A primeira semana de marzo estamos

de festa no IES Fraga do Eume porque se ce-

lebra un ano máis o concurso de Cociña e

Coctelaría “José Rodríguez-Moldes Rey” e

queremos dende a Biblioteca darvos a cono-

cer alguns libros e películas.

B o l e t í n E s p e c i a l G a s t r o n o m í aB o l e t í n E s p e c i a l G a s t r o n o m í aB o l e t í n E s p e c i a l G a s t r o n o m í aB o l e t í n E s p e c i a l G a s t r o n o m í a

H i s t o r i a e x e o g r a f í a

En 1940, Francia caeu ante os nazis e o exército alemán iniciou case

inmediatamente unha campaña de pillaxe dun dos bens máis queridos pa-

ra os franceses: o seu viño. Como tantos outros da Resistencia francesa, os

viticultores mobilizáronse para opoñerse aos seus ocupantes. A guerra do

viño conta a historia dos produtores franceses de viño que tomaron medi-

das enxeñosas e ousadas para salvar as súas queridas colleitas e botellas,

a medida que os alemáns pechaban o cerco ao seu arredor.

Desvela os segredos do malt whisky, bebida nacional das Terras

Altas de Escocia na súa forma máis pura e tradicional, que baixo ningún

concepto debe confundirse cos blended whiskys. O profundo coñecemen-

to da rexión permite ao autor ofrecernos a máis completa guía ilustrada

para internarnos na historia e segredos desa complexa e marabillosa be-

bida, ensínanos a comprala e a bebela e proponnos unhas cantas receitas

e algúns itinerarios para visitar as principais destilarías.

BIBLIOTECABIBLIOTECABIBLIOTECABIBLIOTECA Marzo—2013

ESTAMOS NA REDE

HTTP://BIBLIOFRAGADOEUME.BLOGSPOT.COM.ES/

HTTP://WWW.EDU.XUNTA.ES/CENTROS/

P á g i n a 2

Os tratados de cociña destinados aos profesionais son con frecuen-

cia escuros e pouco detallados para os profanos da nosa época. Moito

is elocuentes resultan os testemuños espontáneos dos comensais que

transcribiron as súas experiencias palatais e culinarias en libros de me-

morias, correspondencias, novelas e obras de teatro. Polo tanto, Revel in-

vítanos aquí a seguilo nun paseo literario por dous mil cincocentos anos

de recordos gastronómicos, dende a Atenas de Pericles ata a nouvelle

cuisine, pasando pola Roma imperial, a Idade Media europea, o descubri-

mento do Novo Mundo, ao que tantos ingredientes culinarios debemos, a Italia dos Médicis, a

Francia de Luis XIV ou a do século XIX, sen esquecer as cociñas da terra e as tradicións popu-

lares

Un completo libro que percorre a historia da cultura occidental a

través das súas receitas, dende o primeiro pan amasado na Mesopotamia,

pasando polo guiso de cordeiro ao mel dos exipcios, a torta de queixo, ca-

nela e sésamo de Grecia, o garum romano…

Cal era o prato favorito de Napoleón Bonaparte? Que manxar facía

que Salvador Dalí se "chupase os dedos"? O xornalista Miguel Ángel Al-

modóvar recolle máis de cincuenta receitas cos pratos preferidos de per-

sonaxes famosos de todos os tempos pertencentes ao mundo da política,

o cine, as artes: a sopa de tomate que Warhol preparaba especialmente

para Marilyn, ou as salsas de Sofía Loren como fluxo de amor cara ao seu

'nonna'. Estas receitas de cociña son de Historia con maiúscula e de histo-

ria coa fascinante minúscula da cotianidade, de cultura, de anécdotas, e,

sobre todo, de amor, porque non hai amor máis sincero e duradeiro que o amor á comida.

Paul Richardson traza un panorama da riqueza e diversidade da

gastronomía española, tanto da cociña popular e, sobre todo, dos seus

produtos (aceite, pemento, carnizaría), coma das novas cociñas 'de autor'

que xurdiron nos últimos anos. Ao longo das tres partes en que se divide

('Costa', 'Terra dentro' e 'Cidade') o autor leva a cabo un percorrido por

diversas rexións, non de xeito exhaustivo, senón seleccionando cun crite-

rio persoal os lugares que lle parecen máis representativos de cada tipo

de cociña ou especialidade.

P á g i n a 3 B I B L I O T E C A

A literatura tamén adica o seu espazo aos praceres da mesa.

A autora mexicana, Laura Esquivel publicou en 1989, esta novela

que trata acerca da vida dunha muller (Tita), os seus amoríos e a relación

desta coa súa familia, todo relacionado coa importancia da cociña e as re-

ceitas típicas mexicanas da época da Revolución mexicana en que está am-

bientada a súa vida. Foi incluída na lista das 100 mellores novelas en espa-

ñol do século XX do xornal español «O Mundo».

Este libro do gran Manuel Vazquez Montalbán supón o sexto libro da

serie Carvalho, no cal se nos relatan as andanzas do detective en Barcelona

e en Thailandia, onde lle levará a desaparición dunha vella amiga, Teresa

Marsé.Montalbán aparte de ser un grande escritor, é un grande afecciona-

do á cociña, o que sumado á trama por Asia, lle dá unha escusa perfecta pa-

ra ensinarnos multitude de pratos e comidas tanto de aquí coma de alá.

L I T E R A T U R A

Eve é unha moza londiniense cun sono: abrir a súa propia cafetaría

na que vender as súas sobremesas caseiras. Xusto cando o seu proxecto

está a punto de realizarse, o seu noivo, Joe, convéncea para que participe

en "O Club das Ceas dos Sábados", un concurso para cociñeiros afecciona-

dos organizado polo xornal no que esporadicamente traballa el e co que

Eve podería conseguir un diñeiro extra e publicidade gratis para o seu fu-

turo negocio. Eve acepta de mala gana sen saber que un dos participantes

é Ethan, o rapaz que tres anos atrás a abandonara inexplicablemente.

Sen dúbida o sentido do humor é unha calidade propia da inte-

lixencia, e ás veces tamén un escondedoiro dende o que moitos se res-

gardan. A novela que nos ocupa, Fabada a morte en Cociña Fusión, é dun

autor que se esconde tras un pseudónimo, aínda que el si dá a cara: Falsa-

rius Chef, o coñecido creador de receitas impostoras, elaboradas con la-

tas de conserva.

A historia trata, como non, dun xefe de cociña; hai, ademais, un asasinato,

tema bastante habitual na ficción gastronómica e un congreso, que o autor

chama Cociña Fusión, en clara alusión á famosa cita culinaria madrileña.

M Ú S I C A

Que ingredientes poñería Björk na súa ensalada ideal, o como pre-

parar un brownie especial para o mismísimo David Bowie son algunhas

das receitas que se poden encontrar no libro do periodista Mario Suárez

e o ilustrador Ricardo Cavolo. Descobren unha nova e orixinal maneira

de cociñar e ofrécenos 90 receitas doadas e apetecibles, e recomenda-

cións sobre como acompañar musicalmente cada momento.

P á g i n a 4

A R T E

Dous cociñeiros de xeracións distintas, Carles Gaig e David Heras,

entaboan un diálogo culinario partindo de trinta carteis modernistas se-

leccionados polo prestixioso crítico de arte Daniel Giralt-Miracle. Trátase

de carteis propagandísticos que conteñen referencias explícitas a ali-

mentos. Coñeceremos artistas modernistas do talle de Ramon Casas,

Alexandre de Riquer, Alphons Mucha, Antoni Utrillo, Rafael de Penagos,

Leonetto Capiello ou Xavier Nogués.

Dende a dirección de Museos Científicos Coruñeses, Ramón Núñez

converteuse en referencia e mestre de cantos en España se dedican a falar,

escribir e meditar sobre ciencia para o gran público. Produto desas colabo-

racións é este libro, unha recompilación dos seus artigos para a revista Muy

Interesante. Se a cociña é cultura, a ciencia tamén o é. De maneira que aquí o

que nos propón non é outra cousa que ser un pouco máis cultos. Saber, por

exemplo, en que se diferencia unha anchoa dun bocarte, que cantidade de

auga ten unha pataca, como se fai a carne de marmeleiro, que fenómenos físicos se xeran

cando se asa, frítese ou cocíñase á prancha, …..

C I E N C I A

R E C E T A R I O

Co obxectivo de render homenaxe á mellor cociña española e de rei-

vindicar o papel da muller na gastronomía actual, este libro reúne as receitas

preferidas de 48 prestixiosas cociñeiras de toda España que representan un

percorrido pola cociña de vangarda, experimental, familiar, minimalista,

rexional, tradicional, ecolóxica, barroca de fusión e global.

O c i n e ( a d u l t o s )

Nas películas é moi frecuente que nos topemos alguén cociñando, comendo ou bebendo, pero tamén un bar, un restaurante ou algún negocio relacionado coa hostalaría pode ser o espazo elexido polo director para que os personaxes nos falen das súas vidas.

P á g i n a 5 B I B L I O T E C A

El festín de Babette (1987) Baseada nun breve conto de Isak Di-nesen, levada ao cine por Gabriel Axel, conta a historia dunha seria criada francesa que é acollida por dúas irmás, fillas dun pastor luterano nun illado pobo de pesca-dores na costa danesa. Con ocasión do centenario da morte do pastor, tras quince anos de sopa de cervexa e bacallau, a criada francesa toma a decisión de agrade-cer a hospitalidade das irmás agasallándoas cun banquete propio do gran xefe de cociña que é en realidade Babette con paspallás en sarcófago e a mellor sopa de tartaruga xamais filmada.

Cocktail (1988) Brian Flanagan (Tom Cruise), un mozo ambicioso recén

licenciado do exército, traballa como camareiro nun local de copas de Nova York para custearse os estudos. Grazas aos consellos do seu xefe Douglas Coughlin (Brian Brown), convértese na atracción do local. Pero el aspira a abrir o seu propio local co nome de "Coktails e Sonos".

Hoxe en día os restaurantes galegos ofrecen nas súas cartas pratos

e bebidas típicos doutros países e culturas, á vez que inclúen traducións

a outras linguas dos nomes das nosas especialidades máis representati-

vas. Acaba de editarse este interesante dicionario: elaborado por el Ter-

migal e coordinado por el lingüista Manuel González, aglutina 3.000 con-

ceptos con 3.600 denominacións galegas e equivalencias en castelán e

inglés, xunto con 320 nomes científicos, relativos ao mundo da gastro-

nomía.

O doutor Fausto Galdo, na estela do xenial Cunqueiro, realiza un

percorrido por toda a xeografía gastronómica galega de onte e de hoxe.

O Abecedario das mantenzas é, en palabras do historiador e académico

Xosé R. Barreiro Fernández, un dicionario dos nosos peixes, froitas, car-

nes, mariscos, viños..., pero tamén da forma de adubalos e cociñalos sen

excluír os nomes e as obras dos mellores coñecedores da cociña galega

nin descartar noticias, proverbios, cantigas, ditos e lendas sobre a nosa

gastronomía.

N O V I D A D E S

Big nihgt (1996) Dous irmáns viaxan dende Italia ata New Jersey co ob-

xectivo de abrirse camiño na vida grazas a un restaurante de auténtica e selecta comi-da italiana. A sorte non lles acompaña, e as débedas asédianlles, polo que deciden contratar un gran músico de jazz en quen depositan a súa esperanza de sacar a flote o negocio. A noite preséntase moi ben e todo está preparado para a grande actuación, pero algo inesperado acontece e o artista non se presenta.

P á g i n a 6

Mi gran boda griega (2002) Toula de 30 anos é a filla maior de Gus,

un norteamericano de orixe grega, dono do restaurante Dancing Zorba's, e que cre que todas o que hai no mundo provén da cultura do seu país. Toda a gran familia Portokalos está preocupada por Toula que prosegue solteira malia a súa idade. Pero esta situación dá un xiro cando Toula se namora de Ian, un norteamericano de orixe anglosaxón.

American Cuisine (1999) Calquera cociñeiro que se prece soña con po-suír o mesmo talento que o maior xenio culinario de Francia, Luois Boyer, pero só alguén tan atrevido como Loren Collins podería soñar con compartir fogóns con el. En principio o seu sono ten todos os puntos para seguir sendo só iso: un sono. Pri-meiro porque non estudou en ningunha escola "fina" de cociña; segundo porque tra-balla para o exército dos EE. UU.; terceiro porque provén dunha familia que se dedi-

ca ao negocio das pizzas e, por último, simplemente porque é cidadán americano. Pero tras unha dis-puta cun oficial do exército, Loren decide levar a cabo o seu sono e, sen un franco no peto, parte cara a Francia.

Chocolat (2000) Nada cambiou nos últimos cen anos na moi tradicional e reti-

cente poboación francesa rural de Lansquenet, ata que Vianne Rocher (Juliette Binoche) e a súa filla Anouk (Victoire Thivisol) chegan para abrir unha chocolatería capaz de li-berar os invencibles tentáculos do pracer.

Deliciosa Martha (2000) Neste filme de Sandra Nettelbeck, Mart-

ha, encantadora e apaixonada cociñeira, experta en crear auténticas obras de arte culinarias nun pequeno restaurante de Hamburgo, leva unha vida monótona ata que a súa irmá, nai solteira dunha nena de oito anos, morre nun accidente. Martha faise car-go da nena e é entón cando aparece Mario, un amigo italiano, para sazonar un pouco as súas vidas.

Como agua para chocolate (1992) Xa falamos do libro . Tendes a opor-

tunidade de ver a maxia dos olores e sabores na película.

P á g i n a 7 B I B L I O T E C A

Porque lo digo yo! (2007). Daphne Wilder (Diane Keaton) é unha nai

protectora que criou soa as súas tres fillas: a estable Maggie (Lauren Graham), a sexy e irreverente Mae (Piper Perabo) e a insegura e adorable Milly (Mandy Moore). Unha vez casadas as súas dúas fillas maiores, a nai proponse axudar á súa filla Milli, a encontrar o home perfecto. E todo isto co negocio do catering por medio.

Un toque de Canela (2003) Fanis Iakovidis é un famoso profesor de

astrofísica. Ten 40 anos e alcanzou un momento crucial na súa vida, unha encrucillada existencial que a súa ciencia non poderá axudarlle a resolver. O seu avó e mentor, "o avó Vassilis" vive en Istanbul e desenvolveu a súa propia filosofía culinaria práctica, venerada e aplicada polos turcos de forma similar. Fanis non viu o seu avó dende que tiña 7 anos. Por iso, cando o ancián decide repentinamente viaxar a Grecia despois de tantos anos, a súa inminente visita preséntase como unha acontecemento clave na

vida de Fanis. Cando os vellos amigos do seu avó chegan á casa de Fanis, unha chamada telefónica infórmao de que o avó Vassilis caeu enfermo de súpeto. Fani vese catapultado de forma inevitable a unha inesperada viaxe. cara a Istanbul.

Entre copas (2004) Miles, un divorciado deprimido, aspirante a escritor e

apaixonado do viño, propón ao seu vello amigo Jack, un actor fracasado que está a punto de casar, facer unha viaxe para visitar viñedos e probar viños antes da súa vo-da. Forman unha estraña parella: Jack é un sedutor; Miles, un pesimista. Jack preten-de saborear os seus últimos días de liberdade, Miles só aspira a saborear un viño perfecto. Jack confórmase cun Merlot barato, Miles mórrese polo perfecto Pinot. De

feito, os únicos que teñen en común son as súas ambicións falidas e a perda da xuventude. Jack namó-rase como un neno dunha experta catadora de viños e ameaza con cancelar a súa voda. Tamén Miles terá a súa cita romántica. Ambos os dous cambaléanse perigosa e comicamente na crise da mediana idade.

Julie y Julia (2007) Baseada en feitos reais. Julie Powell (Amy Adams),

unha moza convencida de que está a desperdiciar a súa vida, decide dedicar un ano a aplicar todas as receitas de "Dominando a Arte da Cociña Francesa" (Mastering the art of french cooking), famoso libro da célebre cociñeira Julia Child (Meryl Stre-ep). Durante ese ano, como alumna de Child, escribe cada día as súas experiencias nun blog que terá múltiples seguidores.

Bon appetit (2010) Esta é unha historia de amigos que se atreve a cruzar

esa delgada liña que separa a amizade do amor e que cambia a vida para sempre. Daniel, un novo e ambicioso xefe de cociña español, acaba de conseguir o seu sono: unha praza no prestixioso restaurante de Thomas Wackerle en Zürich. O seu extra-ordinario talento como xefe de cociña serviralle para progresar na esixente cociña de Wackerle, pero non poderá conseguir que a súa relación con Hanna, a atractiva sumiller do restaurante, se transforme en algo máis que unha simple amizade. Esta situación sacudirá o ordenado mundo de Daniel, enfrontándoo a unha difícil deci-

sión: continuar pola senda do éxito profesional ou arriscarse e loitar pola rapaza que ama.

O c i n e ( T O D O S O S P Ú B L I C O S )

18 Comidas O 5 de marzo ás 16.30 horas, proxectouse no centro a pelí-

cula e a continuación celebrouse un coloquio sobre cine e gastronomía. Contamos coa presenza do director (Jorge Coira), o xefe de produción (Carlos Amoedo) e o actor protagonista (Luis Tosar).

El Chef (2012) O mozo Jacky Bonnot soña con triunfar nun gran restauran-

te. Pero a súa precaria situación económica obrígao a aceptar traballos como cociñei-ro que nin sequera consegue conservar. Un día crúzase no seu camiño Alexandre Vauclair, un célebre xefe de cociña, cuxa acomodada posición se ve ameazada polo grupo financeiro propietario dos seus restaurantes.

Ratatouille (2007) Remy é unha rata que soña con converterse en gran

xefe de cociña a pesar da oposición da súa familia e amigos, e do evidente inconve-niente que supón ser unha rata en semellante profesión. Pero inesperadamente o destino sorprende a Remy cando chega aos sumidoiros de París, xusto debaixo dun restaurante que se fixo famoso grazas a Auguste Gusteau, unha estrela da cuisine française. Máxica peza de animación dirixida por Brad Bird.

Charlie y la Fábrica de Chocolate (2005) É un libro infantil escri-to en 1964 polo autor británico Roald Dahl. Willie Wonka, dono da máis grande fá-brica de chocolates do mundo á que ninguén entrou dende hai anos, fai pública unha inesperada promoción: dentro das súas libras de chocolate escondeu 5 billetes en papel dourado. Os nenos que os encontren poderán visitar a misteriosa e fantas-magórica factoría da man dun familiar. Catro dos cinco afortunados resultan ser, pe-quenos malcriados. Charlie, en cambio, que sae ileso do estrambótico paseo, recibi-

rá o premio máis grande que ninguén se poida imaxinar.

(Cine Documental) Super engórdame (2004) A película mostra a

evolución de Spurlock durante 30 días (febreiro de 2003), durante os cales subsiste na súa totalidade coa alimentación e a compra de artigos exclusivamente de McDo-nald's. O espectador pode comprobar os efectos que ten este estilo de vida na saú-de física e psicolóxica. No filme tamén se explora a influencia das industrias da co-mida rápida, incluíndo a forma en que se alimenta á mala nutrición para o seu pro-pio beneficio.

Páxinas consultadas para elaborar este boletín: http://www.alianagastronomia.com http://apuntolibreria.com http://blog.udllibros.com http://www.compartelibros.com http://www.conmuchagula.com

http://www.derecoquinaria.com http://www.diariodegastronomia.com http://www.filmaffinity.com http://gastromimix.blogspot.com.es/ http://www.mardetinta.com http://suite101.net