LOGO บทท7 บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI)

ผสอน ก ำชย ทบบณฑต 1

1033101 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

CAI

ขอความ

ภาพ

กราฟก

เสยง

Presentation

Interaction

Presentation หมำยถง กำรน ำเสนอ ซงเปนกำร

สอสำรแบบทำงเดยว (One-way Communication)

Interaction หมำยถง กำรโตตอบ ซงเปนกำรสอสำร

แบบสองทำง (Two-way Communication)

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ยคท 1

CAI (Computer Assisted Instruction)

(Computer Aided Instruction)

CBT (Computer Based Teaching)

(Computer Based Training)

CMI (Computer Managed Instruction)

CBE (Computer Based Education)

CAL (Computer Assisted Learning)

CML (Computer Managed Learning)

ชอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ยคท 1

CEI (Computer Enriched Instruction)

CBI (Computer Based Instruction)

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ยคท 2

WBI (Web Based Instruction)

WBT (Web Based Training)

NBI (Net Based Instruction)

IBL (Internet Based Training)

OL (Online Learning)

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ยคปจจบน

e-Learning

e-Education

e-Training

d-Learning

c-Learning

m-Learning

z-Learning

CAI

ความหมายของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

เปนบทเรยนส าเรจรปทน าเสนอเน อหา สอ กจกรรม

การตรวจปรบ การประเมนผล และกระบวนการเรยน

รอน ๆ ดวยคอมพวเตอร

โดยแทจรงแลว บทเรยน CAI เปนแขนงหนงของการ

ประยกตใชคอมพวเตอรเพอการศกษา ซงมแขนงอนๆ

อก ไดแก การใชเพอการค านวณ เกบขอมล การวจย

ระบบบญช งานบญช ควบคมวสดครภณฑและอนๆ

CAI

พฒนาการของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

1950 IBM Research Center ดานจตวทยา

1958 University of Florida และ

University of Standford ดานฟสกส

1960 PLATO U of Illinoi ผลต CAI 150 เรอง

1972 Mitre Corp ผลต TICCIT

1982 IBM ไดผลต Microcomputer เขาสตลาด

ท าให CAI เปลยนจาก Platform จากระดบ

Mainframe เขาส Personal Computer

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในประเทศไทย

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนผบกเบก

ดาน CAI ในประเทศไทย โดยใช VITAL Thai

เปน Tool ในการพฒนา ตงแตป 2533

NECTEC ไดพฒนาโปรแกรมส าหรบสราง CAI

ภาษาไทย ไดแก ThaiShow, Thai TAS1 และ

Thai TAS2

หลงจากนนไดมการน าเขา Authoring System

เชน Authorware, ToolBook, Flash

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในปจจบน

www.thaicyberu.go.th

www.learnsquare.com

ced.kmutnb.ac.th

www.e-learningforkids.org

อน ๆ

CAI

CAI

ลกษณะการใชงานบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ใชสอนแทนผสอนทงในและนอกหองเรยน

ใชเพอการศกษาทางไกลผานสอโทรคมนาคม

ใชกบเน อหาซบซอน ไมสามารถศกษาไดจากของจรง

ใชกบเน อหาทตองการแสดงใหเหนล าดบขนตอน

ใชเพอฝกอบรมพนกงานใหม

ใชเพอคงความเปนมาตรฐานของหลกสตร

ใชเพอแบงเบาภาระการสอนของผสอน

ใชเพอแสวงหาแนวทางการพฒนารปแบบใหมๆ

CAI

ขอดของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนสงขน

เวลาการเรยนของผเรยนลดลง

ความสนใจของผเรยนสงขน

สงเสรมใหผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยนแทจรง

ผเรยนจะเปนผควบคมและรบผดชอบบทเรยน

ดวยตวเอง

น าเสนอเน อหาไดเรว ฉบไว

น าเสนอภาพกราฟก ภาพเคลอนไหวและเสยง

ไมมขอจ ากดดานเวลาและสถานท

CAI

ขอจ ากดของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

เสยคาใชจายสงในการพฒนาบทเรยนทม

คณภาพ

ตองจดเตรยมผเชยวชาญหลายดานระดม

ความคด เพอออกแบบบทเรยน

ใชระยะเวลานานในการพฒนาบทเรยนทม

ประสทธภาพ

ยากตอการออกแบบและพฒนาบทเรยน เพอ

ใชใหไดผลด

CAI

บทเรยนโปรแกรม (Programmed Instruction)

PI

Objective

Information

Media

Posttest

Exercise

องคประกอบทส าคญของบทเรยนคอมพวเตอร

การเรยนโดยใชคอมพวเตอร

บทเรยนไดออกแบบไวกอนทจะมการเรยนการ

สอนเกดขน

ผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยนโดยตรงผาน

คอมพวเตอร

บทเรยนสนองความแตกตางระหวางบคคล

คณลกษณะทส าคญของบทเรยนคอมพวเตอร

Information

Immediate Feedback Individualzation

Interaction

CAI

CAI

หลกการของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ตองก าหนดความคาดหวงของบทเรยน โดย

ก าหนดเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรมของบทเรยน

การน าเสนอเน อหาตองใชหลกประสบการณการ

เรยนร จากสงทรแลวไปยงไมร

เน อหาแตละเฟรมยอย ตองเพมขนทละนอยๆ

โดยน าเสนอความรใหมทละขนๆ

ระหวางการน าเสนอเน อหา ตองสอดแทรกกจกรรม

ประกอบบทเรยน เชน ตอบค าถาม

CAI

หลกการของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ระหวางผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยน จะตองม

การอธบายเพมเตม กรณทผเรยนตอบผด

เวลาไมใชขอจ ากดของการเรยนร บทเรยนจะตอง

อ านวยความสะดวกใหกบผเรยนในการเลอกเรยน

มแบบทดสอบทายบทเรยน (Post-Test) เพอใช

ส าหรบใหผเรยนประเมนผลการเรยนรตวเอง

CAI

ระดบของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

CAI แบบดงเดม (Embeded CAI)

Multmedia CAI

Intelligent CAI

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบดงเดม

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบดงเดม (Embeded

CAI) น าเสนอดวยขอความ (Text) เปนสวนใหญ ซง

พฒนาขนในระยะแรกๆ แมจะเปนขอความเกอบทง

หมด แตกคงไวซงหลกการของบทเรยน CAI ปจจบน

ไมไดรบความนยมแลว

CAI ประเภทน สวนใหญสรางโดยนกโปรแกรม โดย

ใชภาษาคอมพวเตอร (Computer Language)

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบมลตมเดย

Text

Still Picture

Motion Picture

Graphics

Sound CAI

Others

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบมลตมเดย

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบมลตมเดย เปน

การผสมผสานสอหลายๆ อยางเปนระบบ ในการน า

เสนอเน อหาบทเรยน ปจจบนบทเรยน CAI จะเปน

แบบ Multimedia แทบทงสน เนองจากสามารถสอ

สารไดอยางเปนธรรมชาต ภายใตมาตรฐานระบบ

Multimedia จะมสมาคม MPC ทก าหนดมาตรฐาน

ของระบบ Multimedia ขน โดยจดเปนระดบตางๆ

ไดแก MPC Level 1 - MPC Level 4

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ ICAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบปญญาประดษฐ

ใชหลกแนวความคดของ Artificial Intelligent คอ

ตองวเคราะหผเรยนได เน อหา สอและอนๆ

เกดจากการวนจฉยจากผเรยน

กจกรรมการเรยนรจะขนอยกบแตละบคคล

เน อหาจะเปลยนแปลงไดตามความตองการ

ของผเรยน คลายกบเรยนกบผสอนโดยตรง

มความเปน User Friendly เปนกนเอง

CAI

สวนประกอบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

1. เครองคอมพวเตอร (Hardware) และอปกรณ

ประกอบ เชน Sound Card, Speaker, CD ROM

2. โปรแกรมคอมพวเตอร (Software) ไดแก

ภาษาคอมพวเตอร (Computer Language)

ไดแก ภาษา C, Visual Basic, Visual C++

ระบบนพนธบทเรยน (Authoring System)

ไดแก Authorware, Multimedia Toolbooks,

Icon Author, Quest และ Pine เปนตน

CAI

ประเภทของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

แบบศกษาเน อหาใหม (Tutorial)

แบบใชทดสอบ (Test)

แบบเกมการสอน (Instruction Game)

แบบจ าลองสถานการณ (Simulation)

แบบฝกทบทวน (Drill and Practice)

1

2

3

4

5

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Tutorial

เปนบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ทจ าลองขนตอน

การเรยนการสอนในหองเรยนมาพฒนาเปนบทเรยน

CAI ขนตอนการเรยนรจงคลายกบการเรยนการ

สอนในหองเรยน ซงอาจประกอบดวยขนตอน MIAP

หรออนๆ โดยมเปาหมายเพอสอนเสรม หรอสอน

แทนผสอน ปจจบน 80% ของบทเรยน CAI ทได

พฒนาขน จะเปนบทเรยนประเภทศกษาเน อหาใหม

(Tutorial) เนองจากสรางไดงายกวาประเภทอน

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Tutorial

สวนประกอบ

บทน า น าเสนอเน อหา ค าถาม/ค าตอบ

ตดสนค าตอบ ตรวจปรบ/แกไข จบบทเรยน

CAI

ตวอยาง บทเรยน CAI แบบ Tutorial

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทวๆ ไป ทใช

สอนเสรม หรอสอนแทนผสอน ในกรณตางๆ

เชน กรณนกศกษาเรยนไมทน เรยนซอม

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทใชฝกอบรม

พนกงานในสถานประกอบการ

บทเรยนส าเรจรปทใชคอมพวเตอร

Tutorial Program ทตดตงมากบ Software

จากตางประเทศ

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Drill and Practice

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบฝกทบทวน ออก

แบบขนมาเพอใชฝกและทบทวนความรของผเรยน

ทไดศกษาผานมาแลว หรอเปนเน อหาบทเรยนใหม

กได แตรปแบบของบทเรยนจะคลายกบแบบทดสอบ

เพอเพมทกษะตางๆ ในการปฏบต เชน การบวกเลข

การน าเสนอค าศพทภาษาตางประเทศ บทเรยน CAI

ประเภทน สรางไดงายกวาแบบ Tutorial

CAI สวนประกอบ

บทน า เลอกขอค าถาม ค าถาม/ค าตอบ

ตดสนค าตอบ ตรวจปรบ/แกไข จบบทเรยน

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Drill and Practice

CAI

ตวอยาง บทเรยน CAI แบบ Drill & Practice

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนส าหรบฝกทกษะ

ภาษาตางประเทศ

บทเรยนส าหรบฝกทกษะการพมพดด เชน Type

Writer Program

บทเรยนส าหรบฝกทกษะการใชเครองค านวณ

บทเรยนส าหรบฝกทกษะการตอวงจรไฟฟาหรอ

อเลกทรอนกส

บทเรยนส าหรบฝกทกษะงานชาง

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Simulation

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบจ าลองสถาน

การณ (Simulation) เปนบทเรยนทจ าลองการ

เลยนแบบหรอสรางสถานการณเลยนแบบ เพอ

ทดแทนสภาพจรง จงเหมาะส าหรบเน อหาทมขน

ตอนยงยาก ซบซอน เปนบทเรยน CAI ทสราง

ไดยากและมจ านวนนอย ผทพฒนาบทเรยน CAI

ประเภทน ไดด จะตองมความเชยวชาญดานการ

โปรแกรม (Programming) เปนอยางด

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Simulation

จ าแนกเปน 4 ประเภท ไดแก

1. จ าลองทางกายภาพ (Physical SIM) โดย

จ าลองลกษณะ รปราง ขนาด การท างาน

2. จ าลองขนตอนการท างาน (Procedure SIM)

จ าลองขนตอนจาก Input ไปส Output

3. จ าลองเหตการณ (Situation SIM) เชน

จ าลองความคดเหน พฤตกรรม Role play

4. จ าลองกระบวนการ (Process SIM) เชน

ผเรยนรวมในเหตการณและสงเกต

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Simulation

สวนประกอบ

บทน า

การกระท าผเรยน ตรวจปรบระบบ จบบทเรยน

การกระท า ทตองการ

น าเสนอ สถานการณ

CAI

ตวอยาง บทเรยน CAI แบบ Simulation

ระบบจ าลองการบน (Flight Simulator)

จ าลองการท างานของเครองจกรกล เชน

การท างานของเครองจกร 4 จงหวะ, การ

ไหลของแกส, การท างานของ Turbine

จ าลองการท างานของอปกรณไฟฟา อเลก-

ทรอนกส หรอคอมพวเตอร เชน DC Motor,

Transformer, Transistor, Z80 Chip, CD

ROM Drive, Hard Disk, Speaker และอนๆ

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ เกมการสอน

เปนบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ทพฒนามาจาก

แนวความคดของทฤษฎการเสรมแรง (Reinforce

ment) ทวา การเรยนรทเกดจากแรงจงใจภายใน

จะใหผลดตอการเรยนรและเกดความคงทนในการ

จดจ าดกวาการเรยนรทเกดจากแรงจงใจภายนอก

เปาหมายของบทเรยน CAI ประเภทน เพอน าเสนอ

บทเรยนทเนนความสนกสนาน ตนเตน เพอเรงเรา

ความสนใจใหผเรยนตดตาม เหมาะส าหรบเดกๆ

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Inst. Game

สวนประกอบ

บทน า น าเสนอ การกระท า

การกระท าผเรยน

ตรวจปรบระบบ จบบทเรยน

ทตองการ สถานการณ

การตอบสนอง ทตรงกนขาม

CAI

ตวอยาง บทเรยน CAI แบบ Instr. Game

เกมผจญภย เชน Mario, เกมหนมาน

เกมกระดาน เชน หมากรก, ทายตวเลข

เกมไพ เชน ไพ Poker, Blackjack

เกมการตอส เชน Doom

เกมตรรก เชน เกมยงเรอ, เกมยงรถถง

เกมฝกทกษะ เชน Type Writer ฝกพมพดด

เกมสวมบทบาท เชน Sim City

เกมค าถามทางโทรทศน เชน Hugo

CAI

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Test

การทดสอบดวยคอมพวเตอร จดวาเปนบทเรยน

คอมพวเตอรชวยสอนอกลกษณะหนงทใชประเมน

ผลการเรยนรของผเรยนในลกษณะตางๆ ทงใน

ระหวางการเรยนการสอนและทายบทเรยน เพอ

ประเมนผลการเรยนร การใชคอมพวเตอรในการ

ทดสอบ ท าได 2 วธ คอ การใชชวยสรางแบบทด

สอบ และการใชชวยด าเนนการสอบ ซงปจจบนม

ประโยชนอยางยงตอการเรยนการสอน

CAI

ตวอยาง บทเรยน CAI แบบ Test

แบบทดสอบทวๆ ไปทใชคอมพวเตอรในการ

สรางและด าเนนการสอบ ทงแบบเลอกตอบ

(Multiple Choice) แบบถก-ผด (True-False)

แบบจบค (Matching) แบบเตมค า (Fill in

Blank) หรอแบบปลายเปด (Open-Ended)

เพอใชวดและประเมนผล

กอนบทเรยน (Pre-test)

หลงบทเรยน (Post-test)

CAI

สรปสาระส าคญ

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน หมายถง บท

เรยนส าเรจรปทน าเสนอเน อหา สอ กจกรรม

การตรวจปรบ การประเมนผล และ กระบวน

การเรยนรอน ๆ ดวยคอมพวเตอร

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน มาจากค าวา

Computer Assisted Instruction (CAI) ซง

คลายกบค าวา Computer Based Training

(CBT) คอ การใชคอมพวเตอรชวยฝกอบรม

CAI

สรปสาระส าคญ

หลกการของบทเรยน CAI จะใชหลกการเดยว

กนกบบทเรยนส าเรจรป โดยการน าเสนอเน อหา

โดยยดหลกการเรยนร น าเสนอเน อหาทละนอย

ตามประสบการณการเรยนร และมการประเมน

ผลการเรยนรตามวตถประสงคทตงไว

บทเรยน CAI จงไมใชหนงสอทน าเสนอผานจอ

ภาพของคอมพวเตอร แตตองเปนการสรางองค

ความรขน โดยใช Attribute ของคอมพวเตอร

CAI

สรปสาระส าคญ

บทเรยน CAI ม 5 ประเภท คอ แบบ Tutorial

แบบ Drill & Practice แบบ Simulation แบบ

Instructional Game และแบบ Test

บทเรยน CAI ทมจ านวนมากทสดและใชกน

มากทสดในการเรยนการสอนคอแบบ Tutorial

ซงเปนการเลยนแบบการเรยนการสอนในหอง

เรยนปกต จงประกอบดวยขนตอนการเรยนร

เหมอนกบการสอนปกตในหองเรยน

CAI

สรปสาระส าคญ

ขอดของบทเรยน CAI คอ ผลสมฤทธทางการ

เรยนของผเรยนสงขน เมอเปรยบเทยบกบการ

เรยนการสอนแบบปกต เนองจากผเรยนมความ

ตงใจสงขน และสรางความรบผดชอบไดดใน

กระบวนการเรยนรของผเรยน ขอเสยคอ สราง

บทเรยนทมคณภาพไดยากมาก ดงนน บทเรยน

CAI จงไมสามารถใชสอนแทนผสอนไดโดยตรง

แตสามารถใชสอนเสรม หรอชวยสอนได

LOGO

45 ผสอน ก าชย ทบบณฑต

บทท7 บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI)

1033101 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา