brochure ruimtelijk economisch advies lr

Lokale en regionale economie in transitie Ruimtelijk-economisch advisering door Royal HaskoningDHV

Lokale en regionale economie in transitie Ruimtelijk-economisch advisering door Royal HaskoningDHV

n Hetgrotetransitievraagstuk 5

n Ontwikkelingsstrategienenactieprogrammas 7

n Conceptontwikkeling 9

n Regionaleafstemmingensamenwerking 11

n Innovatie,campussenenscienceparks 13

n Werklocaties&functiemenging 15

n Marktanalyses/draagvlakanalyses/haalbaarheidsanalyses 17

n Binnensteden 19

3Royal HaskoningDHV Ruimtelijk-economische advisering

Het grote transitievraagstuk

Deeconomieverandert.Vancentraalnaardecentraal,vantopdownnaarbottom-up,vangrotenaarkleinebedrijven,vanmassanaarmaatwerkenvanlokaalnaarinternationaal.Hierdoorzaldeeconomievanplatteland,stedenenregiosdekomendejarensnellerdanooitveranderen.Dynamiekinderegionaleenlokaleeconomieisvanalletijden,maarhettempovanveranderingenligtnuhogerdanooittevoren.Samenwerkingisonontkoombaarineenmaatschappijwaarindeschaalvergrotingverderdoorzetenhetdailyurbansystemderegioensomszelfsdelandsgrensoverstijgt.

Indestadverandertdeeconomiedoordeopkomstvannieuwewerkvormendieruimtelijkeeffectenhebben.Allerleinieuwebedrijvenmetuiteenlopendeideenkunneneenkrachtigeimpulsgevenaaninnovaties.Eenscienceparkofinnovatiecampus,diealsbinnenstadvandeinnovatievestadfunctioneert,kandaarbijmogelijkhelpen.Aandeanderekantwordteenlokaleoverheidechtergeconfronteerdmetdeteruglopendevraagnaarbedrijventerreinenenkantoren,endeproblemenindebinnenstedendievankleurverschieten.Destadlijktngroottransformatievraagstukteworden.

Maarookhetplattelandisinbeweging:eenverdergaandeschaalvergrotingindeagrarischesectorenwijzigendEuropeesbeleidzalleidentoteenenormoppervlakaanvrijkomendebebouwing.Tegelijkertijdkomenermeerenandereruimteclaimsvannatuurorganisaties,windmolenparken,etc.

Deoverheidisgeenregisseurmeer,maarneemtsteedsmeerderolvanfacilitatoropzich.Belangrijkerdanhetmakenvaneenbeleidsstukismomenteelhetproceswaarinbetrokkenpartijengezamenlijkkeuzesvooreconomischeontwikkelingmaken.Wattotbondigerapportenleidt,diebreedwordengedragen,enwaarvaniedereenweetdatdehoudbaarheidsdatumbeperktisdoordesterkeeconomischedynamiek.Ofnogliever:watleidttoteenconcreteagendaofeenconcreetactieplan.Diekunnenbeschouwdwordenalstijdelijkemijlpalen,terwijldeprocessendoorgaan.

BinnenRoyalHaskoningDHVhoudentalvanadviseursmeteeneconomischeachtergrondzichbezigmetgenoemdetransitieprocessen.Zijwerkendaarbijnauwsamenmetanderedisciplinesomdatveelvraagstukkenonmogelijkndimensioneelkunnenwordenbeschouwd.Datheefteenmeerwaardevoordeuitkomstenvanonderzoekenleidttotbreedonderbouwdeadviezen.Indezebrochuregevenweueenschetsvandeveldenwaaroponzeregionaal-economischspecialistenzichbewegen.



Ontwikkelingsstrategien en actieprogrammasDoorhunexpertiseenenthousiasmeslagenonzeruimtelijk-economischeadviseursersteedsindraagvlaktecrerenvoordebeleidskeuzesenactieplannendiedoorhenwordenvoorgesteld.Interactiemetdeopdrachtgever,maarvooralmetbetrokkenpartijenzoalsondernemersenvastgoedpartijen,staancentraalinonzeprojectendiegerichtzijnopdeontwikkelingvangemeenten,regiosofbedrijfssectoren.

Vooroverhedenenbedrijfsorganisatieswordenuiteenlopenderegionaal-economischeenruimtelijkeconomischestudiesuitgevoerd,veelaldirectvertaaldineenbondigebeleidsnotaofactieplan.Vanuiteenanalysevandehuidigesituatieenrelevantetrends,wordtviahetafwegenvanscenarios,gekomentoteenlangetermijnstrategie.Dievertalenwevervolgensineenactieplan.

Wezijn,evenalsonzeopdrachtgevers,ambitieus.Maar(uiteindelijk)welmettweebenenopdegrond:realistisch-ambitieus.Deplannenmoetenimmershaalbaarzijneneenwezenlijkebijdrageleverenaandebeoogdeduurzaameconomischeontwikkelingvanstadofregio.Destrategie



moetbinneneengebiedveranderingenopgangbrengeninbedrijfsprocessenenindeinrichtingvanterreinenengebieden.Metalsdoelbeterebedrijfsresultaten,mindermilieubelastingeneenintensievergebruikvandebeschikbareruimteopbestaandeennieuwewerklocaties.

Voorbeeldenvanprojecten:n EconomischepotentievandeNoordelijkeOntwikkelings-

AsvoorNoord-Nederland(SERNoord-Nederland)n Ondersteuningopruimtelijk-economischvlakbijhet

opstellenvanhetBeleidsplanRuimteVlaanderen(RuimteVlaanderen,GewestVlaanderen)

n Regionaal-economischactieplanvoordeStadsregioArnhemNijmegen(StadsregioArnhemNijmegen)

n OntwikkelingsmogelijkhedenvandehavenvanDuisburg,Duisport(HavenbedrijfRotterdam)

n VisieRecreatie&Toerisme:uitgangspunten,concept,marktanalyse(provincieUtrecht)

n SociaalEconomischeVisie(gemeenteNoordwijkaanZee)



Conceptontwikkeling

Indehuidigedynamischenonzekeremarktzijnsterke,duurzameconceptencruciaal.Eendergelijkconceptneemtalsuitgangspuntdemarktmogelijkhedenendekansrijkedoelgroepen.Basisvoorwaardenvooreensterkconcept,endaarmeeeengoedeprofilering,zijninfunctionelezinhetgoedinspelenopdeplaatselijkesituatieeneenfunctiemixvanelkaaronderlingversterkendefuncties.Inruimtelijkezinishetondermeerzaakdestedenbouwkundigecontextmeetenemenentekomentotdeelgebiedenmeteeneigenidentiteitenprogrammavaneisen.Conceptontwikkelingisgeeneenvoudigeopgave,wantdemeesteprojectenhebbeneenlangedoorlooptijd,zekernaarmatedeschaalgroottetoeneemt.Succesvolleconceptenbijdeontwikkelingenherpositioneringvanstedelijkelocatiesbiedendanookruimteaantoekomstigeontwikkelingen.Flexibiliteitmoetzijningebakkenomopveranderendeomstandighedengoedtekunnenreageren.Ditgeeftonzeopdrachtgeverseenbepaaldematevanzekerheid,ondanksmarktschommelingenenonverwachtemaatschappelijkeontwikkelingen.

RoyalHaskoningDHVdraagtzorgvoorsterke,overtuigendefunctioneel-ruimtelijkeconcepten.Afhankelijkvanhettypegebied,trendsenmarktkansengaanweopzoeknaarnieuwedoelgroepenenproducten.VoorbeeldenzijnaanR&Dfunctiesgerelateerdeontwikkelingen(industrilecampussenenscienceparks),levensloopbestendigewoonwijken,duurzameprojecten(CradletoCradle)ennieuwewerkvormen.Ditwordtvertaaldineenconcreetprogrammavaneisenwaarophetstedenbouwkundigplankanwordengebaseerd.Eenstevigfundamententochflexibel.

Voorbeeldenvanprojecten:n Ruimtelijkeconomischontwikkelingsconceptvoorde

KanaalzoneinHelmond(gemeenteHelmond)n MarktanalyseenconceptueleuitwerkingvoordeNovio

TechCampus(gemeenteNijmegen,OostNV,NXP)n Idee-ontwikkelingvooreennieuwe,marktgerichte

segmentatievanwerklocaties(RuimteVlaanderen,GewestVlaanderen)

n ProfileringenontwikkelingsstrategieMedelII(gemeenteNederBetuwe)

n UitwerkingduurzaamheidsconceptvoorAgropolis(GemeenteKinrooi,Belgi)



Regionale afstemming en samenwerking Dearbeidsmarktendemarktvoorbedrijfshuisvestingzijnregionaalvankarakter.Provincieshebbendanookvaakregionaleoverleggengenitieerd,ofgemeentenzijnzelfdesamenwerkingaangegaan.Vaakwordtechtervastgestelddatdezesamenwerkingsverbandennognietefficintopereren.Zekeralshetgaatomdeeconomiegaathetregionaaldenkennognietelkebestuurderevengoedaf.Uitoogpuntvaneconomischeontwikkelingenduurzaamruimtegebruikisregionalesamenwerkingechtereenmust.Voorwerklocatieszijndeaanwijsbarevoordelenbijvoorbeeldeenbreed,gevarieerdaanbod,eengoedeafstemmingtussenvraagenaanbod,mogelijkhedenvoorruimtelijkeconcentratievanterreinen,hethanterenvaneenzelfdemethodiekvoordebepalingvangrondprijzen,enzovoorts.Daarkomtbijdatsteedsmeeroverheidstakenwordengedecentraliseerdnaargemeenten,dievervolgenszoekennaardebestemanieromdezetakenuittevoeren.Samenwerkingkandanleidentotbelangrijkeschaalvoordelen.

DeadviseursvanRoyalHaskoningDHVwetenopditwerkveldgoederesultatentebereikendooreensterkecombinatievanluisteren,procesbegeleidingenhetuiteindelijkneerleggenvanderesultatenineengedragenplan.

Voorbeeldenvanprojecten:n Procesbegeleidingregionalesamenwerkingbij

bedrijventerreinenbeleid(provincieFrysln)n AfstemmingprogrammeringkantoreninZuid-Limburg

(provincieLimburg)n GrensoverschrijdendactieprogrammaTwenteMnster

Osnabrck(provincieOverijssel);uitgevoerdinsamenwerkingmetPeterLouterenbureauStadtUmBau

n Regionalemethodiekvoorgrondprijsbepaling(provincieFrysln)



Innovatie, campussen en science parks

Innovatieishetsleutelwoordinplannenvanoverhedenomheteconomischklimaatteversterken.Vooreensuccesvolinnovatiebeleidzullentalvanvoorwaardenmoetenwordengecreerd.Daarbijkannietvoorbijwordengegaanaandefysiekeomgevingdiebedrijvennodighebbenomsuccesvoltekunnenwerkenaannieuweideen,productenendiensten.Doorgaansbetrefthetzeerspecifiekegebouwendievaakgroteinvesteringenvragen.Hetkangaanomzowelkantorenalsomlaboratoria,cleanrooms,kleinschalige(proef)productie-eenheden,enzovoort.GebouwendieveelaltevindenzijnopScienceenTechnologyParks(STPs).Dezegespecialiseerdebusinessparkszijnessentileonderdelengewordenvanlokaleenregionaleinnovatieveecosystemen.

DeontwikkelingvanSTPsisvelemalencomplexerdanhetontwikkelenvaneenregulierbedrijventerrein.Waarinhetbeginniettemindenadruklagopdefysiekeontwikkeling,ismenzichgaandewegmeerenmeergaanrealiserendatSTPseengeheelandereaanpakvragen.Hoewelhetadagiumbrains,nobricksnogsteedsopgaat,kannietwordenontkenddatdegebouwdeomgevingvangrootbelangisenzelfsaanbetekeniswintomhetprocesvancreativiteit,interactieeninnovatietestimuleren.Hetdraagtbijaaneenaantrekkelijke(fysieke)werkomgevingenhetaantrekkenenvasthoudenvancreatieve,goedopgeleidewerknemers,indeWarforTalent.

DeontwikkelingvaneenSTPvraagtnumeerdanooitomeengoedonderbouwdintegraalplanopgebiedsniveau.Eveneensvraagthetomduidelijkeideenoverhetmanagementvanhetpark,definanciering,richtlijnenvoorgebouwenenvastgoedfinanciering.RoyalHaskoningDHVkandoorzijnbreedteenomvangeendergelijkeintegrale,interdisciplinaireaanpakverzorgen.

Projecten:n Marktanalyse,conceptenstedenbouwkundigplan

voordeHighTechAutomotiveCampusinHelmond(gemeenteHelmond)

n PerspectiefZernikeCampusGroningen(StuurgroepZernike)

n Marktanalyse,conceptenstedenbouwkundigplanvoordeNovioTechCampus(gemeenteNijmegen;OostNV,NXP)

n Ontwikkelingsmogelijkhedenvooreencampusvoordecementindustrie(ENCI)

n OntwikkelingsmogelijkhedenWhiteBiotechCampusDelft(DSM)



Werklocaties & functiemenging

Bedrijventerreinenenkantorenwijkenzijnbelangrijkemotorenindestedelijkeeconomie.Erisechterveelkritiekopderuimtelijkekwaliteitvanbedrijventerreinenenopdemanierwaaropondernemersmetderuimteomgaan.Bijdekantorenwijkenstaanvooraldeleegstand(endaarmeeverval)enhetmonotoneuiterlijkterdiscussie.Bedrijvenenorganisatieszijnopzoeknaarkantoorruimtemeteengroterevariatieaanfunctiesenmultimodalebereikbaarheid.Veelvandebestaandegebouwenenkantorenlocatieskunnendaarnietaanvoldoen.Deuitdagingisomhierbaanbrekendeoplossingentevindenendezewerklocatiesnieuwleveninteblazen.Insommigegevallenzaldeconclusiemoetenzijndatalleeneenveranderingvanfunctieeenoptieis.

Bijbedrijventerreinenblijftdeherstructureringsopgaveactueel.Plannenvoordeaanpakmakenwealtijdinnauwesamenwerkingmetdegemeente,maarvooralookmetdeophetterreingevestigdeondernemers.Doordaarbijnadrukkelijkdestedenbouwkundigeenfinancileexpertisetebetrekken,komenwetothaalbareplannen.

RoyalHaskoningDHVzietdatnieuweontwikkelingenkansenbiedenvoorbestaandeennieuwewerklocaties:- DegroeivanResearch&Development(R&D)vraagtom

specifiekecampussenenscienceparkswaaropinnovatieencreativiteitgerichtecommunitieskunnenwordengerealiseerd.

- Leegstaandekantorenbiedenmogelijkhedenvoorincubatorsofverticalecampussen(inclusieflaboratoria;wattechnischmogelijkis).

- Wezieneengroeivaninformelewerklocatiesverspreidoverdestad.AangejaagddoordesterketoenamevanZZP-ersgeeftditeenimpulsaanleefbaarheidenlevendigheidvandewoonomgeving.

- Destagnerendeuitgiftevanbedrijventerreinenkantenietwordengedaandooreenverbreedtoelatingsbeleidonderduidelijkevoorwaarden.Datvraagtechtereenzorgvuldigeafweging,wanthetkanbijvoorbeeldnegatieveeffectenhebbenvoordeveelalbeoogdefunctiemenging.

Voorbeeldenvanprojecten:n Nieuwewerkvormen,functiemengingendegevolgen

voorruimtelijkbeleid(provincieFlevoland)n RevitaliseringbedrijventerreinHoogZestienhoven

(gemeenteRotterdam)n ProgrammaWerklocaties(provincieLimburg)n GrensoverschrijdendbedrijventerreinEMMMO

(gemeentenMontferlandenEmmerich;RegioRijn-Waalenandere);samenmetbureauStadtUmBau

n Actualiseringkantorenprogramma(gemeentePijnacker-Nootdorp)

n Alternatievevormenvangrondbeleidbijdeuitgiftevanbedrijventerreinen(gemeenteEnschede)



Marktanalyses / draagvlakanalyses / haalbaarheidsanalyses Vanbeleidsinitiatieftotprojectrealisatie,steedsklinktdevraagomeengoedeeconomischeverantwoording.Metonzeonderzoekenenadviezengevenonzeadviseursantwoordopdevraagofeenruimtelijkeinvesteringmarkttechnischhaalbaaris,ofdezemaatschappelijkverantwoordiseneconomischzalrenderen.RoyalHaskoningDHVadviseertdaarbijvanuitvierinvalshoeken:1. Demarkt-technischeinvalshoekrichtzichop

deafstemmingvanvraagenaanbod:welkeontwikkelingsmogelijkhedenzijnerinmarkten,enwelkekansenbiedtdatvoorinvesteringen?

2. Deruimtelijk-economischeinvalshoekrichtzichopdesitueringenfaseringvaneconomischeontwikkelingen,enophetprogrammavaneisenvandebeoogdedoelgroepen.

3. Definancieel-economischeinvalshoekrichtzichopvragenoverdeeconomischeeffectenvaninvesteringen(geld,werkgelegenheid,maatschappelijkekostenenbaten),enopdevraagofinvesteringenfinancieelhaalbaarzijn.

4. Definancieel-organisatorischeinvalshoekrichtzichondermeeropdesamenwerkingvanpubliekeenprivatepartnersinprojecten,opdemogelijkhedenvansubsidiringenfinancieringdoorderden,enopde(financile)organisatievaneenproject.

Inonzeaanpakverbindenwijonzekennisvanmarkten,economieenexploitatiesmetruimtelijkeplanning,stedenbouwenstrategischinzichtinbestuurlijkeenjuridischeafwegingen.Doordeinbeddingvanonzeadviseursineenmultidisciplinaireorganisatiekunnenwegerichtinspelenopbredevraagstellingenvanonzeopdrachtgeversindepubliekeenprivatesector.

Voorbeeldenvanprojecten:n Concurrentie-analyseenbepalingeconomischeeffecten

vandeEXPOBemmel(gemeenteLingewaard)n Draagvlakanalysevoordeontwikkelingvande

KanaalzoneElburgdoormarktpartijen(gemeenteElburg)

n Procesbegeleidingenmarktanalyseherontwikkelingbedrijfsterreintotwoonwijk(IJsselwerfBV)

n BereidheidvandevastgoedsectoromteinvestereninhetZernikeSciencepark(gemeenteGroningen)

n EendiagnosevandemedischesectorinderegioMiddenGelderland&Noordoost-Brabant(NederlandscheMaatschappijvoorNijverheidenHandel,DepartementNijmegen)

n Risico-analyseRegionaalRuimtelijk-economischadviseringgebondenBedrijventerrein(RHB)AnnaPaulowna(provincieNoord-Holland)



Binnensteden

VeelvandeNederlandsestedenzijnorganischgegroeid.Dieoudekern,diebinnenstadofhetstadscentrum,herbergtvaakeenschataangeschiedenisenishetforumvandestad.Eenstadontleenthaarimagovooreenbelangrijkdeelaandatoudehart.Datoudehartkomtechtersterkonderdruktestaandoordekrimpvanhetwinkelbestandendekantorenleegstand.Methetoogophetbehoudvandestadmoethettoekomstbestendigmakenvandebinnenstedenprioriteittekrijgen.

Binnenstedenenstadscentrazijncomplexeomgevingenwaarmensenwonen,werken,recrerenenbewegen.Wijstreveninonzeprojectennaareensterkeverbeteringvandeleefkwaliteit,opkorteenlangetermijn,rekeninghoudendmetaldiediversestedelijkebelangenenruimteclaims.Goedeplannenkunnenalleentotstandkomendooreensterkeinteractiemetbetrokkenenenvanuitonzekantdeinzetvaneeninterdisciplinairteamwaarinallebenodigdeexpertiseisvertegenwoordigd.

Wewetendataantrekkelijkeontwerpendevaakkritischebuitenwereld(bewoners,ondernemers,maarvooralookbestuurders)snelkunnenenthousiasmeren.Aansprekendebeeldencommunicerennamelijkbeterdan

inwoordengevatteuitgangspuntenenprogrammas.Keerzijdevandezewerkwijzeisdathettoekomstbeeldendaarmeehetprogrammaalvroeginhetplanprocesgrotendeelsvastgelegdworden.Onzewerkwijzekenmerktzichondermeerdooreersttezoekennaarmarkttendensenenmaatschappelijkeontwikkelingenomvervolgensineencreatiefprocesvananalisten,planners,stedenbouwkundigenenalleandererelevantedisciplinestekomentotflexibeleconceptenenmasterplannen.Ditsteltookbijzondereeisenaanhetprojectmanagementdatvoortdurenddeontwikkelingenindeomgevingvanhetplanvolgt,hetfundamenttoetstopstabiliteitenhetplanzonodigbijstelt.

Voorbeeldenvanprojecten:n Ontwikkelingsmogelijkhedenstationsomgeving

(gemeenteHelmond)n HerontwikkelingbinnenstedelijkeKanaalzoneHelmond;

marktscenarios,programmavariantenenhuneffecten(gemeenteHelmond)

n Multifunctioneelplanvoordehavenenomgeving(gemeenteElburg)

n Herontwikkelingsplanvoorhetzuidelijkedeelvanhetstadscentrum(gemeenteAlblasserdam)

ContactProf. dr. Jacques van [email protected]+31651645921

Jonkerbosplein526534ABNijmegenP.O.Box1516500ADNijmegenNederland

royalhaskoningdhv.com

brochure ruimtelijk economisch advies lr

Documents