Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland

böö'o'st nieuwsbrief

•

L mi

• Ing stichting industrieel bouwen nederland

,

...I

r

L

Vervol g ni euwe ontwi kkel i ngen

Flexibel te bouwen dak 0 basis her ebruik Een lego-bouwsysreemachtig dak zonder gebruik te

hoeven maken van stukadoors, metselaars e.d.

erend oplegmateriaal Vloeren op balken kunnen stapelen zonder specie

te gebruiken. Bestaat er een materiaal dar

fabricageroleranries van de balken ophefr?

oe assin van aluminium of RVS? In verband mer duurzaam bouwen. Waar kun je

aluminium nog meer in huis roepassen?

Bijvoorbeeld gordingen van houten daken of her

ophangen van buirenspouwbladen.

ulti Purpose Unit Een unit die voorziet in elementaire voorzieningen

als warer, energie, onderdak en hygiëne, bijvoor­

beeld toe te passen bij rampen, als oorlog e.d.

Lexan Gol laat & constructie Gezocht wordt sterke, stijve, dragende constructie

voor de plaat bij roepassing bijvoorbeeld als

schuurtje of afdak.

Booosthuis

door Jan van Ham

door Jan Font Freide

door Jan Font heide

door Tijs Verburg

door Jos Lobée

Een plek om samen re kunnen wel-ken en experimenteren om met de verschillende culturen te kunnen

kennismaken en in elkaars keuken re kijken. Een mogelijkheid om de buitenwereld te vragen

commentaar te leveren op bepaalde onrwikkelingen of produkten. Mer de Booosting-aangeslotenen

zal een echt huis worden gerealiseerd gericht op ontwerpers en ~edrijfsleven.

Volgend overleg In september 1994 wordt een volgende produkrontwikkelingsbijeenkomst gehouden.

Meer informatie? Als u meer wilt weten over de projecten, de

participanten of deelname aan een van de ontwikkelingen overweegt, kunt u contact opnemen met Booosting: 010 - 436 57 41.

.,

<J

•

•

L

_M·J.iii.d'_L-_b_,--," Je.." _e_e_n_k_o_m_s_t _---'

Booosting-Bijeenkomst bij Nationale Woningraad 22 maart 1994

In 1913 werd de Vereniging Nationale Woningraad (NWR) opgericht als belangen­

behartigingsorganisatie van woningcorporaties en gemeentelijke woningbedrijven. De NWR is

uitgegroeid tot een organisatie die voor ruim 740 leden ook advies- en dienstverlening verzorgt

op het gehele terrein van bouwen en beheren van woningen. De leden van de NWR beheren samen ruim 1,4 miljoen woningen in de sociale huursector. Dat is ruim 40% van alle

huurwoningen en bijna een kwart van de totale woningvoorraad in Nederland. De

medewerkers "'Ian de NWR zijn specialisten op uiteenlopende vakgebieden, die vanuit het hoofdkantoor en vijf districtskantoren hun werk verrichten. Bijvoorbeeld op het gebied van

milieu en techniek adviseren zij bij meerjaren onderhoudsplanning, stellen zij programma's van eisen op voor nieuwbouw en woningverbetering, beoordelen zij bouwplannen en de kosten

hiervan, leiden zij bouw- en verbeteringsprojecten en adviseren zij over specifieke problemen,

zoals bodem-verontreiniging, geluidsoverlast, toepassing bouwprodukten, energiebesparing en

dergelijke.

Er is nog nooit zoveel 'architectuur bedreven' in de woningbouw als vandaag de dag. Ondanks

blijmoedige experimenten blijft de bulk van de produktie mistroostig. De vrije sector floreert dankzij de lage rentestand en de gemeentelijke beleidslijnen. Deze hoogste graad van inspraak leidt in de meeste gevallen tot stereotype wijkjes waarin op de oervorm van de woning wordt

gepreludeerd. Zo staan ettelijke exemplaren in de nieuwbouwwijk van Almere pal naast de bejubelde filmwijk, waarin op initiatief van de NWR en de gemeente het grote voorbeeld werd

gegeven. Maar misschien dat een andere markt het tij weet te keren. Te midden van een relatieve

03

..,

\l

..J

r

L

11

overvloed aan starters, doorstromers en senelers, dienen zich groepen bewoners aan die op dit

moment moeilijk te bedienen zijn: jongeren met een uitkering, gezinnen met bijstand,

gehandicapten, immigranten en asielzoekers. Een nieuwe nood in een bekende gedaante.

Betekent dat kansen voor SheIl, Fokker, DSM, PolYllorm, Heiwo, of voor de instant housing

markt? Of zou het traditionele bouwbedrijf een kans maken omdat het produkt zo lang

meegaat? Nu de NWR heeft uitgeroepen dat gemeenten een beroep kunnen doen op de instant

housing markt als semipermanente of tijdelijke oplossing, is er kans op een discussie met een

déja-vu karakter.

Nu is er ee11 Booosting aanhang die graag de uitdaging aanneemt voor experimenten waarin het

produkt niet bij voorbaat als pleister op de wonde dient. Instant HOllsing met meerwaarde,

betaalbaar zonder stempel of stigma, voor verschillend gebruik aan te passen.

Booosting stelt zich voor om hiertoe de tegen lezing de titel 'the parade of the HUSkeys'

(Housing Under Stress) te geven. Aan een aantal ontwerpers en architecten van Booosring is

gevraagd om voor deze uitdaging een schetsontwerp op de betreffende avond toe te lichten en

een indicatie van de bouwkosten te geven.

Kan er met industrieel bouwen en met een gerichte samenwerking van alle bouwpartners een

antwoord worden geformuleerd? Krijgen we wellicht hier en daar een Booosringwijkje? De

NWR organiseert een Booosting-bijeenkomst op 22 maart 1994 om de aspecten die het wonen

in de toekomst beïnvloeden aan de orde te stellen.

Programma:

16.00 Aankomst/ontvangst

16.15 - 16.30 Introductie

Goo r irJan W'e''ITI7, Voorzitter van her Bes l'Ul.lr V~l\ Booosrillg,

Docenr prod ukrierechnologie aan de Faculreir Bouwkunde, T U Eindhoven

16.30 - 17.00 'De NWR en een visie op wonen in de toekomst'

doo r de heer N. van Velzen,

Di recreur va n de NWR

17.00 - 17.30 'De kwaliteit van de woningbouw'

door de heel' dJ' il' N. de \Ij'ecze,

D irecreu r Srimuleringsfonds voor de Archirecwur in Rotterdam

17.30 - 18.15 Broodje

18.1 5 - 18.45 'Het fescivaI' tegenlezing

Diverse ontwerpers, architecren, instell ingen

18,45 - 19.00 Discussie

19.00 Einde

Indien u bij deze bijeenkomst aanwezig wilt zijn, verzoeken wij u om het antwoordkaartje achter

in deze nieuwsbrief ingevuld aan het Booosting-secretariaat te retourneren.

Adres Nationale Woningraad Ma rkenlaan 1 Almere

re! 036-539 19 11 fax 036-539 1638

,

<l

•

• ,

De clou van cladding Booosting-Bijeenkomst bij Plastica Plaat in Waalwijk op 14 december 1993

1 I

--.+ ...... ~. , I

kunststofplaat bij ontwerpel s i~ d kantoormeubelbranche popula ' r is, t ijna geen betoog. Hierbij e-nlTH< alleen al aan de vele kopie'n van

producenten di e het popul ai r-e.-A.h-r- d ~1ehes programma van Fri so ramer opgevolgd. Het materiaal is st~rk,uuurzaam en eenvoudig te ve zagen komt de kantoormeubelbranche-: -teYe bij speciaal Iverk - goed va pas.

ct "~,"~r" d. '''J'M +04 ~,~ .. t"'4f~"~f i 0 de bau "el mi der popul ir.: ~_1 _~1t_j~~1~?mf~~~!::~: ~~J-,:~~~~eh9~e~~ van en m t het In teriaal ~~~ tl'toha9sing vltndeh 0 k architec en de p aat moo i M ar bij ver ticale to 1 S'r' ~--OJ.z~_~' ember st nd de kpn ststofp . . at van Plastica Plaat :u~_t Waah!ijk centraal tlJden een Bpoostlng- lJee omst. t t r , on vangs I

~ i--- ~I J an srra gooide na een °erymolo ische es hflïwÎ g de knuppel in her hoenderhok mer d

L

:' me laar mee nans, met paar m nae.I'- ens'. Toelichring hierbij: 'mer mans is d

eb et mens w rdr de gebruike Jerbe d'. De clou van cladding, de kunsr van he

beha . I < er a(JUré z;;~ [zël e laken een pak.

HenlJ Niebel ir cteur van l' 'c;l~aa • na ni t geloven dat er bij Booosting bedrijven zijl

aangl . Willen samenwerken met ontwerpers in cf bouw. Zijn lidmaatschap is dan ook gevol

van zijn ongeloof. Plastica Plaat bv verkoopr oploJffigen veer ender and~ .

Belangrijk is dat ze inspelen problemen bij toepassing van het aterraal, binnen en buiren.

aanzi ch ten in format i ecen t rum Plastica Pl aa t

voor roepassing en meewerken aan net vinden

van oplossingen om plaar zo eenvoudig mogelijk

re kunnen bewerken. Markrbewerking gebeurr

vooral door veel re doen aan scholing; lesgeven

over de roepassing. Een nadeel wil hij wel

verlJappen en dar is dar de IJeuren na verloop

van rijd 'teruglopen'. Her hoofdbesranddeel van

de kunsrsrofplaat, Massief geheren bij Plasrica, is

impregneerhars en papier. De verwerking

gebeurt met benulp van lijmen, wat in de bouw

een onderschat probleem is. 'Het is eenvoudig en

dat is moeilijk in de bouw', aldus Henk

Nieberg.

.J

r

L

, v~n het programma van Plastica PI

een \opmerkelijk gebouw, Het heeft \

'mte en voorüchring~centrum van \ , h recenlle I b I wo,rcll, v()or1tgezeç 111 er exterieur van ,cr ge ollw,

je kon veè\~xperi;enreren:c=~.i~r~ " \", I

" , " I , 'Liever gri~s', velwoorad"e-$'jef vhn

I

van d'e'P~aar. Grijs is de

dat hij niee êch r..g~ed n Duigen, dat was

Anneke van Dijk, Coördinator Booosring

lO'-\b-allllJJnJLJ..<:...LUlLUlL'Yt:n zijn ongemak

goed bij het mar~Witg<1J~ Van Hoof ijlchcden van de plaat geïnformeerd

, fgaande weken heefr hij zich lang

het toch dat het een materiaal is

<J

,

•

• I ~ mijns inziens

The Western Morning News

Een nieuwe gedaante, een nieuwe rubriek : mODO i , mijns inziens. Onder het motto inspireer de lezer met een

commentaar, een belijdenis haast, waar in mooi de hoofdro l speelt

uiteraard binnen het kader van het aandachtsveld van Booosting. Een

onbezonnen moment en je zegt ja en wordt vervolgens in stilte gep ijnigd

met de vraag wat echt mooi i s .

Wim Crollwel heeft OOit prachtige lezing

gehouden over de mooie lelijkheid van

Nederland waarin ral van referenties werden

betrokken die de betrekkelijkheid van de

schoonheid als ideaalbeeld onderstreepten. Een

inrellectuele omkering die de toehoorder

aanscherpt op zijn waarneming met berrekking

ror wat mooi is. In het Russisch zijn zo heb ik

begrepen de woorden mooi en rood in

L

oorsprong synoniem. Her Rode Plein is dus ook

nier rood (het is Grijs met een vaag rode wand als begrenzing van het Kremlin), maar het is vooral

mooi. En als je er over nadenkt, zoals Piet Grijs dat enige tijd geleden in zijn column in de Volkskrant

deed, dan is er veel voor te zeggen dat de zeggingskracht van kleuren apart en in combinaties kunnen

worden betireld als mooi. Stemmig zwart met hier en daar een rood spoor in het grijs bijvoorbeeld.

In onze taal blijkt de herkomst niet zo duidelijk. Erymologiscn kan het worden teruggevoerd op het

verbasterde latijnse mllndus: rein, zuiver, gewassen. Dus hoewel we het woord re pas en te onpas

gebruiken kan het geen kwaad het hier ten behoeve van de column die door de aangeslotenen

hoofdingang met daarboven direc t iekamer

07

geschreven gaat worden, de betekenis te

verduidelijken. mOOOi is persoonlijk dat

maken de begin- en eindletter als afkorting

duidelijk. Daarrussen hoort de glimlach dan wel

de verbazing omtrenr het onderwerp dat men

aansnijdt. De glimlach als gebaar van

herkenning: de betekenis van de zaak of het

object wordt in zijn volle omvang duidelijk,

maar soms misschien pas na verloop van tijd. De

verbazing als blijk van -vernllide- bewondering

voor de prestatie die in zo'n geval grootser

uitvalt dan je voor mogelijk had gehouden. Het

concept is waarlijk waar gemaakt. Her concepr

waarin het beeld, de uitstraling, de betekenis of

hoe we het ook willen noemen, archirecruur

wellicht, wordt versterkt en uitgedragen door de

techniek. Ik zou dat het technisch concept

willen noemen.

.J

r

•

m

zij aanzicht The Western Morning News

Het technisch concept krijgt naar mijn mening tegenwoordig gestalte in de verrijking van de opgave.

De opgave wordt niet langer begrepen als een verlangd antwoord op de eisen en prestaties, ook niet

als een stroomlijning van de bouwproduktie, maar de opgave wordt gezien als een complex dat bestaat

uit elkaar overlappende veramelingen. Hierin vinden functie, vorm, techn iek, constructie en teken

elkaar. Het is die versmelting waarin ik in het begin op doelde die her tegenwoordig technisch concept

zo interessant kan maken. De ontwerpers die zich laren inspireren door de uitdaging hun

gedachtengoed op eigen wijze te realiseren, noem ik archineers. Zij onderscheiden zich van de

produktarchitecten doordar juist het concept, her beeldend vermogen de achterliggende gedachten

thematisch te kunnen definiëren aan het resultaat valt af te lezen. Die ontwerpers hebben van huis uit

een sterke binding met de techniek, zoals de smid Jean Prouvé en de meubelmaker Konrad

Wachsmann, of bouwen na verloop van tijd een innige relatie met de techniek op zoals Renzo Piano

en Norman Foster. Essentieel bij deze categorie ontwerpers is dat nier bij voorbaat de technische

graadmeters worden vastgesteld. Zij worden steeds als bij een delicaat gerecht opnieuw geselecteerd.

Daarbij is er spral<e van

• een eenheid in concept, produktie en gebruik

• een roepassing van de tech niek die geselecreerd en geoptimaliseerd is

• een plan dat experimenteel is op onderdelen en facetten

• een gebouwprodukt met uitstraling naar een meer verbreide toepassing.

Als voorbeeld is de huid die het gezicht bepaalt van de The Western Morning News (ontwerp:

Nicholas Grimshaw) opgenomen. De afbeelding verraadt de wijze waarop het concept wordt

ondervraagd. De gevel neigt tuitelig naar voren, maar wordt in haar val geremd door de ophanging

van de dakconstructie. Het is een van de eerste voorbeelden die ik heb gezien van een toepassing van

een glazen huid die de ontsnapping aan het gebruikelijke stijl- en regelwerk ten volle demonstreert.

Evenzo als bij het gebouw van de Financial Times wordt de ophanging van de glasgevel puntsgewijs

ondersteund met boemerangachtige elementen die aan de kolommenkolmmen zijn gesroken.

,

l>

.J

r _

L

~ mijns inziens

bogen

Het proces kan herkend worden op de inregratie russen constructie en produktie, op de totaalvorm

die wordt venaaId als een verzameling knooppunten, maar ook op het bevesrigingsmiddel dat meer

bevestigt dan het onderdeel alleen. Het is een illustrarie van crearieF rechnisch omwerpwerk waarin

het totale gebouwde produkt wordt begrepen als een vel-tameling bouwprodul<ten die elk voor zich

in balans zijn mer Ie grand concept. Dergelijke projecten kunnen als een lichtend voorbeeld worden

beschouwd voor ontwikkelingen die later als aanbod op de markt verschijnen. Het is een verschijnsel

dat zich in het recente verleden regelmatig heeft voorgedaan. De opgespannen glasconstructies, de

glazen liften, individuele klimaatregeling, ruiconstructies, balustrades en zonneluifels, ze zijn na

bezongen te zijn in de media uiteindelijk in de

catalogus terecht gekomen. Het is een bijzonder

soon produktontwikkeling, omdat het produkt

niet alleen als vervanging van het gebruikelijke

diem, maar in uitwerking en na toepassing een

vergaande invloed heeft op de produktie en de

kwaliteit van het gebouwprodukr. De techniek

lijkt in zulke ontwikkelingen slechts een tijdelijk

obstakel. Het concept en de acceptatie daar gaat

het om. Voor de smulpapen onder ons: The

Arup ]ournaJ, nummer 4. 1993. Her gebouw

staat aan de weg tussen Plymouth en T avistock,

Zuid Engeland. Her is echt mOOOi'

Jan Westra

detai l

"

.J

• , _~nm·4i,in,_,-----_--,-p_r_o_g,,----r_a_m_m_a_----1

Bijeenkomsten helft 1994 22 maart

april april

mei

mei

juni

juni

NWR in Almere

Alliance & Universiteit in Luik, België

Ontwerpers & architecten presentatie regio Rorrerdam

Polyblok in Everdingen

Workshop

Rewa in Budel

Rockwool in Roermond

NB. Aangesjotenen die hun bedrijf, de

bedrijfsfilosofie, het produktenpakket

en een discussie met 'bouwgenoten'

in een Booosting-bijeenkomst willen

presemeren, kunnen hiertoe comact

opnemen met Booosting.

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

booosting stichting

In mei 1988 is de Stichting Industrieel Bouwen Nederland,

Booosting, opgericht vanuit een gecombineerd initiatief van

industrie, ontwerpers en architecten. De voornaamste doelstelling

industrieel bouwen nederland

van Booosting is het bevorderen van het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en

toepassen van industrieel te vervaardigen bouwprodukren en gebollwdelen, ter verhoging

van de kwaliteit van de gebouwde omgeving. Op de antwoordkaart kum u aangeven

of II geïmeresseerd bem in meer informatie over de activiteiten van Booosting.

NAAM

BEDRIJF

I I I I\DRES

I I I I roSTeoDE WOONPlAATS

LJ nLEI'OON

I

o Komt naar de bijeenkomst bij NWR in Almere op 22 maart a.s. van 16.00 tot 19.00 uur met . . . personen.

o Wil meer weten over de produktontwikkelingen, te weten:

............................................. . ..

o Onrvangt graag informatie over participatie bij Booosring.

o Bestelt het boek O'Booosting in bedrijf (1992) O'Tussen traditie en experiment' (1989)

Participanten: Niet-parricipanten:

L.

f 25,00 f 39,50

Booosting

postbus 23000

3001 KA Rotterdam

..I

. , _:J.I.n~i,in._ pa rt i ei panten

Nieuwe participanten 1994 All i ance Ceramic Steel Products Conta ctper soo n de heer Robert Krol

ALLIANCE Alliance Europe is in 1971 opgeridu als zusteronderneming

van het Amerikaanse Alliance \Xfall. Alliance houdt zich bezig

met het cominu emailleren (820°) van coils; een uniek

produkrieproces, waarbij hoogwaardig staal aan beide kamen

wordt voorzien van een laag glasemail. Bijzonder detail van

het Alliance ceramicsteel is dat de glas-sraal-srrucruur herrold

CE~AM'C$T~I~ PAOOUCT9

IiI Zuider rin g 56 Pos tb us 19 3600 Genk, Be l gië te 1 fax

089 35 65 31 089 35 65 39

kan worden. Behalve als schrijfoppervlak wordt emailsraa i of

'Ceramicsteel' vanwege haar eigenschappen vooral re vinden in stations, luchrhavens, treinen en

schepen, de z.g. 'People Movers Sector'. Als gord ij ngevel of als gevel- of wandbekleding worden de

emailstalen panelen zowel binnen als buiten toegepast. In de industriële marlmector vind je het

materiaal vooral als bekleding voor tafelbladen, deuren, liften, sanitaire kabines, verwarmingspanelen,

al dan niet voorzien van grafische bedrukkingen, waarbij zelfs meerkleurendruk met ema il

versmolten kan worden. Ceramic steel is keihard, krasbestendig, kleurvast, dUUl'uam en heeft een

opmerkelijke lange levensdu ur. Op het gebied van R&O concemreert Alliance zich op

luminiscerende email, velwarming in wanden en fotografi sche reproduktietechnieken. De ambitieuze

toekomstplannen van Alliance richten zich op het uitbreiden van haar technologische leiderspositie.

Alliance heeft zich bij Booosting aangesloten om van dichtbij zeer betrold<en te zijn bij ontwerpers,

onderzoekers en ontwikkelaars in her industrieel bouwen.

H. de Wit Consul tancy Con tac t per soon de heer Harold de Wit

1l.D.W.CONSULTANCY How Consultancy streeft ernaar overheden, bedrijven, instellingen en

organisaties re voorzien van know-how die nodig is voor de ontwikkeling

van welzijnsprojecten. Met name projecten die een oplossing bieden voor

maatschappelijke problemen die het gevolg zijn van armoede en/of

achterstandssituaties. Booosting is vooi· HD\Xf Consultancy een

Du nant straat 1405 27 13 TT Zo ete rmee r t el /fax 079 - 1632 12 au t o 06 - 52 780451

L

onrwikkel-platform waar participanten geïmeresseerd en ingeschakeld

kunnen worden voor her samenwerken aan oplossingen voor vraagstukken die het gevolg zijn van

menselijke concentraties in delen van de bebouwde leefomgeving in stedelijke gebieden. Vanuit een

weJzijnsperspecrief kijkend naar de gebruikelijke woningbouwprodukten van ontwikkelaars,

ontwerpers en bouwers, moeten we vasrsrellen dat prijzen en kwaliteiten van woningbouwprodukten

voor niet koopkrachtige groepen van de bevolking, beneden de maat blijven. Nieuwbouw is te duur,

gezien de inkomens van deze groepen en van het na-oorlogse bestand in de grote steden zijn grote

delen in een staat van verloedering. Gezien de sociaal econom ische ontwild<elingen in de stedel ijke

gebieden, het gegeven dat overheden bij gebrek aan middelen 'terugtreden' en het sragneren van de

arbeidsmarkt, 7..a1 de behoeJÏ:e aan integraal beleid en aanpak van die problemen en aan betaalbare

woningbouw voor de onderkant van de markt alleen maar tOenemen.

11 ..I

r 111

FAÇADE Adviesbureau voor Gevelbouw BV Conta ct persoon de hee r i r Anton Tappe r

I>I~!~~!!~ _ englneenng

Beemdstraat 21 5653 MA Ei ndhoven te l 040-5 13400 fax 040- 51 2345

Façade C&E is een onaR1ankeiijk adviesbureau op het gebied van de

hedendaagse gevelbollw. Met deze specifleke know-how worden moderne

gevelconstructies on lwikkeld , beschreven , berekend, getekend, gemeten,

gecontroleerd en beoordeeld. Het bureau is opgericht in 1987 en heeft

inmiddels nuttige bijdragen geleverd aan cle omwikkeling (advisering en/of

engineering) van meer dan 400 nieuwbouw- en renovatieprojekten. Als bouwtearnparrner, in samenwerking met architecten, aannemers en f:1brikanren

van gevelconstructies wordt de gevel bouw benaderd vanuit de gevel technologie, welke is gefundeerd

op de vakdisciplines: bouwfYsica, bouwtechniek, materiaal kunde en werktuigbouwkunde. Waar

mogelijk, wordt een creatieve bijdrage geleverd in de onrwikkeling van gevel-projecten, -systemen en

-produkten. In het ontwerpproces wordt bijzondere aandacht gegeven aan de kwaliteit en

functionaliteit; wind- en waterdichtheid, luchtdoorlatendheid, stabiliteit alsmede bouwfYsische

eigenschappen. Aspecten, welke hierbij aan de orde komen zijn o.m.: materiaaltoepassingen

(profielen, beglazingen, beplatingen, panelen, kunststoffen, natuursteen, keramiek), thermische

isolatie, zonwering, comfort, veiligheid, oppervlaktebehandelingen, onderhoud en kosten. Facade

C&E is roegerceden tot Booosting, omdat ze zich thuisvoelt tussen vele andere participanten, die een

bijdrage willen leveren op het gebied van innovatieve omwikkelingen op het gebied van de gevelbollw.

,

<l

prof ir. Jan Brol/wer, afswdeercoördinator

tel 015 -78 1304

praktijkve/'eniging BOUT tel 015 -78 4061

vakgroepblf/'o tel 015 - 78 40 94

TU-Delft Faculteit der Bouwkunde vakgroep BOlIlIJteclmologie Postbus 5043 2600 GA Delft

•

L

Wet Bevordering Speur- en

Ontwikkelingswerk (WBSO)

De overheid heeft een nieuw (fiscaal)

instrumenr voor het stimuleren van onder Loek

en ontwiIJ<eling: de Wet Bevordering Speur- en

Ontwikkelingswerk (WBSO). De Wet wordt

vooralsnog geacht terug te werken tOt 1 januari

1994. \)(ferkgevers kunnen voor de loonkosten

van werknemers die Speur- & OnrwiIJ<elings­

werk (S&O) verrichten een reductie krijgen op

de af te dragen loonbelasting en premies

volksverzekeringen. De reductie bedraagt 25%

tOt een kostenniveau van f 100.000,- en

daarboven 12,5%.

Met S&O-w~rk worden werkzaamheden

bedoeld, gericht op technisch-wetenschappelijk

onderzoek of ontwikl<eling van technisch

nieuwe fYsieke produkten of produktieprocessen

of technisch nieuwe onderdelen daarvan. Nieuw

betekent hier nieuw voor de betreffende

werkgever.

MarktOnderzoek, organisatorische en admi­

nisn'atieve werkzaamheden worden niet be­

schouwd als S&O-werk.

De vermindering van de af te dragen loon­

beJasting/premiehefllng kan gebeuren op basis

van een zogenaamde S&O-verklaring die door

Senter in Zwolle wordt afgegeven, indien

daanoe althans tijdig een aanvraag is ingediend.

Naar nu bekend is, zal de eerste aanvraag vóór

9 maan 1994 moeten worden ingediend.

Omdat de vermindering uiteindelijk gerelateerd

wordt aan het aanral S&O-uren van

werknemers, adviseren wij u dringend vanaf

1 januari 1994 per projecr een urenregisatratie

bij te houden.

? Voor meer infonnatie kunt u contact opnemen

met Pouwer & Schreden subsidie-adviseurs,

te! 010 - 452 11 22. <I

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Booosting van VoUenhovenstraat 150' 010 4365741

Postbus 23000 3001 KA Rotterdam 010 4366315

~.:. :.::~ Anneke vtm Dijk \! Patricia Brouwer Design Drukkerij Hans Truijen

Jan Wtstra, Eelke PtnnIIeI'. FIICIIIie. AIJianee. HaroU de Wit ConsrJtllru:y. TU De!ft, FII&fIbei, Btnlwlnnule

,

.J

•

L

Veel nieuwe ideeên voor Booosting

produktontwikkelingen Met 36 Booosting-aangeslotenen heeft in de grote vergaderzaal van de Factulteit Bouwkunde van de TU Delft op 26 januari jongstleden een produktontwikkelingsoverleg plaatsgevonden.

Tijdens deze middag. exclusief voor Booosting-aangeslotenen.

stond de voortgang van lopende ontwikkelingen en het opstarten

van nieuwe ontwikkelingen centraal.

Ter lering en vermaak wordt door Marcel

Vroom het omwikkelingsverloop van de Media­eenheid vanaf de start in 1988 tot en met het

realiseren van een demonstratieptoject van de

omwikkeling. produktie en installatie van 10

stuks Meterkast 2000 - een afgeleide van de

oorspronkelijke Media-eenheid - in de regio Arnhem toegelicht. Jouke POSt volgt met de omwikkeling van

de snelle afbouwsystemen voor de hoogbouw. De aanpak van deze ontwikkeling is zeer pragmatisch. Na een

brainstorm-avond met 10 bedrijven en bureaus is de doelstelling geformuleerd om middels het

verbeteren van de produkttechniek de afbouwrijd in met name hoge kantoorgebouwen te verkorten.

Momenteel wordt een prototype gerealiseerd dat in maart 1994 zal worden getoetst en geëvalueerd.

(euzekozïn De NWR gaat op zoek naar toepassings­

mogelijkheden. Er wordt gewerkt aan het

verbeteren van het model. Hiertoe wordt bij

Senter een Technisch Ontwikkelingskrediet aan­

gevraagd. Eind februari volgt advies van Senter.

anbouwserre Er wordt een proefproject gezocht.

talen Ramen Behoeft uitwerking van deskresearch; er IS

interesse getoond door de induw·ie.

Gevels Modulair systeem waarmee verouderde kantoor­

gevels kunnen worden gerenoveerd. Wacht op

toepassingsmogelijkheid.

door Brouwer + Koning

door Post ter Avest

door Landmark

door Frank van Waes

15

,

.J

r

•

Ni euwe ontwi kkel i ngen

ervicestrook Een smalle srrook i n her plafond waar installaries

door lopen.

armwaterteru innin Het terugwinnen van de warmte uit resrwater.

Iternatief voor schuttin Uitgangspunr VOrmt een kunststoffolie om roe te

passen in allerlei schuuingen, tussen huizen, langs

de snelweg en zo meer.

rïstaand rït"eshuTs Idee haakt in op een andere manier van verkavelen

en de mogelijke sociale voordelen hiervan.

Bitumineuze dakbedekkin met leis la Een anri-versropafvoerhulpsruk voor hemelwater.

Intelligente wonin Inhakend op inrelligent wonen door de installatie

van de woning te verbeteren. De inrelligenrie van

de woning verbeteren door aanpassing te zoeken

op het gebied van weersgesteldheid, temperatuur,

veiligheid, comfort en zo meer.

Intelli ente deur Een afsluitbaar gar in de wand; het kozijn en

datgene war er in draait. Kreten als sponningsloos,

volledig afsluitbaar, inbraakvrij, in bepaalde

standen ventileren, geen sleutels en bijvoorbeeld

groter worden in gesloten stand, staan hier

cenrraal.

Media wand Herbergen van klimaarunirs in huis.

Klimaateenheid Orde in de chaos van de apparaten die het klimaat

in huis kunnen regelen .

,

door Henk van Laarhoven

door Henk van Laarhoven

door Philip T eygeler

door Jaap de Voogd

door Jaap de Voogd

door Jan Westra

door Jan' Westra

door Marcel Vroom

door Marcel Vroom

...J