1

บทท 5 งบกระแสเงนสด

Statement of Cash Flows

วตถประสงค งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows) คอใหขอมลระหวางงวด เกยวกบเงนสดรบและ

เงนสดจายและรายการเทยบเทาเงนสดทมสภาพคลองสงสามารถเปลยนเปนเงนสดดวยจานวนทแนนอน และใหขอมลในรปของเงนสดเกยวกบกจกรรมดาเนนงาน กจกรรมลงทนและกจกรรมจดหางาน ดงนนงบกระแสเงนสดจงแสดงเงนสดรบ เงนสดจายและการเปลยนแปลงของเงนสดทเปนผลมาจากกจกรรมดาเนนงาน กจกรรมลงทนและกจกรรมจดหางานของกจกรรมในระหวางงวด ในรปแบบทกระทบยอดคงเหลอของเงนสดตนงวดและปลายงวด ความหมาย งบกระแสเงนสด (Cash Flows Statement) หมายถง รายงานทางการเงนทแสดงถงการเปลยนแปลง ของเงนสด และรายการเทยบเทาเงนสดของกจการสาหรบชวงระยะเวลาหนง เงนสด (Cash) หมายถง เงนสดในมอและเงนฝากธนาคารทกประเภท แตไมรวมถงเงนฝากประเภททตองจายคนเมอสนระยะเวลา รายการเทยบเทาเงนสด (Cash equivalent) หมายถงเงนลงทนระยะสนทมสภาพคลองสง (อาย 3 เดอน หรอนอยกวา) ซงพรอมทจะเปลยนเปนเงนสดในจานวนททราบได และมความเสยงตอการเปลยนแปลงในมลคานอยหรอไมมนยสาคญ ประโยชนของขอมลกระแสเงนสด 1. งบกระเงนสดเมอใชประกอบกบงบการเงนอน จะใหขอมลททาใหผใชงบการเงนสามารถประเมนการเปลยนแปลงในสนทรพยสทธของกจการ การเปลยนแปลงในโครงสรางทางการเงน (ซงรวมถงสภาพคลองและความสามารถในการชาระหน) และความสามารถทจะจดการเกยวกบจานวนเงนและระยะเวลาของกระแสเงนสด เพอปรบใหเขากบการเปลยนแปลงของโอกาสและสถานการณทเกดขน 2. ใหประโยชนในการประเมนความสามารถของกจการในการทจะไดรบเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสด และจะทาใหผใชงบการเงนสามารถนาไปจดทารปแบบเพอประเมนและเปรยบเทยบมลคาปจจบนของกระแสเงนสดในอนาคตของตางกจการ นอกจากนกระแสเงนสดจะทาใหสามารถเปรยบเทยบผลการดาเนนงานทนาเสนอโดยกจการตางๆ ได เพราะเปนวธทไดตดผลกระทบทเกดจากการใชวธการบญชทแตกตางกน สาหรบรายการและเหตการณเดยวกนออกไป

2

3. ขอมลของกระแสเงนสดทเกดขนแลวในอดต มกใชเปนตวชถงจานวนระยะเวลา และความแนนอนทจะเกดขนของกระแสเงนสดในอนาคต นอกจากนยงเปนประโยชนในการใชตรวจสอบความถกตองของการประเมนผลของกระแสเงนสดในอนาคตทไดจดทาในอดต และการตรวจสอบความสมพนธระหวางความสามารถในการทากาไร และกระแสเงนสดสทธ และผลกระทบจากการเปลยนแปลงในระดบราคา นอกจากน งบกระแสเงนสดยงชวยใหผใชรายงานการเงนสามารถเปรยบเทยบ ผลการดาเนนงานของหนวยงานตาง ๆ ไดดยงขน เนองจากเปนรายงานทตดผลกระทบทเกดจาก การเลอกใชหลกการและนโยบายบญชทแตกตางกนสาหรบรายการและเหตกราณเดยวกนออกไป รวมทงขจดปญหาการปนสวนรายไดและคาใชจายในแตละรอบระยะเวลาบญช

งบกระแสเงนสด คองบการเงนทแสดงถงเงนสดทไดรบเขามา และเงนสดทจายออกไปซงเงนสดทจะเกดจากการเปลยนแปลงในกจกรรม 3 กจกรรม คอ กจกรรมดาเนนงาน กจกรรมการลงทน และกจกรรมจดหาเงนของกจการในระหวางงวดบญชหนงๆ การทางบกระแสเงนสดจะมประโยชน คอ ทาใหทราบถงเงนสดรบ และเงนสดจายในระหวางงวด ซงจะกระทบตอเงนทนหมนเวยนคอ ทราบถงการเปลยนแปลงของ ลกหน เจาหน สนคาคงเหลอ รวมถงทาใหทราบถงสภาพคลองของกจการ กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน (Operating activity) หมายถง กจกรรมหลกทกอใหเกดรายไดหลกของกจการ (กาไรสทธ) และกจกรรมอนทมใชกจกรรมลงทนหรอกจกรรมจดหาเงน(สนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยน) แหลงทมาของเงนสดทเกดจากกจกรรมดาเนนงาน - กาไรสทธ - ลกหนสนงวดลดลง - เจาหนสนงวดเพมขน - หนสนหมนเวยนอน ๆ สนงวดเพมขน เชน มคาใชจายคางจายตางๆ - สนทรพยหมนเวยนอน ๆ สนงวดลดลง - ดอกเบยทไดรบจากการใหกยม แหลงทใชไปของเงนสดทเกดจากกจกรรมดาเนนงาน ไดแก - ขาดทนสทธ - ลกหนสนงวดเพมขน - เจาหนสนงวดลดลง - หนสนหมนเวยนอน ๆ สนงวดลดลง - สนทรพยหมนเวยนอน ๆ สนงวดเพมขน

3

- การจายคาภาษ ดอกเบยจาย กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน (Investing activity) หมายถง การซอและจาหนายสนทรพยระยะยาวและเงนลงทนอนๆ ซงไมรวมอยในรายการเทยบเทาเงนสด (สนทรพยไมหมนเวยน) แหลงทมาของเงนจากกจกรรมลง ไดแก - เงนสดรบจากการขายทดน อาคาร และอปกรณ - เงนสดรบจากการชาระคนเงนตนจากการใหก - เงนสดรบจากการนาตวเงนรบไปขายลด - เงนสดรบจากเกบเงนตามตวเงนรบ ตวเงนรบนเปนตวเงนรบทไมใชเกดจากการขายสนคา - เงนสดรบจากการขายเงนลงทนในหนทน หรอเงนลงทนในหนก ซงเกดจากการทกจการไปซอเงนลงทนในหนตนทน หรอหนกในบรษทอน แหลงทใชไปของเงนสดจากกจกรรมลงทน ไดแก - จายเงนสดซอทดน อาคาร อปกรณ - จายเงนสด ซอเงนลงทนในหนทน หรอเงนลงทนในหนกจากบรษทอน - จายเงนสดใหบคคลภายนอกกยม กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน (Financing activity) หมายถง กจกรรมทมผลทาใหเกดการเปลยนแปลงในขนาดและองคประกอบ(โครงสราง) ของสวนของเจาของ และสวนกยมของกจการ(หนสนระยะยาว) แหลงเงนสดทไดมาจากกจกรรมจดหาเงน ไดแก - เงนสดรบจากผเปนเจาของมาลงทน - เงนสดรบจากการจาหนายหนทน เชน หนสามญ หนบรมสทธ - เงนสดรบจากการออกหนก จากการจานอง จากการออกตวเงนจายและจากการกยมทงระยะสน และระยะยาวจากบคคลภายนอก แหลงเงนสดทใชไปจากกจกรรมจดหาเงน ไดแก - เงนสดทจายจากการถอนใชของผเปนเจาของ - เงนสดทจายจากซอหนทนของบรษทคนมา - เงนสดทจายชาระหนหนก หนจากการจานอง หนทเกดจากการออกตวเงนจาย และการชาระหนเงนกยมทงระยะสน และระยะยาวใหแกบคคลภายนอก - จายเงนปนผล

4

ขอมลการจดทางบกระแสเงนสด ในการจดทางบกระแสเงนสดจะอาศขอมลจาก 3 แหลง คอ 1. งบดล ณ วนตนงวด และงบดล ณ วนสนงวด ในงวดเดยวกน เพอนามาเปรยบเทยบวา สนทรพย หนสน และสวนของเจาของ ณวนตนงวด และ ณ วนสนงวดมการเปลยนแปลงในทางเพมขนหรอลดลงอยางไร 2. งบกาไรขาดทนของงวดนน ๆ ซงแสดงถงรายได และคาใชจายของงวดนน ๆ โดยใชเกณฑสทธ หรอเกณฑพงรบพงจายในการบนทกบญชรายได และคาใชจายจงตองนารายไดและคาใชจายทบนทกบญชตามเกณฑสทธ มาปรบเพอใหเปนเกณฑเงนสดหรอกาไรเงนสด 3. ขอมลอน ๆ ทเกยวของ โดยดจากบญชแยกประเภท หรอรายละเอยดเพมเตม วาเกยวของกบเงนสดรบ หรอเงนสดจายหรอไม รปแบบของงบกระแสเงนสด รปแบบของงบกระแสเงนสดสามารถแสดงได 2 วธคอ 1. วธทางตรง (Direct Method) แสดงกระแสเงนสดรบและเงนสดจายตามลกษณะหนาทหลกทเกดขนของทง 3 กจกรรม คอ กจกรรมการดาเนนงาน กจกรรมการลงทนและกจกรรมการจดหาเงน ซงทราบไดจากการบนทกรายการบญชของหนวยงานหรอการเปลยนแปลงรายการ ในงบแสดงผลการดาเนนงานทางการเงนดวยผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงรายการใน งบแสดงานะการเงน 2. วธทางออม (Indirect Method) แสดงดวยการตงยอดรายไดสง (ตา) กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกต ปรบดวยผลกระทบของรายการทไมเกยวกบเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดและรายการคางรบ คางจายของเงนสดรบและเงนสดจายในอดตหรอในอนาคตจะไดกระแสเงนสดจาก กจกรรมการดาเนนงาน สวนรายการรบ - จายเงนสดจากกจกรรมการลงทนหรอกจกรรมการจดหาเงนแสดงเชนเดยวกบวธทางตรง วธการจดทางบกระแสเงนสด 1. วธทางตรง จดทาโดย 1.1 วธการคานวณ 1.2 วธการใชบญชแยกประเภท 2. วธทางออม จดทาโดย 2.1 วธการคานวณ 2.2 วธการใชกระดาษทาการ

5

การจดทางบกระแสเงนสดจากกจกรรมการดาเนนงานโดยวธทางตรงชวยใหผใชรายงานการเงนมองเหนถงเงนสดรบ-จายระหวางรอบระยะเวลาบญชไดชดเจน ซงจะเปนวธทใหขอมลทเปนประโยชนในการประมาณการกระแสเงนสดในอนาคต ซงเปนขอมลทจะไมไดรบจากการจดทางบกระแสเงนสดทางออม 1. การคานวณเงนสดรบ และเงนสดจายวธทางตรง (Direct Method) 1.1 การคานวณเงนสดรบจากการดาเนนงาน โดยวธทางตรง

รายไดจากการดาเนนงานของกจการ โดยปกตจะมรายไดจากการขาย และอาจจะมรายไดอน ๆ ดงนนจะอธบายวธการคานวณเงนสดรบจากการขาย และเงนสดรบจากรายไดอนๆ แยกจากกน ตวอยางท 1 คานวณเงนสดรบจากการขาย สมมตวาในงบกาไรขาดทนของปนมยอดขายทงสน 100,000 บาทไมมลกหนตนงวดในงบดล ณ วนตนงวด และไมมลกหนสนงวด ในงบดล ณ วนสนงวด แสดงวายอดขาย 100,000 บาท จะไดรบเงนสดทงจานวน แตถามลกหนตนงวดในงบดล ณ วนตนงวด 10,000 บาท และมลกหนสนงวดในงบดล ณ วนสนงวด 15,000 บาท การคานวณเงนสดรบจากการขาย เทากบ ขาย(ในงบกาไรขาดทน) 100,000 บาท บวก ลกหนตนงวด 10,000 บาท 110,000 บาท หก ลกหนสนงวด 15,000 บาท เงนสดรบจากการขาย 95,000 บาท การคานวณลกหนตนงวด บวกกบยอดขาย เพราะลกหนตนงวดเกดจากการขายของงวดกอน ถอเปนรายไดของงวดกอน แตมารบเงนในงวดนทาใหเงนสดรบจากการขายเพมขน แตลกหนสนงวดเกดจากการขายในงวดน แตจะไปรบเงนในงวดหนา จงตองนาลกหนสนงวดมาหกกบยอดขาย ทาใหเงนสดรบจากการขายลดลง ซงจะแสดงในรปบญชแยกประเภท

ลกหน

ยอดยกมา 10,000 เงนสดรบ 95,000 ขายระหวางงวด 100,000 ยอดยกไป 15,000 110,000 110,000 นอกจากรายไดจากการขายแลว อาจจะมรายไดอน ๆ ทปรากฎอยในงบกาไรขาดทน รายไดทปรากฎอยในงบกาไรขาดทน จะเกดจากรายไดทรบเปนเงนสด ถาไมมรายไดรบลวงหนาตนงวด

6

หรอไมมรายไดรบลวงหนาสนงวด ไมมรายไดคางรบตนงวด หรอไมม รายไดคางรบสนงวด ในงบดล แตถามรายไดรบลวงหนา หรอรายไดคางรบ จะตองมการคานวณเงนสดรบดงน

ตวอยางท 2 สมมตวามคาเชารบในงบกาไรขาดทน 50,000 บาท คาเชารบลวงหนาตนงวด 5,000 บาท และคาเชารบลวงหนาสนงวด 7,000 บาท การคานวณเงนสดรบจากคาเชารบ เทากบ คาเชารบ (ในงบกาไรขาดทน) 50,000 บาท หก คาเชารบลวงหนาตนงวด 5,000 บาท 45,000 บาท บวก คาเชารบลวงหนาสนงวด 7,500 บาท เงนสดรบจากรายได 52,000 บาท ซงแสดงในรปบญชแยกประเภทดงน

คาเชารบลวงหนา ยอดยกไป 7,000 ยอดยกมา 5,000 โอนเปนคาเชารบ 50,000 เงนสดทไดรบ 52,000 57,000 57,000 1.2 การคานวณเงนสดจายจากการดาเนนงาน โดยวธทางตรง คาใชจายทเกดขนจากการดาเนนงานจะประกอบดวย ตนทนขายซงเกดจากการซอสนคามาแลวขาย และคาใชจายในการดาเนนงาน ซงอธบายเงนสดทจายจากการซอสนคามาขาย และเงนสดทจายคาใชจายในการดาเนนงาน แยกจากการ ตวอยางท 3 คานวณเงนสดทจายจากการซอสนคา ถาไมมเจาหนตนงวดและเจาหนสนงวดในงบดล แสดงวาสนคาทซอมาไดจายเงนสดทงหมด แตถามเจาหนตนงวดและเจาหนสนงวดในงบดลจะตองคานวณเงนสดทจายซอดงน สมมตวาบญชซอทปรากฎในงบกาไรขาดทน 200,000 และ เจาหนสนงวด 12,000 บาท เงนสดทจายในการซอสนคาเทากบ ซอ (ในงบกาไรขาดทน) 200,000 บาท บวก เจาหนตนงวด 20,000 บาท 220,000 บาท

7

หก เจาหนสนงวด 12,000 บาท เงนสดทจาย 208,000 บาท การนาเจาหนตนงวดมาบวกกบยอดซอ เพราะเจาหนตนงวดเกดจากการซอเมองวดกอนแตมาชาระเงนในงวดน ทาใหเงนสดทตองชาระในงวดนสงขน สาหรบเจาหนสนงวดทมาหกจากยอดซอเพราะเจาหนสนงวดเกดจากการซอในงวดน ซงรวมอยในยอดซอทปรากฎในงบกาไรขาดทน แลวแตจะตองไปชาระเงนในงวดหนา หรทอแสดงในรปบญชแยกประเภทดงน

เจาหน ยอดยกไป 12,000 ยอดยกมา 20,000 จายเงนชาระ 208,000 ซองวดน 200,000 220,000 220,000 คาใชจายทเกดขนจากการดาเนนงาน นอกจากการซอสนคาแลวยงมคาใชจายอน ๆ อก ทเกดจากการดาเนนงาน ถาปรากฎวาในงบดล ณ วนตนงวด ไมมคาใชจายคางจายตนงวด หรอถาปรากฎวาในงบดล ณ วนสนงวด ไมมคาใชจายคางจาย ณ วนสนงวด แสดงวาคาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทนจะเทากบจานวนเงนทจายสาหรบคาใชจายนน ๆ แตถาในงบดล ณวนตนงวด มคาใชจายคางจาย ณวนตนงวด และในงบดล ณ วนสนงวด มคาใชจายคางจาย ณวนสนงวด การคานวณเงนสดทจาย และตองนาคาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน บวก คาใชจายคางจายตนงวด เพราะคาใชจายคางจายตนงวดเปนคาใชจายทเกดจากงวดกอน แตมาชาระเงนในงวดน และหกคาใชจายสนงวด เพราะคาใชจายคางจายสนงวด เปนคาใชจายทเกดขนในงวดน แตชาระเงนในงวหนา เนองจากจากบนทกบญชคาใชจายนน ใชเกณฑสทธ หรอเกณฑพงรบพงจาย คอการรบรคาใชจายตามประโยชนทกจการไดรบจากคาใชจายนน โดยไมคานงวากจการไดจายเงนสด หรอยงไมไดจาย ฉะนนคาใชจายคางจายตนงวด เปนคาใชจายทเกดขนของงวดกอน ไมใชคาคาใชจายของงวดน แตจายเงนในงวดน แตคาใชจายคางจายสนงวด เปนคาใชจายทเกดขนของงวดนแตจะจายเงนในงวดหนา ตวอยางท 4 คานวณเงนสดทจายคาใชจาย กรณมคาใชจายคางจายจายตนงวดและคาใชจายคางจายสนงวด เชน เงนเดอนปรากฎในงบกาไรขาดทน 100,000 บาท เงนเดอนคางจายตนงวด 10,000 บาท และเงนเดอนคางจายสนงวด 8,000 บาท เงนสดทจายเงเดอนเทากบ เงนเดอน (ในงบกาไรขาดทน) 100,000 บาท บวก เงนเดอนคางจายตนงวด 10,000 บาท 110,000 บาท หก เงนเดอนคางจายสนงวด 8,000 บาท

8

เงนสดทจาย 102,000 บาท ซงแสดงในรปบญชแยกประเภทดงน

เงนเดอนคางจาย (หนสน)

ยอดยกไป 8,000 ยอดยกมา 10,000 เงนสดทจาย 102,000 เงนเดอนงวดน 100,000 110,000 110,000 กรณทคาใชจายลวงหนปรากฎในงบดล เชน มคาใชจายลวงหนาตนงวด และคาใชจายลวงหนาสนงวด การคานวณเงนทจายจะเทากบ คาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน หกคาใชจายลวงหนาตนงวด เพราะคาใชจายลวงหนาตนงวดเปนคาใชจายงวดน แตไดจายเงนแลวงวดกอน และบวกคาใชจายลวงหนาสนงวด เพราะคาใชจายลวงหนาสนงวดเปนตาใชจายชองงวดหนา แตไดจายเงนแลวในงวดน ตวอยางท 5 การคานวณเงนสดทจาย กรณมคาใชจายลวงหนาตนงวด และคาใชจายลวงหนาสนงวด เชน คาเบยประกนในงบกาไรขาดทน 30,000 บาท คาเบยประกนจายลวงหนาตนงวด 8,000 บาท และคาเบยประกนจายลวงหนาสนงวด 10,000 บาท

เงนสดทจายคาเบยประกน เทากบ คาเบยประกน (ในงบกาไรขาดทน) 30,000 บาท หก คาเบยประกนจายลวงหนาตนงวด 8,000 บาท 22,000 บาท บวก คาเบยประกนจายลวงหนาสนงวด 10,000 บาท เงนสดทจาย 32,000 บาท ซงแสดงในบญชแยกประเภทดงน

คาเบยประกนจายลวงหนา

ยอดยกมา 8,000 ยอดยกไป 10,000 เงนสดทจาย 32,000 คาเบยประกนงวดน 30,000 40,000 40,000 คาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน แตไมไดจายเงนสด ในงบกาไรขาดทนนอกจากคาใชจายทจายเปนเงนสดแลว จะมคาใชจายทไมไดจายเปนเงนสด เชน คาเสอมราคา หรอหนสงสยจะสญ ซงในการจดทางบกระแสเงนสดวธทางตรงจะไมนาคาเสอมราคาและหนสงสยจะสญมาแสดงในสวนของเงนสดทจายจากการดาเนนงาน

9

กาไรหรอขาดทนจากการขายสนทรพย การขายสนทรพย เชน การขายทดน อาคาร หรอสนทรพยถาวรอ ๆ ไมถอเปนรายไดจากการดาเนนงาน เพราะทดน อาคาร และอปกรณ กจการไมไดมไวเพอขาย ไมใชสนคาของกจการจงไมตองแสดงในงบกระแสเงนสดในสวนของเงนสดจากการดาเนนงาน แตจะแสดงในสวนของกจกรรมลง ตวอยางท 6 การทางบกระแสเงนสดโดยวธทางตรง

บรษท เสรไทย จากด งบดล

ณ วนท 31 ธนวาคม 2538 และ 2539 บาท

2538 2539 สนทรพย สนทรพยหมนเวยน เงนสด 82,500 116,500 ลกหน 55,000 75,000 หก คาเผอหนสงสยจะสญ (2,750) (3,750) ดอกเบยคางรบ 1,500 3,000 สนคาคงเหลอ 45,000 60,000 คาเชาจายลวงหนา 30,000 24,000 รวมสนทรพยหมนเวยน 211,250 274,750 เงนลงทนระยะยาว ทดน (ราคาทน) 500,000 - หลกทรพย - 620,000 รวมเงนลงทนระยะยาว 500,000 620,000 ทดน อาคาร และอปกรณ รถบรรทก - 500,000 หก คาเสอมราคาสะสม - (50,000) เครองใชสานกงาน 100,000 100,000 หก คาเสอมราคาสะสม (20,000) (30,000) รวมทดน อาคาร และอปกรณ 80,000 520,000

10

รวมสนทรพยทงหมด 791,250 1,414,750

หนสนและสวนของผถอหน

หนสนหมนเวยน

เจาหน 200,000 280,000 เงนเดอนพนกงานขายคางจาย 75,000 60,000 รวมหนสนหมนเวยน 275,000 340,000 สวนผถอหน หนสามญ 450,000 950,000 กาไรสะสม 62,250 124,750 516,250 1,074,750 รวมหนสนและสวนของผถอหน 791,250 1,414,750 * ออกหนทนซอรถบรรทก 500,000

11

บรษท เสรไทย จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2539 บาท

ขาย 783,500 ตนทนขาย 320,000 กาไรขนตน 463,500 คาใชจายการดาเนนงาน คาใชจายการขาย เงนเดอนพนกงานขาย 120,000 คานายหนาพนกงานขาย 80,000 คาขนสงออก 35,000 235,000 คาใชจายบรหาร เงนเดอนฝายบรหาร 90,000 คาเชา 24,000 คาใชจายเบดเตลด 26,000 คาเสอมราคารถบรรทก 50,000 คาเสอมราคาเครองใชสานกงาน 10,000 หนสงสยจะสญ 1,000 201,000 436,000 กาไรสทธจากการดาเนนงาน 27,500 รายการทไมเกยวกบการดาเนนงานตามปกต ดอกเบยรบ 6,000 กาไรจากการขายทดน 50,000 56,000 กาไรสทธ 83,500

12

การจดงบกระแสเงนสดวธทางตรง

บรษท เสรไทย จากด งบกระแสเงนสด (วธทางตรง)

สาหรบป สนสด 31 ธนวาคม 2529 บาท

กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน เงนสดรบจากการขาย(งบประกอบ 1) 736,500 เงนสดจายซอสนคา(งบประกอบ 2) (255,000) เงนสดจายคาใชจายดาเนนงาน เงนสดจายคาใชจายการขาย เงนสดจายเงนเดอนพนกงานขาย (งบประกอบ 3) 135,000 เงนสดจายคานายหนาพนกงานขาย 80,000 เงนสดจายคาขนสงออก 35,000 250,000 เงนสดจายคาใชจายบรหาร เงนสดจายเงนเดอนฝายบรหาร 90,000 เงนสดจายคาเชา (งบประกอบ 4) 18,000 เงนสดจายคาใชจายเบดเตลด 26,000 134,000 (384,000) เงนสดจากดอกเยยรบ(งบประกอบ 5) 4,500 เงนสดสทธไดมาจากการดาเนนงาน 129,000 กรแสเงนสดจากกจกรรมลงทน เงนสดรบจากการจาหนายทดน(งบประกอบ 6) 550,000 เงนสดจายซอหลกทรพย(งบประกอบ 7) (620,000) (70,000) กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน เงนสดจายเงนปนผล(งบประกอบ 8) (25,000) เงนสดเพมขนระหวางป(งบประกอบ 9) 34,000 เงนสดตนงวด 82,500

13

เงนสดสนงวด 116,500 งบประกอบ 1 คานวณเงนสดรบจากการขาย ขาย(ในงบกาไรขาดทน) 783,500 บาท บวก ลกหนตนงวด 55,000 บาท 838,500 บาท หก ลกหนสนงวด 75,000 บาท เงนสดรบจากการขาย 736,000 บาท งบประกอบ 2 คานวณเงนสดจายซอสนคา กอนทจะคานวณเงนสดทจายซอสนคาจะตองคานวณหายอดซอสนคาในงวดน โดยคานวณจากตนทนขายดงน ตนทนขาย(ในงบกาไรขาดทน) 320,000 บาท หก สนคาคงเหลอตนงวด 45,000 บาท (สนคาคงเหลอตนงวดเกดจากการซอ งวดกอน แตนามาขายงวดน) ตนทนขายทเกดจากการซองวดน 275,000 บาท บวก สนคาคงเหลอสนงวด 60,000 บาท (สนคาคงเหลอสนงวดเกดจากการซอ งวดน แตนาไปขายงวดหนา) สนคาทซอในงวดน 335,000 บาท คานวณเงนสดทจายซอสนคา ซอ 335,000 บาท บวก เจาหนตนงวด 200,000 บาท (เจาหนตนงวดเกดจากการซองวดกอน มาชาระเงนงวดน) หก เจาหนสนงวด 280,000 บาท (เจาหนสนงวดเกดจากการซอ งวดนแตจะชาระเงนงวดหนา) เงนสดจายซอสนคา 255,000 บาท งบประกอบ 3 คานวณเงนสดจายเงนเดอนพนกงานขาย เงนเดอนพนกงานขาย (ในงบกาไรขาดทน) 120,000 บาท

14

บวก เงนเดอนพนกงานชายคางจายตนงวด 75,000 บาท (เงนเดอนพนกงานขายคางจายตนงวดเปนคาใชจาย งวดกอนแตมาชาระเงนงวดน) 195,000 บาท หก เงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวด 60,000 บาท (เงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดเปน คาใชจายของงวดน แตไปชาระเงนงวดหนา เงนสดจายเงนเดอนพนกงานขาย 135,000 บาท งบประกอบ 4 คานวณเงนสดจายคาเชา คาเชา (ในงบกาไรขาดทน) 24,000 บาท หก คาเชาจายลวงหนาตนงวด 30,000 บาท (คาเชาจายลวงหนาตนงวด เปนคาใชจายของงวดน แตจายเงนไวตงแตงวดกอน) (6,000) บาท บวก คาเชาจายลวงหนาสนงวด 24,000 บาท (คาเชาจายลวงหนาสนงวด เปนคาใชจายของ งวดหนาแตจะจายเงนในงวดน) เงนสดจายคาเชา 18,000 บาท งบประกอบ 5 คานวณเงนสดรบจากดอกเบยรบ ดอกเบยรบ (ในงบกาไรขาดทน) 6,000 บาท บวก ดอกเบยคางรบตนงวด 1,500 บาท (ดอกเบยคางรบตนงวด เปนรายไดของงวดกอน แตมารบเงนในงวดน) 7,500 บาท หก ดอกเบยคางรบสนงวด 3,000 บาท (ดอกเบยคางรบสนงวด เปนรายไดของงวดน แตจะไปรบเงนในงวดหนา) เงนสดรบจากดอกเบยรบ 4,500 บาท งบประกอบ 6 คานวณเงนสดรบจากการจาหนายทดน เนองจากในงบดล ณ วนตนงวด มบญชทดนราคา 500,000 บาท แตงบดล ณ วนสนงวดไมมบญชทดน แสดงวามการจาหนายทดนในระหวางงวด นอกจากนในงบกาไรขาดทนมการแสดงถงกาไรจากการทดน ซงแสดงวาการจาหนายทดนมกาไร เปนเงนสดรบจากการจาหนายทดน เทากบ ทดน(ในงบดล ณ วนตนงวด) 500,000 บาท บวก กาไรจากการขายทดน(ในงบกาไรขาดทน) 50,000 บาท

15

เงนสดรบจากการจาหนายทดน 550,000 บาท งบประกอบ 7 คานวณเงอนสดจายซอหลกทรพย เนองจากในงบดล ณ วนตนงวด ไมมบญชหลกทรพย แตงบดล ณ วนสนงวด มบญชหลก ทรพยเพมขน 620,000 บาท นอกจากนไดดขอมลอนๆ แลวไมมบญชใดทจะเกยวของถงการไดมาของหลกทรพยแสดงวาไดจายเงนสดซอหลกทรพยทงจานวน คอ 620,000 บาท งบประกอบ 8 คานวณเงนสดจายเงนปนผล เนองจากบญชกาไรสะสม จะเพมขนกรณมกาไนสทธเกดขนระหวางป และกาไรสะสมอาจจะลดลง กรณทขาดทนสทธ หรอมการตงสารองตางๆ และเงนปนผลดงนนจะพจารณาวามการจายเงนปนผลหรอไม จงพจารณาจากบญชกาไรสะสมดงน

กาไรสะสมตนงวด 66,250 บาท บวก กาไรสทธ 83,500 บาท กาไรสะสม ณวนสนงวดควรมยอดคงเหลอ 149,000 บาท กาไรสะสม ณ วนสนงวดมยอดคงเหลอ 124,750 บาท กาไรสะสมลดลง 25,000 บาท

การทกาไรสะสมลดลงเกดจากการจายเงนปนผล เพราะไมพจารณาดขอมลทเกยวของแลวไมมบญชใดทเกยวของกบกาไรสะสม งบประกอบ 9 เงนสดเพมขนหรอลดลงระหวางป หลงจากไดจดทางบกระแสเงนสดแลวปรากฎวามเงนสดเพมขนระหวางป 34,000 บาท และถาจะเปรยบเทยบระหวางเงนสด ณ วนตนงวด ซงมยอด 82,500 บาท และเงนสด ณ วนสนงวดซงมยอด 116,500 บาท ปรากฎวาเงนสดเพมขนระหวางปเทากบ 34,000 บาท แสดงวางบกระแสเงนสดทจดทาขนถกตอง คาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน แตไมนาไปแสดงในงบหระแสเงนสด วธทางตรง คาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน แตจะไมนาไปแสดงเปนเงนสดทจายในงบกระแสเงนสด ไดแก คาเสอมราคารถบรรทก 50,000 บาท และคาเสอมราคาเครองใชสานกงาน 10,000 บาท และหนสงสยจะสญจานวน 1,000 บาท เฉพาะคาใชจายเหลานถอเปนคาใชจายปรากฎในงบกาไรขาดทน แตไมไดมการจายเปนเงนสด

16

การแลกเปลยนโดยตรง กรณทกจการไดสนทรพย โดยไมไดจายเปนเงนสด เชน การไดสนทรพยโดยออกตวเงนจาย เปนการซอสนทรพยเปนเงนเชอหรอการได สนทรพย โดยออกหนสามญ เชน ตามตวอยางน หนสามญ ณ วนตนงวดมยอด 450,000 บาท และหนสามญ ณ วนสนงวดมยอด 950,000 บาท ซงแสดงวาหนสามญเพมขนระหวางงวด 500,000 บาท แตรายการนไมกระทบเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน เพราะการออกหนสามญนไมใชเปนการจาหนายหนสามญ แลวไดรบเงนสด แตเปนการออกหนสามญเพอซอรถบรรทก เนองจากบญชบรรทก ณ วนตนงวดไมม แตบญชรถบรรทก ณ วนสนงวดมยอด 500,000 บาท ดงนนจงสรปไดวาเปนการออกหนสามญ เพอซอรถบรรทก 2. การคานวณเงนสดรบ และเงนสดจาย โดยวธทางออม 1.2 การคานวณเงนสดรบจากดาเนนงานโดยวธทางอออม (Incorrect Method) ในการคานวณเงนสดรบจากการดาเนนงานโดยวธทางออม จะไดนารายไดจากการขายหรอรายไดอนๆ มาปรบ แตจะนากาไร สทธมาปรบยอด เพอเปนกาไรเงนสดจากการดาเนนงานเพราะยอดขายหรอรายไดอนๆ ไดแสดงรวมอยในกาไรสทธแลว แตเปนการบนทกบญชโดยใชเกณฑสทธ หรอเกณฑรบพงจาย ตวอยางท 7 สมมตวามกาไรสทธของงวดน 90,000 บาท ลกหนตนงวด 10,000 บาทและลกหนสนงวด 15,000 บาท การปรบยอดกาไรสทธ เพอเปนเงนสดรบจากการขายเทากบ กาไรสทธ 90,000 บาท หก ลกหนสนงวดเพมขน ( 10,000 – 15,000 ) 5,000 บาท กาไรเงนสด 85,000 บาท การนาลกหนสนงวดเพมขนมาหกจากกาไรสทธ เพราะลกหนตนงวดเกดจากการขายงวดกอนแตมารบเงนในงวดนเทากบ 10,000 บาท สวนลกหนสนงวดเกดจากการขายในงวดน แตรบเงนในงวดหนาเทากบ 15,000 บาท เมอเปรยบเทยบลกหนตนงวดกบลกหนสนงวดแลว ลกหนสนงวดมากกวาแสดงวายอดขายในจานวนทเปนลกหนสนงวดสวนทมากกวาลกหนตนงวดจะถกไปรบเงนในงวดหนา ในทางตรงขาม ถาลกหนสนงวดลดลง จะตองนาลกหนสนงวดลดลงไปบวกกาไรสทธ เพอใหเปนกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน

17

ตวอยางท 8 การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน กรณมรรายไดรบลวงหนาปรากฏในงบดล เชน มกาไรสทธ 90,000 บาท คาเชารบลวงหนาตนงวด 5,000 บาท และมคาเชารบลวงหนาสนงวด 7,000 บาท การปรบยอดกาไรวทธเพอใหเปนกาไรเงนสดเทากบ กาไรสทธ 90,000 บาท บวก คาเชารบลวงหนาสนงวดเพมขน (5,000 – 7,000) 2,000 บาท กาไรเงนสด 92,000 บาท การนาคาเชารบลวงหนาสนงวดเพมขนมา บวก กไรสทธ เพราะคาเชารบไดมารวมอยในกาไรสทธแลว และคาเชารบลวงหนาตนงวดไดปรบปรงเปนรายไดงวดนแลว ตามเกณฑสทธหรอเกณฑพงรบพงจาย แตคาเชารบลวงหนาสนงวดถอเปนรายไดของงวดหนา แตไดรบเงนในงวดน จงทาใหเงนสดทรบในงวดนสงกวารายไดของงวดนดวยคาเชารบลวงหนาสนงวดทสงกวาคาเชารบลวงหนา ตนงวด ฉะนนจงตองนาคาเชารบลวงหนาสนงวด สวนทสงกวาคาเชารบลวงหนาตนงวดบวกกาไรสทธเพอปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด ในทางตรงกนขาม ถาคาเชารบลวงหนาสนงวดลดลงกจะตองนาคาเชารบลวงหนาสนงวดสวนทลดลง หก กาไรสทธ เพอใหไดกาไรเงนสดจากการคานวณ ตวอยางท 9 การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน กรณทรายไดคางรบปรากฏในงบดล เชน กาไรสทธ 80,000 บาท ดอกเบยคางรบตนงวด 12,000 บาท ดอกเบยคางรบสนงวด 15,000 บาท การปรบยอดกาไรสทธใหเปนเงนสดเทากบ กาไรสทธ 80,000 บาท หก ดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน (12,000 – 15,000) 3,000 บาท กาไรเงนสด 77,000 บาท การนาคาเชาคางรบสนงวดเพมขนมาหกกาไรสทธเพอใหเปนกาไรเงนสดจากการดาเนนงานเพราะดอกเบยคางรบตนงวดเปนดอกเบยรบของงวดกอน แตมารบเงนในงวดน และดอกเบยคางรบสนงวดเปนดอกเบยรบทรวมอยในกาไรสทธ แตไดรบเงนในงวดหนา ในทางตรงกนขาม ถาดอกเบยคางรบสนงวดลดลง ใหนาดอกเบยคางรบสนงวดลดลงบวกกาไรสทธ เพอใหไดกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน

18

2.2 การคานวณเงนสดทจายจากการดาเนนงาน โดยวธทางออม ในการคานวณเงนสดจากการดาเนนงานโดยวธทางออม คอการนากาไรสทธจากงบกาไรขาดทนมาปรบยอดเพอใหเปนกาไรเงนสด เนองจากคาใชจายตางๆ เชน ซอคาใชจายในการขาย คาใชจายในการดาเนนงาน จะแสดงหกจากรายไดในงบกาไรขาดทน โดยใชเกณฑสทธหรอเกณฑพงรบพงจายเพอใหไดกาไรสทธ ตวอยางท 10 การปรบยอดกาไรสทธ ใหเปนกาไรเงนสด กรณซอสนคา เนองจากในการซอสนคาถาซอสนคาเปนเงนสด หรอไมมเจาหนตนงวดหรอเจาหนสนงวด แสดงวาซอทปรากฏในงบกาไรขาดทนเทากบซอทจายเงนสดในกาไรเงนสด แตถามเจานตนงวดหรอเจาหนสนงวด จะตองนาเจาหนสนงวดสวนทเพมขนหรอลดลงมาปรบกาไรสทธ เพอใหเปนกาไรเงนสด เชน มกาไรสทธ 120,000 บาท เจาหนตนงวด 20,000 บาท และเจาหนสนงวด 25,000 บาท แสดงวาเจาหนสนงวดเพมขน (20,000 – 25,000) = 5,000 บาท การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด เทากบ กาไรสทธ 120,000 บาท บวก เจาหนสนงวดเพมขน (20,000 – 25,000) 5,000 บาท กาไรเงนสด 125,000 บาท การนาเจาหนสนงวดเพมขนบวกกาไรสทธ ซงทาใหกาไรเงนสดเพมขน เพราะเจาหนตนงวดเกดจากการซอในงวดกอน แตมาชาระเงนในงวดน แตเจาหนสนงวดเกดจากการซอในงวดนแตชาระเงนงวดหนา จงทาใหจานวนเงนทจายซอสนคา ตากวายอดซอซงนามาหกจากรายไดในงบกาไรขาดทนจงตองนาเจาหนสนงวดเพมขน บวกกาไรสทธ เพอใหเปนกาไรเงนสด ในทางตรงขามเจาหนสนงวดลดลง ใหนาเจาหนสนลดลง หก กาไรสทธเพอใหไดกาไรเงนสด ตวอยางท 11 การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสดกรณมคาใชจายคางจายตนงวดและมคาใชจายคางจายสนงวดในงบดล คาใชจายทเกดจากการขาย หรอการดาเนนงานหากไมมคาใชจายคางจายเกดขน แสดงวาคาใชจายทปรากฏในงบกาไรขาด ทนจะเทากบเงนสดทจายคาใชจายนนๆ แตถามคาใชจายคางจาย แสดงวาเงนสดทจายในการดาเนนงานจะไมเทากบคาใชจายทปรากฏในงบกาไรขาดทน เพราะคาใชจายทปรากฏในงบกาไรขาดทน จะบนทกบญชโดยใชเกณฑสทธ หรอเกณฑพงรบพงจายจงตองนาคาใชจายคางจายตนงวด หรอคาใชจายคางจายสนงวดมาปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด เชน มกาไรสทธ 120,000

19

บาท เงนเดอนคางจายตนงวด 18,000 บาท และเงนเดอนคางจายสนงวด 10,000 บาท แสดงวาเงนเดอนคางจายสนงวดลดลง (18,000 – 10,000 ) = 8,000 บาท การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด เทากบ กาไรสทธ 120,000 บาท หก เงนเดอนคางจายสนงวดลดลง (18,000 – 10,000 ) 8,000 บาท กาไรเงนสด 112,000 บาท การนาเงนเดอนคางจายสนงวดลดลงหกกาไรสทธ ซงทาใหเงนสดลดลง เพราะเงนสดทจายเงนเดอนสงกวาเงนเดอนทปรากฎในงบกาไรขาดทน เงนเดอนทปรากฎในงบกาไรขาดทนเทากบเงนเดอนทไดจายเงนสดในงวดนรวมกบเงนเดอนทเกดขนในงวดน แตยงไมไดจายซงถอวาเปนเงนเดอนคางจายสนงวด คอการบนทกบญชโดยใชเกณฑสทธ หรอเกณฑพงรบพงจาย เงนสดทจายเงนเปนของเงนเดอนงวดน และเงนเดอนคางจายตนงวด ดงนนเงนเดอนคางจายตนงวดสงกวาเงนเดอนคางจายสนงวด เงนสดทจายเงนเดอนจงสงกวาเงนเดอนทปรากฎในงบกาไรขาดทนจงตองนาเงนเดอนคางจายสนงวดลดลงหกกาไรเงนสดเพอใหไดกาไรสงด ในทางตรงกนขามถาเงนเดอนคางจายสนงวดเพมขนใหนาเงนเดอนคางจายสนงวดเพมขนบวกกาไรสทธ เพอใหไดกาไรเงนสด ตวอยางท 12 การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด กรณมคาใชจายลวงหนาตนงวดและคาใชจายลวงหนาสนงวดในงบดล คาใชจายทเกดจากการขาย หรอการดาเนนงานหากไมมคาใชจายลวงหนา แสดงวาคาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน จะเทากบเงนสดทจายคาใชจายนนๆ แตถามคาใชจายลวงหนาแสดงวาเงนสดทจายในการดาเนนงานจะไมเทากบคาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทน เพราะคาใชจายทปรากฎในงบกาไนขาดทนจะบนทกบญชโดยใชเกณฑสทธ หรอเกณฑพงรบพงจายจงตองนาคาใชจายลวงหนาตนงวด หรอคาใชจายลวงหนาสนงวดมาปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด เชน มกาไรสทธ 100,000 บาท คาเชาจายลวงหนาตนงวด 30,000 บาท คาเชาจายลวงหนาสนงวด 40,000 บาท แสดงวาคาเชาจายลวงหนาสนงวดเพมขน (30,000 -40,000) = 10,000 บาท การปรบยอดกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด เทากบ กาไรสทธ 100,000 บาท หก คาเชาจายลวงหนาสนงวดเพมขน (30,000 -40,000) 10,000 บาท กาไรเงนสด 90,000 บาท

20

การนาคาเชาจายลวงหนาสนงวดเพมขน หก กาไรสทธ ซงทาใหกาไรเงนสดลดลง เพราะเงนสดทจายคาเชาสงกวาคาเชาทปรากฎในงบกาไรขาดทน คาเชาทปรากฎในงบกาไรขาดทนเทากบคาเชาเงนสดทจายงวดนสวนหนงเปนคาเชาของงวดน และสวนหนงจะเปนคาเชาจายลวงหนาทปรากฎ ณ วนสนงวด ดงนนถาคาเชาจายลวงหนาสนงวดทเพมขนหกกาไรสทธเพอใหไดกาไรเงนสดทไดจายเงนสดในงวดนบวกกบคาเชาจายลวงหนาตนงวด ในทางตรงขาม ถาคาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลง ใหนาคาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลง บวก กไรสทธ เพอใหไดกาไรเงนสด คาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทนแตไมไดจายเปนเงนสด คาใชจายทปรากฎในงบกาไรขาดทนแตไมไดจายเงนสด เชน คาเสอมราคา หรอหนสงสยจะสญ เมอตองการปรบกาไรสทธใหเปนกาไรเงนสด ใหนาคาเสอมราคาหนสงสยจะสญบวกกาไรสทธ เพราะคาเสอมราคา หรอหนสงสยจะสญไดแสดงหกเปนคาใชจายในงบกาไรขาดทนแลว กาไรหรอขาดทนจากการขายสนทรพย การขายสนทรพย เชน ขายทดน อาคาร และอปกรณถาขายแลวมกาไรจากการขายสนทรพยจะแสดงบวกในงบกาไรขาดทน ทาใหกาไรสทธสงขนแตกาไรจากการขายสนทรพยไมถอเปนรายไดจากการดาเนนงาน ใหนากาไรจากการขายสนทรพยไป หก กาไรสทธเพอใหไดกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน และนากาไรจากการขายสนทรพยไปแสดงในสวนของกจกรรมลงทนในงบกระแสเงนสด ในทางตรงขาม ถาขายสนทรพยแลวขาดทน ผลขาดทนจากการขายสนทรพยจะแสดง หก ในงบกาไรขาดทน ทาใหกาไรสทธลดลง จงตองนาขาดทนจากการขายสนทรพยไป บวก กาไรสทธ เพอใหไดกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน และขาดทนจากการขายสนทรพยจะไปแสดงในสวนกจกรรมลงทนในงบกระแสเงนสด การจดทางบกระแสเงนสด วธทางออม การจดทางบกระแสเงนสด วธนจะนากาไรสทธจากงบกาไรขาดทนมาปรบดวยผลตางของสนทรพย และหนสนทเกดจากการดาเนนงานระหวางตนงวดและสนงวด เพอใหไดกาไรเงนสดจากการดาเนนงาน ดงนนจะตองนางบดล ณ วนตนงวด และงบดล ณ วนสนงวดมาเปรบยเทยบเพอหาผลตางแลวนาผลตางไปปรบกบกาไรสทธการจดทางบกระแสเงนสดวธทางออมจะสะดวกและงายขนจะมวธการทา 2 วธ คอ 1. วธเปดบญชตว T

21

2. วธกระดาษทาการ 1. วธเปดบญชตว T การจดทางบกระแสเงนสด โดยวธทางออมจะใชตวอยาง 6 ไดจดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางตรงมาแลว การจดทางบกระแสเงนสดตามวธเปดบญชตว T จะดาเนนการตามลาดบดงน ขนท 1 เปดบญชรปตว T เงนสด แลวนายอดคงเหลอจากงบดล ณ วนตนงวดคอยอด 82,500 บาท ใสไวทางดานซายของตว T และนายอดคงเหลอจากงบดล ณ วนสนงวดคอยอด 116,500 บาท ใสไวทางดานขวาของตว T ขนท 2 เปดบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน แลวนายอดกาไรสทธจากงบกาไรขาดทน ใสไวทางดานซาย จานวน 83,500 บาท ใหเปนวงเลบ(1) แสดงวาการทกจการมกาไรทาใหเงนสดจากการดาเนนงานเพมขน และเปดบญชรปตว T บญชกาไรสะสม ใสยอดยกมา 66,250 บาท ทางดานขวาและใสยอดยกไป 124,750 บาททางดานซาย แลวนากาไรสทธจานวน 83,500 บาท ใสทางดานขวาใหเปนวงเลบ (1) การนากาไรสทธใสลงทางดานขวา คอดานเครดตของบญชกาไรสะสมแสดงวากาไรสะสมเพมขน ขนท 3 เปดบญชตว T สาหรบสนทรพยทกบญชทปรากฎอยในงบดล ณ วนตนงวดและงบดล ณ วนสนงวด แลวนายอดยกมาจากงบดล ณ วนตนงวดใสไวทางดานซายของบญชสนทรพยนนๆ และนายอดยกไปจากงบดล ณ วนสนงวด ใสไวทางดานขวาของบญชสนทรพยนน ๆ เชน เปดบญชรปตว T ลกหน ใสยอดยกมา 55,000 บาท ทางดานซาย ขนท 4 เปดบญชรปตว T สาหรบหนสนและสวนของเจาของรวมทงบญชคาเสอมสะสม และเผอหนสงสยจะสญ แลวนายอดยกมาจากงบดลตนงวดใสไวทางดานขวาและนายอดยกไปจากงบดลสนงวดใสไวดานซาย การใสยอดยกมาของหนสนและสวนของเจาของไวทางดานขวา และ ใสยอดยกไปของหนสนและสวนของเจาของไวทางดานซาย เพราะบญชประเภทหนสนและสวนของเจาของเมอบนทกยอดเพมขนจะตองลงทางดานเครดตตามหลกสมการบญชวา สนทรพย = หนสน+ทน ฉะนนถามยอดยกมาจะตองใสทางดานเครดต และยอดยกไปจะอยทางดานตรงขาม คอใสยอดไวทางดานเดบตของบญชรปตว T สาหรบบญชคาเสอมราคาสะสมเปนบญชปรบมลคาของสนทรพยถาวรนนๆ ดงนนบญชคาเสอมราคาสะสมยกมาจะมยอดอยทางดานเครดต และยอดยกไปจะตองยกไปทางดานเดบต ดงนนเมอเปดบญชตว T คาเสอมราคาสะสมจะใสยอดยกมาทางดานขวา และใสยอดยกไปทางดานซาย บญชคาเผอหนสงสยจะสญ ซงเปนบญชปรบมลคาบญชลกหน ดงนนเมอเปดบญชตว T คาเผอหนสงสยจะสญใหใสยอดยกมาทางดานขวาและใสยอดยกไปทางดานซายเชนกน ขนท 5 หาผลตางของบญชสนทรพยทเกดจากการดาเนนงาน ซงจากตวอยางนบญชสนทรพยทเกดจากการดาเนนงานคอ บญชลกหน บญชดอกเบยคางรบ บญชสนคาคงเหลอ บญชคาเชาจายลวงหนา โดยดาเนนการดงน

22

บญชลกหน ยอดยกไปมยอด 75,000 บาท ยอดยกมามยอด 55,000 บาท ผลตางระหวางยอดยกไปสงกวายอดยกมา (75,000 – 55,000) = 20,000 บาท ซงผลตาง 20,000 บาท จะตองใสไวทางดานซายของบญชลกหนเพอใหยอดดานเดบทและเครดตเทากนและใหเอาผลตาง 20,000 บาท ซงลงทางดานซายของบญชลกหนนไปลงทางดานขวาของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงานตามตวอยางวงเลบ (2) แสดงวาเงนสดทรบจากการขายจะเทากบยอดขายในกาไรสทธ หก ลกหนสนงวดเพมขน บญชดอกเบยคางรบ ยอดยกไปมยอด 3,000 บาท ยอดยกมามยอด 1,500 บาท ผลตางระหวางยอดยกไปสงกวายอดยกมา (3,000-1,500) = 1,500 บาท ผลตาง 1,500 บาท จะตองใสไวทางดานซายของบญชดอกเบยคางรบ เพอใหยอดดานเดบทและเครดตเทากน และใหเอาผลตาง 1,500 บาท ลงทางดานซายของบญชดอกเบยคางรบ และไปลงทางดานขวาของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน ใหเปนวงเลบ (3) แสดงวาเงนสดรบจากดอกเบยรบเทากบดอกเบรบในกาไรสทธ หก ดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน บญชสนคาคงเหลอมยอดยกไป 60,000 บาท และมยอดยกมา 45,000 บาท ผลตางยอดยกไปสงกวายอดยกมา (60,000-45,000) = 15,000 บาท ใหนาผลตางใสไวทางดานซายของบญชตว T สนคาคงเหลอ เพอใหยอดรวมดานเดบทเทากบดานเครดต และใหนาผลตาง 15,000 บาท ไปลงทางดานขวาของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน ใหเปนวงเลบ (4) แสดงวาบญชตนทนขายทปรากฎในงบกาไรขาดทน บวก สนคาคงเหลอสนงวดเพมขนจะเปนยอดซอสนคา บญชคาเชาจายลวงหนา มยอดยกไป 24,000 บาท และมยอดยกมา 30,000 บาท ผลตางยอดยกไป ตากวายอดยกมา (24,000 – 30,000) = 6,000 บาท ใหนาผลตางใสไวทางดานขวาของบญชคาเชาจายลวงหนา เพอใหยอดรวมดานเดบทกบดานเครดต และใหผลตาง 6,000 บาท ไปลงทางดานซายของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน ใหเปนวงเลบ (5) แสดงวาคาเชาทปรากฎในงบกาไรขาดทน บวก คาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลงจะเปนเงนสดทจายคาเชา ขนท 6 หาผลตางของบญชหนสนทเกดจากการดาเนนงาน ซงจากตวอยางบญชหนสนทเกดจากการดาเนนงาน คอบญชเจาหน บญชเงนเดอนพนกงานขายคางจาย โดยดาเนนการดงน

บญชเจาหน มยอดยกไป 280,000 บาท และมยอดยกมา 200,000 บาท ผลตางยอดยกไปสงกวายอดยกมา (280,000-200,000) = 80,000 บาท ใหนาผลตางใสไวทางดานขวาของบญชเจาหน เพอใหยอดรวมดานเดบทเทากบดานเครดตและใหนาผลตาง 80,000 บาท ไปลงทางดานซาย ของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงานใหเปนวงเลบ (6) แสดงวา ยอดซอจะถกปรบโดย บวก เจาหนสนงวดเพมขนจะเปนเงนสดทจายในการซอสนคา บญชเงนเดอนพนกงานขายคางจาย มยอดยกไป 60,000 บาท และมยอดยกมา 75,000 บาท ผลตางยอดยกไปตากวายอดยกมา (60,000-75,000) = 15,000 บาท ใหนาผลตางใสไวทางดานซายของบญชเงนเดอนพนกงานขายคางจาย เพอใหยอดรวมดานเดบทเทากบดานเครดตและใหนาผลตาง

23

15,000 บาท ไปลงทางดานขวาของบญช T เงนสดจากการดาเนนงานใหเปนวงเลบ (7) แสดงวาเงนเดอนพนกงานขายในงบกาไรขาดทน หก เงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดเพมขนจะเปนเงนสดทจายเงนเดอนพนกงานขาย ขนท 7 หาผลตางของบญชคาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก คาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน และคาเผอหนสงสยจะสญ โดยดาเนนการดงน คาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก ยอดยกไปมยอด 50,000 บาท แตยอดยกมาไมมผลตางระหวางยอดยกไปสงกวายอดยกมา (50,000-0) = 50,000 บาท ผลตาง 50,000 บาท จะตองใสไวทางดานขวาของบญชคาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก เพอใหยอดดานเดบทและเครดตเทากน และใหเอาผลตาง 50,000 บาท ซงลงทางดานขวาของบญชคาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก ไปลงทางดานซายของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน ตามตวอยางงวเลบ (8) ซงแสดงวาคาเสอมราคาเปนคาใชจายซง หกจากกาไรสทธแลว แตคาเสอมราคาไมไดจายเปนเงนสด จงตองนาคาเสอมราคาบวกกลบเขาไปในกาไรสทธ คาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน ยอกยกไปมยอด 30,000 บาท และยอดยกมามยอด 20,000 บาท ผลตางระหวางยอดยกไปสงกวายอดยกมา (30,000-20,000) = 10,000 บาท ซงผลตาง 10,000 บาท จะตองใสไวทางดานขวาของบญชคาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน เพอใหยอดดานเดบทและเครดตเทากนและใหเอาผลตาง 10,000 บาท ซงลงทางดานขวาของบญช คาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน ไปลงทางดานซายของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน ตามตวอยางวงเลบ(9) สาหรบคาเผอหนสงสยจะสญ ยอดยกไปมยอด 3,750 บาท และมยอดยกมา 2,750 บาท ยอดยกไปสงกวายอดยกมา (3,750-2,750) = 1,000 บาท แสดงวามการตงคาเผอหนสงสยจะสญเพมขน 1,000 บาท นาผลตาง 1,000 บาทใสไวทางขวาของบญชคาเผอหนสงสยจะสญ เพอใหยอดดานซายของบญชคาเผอหนสงสยจะสญเทากบดานขวา และนาผลตาง 1,000 บาท ไปใสไวทางดานซายของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน ตามวงเลบ (10) หนสงสยจะสญ เปนคาใชจายโดยหกจากกาไรสทธแลว แตหนสงสยจะสญไมไดมการจายเงนจงตองบวกหนสงสยจะสญกลบเขาไปในกาไนสทธ ขนท 8 ในงบกาไรขาดทนมบญช กาไรจากการขายทดน 50,000 บาท รวมอยซงเงนสดทไดจากกาไรจากการขายทดนไมใชเงนทไดจากการดาเนนงานตามปกตจงตองโอนกาไรจากการขายทดนออกจากบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงานทางดานขวาไปเขาบญชตว T ทางดานซายเพราะถอวาการขายทดนแลวมกาไร กาไรเงนสดนเปนเงนสดทไดจากกจกรรมลงทน วงเลบ (11) ขนท 9 หาผลตางของบญชสนทรพยอนๆ ทไมเกยวกบการดาเนนงานวามการเพม หรอไมถาเพมใหตรวจสอบวาสนทรพยเพม เพราะซอดวยเงนสดหรอไม เชน พบวาหลกทรพยยอดยกมาไมมแตยอดยกไปมยอด 620,000 บาท แสดงวาหลกทรพยเพมสารวจดไมมหนสนเกดจากการซอหลกทรพยแตสวนของทนพบวาเพมขน 500,000 บาท พบวาเปนการออกหนเพอซอรถบรรทก

24

ฉะนนหลกทรพยของกจการจะตองเพมขนจากการนาเงนสดไปซอ จงถอวาเงนสดลดลงจากกจกรรมลงทนไมใชจากการดาเนนงาน ใหนาผลตาง 620,000 บาท ใสไวทางดานซายของบญชหลกทรพย เพอใหยอดดานเดบตและเคดตเทากน และใหเอาผลตาง 620,000 ผลทางดานซายของบญชหลกทรพยไปลงทางดานขวาของบญชตว T เงนสดซงเปนเงนสดทใชซอหลกทรพย ถอวาเงนสดใชไปจากกจกรรมลงทน ตวอยางวงเลบ ( 12 ) นอกจากนยงพบวาบญชทดน ซงไมมยอดยกไป แตมยอดยกมา 500,000 บาท แสดงวามการขายทดนและพบวามกาไรจากการขายทดนอก 500,000 บาท การขายทดนนสารวจพบวาเปนการขายไดเงนสดมา เพราะไมมลกหนอนเกดจากการขายทดน ใหนาผลตาง 500,000 บาท ใสไวทางดานขวาของบญชทดน เพอใหยอดเดบตเทากบเคดตและนาผลตาง 500,000 บาทน ไปใสทางดานซายของบญชตว T เงนสดซงแสดงวาเงนสดเพมขนจากกจกรรมลงทน ไมใชเกดจากการดาเนนงาน ตามตวอยางวงเลบ (13) สาหรบรถบรรทก ไมมยอดยกมาแตมยอดยกไป 500,000 บาท แสดงวามการซอรถบรรทก แตไมใชเปนการซอดวยเงนสด เพราะวาบญชหนสามญเพมขนทางเคดต 500,000 บาท เพราะยอดยกมามยอด 450,000 บาท สวนยอดยกไปมยอด 950,000 บาท ใหนาผลตาง 500,000 บาท ใสไวทางขวาของบญชตว T หนสามญ เพอใหยอดยกมาเทากบยอดยกไป แลวนาผลตาง 500,000 บาทน ไปใสทางดานซายของบญชรถบรรทก ตามตวอยางวงเลบ ( 14 ) ซงรายการนถอเปนรายการแลกเปลยนโดยตรงไมเกยวกบเงนสด ขนท 10 บญชกาไรสะสมมยอดยกมา 66,250 บาท และกาไรสะสมจะเพมขนดวยยอดกาไรสทธ 83,500 บาท ฉะนนกาไรสะสมควรจะมยอดยกไปเทากบ ( 66,250 + 83,500 ) = 149,750 บาท แตปรากฏวากาไรสะสมมยอดยกไป 124,750 บาท แสดงวาการทกาไรสะสมลดลงเทากบ ( 149,750 – 124,750 ) = 25,000 บาท ซงแสดงวาการทกาไรสะสมลดลงนน สวนหนงมาจากการจายเงนปนผลและพบวาการจายเงนปนผลนไดจายเปนเงนสดแลว ดงนนใหนาเงนปนผลทจาย 25,000 บาท ใสไวทางดานซายของบญชกาไรสะสมเพอยอดทางดานขวาเทากบทางดานซาย และนายอด 25,000 บาท ใสไวทางดานขวาของบญชตว T เงดสดแสดงวาเงนสดลดลงจากการจายเงนปนผลซงเปนเงนสดทจายจากกจกรรมจดหาเงนตามตวอยางวงเลบ ( 15 ) ขนท 11 หลงจากสารวจบญชตว T ทเปดขนมาครบทกบญชแลววาดานซายเทากบดานขวา ยกเวนบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน และบญชตว T เงนสดขนตอไปใหหาผลตางทบญชตวT เงนสดจากการดาเนนงานโดยรวมยอดดานซายของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน และดานขวาของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน แลวนามาเปรยบเทยบกน ซงพบวายอดทางดานซายสงกวาทางดานขวาเทากบ 129,000 บาท ใหนาผลตาง 129,000 บาท ใสไวทางดานขวาของบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงาน และนายอดจานวน 129,000 บาท ไปใสไวทางดานซายของบญชตว T เงน

25

สด ซงแสดงวาในการดาเนนงานงวดนมบญชเงนสดจากการดาเนนงานเพมขน 129,000 บาท ซงเงนสดจากการดาเนนงานจะเปนสวนหนงททาใหเงนสดของกจการเพมขน ( ตามตวอยางวงเลบ 16 ) ขนท 12 ทบญชตว T เงนสดหลงจากนาเงนสดจากการดาเนนงานมาใสทางดานซาย 129,000 บาท แลวใหรวมยอดทงทางเดบต คอทางดานซายและทางดานเคดตคอ ทางดานขวา ปรากฏวาผลรวมทงสองขางเทากน คอยอด 761,500 บาท แสดงวาในการวเคราะหหาสาเหตวาทาไมเงนสดซงมยอดยกมา 82,500 บาท และมยอดยกไปคอยอดคงเหลอสนปเทากบ 116,500 บาท ถกตองตามทปรากฏในบญชเงนสด ขนท 13 ใหนารายการตางๆ ในบญชตว T และบญชตว T เงนสดจากการดาเนนงานมาจดทางบกระแสเงนสด การเปดบญชคอ T ตามลาดบ

เงนสด ยอดยกมา 82,500 ยอดยกไป 116,500 กาไรจากการขายทดน (11) 50,000 ซอหลกทรพย (12) 620,000 ขายทดน (13) 500,000 จายเงนปนผล (15) 25,000 เงนสดจากการดาเนนงาน (16) 129,000 761,500 761,500

เงนสดจากการดาเนนงาน กาไรสทธ (1) 83,500 ลกหนสนงวดเพมขน (2) 20,000 คาใชจายลวงหนา สนงวดลดลง (5) 6,000 ดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน (3) 1,500 เจาหนสนงวดเพมขน (6) 80,000 สนคาคงเหลอสนงวดเพมขน (4) 15,000 คาเสอมราคารถบรรทก (8) 50,000 เงนเดอนพนกงานขายคางจาย คาเสอมราคาเครองใช (8) 10,000 สนงวดลดลง (7) 15,000 หนสงสยจะสญ (10) 1,000 กาไรจากการขายทดน (11) 50,000 เงนสดจากการดาเนนงาน (16) 129,000 230,500 230,500

26

ลกหน ยอดยกมา 55,000 ยอดยกไป 75,000 (2) 20,000 75,000 75,000

ดอกเบยคางรบ ยอดยกมา 1,500 ยอดยกไป 3,000 (3) 1,500 3,000 3,000

คาเผอหนสงสยจะสญ ยอดยกมา 3,750 ยอดยกไป 2,750 (10) 1,000 3,750 3,750

สนคาคงเหลอ ยอดยกมา 60,000 ยอดยกไป 90,000 (4) 30,000 90,000 90,000

หลกทรพย ยอดยกมา - ยอดยกwx 620,000 620,000 620,000 620,000

คาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน ยอดยกไป 30,000 ยอดยกมา 20,000 คาเสอมราคา (9) 10,000 30,000 30,000

27

เครองใชสานกงาน

ยอดยกมา 100,000 ยอดยกไป 100,000

เงนเดอนพนกงานขายคางจาย ยอดยกไป 60,000 ยอดยกมา 75,000 (7) 15,000 75,000 75,000

หนสามญ ยอดยกไป 950,000 ยอดยกมา 450,000 500,000 950,000 950,000

ทดน ยอดยกมา 500,000 ยอดยกไป - (13) 500,000 500,000 500,000

รถบรรทก ยอดยกมา - ยอดยกไป 500,000 (14) 500,000 500,000 500,000

คาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก ยอดยกไป 50,000 ยอดยกมา - คาเสอมราคา (8) 50,000 50,000 50,000

เจาหน ยอดยกไป 280,000 ยอดยกมา 200,000 80,000

28

280,000 280,000

กาไรสะสม ยอดยกไป 124,750 ยอดยกมา 66,250 จายปนผล (15) 25,000 กาไรสทธ (1) 83,500 149,750 149,750

บรษท เสรไทย จากด

งบกระแสเงนสด (วธทางออม) สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2539

กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน บาท กาไรสทธ 83,500 ปรบยอดทกระทบกาไรสทธเปนเงนสดรบ (จาย) คาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลง 6,000 เจาหนสนงวดเพมขน 80,000 คาเสอมราคารถบรรทก 50,000 คาเสอมราคาเครองใชสานกงาน 10,000 หนสงสยจะสญ 1,000 ลกหนสนงวดเพมขน ( 20,000 ) ดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน ( 1,500 ) สนคาคงเหลอสนงวดเพมขน ( 15,000 ) เงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดลดลง ( 15,000 ) กาไรจากการขายทดน ( 50,000 ) 45,500 เงนสดสทธไดมาจากการดาเนนงาน 129,000 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน เงนสดรบจากกจกรรมลงทน ขายทดนไดกาไร 50,000 เงนสดจายจากกจกรรมลงทน

29

ซอหลกทรพย ( 620,000 ) กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน เงนสดจายจากกจกรรมจดหาเงน จายเงนปนผล ( 25,000 ) เงนสดสทธเพมขนระหวางงวด 34,000 เงนสดตนงวด 82,500 เงนสดสนงวด 116,500 2. วธกระดาษทาการ เปนวธการทางบกระแสเงนสดวธทางออม กระดาษทาการเปนเครองมอชวยในการจดเตรยมขอมล เพอนามาจดทางบกระแสเงนสดในกรณทกจการมรายการทเกยวของกบการไดมาและใชไปของเงนสดจานวนมาก บางรายการอาจจะมความยงยากสลบซบซอนเพอชวยใหการวเคราะหรายการตางๆ ไมสบสนตกหลนจงใชกระดาษทาการเปนทรวบรวมและจดหมวดหมของรายการ เพราะรายการทวเคราะหเพอจดทางบกระแสเงนสดนนจะปรากฏอยในกระดาษทาการซงทาใหการจดทารายการผลกระทบไดงายขน การจดทางบกระแสเงนสด โดยวธกระดาษทาการยงคงใชขอมลจากตวอยาง 13 – 6 ซงจะมขนตอนการจดทาดงน ขนท 1 จดทากระดาษทาการ 4 ชอง ชองท 1 เปนชองรายการซงประกอบไปดวย 5 สวนคอ สวนท 1 แสดงบญชทมยอดเดบทในงบดล และตามดวยบญชทมยอดเครดตในงบดล สวนท 2 ผลกระทบกระแสเงนสดจากการดาเนนงาน สวนท 3 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน สวนท 4 กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน สวนท 5 เงนสดเพมขน ( ลดลง ) ชองท 2 เปนชองจานวนเงนของยอดยกมาของบญชตางๆ ในงบดล คอยอด ณ วนท 31 ธนวาคม 2538 ชองท 3 เปนรายการผลกระทบซงมทงชองเดบตและเครดต ชองท 4 เปนชองจานวนเงนยอดยกไป ณ วนสนงวดของบญชตางๆ ในงบดล คอยอด ณ วนท 31 ธนวาคม 2539 ขนท 2 นาจานวนเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 2538 หรอยอดยกมา ณ วนท 1 มกราคม 2539 และนาจานวนเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 2539 หรอยอดยกไป ใสไวในชองท 4

30

ขนท 3 เขยนคาวารายการผลกระทบในชองท 3 แลวดาเนนการวเคราะหในชองรายการปรบปรง ดงน 1. เขยนคาวา “ผลกระทบกระแสเงนสดจากการดาเนนงาน” ตอจากบญชกาไรสะสม 2. เขยนคาวากาไรสทธตอจากผลกระทบกระแสเงนสดจากการดาเนนงาน แลวนากาไรสทธใสไวชองเดบต และไปลงชองเครดตใหตรงกบกาไรสะสม 83,500 บาท ใหเปนวงเลบท (1) 3. พจารณาสนทรพยและหนสน ทปรากฏในงบดลเพราะสวนทเกยวของกบการดาเนนงานดงน ลกหน ซงมยอดยกมา 55,000 บาท แตมยอดยกไป 75,000 บาท ผลตาง 20,000 บาท แสดงวาลกหนสนงวดเพมขนจะตองใสในชองท 3 เดบต ใหตรงกบบญชลกหน และนาผลตางน ซงแสดงวาลกหนสนงวดเพมขนไปแสดงไวชองท 3 เครดต โดยเขยนวาลกหนสนงวดเพมขนตอจากกาไรสทธแลวใหเปนวงเลบท (2) คาเผอหนสงสยจะสญ ซงมยอดยกมา 2,750 บาท แตมยอดยกไป 3,750 บาท ผลตาง 1,000 บาท แสดงวาคาเผอหนสงสยจะสญสนงวดเพมขน จะตองใสในชองท 3 เครดต ใหตรงกบบญชคาเผอหนสงสยจะสญ เพอใหคาเผอหนสงสยจะสญเพมขนเปน 3,750 บาท และนาผลตางนไปแสดงไวในชองท 3 เดบท ตอจากลกหนสนงวดเพมขนโดยเขยนวาหนสงสยจะสญ เพราะการทมการตงคาเผอหนสงสยจะสญเพมขนตองเดบทหนสงสยจะสญ และเครดตคาเผอหนสงสยจะสญ แลวใหเปนวงเลบ (3) ดอกเบยคางรบ ซงมยอดยกมา 1,500 บาท แตมยอดยกไป 3,000 บาท แสดงวาดอกเบยคางรบสนงวดสงกวา 1,500 บาท โดยผลตาง 1,500 บาท จะตองใสในชองท 3 เดบท ใหตรงกบบญชดอกเบยคางรบ เพอใหดอกเบยคางรบสนงวดมยอด 3,000 บาท และนาผลตางนใสชองท 3 เครดต ตอจากหนสงสยจะสญ โดยเขยนวาดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน แลวใหเปนวงเลบท (5) สนคาคงเหลอ มยอดยกมา 45,000 บาท แตมยอดยกไป 60,000 บาท แสดงวาสนคาคงเหลอสนงวดสงกวา 15,000 บาท โดยผลตาง 15,000 บาท จะตองใสในชองท 3 เดบทใหตรงกบบญชสนคาคงเหลอเพอใหยอดสนคาคงเหลอสนงวดมยอด 60,000 บาท และนาผลตางนใสในชองท 3 เครดต ตอจากดอกเบยคางรบสนงวดเพม โดยเขยนวาสนคาคงเหลอสนงวดเพมขนแลวใหเปนวงเลบท (5) คาเชาจายลวงหนา มยอดยกมา 30,000 บาท แตมยอดยกไป 24,000 บาท แสดงวาคาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลง 6,000 บาท โดยผลตาง 6,000 บาท จะตองใสในชองท 3 เครดต ใหตรงกบบญชคาเชาจายลวงหนา เพอใหยอดคาเชาจายลวงหนาสนงวดเปน 24,000 บาท และนาผลตางนใสในชองท 3 เดบท ตอจากสนคาคงเหลอสนงวดเพม โดยเขยนวาคาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลง แลวใหเปนวงเลบท (6)

31

คาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก ไมมยอดยกมา แตมยอดยกไป 50,000 บาท แสดงวามการคดคาเสอมราคารถบรรทกในงวดน 50,000 บาท โดยผลตาง 50,000 บาท จะตองใสในชองท 3 เครดต ใหตรงกบบญชคาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก เพอใหยอดคาเสอมราคาสะสม-รถบรรทก สนงวดมยอด 50,000 บาท และนาผลตางนใสในชองท 3 เดบท ตอจากคาใชจายลวงหนาสนงวดลดลงโดยเขยนวาคาเสอมราคารถบรรทก เพราะการคดคาเสอมราคาจะตองเดบทคาเสอมราคา และเครดตคาเสอมราคาสะสมแลวใหเปนวงเลบท (7) คาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน มยอดยกมา 20,000 บาท แตมยอดยกไป 30,000 บาท แสดงวาคาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงานเพมขน 10,000 บาท โดยผลตาง 10,000 บาท จะตองใสในชองท 3 เครดต ใหตรงกบบญชคาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงาน เพอใหยอดคาเสอมราคาสะสม-เครองใชสานกงานสนงวดมยอด 30,000 บาทและนาผลตางนใสในชองท 3 เดบท ตอจากคาเสอมราคา-รถบรรทก โดยเขยนวาเสอมราคาเครองใชสานกงานแลวใหเปนวงเลบท (8) เจาหน มยอดยกมา 200,000 บาท แตมยอดยกไป 280,000 บาท แสดงวาเจาหนสนปมยอดเพมขน 80,000 บาท โดยผลตาง 80,000 บาท จะตองใสในชองท 3 เครดต ใหตรงกบบญชเจาหน เพอใหยอดเจาหนสนงวดเพมขนเปน 280,000 บาท และนาผลตางนใสในชองท 3 เดบท ตอจากคาเสอมราคา-เครองใชสานกงาน โดยเขยนวาเจาหนสนงวดเพมขน แลวใหเปนวงเลบท (9) เงนเดอนพนกงานขายคางจาย มยอดยกมา 75,000 บาท แตมยอดยกไป 60,000 บาท แสดงวาเงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดลดลง 15,000 บาท โดยผลตาง 15,000 บาท จะตองใสในชองท 3 เดบท ใหตรงกบเงนเดอนพนกงานขายคางจาย เพอใหยอดเงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดลดลงเหลอ 60,000 บาท และนาผลตางนใสในชองท 3 เครดต ตอจากเจาหนสนงวดเพมขน โดยเขยนวาเงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดลดลง แลวใหเปนวงเลบท (10) 3. พจารณาสนทรพยและหนสนทปรากฎในงบดลทไมเกยวของกบการดาเนนงาน ดงน 3.1 พจารณากระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน คอทดน ซงพบวาทดนมยอดยกมา 500,000 บาท แตไมมยอดยกไป แสดงวามการขายทดนและพบวา การขายทดนนมกาไร 50,000 บาท รายการนจะดาเนนการโดยทบญชทดนจะตองลดยอดลง 500,000 บาท เพอใหยอดยกไปของทดนเปนศนย จงตองใสชองท 3 เครดต ทบญชทดน 500,000 บาท และไปเพมเงนสดจากการขายทดนภายใตหว ขอกระแสเงนสดจากกจกรรมลงทนชองท 3 แลวเขยนคาวา ขายทดนลงยอดจานวนเงอน 550,000 บาท สวนกาไรจากการขายทดน 50,000 บาท ตองไปแสดงในสวนของผลกระทบกระแสเงนสดจากการดาเนนงานลดยอดเงนสดไดมาจากการดาเนนงานชองท 3 เครดต จานวน 50,000 บาท แลวเขยนคาวากาไรจากการขายทดน ตอจากเงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดลดลง หลกทรพย ยอดยกไปไมม แตมยอดยกไป 620,000 บาท แสดงวามการซอหลทรพย 620,000 บาท ดวยเงนสดเพราะไมมบญช

32

เจาหนหรอหนสามญเพมขนจากยอดซอหลกทรพย ใหนาผลตาง 620,000 บาท ใสไวในชองท 3 เดบท ใหตรงกบบญชหลกทรพย เพอใหบญชหลกทรพยมยอดคงเหลอสนงวด 620,000 บาท และนาผลตางนไปแสดงในชอง 3 เครดต ตอจากขายทดน จานวน 620,000 บาท และเขยนชอคา ซอหลกทรพย แลวใหเปนวงเลบท (12) 3.2 พจารณากระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน จายเงนปนผล ใหดทบญชกาไรสะสมซงมยอดยกมา 66,250 บาท และจากวงเลบท (1) มรายการกาไรสทธเครดต 83,500 บาท แตมยอดยกไป 124,750 บาท แสดงวากาไรสะสมจะมยอดลดลงในระหวางป 25,000 บาท ซงพบวาเปนการจายเงนปนผล ใหนาผลตาง 25,000 บาท นใสในชองท 3 เดบท ใหตรงกบบญชกาไรสะสม เพอใหยอดกาไรสะสมมยอดคงเหลอยกไป 124,750 บาท และใหนาผลตางนไปใสไวในชองท 3 เครดต ภายใตกระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน ตอจากซอหลกทรพยแลวใหเปนวงเลบท (13) 4. หลงจากไดพจารณากระแสเงนสดไดมาจากการดาเนนงาน กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทนและกระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงนแลวยงพบวาบญชรถบรรทกไมมยอดยกมาแตมยอดยกไป 500,000 บาท แสดงวามรถบรรทกเพมขน 500,000 บาท และตรวจพบในสวนของทนคอ หนสามญมยอดยกมา 450,000 บาท แตมยอดยกไป 950,000 บาท แสดงวาหนสามญมยอดเพมขน 500,000 บาท ซงพบวาหนสามญมยอดเพมขนเพราะมการออกหนเพอซอรถบรรทก ดงนนในชองท 3 เดบท ตรงบญชรถบรรทกใหใสยอด 500,000 บาท เพอใหรถบรรทกมยอดสนงวด 500,000 บาท และในชองท 3 เครดต ตรงบญชหนสามญใสยอด 500,000 บาท เพอใหหนสามญยอดสนงวด 950,000 บาท แลวใหเปนวงเลบท (14) 5. ใหรวมในชองท 3 ทงเดบท และเครดต ผลรวมชองเดบทเทากบ 795,500 บาท แลวนาผลรวมใสไวบรรทดสดทายโดยขดเสนใตหนงเสน ทงนใหเวนไวหนงบรรทดเพอจะใสผลตางทเกดจากเงนสดระหวางปเพมขนหรอลดลง และผลรวมชองเครดตเทากบ 761,500 บาท แลวนายอด 761,500 บาท หกออกยอด 795,500 บาท ผลลพธทไดคอ 34,000 บาท แสดงวาในระหวางปมเงนสดเพมขนทงสน 34,000 บาท ใหนายอด 34,000 บาท ใสไวในชองท 3 ดานเครดต เพอใหผลรวมดานเดบทและเครดตเทากน แลวเขยนวาเงนสดเพมขนสทธ และนายอด 34,000 บาท ซงเปนจานวนเงนสดเพมขนนไปแสดงทบญชเงนสด ซงบญชเงนสดเดมมยอดยกมา 82,500 บาท และสนปมยอดยกไป 116,500 บาท แสดงวาระหวางปมยอดเงนสดเพมขน 34,000 บาท ดงนนเมอนา จานวนเงน 34,000 บาท ใสไวในชองท 3 เดบท 34,000 บาท จะทาใหบญชเงนสดมยอดยกไป 116,500 บาท แลวใหเปนวงเลบท (15)

33

6. ใหนาขอมลจากกระดาษทาการมาจดทางบกระแสเงนสด โดยนาผลกระทบกระแสเงนสดจากการดาเนนงานเปนสวนท 1 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน เปนสวนท 2 และกระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงนเปนสวนท 3

34

บรษท เสรไทย จากด กระดาษทาการ

ณ วนท 31 ธนวาคม 2538 และ 2539

1 รายการ

2 ยอดยกมา

31 ธ.ค. 28

3 รายไดผลกระทบ

4 ยอดยกไป

31 ธ.ค. 39 เดบท เครดต

ยอดเดบท เงนสด ลกหน คาเผอหนสงสยจะสญ ดอกเบยคางรบ สนคาคงเหลอ คาเชาจายลวงหนา ทดน หลกทรพย รถบรรทก คาเสอมราคาสะสมรถบรรทก เครองใชสานกงาน คาเสอมราคาสะสมเครองใช สานกงาน

ยอดเครดต เจาหน เงนเดอนพนกงานขายคางจาย หนสามญ กาไรสะสม

82,500 55,000 (2,750)

1,500 45,000 30,000

500,000

100,000

(20,000)

34,000 (15) 20,000 (2)

1,500 (4)

15,000 (5) 6,000 (6)

620,000 (12) 500,000(14)

25,000 (13)

1,000 (3)

500,000 (10)

50,000 (7)

10,000 (8)

80,000 (9) 5,000 (10)

500,000 (14) 83,500 (1)

116,500

75,000 (3,750)

3,000 60,000 24,000

- 620,000 500,000 (50,000) 100,000

(30,000)

806,250 1,444,750

200,000 75,000 450,000 66,250

280,000

60,000 950,000 950,000

806,250 1,444,750

35

1

รายการ 2

ยอดยกมา 31 ธ.ค. 28

3 รายไดผลกระทบ

4 ยอดยกไป

31 ธ.ค. 39 เดบท เครดต

ผลกระทบกระแสเงนสด จากการดาเนนงาน

กาไรสทธ ลกหนสนงวดเพมขน หนสงสยจะสญ ดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน สนคาคงเหลอสนงวดเพมขน คาเชาจายลวงหนาสนงวดลอดลง คาเสอมราคารถบรรทก คาเสอมราคาเครองใชสานกงาน เจาหนสนงวดเพมขน เงนเดอนพนกงานขายคางจาย สนงวดลดลง กาไรจากการขายทดน กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

ขายทดน ซอหลกทรพย

กระแสเงนสดจากกจกรรม จดหาเงน

จายปนผล เงนสดเพมขน (ลดลง) สทธ

83,500 (1)

1,000 (3)

6,000 (6) 50,000 (7) 10,000 (8) 80,000 (9)

550,000 (11)

20,000 (2)

1,500 (4) 30,000 (5)

15,000 (10) 50,000 (11)

620,000 (12)

25,000 (13) 34,000 (15)

795,500 795,500

36

บรษท เสรไทย จากด

งบกระแสเงนสด (วธทางออม) สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2539

บาท กระแสเงนสดจากการดาเนนงาน กาไรสทธ 83,500 ปรบยอดทกระทบกาไรสทธเปนเงนสดรบ(จาย) ลกหนสนงวดเพมขน (20,000) หนสงสยจะสญ 1,000 ดอกเบยคางรบสนงวดเพมขน (1,500) สนคาคงเหลอสนงวดเพมขน (30,000) คาเชาจายลวงหนาสนงวดลดลง 6,000 คาเสอมราคารถบรรทก 50,000 คาเสอมราคาเครองใชสานกงาน 10,000 เจาหนสนงวดเพมขน 80,000 เงนเดอนพนกงานขายคางจายสนงวดลดลง (15,000) กาไรจากการขายทดน (50,000) เงนสดสทธไดมาจากการดาเนนงาน 129,000 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน ขายทดน 550,000 ซอหลกทรพย (620,000) กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน จายเงนปนผล (25,000) เงนสดสทธเพมขนระหวางงวด 34,000 เงนสดตนงวด 82,500 เงนสดสนงวด 116,500

37

แบบฝกหด ขอ.1 ขอมลประกอบการจดทางบกระแสเงนสดของบรษท JR จากด มดงน

1.งบกาไรขาดทน สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X5 รายไดเคาบรการ 44,300 คาใชจายในการดาเนนงาน คาเสอมราคา 4,800 คาใชจายอน 19,500 รวมคาใชจาย (24,300) กาไรกอนภาษเงนได 20,000 ภาษเงนได (8,000) กาไรสทธ 12,000 2.งบกาไรสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 25X5 กาไรสะสมตนงวด 21,300 บวก กาไรสทธ 12,000 33,300 หก เงนปนผลจาย (5,000) กาไรสะสมปลายงวด 28,300 3.งบดล ณ วนท 31 ธนวาคม 25X4 และ 25X5 25X4 25X5 เงนสด 4,000 5,100 ลกหน 7,300 12,500 ทดน 8,000 5,000 อาคารและอปกรณ 50,000 69,000 คาเสอมราคาสะสม (12,500) (17,300) รวมสนทรพย 56,800 74,300 เจาหน 6,500 9,000 หนก 12 % 10,000 18,000 หนสามญ 19,000 19,000 กาไรสะสม 21,300 28,300 รวมหนสนและสวนของผถอหน 56,800 74,300 4.ขอมลเพมเตม

38

(1.) ซออาคารเพมเตมจายเปนเงนสดในระหวางป (2.) ขายทดนออกไปในราคาทนในระหวางป (3.) ไมมการขายอาคารและอปกรณในระหวางป (4.) หนกออกจาหนาย ณ สนป ใหทา งบกระแสเงนสดของบรษท JR จากด

ขอ 2. บรษท อนทรา จากด มขอมลงบการเงนดงน

1. งบกาไรขาดทน สาหรบป 25X5 ยอดขาย 40,000 ตนทนขาย (24,300) กาไรขนตน 15,700 คาใชจายในการดาเนนงาน คาเสอมราคา 1,700 คาใชจายอน 8,300 (10,000) กาไรจากการดาเนนงาน 5,700 รายไดอน กาไรจากการขายอปกรณ 300 กาไรกอนภาษเงนได 6,000 ภาษเงนได (2,400) กาไรสทธ 3,600 2. งบกาไรสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 25X5 กาไรสะสมตนงวด 5,300 บวก กาไรสทธ 3,600 8,900 หก เงนปนผลจาย (700) กาไรสะสมสนงวด 8,200 3. งบดล ณ วนท 31 ธนวาคม 25X4 และ 25X5 25X4 25X5 เงนสด 500 1,100 ลกหน 1,400 900 สนคาคงเหลอ 2,000 2,850

39

ทดน 5,200 7,200 อาคารและอปกรณ 25,700 32,200 คาเสอมราคาสะสม (3,000) (4,300) รวมสนทรพย 31,800 39,950 เจาหน 2,100 1,150 เงนเดอนคางจาย 400 600 หนก 10 % -0- 4,000 ทนหนสามญ(ราคาตามมลคาหน 10 บาท) 8,000 8,500 สวนเกนมลคาหนสามญ 16,000 17,500 กาไรสะสม 5,300 8,200 รวมหนสนและสวนของผถอหน 31,800 39,950 4. ขอมลเพมเตม สาหรบป 25X5 (1.) ซออปกรณเปนเงนสดในราคา 7,600 บาท (2.) หนกอาย 10 ป มราคาตามหนาตว 4,000 บาท และขายในราคา 4,000 บาท ณ วนตนป (3.) ทดนไดรบมาโดยการออกหนสามญ 50 หน ราคาตลาดของหนสามญ 40 บาทตอหน (4.) อปกรณราคาทน 1,100 บาท มราคาตามบญช 700 บาท ขายไปไดเงนสดมา 1,000 บาท ใหทา - กระดาษทาการงบกระแสเงนสด - งบกระแสเงนสด

ขอ 3. จากโจทยขอ 2. ใหจดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางตรง พรอมทงคานวณประกอบ

ขอ 4. งบการเงนเปรยบเทยบของบรษท ตนสน จากด

บรษท ตนสน จากด งบดล

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X2 และ 25X1 (หนวย : บาท)

25X2 25X1 สนทรพย เงนสด 20,000 20,000 เงนลงทนระยะสน 163,000 70,000ลกหน 60,000 55,000

40

สนคาคงเหลอ 55,000 80,000ทดน อาคาร อปกรณ ทดน 65,000 25,000อาคาร อปกรณ 100,000 130,000คาเสอมราคาสะสม (60,000) (65,000) รวมสนทรพย 403,000 315,000 หนสนและสวนของเจาของ เจาหนการคา 60,000 40,000 คาแรงคางจาย 3,000 5,000 หนก 20,000 30,000 ทนเรอนหน-หนบรมสทธ 15,000 5,000 ทนเรอนหน-หนสามญ 60,000 50,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 80,000 50,000 กาไรสะสม 165,000 135,000 รวมหนสนและสวนของเจาของ 403,000 315,000

บรษท ตนสน จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X2 (หนวย : บาท)

รายไดจากการขาย 400,000 หก ตนทนขาย (250,000) กาไรขนตน 150,000 หก คาใชจายในการดาเนนงาน (110,000) กาไรสทธ 40,000 ขอมลเพมเตม - กจการขาบอปกรณในราคา 8,000 บาท อปกรณมราคาตามบญช 15,000 บาท ราคาทน 30,000 บาท ผลขาดทนจากการจาหนายอปกรณไดรวมอยในตาใชจายในการดาเนนงานแลว - กจการประกาศจายเงนปนผล จานวน 10,000 บาท

41

- กจการออกหนสามญซงมราคาตามมลคา 10,000 บาท เพอแลกกบทดนทมมลคายตธรรม 400,000 บาท ใหทา - จดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางออม - ใหวเคราะหรายการในงบดล และทางบกาไรขาดทน

ขอ 5. บรษท สฟา จากดซงเปนบรษทผลตสนคาเพอขายมงบดลเปรยบเทยบ งบกาไรขาดทนและ

ขอมลเพมเตมทเกยวของกบการจดทางบกระแสเงนสดดงน บรษท สฟา จากด งบดลเปรยบเทยบ

สาหรบปสนสดวนท 31 ธวาคม 25X2 และ 25X1 หนวย : บาท

25X2 25X1 เดบต เครดตสนทรพย

เงนสด 140,000 45,000 95,000 ลกหน 112,500 140,000 27,500 สนคาคงเหลอ 60,000 50,000 10,000 ทดน อาคาร อปกรณ ทดน 287,500 200,000 87,500 อาคาร อปกรณ 410,000 400,000 10,000 คาเสอมราคาสะสม (210,000) (200,000) 10,000 รวมสนทรพย 800,000 635,000 หนสนและสวนของเจาของ เจาหนการคา 95,000 120,000 25,000 ตวเงนจาย 100,000 - 100,000 ทนเรอนหน-หนสามญ 50,000 50,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 100,000 100,000 กาไรสะสม 455,000 365,000 90,000 รวมหนสนและสวนของเจาของ 800,000 635,000 227,500 227,500

42

บรษท สฟา จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสดวนท 31 ธวาคม 25X2 หนวย : บาท

รายได 480,000 กาไรจากการจาหนายสนทรพย 20,000 รวมรายได 500,000 ตนทนขาย 260,000 คาเสอมราคา 50,000 ดอกเบยจาย 10,000 รวมคาใชจาย 320,000 กาไรสทธ 180,000 ขอมลเพมเตม - กจการขายอปกรณในราคา 70,000 บาท อปกรณมราคาตามบญช 50,000 บาท ราคาทน 90,000 บาท - กจการประกาศจายเงนปนผล จานวน 90,000 บาท ใหทา - จดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางออม - จดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางตรง

43

เฉลยแบบฝกหด

ขอ 1. การจดทางบกระแสเงนสด บรษท JR จากด งบกระแสเงนสด

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X5 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน กาไรสทธ 12,000 รายการปรบปรงสาหรบผลแตกตางระหวาง กาไรสทธกบแระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน บวก คาเสอมราคา 4,800 เจาหนเพมขน (9,000-6,500) 2,500 หก ลกหนเพมขน (12,500-7,300) (5,200) เงนสดสทธจากการกจกรรมดาเนนงาน 14,100 เงนสดสทธจากกจกรรมลงทน จายซออาคาร (69,000-50,000) (19,000) รบเงนจากการขายทดน (8,000-5,000) 3,000 เงนสดสทธจากกจกรรมลงทน 16,000 กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน รบเงนจากการออกหนก (18,000-10,000) 8,000 จายเงนปนผล (5,000) เงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน 3,000 เงนสดสทธเพมขน 1,100 เงนสดคงเหลอ ณ 1 มกราคม 25X5 4,000 เงนสดคงเหลอ ณ 31 ธนวาคม 25X5 5,100

44

ขอ 2. กระดาษทาการงบกระแสเงนสด บรษท อนทรา จากด

กระดาษทาการงบกระแสเงนสด สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X5

รายการ

ยอดคงเหลอ ณ 31 ธ.ค.

25X4

รายการกระทบยอด

ยอดคงเหลอ ณ 31 ธ.ค.

25X5 เดบต เครดต

เงนสด ลกหน สนคาคงเหลอ ทดน อาคารและอปกรณ คาเสอมราคาสะสม รวมสนทรพย เจาหน เงนเดอนคางจาย หนก 10% ทนหนสามญ (ราคาตามมลคาหนละ 10 บาท) สวนเกนมลคาหนสามญ กาไรสะสม รวมหนสนและสวนของผถอหน

500 1,400 2,000 5,200

25,700 (3,000)

600

850 2,000 7,600 400

500

1,100 1,700

1,100 900

2,850 7,200

32,200 (4,300)

31,800

11,450

3,300

39,950

2,100 400 -0-

8,000

16,000 5,300

950

700

200 4,000

500 1,500 3,600

1,150 600

4,000

8,500 17,500 8,200

31,800

1,650

9,800

39,950

45

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน กาไรสทธ บวก คาเสอมราคา ลกหน เงนเดอนคางจายเพมขน หก สนคาคงเหลอเพมขน เจาหนลดลง กาไรจากการขายอปกรณ กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน จายซออปกรณ รบเงนจากการขายอปกรณ

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน ออกหน 10 % จายเงนปนผล กจกรรมลงทนและจดหาเงนทไมกระทบ เงนสด ออกหนสามญเพอแลกเปลยนกบทดน ซอทดนโดยออกหนสามญ เงนสดสทธเพมขน

3,600 1,700

500 200

1,000

4,000

2,000

13,000

850 950 300

7,600

700

2,000 600

13,000

46

บรษท อนทรา จากด งบกระแสเงนสด

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X5 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน กาไรสทธ 3,600 รายการปรบปรง บวก คาเสอมราคา 1,700 ลกหนลดลง 500 เงนเดอนคางจายเพมขน 200 หก สนคาคงเหลอเพมขน (850) เจาหนลดลง (950) กาไรจากการขายอปกรณ (300) เงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน 3,900 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน จายซออปกรณ (7,600) รบเงนจากการขายอปกรณ 1,000 (6,000) กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน ออกหนก 10 % 4,000 จายเงนปนผล (700) 3,300 เงนสดสทธเพมขน 600 เงนสดคงเหลอ ณ 1 ม.ค. 25X5 500 เงนสดคงเหลอ ณ 31 ธ.ค. 25X5 1,100 งบประกอบ 1 กจกรรมลงทนและจดหาเงนทไมกระทบเงนสด กจกรรมลงทน ซอทดนโดยออกหนสามญ (2,000) กจกรรมจดหาเงน ออกหนสามญเพอแลกเปลยนกบทดน 2,000

47

ขอ 3. การจดทางบกระแสเงนโดยวธทางตรง พรอมทงคานวณประกอบ

บรษท อนทรา จากด งบกระแสเงนสด

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X5 กระเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน รบเงนจากการขาย 40,500 จายตนทนของสนคาทขายไป (26,100) จายคาใชจายดาเนนงาน (8,100) จายคาภาษเงนได (2,400) เงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน 3,900 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน จายซออปกรณ (7,600) รบเงนจากการขายอปกรณ 1,000 (6,600) กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน ออกหนก 10% 4,000 จายเงนปนผล (700) 3,300 เงนสดสทธเพมขน 600 เงนสดคงเหลอ ณ 1 ม.ค. 25X5 500 เงนสดคงเหลอ ณ 31 ธ.ค. 25X5 1,100

48

วธการคานวณ 1. เงนสดรบจากการขาย ยอดขาย 40,000 บวก ลกหนลดลง 500 2. จายตนทนของสนคาทขายไป ตนทนขาย 24,300 บวก สนคาเพมขน 800 เจาหนลดลง 950 1,800 26,100 3. คาใชจายดาเนนงาน จายคาใชจายดาเนนงาน 8,300 หก เงนเดอนคางจายเพมขน 200 8,100 ขอ 4. (1.) วเคราะหงบดลและการทางบกาไรขาดทน

บรษท ตนสน จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X2 (หนวย : บาท)

25X2 เดบต เครดต 25X1 สนทรพย เงนสด 20,000 20,000 เงนลงทนระยะสน 163,000 93,000 70,000 ลกหน 60,000 5,000 55,000สนคาคงเหลอ 55,000 25,000 80,000ทดน อาคาร อปกรณ ทดน 65,000 40,000 25,000อาคาร อปกรณ 100,000 30,000 130,000คาเสอมราคาสะสม (60,000) 15,000 10,000 (65,000) รวมสนทรพย 403,000 315,000

49

หนสนและสวนของเจาของ เจาหนการคา 60,000 20,000 40,000 คาแรงคางจาย 3,000 2,000 5,000 หนก 20,000 10,000 30,000 ทนเรอนหน-หนบรมสทธ 15,000 10,000 5,000 ทนเรอนหน-หนสามญ 60,000 10,000 50,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 80,000 30,000 50,000 กาไรสะสม 165,000 10,000 40,000 135,000 รวมหนสนและสวนของเจาของ 403,000 315,000 กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน กาไรสทธ 40,000 คาเสอมราคา 10,000 ขาดทนจากการจาหนายอปกรณ 7,000 สนคาคงเหลอลดลง 25,000 เจาหนการคาเพมขน 20,000 ลกหนการคาเพมขน 5,000 คาแรงคางจายลดลง 2,000 กระแสเงนสดสทธกจกรรมลงทน จาหนายอปกรณ 8,000 กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน ไถถอนหนก 10,000 จายเงนปนผล 10,000 ออกจาหนายหนบรมสทธ 10,000 กจกรรมลงทนและการจดหาเงนทไมเกยวกบเงนสด ออกหนสามญเพอแลกกบทดน 40,000 40,000

50

(2.) การจดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางออม

บรษท ตนสน จากด งบกระแสเงนสด

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X2

กระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน กาไรสทธ 40,000 บวก (หก) รายการตอไปน คาเสอมราคา 10,000 ขาดทนจากการจาหนายสนทรพย 7,000 สนคาคงเหลอลดลง 25,000 เจาหนเพมขน 20,000 ลกหนการคาเพมขน (5,000) คาแรงคางจายลดลง (2,000) กระแสเงนสดสทธจากการดาเนนงาน 95,000

กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน จาหนายอปกรณ 8,000

กระแสเงนสดจากกจกรรมการจดหาเงน ไถถอนหนก (10,000) จายเงนปนผล (10,000) ออกจาหนายหนบรมสทธ 10,000 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการจดหาเงน (10,000)

กระแสเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดสทธ 93,000 กระแสเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนตนงวด 90,000 กระแสเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนสนงวด 183,000 ขอมลกระแสสเงนสดเปดเผยเพมเตม ดอกเบยจาย X X บาท ภาษเงนได X X บาท

51

ขอ 5 (1.) การจดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางออม

บรษท ฟาใส จากด งบบกระแสเงนสด

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X2 (หนวย : เงนสด)

กระแสเงนสดจากกจกรรมการดาเนนงาน กาไรสทธ 180,000 บวก (หก) รายการตอไปน คาเสอมราคา 50,000 กาไรจากการจาหนายสนทรพย (20,000) ลกหนลดลง 27,500 เจาหนลดลง (25,000) สนคาคงเหลอเพมขน (10,000) กระแสเงนสดสทธจากการดาเนนงาน 202,500 กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน จาหนายอปกรณ 70,000 ซออปกรณ (100,000) ซอทดน (87,500) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการลงทน (117,500) กระแสเงนสดจากกจกรรมการจดหาเงน ออกตวเงนจาย 100,000 จายเงนปนผล (90,000) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการจดหาเงน 10,000 กระแสเงนสดสทธ 95,000 กระแสเงนสด ณ วนตนงวด 45,000 กระแสเงนสด ณ วนสนงวด 140,000 ขอมลกระแสเงนสดเปดเผยเพมเตม ดอกเบย 10,000 บาท ภาษเงนได - บาท

52

(2.) การจดทางบกระแสเงนสดโดยวธทางตรง

บรษท ฟาใส จากด งบบกระแสเงนสด

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X2 (หนวย : เงนสด)

กระแสเงนสดจากกจกรรมการดาเนนงาน เงนสดรบจากลกคา 507,500 ขาย+ลกหนทลดลง (480,000 + 27,500) เงนสดรบจายแกเจาหน (295,000) (ตนทนขาย+สนคาคงเหลอทเพมขน+เจาหนทลดลง

260,000 + 10,000 + 25,000) ดอกเบยจาย (10,000) กระแสเงนสดรบสทธจากการดาเนนงาน 202,500 กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน จาหนายอปกรณ 70,000 ซออปกรณ (100,000) ซอทดน (87,500) กระแสเงนสดจายรบสทธจากกจกรรมการลงทน (117,500) กระแสเงนสดจากกจกรรมการจดหาเงน ออกตวเงนจาย 100,000 จายเงนปนผล (90,000) กระแสเงนสดรบสทธจากกจกรรมการจดหาเงน 10,000 กระแสเงนสดสทธทเปลยนแปลง 95,000 กระแสเงนสด ณ วนตนงวด 45,000 กระแสเงนสด ณ วนสนงวด 140,000 ขอมลกระแสเงนสดเปดเผยเพมเตม ดอกเบยจาย 10,000 บาท ภาษเงนได - บาท

53

บรรณานกรม ผศ.วรรณวภา ทพวงศ. การบญชการเงน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาวทยาลยธรกจบณฑตย,2545 วนฤด สขสงวน,ธารณ พงศสพฒน และนพนธ เหนโชคชยชนะ. การบญชบรหาร (MANAGERAIL ACCOUNTING), พมพครงท 6. บรษท เอเชยดจตอลการพมพ จากด 2551. 555 หนา ผศ.ประทป วจทองรตนา. การบญชเพอการจการ. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ผศ.เบญจมาศ อภสทธภญโญ. การบญชบรหาร. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน , 2546. 336 หนา. ผศ.ดร.กนกพร นาคทบท. การบญชชนกลาง 2. พมพครงท 2. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร