bonhn 10 two - khmerarts.weebly.comkhmerarts.weebly.com/uploads/2/3/0/1/23010010/___.pdf · catita...
TRANSCRIPT
1
eroberogeday Pikçú suvNÑeCaeta PYg-suvNÑ
BuT§skraC 2547 ¬sRmab;CaFmμTan¦
2
-esovePA buBaØkiriyavtßú10 -eroberogedayFm μacarü suvNÑeCaeta PYg-suvNÑ -GñkBinitü Fm μacarü Fm μ)aela san-sb,ay Fm μacarü GKÁFIera Kg;-sumitþ sameNr Gan-vNѳ sameNr RTI-e)a:éN sameNr esg-vu:n sameNr rI-saEr:n -Gñkman]bkar³ elakm©as;RKÚ emtþa)aela Twm esOt )anGnuBaØat[eRbIR)as;kMuBüÚT½rrbs;sgÇ . PikçúGKÁFIera Kg; sumitþ GñkvayGtßbT RBHsgÇ nig BuT§bris½T vtþnieRKaFv½n {Kl;TTwg} ])asika hug ecg Caevyüavc©kr . -TIkEnøgeFVI vtþnieRKaFv½n {Kl;TTwg} . -Fm μTaneday BuT§bris½TTUeTA -BuT§skraC 2547
3
GarmÖkfa es[vePA buBa¦kiriyavtæú 10 enH ekIteLIgeday
GaRs&yehtuxageRkamenH ?
1-x\MúRBHkruNa GatμaPaB :nsikSaer[nsURtRBHZm(
tamry;Km¬IrRBHéRtbidk nigGdðkzaCaedIm :neXIj
RBHBuTÆdIkaBIeraH> EdlTak´Tgkñúgkic©karbuNükusl nig
kic©bdibtþiepSg> kñúgbuJ¦kiriyavtúæTaMg 10 y¨ag EdlCa
esckIþlÁKYreZVI eRBaHCaehtu CaTItaMgénpllÁekIteLIg
EdlsRmab´CRmHesckIþesAhμgkñúgsnþancitþ nigCaehtu
CaTItaMgénpllÁ Edlsb|úrsTaMgLay KYreZVI KYrbdibtþi
KYrceRmInÇÇÇ .
2-edaymanesckIþsegVKkñúgCIvit eRJH:neXIj
RBHBuTÆdIkamYykEnøgEdlRBHmanRBHPaK Rtasza ?
²óbnIyti CIvitmb|mayuM CrUbnItsS n snþi taNa ÉtM PyM mreN ebk¡maena elakamisM bCeh snþiebek¡a ; CIvitKWGayu ‘rbs´stVTaMgLay’
tictYceBkNas´ d|itCraEtgnaMcUleTArk ‘esckþIsøab’
k
4
kalebIstVEdlRtÚvCranaMcUleTACit ‘esckþIsøab’ehIy
nwgrkGVIRCkekanBMumaneLIy kalebIbuK<lsMLwgeXIj
P&yn@uH kñúgesckþIsøabehIy CaGñkR:zñaesckþIsáb
RtÚvEtlHbg´Gamis; kñúgelakecj ³ .
eRJHehtuenaH :nCax\MúRBHkruNa GatμaPaB xMRbwg
sikSaRsavRCav dkRsgRBHBuTÆdIkaxøH EdlmanenAkñúg
Km¬IrRBHéRtbidk nigERbesckIþkñúgGdðkzanigbrmtæeCatik;
CaedIm EdlTak´TgkñúgbuJ¦kiriyavtúæ er[ber[goekItCa
es[vePAenHeLIg edIm|I:nCaRbeyaCn¾ sRmabBuTÆbris&T
sikSaer[nsURt nigeKarBRbtibtþi enAkñúgRBHBuTÆsasna
nwg:nnUvesckIþceRmInteTA .
es[vePAenH Kg´manxusedayGtænigBüJ¢n; nig
Gk¡raviruTÆxøH ß mankarxusq<gedayRbkarNanImYyBMuxan
CYnkalxusedayesckIþPøaMgPøat´ CYnkalxusedayecH
mindl´ karxusTaMgGs´enH sUmGP&yeTas nig sUmGñk
R:C\TaMgCYyEksRmÜl tamRBHBuTÆOvaT edaykusl-
ectnapgcuH .
x GarmÖkfa
5
edaymhakuslectnaNa EdlekItGMBIZmμTan
sUmóTÞisnUves[vePAenH Cask,arbUCazVaycMeJHRBH
rtnRt&y sUmbuNükusl :nseRmcdl´jati
mYyGenøIdl´sBVstVTaMgBYgTaMgLay RBmTaMgGñkEdl
kMBugkan´GannUves[vePAenH cUr:nesckþIsux oman
esckþIekSm cUrCaGñkesayrsénRBHsTÆmμ rbs´
RBHmanRBHPaKcuH .
sUmGnuemaTna !!!
BuT§mNÐlmhastib,dæan vtþnieRKaFv½n {Kl;TTwg}
éf¶ 11 ekIt ExplÁún qñaMmEm B>s>2547 Pikçú suvNÑeCaeta PYg-suvNÑ
K GarmÖkfa
6
esckþIbBa¢ak; esovePA buBaØkiriyavtßú10 enH xJú M)an
eroberogeLIg nig)ane)aHBum< kñúgBuT§skraC 2547 kalenaHdak;eQ μaHesovePA TsbuBaØ-kir iyavtß ú rhUtmkdl;BuT§skraC 2554 enH eday manRBHkruNaCaeRcInrUb nigBuT§bris½TCaeRcIn pgEdr ecHEtmksYrrkesovePAenH xJú MRBHkuNa k¾)ancat;EcgykeTAe)aHBum<Caf μ Í b:uEnþcMeBaHkar e)aHBum<f μ ÍenH xJú MRBHkuNa )anEksRmÜl nigEfm esckþIxøHeTot edÍm,I[esovePAenH manlkçN³ kan;Etl¥RbesIr . sUmBuT§bris½T eRtkGrGnuemaTnanUvkusl-Fm μTanRKb;y:ag sUm)anesckþIsux rYcputcakTukç TaMgBYg sUmGnuemaTna ¡¡¡
X
7
snøwk®)ab;matika matika TMB½r GarmÖkfa >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> k snøwkR)ab;matika >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> g I. GFib,aykic©karbuNüepSg² >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 1 II. BakübuBaØkiriyavtßú 10 >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 5 III. buBaØkiriyavtßú 10 sEmþgCaBIrn½y >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 7 IV. vcntßrbs;buBaØkiriyavtßú 10 Rbkar RBmTaMgBaküGFib,ay nigRbePT >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 9 1-Tanmy³ 9
1>1 TanvtßúkñúgRBHvin½y 4 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 15 1>2 TanBYkBIr >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 15 1>3 TanBYk 3 ¬tikTan¦ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 18 1>4 TanBYk 5 Gsb,úrisTan 5 y:ag >>>>>>>>>>>>> 24 sb,úrisTan 5 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 25 sb,úrisTan 5 y:ag RBmTaMgGanisgS >>>>>> 26
g
8
kalTan 5 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 29 1>5 qLgÁTan >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 30 1>6 Tanman 8 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 39 1>7 Tanvtßú 8 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 42 1>8 sb,úrisTan 8 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 44 1>9 Tan 21 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 45 )adíbuKÁlikTan man 14 >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 46 sgÇKtaTkçiNaTan man 7 >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 48 GFib,ay)adíbuKÁlikTan >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 49 GFib,aysgÇKtaTkçiNaTan >>>>>>>>>>>>>>>>>>> 59 1>10 srubTan >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 66 1>11 )alIsEmþgkarsrubTanTaMg 4 y:ag >>>>>> 66 1>12 lkçN³CaedImrbs;Tankusl >>>>>>>>>>>>>>> 68 1>13 bdiekçbFm’CaedImrbs;Tankusl >>>>>>>>> 68 1>14 GanisgSTan 5 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 69 1>15 karekIteLIgénTanman 8 y:ag >>>>>>>>>>> 70 1>16 buBVeyaKrbs;RBH)aTmhasuTsSn >>>>>>> 76
c
9
plénkusl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 79 1>17 erOgRBH)aTnnÞraC >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 82 1>18 erOgRBHeTvIRBHnameKa)almata >>>>>>>>>> 87
2-sIlmy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 90 2>1 sIlb,ePTkfa >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 95 RkúmsIl2 ¬EckCa 7 BYk¦ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 96 RkúmsIl3 ¬EckCa 5 BYk¦ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 97 RkúmsIl4 ¬EckCa 4 BYk¦ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 97 RkúmsIl5 ¬EckCa 2 BYk¦ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 98 2>2 RbePTénsIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 99 2>3 PaBCaGñkRTúsþsIlnigGlC¢IénPikçúnigPikçínI 102 2>4 GñkRTúsþsIlnigGlC¢I sRmab;sameNr >>> 104 2>5 GñkRTúsþsIlnigGlC¢IsRmab;RKhsß >>>>>>>> 107 2>6 BaküfaRTússIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 108 2>7 karsmaTansIlrbs;RKhsß 2 RbePT >>> 109 karsmaTansIl 5 CaÉkCÄsmaTan >>>>>> 113
q
10
karsmaTansIl 5 Cabec©ksmaTan >>>>>> 114 karsmaTan]e)asfsIlCaÉkCÄsmaTan 115 karsmaTan]e)asfsIlCabec©ksmaTan 115 esckþIxusEbøkKñaénkarsmaTan >>>>>>>>>>>>> 116 2>8 )adihariybkç]e)asf >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 117 2>9 sIlviessrbs;XravasTaMgLay >>>>>>>>>>> 119 2>10 eQ μaHénGaCIvdæmksIl nigkarepSgKña rbs;GñkrkSabBa©sIlnigGaCIvdæmksIl >>>> 120 2>11 karEcksIledaynic©sIlnigGnic©sIl >>> 121 2>12 karEcksIledaycaritþsIlnigvaritþsIl 122 2>13 viFIsmaTanRBmTaMgBuT§RbNam éRtsrNKmn_nigsikçabT >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 123 2>14 viFIsmaTanGaCIvdæmksIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 123 2>15 viFIsmaTannvgÁúe)asfsIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>> 116 2>16 viFIsmaTanTsgÁsIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 119 2>17 PsþútagEdlTTYl)an eRkayBIrkSasIl 133 2>18 lkçNCaedImrbs;sIlkusl >>>>>>>>>>>>>>>>> 135
C
11
2>19 bdiekçbFm’CaedImrbs;sIlkusl >>>>>>>>>>> 136 2>20 GanisgS]e)asfsIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 137 2>21 GanisgSsIl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 139 2>22 sIlvetßrKafa >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 147 2>23 sIlvimMsCatk >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 151
3-Pavnamy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 154 3>1 lkçNCaedImrbs;Pavnakusl >>>>>>>>>>>>>>>> 156 3>2 bdiekçbFm’CaedImrbs;Pavnakusl >>>>>>>>>> 157
4-Gbcaynmy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 158 4>1 Gbcayn³man 2 y:ag >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 159 4>2 buKÁlEdlKYreKarB»nlMeTan 3 RbePT >>> 160 4>3 esckþIeKarBnigmineKarB >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 162 4>4 KafasEmþgGanisgSrbs;Gbcayn³ >>>>>>>> 167
5-evyüavc©my³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 170 5>1 buBVkm μrbs;]tþrmaNB >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 172 5>2 buBVkm μrbs;RBHraCacNÐbeC¢at >>>>>>>>>>>>>>>> 173
Q
12
6-btþiTanmy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 178 7-btþanuemaTanmy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 180
7>1 karGnuemaTnabuNüEdlmineQμaHfa btþanuemaTnaedayRtg; >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 182 7>2 cMENkbuNüEdleK]TÞis[ 2 Rbkar >>>>>>>> 183 7>3 viFIEckbuNüRbePT]TÞisSikbtþi >>>>>>>>>>>>>>> 187 7>4 viFIEckbuNüRbePTGnuTÞisSikbtþi >>>>>>>>>>>>> 188 7>5 erOg])askmñak; >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 188 7>6 erOgsgçRBahμN_ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 190 7>7 viharviman >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 192 7>8 erOgeRbtCamataénRBHsarIbutþ >>>>>>>>>>>>>>>> 195 7>9 karGnuemaTnabuNüCakarRbedAcitþmYyEpñk 202
8-FmμsSvnmy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 204 8>1 karsþab;Fm’tamkalCamgÁl >>>>>>>>>>>>>>>>>>> 206 8>2 GanisgSTaMgLay 4 Rbkar énFm’ EdlcUleTAkan;RtecokerOy² >>>>>>>>>>>>>>>> 210 8>3 erOgkukáúdI FmμsSvnkfa >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 219
j
13
9-FmμeTsnamy³ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 222 9>1 GanisgSFmμeTsnakusl >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 223 9>2 FmμTan >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 226 9>3 FmμkfikGñksEmþgFm’man 5 y:ag >>>>>>>>>>> 235 9>4 KafakñúgkinÞTsURt >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 236 10-TidæúCukmμ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 138 10>1 bc©½yénkm μsSktajaN 3 >>>>>>>>>>>>>>>>>> 142 10>2 sm μaTidæi 10 Rbkar >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 143 10>3 GgÁFm’rbs;TidæúCukm μ kñúgxN³TaMg 3 rbs;ectna >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 246 10>4 srubbuBaØkiriyavtßú 7 Rbkar cUlkñúgTan sIl Pavna >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 250 10>5 GFib,ayFm’CabdibkçnwgTanCaedIm >>>>>>> 252 10>6 karse®gÁaHFmμeTsnanigTidæúCukm μ n½ymYyeTot tamGdækfa GFib,ayBuT§Pasit >>>>>>>>>>>>>>>> 256 11-niFikNÐsURt >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 259
d
¥
14
RBHKazaKazaB&nÆ
‘sutþnþbidk elx53 TMB&r69’
buJ¦emv esa siek¡yü GaytK<M suxiRTyM TanJ© smcriyJ© emtþcitþJ© Pavey Éet Zem μ PavyitVa teya suxsmuTÞey GBüabCÄM suxM elakM bNÐieta óbbC¢ti .
kulbuRtGñkR:zñaRbeyaCn¾ KYrsikSanUvbuNü Edl
manplbribUrN¾ manvi:kCasux KWKYrceRmInTanpg
karRbRBwtþies μ I KWsIlpg emtþacitþpg luHceRmInZm(
TaMg 3 enH EdlmanGanisgSCasuxehIy rEmgcUl
eTAkan´elakEdlCasux «tmankareb[teb[n .
z
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 1
nema tsS PKveta Grheta sm μasm¬úTÆsS
sUmnms,ar cMeJHRBHmanRBHPaK
Grhnþsm μasm¬úTÆGg<enaH .
TsbuBaØkiriyavtßú I. GFib,aykic©karbuNüepSg²
²citþúb|aTvesn bentM GdðviZM ehati³ kareZVIkic©karbuNüepSg> edaykay vaca citþ
EdlCaesckþIlÁ rbs´buK<lkñúgelak Edlsb|úrs
TaMgLay:nTTYls<al´za ²CaesckIþlÁ³ eRBaHminman
karCMTas´nwgOvaT BaküTUn μanrbs´RBHsm μasm¬úTÆ Edl
buK<lTaMgLay:nRbRBwtþbdibtþitmk rhUtdl´sBVézá
enHenaH suTÆEtCakamavcrkuslTaMgGs´ . kargarEdl
CaesckþIlÁepSg> TaMgGs´enaH kalBN(natamevahar
‘kareBal’ehIy k*maneRcInCaTIbMput EdlminGac
BN(naoGs´:n . eTaHbICay¨agenaHk*eday esckIþlÁ
TsbuBaØkiriyavtßú 2
epSg>TaMgenaH minEmnCakareZVIlÁGVIdéTeRkAGMBIkusl-
km μbz 10 nig buBa¦kiriyavtæú 10 enHeT .
dUecñaH karsEmþgkargarbuNükusl EdlCa
esckþIlÁ mankuslkm μbz 10 nigbuBa¦kiriyavtæú 10enH
CakareBaltamEpñksutþnþn&y . EtebIeBaltam
sPavn&yehIy k*:ndl´karekIteLIgrbs´mhakusl-
citþúb|aT 8 dYgenaHb¨ueNÑaH .
mYyeT[t kargarEdlmnusSTaMgLay :nnaMKñaeZVI
mkenH ebIeBaltamesckIþBitehIy k*:ndl´rUbnig
nam KW kaynigcitþTaMgBIrb¨ueNÑaH EdlCaGñkeZVIeLIg .
eBalKW kay mannaTIeZVIç citþmannaTIbBa¢a dUcGñkeZVI
karCamYyemkar ß dUctYrznigGñkbrrz eRBaHehtuenaH
GñkEdlmincUlcitþkñúgnamZm( KW citþ RtwmEtyl´cUlcitþ
kñúgrUbZm( KW ragkayEtmü¨agç kalxøÜnÉgeZVIminlÁ ß
eXIjGñkdéTeZVIminlÁ k*minGacedaHRsayEkéxoRtLb´
CalÁeLIgvij:n RtwmEteZVIkaredaHRsay EklMG
edayviZIrak´> bnþicbnþÜc kalxøÜnÉgeZVIlÁ ß eXIjGñk
déTeZVIlÁ nwgeZVIkarKaMRT elIkTwkcitþolÁéRkElgeLIg
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 3
eTA k*eZVImin:ndUcKña . ebI:nk*RtwmEtbnþicbnþÜc
minGacKaMRT elIkTwkcitþ oRCÜtRCabdl´citþBit:n .
karCadUecñH k*eRBaHkaredaHRsayEklMG nigkarKaMRT
elIkTwkcitþrbs´mnusSeyIgenH eZVI:nCay¨aglÁbMput
RtwmEtrUbragkayEdlCarbs´xageRkAmü¨ag . cMENk
GñkEdlmanesckIþcUlcitþlÁTaMgrUb nig namenaH ebIeZVI
karedaHRsayEklMG kareZVIpøÚvkay vaca citþ Edl
minlÁrbs´xøÜnÉg ßbuK<ldéT k*eZVIkaredaHRsayo
seRmc:n karmanOkaseZVIkarelIkTwkcitþ kareZVItam
pøÚvkay vaca citþ EdllÁrbs´xøÜnÉg ßbuK<ldéTehIy
k*Gac‘elIkTwkcitþ’ oRCÜtRCabdl´citþ:ny¨aglÁ .
karRbRBwtiþeTAdUecñH k*eRBaHCab´mkGMBIesckIþ
sm<al´rbs´rUbnignam KW kay citþ manesckIþsm<al´
epSg>KñaenaHÉg KW kaymannaTIeZVItamBakübg<ab´rbs´
citþç citþmannaTInwkKit BicarNa RtiHriH cat´Ecg bg<ab´
okayvaca EdlCarUb eZVIkargartamcitþbg<ab´ .
edayehtuenH kargarEdllÁ EdlCakuslkm μbz 10
TsbuBaØkiriyavtßú 4
nig buBa¦kiriyavtæú 10 EdlR:kdRbRBwtþeTAkñúgRbCMuCn
RKb´zñak´ RKb´Catisasn¾:nenaH k*eRBaHedaysarehtu
Cab´mkGMBImhakuslcitþúb|aT 8 dYg EdlCanamZm(
KW citþenaHÉg .
ebIev[rcakmhakuslcitþúb|aT 8 dYg enHecj
ehIy kareZVIlÁ mankuslkm μbz 10 nig buBa¦kiriyavtæú
10 k*RtÚvsabsUnüeTAGMBIBYkmnusSTaMgRsúg enAmanEt
kareZVIEdlCaTuc©rit ‘GMeBIGaRkk´tampøÚvkayvacanigcitþ’
TuraCIB ‘mankarciBa©wmCIvitGaRkk´’ Etmü¨ag manR:kdenA
kñúgmnusSelak EdlCab´mkGMBIGkuslcitþúb|aT CaGñk
bBa¢a kalCadUecñH mnusSelakenH k*minepSgGVIBIstV-
tircäan ebInwgniyayy¨agxøIehIy eBlNamhakusl
citþúb|aT 8 dYg CaGñkbBa¢a kay vaca eZVIlÁ eBlenaH
kareZVIrbs´CnTaMgLay k*taMgenAkñúgkuslkm μbz
buBa¦kiriyavtæú 10 . eBlNa Gkuslcitþúb|aT 12 dYg
CaGñkbBa¢a eBlenaH kareZVIk*CaTuc©rit TuraCIBeTA .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 5
ehtuenaHÉg RBHGnuruTÆacarü eTIbmanesckIþR:zña
cg´odwgmUlehtu EdlCaGg<Zm(énkareZVIkuslkm μbz
10 nig buBa¦kiriyavtæú 10 teTAeday:lIza ?
²citþúb|aTvesn bentM GdðviZM ehati ERbza
kamavcrkuslkm μenH kaleBaledaykarekIteLIg
rbs´citþehIy rEmgman 8 ³ .
II. BaküfabuBaØkiriyavtßú enAkñúgKm¬IrbrmtæTIbnI-Gdðkza Bnül´za Baküza
buBa¦kiriyavtæú enH esckþIza kuslTaMgLayEdloekIt
plkñúgPBEdlKYrbUCa ß CRmHsnþanrbs´xøÜn eRBaH
dUecñaH eTIbeQ μaHza buJ¦ buJ¦TaMgenaHpg eQ μaHza Ca
kiriya eRBaHRtÚveZVIedayehtu edaybc©&yTaMgLaypg
eRBaHehtuenaH eTIbeQ μaHza buJ¦kiriyaç buJ¦kiriya
enaHÉg eQ μaHza buJ¦kiriyavtæú eRBaHCaTItaMgénGanisgS
enaH> .
TsbuBaØkiriyavtßú 6
kñúgKm¬IrbrbtæeCatik; za Baküza buBa¦kiriyavtæú enH CaPasa:lI ERbza esckIþlÁEdlKYreZVI eRBaHCa
ehtu CaTItaMgénGanisgS ‘KuNRbeyaCn¾ ßesckþIsux-
ceRmIn’ . kalEckbTehIy :n 3 bT KW
buBa¦ = Rkiy = vtæúç buBa¦ mann&yza kargar
EdllÁ EdlsRmab´CRmHesckIþesAh μg ekþARkhay
Rkiy mann&yza KYreZVIç vtæú mann&yza Caehtu
CaTItaMgénGanisgS .
dUcsEmþgvcntæ;za ?
Gtþena snþanM bunati esaeZtIti × buBa¦ M kareZVINa rEmgCRmHsnþancitþrbs´xøÜnosÁatbrisuTÆ
dUecñaHkareZVIenaH eQ μaHza buNü :ndl´ karbric©aKTan
rkSasIl ceRmInPavnaCaedIm . sb|úrieshi katBVniþ kiriyM kareZVINa Edl
sb|úrsTaMgLayKYreZVI KYrceRmIn dUecñaH kareZVIenaH
eQ μaHza kiriy :ndl´ karbric©aKTan rkSasIl
ceRmInPavnaCaedIm .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 7
et et GanisMsa vsSnþi tidðnþ i Étæati × vtæú GanisgS ‘plénkusl’ epSg> rEmgtaMgenAkñúg
kareZVINa dUecñaH kareZVIenaHeQ μaHza vtæú :ndl´
karbric©aKTan rkSasIl ceRmInPavnaCaedIm .
kiriyM buBa¦ M × buBa¦RkiyM esckIþlÁEdl
sb|úrsTaMgLayKYreZVI eQ μaHza buBa¦kiriya .
buBa¦RkiyBa© tM vtæúcati × buBa¦kiriyvtæú kareZVIEdlCaesckIþlÁ Edlsb|úrsTaMgLayKYreZVI nig
CaTItaMgénGanisgS dUecñaH kareZVIenaH eQ μaHza
buBa¦kiriyavtæú :ndl´ karbric©aKTan rkSasIl
ceRmInPavnaCaedIm .
III. buBaØkiriyavtßú 10 sEmþgCaBIrn½y
sEmþgCasutþnþn&y buBa¦kiriyavtæú 10 mancMnYn
30 :ndl´ kaykm μTan vcIkm μTan menakm μTan CaedIm
dUcEdl:neBalmkehIy .
TsbuBaØkiriyavtßú 8
sEmþgedayGPiZm μn&y buBa¦kiriyavtæú10 mancMnYn
11 ß 23 KW
Tan man 1 :ndl´ menakm μTan EdlCa
GnPiCÄaç
sIl man 2 :ndl´ kaykm μsIl vcIkm μsIl
EdlCakaykm μ 3 vcIkm μ 4ç
Pavna Gbcayn; evyüavc©; TaMgbIenH man 1
:ndl´ menakm μ EdlCaGBüa:T; nig sm μaTidðiç
btþiTan btþanuemaTna TaMgBIrenH man 1 :ndl´
menakm μEdlCaGnPiCÄa nig sm μaTidðiç
Zm μsSvn; man 1 :ndl´ menakm μEdlCa
sm μaTidðiç
Zm μeTsna man 1 :ndl´ menakm μEdlCa
GnPiCÄa GBüa:T; sm μaTidðiç
TidðúCukm μ man 1 :ndl´ menakm μEdlCa
sm μaTiidði .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 9
IV. vcntßrbs;buBaØkiriyavtßú 10 Rbkar RBmTaMgBaküGFib,aynigRbePT
1-Tanmy³ enAkñúgKm¬IrbrmtæTIbnI-Gdðkza Bnül´za ?
Baküza TanmyM :ndl´ ectnaCaeRK}gbric©aK
eTyüZm(rbs´xøÜndl´GñkdéT edayGMNacénkarGnueRKaH
ßedayGMNacénkarbUCa rbs´GñkEdlkat´#sKl´ KW
PBenAminTan´dac´ eQ μaHza Tan eRBaHCaehtuénkaro .
TanenaHÉg eQ μaHza Tanmy . ectnaEdlRbRBwtþeTA
ehIy kñúgkalTaMg 3 KW kñúgkalEdlCacMENkxagedIm
taMgGMBIkarobc©&y 4 TaMgenaHekIteLIg 1 kñúgevla
bric©aK 1 kñúgkaresamnsScitþ rlwkdl´xageRkay
‘GMBITIoehIy’ 1 rbs´GñkovtæúenaH> kñúgbNþabc©&y 4
mancIvrCaedIm ßkñúgbNþaTanvtæú 10 y¨ag man:y
CaedIm ßbNþaGarm μN¾ 6 manrUbCaedIm eQ μaHza
buJ¦kiriyavtæú EdlseRmcedaykaroTan .
TsbuBaØkiriyavtßú 10
mü¨ageT[t kñúgevlaEdlGñko:yCaedIm o‘Tan’
edayKitza ²eyIgnwgo:y nigTwkCaedIm³ kþI eday
rlwkdl´Tan:rmI kþI buJ¦kiriyavtæú CaTanmy; .
enAkñúgbrmtæeCatik; GZib|ayza ?
Tan sEmþgvcntæ;za TIyti Éetnati × TanM CnTaMgLay Kb|IoedayectnaenH dUecñH ectnaEdl
Caehtuénkaro eQ μaHza Tan .
Baküza Tan tamvcntæ;enH :ndl´ tYectna
EdlCaehtuénkaroTanseRmc:n .
n&ymYyeT[t TatBVniþ × TanM vtæúy¨agNa
EdlCnTaMgLayKb|Io dUecñaH vtæúy¨agenaH eQ μaHza
Tan :ndl´ vtæúEdlKb|Io ‘TatBVvtæú ß eTyüZm μ’ .
vcntæ;TaMgBIrenH CaeRK}gcgÁúlbgØajodwgza
Tan man 2 y¨ag KW ectnaTan nig vtæúTan . TaMg 2
y¨agenH ectnaTan man 3 y¨ag eBaledaykal KW
buBVectnaTan ‘ectnaEdlekIteLIgmunGMBIkalo’ taMg
GMBIkalEdl:nKitza nwgeZVIbuNüoTan ß taMgGMBI
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 11
kalEsVgrkvtæúEdlCaeTyüZm(° muBa©nectna ‘ectna
EdlekIteLIg kñúgxN;EdlkMBugo’° GbrectnaTan
‘ectnaEdlekIteLIg eRkayGMBIkaloTanrYcehIy’ .
PaBénbIti Eq ÁtcitþkñúgkaroenaH ectnaTaMg 3 man
buBVectnaTanCaedImenH ebI:nOkas k*nwgGacopl
kñúgbdisnÆikal oekItCamnusSeTvta:n dUcman
sEmþgTukkñúgRBH:lIGbTanza ²ÉkbuböM yCitVan GsItikb|ekadieya TuK<tw naPiCanami Ék-bubösSiTM plM karbUCaedayp,aeQImYyTg eZVIox\Múm©as´
mins<al´TuK<tiPB mannrkCaedIm rhUtdl´evla 80
ekadiGayukb| ß rhUtdl´evla 80 ekadiCati enHÉg
CaplEdl:nTTYlGMBIkarzVayp,aeQIRtwmEtmYyTg³ .
tamRBH:lIenH minEmnza nwgbeBa©jploekIt
CamnusSeTvtaCab´tKñaer]y>rhUt 80 ekadiGayukb| ß
80 ekadiPBCati :nedayRtg´Etmþgn@uHeT KWRtwmEtCa
edImehtu CYyoekItCamnusSeTvta kñúgPBTI 2 eBl
:nekItmkCamnusS eTvta kñúgPBTI 2 ehIy k*:n
TsbuBaØkiriyavtßú 12
ceRmInkuslepSg> Ezmz μ IeT[tteTA kuslzI μkñúgPBTI 2
enaH k*CYyoekItCamnusSeTvta kñúgPBTI 3 teTA
kal:nekItmkCamnusS eTvta kñúgPBTI 3 ehIy
k*:nsag ceRmInkuslepSg> eLIgz μ IeT[tteTA
kuslEdl:nekItz μ I kñúgPBTI 3 enaH k*CYyoekItCa
mnusS eTvta kñúgPBTI 4 teTA y¨agenHeTAer]y>
mindac´ry;rhUtdl´ 80 ekadiPBCati dUecñaH elakeTIb
eBalza GanisgSénkarbUCaedayp,aeQIRtwmEtmYyTg
enaH GacCYyoputcakTuK<tiPB :nGs´kalCayUr
GEgVg .
mYyeT[t ectnaTaMg 3 manbuBVectnaCaedImenH
minEmnmanbribUrN¾RKb´kalTaMg 3 Canic©eTAeT eBal
KW eBlxøH muBa©nectnaman EtbuBVectna Gbrectna
minmanç buBVectnaman EtmuBa©nectna Gbrectna
minmanç Gbrectnaman EtbuBVectna muBa©nectna
minmanç eBlxøH muBa©nectna buBVectna TaMg 2 man
EtGbrectna minmanç muBa©nectna Gbrectnaman
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 13
EtbuBVectna minmanç buBVectna Gbrectnaman Et
muBa©nectna minmanç eBlxøH k*minmanTaMg 3 kal .
kñúgectnaTaMg 3 enH kaleBaledaykarekIt
gayRsYl ßlM:kehIy muBa©nectnaekItgayRsÜl
Gbrectna ekIt:nlM:k dUecñaH ebIectnaekItminRKb´
TaMg 3 kal dUc:neBalmkehIy kareZVITandUecñH
rEmgmanGanisgSminceRmIn dUecñaH KYrBüayameZVITan
oRBmedayectnaTaMg 3 ebIectnaekIteLIgRBmTaMg 3
kaledaylÁ kareZVITany¨agenH rEmgmanGanisgSeRcIn
d*ZMTUlay dUcEdlnwgKb|IeXIj Kb|Idwg:neday
esckIþepSg>Kña rbs´eTvtaTaMg 6 Can´ nigCnTaMgLay
kñúgelakenH TaMgEdlCaGtIt nig bc©úb|nñ Edlmankar
RbRBwtiþeTAepSg>Kña y¨agNa eBalKW epSgKñaedayCati
RtkUl fan; RTBüsm|tþi brivar EdlRbRBwtþeTAdUecñH
k*brisuTÆehIyCab´mkGMBITan sIl Pavna Edldl´RBm
edayectnaTaMg 3 kal ßmindl´RBmTaMg 3 kal
xVHeTAy¨agNamYy ßminman:t´eTAenaHÉgCaehtu eRBaH
TsbuBaØkiriyavtßú 14
ehtuenH RBHmanRBHPaKCam©as´ eTIbRTg´sEmþgTuk
kñúgRBH:lI qLg<útþr za ?
bueBVv Tana sumena TTM citþM bsaTey TtVa Gtþmena ehati Ésa yBa¦sS sm|Ta. TaykmancitþrIkray kñúgevlamunGMBIkalo kMBugo
eZVIcitþoRCHzøa luHoehIy k*mancitþeRtkGr
‘tameRkay’ enHCaesckIþbribUrN¾rbs´Tan1 .
RBHmhaBuT§eXasacarü )ansEmþgTukkñ úgstþni)at énGgÁútþrnikay Gdækfafa ³ TanBaØ inam tiesSa ectna bribuNÑM katMu sek,anþesSv mhmölM ehati
karoEdl:neQ μaHza TanenaH RtÚvEtCaTan
Edldl´RBmedayectnaTaMg 3 kalEdlGñkeZVI
GaceZVIoekIteLIg:ny¨agbribUrN¾b¨ueNÑaH Tan
enaH eTIbmanply¨ageRcIn .
1 sutþnþ> GgÁútþrnikay elx 46 TMB½r 116 .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 15
1>1 Tanvtßúkñ úgRBHvin½y 4 y:ag 1-cIvrTan karosMBt´cIvr dl´Pikú¡sameNr ß
karosMBt´ exaGav eRK}gesø{kdNþb´dl´GñkdéT
2-biNÐ:tTan karocgØan´biNÐ:t dUcCa :y RtI
sac´ nMRss´ nMeRk{m ßEpøeQI dl´GñkdéT
3-esnasnTan karoTIenAGaRs&y dUcCa
ksagkudi sala RBHvihar ß eragóe:szCaedIm
nigkaroTIsñak´enAdl´GñkdMeNIr ßGñkTal´Rk
4-ePsC¢Tan karoePsC¢; KWzñaMBüa:leraK .
karbric©aKTan maneRcInRbePTepSgKña nwgsEmþg
edayseg¡b l μmdl´karyl´dwgxøH> dUcteTA ?
1>2 TanBYkBIr 1-GamisTan karovtæúbc©&y 4 ßrbs´epSg>
2-Zm μTan karoZm(CaTan KWkarsEmþgZm(
karbeRg{nZm( nigkarrcna karksages[vePAZm(epSg>
EckCaZm μTan .
TsbuBaØkiriyavtßú 16
kñúgTan 2 y¨agenH Zm μTanCaTanEdlRbNItCag
GamisTan dUcRBH:lIza ²sBVTanM Zm μTanM Cinati Zm μTan QñHGs´TanTaMgBYg³ .
GamisTan opl KW kalekItkñúgTINa> Ca
buK<lsþúksþmÖ manRTBüeRcIn manePaK;eRcIn bribUN(
edaysm|tþiç Zm μTan opl KW ekItbBa¦a .
n ½ymYyeTot 1-sahtæikTan karoTanedayédxøÜnÉg .
2-GaNtþikTan eRbIGñkdéToeZVITanCMnYs .
sahtæikTan RbNItCag GaNtþikTan
sahtæikTan kalbeBa©jpl k*oCabuK<l
sþúksþmÖ CaGñkbribUN(edaysm|tþi RBmedaybrivarç
GaNtþikTan sUm|IbeBa©jpl oCaGñkbribUN(
edaysm|tþi k*BitEmnehIy EtbrivarminsUvmaneT .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 17
n ½ymYyeTot 1-sm|CanTan kareZVIbuNü EdlRbkbedaykar
yl´dwg KW dwgnUvplénkaroTanenaHCaedIm .
2-Gsm|CanTan kareZVIbuNü edayminmankar
yl´dwg karcUlcitþ kñúger]gkm μnigplrbs´km μCaedImç
sm|CanTan kalbeBa©jpl rEmgCaGñk
bribUN(edaysm|tþi nig RBmedaybBa¦aç
Gsm|CanTan kalbeBa©jpl rEmgoCaGñk
bribUN(edaysm|tþi b¨uEnþxVHstibBa¦a .
n ½ymYyeTot 1-vdþnisSitTan kareZVIbuNü edaykarR:zñaePaK-
sm|&T brivarsm|&T KW®:zñaomanRTBüCaesdðI mha-
esdðI nigR:zñaPvsm|tþi KW RtÚvkaroekItCamnusS
CaeTvta CaRBh μ .
2-vivdþnisSitTan kareZVIbuNü EdlminmanesckIþ
®:zñakñúgePaKsm|&T brivarsm|&T nigPvsm|tþieT ®:zña
TsbuBaØkiriyavtßú 18
Etsm μasem¬aZiBa¦aN bec©keBaZiBa¦aN GK<savk-
eBaZiBa¦aN mhasavkeBaZiBa¦aN nigRbktIsavk-
eBaZiBa¦aN y¨agNamYyb¨ueNÑaH .
vdþnisSitTan minehAza Tan:rmIeT CaTankusl
samBa¦ kalbeBa©jpl k*omanesckIþsuxRtwmEt
mnusS nigeTvtab¨ueNÑaH minGaco:nseRmcmK<pl
edayqab´rh&seT .
cMENkvivdþnisSitTan ehAza Tan:rmI kal
beBa©jpl omanesckIþsuxkñúgmnusS nigeTvta nig
Gaco:nseRmcmK<pl edayqab´rh&s .
1>3 TanBYk 3 ¬tikTan¦ kñúgTanBYkbIenH hInTan 1 mCÄimTan 1 bNItTan 1 man 3 n&y KW ?
n½yTI1 hInTan kareZVITanzñak´Tab :ndl´
kareZVITanEdlmanesckIþR:zñalaP ys karsresIrç
mCÄimTan kareZVITanzñak´kNþal :ndl´ kareZVITan
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 19
EdlmanesckIþR:zña mnusSsm|tþi eTvtasm|tþiç
bNItTan kareZVITanzñak´x¬s´ :ndl´ kareZVITantam
dMeNIrpøÚvrbs´RBHGriy nigRBHeBaZistVTaMgLay KW
esckIþ®:zñaRBHniBVanenaHÉg .
n½yTI2 hInTan kareZVITanzñak´Tab :ndl´
kareZVITanEdlmanesckIþR:zña mnusSsm|tþi eTvta-
sm|tþiç mCÄimTan kareZVITanzñak´kNþal :ndl´ kar
eZVITanEdlmanesckIþR:zñasav&keBaZijaN bec©k-
eBaZijaNç bNItTan kareZVITanzñak´x¬s´ :ndl´
kareZVITanEdlmanesckIþR:zña o:nseRmcsm μa-
sem¬aZijaN .
n½yTI3 hInTan kareZVITanzñak´Tab :ndl´
kareZVITanEdlRbkbedayqnÞ; vIriy; citþ; bBa¦a tictYc
eBalKWmankareBjcitþ Büayam cUlcitþ yl´dwg
kñúgkareZVITanenaH RtwmEtbnþicbnþÜcç mCÄimTan kareZVI
Tanzñak´kNþal :ndl´ kareZVITanEdlRbkbedayqnÞ; vIriy; citþ; bJ¦a l μmRbmaN eBalKWmankareBjcitþ
TsbuBaØkiriyavtßú 20
Büayam cUlcitþ yl´dwg kñúgkareZVITanenaHy¨aglÁ
samBa¦TUeTAç bNItTan kareZVITanzñak´x¬s´ :ndl´
kareZVITanEdlRbkbedayqnÞ; vIriy; citþ; bBa¦a y¨ag
éRkElg eBalKWmankareBjcitþ Büayam cUlcitþ
yl´dwgkñúgkareZVITanenaH y¨aglÁéRkElg tamdMeNIr
pøøÚvrbs´sb|úrsTaMgLay .
n ½ymYyeTot Tanman 3 KW 1-TasTan kareZVIbuNü edayeRK}góbePaK
briePaK EdlGaRkk´CagvtæúEdlxøÜneRbI xøÜnbriePaKç
2-shayTan kareZVIbuNü edayeRK}góbePaK
briePaK Edles μ InwgvtæúEdlxøÜneRbI xøÜnbriePaKç
3-samiTan kareZVIbuNü edayeRK}góbePaK
briePaK EdllÁCagvtæúEdlxøÜneRbI xøÜnbriePaK .
Tan 3 RbePTenH kñúgmgÁltßTIbnImansEmþgfa ³ TI1 ³ Taesa hutVa eTti tNØaTasBüsS
óbKttþa buK<lGñkoTan mansPaBCax\MúénTan eRBaH
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 21
Pav;énbuK<lenaH cUleTACitkan´ykCax\MúéntNØa .
KW ovtæúezakTab briePaKxøÜnÉgd*ézøzøa Taesa viy ehati TukdUcCabuK<lCax\MúénTanç mnusSx\MúeK CamnusS
ezakTab ‘ebI:nesayraCüCaesþc> Gg<enaH nwgenA
eRkambg<ab´eK’ .
TI2 ³ shaeya hutVa eTti tsS Gb|iy-PavvisC¢neta buK<lGñkoTan mansPaBCasmøaj´
‘enaH’ eRBaHPaBénxøÜn:nlHbg´nUveTyüvtæú minCaTI
RsLaj´rbs´xøÜnç ‘ebI:nesayraCüCaesþc>Gg<enaH
ÉkraCü’ .
TI3 ³ sami hutVa eTti ttæ tNØaTasBüeta GtþanM emaectVa GPiPuyü bvtþneta . buK<lGñk
oTanmansPaBCam©as´ eRBaH:nedaHxøÜn GMBIx\MúéntNØa
kñúgeTyüvtæúenaH eRBaH:nRKbsg,t´elItNØaç eRBaH
Cam©as´éneTyüvtæú KWbriePaKxøÜnÉgTabezak dl´oTan
manvtæúd*ézøzøa ßmancitþRKbsg,t´elIelaP; minotNØa
TsbuBaØkiriyavtßú 22
CiHCan´:n lHbg´mcäriy; minmancitþmnÞil . ‘ebI:n
esayraCüCaesþc KW :nRtÜtRtaelInKrdéT’ .
n ½ymYyeTot Tanman3 KW 1-elakaZibetyüTan kareZVITanEdlR:rBÆ
mnusScMENkeRcInCaZM KWxøÜnÉgminmanesckIþeBjcitþ
nwgeZVIeT EtxøacGñkdéTtiHed[l emIlgay eTIb:neZVI .
2-GtþaZibetyüTan kareZVITanR:rBÆxøÜnÉgCaZM KW
Kitza eyIgCamnusS CaGñkmanRTBüsm|tþieRcIn ebImin
bric©aKRTBüCYyse®g<aH kñúgkic©karenaH>xøHehIy k*Ca
karminsmKYr KYrsÁb´ dUecñaHeTIbeZVI .
3-Zm μaZibetyüTan kareZVITanEdlR:rBÆZm(CaZM
KWBicarNaza karbric©aKTanenH CaZm(KWsb|úrsTaMg
LayniymeZVI sUm|IRBHeBaZistVTaMgLay kalenA
bMeBj:rmIenaH k*:nbMeBjTan:rmI CadMbUg CaKnøgZM
nigsUm|Isav&kepSg> rbs´RBHsm μasm¬úTÆTaMgLay k*
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 23
eBjcitþkñúgkarksagTanenHdUcKñaç karBicarNaeXIj
CaRbeyaCn¾dUecñHehIy k*eZVItamOkas tamkalevla .
Tan 3 y:agmansT§aCaed Im ‘sutþnþbidk 48 ¼ 160’
1-sTÆay TanM eTti buK<loTanedaysTÆa 2-hiriya TanM eTti buK<loTanedayhiri 3-kuslJ© TanM kuslTan .
‘TanEdlrkeTas min:n’ .
sTÆaTan hiriTan kuslTan Zm(TaMgenH CaZm(
taMgenAkñúgBYksb|úrsç sb|úrsTaMgLay EtgeBal
nUvZm(enHza CapøÚveTAkan´eTvelak eRBaHza buK<lEtg
eTAkan´eTvelak:n edayZm(enH .
kñúgGdðkza menarzbUrNI Bnül´za ?
buK<lrEmgoTanedaysTÆaNa sTÆaenaH elak
R:zñaykza sTÆa . buK<lrEmgoTanedayhiriNa hiri
enaH elakR:zñaykza hiri .
TsbuBaØkiriyavtßú 24
1>4 TanBYk 5 Gsb,úrisTan 5 y:ag
‘Gg<útþrnikay bJ©kni:t 45 ¼ 87’
1-Gsk,c©M eTti oTanedaymineKarB ‘kñúg
eTyüZm( :ndl´ mineKarB KWeZVIcitþosÁatoTaneT’
2-Gcitw ktVa eTti oTanedaymineZVInUv
esckIþeKarB ‘kñúgbdiK<ahk; :ndl´ oedayGakar;
minekatERkg edayesckIþmineKarB’
3-Gshtæa eTti minoedayédxøÜnÉg
4-GbvidðM eTti oTandUcCae:Hecal
5-GnaKmnTidðieka eTti oTanedayeXIjza
minopl ‘:ndl´ mineZVIesckIþeXIjplkm μ nwgmk
y¨agenHza plénkm μEdleZVI nwgmkdl´dUecñH oekIt
eLIgeT’ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 25
sb,úrisTan 5 y:ag ‘Gg<útþrnikay bJ©kni:t 45 ¼ 87’
1-sk,c©M eTti oTanedayeKarB ‘kñúgeTyüZm(’
2-citw ktVa eTti oTanedayeZVInUvesckIþ
eKarB ‘kñúgbdiK<ahk;’
3-shtæa eTti oedayédxøÜnÉg
4-GnbvidðM eTti oTanmindUcCae:Hecal
5-GaKmnTidðieka eTti oTanedayeXIjza
opl ‘KWeC]km μ nigvi:k’ .
kñúgGdðkza-menarzbUrNI Bnül´za ?
bTza citw ktVa eTti :ndl´ cUleTAtaMg
esckIþekatERkgkñúgeTyüZm( nig Tki¡eNyübuK<l
ehIyo . kñúgBIry¨agenaH buK<leZVIeTyüZm(oRbNIt
manrsq áaj´ehIyo eQ μaHza cUleTAtaMgesckIþ
ekatERkgkñúgeTyüZm( . buK<leRCIserIsbuK<lehIyo
eQ μaHza taMgesckIþekatERkgkñúgTki¡eNyübuK<l .
TsbuBaØkiriyavtßú 26
bTza shtæa eTti esckIþza mineRbIédrbs´
GñkdéT oedayJkübJ¢a KWoedayédxøÜnÉgb¨ueNÑaH
edayKitza eQ μaHza kalEdleyIgRtac´rg<at´eTAkñúg
sgSarvdþEdlminmanxagedIm nigxagcugehIy :neRbI
édnigeCIgenaH minmanRbmaNeLIy eyIgnwgeZVIesckIþ
rYcputeTAGMBIvdþ; karecjcakPBdUecñaH .
bTza GaKmnTidðieka :ndl´ eC]km μnigvi:kza
nwgCabc©&yénPB kñúgGnaKtehIyo dUecñH .
sb,úrisTan 5 y:ag RBmTaMgGanisgS ‘sutþnþbidk elx 45 TMB&r 88’
bBa©imani Pik¡ev sb|úrisTanani ; mñalPik¡úTaMg
Lay sb|úrisTanenH man 5 y¨ag .
ktmani bBa© sb|úrisTan 5 y¨ag dUcemþcxøH ?
1-sTÆay TanM eTti oTanedaysTÆa
2-sk,c©M TanM eTti oTanedayeKarB
3-kaeln TanM eTti oTantamkald*smKYr
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 27
4-GnuK<hitcietþa TanM eTti oTanedaycitþGnueRKaH
5-GtþanBa© brBa© Gnubhc© TanM eTti oTan
edaymin:neb[teb[nxøÜnÉg nigGñkdéT .
sTÆaTan ²mñalPik¡úTaMgLay buK<loTaneday
sTÆa edayplTanenH kalekItkñúgTINa> CabuK<l
sþúksþmÖ manRTBüeRcIn manePaKeRcIn CabuK<lmanrUblÁ
KYrrmilemIl CaTIRCHzøa RbkbedayPaBCaGñkman
sm|úrlÁd*éRkElgpg³ .
sk,c©Tan ²mñalPik¡úTaMgLay buK<loTaneday
eKarB edayplTanenH kalekItkñúgTINa> CabuK<l
sþúksþmÖ manRTBüeRcIn BYkCnNa eTaHkUnkIþ RbBnÆkIþ
x\úMbeRmIkIþ GñkeZIVkargarkIþ rbs´buK<lenaH CnTaMgenaH
sþab´edaylÁ epÁ{gesattaMgcitþsþab´ edIm|Idwgpg³ .
‘rEmgeC]sMdIRKb´BaküeBcn¾ ykcitþ minoxkcitþ
kñúgkargar’ .
kalTan ²mñalPik¡úTaMgLay buK<loTantamkal
d*smKYredayplTanenH kalekItkñúgTINa> CabuK<l
TsbuBaØkiriyavtßú 28
sþúksþmÖ manRTBüeRcIn manePaK;eRcIn RbeyaCn¾ KW
ePaK;d*eBareBj rEmgmktamkald*KYr dl´buK<lenaH
pg³ . ‘enAkñúgbrmtæeCatik;za manesckIþceRmInruger]g
taMgBIbfmv&y EdlCav&ykMelaH RkmMu manpl
RbeyaCn¾ EdlKb|I:ny¨agbribUrN¾’ .
GnuK<hitTan ²mñalPik¡úTaMgLay buK<loTan
edaycitþGnueRKaH edayplTanenH kalekItkñúgTINa>
CabuK<lsþúksþmÖ manRTBüeRcIn manePaKeRcInpg rEmg
begÁancitþeTAedIm|IbriePaKkñúgkamKuN5 d*elIslb´pg³.
Gnubhc©Tan ²mñalPik¡úTaMgLay buK<loTan
edaymin:neb[teb[nxøÜnÉg nigGñkdéT edayplTan
enH kalekItkñúgTINa> CabuK<lsþúksþmÖ manRTBüeRcIn
manePaKeRcInpg esckIþGnþrayénePaKTaMgLay minman
mkGMBITINamYy KWGMBIePIøg GMBITwk GMBIesþc GMBIecar
GMBIehtuminCaTIRsLaj´ nigGMBImnusSCaTayaT³ .
mñalPik¡úTaMgLay sb|úrisTanman5 y¨agenHÉg .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 29
kalTan 5 y:ag ‘sutþnþbidk Gg<útþrnikay elx 44 TMB&r 81’
1-GaKnþúksS TanM eTti oTandl´Gñkmkz μ I
2-KmiksS TanM eTti oTandl´GñkdMeNIr
3-KilansS TanM eTti oTandl´GñkmanCmáW
4-TuBÖiek¡ TanM eTti oTankñúgeBlGt´:y
5-yani tani nvssSani nvplani tani bfmM sIlvenþsu btidðaebti ; :ntm,l´RsÚvz μ I
EpøeQIdMbUg dl´buK<lmansIlTaMgLayCadMbUg .
‘RBHmanRBHPaK RTg´Rtas´RBHKazaenHza’
BYkCnmanbBa¦a dwgPasitrbs´GñkR:C\ manesckIþ
kMNaj´R:secjehIy mancitþRCHzøaehIy rEmg
oTankñúgkalKYr TanEdlbuK<lotamkalsmKYr
cMeBaHRBHGriybuK<lTaMgLay EdlCabuK<lmankay
nigcitþRbkbedaytaTiKuN Tk¡iNaTanrbs´buK<l
enaH CaTanmanplbribUrN¾ . BYkCnNa GnuemaTna
TsbuBaØkiriyavtßú 30
ßeZVInUvesckIþxVl´xVay kñúgTk¡iNaTanenaH Tk¡iNa-
Tanrbs´GñkTaMgenaH nwg:neQ μaHza zyezak
eRBaHEtGnuemaTna ßeZVIkarxVl´xVayenaH k*eT BYkCn
TaMgenaH CaGñk:ncMENkbuNüEdr . eRBaHehtuenaH
TanEdlbuK<loehIy dl´buK<lNa CaTanmanpl
eRcIn buK<lmancitþmin:nrYjra Kb|IoTancMeBaH
buK<lenaH eRBaHza buNüTaMgLay rEmgCaTIBwg
énBYkstVkñúgelakxagmux .
1>5 qLgÁTan ‘sutþnþbidk elx46 TMB&r114’
GgÁrbs;Tayk man 3 1-bueBVv Tana sumena ehati ; TaykCaGñk
mancitþeRtkGrmunGMBIkalo
2-TTM citþM bsaeTti ; kMBugEtoeZVIcitþoRCHzøa
3-TtVa Gtþmena ehati luHoehIymancitþrIkray
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 31
GgÁrbs;bdiKÁahk³TaMgLay man 3 1-vItraKa va ehanþi raKvinyay va
bdibnña ; BYkbdiK<ahk; CaGñkR:scakraK; ß
RbtibtþiedIm|IbenÞabg´raK;
2-vIteTasa va ehanþi eTasvinyay va bdibnña ; BYkbdiK<ahk; CaGñkR:scakeTas; ß
RbtibtþiedIm|IbenÞabg´eTas;
3-vItemaha va ehanþi emahvinyay va bdibnña ; BYkbdiK<ahk; CaGñkR:scakemah; ß
RbtibtþiedIm|IbenÞabg´emah;
Gg<rbs´Taykman 3 Gg<rbs´bdiK<ahk; man
3 dUecñH y¨agenHÉg CaTanRbkbedayGg< 6 .
RBHGg<RTg´Rtas´dUecñHza ²mñalPik¡úTaMgLay
buK<lmingaykMNt´nUvRbmaNénbuNürbs´Tan Edl
RbkbedayGg< 6 y¨agenHza KMnrbuNü KMnrkusl
CaeRK}gnaMmknUvesckIþsux onUvGarm μN¾d*lÁ mansux
TsbuBaØkiriyavtßú 32
Cavi:k RbRBwtþeTAedIm|IsæansYK(b¨ueNÑH RbRBwtþeTA
edIm|IesckIþR:zñaeRtkGr Kab´citþ CaRbeyaCn¾ Casux
:neLIy . edayBitenaHza rab´min:n RbmaNminekIt
RKan´Etrab´za CaKMnrbuNüeRcInb¨ueNÑH:n . mñalPik¡ú
TaMgLay dUcbuK<lEdlmingaykMNt´RbmaNnUvTwk
kñúgmhasmuRTza Twkb¨ueNÑHGaL$k;kIþ Twkb¨ueNÑHry
GaL$k;kIþ Twkb¨ueNÑHBan´GaL$k;kIþ Twkb¨ueNÑHEsn
GaL$k;kIþ :neLIy . edayBitenaHza rab´min:n
RbmaNminekIt RKan´Etrab´za CaKMnrTwkd*eRcInb¨ueNÑH:n
y¨agNamij mñalPik¡úTaMgLay dUcbuK<lEdlmingay
kMNt´RbmaNnUvbuNü nUvTanRbkbedayGg< 6 y¨ag
y¨agenHza KMnrbuNü KMnrkusl CaeRK}gnaMmknUv
esckIþsux onUvGarm μN¾d*lÁ mansuxCavi:k RbRBwtþ
eTAedIm|IsæansYK(b¨ueNÑH RbRBwtþeTAedIm|IesckIþR:zña
eRtkGr Kab´citþCaRbeyaCn¾ Casux:neLIy .
edayBitenaHza rab´min:nRbmaNminekIt RKan´Etrab´
za CaKMnrbuNü d*eRcInb¨ueNÑH:n k*y¨agenaHEdr .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 33
RBHmanRBHPaK :nRtas´sURtenHehIy RBHsuKt
Casasþa luHRTg´Rtas´sURtenHrYcehIy eTIbRtas´Kaza
B&nÆenHeT[tza ?
TaykmancitþrIkray kñúgevlamunGMBIkaro kMBugo
eZVIcitþoRCHzøa luHoehIy k*mancitþeRtkGr‘tameRkay’
enHCaesckIþbribUrN¾rbs´Tan . buK<lGñkR:scakraK;
R:scakeTas; R:scakemah; minmanGasv;
CaRBh μcarI manesckIþsRgÜm eQ μaHza CaextþénTan
d*bribUrN¾ ‘edayKuN’ . buK<lxVl´xVayedayxøÜnÉg
oTanedayédrbs´xøÜn . Tannu@H CaTanmanpleRcIn
eRBaHxøÜnpg eRBaHbuK<ldéTpg . GñkR:C\ CabNÐit
GñkmansTÆa mancitþputRsLH ‘cakesckIþkMNaj´’
luHoTany¨agenHehIy k*rEmgeTAekItkñúgeTvelak
Casux «tmanTuk¡ .
Gdðkza qLg<sURt za ;
bTza qLg<smnñaKta ERbza RbkbedayGg<
énKuN 6 . Tan eQ μaHza Tk¡iNa .
TsbuBaØkiriyavtßú 34
eRcInbTza bueBVv Tana sumena manesckIþza
rEmgCaGñkdl´ehIynUvesamnsS taMgGMBI 1 Ex nig
knøHExmkza GjnwgoTan dUecñH . k*bNþaectnaTaMg 3
y¨agenH buBVectna :ndl´ TaykGñkKitcab´epþIm
GMBIcgERsza GjnwgoTan edayplEdl:nseRmc
mkGMBIERsenH dUecñH taMgBIevlaEdlekIteLIgéncitþza
GjnwgoTan dUecñH . cMENkmuJ©nectna EdlRBH
manRBHPaK RTg´Rtas´y¨agenHza TaykkMBugo rEmg
júaMgcitþoRCHzøa rEmg:nkñúgeBlEdloTann@uHÉg .
cMENkGbrabrectnaenaHza luHoTanrYcehIy k*rEmg
mancitþeRtkGr dUecñH rEmg:ndl´ TaykGñknwkrlwk
tamCabnþbnÞab´mk .
bTza vItraKa KWmanraK;eTAR:sehIy :ndl´
Gs´Gasv;ehIy .
BIrbTza raKvinyay va bdibnña manesckIþ
za RbtibtþinUvbdibTa eRK}gkMcat´bg´nUvraK; .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 35
k*eTsnaenH sEmþgbdiK<ahk;y¨agóRkidð .
k*Tk¡iNa Edlodl´RBHxINaRsBTaMgLayEtmYyBYk
eTIbCaTk¡iNaRbkbedayGg< 6 k*minEmneTç Tki¡Na
EdlosUm|Idl´RBHGnaKamI RBHskTaKamI nig RBH
esatabnñTaMgLay edayehaceTAsUm|Idl´sameNr
Gñkkan´nUvPNÐ; EdlbYskñúgézáenaH k*RbkbedayGg< 6
dUcKñaEdr . eRJHza sUm|IsameNrenaH eQ μaHza bYs
ehIyedIm|IesatabtþimK< EmnBit .
dIka qLg<sURt za ?
bTza bueBVv Tana manesckIþza kñúgeBlmunGMBI
muJ©nectna KW cab´epIþmGMBIkarcat´EcgóbkrN¾énTan .
bTza sumena manesckIþza Kb|ICaGñkdl´nUv
esamnsSza Gat μaGjnwgkb´nUvkMNb´RTBü EdlCa
ehtuénsm|tþi manRbRktICab´tam ‘xøÜn’ eTA:n .
:TKazaza TTM citþM bsaTey manesckIþza
TaykkMBugo dak´nUveTyüZm(cMeJHkñúgédénTki¡eNyü-
TsbuBaØkiriyavtßú 36
buK<l Kb|IeZVIcitþrbs´xøÜnoRCHzøaza Gat μaGjkMBugeZVInUv
karkan´ykxøwmsarGMBIRTBüEdlminmanxøwmsar dUecñH .
:TKaza TtVa Gtþmena ehati manesckIþza
Taykbric©aKeTyüZm( dl´Tki¡eNyübuK<lTaMgLay
ehIy CaGñkmancitþeRtkGr rIkraysb|ay KW ekItbIti
esamnsSza ²Tan eQ μaHza bNÐitbJ¦tþiTukehIy
Gat μaGj k*:ntm,l´TukehIyç O ! Tanrbs´Gat μaGj
seRmcRbeyaCn¾ edaylÁehIyhñ@³ .
bTza Ésa manesckIþza esckIþbribUrN¾énectna
TaMg 3 y¨ag EdleTAtamnUvkareC]km μnigpl Edl
esamnsSkan´kab´TaMgenH KW buBVectna muJ©nectna
Gbrabrectna enHÉNa esckþIbribUrN¾énectnaenH .
kñúgKm¬Irmg<ltæTIbnI za ?
bTviK<h;za ; TTM citþ M bsaTeyti TTenþa eTyüZm μ M Tk¡ieNyüsS hetæ btidðaebenþa Gsareta Zneta saraTanM kerami ; buK<lman
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 37
ectnakaljúaMgeTyüZm( otm,l´enAcMeBaHkñúgédxagsþaM
za GjnwgeZVInUvRTBüminmanxøwm oeTACaRTBümanxøwmç
eQ μaHza TTM citþ M bsaTey KW júaMgcitþoRCHzøa .
TtVa Gtþmena ehatIti Tk¡ieNyüanM eTyüZm μ M bric©CitVa bNÐitb|Ba¦tþ M nam mya Gnudð itM Geha saZu sudð Úti Gtþmena bmuTieta bItiesamnsSCaeta ehati ; buK<llHbg´nUv
eTyüZm(dl´Tk¡ieNyübuK<l CaGñkmancitþeRtkGrpg
mancitþrIkraypg CaGñkmanbItinigesamnsSekIteLIg
edayKitza TanenH KW Gj:ntm,l´enAlÁehIy eQ μaH
za KWbNÐitelakbJ¦tþiehIyza CaTanjúaMgRbeyaCn¾
oseRmcedayRbéB eQ μaHza TtVa Gtþmena ehati KW orYcehIymancitþRCHzøaEzmxageRkayeT[t .
esckþItMNalza GbutþkesdðIenaH kalBIeRBg-
naymk ekItCaesdðI kñúgRkúgBaraNsI ézámYyeRkak
GMBIRBlwm briePaKrYcehIy eTAKal´beRmIesþc eXIj
RBHbec©kBuTÆRBHnamtKrsixI júaMgbuK<loykcgØan´
TsbuBaØkiriyavtßú 38
biNÐ:tRbeKndl´RBHbec©kBuTÆGg<enaHza GñkTaMgLay
cUronUvduM:ydl´smN;dUecñH luHeBalrYcehIy k*
eRkakBIGasn;ec[secjeTA . luHesdðIKhbtIenaHo
rYcehIy CaGñkmanesckþIekþARkhay kñúgeBlCa
xageRkayza Tas;TaMgLaykþI km μkrTaMgLaykþI Kb|I
briePaKnUvbiNÐ:tenHRbesIrCag .
esdðIKhbtIenaH :noeKRbtibtþiRBHtKrsixI-
bec©kBuTÆ edaybiNÐ:tehIy :neTAkan´suKtisYK(
eTvelak Gs´var; 7 dg edayvi:krbs´km μenaHÉg
:ndMENgCaesdðIkñúgRkúgsavtæIenHÉg Gs´var; 7 dg
edayesssl´plkm μenaHÉg .
luHesdðIKhbtIenaHorYcehIy CaGñkmanesckþI
ekþARkhaykñúgeBlCaxageRkayza Tas;TaMgLaykþI
km μkrTaMgLaykþI Kb|IbriePaKnUvbiNÐ:tenHRbesIrCag
edayvi:kénkm μenaH :nCaesdðIKhbtIenaH minbegÁan
citþeTA edIm|IbriePaKnUvPtþq áaj´Bisa minbegÁancitþeTA
edIm|IeRbIR:s´sMBt´lÁézøzøa minbegÁancitþeTA edIm|I
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 39
eRbIR:s´yanlÁ minbegÁancitþeTA edIm|IbriePaK
bJ©kamKuNd*ézøzøa .
eRJHza ectnaEtmYyBitkñúgbiNÐ:tTanEtmYy
Edr KWminonUvbdisnÆi 2 eT seRmcnUvRbeyaCn¾ Cvn-
citþEtmYy kaleJlza GñkTaMgLaycUrobiNÐ:t
dl´smN;enH Rtg´CvncitþkNþalk*K μan nigxagcug
k*K μan CvncitþminsÞúHeTAkan´RKb´TaMg 3 kal KW ectna
3 minRKb´RKan´ . ‘mg<ltæTIbnIÇ 3ç13° sutþnþÇ 29ç250’
1>6 Tanman 8 y:ag ‘Gg<útþrnikay elx48 TMB&r160’
1-GasC¢ TanM eTti ; KWbuK<loTaneRBaH:n
cat´EcgTukeRsc
2-Pya TanM eTti ; oTaneRBaHP&y
3-GTasi emti TanM eTti ; oTaneday
Kitza eK:nodl´Gj ‘kñúgkalmun’
4-TsSti emti TanM eTti ; oTaneday
TsbuBaØkiriyavtßú 40
Kitza eKnwgodl´Gjvij ‘kñúgGnaKt’
5-sahu Tannþi TanM eTti ; oTaneday
Kitza TanCakarRbéB
6-GhM bcami «em n bcnþi narhami bcenþa GbcnþanM TanM n Tatunþ i TanM eTti ; oTanedayKitza GjcMGin buK<lTaMgLayenH minTan´
cMGin GjkalcMGin minKYredIm|IminoTandl´ buK<l
minTan´cMGin
7-«mM em TanM TTeta klüaeNa kitþi-seTÞa GBÖúK<cätIti TanM eTti ; oTanedayKitza
kalebIGjonUvTanenH kitþis&BÞd*BIeraH rEmgx©rx©ayeTA
8-citþalg,arcitþbrik¡artæ M TanM eTti; oTan
edIm|ICaeRK}gRbdab´éncitþ nig Cabrik¡aéncitþ .
Gdðkza Bnül´za ?
bTza GasC¢ TanM eTti esckIþza buK<lxøH
oTan eRBaH:ncat´EcgTukeRsc KWl μmeXIj bdiK<a-
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 41
hk;mkdl´ nimnþoTan Gg<úymYyrMeBceZVIsk,ar;ehIy
eTIboTan rEmgminlM:kcitþza nwgo .
bTza Pya :ndl´ eRBaHP&yxøac ‘eK’riHKn´za
GñkenH CaGñkmino CaGñkmineZIV ßeRBaHP&yxøac
G:yPUmi .
bTza sahu TanM esckIþza oedayKitza
eQ μaHza Tan júaMgRbeyaCn¾oseRmc KW lÁ :ndl´
EdlbNÐitmanRBHBuTÆCam©as´CaedImsresIrehIy .
bTza citþalg,arcitþbrik¡artæM TanM eTti esckIþza oedIm|ICaeRK}gRbdab´éncitþ nigCabrik¡aréncitþ
kñúgsmz;nigvibsSna . eRBaHza TanrEmgeZVIcitþoTn´
Pøn´ buK<lGñk:nTTYlTan rEmgmancitþTn´Pøn´lÁza eyIg
:nehIy sUm|IbuK<lGñkoTanenaH k*rEmgmancitþTn´Pøn´
za eyIgoTanehIy . eRBaHdUecñaH TanenaH eQ μaHza
rEmgeZVIcitþrbs´buK<lTaMgBIrEpñkoTn´Pøn´ eRBaHehtuenaH
Ég eTIbRTg´Rtas´za GTnþTmnM karTUn μancitþEdlenA
minTan´:nTUn μan dUcRBHmanRBHPaK Rtas´Tukza ?
TsbuBaØkiriyavtßú 42
GTnþTmnM TanM GTanM TnþTUskM Genn biyvaecn ONmniþ nmnþi c . karoTanCaeRK}gTUn μancitþ EdlenAminTan´TUn μan
karminoTanCaeRK}gRbTUsr¨aycitþ EdlTUn μan
ehIy CnTaMgLaymancitþTn´Pøn´ nwgeKarBOncuH
edaybiyvacaenH .
k*bNþakaroTan 8 RbkarenH karoedIm|ICaeRK}g
Rbdab´citþb¨ueNÑaH Cakarx¬s´bMput .
‘cakmenarzbUrNI GdðkzaGg<útþrnikay 37 ¼ 472’
1>7 Tanvtßú 8 y:ag 1-qnÞa TanM eTti oTaneRBaHesckIþRsLaj´
2-eTasa TanM eTti oTaneRBaHesckIþxwg
3-emaha TanM eTti oTaneRBaHesckIþlág´
4-Pya TanM eTti oTaneRBaHesckIþP&y
5-TinñbuBVM ktbuBVM bitubitamehhi narhasw e:raNM kulvMsM haebtunþ i TanM eTti ; oTan
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 43
eRBaHKitza CIdUnCItaTaMgLay ‘rbs´Gj’ Zøab´oZøab´eZVI
mk GjminKYrjúaMgvgSRtkUlBIbUraNenaHovinas
6-«mahM TanM TtVa kaysS ePTa brm μ-rNa suKtw sK<M elakM óbbC¢isSamIti TanM eTti ; oTaneRBaHKitza Gj:noTanenH luHEbk
Zøayragkaysøab´eTA nwgeTAekItkñúgsuKtisYK(eTvelak
7-«mM em TanM TTeta citþM bsITti Gtþmnta esamnsSM óbCaytIti TanM eTti ; oTan eRBaHKitza kalGjoTanenH citþrEmgRCHzøa
TaMgesckIþeBjcitþnigesamnsS k*rEmgekIteLIg
8-citþalg,arcitþbrik¡artæM TanM eTti ; oTanedIm|ICaeRK}gRbdab´éncitþ nigCabrik¡aréncitþ .
kñúgGdðkza TanvtæúsURt Bnül´za ?
bTza TanvtæÚni :ndl´ ehtuénkaroTan .
bTza qnÞa TanM eTti esckIþza buK<loTan
eRBaHesckIþRsLaj´ . bTza eTasa esckIþza Ca
TsbuBaØkiriyavtßú 44
GñkeRkaZehIy vtæúNaman Rbjab´cab´ykvtæúenaH
oeTA eRBaHeTas; . bTza emaehn esckIþza Ca
Gñklág´ oeTA eRBaHemah; . bTza Pya esckIþza
eRBaHxøac‘Bakü’riHKn´ ßeRBaHxøacG:yPUmi ßeRBaHP&y
xøac‘Bakü’riHKn´nigG:yPUmienaHÉgBit> eTIboeTA .
bTza kulvMsM :ndl´ CaRbevNIrbs´RtkUl .
‘cakmenarzbUrNI GdðkzaGg<útþrnikay Gdðkni:t’
1>8 sb,úrisTan 8 y:ag ‘sutþnþbidk Gg<útþrnikay elx 48 TMB&r 173’
1-sucw eTti buK<lovtæúsÁat
2-bNItM eTti ovtæúézøzøa
3-kaeln eTti otamkal
4-kb|iyM eTti ovtæúKYr
5-viecyü eTti eRCIserIsehIy eTIbo
6-GPiNØM eTti oTaner]y>
7-TTM citM þ bsaeTti kMBugojúaMgcitþoRCHzøa
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 45
8-TtVa Gtþmena ehati luHoehIy rEmg
manesckIþeBjcitþ .
buK<lrEmgonUvTanTaMgLay KWTwknigePaCnd*sÁat
ézøzøatamkal vtæúd*KYrer]y> cMeBaHRBh μcarIbuK<l
TaMgLay dUcCaERsd*lÁ BYkGñkR:C\ rEmgsr-
esIrnUvTanTaMgLay EdlbuK<llHbg´nUvGamis;
CaeRcIn EdlminKYroekItesckIþekþARkhay ehIy
oy¨agenH GñkR:C\ manbBa¦a CaGñkmansTÆa
:nbUCay¨agenHehIy mancitþrYcRsLH rEmgcUl
eTAkan´eTvelak EdlminmanesckIþTuk¡ manEt
esckIþsux .
1>9 Tan 21 y:ag k*kñúgTk¡iNaviPg<sURt kñúgctutævK< óbribNÑask
RBHmanRBHPaKCam©as´RTg´Rtas´Tan 21 y¨ag .
TsbuBaØkiriyavtßú 46
)adíbuKÁlikTan man 14 ‘sutþnþbidk elx28 TMB&r220-226’
1-tzaKet Grhenþ sm μasm¬úeTÆ TanM eTti oTancMeBaHRBHtzaKt CaGrhnþsmμasm¬úTÆ .
2-bec©ksm¬úeTÆ TanM eTti oTancMeBaH
RBHbec©ksm¬úTÆ
3-tzaKtsSavek Grhenþ TanM eTti oTancMeBaHRBHGrhnþ Casav&krbs´´tzaKt .
4-Grhtþplscäikiriyay bdibenñ TanM eTti oTancMeBaHbuK<lEdlRbtibtþiedIm|IeZVIoCak´c|as
nUvGrhtþpl 5-GnaKamisS TanM eTti oTancMeBaH
GnaKamibuK<l
6-GnaKamiplscäikiriyay bdibenñ TanM eTti oTancMeBaHbuK<lEdlRbtibtþiedIm|IeZVIoCak´c|as
nUvGnaKamipl
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 47
7-skTaKamisS TanM eTti oTancMeBaH
skTaKamibuK<l
8-skTaKamiplscäikiriyay bdibenñ TanM eTti oTancMeBaHbuK<lGñkRbtibtþi edIm|IeZVIoCak´c|as
nUvskTaKamipl
9-esatabenñ TanM eTti oTancMeBaH
esatabnñbuK<l
10-esatabtþiplscäikiriyay bdibenñ TanM eTti oTancMeBaHbuK<lGñkRbtibtþiedIm|IeZVIoCak´ c|asnUv
esatabtþipl
11-Bahirek kaemsu vItraeK TanM eTti oTancMeBaHGñkbYsxageRkA ‘BuTÆsasna’ EdlR:s
cakteRmk kñúgkamTaMgLay
12-buzuC¢nsIlvenþ TanM eTti oTancMeBaH
buzuC¢nmansIl
TsbuBaØkiriyavtßú 48
13-buzuC¢nTusSIel TanM eTti oTancMeBaH
buuzuC¢nRTúsþsIl
14-tircäanKet TanM eTti oTancMeBaH
stVtircäan .
sgÇKtaTkçiNaTan man 7 1-BuTÆb|muex óPetaseg¹ TanM eTti buK<loTancMeBaHsg¹TaMgBIrcMENk manRBHBuTÆCaRbZan
2-tzaKet briniBVúet óPetaseg¹ TanM eTti kalebIRBHtzaKtbriniBVaneTA buK<loTancMeBaH
sg¹TaMgBIrcMENk .
3-Pik¡úseg¹ TanM eTti oTancMeBaHEtPik¡úsg¹
4-Pik¡únIseg¹ TanM eTti oTancMeBaH
EtPik¡únIsg¹ .
5-Étþek em Pik¡Ú c Pik¡únieya c sg¹eta óTÞisSzati TanM eTti buK<l ‘eTAnimnþ
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 49
GMBIPik¡úsg¹’ za sUmelakm©as´TaMgLay catBYkPik¡ú
b¨ueNÑH BYkPik¡únIbu¨eNÑH GMBIsg¹edIm|Ix\úM ehIyeTIboTan
6-Étþek em Pik¡Ú sg¹eta óTÞisSzati TanM eTti buK<l ‘eTAnimnþGMBIsMNaksg¹’ za sUm
elakm©as´TaMgLay cat´BYkPik¡úb¨ueNÑHGMBIsg¹ edIm|Ix\úM
ehIyeTIboTan .
7-Étþka em Pik¡únieya sg¹eta óTÞisS-zati TanM eTti buK<l ‘eTAnimnþGMBIsMNaksg¹’ za
sUmelakm©as´TaMgLay catBYkPik¡únIb¨ueNÑH GMBIsg¹
edIm|Ix\úM ehIyeTIboTan .
GFib,ay)adíbuKÁlikTan k*bNþaTan 21 y¨agenaH TanNa EdlbuK<lo
ehIy dl´stVtircäan edIm|InwgciBa©wm edayGMNac
énKuN mankardl´RBmedaylk¡N;CaedIm nigeday
GMNacóbkar; mankar:nTwkedaHnigkarcaMEzrkSa Ca
TsbuBaØkiriyavtßú 50
edImç TanenaH RBHGg<RTg´minkMNt´ykeT eRJHminRbkb
edaylk¡N;énTan . EmnBit karbric©aKedayvtúæEdl
Kb|Iorbs´xøÜn edayGMNacesckIþR:zña edIm|IesckIþ
GnueRKaH nig karbUCa eQ μaHza Tan . karbric©aKvtæú
EdlKb|IoedayGMNackarP&yxøac esckIþRsLaj nig
R:zñakarsUk:¨n´CaedIm mineQ μaHzaTaneT eRJHCaTan
EdlmaneTas . vtúæsUm|IRtwmEtBMnUt:yknøHBMnUt
ÉNa EdlbuK<loehIy sUm|IvtæúenaH RBHGg<k*min:n
kMNt´ykEdr eRJHminGackñúgkaropl:ntamEdl
R:zñacg´:n eRJHPavénTanEdll μmdl´esckIþRtÚvkar
nUvminTan´:nbribUrN¾ . k*TanNa EdlbuK<lR:zña
cMeJHpl edayn&yCaedImza ²buNüEdlseRmceday
TanenHÉg cUrmanedIm|IesckIþceRmIn énRbeyaCn¾sux
teTA³ dUecñH :nodl´bNþastVtircäan mansunx RCÚk
man´ nigEkÁkCaedIm stVÉNamYy EdlxøÜn:nCYbRbTH
ehIy l μmdl´esckIþRtÚvkar TanenaH RBHGg<RTg´
kMNt´ykehIyza ²TankñúgstVtircäan³ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 51
TankñúgstVtircäanenaH eQ μaHza manGanisgS
100 dg eRJHoGanisgS 500 KW oGayukñúg 100
GtþPaBç oBN(sm|úr oesckIþsux okmøaMg
obdiPaN kñúg 100 GtþPaB . Kb|IRCabn&y sUm|I
kñúgTanEdlx¬s´eLIg>eTA y¨agdUecñHEdr .
mYyeT[t CnTaMgLay manRBansMNaj´ nig
Gñkcab´RtICaedIm EdlciJ©wmCIvitedaykareb[teb[n
stVdéT eQ μaHza buzuC¢nRTúsþsIl Tan EdleKoehIy
dl´buzuC¢nRTúsþsIlenaH manGanisgS 1000 dg .
mü¨ageT[t buK<lGñkmansIl dUcCaGñkmansIl
CaGñkminGYtGag minmanmaya mineb[teb[nnUvstVdéT
ciBa©wmCIvitedayksikm μ ßBaNiC¢km μ edayZm(es μ I
eQ μaHza buzuC¢nmansIl . TanEdleKoehIy dl´
buzuC¢nmansIlenaH manGanisgS 1 Esndg .
mYyeT[t GñkmanGPiJ¦a 5 EdlCaelakiy
manRbRktI eJlkm μ CaGñkbYsxageRkA ‘BuTÆsasna’
eQ μaHza CaGñkK μanesckIþeRtkGrkñúgkamTaMgLay Tan
TsbuBaØkiriyavtßú 52
EdleKoehIydl´tabs GñkminmanesckIþeRtkGr
kñúgkamTaMgLayenaH manGanisgS 1 Esnekadi .
TanEdleKoehIy dl´GñkTTYlTaMgLay 10
enH KW dl´buK<lEdlRbtibti þedIm|Iesatabt þ ipl dl´
RBHesatabnñ dl´buK<lEdlRbtibti þ edIm|IskTaKami-
pl dl´RBHskTaKamI dl´buK<lEdlRbtibt þ iedIm|I
GnaKamipl dl´RBHGnaKamI dl´buK<lEdlRbtibt þ i
edIm|IGrhtþpl dl´RBHGrhn þ dl ´ RBHbec©kBuTÆ dl´
RBHsm μasm¬úTÆ CaTanEdlrab´min:nedaypl .
sYrza esck þ IEbøkepSgKñaénTanEdleKoehIy
dl´bdiK<ahk;TaMg 10 BYkenaH etIdUcem þcxøH /
eq ø Iyza Pav;énTanEdleKoehIy cMeBaHbuK<l
EdlRbtibt þ iedIm|IRbeyaCn¾dl´esatabt þ ipl manpl
rab´min:n Kb|IRCabdUcCaTwkkñúgcgÁÚr Carbs´Edlrab´
min:ndUecñaH . Pav;énTanEdlbuK<lzVayehIy cMeJH
RBHGriybuK<lTaMgLay manRBHesatabnñCaedIm CaTan
manplrab´min:n edayGMNacKuNx¬s´éRkélgCag
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 53
K μan Kb|IRCabdUcCaTwkkñúgmhanTI nigkñúgmhasmuTÞ
enaH> Carbs´Edlrab´min:ndUecñaH . esck þ IenHKb|I
RCabsUm|IkñúgPav;énGacm¾dI cab´edImGMBIGacm¾dIkñúg
RbeTs EdlmanTMhMes μ InwgmNÐllanénEpndI rhUt
dl´Gacm¾dIeBjTaMgEpndI RbmaNmin:n . EmnBit
sUm|IkalebImanPav;énTanTaMgenaH CaTanes μ IKñaeday
Pav;CaTanmanplrab´min:nç Pav;énTanCarbs´tic nig
eRcIn rEmgmandUcKña Kb|IRCabdUcCasMvdþkb|CaedIm
Carbs´rab´min:n nig CaPav;énmhakb| k*Carbs´Edl
rab´min:ndUecñaH .
bNþaGñkTTYlTaMgenaH GñkTTYlTaMg 8 enH KW
ó:skGñkdl´nUvRBHéRtsrN;ç ó:skGñktaMgenAkñúg
sIl 5ç ó:skGñktaMgenAkñúgsIl 10ç sameNr
EdlbYskñúgézáenaHç Pik¡úGñkRKan´EtbYsehIyPøamç Pik¡ú
Gñkdl´RBmedayvtþç Pik¡úGñkR:rBÆvibsSnaç Pik¡úGñk
taMgenAkñúgbfmmK< eQ μaHza CaGñkRbtibtþiedIm|I
RbeyaCn¾dl´esabtþipl . EmnBit karcuHkan´RBH
TsbuBaØkiriyavtßú 54
sasna k*RtwmEtedIm|Irlas´ecjnUvTuk¡kñúgvdþsgSar
nig RtwmEtedIm|Icak´ZøúHnUvmK<Etb¨ueNÑaHç eRBaHehtuenaH
kiriyadl´nUvsrN; karsmaTansik¡abT bBVC¢a
óbsm|&T karjúaMgsIlobribUrN¾ karRbkber]y>
nUvGZicitþsik¡a vibsSnaEdlCacMENkénkarRtas´dwg
srubeTA bdibTaTaMgenH CakarbdibtþiedIm|IeZVIoCak´
c|as´nUvesatabtþipl edayBit .
eRb{bdUcCasmaZiPavna EdlCacMENkénkiriya
Rtas´dwg rEmgCaóbnisS&y edayPav;Cabc©&yénkar
seRmcnUvGriymK< CabnþbnÞab´KñaeTA y¨agNamij
kareZVIsIlobribUrN¾óbsm|&T bBVC¢a kiriyataMgenA
kñúgsIl 10 ßsIl 5 rbs´ó:sk EdlCacMENk
énkarRtas´dwg edayehaceTA sUm|Ikardl´nUvsrN;
EdlCacMENkénkarRtas´dwg rEmgCaóbnisS&y énkar
:nnUvGriymK< k*y¨agdUecñaHEdr eRJHehtuenaH
bdibTaTaMgGs´enH RBHmanRBHPaKCam©as´ RTg´Rtas´za
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 55
²CaesckIþbdibtþi edIm|IRbeyaCn¾dl´esatabtþipl³
dUecñH .
bNþabdiK<ahk;TaMg 8 BYkenaH sUm|ITanEdl
buK<loehIy dl´ó:skGñkdl´nUvéRtsrN; k*rEmg
manplrab´min:n esckIþRCHzøaEdljaNCRmHehIy
Edlse®g<aHedayesckIþrab´Gan nigesckIþeKarBd*eRcIn
kñúgRBHmanRBHPaKCam©as´ kñúgRBHZm( kñúgRBHsg¹ eday
Gakar;y¨agRbesIréRkElg EdlRbRBwtþeTAehIy eday
Gakar;za Pav;CaGñkmanRBHrtnRt¥aHCaxagedIm Ca
GaTiza ²RBHmanRBHPaKCam©as´ RTg´:nRtas´dwgeday
RbéB cMeBaHRBHGg<Ég RBHZm( KW RBHmanRBHPaK
Cam©as´ RTg´Rtas´sEmþgehIyedaylÁç RBHsg¹CaGñk
RbdibtþiehIyedaylÁ³ dUecñH eQ μaHza srNKmn¾ .
buNüEdlbuK<leZVIehIy kñúgsnþanEdlxøÜnGb´rMehIy
edayesckIþRCHzøa EdlRbRBwtþeTAkñúgvtúæ ‘RBHrtnRt&y’
enaH rEmgCaTanmanpleRcIn eRJHkiriyadl´RBmén
extþ edayRbkardUecñHÉg .
TsbuBaØkiriyavtßú 56
Tan EdlbuK<loehIy dl´ó:skGñkmansIl5
CaTanmanpleRcInCagTanenaH . eRJHza srNKmn¾
KW kiriyadl´RBménGZüaRs&y eRJHmanesckIþRCHzøa
kñúgvtæú 3 y¨ag ‘RBHrtnRt&y’ srubesckIþeTAsIl 5
rbs´ó:skGñkR:kddUecñaHenaH k*KWesckIþsRgÜmkay
vaca Edlkiriyadl´RBménGZüaRs&yóbtæmÖehIy .
eRBaHehtuenaH TanEdlbuK<loehIy cMeJHó:sk
GñkmansIl 5 enaH eTIbeQ μaHza manpleRcIn y¨ag
dUecñH . Tan EdlbuK<loehIy cMeJHó:skGñkman
sIl 10 enaH CaTanmanpleRcInCagTanEdleKo
dl´ó:skGñkmansIl 5 enaH . EmnBit sIl 10
eQ μaHza sIlrbs´ó:sky¨agbribUrN¾ eRBaHehtuenaH
TanEdlbuK<loehIy cMeJHó:skGñkmansIl 10
enaH eTIbmanpleRcIndUecñH . Tan EdlbuK<lRbeKn
ehIydl´sameNrmanpleRcInCagTanenaH . Tan Edl
buK<lRbeKnehIy dl´Pik¡úGñkRKan´EtbYseRscehIy
Pøam manpleRcInCagTanenaH . Tan EdlbuK<lRbeKn
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 57
ehIydl´Pik¡úGñkdl´RBmedayvtþ manpleRcInCagTan
enaH . Tan EdlbuK<lRbeKnehIy dl´Pik¡úGñkR:rBÆ
vibsSna manpleRcInCagTanenaH .
k*Pav;énTan EdlbuK<loehIycMeBaHbdiK<ahk;
enaH> CaTanmanpleRcInEbøkepSg>Kña . eRJHPav;
énKuN mansIlrbs´sameNrCaedIm RbesIrCagKña
CaedIm eRJHKuNEdlRbesIrx¬g´x¬s´CagKña dUecñH .
k*Pav;énelakGñkEdldl´RBmedaymK< eQ μaHza CaGñk
manKuNminTan´eBjbribUrN¾ eRJHelakCaGñkminTan´
:nseRmckic© eRJHsg,ielsZm(TaMgLay elakkMBug
EtlHbg´ nigeRJHevaTanZm(TaMgLay KW elakkMBug
EtceRmInedaycMENkenaH>ç k*Pav;énelakGñkEdldl´
RBmedayplTaMgLay eQ μaHza CaGñkmanKuNbribUN(
ehIy eRJHelakCaGñkmankic©seRmcehIy eRJHehtu
enaH Kb|IRCabPav;énelakGñkEdltaMgenAkñúgpl Caextþ
d*x¬g´x¬s´CagGñkEdltaMgenAkñúgmK<enaH> .
TsbuBaØkiriyavtßú 58
mYyeT[t Pav;énelakGñkEdltaMgenAkñúgmK<
xagelI CaGñkmanKuNx¬g´x¬s´CagelakGñkEdltaMgenA
kñúgmK<xageRkam nigPav;énelakGñkEdltaMgenAkñúgpl
xagelI CaGñkmanKuNx¬g´x¬s´ CagelakGñkEdltaMgenA
kñúgplxageRkamç R:kdehIyEmnBit . EmnBitdUecñaH
RBHmanRBHPaKCam©as´ RTg´Rtas´Pav;énTanEdlbuK<l
RbeKnehIy dl´RBHGriybuK<l GñkmanKuNx¬g´x¬s´
TaMgLay CaTanmanpleRcIn .
sYrza eQ μaHza Pav;énelakGñkEdlRBmeRB{g
edaymK< EdlZm μtakMNt´ehIy edaylk¡N;énmK<
citþç k*kñúgxN;enaH karRbeKnTankþI karTTYlTankIþ
nwgmanRBmy¨agdUcemþc /
eq ø Iyza Pik¡úGñkR:rBÆvibsSna CaGñkQrenARtg´
mat´TVarpÞH ßGg<úyenAkñúgviharnigsalaqan´ç Tayk
TTYl:Rtrbs´elakehIy k*dak´nUvrbs´EdlKYrqan´ KYrbriePaKcUleTAç kñúgxN;enaH karecj‘cakkiels’
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 59
edaymK< rEmgmandl´Pik¡ú TanenHeQ μaHza CaTanEdl
RbeKnehIy dl´elakGñkEdlRBmeRB{gedaymK< .
Tan 14 y¨agenH eQ μaHza :dibuK<likTan eRJH
eZVIvieRKaHza ²cMeBaHbuK<l KWcMeBaHbuK<lmñak´ eQ μaHza
cMeBaHbuK<lç TanEdleQ μaHza :dibuK<likTan eRJH
Gtæza KW eKodl´buK<lcMeBaHenaH³ .
GFib,aysgÇKtaTkç iNaTan k*TanEdlbuK<lRbeKnehIy dl´buK<lTaMg 7 BYk
enH KW buK<loTancMeJHsg¹TaMgBIrcMENk manRBHBuTÆ
CaRbZan .l. buK<l ‘eTAnimnþGMBIsMNak´sg¹’ za
sUmelakTaMgLay cat´BYkPik¡únIb¨ueNÑHGMBIsg¹ edIm|Ix\Mú
ehIyeTIboTan eQ μaHza TanEdlRbRBwtþeTAkñúgsg¹ .
TanEdlRbRBwtþeTAkñúgsg¹TaMgGs´enaH manplrab´
min:n . RBHmanRBHPaKCam©as´RTg´Rtas´cMeJHRBH
GannÞÞ dUecñHza ²mñalGannÞ kñúgkalGnaKt nwgman
eKaRtPUsg¹ ‘sg¹manEteQ μaH’ manEtsMBt´kasav;
TsbuBaØkiriyavtßú 60
cgk CaGñkRTúsþsIl manZm(d*lamk CnTaMgenaH
óTÞiscMeBaHsg¹ ehIynwgoTandl´buK<lRTúsþsIl
TaMgenaH mñalGannÞ sUm|IkñúgkalenaH k*tzaKteJlza
sg¹KtaTk¡iNaTanmanGanisgSrab´min:n RbmaN
minekItEdr mñalGannÞ tzaKtminEdleJlnUv
:dibuK<likTanza manGanisgSeRcInCag sg¹Kta-
Tk¡iNaTan edaybriyayNamYyeLIy³ .
edayehtuenaH kñúgGdðkza Tk¡iNaviPg<sURt eTIb
elakeJlza ²sUm|ITk¡iNa EdlbuK<lRbeKnehIy
cMeJHRBHsg¹manRBHBuTÆCaRbZan RBHmanRBHPaKRTg´
Rtas´za eQ μaHza Tanmanplrab´min:n eRJHkarrab´
edayKuN³ dUecñH . EmnBit Tk¡¡iNaEdlRbRBwtþeTAkñúg
RBHsg¹ rEmgmandl´buK<lEdlGac edIm|InwgeZVInUv
esckIþeKarBekatERkgcMeJHRBHsg¹ . EtkiriyaeZVInUv
esckIþeKarBekatERkgcMeBaHRBHsg¹ Cakic©EdleZVI:n
edaykRm . k*buK<lNa cat´EcgnUveTyüZm(edayKit
za ²Gat μaGjnwgRbeKnnUvTan EdlRbRBwtþeTAkñúg
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 61
RBHsg¹³ dUecñH eTAkan´vtþeJlza ²bBiRtRBHKuNm©as´
d*ceRmIn sUmRBHKuNm©as´onUvRBHezr;1rUb cakGMBI
RBHsg¹³ dUecñHç luHdl´:nsameNrGMBIRBHsg¹ehIy
k*rEmgdl´nUvPaBCadéT ‘Gn´citþ’ za ²Gat μaGj :n
sameNr³ dUecñHç Tk¡iNarbs´buK<lenaH rEmgmineQ μaH
za RbRBwtþeTAkñúgRBHsg¹eT . sUm|IkalebI:n
RBHmhaezr;ehIy eTaHCaeZVIesckIþesamnsSoekIt
eLIgza ²Gat μaGj :nRBHmhaezr;³ dUecñHç Tk¡iNaenaH
k*mineQ μaHza RbRBwtþeTAkñúgRBHsg¹dUcKñaEdr . cMENk
buK<lNa :nbdiK<ahk;CasameNr ß óbsm|nññ
CakMelaH ß RBHezr; CaBal ß bNÐitrUbNamYy
cakBIRBHsg¹ CaGñkminmanesckIþsgS&y rEmgGac
edIm|InwgeZVInUvesckIþeKarBekatERkg kñúgRBHsg¹za
²Gat μaGjRbeKndl´RBHsg¹³ dUecñHç Tk¡iNarbs´buK<l
enaH rEmgeQ μaHza CaTanEdlRbRBwtþeTAkñúgRBHsg¹ .
smN;EdlTayknimnþcMeBaHcakRBHsg¹ CabuzuC¢nç
:dibuK<likCaRBHesatabnñç kalebIbuK<lGaceZVIesckIþ
TsbuBaØkiriyavtßú 62
eKarBekatERkgkñúgRBHsg¹ç TanEdlbuK<lRbeKnehIy
cMeJHsmN;EdlCabuzuC¢n k*CaTanmanpleRcInCag .
sUm|IkñúgJküCaedImza ²smN;EdlTayknimnþcMeJH
‘caksg¹’ CaRBHsg¹ bdiK<ahk;CaRBHskTaKamI³
k*n¥HdUcKñaEdr . EmnBit kalebIbuK<lGacedIm|I
nwgeZVInUvesckIþeKarBekatERkgcMeJHRBHsg¹ç TanEdl
buK<lRbeKnehIy sUm|IcMeJHsmN;RTúsþsIl Edl
eKnimnþcMeJH ‘caksg¹’ k*CaTanmanpleRcInCag
TanEdlRbeKncMeBaHRBHxINaRsBedayBit . k*RBH
tRmas´NaEdlRBHmanRBHPaK RTg´Rtas´za bBiRt
RBHmharaC TanEdlbuK<lRbeKnehIy dl´smN;
GñkmansIl CaTanmanpleRcInç EdlRbeKnehIy
dl´smN;EdlRTúsþsIl minmanpleRcIn y¨ag
dUecñaHeT dUecñHç RBHtRmas´enaH RBHGg<RTg´Rtas´
lHn¥Hecal³ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 63
dÍkaTkç iNavíPgÁsURtenaHfa bTza KuNsg¡ay esckIþza eRJHkarKNnarab´
edaypl GanisgS KWeRJHPav;énTanmanpleRcIn .
Tk¡iNaRBHmanRBHPaK RTg´Rtas´za manplrab´min:n
k*eRJHPav;énTk¡iNaenaH KW buK<lRbeKnehIycMeBaH
sg¹ . k*karRbeKncMeJHRBHsg¹ rEmgmaneday
viZINaç edIm|InwgsEmþgnUvviZIenaH RBHGdðkzacarü eTIb
eJlBaküCaedImza ²sg¹Kta Tk¡iNa hi dUecñH .
bNþabTTaMgenaH bTza citikarM :ndl´
esckIþeKarB . cakBIRBHsg¹ minEmncakbuK<l .
bTza GJ¦ztþM manesckIþza minjúaMgcitþoekIteLIg
y¨agenHza ²Tan CaTan KWGat μaGjoehIydl´buK<l
enH³ dUecñH ehIycat´EcgnUveTyüZm( edayKitza
²Gat μaGjnwgRbeKndl´RBHsg¹³ dUecñH rEmgdl´nUv
Pav;CaGñkmancitþepSg’ Gn´citþza Tan eQ μaHza CaTan
EdlGat μaGjKb|IRbeKndl´sameNr dUecñHç eRJH
ehtuenaH Tk¡iNarbs´buK<lenaH rEmgmineQ μaHza
TsbuBaØkiriyavtßú 64
CaTanEdlRbRBwtþeTAkñúgRBHsg¹eLIy Tk¡iNa rEmgmin
eQ μaHza RbRBwtþeTAkñúgRBHsg¹:n k*eRJHeZVIcitþo
ERbRbÜleTAedayGMNacénbuK<l .
BIrbTza nieBVmtieka hutVa manesckIþza min
júaMgesckIþsgS&yoekIteLIgza Tan CaTanEdlGat μa
GjoehIydl´buK<lenH ßk*min:noehIyßeThñ@ .
BIrbTza seg¹ citikarM manesckIþza kalebI
buK<lnwkr"kdl´KuNénRBHsg¹ manPav;CaGñkRbtibtþi
RbéBCaedIm RbeKnedayGMNacesckIþeKarB EdlekIt
eLIgehIy kñúgbuK<lenaH eRb{bdUcCaRbeKnnUvcMeBaHmux
énRBHsg¹ edayesckIþeKarBkñúgsg¹KuNç TanEdl
buK<lRbeKnehIycMeBaHKN;CabuzuC¢n k*rEmgmanpl
eRcInCag . TanEdlbuK<lRbeKnehIycMeBaHKN;Gñk
RTúsþsIl k*rEmgmanpleRcInCag ‘TanEdleKRbeKn
cMeBaHRBHxINaRsB’ edayBit eRJHsmN;enaH eK
nimnþcMeJHGMBIRBHsg¹ nigeRJHeKRbeKnehIy edayKit
y¨agenHza GatμaGjnwgRbeKndl´RBHsg¹ dUecñH . eRJH
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 65
ehtuenaH eTIbRBHmanRBHPaK RTg´Rtas´za ²mñalGannÞ
tzaKtminEdleJlnUv:dibuK<likTanza manGanisgS
eRcInCagsg¹KtaTk¡iNaTan edaybriyayNamYy
eLIy³ dUecñH . RBHGdðkzacarü ecaTsYrza RbsinebI
TanEdleKRbeKnehIy sUm|IcMeJHsmN;GñkRTúsþsIl
EdleKnimnþcMeBaHGMBIRBHsg¹ rEmgCaTanmanpleRcIn
Cag TanEdlbuK<lRbeKnehIycMeJHRBHxINaRsBç
kalebImany¨ag dUecñHç Baküza bBiRtmharaC Tan
EdlbuK<lRbeKnehIy dl´buK<lGñkmansIlnu@HÉg Ca
TanmanpleRcInç EdlRbeKndl´buK<lRTúsþsIl min
manpleRcIny¨ag dUecñaHeT dUecñHenH etIy¨agdUcemþchñ@@ !
dUecñHehIy eTIbeJlza BaküenaH RBHmanRBHPaK
Rtas´ehIy lHbg´nUvn¥Hecal³ dUecñH .
eq ø Iyza BaküenaH RBHGg<RTg´lHecalnUvviZInimnþ
cMeJHGMBIRBHsg¹ ehIyRtas´edayGMNackarnimnþ
smN;GñkRTúsþsIl Etmü¨agdUecñH . ‘mg<ltæTIbnI’ .
TsbuBaØkiriyavtßú 66
1>10 srubTan kalsrubmk TanenHman 4 y¨ag KW
1-ectnaTan :ndl´ ectnaectsik Edl
RbkbCamYymhakusl EdlCaehtuénkaroTan
2-vtæúTan :ndl´ bc©&y 4 EdlCaeTyüZm(
3-GelaPTan :ndl´ GelaPectsik Edl
RbkbCamYyectnaectsik EdlCaehtuénkaroTan
4-virtiTan :ndl´ virtiectsik 3 Edlman
karev[rcakGkuslTuc©rit EdlCaehtuostVTaMgLay
minRtÚvTuk¡RBÜycitþ kñúgkarEdlnwgmanP&yekIteLIg Ca
GP&yTan TaMgxagkñúgnigxageRkA .
1>11 )alIsEmþgkarsrubTanTaMg 4 y:ag 1-ectsieka Zem μa Tannþi ? Gamnþa
ectnaectsik EdlRbkbCamYymhakusl eQ μaHza
Tan EmneT ? eq ø Iyza Emn .
‘mkkñúgRBH:lITankza stþmvK< Km<Irkzavtæú’
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 67
2-eTyüZem μa Tannþi ? Gamnþa vtæú eQ μaHza
Tan EmneT ? eq ø Iyza Emn .
‘mkkñúgRBH:lITankza stþmvK< Km¬Irkzavtæú’
3-tM sm|yuetþa GelaePabi TanM nam
GelaPectsik EdlRbkbCamYyectsik EdlCaehtu
énkaro k*eQ μaHza Tan .
‘mkkñúgsutþ sg<h; Gdðkza nigmUldIka’
4-GPyM eTtIti GaKtdðaen virti TanM . kalEdleBalBaküoGP&yKñaenaH karEdloGP&y
enH eQ μaHza virtiTan . ‘mkkñúgRBH:lI kzavtæú’
5-:Nati:ta bdivireta Pik¡ev Griy-saveka GbrimaNanM stþanM GPyM eTti .l. «TM Pik¡ev bfmM TanM mhaTanM . RBHGriysav&k:nev[rehIy cak:Nati:tenaH rEmg
oGP&ydl´stVTaMgLay minmanRbmaN karoGP&y
dl´stVTaMgLayenH :neQ μaHza mhaTanTI 1 . ‘mkkñúgGPisnÞsURt TanvK< Gdðkni:t énRBH:lIGg<útþr’
TsbuBaØkiriyavtßú 68
1>12 lkçN³CaedImrbs;Tankusl 1-bric©aKlk¡NM mankarbric©aK Calk¡N;
2-elaPviTÆ MsnrsM mankarkMcat´bg´nUvesckIþ
elaPCakic©
3-PvviPvsm|tþibc© úb|dðanM mankardl´RBmén
PBCati nigputcakPBCati CaGakarR:kd
4-seTÆyübTdðanM sTÆaectsikEdlmansPaB
RCHzøakñúgvtæúEdlKYrRCHzøa CaehtuCit .
1>13 bdiekçbFm’CaedImrbs;Tankusl 1-bdiek¡bZm μ Zm(EdlRtÚvhamXat´eday
Tankusl :ndl´ elaP;
2-GnuBa¦atZm μ Zm(Edl:nTTYlGnuBa¦atGMBI
TankusloekIteLIgenaH :ndl´ GelaP;
3-ób|aeTtBVZm μ Zm(EdlTankusleZVIoekIt
eLIg :ndl´ mK<xageRkam3 plxageRkam 3 sMedA
dl´ GMNacrbs´TankuslEdlCaóbtæmÖkstiþ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 69
1>14 GanisgSTan 5 y:ag ‘sutþnþbidk Gg<útþrnikay bBa©mPaK 44 TMB&r80’
1-Bhuena CnsS bieya ehati mnae:
KW CaTIRsLaj´ CaTIKab´citþénCneRcIn
2-senþa sb|úriesa PCniþ BYksb|úrsGñk
sáb´ rEmgKb´rk
3-klüaeNa kitiþseTÞa GBÖúK<cäti man
kitþis&BÞd*BIeraH x©rx©ayeTA
4-KihiZm μa GnbKeta ehati min:nR:s-
cakZm(rbs´RKhsæ
5-kaysS ePTa brm μrNa suKtw sK<M elakM óbbC¢ti luHEbkZøayragkaysøab´eTA rEmg
ekItkñúgsuKtisYK(eTvelak .
buK<lkaloTan rEmgCaTIRsLaj´ CaGñkGnukUl
eTAtamZm(rbs´BYksb|úrs BYksRBh μcarI GñksRgÜm
mancitþsáb´rmáab´ rEmgrab´rkbuK<lenaHsBV>kal BYk
TsbuBaØkiriyavtßú 70
sRBh μcarIenaH rEmgsEmþgZm( CaeRK}gbenÞabg´nUvTuk¡
TaMgGs´ dl´buK<lenaH TaMgbuK<lenaHdwgnUvZm(ehIy
CaGñkminmanGasv; rEmgbriniBVankñúgelakenH .
1>15 karekIteLIgénTanman 8 y:ag ‘sutþnþbidk Gg<útþrnikay elx 48 TMB&r164-168’
1-buK<lBYkxøH kñúgelakenH oTanKW :y Twk
sMBt´ yanCMniH kRmgp,a eRK}gRkGUb eRK}glab TIedk
TIGaRs¥A eRK}gRbdab´ nigRbTIb CaTandl´smN
ßRBah μN¾ buK<lenaHonUvvtæúNa k*R:zñanUvvtæúenaH
buK<lenaH eXIjBYkxtþiymhasalkIþ RBah μN-
mhasalkIþ KhbtimhasalkIþ EdlkMBugEq Át
s,b´s,l´ mUlmiRt beRmIedaykamKuNTaMg 5 .
buK<lenaH manesckIþRtiHriHy¨agenHza Ohñ@ ! GjluHEt
EbkZøayragkaysøab´eTA sUmoeTAekItCamYynwgBYk
xtþiymhasalkIþ RBah μNmhasalkIþ Khbtimha-
salkIþ buK<lenaH k*tm,l´citþenaH GZidðancitþenaH
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 71
ceRmIncitþenaH citþrbs´buK<lenaH k*s)b´kñúgkamKuN
d*ezakTab min:nceRmInKuNZm(d*elIslbeLIgeTAeT[t
luHEbkZøayragkaysøab´eTA k*rEmgeTAekItCamYynwg
BYkxtþiymhasalxøH RBah μNmhasalxøH Khbti-
mhasalxøH . mñalPik¡úTaMgLay tzaKteBalnUvkar
seRmcenaHÉg cMeBaHbuK<lmansIl mincMeBaHbuK<l
RTúsþsIleLIy esckIþR:zñaedaycitþ rbs´buK<l
mansIl rEmgseRmceRBaHcitþd*brisuTÆ .
2-mñalPik¡úTaMgLay buK<lBYkxøH kñúgelakenH
oTanKW :y Twk sMBt´ yanCMniH kRmgp,a eRK}gRkGUb
eRK}glab TIedk TIGaRs¥A eRK}gRbdab´ RbTIb
CaTan dl´smN; ßRBah μN¾ buK<lenaH onUvvtæúNa
k*R:zñanUvvtæúenaH buK<lenaH :n»za BYkeTvtacatumμha-
raCik; manGayuEvg mansm|úrlÁ manesckIþsuxeRcIn
buK<lenaH manesckIþRtiHriHy¨ag enHza ²Ohñ@ ! Gat μaGj
luHEbkZøayragkaysøab´eTA sUmoeTAekIt CamYynwg
BYkeTvtacatum μharaCik;³ buK<lenaH k*tm,l´citþenaH
TsbuBaØkiriyavtßú 72
GZidðancitþenaH ceRmIncitþenaH citþrbs´buK<lenaH k*s)b´
kñúgkamKuNd*ezakTab min:nceRmInKuNZm( d*elIs
lb´eLIgeTAeT[t luHEbkZøayragkaysøab´eTA k*rEmg
eTAekItCamYynwgBYkeTvtacatum μharaCik; mñalPik¡úTaMg
Lay tzaKteBalnUvkarseRmcenaHÉg cMeBaHbuK<l
mansIl mincMeBaHbuK<lRTúsþsIleLIy mñalPik¡ú
TaMgLay esckIþR:zñaedaycitþ rbs´buK<lmansIl
rEmgseRmc eRBaHcitþd*brisuTiÆ .
3-7-mñalPik¡úTaMgLay buK<lBYkxøH kñúgelakenH
oTanKW :y Twk sMBt´ yanCMniH kRmgp,a eRK}gRkGUb
eRK}glab TIedk TIGaRs¥A eRK}gRbdab´ nigRbTIb
CaTandl´smN; ßRBah μN¾ buK<lenaHonUvvtæúNa
k*R:zñanUvvtæúenaH buK<lenaH:n»za BYkeTvtatavtþigS
.eb. BYkeTvtayamÇÇÇ BYkeTvtatusitÇÇÇ BYkeTvta
nim μanrtIÇÇÇ BYkeTvtabrnim μ itvsvtIþÇÇÇ manGayuEvg man
sm|úrlÁ manesckIþsuxeRcIn buK<lenaHmanesckIþRtiHriH
y¨agenHza Ohñ@ ! Gat μaGj luHEbkZøayragkay
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 73
søab´eTA sUmoeTAekItCamYynwgBYkeTvta brnim μ it-
vsvtIþÇÇÇ buK<lenaH k*tm,l´citþenaH GZidðancitþenaH
ceRmIncitþenaH citþrbs´buK<lenaH k*cuHs)b´kñúgkamKuN
d*ezakTab min:nceRmInKuNZm(d*elIslb´eLIgeTAeT[t
luHEbkZøayragkaysøab´eTA k*rEmgeTAekItCamYynwg
BYkeTvtabrnim μ itvsvtIþÇÇÇ mñalPik¡úTaMgLay tzaKt
eBalnUvkarseRmcenaHÉg cMeBaHbuK<lmansIl min
cMeBaHbuK<lRTúsþsIleLIy mñalPik¡úTaMgLay esckIþ
R:zñaedaycitþrbs´buK<lmansIl rEmgseRmc eRBaH
citþd*brisuTÆ .
8-mñalPik¡úTaMgLay buK<lBYkxøH kñúgelakenH
oTanKW :y Twk sMBt´ yanCMniH kRmgp,a eRK}gRkGUb
eRK}glab TIedk TIGaRs¥A eRK}gRbdab´ RbTIb
CaTandl´smN; ßRBah μN¾ buK<lenaHonUvvtæúNa
k*R:zñanUvvtæúenaH buK<lenaH:n»za BYkeTvta RBh μka-
yik; manGayuEvg mansm|úrlÁ manesckIþsuxeRcIn
buK<lenaH manesckIþRtiHriHy¨agenHza ²Ohñ@ ! Gat μaGj
TsbuBaØkiriyavtßú 74
luHEbkZøayragkaysøab´eTA sUmoeTAekItCamYynwg
BYkeTvtaRBh μkayik; buK<lenaH k*tm,l´citþenaH GZidðan
citþenaH ceRmIncitþenaH citþrbs´buK<lenaH k*cuHs)b´kñúg
kamKuNd*ezakTab min:nceRmInKuNZm(d*elIslb´
eLIgeTAeT[t luHEbkZøayragkaysøab´eTA k*rEmgeTA
ekItCamYynwgBYkeTvta RBh μkayik; mñalPik¡úTaMgLay
tzaKteBalnUvkarseRmcenaHÉg cMeBaHbuK<lmansIl
mincMeBaHbuK<lRTúsþsIleLIy TancMeBaHbuK<lR:s
cakraK; mincMeBaHbuK<lRbkbedayraK;eT mñalPik¡ú
TaMgLay esckIþR:zñaedaycitþ rbs´buK<lmansIl
rEmgseRmc eRBaHR:scakraK; .
Gdækfa menarfbUrNI TanUbbtþ isURt Bnül;fa bTza TanUbbtþieya :ndl´ óbbtþi ‘karekIt
eLIg’ manTanCabc©&y . bTza bThti ERbza
²taMgTuk³ . bTza GZidðati Caevvcn; rbs´Baküza
bThti enaHÉg . bTza Paevti ²oceRmIn³ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 75
bTza hIenZimutþ M :ndl´ OneTAkñúgcMENkTab KW
kamKuN 5 . bTza ótþrw GPavitM :ndl´ min:n
Gb´rMedIm|ICaRbeyaCn¾dl´mK< nigpl x¬s´CagenaH .
bTza ttæÚbbtþiya sMvtþti esckIþza rEmgRbRBwtþeTA
edIm|IRtÚvkarekItkñúgfanEdlxøÜnR:zñaehIy eZVIkusl .
bTza vitraKsS :ndl´ GñkdkraK;edaymK< ß
GñkRKbsg,t´raK;edaysmabtþi . BitEmn RtwmEtTan
b¨ueNÑaH minGacnwgekItkñúgRBh μelak:n EtTanrEmg
CaeRK}gRbdab´CMuvijrbs´citþ EdlRbkbedaysmaZi nig
vibsSna taMgGMBIenaH buK<lGñkmancitþTn´edaykaro
Tan ceRmInRBh μvihar ekItkñúgRBh μelak edayehtuenaH
RBHmanRBHPaKCam©as´ eTIbRtas´za vItraKsS ena sraKsS dUecñH .
esckI þbBa ¢ak ; ³ karbric©aKTan nig karekIteLIgénTan enAman
eRcInRbePTNas´ EtkñúgTIenH min:nsEmþgoRKb´
TsbuBaØkiriyavtßú 76
RbePTeT RKan´EtnaMmksEmþgedayseg¡bTaMgenH k*
edIm|IoBuTÆbris&Tyl´dwgxøHb¨ueNÑH kñúgkarksagnUv
Tankusl .
TIbMputénBaküza Tan enH x\MúnwgelIkyknUv
buBVeyaKrbs´RBH:TmhasuTsSn nigplénTan nig
er]gBIr mksEmþgCasaZkteTA ?
kñúgGdðkza mhasuTsSnsURt :nsEmþgGMBI
buBVeyaKrbs´RBH:TmhasuTsSnTukza ?
1>16 buBVeyaKrbs;RBH)aTmhasuTsSn :n»za kñúgkalmun RBHraCaRTgekItkñúgRtkUl
KhbtI . sm¥aH RBHezr;mYyrUb kñúgsasnarbs
RBHBuTÆksSb; RTgenAmanRBHCnμ caMvsSakñúgéRB . RBH
eJZistVcUléRBedaykargarrbs´xøÜn eXIjRBHezr;ehIy
cUleTAKalzVaybg<MehIy RkeLkemIlTIGg<úynigTIc®g,m
CaedIm rbs´RBHezr; eTIbsYrza bBiRtelakm©as´d*ceRmIn
elakm©as´enAkñúgTIenaHß . :nsþabza y¨agenaHó:sk
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 77
eTIbKitza ²smKYrnwgsagbNÑsala RbeKnelakm©as
kñúgTIenH³ ehIyelIkkargarrbsxøÜnCJ¢ÚnsmÖar; eZVIbNÑ-
sala bUklabCJ¢aMgedaydIsÁit P¢abTVar eZVIbEgÁkGg<úy
Gg<úykñúgTIsmKYrmYy edayKitza elakm©as´nwgeZVIkar
briePaK ßeThñ@ . RBHezr;mkBIxagkñúgRsúk cUleTAkan
bNÑsala ehIyGg<úyRtgbEgÁk . sUm|Ió:skmk
ehIyzVaybg<M Gg<úykñúgTICitehIy sYrza bBiRtelak
m©asd*ceRmIn bNÑsalapasukeT . ‘RBHezr;®:b´za’
pasuk smKYrdl´bBVCit . ‘ó:sk’ elaknwgenATI
enHß . ‘RBHezr;’ y¨agenaHó:sk . ó:skenaHdwg
ehIyza RBHezr;nwgenAedayGakarTTYl oRBHezr;RCab
za elakKb|IeTAkan´TVarpÞHrbsx\úMCanic© ehIyR:bza
bBiRtelakd*ceRmIn sUmelakcUroBrmüagdl´x\úMcuH .
‘RBHezr;’ mñaló:sk bBVCitmanBrknøgehIy .
‘ó:sk’ bBiRtelakm©as´d*ceRmIn CaBrEdlKYr nigmin
maneTas . ‘RBHezr;’ ó:sk cUrR:bmk . ‘ó:sk’
²bBiRtelakm©asd*ceRmIn mnusSTaMgLaykñúgTICaTIenA
TsbuBaØkiriyavtßú 78
CaRbcaM rEmgR:zñakarmkkñúgmg<l ßGmg<l rEmgeRkaZ
dl´RBHezr;Gñkminmk eRJHdUecñaH elakm©as´sUm|IeTA
kan´TInimnþdéTehIy cUleTAkan´pÞHrbsx\úMehIy Kb|IeZVI
Ptþkic©³ . RBHezr; TTYlehIy .
k*eJZistVenaH RkalkenÞlEpgkñúgsala er[bcM
ERKtaMg dak´bEgÁk dak´TICUteCIg CIkRsH eZVITIc®g,m cak
erayxSac eXIjstVmkTmøayCJ¢aMg eZVIdIsÁitoZøak
k*elamB&TÆrbgbnøa eXIjstVcuHRsH eZVITwkolÁk´ k*
ksagCeNþIrxagkñúg elamB&TÆrbgbnøaxageRkA daMCYretñat
kñúgTIbMputrbgxagkñúg eXIjstVeZVIesμakeRKakkEnøgEdl
smKYrkñúgmhac®g,m k*elamB&TÆTIc®g,medayrbg daMCYr
etñat kñúgTIbMputrbgxagkñúg júaMgGavasoseRmcy¨agenH
zVayéRtcIvr biNÐ:t zñaM PaCnbriePaK kÁmTwk ké®nþ
kaMbitkatRkck m¢úl eQIRct´ Es|keCIg BagTwk qRt
Kb´ePøIg eQIkgVarGacm¾Rtec[k :Rt esøak:Rt sMBt´
tRmgTwk TItRmgTwk ßk* vtæúEdlbBVCitKYrbriePaKdéT
cMeJHRBHezr; eQμaHza brik¡arEdlRBHeJZistVminzVay
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 79
dl´RBHezr;minman . RBHeJZistVenaH rkSasIl rkSa-
óe:sz TMnukbRmúgRBHezr;rhUtdl´Gs´CIvit . RBHezr;
enAkñúgGavasenaHÉg seRmcRBHGrhtþehIyniBVan .
cMENkRBHeJZistV eZVIbuNürhUtdl´Gs´Gayu
ehIyeTAekItkñúgeTvelak cutiGMBIeTvelakenaH mkkan´
mnusSelak ekItCaRBH:TmhasuTsSncRkBtþi kñúgraC-
ZanI eQμaHza kusvtI .
ÉvM natimhnþm|i buBa¦ M Gayten ktM mhavi:kM ehatIti ktþBV M tM viPavina . buNüsUm|IEdlminZMéRkElgeT :neZVIehIykñúg
sasna rbs´elaky¨agenH mhavi:k ‘pl
d*eRcInéRkElg’ eTIbman eRJHdUecñaH Gñkman
bJ¦a ‘RbkbedaysTÆa’ Kb|IeZVIbuNüenaH .
plénkusl :n»za RBHnKr 84ç000 nKr R:saT 1 Jnxñg
nigkUdaKarmYyJn´ ekIteLIg eRJHplbuNühUrmkén
TsbuBaØkiriyavtßú 80
bNÑsalamYyxñg . blø&g, 84ç000 ekIteLIg eday
plbuNühUrmkénERKEdlzVay edIm|IRbeyaCn¾dl´kar
edk . dMrI 84ç000 esH 1ç000 rz 1ç000 ekIteLIg
edayplbuNüEdlhUrmkéntaMgEdlzVay edIm|IRb-
eyaCn¾ dl´karGg<úy . EkvmNI 84ç000 ekIteLIg
edayplbuNüEdlhUrmkénRbTIbmYy . RsHe:k¡rNI
84ç000 ekIteLIg edayplbuNüEdlhUrmkénRsH
e:k¡rNImYy . ®sþI 84ç000 buRt 1ç000 nak´ KhbtI
1ç000 nak´ ekIteLIg edayplbuNüEdlhUrmkénkar
zVaybriePaKPaCn; :Rt esøak:Rt ZmμRkk sMBt´
tRmgTwk qñaMgTwk ké®nþ kaMbitkat´Rkck m¢úl esar
eQIkgVarGacm¾Rtec[k sMBt´CUteCIg ERskeCIg qRt nigeQIRct´ . emeKa 84ç000 ekIteLIg edayplbuNü
EdlhUrmkénTaneKars . sMBt´ 84ç000 ekadi ekIt
eLIg edayplbuNüEdlhUrmkénTansMBt´esø{k sMBt´
dNþb´ . sRmab´dakRBHRkyahar 84ç000 Kb|IRCabza
ekIteLIg edayplbuNüEdlhUrmkénTanePaCna .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 81
RBHmanRBHPaK Rtasdl´sm|tþirbs´RBH:Tmha-
suTsSncRkBtþi taMgBIedImedayBisþar dUecñHehIy kal
nwgRTg´sEmþgsm|tþienaHTaMgGs´ dUcsEmþgeragelgZUlI
dl´ekμgTaMgLay pÞMelIRBHeTnCaTIrMlt´xnÆbriniBVan ehIy
Rtas´za mñalGannÞ GñkcUremIl dUecñHCaedIm .
kñúgbTTaMgenaH bTza vibriNta ‘ERbRbÜleTA
ehIy’ esckþIza dl´nUvesckþIERbRbÜldUcRbTIbrlt´
edaylHRbRktIeTA dUecñaH . bTza ÉvM Gnic©a exa GannÞ sg¡ara ‘mñalGannÞ sg¡arTaMgLay mineT[g
y¨agenHÉg’ esckþIza eQμaHza mineT[g eRJHGtæza
manehIyRtLb´Caminmany¨agenH . burscgbegÁagkñúg
edImeQIcm|akm¬s´ 100 htæ eLIgehIy kan´ykp,aeQI
cm|a RsaybegÁagcuHmkyagNa RBHmanRBHPaK k*dUecñaH
Edr RTg´elIknUvsm|tþirbs´esþcmhasuTsSncRkBtþi
x¬s´dl´EsnekadiqñaM minEmntic dUccgbegÁagç RTgkan
ykGnic©lk¡N; EdltaMgenAkñúgTIbMputénsm|tþi QancuH
dUcRsaybegÁag edayRbkardUecñH . edayehtuenaH
TsbuBaØkiriyavtßú 82
kñúgkalmun RBH:TvsP; RTg´sþabRBHsURtenH Edl
RBHTIXPaNetær sVaZüaykñúgGm¬ldðika EpñkTisxag
ekIténelah;R:saT ehIyRTg´Kitza elakm©as´rbs´
eyIgeJlGVIkñúgTIenH elakm©as´eJlcMeBaHsm|tþikñúgfan
EdlxøÜn:nsuI :npwkb¨ueNÑaH RTgTeRmtRBHhsæeqVgp<úM edayRBHhsæsþaM za elakmanck¡úedayck¡ú 5 Rbkar
eXIjsURtenHehIy eJlyagenH kñúgkalEdlRBHman
RBHPaKRtas´za ²mñalGannÞ sg¡arTaMgLaymineT[g
y¨agenHÉg³ . RTg´manRBHh#T&yeRtkGrza saZu saZu
RTg´osaZukar .
1>17 erOgRBH)aTnnÞraC kñúgGtItkal kudum¬Ik¾mñak´ CaGñkenAkñúgTIRkúg
JraNsI Rtac´eTAkñúgéRB :neXIjsMBt´Gnuvatrbs´
RBHbec©kBuTÆelakkMBugeZVIcIBr minRKb´RKan´ eTIb:n
RbeKnsMBt´dNþb´rbs´xøÜn . kudum¬Ik¾enaH :neTAekIt
kñúgPBtavtþigS eRJHkm μenaH esaynUvTiBVsm|tþi
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 83
cüútcakPBtavtþigSenaHehIy k*:nmkekItkñúgRtkUlén
GmatükñúgTIRbmaNmYyeyaCn¾ GMBIRkúgJraNsI :n
ceRmIneBjv&yehIy kñúgézánk¡tþ#kS:neJlza ²bBiRt
Gñkmþay sUmGñkmþayosMBt´sadkdl´x\úMç x\M únwgelg
nk¡tþ#kS³ . mataenaH :nosMBt´sç ‘b¨uEnþ’ kalkUn
enaHeJlza ²sMBt´enHsac´minlÁeT³ dUecñHç eTIb:no
sMBt´epSgeT[t . kUnenaH hamnUvsMBt´enaHeT[t .
mþayenaHeJlza ²kñúgpÞHrbs´eyIg K μansMBt´lÁCag
enHeT³ . kUnenaHeJlza ²bBiRtGñkmþay x\MúnwgeTA
kEnøgEdl:n³ . mþayenaH :neJlza ²EnkUn mþay
R:zñacg´okUnÉg :nnUvraCsm|tþikñúgRkúgJraNsI
kñúgézáenHeT[tpg³ . kUnenaHeJlza ²bBiRtGñkmþay
RbéBehIy³ dUecñH zVaybg<Mmata RtÚvniyaménbuNü
das´et]nehIy k*eTAkan´RkúgJraNsI edkdNþb´
‘RKb’nUvGvyv;RBmTaMgk|al elIpÞaMgsilaEdlCa
mg<lkñúgóTüan k*ézáenaH CaézáTI 7 énRBHraCa Rkúg
JraNsIRTg´:nTIvg<teTA . CnTaMgLay manGmatü
TsbuBaØkiriyavtßú 84
CaedIm :nbUCanUvRBHsrIr;kic©rbs´RBHraCaehIy eTIb
RbwkSaKñaza ²RBHraCa RTg´manRBHraCZItaEtmYyRBHGg<
bu¨eNÑaHç K μanRBHraCOrseT raCsm|tþiEdlR:scak
RBHraCanwgtaMgenABMu:neLIy³ dUecñHehIy kalnwgElg
busSrz ‘rzmanBN(s’eTA :nTwmesHsinÆB 4
Edlmansm|úrdUcCap,akumuT ehIy:ntaMgraCkuk,úZP&NÐ
5 Rbkar elIrzeRscehIy k*ElgrzeTA rz:necjeTA
tammat´TVarTisxagekIt cUlkan´óTüan eZVIRbTkSiN
kumarenaHmineTANa . buerahit :nebIkCaysMBt´
EdldNþb´ ehIyRtÜtBinitüemIlépÞén:TeCIg eJlza
²kumarenH smKYrehIy edIm|IRKb´RKgraCsm|tþi³ dUecñH
ehIy oeKRbKMnUvdUrt®nIþGs´var; 3 dg . RKaenaH
kumar:nebIkmuxeLIgehIy eJlza ²bBiRtelakÓBuk
etImanehtuGVI / ³ . buerahiteJlza ²bBiRtelakm©as´
raCsm|tþi rEmgseRmcdl´elakm©as´³ . kumarsYrza
²cuHRBHraCarbs´GñkTaMgLay esþcyageTANa / ³ .
buerahiteJlza ²bBiRtelakm©as´ RBHGg<RTg´esþc
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 85
TIvg<teTAehIy³ . knøgeTA:nb¨un μanézáehIy / .
buerahiteJlza ²ézáenH CaézáTI7³ . kumarsYrza
RBHraCOrskþI RBHraCZItakIþ minmaneTß / . buerahit
eJlza ²bBiRtelakm©as´ manEtRBHraCZIta ‘Et’
RBHraCOrsminmaneT³ . kumareJlza ebIdUecñaHx\Múnwg
RKb´RKgnUvraCsm|tþi BYkGmatüTaMgenaH naMKñaeZVImNÐb
sRmab´GPiesk kñúgeBlenaHPøam ehIyk*:nGPiesk
kñúgmNÐbenaH rYcehIy:nbegÁansMBt´Edlmantémø 1
Jn´ cUleTAzVay . RBHraCaGg<enaH manRBHraCOg,arza
²sMBt´enH mansac´minlÁ GñkTaMgLaycUrnaMykkunÞITwk
masmk x\Múnwg:nnUvsMBt´ dUecñHehIyesþceRkakeLIg
RTg´ykRBHhsæk|g´Twk ehIyRTg´saceTATisxagekIt .
edImkb|RBwkS 8 edIm :nTMlayEpndId*RkaspuseLIg
ehIy kñúgeBlenaHPøam . edImkb|RBwkS 8 edIm
puseLIgehIyRtg´TisTkSiNç 8 edIm puseLIgehIy
Rtg´Tisbs©wmç 8 edIm puseLIgehIyRtg´Tisótþrç
edayó:yenH . edImkb|RBwkSTaMgGs´man 32 edIm
TsbuBaØkiriyavtßú 86
duHeLIgehIy edayRbkardUecñH . RBHraCaGg<enaH RTg´
esø{ksMBt´TiBVmYy RTg´:ndNþb´sMBt´TiBV 1 RTg´
Rtas´´bBa¢aoBYkGmatü vays<rC&yeXasna kñúgraC-
ZanIrbs´RBH:TnnÞraCza ²RsITaMgLay kMut|ajsURt
eLIy³ ehIyRTg´Rtas´bJ¢aoelIkqRteLIg . oesþc
eLIgelIkdMrId*RbesIr RTgyagcUleTARBHnKr esþceLIg
elIR:saT RTgesaynUvmhasm|tþi RKb´RKgrdðZanI
rbs´RBHGg<TaMgGs´ eRb{bdUcCaótþrkuruTVIb RTg´:n
RBHraCTansMBt´TiBVTaMgLay dl´mnusSTaMgLayEdl
:nmkehIy> eRkaymk RTg´:nsagRBHpñÜsRBmTaMg
RBHeTvI enAkñúgRBHóTüan júaMgQanoekIteLIgehIy
manQanminsabsUnü ehIy:neTAekItkñúgRBh μelak.
kñúgeBlenH ‘BuTÆkal’ RBHraCaGg<enaH :nekItCaRBH
mhaksSbetær; RBHeTvI :nmkekItCanagPTÞkabilanI
dUecñHÉg .
‘er]gRBH:TnnÞraC mkkñúgGdðkza brmtæTIbnI’ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 87
1>18 erOgRBHeTvIRBHnameKa)almata kñúgcenøaHpøÚveTAkan´nKróeC¢nI manniKmmYyeQ μaH
etlnaLI . kñúgniKmenaH manZItarbs´esdðIBIrnak´ç
ZItamñak´CaGñkRkIRk edaykalknøgeTAénmatabita
GaRs&ynUvRsIemnM ciJ©wmCIvit CaGñkmanxøÜnsÁat Rss´
mansk´EvgCagBYkRsIÉeT[tç ZItamñak´CaGñksþúksþmÖ
‘Et’ minmansk´ . kñúgRKaenaH RBHmhakc©aynetær;
RBmTaMgPik¡ú 7 rUb manR:zñanwgRkabTUlnUvkarekIteLIg
énRBHBuTÆ dl´RBHraCaRBHnamcNÐbeC¢at eTIbnimnþeTA
kan´RkúgóeC¢nI dl´niKmenaHehIy k*cUleTAbiNÐ:t
kñúgniKmenaH ‘Et’ «t:nvtæúGVIeLIy. esdðIZItaEdlman
sk´Evgdwger]genaHehIy k*bJ¢ÚnRsIemnMeTA edayR:b´
za cUrnagnimnþRBHezr;TaMgLay ehIyoKg´kñúgpÞH³ .
RsIenaH:neZVIy¨agdUecñaH . esdðIZIta :ncUleTAkan´
bnÞb´ ehIyoRsIemnMkat´sk´rbs´xøÜn bJ¢ÚneTAehIy
edayR:b´za ²Ennag cUrnagosk´TaMgenH dl´esdðIZIta
Edlminmansk´ eQ μaHn@uHç ZItarbs´esdðIenaH onUv
TsbuBaØkiriyavtßú 88
vtæúGVIç cUrnaMykvtæúenaHmkç BYkeyIgnwgRbeKnbiNÐ:t
dl´RBHKuNm©as´TaMgLay edayvtæúenaH³ . nag:n
eZVIy¨agdUecñaHehIy :nTTYlykRTBü 8 khabN;
mkoehIy dl´esdðIZItaEdlmansk´ . esdðIZItaenaH
:neZVIbiNÐ:tmYy> oeTACamYy>khabN; ehIy
júaMgbuK<loRbeKnehIy dl´RBHezr;TaMgLay xøÜnÉg
enAkñúgbnÞb´ . RBHmhakc©aynetær; dwgehtukarN¾enaH
ehIy :nobuK<leTAehAesdðIZItaenaHmk . esdðIZIta
enaH :nmkehIy eRJHesckIþeKarBcMeBaHRBHezr; zVay
bg<MRBHezr;ehIy k*:njúaMgsTÆaRCHzøad*mankmøaMgo
ekIteLIgehIy . eQ μaHza Tan EdlnagRbeKnehIy
kñúgextþd*lÁ rEmgonUvvi:kkñúgbc©úb|nñTan´EPñk eRJH
ehtuenaH sk´TaMgLayrbs´nag:nduHeLIgvijehIy
kñúgPav;tamRbRktIPøam CamYyKñanwgkarzVaybg<MRBHezr;.
RBHezr;TaMgLay TTYlbiNÐ:tehIyç kalesdðIZIta
enaH eXIjn@uHÉgç k*ehaHeLIgeTAkan´Gakasevhas¾ :n
cuHkñúgóTüan eQ μaHkaJ©nv&n ehIyeZVInUvPtþkic© . buK<l
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 89
GñkrkSaóTüan eXIjRBHezr;TaMgLayehIy k*:nRkab
TUldl´RBHraCa . RBHraCaesþcyageTAkan´RBHraC-
óTüan RTg´TtRBHenRteXIjRBHezr;TaMgLay ehIy
RTg´:nRtas´sYrza ²bBiRtRBHKuNm©as´d*ceRmIn kñúg
ézáenH RBHKuNm©as´TaMgLay :nehIynUvPik¡akñúg
TIÉNa / ³ dUecñH RTg´RBHsNþab´er]genaHehIy RTg´
esþcyageTAdMNak´ Rtas´onaMesdðIZItaenaHmk kñúg
ézáenaHÉg ehIyRTg´:nGPiesk‘nag’ CaGK<mehsI .
kñúgkaleRkaymk RBHnagRTg´:nRbsUtRBHraCbuRt
:nykeQ μaHrbs´esdðI EdlCaGyükarbs´RBHraC-
Ors zVayRBHnamza eKa:l ‘cMENkRBHnag’ R:kd
namza ²eKa:lmataeTvI’ edayGMNacRBHnamrbs´
RBHraCOrs RTg´RCHzøaehIyy¨agéRkElgcMMeBaHRBHezr;
RTg´:nobuK<lksagRBHviharzVayRBHezr;ehIy kñúg
RBHraCóTüan eQ μaHkaJ©nv&n dUecñHÉg .
‘er]gRBHnageKa:leTvI mkkñúgGdðkzaÉkni:t Gg<útþrnikay’ .
6
TsbuBaØkiriyavtßú 90
2-sIlmy³ kñúgGdækfa brmtßTIbnI fa ³
Baküza sIlmy :ndl´ ectnaEdlRbRBwtþeTA
ehIy dl´buK<lGñk smaTansIl 5 sIl 8 ßsIl
10 edayGMNacénkarkMNt´oCanic©sIl nigóe:sz-
sIlCaedIm ßGñkKitza eyIgnwgbYsedIm|IbMeBjsIlo
bribUrN¾ ehIyeTAkan´viharbYs nwgjúaMgmenarzodl´
TIbMput rlwkza eyIgbYsehIyCakarlÁ ehIyGb´rM
bMeBj:tiemak¡sMvrsIlobribUrN¾edaysTÆa BicarNa
bc©&y 4 mancIvrCaedImedaybJ¦a sRgÜmck¡úTVarCaedIm
kñúgrUbCaedIm Edlmkkan´knøgedaysti nigCRmH
GaCIv:risuTÆisIl edayesckþIBüayam rEmgtaMgmaM
eRBaHdUecñaH ectnaenaH eTIbeQ μaHza buJ¦kiriyavtæú
seRmcedaysIl .
‘mü¨ageT[t’ kaloTan edaytaMgenAkñúgvtþ-
bdibtþi buJ¦kiriyavtæú CasIlmy; .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 91
kñúgbrmtßeCatik fa ³ sIl sEmþgvcntæ;za sIlyti kayvcIkm μani
sm μa ThtIti × sIlM Zm μCatiNa rEmgeZVIo
kaykm μ nigvcIkm μtaMgTukedaylÁ dUecñaH Zm μCatienaH
eQ μaHza sIlç :ndl´ kiriyarYbrYmTuknUvkmμTaMgLay
mankaykmμCaedIm minrat´ray edayGMNacPav;énbuK<l
GñkmansIl ßkiriyacUleTARTRTg´TYeTA edayGMNacén
kiriyaRbtisðanénZm(TaMgLayCakuslmüag edIm|Io
kuslekItç Tanectna KWectnaEdlTak´Tgnwgkar
bric©aKTan sIlectna KWectnaEdlTak´TgnwgkarrkSa
sIl TaMgenHekIteLIgdl´RBHGrhnþTaMgLay k*man
EtectnaTaMgenH enAkñúgmhakiriyacitþúb|aTTaMgGs´ .
esckþIenH GZib|ayza Baküza sIlenaH CatY
ectnaEdlmankarCMrujnUvkayvaca otaMgenAkñúgkiriya
maryaTEdllÁ TaMgbiTcenøaHminoGkuslepSg> eday
GMNackayTuc©rit vcITuc©rit R:kdeLIg:n esckþIenH
sEmþgodwg:nza sIlenaH mannaTIrkSakayvaca min
TsbuBaØkiriyavtßú 92
oRbRBwtþeTAkñúgTuc©rit EdlekItmkGMBIGkuslepSg>
b¨ueNÑaHç cMENkkarrkSapøÚvcitþ edIm|IminomenaTuc©rit
epSg> ekIteLIgenaH CanaTIrbs´PavnaedaycMeBaH .
vcntæ;mYyeT[tza ? sIlyti kuslZem μ óbZaertIti × sIlM ; Zm μCatiNa rEmgRTRTg´Tuk
nUvkuslZm( ‘mansmaZi bBa¦anigvimutiþCaedIm’ dUecñaH
Zm μCatienaH eQ μaHza sIl .
GZib|ayza sIlectna KWkarrkSasik¡abTepSg>
man:Nati:tvirtiCaedImTaMgenH GacosmaZi bBa¦a
nigmK<plekIteLIg:n óbmadUcCaépÞEpndI EdlCaTI
GaRs&yrbs´vtæúepSg> TaMgmanCIvit nigminmanCIvit
ebIxVHEpndI EdlCaTIGaRs&yehIy vtæúepSg> TaMg
manCIvit nigminmanCIvitTaMgLayenaH k*rEmgekIteLIg
nigceRmIneLIgmin:n esckIþóbmaenHy¨agNa smaZi
bBa¦a mK< pl TaMgenH rEmgGaRs&y ekIteLIg
ebIev[rcaksIlkuslecjehIy vtæú‘Zm(’TaMgenH rEmg
ekIteLIgmin:n .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 93
dUecñH RBHmanRBHPaKCam©as´ eTIbvisC¢naesckIþ
sm<al´rbs´sIl kñúgkarbdibtþiedIm|IputcakTuk¡ Edl
manesckIþvilvl´edaylM:k TaMgxagkñúgTaMgxageRkA
ehIycUlkan´RBHniBVanenaHza ?
sIel btidðay nera sbeJ¦a citþM bJ¦J© PavyM GatabI nibeka Pik¡ú esa «mM viCdey CdM .
nrCn manR:C\a :ntaMgmaMkñúgsIlehIy ceRmIn
nUvsmaZicitþnigvibsSnabJ¦a CaGñkmanBüayam
dutkMedAkiels Rbkbeday:rihariyb|J¦a CaGñk
eXIjP&ykñúgsgSar buK<lenaH eTIbkabq,anUvtNØa
CaeRK}gcakERsHenH:n .
kñúgKazaenH sEmþgGMBIZm( 6 y¨ag KW sIl 1
smaZi 1 bBa¦a 3 Gatb; KWesckIþBüayam 1 .
TsbuBaØkiriyavtßú 94
bBa¦a 3 KW sCatib|Ba¦a bBa¦aCab´mkCamYynwg
bdisnÆiCaéRtehtu ekItGMBIkm μcas´ Edl:nksag
Tukmk kñúgGtItCati 1 ç
vibsSnabBa¦a bBa¦aseRmcmkGMBIkarBicarNa
eXIjtamkarN¾Bit kñúgbc©úb|nñ 1 ç
enbkb|Ba¦a bBa¦aEdlrkSaxøÜnTuk cakZm(EdlCa
sRtÚv ß:riharikb|Ba¦a bBa¦aEdlGackMNt´nUvkic©TaMg
BYg mankiriyaQancUl nigQanzyCaedIm ehIynaM
eTAkan´EtGMeBIEdlmanRbeyaCn¾ EtgRbkbmindac´ kñúg
kiriyarkSaTuknUvkm μdðan 1 .
kñúgKazaenaH nrCnenH EdlRBHmanRBHPaK RTg´
Rtas´sEmþgza RbkbedaybBa¦a dUecñH edaybBa¦ajaN
kic©EdlnrCnenaHKb|IeZVI minmankñúgbBa¦aenaH . eRBaH
za bBa¦aenaH seRmcehIydl´buK<lenaH edayGanuPaB
énkm μEdlmanmk kñúgkalmunEtmü¨ag . k*nrCnenaH
EdlCaGñkeZVIer]y> nigCaGñkeZVInUvkardwgxøÜn eday
GMNacénvIriy; edayGMNacénbBa¦a EdlRBHGg<RTg´
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 95
sEmþgRtg´bTenHza ²GñkmanGatb; KW Büayam
manenbk; KW bBa¦acas´køa³ dUecñH Kb|IRbtisðankñúgsIl
ehIyceRmInnUvsmz; nigvibsSna EdlRBHGg<RTgsEmþg
edayGMNacéncitþnigbBa¦a . kñúgTIenaH RBHmanRBHPaK
RTg´sEmþgnUvpøÚvénRBHniBVanenH edayRbZanénsIl
smaZi nigbBa¦a .
2>1 sIlb,ePTkfa sIl ebIEcktamRbePT maneRcInCaGenk EtebI
cat´TukCaRkúm> taMgGMBITI 1 dl´RkúmTI 5 . ehIyRkúm
nImYy> manEckecjCaRbePTeRcInteTAeT[t dUcn&y
EdlnwgvisC¢na teTAenH ?
k*bNþaRkúmrbs´sIlTaMgLayenaH RkúmTI 1 edIm
dMbUg manEtEcktamlk¡N;rbs´sIlTaMgGs´ Edl
rYbrYmmkehAza sIlnlk¡N; :ndl´ lk¡N;Edl
pÞúkTuknUvkaykm μCaedIm nig RTTuknUvkuslTaMgBYg .
TsbuBaØkiriyavtßú 96
ÉRkúmTI 2 man 7 BYkç RkúmTI 3 man 5 BYkç RkúmTI 4
man 4 BYkç RkúmTI 5 man 2 BYk .
RkúmsIlTI1 sIlTaMgGs´enHÉg ebItamRbRktI
Calk¡N;rbs´xøÜn manbkarEtmYyedayBit .
RkúmsIl2 ¬EckCa 7 BYk¦ BYkTI1 edayGMNacéncaritþsIl nig varitþsIl
BYkTI2 edayGMNacénGPismacariksIl nig
GaTiRBh μcriyksIl .
BYkTI3 edayGMNacénvirtisIl nig GvirtisIl
BYkTI4 edayGMNacénnisSitsIl nigGnisSitsIl
BYkTI5 edayGMNacénkalbriynþsIl nig
Ga:NekadiksIl
BYkTI6 edayGMNacénsbriynþsIl nigGbriynþsIl
BYkTI7 edayGMNacénelakiysIl nigelakutþrsIl
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 97
RkúmsIl3 ¬EckCa 5 BYk¦ BYkTI 1 edayGMNacénhInsIl 1 mCÄimsIl
1 bNItsIl 1
BYkTI 2 edayGMNacénGtþaZibetyüsIl 1
elakaZibetyüsIl1 Zm μaZibetyüsIl1
BYkTI 3 edayGMNacénbramdðsIl 1
GbramdðsIl 1 bdibsSTÆisIl 1
BYkTI 4 edayGMNacénvisuTÆisIl 1
GvisuTÆisIl 1 evmtiksIl 1
BYkTI 5 edayGMNacénesk¡sIl 1
Gesk¡sIl 1 envesk¡anaesk¡sIl 1
RkúmsIl4 ¬EckCa 4 BYk¦ BYkTI 1 edayGMNacénhanPaKiysIl 1
fitiPaKiysIl 1 viessPaKiysIl 1
nieBVZPaKiysIl 1
TsbuBaØkiriyavtßú 98
BYkTI 2 edayGMNacénPik¡úsIl 1 Pik¡únIsIl 1
Gnubsm|nñsIl 1 KhdðsIl 1
BYkTI 3 edayGMNacénbktisIl 1 GacarsIl 1
Zm μtasIl 1 buBVehtuksIl 1
BYkTI4 edayGMNacén:tiemak¡sMvrsIl 1
«®nÞiysMvrsIl 1 GaCIv:risuTiÆsIl 1
bc©ysnñisSitsIl 1 .
RkúmsIl5 ¬EckCa 2 BYk¦ BYkTI1 edayGMNacénsIlman briynþ:risuTÆi-
sIl 1 Gbriynþ:risuTÆisIl 1 bribuNÑ:risuTÆisIl 1
Gbramdð:risuTÆisIl 1 bdibsSTÆi:risuTÆisIl 1 ç
BYkTI2 edayGMNacénbhansIl 1 evrmNI-
sIl 1 ectnasIl 1 sMvrsIl 1 GvItik,msIl 1 .
kñúgsIlTaMg 5 Rkúm x\Múmin:nelIkykmk
GZib|ayTaMgGs´eT x\MúnwgRsg´ykRkúmsIlNamYy
GMBIRbePTénsIlTaMgenaH mkGZib|ay k*bNþasIl
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 99
TaMgenaH x\MúnwgRsg´ykEtsIlmYyRkúm kñúgRbePTén
sIl 4 Edlmannamza Pik¡úsIl 1 Pik¡únIsIl 1
Gnubsm|nñsIl 1 KhdðsIl 1 mkGZib|ay
edayseg¡bteTA .
2>2 RbePTénsIl
1-Pik ¡ ús Il sIlrbs´Pik¡ú :ndl´ sik¡abT
EdlRBHsm¬úTÆRTg´bBa¦tþcMeBaHEtPik¡ú KW sik¡abTEdlCa
GsaZarNb|Ba¦tþi EpñkxagPik¡ú 2 RBmTaMgsik¡abTEdl
CasaZarNb|Ba¦tþi 3 EdlPik¡úRtÚvrkSaeRkAGMBIGsaZa-
rNb|Ba¦tþipg nigxnÆkvtþ .
2 sikçabT EdlRBHsm<úT§ RTg;bBaØtþicMeBaHPikçú ehIyRtÚvRbRBwtþtamEtBYk Pikçú ehAfa GsaFarNb,BaØtþiEpñkxagPikçú . 3 sikçabT EdlRBHsm<úT§ RTg;bBaØtþidl;PikçúnigPikçúnI ehIyRtÚvRbRBwtþtam es μ IKña TaMgPikçúTaMgPikçúnI ehAfa saFarNb,Batþi .
TsbuBaØkiriyavtßú 100
2-Pik ¡ ún Is Il sIlrbs´Pik¡únI :ndl´ sik¡abT
EdlRBHsm¬úTÆ RTg´bBa¦tþcMeBaHEtPik¡únI KW sik¡abT Ca
GsaZarNb|Ba¦tþiEpñkPik¡únI 4 RBmTaMgsik¡abTEdlCa
saZarNb|Ba¦tþi EdlPik¡únIRtÚvrkSaeRkAGMBIGsaZar-
Nb|Ba¦tþipg .
3-Gnubsm|n ñsIl sIlrbs´Gnubsm|nñ :n
dl´ sIl 10 rbs´sameNrnigsameNrITaMgLay .
4-KhdðsIl sIlrbs´RKhsæ :ndl´ nic©sIl
mansik¡abT 5 sik¡abT 10 5 edaymanósSah¾
4 sikçabT EdlRBHsm<úT§ RTg;bBaØtþicMeBaHPikçúnI ehIyRtÚvRbRBwtþtam EtBYkPikçúnI ehAfa GsaFarNb,BaØtþiEpñkxagPikçúnI . 5 kñúgKm<IrvisuT§imKÁ elakeBalfa {sIlrbs;RKhsßy:agenH KW sRmab; BYk])asknig])asika mansikçabT 5 edayGMNacnic©sIl b¤kalebIman esckþIBüayam k¾Kb,IrkSaTaMg 10 sikçabT mansikçabT 8 edayGMNac CaGgÁ]e)asf . ¬sIl 10 eQ μaHfa Canic©sIl eRBaHEtsmaTanehIy RtÚvrkSa Cab;Canic© minmankMNt;kal dUcCasikçabT 5 Edr¦ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 101
ekIteLIgeT[t nigóe:szsIl mansik¡abT 8 rbs´
ó:sknigó:sikaTaMgLay .
kñúgsIl 4 y¨agenH Pik¡úsIl nigPik¡únIsIl min
RtÚvsmaTan eRBaHeRkayBIsURtkm μvacaRtwmRtÚvtamc|ab´
RBHvin&y edayev[rcakvibtþi 5 y¨agman vtæú 1 jtþi 1
GnusSavna 1 sIma 1 bris&T 1ç dl´RBmedaysm|tþi
5 y¨agKW bribUrN¾edayvtæú 1 Pav;énóbsm|Taebk¡;
enaH brisuTÆputRsLHcakGnþrayikZm(TaMgLay1 bribUrN¾
edaysIma 1 bribUrN¾edaybris&T 1 júaMgkic©Caxag
edImoseRmc 1 ehIysIlTaMgenaH k*seRmcpg .
sRmab´sameNrsIlenaH k*dUcKña minRtÚvman
karsmaTanedaycMeBaH eRkayGMBIsrNKmn¾ 3 Edl
óbCÄay¾ nigbBVC¢aebk¡; eBalRtwmRtÚvtamviny brisuTÆ
TaMgBIrcMENk KWTaMgGñkonigGñkTTYl minoxUc odl´
RBmedayfannigkrN;rbs´BüJ¢n;TaMgLay man Bu
GkSr nig Z GkSrCaedImehIy sIlTaMgenH
k*seRmcpg .
TsbuBaØkiriyavtßú 102
Baküza RKhsæ ERbza GñkRKb´RKgpÞH dUcvcntæ;
za Keh tidðtIti Khedða ; GñkNaenAkñúgpÞH dUecñaH
GñkenaH eQ μaHza Khdð .
sRmab´RKhsæsIlenaH RtÚvmankarsmaTaneday
cMeBaH RtwmEtsmaTanéRtsrNKmn¾ enAminTan´ehAza
CaGñkmanKhdðsIleT ehA:nRtwmEtCaGñkdl´éRt
srNKmn¾b¨ueNÑaH dUecñH RtÚvsmaTansik¡abTeT[t eTIb
manKhdðsIl .
2>3 PaBCaGñkRTúsþsIlnigGlC¢IénPikçúnigPikçínI GñkRTúsþsIlsRmab´Pik¡ú Pik¡únI KW Pik¡ú ßPik¡únIrUb
Na eRkayGMBI:nsURtBa¦tþictutækm μvaca edayRtwmRtÚv
xagkñúgsImaer[bryehIy Pik¡úßPik¡únIenaH k*:neQ μaHza
CaGñkmansIlrbs´Pik¡ú ßPik¡únI taMgenAehIy eday
minRtÚvmankarsmaTanedaycMeBaHeT[t rhUtdl´evla
EdlminTan´:neBalBakülasik¡a ßenAmin:ndl´PaB
CaGñkRtÚvGabtþi:raCik k*eBal:nza GñkenaH k*taMgenA
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 103
kñúgPik¡úsIl ßPik¡únIsIl edayRtwmRtÚv . EtebIeBal
lasik¡aehIy ßcUldl´PaBCaGñkRtÚvGabtþi:raCikehIy
Pik¡ú ßPik¡únIsIlTaMgenaH eQ μaHza CakarEbkZøay k*put
Gs´eTA eRBaHdUecñaH Pik¡ú ßPik¡únIrUbenaH ebIenAmin:n
bþÚrePTeTACaXravas ßCasameNr sameNrI enAEt
ebþC\axøÜnza CaPik¡ú ßPik¡únI k*eBal:nza GñkenaH
CaGñkRTúsþsIl .
mYyeT[t Baküza RTúsþsIl :ndl´ K μansIl .
K μansIl edaymin:nsmaTan ßsmaTanehIy eZVIo
EbkZøayeTAvij .
buK<lCaGlC¢I sRmab´Pik¡ú ßPik¡únI KW ebIPik¡ú Pik¡únI
rUbNa manectnaRbRBwtþknøgsik¡abTdéT> EdleRkA
GMBIGabtþi:raCik mansg¹aTiess ßsuTÆik:citþiy
CaedIm TaMgmin:nrkSaGabtþienaH> oRtwmRtÚvtam
RBHvin&y KWebICaGabtþisg¹aTiess min:neZVIvudðankm μ
:ndl´ karenAbrivasnigmantþç ebICaGabtþidéT> man
suTÆik:citþiyCaedIm min:neZVIeTsnakm μ KWkarsEmþg
TsbuBaØkiriyavtßú 104
GabtþienaHecj CamYysRBh μcarI dUecñHehIy k*eBal
:nza GñkenaHCaGlC¢I ‘Gñkminmanx μas’ .
mü¨ageT[t GlC¢Iedayehtu 3 y¨agKW EkøgRtÚv
Gabtþi 1 biT:MgGabtþi 1 dl´karluHGKti 1 buK<l
®:kddUecñH RTg´ehAza GlC¢IbuK<l .
kñúgbuK<lTaMg 2 RbePTenH buK<lGñkRTúsþsIl
manPar;Zán´Cag cMENkGñkCaGlC¢IenaH manPar;
RsalCag .
2>4 GñkRTúsþsIlnigGlC¢I sRmab;sameNr esckIþBit sameNrenaH ebIkñúgeBlbBVC¢a
óbCÄay¾osrNKmn¾ 3 nigxøÜnÉgEdlCabBVC¢aebk¡;
:nTTYlsrNKmn¾ 3 eBaltamRtwmRtÚv brisuTÆTaMg
BIrcMENk Gs´var; 3 dgehIy sUm|IminsmaTan
sik¡abT 10 man:Nati:ta evrmNI CaedIm eday
cMeBaH> eT[t k*eQ μaHza :nseRmcCasameNrehIy
k*mansameNrsIlRBmbribUrN¾ edayRtwmRtÚvtaMgBI
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 105
eBlenaHeTA rhUtdl´enAminTan´:nbþÚrePT ßenAminTan´
:nRbRBwtþxuskñúglig<nasn;TaMg 10 y¨ag NamYy
k*taMgenAkñúgPav;CasameNrdrabenaHç dUecñH karsEmþg
sik¡abT 10 man:Nati:ta evrmNI CaedIm rhUtdl´
CatrUbrCtb|diK<hNa evrmNI CaTIbMput eRkayGMBI
karTTYlsrNKmn¾ 3 dgenaH RtwmEtedIm|IosameNr
dwgkñúgsik¡abT EdlxøÜnnwgKb|IsRgÜmteTAb¨ueNÑaH sm
dUcRBHmanRBHPaK RTg´sEmþgTuk kñúgRBH:lIsik¡abT
vinymhavK<za ²GnuCanami Pik¡ev sameNranM Ts sik¡abTani etsu c sameNerhi sik¡itMu :Nati:ta evrmNI .l. CatrUbrCtb|-diK<hNa evrmNI³ dUecñH .
bNþasik¡abT 10 kalsameNrRbRBwtþknøg
sik¡abT 5 xagedImNamYy KWtaMgBI:Nati:ta evrmNI
CaedIm rhUtdl´suraemrymC¢b|maTdðana evrmNI CaTI
bMputehIy CaGñkKYrdl´lig<nasn; . sik¡abTEdl
enAsl´ 5 eT[t taMgBI vikalePaCna evrmNI CaedIm
TsbuBaØkiriyavtßú 106
rhUtdl´CatrUbrCtb|diK<hNa evrmNI CaTIbMputenaH
RtwmEtTTYleTasTNÐkm μb¨ueNÑaH . dUecñaH sameNr
rUbNaRbRBwtþknøgsik¡abT EdlTak´TgCamYynwglig<-
nasn; k*RtÚvswkcakePTsameNreTA ßminR:zñanwg
swkeT k*RtÚvTTYléRtsrNKmn¾z μ I . ebIRbRBwtþknøg
sik¡abTEdlTak´TgCamYynwgTNÐkm μ k*RtÚvsUmTTYl
eTasGMBIóbCÄay¾ ßGacarü odak´eTas edIm|IesckIþ
sRgÜmrbs´xøÜnteTA . eRBaHdUecñaH sameNrrUbNa
mankarRbRBwtþixussik¡abT EdlTak´Tg´CamYylig<na-
sn; 10 NamYyehIy minRBmswkcakePTsameNr
ßminRBmTTYléRtsrNKmn¾z μ I k*ehAsameNrrUbenaH
za CaGñkRTúsþsIl . ebIsameNrrUbNa eZIVxus
sik¡abTEdlTak´TgCamYyTNÐkm μ 10 NamYy Etmin
TTYleTasGMBIóbCÄay¾ ßGacarü mintaMgenAkñúgsMvr;
k*ehAsameNrrUbenaHza CaGlC¢I .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 107
2>5 GñkRTúsþsIlnigGlC¢IsRmab;RKhsß sIl 5 mankarev[rcakkarsmøab´stVCaedIm rhUt
dl´karev[rcakkarpwkTwkRsvwg KWsuranigemr&y CaTIbMput
TaMgenH Canic©sIlrbs´RKhsæTUeTA dUecñaH ebIGñkNa
mankarev[rcak minRbRBwtþknøg k*:neQ μaHza GñkenaH
:ntaMgenAehIykñúgKhdðsIl ebIGñkNa minman kar
ev[rcakRbRBwtþknøgkñúgsik¡abTNamYy ßTaMg 5 GñkenaH
k*eBal:nza CaGñkRTúsþsIl .
RKhsæ CaGlC¢I KWRKhsæNa cUlcitþ ßeBj
citþniyayBaküjúHjg´ s)kes[t bMEbkbM:k´GñkdéT
‘bisuNavaca’ . eBalnUvBaküGaRkk´ manBaküRTeKaH
e:He:k eCrRbeTc GñkdéTCaedIm ‘prusvaca’ . eBal
nUvBaküerayray«tRbeyaCn¾ ‘smöb|lab’ nigKit
sMLwgrMéBRTBürbs´GñkdéT edayKitbMrugnwgo:nmk
CaRTBürbs´xøÜn ‘GPiCÄa’ mancitþcgKMnMuKMukYn Kitb¨gnwg
oGñkdéTdl´nUvesckIþvinas ‘Büa:T’ TaMgenHkIþ nwgCa
GñkmineBjcitþbdibtþitamtYnaTIrbs´xøÜn tamBaküeRb{n
TsbuBaØkiriyavtßú 108
RbedArbs´RBHmanRBHPaKCam©as´ EdlRBHGg<sEmþg
Tukkñúgsg<alksURt KW minbdibtþitamtYnaTI rvagmata
bitaCamYynwgbuRt sVamICamYynwgPriya RKÚGacarüCa
mYynwgsisS ecAhVaynayCamYynwgTas;km μkr mitþ
cMeBaHmitþ nigrvagsasnaNak*eday kalCadUecñH
ehIy k*eBal:nza GñkenaH CaGlC¢I . ebIRKhsæ
Na mincUlcitþniyayer]gbisuNavaca prusvaca
smöb|lab mincUlcitþKiter]gGPiCÄa Büa:T manesckIþ
eRtkGr bdibtþitamtYnaTI rvagmatabitaCamYynwgbuRt
sVamICamYynwgPriyaCaedIm RKhsæenaH eQ μaHza Ca
lC¢IbuK<l ‘buK<lmanx μas’ .
2>6 BaküfaRTúsþsIl kñúgGdðkza Km¬IróTan elakBnül´za ?
bNþabTTaMgenaH bTza TusSIela :ndl´ Gñk
K μansIl . bTza sIlvibenña :ndl´ GñkmansIl-
vibtþi KWGñkTmøaysMvr; . k*kñúgbTTaMgenHedaybTza
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 109
TusSIela Rtas´dl´buK<lEdlminmansIl .
esa bnsS sIlaPaeva TuvieZa GsmaTa-enn va smaTinñsS ePeTn vati . etsu buriema n tza saveC¢aç yza Tutieya savC¢tera . k*buK<lEdlminmansIlenaHman 2 y¨ag
KW eRJHminsmaTan ßTmøaysIlEdlsmaTanehIy .
kñúg 2 y¨agenaH xedImminmaneTasdUcxTI2 Edlman
eTasxøaMgCag . edIm|InwgsEmþgesckþIminmansIl Edl
maneTastamEdlR:zñaCaehtu edayeTsnaCabuK<la-
Zidðan eTIbRtas´za sIlvibenña dUecñH . edayehtuenaH
RBHGg<eTIbRTg´sEmþgGtæénbTza ²TusSIela³ dUecñH .
2>7 karsmaTansIlrbs;RKhsß 2 RbePT 1-ÉkCÄsmaTan smaTanrYmKña
2-bec©ksmaTan smaTancMeBaH
sik¡abTmYy> .
TsbuBaØkiriyavtßú 110
ó:sk ‘nigó:sika’ smaTanrYmKñakþI cMeBaH
sik¡abTmYy>kþI edayxøÜnÉg ßkñúgsMNak´énbuK<ldéT
k*Casik¡abTEdl:nsmaTanehIy .
sYrza k*‘karsmaTanrYmKña nigkarsmaTancMeBaH
sik¡abTmYy>’ mankarEbøkKñay¨agdUcemþc /
eqøIyza kalebIó:sk‘ó:sika’ smaTanrYmKña
virtikþI ectnakþI dUcKñaEtmþg EtsPav;énvirti nigectna
TaMgLayenaH man 5 yag RBHmanRBHPaK RTgbJ¦tþi
edayGMNacénkic© . kalebIó:sk ‘ó:sika’
smaTancMeBaHsik¡abTmYy> virtikþI ectnakþI k*‘Eck
ecj’Ca 5 pgEdr .
k*bNþasik¡abTTaMg 5 xagedImenH rbsBYksam-
eNrTaMgLay kalebIsik¡abTmYydac´ehIy sik¡abT
sUm|ITaMgGs´ k*Casik¡abTdac´ehIyEdr . eRBaHsik¡abT
TaMg 5 enaH taMgenAkñúgfan;én:raCik . sik¡abTenaH
ÉNamYy CavItik,m EdlsameNrTaMgLayenaH elμIs
bBa¦tþiehIy kmμBnÆ rEmgman eRBaHsik¡abTenaHbueNÑaH .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 111
cMENkBYkRKhsæ kalebIsik¡abTmYydac´ehIy k*Etg
dacehIyEtsik¡abTmYybueNÑaH eRBaHehtuEdlsIlRbkb
edayGg< 5 rEmgseRmcdlRKhsæTaMgLayenaH:n
mþgeT[t k*edaykarsmaTannUvsik¡abTTaMgenaHnu@HÉg .
sik¡abTenaH ÉNamYy sUm|IEdlBYkRKhsæTaMgLay
enaH :nRbRBwtþknøgehIy kmμBnÆ rEmgman eRBaH
sik¡abTenaHEtb¨ueNÑaH .
cMENkGacarümYyBYkeT[teBalza ²bNþasik¡abT
TaMgLay EdlBYkRKhsæTaMgenaH :nsmaTanehIy
epSg> Kña kalebIsik¡abTmYydac´ehIy k*rEmgdac
ehIy Etsik¡abTmYybueNÑaH . b¨uEnþkalebIBYkRKhsæ
TaMgenaH smaTanrYmCamYyKña y¨agdUecñHza ²bJ©g<-smnñaKtM sIlM smaTiyami ; x\úMsUmsmaTannUv
sIlEdlRbkbedayGg< 5³ dUecñH kalebIsik¡abTmYy
dac´ehIy sik¡abTsUm|ITaMgGs´ k*rEmgdac´ehIyEdr .
eRBaHehtuGVI / eRBaHkarsmaTan minEjkecjBIKña³ .
TsbuBaØkiriyavtßú 112
k*Baküza ber nu@H RBHGdðkzacarü eBalsMedAyk
GacarüGñksEmþgKm¬IrTIXnikay . BitdUecñaH kñúgGdðkza
kUdTnþsURt RBHGdðkzacarü eBalehIyza ²GñkNa
TTYlsik¡abTTaMg 5 rYmCamYyKña kalebIsik¡abTmYy
rbs´´GñkenaH EbkZøayehIy sik¡abTsUm|ITaMgGs´ k*
rEmgEbkZøayehIyEdrç GñkNaTTYlykcMeBaHGg<mYy>
GñkenaH rEmgRbRBwtþknøgnUvsik¡abTNamYy sik¡abT
enaHEtb¨ueNÑaH rEmgEbkZøay .
dIkaénkUdTnþsURtenaHza ²sik¡abTsUm|ITaMgGs´
eQμaHza rEmgEbkZøayehIy eRBaHPav;énsik¡abTEdl
:nsmaTanrYmCamYyKña . sik¡abTenaHbueNÑaH eQ μaHza
rEmgEbkZøay eRBaHPav;énsik¡abTEdl:nsmaTan
epSgKña . k*BiZInu@H elak:neBalehIyedayGMNac
RKhsæ . ‘cakmg<ltæTIbnI 3 ¼ 222-224’
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 113
karsmaTansIl 5 CaÉkCÄsmaTan karsmaTansik¡abT 5 rYmKña dUecñH ?
GñksmaTaneJlza ²bJ©g<smnñaKtM sIlM smaTiyami ; x\úMsUmsmaTannUvsIlEdlRbkbeday
Gg< 5³ ßza ²bJ©sik¡abTM smaTiyami ; x\MúRBH
kruNasUmsmaTansik¡abTTaMg 5ç ‘man:Nati:tvirti
CaedIm rhUtdl´suraemrymC¢b|maTdðanvirti CaTIbMput’ .
karsmaTansIlCaÉkCÄsmaTan EdleJlmk
enH ebIRbRBwtþknøgsik¡abTNamYy k*CakardacTaMgGs´
RBmKñapgç RtÚvsmaTanzμITaMgGs´ . cMENkGñk sma-
Tansik¡abTedaycMeBaHsik¡abTmYy> enaH ebIRbRBwtþknøg
sik¡abTNamYy k*CakardaccMeBaHsik¡abTenaH> b¨ueNÑaH
sik¡abTdéT> taMgenARbRktImindac´eT RKan´EtsmaTanzμI
cMeBaHsik¡abTEdldac´b¨ueNÑaH .
karsmaTanóe:szsIl k*mann&ydUcKña .
TsbuBaØkiriyavtßú 114
karsmaTansIl 5 Cabec©ksmaTan smaTansik¡abT 5 edaycMeJHsik¡abTmYy> za ?
1-:Nati:ta evrmNI sik¡abTM smaTiyami
2-GTinñaTana evrmNI sik¡abTM smaTiyami
3-kaemsumicäacara evrmNI sik¡abTM smaTiyami
4-musavaTa evrmNI sik¡abTM smaTiyami
5-suraemrymC¢b|maTdðana evrmNI sik¡abTM
smaTiyami dUecñH .
sIl 5 Canic©sIlrbs´XravasTaMgLay
dUecñHsUm|IGñkEdlsmaTankIþ min:nsmaTankIþ RtÚvrkSa
CaRbRktI edIm|IxøÜnpÞal´CaGñkmansIl ebIzanwgmanGñk
Gagza x\Múm©as´minsmaTan dUecñaH minrkSa k*minman
eTas kñúgBaküniyaydUecñaH RtwmEtCakarsEmþgoGñk
déTdwgza xøÜnmincUlcitþsIl 5 za Canic©sIlrbs´
XravasTaMgLayb¨ueNÑaH EtGñkenaH min:nCabuK<l
putBIPaBCaGñkRTúsþsIleT . sRmab´GñkmankarsmaTan
sIl 5 ehIyrkSaenaH :nRbeyaCn¾eRcIneLIgteTAeT[t
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 115
eJlKW eRkAGMBI:nCaGñkmanbJ©sIlkuslehIy enA
mansmaTankuslekIteLIgeT[t edayehtuenH BuTÆma-
mkCnTaMgLay mankarniymsmaTansIl 5 er]y>
rhUtmk TaMgR:kdenAkñúgeBl«LÚvenH .
karsmaTan]e)asfsIlCaÉkCÄsmaTan ebIsmaTansik¡abT 8 rYmKña k*oeJldUecñHza
²óe:szsIlM smaTiyami³ ßsmaTanza
²Gdðg<sIlM smaTiyami³ ERbza ²x\MúRBHkruNa sUm
smaTanóe:szsIlmanGg< 8 Rbkar³ dUecñH .
karsmaTan]e)asfsIlCabec©ksmaTan smaTansik¡abT 8 edaycMeBaHsik¡abTmYy> za
1-:Nati:ta evrmNI sik¡abTM smaTiyami .l.
6Ç vikalePaCna evrmNI sik¡abTM smaTiyami
7Ç nc©KitvaTitvisUkTsSn-malaKnÆvielbnZarN-
mNÐnviPUsndðana evrmNI sik¡abTM smaTiyami
TsbuBaØkiriyavtßú 116
8Ç óc©asynmhasyna evrmNI sik¡abTM
smaTiyami dUecñH .
esckþ IxusEbøkKñaénkarsmaTan sYrza esckþIxusEbøkGMBIKñanwgkña ‘énkarmaTanCa
ÉkCÄsmaTan nigbec©ksmaTan’ many¨agdUcemþc /
eqøIyza ebIbuK<lsmaTanCaÉkCÄsmaTan virti
k*dUcKñaEtmYyb¨ueNÑaHç ectna k*manmYydYgdUcKñaEdr .
b¨uEnþ virtinigectnaTaMg 2 enaH eZVIkic©énvirtinigectna
RKb´Ebby¨ag eRBaHehtuenaH sik¡abTTaMgGs´cat´Tukza
KWbuK<lGñkrkSaóe:sz :nsmaTanehIyedayBit .
edaykarsmaTanrYmKñaenaHÉg .
mü¨ageT[t ebIbuK<lsmaTanCabec©ksmaTan virti
nigectnaEdlepSg>Kña rEmgekIteLIgtamnaTIrbs´xøÜn
edayGMNacénkic© .
sBVsmaTaen bn vcIePeTa kateBVaeyv ; k*kñúgkarsmaTanRKb´y¨ag Kb|IeZVIkarbeJ©jvaca eday
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 117
Bit . ‘cakmg<ltæTIbnI 3ç 165-167’
2>8 )adihariybkç]e)asf kñúgZm μiksURt RBHmanRBHPaK RTg´Rtasza ?
eRBaHehtuenaH GñkcUrmancitþRCHzøa rkSaóe:sz
EdlRbkbedayGg<R:MbI omansPaBeBjeljlÁ
Gs´ézáTI 14 TI 15 nigézáTI 8 énbk¡pg Gs
:díhariybkápg .
kñúgGdðkza brmtæeCatika Bnül´za ?
Kb|IRbkbnwgbTdéT yagenHza bk¡sSúbvsSú-e:szM esckþIza Kb|IcaMrkSaóe:szRKb´ 3 ézáTaMgenH
KWrhUtGs´ézáTI 14 TI 15 nigézáTI 8 énbk¡ Kb|IcaM
rkSaóe:szRbkbedayGg< 8 enHÉg . k*kñúgbTza
:díhariybk¡Ba© ‘Gs:dihariybk¡pg’ enH R:MExTaMg
enHKW ‘GasaL`’ Ex 8 edIm CitézácUlvsSa bIExkñúgvsSa
nigExktþik ‘Ex 12’ elakehAza :dihariybk¡ .
TsbuBaØkiriyavtßú 118
GacarüBYkdéT eBalza :dihariybk¡ manbIExb¨ueNÑaHKW
ExGasaF Exktþik Expl<ún ‘Ex 8 Ex 12 nigEx 4’ .
GacarümYyBYkeT[t eBalza man 4 ézáKW ézáTI 13 ézáTI 1
‘ézá:dibT’ ézáTI 7 nigézáTI 9 kñúgRKb´> bk¡ edayézámun
nigézáeRkay rbs´ézáóe:szénbk¡ .
yM ruc©ti tM KehtBVM ; GñksikSaKab´citþ
yagNa k*Kb|Ikan´ykyagenaH .
sBVM va bn buBa¦kamInM PasitBVM ; k*buK<l
Gñk®:zñabuNüTaMgLay Kb|IeZVIo:nRKb´yag .
Kb|IcgcitþTukza GñkmancitþRCHzøa :dihariybk¡
enH edayRbkardUecñH minev[rsUm|IEtmYyézá cUldlGg< 8
eZVIoeBjeljedaylÁ bribUrN¾edaylÁ Kb|IcaMrkSa
óe:szEdlRbkbedayGg< 8 .
kñúgGdðkza menarzbUrNI Bnül´za ?
kñúgbTza :dihariybk¡Ba© enH Kb|IRCabvinicä&y
dUcteTAenH óe:szEdlrkSaCab´tKña rhUtdlGs
éRtmasxagkñúgvsSa eQμaHza :dihariybk¡óe:sz .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 119
kalminGac ‘rkSa’óe:szrhUtdl´GséRtmasenaH:n
óe:szEdlrkSaRbcaMrhUtdlGs´ExmYy kñúgcenøaHézá
bvarNaTaMg 2 xøHç kalminGac ‘rkSa’óe:szRbcaM
rhUtdl´GsExmYyenaH:n ‘óe:sz’knøHExmYy taMgBI
ézábvarNadMbUgxøHç k*eQ μaHza :dihariybk¡óe:sz
dUcKña .
2>9 sIlviessrbs;XravasTaMgLay karrkSasIlrbs´´XravasenaH eRkAGMBIsIl 5 sIl
8 ehIy enAmansIldéT> eT[t EdlnwgrkSa:ndUcCa ?
1-GaCIvdðmksIl :ndl´ ev[rcakkayTuc©rit 3
vcITuc©rit 4 nig micäaCIva evrmNI CaKMrb´ 8 .
2-nvg<úe:szsIl :ndl´ óe:szsIlenaHÉg
EtbEnæm ²yzaBlM emtþashKetn ectsa sBVavnþM
elakM pritVa vihrami ; x\úMRBHkruNa sUmpSayeTAkan´
elakTaMgBYg edaycitþEdlRbkbedayemtþa tamsmKYr
dl´kmøaMg ehIyenARKb´«riyabzTaMg 4 .
TsbuBaØkiriyavtßú 120
3-Tsg<sIl :ndl´ sik¡abT 10 Rbkar Edl
sameNrrkSaenaHÉg .
2>10 eQ μaHénGaCIvdæmksIl nigkarepSgKña rbs;GñkrkSabBa©sIlnigGaCIvdæmksIl
GaCIvdðmksIlenH kñúgvisuTÆimK< elakehAza
GaTiRBh μcriysIl sIlEdlCaxagedImrbs´´mK<RBh μ-
criy sMedAesckIþza GaCIvdðmksIlenH Ca:TEdlnwg
o:nseRmcmK<pl .
mYyeT[t XravasTaMgLaynwgsmaTanGaCIvdð-
mksIl ßminsmaTank*eday ebIRbRBwtþknøgsik¡abT
NamYyehIy k*rEmgmaneTas dUcKñanwgkarRbRBwtþi
knøgbJ©sIl . kñúgsIl 2 y¨agenaH ebIGñkNarkSa
bJ©sIlenACanic© GñkenaHk*:neQ μaHza Casb|úrs
Zm μta ebIrkSaGaCIvdðmksIlenACanic© GñkenaHk*:n
eQ μaHza Casb|úrsd*viess .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 121
2>11 karEcksIledaynic©sIlnigGnic©sIl nic©sIl sMedAesckIþza sIlNakalBiZIkm μenaH
seRmcehIy k*dl´RBmedaysIlenaHeTApg eday
minRtÚvmankarsmaTaneT[t nigGñkenaH k*RtÚvrkSasIl
enaHCanic© taMgGMBIeBlenaHCaedImeTA ebIminrkSa rEmg
maneTas sIlenaHeQ μaHza nic©sIl .
Gnic©sIl sMedAesckIþza sIlNa minrkSa
k*minmaneTas RbsinebImanesckIþR:zñanwgrkSa k*RtÚv
mankarsmaTansIlenaH dUecñH sIlenaH eQ μaHza
Gnic©sIl .
nic©sIl KW sik¡abTviPg<sRmab´Pik¡ú 220 sik¡abT
nigxnÆkvtþ nigsik¡abT 304 rbs´Pik¡nI EdlRBHman
RBHPaK RTg´sEmþgTukkñúgPik¡ú:tiemak¡ nigPik¡únI:ti-
emak¡enaH Canic©sIlrbs´Pik¡ú Pik¡únI . Tsg<sIl
esxiyvtþ sik¡abTTaMgLayÉeT[tEdlCaelakvC¢; man
suk,visSdðisik¡abTCaedIm TaMgenaH Canic©sIl rbs´
sameNr . sIl 5 enaH Canic©sIl rbs´RKhsæ
TsbuBaØkiriyavtßú 122
TaMgLay .
Gnic©sIl KWkarRbRBwtþiZutg< kñúgZutg< 13 sRmab´
Pik¡úç Zutg< 8 sRmab´Pik¡únIç Zutg< 12 sRmab´sameNrç
Zutg< 7 sRmab´sik¡mana nigsameNrIenH CaGnic©sIl
rbs´Pik¡ú Pik¡únI sameNr sik¡mana nigsameNrI .
óe:szsIl nvg<úe:szsIl Tsg<sIl nig
RbRBwtþZutg<y¨agNamYy bNþaZutg< 2 y¨agKW
Ékasnikg<Zutg< btþbiNÐikg<Zutg< TaMgenH CaGnic©sIl
rbs´XravasTaMgLay .
2>12 karEcksIledaycaritþsIlnigvaritþsIl caritþsIl sMedAesckIþza minRbRBwtþk*minman
eTas ebIRbRBwtþ:n k*lÁ manRbeyaCn¾eRcIn :ndl´
Gnic©sIl dUcEdl:neJlehIyenaHÉg .
varitþsIl sMedAesckIþza sIlenaH RtÚvmankar
RbRBwtþiCaRbcaM ebIminRbRBwtþ rEmgmaneTas :ndl´
nic©sIlenaHÉg .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 123
2>13 viFIsmaTanRBmTaMgBuT§RbNam éRtsrNKmn_nigsikçabT
viZIsmaTanbJ©sIl nigóe:szsIlenaH rEmgCa
karyl´cUlcitþ dwglÁTYeTAehIy dUecñaH nwgminnaMmk
eJlTIenHeT[teT . sRmab´viZIsmaTan GaCIvdðmksIl
nvg<úe:szsIl nig Tsg<sIlenaH mansEmþgdUecñH ?
2>14 viFIsmaTanGaCIvdæmksIl GñksmaTansIl eJlsmaTanza ?
ókas ¼ GhM ¼ myM ¼ Penþ tisreNn sh
GaCIvdðmksIlM Zm μ M ¼ yacami ¼ yacam ¼ GnuK<hM ktVa
sIlM eTz ¼ em ¼ ena ¼ Penþ °
Tutiym|i .l. ttiym|i .l.
sUmeKarB bBiRtRBHkruNad*ceRmIn x\úMRBHkruNa ¼
x\úMRBHkruNaTaMgLay ¼ sUmnUvZm( KW GaCIvdðmksIl
mYyGenøIedayRBHéRtsrNKmn¾ bBiRtRBHkruNad*ceRmIn
TsbuBaØkiriyavtßú 124
sUmRBHkruNa emtþaeZIVnUvesckIþGnueRKaH onUvsIldl´´
x\úMRBHkruNa ¼ x\úMRBHkruNaTaMgLay °
.l. CaKRmb´BIrdgpgç .l. CaKRmb´bIdgpg .
Gñk[sIleBalnaMmun GñksmaTaneBaltamfa nema tsS .l. ‘eJl3cb´’
BuTÆM srNM Kcäami .l.
Tutiym|i BuTÆM srNM Kcäami .l.
ttiym|i BuTÆM srNM Kcäami .l.
sikçabT
1-:Nati:ta evrmNI sik¡abTM smaTiyami
2-GTinñaTana evrmNI sik¡abTM smaTiyami
3-kaemsumicäacara evrmNI sik¡abTM smaTiyami
4-musavaTa evrmNI sik¡abTM smaTiyami
5-bisuNavaca evrmNI sik¡abTM smaTiyami
x\úMRBHkruNa sUmsmaTannUvsik¡abT KWectna
Caehtuev[rcakkiriyaeBalBaküjúHjg´
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 125
6-prusvaca evrmNI sik¡abTM smaTiyami
x\úMRBHkruNa sUmsmaTannUvsik¡abT KWectna
Caehtuev[rcakkiriyaeBalBaküGaRkk´
7-smöb|la: evrmNI sik¡abTM smaTiyami
x\úMRBHkruNa sUmsmaTannUvsik¡abT KWectna
Caehtuev[rcakkiriyaeBalBakü«tRbeyaCn¾
8-micäaCIva evrmNI sik¡abTM smaTiyami
x\úMRBHkruNa sUmsmaTannUvsik¡abT KWectna
Caehtuev[rcakkiriyaciJ©wmCIvitxus .
cab´BI nema tsS .l. rhUtmkdl´sik¡abTTI 8
GñkosIlsURtnaMmunÇ GñksmaTansIleJltameTA .
GñkosIlsURtza ²tisreNn sh GaCIvdðmk-
sIlM saZukM ktVa Gb|maeTn sm|aeThi ¼ sm|aeTz
ERbza ; Gñk ¼ GñkTaMgLay Kb|IeZIVnUvsIl manGaCIv;
CaKRmb´ 8 RBmTaMgRBHéRtsrNKmn¾oRbéB RtÚvrkSao
lÁ edayesckIþminRbmaT KWzakuMbIeZVsRbEhseLIy .
GñksmaTansIlTTYlza Gam Penþ Ç
TsbuBaØkiriyavtßú 126
GñkosIlsEmþgGanisgSsIlza ?
sIeln suKtw ynþi sIeln ePaKsm|Ta sIeln niBVútw ynþi ts μa sIlM viesaZey .
GñkTTYlsIleBalza saZu saZu saZu .
2>15 viFIsmaTannvgÁúe)asfsIl GñksmaTansIl eJlsmaTanza ?
ókas ¼ GhM ¼ myM ¼ Penþ tisreNn sh nvg<smnñaKtM óe:szsIlM Zm μ M yacami ¼
yacam ¼ GnuK<hM ktVa sIlM eTz ¼ em ¼ ena ¼ Penþ . Tutiym|i .l. ttiym|i .l.
sUmeKarB bBiRtRBHkruNad*ceRmIn x\úMRBHkruNa ¼
x\úMRBHkruNaTaMgLay ¼ sUmnUvZm( KW óe:szsIl
EdlRbkbedayGg< 9 mYyGenøIedayRBHéRtsrNKmn¾
sUmRBHkruNa emtþaeZIVnUvesckIþGnueRKaHdl´´x\ú MRBHkruNa
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 127
¼ x\úMRBHkruNaTaMgLay °
.l. CaKRmb´BIrdgpgç .l. CaKRmb´bIdgpg .
Gñk[sIleBalnaMmun GñksmaTaneBaltamfa nema tsS .l. ‘eJl 3 cb´’
BuTÆM srNM Kcäami .l.
Tutiym|i BuTÆM srNM Kcäami .l.
ttiym|i BuTÆM srNM Kcäami .l.
sikçabT 1-:Nati:ta evrmNI sik¡abTM smaTiyami
2-GTinñaTana evrmNI sik¡abTM smaTiyami
3-GRBh μcriya evrmNI sik¡abTM smaTiyami
4-musavaTa evrmNI sik¡abTM smaTiyami
5-suraemrymC¢b|maTdðana evrmNI sik¡abTM
smaTiyami
6-vikalePaCna evrmNI sik¡abTM smaTiyami
7-nc©KItvaTitvisUkTsSnmalaKnÆvielbnZarN-
TsbuBaØkiriyavtßú 128
mNÐnviPUsndðana evrmNI sik¡abTM smaTiyami
8-óc©asynmhasyna evrmNI sik¡abTM
smaTiyami
9-yzaBlM emtþa shKetn ectsa sBVavnþM
elakM pritVa vihrami x\úMRBHkruNa sUmpSayeTAkan´elak
TaMgBYg edaycitþEdlRbkbedayemtþa tamsmKYrdl´
kmøaMg ehIyenARKb´«riyabzTaMg 4 ç
ßza emtþashKetn ectsa sBV:NPUetsu pritVa
vihrNM smaTiyami x\úMRBHkruNa sUmpSayeTAcMeBaHBYk
stVnigBYkPUtTaMgLay edaycitþEdlRbkbedaykarrab´
Gan smaTanRKb´«riyabzTaMg 4 ç
‘cab´BI nema tsS .l. rhUtmkdl´sik¡abTTI
9 GñkosIlsUZünaMmunÇ GñksmaTansIleJltam .
GñkosIlsUZüza tisreNn sh nvg<smnñaKtM
óe:szsIlM saZukM ktVa Gb|maeTn sm|aeThi ¼ sm|aeTzç Gñk ¼ GñkTaMgLay Kb|IeZIVnUvóe:szsIl
EdlRbkbedayGg< 9 mYyGenøIedayRBHéRtsrNKmn¾
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 129
oRbéB edayesckIþminRbmaT KWzakuMbIeZVsRbEhs
eLIy .
GñksmaTansIlTTYlza Gam Penþ .
Gñk[sIleBalBIGanisgSsIlfa sIeln suKtw ynþi sIeln ePaKsm|Ta
sIeln niBVútw ynþi ts μa sIlM viesaZey .
GñksmaTansIlTTYlza saZu saZu saZu .
2>16 viFIsmaTanTsgÁsIl GñksmaTansIleJlza ?
ókas ¼ GhM ¼ myM ¼ Penþ tisreNn sh
TsKhdðsIlM Zm μ M ¼ yacami ¼ yacam ¼ GnuK<hM ktVa
sIlM eTz ¼ em ¼ ena ¼ Penþ °
Tutiym|i .l. ttiym|i .l.
sUmeKarB bBiRtRBHkruNad*ceRmIn x\úMRBHkruNa ¼ x\úMRBHkruNaTaMgLay ¼ sUmnUvZm( KWTsKhdðsIl
TsbuBaØkiriyavtßú 130
mYyGenøIedayRBHéRtsrNKmn¾ sUmRBHkruNa emtþa
eZIVnUvesckIþGnueRKaH dl´´x\úMRBHkruNa ¼ x\úMRBHkruNa
TaMgLay ° .l. CaKRmb´BIrdgpgç .l. CaKRmb´
bIdgpg .
Gñk[sIleBalna Mm un GñksmaTaneBaltamfa nema tsS .l. ‘eJl3cb´’
BuTÆM srNM Kcäami .l.
Tutiym|i BuTÆM srNM Kcäami .l.
ttiym|i BuTÆM srNM Kcäami .l.
sik çabT
1-:Nati:ta evrmNI sik¡abTM smaTiyami
2-GTinñaTana evrmNI sik¡abTM smaTiyami
3-GRBh μcriya evrmNI sik¡abTM smaTiyami
4-musavaTa evrmNI sik¡abTM smaTiyami
5-suraemrymC¢b|maTdðana evrmNI sik¡abTM
smaTiyami
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 131
6-vikalePaCna evrmNI sik¡abTM smaTiyami
7-nc©KItvaTitvisUkTsSna evrmNI sik¡abTM
smaTiyami
8-malaKnÆvielbnZarNmNÐnviPUsndðana
evrmNI sik¡abTM smaTiyami
9-óc©asynmhasyna evrmNI sik¡abTM
smaTiyami
10-CatrUbrCtb|diK<hNa evrmNI sik¡abTM
smaTiyami x\úMRBHkruNa sUmsmaTannUvsik¡abT KW
ectnaCaehtuev[rcak kiriyaTTYlkan´yknUvmas nig
R:k´edayxøÜnÉg ß eRbIGñkdéToTTYlkan´yk ß
eRtkGrcMeBaHmas nigR:k´enaH .
bJ¢ak´ cab´BI nema tsS .l. rhUtmkdl´
sik¡abTTI 10 GñkosIlsUZünaMmunÇ GñksmaTansIl
eJltam .
GñkosIlsURtza ²tisreNn sh TsKhdðsIlM
saZukM ktVa Gb|maeTn sm|aeThi ¼ sm|aeTzç³ Gñk ¼
TsbuBaØkiriyavtßú 132
GñkTaMgLay Kb|IeZIVnUvTsKhdðsIlEdlRbkbeday
Gg< 10 mYyGenøIedayRBHéRtsrNKmn¾oRbéB eday
esckIþminRbmaT KW zakuMbIeZVsRbEhseLIy .
GñkTTYlsIleBalza Gam Penþ .
Gñk[sIleBalBIGan isgSsIlfa sIeln suKtw ynþi sIeln ePaKsm|Ta sIeln niBVútw ynþi ts μa sIlM viesaZey .
GñkTTYlsIlza saZu saZu saZu §
kMNt´sm<al´ GñkosIleJlza ²ymhM vTami tM veThi ¼ veTz³ eRkayGMBIJküGaraZnaç Gñk
TTYlsmaTansIl eJlRBmKñaza ²Gam Penþ³° nigGñk
osIleJlza ²tisrNK<mnM bribuNÑM ß tisrN-K<hNM bribuNÑM³ eRkayBIGñkTTYléRtsrNKmn¾cb´
ehIyç GñkTTYlsIlTaMgLay eJlRBmKñaza ²Gam Penþ³ dUecñH .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 133
JküeJlTaMgenH CaJküeJlEdlburaNacarü
TaMgLay niymeRbI nigTTYlmt(kCab´tmkrhUtdl´
«LÚvenH dUecñaH eTIbminKYrnwgecalrbs´´EdllÁTaMgenH
osabsUnüeTAeLIy .
2>17 PsþútagEdlTTYl)an eRkayBIrkSasIl 1-nic©sIlvesn bJ©sik¡abTaniç sti va
ósSaeh Tsç óe:szg<vesn Gdðati «TM KhdðsIlM . sik¡abTTaMg 5 eJledaynic©sIlkIþ
sik¡abTTaMg 10 kalmanesckþIBüayamkIþç sik¡abTTaMg
8 kaleJledayGg<énóe:szsIlkIþç sIl 5 sIl
8 sIl 10 dUceJlmkehIyenHeQ μaHza RKhsæsIl
‘mkkñúgvisuTÆimK<Gdðkza’ .
2-Tsati sameNerhi rk¡itBVsIlmah . Jküza ²TssIl³ enaH eJlKWsIl 10 Edlsam-
eNrTaMgLayrkSaenaHÉg ‘mkkñúgvisuTÆimK<mhadIka’ .
TsbuBaØkiriyavtßú 134
3-sik¡ati ó:skó:sikahi sik¡itBV-sik¡aç sabi bBa©sIlTssIlvesn vdþti . Jküza ²sik¡a³ KWRbRBwtþenaH :ndl´ sik¡abTEdl
ó:sk ó:sikaTaMgLay Kb|IRbRBwtþenaHÉg sik¡abT
Edló:sk ó:sikaTaMgLay Kb|IRbRBwtþenaHKW sIl
5 sIl 10 k*minCMTas´ ‘mkkñúgsem μahvienaTnI-
Gdðkza’ .
4-sIlvenþati ó:sketþ btidðay bJ©hi Tshi sIelhi smnñaKeta . GñkEdltaMgenAkñúg
PaBCaó:sk ó:sika nwgbribUrN¾edaysIl 5 sIl
10 enH eTIb:neQ μaHza ²sIlvenþa³ KWGñkmansIl
‘mkkñúgsKazvK<sMyutþGdðkza’ .
5-Kihienabi bJ©sIlM TssIlM bc©evk¡-nþsS ; RKhsæGñkEdlBicarNasIl 5 ßsIl 10
EdlxøÜn:nrkSa ‘mkkñúgsem μahvienaTnIGdðkza’ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 135
6-srNKmen kiJ©i nievesti tzaKetaç kiJ©i bJ©su sIelsuç sIel TsvieZ brM . RBHtzaKtRTg´ENnaMTayk TayikaTaMgBYg ‘BYkxøH’ o
taMgenAkñúgéRtsrNKmn¾ç BYkxøHk*otaMgenAkñúgsIl 5ç
BYkxøHk*otaMgenAkñúgsIl 10 dUecñH ‘mkkñúgBuTÆvgS-
Gdðkza’ .
2>18 lkçNCaedImrbs;sIlkusl 1-btidðabnlk¡NM CaTItaMgénkuslZm(
TaMgBYgCalk¡N;
2-TusSIlüviTÆMsnrsM mankarkMcat´bg´nUvPaB
énbuK<lRTúsþsIlCakic©
3-esaecyübc©úb|dðanM manesckIþbrisuTÆi
énkay nigvacaCaGakarR:kd
4-hiriOtþb|bTdðanM manhiri nig Otþb|;
CaehtuCitoekIteLIg .
TsbuBaØkiriyavtßú 136
2>19 bdiekçbFm’CaedImrbs;sIlkusl 1-bdiek¡bZmμ Zm(EdlRtÚvlHbg´eday
sIlkusl :ndl´ eTasEdlTak´Tgeday
karRbTUsr¨ay
2-GnuJ¦atZmμ Zm(Edl:nGnuJ¦at GMBI
sIlkusl oekIteLIgenaH :ndl´ GeTas;
KWesckIþminRbTUsr¨ay
3-ób|aeTtBVZmμ Zm(EdlsIlkusleZIVo
ekIteLIg :ndl´ mK<xageRkam 3 plxag
eRkam 3 ‘sMedAdl´GMNacrbs´sIlkuslEdlCa
óbtæmÖkstþi’ smdUcRBHmhaBuTÆeXasacarü sEmþgTuk
kñúgxnÆk;vK<sMyutþGdðkzaza ²TansIlubnisSya hi teya meK< c plani c :ebnþiç Pavnub-nisSeya GrhtþM :ebti³ ²mhakuslEdlmanTan
sIl CaóbnisS&yo:nmK<xageRkam 3 plxageRkam
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 137
3ç mhakuslEdlmanPavnaCaóbnisS&y rEmg:n
GrhtþmK< Grhtþpl³ .
2>20 GanisgS]e)asfsIl ‘sutþnþbidk Gg<útþrnikay elx48 TMB&r195’
PKva ÉtTevac Gdðg<smnñaKeta Pik¡ev óe:seza óbvuetæa mhböela ehati mhanisMesa mhaCutieka mhavi:era . RBHmanRBHPaK RTg´Rtas´
dUecñHza mñalPik¡úTaMgLay óe:szRbkbedayGg< 8
Rbkar EdlbuK<lcaMrkSaehIy rEmgmanpleRcIn man
GanisgSeRcIn manesckIþruger]geRcIn manesckIþpSay
eTAeRcIn .l.
cenÞa c sUera c óePa suTsSna OPa-synþa Gnuynþi yavta temanuTa et bn Gnþlik¡Ka neP bPasnþi Tisa vieracNa ÉtmØi yM viC¢ti Gnþer ZnM mutþa mNI evLúriyJ© PTÞkM sig<I suvNÑM Gzvabi kaJ©nM yM CatrUbM hdknþi
ö
TsbuBaØkiriyavtßú 138
vuc©ti Gdðg<úebtsS óe:szsS klm|i et nanu-Pvniþ esaLsw cnÞb|Pa tarKNav seBV tsμa hi narI c nera c sIlva Gdðg<úebtM óbvsSú-e:szM buJ¦ani ktVan suxuRTyani GninÞita sK<muebnþi fannþi .
sPav;TaMgLay 2 KW RBHc®nÞ 1 RBHGaTitü 1 Ca
sPav;lÁemIl kalbMPøWelak rEmgcreTAGs´TIRtwmNa
RBHc®nÞnigRBHGaTitüTaMgenH EdlkMcat´bg´nUvggwt creTA
kñúgGakas júaMgTisoruger]gPøWc|as´ kñúgGakasGs´TI
RtwmenaH RTBüNa mankñúgcenøaHenH KW EkvmukþakIþ
EkvmNIkIþ EkvBiTUrüd*lÁkIþ maseQ μaHsig<IkIþ eQ μaH
suvNÑ;kIþ ßmaseQ μaHkaJ©nkIþ eQ μaHCatrUbkIþ eQ μaH
hdkkIþ RTBüTaMgGm|alenaH mindl´nUvcMNitmYy kñúg
cMENk 16 > elIkénóe:szEdlRbkbedayGg< 8
RbkareLIy dUcCaBYkp,ayTaMgGs´ mindl´nUvBnøWén
RBHc®nÞ ehtudUecñaH ®sþIkIþ burskIþ CaGñkmansIl
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 139
KYrcaMrkSanUvóe:szRbkbedayGg< 8 Rbkar BYkCn
EdlminmaneKninÞa bMeBjnUvbuNüTaMgLay Edlman
esckIþsuxCakéRm rEmgcUleTAkan´fansYK(:n .
2>21 GanisgSsIl enAkñúgvinybidkmhavK< TutiyPaK 7 TMB&r 305
RBHmanRBHPaK RTg´Rtas´GanisgS 5 Rbkar énbuK<l
mansIl ß bribUrN¾edaysIl .
1-«Z Khbtieya sIlva sIlsm|enña Gb|maTaZikrNM mhnþM ePaKk¡nÆM GZiKcäti ; mñalKhbtITaMgLay buK<lmansIl ßbribUrN¾edaysIl
kñúgelakenH Etg:nnUvKMnrénsm|tþid*eRcIn ehtumkBI
esckIþminRbmaT .
2-sIlveta sIlsm|nñsS klüaeNa kitþiseTÞa GBÖúK<cäti ; buK<lmansIl ßbribUrN¾
edaysIlehIy Etgmankitþis&BÞd*BIeraH»x©rx©ayeTA .
TsbuBaØkiriyavtßú 140
3-sIlva sIlsm|enña yJ¦eTv brisM óbsg,mti yTi xtiþybrisM yTi RBah μNbrisM yTi KhbtibrisM yTi smNbrisM visareTa óbsg,mti Gmg,úPUeta ; buK<lmansIl ßbribUrN¾
edaysIlehIy ‘ebI’ cUleTAkan´bris&TNa eTaHbICa
xtþiybris&TkIþ CaRBah μNbris&TkIþ CaKhbtibris&TkIþ Ca
smNbris&TkIþ k*ekø{vkøa minOnmuxcuH KWzaminRkGwm
RkeG[n ehIyedIrcUleTA .
4-sIlva sIlsm|enña Gsm μÚeL`a kalM kerati ; buK<lmansIl ßbribUrN¾edaysIlehIy luH
evlaeT[bsøab´ k*minvegVgs μartIeLIy
5-sIlva sIlsm|enña kaysS ePTa brmμrNa suKtw sK<M elakM óbbC¢ti ; buK<l
mansIl ßbribUrN¾edaysIlehIy luHrMlagxnÆbnÞab´GMBI
mrN; rEmgeTAkan´mnusSelak ßeTvelak .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 141
«em exa Khbteya bJ© GanisMsa sIlveta sIlsm|Tay ; mñalKhbtITaMgLay
GanisgSTaMg 5 RbkarenHÉg CaGanisgSénbuK<lmansIl
ßbribUrN¾edaysIl .
minRtwmEtb¨ueNÑaHeLIy buK<lEdlmansIl rEmg
:nCaTIRsLaj´eBjcitþ nigCaTIeKarB sresIrén
sRBh μcarIpgKñaCaedIm drabeTATl´Rtwm:ndl´nUvRBH
niBVan EdlCaeRK}gkS&yénGasv;CaTIbMput smdUcman
KazaCaeRcInbT EdlmansEmþgenAkñúgKm¬IrvisuTÆimK<za ?
sasen kulbutþanM btidða ntæi yM vina GanisMsbriecäTM tsS sIlsS eka veT . TIBwgénkulbuRtTaMgLaykñúgsasna minmaneRJHev[r
nUvsIlNa nrNa Kb|IeJlnUvkarkMNt´GanisgSén
sIlenaH:n .
n Kg<a ymuna vabi srPU va srsStI ninñKa vacirvtI mhI vabi mhanTI
TsbuBaØkiriyavtßú 142
sk,úNnþi viesaeZtMu tM mlM «Z :NinM viesaZyti stþanM yM ev sIlClM mlM. sÞwgKg<akIþ ymunakIþ srPUkIþ srsStikIþ GcirvtIkIþ
mhIkIþ suTÆEtCasÞwgy¨agZM > k*minGacedIm|InwgCRmHnUv
mnÞilrbs´´stVTaMgLay kñúgelakenH:neLIy man
EtTwk eJlKWsIlenHÉgehIy eTIbGacCRmHnUvmnÞil
rbs´´stVTaMgLay:n .
n tM sClTa vata n cabi hricnÞnM env hara n mNeya n cnÞkirNg,úra smynþIZ stþanM briLahM surk¡itM yM semtITM GriyM sIlM Gc©nþsItlM . xül´TaMgLay EdlRbkbedayTwkkIþ xwømcnÞn¾RkhmkIþ
EkvmukþaharTaMgLaykIþ EkvmNITaMgLaykIþ rs μ IénRBH
c®nÞd*Tn´kIþ minGacnwgrmáab´nUvesckIþRkhl´Rkhayrbs´´
stVTaMgLaykñúgelakenH:neLIy manEtsIld*RbesIr
EdlbuK<lrkSaehIyedayRbéB CaKuNCatiRtCak´y¨ag
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 143
éRkElgenH eTIbGacedIm|Irmáab´:n .
sIlKnÆsema KenÆa kueta nam PvisSti eya smM Gnuvaet c bdivaet c vayti .
kiønÉNapSayeTAes μ I kñúgTIbeNþayxül´ nigRcas
xül´ kiønenaHes μ IedaykiønKWsIlnwgmanmkGMBINa .
sK<aerahNesa:NM GJ¦M sIlsmM kueta TVarM va bn niBVan- nKrsS bevsen . Zm μCatidéTEdlCaCeNþIr sRmab´eLIgeTAkan´sæan-
sYK( ßzaTVarsRmab´júaMgCnocUleTAkan´nKr KWniBVan
oes μ IedaysIl nwgmanmkGMBINa .
esaPenþvM n raCaena mutþamNiviPUsita yza esaPnþi ytiena sIlPUsnPUsita . RBHraCaTaMgLay EdlsiÁtsÁagedayEkvmukþa nig
EkvmNI k*TukzaCasmlÁEmnehIy EtminsmlÁ
dUcRBHeyaKITaMgLay EdlsÁitsÁagehIy eday
eRK}gsmÁag eJlKWsIlenaHeLIy .
TsbuBaØkiriyavtßú 144
GtþanuvaTaTiPyM viTÆMsyti sBVesa Centi kitiþw hasBa© sIlM sIlvtM sTa . sIlénbuK<lGñkmansIlTaMgLay rEmgkMcat´nUv
P&yTaMgBYg manGtþanuvaTP&yCaedIm edaysBVRKb´
EtgjúaMgkitþis&BÞnigesckIþrIkrayoekItsBVkal .
KuNanM mUlPUtsS eTasanM BlXatiena «ti sIlsS vieJ¦yüM GanisMskzamuxM . RbZanénJküeJl nUvGanisgSrbs´´sIlEdlCa
mUlénKuNTaMgLay CaeRK}gsmøab´nUvkmøaMgén
eTasTaMgLay bNÐitKb|IRCabtamn&yEdl:n
eJlmkenHcuH .l.
Gc©nþsnþa bn ya GyM niBVansm|Ta sm|nñsIlsS mena temv GnuZavti .
niBVansm|tþienaHhñwgÉg EdlmanesckIþsáb´ kñúgTI
bMputéRkeBk citþrbs´´buK<lmansIlbribUN(ehIy
EtgsÞúHeTAkan´niBVansm|tþienaHÉg .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 145
kñúgsartæTIbnIdIka mansEmþgBIsIlkza za ?
sIlkza nam sIlM naemtM GvsSeya btidða Garm μNM taNM elNM Kti brayNM . sIlM naemtM mm vMesa . EdleQ μaHza sIlkza
:ndl´ JküEdlTak´TgnwgKuNrbs´sIl manCaedIm
y¨agenHza Zm μtazasIlenH CaTIGaRs&y CaTItaMg
CaGarm μN¾ CaTITb´Tl´ CaTIkarJr CapøÚveTA CaTIeTA
xagmuxç eQ μaHza sIlenH CavgSrbs´´tzaKt .
tzaKt :nbMeBjsIlTukkñúgGt þPaB minmanTI
bMput KWkñúgkalEdlCaes þcsg¡:lnaKraC kñúgkalCa
esþcPUriTtþnaKraC kñúgkalEdlCaesþccem|yünaKraC
kñúgkalEdlCaes þcdMrIsIlvraC kñúgkalEdlCaes þcdMrI
matue:skhtæI kñúgkalEdlCaes þcdMrIqTÞn þ .
«Zelakbrelaksm|t þ InJØi sIlsTiesa GvsSeya sIlsTisa btidða Garm μNM taNM elNM Kti braynM ntæiç k*TIGaRs&yR:kdes μ I
TsbuBaØkiriyavtßú 146
edaysIlénsm|t þ ikñúgelakenH nig kñúgelakxagmux
TItaMg Garm μN¾ TITb´Tl´ TIkarJr TIedIreTA TIeTAkñúg
xagmux R:kdes μ IedaysIlminman .
sIlalg,arsTiesa Glg,aera ntæiç Glg,ar
R:kddUcCaeRK}gGlg,ar KWsIlminmanç
sIlbubösTisM buböM ntæi ; p,aeQI R:kd
dUcCap,a KWsIlminmanç
sIlKnÆsTiesa KenÆa ntæi ; køinR:kddUcCa
køin KWsIlminmanç
sIlalg,aern hi Glg,tM sIlkusumbiL-nÆnM sIlKnÆanulitþM seTvekabi elaeka Oela-ekenþa titþw n Kcäti ; k*elakenH RBmTaMg
eTvelak smøwgemIlbuK<lEdlRbdab´edayeRK}gRbdab´
KWsIl manp,aeQIKWsIlCaeRK}glMG EdlkiønKWsIl
labehIy rEmgmindl´karEq Át .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 147
2>22 sIlvet ß rKafa ‘sutþnþbidk xuTÞknikay elx57 TMB&r28-29’
sIlemviZ siek¡z Gs μ w elaek susik¡itM sIlM hi sBVsm|tþw óbnaemti esvitM . buK<lKb|IsikSanUvsIl oCasIlEdlxøÜnsikSa
lÁehIykñúgelakenH eRBaHzasIlEdlbuK<lesB
ehIy rEmgbegÁanmknUvsm|tþiTaMgBYg .
sIlM rek¡yü emZavI btæyaena teya suex bsMsM vitiþlaPJ© ebc© seK< bemaTnM . CnGñkmanR:C\a kalcg´:nnUvesckIþsux 3 y¨ag
KWesckIþsresIr 1 kar:nnUvRTBü 1 kallH
elakenHehIy rIkraykñúgsæansYK( 1 KYrrkSasIl.
sIlva hi BhU mietþ sJ¦emnaZiKcäti TusSIela bn mietþhi ZMset :bmacrM . BitNas´ buK<lGñkmansIl rEmg:nnUvmitþTaMg
LayeRcIn edaykarsRgÜm cMENkbuK<lRTúsþsIl
TsbuBaØkiriyavtßú 148
kalRbRBwtþGaRkk´ rEmgXøatcakmitþTaMgLay .
GvNÑJ© GkitþiJ© TusSIela lPet nera vNÑM kitþw bsMsJ© sTa lPti sIlva . CnRTúsþsIlrEmg:nnUveTaspg nUvdMeNHdMen[lpg
ÉCnGñkmansIl rEmg:nnUvKuNpgnUvkitþis&BÞpg
nUvesckIþsresIrpg sBV> kal .
GaTi sIlM btidða c klüaNanJ© matukM bmuxM sBVZm μanM ts μa sIlM viesaZey . sIlCaxagedIm CaTItaMg CaeménklüaNZm( nigCa
RbZanénZm(TaMgBYg eRJHehtuenaH buK<lKb|ICRmH
sIl .
evla c sMvrM sIlM citþsS GPihasnM titæJ© sBVBuTÆanM ts μa sIlM viesaZey . sIlCaRcaMg CaTMnb´ CaeRK}gjúaMgcitþorIkray TaMg
CakMBg´rbs´´RBHBuTÆRKb´RBHGg< eRJHehtuenaH buK<l
Kb|ICRmHnUvsIl .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 149
sIlM BlM Gb|dimM sIlM GavuZmutþmM sIlM GaPrNM esdðM sIlM kvcmBÖútM . sIlCakmøaMgrkGVIeRb{bpÞwmmin:n sIlCaGavuZd*ótþm
sIlCaeRK}gGaPrN;d*RbesIr sIlCaeRK}geRkaH
y¨agGs©arü .
sIlM estu mehsek¡a sIlM KenÆa Gnutþera sIlM vielbnM esdðM eyn vati Tiesa TisM. sIl Cas¬anmans&kþiZM sIl CaeRK}gRkGUbd*RbesIr
sIl CaeRK}glabd*RbesIr Etgbk´eTAsBV>Tis .
sIlM sm¬lemvK<M sIlM :ezyümutþmM sIlM esedða Gtivaeha eyn vati Tiesa TisM. sIl CakJ©b´:yd*RbesIr sIl Caes|{gd*ótþm
sIl Cavahn;d*RbesIr sRmab´eTAkan´TisTaMgBYg .
«eZv ninÞM lPti ebc©a:ey c Tum μena sBVtæ Tum μena Jela sIelsu Gsmahieta.
TsbuBaØkiriyavtßú 150
buK<lJl mancitþGaRkk´kñúgTITaMgBYg mintaMgmaMkñúg
sIlTaMgLay rEmg:nnUvesckIþninÞakñúgelakenHpg
luHlHelakenHeTAehIy rEmgmancitþCaTuk¡kñúg
G:ypg .
«eZv kitwþ lPti ebc© seK< c sumena sBVtæ sumena ZIera sIelsu susmahieta .
GñkR:C\ mancitþlÁ kñúgTITaMgBYg taMgmaMkñúgsIlTaMg
Lay rEmg:nnUvkitþis&BÞkñúgelakenHpg luHlH
elakenHeTA rEmgmancitþrIkraykñúgfansYK(pg .
sIlemv «Z GK<M bJ¦va bn ótþema mnuesSsu c eTevsu sIlbJ¦aNeta Cynþi. sIlCakMBUlkñúgelakenH cMENkbuK<lmanR:C\a
k*ótþmEdr C&yCMnHkñúgmnusSelak nigeTvelak
eRJHsIlnigbJ¦a .
r r 2 s s
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 151
2>23 sIlvimMsCatk kñúgRkúgsavtæI manRBah μN¾mñak´ eQ μaHza sIl-
vimMsk; CaGñkdl´nUvsrN; 3 mansIl 5 minZøúHZøay
GaRs&yRBHraCaRBHnamekaslciJ©wmCIvit . RBHraCa
RTg´eZVIkarrab´Gandl´RBah μN¾enaH RBmTaMgRBah μN¾
ÉeT[t edayRTg´RBHtRmiHza ²RBah μN¾enH CaGñkman
sIl³ kúñgézámYyRBah μN¾enaHKitza ²RBHraCaRTg´
GaRs&ykardl´RBmedayCati eKaRt RtkUl RbeTs
nigsil|; rbs´Gat μaGjehIy eTIbRTg´eZVIesckIþ
rab´Gan ßk*RTg´GaRs&ynUvkardl´RBmedaysIl ‘rbs´
Gat μaGj’ eTIbRTg´eZVIßhñ@ / ç Gat μaGjnwgsakl|g
emIl³ dUecñHehIy k*eTAkan´TIbMrugénRBHraCa kalnwg
‘RtLb´’eTApÞH min:nlaesaHeLIy :nykRTBü
mYykhabN; GMBIbnÞHkþarrbs´hirJ¦ikmñak´eTAehIy .
hirJ¦ikminniyayJküGVI> eLIy Gg<úy‘enAesá{m’
eRJHesckIþeKarBcMeJHRBah μN¾ . kñúgézáTI2 RBah μN¾
enaH :nykRTBü 2 khabN; . hirJ¦ik k*:n
TsbuBaØkiriyavtßú 152
Gt´RTaMy¨agdUecñHEdr . kñúgézáTI 3 RBah μN¾enaH k*:n
ykkhabN; 1 kþab´éd . hirJ¦ikeRkaZxwg ehIy
ERskR:b´ 3 dgza ²x\Múcab´ecarEdlbøn´RTBü:n
ehIy³ . mnusSTaMgLay:nnaMKñamkGMBITIn@uHpg TIenH
pg eJlza ²«LÚvenH GñkeZVIdUcCaGñkmansIl Rtac´
eTAehIy Gs´kald*yUr³ dUecñHehIy k*okarRbhar2-3
dg cgehIy:nsEmþgdl´RBHraCaehIy . RBHraCaRTg´
manRBHvib|disarI RTg´manRBHraCaOg,arza ²EnRBah μN¾
eRJHehtuGVI eTIbGñkeZIVkm μénbuK<lGñkRTúsþsIl y¨ag
dUecñH / ³ ehIyRTg´Rtas´bBa¢aza ²GñkTaMgLaycUreTAç
cUreZIVraCGaC\adl´RBah μN¾enaHcuH³ RBah μN¾:nRkab
TUlza bBiRtRBHmharaC TUlRBHbg<MminEmnCaecareTç
tamBit TUlRBHbg<M:neZVIehIyy¨agenH eRJHehtuenH³
dUecñH ehIyRkabTUlza «LÚvenH TUlRBHbg<M:ndwg
ehIy edayc|as´las´za RBHGg<RTg´GaRs&ysIl
b¨ueNÑaH eTIbRTg´eZVIesckIþrab´Gan dl´TUlRBHbg<Mç
minEmn RTg´GaRs&yCatiCaedImeZVIeLIy ehIy:nRkab
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 153
TUlza ²BitEmndUecñaH «LÚvRBHGg<RTg´Rtas´bJ¢a
oeZVIGaC\adl´TUlRBHbg<Mç edayehtuenH TUlRBHbg<MenaH
eTIbdl´nUvkarsnñidðanza kñúgelakenH sIlb¨ueNÑaH
RbesIrbMputç sIlCaRbZan dUecñHç mYyeT[t TUlRBHbg<M
kaleZVIkm μEdlsmKYr dl´sIlenH sæitenAkñúgpÞH
briePaKnUvkielsTaMgLay nwgminGacedIm|IeZVI:neLIy
dUecñHehIy RkabTUlsMuRBHraCaGnuJ¦atza kñúgézáenHÉg
TUlRBHbg<MnwgbYs kñúgsMNak´énRBHsasþaç bBiRtRBH
sm μtieTB sUmRBHGg<RTg´RBHraCTannUvbBVC¢a dl´TUl
RBHbg<Mpg dUecñHehIy k*:neTAkan´vtþeCtBnsUmbBVC¢a
nwgRBHsasþa :nehIynUvbBVC¢anigóbsm|Ta minlH
bg´km μdðanehIy ceRmInvibsSna :nseRmcehIynUv
RBHGrhtþ . k*karvay ehIycgnUvRBah μN¾enaHÉNaç
karvayehIycgenaH bNÐitKb|IeXIjza ²Capl
énGTinñaTan³ .
‘er]gRBah μN¾mkehIykñúgGdðkza sIlvimMsCatk
kñúgnvm énÉkni:t’ .
TsbuBaØkiriyavtßú 154
3-Pavnamy³ kñúgGdækfa-brmtßTIbnI fa ³ ectna rbs´GñkBicarNa
eXIjc|as´nUv ck¡ú esat; Xan; CivØa kay mn;
eday‘Carbs´’mineT[g CaTuk¡ CaGntþa edayvibsSnamK<
EdleBalehIykñúgbdismÖiTa 1 ectnarbs´Gñk
BicarNaeXIjc|as´nUvrUbTaMgLay .l. Zm(TaMgLay
ck¡úviJ¦aN .l. menaviJ¦aN . ck¡úsmösS .l.
menasmösSç ck¡úsmösSCa evTna .l. menasmösS-
Ca evTna . rUbsJ¦a .l. Zm μsJ¦a . ‘nig’
CramrN; edayCarbs´mineT[g CaTuk¡ CaGntþa 1
Qanectna EdlRbRBwtþeTAehIykñúgGarm μN¾ 38 Rbkar
manbfvIksiNCaedIm 1 ectnaEdlRbRBwtþeTAehIy
edayGMNacénkarsnSM ‘bric©y’ nig mnsikarCaedIm
EdlminmaneTas 1 y¨agNa GñkjúaMgectnaTaMgGs´
enaH oceRmInedaybuJ¦kiriyavtæúenH eRBaHdUecñaH eTIb
eQ μaHza buJ¦kiriyavtæúEdlseRmcedayPavna tamn&y
EdleBalehIydUecñHÉg .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 155
‘mü¨ageT[t’ karo ‘Tan’ edayepþImtaMgkar
BicarNa ‘namrUb’ edaykarGs´eTA edaykarsUnüeTA
edaykm μ buJ¦kiriyavtæú CaPavnamy; .
kñúgbrmtßeCatik fa ³ Pavna sEmþgvcntæ;za ?
²kuslZem μ Paevti ób|aeTti veD¿tIti × Pavna³ Zm μCatiNa eZVIokuslEdlRbesIrekIteLIg
CaRKadMbUg ehIyeZVIoceRmIneLIg dUecñH Zm μCatienaH
eQ μaHza Pavna :ndl´ mhakuslcitþúb|aT EdlCab´
Tak´TgnwgkarceRmInsmzPavnanigvibsSnaPavna Edl
enACabrikm μPavna nig óbcarPavna .
kñúgvcntæ; enH EckCa 2 Epñk KW ?
kuslZem μ Paevti ób|eTti rEmgeZVIkusl
EdlRbesIrekIteLIgRKadMbUg 1 Epñkç
kuslZem μ Paevti veD¿ti rEmgeZVIkuslEdl
RbesIrekIteLIgeRcIneTVéRkElgeLIg> 1 Epñk .
vcntæ; TaMg2EpñkenH EpñkTI1 sMedAdl´kusl-
citþúb|aT EdlekIteLIg RKadMbUgénkarbdibtþi EpñkTI 2
TsbuBaØkiriyavtßú 156
sMedAdl´ kuslcitþúb|aT EdlekIteLIgCab´tKñakñúgRKa
eRkayénkarbdibtþi EdlenAminTan´cUldl´Gb|na .
mYyeT[t Jküza Pavna kñúgbuJ¦kiriyavtæúenaH
elaksEmþgdl´er]gmhakusl dUecñaH Gg<Zm(eTIb
:ndl´ mhakuslEtmü¨ag cMENkJküza Pavna kñúg
km μdðansg<h; briecäTTI 9 enaH elaksEmþgdl´
er]gsmz; nig vibsSna dUecñaH Gg<Zm(eTIb:ndl´
elakiynigelakutþr; kuslTaMgGs´tamsmKYr dUecñaH
dIkacarüeTIbeJlTukza karsikSaer[nsURt RBHZm(vin&y
karGb´rM karnwkKit BicarNa KitsJ¢wg kñúgeKalZm(
epSg>kIþ karer[n karGb´rM viC¢aepSg> EdlminmaneTas
TaMgenHkIþ suTÆswgEtCaPavna EdlCacMENkbuJ¦kiriya-
vtúæTaMgGs´ .
3>1 lkçNCaedImrbs;Pavnakusl 1-kuslvD¿abnlk¡Na mankareZIVokusl
ceRmIneLIg Calk¡N;
2-Gkuslbhanrsa mankarlHbg´GkuslCakic©
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 157
3-stþacaerak,mnbc©úb|dðana mankarcUlkan´pøÚv
bdibtþi EdlTak´TgCamYystirbs´namkay
rUbkay CaGakarR:kd
4-eyaniesamnsikarbTdðana maneyaniesa-
mnsikar KWkarBicarNaedayó:y
CaehtuCit .
3>2 bdiekçbFm’CaedImrbs;Pavnakusl 1-bdiek¡bZm μ Zm(EdlRtÚvlHbg´edayPavna
:ndl´ emah;
2-GnuJ¦atZm μ Zm(Edl:nTTYlGnuJ¦atGMBI
PavnakusloekIt :ndl´ Gemah;
3-ób|aeTtBVZm μ Zm(EdlPavnakusleZIVoekIt
eLIg :ndl´ GrhtþmK< Ghrtþpl
‘edayók,dðn&y’ .
6
TsbuBaØkiriyavtßú 158
4-Gbcaynmy³ kñúgbrmtßTIbnI Gdækfa ³ buJ¦kiriyavtæú EdlseRmc
edayGbcayn; ‘kareKarB’ Kb|IRCabedayGMNac
énkareXIjPik¡úcas´Cag ehIyeRkakTTYl TTYl:Rt
nigcIvr zVaybg<M nigopøÚvCaedIm .
enAkñúgbrmtßeCatik³ Gbcayn sEmþgvcntæ;za ?
²Gbcaynþi Éetnati × GbcaynM³ CnTaMg
Lay rEmgeZIVkareKarB OnlMeTan edaykuslectna
Na dUecñaH kuslectnaEdlCaehtuénkareKarB On-
lMeTanenaH eQ μaHza Gbcayn; :ndl´ ectnakñúg
mhakuslcitþ GZib|ayza kal:nCYbmatabita yay
ta eKarB ßRkabzVaybg<M Onk|al ßcUleTA TTYlvtæú
epSg> edaykarCYykan´ ßCYyTTYlrbs´mkBIelak
EdlCakareZVIeTAedayesckIþbrisuTÆiéncitþ min:nR:zña
ßsg¹wmy¨agNa kñúglaP ys sk,ar; TaMgenHsuTÆEt
CaGbcayn;TaMgGs´ç RbsinebIza kareZVIenH manesckIþ
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 159
sg¹wm zanwg:nlaP ys sk,ar;ehIy kareZVIy¨ag
enHenaH minEmnCaGbcayn; edayBit EtCaGbcayn;
Edllayedaymayasaezyü .
4>1 Gbcayn³man 2 y:ag samJ¦Gbcayn 1 viessGbcayn 1 .
kñúg 2 y¨agenH karsEmþgesckIþeKarB OnlMeTan
cMeJHmatabita yayta RKÚGacarü edayesckIþrlwk
nwkza eyIgmannaTIEdlnwgRtÚveZIVkareKarB OnlMeTan
cMeBaHelakTaMgenH eRJHelakCajatiGñkZM nigRKÚGacarü
rbs´eyIgdUecñH :neQ μaHza samJ¦Gbcayn; .
karsEmþgesckIþeKarBOnlMeTan kñúgRBHrtnRt&y
edaykarrlwknwkdl´RBHKuNepSg> manGrhM CaedIm
edayGMNacénmhakuslcitþ EdlRbkbedaysTÆa
bJ¦a edayEzøgvacaza BuTÆM srNM Kcäami CaedIm dUecñH
:neQ μaHza viessGbcayn; .
TsbuBaØkiriyavtßú 160
4>2 buKÁlEdlKYreKarB»nlMeTan 3 RbePT 1-KuNvuD¿ibuK<l CaGñkceRmInedayGMNac
énsIlKuN smaZiKuN bJ¦aKuN
2-vyvuD¿ibuK<l CaGñkceRmInedayGMNacénGayu
3-CativuD¿ibuK<l CaGñkceRmInedayGMNac
énvgSRtkUl .
kñúgbNþavuD¿iTaMg 3 RbePTenH kareKarBOnlMeTan
cMeJHKuNvuD¿ibuK<l nig vyvuD¿ibuK<l TaMg 2 RbePT
b¨ueNÑaH eTIbCaGbcaynkusledayBit:nç cMENk
kareKarB OnlMeTancMeJHCativuD¿ibuK<lenaH ebIRbRBwtþ
eTAedayGMNacénelaPcitþúb|aT eTascitþúb|aT emah-
citþúb|aT k*minCakusl y¨agNa ebIRbRBwtþeTAeday
GMNacénmhakuslcitþúb|aT k*CaGbcaynkusl
edayGnuelamb¨ueNÑaH eRJHCakarbdibtþiedaymaryaT
EdllÁsÁat tamRbevNI niymTYeTA .
vuD¿iTaMg 3 RbePTenH buK<lxøH k*CaGñkceRmInRKb´
TaMMg 3 RbePT :ndl´ RBHsm μasm¬úTÆCam©as´CaedImç
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 161
buK<lxøH k*manRtwmEt 2 RbePT KW KuNvuD¿i nigvyvuD¿i
:ndl´ RBHGriysg¹ GñkZM EdlmkGMBIRtkUlsamJ¦
ß KuNvuD¿i nig CativuD¿i :ndl´ RBHrahulCaedIm ß
vyvuD¿i nig CativuD¿i :ndl´ RBH:Tsub|BuTÆCaedImç
buK<lxøH k*CaGñkZMNamYykñúgvuD¿i 3 RbePTenaH .
mYyeT[t GñkEdlCaKuNvuD¿ibuK<lEdlmansIl
smaZi bJ¦a ebI:nCYbCamYyKñanwgGñkEdlCavyvuD¿i-
buK<l EdlmanGayueRcInCagxøÜn ß CativuD¿ibuK<lEdl
manRtkUlx¬s´Cag ß tMENgx¬s´Cagy¨agNamYy ß
TaMg 2 y¨agehIy k*minRtÚveZVIkareKarBedaykarRkab-
zVaybg<M RtwmEtsMBHk*l μm sUm|Iza GñkenaHCabita mata
yay ta RKÚGacarü k*eday ebIelakTaMgenaH Camicäa-
TidðibuK<l manntæikTidðiCaedIm TaMgesckIþRbRBwtþi k*GaRkk´
CYrCati ezakTabpgehIy k*kan´EtmincaM:c´RtÚveZIVkar
eKarBedaykarRkabzVaybg<MeLIy y¨aglÁbMputRtwmEt
sMBHb¨ueNÑaH k*CakarRbéB enHeRJHGñkEdlCaKuNvuD¿i-
buK<lenaH manmuxEdlRtÚveKarBcMeJHsIl smaZi
TsbuBaØkiriyavtßú 162
bJ¦a EdlmanenAkñúgsnþanrbs´xøÜn EdlCaKuNZm(
x¬g´x¬s´Cag lÁCagelak ehtuenaH eTIbminKYrnwgeZVIkar
RkabzVaybg<M eRJHRbsinebIelakTaMgenaH manesckIþ
eRtkGrcMeJHkarRkabzVaybg<M RKaenaHpgehIy k*nwg
ekIteTasdl´elakTaMgkñúgPBenH nigPBxagmux Edl
RbRBwtþeTAtameKal‘c|ab´’ rbs´Zm μCati esckIþenH:n
manR:kdc|as´kñúger]gcnÞkumar za kñúgxN;EdlRBH-
eBaZistV RTg´:nCYbCamYyRBHraCbita enAxageRkARkúg
edaybitaRBHGg< RtÚvRbCaCneZVIkarnireTs oecjeTA
enaH RBHeBaZistV RTg´min:neZVIkarRkabzVaybg<M y¨ag
Na RtwmEtRTg´eZVIGJ¢lI RBmCamYynwgEzøgRBHvacaza
²cirM CIv sami ; sUmRBHGg< cUrRTg´manRBHCn μyWnyUr³
edayGakar;RtwmEtb¨ueNÑH .
4>3 esckþIeKarBnigmineKarB Pav;énbuK<lEdlZán´TaMgLay eQ μaHza Karv;
:ndl´ kiriya eZVIoZán´kñúgbuK<lEdlxøÜneKarB man
matabitaTaMgLayCaedImenaH .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 163
eRBaHehtuenaH kñúgGdðkza eTIbelakeJlza ?
²kiriyaeZVIoZán´ KWPaBCaGñkmanesckIþeKarBtam
smKYrkñúgbuK<lTaMgLay manRBHBuTÆ RBHbec©kBuTÆ
RBHsav&krbs´RBHtzaKt Gacarü óbCÄay¾ mata bita
bgbÁÚnRbús nigbgbÁÚnRsICaedIm EdlKYrdl´karRbkb
edaykiriyaeZIVoZán´ eQ μaHza esckIþeKarB³ . esckIþ
eKarBenaH RBHmanRBHPaK RTgRtasza ²Camg<l³ eRJH
Caehtuén«dðpl mankar:neTAkan´suKtiPBCaedIm .
k*Pav;énkarmineKarBenaH minEmnCamg<l KW RBHmanRBH
PaK RTg´Rtas´sEmþgehIy edaykarRtas´sEmþgnUv
Pav;énesckIþeKarBenaH Camg<l . EmnBit esckIþ
mineKarB Kb|IRCabza minEmnCamg<l eRJHCaehtuén
Gnidðpl mankareTAkan´TuK<tiCaedIm . eRBaHehtuenaH
RBHmanRBHPaK kalRTg´Rtas´sEmþgZm(dl´suPmaNB
eTIbRTg´Rtas´za ?
mñalmaNB ®sþIßbursBYkxøH kñúgelakenH CaGñk
rwgtÁwg emIlgay minsMBHbuK<lEdlKYrsMBH mineRkak
TsbuBaØkiriyavtßú 164
TTYlbuK<lEdlKYreRkakTTYl minoGasn; dl´buK<l
EdlKYrdl´Gasn; minopøÚv dl´buK<lEdlKYrdl´pøÚv
mineZVIsk,ar; dl´buK<lEdlKYrdl´sk,ar; mineZVIesckIþ
eKarBdl´buK<lEdlKYreZVIesckIþeKarB minrab´Gandl´
buK<lEdlKYrrab´Gan minbUCadl´buK<lEdlKYrbUCa .
eRJHGMeBIenaH EdlxøÜn:nbMeBjy¨agenH :nkan´x¢ab´
y¨agenH buK<lenaHluHTMlayragkaybnÞab´BIesckIþ
søab´eTA rEmgeTAekItkñúgkMeNItstVtircäan eRbtvis&y
Gsurkay nrk ebIbuK<lenaHTMlayragkaybnÞab´GMBI
esckIþsøab´eTA mineTAekItkñúgkMeNIttircäan eRbtvis&y
Gsurkay nrkeT eTIb:nRtLb´mkkan´PaBCamnusS
ekItkñúgTINa> rEmgCaGñkmanRtkUlezakTab .
mñalmaNB buK<lEdlrwgtÁwg emIlgay minsMBHbuK<l
EdlKYrsMBH .l. minbUCa dl´buK<lEdlKYrbUCa enH
eQ μaHza bdibTaRbRBwtþeTA edIm|ImanRtkUlezakTab .
mñalmaNB mYyeT[t ®sþIßbursBYkxøH kñúgelak
enH CaGñkminrwgtÁwg minemIlgay sMBHbuK<lEdlKYr
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 165
sMBH eRkakTTYlbuK<lEdlKYreRkakTTYl oGasn;
dl´buK<lEdlKYrdl´Gasn; opøÚv dl´buK<lEdlKYr
dl´pøÚv eZVIsk,ar; dl´buK<lEdlKYrdl´sk,ar; eZVI
esckIþeKarB dl´buK<lEdlKYreZVIesckIþeKarB rab´Gan
dl´buK<lEdlKYrrab´Gan bUCadl´buK<lEdlKYrbUCa .
eRJHGMeBIenaH EdlxøÜn:nbMeBjy¨agenH :nkan´x¢ab´
y¨agenH buK<lenaH luHTMlayragkaybnÞab´BIesckIþ
søab´eTA rEmgeTAekItkñúgsuKtisYK(eTvelak ebIbuK<l
enaH TmøayragkaybnÞab´GMBIesckIþsøab´eTA mineTAekIt
kñúgsuKtisYK(eTvelakeT eTIb:nRtLb´mkkan´PaBCa
mnusS ekItkñúgTINa> rEmgCaGñkmanRtkUlx¬g´x¬s´ .
mñalmaNB buK<lEdlminrwgtÁwg minemIlgayeK sMBH
buK<lEdlKYrsMBH .l. bUCa dl´buK<lEdlKYrbUCa
enHeQ μaHza bdibTaRbRBwtþeTAedIm|ImanRtkUlx¬g´x¬s´ .
n½ykñúgGdækfa cULkm μvíPgÁsURtenaHfa ? bTza GPivaeTtBVM KW buK<lEdlKYrdl´karGPivaT
:ndl´ RBHBuTÆ RBHbec©kBuTÆ ßRBHGriysav&k . sUm|I
TsbuBaØkiriyavtßú 166
buK<lEdlKYreRkakTTYlCaedIm k*n¥HdUcKñaEdr .
bTza smetþn EdlxøÜn:nbMeBjehIy .
bTza smaTienñn KW EdlxøÜnkan´x¢ab´ehIy KW
Jl´RtÚvehIy . bTza yTiTM manesckIþza km μ KW PaB
CaGñkrwgtÁwg manmanHéRkElgenHÉNa bdibTaenH .
dÍkacULkm μvíPgÁsURtenaHfa ? bTza smetþn KW EdlGac :ndl´ Edlman
smtæPaB . GZib|ayza km μenaH Cakm μEdlGacedIm|I
nwgopl edayRbkarNa eRJHkm μEdlxøÜn:neZIV KW
:nsnSMTukehIy edayRbkarenaH . k*km μR:kddUecñaH
eQ μaHza minmanxVHxat edaykic©rbs´xøÜn ehtuenaH
eTIbGdðkzacarüeBalza KW xøÜnbMeBjehIy .
kñúgbTza smaTienñn enH karkan´x¢ab´ KW kar
Bal´RtÚvedaytNØa nig Tidði eQ μaHza karsmaTan
eRJHehtuenaH RBHGdðkzacarüeTIbeJlza ²EdlxøÜn
kan´x¢ab´ KW EdlxøÜnBal´RtÚvehIy .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 167
eQ μaHza bdibTa eRJHvieRKaHza ²CaeRK}geZIV
dMeNIreTAkan´suKti ß TuK<ti énbuK<l³ :ndl´ km μ .
buK<lEdlminrwgrUsedaybT:lIza ?
GtæTÆtasg¡aeta nivaeta tu ysaTiKuN-b|dilaP ehtueta mg<lM ; bNÐitelakeJlza
cMENkbuK<lRbRBwtþbnÞabxøÜneJlKW minrwgrUs Caehtu
:nnUvKuNniglaP manysCaedIm CaesckIþceRmIn .
4>4 KafasEmþgGanisgSrbs;Gbcayn³ ey vuD¿mbcaynþi nra Zm μsS ekaviTa Tiedð Zem μ c :sMsa sm|raeya c suK<tw.
BYkCnEdlQøaskñúgZm( ekatERkgcas´RBwTÆacarü
rEmg:nesckþIsresIr kñúgbc©úb|nñpg :nsuKtikñúg
brelakpg .
GPivaTnsIlisS nic© M vuD¿abcayiena ctþaera Zm μa vD¿nþ i GayuveNÑa suxM BlM .
TsbuBaØkiriyavtßú 168
Zm( KW BrTaMgLay 4 Rbkar KW Gayu 1
BN(sm|úrkay 1 esckIþsux 1 kMlaMg 1 rEmgceRmIn
Gs´kalCanic© dl´GñkEdlmanesckIþOnkayzVaybg<M
dl´RBHrtnRt&y CaRbRktI nigGñkEdlmanesckIþ
eKarBekatERkg dl´GñkEdlmanesckIþceRmInedayKuN
mansIlKuNCaedIm ß EdlceRmInedayv&y KW cas´
RBwTÆacarü .
GZib|ayGtæénKaza
bTza GPivaTsIlisS KW GñkzVaybg<MCaRbRktI
:ndl´ GñkxVl´xVaykic©KW karzVaybg<Mer]y> .
bTza vuD¿abcayiena esckþIza dl´RKhsæGñk
OnlMeTan ßGñkbUCaCanic© edaykarRkabzVaybg<M sUm|I
kñúgPik¡úkMelaH nigsameNrbYskñúgézáenaHç k*ßdl´bBVCit
GñkOnlMeTan ßGñkbUCaCanic© edaykarRkabzVaybg<M
kñúgGñk‘bYs’cas´CagedaybBVC¢a ßedayóbsm|Ta ‘ß’
kñúgGñkceRmInedayKuN .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 169
BIrbTza ctþaera Zm μa esckþIza kalGayu
ceRmInrs´enAç GayuenaH rEmgceRmInGs´kalbunNaç Zm(
TaMgLaysUm|IeRkAenH k*ceRmInGs´kalbueNÑaHdUcKña .
eRBaHza GñkNaeZVIkuslEdlenAGayu 50 qñaM oRbRBwtþ
eTAç GnþrayénCIvitrbs´GñkenaH dl´ekIteLIgsUm|Ikñúg
kalmanGayu 25 qñaM° GnþrayenaH rEmgrmáabeTA:n
edayPaBCaGñkRkabzVaybg<MCaRbRktI . GñkenaH rEmg
taMgenA:nrhUtdl´Gs´GayuEtmþg . sUm|IvNÑ;CaedIm
rbs´GñkenaH rEmgceRmInRBmnwgGayuenaHÉg .
n&ysUm|IéRkElgCagenH k*y¨agenHÉg .
Gnnþraeyn bvtþsSayuena vD¿nM nam ntæi . k*eQμaHza karceRmInénGayu EdlRbRBwtþeTA
edayminmanGnþray minmaneT .
6
TsbuBaØkiriyavtßú 170
5-evyüavc ©my³ kñúgbrmtßTIbnI Gdækfa ³ buJ¦kiriyavtæú EdlRbkb
RBmedaykarxVl´xVay Kb|IRCabedayGMNacénkar
eZVIvtþbdibtþi dl´Pik¡úcas´Cag edayGMNacénkarEdl
eXIjPik¡úcUleTAkñúgRsúkedIm|IbiNÐ:t TTYl:Rt
‘rbs´elak’ ehIy bJ©úHPik¡a sUm|IkñúgRsúkoer[bry
naMcUleTAzVay nigedayGMNacénkarRbjab´naMyk
:RtmkoCaedIm eday:n» ‘Bakübg<ab´’za cUreTA
naMyk:Rtrbs´Pik¡úTaMgLaymk dUecñH .
kñúgbrmtæeCatik; evyüavc© sEmþgvcntæ;za ?
viesesn Gavrnþ i ósSk,M GabC¢nþ Iti Byavda ByavdsS km μ M evyüavc© M ; buK<l
BYkNaman esckIþBüayamCaBiess eJlKW cUldl´
PaBCaGñkkgVl´citþ ykcitþTukdak´ dUecñH buK<lTaMgenaH
eQ μaHza Büavd; :ndl´´ Gñkcat´kar ßGñkCYyQWq Áal
kñúgkic©karepSg> kareZVIrbs´buK<lEdlmanesckIþ
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 171
xVl´xVay ykcitþTukdak´CaBiess eQ μaHza evyüavc©;
:ndl´ karCYyQWq Áalkñúgkic©karEdlTak´Tgnwgbriytiþ
bdibtþi karbric©aKTan karQWz,at´ minsb|ay kar
CYyCYsCul ‘esnasn;’ dUcedImvij smÁatvtþGaram
bUCnIydðan CaedIm .
tamvcntæenH sEmþgedaybuK<laZidðan Etkalnwg
sEmþgedayZm μaZidðanehIy k*mandUecñH ²tM tM kic©-kreN ByavdsS Paeva evyüavc© M ; Zm(Edl
CaehtueZVIobuK<lmanesckIþkgVl´ ykcitþTukdak´kñúgkar
eZVIkargarRKb´y¨ag eQ μaHza evyüavc©; :ndl´ ectna
EdlenAkñúgmhakuslcitþúb|aT EdleZVIobuK<lman
esckIþBüayam xVl´xVay ykcitþTukdak´kñúgkareZVIkargar
RKb´y¨ag .
mYyeT[t karCYyQWq ÁaleZVIkargarepSg> Edl
minmaneTasrbs´matabita RKÚ Gacarü jati bgbÁÚn
miRtPkþi dUcCabuRtZIta CYyemIlRTBüsm|tþi masR:k´
rhUtkargarRKb´y¨ag minoelakkgVl´citþCaedIm dUecñH
TsbuBaØkiriyavtßú 172
sUm|IebIza CakargarpøÚvelakk*Bit Etk*cat´Caevyüa-
vc©kuslTaMgGs´ .
5>1 buBVkm μrbs;]tþrmaNB kñúg:yasiraCBa¦sURt ; cMENkxagótþrmaNB
CaGñkcat´Ecg kñúgTanrbs´esþc:yasiraCBa¦;n@uH :no
TanedayeKarB oTanedayédxøÜnÉg oTanedayp©itp©g
oTanedaymin:ne:Ho luHEbkZøayragkay bnÞabGMBI
mrN;eTA k*:neTAekItkñúgfansuKtisYK(eTvelak CamYy
nwgBYkeTvtaCantavtþigS .
bBa¢ak´za ótþrmaNB enH CaGñkxVl´xVay kñúgTan
rbs´esþc:yasiraCBa¦;n@uHbueNÑaH . kñúgGdðkza®:bza
ótþrmaNB enaH oTansUm|ICavtæúrbs´GñkdéT k*‘oTan’
edayeKarB .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 173
5>2 buBVkm μrbs;RBHraCacNÐbeC¢at k*RBHraCa manJhn;TaMg 5 KW ?
dMrIjI 1 eQμaH PTÞvtI eTA:nmYyézá 50 eyaCn¾ .
TaseQμaHza kak; eTA:n 60 eyaCn¾ . esH 2 KW
esHeclkdði nig muJ©eksi eTA:n 100 eyaCn¾ .
dMrInaLaKirI eTA:n 120 eyaCn¾ ‘kñúgmYyézá’ .
:n»mkza RBHraCaRBHGg<enaH kñúgkalRBHBuTÆ
minTan´:nRTg´ób|tþieLIg :nCaGñkenAbeRmIrbs´«sSr-
Cnmñak´ . tmkézámYy kal«sSrCnenaH eTAeRkARBHnKr
gUtTwkehIymkç RBHbec©kBuTÆGg<mYy cUleTAkan´RBHnKr
edIm|IbiNÐ:t min:nPik¡aeLIyRtwmEtmYyduM eRJHGñkRkúg
TaMgGsRtÚvmarbNþalcitþ man:RttamEdllagTukehIy
‘TeT’ ecjeTA . lMdab´enaH marcUleTArkRBHbec©kBuTÆ
enaH edayePTEdlminmanGñkNas<al´ehIy sYrelak
kñúgxN;Edlelak‘mk’dl´TVarRBHnKrza ²elakm©as
elak:nGVI> xøHeT³ / RBHbec©kBuTÆ eqøIyza ²k*GñkÉg
eZVIGakarKW Edlmin:ndl´eyIgehIyminEmnß³ / .
TsbuBaØkiriyavtßú 174
ebIdUecñaH sUmelakm©as´RtLbcUleTAeT[tcuHç RKaenH
x\úMnwgmineZVI .
RBHbec©kBuTÆ ; eyIgnwgminRtLbeTAvijeT[teT .
k*ebIRBHbec©kBuTÆenaH Kb|IRtLbeTAesat marenaH
nwgKb|IERCkcUlkñúgsrIr;rbs´GñkRkúgTaMgGs´ ehIyTHéd
eZVIkaresIccMGkeT[tç kalRBHbec©kBuTÆminRtLb mark*
:t´eTAkñúgTIenaHÉg . xN;enaH «sSrCnenaHlμmeXIj
RBHbec©kBuTÆ EdlmkenAedayTaMg:RttamEdllagTuk
‘TeT’ ehIy eTIbzVaybg<M ehIysYrza ²elakm©as´ elak
:nGVI> xøHeT³ / elakeqøIyza ²GñkmanGayu GatμaRtac
eTAehIy ecjmkehIy³ . eKKitza ²elakm©as´ mintb
JküEdleyIgsYr nwgeBalJküdéTç elakKg´nwgenA
minTan´:nGVI>³ . kñúgevlaenaH Kat´RkeLkemIl:Rt
rbs´elak eXIj:RtTeT k*CaGñkekø{vkøa EtminGac
TTYl:Rt eRJHminTan´dwgza PtþkñúgpÞHrbsxøÜnseRmc
ehIy ßminTan´seRmc eTIbeJlza ²elakm©as´ sUm
elakm©as´ cUrenAcaMbnþic³ dUecñHehIy k*eTAkan´pÞHeday
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 175
rh&s sYrza ²PtþsRmabeyIgseRmcehIyß³ / kalGñk
beRmIeqøIyza ²seRmcehIy³ eTIbeJlnwgGñkbeRmIenaH
za ²: GñkdéTEdlmanesckþIrh&sEdlbribUN(CagGñk
minmanç edaykarsÞúHeTAd*rh&s GñkÉgcUleTAdl´
elakm©asenaH eJlza ²elakm©as sUmelakcUro:Rtç
ehIyTTYl:Rtmkedayrh&s³ . eKsÞúHeTAedayJkü
bg<ab´EtmYyb¨ueNÑaH TTYl:RtnaMmkehIy . sUm|I
«sSrCn eZVI:RtoeBjedayePaCnrbs´xøÜn ehIyeJl
za ²GñkcUrRbjab´eTA zVay:RtenHdl´elakm©as´ eyIg
nwgocMENkbuNü GMBITanenH dl´GñkÉg³ . eKTTYl
:RtenaH ehIyeTAedayel]n‘rh&s’ zVay:Rtdl
RBHbec©kBuTÆ zVaybg<MedaybJ©g<Rbtisðan ehIyeJlza
²elakm©asd*ceRmIn evlacUleTACitehIyç x\úMeTAnigmk
edaykarsÞúHeTAd*rh&séRkElgç edayplénkarsÞúHeTA
rbs´x\úMenH sUmJhn;TaMgLay 5 EdlGacnwgeTA:n
50 eyaCn¾ 60 eyaCn¾ 100 eyaCn¾ 120 eyaCn¾
cUrekIteLIgdl´x\úMç mYyeT[t ragkayrbs´x\úMEdlmknigeTA
TsbuBaØkiriyavtßú 176
RtÚvBnøWénRBHGaTitüduteralehIyç edayplénkarEdl
ragkayRtÚvBnøWénRBHGaTitüduteralenaHrbs´x\úM sUmGaC\a
rbs´x\úM cUrpSayeTAdUcnwgBnøWénRBHGaTitü kñúgTIEdlekIt
ehIynigekItehIy° cMENkbuNükñúgeRBaHbiNÐ:tenH
EdlGñkCam©as‘«sSrCn’ oehIydl´x\úMç edayplEdl
hUrecjéncMENkbuNüenaH sUmx\úMcUrCaGñkmancMENk
énZm(Edlelakm©aseXIjehIy³ . RBHbec©kBuTÆeJlza
²sUmesckþIR:zñaEdlGñktaMgTukenH cUrseRmc³ ehIy
:neZVIGnuemaTnaza ?
«cäitM btæitM tuyØM sBVemv smiCÄtu seBV bUernþ ú sg,b|a cenÞa bnñresa yza. «cäitM btæitM tuyØM xib|emv smiCÄtu seBV bUernþ ú sg,b|a mNieCatiresa yza. vtæúEdlRtÚvkarehIy R:zñaehIy cUrseRmcdl´Gñk
o:nqab´rh&sç sUmesckþIRtiHriHTaMgBYg cUreBj
dUcRBHc®nÞ kñúgézá 15 ekIt . vtæúEdlRtÚvkarehIy
R:zñaehIy cUrseRmcdlGñko:nqabrh&sç sUm
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 177
tRmiHRtÚvTaMgBYg cUreBjdl´Gñk dUcEkvmNI eQ μaHza
eCatirs; .
:n»za Kaza 2 enHÉg eQ μaHza KazaGnuemaTna
rbs´RBHbec©kBuTÆTaMgLay . rtn;KWEkvmNI Edlovtæú
Edl®:zñaTaMgBYg ehAza ²EkvmNIeCatirs³ kñúgKaza
enaH . enHCabuBVcriténbursTTYleRbIenaH . eK:nCa
RBH:TcNÐbeC¢at kñúg«LÚvenH . nigedayplEdlhUr
ecjénkmμenaH Jhn;TaMg 5 enH eTIbekIteLIg .
6
TsbuBaØkiriyavtßú 178
6-btþiTanmy³ btþiTan sEmþgvcntæza ²btþBVati btþi btþiya
TanM btþiTanM³ Zm μCatiNa EdlGñkeZVI:ndl´ehIy
dUecñaH Zm μCatienaH eQ μaHza btþi :ndl´ Tan sIl
Pavna EdlekIteLIgehIy kñúgsnþanrbs´xøÜn karo
cMENkbuNüEdlxøÜn:nmk eQ μaHza btþiTan :ndl´
karóTÞiscMENkbuNüodl´matabita RKÚGacarü jati
bg bÁÚn rhUtsBVstVTaMgBYgEdlsøab´eTAehIy .
tamvcntæenH CakarsEmþgedaybuK<laZidðan Et
kalnwgsEmþgedayZm μaZidðanehIy k*mandUecñH ²btþw TTnþi Éetnati btþiTanM ; GñkcitþbuNüTaMgLay
rEmgocMENkbuNü EdlxøÜn:nmk dl´GñkEdl
rMlagxnÆsøab´eTAkan´brelakehIy ßGñkEdlenAman
CIvitrs´enA edayZm μCatienaH dUecñaH Zm μCati EdlCa
ehtuénkaroenaH eQ μaHza btþiTan :ndl´ ectna
EdlenAkñúgmhakuslcitþúb|aT EdlekIteLIg kñúgxN;
EdltaMgcitþóTÞiscMENkbuNü .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 179
sYrza karóTÞiscMENkbuNü odl´buK<ldéT
dUecñaHehIy buNüenaHnwgkat´bnæycuHeTAßeT /
eq ø Iyza minkat´bnæycuHeLIy y¨agNa manEt
nwgRtLb´beg,IneLIg bEnæmeLIgeT[t dUecñaH k*eRJHza
karonUvbuNüenaH epSgKñaBIkarovtúæEdlman Edl
eJlza manEtnwgbeg,IneLIg EzmeLIgeTAenaH BaküenH
óbmahak´bIdUckarGuceT[nbEnæmeLIg KWbuK<lduceT[n
Tuk 1 edIm sUm|IebIza naMeT[ndéT>mkGuctmancMnYn
eRcInry eRcInBan´edImk*eday BnøWPøWc|as´EdlmanenA
kñúgTIenaHCamYyeT[nedImdMbUg k*min:nGs´eTAeday
RbkarNa manEt:nTTYlBnøWPøWc|as´bEnæmeLIgBIBnøW
eT[nTaMgenaHCaeTVKuN y¨agNa karóTÞiscMENk
buNüodl´buK<ldéT k*rEmgCYyeZVIokuslEdlxøÜn
:nmk manGMNaceRcInéRkElg>eLIgeTARKb´kal
EdleZVIkaróTÞiso dUecñaH .
mü¨ageT[t karEckbuNükuslodl´GñkdéT KW
CakarRbedAcitþmYyEpñk edIm|IkMuocitþKit:nGVI> EtxøÜn
TsbuBaØkiriyavtßú 180
Ég RtÚvecHEbgEckrbs´RbesIroGñkdéT TUn μancitþo
ecHeGIeBIkñúgGMeBIlÁ edayykcitþTukdak´ karCUnbuNü KW
CUnedaycitþemtþa edaycitþTn´Pøn´ CUnedIm|IoGñkdéT
:nbuNüBit> eRBaHGnuemaTna .
7-btþanuemaTanmy³ kñ úgGdækfa brmtßTIbnI fa ³ buJ¦kiriyavtæú KWkar
GnuemaTna ‘buNü’ Kb|IRCabedayGMNacénkarGnu-
emaTnacMENkbuNü EdlGñkdéToehIy ßbuNüEdl
GñkdéTeZVIehIyTaMgGs´za saZu ‘lÁehIy’ .
brmt ßeCat ik³ btþanuemaTna sEmþgvcntæ;za ?
²btþiya GnuemaTnM × btþanuemaTnM³ kar
eXIjlÁ eZVItamßTTYleRtkGrtam edayesckIþeBjcitþ
nUvcMENkbuNü EdleKóTÞismko eQ μaHza
btþanuemaTn; :ndl´ kareRtkGrTTYlcMENkbuNü
EdleKóTÞismko .
¥
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 181
Jküza ²btþi³ kñúgbtþiTanenaH CaTan sIl Pavna
EdlxøÜnBüayamksagoekIteLIgehIy óTÞisodl´
buK<ldéTç cMENkJküza ²btþi³ enAkñúgbtþanuemaTna
enaH :ndl´ kuslEdleKóTÞisoenaH :nmkdl´xøÜn
ehIy edaypøÚvvacanigGkSr dUecñaH eTIbsEmþgvcntæ;
n&ymYyeT[tza ²:bIytIti btþi³ kuslEdlGñkdéT
Kb|IóTÞiso dUecñaH eQ μaHza btþiç ²btþw GnuemaTnþi saZukarM TTnþi Éetnati btþanuemaTnM³ CnTaMg
Lay rEmgeRtkGrnUvbuNükuslEdleKóTÞismko
edaykarEzøgvacaza saZu edayectnaenaH dUecñaH
ectnaenaH eQ μaHza btþanuemaTn; :ndl´ mhakusl-
ectna EdlTak´TgCamYykarGnuemaTna .
kalBicarNa emIltameKalvcntæ;EdlsEmþg
ehIyenH k*Kb|IeXIj:nza ectnaenAkñúgmhakusl
esamnsSdYgNamYyenaHBit> CabtþanuemaTnakusl
y¨agbribUrN¾ cMENkectnaenAkñúgmhakuslóebk¡a
dYgNamYyenaH CabtþanuemaTnakuslminbribUrN¾ eRJH
TsbuBaØkiriyavtßú 182
za citþkñúgxN;enaH xVHbItiesamnsS cMeJHbuNü
kuslEdleKóTiÞsmko RtwmEteZVIoEzøgvacaza saZu
saZu ‘lÁehIy>’ tamPasarbs´xøÜnb¨ueNÑaH dUecñaH
karGnuemaTnaEdlCabtþanuemaTnakusl y¨agbribUrN¾
RtÚvmancitþRbkbedaybItiesamnsS ebIéRkElgCa
jaNsm|yutþesamnsSpgehIy k*CabtþanuenaTna
kusly¨aglÁéRkElg .
7>1 karGnuemaTnabuNüEdlmineQ μaHfa btþanuemaTnaedayRtg;
karGnuemaTnacMENkbuNü EdlmineQ μaHza
btþanuemaTna edayRtg´enaH KW kal:neXIjeKkMBugeZVI
buNü KWkarbric©aKTan rkSasIl ceRmInPavna ß:n
eXIjJkücarikeQ μaHm©as´rbs´ EdlCab´enAkñúgvtúæEdl
ksagzVay‘sg¹CaedIm’ k*ekItbItiesamnsSpg eday
ehtuEdleKmin:neJlR:b´ ßóTÞiscMENkbuNüenaH
oeT karEdlbItiesamnsScMeJHkargarEdllÁrbs´
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 183
buK<ldéTy¨agenHenaH nwgEzøgvacaza saZu> ßza
lÁNas´ k*eday ßmin:nEzøgvacak*eday min:n
eQ μaHza btþanuemaTna edayRtg´ RtwmEtCaGnuelam
b¨ueNÑaHç sRmab´karGnuemaTnacMENkbuNü Edl:n
eQ μaHza CabtþanuemaTnakuslBitenaH :ndl´ buNü
kusl EdlGñkeZVI:nBüayamksageLIg ehIynaMmk
eJlR:b´ ß óTÞiuso karGnuemaTnacMENkbuNü
Edlm©as´rbs´eJlR:b´ ß óTÞiso dUecñH eTIb:n
eQ μaHza btþanuemaTnkusl edayRtg´ .
7>2 cMENkbuNüEdleK]TÞis[ 2 Rbkar 1-óTÞisSikbtþi cMENkbuNüEdleKóTÞiso
edaycMeJH
2-GnuTÞ isSikbtþi cMENkbuNüEdleKóTÞiso
mincMeJH
karEckbTtam:lIevyüakrN¾dUecñH ?
óTÞ isS = «k = btþi × óTÞisSikbtþi ç
TsbuBaØkiriyavtßú 184
óTÞisS × karcMeJHç «k × manç btþi × kusl
EdleKpSayoç kalrYmbTTaMg 3 enH cUlKñaehIy
k*ERbza kuslEdleKpSayoedaymankarcMeJH .
n = óTÞisS = «k = btþi × GnuTÞisSikbtþiç n × minç óTÞisS × karcMeJHç «k × manç
btþi × kuslEdleKpSayoç kalrYmbTTaMg 4 enH
cUlKñaehIy k*ERbza kuslEdleKpSayoedaymin
mankarcMeJH .
karEbgEckbuNükuslTaMg 2 RbkarenH GñkEdl
:nTTYlcMENkbuNüRbePTEdlCaóTÞisSikbtþi kal
:nEzøgvacaza saZu>> ehIy k*:nTTYlplmYyrMeBc
dUcCaBYkeRbtEdlCajati rbs´RBH:TBim¬isar ‘taMg
EtGMBI 92 kb|mun’ kalRBH:TBim¬isar :nksagvtþ
evLúvnaram zVaycMeBaHRBHsm μasm¬úTÆ RBHmhakSRt
min:nEbgEckcMENkbuNü edaycMeJHodl´BYkeRbt
TaMgenaHeLIy RtwmEtRTg´pSayeTA edaymincMeJH
b¨ueNÑaH dUecñaHBYkeRbtTaMgenaH eTIb:nnaMKñabeJ©j
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 185
sMeLgERskyM sMucMeJHRBHmhakSRt luHRBwkEsÁk
eLIg RBHmhakSRt k*Rbjab´esþceTAKal´RBHsm μa-
sm¬úTÆCam©as´ RkabTUlsYrdl´er]gEdl:nCYbRbTHmk
enaH cMeJHRBHsm μasm¬úTÆ .
RBHGg<eTIbsEmþgR:b´za CasMeLgrbs´eRbt
EdlCajati mkERsksMucMENkbuNü eRJHRBHGg<
min:nóTÞiscMENkbuNüTaMgBYg EdlRTg´bMeBjo
dl´eKedaycMeJHeLIy eKTaMgenaH :ntaMgcitþrgcaM
edIm|Inwg:nTTYlcMENkbuNü GMBIRBHGg< mkGs´ry;
eBlyUrlg´ehIy . dUecñaH RBH:TBim¬isar eTIbRTg´
:ncat´kareZVIbuNüeLIgz μ IeT[tCaRKaTI 2 ehIy RTg´:n
EckcMENkbuNüenaH odl´eRbtTaMgenaH edaycMeBaH
cMENkBYkeRbtTaMgLay kal:nTTYlcMENkbuNü
BIRBH:TBim¬isar EdlRTg´EckoedaycMeJHehIy eTIb
naMKñabeJ©jvacaza saZu>> plbuNü k*R:kd
ekIteLIgmYyrMeBc eday:nTTYlGaharmkbriePaK
sRmalesckIþeRskXøan EdllM:kmkGs´ry;eBl
TsbuBaØkiriyavtßú 186
CayUrlg´ ‘eTIbEt:nbriePaKkñúgxN;enaHÉg . enHCa
plEdl:nTTYledayR:kdCak´ GMBIkarEckcMENk
buNüedaycMeBaH .
sRmab´GñkEdl:nTTYlcMENkbuNü RbePT
EdlCaGnuTÞisSikbtþienaH min:nTTYlplR:kdCak´
kñúgmYyrMeBc dUcGñkEdl:nTTYlcMENkbuNü RbePT
óTiÞsSikbtþienaHeT EteTaHCay¨agNak*eday GanisgSén
karGnuemaTna cMENkbuNüRbePTGnuTiÞsSikbtþi rbs´
BYkeRbtTaMgLay k*minsabsUnüeTAeTç cMeJHkarTTYl
cMENkbuNüRbePTEdlCaGnuTiÞsSikbtþi evlaNa evla
enaH karGnuemaTnacMENkbuNüRbePTEdlCaGnuTiÞsSi-
kbtþienH k*cUlrYmCYyóbtæmÖ karGnuemaTnaRbePTEdl
CaóTiÞsSikbtþi omankmøaMgxøaMgeLIgkñúgxN;enaH .
tamEdleJlmkehIyenH sMedAdl´GñkEdl
:nsøab´eTAehIy k*:neTAkan´kMeNItEdlCabrTtþÚ-
bCIvikeRbtmYyBYk vini:tGsurnigevmanikeRbt EdlCa
BYkeTvtaCan´Tab kñúgcatum μharaCikaPUmimYyeT[tb¨ueNÑaH
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 187
sRmab´kñúgBYkmnusSpgKñaenH mankarGnuemaTna
cMENkbuNü RbePTEdlCaóTÞisSikbtþi ßGnuTÞisSikbtþi
dUcKña EtplEdl:nTTYlenaH minEmnCarbs´rbr
mas R:k´ Gahar briePaK TIenAGaRs&y dUcKñanwg
BYkeRbt Edl:nTTYlenaHeT RtwmEt:nTTYlpl KW
mancitþsuxsb|ay minekþARkhay muxmat´Rss´bs´
minRsGab´b¨ueNÑaH ‘nwgRtÚvTTYlplCaesckþIsux kñúg
brelak ßkñúgbc©úb|nñk*man’ .
7>3 viFIEckbuNüRbePT]TÞisSikbtþi
sRmab´viZIEckbuNü RbePTóTÞisSikbtþi manviZI
EckdUecñH za ²«TM em buJ¦M matabituGacriy-jatimitþsmUhanM eTmi ; sUmóTÞisSkareZVIbuNü
EdlTak´TgnwgTan sIl Pavna rbs´x\Múm©as´enH odl´
matabita RKÚ Gacarü jati mitþ Edlsøab´eTAehIy ß
EdlenAmanCIvitenaHpg .
TsbuBaØkiriyavtßú 188
7>4 viFIEckbuNüRbePTGnuTÞ isSikbtþi
sRmab´viZIEckbuNüRbePTGnuTÞisSikbtþi manviZI
EckdUecñH za ²«TM em buJ¦M sBVstþanM eTmi ; sUmóTÞisSkareZVIbuNüEdlTak´TgnwgTan sIl Pavna
rbs´x\Múm©as´enH odl´sBVstVTaMgBYgTaMgLay .
ectnaCaehtuGnuemaTna sUm|Irbs´BYkeRbtTaMg
Lay rEmgCaKuNCatioplkñúgxN;enaH:nç min:c´
eJlzVIdl´ectnaEdlCaehtuGnuemaTna rbs´mnusS
eLIy .
kñúgesckIþenH maner]gTaMgenH ‘CaóTahrN¾’ .
7>5 erOg])askmñak; :n»mkza kñúgkalénRBHBuTÆRBHnamksSb; man
ó:skmñak´ Caesatabnñ :ncuHTUkCamYynwgkudum¬Ik¾
Cagkat´sk´mñak´ . kñúgézáTI 7 nava k*:neK]genARtg´
kNþalénsmuRT . CnTaMgBIrnak´enaHÉg edkelIbnÞH
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 189
kþarmYyehIy k*eTAdl´ekaHmYy bNþaCnTaMgBIrnak´enaH
Cagkat´sk´ smøab´stVTaMgLayehIy GaMgsIuodl´
ó:skxøH ó:sk eJlza ²x\MúRKb´RKan´ehIy³ dUecñaH
minbriePaK ehIyKitza ²kñúgTIenH eRkABIéRtsrNecj
ehIy TIBwgdéTrbs´Gat μaGj minmaneLIy³ . kal
ebIó:skenaH rlwknUvKuNénRBHrtnRt&yy¨agenHç
esþcnaKraC k*ekIteLIgehIykñúgekaHenaH nimi μtsrIr;
rbs´xøÜn eZVICaTUky¨agZMeBjedayrtn 7 Rbkar .
smuRTeTvta :nCaGñkkac´cg,ÚtTUk fitenAelITUk
ERskRbkasza ²buK<lGñkeTAkan´Cm¬ÚTVIb manEdrßeT ?³
ó:sk R:b´za ²eyIgTaMgLaynwgeTA³ kalebI
eTvtaeJlza ²cUrGñkeLIgTUkcuH³ dUecñH kMBugEteLIgTUk
:nehACagkat´sk´ ²oeLIgTUkpg³ . eTvtaeJlza
²buK<lenaHminmanKuN KW sIl nigmaryaTeLIy eRJH
ehtuenaH buK<lenaH CaGñkminKYredIm|InwgcuHTUkenHeT³ .
ó:skeJlza ²ehtuenaH cUresøssincuH x\MúnwgonUv
cMENkbuNüGMBITan EdlxøÜnx\Mú:noehIy BIsIlEdl
TsbuBaØkiriyavtßú 190
xøÜnx\Mú:nrkSaehIy nigGMBIPavnaEdlxøÜnx\MúGb´rMehIy
dl´bursn@uH³ç Cagkat´sk´eJlza ²x\MúsUmGnuemaTna³ .
kñúgeBlenaH eTvtaobursenaHfitenAelITUk ehIy:n
GMuTUkenaH sMedAeTATIRkúgBaraNsI júaMgRTBüotaMgenA
kñúgpÞHénCnTaMgBIrnak´enaHeRscehIy k*:nRtLb´eTA
kan´vimanrbs´xøÜnvij .
‘Gdðkza sIlanisgSCakt kñúgctutævK< Tukni:t’
7>6 erOgsgçRBah μN_ kñúgGtItkal TIRkúgJraNsI maneQ μaHza
emalinI . kñúgkalenaH RBHeJZistV:nCaRBah μN¾
namza sg¡ kñúgTIRkúgemalinI eTAedIm|Ilk´dUrtamTUk
:nCYbnwgRBHbec©kBuTÆCam©as´mYyRBHGg< kñúgcenøaHpøÚv
elakkMBugEtCan´nUvEpndId*ekþAgM dUcCaregIkePøIg eRJH
xül´nigkMedAézád*ekþABnøwk nimnþmk mancitþeRtkGrza
²ERsbuNü rbs´Gat μaGjmkdl´ehIy³ eTIbTUlza
²bBiRtRBHGg<d*ceRmIn sUmRBHGg<Jk´Es|kRBH:TenH
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 191
ehIy:MgqRt nimnþeTA³ dUecñHehIy k*RbeKnqRt nig
Es|kRBH:T ehIyeTAkan´kMBg´ ehIycuHTUk . kñúgézá
TI7 nava:neK]gehIy RBHeJZistV:nnaMbursCa
óbdðakmñak´eTA ykeRbglabeBjTaMgsrIr;ehIy
briePaK lMGitdMus,r CamYynwgTwkedaHrav tamRtÚvkar
ehIy obursóbdðakbriePaKpgehIy eLIgkan´kMBUlén
ssrekþagCamYynwgbursóbdðakenaH elatepøaHeLIg
Zøak´eTAkñúgTIbMputRbmaN 1 ósP R:rBÆedIm|Inwgq øg
‘smuRT’ . kalebIó:skenaH kMBugEtq øg ‘smuRT’
enaHÉg 7 ézá knøgeTAehIy . RKaenaH nageTvZIta
eQ μaHza mNIemxla EdlEzrkSanUvsmuRT R:zña
nwgCYyRsg´RBHeJZistV eTIbnim μ itnavaseRmceday
rtn; eBjeTAedayrtn; 7 Rbkar elIkBr
RBHeJZistVenaHdak´elInava minoRkeLk emIlburs
CaóbdðakeLIy . RBHeJZistV :nocMENkbuNü
GMBIklüaNkm μ EdlxøÜn:neZVIehIydl´óbdðakenaH .
óbdðakenaH GnuemaTnaehIynUvcMENkbuNüenaH . RKa
TsbuBaØkiriyavtßú 192
enaH eTvta:noóbdðakenaHfitenAelInava naMnavaenaH
eq ¬aHeTAkan´TIRkúgemalinI júaMgRTBüotaMgenAelIpÞH
rbs´RBHeJZistVehIy k*:nvileTAkan´viman rbs´xøÜn
vijPøam .
‘er]genH elakeBalehIykñúgGdðkza
sg¡RJh μN¾Catk kñúgTskni:t’
eRJHehtudUecñaH ectnaCaehtuGnuemaTna rEmgCa
KuNCatioplkñúgxN;enaH:n .
7>7 viharviman ‘RBHGnuruTÆetærsYrza’ mñaleTvZIta nagmansm|úr
d*ruger]g .l. dUcp,ayRBwk kalEdlnagkMBugraMenaH
sMeLgTiBVTaMgLay KYrsþab´ KYrrIkrayéncitþ rEmglan´»
GMBIGvyv;tUcZMedaysBVRKb´ kalEdlnagkMBugraMenaH
køinTiBVTaMgLay mankøinRkGUb CaTIrIkrayéncitþ rEmgpSay
ecjGMBIGvyv;tUcZM edaysBVRKb´ kalnaggakkay eRK}g
Rbdab´TaMgLayBÆd*pñÜgsk´ k*»sUrKwkkg dUctUrüt®nþIRbkb
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 193
edayGg< 5 eRK}gRbdab´Rtec[k RtÚvxül´bk´mkb¨H k*keRmIk
edayxül´ »sUrKwkkg dUctUrüt®nþIRbkbedayGg< 5
p,akRmgNa BÆd*sirS;rbs´nag mankøinRkGUb CaTIrIkray
éncitþ ‘køinp,akRmgenaH’ rEmgpSayeTAsBVTis dUcedIm
ÓeLak nagEtgZMkøinRkGUbenaH EtgeXIjrUb Edlmin
EmnCarbsmnusS mñaleTvta GatμasYrehIy nagcUr®:b
enHCaplénkm μGVI .
‘eTvtaeqøIyza’ bBiRtRBHGnuruTÆd*ceRmIn ‘nagvisaxa’
CasMLaj´rbs´x\ú M :noCageZVImhavihar eT[bRkúgsavtæI
óTÞiscMeBaHsg¹ x\úMRCHzøa rIkray cMeBaHviharenaH eRBaHeXIj
nUvpÞHKWvihar CaTIRsLaj´enaH eTIbvimanEdlx\úM:nehIy
edayGnuemaTna d*brisuTÆenaHÉg CavtæúGs©arü KYrrmilemIl
k*x¬s´eTABÆd*Gakas Gs´ 16 eyaCn¾CuMvij edaybuBa¦rwTÆiénx\úM
pÞHkMBUl CalMenArbs´x\úM dUceKEckedaycMENkes μ IKña ruger]g
PøWTUeTA Gs´ 100 eyaCn¾CuMvij ÉRsHe:rk¡rNITaMgLay
rbs´x\ú M kñúgTIenH EdlBYkRtITiBVenAGaRs&yehIy manTwkrgzøa
RkaledayxSac´mas edrdasedayQUkepSg> q ø Úkeday
QUksTaMgLay mankøinRkGUb CaTIKab´citþ Edlxül´bk´
TsbuBaØkiriyavtßú 194
pSayeTA edImRBIg xñúr etñat dUg éRB nigeQIepSg>
TaMgLay duHCitlMenAxagkñúg min:c´daMeLIy ‘vimanenaH’
swgrgMedaytUrüt®nþIepSg> KwkkgedayBYkRsIGbSr eTaHCn
NaeXIjx\úM kñúgkaryl´sbþi CnenaHÉg Kg´eRtkGr viman
EbbenH CaTIGs©arü KYrrmilemIl PøWeRBagRBat eday
sBVRKb´ ekIteLIgedaybuBa¦km μTaMgLayrbs´x\úM buK<lKYr
eZVInUvbuNüTaMgLay .
‘RBHGnuruTÆetærsYrza’ vimanEdlnag:nehIy eday
GnuemaTna d*brisuTÆenaHÉg CaTIGs©arü KYrrmilemIl
mü¨ageT[t narINa :nonUvTan nagcUrR:b´nUvKtirbs´
narIenaH etIeTAekItkñúgTINa .
‘eTvtaeqøIyza’ bBiRtelakd*ceRmIn RsIsMLaj
rbsx\úMNa :noCageZVImhaviharedIm|Isg¹ RsIsMLaj´
enaH ‘KWnagvisaxa’ CaRsImanZm( dwgc|as´ :noTanehIy
:neTAekItkñúgeTvelak Can´nim μanrtI :nCabCabtIéneTvraC
eQ μaHsunim μ it elakm©as´sYrrknUvnarINaza narIenaHeTAekIt
kñúgTINa plénkm μrbs´narIenaH minKb|IKiteLIy .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 195
bBiRtelakd*ceRmIn x\úM:nedaHRsay tamesckþIBit
minERbRbÜl eRBaHehtuenaH elakm©as´cUrbbYlBYkCndéT
za GñkTaMgLay cUreRtkGroTancMeBaHsg¹pg GñkTaMg
Lay cUrmancitþRCHzøa sþab´Zm(pg kar:nGtþPaBCa
mnusSEdleKkRm:nedaygay GñkTaMgLay k*:nehIy
RBHBuTÆ mansMeLgdUcRBh μ manRBHcm μadUcmas CaGZibtI
kñúgpøÚv :nsEmþgnUvTanCapøÚvNa Tk¡iNaTan ‘EdlbuK<l
oehIy’ cMeBaHsg¹Na CaTanmanpleRcIn GñkTaMgLay
cUreRtkGroTanTaMgLay‘enaH’cMeBaHsg¹ ‘enaH’cuH .l.
‘caksutþnþbidk PaK55 TMB&r91’
7>8 erOgeRbtCamataénRBHsarIbutþ RBHsasþa kalRTg´Rbzab´enAvtþevLúv&nmhavihar
RTg´R:rBÆnageRbtmatarbsRBHsarIbutþetær edayCatiTI 5
GMBIbc©úb|nñCatienH eTIbRtasKazaenH manJkücabepþIm za
nK<a TuBVNÑrU:si dUecñH .
TsbuBaØkiriyavtßú 196
ézámYy RBHsarIbuRt RBHmhaemaK<løan RBHGnuruTÆ
nigRBHkb|in :nenAkñúgéRBmYykEnøg minqáayBIRkúg
raCRKwH . k*sm¥aHÉg kñúgRkúgJraNsI manRJh μN¾
mñak´ CaGñkmaMmYn manRTBüeRcIn manePaK;eRcIn dUcCa
GNþÚgTIpwksuIrbssmNRJh μN¾ mnusSkMRJ GñkeZVI
dMeNIr vNiBk nigyack :novtæúman:y Twk sMBt´
nigTIedkCaedIm nigkalnwgo rEmgbdibtþitamesckþI
eBjcitþRKb´yag tamlMdab´rbskaro manTwklageCIg
nigsMBt´CUteCIgCaedIm tamkalnigtamesckþIsmrmü
dlGñkEdlmkdl´ehIy> . kñúgevlamunGahar :n
Gg<asPik¡úTaMgLayeday:ynigTwkCaedIm edayeKarB .
elakkalnwgeTARbeTsdéT eTIbeJlnwgPriyaza ²nag
d*ceRmIn nagkuMeZVITanviZIenH tamEdlbJ¦tþiosabsUnü
eLIy cUleTAtaMgTukedayeKarB³ . PriyaTTYlJkü
ehIy lμmsVamIeC[secjeTAb¨ueNÑaH k*kat´pþac´viZIEdl
bJ¦tþiTukedIm|IPik¡úTaMgLayCalMdab´dMbUg EtkalGñkdMeNIr
cUleTAedIm|IenAGaRs&y k*sEmþgsalacas´Edlecal
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 197
TukxageRkaypÞH edayJküza ²BYkelakcUrenAkñúgsala
enH³ . kalGñkdMeNIrmkkñúgTIenaH edIm|IRtÚvkar:y nig
TwkCaedIm eTIbeJlza ²cUrsuIKUz ‘lamk’ pwkmURt
‘Twkenam’ pwkelahit ‘Qam’ suIxYrrbsmataelak³
ehIyeTIbbJ©úHeQ μaHvtæúEdlminsÁat KYrex¬Im ehIy
‘esþaHTwkmat´’ eBalrwgruH .
sm&ytmk nageZVIkalkiriyaehIy EdlGanuPaB
km μe:HeTA ekItkñúgkMeNIteRbt esayTuk¡Edlsmrmü
dlvcITuc©ritrbsxøÜn RtLb´rlwkdl´esckþIsm¬&nÆKña kñúg
Catimun manesckþIR:zñanwgmkkan´sMNak´rbsRBHsarI-
butþ eTIbdlTVarvihar . eTvtaEdlsæitenARtg´TVarvihar
rbsRBHsarIbutþenaH ham‘mino’cUlvihar . :n»za
nageRbtenaH Zøab´Camatarbs´RBHezr; kñúgCatiTI 5 GMBI
bc©úb|nñCatienH . eRJHdUecñaH nageTIbeJlyagenHza
x\úMCamatarbselakm©assarIbutþetær kñúgCatiTI 5 GMBI
bc©úb|nñCati sUmelakcUrox\úMcUlTVar edIm|IeXIjRBHezr; .
eTvta:nsþab´dUcenaH eTIbGnuJ¦atonagcUleTA nag
TsbuBaØkiriyavtßú 198
RKacUleTAehIy:nQrkñúgTIbMputTIc®g,m sEmþgxøÜndl´
RBHezr; . RBHezr;RKa:neXIjnageRbtenaH CaGñkman
citþEdlesckþIkruNadaset]n eTIbsYredayKazaza ?
mñalRsIs<m manqÁwgCMnIrKam nagCaRsIGaRkat
manrUb mansm|úrGaRkk´éRkeBk manxøÜns<aMgs<m manxøÜn
rvamedaysrés nagCaGVImkQrenATIenH .
nageRbtenaH RtÚvRBHezr;sYr kalnwgoJkütb
eTIb:neJlKaza 5 Kaza esckþIza ?
GMBImunx\úMCamatabeg,Itrbselak kñúgCatiTaMgLay
déT> mkekItkñúgkMeNIténeRbt eBjeRb{bedayesckþI
eRskXøan briePaKTwkmat´ EdleKesþaHecal Twksem|ar
esøsμ xøajrav ‘énsaksB’ EdleKdut nigQaménRsI
TaMgLayEdlsRmalkUn nigQaméndMe¶nigRcmuH nig
k|aldac´ manesckþIeRskXøanRKbsg,t´ x\úMbriePaKnUvxÞúH
nigQamEdlCab´nwgsrIr;énRsInigburs nUvxÞúHnigQam
énbsustV nigmnusSTaMgLay x\úMminmanTIBwg minman
TIlMenA edkEtelITIsμsan dUcERK elakm©asCabutþ
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 199
sUmelakm©asoTanedIm|Ix\úM luHoehIy cUróTÞispl
dlx\úM KiteZVIdUcemþchñ@ ox\úMKb|I:nrYcGMBIkarbriePaK
nUvxÞúHnigQam .
RBHsarIbutþetær :nsþab´dUcenaHehIy kñúgézáTIBIr
eTIbehARBHezr; 3 rUb manRBHmhaemaK<løanetærCaedIm
mk RBmedayRBHezr;TaMgenaH Rtac´eTAbiNÐ:tkñúgRkúg
raCRKwH :neTAdl´RBHraCnievsn¾rbsRBH:TBim¬isar .
RBHraCaeXIjRBHezr;ehIy eTIbsYrdl´ehtuénkarmkza
elakm©as elakmkedIm|IRbeyaCn¾GVI / RBHmhaemaK<-
løan eTIb:nTUler]genaHcMeJHRBHraCa RBHraCaRtasza
ejamdwgehIy ehIyeTIblHRBHezr; bg<ab´oehAGmatü
GñkseRmcraCkar RTg´bJ¢aza GñkcUrsagkudi 4 xñg kñúgTI
enH EdlbribUrN¾edaymøb´nigTwk d*viciRt minqáayBIRkúg
nigkñúgxagkñúgRBHraCvaMg oEbgEckCa 3 cMENk eday
manesckþIBiess RtwmEtl μmehIyoTTYlkudi 4 xñg .
nigRBHGg<Ég k*:nesþceTAkñúgTIenaH RTg´:neZVIRBHraC-
krNIykic©EdlKYreZVI . kalkudiseRmcehIy eTIbo
TsbuBaØkiriyavtßú 200
eRt{mBlIkm μTaMgGs cUleTAtm,l´:yTwk nigsMBt
CaedIm nigeRK}gbrik¡arRKb´y¨ag EdlsmKYrdl´Pik¡úsg¹
EdlmkBITisTaMg 4 manRBHBuTÆCaRbZan ehIyRbKl
zVayvtæúTaMgGsenaH cMeJHRBHsarIbutþetær . lMdab´enaH
RBHezr; :nzVayvtæúTaMgGs´enaH cMeJHPik¡úsg¹EdlmkBI
TisTaMg 4 manRBHBuTÆCaRbZan óTÞisdlnageRbtenaH .
nageRbtenaH :nGnuemaTnacMENkbuNüenaHehIy ekIt
kñúgeTvelak CaGñkRBmedayvtæúEdlKYrR:zñaRKb´yag
kñúgézátmk k*:ncUleTArkRBHmhaemaK<løanetær zVaybgM<
ehIyQr . RBHezr;saksYrnageRbtenaH . nageRbt
enaH :neBalehtuEdlxøÜncUldlPaBCaeRbt nigcUl
dlPaBCaeTvtaeT[t. edayehtuenaH elakeTIbeJlza?
RBHGK<sav&k mannamza óbtisS; luH:nsþab´
BaküénnageRbt CamataehIy mancitþRbkbedaykruNa
:nehARBHemaK<løan 1 RBHGnuruTÆ 1 RBHkb|in 1 oeZVI
nUvkudiTaMgLay 4 xñg ehIyevrkudipg o:ynigTwkpg
cMeJHRBHsg¹EdlmkGMBITisTaMg 4 ehIyóTÞisTk¡iNa-
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 201
Tan dl´mata . vi:kk*ekIteLIgkñúglMdab´EdlóTÞisehIy
ePaCnahar Twkpwk nigsMBt´ ‘k*ekIteLIg’ enHCapl
énTk¡iNaTan lMdab´enaH ‘RsIenaH manragkay’ sÁat man
sMBt´esø{kBak´sÁat:t RTRTg´nUvsMBt´d*ótþmCagsMBt´
EdlekItkñúgEdnkasI maneRK}gvtæaPrN;d*viciRt :ncUl
eTArkRBHekalit; .
lMdab´enaH RBHmhaemaK<løan sYrnageRbtenaHza?
mñalnageTvZIta nagmansm|úrlÁ mkQrenA ‘TIenH’
PøWsVagTUeTAsBVTisTaMgLay dUcCap,ayRBwk Ésm|úr
®:dkdUecñaH ekIteLIgdlnag edayehtudUcemþc plén
sucrit seRmcdl´nagkñúgTIenH edayehtudUcemþc :nCa
ePaK;NanImYy EdlCaTIeBjcitþ ekIteLIgdlnag .
mñalnageTvZIta manGanuPaBeRcIn eyIgsUmsYrnag
nagkalekItCamnusS etI:neZVIbuNüdUcemþc nagCa
eTvZIta manGanuPaBPøWepøkyagenH TaMgsm|úrnag k*PøW
sBVTis edaybuBa¦km μdUcemþc .
TsbuBaØkiriyavtßú 202
lMdab´enaH nageRbteTIbtbedayn&ymanCaedImza
GMBImun x\úMCamatarbsRBHsarIbutþ . JküEdlenAsl´
mann&ydUceJlehIynu@HÉg .
lMdab´enaH RBHmhaemaK<løanetær :nRkabTUl
er]genaH cMeJHRBHmanRBHPaK . RBHmanRBHPaK
RTg´eZVIer]genaHoCaGtæúb|tþiehtuehIy RTg´sEmþgZm(dl
bris&TEdlcUldlRBmehIy . eTsnaenaH :nman
RbeyaCn¾dlmhaCn dUecñaHÉg .
cb´ er]geRbt CamataénRBHsarIbutþ .
‘cakGdðkza brmtæTIbnI’
7>9 karGnuemaTnabuNüCakarRbedAcitþmYyEpñk karGnuemaTnanUvbuNükusl EdlGñkdéT:neZVI
ß:nCUn k*CakarRbedAcitþmYyEpñk kMuocitþrwgrUs Rbkan´
Tidði manHelIkkMBs´xøÜn EteZVIocitþTn´Pøn´ sáb´sáat´
kMcat´karRbkan´xøÜn eXIjbuNükusl CaZMCagRTBü
sm|tþi masR:k´ kñúgelak RbedATUn μancitþos<al´témø
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 203
énesckIþlÁ ecHRCHzøakñúgbuNükusl rbs´GñkdéT
eXIjGñkdéT manesckIþlÁepSg>za CaGñkmanKuN KW
manKuNcMeJHxøÜneyIgpg cMeJHGñkdéTeRcInpg cMeJH
sasnapg kalEdlGñkdéTenaH CaGñkmansTÆa
mansIl mancaK;CaedIm RtÚvTUn μancitþoecHdwgKuN
GñkdéT kMubMePøc kMulubbM:t´ecalnUvKuN KWesckIþlÁ
rbs´GñkdéT eRJHehtuenaH citþRtÚvEtyl´dl´GMeBIlÁ
RKb´y¨ag edayminRbkan´#kJecIgemuIg eq μ Igéq μ emIl-
gay ßxwgeRkaZCamYyGñkdéTeLIy mnusSlÁmñak´ Gac
okarrs´enA nigesckIþsuxdl´GñkdéTeRcInnak´Nas´
kñúgmYyézá> dUecñH KYrRbmUlmnusSlÁTaMgenaH omk
CaxøÜneyIgEtmñak´ edaykarGnuemaTnaRCHzøa eRtkGrnUv
GMeBIlÁ EdlGñkdéTman CYnkalGMeBIlÁenaH eyIg
minGaceZIV:npg etIKYrrwgrUs xwgRbEkkeQøaH ßk*RtÚv
RbedAcitþosøÚt ehIyRCHzøaTTYlyknUvbuNü eday
karGnuemaTnavij ? mü¨agvijeT[t ebIeyIgsMLwgemIl
KuN KW esckIþlÁrbs´GñkdéT ehIyotémøy¨agézøBit>
TsbuBaØkiriyavtßú 204
rEmgkMcat´nUvcitþGaRkk´rbs´eyIg mankaremIlgayGñk
déT edayGagRTBüsm|tþi vgSRtkUlCaedImeT[tpg .
8-Fm μsSvnmy³ Zm μsSvn sEmþgvcntæ;za ?
²Zm μ M suNnþi Éetnati Zm μsSvnM³ Cn
TaMgLay rEmgsþab´Zm(edayZm μCatienaH dUecñaH Zm μCati
EdlCaehtuénkarsþab´enaH eQ μaHza Zm μsSvn; :ndl´
ectnaenAkñúgmhakuslcitþúb|aT Edlmaneyaniesa-
mnsikar;CaRbZan .
mYyeT[t karsþab´Zm(enH k*man 2 Rbkar KW kar
sþab´Zm( EdlGñksþab´:nR:rBÆeLIgxagkñúgcitþza kal
eyIg:nsþab´Zm(er]y>ehIy CnTaMgLaynwgdwgza
eyIgCaGñkmansTÆa k*naMKñasresIr eXIjza eyIgenH
CaGñkmancitþKMnitlÁ mansTÆaBit karsþab´Zm(y¨agenH
¥
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 205
rEmgmanpl manGanisgStic . sRmab´karsþab´Zm(
EdlmankarR:rBÆkñúgcitþza karsþab´Zm(enaH CaesckIþlÁ
eZVIocitþTn´Pøn´ R:zñaRbeyaCn¾ maneyaniesamn-
sikarza enHCaó:yo:nbMeBjRbeyaCn¾xøÜn nig
RbeyaCn¾GñkdéT BitR:kd enHCabuJ¦kiriyavtæúEdl
seRmcedaykarsþab´Zm(ç naMomanstibJ¦a dwg:b
dwgbuNü KuNeTas RbeyaCn¾ minEmnRbeyaCn¾
eZIVocitþsb|ayrIkray zøabrisuTÆ manectnakruNa
cMeJHGñksEmþg GñkbeRg{n e:Hbg´ecalnUvkarTmøab´
EdlCaeTas minEmnRbeyaCn¾ecj:n karsþab´Zm(
EdlmankarR:rBÆy¨agenH Cakarsþab´EdlmanpleRcIn
manGanisgSeRcIn cat´CaZm μsSvnkusly¨agBitR:kd
smdUcRBHmhaBuTÆeXasacarü sEmþgTukkñúgGdðsalinI
Gdðkzaza ?
²Éeka suNenþa «ti mM seTÆati CanisSnþ Iti suNatiç tM n mhbölM . Éeka ÉvM em mhbölM PvisStIti hitpreNn muTucietþn Zm μ M
TsbuBaØkiriyavtßú 206
suNatiç «TM svnmyM buJ¦kiriyavtæ ú nam³ . GñkNamYysþab´Zm( edayR:rBÆza CnTaMgLay rEmg
cUlcitþcMeJHeyIgza eyIgenHeBjcitþkarsþab´Zm( Ca
GñkmansTÆaBit karsþab´Zm(EdlmankarR:rBÆdUecñH
rEmgmanpltic . GñkNamYysþab´Zm( edayR:rBÆza
²karsþab´Zm(enH nwgmanpleRcIn manGanisgSeRcIn
dl´eyIg nigCaRbeyaCn¾d*ZMTUlaydl´eyIg citþKMnit
eyIgk*Tn´Pøn´ manectnaTUlay ßmancitþlÁcMeJHGñk
sEmþg karsþab´Zm( EdlmankarR:rBÆRBmedayGakar
rbs´citþ k*dUecñH karsþab´Zm(y¨agenH :neQ μaHza
buJ¦kiriyavtæú EdlCaZm μsSvnmy; BitEmn .
8>1 karsþab;Fm’tamkalCamgÁl bT:lIza kaeln Zm μsSvnM karsþab´nUvZm(tam
kalCamg<ld*ótþm eRJH:lIza ?
kaeln Zm μsSvnM nam ys μ w kael óTÆc©shKtM citþ M ehati kamvitk,aTInM va
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 207
GJ¦tern GPiPUtM ts μ w kael etsM vienaTntæM Zm μsSvnM ; karsþab´nUvZm(tamkal edIm|IRbeyaCn¾
dl´kiriyabenÞabg´nUvkamvitk,;TaMgLayenaH citþEdl
RbRBwtþeTAmYyGenøIedayesckIþraymay mankñúgkal
ÉNa Edlvitk,;TaMgLay mankamvitk,;CaedImNamYy
RKbsg,t´ehIy kñúgkalenaH :nsþab´Zm(mþgm,al
nwgbenÞabg´nUvkamvitk,;CaedIm:n eQ μaHza kaeln Zm μsSvnM .
bT:lIza kamb|disMyuetþa vitek,a kam-vitek,a ; esckIþRtiHriHRbkbRBmcMeJHehIyedaykam
eQ μaHza kamvitk,;ç Büa:Tb|disMyuetþa vitek,a Büa:Tvitek,a esckIþRtiHriHRbkbRBmcMeJHehIyeday
Büa:T eQ μaHza Büa:Tvitk,;ç vihwsabdisMyuetþa vitek,a vihwsavitek,a ; vitk,;KWesckIþRtiHriHRbkb
edayesckIþeb[teb[nstV eQ μaHza vihwsavitk,; .
kñúgBaküenHza kamb|disMyutþ kamTaMgLay 2
TsbuBaØkiriyavtßú 208
y¨agKW vtæúkam 1 kielskam 1 . bNþakamTaMg 2
y¨agenaH Kb|IRbkbesckþIza esckIþRtiHriHEdlRbkb
RBmedaykamTaMgLay edayGMNackiriyaeZVIoCa
Garm μN¾ kñúgEpñkénvtæúkam ‘cat´Cavtæúkamvitk,’ç b¨uEnþkñúg
Epñkénkielskam esckIþRtiHriHEdlRbkbRBmedaykam
edayGMNackarmkCYbRbTH ‘cat´Cakielskamvitk,’ .
eRJHehtuenaHehIy :nCaRBHsBVJ¦ÚBuTÆ RTg´Rtas
bg<ab´osþab´Zm(tamkal CaehtuminoZøúHZøaysik¡abT
NamYypg eZVIcitþoeLIgkan´GriyZm(d*RbesIrpg .
karsþab´Zm(tamkal KW bJ©mI GdðmI catuTÞsI
buNÑmICaedIm . mYyeT[t buK<lcUleTArkklüaNmiiRt
TaMgLay ehIyGacedIm|Inwgsþab´Zm( EdlbenÞabg´kar
sgS&yrbs´xøÜnecj:n kñúgkalNaç karsþab´Zm(
sUm|IkñúgkalenaH Kb|IRCabza karsþab´Zm(tamkal .
cMENkkúñgGdðkza KilansURt kñúgtikani:t
Gg<útþrnikay elakeBalza ²karsEmþgZm( RBHman
RBHPaK RTg´GnuJ¦atehIy 1 Ex 8 dg³ .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 209
eQ μaHza var; 8 kúñgGdðkzaKilansURtenaH
:ndl´ ézáénbktióe:sz 8 ézá KW kñúgCuNØbk¡
‘xagexñIt’ 4 ézá KW ézáTI 5 ézáTI 8 ézáTI 14 ézáTI 15ç
ÉkñúgkaLbk¡ ‘xagrenac’ k*dUecñaHEdr KW ézáTI 5 ézáTI
8 ézáTI 14 ézáExdac´ .
sYrza tizITI 5 min:nmkkñúg:lITaMgBYg
minEmnß / . eq ø Iyza BitEmn . EttizITI 5 enaH
RBHZm μsg<ahkacarüTaMgLay :ntaMgTukehIy .
eRBaHehtuenaH karsþab´Zm( sUm|IkñúgézáTaMgLay
8 énEx k*eQ μaHza karsþab´Zm(tamkal dUecñH .
karsþab´Zm(tamkaln@uHÉg Camg<ld*RbesIr eRJH
ehtuénkiriya:nnUvKuNd*viess manRbkarepSg> man
lHbg´nUvnIvrN;pg :nnUvGanisgS 4 y¨agpg o:n
seRmckiriyaGs´eTAénGasv;kielsCaedImpg .
smdUcRBHtRmas´ EdlRBHmanRBHPaK RTg´Rtas´
za ²mñalPik¡úTaMgLay kñúgsm&yNa RBHGriysav&k
eZIVxøÜnoRbkbedayRbeyaCn¾ eZVITukkñúgcitþ kMNt´eday
TsbuBaØkiriyavtßú 210
citþTaMgBYg epÞ{gesat;caMsþab´Zm(ç kñúgsm¥aH
nIvrN;Zm(TaMg 5 rEmgminmandl´RBHGriysav&kenHç
kñúgsm¥aHeJCÄg< 7 rEmgdl´nUvkarceRmIneBj
bribUrN¾ .
RBHBuTÆCam©as´sEmþgTukkñúgctuk,g<útþr bJ©mvK<
eQ μaHesatanuKtsURtza esatanuKtanM Pik¡ev Zm μanM vcsa bricitanM mñalPik¡úTaMgLay KWPik¡úsnSMehIy
edayJküénZm(TaMgLay EdlRbRBwtþeTAtampøÚvjaN
énRtec[k mnsanuebk¡itanM KWPik¡úemIlehIyedaycitþ
cak´ZøúHcMeJHedaybJ¦a KW Tidðid*lÁ .
8>2 GanisgSTaMgLay 4 Rbkar énFm’EdlcUleTAkan;RtecokerOy²
‘sutþnþbidk Gg<útþrnikay elx43 TMB&r107’
mñalPik¡úTaMgLay Pik¡úkñúgsasnaenH er[nnUvZm( KW
sutþ; eKyü; evyüakrN; Kaza óTan; «tivutþk; Catk;
GBÖútZm μ; evTlø; Zm(TaMgenaH CasPav;cUleTAkan´
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 211
Rtec[ker]y>énPik¡úenaH Edl:ncaMsÞat´rt´mat´ cUlcitþ
c|as´las´ cak´ZøúHedayTidði:n . Pik¡úenaH ePøcs μartI
eZVImrNkaleTA rEmgcUleTAkan´eTvnikayNamYy .
cMENkZm(TaMgLay rEmgR:kdc|as´dl´Pik¡úenaH Edl
manesckIþsuxkñúgeTvnikayenaH . mñalPik¡úTaMgLay kar
ekIteLIgénsti eQ μaHza CakaryWtyUr 6 ÉstVenaH
evladl´nUvKuNviess k*qab´rh&sCagstienaH .
mñalPik¡úTaMgLay enH CaGanisgSTI1 énZm(Edl
cUleTAkan´Rtec[ker]y> Edl:ncaMsÞat´rt´mat´ cUl
citþc|as´las´ cak´ZøúHedayTidði:n rEmgekItR:kd .
mñalPik¡úTaMgLay mYyeT[t Pik¡úer[nnUvZm( KW sutþ;
eKyü; evyüakrN; Kaza óTan; «tivutþk; Catk;
GBÖútZm μ; evTlø; Zm(TaMgenaH CasPav; cUleTAkan
Rtec[ker]y>énPik¡úenaH Edl:ncaMsÞat´rt´mat´ cUlcitþ
6 s μartIEdlekIteLIgmYyePøc TukCayWtyUr ÉstVEdlmanGanisgSFm’ kñúgxøÜn evlanwgseRmcmKÁpl)an qab;Cags μartImYyePøtenaHÉg .
TsbuBaØkiriyavtßú 212
c|as´las´ cak´ZøúHedayTidði:n . Pik¡úenaHePøcs μartI
eZVImrNkaleTA rEmgcUleTAkan´eTvnikayNamYy .
cMENkénZm(TaMgLay rEmgminsUvR:kdc|as´dl´Pik¡ú
enaH EdlmanesckIþsuxkñúgeTvnikayenaH . b¨uEnþ CaGñk
man#TÆi dl´nUvesckIþsÞat´CMnajxagpøÚvcitþ sEmþgZm(
dl´eTvbris&T:n . eTvtaenaH manesckIþRtiHriHy¨ag
enHza Gat μaGj :nRbRBwtþRBh μcriy;GMBImun kñúgZm μ
vin&yNa enHKWZm μvin¥aHÉg .
mñalPik¡úTaMgLay karekIteLIgénsti eQ μaHza
CakaryWtyUr stVenaHdl´nUvKuNviess k*qab´rh&s
CagstienaH . mñalPik¡úTaMgLay eRb{bdUcbursCaGñk
Qøasév xagsMeLgs<r bursenaH edIreTAkan´pøÚvq áay
:n»sMeLgs<r bursenaH k*minmanesckIþsgS&y ß
eg]gq ál´nwgsMeLgs<renaHza sMeLgs<rEmn ßminEmn
sMeLgs<reT dUecñHeLIy bursenaH Kb|Idl´nUvesckIþ
cUlcitþza sMeLgs<r edayBit manóbmay¨agNa mñal
Pik¡úTaMgLay Pik¡úer[nnUvZm( k*manóbemyüdUecñaHEdr
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 213
.eb. CaGñkdl´nUvKuNviessqab´rh&s . mñalPik¡ú
TaMgLay enHCaGanisgSTI 2 énZm(EdlcUleTAkan´
Rtec[ker]y> EdlbuK<lcaMsÞat´rt´mat´ cUlcitþc|as´
las´ cak´ZøúHedayTidði rEmgekItR:kd .
mñalPik¡úTaMgLay mYyeT[t Pik¡úer[nnUvZm( KW sutþ;
eKyü; evyüakrN; Kaza óTan; «tivutþk; Catk;
GBÖútZm μ; evTlø; Zm(TaMgenaH CasPav; cUleTAkan
Rtec[ker]y>énPik¡úenaH Edl:ncaMsÞat´rt´mat´ cUlcitþ
c|as´las´ cak´ZøúHedayTidði:n . Pik¡úenaH ePøcs μartIeZVI
mrNkaleTA rEmgcUleTAkan´eTvnikayNamYy .
cMENkénZm(TaMgLay minR:kdc|as´dl´Pik¡úenaH Edl
manesckIþsuxkñúgeTvnikayenaHeLIy TaMgminEmnCaPik¡ú
man#TÆi dl´nUvesckIþsÞat´CMnajxagpøÚvcitþ ehIysEmþg
Zm(dl´bris&T:neLIy .
RKan´Etza eTvbutþGacsEmþgZm( dl´bris&T:n
b¨ueNÑaH . eTvbutþenaH manesckIþRtiHriHy¨agenHza Gat μa
Gj:nRbRBwtþRBh μcriy;GMBImun kñúgZm μvin&yNaenH KW
TsbuBaØkiriyavtßú 214
Zm μvin¥aHÉg .
mñalPik¡úTaMgLay karekIteLIgénsti eQ μaHza
CakaryWtyUr stVenaHdl´nUvKuNviess k*qab´rh&s
CagstienaH . mñalPik¡úTaMgLay eRb{bdUcbursCaGñk
Qøasév nwgsMeLgs&&g¡ bursenaH edIreTAkan´pøÚvq áay
:n»sMeLgs&g¡ bursenaH k*minmanesckIþsgS&y ß
eg]gq ál´nwgsMeLgs&g¡enaHza sMeLgs&g¡Emn ßminEmn
sMeLgs&g¡eT bursenaH Kb|Idl´nUvesckIþcUlcitþza
CasMeLgs&g¡edayBit manóbmay¨agNa mñalPik¡ú
TaMgLay Pik¡úer[nnUvZm( k*manóbemyüdUecñaHEdr .eb.
CaGñkdl´nUvKuNviessqab´rh&s .
mñalPik¡úTaMgLay enHCaGanisgSTI 3 énZm(Edl
cUleTAkan´Rtec[ker]y> EdlbuK<lcaMsÞat´rt´mat´cUl
citþc|as´las´cak´ZøúHedayTidði rEmgekItR:kd .
mñalPik¡úTaMgLay mYyeT[t Pik¡úer[nnUvZm( KW sutþ;
eKyü; evyüakrN; Kaza óTan; «tivutþk; Catk;
GBÖútZm μ; evTlø; Zm(TaMgenaH CasPav;cUleTAkan´
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 215
Rtec[ker]y>énPik¡úenaH Edl:ncaMsÞat´rt´mat´cUlcitþ
c|as´las´cak´ZøúHedayTidði . Pik¡úenaH k*ePøcs μartIeZVI
mrNkaleTA rEmgcUleTAkan´eTvnikayNamYy .
cMENkénZm(TaMgLay minR:kdc|as´dl´Pik¡úenaH Edl
manesckIþsuxkñúgeTvnikayenaH TaMgminEmnCaPik¡úman#TÆi
dl´nUvesckIþsÞat´CMnajxagpøÚvcitþ ehIysEmþgZm(dl´
bris&T:neLIy .
TaMgminEmnCaeTvbutþ GacsEmþgZm(dl´eTvbris&T
:neT . Etza ebImanOb:tikstV rMlwknUvOb:tik
stVza mñalKñaeyIg BYkeyIg:nRbRBwtþRBh μcriy;GMBI
munkñúgZm μvin&yNa Gñkrlwk:nnUvZm μvin¥aHEdrß .
eTvbutþenaH k*niyayy¨agenHza mñalKñaeyIg eyIg
rlwk:n mñalKñaeyIg eyIgrlwk:n . mñalPik¡úTaMg
Lay karekIteLIgénsti eQ μaHza CakaryWtyUr stV
enaHdl´nUvKuNviess k*qab´rh&sCagstienaH .
mñalPik¡úTaMgLay eRb{bdUcsmøaj´BIrnak´ elg
Gacm¾dICamYyKña smøaj´TaMgBIrnak´enaH mkCYbKñakñúg
TsbuBaØkiriyavtßú 216
TINamþg> smøaj´mñak´k*niyayeTAnwgsmøaj´mñak´enaH
y¨agenHza Ensmøaj´ Égrlwk:nnUvehtuenHeT .
smøaj´enaH Kb|Itby¨agenHza Ensmøaj´ Gjrlwk :n
Ensmøaj´ Gjrlwk:n manóbmay¨agNa mñalPik¡ú
TaMgLay Pik¡úer[nnUvZm( k*manóbemyüdUecñaHEdr .eb.
CaGñkdl´nUvKuNviessqab´rh&s .
mñalPik¡úTaMgLay enHCaGanisgSTI 4 énZm(Edl
cUleTAkan´Rtec[ker]y> EdlbuK<lcaMsÞat´rt´mat´cUl
citþc|as´las´cak´ZøúHedayTidði rEmgekItR:kd .
mñalPik¡úTaMgLay GanisgSTaMg 4 enH énZm(Edl
cUleTAkan´Rtec[ker]y> EdlbuK<lcaMsÞat´rt´mat´cUl
citþc|as´las´cak´ZøúHedayTidði rEmgekItR:kd .
GdækfaesatanuKtsURt
bTza esatanuKtanM manesckþIza EdlPik¡úepÞ{g
esatb|saTcuHehIy kMNt´edayesat; KWjaN .
BIrbTza GanisMsa :dikg¡a manesckþIza
KuNanisgSEdlPik¡úenaH Kb|Isg¹wm:n .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 217
BIrbTza Zm μ M briyabuNati manesckþIza
rEmgsikSaZm(EdlCaEbbEpn CaBaküeRb{nRbedArbs´
RBHsasþa manGg< 9 mansutþ; eKyü; CaedIm .
bTza esatnuKta :ndl´ eTAtamRtec[k KW
cUlkan´Rtec[k . bTza mnsanuebk¡ita ERbza RtÜt
emIledaycitþ .
Jküza cak´ZøúHedaybJ¦a bT:lIza Tidðiya subdiviTÆati Gtæeta c karNeta c bJ¦ay sudðú bdiviTÆa bc©k¡Ikta ; KWbuK<lcak´ZøúHedayRbéB KWbuK<l
eZVIoCak´c|as´ehIyedaybJ¦a tamGtæpg tamehtupg
eQ μaHza Tidðiya subdiviTÆa . Jküza mudðsSti kalM kurumaena enH RBHman
RBHPaK RTg´Rtas´ehIy eRJHPav;CaGñkminmansti
CaeRK}gnwkrlwknUvRBHBuTÆvcn; k*eTEdrç EtRBHGg<RTg´
Rtas´sMedAykkalkiriyarbs´buzuC¢n . EmnBit buzuC¢n
eQ μaHza CaGñkePøcPøaMgsti eZVImrNkal .
TsbuBaØkiriyavtßú 218
bTza óbbC¢ti manesckIþza sæitenAkñúgsIl
d*brisuTÆ rEmgeTAekItenAkñúgeTvelak .
bTza Zm μbTabilbniþ manesckIþza Zm(KW
BuTÆvcn;ÉNa EdlePøcPøaMgedaykarTenÞj KWmin:n
caMrt´mat´kñúgkalmun rbs´Pik¡úGñkmanesckIþsux CaGñk
ekItehIykñúgPBCaTIbMputç Zm( KWBuTÆvcn;TaMgGs´enaH
rEmgR:kdc|as´ KW rEmgCak´c|as´ :ndl´ R:kd
y¨agc|as´las´ dUcCaRsemalkñúgkJ©k´d*PøWzøa .
Jküza TenÆa Pik¡ev stub|aeTa manesckIþza
karekIteLIgénsti CaeRK}grlwkdl´RBHBuTÆvcn;enaHÉg
yWtyUr KWZán´ . Jküza Gz esa seta xib|Meyv viessKamI ehati manesckþIza rEmgCaGñkeTAdl´
RBHniBVan . Jküza «TÆima ecetavsib|etþa manesckþI
za RBHxINaRsBGñkdl´RBmeday#TÆi dl´nUvPaBCaGñk
sÞat´CMnajéncitþ .l.
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 219
karsþabZm( rEmgCaehtuo:nseRmcnUvGanisgS
4 Rbkar edayRbkardUecñaH . k*CnTaMgLay luH:n
sþab´Zm(ehIy k*seRmcZm(CaTIGs´eTAénGasv; KNna
Rtarab´BuM:n . eRBaHehtuenaH GñkNamYy k*minKYrCa
Gñkx¢ilsþab´Zm(eLIy .
8>3 Fm μsSvnkfa kukáúdIvtßú manesckIþdMNalza kñúgkalénRBHBuTÆRTg´RBH-
namza kkusnÆ manemman´mYy enACitGasn;sala .
emman´enaH :nsþab´nUvsMeLgsUZüRBHZm( rbs´
Pik¡úGñkceRmInvibsSnamYyGg< kMBugEtsVayZüaynUv
vibsSnakm μdðan eTIbkMNt´yknimitþkñúgsMeLgza ²Zem μa
Éesa n@uHCaZm(³ dUecñH RtÚvstVEkøg 1 smøab´cüútehIy
:nekItCaraCZIta RBHnamza óBVrI bYsehIykñúg
sMNak´énnagbriBVaCikaTaMgLay . kñúgkaleRkaymk
nagcUleTAkan´vc©kudi eXIjhVÚgdg,Úv ehIyk*:njúaMg
buLúvksJ¦aoekIteLIg :nseRmcbfmQanehIy
TsbuBaØkiriyavtßú 220
luHcüútcakGtþPaBenaH eTAekItkñúgRBh μelakç cüútcak
RBh μelakenaHehIy k*:nekItkñúgRtkUlesdðIç minyUr
b¨un μan k*:ncüúti ehIyeTAekItCakUnRCÚkjI kñúgnKr
raCRKwH kñúgBuTÆb|aTenH .
RBHsasþa RTg´TtRBHenRteXIjstVRCÚkjIenaH
ehIy RTg´eZVInUvkarjjwm RtÚvRBHmhaGannÞ RkabTUl
sYrehIy RTg´Rtas´sEmþger]gra¨vTaMgGs´ RTg´Rtas´
sEmþgnUvKaza kñúgtNØavK<énZm μbTza ²yzabi mUel GnubTÞev TeLØ ÇÇdz dUecñHCaedIm .
cMENkemRCÚkenaH cüútGMBIGtþPaBenaHehIy ekIt
CaraCZItakñúgsuvNÑPUmi cüútGMBIenaHehIy :neTAekIt
kñúgRsúkeQ μaHvnvasIç cüútGMBIenaHehIy :neTAekItkñúg
RkúgJraNsIç cüútGMBIenaHehIy :neTAekItCaZIta
rbs´Gñklk´esH Ek|rkMBg´eQ μaHsub|ark;ç cüútGMBIenaH
ehIy :neTAekItCaZItarbs´naynava Ek|rkMBg´eQ μaH
kavIrç TI 10 cüútGMBIenaHehIy :neTAekItCaZIta én
«sSrCn kñúgGnuraZburIç cüútGMBIenaHehIy :neTAekIt
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 221
CaZItarbs´sumnkudum¬Ik¾ eQ μaHza nagsumna kñúgRsúk
ePk,nþRKamkñúgTisTkSiN énGnuraZburIn@uHÉg .
nagsumna :nekIt 12 Cati taMgBIGtþPaBCa
emman´ rhUtdl´manGtþPaBCaZItarbs´kudum¬Ik¾ eday
RbkardUecñH . kñúgkaleRkaymk nageTAkan´pÞHrbs´
mhamatü eQ μaHza lkuNþkGtiGm¬r; énRBHraCaRTg´
RBHnamTudðKamiNI . kñúgRKaenaH RBHmhaGtuletær;
enAkñúgekadibBVtmhavihar nimnþeTAbiNÐ:tkñúgRsúkenaH
eXIjnagehIy ehAPik¡úTaMgLay mkR:b´za ²mñal
elakd*manGayu kUnRCÚkem ekItehIy:ndl´nUvPaB
CaPriyarbs´mhaGmatüç er]genaHGs©arüEmnhñ@ !³
nag:nsþab´JküenaH dwgnUvGtþPaBkñúgGtIt; rbs´xøÜn
:nedayjaNCaeRK}grlwkCati k*ekItesckIþsegVK
tk´søút :nsMusVamIbYskñúgsMNak´énBYknagPik¡únI :n
sþab´stib|dðansURt kñúgtisSmhaviharehIy :n
seRmcCaesatabnñ kñúgkaleRkaymk :nsþab´nUv
GasIvisUbmsURt kñúgkløkmhavihar k*:nseRmc
TsbuBaØkiriyavtßú 222
nUvRBHGrhtþ .
ÉvM Zm μsSvnM sm μaPavitM GrhtþM :ebti buK<lsþab´Zm( KWceRmInedayRbéB júaMgbuK<lenaH
o:nseRmcRBHGrhtþy¨agenH EtgGs´eTAnUvGasv;
tamlMdab´ . ‘mg<ltæTIbnI 4 ¼ 48-82’
9-Fm μeTsnamy³ Zm μeTsna manvcntæ;za ?
Zm μ M eTesnþi Étayati × Zm μeTsna ; CnTaMgLay rEmgsEmþg rEmgbeRg{nZm( edayZm μCati
enaH dUecñaH Zm μCatiEdlCaehtuénkarsEmþg beRg{nZm(
eQ μaHza Zm μeTsnaç :ndl´ ectnaenAkñúgmhakusl-
citþúb|aT EdlmaneyaniesamnsikarCaRbZan .
karbeRg{n karsEmþgviC¢aGaCIBepSg> Edl
minmaneTas k*cat´CaZm μeTsnakusl:ndUcKña dUecñaH
6
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 223
elakviPavinIdIkacarü eTIb:nsEmþgTukza nirvC¢viC¢aTi-óbTisSnectnabi Éetæv sg<hM Kcäti ; ectna
EdlCaehtuénkarcgÁúlbgØajENnaMviC¢aepSg> Edlmin
maneTas k*se®g<aHcUlkñúgZm μeTsna enH :ndUcKña .
9>1 GanisgSFm μeTsnakusl brmtæTIbnI GdðkzaxuTÞknikay «tivutþk; za Pik¡ú
kalminR:zñakarsÞat´CMnajkñúgZm(edIm|IxøÜn sEmþgZm(
dl´GñkdéT edayGZüaRs&yeBjeTAedaykarGnueRKaH
enHeQ μaHza buJ¦kiriyavtæú seRmcedaykarsEmþgZm( .
Etza kalEdlPik¡úmYyrUbtaMgesckþIR:zñaTukza Cn
TaMgLaynwgdwgza eyIgCaZm μkzikedayviZIy¨agenH
ehIyGaRs&ylaPsk,ar; nigesckþIsresIr ‘sielak’
sEmþgZm(minmanpleRcIneLIy .
cMENkkúñgbrmtæeCatik; za ?
Zm μeTsna EdlmanGanisgSeRcInenaH KW Gñk
sEmþgZm( edaycitþbrisuTÆ eJlKW minR:zñalaP
TsbuBaØkiriyavtßú 224
sk,ar; ys esckþIsresIreT R:zñaEt oGñksþab´
:nTTYlRbeyaCn¾Etb¨ueNÑaH karsEmþgZm(y¨agenH
cat´CaZm μeTsnakuslBit nig manGanisgSeRcIn .
Zm μeTsna EdlmanGanisgSticenaH KW Gñk
sEmþgZm( edaycitþminbrisuTÆ rvl´EtR:zñaenAkñúger]g
laP sk,ar; ys esckþIsresIr TaMgcitþk*KitedIm|I
oCnTaMgLay:ndwgza xøÜnenHCaRBHZm μkzik RKÚGacarü
karsEmþgZm(y¨agenH cat´CaZm μeTsnakusl Edl
minBit minRtwmRtÚv nigmanGanisgS k*tic .
mYyeT[t GñkEdlsEmþgZm( edaycitþEdlmin
brisuTÆenH kalkMBugsEmþg RbsinebImancitþbrisuTÆ
ekIteLIg:nmYyxN;> eJlKW minR:zñalaP sk,ar;
ys esckþIsresIreT R:zñaEtoGñksþab´:nTTYl
RbeyaCn¾Etb¨ueNÑaH dUecñaH karsEmþgZm(kñúgxN;enaH
k*CaZm μeTsnakuslBit RtwmRtÚv nigmanGanisgS
:ndUcKña .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 225
dUcEdlRBHmhaBuTÆeXasacarü :nsEmþgTuk kñúg
GdðsalinI Gdðkza za ?
Éeka ÉvM mM Zm μkziekati CanisSnþIti «cäay ftVa laPKrueka hutVa eTestiç tM n mhbölM GñkNamYysEmþgZm(edaycitþminbrisuTÆ edayR:rBÆ
kñúgcitþza CnTaMgLaynwg:ndwgeyIgenH CaZm μkzik
TaMgR:zñakñúglaP karsEmþgZm(y¨agenH rEmgmanpl
manGanisgSticmineRcIn .
²Éeka Gt þena bKuNM Zm μ M Gb|c©aswsmaena vimut þaytnsIesn bersM eTesti «TM eTsnamyM buJ¦kiriyavtæú nam³ GñkNamYysEmþgZm(dl´CnTaMg
Lay edayesckIþdwg esckIþCMnajrbs´xøÜn edaymin
mankarR:zñakñúglaPy¨agNaeT R:zñaEtnwgoseRmc
GrhtþplEtmü¨ag karsEmþgZm(y¨agenH :neQ μaHza
buJ¦kiriyavtúæ EdlseRmcedayZm μeTsnakusl .
TsbuBaØkiriyavtßú 226
9>2 Fm μTan edaybT:lIza ²«eZkec©a Gmtb|tþib|dibTM
keztVa eTti «TM Zm μTanM nam . buK<lxøHkñúg
elakenH sEmþgR:b´nUvbdibTa Caehtudl´nUvRBHniBVan
eQ μaHza Gmt; EtgonUvTanenH eQ μaHza Zm μTan
²Gmtb|tþiehtuPUtM sm μabdibTM³ nUvbdibTaeday
RbéB CaehtuoekIteLIgénkiriyadl´nUvRBHniBVan eQ μaH
za Gmt; CaeQ μaH Zm μTan .
²«eZkec©a «em Zm μa kusla «em Zm μa Gkusla³ buK<lBYkxøHkñúgsasnaenH EbgEckZm(
Cakusl nig Gkusl R:b´za Zm(TaMgLayenH Ca
kusl Zm(TaMgLayenH CaGkusl eQ μaHza Zm μTan .
«em Zm μa savC¢a Zm(TaMgLayenH RbRBwtþeTA
maneTasç «em Zm μa GnvC¢a Zm(TaMgLayenH
RbRBwtþeTAminmaneTasç «em viJ¦úKrhita Zm(TaMg
LayenH KW bNÐitKb|ItiHed[lç «em viJ¦úb|stæa
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 227
Zm(TaMgLayenH KW bNÐitKb|IsresIrç «TM sixb|tþM Zm μTanM nam Zm μTanenH eQ μaHza CakMBUlç
²«Z elakbrelakTuk¡k¡ysuxavhnsS bn sm μasm¬úTÆb|evTitsS Zm μsS bersM hitkamtay eTsna Zm μTanM³ cMENkeTsnanUvZm(KW RBHsm μa-
sm¬úTÆ Rtas´dwgehIy CaehtunaMmknUvRbeyaCn¾ nig
esckIþsux CaeRK}gGs´eTAénTuk¡ kñúgelakenHpg kñúg
elakxagmuxenaHpg dl´xøÜnpg dl´GñkdéTpg smdUc
Kaza EdlRBHGg<RTg´sEmþgcMeJHsk,eTvraC Caesþc
éneTvta .
sBVTanM Fm μTanM Cínati sBVrsM Fm μresa Cínati sBVrtw Fm μrti Cínati tNðkçeya sBVTukçM Cínati .
Zm μTanQñHTanTaMgBYgç Zm μrs QñHrsTaMgBYgç
esckIþeRtkGrkñúgZm( QñHesckIþeRtkGrTaMgBYg
kiriyaGs´eTAéntNØa QñHTuk¡TaMgBYg .
TsbuBaØkiriyavtßú 228
GdækfaFm μbTfa ³ bTza sBVTanM CaedIm esckIþ
za ²k*RbsinebI buK<lKb|IzVayéRtcIvr dl´RBHBuTÆ
RBHbec©kBuTÆ nigRBHxINaRsBTaMgLay Edl:nKg´
Cab´>Kña kñúgépÞcRkvaL rhUtdl´RBh μelak . Ékiriya
GnuemaTna EdlRBHBuTÆCaedImRTg´:neZVIehIy Edl
RbkbedayRBHKaza man:T 4 kñúgsmaKmenaHÉg
RbesIrbMput . eRJHza TanenaH rEmgmindl´nUvtémø
nUvcMENkTI 16 énRBHKazaenaHeT . karsEmþgkIþ kar
R:b´kIþ karbeRg{n karsþab´kIþ nUvZm( CaZm μCati
manpleRcIny¨ag dUecñH .
mYyeT[t buK<lÉNamYyoeKeZVIkarsþab´Zm(enaHç
GanisgSd*eRcIn rEmgmandl´buK<lenaHBit . Zm μTan
EdlRBHBuTÆCaedIm RTg´:noRbRBwtþeTAehIy sUm|I
edayGMNacGnuemaTna edayehaceTA edayRBHKaza
Rbkbeday 4 :Tb¨ueNÑaH CaZm μCatid*RbesIrbMput
CagTan EdlTaykjúaMg:RtoeBjedaybiNÐ:t d*
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 229
RbNIt ehIyRbeKndl´bris&TGñkR:kddUecñaHÉg sUm|I
CagePsC¢Tan EdlTaykjúaMg:RtoeBj eday
TwkedaHravzøa nig eRbgCaedImehIyRbeKn sUm|ICag
esnasnTan EdlTaykjúaMgbuK<losagRBHvihar
TaMgLay dUcRBHmhavihar nigR:saTTaMgLay dUcCa
elahR:saT rab´eRcInEsnxñgCaGenk ehIyRbeKn
sUm|ICagbric©aK EdlGnazbiNÐkesdðI CaedIm R:rBÆ
RBHviharTaMgLayeZVIehIy . eJHehtuGVI ? eRJHza
buK<lTaMgLay kalnwgeZIVbuNüdUecñaH RtÚvEtsþab´Zm(
ehIybu¨eNÑaH eTIbeZVI:nç min:nsþab´ehIy k*eZVI
min:neT . k*RbsinebIstVTaMgenH minKb|Isþab´Zm(eTç
k*minKb|IRbeKn sUm|InUvbbrRtwmEtmYyEvk sUm|InUv
:yRtwmEtmYyEvkEdrç ehtuenH Zm μTanenaHÉg eTIb
RbesIrbMputCagTanTaMgBYg . mü¨ageT[t elIkElgEt
RBHBuTÆ nigRBHbec©kBuTÆTaMgLayecjehIy sUm|IRBH-
sav&kTaMgLay manRBHsarIbutþCaedIm CaGñkRbkbeday
bJ¦a EdlGacedIm|Inwgrab´tMNk´TwkePø{gTaMgLay:n
TsbuBaØkiriyavtßú 230
kalebIePø{gkMBugZøak´ rhUtdl´kb|TaMgGs´ k*minGac
nwgseRmcesatabtþiplCaedIm edayZm μtarbs´xøÜn:n
eLIyç luHRtaEtsþab´Zm(EdlRBHGsSCietær; CaedIm
sEmþgehIy eTIbeZVIoCak´c|as´nUvesatabtþipl:nç
nig eZVIoCak´c|as´nUvsav&k:rmIjaN edayRBHZm(-
eTsnarbs´RBHsasþaç bBiRtmharaC eRJHehtuenHÉg
Zm μTann@uHÉg eTIbCaTand*RbesIrbMput . eRJHehtuenaH
RBHsasþaeTIbRtas´za ²sBVTanM Zm μTanM Cinati ; Zm μTan rEmgQñHnUvTanTaMgBYg³ dUecñHCaedIm .
Jküza sBVrsM Zm μresa Cinati rsénZm μ
QñHCagrsTaMgBYg edaybT:lIza eya bens stþþt þ wseBaZibk¡iyZm μsg¡aetac nvelakutþrZm μ-sg¡aetac Zm μresa Gyemv sBVrsanM esedða . cMENkrsÉNa eBalKWZm(CacMENkénbBa¦a CaeRK}g
Rtas´dwgd*éRkElg man 37 Rbkarpg eBalKWZm(
CaeRK}gq øgcakelak 9 Rbkarpg Zm μrsenHÉg RbesIr
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 231
CagrsTaMgBYg eTIboeQ μaHza rsrbs´Zm( .
bTdIkaza Zm μresati sTÆm μsnñicyM bItib|a- emaC¢M kiriyarIkraynwgPavénxøÜnCaGñkeRkbpwk KWbuK<l
GaRs&ynUvRBHsTÆm μoeQ μaHza rsrbs´Zm(dUecñH .
bT:lIza sBVrtw Zm μrti Cinati esckIþeRtkGr
kñúgZm( QñHesckIþeRtkGrTaMgBYg .
manbTviK<hza Zm μrtIti smzvibsSnaZem μ GPirti buK<leRtkGrcMeBaHkñúgsmz nigvibsSnaZm(
TaMgLay oeQ μaHza Zm μrti dUecñH eQ μaHza eRtkGr .
tNØk¡eya bn tNØk¡yen þ ób|nñM GrhtM þ tM sklsSabi vd þTuk¡sS GPiPvneta sBVesdð-emv . cMENkxagRBHGrhtþ EdlekIteLIgkñúgTIbMput
énZm(CaeRK}gGs´eTAéntNØa eQ μaHza Zm(CaeRK}gGs´
eTAéntNØa RBHGrhtþenaH eQ μaHza RbesIrbMputCag
Zm(TaMgBYg eRBaHRKbsg,t´nUvvd þTuk¡EmnTaMgGs´ .
TsbuBaØkiriyavtßú 232
Jküza Gs´tNØa QñHTuk¡TaMgBYg cMENkRBH
Grhtþ EdlekIteLIgkñúgTIbMputénZm( CaeRK}gGs´eTA
éntNØa eRJHza RbesIrbMputCagZm(TaMgBYg GacRKb
sg,t´nUvvdþTuk¡:n :nCaeQ μaHza tNØk¡eya sBVTuk¡M Cinatiç eQ μaHza laPKru CaGñkZán´kñúglaP mkBItNØa
b¨HBal´ GñkminZán´edaylaP sUm|IsEmþgZm( mancitþ
Tn´pSayplRbeyaCn¾ EmnBit EtgnwkbMNgoGñkdéT
ecHcaMnUvBuTÆvcnsÞat´CMnajrbs´xøÜn eQ μaHza eTsna-
mybuNü seRmcmkBIeTsna .
R:zñaminosabsUnü Gg<rbs´RBHBuTÆsasna
EdlRbkbedayGg<TaMg 9 pg .
Pik¡úsEmþgedayBisþarnUvsc©;TaMg 4 Rbkar Edl
RbkbedayGtænigBüJ¢n; .
Jküza Zm( bTviK<h;za Zm μnþi ctusSc©Zm μ M eTesti Pik¡úGg<Na sEmþgnUvsc©Zm( 4 eQ μaHza
sEmþgZm( ßeQ μaHza Zm( .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 233
Gtæb|disMevTienati :liGtæM GaCannþsS Pik¡úGg<ÉNa kaldwgR:kdnUvGtæén:lI eQ μaHza dwg
cMeJHnUvGtæ . Zm μb|disMevTienati :lw GaCannþsS Pik¡úGg<ÉNa kaldwgnUv:lI eQ μaHza dwgcMeJHnUvZm( .
:emaC¢nþi truNabIti KW bItienAx©IenATn´ eQ μaHza
:emaC¢; . bItIti tudðakarPUeta Blvb|Itiç bIti
d*mankmøaMgCaGakar;énesckIþeRtkGrekIteLIg eQ μaHza
bIti . kaeyati namkaeya rInamkay eQ μaHza
kay . bsSmÖtIti bdib|sSmÖti namkaysáb´rmáab´o
eQ μaHza bsSmÖti . suxM eveTtIti suxM bdilPti Pik¡ú:ncMeJHnUvesckIþsux eQ μaHza esaynUvesckIþ
sux . smaZiytIti Grhtþ plsmaZina smaZi-yti citþtm,l´maM edaykiriyatm,l´maM KW Grhtþpl
eQ μaHza smaZiyti . eRJHbuK<lenHkarsþab´nUvZm(enaH
dwgnUvQannigvibsSna mK<pl kñúgTIEdlmkehIy bIti
ekIteLIgbuK<lenaH kalminzycuH kñúgcenøaHénbItienaH
TsbuBaØkiriyavtßú 234
CaGñkEdlRbkbedayóbcarkm μdðan ehIyjúaMgvibsSna
oceRmIneLIg ehIyseRmcnUvRBHGrhtþç citþM smaZi-yti KWcitþtm,l´maM sMedAykRBHGrhtþenaH . vimutþa-ytnnþi vimuc©nkarNM ehtuénkiriyarYcRsLH eQ μaH
za vimutþaytn .
:emaC¢ekIteLIg KW manesckIþrIkray Calk¡N;ç
rMBwgnUvZm(enaH d*smKYrehIy RbRBwtþlÁedaykay vaca
mena rbs´xøÜn dl´nUvesamnsS . Jküza bIti d*man
kmøaMg KW rmáab´kaynigcitþ . kalebInamkayrmáab´
ehIy rUbkayk*sáb´rmáab´Edr . Jküza :ncMeJHnUv
esckIþsux KW ectsikenARcLÚkRcLM GacedIm|ICabc©&y
tm,l´maMéncitþ . Jküza tm,l´maM sMedAykGnutþr-
smaZi CaeQ μaHGrhtþplsmaZi .
Jküza rYcputGaytn; bT:lIza vimutþiya vdþTuk¡eta vimuc©nsS GaytnM karNM vimutþaytnM Gaytn;CaehtuénkiriyarYccakvdþTuk¡ eQ μaHza vimutþa-
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 235
ytn; ß vimuc©nkarNM kiriyasþab´Zm(kIþ onUvGP&y
TankIþ cat´cUlkñúgZm μTanEdr .
9>3 Fm μkfikGñksEmþgFm’man 5 y:ag 1-Zm μ M eTesenþnbi hitprNmuTucietþenv
PvitBVM n laP Kruekn ; cMENkZm μkzikGñk
sEmþgZm( Kb|ImancitþTn´Pøn´ pSaynUvRbeyaCn¾Zm μTan
minZán´citþedaylaP .
2-laPKruksS hi Zm μTanM n mhbölM eRJHza Zm μTanrbs´buK<lGñkZán´edaylaP CaZm μTan
minmanpleRcIn
3-«cäay ftVa laPKrueka hutVa eTesti tM n mhbölM ; buK<lGñksEmþgZm(
CaGñkeKarBlaP fitenAkñúg«cäa Zm μTanenH minman
pleRcIn .
4-Éeka Gtþena bKuNZm μ M Gb|c©asws-maena bersM eTesti «TM eTsnamyM buJ¦kiriyavtæú nam ; Zm μkzikGg<NamYy minman
TsbuBaØkiriyavtßú 236
nwkbMNgnUvlaPsk,ar; EtgsEmþgnUvZm( dl´CnTaMg
LaydéTosÞat´nUvKN;rbs´xøÜnza Zm μTanenH CabuJ¦-
kiriyavtæú seRmcGMBIeTsnamy;
5-tM n mhbölM tNØay bramdðtþa Zm μTanenH minmanpleRcIn eRJHmantNØab¨HJl´
ehIy .
9>4 KafakñúgkinÞTsURt RBHmanRBHPaK RTg´Rtas´za ?
GnñeTa BleTa ehati vtæeTa ehati vNÑeTa yaneTa suxeTa ehati TIbeTa ehati ck¡úeTa.
esa c sBVTeTa ehati eya TTati óbsSyM GmtnÞeTa c esa ehati eya Zm μmnusasti . buK<lo:y eQ μaHza okmøaMg osMBt´ eQ μaHza
oBN(sm|úr oyanCMniH eQμaHza oesck,Isux
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 237
oRbTIb eQμaHzaock¡ú . mYyeT[t buK<lNa oTIenA
GaRs&y buK<lenaHeQ μaHza ovtæúRKby¨ag buK<lNa
eRb{nRbedAZm( buK<lenaHeQ μaHza oRBHniBVan .
Gdækfa Bnül;fa ³ bTza GmtnÞeTa c esa ehati GZib|ayza
kalbuK<ljúaMgbiNÐ:t oeBjedayePaCnd*RbNIt
ehIyzVay eQ μaHza oesckþIminsøab´ .
bTza eya Zm μmnusasti GZib|ayza buK<l
Na rEmgTUn μanZm( rEmgR:b´Gdðkza rEmgbeRg{n:lI
rEmgedaHRsaybJØaEdlsYrehIy rEmgR:b´km μdðan
rEmgeZVIZm μsSvn; sUm|ITaMgGs´enH eQ μaHza rEmg
TUn μanZm( . mYyeT[t karoZm(enHb¨ueNÑaH bNÐitKb|I
RCabza RbesIrCagkaroTaMgGs´ esckþIenH smBit
dUcEdlRTg´Rtas´Tukza ²sBVTanM Zm μTanM Cinati .l. tNØk¡eya sBVTuk¡M Cinati³ dUecñH .
TsbuBaØkiriyavtßú 238
10-TidæúCukm μ brmtæTIbnI GdðkzaxuTÞknikay za ; karEdlTidði
dMeNIreTARtg´ eQ μaHza kareXIjRtg´ ‘TidðiCukm μ’
Baküza TidðiCuktM enH CaeQ μaHrbs´sm μaTsSn; Edl
RbRBwtþeTAehIyedayn&ymanCaedImza TanEdloehIy
manpl . eRBaHza kareXIjRtg´enH sUm|ICajaN-
vib|yutþ kñúgcMENkxagedIm ßxageRkay Etkñúgevla
eZVIkareXIjoRtg´ehIy k*CajaNsm|yutþenaHÉg .
EtGacarüBYkmYyeBalza TsSn; KW kareXIj
edayGMNacénkardwgc|as´ nigkardwgCak´ 1 viJ¦aN
EdlCakusl 1 km μsSktajaNCaedIm 1 Casm μa-
TsSn; . bNþaZm( 3 y¨ag manTsSn;CaedImenaH
sUm|IkñúgkaljaNenAminTan´ekIteLIg k*mankarse®g<aH
ehtuEdlsmKYrdl´ehtu CaeRK}gr£kdl´buNüEdl
xøÜn:neZVITukehIy cUlCamYyviJ¦aNEdlCakusl:n.
mankarse®g<aHcUlCamYykm μsSktajaN KW kareXIj
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 239
RbéB tampøÚvrbs´km μ:n . EtkareXIjRtg´eRkAenH
mankarkMNt´Zm(TaMgBYg Calk¡N; . eRBaHza kareZVI
buNüy¨agNanImYy buNüenaHk*manpleRcIn eRBaH
ehtuEdlTidðiTaMgLayRtg´enaHÉg .
kñ úgbrmtßeCatik³ mansEmþgvcntæ;rbs´ TidðúCukm μ
za ²Tidðiya óCukrNM TidðúCukmMμ³ kareZVIesckIþ
eXIjoRtg´ eQ μaHza TidðúCukm μç :ndl´ km μsSkta-
jaN RBmedaykuslectnaç Jküza ²TidðúCukm μ³ enH
CaeQ μaHrbs´km μsSktajaN dUcEdlRBHGannÞetær
:nsEmþgTukkñúgkamavcrkusl bTmUldIkaza ?
²kmμsSktajaNM TidðúCukmμM³ km μsSkta-
jaN KWbJ¦aEdldwgza stVTaMgLaymansiTiÆ ß
esckIþseRmckñúgkareZVIrbs´xøÜn TaMgEdlCaEpñklÁ nig
minlÁ TaMgGs´Kña cMENkRTBüsm|tþi mas R:k´
matabita sVamI Priya buRtZItaTaMgenH minEmnCasiTiÆ
rbs´stVTaMgLayenaH edayBit eRJHmin:nCab´tam
TsbuBaØkiriyavtßú 240
stVTaMgLayeTAkñúgPBdéT:n ‘sUm|I’ kñúgPBenH k*enA
mansiTÆiminCak´lak´ ß minR:kdeT[tpg eRJHenAman
P&yepSg> mkdeNþImykeTA:n esckIþeXIjdUecñH
:neQ μaHza TidðúCukm μ .
EtkñúgRbePTkm μctuk,enH :nsEmþgdl´ectna
epSg> EdlCatYkm μ dUecñaH ectnaectsik EdlekItRBm
CamYykm μsSktajaNenaH k*:neQ μaHza ²TidðúCukm μ³
pg BitEmn km μsSktajaNEdlekIteLIg edayev[r
cakBIectnaectsikenaH rEmgminman dUecñaH kal:n
eJlkm μsSktajaN EdlCatYTidðúCukm μehIy k*Cakar
Edlza :neJldl´ectnaectsikpg enHRbRBwtþeTA
tamGvinaPavn&y KW n&yeJldl´vtæúmYyehIy k*rEmg
oseRmcdl´vtúæmYyeT[t eRJHev[rcakBIkm μ min:n .
km μsSktajaN manvcntæ;za ?
²km μ M skM eysnþi km μsSka³ km μCa
km μsiTiÆrbs´xøÜn mandl´stVTaMgLay dUecñaH stVTaMg
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 241
LayeTIb:neQ μaH zakm μsSk; :ndl´ stVTaMgLay
²km μsSkanM Paeva km μsSkta³ karrs´enAén
stVTaMgLay Edlmankm μ Cakm μsiTÆirbs´xøÜn eQ μaHza
km μsSkta :ndl´ karrs´enArbs´stV eQ μaHza
km μsSktajaN :ndl´ bJ¦a .
sEmþgvcntæ; n&ymYyeT[tza ?
²Gtþena bc©eyhi óCMu kriytIti óCukm μ M³ ²Tidð i Év óCukm μ M TidðúCukm μ M³ Zm μCati
Na RtÚvbc©&yrbs´xøÜneZVIoRtg´ dUecñaH Zm(EdlRtÚveZVI
oRtg´ eQ μaHza óCukm μ kareXIj KWbJ¦aenHBit>
CaZm μCatiRtÚveZIVoRtg´ eQ μaHza TidðúCukm μç Jküza ²Tidði³
kñúgTIenHsMedAdl´bJ¦a KWZm μCatiEdldwgtamesckIþBit
:ndl´ km μsSktajaN ²Gtþena bc©eyhi³ Zm(
EdlCabc©&yrbs´xøÜn sMedAesckþIza Zm(EdlCabc©&y
rbs´km μsSktajaNenaHÉg .
TsbuBaØkiriyavtßú 242
10>1 bc©½yénkm μsSktajaN 3 Zm(Cabc©&ydl´km μsSktajaN man 3 RbkarKW
1-sutmybJ¦a bJ¦aEdlekItGMBIkarsikSa er[n
sURt Caehtu Cabc©&yoekItkm μsSktajaN
2-cinþamybJ¦a bJ¦aEdlekItGMBIkarKitnwk
BicarNa kñúgkarrs´enArbs´stVTaMgLay edaykarman
eraK minmaneraK esckIþq øat esckIþlág´ sux Tuk¡
GayuEvg GayuxøI Tal´Rk manRTBüsm|tþieRcIn TaMgenH
CaedIm Caehtu Cabc©&ynaMoekItkm μsSktajaN
3-PavnamybJ¦a bJ¦aEdlekItGMBIkarceRmIn
vibsSna Caehtu Cabc©&yoekItkm μsSktajaN .
kñúgvcntæ; TI 2 enH bJ¦aEckecjCa 2 y¨ag KW
bJ¦aEdlCaehtu 1 bJ¦aEdlCapl 1 .
bJ¦aEdlCaehtu k*:ndl´ bJ¦aTaMg 3 xagedIm
enHç cMENkbJ¦aEdlCaplenaH k*:ndl´ km μsSkta-
jaN ehtuenHBit sUm|ICnTaMgLay nwglHsk,ayTidði
‘esckIþRbkan´P¢ab´kñúgxnÆ 5 za CatYxøÜn’ min:nk*Bit Et
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 243
kalmankareXIjRtg´enAkñúgTsvtúæksm μaTidði 10 Rbkar
ehIy k*:neQ μaHza mankm μsSktajaNEdlseRmc
CaTidðúCukm μkuslekIteLIg .
10>2 sm μaTidæi 10 Rbkar KMnitEdlyl´RtÚvtamKnøgZm( ehAza sm μaTidði
sm μaTidði man 10 enaH KW ?
1-Gtæi TinñM yl´za TanEdlbuK<loehIy manpl
2-Gtæi yidðM yl´za karbUCaZM manpl
3-Gtæi hutM yl´za karbUCatUc manpl
4-Gtæi suktTuk,tanM km μanM plM vi:eka yl´za pl
vi:kénkuslakuslkm μ EdlbuK<leZVIlÁnigGaRkk´man
5-Gtæi GyM elaeka yl´za elakenH man
6-Gtæi bera elaeka yl´za elakxagmux man
7-Gtæi mata yl´za mata manKuN
8-Gtæi bita yl´za bita manKuN
9-Gtæi stþa Ob:tika yl´za stVTaMgLay Ca
TsbuBaØkiriyavtßú 244
Ob:tik kMeNItman
10- Gtæi elaek smNRBah μNa sm μK<ta
sm μabdibnña ey «mJ© elakM brJ© elakM syM
GPiJ¦a scäiktVa beveTnþIti ; yl´za smNRBah μN¾
TaMgLay kñúgelakenH CaGñkRbRBwtþlÁ RbtibtþiRtwmRtÚv
eZIVoCak´c|as´nUvelakenH nigelakxagmux edayR:C\a
d*ótþmedayxøÜnÉg ehIysEmþgR:b´ man .
dUecñaH RKhsæ ß bBVCitTaMgLay xøÜnmanesckIþ
dwgkñúgviC¢apøÚvelak ß minmanesckIþdwgk*eday ebIesckIþ
eXIjrbs´xøÜn enAminTan´RtwmRtÚvtameKalrbs´Ts-
vtúæksm μaTidði 10 RbkarehIy k*CakarsmKYry¨ag
éRkElg nwgRtÚvBüayameZVIkarGb´rM sikSaer[nsURtkñúg
Epñkbriytiþ ßbdibtþiEdlRtwmRtÚv edIm|I:nEktRmg´
edaHRsayesckIþeXIjrbs´xøÜnobribUrN¾ RtwmRtÚvtam
eKalrbs´Tsvtúæksm μaTidði EdlsEmþgehIyenaH eRJH
GñkEdlman ‘esckIþyl´eXIj’ RtwmRtÚvtameKal
rbs´Tsvtúæksm μaTidðiy¨agbribUrN¾ GñkenaHmin:t´bg´
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 245
TIEdlekItmkCamnusS CYbRBHBuTÆsasna smCamYy
karEdl:neQ μaHza CaBuTÆsasnikCn d*BitR:kd
EdlCaplkéRm minxatTun nigCaTITukdak´citþ mancitþ
sb|ayrIkraydl´karRbRBwtþieTA kñúgbrelakrbs´xøÜn
:neT[tpg .
mYyeT[t GñkEdlmanesckIþeXIjtameKalrbs´
Tsvtúæksm μaTidði lÁRKb´RbkarehIyenaH k*eQa μHza
km μsSktajaN :nekIteLIgehIydl´GñkenaH dUecñaH
karbric©aKTan rkSasIl ceRmInPavnarbs´GñkenaH
k*rEmgmanGanisgSeRcIn rkGVIeRb{bmin:nç eRb{bdUcCa
karbNþúHRKab´eJZi duHCaeJZiZMeLIg pÞúyKñanwgTan
sIl Pavnarbs´GñkEdlminman km μsSktajaN
rEmgmanGanisgStic eRb{bdUcedImeJZiZM oplekIt
CaRKab´eJZi k*dUecñaHÉg dUecñaH RBHmhaBuTÆeXasacarü
eTIbeJlBN(naKuNrbs´km μsSktajaN Tukkñúgctuk,
nieTÞsvNÑna sem μahvienaTnI Gdðkzaza ²«ms μ w km μsSktajaeN ftVa BahMu TanM TtVa sIlM
¾ ¾
¾
¾
TsbuBaØkiriyavtßú 246
bUertVa óe:szM smaTiyitVa suexn suxM sm|tþiya sm|twþ GnuPvitVa niBVanM btþanM KNnbriecäeTa ntæi³ .
karkMNt´rab´cMnYnrbs´buK<l cUlkan´RBHniBVan
eRkayBI:nesayesckIþsux kñúgsm|tþiéRkElg>eLIg
eTACalMdab´Cab´> Kña edayGaRs&ykartaMgenAkñúg
km μsSktajaNlÁy¨agenaHehIy :neZVIbuNüeRcInRKa
sRgÜmrvaMgkñúgsIl 5 minosIldac´ smaTan
óe:szsIlTaMgenHenaH rEmgminman .
10>3 GgÁFm’rbs;Tidæ úCukm μ kñúgxN³TaMg 3 rbs;ectna
TI1-TidðúCukm μ kñúgxN;EdlCabuBVectna :ndl´
mhakuslcitþ 8
TI2-TidðúCukm μ kñúgxN;EdlCamuJ©nectna
:ndl´ mhakusljaNsm|yutþcitþ 4
TI3-TidðúCukm μ kñúgxN;EdlCaGbrectna
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 247
:ndl´ mhakuslcitþ 8 .
esck þ IGF ib,ay GñkEdlmanesckIþeXIj enAminTan´RtwmRtÚvcMeJH
RBHBuTÆsasna kñúger]gepSg> mankarsøab´ karekIt PUmi
CaTIesayesckIþTuk¡ mannrk eRbt Gsurkayç PUmiiCaTI
esayesckIþsux mansYK( 6 Can´CaedImç mnusSsøab´
ehIyekItCastVtircäan k*man CamnusSeT[t k*man stV
tircäansøab´ehIy ekItCamnusS k*man CastVtircäan
eT[t k*manç kalxageRkaymk P\ak´rlwkdwgxøÜnza
karKit karyl´eXIjrbs´xøÜn minRtwmRtÚvcMeBaH
RBHBuTÆsasna dUecñaH xøÜnKYrnwgeZVIkarsikSaer[nsURt
cMeJHkarRbRBwtþieTAéncitþ nigrUbragkay edIm|Inwg:nkar
Gb´rMkarKiteXIjrbs´xøÜnoRtwmRtÚvcMeBaHRBHBuTÆsasna
kalEdlmkP\ak´rlwkdwgxøÜn:ndUecñH CaTidðúCukm μ kñúg
xN;EdlCa buBVectna .
TsbuBaØkiriyavtßú 248
kalKiteXIjyl´cUlcitþ dUecñHehIy k*cab´epþIm
eZVIkarsikSaer[nsURt cMeJHkarRbRBwtþieTArbs´vtúæEdl
manCIvitnigminmanCIvit kñúgZm(EdlCaeKalTak´Tgnwg
er]genH edaycMeJHkarsikSa :nceRmIneLIgRtwmNa
karyl´dwg kareXIj k*ceRmIneLIgeTAtamlMdab´ rhUt
:nTTYlkaryl´dwg esckIþeXIjy¨agc|as´Cak´Esþg
kñúger]gkarsøab´ karekIt nrk sYK( CaedImTaMgenaHza
manEmn b¨unNa :ny¨aglÁ kareXIjc|as´y¨agenH
BitCaTidðúCukm μ kñúgxN;EdlCa muBa©nectna .
xageRkayBI:nTTYlesckIþeXIjcUlcitþ eXIj
RtwmRtÚv edaykarsikSaer[nsURty¨aglÁehIy k*mk
BicarNacMeJHesckIþRbRBwtþieTArbs´xøÜnza kalmunenH
eyIgmanesckIþyleXIjxuseRcInRbkar «LÚvenH eyIg
:neZVIkaryl´eXIjrbs´eyIgolÁ oRtwmRtÚv cMeJH
JküGb´rMkñúgRBHBuTÆsasna:ny¨aglÁehIy karBica-
rNadUecñHÉg CaTidðúCukm μkñúgxN;EdlCa Gbrectnaç
edayehtuenaH RBHmhaBuTÆeXasacarü eTIb:nsEmþg
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 249
TukkñúgbuJ¦kiriyavtæaTikza GdðsalinI Gdðkza za ?
1-²Tidð w óCukM krisSamIti cienþenþabi etsMeyv Gdðnñ M GJ¦tern cienþti³ GñkEdlman
karKitza eyIgnwgeZVIesckþIyl´eXIjrbs´eyIg oRtwm
RtÚv tamRBHBuTÆsasna karKity¨agenH k*Kiteday
mhakuslcitþ 8 dYg NamYy ‘TidðúCukm μkñúgxN;
EdlCabuBVectna’ .
2-²Tidð w óCukM keranþ i bn ctunñ M jaN-sm|yutþa nM GJ¦tern kerati³ cMENkGñk
EdleZVIesckIþyl´eXIjrbs´xøÜn oRtwmRtÚvedaykar
sikSaRBHbriytþi ßbdibtþienaH CakareZVIedaymha-
kusljaNsm|yutþcitþ 4 dYg NamYyenaHÉg ‘Tidðú-
Cukm μkñúgxN;EdlCamuJ©nectna’ .
3-²Tidð w em óCuka ktati bc©evk¡eta GdðnM ñ GJ¦tern bc©evk¡ti³ GñkEdlmankar
BicarNa kñúgesckIþyl´eXIjrbs´xøÜnza eyIg:neZVI
TsbuBaØkiriyavtßú 250
esckIþyleXIjrbsxøÜnoRtwmRtÚvlÁehIy karBicarNa
rbs´GñkenH CakarBicarNa edaymhakuslcitþ 8 dYg
NamYyenaH ‘TidðúCukm μkñúgxN;EdlCaGbrectna’ .
10>4 srubbuBaØkir iyavtßú 7 Rbkar cUlkñúgTan sIl Pavna
brmtßT Ibn I Gd ækfa ³ bNþabuJ¦kiriyavtúæ 7 y¨ag
enaH btþiTanmy; nig GnuemaTnamy; BIry¨agenH
se®g<aHcUlkñúgTankusl eQ μaHza Tanmy; .
Gbcayn; nigevyüavc©; BIry¨agenH se®g<aH
cUlkñúgsIlkusl eQ μaHza sIlmy; .
Zm μeTsna ‘karsEmþgZm(’ Zm μsSvn ‘karsþab´
Zm(’ nig TidðúCukm μ ‘kareXIjRtg´’ bIy¨agenH se®g<aH
cUlkñúgPavnakusl eQ μaHza Pavnamy; .
‘m¨üageT[t’ TidðúCukm μ se®g<aHcUlkñúgbuJ¦kiriya-
vtæúTaMg 3 y¨ag .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 251
eRBaHdUecñaH RBHmanRBHPaKeTIbRtas´za mñalPik¡ú
TaMgLay buJ¦kiriyavtæúenH man 3 y¨agç 3 y¨ag
etIdUcemþc / KW TanmybuJ¦kiriyavtæú 1 sIlmy-
buJ¦kiriyavtæú 1 PavnamybuJ¦kiriyavtæú 1 dUecñH .
k*kñúgGZikarenH buJ¦kiriyavtúæTaMg 3 y¨ag mankar
RbRBwtþeTAedayGMNacénkuslectna EdlCakamavcr
8 dYg . óbmaza kalbuK<lsEmþgZm( EdlsÞat´CMnaj
k*minnwkdl´GnusnÆieLIy Zm(BYkxøH k*ev[reTA:n
y¨agNa kalRBHeyaKavcrRbkber]y> nUvsmzPavna
nigvibsSnaPavnaEdlCMnaj mnsikaredaycitþEdlCa
jaNvib|yutþ k*RbRBwtþeTA:nkñúgcenøaH> ‘Et’ TaMg
Gs´enaH CabuJ¦kiriyavtúæEdlseRmcedayectnamü¨ag
edayGMNacénkuslectnaEdlCamhK<t; minCa
buJ¦kiriyavtúæeRkAenHeT ‘Tanmy; sIlmy;’ .
TsbuBaØkiriyavtßú 252
10>5 GFib,ayFm’CabdibkçnwgTanCaedIm kñúgbrmtæeCatik; eBalTukza bNþabuJ¦kiriyavtúæ
TaMgLayenH Tankusl Cabdibk¡nwg«sSa KW esckIþ
mineBjcitþkñúgsm|tþi ßKuN esckIþlÁrbs´GñkdéT nig
Cabdibk¡nwgmcäriy; EdlmanesckIþRsLaj´RTBü-
sm|tþi ßKuN esckIþlÁrbs´xøÜn dUecñaH GñkEdleZVIkar
bric©aKTan eTIbcaM:c´RtÚvykQñH«sSa mcäriy; o:n
Camunsin karbric©aKTan eTIbseRmc:n EdleJl
dUecñH k*eRJHza ebIenAman«sSadrabNa k*nwgeZVIoekIt
esckIþmineBjcitþ kñúgkarEdlRTBüsm|tþirbs´xøÜnEdl
RtÚvGs´eTA kalebIdUecñH karbric©aKTan k*seRmcmin:n
dUecñaH TankuslenH eTIbCabdibk¡cMeBaH«sSa mcäriy;
TaMg 2 dUecñaH karbric©aKTan seRmc:nkñúgxN;Na
xN;enaH k*:neQ μaHza karb®g,ab«sSa mcäriy; TaMg
2 enH :nmYyxN; .
cMENkkarekIteLIgrbs´btþiTan nig btþanuemaTna
TaMg 2 enH k*dUcKñanwgTankuslenaHÉg eJlKW ebIGñk
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 253
NaenAman«sSa GñkenaH k*nwgekItkarmineBjcitþkúñg
karEdlbuK<ldéT:nTTYlGMBIxøÜn edaygayRsYl min
mankarlM:k ebIenAmanmcäriy; k*nwgekItkarmin
eBjcitþkñúgkarEbgEckkuslodl´buK<ldéT kalCa
dUecñH btþiTankusl k*seRmcmin:n dUecñaH btþiTan-
kusl seRmckñúgxN;Na xN;enaH k*:neQ μaHza
eZIVkarb®g,ab«sSa mcäriy; :nmYyxN; .
kñúgrvagbtþanuemaTn; CamYynwg«sSa mcäriy;
enaHesat k*dUcKña eJlKW ebIenAmancitþ«sSa k*nwgekIt
esckIþmineBjcitþkñúgkarbric©aKTan rkSasIl ceRmIn
Pavnarbs´GñkdéT ehIyminEtb¨ueNÑaH enARtLb´eXIj
za CakarGYtGag kaldUecñH citþKitnwgeKarBTTYl
‘GnuemaTna’ cMENkbuNüEdleKEcko k*ekIteLIgmin
:n ebIenAmanmcäriy; k*manEtesckIþhYgEhgkñúgRTBü
sm|tþirbs´xøÜn nwgeZVItamGñkEdleKEckbuNüoenaH
k*eZVImin:n dUecñaH eTIbmineBjcitþ TTYlkarEckcMENk
buNükñúgkarbric©aKTan EdleK:nEcko ebIkalEbg
TsbuBaØkiriyavtßú 254
EckbuNüenaH Tak´TgnwgsIlPavnaehIy xøÜnÉgk*min
Tan´lHbg´esckIþsb|ay eRtkRtGal ßePIøtePIønkñúg
Garm μN¾epSg> mkrkSasIl ceRmInPavnadUcKña CamYy
eKk*eZVImin:n edayehtuenHÉg eTIbminmanesckIþ
eRtkGrcMeJHkarEbgEckcMENkbuNüenaH> dUecñaH kal
btþanuemaTnakusl seRmckñúgxN;Na xN;enaH
k*:neQ μaHza eZVIkarb®g,ab«sSa mcäriy; :nmYyxN;
dUecñaH btþiTan nigbtþanuemaTn; TaMg 2 enH eTIbman
sPaB dUcKñanwgTankusl edayesckIþCabdibk¡ nwg
«sSamcäriy; GaRs&yehtuenHÉg elakeTIbcat´Ca
btþanuemaTn; cUlkñúgTanmykusl .
mYyeT[t karEbgEckcMENkbuNüenaH GñkeZVIkar
EbgEck rEmg:nkuslRKb´TaMgbIy¨ag k*man BIry¨ag
k*man mYyy¨agk*man eRscEtkarEckcMENkbuNü
EdlTak´TgnwgkuslenaH> sRmab´GñkGnuemaTna
cMENkbuNüBIeKenaH :nEtTanmykulsmü¨ag minza
GñkEckoRKb´TaMg 3 ß 2-1 k*eday .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 255
manGZib|ayza ?
1-Gñkbric©aKTan rkSasIl ceRmInPavna ehIy
EckcMENkbuNükIþ ßrkSasIl ceRmInPavna ehIyEck
cMENkbuNükIþ GñkEdleZVIkarEckcMENkbuNüenaH
rEmg:nkuslRKb´TaMg 3 Rbkar KW seRmcTankusl
seRmcsIlkusl seRmcPavnakusl .
2-Gñkbric©aKTan rkSasIl ehIyEckcMENk
buNükIþ ß GñkEdlrkSasIl ehIyEckcMENkbuNükIþ
rEmg:nkuslRKb´TaMg 2 y¨ag KW seRmcTankusl
seRmcsIlkusl .
3-Gñkbric©aKTan ceRmInPavna ehIyEckcMENk
buNükIþ ß ceRmInPavna ehIyEckcMENkbuNükIþ rEmg
:nkuslRKb´TaMg 2 Rbkar KW Tanmykusl
Pavnamykusl .
4-Gñkbric©aKTan ehIyEckcMENkbuNükIþ rEmg
:nTankuslmü¨ag . dUecñH k*eRJHza karEckcMENk
buNükIþ karGnuemaTnabuNükIþ cUlkñúgTanmykusl
Etmü¨ag .
TsbuBaØkiriyavtßú 256
Gbcayn; evyüavc©; TaMg 2 enH CacaritþsIl KW
karRbRBwtþilÁrbs´RKhsæ nig bBVCit EdlCasb|úrs
EdlmanesckIþecHdwgkñúgRBHBuTÆsasna y¨aglÁ ehtu
enaH elakeTIbcat´cUlsIlmykusl .
Zm μsSvn Zm μeTsna TidðúCukm μ TaMg 3 enH Cakar
garEdleZVIokuslZm( ceRmInéRkElg>eLIg dUcKña
karceRmInsmzvibsSna ehtuenaH elakeTIbcat´cUl
kñúgPavnamykusl .
10>6 karse®gÁaHFm μeTsnanigTidæúCukm μ n½ymYyeTot tamGdækfa GFib,ayBuT§Pasit
karsEmþgZm( karbeRg{nZm( TaMgenH se®g<aHcUl
kñúgTanmykusl k*:n dUcEdlRBHBuTÆGg<RTg´Rtas´
eTsnaza ²sBVTanM Zm μTanM Cinati ; Zm μTan QñHGs´
TanTaMgBYg³ . cMENkTidðúCukm μenaH RBHmhaBuTÆeXa-
sacarü :nsEmþgTukkñúgsg<ItsURt én:dikvK<Gdðkza
za ²T id ð úC ukm μ M seB Vs M n iymlk¡NM³ ²TidðúCukm μ
enH CaeRK}gkMNt´énesckIþbribUrN¾rbs´buJ¦kiriyavtúæ
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 257
TaMgBYg³ mann&yza TidðúCukm μenH se®g<aHcUleTAkñúg
Tanmy; sIlmy; Pavnamykusl:nTaMgGs´enaH
Ég EdlelakeJldUecñHenaH k*eRJHTidðúCukm μenH eRb{b
dUcGñkkac´cg,ÚtTUk EdlcaM:c´RtÚvEteRCIserIsyk
kénSTUkort´Rtg´ dUecñaH . RbsinebIxVHGñkkac´cg,ÚtTUk
ehIy TUkk*nwgrt´Rtg´eTAmin:n esckIþenHy¨agNa
GñkEdleZVIkarbric©aKTan rkSasIl ceRmInPavna ebImin
manTidðúCukm μRbkbpgehIy karbeJ©jplrbs´Tan
sIl PavnaTaMgenH k*minbribUrN¾ mankarxVHxat
mineBjelj minRtÚvKñaCamYyesckIþR:zñarbs´xøÜn
eJlKWkalekItCamnusS eTvta k*oekItCamnusS
eTvtaCan´Tab manGvyv;xVHxat ßsUm|ImanGvyv;
RKb´RKan´ k*CaGñklág´exøA bJ¦atic nig:nTTYlesckþI
ekþARkhay minCasux kñúgRTBüsm|tþiCaer]y> kusl
rbs´buK<lTaMgenH kaleJledayGg<Zm( k*:ndl´
TViehtuk kuslOmk; .
TsbuBaØkiriyavtßú 258
sRmab´kuslrbs´GñkmanTidðúCukm μ cUlRbkbpg
enaH rEmgbeJ©jplmhasal tamesckIþR:zña
rbs´xøÜn eJlKW kalnwgekItCamnusS eTvta k*ekIt
CamnusS eTvtaEdllÁ manGvyv;bribUrN¾RKb´RKan´lÁ
sÁat manstibJ¦a q øatvagév :nTTYlesckIþsuxkay
sb|aycitþ kñúgRTBüsm|tþiCanic© kuslrbs´buK<l
TaMgenH kaleJledayGg<Zm(ehIy :ndl´ tiehtuk
kuslók,dð ßzñak´TabcuHmk k*:ndl´ tiehtuk
kuslOmk .
¥
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 259
11-niFikNÐsURt niZw nieZti buriesa KmIÖer óTknþiek7 Getæ kiec© smub|enñ Gtæay em PvisSti raCeta va TurutþsS ecareta bILitsS va «NsS va bemak¡ay TuBÖiek¡ GabTasu va ÉtTtæay elaks μ w niZi nam niZiyüti . burskb´kMNb´RTBüTukkñúgTIeRCA CaTIbMputénTwk
edayKitza kalebIkic©EdlRtÚvkar ekIteLIgehIy
RTBüenHnwg:nCaRbeyaCn¾dl´Gat μaGj EdlRtÚv
BYkbc©amitþeBalbg,ac´ nwg:nedaHxøÜnecjBIesþc
ßRtÚvecareb[teb[n nwg:nedaHxøÜnecjBIecar nwg
:nedaHbMNul ßkñúgeBlTurPikS ßk*kñúgkal
GnþrayTaMgLay Zm μtakMNb´EdleKkb´Tukkñúg
elak edIm|IRbeyaCn¾enHÉg .
tavsSú nihieta senþa KmÖIer óTknþiek 7 »> ]Tknþiek . GdækfayM |Tiesaeyv ehati .
TsbuBaØkiriyavtßú 260
n seBVa sBVTaeyv8 tsS tM óbkb|ti niZi va fana cvti sBa¦a vasS vimuyØti naKa va Gbnaemnþi yk¡a vabi rhnþi nM Gb|iya vabi TayaTa óTÆrnþi GbsSeta yTa buBa¦k¡eya ehati sBVemtM vinsSti .
kMNb´EdlbuK<lkb´kñúgTIeRCA manTIbMputTl´nwgTwk
dl´emø¨aH kMNb´RTBüTaMgGs´enaH k*minseRmc
dl´buK<lenaHsBVkaleT d|itza kMNb´RTBürEmg
XøateTAcakTIxøH esckIþcMNaMrbs´buK<lenaH rEmg
vEgVgeTAxøH naKTaMgLay rEmgnaMCBa¢ÚneTAxøH
BMuenaHesat BYkykS naMykRTBüenaHeTAxøH Gñk
TTYlmt(k EdlminCaTIRsLaj´ rEmgKas´yk
nUvkMNb´RTBüenaH kalxøÜnmineXIjxøH xøÜnGs´
buNüeTAevlaNa kMNb´TaMgGs´enaH rEmgvinas
:t´bg´eTAkñúgevlaenaH .
ysS Taenn sIeln sBa¦emn9 Temn c 8 »>m> Év . 9 »>m> sMyemn .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 261
niZi sunihieta ehati «tiæya burisS va ectiymØi c10 seg¹ va buK<el GtizIsu va matri bitri vabi11 Geza eCdðmØi Patri Éesa niZi sunihieta GeCeyüa GnuKamieka bhay KmnIeysu ÉtM GaTay Kcäti GsaZarNmeBa¦sM GecarhreNa12 niZi .
kMNb´RTBüEdl®sþI ß bursNa :nkb´TuklÁ
ehIy edayTan sIl edaykarsRgÜm nigeday
karTUn μanxøÜn kñúgectiy kñúgsg¹ kñúgbuK<l kñúg
BYkeP\{v ßmYykñúgmata kñúgbita ßza kñúgbgRbús-
RsI EdlCac|g kMNb´RTBünu@H cat´CakMNb´RTBü
Edlkb´TukRbéBehIy nrNa> minKb|Ip©aj´:nCa
kMNb´RTBü EdlCab´tamxøÜneTA kalePaK;
TaMgLayEdlxøÜnRtÚvlHbg´ehIyeTA xøÜnrEmgkan´
yknUvkMNb´RTBü KWbuNünu@HeTA kMNb´RTBü KW
10 »> v . 11 m> cabi . 12 »>m> GecarahreNa .
TsbuBaØkiriyavtßú 262
buNü minTYeTAdl´BYkCndéT Carbs´Edlecar
lYceTAmin:n .
kyiraz ZIera buBa¦ani eya niZi GnuKamieka És eTvmnusSanM sBVkamTeTa niZi yM yM eTvaPibetænþi sBVemetn lBÖti .
kMNb´RTBü KW buNüNa Cab´tamxøÜneTA:n
GñkR:C\ KYreZVInUvkMNb´RTBü KWbuNüenaH kMNb´
RTBü KWbuNünu@H onUvesckIþR:zñaRKb´y¨ag dl´
eTvtanigmnusSTaMgLay BYkeTvtanigmnusSTaMg
Lay R:zñaNas´nUvplNa> plTaMgBYgenaH>
rEmg:nedaykMNb´RTBü KW buNün@uH .
suvNÑta susrta susNðanM surUbta GaZibc©M13 brivaera sBVemetn lBÖti .
PaBCaGñkmanBN(sm|úrpUrpg´ mansMeLgBIeraH
RTg´RTaylÁ rUblÁ CaGZibtI manysbrivar pl
TaMgGs´ rEmg:nedaykMNb´RTBü KWbuNün@uH .
13
»>m> GFibc©M .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 263
beTsrC¢M «sSriyM ck,vtþisuxM biyM eTvrC¢m|i TieBVsu sBVemetn lBÖti .
PaBCaesþcRbeTsraC «sSriyys esckIþsux
rbs´esþccRkBtþi CaTIRsLaj´ PaBCaesþcén
eTvta kñúgeTBnikayTaMgLay plTaMgGs´ rEmg
:nedaykMNb´RTBü KWbuNün@uH .
manusSika c sm|tiþ eTvelaek c ya rti ya c niBVansm|tþi sBVemetn lBÖti .
sm|tþiCarbs´mnusSNapg esckIþeRtkGr kñúg
eTvelakNapg sm|tþi KWRBHniBVanNapg sm|tþi
TaMgGs´ rEmg:nedaykMNb´RTBü KWbuNün@uH .
mitþsm|TmaKm μ eyaniesa ec byuBa¢eta viC¢avimutþivsIPaeva sBVemetn lBÖti .
PaBénbuK<l kalGaRs&ymitþsm|Ta ebIRbkb
esckIþBüayam edayó:yEdlRtÚv CaGñksÞat´
kñúgviC¢a nigvimutiþ «dðplTaMgGs´ :neday
kMNb´RTBü KWbuNüenaH .
TsbuBaØkiriyavtßú 264
bdismÖiTa viemak¡a14 c ya c savk:rmI bec©keBaZi BuTÆPUmi sBVemetn lBÖti .
bdismÖiTa viemak¡ savk:rmIjaN bec©keBaZi-
Ba¦aN nigBuTÆPUmiNa> «dðplTaMgGs´ rEmg:n
edaykMNb´RTBü KWbuNün@uH .
ÉvM mhtæika15 Ésa yTiTM buBa¦sm|Ta ts μa ZIra bsMsnþi bNÐita ktbuBa¦tnþi .
buBa¦sm|TaenH oseRmcRbeyaCn¾d*ZM eday
RbkardUecñH eRBaHehtuenaH GñkR:C\TaMgLay Ca
ZIrCn eTIbsresIrnUvPaBénbuK<l CaGñkmanbuNü
eZVITukehIy .
cb´ niZikNÐsURt .
‘caksutþnþbidk PaK 52 TMB&r 15-18’
14 m> víemaekça . 15 m> mhiT§ika .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 265
Gdðkza
niZi ‘kMNb´RTBü’ enaHman 4 yag KW zavrniZi
Cg<mniZi Gg<smniZi GnuKamikniZi . bNþaniZi 4 enaH RTBüEdlCab´EpndIkþI RTBüEdl
taMgenAkñúgGakaskþI R:k´kþI maskþI ERskþI TIdIkþIç ßk*
RTBüEbbenaHsUm|IdéTNa Edlev[rcakkarXøatcakTI
edayxøÜnÉg eQ μaHza zavr; ‘maMmYn’ RTBüenHeQμaHza
zavrniZi . TasI Tas; dMrI eKa esH la BEB EkH man
RCÚkç ßk*za RTBüEbbenaHsUm|IdéTNa EdlRbkbeday
karXøatcakTI:nedayxøÜnÉg eQμaHza Cg<m; ‘edIreTA
:n’ RTBüenHeQμaHza Cg<mniZi . Bhusc©; ‘PaBCa
BhusSÚt’ EdlCaRbPBekItkargar RbPBekItsil|;
TItaMgénviC¢aç k*ßza Bhusc©;EbbenaH sUm|IdéTNa Edl
sikSaehIysikSaeT[t CMnajCab´xøÜn dUcCaGvyv;ZMtUc
eQ μaHza Gg<sm; ‘esμIedayGvyv;’ RTBüenHeQμaHza
Gg<smniZi . buNüEdlseRmcedayTan EdlseRmc
edaysIl EdlseRmcedayPavna EdlseRmceday
TsbuBaØkiriyavtßú 266
karsþab´Zm( EdlseRmcedaykarsEmþgZm(ç k*ßza buNü
EbbenaH sUm|IdéTNa tamoplEdlKYrR:zña hak´dUc
Cab´tameTAkñúgTIenaH> eQ μaHza GnuKamik; ‘Cab´tameTA
:n’ç RTBüenH eQμaHza GnuKamikniZi .
vtßúCaTItaMgénkarbMeBjbuNü 10 Rbkar 267
Km< IrEdlCa]bkrN_kñ úgkareroberogesovePAenH1-RBHéRtbidk 2-Gdækfa smnþb,asaTika 3-Gdækfa sumgÁlvílasinI 4-Gdækfa menarfbUrNI 5-Gdækfa brmtßeCatika 6-Fm μbTdækfa 7-Gdækfa brmtßTIbnI 8-brmtßeCatik³ mgÁltßTIbnI 9-vísuTi§mKÁ ¬sIlnieTÞs¦
GkçravíruT§ sresrtamvcnanuRkmEx μr rbs;semþc RBHsgÇraC eCatBaØaeNa CYn-Nat .
r s