budowa i czynnoŚci Życiowe pajĘczakÓw
DESCRIPTION
BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW. Filogeneza pajęczaków. WIJE. SKORPIONY. Sylur. Wyjście na ląd. Paleozoik. Najstarsze stawonogi: Trylobity, skorupiaki i staroraki. Koniec proterozoiku. Wykształcenie chitynowego pancerza oraz wieloczłonowych odnóży. WIELOSZCZETY. Gromada:. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/1.jpg)
BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW
![Page 2: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/2.jpg)
Sylur
Paleozoik
Koniec proterozoiku
Filogeneza pajęczaków
WIELOSZCZETY
Wykształcenie chitynowego pancerza oraz wieloczłonowych odnóży
Najstarsze stawonogi: Trylobity, skorupiaki i staroraki
Wyjście na ląd
WIJE SKORPIONY
![Page 3: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/3.jpg)
Gromada:
Rząd:
Scorpiony (Scorpionida)
Roztocza (Acarina)
Kosarze (Opilionida)
Zaleszczotki (Pseudoscor
pionida)
Pająki (Aranea)
Pajęczaki (Arachnida)
![Page 4: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/4.jpg)
Wspólne cechy stawonogów i pierścienic
• Wspólny plan budowy ogólnej• Podobieństwo budowy układu nerwowego • Występowanie odnóży turgorowych,
dwugałęzistych• Obecność metanefrydiów
![Page 5: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/5.jpg)
Budowa zewnętrzna
GŁOWOTUŁÓW
ODWŁOK
SZCZĘKOCZUŁKI
NOGOGŁASZCZKI
ODNÓŻA KROCZNE
KĄDZIOŁKI PRZĘDNE
![Page 6: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/6.jpg)
Szczękoczułki•I para odnóży
•Może mieć na końcu wykształcone sztylety, pazurki lub szczypce
•Służą głównie do chwytania pokarmu
![Page 7: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/7.jpg)
Nogogłaszczki•II para odnóży
•Pełnią głównie funkcje narządów dotykowych
•Ponadto mogą pełnić różnorakie funkcje: kroczne, kopulacyjne, chwytne
![Page 8: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/8.jpg)
Budowa wewnętrzna
![Page 9: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/9.jpg)
Układ pokarmowy
Otwór gębowy
Gardziel
Gruczoł jadowy
Jelito środkowe
Jelito tylne
Gruczoł trawienny
![Page 10: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/10.jpg)
Układ wydalniczy
Gruczoł biodrowy
Cewki Malphighiego
![Page 11: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/11.jpg)
Układ krążenia
Serce
Ostia
Aorta przednia
![Page 12: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/12.jpg)
Układ oddechowy
Płucotchawka
![Page 13: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/13.jpg)
Płucotchawka•Występuje od 1 do 4 par
•Znajdują się w odwłoku
•Budową przypominają stos kartek lub płytek
![Page 14: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/14.jpg)
Układ nerwowy
Obrączka okołogardzielowa
Zwoje brzuszne
Mózg
![Page 15: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/15.jpg)
Oczy
![Page 16: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/17.jpg)
Oczy:
•1-6 par
•Najczęściej występują
4 pary
•Budowa kubkowata
bądź pęcherzykowata
•Zawsze proste, nie
występują oczy
złożone
![Page 18: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/18.jpg)
Włoski czuciowe
![Page 19: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/19.jpg)
Rozmnażanie i rozwój
• Pajęczaki są rozdzielnopłciowe• Zapłodnienie wewnętrzne• Niektóre skorpiony jajożyworodne lub
żyworodne, reszta pajęczaków jajorodna• Z wyjątkiem zaleszczotków i roztoczy
występuje rozwój prosty.
![Page 20: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/21.jpg)
Kądziołki przędne
![Page 22: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/23.jpg)
Przegląd systematyczny pajęczaków
![Page 24: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/24.jpg)
Rząd: Skorpiony (Scorpionida)
• Znaczne rozmiary ciała (do 18 cm)• Ciało wyraźnie segmentowane• Nogogłaszczki przekształcone w potężne
szczypce• Na końcu odwłoka kolec jadowy• Żyją głównie w klimacie ciepłym i gorącym
![Page 25: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/25.jpg)
Pandinus imperator – stasznik wielki
![Page 26: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/26.jpg)
Euscorpius italicus – skorpion włoski
![Page 27: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/27.jpg)
Euscorpius carphaticus – skorpion karpacki
![Page 28: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/28.jpg)
Rząd: zaleszczotki (Pseudoscorpionida)
• Budową ciała przypominają skorpiony• Nie posiadają wydłużonego odwłoka oraz
kolca jadowego• Ujście gruczołów jadowych na końcach
szczypiec• Zwierzęta pospolite
![Page 29: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/29.jpg)
Chelifer cancroides – zaleszczotek książkowy
Neobisium muscorum
![Page 30: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/30.jpg)
Rząd: pająki (Aranea)
• Szczękoczułki zakończone potężnymi kolcami jadowymi
• Segmentacja całkowicie zatarta• Wiele gatunków buduje sieci łowne• Doskonali drapieżcy
![Page 31: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/31.jpg)
Araneus diadematus – krzyżak ogrodowy
Tegenaria domestica – Pająk domowy
![Page 32: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/32.jpg)
Hogna tarantula – tarantula apulijska
Salticus scenicus – skakun szybki
![Page 33: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/33.jpg)
Argyroneta aquatica – Topik wodny
![Page 34: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/34.jpg)
Rząd: kosarze (Opilionida)
• Często mylone z pająkami• Cechą charakterystyczną są bardzo długie i
cienkie odnóża • Posiadają zdolność autotomii • W większości drapieżne, niektóre odżywiają
się martwymi szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi
![Page 35: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/35.jpg)
Phalangium opilio– kosarz zwyczajny
![Page 36: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/36.jpg)
Jak odróżnić kosarza od pająka?
![Page 37: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/37.jpg)
Rząd: roztocze (Acarina)
• Najmniejsze ze wszystkich pajęczaków• Bardzo zróżnicowana grupa systematyczna• Posiadają owalny, nico spłaszczony kształt• Wiele gatunków jest pasożytami
![Page 38: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/38.jpg)
Ixodes ricinus – kleszcz pastwiskowy
Argas reflexus– Obrzeżek gołębi
![Page 39: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/39.jpg)
Tetranychus urticae – przędziorek chmielowiec
Eriophyes piri – Szpeciel gruszowy
![Page 40: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/40.jpg)
Hydrachna globosa – wodopójka kulista
Tyroglyphus sp. – rozkruszek
![Page 41: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/41.jpg)
Sarcoptes scabei – świerzbowiec ludzki
![Page 42: BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE PAJĘCZAKÓW](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051421/5681672b550346895ddbc7b3/html5/thumbnails/42.jpg)
Dziękuję za uwagę