chapter 4 properties of glazes and control
TRANSCRIPT
![Page 1: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/1.jpg)
บทท 4 คณสมบตของเคลอบและการควบคม(Properties of Glazes and
Control)
ดร.ออนลม กมลอนทรโปรแกรมวชาเทคโนโลยเซรามกส คณะเทคโนโลย
อตสาหกรรมมหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา
![Page 2: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/2.jpg)
outlineการจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+า
เคลอบวตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบการศกษาคณสมบตของวตถดบทมผล
ตอเคลอบ
![Page 3: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/3.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบเซเกอร นกเคมชาวเยอรมนผทจำาแนกวตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบออกเปน 3 กลมหลก ดงน+
1) วตถดบททำาหนาทเปนดาง (Alkali หรอ Basic Oxide)
2) วตถดบททำาหนาทเปนตวกลาง (Intermediate Oxide)
3) วตถดบททำาหนาทเปนกรด (Acid Oxide)
![Page 4: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/4.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ1 )วตถดบททำาหนาทเปนดาง (Alkali หรอ Basic Oxide)
หรอทนยมเรยกวาฟลกซ (Flux) ซงเปนวตถดบในกลมทมคณสมบต
เปนตวปรบโครงสรางแกว (Network Modifier) ชวยลดจดหลอมตวและความหนดใหกบเคลอบ ทำาใหอณหภมในการเผาเคลอบลดลง ไดเคลอบหลอมละลายเรวขน เพมการไหลตวใหกบเคลอบทำา
![Page 5: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/5.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ1 )วตถดบททำาหนาทเปนดาง (Alkali หรอ Basic Oxide) ไดแก
โซเดยมออกไซด (Na2O) ซงอยในรปของโซเดยมเฟลดสปาร หรอโซเดยมคารบอเนต
โพแทสเซยมออกไซด (K2O) ซงอยในรปของโพแทสเซยมเฟลดสปาร หรอโพแทสเซยมคารบอเนต
แคลเซยมออกไซด (CaO) ซงอยในรปของหนปน หรอแคลเซยมคารบอเนต และซงคออกไซด
![Page 6: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/6.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ2) วตถดบททำาหนาทเปนตวกลาง (Intermediate Oxide) เปนวตถดบในกลมทมคณสมบต
เปนตวทำาใหเกดความเสถยร (Network Co-Former) ชวยใหเคลอบมความหนด เมอหลอมตวเปนแกวจะไมไหลตว
มากเกนไป ชวยลดการแตกรานของเคลอบได วตถดบทมคณสมบตเปนตวทำาใหเกดความเสถยร
![Page 7: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/7.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ2) วตถดบททำาหนาทเปนตวกลาง (Intermediate Oxide) ไดแก
อะลมนา (Al2O3) ซงมอยในแรเคโอลไนตในดนใหเคลอบมผวเรยบ
![Page 8: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/8.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ3) วตถดบททำาหนาทเปนกรด (Acid Oxide) เปนวตถดบในกลมทมคณสมบต
เปนตวทำาใหเกดโครงสรางของแกว (Glass Former) หรอโครงสรางตาขาย
(Network Former) เปนสารประกอบทสามารถเกดเปนแกวไดเมอหลอมตว มคณสมบตเปนตวทนไฟในนำาเคลอบ เนองจากจดหลอมตวสงทำาให
นำาเคลอบม ความแขงแกรงทนทานตอการขดขวนและแรงกระแทก สามารถทนตอฤทธกรดหรอดางไดด
![Page 9: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/9.jpg)
การจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ3) วตถดบททำาหนาทเปนกรด (Acid Oxide) ไดแก
ซลคอนไดออกไซด หรอซลกา (SiO2) โบรอนออกไซด (B2O3) ไดฟอสฟอรสเพนตาออกไซด (P2O5) เจอรมาเนยมไดออกไซด (GeO2) ซงออกไซดเหลานเมอหลอมตวจะทำาใหเกดโครงสรางของแกวได
![Page 10: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/10.jpg)
ตารางแสดงการจดกลมวตถดบทใชในการเตรยมนำ+าเคลอบ โดยแบงออกเปน 3 กลมหลก
กลมทมคณสมบตเปนดาง
(RO/R2O)
กลมทมคณสมบตเปนตวกลาง (R2O3)
กลมทมคณสมบตเปนกรด (RO2)
PbO, 2PbCO3BaO, BaCO3
CaO, CaCO3
K2ONa2O
Li2O, Li2CO3
MgO, MgCO3
SrO, SrCO3ZnO
Al2O3B2O3
SiO2B2O3P2O5GeO2
![Page 11: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/11.jpg)
การเกดโครงสรางของแกวและเคลอบทฤษฎของ Zachariasen’s random network theory ซงเปนหลกในการศกษาปจจยทมผลในการทำาใหเกดโครงสรางของแกวและเคลอบ เชนโครงสรางผลกของซลกา (Silica) และซลเกต (Silicate)- รปทรงสหนา (Tetrahedron)- Unit Cell
http://wps.prenhall.com/wps/media /objects/3084/3158649/blb2210.html
![Page 12: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/12.jpg)
ปจจยทมผลตอคณสมบตทางเคมและกายภาพของสารประกอบทสามารถทำาใหเกดโครงสรางของแกว• ชองวาง (Space) ซงมความสมพนธกบความหนาแนน (density) จาก
ปรมาตรตอมวลของสารประกอบ ซงแปรผกผนกบการเปลยนแปลงของปรมาตร• ประจไฟฟา หรอความแขงแรงของพนธะวาเลนซ (Valency bonds) ซงจะม
ผลโดยตรงกบ- ความแขง (Hardness) - ความแกรง (Strength) - ความทนไฟ (Refractoriness) - มผลตอจดหลอมตว (melting point) หรอจดออนตว (Softening
point)
![Page 13: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/13.jpg)
ความแตกตางระหวางผลกของซลเกตและซลกา กบ vitreous silica และ glasses • การจดเรยงตวของโครงสรางผลกจะเปนแบบสมมาตร (symmetrical) ในรปแบบของเททระฮดรอนซงจะซอนทบกนเปนชนๆ• vitreous silica และ glasses มการจดเรยงโครงสรางทตอเนองกนเปนโครงขาย 3 มตแบบสม (Random Network) ซงจะเรยงซอนทบกนเปนลำาดบชนไป
Singer และ German, 1960 : 2
![Page 14: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/14.jpg)
ความแตกตางระหวางผลกของซลเกตและซลกา กบ vitreous silica และ glasses
ผลกของซลเกตและซลกา vitreous silica และ glasses จดหลอมตวทแนนอน มอณหภมทจดออนตวมากกวาชวงอณหภม
ของการหลอมตวเกดรปของผลก ไมมผลก
จดเรยงรปรางไดอยางเปนระเบยบ
จดเรยงตวแบบไรระเบยบ
โครงตาขายมความสมดล โครงตาขายไมมความสมดลการขยายตวเชงความรอนตำามความหนดมากเมอหลอม
มพนธะทแขงแรงมาก
![Page 15: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/15.jpg)
ความแตกตางระหวางผลกของซลเกตและซลกา กบ vitreous silica และ glasses
ขอสรป• โครงสรางของแกวมการจดเรยงโครงตาขาย 3 มตแบบสม ซงไม
ไดเกดซำากนทระยะหางเดม • มหนวยพนฐานเปนแบบ Tetrahedral หรอ Triangular (รอง
สามเหลยม) ทลอมรอบดวยอะตอมของออกซเจน 4 อะตอมโดยมอะตอมของซลคอนอยภายในตรงกลาง • ชองวางเลกๆ ระหวางของหนวยพนฐานในโครงตาขายนจะถกเตม
เตมดวยธาตททำาใหเกดความเสถยรซงจะไปปรบเปลยนคณสมบตทางกายภาพของแกว• ไมสามารถหาสตรยอยทางเคมของแกวไดเนองจากการจดเรยง
โครงสรางแบบสม
![Page 16: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/16.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ1. สารตะกว (PbO)• มจดหลอมละลายท 770-1,120 องศาเซลเซยส • ทำาหนาทเปนตวหลอมละลายทใหแกวในอณหภมตำา 900-1,120
องศาเซลเซยส ถาเผาในอณหภมสงเกน 1,180 องศาเซลเซยส สารตะกวจะระเหยกลายเปนไอ ตะกวเปนสารพษไมควรใชตะกวโดยตรงในการเตรยมเคลอบ • ควรนำาตะกวมาหลอมกบซลกา ใหเปน ฟรตเสยกอน เมอ Pb3O4 + 2SiO2 จะไดเปนฟรตของตะกว (Lead bisicate frit) มราคาแพง ยงไมมการผลตในประเทศ ตองสงซอจากตางประเทศ• เคลอบตะกวทกชนดตองเผาแบบสนดาปสมบรณ ไมมควน ถาหาก
เผาผดพลาดเชอเพลงสนดาปไมสมบรณ จะเกดเปนควนสดำาคลำา • สารทใหตะกวไดแก ตะกวแดง (Pb3O4) และตะกวขาว (2PbCO3)
![Page 17: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/17.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ2. บอแรกซ (Borax) Na2O 2B2O3 10H2O• มจดหลอมละลายท 741 องศาเซลเซยส • ทำาหนาทเปนตวหลอมละลายใหแกวทอณหภมตำา 900-1,100 องศาเซลเซยส
เปนดางทใหโซเดยมและบอรกออกไซดอยรวมกน เปนสารละลายนำาได • นยมนำามาหลอมเปนฟรตกอนใชเคลอบผลตภณฑ Na2O 2B2O3 3SiO2 คอ โบ
โรซลเกตฟรต สามารถใชทำาเคลอบสฟาสดได โดยใสสนมทองแดง 3-4% ในฟรต แลวเผาทอณหภมตำา 900-1,100 องศาเซลเซยส • เคลอบทเผาทอณหภมตำาทกชนด ไมนยมนำามาใสอาหาร เพราะกรดในอาหาร เชน
นำาสมสายช และกรดมะนาว สามารถกดเคลอบได และเกดสารพษละลายปนมากบอาหาร
![Page 18: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/18.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ3. ฟรต (Frit)• ฟรต คอ วตถดบทใชเตรยมเคลอบอณหภมตำา ซงทำามาจากวตถดบทเปน
พษหรอวตถดบทละลายนำาไดนำามาเผาหลอมรวมกบซลกาซงเปนแกวทำาใหวตถดบทหลอมตวเปนแกวมคณสมบตไมละลายนำาและไมดดซมเขาทางผวหนงลดคณสมบตเปนพษลง ฟรตถกนำามาบดใหละเอยดในรปของผงเคลอบสำาเรจรปกอนนำามาใชเปนเคลอบอณหภมตำา นยมเตรยมฟรตจากวตถดบ ตะกว และบอแรกซ หรอจากสวนผสมของทงสองอยางรวมกน เชน• Pb3O4 + 2SiO2 บดเปนผงละเอยด (Lead bisilicate frit)
•Na2O 2B2O3 + 3SiO2 บดเปนผงละเอยด (Borosilicate frit)• Pb3O4 + Na2O 2B2O3 + 5SiO2 บดเปนผงละเอยด (Lead
Borosilicate frit)
![Page 19: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/19.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ• ฟรตนยมนำามาใชผสมในนำาเคลอบอณหภมตำาประมาณ 80-100% โดย
นำาหนก เนองจากในเคลอบฟรตมสวนผสมของซลกา และอะลมนาอยบางจงใชเปนเคลอบสำาเรจรปทอณหภมตำาได • เคลอบอณหภมปานกลาง 1,150-1,200 องศาเซลเซยส ใชฟรตใน
ปรมาณนอยลง เพอลดอณหภมการหลอมละลายของเคลอบโดยใชในปรมาณ 20-40% รวมกบวตถดบตวหลอมละลายอนๆ ในสตรเคลอบ • เคลอบอณหภมสง โดยปกตไมใชฟรตเปนสวนประกอบ ใชวตถดบ
ทงหมด (Raw material) แตในเคลอบอณหภมสงบางชนดทตองการสพเศษหรอมปฏกรยาแปลกจากธรรมชาต (special effect) จะใชฟรตในสตรเคลอบดวยในปรมาณไมเกน 5%
![Page 20: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/20.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ4. ซงคออกไซด (ZnO)• เปนวตถดบมจดหลอมละลายสง หลอมละลายไดแกวท 1,800 องศา
เซลเซยส • สงกะส (Zinc) เปนดางทนยมใชในเคลอบอณหภมปานกลางถงอณหภม
สง 1,150-1,250 องศาเซลเซยส • ใชรวมกบดางตวอนๆ เชน หนปน โซดาเฟลดสปาร เปนตน หากใชเฉพาะ
ดางจากสงกะสเพยงอยางเดยวอาจจะทำาใหเคลอบไมยอมละลาย เคลอบใสทมสงกะส ถาหากนำามาเขยนสใตเคลอบ สเขยว สเหลอง สนำาตาล จะซดลงและสเขยวจะเปลยนเปนสนำาตาล แตเคลอบสงกะสจะทำาใหสนำาเงนมสสดยงขน
![Page 21: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/21.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ5. แมกนเซยมออกไซด (MgO)• เปนวตถดบทมจดหลอมละลายสงมาก 2,800 องศาเซลเซยส • จดเปนวตถดบทนไฟแตมคณสมบตเปนดางหรอตวหลอมละลายใน
เคลอบอณหภมสง 1,250 องศาเซลเซยส ขนไปถง 1,300 องศาเซลเซยส • แมกนเซยมไมไดเปนตวหลอมละลายหลกในสตรเคลอบแตใชใน
ปรมาณนอยมาก จาก 1-10% ถาใชปรมาณมากเคลอบจะทนไฟสง และเกดเปนเคลอบกงดาน (Semi Matt) วตถดบทใชแมกนเซย ไดแก
• ทลคม (Talcum) 3MgO 4SiO2 H2O แมกนเซยมซลเกต• โดโลไมต (Dolomite) CaCO3 MgCO3 แคลเซยม
แมกนเซยมคารบอเนต• แมกนเซยมคารบอเนต (Magnesium Carbonate) MgCO3
![Page 22: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/22.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ6. ลเทยมออกไซด (Li2O)• วตถดบทมจดหลอมละลายใหแกวในอณหภม 1,150 องศาเซลเซยส • มคณสมบตเปนตวหลอมละลายทดในเคลอบอณหภมปานกลาง และ
อณหภมสง 1,150-1,230 องศาเซลเซยส ลเทยมมราคาแพงจงไมนยมใชในเคลอบอตสาหกรรม เหมาะสำาหรบทำาเคลอบในปรมาณไมมาก ลเทยมมคณสมบตเปนตวเรงสเคลอบดวย เคลอบทมสพเศษตางๆ เชน สฟาเทอรคอยช หรอสชมพ จะตองใสลเทยมในปรมาณ 5-10% ในสตร วตถดบทใหลเทยมไดแก
• Li2CO3 ลเทยมคารบอเนต• Li2F2 Al2O3 3SiO2 ลเทยมเฟลดสปาร หรอเลปปโดไลต
![Page 23: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/23.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ7. สตรอนเซยมออกไซด (SrO2)• เปนวตถดบทมจดหลอมละลายท 2,430 องศาเซลเซยส • มคณสมบตเปนดางใชในเคลอบอณหภมปานกลาง 1,150-1,200 องศา
เซลเซยส ซงโดยปกตจะใชไมเกน 3% ในสตรเคลอบ อณหภมการเผาปานกลางโดยใชรวมกบดางตวอนๆ เชน โซดาเฟลดสปาร ซงคออกไซด แบเรยมคารบอเนต • ใชรวมกนหลายๆ อยาง เพอลดอณหภมในการหลอมละลายไดดกวาการใช
เพยงลำาพงตวเดยว สตรอนเซยม มราคาแพงจงไมนยมใชทำาเคลอบในอตสาหกรรมทใชเคลอบปรมาณมาก วตถดบทใหสตรอนเซยม ไดแก
• SrCO3 สตรอนเซยมคารบอเนต
![Page 24: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/24.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ8. แบเรยมคารบอเนต (BaCO3)• เปนวตถดบทมจดหลอมละลายท 1,923 องศาเซลเซยส • มคณสมบตเปนตวหลอมละลายทอณหภมปานกลางถงอณหภมสง 1,180-1,250 องศาเซลเซยส โดยปกตแลวแบเรยมไมใชตวหลอมละลายหลก • จงใชเปนตวเรงตวหนงในการหลอมละลายของเคลอบ เตใชในปรมาณ
เพยงเลกนอย 5-8% ถาใชมากกวานนจะไมชวยใหเคลอบหลอมละลายไดเรวขน ถาหากใชมากกวา 20% ขนไปในเคลอบ มกจะใหสดานแทนเคลอบทมปรมาณของแบเรยมสงถาเผาเกนอณหภมไปเลกนอย 20-30 องศาเซลเซยส จะเกดตำาหนเปนฟองบนผวเคลอบ หรอเคลอบเดอดพองปดๆ จงตองระวงในการเผาเปนพเศษโดยเผาตำากวาอณหภมเดมสก 20-30 องศาเซลเซยส และแชเวลาไวทอณหภมสงสดไว 10 นาท เคลอบจะมคณภาพด ไมเกดตำาหนเปนฟอง
![Page 25: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/25.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ9. แคลเซยมคารบอเนต (CaCO3)• แคลเซยมคารบอเนต หรอหนปน เปนวตถดบทมจดหลอมละลาย
สง 2,500 องศาเซลเซยส • มคณสมบตเปนตวหลอมละลายหลกในเคลอบอณหภมสง 1,250-1,300 องศาเซลเซยส สามารถใชเพยงอยางตวเดยวในสตรเคลอบได เพอเปนตวหลอมละลายแตโดยปกตนยมใชคกบโซดาหรอโพแทสในเฟลดสปาร ดวยปรมาณทใช 15-25% ในเคลอบอณหภมสง • ชวยใหเคลอบมความแขงแกรง วตถดบทใหแคลเซยมไดแก
• หนปนสขาว Whiting• แคลไซด CaCO3• หนปนสเทา Gray limestone
![Page 26: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/26.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ10. เฟลดสปาร (KNaO Al2O3 6SiO2)• เฟลดสปารหรอหนฟนมา เปนวตถดบทมจดหลอมละลาย 1,180-1,200 องศาเซลเซยส มคณสมบตเปนเคลอบไดตามธรรมชาต มดาง กลาง และกรด อยครบในสวนประกอบของเคลอบ • เคลอบเคมหรอเคลอบหนทเราใชอยในปจจบน ซงกคอเคลอบหนฟนมา
นเอง ทเปนวตถดบหลกในสตรเคลอบ มตงแต 40-60% ในสตรเคลอบอณหภมสงทกชนด ถาใชโพแทสเฟลดสปารเพยงอยางเดยวเพอทำาเคลอบจะตองเผาถงอณณภม 1,400 องศาเซลเซยส จงจะไดเคลอบใส แตถาหากเราตองการลดอณหภมในการหลอมละลายและไดเคลอบใสทด จะตองใชเฟลดสปารรวมกบตวหลอมละลายตวอนๆ เฟลดสปาร ทนยมใชในสตรเคลอบมอย 2 ชนด คอ
• K2O Al2O3 6SiO2 โพแทสเฟลดสปาร•Na2O Al2O3 6SiO2 โซดาเฟลดสปาร
![Page 27: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/27.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ11. เนฟเฟลนไซยาไนด (K2O 3Na2O 4Al2O3 9SiO2)• เปนเฟลดสปารทมตวหลอมละลายในปรมาณมากกวาเฟลดสปาร
ในธรรมชาต • จงมจดหลอมละลายตำา 1,100-1,200 องศาเซลเซยส แลวแต
แหลงทขดได • เหมาะสำาหรบทำาเคลอบหน เพราะสามารถใชเปนวตถดบหลกได
ทนท 70-80% ในสตรเคลอบ ไมมจำาหนายในประเทศ ตองสงซอจากตางประเทศ
![Page 28: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/28.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ12. อะลมนาออกไซด (Al2O3)• มจดหลอมละลายท 2,050 องศาเซลเซยส • มคณสมบตเปนตวกลาง ทำาใหเคลอบหนดเกาะตดผวดนไดด ไมไหล
จากตวผลตภณฑขณะเผาถงจดหลอมละลาย ชวยใหเคลอบดบทยงไมไดเผามความแขงสามารถเกาะตดผวผลตภณฑไดแนนไมหลดเปนฝนตดมอขณะจบ หรอทำาใหเคลอบมตำาหนงาย • ปกตเราใชดนขาวเปนวตถดบทใหอะลมนาในเคลอบ เคลอบเกอบทก
ชนด มดนขาวอยประมาณ 10% ในสตร เพอชวยใหเคลอบลอยตวไมตกตะกอนกนถง และชวยใหเคลอบไมหลดเปนฝนและมคณสมบตเปนตวหนดในขณะทเคลอบหลอมละลาย วตถดบทใหอะลมนา ไดแก
• ดนขาว Al2O3 2SiO2 2H2O• อะลมนาไฮเดรท Al2O3 3H2O
![Page 29: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/29.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ13. ซลกา (SiO2)• มจดหลอมละลายท 1,750 องศาเซลเซยส เปนทรายแกว หรอหน
แกวผลกของแรควอทซ มคาความแขง ระดบ 7 ทำาใหบดละเอยดไดยาก มคณสมบตเปนกรด ทำาหนาทเปนตวทนไฟ ลดการไหลตวของนำาเคลอบ ทำาใหผวเคลอบมความแขงแกรงทนตอรอยขดขวน ทนแรงกระแทง ทนฤทธกรด และดางไดด ในเคลอบอณหภมสงทกชนดมปรมาณของซลกาในสตร 25-30% วตถดบทใหซลกาไดแก
• ควอทซ (Quartz) • ฟลนท (Flint) • ซลกา • ทรายแกวบรสทธ • เฟลดสปารทกชนด
![Page 30: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/30.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบ13. วตถดบทใหสขาวทบและสตางๆ ในเคลอบสขาวทบ• SnO2 สแตนนกออกไซด (ดบก) 3-7%• ZrSiO4 เซอรโคเนยมซลเกต หรอชอการคา เซอรโคแพก 8-12%
สขาวครม• TiO2 ไทเทเนยมไดออกไซด 8-12%
สเขยวOxidation Firing (OF) Reduction
Firing (RF)Cr2O3 โครมกออกไซด 0.5-1%CuO คอปเปอรออกไซด 1-4%CuCO3 คอปเปอรคารบอเนต 1-4%
0.5-1% สนำ+าตาล0.5-1% สแดง0.5-1% สแดง
![Page 31: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/31.jpg)
วตถดบในการเตรยมนำ+าเคลอบOxidation Firing (OF) Reduction Firing
(RF)MnO2 แมงกานสไดออกไซด 4-6%Fe2O3 เฟอรรกออกไซด 4% = สเหลอง 8% = สนำ+าตาล 12-15% = สดำาFeO, Fe3O4 เฟอรรสออกไซด เหลกดำา 4-8%
3-6% สนำ+าตาล1-2% สเขยวศลาดล 1-2% สเขยวศลาดล
• สนำ+าตาล
• สฟา-นำ+าเงนOxidation Firing (OF) Reduction
Firing (RF)CoO โครบอลตออกไซด 0.5-3%
1-2% สนำ+าเงนสด
![Page 32: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/32.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ1. ผลของ K2O และ Na2O ทมตอเคลอบ• มคณสมบตทมความเปนฟลกซ (Flux) ทรนแรง• ชวยลดความหนดของนำาเคลอบไดเปนอยางด• ชวยเพมการขยายตวเชงความรอน (Thermal Expansion) ใหกบเคลอบ• ทำาใหเคลอบมโอกาสเกดการหลอมละลาย (Dissolution) หรอไหลตวไดด• เคลอบมความทนตอสารเคมนอยลง โดยเฉาะความสามารถในการทนตอกรด
จะลดลง• ความแขง (Hardness) และการทนตอการขดสของเคลอบจะลดลง• ทำาใหชวงอณหภมในการออนตว (Softening range) แคบลง• มผลตอการเกดสบางสหลงเผา• ราคาไมแพง
![Page 33: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/33.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ2. ผลของ CaO ทมตอเคลอบ• มความเปนฟลกซทอณหภมสง (1,040 องศาเซลเซยส)• ชวยใหชนระหวางเคลอบและเนอดน (Interface Layer) มความหนาและ
แขงแรงขน• ชวยใหความแขง และความแขงแรง (Strength) ของเคลอบดขน ถาหาก
ใชรวมกบ B2O3 (บอรรกออกไซด)• เคลอบมความทนตอกรดมากขน• หากใชในปรมาณนอยจะทำาใหเคลอบเกดการแยกตวออก (Segregation)
แตถาหากใสในปรมาณมากจะทำาใหผวของเคลอบทบแสง• ชวยเพมแรงดงทผว (Surface Tension) ใหกบเคลอบ• ไมมผลตอการเปลยนสบางสหลงเผา ยกเวนกบ Fe2O3 โดย CaO จะ
เปลยน Fe2O3 จากสเหลองใหเปนสเขยวปนเหลอง (Olive Green)
![Page 34: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/34.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ3. ผลของ MgO ทมตอเคลอบ• ชวยใหผวเคลอบสกใส (Brilliance) เปนประกาย• หากใสในปรมาณนอยจะชวยลดจดหลอม และลดอณหภมใน
การหลอมเคลอบ แตถาหากใสในปรมาณมากจะทำาใหผวของเคลอบทบแสง และชวยใหเคลอบเกดผลก นอกจากนยงชวยเพมจดหลอมตวใหกบเคลอบอกดวย• ชวยลดการขยายตวเชงความรอนหากใชในปรมาณนอย• ชวยเพมแรงดงทผว (Surface Tension) ใหกบเคลอบ• ชวยเพมความแขงและการทนตอการขดสใหกบเคลอบ• มความทนตอสารเคมเพมขน• อาจทำาใหเคลอบเปลยนสได
![Page 35: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/35.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ4. ผลของ PbO ทมนำ+าเคลอบ• ชวยลดความหนดใหกบเคลอบ ทำาใหเคลอบมการไหลตวทดขน• ชวยลดจดหลอมตวใหกบเคลอบ (ลดอณหภมการหลอม)• ชวยลดแรงดงทผว (Surface Tension) ใหกบเคลอบ• ความแขงลดลง• เกดการระเหย (Evaporation) ไดงายขณะเผา• ความแขงแรงและความทนตอสารเคมลดลง• ชวยเพมการหลอมละลายของแกว• ชวยใหเคลอบมผวเรยบปราศจากฟองอากาศ (Bubbles)• สามารถทำาใหเคลอบมสสดใสไดทอณหภมตำา เชน สเหลองสด สแดงสด
เปนตน• อาจทำาใหเคลอบใสมสเหลองได
![Page 36: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/36.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ5. ผลของ B2O3 ทมนำ+าเคลอบ• ลดอณหภมหลอมตวใหกบเคลอบไดเปนอยางด• ชวยเพมการเกดเปนเนอแกว • ชวยใหเคลอบมความหนดลดลง และชวยลดแรงดงทผว• ชวยใหผวเคลอบเรยบและสกใสเปนประกาย• ทนตอสารเคม และมความแขงแรงมากกวาเดม• มชวงอณหภมในการออนตวกวางขน• ทำาใหเคลอบเกดการแยกตว จงทำาใหใชวตถดบทเปนตวทบ (Opacifier) นอย
ลง• ชวยลดการขยายตวเชงความรอน• ชวยเพมความสามารถในการหลอมละลาย• อาจจะทำาใหเคลอบมสทจางลงได
![Page 37: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/37.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ6. ผลของ Al2O3 ทมนำ+าเคลอบ• ชวยเพมอณหภมในการหลอมตวใหกบเคลอบ• เคลอบมความหนดเพมขน• เคลอบมความทนตอสารเคมเพมขน• ชวยทำาใหมชวงอณหภมในการออนตวกวางขน• ชวยเพมความแขงแรงและความทนตอสารเคม• ชวยเพมแรงดงทผวใหกบเคลอบ• ชวยลดการขยายตวของ PbO, ZnO และ Alkali ใหกบ
เคลอบ• ทำาใหออกไซดเกดการเปลยนสได เชน ชวยทำาใหสดำาเขมดขน• ชวยทำาใหพนธะความแขงแรงของวตถดบสำาหรบทำาเคลอบด
ขน
![Page 38: Chapter 4 properties of glazes and control](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062503/58d1e5d01a28ab51448b4bb1/html5/thumbnails/38.jpg)
การศกษาคณสมบตของวตถดบทมผลตอเคลอบ7. ผลของ SiO2 ทมนำ+าเคลอบ• ชวยเพมอณหภมในการหลอมตว• เคลอบมความหนดเพมขน และชวยใหชวงอณหภมในการหลอม (Melting point) กวางขน• สามารถลดการขยายตวเชงความรอนของเคลอบได• ชวยลดความสามารถในการหลอมละลาย (Solubility) ของ PbO
ได• ชวยเพมความแขงแรงอด (Compressive Strength) • ชวยเพมความทนตอสารเคม และกรด• มผลตอการเปลยนของเคลอบนอยมาก (ยกเวน Chromium Red, Nickel Red และ
Chromium Yellow)• ถาม B2O3 และ ZnO จะทำาใหเคลอบมความทบแสงเพมขน• ชวยทำาใหเคลอบดานมสสดใส