unique and spec-tacular Arctic environment. The traveller will experience rising mountains, rushing streams, lush shrublands, and calving glaciers, pushing giant chunks of ice into the sea.

In this photo book, the pho-tographer and writer Bo Normander invites the reader to explore the diversity of na-ture and climate in this unique part of the Arctic. Roughly one fourth of Greenland's population lives in the Disko Bay Area. The area is known not only for its natural beau-ty and the many icebergs, but also as a hub for the glob-al climate debate, as climate change is particularly visible here with rising temperatures and increased melting of the Greenland ice sheet.

With this book in hand, the reader gets an exclusive insight into Greenland's nature and climate across the changing seasons and with a look into the changes likely to happen in the near future.

Diskobugten på Grønlands vest-kyst er midtpunkt for en enestå-ende og storslået arktisk natur. Den rejsende vil blandt andet opleve knejsende fjelde, bru-sende elve, frodige kratheder og kælvende gletsjere, der skubber gigantiske stykker indlandsis ud i havet.

I dette fotoværk tager fotografen og forfatteren Bo Normander læseren med på opdagelse i den-ne unikke del af Arktis. Omtrent en fjerdedel af Grønlands be-folkning bor ved Diskobugten, og området er ikke alene kendt for naturens skønhed og de mange isfjelde men også som et omdrejningspunkt for den glo-bale klimadebat. Det skyldes, at klimaforandringerne er særligt synlige her med stigende tem-peraturer og øget afsmeltning af indlandsisen.

Med denne bog i hånden får læ-seren et unikt indblik i Grønlands natur og klima på tværs af de skiftende årstider og med blik for de forandringer, der er i vente.

Qeqertarsuup Tunua Kalaallit Nunaata Kitaani tassaavoq Issittumi pinngortitaq naleqan-ngitsoq, tupinnarluinnartoq. Angalasup naammattuugassa-rai qaqqat kingittut, kuuit kuup-palaartut, orpigaqarfi it naggo-rissut iigartartullu iluliarsuarnik Sermersuarmeersunik imaanut aniatitsisut.

Uani atuakkami assilisanik tun-ngaveqartumi assiliisup atu-akkiortullu Bo Normanderip atuartoq Issittup ilaanut immik-kooruteqarluartumut takornar-niartippaa. Kalaallit Nunaata inuisa sisamararterutingajaat Qeqertarsuup Tunuani najuga-qarput, tamannalu pinngortitap pinnissusia piinnarnagu kisianni nunarssuatsinni silaannaap allan-ngulernera pillugu oqallinnermi qitiulluni. Tamatumunnga si-laannaap allanngulernerata maa-ni malunnarluarnera, silaannaap kissatsilernera, Sermersuullu aakkiartornerulernera pissutaal-lutik.

Atuagaq una tigummiarlugu atuartup periarfi ssaqarfi gillu-alerpaa Kalaallit Nunaata pin-ngortitaassutaa klimaalu ukiup ingerlanerani allanngorartuartoq paasisaqarfi gissallugu, aammalu allannguutissat siunissami pisus-sat takorloorsinnaalerlugit.

Page 2: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

32

PROLOGUEPROLOG / SIULEQQIUT

MAPKORT / NUNAP ASSINGI

INTRODUCTIONINTRODUKTION / AALLAQQAASIUT

ARCTIC NATUREDEN ARKTISKE NATUR / ISSITTUMI PINNGORTITAQ

A CHANGING CLIMATEET KLIMA I FORANDRING / KLIMA ALLANNGORIARTORTOQ

WORLD HERITAGE IN ILULISSATVERDENSARVEN I ILULISSAT / ILULISSANI NUNARSUARMIUNUT ERIAGISASSAQ

DISKO – THE VOLCANIC ISLANDVULKANØEN DISKO / QEQERTARSUAQ INNERMIK ANITSISARFIUSIMASOQ

SEA, SUN, AND SAND – THE ARCTIC SUMMERSOL, SAND OG VAND – ARKTISK SOMMER / SEQINEQ, SIOQQAT IMARLU – ISSITTUMI AASAQ

COLD, SNOW, AND ICE – THE ARCTIC WINTERKULDE, SNE OG IS – ARKTISK VINTER / ISSI, APUT SERMERLU – ISSITTUMI UKIUUNERANI

HUMAN AND NATUREMENNESKET OG NATUREN / INUK PINNGORTITARLU

SETTLEMENT LIFEBYGDELIV / NUNAQARFIMMI INUUNEQ

THE FUTURE OF DISKO DISKOBUGTEN I FREMTIDEN / QEQERTARSUAQ SIUNISSAMI

THANK YOUTAK TIL / QUJAFFIGAAVUT

SOURCES AND RECOMMENDED LITERATUREKILDER OG ANBEFALET LITTERATUR / NAJOQQUTARISAT ATUAGASSATULLU INNERSUUSSAT

7

8

10

18

38

56

76

98

116

132

150

164

183

188

GREENLANDIC SEASONS – NATURE AND CLIMATE IN THE DISKO BAY AREA– NATUR OG KLIMA I DISKOBUGTEN– QEQERTARSUUP TUNUANI PINNGORTITAQ SILALLU PISSUSAA

COPYRIGHT © BO NORMANDER 2016

ALL RIGHTS RESERVED. NO PART OF THIS BOOK MAY BE REPRODUCED OR TRANSMITTED IN ANY FORM OR BY ANY MEANS, ELECTRONIC OR MECHANICAL, INCLUDING PHOTOCOPYING, RECORDING, OR BY ANY INFORMATION STORAGE OR RETRIEVAL SYSTEM NOW KNOWN OR HEREAFTER INVENTED WITHOUT THE PRIOR PERMISSION IN WRITING OF THE PUBLISHER.

ISBN: 978-87-999180-0-3

TEXT AND PHOTOGRAPHS: BO NORMANDER EDITORIAL BOARD: JACOB SØRENSEN, METTE FROST, MARTIN BO HANSEN, TORKEL GISSEL NIELSEN, ULLA SKOVSBØL, MARTIN EMIL BLICHER AND GUSTAV BECHDESIGN: JOHAN ROSENMUNTHE TRANSLATION FROM DANISH TO GREENLANDIC: NIELS-HENRIK LYNGE TRANSLATION FROM DANISH TO ENGLISH: BO NORMANDER AND DANIEL YEOW

PRINTED IN LITHUANIA BY DESIGN AND PUBLISHING JSC KOPA

THE PRODUCTION OF THIS BOOK WAS SUPPORTED BY HOTEL ARCTIC, WORLD OF GREENLAND, BANK OF GREENLAND, BANKNORDIK, HOTEL ICEFIORD, AND ICECAP TOURS.

NOTE ON PHOTOGRAPHS:COLOUR FILTERS, FLASHES, DRONES, AND SIMILAR AIDS HAVE NOT BEEN USED AND POST-PROCESSING OF IMAGES HAS BEEN MINIMISED TO MAINTAIN AN AS-CLOSE-TO-NATURE IMPRESSION AS POSSIBLE. ALL PHOTOS BY BO NORMANDER EXCEPT FOR PHOTOS ON P. 36 (LOWER) AND P. 37 BY WORLD OF GREENLAND’S BOAT CAMERA AND PORTRAIT ON THE INSIDE BACK COVER BY VIBEKE SKOUSEN.

FIRST PUBLISHED IN DENMARK AND GREENLAND IN 2016 BY NATURE & ENVIRONMENT PUBLISHERS / FORLAGET NATUR & MILJØHØJLANDSVANGEN 82, DK-2700 BRØNSHØJ, DENMARKWWW.NORMANDER.DK

Page 3: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

98

Qeqertarsuaq

Kangerluk

QEQERTARSUAQDISKO ISLAND

NUUSSUAQ

VAIGAT

KANGIASERMEQ KUJALLEQ GLACIER

EQIP SERMIA GLACIER

LYNGMARK GLACIER

SERMERSUAQ GLACIER

ALLUTTOQ

QEQERTAARSUUP TUNUADISKO BAY

SERMERSUAQGREENLAND ICE SHEET

Aasiaat

Kitsissuarsuit

Akunnaaq

Ikamiut

Qasigiannguit

Ilimanaq

Ilulissat

Oqaatsut

Qeqertag

Qullissat

1877 m

1933 m

1550 m

1220 m

669 m

Ikerasak

UummannaqQaarsut

Niaqomat

Saattut

Ukkusissat

Page 4: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

1716

Page 5: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

1918

ARCTIC NATURE

DEN ARKTISKE NATUR

ISSITTUMI PINNGORTITAQ

Page 6: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

2120

Characterized by its location in a tran-sition zone between the low Arctic and high Arctic, the biotope in the Disko Bay Area is both harsh and generous. The long winter with snow, ice, and extreme cold makes it difficult for mammals and birds to feed, while the short bright sum-mer offers an intense growing season for plants, which in turn provide food for many insects and animals.

The natural vegetation in the Disko Bay Area consists mainly of mountain heath with dwarf shrubs, heather, and low-Arc-tic herbs. Typical plants are dwarf birch, black crowberry, bog bilberry, bell-heath-er and blue heath. Greenland's flora in-cludes 510 native species and more than half of these are found in the Disko Bay Area. On a single short hike, it is possi-ble to experience a true palette of col-ours in purple, blue, red, pink, orange, yellow, and white – for example, the purple-flowered broad-leafed willow-herb, Greenland's national flower, or the highly fragrant white-flowered marsh labrador-tea.

Naturen omkring Diskobugten er både streng og gavmild, præget af beliggen-heden i overgangszonen mellem høj-arktis og lavarktis. Den lange vinter med sne, is og kulde gør det svært for pattedyr og fugle at finde føde, mens den korte solrige sommer byder på en intens vækstsæson for planterne, der igen udgør fødegrundlaget for mange insekter og dyr.

Den naturlige vegetation i området be-står især af fjeldhede med dværgbuske, lyng og lavarktiske urter. Typiske plan-ter er dværgbirk, fjeld-revling (”sorte-bær”), mosebølle, kantlyng og blålyng. Den grønlandske flora omfatter 510 hjemmehørende arter, og langt over halvdelen findes i området omkring Diskobugten. Man kan på en enkelt kort vandretur opleve et sandt farvespil i lilla, blå, rød, lyserød, orange, gul og hvid – fx den rødviolette storblomstret gederams, Grønlands nationalblomst, eller den stærkt duftende hvidblomstre-de mose-post.

Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis) ikaarsaariarfianni inissisimanini pissutigalugu. Ukiuunerini sivisuuni aput, sermeq issilu nunami uumasunut timmissanullu neriniarfi-luttitsisarput, aasaanerinili sivikitsuni seqinnerluar-tartuni naasut naagasuartarput, taamalu sullinernut uumasunullu allanut nerisassaqartitsisarlutik.

Tamaani naaffiusartut tassaanerupput qaqqat akornini narsaamanerni orpigannguaqarfiit, paarnaquteqar-fiusut Issittullu naasuinit naaffigineqartut. Naasut nalinginnaanerusut tassaapput avaalaqissat, paarna-qutit (paarnat), pilut (kigutaarnat), issutit paarnaqu-tikuluullu. Naasut assigiinngitsut Kalaallit Nunaanni namminermi naasartut 510-upput, taakkulu affaat sinneqalugit Qeqertarssuarmi eqqaanilu naasarput. Pisuttuatsiaraanni qalipaatit assigiinngitsorpassuit, tunguusat, tungujortut, aappalaartut, aappalaartut qaquartut, sungaartut aappaluaartut, sungaartut qa-qortullu takusassaapput – soorlu niviarsiaq tungu-ngasumik aappalaartoq, Kalaallit Nunaanni inuiaa-sutsitsinni naasoq ilisarnaaterput, imaluunniit naasoq tipigeqisoq qaqortunik sikkernilik, qajaasaq.

Snow gentian. Sne-ensian. Tungujortunnguit.

Page 7: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

3534

The glaucous gull is very elegant with its light-grey upper side, white wing tips, and white bottom side. It breeds on the coast of steep cliffs and rock walls.

Gråmågen er elegant med den ly-segrå overside, hvide vingespidser

og hvid underside. Den yngler ved kysten på stejle kystfjelde og klip

Naajarujussuaq pinnersuuvoq, tunua qaser-toq-qaamasuulluni, suluisa nuui qaqortuullutik saavalu qaqortuulluni. Sinerissami innani por-

tusuuni qutaarluusuni piaqqiornerugajuppoq.

The snow bunting arrives from North America to Western Greenland in early spring and breeds abundantly in rocky mountain areas and even in built are-as in towns.

Snespurven ankommer fra Nord-amerika til Vestgrønland i det tidli-

ge forår og yngler talrigt i stenede fjeldområder og i byerne.

Qupaloraarsuk upernalaaginnartoq Ameri-kamit Avannarlermit Kitaanut tikiuttarpoq,

amerlallutillu qaqqalimmi ujaqqat akorngini piaqqisarlutik.

Page 8: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

7776

DISKO THE VOLCANIC ISLANDVULKANØEN DISKO

QEQERTARSUAQ IN

NER

MIK

AN

ITSI

SA

RFIUSIMASOQ

Page 9: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

7978

Disko is a mountainous island that lies like a shapeless discus (hence the name) thrown into the sea 100 km west of the mainland. The Greenlandic name for both the island and its only town is Qeqertarsuaq, “the large island”. And it is indeed large, slightly bigger than Zealand in Denmark, but sparsely populated. About 850 people live in the main town of Qeqertarsuaq, which is beautifully sit-uated on a peninsula on the island's south-ern tip, and an additional 20 people live in the settlement Kangerluk 35 km north-east of Qeqertarsuaq.

Qeqertarsuaq was founded in 1773 as a whaling station. Hunting of whales and seals as well as fishing are still the town's main business but it is also a modern town with shops, small-scale industry, and a vi-brant port. The town has much to offer in tourism, for example hiking, dog sled-ding, glacier walks, and of course whale watching. During the summer and au-tumn, the island can be reached by boat and during the winter by helicopter only.

Disko Island is geologically much young-er and very different from the mainland.

Disko er en fjeldrig ø, der ligger som en uformelig diskos (deraf navnet) smidt i havet 100 km vest for fastlandet. Det grønlandske navn for både øen og dens eneste by er Qeqertarsuaq, den store ø. Og øen er stor, lidt større end Sjælland, men tyndt befolket. Der bor ca. 850 mennesker i byen Qeqertarsuaq, der ligger smukt placeret på en halvø på øens sydspids, og ca. 20 beboere i byg-den Kangerluk, 35 km nordvest for Qeqertarsuaq.

Byen Qeqertarsuaq blev oprindeligt anlagt i 1773 som hvalfangerstationen Godhavn. Fangst af hvaler og sæler og fiskeri er stadig byens hovederhverv, men ellers er byen i dag en moder-ne by med butiksliv, småindustri og en levende havn. Byen har derudover meget at byde på inden for turisme fx vandre-, hundeslæde- og gletsjerture for ikke at tale om hvalsafari. Man kan kun komme til øen med helikopter fra Aasiaat eller Ilulissat eller med båd om sommeren.

Disko er geologisk set langt yngre og meget anderledes end fastlandet. Store

Qeqertarsuaq qaqqarpassuaqarpoq, diskos-itut ilu-siluttutut isikkoqarluni, imaanut nunavimmiit 100 kilometerisut ungasitsigisumut nalugiunneqarsima-sutut. Illoqarfituaa qeqertarlu nammineq kalaallisut Qeqertarsuarmik ateqarput. Qeqertarsuarmi angisuu-juvoq, Sjællandimiit anginerulaarluni, inoqarpiarani-li. Illoqarfimmi Qeqertarsuarmi qeqertap kujaterpi-aani pinnersumik inissisimasumi 850-it missaannik inoqarpoq, Qeqertarsuullu avannaani-kitaani 35 kilometerinik ungasissuseqarluni ippoq Kangerluk, 20-t missaannik inulik.

Illoqarfik Qeqertarsuaq 1773-mi arfanniarnermik ingerlatsivissatut aallartinneqarsimavoq. Suli arfan-niarneq, puisinniarneq aalisarnerlu pingaarnertut inuussutissarsiutaapput, taamaakkaluartorli illoqarfik moderniuvoq, niuvertarfippaaloqarluni, suliffinnik ingerlatsiviulluni uummaarissumillu umiarsualive-qarluni. Tamakku saniatigut takornariartitsinerup iluani periarfissaqarluarpoq, soorlu pisuttuarfeqarluni, qimusserarfeqarluni, sermertanik takuniaaveqarluni, ingammillumi arfernik takuniaaviulluarluni. Qeqer-tarsuaq taamaallaat helikopterimik Aasianniit Ilulis-saniillu tikinneqarsinnaavoq, aasakkullu umiatsiamik tikinneqarsinaalluni.

Qeqertarsuup Diskup Nunarsuup pinngorsima-nerani sananeqaataa nunavimmiit nutaajunipilus-suuvoq allaalluinnarlunilu. Nunap ilarujussua

Page 10: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

109108

Arctic summer. To the left Kuannit Val-ley on Disko Island. Above white cot-tongrass in a swampy area in front of the Zion Church in Ilulissat.

Arktisk sommer. Til venstre ses Kuannit-dalen på Disko. Ovenfor

polar-kæruld i det fugtige moseom-råde foran Zionskirken i Ilulissat.

Issittumi aasaq. Saamia-tungaani Qeqertar-suarmi Kuannit qooruat. Qulaani ukaliusat

masarsummi Ilulissani Zionip oqaluffiata saa-vani.

Page 11: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

125124

On the First Sunday of Advent, the Christmas trees of Ilulissat are lit. In the foreground Naalakatta Illua Church, originally built in Qullissat but moved to Ilulissat in 1973 when the coal min-ing town was shut down.

I Ilulissat bliver byens juletræer tændt første søndag i advent. I

forgrunden ses Naalakatta Illua-kir-ken, der oprindeligt blev bygget i

Qullissat på Disko, men blev flyttet til Ilulissat i 1973, da kulminebyen lukkede.

Ilulissani sapaassuarmi illoqarfiup orpia ikinneqartoq. Qanittumi tassa oqaluffik Naalakkatta Illua siullermik Qullissani atuus-

simagaluartoq, aamarsuarsiorfilli 1973-mi matuneqarmat Ilulissanut nuunneqarsima-

soq.

In the winter darkness, stunning north-ern lights frequently paint the sky in shades of green, yellow, and red.

I vintermørket oplyses nattehimlen jævnligt i nordlysets smukke grøn-

lige skær.

Ukiumi unnuaanerani qilak arsarnernit qor-sorpaluttunit qaammartinneqartarpoq.

Page 12: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

183182

THANK YOU / TAK TIL / QUJAFFIGAAVUT

This book would not have been possi-ble without the invaluable support and assistance I have received from so many wonderful people. I have interviewed and talked to over 50 people and I feel a great deal of gratitude for this. A special thank you goes to the members of the Editorial Board for always being engaged help-ing me with research, editing, sharing of ideas, and contributing with priceless knowledge:

Jacob Sørensen Head of Section, Ministry of Nature, Environ. & Energy, Greenland

Mette Frost Senior Advisor, Greenland & the Arctic, WWF-Denmark

Martin Bo Hansen Director, World of Greenland

Torkel Gissel Nielsen Professor, DTU Aqua

Ulla Skovsbøl Freelance Journalist & Editor

Martin Emil Blicher Senior Scientist, Greenland Institute of Natural Resources

Gustav Bech Editor, Global Økologi & organictoday.dk

Denne bog havde ikke været mulig uden den uvurderlige støtte og hjælp, jeg har fået fra mange sider. Jeg har interviewet og talt med over 50 men-nesker, og dem føler jeg stor taknem-melighed til. En særlig stor tak skal gå til redaktionens medlemmer, der altid engageret har hjulpet med research, idéudvikling, redigering og i det hele taget med uvurderlige bidrag og viden:

Atuagaq una piviusungorsimasinnaanngikkaluarpoq arlalippassuarnit tapersersorneqarnanga ikiorneqarna-ngalu suliarisimasuugukku. Inuit 50-it sinneqartut apersorlugillu oqaloqatigisimavakka, taakkununngalu qujassutissaqaqaanga. Ingammik qujaffiginiarpakka aaqqisuisoqarfimmi sulisut, piumassuseqarluinnarlu-tik paasiniaaqqaarnermi, isumassarsiornermi aaqqis-suinermilu nalilerneqarsinnaanngitsumik ilanngus-saqarlutik ilisimasaqarlutillu suleqataasimasut:

Page 13: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

185184

In addition to a tireless Editorial Board, I would like to thank the following great people for their kind contributions and steady support of the book:

Finally, I would like to send a big thank you to the following Greenlandic com-panies for financial support of the book:

Mette Hyldgaard Normander (my lovely wife), Luit Penninga, Erik Bjerregaard, Bodil Davidsen, Aron Emil Petersen, Lars Riber-Bruun, Maria Hammer, Arne Niemann, Inger Dreyer, Rasmus Troelsen, Hanne Holm Andersen, Lasse Spotteck, Tore Skare Rasmussen, Daniel Yeow, Johan Rosenmunthe & Niels-Henrik Lynge.

Hotel Arctic

World of Greenland

Bank of Greenland

BankNordik

Hotel Icefiord

IceCap Tours.

Udover en utrættelig redaktion vil jeg gerne takke følgende for værdifulde bi-drag og opbakning til bogen:

Endelig vil jeg gerne sende en stor tak til følgende grønlandske virksomheder for økonomisk støtte til bogen:

Aaqqisuisoqarfiup qasusuitsup saniatigut uku naleqar-luartunik ilanngussisimasut atuakkamullu tapersersu-isimasut qutsaviginiarpakka:

Kiisalu Kalaallit Nunaanni suliffeqarfiit uku qujaffigerujussuarniarpakka:

Page 14: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

187186

Page 15: BO NORMANDER - Greenlandic Seasons€¦ · de mose-post. Qeqertarsuup Tunuani pinngortitaq peqqarniiutiga-luni tukkusuuvoq, Issittup Avannaarsuata (højarktis) Issittullu (lavarktis)

189188

SOURCES AND RECOMMENDED LITERATUREKILDER OG ANBEFALET LITTERATUR NAJOQQUTARISAT ATUAGASSATULLU INNERSUUSSAT

- Arctic Station: Disko's environment, www.arktiskstation.ku.dk/english/about/environment - Committee for Greenlandic Mineral Resources to the Benefit of Society: To the benefit of

Greenland. 52 pages. University of Greenland & University of Copenhagen, 2014. - Conservation of Arctic Flora and Fauna (CAFF): Arctic biodiversity assessment - status and

trends in Arctic biodiversity. 676 pages. Arctic Council, 2013. - DMI: Climate changes over time, www.dmi.dk/en/klima - DMI: Greenland, www.dmi.dk/en/groenland - Génsbøl, Benny: Nature guide to Greenland [in Danish]. 448 pages. Gyldendal, 2005. - GEUS: Ilulissat Icefjord – a world heritage site. 116 pages. Geological Survey of Denmark

and Greenland, 2004. - Greenland – be a pioneer: Nature & climate,

www.greenland.com/en/about-greenland/nature-climate - Greenland Institute of Natural Resources: Birds and mammals,

www.natur.gl/en/birds-and-mammals - Greenland's Ministry of Environment and Nature: The fifth national report to the Convention

on Biological Diversity. 32 pages. Government of Greenland, 2014. - Ilulissat Icefjord: Experience Kangia – the official guide to the World Heritage site. 82 pages.

Qaasuitsup Kommunia, 2013. - Naturporten: Greenland's animals and plants [in Danish], www.naturporten.dk - NunaGIS: Maps of Greenland, www.nunagis.gl - Rune, Flemming: Wild Flowers of Greenland. 350 pages. Gyldenlund Publishing, 2011. - Silis, Ivars: Disko – the blue bay. 255 pages. Gyldendal, 2011. - Statistics Greenland, www.stat.gl

Bo Normander (b. 1971) has been a nature photographer for more than a decade in parallel with his carrier as an environmental re-searcher and communicator. He is highly knowledgeable about Arctic nature and the environ-ment, and has written a number of reports and scientifi c articles on nature and biodiversity. Bo has previously been the Chairman of the Danish Ecological Council and Senior Researcher at the National Environmental Research Institute (now part of Aarhus University), from which he holds a Ph.D. in microbial ecology. Today he is Programme Manager at WWF Denmark.

Bo Normander (f. 1971) har arbejdet som naturfotograf i mere end 10 år parallelt med sit arbejde som forsker, naturformidler og debattør. Han har et bredt kendskab til arktisk natur og miljø og har skrevet en række rappor-ter og videnskabelige artikler om natur og biodiversitet. Bo har tidligere været formand for Det Økologiske Råd og forsker ved Danmarks Miljøundersøgelser (nu en del af Aarhus Universitet), hvorfra han har en ph.d. i mikrobiel økologi. I dag er han programleder ved WWF Verdensnaturfonden.

Bo Normander (in. 1971) uki-ut qulit sinnerlugit pinngorti-tamik assiliisutut sulisimavoq, ilisimatusarnermi, pinngorti-taq pillugu oqalugiartarner-mi oqalliseqataasarnermilu sa-niatigut. Issittumi pinngortitaq avatangiisillu pillugu anner-tuumik ilisimasaqarpoq, rap-portiliullattaarluni, ilisima-tusarnermullu tunngasunik allatiginnittarluni, pinngorti-taq uumassuseqarnerullu assi-giinngisitaarnera pillugit. Bo siornatigut Det Økologiske Rådimi siulersuisuusimavoq, Danmarks Miljøundersøgelser (maanna Århus Universitetimut atasoq) ilisimatusartutut suliffi -gisimallugu, tassanngalu mik-robiel økologi-mi ph.d. angu-simallugu. Ullumikkut WWF Verdensnaturfonden-imi prog-ramlederitut sulivoq.