Σχολικό έτος 2018-19

11ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων

Πρόγραμμα για το Μεταναστευτικό

ΤΙΤΛΟΣ ΄΄ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ’’

Εισαγωγή

Η ιδέα προέκυψε από την επικαιρότητα και τη σοβαρότητα του φαινομένου της μετανάστευσης στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αλλά και τα φαινόμενα ρατσισμού, που τελευταία πολλαπλασιάζονται. Το πρόγραμμά μας έχει κεντρικό σύνθημα «η διαφορετικότητα μας ενώνει», έφερε για άλλη μια φορά στην επιφάνεια το ζήτημα του «άλλου».

Η ευαισθητοποίηση των παιδιών στο ζήτημα του σεβασμού του «άλλου», του μετανάστη, του πρόσφυγα, σχετίζεται κυρίως με την καλλιέργεια ενός κλίματος ισοτιμίας και πολυφωνίας στο περιβάλλον τους, καθώς και την υλοποίηση στρατηγικών καταπολέμησης υιοθετημένων προκαταλήψεων και στερεοτύπων. Η καταπολέμηση αυτών των προκαταλήψεων σχετίζεται, βέβαια, με ένα πλήθος διαφορών – την κοινωνική τάξη, την πολιτισμική προέλευση, τη γλώσσα, τη θρησκεία, το φύλο, το χρώμα, τη σχολική επίδοση, τη σωματική ικανότητα – προβάλλοντας έτσι το σύνολο των στοιχείων μιας «ανθρωπιστικής ενεργητικής παιδαγωγικής», που βασίζεται στο σεβασμό του «άλλου», του οποιουδήποτε «άλλου». Η κρίση των προσφύγων είναι μια από τις κύριες προκλήσεις της εποχής μας. Εμείς, ως πολίτες του Δυτικού Κόσμου, αντιμετωπίζουμε: την πολυπολιτισμικότητα των σύγχρονων κοινωνιών λόγω της εισροής μεταναστών, προσφύγων και επαναπατριζομένων. Την πολυπολιτισμικότητα του σχολικού χώρου και την ανάγκη διαχείρισης της νέας αναδυόμενης πραγματικότητας. Την αναβίωση των ρατσιστικών και εθνικιστικών κινημάτων σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Ως εκπαιδευτικοί σχεδιάσαμε αυτό το πρόγραμμα προκειμένου να υποστηριχθούν οι μαθητές μας να βιώσουν την ενσυναίσθηση, να αποδέχονται την διαφορετικότητα και να συνειδητοποιήσουν ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και επομένως όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά και τέλος να συνειδητοποιήσουν το νόημα και την αξία του εθελοντισμού ως μορφή έκφρασης της κοινωνικής αλληλεγγύης και ένταξης.

1. Η ταυτότητα του διδακτικού σεναρίου

1.1. Το περιβάλλον του θέματος

Τα ψηφιοποιημένα λεξικά του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html) αποτελούν, αρχικά, το περιβάλλον αναζήτησης του ορισμού της λέξης «μετανάστευση», ενώ τα σώματα κειμένων της παραπάνω διαδικτυακής πύλης για την ελληνική γλώσσα, οι μηχανές αναζήτησης και κείμενα ήχου και εικόνας οδηγούν στο περιβάλλον εννοιολόγησης του όρου «μετανάστευση». Διερευνάται η νοηματοδοτημένη χρήση της έννοιας στον ανεπίσημο και επίσημο λόγο του παρελθόντος και του παρόντος με στόχο τη δημιουργία, τελικά, ενός λήμματος από τους μαθητές για τη «μετανάστευση» που θα αναρτήσουν στο λεγόμενο «blog των εννοιών» της τάξης.

1.2. Οι συμμετέχοντες

Απευθυνθήκαμε σε μαθητές και μαθήτριες 10-12 ετών (για τις τάξεις: Ε’ και Στ’) και συνεργαστήκαμε και με το συστεγαζόμενο 11ο Νηπιαγωγείο Χανίων, σε κοινές δράσεις

1.3. Η χρονική διάρκεια

Το εκπαιδευτικό σενάριο είχε διάρκεια 5 μήνες,κατανεμημένες ως εξής:

Ο πρώτος μήνας αποτέλεσαν τις ώρες εξοικείωσης των μαθητών στη χρήση των εργαλείων ΤΠΕ που αξιοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο σενάριο. Βασικές λειτουργίες του κειμενογράφου, χρήση λειτουργιών και εργαλείων ενός blog, εκμάθηση λειτουργιών αναζήτησης στο Διαδίκτυο, είναι κάποια από τα ζητήματα που θα καλυφθούν στις ώρες αυτές.

Ο επόμενος μήνας αφιερώθηκε στις δραστηριότητες διερεύνησης του θέματος.

Στον επόμενο τρίτο μήνα οι μαθητές καλούν ένα εκδότη στο σχολείο και συζητούν για ένα βιβλίο που μιλά για ένα προσφυγόπουλο. Ακολουθούν εργασίες ανατροφοδότησης μεταξύ των μελών της ομάδας και χρειάζεται για την προετοιμασία της συγγραφής επιστολών προς το προσφυγόπουλο, καθώς και εικαστικών παρεμβάσεων

Απαιτήθηκαν 2 ώρες για μια συνέντευξη από γυναίκα πρόσφυγα, καλεσμένη στο σχολείο μας Μια ώρα που οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες συγκρίνουν τα μεταναστευτικά κινήματα διαφορετικών εποχών και πληθυσμών

Τον τελευταίο μήνα αφιερώνεται στη συζήτηση και αξιολόγηση όλης της διαδικασία, καθώς και την παρουσίαση του προγράμματος σε κοινό.

2

Τέλος οι μαθητές μας δημιουργούν ένα σχετκό κόμικς ,που το μεταφράζουν σε διάφορες γλώσσες και ένα σχετικό βιντεάκι με τίτλο ΄΄ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ΄΄

1.4. Οι προϋποθέσεις υλοποίησης

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλοποιείται χωρίς προβλήματα αφού εξασφαλίστηκαν τα παρακάτω:

Καθορισμός τρόπου και χρόνου επικοινωνίας των συνεργαζόμενων μαθητών μεταξύ τους και με τον εκπαιδευτικό της τάξης.

Τήρηση χρονοδιαγράμματος εργασιών από τις συνεργαζόμενες ομάδες, ώστε να βρίσκονται ταυτόχρονα στο ίδιο επίπεδο κάθε δραστηριότητας για την καλύτερη ανατροφοδότηση των ομάδων.

Διαθεσιμότητα υπολογιστών στο σχολείο.

1.5. Οι χώροι υλοποίησης

Το εκπαιδευτικό σενάριο υλοποιήθηκε στη σχολική τάξη, στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου, αλλά και σε διαδικτυακούς τόπους.

1.6. Η χρήση των εργαλείων ΤΠΕ

Για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού σεναρίου προτείνονται τα παρακάτω εργαλεία των ΤΠΕ: το MSWord, το διαδίκτυο, ιστολόγιο μαθήματος, ιστολόγιο μαθητών και ιστολόγιο όπου αναρτώνται τα παραγόμενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας,

2. Η μεθοδολογία του διδακτικού σεναρίου

2.1. Η μέθοδος

Το διαθεματικό αυτό σενάριο διδασκαλίας είχε σαν επίκεντρο την ομαδοσυνεργατική μάθηση και στηρίχθηκε στις αρχές της διερευνητικής-ανακαλυπτικής μεθόδου. Υλοποιήθηκε με εφαρμογή της λογικής του Σχεδίου, όπως αυτό εννοείται από την προσέγγιση των πολυγραμματισμών και της πολυτροπικότητας στην επικοινωνία (Cope & Kalantzis: 2000). Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ήταν βοηθητικός και εμψυχωτικός στο πλαίσιο της ζώνης της επικείμενης ανάπτυξης (Vygotsky: 1978).

2.2. Η διαθεματικότητα3

Στο πλαίσιο μιας ολόπλευρης και ισόρροπης ανάπτυξης των μαθητών κατά την ενασχόλησή τους με αυτό το σχέδιο εργασίας, οι διαθεματικές έννοιες που αξιοποιούνται στη διάχυση της διαθεματικότητας στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο είναι:

το σύστημα: οι κοινωνίες αποτελούν συστήματα που διέπονται από συγκεκριμένες δομές και θεσμούς και κάθε άτομο αποτελεί μέρος ενός κοινωνικού συνόλου-συστήματος. Αλλά και κάθε άτομο αποτελεί τελικά ένα σύστημα αξιών, πεποιθήσεων, στάσεων, ιδεών, γνώσεων, δεξιοτήτων. Μ’ αυτή τη διάσταση αξιοποιείται η έννοια «σύστημα» στο συγκεκριμένο σενάριο.

η έννοια «άτομο-σύνολο» βοηθά τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν την αξία της συλλογικότητας και της συνεργασίας καθώς και της εξάρτησης της μονάδας από το σύνολο. Αντιλαμβάνονται ότι η ποιότητα ζωής του κάθε ατόμου χωριστά, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επίτευξη στόχων του συνόλου, μέσα στο οποίο το άτομο κινείται και ανήκει.

η επικοινωνία αποτελεί βασική διαθεματική έννοια που διατρέχει αυτό το σενάριο, καθώς σηματοδοτεί μια δυναμική και συνεχή διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών (μηνυμάτων) μεταξύ των συνεργαζόμενων ομάδων με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Η δυνατότητα και οι τρόποι επικοινωνίας εντοπίζονται κάθε φορά στην εν δυνάμει σχέση με το βασικό συμμέτοχο αυτού του προγράμματος, που είναι ο «άλλος», στην περίπτωσή μας «ο μετανάστης». Η έννοια της «επικοινωνίας» προσεγγίζεται ολιστικά με αναφορές σε ζητήματα που σχετίζονται με τη γνωριμία με τον «μετανάστη», μέσα από διάφορους κώδικες επικοινωνίας (γλώσσα, λογοτεχνία, ιστορία).

η αλληλεπίδραση: μεταξύ ατόμων και κοινωνικών συνόλων αναπτύσσονται σχέσεις και ανταλλαγές σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό επίπεδο. Οι μαθητές αντιλαμβάνονται μέσα από δραστηριότητες συνεργασίας, συλλογικότητας, σύγκρουσης, αυτενέργειας, τη σημασία των επιλογών και των αποφάσεών τους για τον εαυτό τους και τους άλλους.

η έννοια «ομοιότητα-διαφορά»: στο πρόγραμμα επιδιώκεται η ανάπτυξη θετικών στάσεων απέναντι σε αξίες σχετικές με την ετερότητα και την ισότητα. Οι δραστηριότητες του προγράμματος αναδεικνύουν τις κοινωνικές διαστάσεις της έννοιας του όμοιου και του διαφορετικού, των κοινωνικών ανισοτήτων, της ετερότητας / διαφορετικότητας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων μέσα από τις κοινωνικές διαστάσεις της έννοιας «μετανάστευση».

οι έννοιες του χώρου και του χρόνου ώστε να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημασία τους στην καθημερινότητά τους και στο ρόλο που έχουν στη διαμόρφωση συνθηκών που σχετίζονται με την ξενοφοβία, το ρατσισμό, την καλλιέργεια στερεοτύπων.

4

ο πολιτισμός: μια διαθεματική έννοια που επικοινωνεί με τις υπόλοιπες που διαχέονται στο συγκεκριμένο σενάριο, αφού τελικά η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι κυρίως θέμα πολιτισμού και αναφέρεται στη συνάντηση και στην αποδοχή κάθε «άλλου» πολιτισμού που συνυπάρχει στο πλαίσιο μιας μεταναστευτικής επιλογής.

2.3. Η διεπιστημονικότητα

Το σενάριο, διεπιστημονικά, εμπλέκει θεματικά πεδία διάφορων επιστημών. Οι δραστηριότητες του σεναρίου αξιοποιούν στοιχεία της Λογοτεχνίας (η έννοια «μετανάστευση» στη λογοτεχνία), της Ελληνικής Γλώσσας (ερμηνείες του όρου «μετανάστευση», διαχείριση κειμενικών ειδών σχετικά με τη «μετανάστευση», παραγωγή λόγου γύρω από την έννοια «μετανάστευση»), της Πληροφορικής (π.χ. η διαχείριση υλικού μεταξύ των συνεργαζόμενων ομάδων και των μελών τους μέσω εργαλείων των ΤΠΕ), της Ιστορίας (ανάδειξη των ιστορικών χαρακτηριστικών της έννοιας «μετανάστευση»).

2.4. Ο σκοπός

Σκοπός του εκπαιδευτικού σεναρίου ήταν να αναδειχθεί η σημασία των λέξεων και των εννοιών και η διαφορετική νοηματοδότησή τους μέσα σε συγκεκριμένο κοινωνικό, πολιτισμικό και επικοινωνιακό πλαίσιο (κριτικός γραμματισμός).

Να αναδειχθεί, επίσης, η σημασία της έννοιας «μετανάστευση» στις σύγχρονες κοινωνίες.

2.5. Οι στόχοι

Οι στόχοι του σεναρίου σχετίζονται με την κατάκτηση γνώσεων, την καλλιέργεια δεξιοτήτων και τη διαμόρφωση στάσεων και αντιλήψεων. Συγκεκριμένα:

Γνωριμία με τις σημασίες και τις χρήσεις της έννοιας «μετανάστευση» στις σύγχρονες κοινωνίες (κλασικός γραμματισμός)

Εξοικείωση με τη χρήση ηλεκτρονικών λεξικών και, γενικότερα, διαδικτυακών πηγών (νέος γραμματισμός)

Διάκριση και αξιολόγηση της έννοιας «μετανάστευση» μέσα σε διαφορετικά είδη κειμένων (κριτικός γραμματισμός)

5

Διάκριση και αξιολόγηση μιας άποψης που διατυπώνεται γραπτά, ψηφιακά ή προφορικά και των συνθηκών διατύπωσής της (κριτικός γραμματισμός)

Καλλιέργεια δεξιοτήτων σχετικά με την χρήση των ΤΠΕ και των υπαρχόντων ψηφιακών πόρων ώστε οι μαθητές να παράγουν δικό τους έργο, συγκεκριμένο κειμενικό είδος στην προκειμένη περίπτωση, αξιοποιώντας τις νέες δυνατότητες που παρέχουν οι ΤΠΕ στο πλαίσιο του Web 2.0. (νέος γραμματισμός)

Καλλιέργεια δεξιοτήτων σχετικά με την αξιοποίηση των ΤΠΕ για την επικοινωνία των θέσεων και την ανταλλαγή των παραγόμενων σχετικά με τις δράσεις του σεναρίου

Ανάπτυξη διάδρασης και αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών της κάθε ομάδας και των ομάδων μεταξύ τους, ως βασικό στοιχείο καθορισμού των μορφών εξέλιξης του σεναρίου

Καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας Καλλιέργεια στάσεων αποδοχής της διαφορετικότητας Αλλαγή στάσης απέναντι σε κοινωνικά στερεότυπα σχετικά με

τους μετανάστες Έμφαση στο δικαίωμα της διαφορετικότητας, όχι μόνο στο

επίπεδο παροχής του δικαιώματος αλλά και σ’ αυτό της αδιαπραγμάτευτης γόνιμης συνύπαρξης που αξιοποιεί το «διαφορετικό» με πολλαπλό τρόπο

2.6. Προστιθέμενη αξία από τη χρήση των ΤΠΕ στο σενάριο

Με τη χρήση των ΤΠΕ στο συγκεκριμένο σενάριο εξυπηρετείται η ανάπτυξη υψηλού επιπέδου γνωστικών δεξιοτήτων όπως η επίλυση προβλήματος, η αντιμετώπιση ενός θέματος από διαφορετικές οπτικές γωνίες, η επικοινωνία, η συνεργασία και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος κριτικής μάθησης. Αξιοποιούνται, επίσης, διαδικτυακές πηγές και άλλοι ψηφιακοί πόροι και οι μαθητές εξοικειώνονται με τους νέους ψηφιακούς γραμματισμούς που προωθούνται στο πλαίσιο του Web 2.0.

3. Τα στάδια του διδακτικού σεναρίου (οργάνωση της τάξης – διδακτική διαδικασία)

3.1. Το πρόβλημα – Τα δεδομένα

Η ιδέα του εκπαιδευτικού για ένα σενάριο βασισμένο στην έννοια «μετανάστευση» μεταφέρεται στη σχολική τάξη και γίνεται αντικείμενο συζήτησης με τους μαθητές. Αυτό γίνεται μέσω ενός ιστολογίου που δημιουργεί ο εκπαιδευτικός.

Εκεί αναρτά τους παρακάτω συνδέσμους στο YouTube.

6

http://www.youtube.com/watch?v=uNCJPvSgcKk

http://www.youtube.com/watch?v=7q1iAn50gTw

Το πρόβλημα που καλούνται να συζητήσουν οι μαθητές είναι το εξής:

Στα δύο βίντεο εμφανίζεται ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα του 20ου και του 21ου αιώνα που διανύουμε ήδη. Είναι η «μετανάστευση». Αφού συνδεθείτε με το YouTube και παρακολουθήσετε προσεκτικά τα συγκεκριμένα δύο βίντεο σκεφτείτε σχετικά με τα παρακάτω ερωτήματα:

Τι είναι η μετανάστευση; Υπάρχουν πολλά είδη μετανάστευσης; Για ποιους λόγους μεταναστεύουν οι άνθρωποι; Οι συνθήκες μετανάστευσης είναι παντού οι ίδιες; Ποια είναι η κοινωνική θέση των μεταναστών; Ποια προβλήματα συνδέονται με τη μετανάστευση;

Ο στόχος μας είναι να συγγραφεί ένα λήμμα για τη «μετανάστευση»

3.2. Η δράση (πλαίσιο & δραστηριότητες)

Οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες (τα μέλη προσδιορίζονται με βάση τον αριθμό των μαθητών της τάξης), διευθετούν τους ρόλους του κάθε μέλους με βάση τις προτιμήσεις τους και τις οδηγίες του φύλλου εργασίας που επιλέγει η ομάδα τους.

Οι μαθητές δημιουργούν ένα ιστολόγιο συνεργασίας των ομάδων. Ο τίτλος και η μορφή του επιλέγεται από τους ίδιους. Σημαντική είναι η βοήθεια, όπου χρειάζεται, με τον εκπαιδευτικό της Πληροφορικής. Στο ιστολόγιο αυτό 7

επικοινωνούν οι ομάδες μεταξύ τους, εκεί αναρτώνται τα συμπεράσματα της κάθε ομάδας,γίνεται σύνθεση των ιδεών, ώστε να υπάρχει διαρκής ανατροφοδότηση και επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας στο πλαίσιο του σεναρίου.

Προτείνεται τα μέλη των ομάδων να αλλάζουν ρόλους μεταξύ τους ώστε όλοι να αναλάβουν το ρόλο του συνδέσμου-ανατροφοδότη με τις υπόλοιπες ομάδες. Αποστολή του συνδέσμου-ανατροφοδότη κάθε ομάδας είναι η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων και του έργου των άλλων ομάδων, η ανταλλαγή πληροφοριών μαζί τους, η μεταφορά των εμπειριών της δικής του ομάδας, αλλά και ενδεχόμενες παρεμβάσεις και τροποποιήσεις στα συμπεράσματά τους. Έτσι εξασφαλίζεται η αναδιάταξη των ομάδων, η άμεση επικοινωνία τους, καθώς και η οριζόντια συνεργασία μεταξύ τους.

Κάθε ομάδα, είτε ατομικά κάθε μέλος, είτε σε συνεργασία τα μέλη μεταξύ τους, προσπαθεί να δώσει έναν ορισμό της «μετανάστευσης» με όλες τις σημασίες που διερευνούν και ανακαλύπτουν οι μαθητές και οι ορισμοί καταγράφονται στο μαθητικό ιστολόγιο.

1η ΟΜΑΔΑ: Ομάδα διερεύνησης ορισμού της λέξης «μετανάστευση» και χρήσης της λέξης σε σχολικά βιβλία

Η 1η Ομάδα ασχολείται με τη διερεύνηση της σημασίας της λέξης «μετανάστευση» με βάση τα Λεξικά της Πύλης του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και με την ένταξη της λέξης «μετανάστευση» σε διαφορετικά σώματα κειμένων, εντοπίζοντας το νοηματοδοτημένο πλαίσιο χρήσης της κάθε φορά.

2η ΟΜΑΔΑ: Ομάδα διερεύνησης της χρήσης της έννοιας «μετανάστευση» στην καθημερινότητα: ο λόγος των εφημερίδων και του διαδικτύου

Η 2η Ομάδα διερευνά την έννοια «μετανάστευση» στα σώματα κειμένων της Πύλης του Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και κάνει αναζήτηση της χρήσης της έννοιας στο Διαδίκτυο μέσω της μηχανής αναζήτησης Google.

3η ΟΜΑΔΑ: Ομάδα διερεύνησης του θέματος «μετανάστευση» στη λογοτεχνία

Η 3η Ομάδα έχει ως στόχο της να καταγράψει και να εκτιμήσει το ρόλο του θέματος «μετανάστευση» στη λογοτεχνία. Διερευνά το θέμα μέσα από Άρθρα Εφημερίδων

4η ΟΜΑΔΑ: Ομάδα διερεύνησης της πολυτροπικότητας της «μετανάστευσης» μέσα από το λόγο και την εικόνα

8

Η 4η Ομάδα έχει ως στόχο της να διερευνήσει και να ανακαλύψει τη σχέση αφήγησης και εικόνας με το θέμα «μετανάστευση». Για το σκοπό αυτό αξιοποιείται το οπτικοακουστικό αρχείο της κρατικής τηλεόρασης.

3.3. Η Ολομέλεια

Αφού κάθε ομάδα έχει γράψει ένα δικό της λήμμα για τη «μετανάστευση» και τις σημασίες της, ύστερα από τη διερευνητική-ανακαλυπτική προσέγγιση κάθε ομάδας, στην ώρα της ολομέλειας οι μαθητές σχεδιάζουν τις δραστηριότητες που θα λάβουν χώρα, σε επίπεδο τάξης ή σχολείου.Στη συνέχεια, οι μαθητές συζητούν τα θέματα που τέθηκαν στο ιστολόγιο του μαθήματος και αποφασίζουν ποια στοιχεία από το ιστολόγιο των μαθητών θα αξιοποιηθούν, Ο εκπαιδευτικός παρεμβαίνει συμβουλευτικά διευκολύνοντας με προγραμματισμένη ενίσχυση την καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας .Για την υλοποίηση του σχεδίου χρησιμοποιήσαμε σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους όπως της βιωματικής διδασκαλίας, της προσομοίωσης (παράσταση κουκλοθέατρου από ομάδα της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Κρήτης κας Τζακώστα), της υπόδησης ρόλου/δραματοποίησης (δραστηριότητες μετά την παράσταση), του καταιγισμού ιδεών (στη φάση σχεδιασμού του έργου), της συνέντευξης (από γυναίκα πρόσφυγα και από εκπρόσωπο της UNHCR), της εργασίας σε ομάδες (διαμορφώνοντας τις ερωτήσεις των συνεντεύξεων) και της χρήσης Τ.Π.Ε. με πολλά εκπαιδευτικά εργαλεία web 2.0. Ανακάλυψαν μόνοι τους ένα μεγάλο μέρος της γνώσης αφού εφαρμόστηκε η μέθοδος της βιωματικής μάθησης με τη υποστήριξη στην περίπτωσή μας του συγγραφέα εκδότη κ. Χρήστου Τσαντή, που προκάλεσε νέα βιώματα στους μαθητές μας. Το σχέδιο ενθάρρυνε την ενεργό συμμετοχή, την έρευνα, την ανακάλυψη (συνέντευξη από πρόσφυγα και εκπρόσωπο UNHCR). Αναζήτησε και δημιούργησε νόημα στα παιδιά κι όχι απομνημόνευση (π.χ. δικαιώματα παιδιών), κινητοποίησε διανοητικά και συναισθηματικά κάθε μαθητή καθώς η μάθηση βασίζεται στη σχέση και την αλληλεπίδραση της γνώσης και των συναισθηματικών διεργασιών (ιδιαίτερα με τις βιωματικές δράσεις που η καθηγήτρια κα Τζακώστα με την ομάδα της υλοποίησε). Και το πιο βασικό, υποστήριξε το μαθητή να αντιληφθεί το ρόλο των κοινωνικών, οικονομικών ιστορικών, πολιτιστικών παραγόντων στη διαμόρφωση του κοινωνικού γίγνεσθαι και να συνειδητοποιήσει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικές συνιστώσες συναντούν την προσωπική τους ιστορία όταν συνειδητοποίησαν ότι η προσφυγιά δεν είναι ένα νέο φαινόμενο και πολλά από αυτά έχουν καταγωγή πρόσφυγα (Postle,1993 · Δεδούλη, 2001). Την Ημέρα Εορτασμού της Ευρώπης σε τηλεδιάσκεψη μέσω Skype ανταλλάξαμε ευχές μεταξύ του 11ου Νηπιαγωγείου και άλλων σχολείων, της Ευρώπης και παρουσιάσαμε τις ζωγραφιές μας .Κατόπιν όλοι μαζί εργαστήκαμε από κοινού στο συνεργατικό εργαλείο flockdraw. com , http://flockdraw.com/gallery/view/2409058ζωγραφίζοντας μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς καθώς το προηγούμενο έτος ήταν αφιερωμένο σε αυτήν . Το έργο ολοκληρώθη2ε με ένα κόμικ ]που σχεδιάστηκε από τους

9

μαθητές-τριες της έκτης τάξης του σχολείου μας και με τη συγγραφή μελοποίηση ενός τραγουδιού με τίτλο ΄΄ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ΄΄ που μιλά για τη διαφορετικότητα,

Τέλος συγκεντρώσαμε χρήματα, αγαθά και φαρ0ακευτικ-ο υ3ικό κα τα αποστείλαμε σε χώρο υποδοχής προσφύγων, στον Ελαιώνα Αττικής,σε συνεργασία με τον εθελοντικό Σύλλογο ΄΄ΚΥΤΤΑΡΟ ΧΑΛΕΠΑΣ΄΄

.

3.4. Η Τελική Αξιολόγηση

Η ανταλλαγή των εντυπώσεων των παιδιών από το σενάριο είναι κομβικής σημασίας σ’ αυτό το στάδιο ολοκλήρωσής του. Επιπλέον, στο κλείσιμο του προγράμματος η συγκέντρωση επιμέρους αξιολογήσεων αποτελεί υλικό απολογιστικής συζήτησης μεταξύ των μαθητών και του εκπαιδευτικού αλλά και των μαθητών μεταξύ τους. Κάθε αξιολογική διαδικασία περνά, στην ουσία, μέσα από μια ειλικρινή διαπροσωπική επικοινωνία.

Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε με βάση την επίτευξη των στόχων, τη συμμετοχή στην ομάδα, τη διεκπεραίωση του Σχεδίου, το παραγόμενο προϊόν και την αποτίμηση των δραστηριοτήτων από τους ίδιους τους μαθητές με βάση το τρίπτυχο: τι γνώριζαν και πίστευαν οι ίδιοι πριν από το σενάριο – τι χρειάστηκε να μάθουν – ποιες είναι οι τελικές τους αντιλήψεις.

4. Βιβλιογραφία

Cope, B. & Kalantzis, M (eds) (2000). Multiliteracies. Literacy Learning and the Design of Social Futures. London: Routledge.

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (2007). Οπτικοακουστικό Αρχείο http://www.ert-archives.gr (τελευταία πρόσβαση: 22/10/2010)

Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2006). Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσαhttp://www.greek-language.gr/greekLang/index.html (τελευταία πρόσβαση: 22/10/2010)

Ψηφιοθήκη Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2008). Άρθρα Εφημερίδων http://invenio.lib.auth.gr/collection/Newspaper%20Articles?ln=el (τελευταία πρόσβαση: 22/10/2010)

10