burdur kemer mevcut durum analİzİ - baka
TRANSCRIPT
BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİ Zİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI
Burdur Kemer Mevcut Durum Analizi
Yayın Sahibi : Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
Yayın Yılı : 2021
Sayfa Sayısı : 35
Yazar Adı : Aslıhan CANDAN (Burdur Yatırım Destek Ofisi Uzmanı)
BAKA Yayın No : 2021/121
Bu çalışma Ajans internet sitesinde yayımlanmıştır. Çalışmanın basımı yapılmamıştır.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA)
Adres : Çünür Mahallesi 102 Cadde Ekonomi Kampüsü A2 Blok No: 185-B
32200 Merkez / Isparta TÜRKİYE
Telefon : (+90 246) 224 37 37
Faks : (+90 246) 224 39 49
E-posta : [email protected]
Bu çalışma Batı Akdeniz Kalkınma Ajansının görüşlerini yansıtmaz. Çalışmanın içeriğine ilişkin
sorumluluk yazara aittir.
Yayının kısmen ya da tamamen yayımlanması ve çoğaltılması fikri mülkiyet hukukuna tabidir. Batı
Akdeniz Kalkınma Ajansı yayınları kaynak gösterilmek kaydı ile üçüncü kişiler tarafından
kullanılabilir.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
1
İÇİNDEKİLER
1 İLÇEYE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER ...................................................................................................................... 4
2 SOSYAL DURUM ............................................................................................................................................ 6
2.1 Demografi ........................................................................................................................... 6
2.2 Eğitim .................................................................................................................................. 6
2.3 Sağlık ................................................................................................................................. 10
2.4 İstihdam ............................................................................................................................ 10
2.5 Gelir Dağılımı .................................................................................................................... 11
2.6 Sosyal Hizmetler ................................................................................................................ 11
2.7 Ekonomik ve Sosyal Örgütlenme ....................................................................................... 11
3 EKONOMİK DURUM .....................................................................................................................................13
3.1 Tarım ................................................................................................................................. 13
3.1.1 Bitkisel Üretim .................................................................................................................. 15
3.1.2 Hayvancılık ........................................................................................................................ 17
3.1.3 Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği ................................................................................ 19
3.1.4 Ormancılık ......................................................................................................................... 19
3.2 Sanayi ................................................................................................................................ 19
3.2.1 Madencilik ve Taş Ocakçılığı ............................................................................................. 20
3.2.2 İnşaat ................................................................................................................................ 20
3.3 Hizmetler ........................................................................................................................... 20
3.3.1 Ulaştırma ve Depolama..................................................................................................... 20
3.3.2 Toptan ve Perakende Ticaret ............................................................................................ 20
4 ALTYAPI VE ÇEVRE .......................................................................................................................................21
4.1 Ulaşım Altyapısı ................................................................................................................ 21
4.2 Elektrik ve Bilişim Altyapısı ................................................................................................ 21
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
2
4.3 İçme-Sulama Suyu Temini ve Atık Su Altyapısı .................................................................. 22
4.4 Atık Toplama ve Bertaraf Hizmetleri ................................................................................. 22
4.5 Yenilenebilir Enerji-Jeotermal Kaynak ............................................................................... 23
5 TURİZM ........................................................................................................................................................24
5.1 Turizm Varlıkları ................................................................................................................ 24
5.2 Turizm İstatistikleri............................................................................................................ 27
6 GİRİŞİMCİLİK ................................................................................................................................................28
7 İLÇEDE YAKIN DÖNEMDE GERÇEKLEŞTİRİLEN YATIRIMLAR ..........................................................................29
8 İLÇE İÇİN YATIRIM VE PROJE ÖNERİLERİ .......................................................................................................31
9 İLÇEYE İLİŞKİN DİĞER İZLENİMLER ................................................................................................................34
TABLOLAR
Tablo 1: Kemer İlkokulu Öğrenci Sayısı ........................................................................................... 7
Tablo 2: Kemer İmam Hatip Okulu öğrenci Sayısı ........................................................................... 8
Tablo 3: Kemer Ortaokulu Öğrenci Sayısı ........................................................................................ 8
Tablo 4: Kemer ÇPAL Öğrenci Sayısı ................................................................................................ 9
Tablo 5: Kemer Okulları Öğretmen Sayısı ....................................................................................... 9
Tablo 6: Kemer İlçesi Sulama ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin Dağılımı ........................... 12
Tablo 7: Kemer İlçesi Arazi Dağılımı .............................................................................................. 13
Tablo 8: Kemer İlçesi Tarım Arazilerinin Dağılımı .......................................................................... 14
Tablo 9: Merkezde Üretilen Ürünlere Ait Ekiliş Miktarları ve Ürün Desenleri .............................. 15
Tablo 10: Kemer İlçesi Hayvancılık Potansiyeli .............................................................................. 17
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
3
Tablo 11-Kemer İlçesi Hayvan Sayısı Bazında İşletme Büyüklükleri Tablosu (Büyükbaş) ............. 17
Tablo 12: Kemer İlçesi Hayvan Sayısı Bazında işletme Büyüklükleri Tablosu (Küçükbaş) ............. 18
Tablo 13: Kayıtlı Üretilen Süt Miktarı ve Desteklemesi (2019 yılı) ................................................ 18
Tablo 14: Kemer İlçesi Arıcılık Faaliyetleri ..................................................................................... 18
Tablo 15: Balıkçılık ve Su Ürünleri Faaliyetleri .............................................................................. 19
Tablo 16: Kemer İlçesi Orman Varlığı ............................................................................................ 19
Tablo 17: Kemer İlçesi Yıllık Tıbbi Atık Miktarı .............................................................................. 23
Tablo 18: Kemer Akpınar Yaylası GZFT Analizi .............................................................................. 26
Tablo 19: Mahalli İdarelerce Belgelendirilen Konaklama Tesislerinde Tesislere Geliş, Geceleme,
Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranlarının Dağılımı (2019) ...................................................... 27
RESİMLER
Resim 1: Kemer İlçesinin Konumu ................................................................................................... 4
Resim 2: Kemer İlçesi Kuş Bakışı Görünümü ................................................................................... 5
Resim 3: Akpınar Yaylası ................................................................................................................ 25
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
4
1 İLÇEYE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
Burdur ili Kemer ilçesi coğrafi olarak Antalya ili Korkuteli ile Burdur ili Tefenni, Karamanlı ve
Bucak ilçeleri arasında konumlanmıştır.
Resim 1: Kemer İlçesinin Konumu
İlçe merkezi Burdur il merkezine 45 km mesafede bulunmakla birlikte ilçe Burdur-Karamanlı-
Tefenni yolunun 34 km. sinden itibaren 23 km güneyde ve söz konusu ilçelerin karayollarının iç
kısmında yer almaktadır.1
İlçenin toplam yüzölçümü 350 km²dir. İlçede 9993 hektar orman bulunmakta olup ormanlar
toplam ilçe alanının %46’sını meydana getirmektedir. İlçe yer altı su kaynakları bakımından
zengindir. Bozçay ve Derebağ Çayı ilçe sınırlarında yer alır. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği
1150 metredir. Güney ve doğusu Rahat Dağları ile kaplı olan ilçede karasal iklim özellikleri
hüküm sürer. İlçede ilkbahar ve sonbaharda yağmur, kışın kar yağışı görülmekte olup yazlar
kurak geçmektedir.
1 Burdur Kemer Kaymakamlığı İnternet Sitesi
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
5
Burdur ili T. C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması (SEGE)
verilerine göre sahip olduğu 0.211 gelişme puanı ile 3. kademede yer almakla birlikte genel iller
sıralamasında “Gelişmiş İller” kategorisinde, 32. sırada kendine yer bulmuştur. Kemer ilçesi ise
İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması – SEGE 2017 verilerine göre Türkiye
genelinde -0,334 skorla 970 ilçe arasında 565. sıra ve 4. kademede yer almakla birlikte Burdur ili
içindeki 11 ilçe arasında 6’ncı sıradadır.
Kemer ilçesinde genel olarak tarım ve hayvancılığa dayalı bir hayat sürdürülmektedir. İlçede
kuru araziden hububat elde edilmekte iken sulu tarım yapılan arazide şekerpancarı ve yem
bitkileri ile çeşitli sebze ve meyveler de yetiştirilebilmektedir.2 İlçede 2020 yılına ait kayıtlarda
13.413 adet büyükbaş ve 21.335 adet küçükbaş hayvan mevcut olmakla beraber özellikle süt
ineği yetiştiriciliğinde halk kendini kanıtlamış olup günlük süt üretimi 27 tonu bulmaktadır.
Kemer ilçesine bağlı 7 adet köy bulunmakta olup bu köyler; Akçaören, Akören, Belenli, Elmacık,
Kayı, Pınarbaşı ve Yakalar köyleridir. Bütün köylerin geçim kaynağı da tarım ve hayvancılıktır.
Resim 2: Kemer İlçesi Kuş Bakışı Görünümü3
2 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı Kemer İlçe Raporu, 2012
3 Kemer Belediye Başkanlığı İnternet Sitesi
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
6
2 SOSYAL DURUM
2.1 Demografi
TÜİK’in 2019 yılı verilerine göre ilçeye bağlı yedi köyde 1658 kişi yaşamakta olup ilçe merkezinde bulunan 1559 kişi ile birlikte ilçenin toplam nüfusu 3217 kişiye ulaşmaktadır. Nüfusun %10’unu 0-14 yaş, %64’ünü 15-64 yaş ve %26’sını 65 yaş ve üzeri bireyler oluşturmaktadır.
Köyler : Hane Toplam Nüfus Akçaören 100 155 Akören 150 222 Belenli 350 424 Elmacık 170 276 Kayı 100 139 Pınarbaşı 40 137 Yakalar 125 305 Merkez + 755 + 1559 1790 3217
Okuryazarlık oranı %99 olan ilçenin nüfus yoğunluğu azdır. Öyle ki 2020 yılının ilk altı ayı içinde kayıtlara sadece beş adet doğum geçmiştir.
Son on yıllık nüfus verileri incelendiğinde ilçenin, merkez ve köylerinden özellikle şehir merkezleri başta olmak üzere Burdur ve Antalya illerine önemli miktarda göç verdiği görülmektedir. Söz konusu göç ilçede yeterli istihdam alanının bulunmayışı nedeniyle devam etmektedir. İlçede yaşanan mevsimsel hareketlenmeler neticesinde nüfus kış döneminde yarı yarıya azalmakla birlikte yaz döneminde değişmemektedir.
İlçeye bağlı belde ve köylerde 18 adet Suriyeli ve 3 adet Afganlı mülteci yaşamakta olup bu kişiler de geçimlerini hayvancılık ile sürdürmektedirler.
2.2 Eğitim
İlçe merkezinde beş adet eğitim ve öğretim kurumu bulunmaktadır. Bunlar; Kemer İlkokulu, Kemer Ortaokulu, Kemer İmam Hatip Ortaokulu, Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi ve Kemer Halk Eğitimi Merkezi’dir. İlçede bulunan Kemer Çok Programlı Lisesi Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi’ne dönüştürülmüştür. Bu dönüşüm esnasında lisede Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı Alanı (Veteriner Sağlık Dalı) ile birlikte toplam 2 alan olmuştur; (1.) Anadolu Lisesi, (2.) Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı Alanı (Veteriner Sağlık Dalı).
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
7
Kemer İlkokulu 2016 yılında yeni binasında hizmete girmiştir. Kemer Lisesi 2000 yılında hizmete
girmiş olup 2013-2014 eğitim yılında Kemer Çok Programlı Lisesi ve 2014 -2015 eğitim yılında da
Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi’ne dönüştürülmüştür. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
Hükümet Konağı’nda; Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğü de İlçe Özel İdare Müdürlüğüne ait
binada hizmet vermektedir. Kemer İlkokulu yeni yapılan binada, Kemer Orta Okulu ve Kemer
İmam Hatip Orta Okulu da Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi’ne ait binada hizmet
vermektedir.
-Okul Öncesi
2008-2009 eğitim ve öğretim yılında faaliyetlerine başlayan anaokulu, 2016-2017 eğitim ve
öğretim yılından itibaren ilçedeki ilkokula bağlanmıştır; fakat 24.01.2018 tarihinden itibaren
yeniden bağımsız anaokulu olarak eğitim vermeye başlamıştır. Okul öncesi eğitimde 3 kadrolu
öğretmen görev yapmakta olup 53 öğrenci bulunmaktadır.
-İlkokul
Tablo 1: Kemer İlkokulu Öğrenci Sayısı4
Okul Adı
1.SINIF 2.SINIF 3.SINIF 4.SINIF TOPLAM
E K E K E K E K
Kemer İlkokulu 15 6 9 10 12 13 11 8 84
TOPLAM 21 19 25
19 84
Kemer İlkokulu’nda 4 sınıf öğretmeni görev yapmaktadır.
4 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
8
-İmam Hatip Ortaokulu
Tablo 2: Kemer İmam Hatip Okulu öğrenci Sayısı5
Okul Adı
5.SINIF 6.SINIF 7.SINIF 8.SINIF TOPLAM
E K E K E K E K
Kemer İmam
Hatip
Ortaokulu
3 2 3 2 5 6 6 3 30
TOPLAM 5 5 11 9 30
-Ortaokul
Tablo 3: Kemer Ortaokulu Öğrenci Sayısı6
Okul Adı
5.SINIF 6.SINIF 7.SINIF 8.SINIF TOPLAM
E K E K E K E K
Kemer
Ortaokulu
6 3 10 9 6 9 16 10 69
TOPLAM 9 19 15 26 69
Kemer Ortaokulu’nda 9 branş öğretmeni ve 1 ücretli öğretmen görev yapmaktadır.
5 Burdur Kemer Kaymakamlığı
6 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
9
-Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi
Tablo 4: Kemer ÇPAL Öğrenci Sayısı7
OKUL ADI 9.SINIF 10.SINIF 11.SINIF 12.SINIF TOPLAM GENEL
TOPLAM
E K E K E K E K E K
Kemer Çok Programlı
Anadolu Lisesi
13
10
6
1
11
0
10
8
40
19
59
Toplam 23 7 11 18 59
Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi’nde 10 branş öğretmeni ve 6 ücretli öğretmen görev yapmaktadır.
-Personel Durumu
Tablo 5: Kemer Okulları Öğretmen Sayısı8
Branş
Öğretmeni
(Kadrolu)
Branş
Öğretmeni
(Sözleşmeli ve
Usta Öğretici)
Sınıf Öğretmeni
(Kadrolu)
Sınıf Öğretmeni
(Sözleşmeli ve
Usta Öğretici)
Okul
Öncesi/Anasınıfı
Öğretmeni
(Kadrolu)
Okul
Öncesi/Anasını
fı Öğretmeni
(Usta Öğretici)
33 0 4 - 3 -
Ayrıca söz konusu okul ve kurumlarda 5 hizmetli görev yapmaktadır.
7 Burdur Kemer Kaymakamlığı
8 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
10
Belenli, Yakalar, Pınarbaşı, Kayı, Akçaören, Akören ve Elmacık köylerinin tamamı taşımalı eğitim
kapsamındadır. Köylerden ilkokul, ortaokul, İmam Hatip Ortaokulu ve lise olmak üzere toplam
112 öğrenci ilçe merkezindeki okullara ücretsiz taşınmaktadır.
2.3 Sağlık
Sağlık hizmeti Toplum Sağlığı Merkezi, Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu ve aile hekimlerince
yürütülmektedir. İlçe Toplum Sağlığı Merkezi 1 doktor, 1 sağlık teknikeri, 2 hemşire, 1 ebe (vekil
olarak Belenli Sağlık Evi’nde görev yapmaktadır), 1 çevre sağlığı teknisyeni, 2 hizmetli ve 2
temizlik görevlisi ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu’nda 7 acil tıp
teknisyeni, 4 paramedik, 1 sağlık memuru görev yapmaktadır. Toplum Sağlığı Merkezi’nin
hizmet binası mevcut olup ihtiyacı karşılamaktadır; ayrıca 1 adet tam donanımlı kırmızı bantlı
ambulansı ve 1 hizmet aracı vardır.
İlçeye bağlı köylerde sağlık merkezi yoktur. Sağlık hizmeti ilçe merkezinde bulunan Toplum
Sağlığı Merkezi vasıtasıyla yürütülmektedir
2.4 İstihdam
İlçede ekonomi genelde tarıma dayalıdır ve üretime dönüktür. İlçe halkı en yüksek oranda
tarımda ve hayvancılıkta çalışmaktadır (%54). Çalışanların sektör bazlı dağılımında ikinci sırada
hizmetler (%16), üçüncü sırada ticaret sektörü (%12) gelmektedir.
Akören’de bulunan süt ve süt ürünleri imalatı işletmesinde 14 kişi, Belenli’de bulunan balık
çiftliğinde 1 kişi çalışmaktadır.
İlçe merkezine bağlı belde ve köylerde/mahallelerde bulunan bakkal/marketlerde 20 kişi, zincir
marketlerde 12 kişi, PTT şubesinde 6 kişi, meslek kurslarında 1 kişi, değirmende 4 kişi, enerji
üretim tesislerinde 5 kişi, mandıralarda 13 kişi, üretici birliği ve kooperatiflerde 10 kişi istihdam
edilmektedir.9 Ayrıca Belenli köyünden 15 kişi mevsimlik tarım işçiliği için Karamanlı ilçesine
gitmektedir.
9 T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı - Yerleşim Merkezleri Kademelenmesi Çalışması
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
11
2.5 Gelir Dağılımı
Kemer halkının gelir düzeyi arasında çok belirgin farklılıklar yoktur. İlçede yaşayan vatandaşların
gelir düzeyleri genellikle orta seviyededir. Daha verimli ve büyük arazilerde tarım yapan tarla
sahipleri ile hayvan sahiplerinin gelir düzeyleri göreli olarak yüksektir. Ancak bu durum yine de
sosyal bir farklılaşma yaratacak düzeyde değildir.
İlçenin başlıca gelir kaynakları; tarımsal üretim faaliyetleri (ekme, biçme vs.), icar faaliyetleri
(toprağın kiraya verilmesi) ve hayvancılık faaliyetleridir. Elde edilen ürünler kooperatifler,
Toprak Mahsulleri Ofisi ve Ticaret Borsası aracılığıyla satılmakta olup en fazla satış Antalya ve
Burdur pazarları ile süt ve şeker fabrikalarına yönelik olarak gerçekleşmektedir.
2.6 Sosyal Hizmetler
Kemer ilçesinde 2020 yılı Ocak-Haziran döneminde 312 aileye 123.250,00 TL. nakdi yardım, 143
aileye 3.787,02 TL ayni yardım, 217 aileye 59.700,00 TL nakdi gıda yardımı, 143 aileye 9.179,30
TL ayni gıda yardımı, 18 öğrenciye 2.430,00 TL ayni ve nakdi eğitim yardımı, 1 aileye 250,76 TL
tutarında yakacak kömür yardımı ve 1 kişiye eşi vefat etmiş kadınlara yönelik nakdi yardımda
bulunulmuş; 21 kişiye engelli aylığı, 77 kişiye ise yaşlılık maaşı yatırılmıştır. İlçede genel sağlık
sigortasından 232 aile ve 548 kişi yararlanmaktadır.
2.7 Ekonomik ve Sosyal Örgütlenme
Kemer ilçesinde 26.02.2020 tarihinde S. S. Kemer Asarcık Kadın Girişimi Üretim ve İşletme
Kooperatifi kurulmuş olup 14 kadın kendilerine tahsis edilen 10 dönümlük tarlada salçalık
domates ve biber yetiştirip satmakta ve yöresel ürünler üretmektedirler. S. S. Kemer Asarcık
Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi; ortaklarının ekonomik, sosyal ve kültürel
ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla üretime dahil olmaları için bölgede yaşayan kadınlar
tarafından kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur (STK). Söz konusu STK yakın zamanda KOOP-
DES hibe desteği almaya hak kazanmıştır. Proje ile makine ve ekipman alımı yapılarak kadınların
üretime katkı sağlaması ve istihdamın arttırılması hedeflenmektedir.
İlçe halkının geçim kaynağının büyük bir oranını oluşturan tarım sektöründe kooperatifleşme yaygın olup sulama ve tarımsal kalkınma kooperatiflerinin alansal dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
12
Tablo 6: Kemer İlçesi Sulama ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin Dağılımı10
KEMER SULAMA KOOPERATİFİ TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ
Kemer (Merkez) 1 1
Akören 0 1
Akçaören 0 1
Belenli 0 2
Elmacık 1 0
Kayı 1 1
Pınarbaşı 0 1
Yakalar 1 0
Toplam 4 7
Ayrıca ilçe merkezinde ve Belenli köyünde 2, diğer köylerde 1’er adet süt kooperatifi bulunmakta olup merkezde 1 adet de Tarım Kredi Kooperatifi yer almaktadır.
10 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
13
3 EKONOMİK DURUM
İlçenin temel ekonomik geçim kaynakları tarım ve hayvancılık olup bunların yanı sıra az da olsa
ticari işletme ilçede faaliyet göstermektedir.
3.1 Tarım
İlçede 130.127 dekar tarım arazisinin %85’i ekilebilir durumdadır. 86.180 dekar (% 66.80) kuru, 42.820 (%33.20) dekar ise sulanabilir arazi bulunmaktadır. İlçede 5 adet gölet bulunmaktadır. Bunlar ilçe merkezindeki Akpınar ve Müsellim göletleri ile Belenli, Elmacık ve Kayı köyleri göletleridir. Bu göletlerden Akpınar ile Belenli, Elmacık ve Kayı köyleri göletlerinde kapalı sistem sulama yapılmaktadır.
İlçedeki sulama kooperatiflerinin dışında, ilçeye bağlı Belenli köyünde Belenli Sulama Birliği bulunmaktadır. Birliğin sulama alanı Belenli ve Yakalar köyleri ile Karamanlı ilçesine bağlı Kılavuzlar köyü sınırlarında bulunan tarım arazilerini kapsamaktadır.
Sulu tarım yapılan arazilerde, hayvancılık girdi maliyetlerini düşürmeye yönelik olarak yem bitkisi yetiştirilmektedir. Bunlar silajlık mısır, yonca, fiğ, tritikale, arpa, buğday ve çavdar hasıllarıdır. Kuru arazilerde ise hububat yetiştirilmektedir.
Tablo 7: Kemer İlçesi Arazi Dağılımı11
KÖYÜN ADI ÇAYIR VE MERA (Da.) % TARIM ARAZİSİ (Da.) İlçeye %si
Kemer (Merkez) 2.198 50 40.465 31,4
Akören 602 13 15.510 12
Akçaören - 5.200 4
11 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
14
Belenli 623 14 16.000 12,4
Elmacık 319 8 13.480 10,4
Kayı 114 2 11.205 8,6
Pınarbaşı - 15.600 12,1
Yakalar 529 13 11.580 8,9
TOPLAM 4.387 100 129.000 100
Kemer ilçesinde 4.387 dekar çayır ve mera, 129.000 dekar tarım arazisi vardır.
-Tarım Arazilerinin Dağılımı
Tablo 8: Kemer İlçesi Tarım Arazilerinin Dağılımı12
KÖYÜN ADI KURU TARIM ALANI (Da.)
% SULANABİLİR TARIM ALANI
(Da.)
% TOPLAM TARIM ARAZİSİ (Da.)
İlçeye %si
Kemer (Merkez) 29.725 34,5 10.740 25,1 40.465 31,4
Akören 11.455 13,3 4.055 9,5 15.510 12
12 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
15
Akçaören 5.100 5,9 100 0,2 5.200 4
Belenli 10.062 11,7 5.938 13,9 16.000 12,4
Elmacık 8.363 9,7 5.117 11,9 13.480 10,4
Kayı 5.625 9,7 5.580 6,6 11.205 8,6
Pınarbaşı 5.136 6 10.464 24,4 15.600 12,1
Yakalar 8.006 9,3 3.574 8,3 11.580 8,9
TOPLAM 86.180 100 42.820 100 129.000 100
3.1.1 Bitkisel Üretim
İlçede 2019 yılında 793 kayıtlı çiftçi tarafından toplam 70.359,677 dekar alanda ekim yapılmıştır. Kemer ilçesine bağlı köylerde en çok arpa, buğday ve mısır üretilmekte olup merkezde üretilen ürünlere ait ekiliş miktarları ve ürün desenleri aşağıdaki tablada ayrıntılı olarak verilmiştir.
Tablo 9: Merkezde Üretilen Ürünlere Ait Ekiliş Miktarları ve Ürün Desenleri13
ANASON 41,716
ARMUT 4,049
ARPA 3.360,950
BUĞDAY 5.264,528
BİBER 0,866
CEVİZ 131,068
13 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
16
ÇAVDAR 1.900,241
ÇAM 12,666
ÇAYIR OTU 4,572
ÇÖREKOTU 9,185
DOMATES 58,351
ELMA 174,040
FASULYE 1,395
FİĞ 7,401
HAŞHAŞ 55,583
HAYVAN PANCARI 10,975
KAVAKLIK 1,792
KAYISI 10,000
KİŞNİŞ 57,094
KORUNGA 7,639
BOŞ BIRAKILAN ARAZİ
5,050
S.MISIR 843,253
NADAS 3.409,039
NOHUT 28,666
PATATES 0,500
ŞEKER PANCARI 1,113
TRİTİKALE 517,200
ÜZÜM 8,842
YONCA 1.590,607
YULAF 1.303,949
HIYAR 0,650
İTALYAN ÇİMİ 10,432
KARPUZ 0,595
KAVUN 0,264
MACAR FİĞİ 11,000
REZENE 2,768
SARIMSAK 0,500
LAVANTA 5,572
SORGUM SUDAN OTU
5,033
YEM ŞALGAMI 12,735
TOPLAM 18.871,879 (Dekar)
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
17
3.1.2 Hayvancılık
2020 yılına ait kayıtlara göre, ilçede 13.413 adet büyükbaş ve 21.335 adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Süt üretimi tarımsal ekonominin temelini oluşturmaktadır. Akçaören, Akören, Elmacık, Kayı ve Pınarbaşı köylerinde Tarım ve Orman Bakanlığı desteğiyle yapılan toplu sağım merkezleri bulunmaktadır. Günlük olarak; Elmacık’ta 6 ton, Pınarbaşı’nda 4 ton, Kayı’da 4 ton, Akçaören’de ise 2.3 ton süt üretilmektedir. Tesislerin toplam kapasitesi 42 tonu bulmaktadır.
Tablo 10: Kemer İlçesi Hayvancılık Potansiyeli14
MAH/KÖY SIĞIR KOYUN KEÇİ
AKÇAÖREN 406 372 431
AKÖREN 777 541 213
BELENLİ 1884 4980 54
ELMACIK 2507 1135 294
KAYI 599 565 153
MERKEZ-KONAK 822 1424 73
MERKEZ-SARAY 1376 5184 1463
MERKEZ-YENİCAMİ 2310 3451 295
PINARBAŞI 995 2029 265
YAKALAR 1737 1654 10
TOPLAM 13.413 21.335 3.251
Tablo 11-Kemer İlçesi Hayvan Sayısı Bazında İşletme Büyüklükleri Tablosu (Büyükbaş)15
BÜYÜKBAŞ HAYVAN İŞLETMELERİ
1-5 Adet
6-10 Adet
11-20 Adet
21-30 Adet
31-40 Adet
41-50 Adet
51-100
Adet
101-200 Adet
201-1000 Adet
İşletme Sayısı 140 97 130 71 51 25 41 13 1
14 Burdur Kemer Kaymakamlığı
15 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
18
Tablo 12: Kemer İlçesi Hayvan Sayısı Bazında işletme Büyüklükleri Tablosu (Küçükbaş)16
KÜÇÜKBAŞ HAYVAN İŞLETMELERİ
1-25 Adet
26-50 Adet
51-100 Adet
101-200 Adet
201-500 Adet
500 ve Üzeri Adet
İşletme Sayısı 38 15 24 25 29 13
Tablo 13: Kayıtlı Üretilen Süt Miktarı ve Desteklemesi (2019 yılı)17
Dönem Üretilen Miktar/Litre Destekleme Tutarı /TL
Ocak 1.818.367 433.624,58
Şubat, Mart 3.646.911 866.675,70
Nisan 1.863.744 441.335,38
Mayıs, Haziran 4.050.563 330.439,74
Temmuz, Ağustos 3.498.380 304.161,58
Eylül, Ekim, Kasım 4.957.777 432.100,40
Aralık 1.760.236 242.286,51
TOPLAM 21.595.978 3.050.623,89
-Arıcılık Faaliyetleri (2019 Yılı)
İlçe merkezi ile Belenli, Yakalar, Kayı, Akçaören ve Elmacık köylerinde arıcılık faaliyetleri yapılmaktadır.
Tablo 14: Kemer İlçesi Arıcılık Faaliyetleri18
Arıcılık İşletme Sayısı Fenni Kovan Sayısı Bal Üretimi/Kg Destekleme Tutarı /TL
7 385 2395 5.775,00
16 Burdur Kemer Kaymakamlığı
17 Burdur Kemer Kaymakamlığı
18 Burdur Kemer Kaymakamlığı
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
19
3.1.3 Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği
İlçede Elmacık, Akpınar ve Belenli göletlerinde, kafeslerde Gökkuşağı alabalığı yetiştirilmektedir. Ayrıca Pınarbaşı köyünde yıllık 108 ton Afrika yayın balığı ile 39 ton Tilapia balığı yetiştiriciliği yapacak bir tesisinin projesi onaylanmış olmakla birlikte, işletme henüz üretime başlamamıştır.
Tablo 15: Balıkçılık ve Su Ürünleri Faaliyetleri19
YERİ KAPASİTE/KULLANILAN/Kg Destekleme Tutarı /TL
Belenli Göleti (Kafeslerde) 200.000/168.945,00 126.708,75
TOPLAM 126.708,75
3.1.4 Ormancılık
Kemer ilçesinin orman varlığı dağılımı aşağıdaki tablodaki gibidir.
Tablo 16: Kemer İlçesi Orman Varlığı20
Ormanlık Saha Koru Ormanlık Saha Baltalık Ormanlık Toplam Ormansız Saha
İyi Bozuk Toplam İyi Bozuk Toplam h. h.
7538 2455 9993 0 0 0 9993 34939
3.2 Sanayi
Kemer’de faal dükkanlar tarafından kullanılan, benzin istasyonu ve pazar yerini de içeren
toplam 4.329 m2’lik ticari alan mevcuttur. İlçede ticari faaliyetler genellikle bağımsız, tek katlı
yapılarda yürütülmekte; dükkanların bir kısmı da binaların zemin katlarında yer almaktadır.
Ticaretle uğraşanların %58’inden fazlası ayrıca tarım ve hayvancılık faaliyeti de yürütmektedir.
Kemer ilçesinde küçük zanaat faaliyetleri için ayrılan alanda 4 demirci, 6 oto tamircisi, 7
marangozhane ve 3 adet boş dükkan bulunmaktadır. Ayrıca yerleşmede biri faal iki değirmen
bulunmaktadır. Küçük zanaat faaliyetleri için ayrılan toplam alan 497m2’dir. İlçede 235 mükellef
bulunmakta olup gerçek usul mükellef sayısı 194, limitet şirket sayısı 11, anonim şirket sayısı 2,
kooperatif sayısı 15, banka şubesi 1 ve diğer mükellef sayısı 12’dir.
19 Burdur Kemer Kaymakamlığı
20 Burdur İl Gelişim Planı, MAKÜ
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
20
3.2.1 Madencilik ve Taş Ocakçılığı
İlçede 2 mermer ocağı (faal değil), 1 toprak ocağı, 1 kömür ocağı ve 1 su fabrikası
bulunmaktadır.
İlçenin Akören köyünde kalori olarak düşük seviyeye sahip kömür yatakları vardır. İlçede 1 tane
kömür ocağı bulunmakta olup kömür ocağının başlangıcında çıkan, tam oluşmamış kömürden
elde edilen leonardit isimli organik maddeden toprak düzenleyici imal edilmektedir. Bu çıkan
madde tarım alanlarında toprağı besleyen, havalandırmada yardımcı olan organik gübre olarak
kullanılmaktadır. Fulvik ve humik asit oranı %45, organik madde oranı ise %55 civarındadır.
Ayrıca yine aynı maddeden kimyasal gübre üretimi de yapılmaktadır.
3.2.2 İnşaat
İlçede inşaat sektörü olarak müteahhit veya taşeron bulunmamakta olup yeni konut veya alt
yapı inşaatı için dışarıdan firma ve işçi gelmektedir.
3.3 Hizmetler
3.3.1 Ulaştırma ve Depolama
Kemer’de ulaştırma ve taşımacılık sektöründe 30 kişi çalışmaktadır. Bunlar ilçede mevcut 1
otobüs, 10 kamyon, 20 kamyonet ve 5 minibüs sahibi olan kişilerden ve şoförlerden
oluşmaktadır. Yerleşim merkezinde 1 otobüs terminali mevcut olup ihtiyacı karşılamaktadır.
İlçedeki tek depolama tesisi belediyeye ait 3930m2’lik soğuk hava deposu olup burası
vatandaşlara kiralanmaktadır.
3.3.2 Toptan ve Perakende Ticaret
Kemer’de ticaret gelişkin sayılabilir. Halk inşaat malzemelerinden beyaz eşyaya kadar
gereksinimlerini ilçeden temin edebilmektedir. İlçe merkezinde çeşitli mal ve hizmet satan 49
adet dükkan faaliyettedir. Mallar ilçeye genellikle dükkan sahiplerince ya da pazarlamacılar
aracılığıyla Burdur’dan ya da çevre illerden getirilmektedir. Ağırlıklı olarak Denizli, Antalya ve
İstanbul’dan mal alımı yapılmaktadır. Satışlar ise büyük oranda ilçe merkezindedir. Ticari
faaliyetlerde 92 kişi çalışmaktadır.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
21
4 ALTYAPI VE ÇEVRE
4.1 Ulaşım Altyapısı
Kemer ilçesinde kent içi ulaşım sistemi bugün için yeterli ve nitelikli sayılabilecek düzeydedir.
Ana trafik aksları oluşmuş, tali bağlantılarla da kent içinde dengeli bir ulaşılabilirlik sağlanmıştır.
Kemer, Burdur-Antalya karayolunun batısında, Burdur’dan Fethiye-Muğla-Denizli yönüne giden
Karamanlı yolunun 28. km’sinden ayrılan yoldan 23 km içeride konumlanmıştır. Ayrıca Kemer
içinden tali ancak nitelikli sayılabilecek bir yolla Korkuteli üzerinden de Antalya’ya
ulaşılabilmektedir.
İlçenin karayolu bağlantıları;
Kemer ilçesi Burdur merkeze 57 km mesafede bulunmaktadır. 2017 yılı içerisinde Karayolları
Bölge Müdürlüğünün yapmış olduğu çalışma ile Kemer-Karaçal kavşağı 23. km’ye kadar alanda
yol genişletme çalışmaları devam etmektedir.
Kemer-Karamanlı arası yol 32 km olup asfalttır.
Kemer-Akçaören-Ürkütlü-Kızılkaya yolu vasıtasıyla Burdur-Antalya yoluna çıkılabilmektedir. Bu
yolun kullanılması durumunda Kemer’den Antalya iline 60 km daha kısa mesafede gitmek
mümkün olmaktadır.
İlçenin merkezindeki taşımacılık kooperatifi Burdur-Kemer arasında günlük seferler
düzenlemektedir. İlçenin köyleriyle bağlantıları da asfalttır.
Kemer’den her sabah bir, köylerden de 5 otobüs kalkmaktadır. Burdur’a giden araçların bir
tanesi Antalya’ya da devam etmektedir.
4.2 Elektrik ve Bilişim Altyapısı
Kemerde her yapı şehir elektrik şebekesine bağlıdır. Üç adet trafo tesisi vardır. İlçenin elektriksiz
köyü yoktur. Elektrik dağıtım ve işletme faaliyeti Akdeniz Elektrik Dağıtım Şirketi tarafından
yürütülmektedir. Toplam elektrik şebekesi uzunluğu 30 km uzunluktadır.
PTT şubesi Müftülükten kiralanan bir binada hizmetini yürütmektedir. İlçe merkezinde 771
kapasiteli, 452 aboneli otomatik santral ile hizmet verilmekte olup altyapı yeterli durumdadır.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
22
4.3 İçme-Sulama Suyu Temini ve Atık Su Altyapısı
Merkezi ile köylerinin kapalı cazibeli içme suyu şebekesi mevcut durumda olduğundan, ilçenin
su sıkıntısı yoktur. Tüm köylerde kanalizasyon sistemi de bulunmaktadır.
Kemer ilçesinde kentsel atık su arıtma tesisi bulunmamaktadır.
4.4 Atık Toplama ve Bertaraf Hizmetleri
Evlerde katı atıklar (çöpler) genelde plastik çöp torbalarda toplanıp muhtelif yerlerdeki
Belediyeye ait çöp bidonlarında ve konteynırlarda toplanmakta, sonrasında buralardan
taşınmakta ve bertaraf edilmektedir.
Burdur ilinde atık yağların, lisanslı taşıma firmaları tarafından taşınmaları ve lisanslı
bertaraf/geri kazanım tesislerine gönderilmesi çalışmalarına devam edilmektedir. Burdur ilinde
atık yağ geri kazanım tesisi bulunmamaktadır.
Burdur ilinde “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında lisanslı bitki temelli atık
durumda bulunan yağlar için geri kazanım tesisi bulunmamaktadır. Ancak atık bitkisel yağların,
lisanslı taşıma firmaları ile taşınmaları ve lisanslı bertaraf/geri kazanım tesislerine gönderilmesi
çalışmaları sürmektedir.
25.01.2017 tarih ve 29959 sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince hastaneler ve
belediyelerce tıbbi atıkların evsel atıklardan ayrıca toplanarak sterilizasyon işlemine tabi
tutulmasından, zararsız hale getirilmesinden büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ilgili
belediyeler veya yetki devri yaptığı kişi ve kuruluşlar müteselsilen sorumlu olmaktadır.21 Bu
kapsamda Burdur ilinde sterilizasyon tesisi bulunmadığından dolayı atıklar toplanarak
Afyonkarahisar’da bulunan tıbbi atık sterilizasyon tesisine gönderilmektedir.
2016 Yılında Burdur ili Kemer ilçesi sınırları içinde oluşan yıllık tıbbi atık miktarı aşağıdaki tablodaki gibidir.
21 25.01.2017 tarih ve 29959 sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
23
Tablo 17: Kemer İlçesi Yıllık Tıbbi Atık Miktarı22
Belediye
Tıbbi Atık
Yönetim
Planı
Tıbbi
Atıkların
Taşınması
(Özel/Kamu)
ton/yıl Bertaraf
Yöntemi Yetkili Firma
Tesisin
Bulunduğu İl
Kemer Belediyesi Var Özel 0,1 Sterilizasyon Miroğlu
Ltd.Şti. Afyon
Ayrıca Burdur ilinde tehlikeli atık üreten sanayi kuruluşları tespit edilerek bu atıkların lisanslı
taşıma firmaları ile lisanslı bertaraf veya geri dönüşüm tesislerine iletilmesi sağlanmaktadır.
4.5 Yenilenebilir Enerji-Jeotermal Kaynak
İlçenin Akören köyü sınırları içerisinde 1 adet güneş enerjisi santrali (GES) bulunmaktadır.
Süleyman Demirel Üniversitesi öğretim üyeleri Simge VAROL ve Ayşen DAVRAZ tarafından
Burdur ili Tefenni ilçesi Pınarbaşı mevkiindeki kaynakların incelenmesi üzerine yapılan çalışma
sonucunda Pınarbaşı kaynağının termal su sınıfına girdiği ve üzerinde çalışılması gerektiği
hususu değerlendirmiştir. 23
Bunun üzerine Kemer ilçesi Pınarbaşı mevkiinde jeotermal kaynakların örtüaltı üretimde
iklimlendirme amaçlı kullanımına ilişkin jeolojik ve jeofizik etüt, fizibilite ve sondaj çalışmalarının
gerçekleştirilmesi amacıyla Burdur İl Özel İdaresi ile Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı arasında
işbirliği protokolü imzalanmıştır. Söz konusu protokol ile ilgili bölge üzerinde Maden Tetkik ve
Arama Genel Müdürlüğü yetkilileri tarafından sondaj çalışmalarına başlanmıştır.
22 Burdur İl Gelişim Planı, MAKÜ
23 Barutlusu ve Pınarbaşı Kaynak Sularının Kimyasal Değerlendirmesi, Simge VAROL ve Ayşen DAVRAZ
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
24
5 TURİZM
5.1 Turizm Varlıkları
Kemer turizm kaynakları bakımından fakir olan bir Anadolu ilçesidir. Ancak yaylaları ve soğuk
suları turizm alanında potansiyel ihtiva etmektedir. Kemer ilçesinde Akpınar, Asarcık, Alaman,
Narpızlı, Ekizoluk yaylaları ve Düzyayla bulunmakla birlikte son zamanlarda Akpınar Yaylası
bunlar arasından ön plana çıkmıştır.
Kemer Akpınar Yaylası ardıç ve sedir ormanları içerisinde Torosların doğal güzelliklerinin gözler
önüne serildiği bir alandır. Yayla deniz seviyesinden yaklaşık 1700 metre yükseklikte olup yazları
serin olmakta, kışları ise genelde kar altında kalmaktadır. Yaylaya ulaşım asfalt yolla
sağlanmaktadır. Akpınar Yaylası Burdur'a 57, Antalya'ya 138 km uzaklıkta olması sebebi ile
gerek yerli gerekse yabancı turistler açısından ulaşılabilir bir mesafededir. Yayla; patikaları ile
trekking ve oryantiring sporlarına, doğal yapısı ile yayla turizmine ve eko-turizme, bölgedeki
domuz, tavşan ve keklik popülasyonu ile av turizmine, yamacında bulunduğu dağın dik
yamaçları ile tırmanma ve macera turizmine, 600 m yakınında henüz keşfedilmemiş Antik Roma
dönemi lahitleri ve 20 km uzağındaki Hacılar Höyüğü ile kültür turizmine ve endemik bitki
çeşitliliği ile de bilimsel araştırmalara elverişli bir alandır.24
Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın 2012 yılı Alternatif Turizmin Geliştirilmesi (Kar Amacı
Gütmeyen Kuruluşlar) Programı kapsamında Kemer Belediyesi’nin ‘’Akpınar Yaylası Marka
Oluyor’’ adlı projesi Ajans tarafından mali destek almaya hak kazanmıştır. Söz konusu proje ile
Akpınar Yaylası’nın Asarcık mesire yerinde yeni oluşturulan kır lokantası, piknik, kamping ve
doğa yürüyüşü alanları ile bisiklet ve ATV ile gezinti yapılan alanların tadilat, altyapı ve peyzaj
çalışmaları sonucu mesire yerinin doğal değerleri korunup güzelleştirilerek turizme
kazandırılmıştır. Aynı proje kapsamında yöre halkı yayla turizmi konusunda bilinçlendirilmiş ve
en az 20 kişiye yayla turizmi ve işletmeciliği konularında eğitim verilmiştir. Ayrıca
gerçekleştirilen tanıtım faaliyetleri (broşür ve afiş basımı, reklam verilmesi, tanıtım levhası ile
yerel-ulusal, sektörel basın ve medyada yayınlanan haber metinleri ve tanıtım yazısı) ile hedef
24 Doğa Turizmi Master Planı, Doğa Koruma ve Milli Parklar VI. Bölge Müdürlüğü
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
25
kitle üzerinde Akpınar Yaylası’nda BAKA tarafından desteklenen projeye ilişkin farkındalık düzeyi
ve ilgi yükseltilerek yaylanın bölgesel rekabet gücü arttırılmıştır. Proje sonrasında Akpınar
Yaylası ve Asarcık mesire yerine gelen ziyaretçi sayılarında artış görülmüş olup yapılan
çalışmalar ile Akpınar Yaylası ve Asarcık mesire yerinin yayla turizmi anlamında önde gelen
alanlar olmasına katkı sağlanmıştır.
Resim 3: Akpınar Yaylası25
Halen Kemer Belediyesi tarafından BAKA desteğiyle yapılan Akpınar Yaylası mesire alanını
genişletme çalışmaları devam etmektedir. Yapılacak çalışma ile mevcut durumda 6 adet olan
bungalov ev sayısı 12’ye çıkarılacak ve gerekli çevre düzenlemeleri yapılacaktır.
İlçenin hemen hemen tek öne çıkan turizm değeri olan Akpınar Yaylası’na ait GZFT analizi
aşağıdaki şekilde oluşmuştur.
25 Kemer Belediye Başkanlığı İnternet Sitesi
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
26
Tablo 18: Kemer Akpınar Yaylası GZFT Analizi
Turizm Varlığı
Güçlü Yanlar Zayıf Yanlar Fırsatlar Tehditler
Kemer Akpınar Yaylası
-Yaylanın temiz havaya sahip, insan etkisinin az olduğu, tabiatının korunmuş olduğu bir
doğasının olması -Burdur ilinin kültürel özelliklerinin temelini
oluşturan Yörük yaşamının ve bu
yaşamın yansımalarının yaylada devam ediyor olması
-Turizm için kullanılabilir bir alan
olarak değerlendirilmeye
müsait olması -Yaylaların birden fazla sayıda turizm çeşidiyle
ilgilenmeye açık olması (avcılık, trekking, dağcılık ve
diğer yürüyüş sporları) -Yolların mevcudiyeti
-Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın “Akpınar
Yaylası Marka Oluyor” adlı projesi ile Asarcık mesire yerinde yeni
oluşturulan kır lokantası, piknik, kamping ve doğa
yürüyüşü alanları ile bisiklet ve ATV ile
gezinti yapılan alanların tadilat, altyapı ve peyzaj
çalışmaları
-Yaylaların genellikle yerli halk tarafından
sıcaktan kaçmak amacıyla kullanılması -Yaylacılığın azalma
eğilimine girmesi -Yaylalarda beton
yapılaşmalarda yaşanan artış
dolayısıyla yaylanın doğal ve kırsal
özelliğinin azalması -Yörenin sadece yakın çevrede
yaşayanlar tarafından bilinmesi, yaylanın tanıtım ve pazarlama ağının zayıf olmasından dolayı yeterli bir
tanınırlığa ve ilgiye sahip olamaması
-İlçede kırsal turizm boyutunda
girişimcilik yapısının olmaması
-Stratejik vizyon çerçevesinde yayla
turizmi alanında yörenin
markalaşmasının sağlanamaması
-Yaylalarda alternatif turizme yönelik
işletme sayılarının azlığı
- Küresel salgının da etkisiyle doğaya,
yaylaya, bireysel/ailecek
kalınacak müstakil alanların varlığına olan
talebin bölge/ ülke genelinde artma eğiliminde olması -Kemer Belediyesi tarafından BAKA
desteğiyle yapılan Akpınar Yaylası mesire
alanının genişletme çalışmaları devam
ediyor olması -Yaylalarda konaklama
için basit kampçılık imkanlarının mevcudiyeti
- İlçenin Antalya Korkuteli bölgesine
yakın olması, Korkuteli ilçesinde yayla turizmi için yeterli sahaların
doyma noktasına ulaşması
-Yaylada yapılacak olan faaliyetlerden
kazanç elde edilmesi bağlamında yöre
halkına yeni bir gelir kapısının oluşması beklentisinin yöre halkını söz konusu faaliyetlere istekli
kılması
-Yaylalardaki su kaynaklarının
azalması ve yaz aylarında
kuraklık ihtimali -Turistik amaçlı
gelenlerin yaylada
oluşturabileceği çevre kirliliği
-Yaylaya yapılacak
yapılaşmayla doğallığın
bozulabilmesi ihtimali
-Yayla ve çevresinde
devam eden kültürel yapının
yeni geleceklerle
değişebileceği ve
bozulabileceği düşüncesi
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
27
Ayrıca Kemer ilçe merkezindeki İbrahim Çavuş Camii (Yukarı Camii); Asarcık yaylasındaki Dikmen
Tepe, Kocapınar Höyük ve Tümülüsü ile buranın kuzeyindeki antik yerleşim alanı; Belenli
köyünde bulunan Olbasa Ören Yeri; Yakalar köyünde bulunan köy camisi ve Telli Höyük; Elmacık
Köyü İlkokulu binası ve Elmacık köyü fosil yatağı ilçe ve bağlı köylerde bulunan diğer sit alanları
ve tarihi yerlerdir. Ancak söz konusu alanların turizm değerleri düşüktür.
5.2 Turizm İstatistikleri
Kemer ilçesinde beş ya da dört yıldızlı bir otel bulunmamakla birlikte konaklama alanları daha
çok “apart” tipi küçük tesislerden ibarettir. Mevcut tesislerde kalınan süreler ve doluluk
oranlarını gösteren rakamlar aşağıdaki tablodaki gibidir.
Tablo 19: Mahalli İdarelerce Belgelendirilen Konaklama Tesislerinde Tesislere Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranlarının Dağılımı (2019)26
TESİSE GELİŞ SAYISI GECELEME ORTALAMA KALIŞ SÜRESİ DOLULUK ORANI(%)
YABANCI YERLİ TOPLAM YABANCI YERLİ TOPLAM YABANCI YERLİ TOPLAM YABANCI YERLİ TOPLAM
0 193 193 0 387 387 0,00 2,01 2,01 0,00 26,88 26,88
26 T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Yıllık Bülteni, 2019
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
28
6 GİRİŞİMCİLİK
Kemer ilçesinde pazarlama ve tanıtım işlerinin yetersizliği, proje kültürünün eksikliği ve yetişen
iş gücünün ilçeden göç etmesi kalifiye eleman sıkıntısını da beraberinde getirmektedir. Bu
durum ürün farklılaştırma ile ilgili girişimcilik faaliyetlerinin yetersizliğini doğurmaktadır. Genel
olarak ilçenin girişimcilik potansiyeli düşük seviyededir. Ancak Kemer ilçesinin son zamanlarda
aldığı devlet destekleri incelediğinde girişimcilik konusunda ilçe halkının istekli olduğu
görülmektedir. Destek miktarları arttıkça ilçenin girişimcilik konusunda ilerleyeceği
değerlendirilmektedir.
Örneğin ilçede 26.02.2020 tarihinde S. S. Kemer Asarcık Kadın Girişimi Üretim ve İşletme
Kooperatifi’nin kurulmuş olması ve bu kooperatif bünyesinde 14 kadının kendilerine tahsis
edilen 10 dönümlük tarlada yetiştirdikleri salçalık domates ve biber ile kendi ürettikleri yöresel
ürünleri satmaları girişimciliğe güzel bir örnektir. S. S. Kemer Asarcık Kadın Girişimi Üretim ve
İşletme Kooperatifi; ortaklarının ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının karşılanması
amacıyla üretime dahil olmaları için bölgede yaşayan kadınlar tarafından kurulmuş bir sivil
toplum kuruluşudur. Söz konusu STK yakın zamanda KOOP-DES hibe desteği almaya hak
kazanmıştır. Proje ile makina ve ekipman alımı yapılarak kadınların üretime katkı sağlaması ve
istihdamın arttırılması hedeflenmektedir.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
29
7 İLÇEDE YAKIN DÖNEMDE GERÇEKLEŞTİRİLEN YATIRIMLAR
TAMAMLANAN PROJELER:
- Dünya Bankası destekli Okul Gelişim Programı Projesi uygulanmıştır. Proje kapsamında 2011
yılında 40.000 Euro, 6 ay gibi kısa bir sürede harcanarak eğitim kurumlarının çeşitli ihtiyaçları
giderilmiştir.
- Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi kapsamında 2012 yılında Yakalar Köyü Süt İnekçiliği Projesi
uygulanmıştır. Gelir düzeyi düşük 30 aileye 4’er adet süt ineği, ahır, makine-ekipman ve işletme
gideri olarak toplam 1.035.652,12 TL hibe edilmiştir.
- 2012 yılında Vakıf projesi olarak gelir düzeyi düşük 8 aileye 2’şer adet süt ineği yardımı
yapılmıştır.
- Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın “Akpınar Yaylası Marka Oluyor” adlı projesi ile Asarcık mesire
yerinde bungalov evler ve kır lokantası yapılmış ve ATV ile gezinti yapılabilen alanların tadilat,
altyapı ve peyzaj çalışmaları tamamlanmıştır.
- Kemer Kaymakamlığınca, Şehit Jandarma Komando Er Osman PALA anısına bir hatıra ormanı
kurulması çalışmaları tamamlanmıştır.
- 2019 yılı Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı Mesleki Eğitimin Geliştirilmesi Mali Destek Programı
kapsamında, Kemer Çok Programlı Anadolu Lisesi'nde 40 öğrencinin mesleki nitelik
kazanabileceği 1 adet “Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı Uygulama Laboratuvarı” kurulmuştur. Bu
laboratuvara sektörle ve teknoloji ile uyumlu 34 adet makine ve ekipman temin edilmiştir.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
30
DEVAM EDEN PROJELER:
- Kemer Belediyesi tarafından BAKA desteğiyle yapılan Akpınar Yaylası mesire alanını genişletme çalışmaları devam etmektedir. 6 adet olan bungalov ev sayısı 12’ye çıkarılacak ve gerekli çevre düzenlemeleri yapılacaktır.
- İlçe S. S. Asarcık Kadın Girişim Kooperatifi T. C. Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkarlar ve
Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü’nün KOOP-DES Programı kapsamında Kasım 2020 döneminde
hibe desteği almaya hak kazanmıştır. 146.394,00 TL bütçeli proje ile makine ve ekipman alımı
yapılarak kadınların üretime katkı sağlaması ve istihdamın arttırılması hedeflenmektedir.
- Kemer ilçesinin Pınarbaşı mevkiinde jeotermal kaynakların örtü altı üretimde iklimlendirme
amaçlı kullanımına ilişkin jeolojik ve jeofizik etüt, fizibilite ve sondaj çalışmalarının
gerçekleştirilmesi amacıyla Burdur İl Özel İdaresi ile Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı arasında
işbirliği protokolü imzalanmıştır.
- Kemer ilçe merkezinde bulunan Merkez Tarımsal Kalkınma ve S. S. Merkez Sulama
Kooperatifleri “Toplu Süt Sağım ve Bakım Projesi” için yer temin etmiş olup projeye ilişkin imar
çalışmaları devam etmektedir.
- Kemer Belediyesi’nin iklime uygun ve ekonomik getirisi yüksek tıbbi ve aromatik bitkilerin
belirlenmesi amacıyla sürdürdüğü toprak analiz çalışmaları Hazine’den kiralanan 200 dekarlık
alanda devam etmektedir.
- Kemer Belediyesince yürütülen GES projesi (Kapalı Pazar Yeri çatısına için) ihale aşamasındadır.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
31
8 İLÇE İÇİN YATIRIM VE PROJE ÖNERİLERİ
Kemer ilçesine yapılan ziyaretler, görüşülen yetkililerden alınan bilgiler ve yapılan çalışmalar
sonucunda ilçenin GZFT analizi aşağıdaki şekilde oluşmuştur.27
İlçenin Güçlü Yönleri:
Temiz ve doğal bir çevrenin mevcudiyeti
Hayvancılık faaliyetleri için yeterli altyapının bulunması
Okuryazarlık oranının yüksek olması
Yayla turizmine elverişli yaylalara sahip olması
İlçenin Zayıf Yönleri:
Altyapı eksikliği
Hayvancılığın küçük ölçekte ve geleneksel yöntemlerle sürdürülmesi
Tarımsal üretimde çeşitliliğin yetersiz oluşu
Doğal güzelliklerin tanıtımının yeterince yapılmaması
Nüfusun az oluşu
Girişimci yetersizliği
Karayolu ağının ilçeye uzaklığı
Tanıtım eksikliği
Sosyal ve kültürel etkinliklerin yetersizliği
Fırsatlar:
Hayvancılığa ilişkin teşviklerin hükümet politikası oluşu
Organize Hayvancılık Bölgesi için çalışmaların devam etmesi
Pınarbaşı bölgesinde 27 C° sıcaklığında kaynak suyunun çıkması
Su şişeleme tesisi için kaynak suyunun ve uygun binanın bulunması
Ekonomik gelişmeye ve alınan desteklere bağlı olarak ilçenin girişimcilik potansiyelinin
yükselme eğilimi göstermesi
27 Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı Kemer İlçe Raporu, 2012
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
32
Tehditler:
Göç sonucu nüfusun giderek azalması
İlçenin ve köylerinin gelirlerinin azalması
Yem ve saman fiyatlarında meydana gelen fiyat artışları
Hayvan hastalıkları
Hayvancılığa olan ilginin azalması
Eğitim seviyesinin düşük olması
ÖNERİLER:
Uygun ürün potansiyelinin belirlenmesi ve ürünlerin çeşitlendirilmesi
Bölgede geniş çaplı toprak ve su tahlilleri yapılarak bölgenin hangi tür ürünler için elverişli
olduğu belirlenmelidir. Tarımda ürün çeşitlemesine gidilmesi katma değeri artırabilecektir.
Halihazırda bölge için hayvancılık tarımdan daha öncelikli bir konuma sahiptir. İlçede
hayvancılıkla ilgili genel sorunlar; hayvancılığın evlerin altında bulunan ahırlarda yapılması,
işletme büyüklüklerinin küçük olması ve hayvancılığa ayrılan zamanın yüksek olması olarak
sıralanabilir. Bunun yanında, kuru tarımsal üretimin yanı sıra sulu tarım uygulamalarına da yer
verilmesi ürün çeşitliliğini ve tarımsal üretim niteliğini artırarak bölge halkına katma değer
sağlayacaktır. Bu bağlamda, modern tarım ve seracılığın teşvik edilmesi gerektiği
değerlendirilmektedir.
Yayla turizminin geliştirilmesi ve ilçenin tanıtılması
Kemer ilçesi sınırları içerisinde önemli yaylalar bulunmaktadır. Özellikle ilçenin Antalya’nın
Korkuteli ilçesine yakın olması ve Korkuteli ilçesindeki yayla turizmi sahalarının doyma noktasına
ulaşmış olmaları ilçe için önemli bir fırsattır.
Kemer ilçesinde bulunan yaylalar özelinde tanıtım ayağını güçlendirecek faaliyetlere ağırlık
verilmesi (web sitesi, yayın, haber, festivaller vb.) bölgedeki turizmin gelişmesine katkı
sağlayacaktır.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
33
Organize Hayvancılık Bölgesi ile toplu bakım ve sağım merkezlerinin tamamlanması
Hayvancılık faaliyetlerinin bireysel ve geleneksel yöntemlerle yapılması, işletmelerin ölçeklerinin
küçük oluşu gibi nedenler uzmanlaşma ve modern metotların benimsenmesi önünde engel
oluşturmaktadır. Hayvan bakımı sırasında hemen hemen tüm aile fertleri meşgul olmakta, bu
sebeple tarım ikinci planda kalmaktadır. Toplu sağım ve bakım merkezleri ile daha iyi ırklar
oluşturulabileceği ve daha yüksek verim alınabileceği gibi, ilçe halkının tarımsal üretim
faaliyetleri için daha fazla zaman ayırması da mümkün hale gelecektir.
Halen Kemer Merkezi Sulama Kooperatifi ile Kemer Tarımsal Kalkınma Kooperatifi tarafından
Organize Hayvancılık Bölgesi yapımına devam edilmektedir. Ayrıca İller Bankası tarafından
desteklenen toplu sağım merkezi yapılması çalışmaları devam etmekte olup inşaat yapımı
tamamlanmıştır. Bu kapsamda makine ve ekipman temini de devam etmektedir.
Su kaynaklarının değerlendirilmesi
İlçe su kaynağı ve doğal kaynaklar bakımından zengindir. Özellikle Pınarbaşı bölgesinde 27 C°
sıcaklığında kaynak suyunun çıkması, bu alanın jeotermal olarak değerlendirilmesi beklentisini
oluşturmaktadır.
Ayrıca daha önce özel şahıs mülkiyetinde bulunan su fabrikasının kullanım hakkının yakın
zamanda yapılan ihale ile Kemer Belediyesince alınmasına istinaden; bu alana kurulacak bir
dolum tesisi ile hem atıl durumda bulunan binanın değerlendirilmiş olacağı hem de yeni
istihdam sahasının oluşacağı değerlendirilmektedir.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
34
9 İLÇEYE İLİŞKİN DİĞER İZLENİMLER
Kemer ili genelinde üzerinde çalışılması gereken gelişim alanlarının tarım ve hayvancılığa dayalı
sanayi ile turizm olduğu düşünülmektedir.
Özellikle tarım ve hayvancılık alanları Kemer ilçesi için belirleyici konumdadır; çünkü ilçenin bu
alanlarda mevcut bir potansiyeli ve sürdürülebilirliği mevcuttur. Tarımsal gelişim alanı içerisinde
seracılık, meyve/sebze ve tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği gibi alanların öncelikli olduğu
Burdur’da tarım alanları ve su kaynakları önemsenmeli ve korunmalıdır. Daha sistematik ve
modern üretim biçimlerine dair farkındalık çalışmaları oluşturulmalı ve bu yönde teşvikler
verilmelidir.
Tarım kadar önemli bir diğer geliştirilebilir alan ise hayvancılıktır. Burada kooperatifçiliğin
geliştirilmesine dair çalışmaların yapılması önemlidir. Kooperatiflerin özellikle pazar bulma, ürün
markalaştırma ve ürünü katma değerli hale getirebilme kapasitelerinin artırılması
gerekmektedir. Özel sektörden beklenen de, yöreye özgü ürünlerin katma değerini artırıp
bunları markalaştırarak ilçenin ve tüm Burdur’un kapasitesini Türkiye’ye duyurabilmesi;
ürünlerin tüm marketlere, tüm raflara girebilmesini sağlamasıdır.
Kemer ilçesinde odaklanılması gereken temel alanlardan bir diğeri de hayvancılığa dayalı
sanayinin güçlendirilmesidir. Kemer’de önemli bir potansiyel barındıran süt üretimi alanında
daha modern ve katma değeri yüksek ürünlere yönelik üretim yapan tesisler düşünülebilir.
Katma değer üretmeyen ürünlerde yetiştirici ve üreticinin kazancı düşük seviyelerde
kalmaktadır. Bu yüzden üreticilerin üretimi bırakmamaları için; hem katma değerli üretimi
sağlamak hem de ürünleri pazarla buluşturmak adına kooperatiflerin etkinliği daha yüksek
olmalı, yatırımcılara bu özel alanlarla alakalı daha fazla teşvik sağlanmalıdır.
İlçede bulunan S. S. Kemer Asarcık Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi ilçe için büyük
bir kazançtır. Kooperatifin almaya hak kazandığı KOOP-DES hibe desteğinin uygulanma safhaları
izlenmeli ve ileriki dönemlerde, kadınların üretime katkı sağlanması ve istihdamın arttırılmasına
yönelik yeni projeleri desteklenmelidir.
Son olarak, Kemer ilçesinde bulunan yaylalar özelinde tanıtım ve bilinirliği arttırıcı yöndeki
çalışmalara ağırlık verilmesinin bölgedeki turizmin gelişimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI BURDUR KEMER MEVCUT DURUM ANALİZİ
35
KAYNAKÇA
- Kemer Kaymakamlığı İnternet Sitesi
- Kemer Belediye Başkanlığı İnternet Sitesi
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı - Yerleşim Merkezleri Kademelenmesi Çalışması
- Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı Kemer İlçe Raporu, 2012
- Burdur İl Gelişim Planı, MAKÜ
- 25.01.2017 tarih ve 29959 sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete
- Barutlusu ve Pınarbaşı Kaynak Sularının Kimyasal Değerlendirmesi, Simge VAROL ve Ayşen
DAVRAZ
- Doğa Turizmi Master Planı, Doğa Koruma ve Milli Parklar VI. Bölge Müdürlüğü
- T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Yıllık Bülteni, 2019
BİLGİ ALINAN KİŞİLER
Kemer Kaymakamı
Kemer Belediye Başkanı
Kemer İlçe Tarım ve Orman Müdürü
Kemer Kaymakamlığı Personeli
Kemer Belediye Başkanlığı Yazı İşleri Müdürü
Kemer Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürü Vekili