chit naing leadership

32
ခါင္းေဆာင္လက္စြ mCm pdf team Typing - lovemoreme47 Proof - ကိညီေစမင္း Design & PDF - ကိberhad စာဖတ္ပရိသတ္မားကိအစဥ္ေလးစားလွက္ .... MCM PDF www.mmcybermedia.com March -2011

Upload: shwedana

Post on 24-Oct-2014

180 views

Category:

Documents


26 download

TRANSCRIPT

Page 1: Chit Naing Leadership

ေခါငးေဆာငလကစြ

mCm pdf team

Typing - lovemoreme47

Proof - က ညေစမငး

Design & PDF - က berhad

စာဖတပရသတမားက အစဥေလးစားလက....

MCM PDF

www.mmcybermedia.com

March -2011

Page 2: Chit Naing Leadership

- 1 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

မာတကာ

စာေရးသ၏အမာစာ

၁။ အခနး (၁) အဓပၸါယႏငအေျခခ

၂။ အခနး (၂) ရ၊ သ၊ လပ

၃။ အခနး (၃) လကၡဏာအဂၤါရပမား

၄။ အခနး (၄) မ၊ လပထး၊ အေျခခသေဘာတရားမား

၅။ အခနး (၅) ေခါငးေဆာင၏ လပငနးတာ၀န

၆။ အခနး (၆) ေခါငးေဆာင၏ စြမးရညႏင တနဖးမား

ေနာကဆကတြ

စာေရးသ၏ အမာစာ

စာေရးသအသကအရြယ ေျခာကဆယသ႔ နးကပလာေသာအခါ ေရးသားထတေ၀ခေသာ စာအပ အေရအတြကသညလညး (၆၀) အပ ျပညခေလၿပ။ မဂၢဇငး ေဆာငးပါးရငအျဖစ ရမ၀၊ မးေ၀၊ ေသာငးေျပာငး ေထြလာ၊ စပယျဖ၊ လမေလး စသညမဂၢဇငးမားတြင လြနခေသာ အႏစ (၂၀) ေကာက စတငေရးသား ခသည။ မဂၢဇငး၊ ဂာနယမားတြင ေဖာျပၿပးသားေတြက တရာတရာ စစညးလက ေဆာငးပါး ေပါငးခပ အျဖစထတေ၀ခပါသည။ စာအပေပါငး ငါးဆယေကာ။

သးျခားအစအဆး ေရးသားထားေသာ စာအပဟ၍ကား ေအာကပါဘာသာျပန ၂ အပသာရခ ပါသည -

၁။ ခမးသာေပာရႊငေရးအတြက မဟာဗဟာ (၇) ခက

၂။ ေသနဂၤဗဟာ အတတပညာ

ယခစာအပ “ေခါငးေဆာငလကစြ” စာအပကမ မာတကာမၾကမးက ဥးစြာေရးခၿပးမ သးသန႔ စာအပအျဖစ ျပစပါသည။ ေနရာေဒသမားစြာမာ ေဟာေျပာတငျပခဖးေသာ အေၾကာငးအရာတ႔က ထညသြငးထားပါသည။ လကစြအျဖစ အသးခႏငေစရန ကစလစေအာင ႀကးစားစစညးပါသည။

မညသ႔အတြကနညး

အသကအရြယ ၁၂ ႏစမ ၃၂ အတြငးရ လငယေမာငမယအားလးအတြက ဘ၀တစသကတာ ေတြ႔ႀကရမည အခကအခေတြ၊

စနေခၚပြေတြက ေခာေခာေမြ႔ေမြ႔၊ ေအာငေအာငျမငျမင၊ ရငဆငေျဖရငး ေအာငျမငေစရန အေထာကအကရဖ႔ ေရးသားျခငးျဖစပါသည။ မမကယက ျမငတငပးေထာငေရး၊ အေျခခသေဘာမား ေဖာျပထားပါသည။

ဘယကရသနညး

အခကအလက အေၾကာငးအရာမားက မညသညအရငးအျမစမားမ ရရခသနညးဆေသာ ဖတခသမ၊ မတခသမ၊ မမေရးကးထားသညမတစမားမ ရယထားပါသည။ ေခါငးေဆာငမ ဆငရာ ဗဟသတတ႔က မမ၏ စတပါဝငစားမအရ ရာေဖြစေဆာငးခပါသည။ ဝနထမးဘဝ တစေလာကလး သညလညး စစေရး၊ စညးရးေရး၊ စေသာတာဝနအမးမးတြင အရာရငယဘဝမ ပထမတနး အေရြးခယ ခတနး အရာရႀကးဘဝအထ ေခါငးေဆာငကြပကၿပး အေကာငအထညေဖာ ခရပါသည။ အေတြ႔အႀကသည

Page 3: Chit Naing Leadership

- 2 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ေခါငးေဆာငဘဝ၌ လကေတြ႔ကြငးဆငးေလကငရ ျခငးပငျဖစပါသည။ စတပါ ဝငစားမႈႏင အေတြ႔အႀက တ႔က အေထာကအကရခပါသည။

ေကးဇးတငပါသည

ဤစာအပမးေရး ျဖစေအာင တကတြနးအားေပး ခေသာ ေကးဇးရင ဆရာသမားမား ျဖစၾကသည

ဗလခပစနးေအာင (ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလေကာငးအပႀကး၊ အၿငမးစား) ႏငတကြ စစဥးစး တကသလမ နညးျပမးႀကးမား၊ လပေဖာကငဖကမားအား အစဥသတရစြာ ေကးဇးတငေၾကာငး ေဖာျပလ ပါသည။

စာဖတသမားအား ေလးစားခစခငစြာျဖင

ခစႏင (စတပညာ)

ေခါငးေဆာငဂဏရည

ေလာက၌ စႏၵကပငသည ေျခာကေသြ႕ေသာလညး အန႔က မစြန႔။ ဆငေျပာငသည စစေျမျပငသ႔ ေရာကေသာလညး လတ႔၏မကေမာက၌ တငတယျခငးကမစြန႔။ ႀကသည ယႏယားစက၏ အဝသ႔ ေရာကေသာလညး ခေသာအရသာက မစြန႔။ ပညာရသေတာေကာငးသည ဆငးရျခငးသ႔ ေရာကေသာ လညး သေတာေကာငးတရားက မစြန႔သညသာတညး။

သရမဟာစတရဂၤဗလအမတ

ေလာကနတကမး (၁၃၅၂ ခႏစ)မ စာပဒစဥ ၄၅

အခနး (၁)

အဓပၸါယႏငအေျခခ

သငစတက အဆငသင ျဖစေနလင အရာခပသမးသညလညး သငအတြက အဆငသင ျဖစေနလမမည။

ဝလရတစပးယား (၁၅၆၄-၁၆၁၆)

အဂၤလပျပဇာတေရးဆရာ

၁။ ေခါငးေဆာငမႈ၏ အဓပၸါယ

ေခါငးေဆာငမဆသညမာ ၾသဇာသကေရာကေစမႈပင ျဖစသည။ ထ႔ထကလညးမပ၊ ထ႔ထက လညး မေလာေခ။ တစနညးဆေသာ မမ၏ ရညရြယခက၊ လလားခကပနးတငက လအမားက လကနာ ပါဝင လပေဆာငႏငေစျခငး၊ (ဝါ) လအမားကလႊမးမးႏငျခငး ျဖစပါသည။

မညသညအဖြ႔အစညးတြငမဆ ၾသဇာသကေရာကမ ရရေရးအတြက ပငပနးစြာ လပေဆာငရန လအပသကသ႔ ေခါငးေဆာငတစဥး ျဖစလာႏငေရးကလညး ႀကးပမးယရမညျဖစပါသည။ ျဖတလမးမရ၊ ထကတနစြာအရငးအႏး ေပးဆပရ၏။ ငယသားေကာငးျဖစခရ၏။

ေခါငးေဆာငမႈဆသညမာ လအမားအျပားအား လကပါလာေအာင ၾသဇာသကေရာက ေစျခငး ျဖစၿပး စမခန႔ခြမက နညးစနစမားႏင လပငနးစဥမား တစသမတတညး ရေနေစေရးက ကြပက ႀကးၾကပဖ႔ရာ အာ႐စကရေလသည။ ရာထး၊ တာဝနအဆငဆင အထကသ႔ ပ၍ျမငျမငမားမား ေရာကလ ေလေလ၊ ေခါငးေဆာငမႈက ပမလအပေလေလျဖစေပသည။ ၾသဇာ အရနအဝါ ပ၍ ႀကးမားေစလပါက ၾသဇာ သကေရာကမလညး ပမလအပေလေလျဖစသည။ေခါငးေဆာငမႈသညၾက႕ခငသနစြမးပါက“စြမးေဆာငရည” သညျမငမားေနပါလမမည။ ေခါငးေဆာငမစြမးရညသည လတစေယာက၏ ထေရာကမအဆငက အဆး အျဖတေပးေသာ “စြမးေဆာငရည” ပငျဖစေပသည.။

Page 4: Chit Naing Leadership

- 3 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၂။ ခြ၍မရေသာ အစတအပငးမား

ေခါငးေဆာငမဟ ဆရာတြင ယငးႏငတစသးတစျခားခြ၍မရေသာ အစတအပငးမား ပါဝငေန ၾကသည-

(၁) ေခါငးေဆာင

(၂) ငယသား၊ ေနာကလက၊ အဖြ႕ဝငမားအပစ

(၃) ပနးတင/ ေမာလငခက

ေခါငးေဆာငသည အပစထမာပင ပါဝငေနသည။ သ႔ရာတြင အပစက လႊမးမး ဥးေဆာငရသည။ ေခါငးေဆာငက အပစႏငခြလင အဓပၸါယမရေတာေပ။ ယဥတြေနသညက သတျပရမည။ အျခားယဥတြ ေနေသာအရာတစခမာ ပနးတငျဖစသည။ ပနးတငသည အပစ၏ေမာလငခကလညး ျဖစသည။ ဥးတည ခက၊ ေမာမနးခကလညး ဟတသည။

၃။႐ႈျမငပ

ေခါငးေဆာငမႈကေလလာလင အပစ၊ ပနးတင၊ ေခါငးေဆာငဟေသာ အစအတြက ၿခငေပါငးစၿပး ႐ႈျမငမသာ မနကနစြာ ခဥးကပႏငပါလမမည။ ေခါငးေဆာငျဖစခငလင-

(၁) ပနးတငရရမည၊ ပနးတငအေၾကာငးက သရမည။

(၂) အပစဝင ငယသား၊ အသငးအဖြ႔ဝငမား ရရမည။

(၃) မမ၏ ငယသားမားအေၾကာငးက သရရမည။

ထ႔ျပငလကေတြ႔ဥးေဆာင အေကာငအထညေဖာရမည။ ပနးတငအေၾကာငးက သရမညဆရာ၌ မည သည အခကမားျဖင ကြကြျပားျပား စစစရမညးနညး?

၄။ ပနးတင SMART Goals

ရညမနးခကပနးတငက ေအာကပါ (၅) ခကျဖင ၾကညလငရငးလငးပါေစ-

၁။ S = သငအလရရာအေပၚမာ တစသးတစသန႔ Specific ျဖစပါေစ။

၂။ M = ျဖစထြနးလာမညရလဒမားက တငးတာႏင Measure သညဆတာ ေသခာပါေစ။

၃။ A = သင၏ပနးတငသည ရႏင၊ ေရာကႏင၊ ဆြတခႏငသည Achieveable ဟစြၿမထားရမည။

၄။ R = သင၏ပနးတငသည စေလာဆကစပ Relevant ရမည။

၅။T= Time အခနကက လပေဆာငရမည။ ဘယအခန ဘယအခါမာ ဘယပနးတငဆြတခၿပး ျဖစရမည။

၅။ သျခငးႏငသးျခငး

သေဘာတရားသျခငး၊ စာေတြ႔၊ သျမငးနားလညျခငးက လကေတြ႔ကငေဆာငျခငး၊ အမနတကယ အသးချခငး၊ ေရ႕ေဆာငဥးစးလက အေကာငအထညေဖာျခငးႏင ေပါငးစပႏငရသည။ သေဘာတရားႏင လကေတြ႔၊ အသႏင အကင ဆကစပ လပေဆာငရပါမည။

ပရယတသာသနာ၊ ပဋပတသာသနာ၊ ယငးႏစရပ၏ အကးဆကေပၚထြကလာျခငးျဖစေသာ ပဋေဝဓ သာသနာ ဟ သာသနာသးရပ ရသကသ႔ ျဖစပါသည။ ျမတစြာဘရား၏ ဂဏေတာကးပါးတြင ဝဇၨာႏငစရဏႏစရပစလး ျပညစျခငး၌ အႏငးမရ၊ အတမရ၊ ဝဇၨာစရဏ သမၸႏၷဂဏေတာၾကညညစရာ အထြကအျမတျဖစသကသ႔ အတယဖြယ ျဖစပါသည။ ဝဇၨာရစပါး၊ စရဏတရား တစဆယငါးပါးတ႔ႏင အကြငးမအလးစ ျပညစေတာမပါေပသည။

ေခါငးေဆာငေကာငအျဖစ ေအာငျမငလပါက သျခငးသကသကမႏင မရ။ လကေတြ႔ကငသးျခငးမာ မညမလကနာသနညးဟေသာ အခကကသာ အဆးအျဖတေပးမညျဖစပါသည။ အသသည အသသာျဖစ၍

Page 5: Chit Naing Leadership

- 4 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

အကငမဟတေသးေပ။ ယေန႔မစ၍ ဤစာအပထက သရသမ လကေတြ႔ ဘဝ၌ ကကနန ကငသး သြားမညဟ ဆးျဖတရပါမည။ လကစြကငသးရမည ပထမဥးဆးအခကကား သငကယသင ျပျပငရန။

၆။ သငကယသင

ေခါငးေဆာငေကာငးတစဥးဟ မမကယက႐ႈျမငပါ။

သငကယသင ေခါငးေဆာငေကာငးဟ မတယရမည။

လပရန၊ လကနာရန ေခါငးေဆာငေကာငးတစဥး အေနျဖင ေတြးေတာပါ၊ ေျပာဆပါ၊ ေနထငပါ၊ ျပမပါ၊ ကငႀကပါ။

ဤစာအပက မဖတရေသမႏင ဤစာအပကဖတ႐ႈနားလညၿပး အေျခအေနတ႔သည ေဆးမစားမ ပႏင ေဆးစားၿပးပ ကြျပားသကသ႔ ျခားနားသြားေစလပါသည။ ပပမာ သာဓက တစခ ေျပာျပပါမည။

ႏစေပါငး ၂၅၀၀ ေကာကာလ၊ ျမတစြာဘရားသခင လကထကေတာ၊ ေကာသလမငးႀကးက နနကခငး တစခတြင ေလသာေဆာငမ ရေမာေနစဥ နနးေတာရငျပငရ မေန႔ညကရြာထားေသာ မးေရစြတစ သျဖင ေရအငေလးမား ျဖစေနသညတြင ထေရအငေလးမားအားခန၍ လႊား၍ ဝငေရာကလာေသာ သငယတစဥးက ျမငရေလသည။

နနးေတာညလာခေရာကေသာအခါ ေလာကတငစရာမား ဝနႀကးမားက ေလာကတင ၾကရာ ဖခငသေဌးႀကး ကြယလြနသျဖင အေမြခတစဥးတညးေသာ သားအား ဘရငက သေဌးဘြ႔ခးျမငရနလညး ပါသည။ သေဌးဘြ႔ အေမြဆကခေစဟ ဘရငက ဆးျဖတေပးသည။ ညလာခစ၍ ဘရငလညး အေဆာင ေတာသ႔ ကြျမနးသည။ ေလသာေဆာငမ ထသငယအျပနက ဘရငက လမးၾကညလကရာ လာစဥကႏင မတ၊ ေဆာေဆာနန႔နန႔ မျပမေတာ၊ ေရအငေရခြကတ႔ကမခနလႊားေတာဘ ဣေႁႏၵသမၸတျဖင တစလမး ခငး သြားသညက ျမငရသည။ ေရအငထသ႔ ေျခစြတစခ၍ နငးသြားသညက ေတြ႔ရသည။ ဘရငသလ သျဖင မငးခငးတ႔အား ထသငယက ေခၚေစၿပး ေမးသည။

ေျဖ။ “လာစဥက သေဌးသား၊ ကေလးသာျဖစပါသညဘရား၊ ျပနေသာအခါ ဘရငက သေဌးဘြ႔ ေပးခၿပမ႔၊ တရားဝငသေဌးပါဘရား၊ ဘြ႔ေပးသ၏ဂဏ၊ ရရေသာအဘအမ၏ ဂဏက ေထာကထားလက သေဌး၏ဣေႁႏၵျဖင ေရအငေရဗြကတ႔က မခနမလႊားဘ လမးေလာကရမည ျဖစပါသညဘရား”

ယေန႔မစ၍ ေမာငတ႔မယတ႔သည ဤစာမကႏာက ဖတ႐ႈၿပး ျဖစသညအေလာက ေရအင ေရဗြကေလးတ႔က ခနဆြခနဆြေဆာကစား၍ သြားဥးမာလား။ မမကယက ေသခာစြာေမးပါေလ။

ငါသည ေခါငးေဆာငေကာငးတစဥးျဖစသညဟခယပါ။ စဥးစားပါ၊ ေျပာဆ၊ ျပမ၊ ေနထင၊ ကငႀကပါ။

အေတြး၊ အေျပာ၊ အလပ၊ ဟေသာ ကသးပါးစလး တြင ေမာငတ႔မယတ႔သည ေခါငးေဆာင ေကာငး အဂၤါလကၡဏာတ႔ႏင ညပါေစ………..၊ ျပညစပါေစ…….။

၇။ ကငသးပါမ လကေတြ႔ရ

လမာအေတြးသည ေရ႕ေျပးျဖစသည။

ခယခက၊ အေတြးအေခၚသည အေရးအႀကးဆးျဖစသည။

အေျပာေရာ အလပပါ ဘယလခယထားရမလ?

“ငါသည ေခါငးေဆာငေကာငးတစဥး ျဖစတယ”သခငအေတြးရထားသသာလင အရငသခင ျဖစလာ၏။

သခး အေတြးရထားသသာလင သခးျဖစလာ၏။

ဂပး အေတြး ရထားသက ဂပးျဖစသြား၏။

ေခါငးေဆာငေကာငးဟ မမကယက အေတြးရသသာလင တကယ ေခါငးေဆာငေကာငး ျဖစလာ ပါသည။ ေသခာတကေသာနယာမ သဘာဝျဖစသည။ အပယာမထသညႏငငါသည ေခါငးေဆာင ဟမတ၊

Page 6: Chit Naing Leadership

- 5 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

အပယာဝငသညႏင ငါသညေခါငးေဆာငဟမတ။ စတအစြမးသတတနခးက ႀကးမားေစေသာ မမကယက အႀကေပးနညး Autosuggestion ျဖစပါသည။ လကေတြ႔ကငသးပါ။ ယၾကညသညႏငအမ ထးျခား တးတကမည။ ကငသးမ စရဏတရားက ေခါငးေဆာငမႈက မတေကာကတငသည။ အလပႏင သကေသျပမ ေခါငးေဆာငမႈၾသဇာ အရနအဝါ ရရပါသည။

၈။ အေျခခလအပခက (၃) ရပ

ေခါငးေဆာငေကာငးျဖစရန အေျခခလအပခကမားျပားစြာ မရပါ။ သးခကမသာလအပပါသည။

(၁) ရရန To Be

(၂) သရန To Know

(၃) လပရန To Do

အျခားသတစပါး လအမားက ဆြေဆာငစညး႐းသမးသြငးၿပး ၾသဇာအာဏာစက ႀကးမားစြာ လႊမးမးလက အၾသဖြယေကာငးေသာ စြမးေဆာငခကမားက ကမၺညးထးခသ ေခါငးေဆာငေကာငး ဟသမတ႔သည တညေသာ အခကတစခရသည။ ဥးစြာပထမ မမကယက မမ စမခန႔ခြတတရမည။ သ႔မသာ သငသည ၾသဇာတကမရသအျဖစ ထငရားျမငသာမည။

ငယသားေကာငးျဖစမ ေခါငးေဆာငျဖစႏငသည။ ေခါငးေဆာငျဖစရန ငယသားေကာငး ပထမဥးစြာ ျဖစရပါမည။

အဖြ႔အစညး (သ႔မဟတ) တငးျပညတစျပည၏ အရညအေသြးသည ယငးအဖြ႔ အစညး (ဝါ) တငးျပညရ လမား၏ ကယကငသကၡာေပၚတြင တညမေနေပသည။ အမနစစ လတစဥးခငးစ၏ ဘဝက ကယကငသကၡာႏင မအေပၚမာ တညေဆာကထားျခငးသာ ျဖစေလသည။

စကၤာပရတကကမးစာေရးဆရာ

အခနး (၂)

ရ၊ သ၊ လပ

လတစေယာကအဖ႔ ဘဝမာ ရရလာေသာ အဖးတနရတနာဟသမအတြက တနရာတနဖးကမ မလြမေသြ ေပးရလမမည။ ယငးတနဖးကား အျခားမဟတ၊ အလပလပျခငး၊ သညးခေစာငစားျခငး၊ ခစခငျမတႏးျခငးႏင စြန႔လြတႏငျခငးတ႔ ျဖစၾက၏။ ယငးတနဖးကား ေငြေၾကးမဟတ။ ေပးပါမညဟေသာ ကတစကားမဟတ။ လကေတြ႔ လပျခငးတညးဟေသာ ေရႊပငျဖစ၏။

ဂၽြနဘာရး (၁၈၃၇-၁၉၂၁)

အေမရကန သဘာဝတပညာရင

နဒါနး

ေခါငးေဆာငေကာငးတစဥးအတြက ၁။ ရရမညအခကမား၊ ၂။ သထားရမညအခကမား၊ ၃။ လပေဆာငရမညအခကမား ဟ အပငးအျခားသးပငး ရငးလငးလြယကစြာ ခြျခားေလလာႏငပါသည။

ရရနအခကမားမာ လကၡဏာ၊ အဂၤါရပမား၊ စြမးရညမား ပါဝငၾကေပလမမည။ စကေလးပါး၊ ဗလငါးတန၊ နာယကဂဏ ေျခာကပါး၊ စရကလကၡဏာ ၇ ရပ၊ (အေမရကနလကနကကငတပမား၊ ေခါငးေဆာငမျပဌာနးခကပါ သစၥာ၊ တာဝန၊ ေလးစား၊ ကယကးစြန႔၊ ဂဏသကၡာ၊ ေျဖာငမန၊ ရရငဟေသာ စရကလကၡဏာ) စသညတ႔ ပါဝငပါသည။ အမားႀကးသေအာင ေျပာမဆးေပါင ေတာသးေထာင ႏ႔စပေအာင ရာေဖြေနရန၊ အလပထက၊ တစခကသက ထအခကက မမရရ လကေတြ႔ကငမ အကးရမည။

သရနအခကမားကား ပမကယဝနး မာျပားပါသည။ ေခါငးေဆာငမားသထားရမညအခကမားက ထပမ အဆငခြျခားလင (၁) မသမျဖစသရမညအရာမား (၂) သသငသထကေသာအရာမားႏင (၃) ေနာကဆး အစသလငေကာငး၏၊ အကးရမညအရာမားဟ သးဆငရေပလမမည။ အေျခခဥပေဒသ၊ မဝါဒ၊

Page 7: Chit Naing Leadership

- 6 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

လပထးလပနညးမားသညကား ေခါငးေဆာငလပသအတြက မလြမေသြ သရရမည အခကမား ျဖစေလ သည။

လပရနအပငးတြင ေခါငးေဆာငသ၏တာဝနမား လပငနးစဥမားျဖစပါသည။ ေဆာငရန အခကမား Dos ႏင ေရာငရနအခကမား Don’ts တ႔က မမပါဝငရေသာပညာရပနယေျမ (သ႔) လထတနးစားအလႊာ၏ လအပခကအရ ရာေဖြေဆာငရြတရမည ျဖစပါသည.။

ေခါငးေဆာငေကာငး တစေယာကျဖစလာရနအတြက ရရမညအခကမားသည တစေကာငး တစဂါထာ ကြျပားႏငပါ၏။ မညသ႔ပငရေစ အေျခခအားျဖင မမားစြာ နးကပ ဆကစပၾကေပလမမည။ ေခါငးေဆာငသည ေနာကလကငယသားမား၏ စနမနာျပ Model ျဖစရမည။ အနညးဆး ေအာကပါ အရညအေသြး သးခကက အေကာငးဆးစျပ၊ နမနာ လကေတြ႔ျပသႏငရမည။

၁။ စတဓာတ

အခကအခက တညတညၿငမၿငမႏင ရရရငရင ျဖတသနးႏငသည စတဓာတရရမည။ ေခါငးေဆာငက မကနာပကၿပး ျပာေလာငခတျခငး၊ တနလပေျခာကျခားျခငး၊ ေၾကာကရြ႕ထတလန႔ျခငး တ႔က ေဖာျပေနမလင ထသေခါငးေဆာငမကဆငးၿပပကသြား ေပလမမည။ ကားနငရငဆငေတြ႔မည ဆလင ေခါငးေဆာငသညကား မရေသာလညး ေျပးခေစဆသညစကားကသ႔ စတက တငးထားႏငရမည။ မမ၏စတလပရားမက ထနးသမးႏငစြမးရျခငး၊ Emotional Stability က ဉာဏရညျပကနး Intelligence Quotient ထကပငပမၿပး အေရးပါေသးေၾကာငး အခ႕ ပညာရငမားက ေထာကခၿပး တငျပခၾကသည။ ေၾကာကရြြ႕ျခငး၊ ရရငျခငးဆသညမာ မမ၏ ယာယစတေန Mood ေပၚ တညသျဖင သတရစြာ ထနးခပ၍ ရပါသည။ စတဓာတခငမာျခငးက E.Q ဟေခၚႏငသည။

ေလာကက စတကေဆာငသည။ စတကဆြငငသည။ စတ၏အလက ေလာကႀကးသည လကပါ ရသည။

မေၾကာကတရား (ဝါ) စတဓာတခငမာေစေသာ နညးလမးကငစဥမား၊ သဒၶါ၊ သလ၊ သတ၊ စာဂ၊ ပညာ၊ ဟရၾသတပၸတ႔ျဖင ၾကာရညထေသာ စတျဖစေအာင လပရသည။

(၁) သဒၶါ - ယၾကညျခငး

(၂) သလ - ကယကငတရားေကာငးျခငး

(၃) သတ - ဗဟသတအၾကားအျမငမားျခငး

(၄) စာဂ - လဒါနးေပးကမးျခငး

(၅) ပညာ - အေကာငး၊ အဆး၊ အကး၊ အျပစက သျမငတတျခငး

(၆) ဟရ - မေကာငးမျပရနရကတတျခငး

(၇) ၾသတပၸ - မေကာငးမ ကးလြနရန ေၾကာကတတျခငး

စတဓာတေကာငးေအာငေဆာငထားဖ႔ (မမတ႔မာ ရေနရမည) အခကအခ႕က ဆရာေတာမား မန႔ၾကား ေလရသညအား ဆငပြားေဝငပါရေစ….

- မေကာငမေရာင၊ ေကာငးမေဆာင

ျဖေအာင စတကထား၊

- ေျပာျပေတြးလင၊ သတယဥ၊

ဆငျခငဉာဏေရ႕သြား

- စတထားေျဖာငမန၊ ခြငလြတရန၊

သညးခေမတာထား၊

Page 8: Chit Naing Leadership

- 7 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

- လလႏငဇြမေလာဘ၊

အၿမတငးတငးထား၊

- အရာရာတြင အသးဝင၊

ေအာငျမငေၾကာငးတရား။

စတဓာတရရငခငမာတညၾကညရမည။

၂။ စညးကမး

စညးကမးရေသာလသည လတကာ၏ ေလးစားရေသျခငးက ခရသည။ စညးကမးရသသည တးတကသည။ စညးကမးေကာငးသ က လအမားက ႏစသကသည။ စညးကမးသည လ၏တနဖးပင ျဖစသည။

ရဟနးမာ ၀နညး၊ ရြာမာ စညးရး၊ လမာစညးကမး။

စညးကမးရလင အႏရာယကငးသည၊ ေဘးရငးသည။

စညးကမးကေကာလင ဒကၡေရာကရတတသည။

သတမတေပးထားေသာ စညးက ေကာနငးၿပး မယသတာသည စညး၀ငးအျပငဘကသ႔ ထြကမလကသျဖင ဒဂရ ခးယေခၚေဆာငရာသ႔ ပါသြားခရသည။ သမငေယာငေဆာငၿပး လညဖား၊ ရာမမငးသား ဒကၡေရာကေနဟနအသျဖငေအာ၍လညစာ၊ ရေသအသြငျဖင အလခကာ စညးအျပင ထြကလာေအာင ေသြးေဆာငဖားေယာငး၊ နညးပရယာယအမးမးျဖင ဆြယေသာ ရနသႏင ရငဆငရ ရာတြင စညးက မေတာတဆ ေကာမသျဖင ေဘးရနႀကရပက သငခနးစာယစရာေကာငးသည။

စညး တြငးမာေန၊ ကငးေကြလမရနေဘး၊

ကမး ကေကာ၊ ေခာကာက၊ မားလရနေဘး။

စညးကမးကေခါငးေဆာငျဖစသက ကယတငစနမနာျပ လကနာျပျခငးအားျဖင စညးကမးေကာငး ေသာ အပစက ထေထာငတညေဆာကႏငေပသည။ စညးကမး မေလးစားေသာ ေခါငးေဆာင၏ အပခပမေအာကတြင ငယသားမား စညးကမးမသျဖင မၾကာခဏ ေဘးေတြ႔ၾကရပက စာေရးသ၏ စစသက၂၇ ႏစတြငေျပာ၍ မကနႏငေပ။ စညးကမးသည တပမေတာ၏ေကာရး ျဖစသညႏငအည စညးကမးေကာငးသမားသာလင အဆငဆငျမငမား တးတကသြားၾကၿပး စညးကမးေလာရသအခ႕မာမ အျခားအရညအေသြးမား အားသာပါေသာလညး လမးခလတမာပင လကကနရစခၾကရာပါသည။

လ၏တနဖးအဆငဆငက စညးကမးက စစေဆးပငးျဖတ၍ ခြျခားေပးလကပါသည။ ထ႔ေၾကာင ေခါငးေဆာငလပမညသသည ကယတငစညးကမးက အေလးထားစြာ ရေသလကနာတတသျဖစရသည။

၃။ေစတနာ

ေစတနာဟေသာ အရာကား ေစေဆာမပငျဖစပါသည။ ေစတနာကပငကဟ ျမတစြာဘရား သခငက ေဟာေတာမသည။ ထကသနေသာ၊ ေစေဆာမရေသာ အလပ၏ရလဒ သည ႀကးမားျပငးထန သည။ ေစတနာမပါေသာ လပရားမက အလပဟပင မသတမတႏငေခ။ ကအရာမေျမာကေပ။ ေစတနာ ေကာငးလင ကေကာငးသည။ ေစတနာျမငမ ကျမငမည။ ေစတနာသညေကာငးကး ၊ဆးကးက အခးညစြာ ေပးတတသည။ ေစတနာက အတလပ၍မရ။

ေခါငးေဆာငျဖစခငရျခငး ရညရြယခကတြင မနကနေသာ ေစတနာပါရမည။ ဘာေၾကာင ေခါငးေဆာင လပခငရသနညးဆေသာေမးခြနးက ေျဖၾကားရာတြင ေစတနာေကာငး အရငးခရရလမမည။ ႏငးယဥအေျဖညရနအတြက အခကတစခေဖာျပပါရေစ-

ဗေဒါၶေလာေက သမပၸေႏၷာ၊

ဟတာယ တဗၺ ပါဏန။

Page 9: Chit Naing Leadership

- 8 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ဧေတန သစၥ ၀ေဇၨန၊

နေရာဂါ ေဟာႏ သာဓေ၀ါ။

ေလာေက-ေလာက၌၊ သဗၺပါဏန ခပသမးေသာ သတ၀ါတ႔၏၊ ဟတာယ- အကးစးပြားအလ႔ငာ ဗေဒါၶ-ျမတစြာဘရားသည၊ သမပၸေႏၷာ-ပြငထြနးခပါသည။ ဧေတနသစၥ၀ေဇၨန-ဤမနေသာ သစၥာစကားေၾကာင၊ သာဓေ၀ါ-သေတာေကာငးတ႔၌ နေရာဂါ-ေရာဂါကငးကကနသည၊ ေဟာႏ-ျဖစၾကပါေစကနသတညး။

ဓမၼေလာေက၊ သမပၸေႏၷာ၊

သခါယ သဗၺပါဏန။

ေလာေက-ေလာက၌ သဗၺပါဏန-ခပသမးေသာသတ၀ါတ႔၏၊ သခါယ-ေအးျငမးျခငးအလငာ၊ ဓေမၼာ-တရားေတာျမတသည၊ သမပၸေႏၷာ-ပြငထြနးခပါသည။

သေဃာေလာေက၊ သမပၸေႏၷာ၊

ပညာယ သဗၺပါဏန။

ေလာေက-ေလာက၌၊ သဗၺပါဏန-ခပသမးေသာ သတ၀ါတ႔၏၊ ပညာရ-ေကာငးမ ကသလရေစျခငး အကးငာ၊ သေဃာ-သဃာေတာျမတသည၊ သမပၸေႏၷာ-ပြငထြနးခပါသည။

ဤမနကနေသာ သစၥာစကားေၾကာင သေတာေကာငးတ႔၌ ေရာဂါကငးၾကကနသည ျဖစပါေစ သတညး။ ဘရားအျမတဆးရတနာ၊ တရားအျမတဆးရတနာ၊ သဃာအျမတဆးရတနာ၊ ရတနာသးပါးတ႔ ပြငထြနး ေပၚေပါကလာရျခငး၊ ရညရြယရငးအေၾကာငးကား သတ၀ါတ႔၏ အကးစးပြား၊ ေအးျငမး ခမးသာျခငး အလငာ ေကာငးမကသလရရေစျခငးအကးငာ မဟတပါလား။ ေၾသာ…….သၿပ။

ကၽြႏပေခါငးေဆာငေနရာ ရခငသည။

ေခါငးေဆာငလပခငသည ဆျခငးသည ပငရငးေစတနာ ျဖစငျမငျမတဖ႔ရာ လပါသလား။ ေစတနာ ရညရြယခကမြနျမတသညႏငအမ ဆတအကး၊ ေကာငးကးက မမတ႔ရရခစား ရေပလမမည။

နဂး

ေခါငးေဆာငသအျဖစ မမေပၚထြကလာရျခငးသည ေလာကက ဖကဆးရနမဟတ၊ ပကသဥး ေအာငလပေဆာငဖ႔မဟတ၊ မမ၏အသငး၀င အဖြ႔၀ငမားအပါအ၀င ခပသမးေသာ လအမားတ႔၏ ေကာငးကးစးပြားက သယပးထမးေဆာငရနအလငာ မျဖစသငပါလား။

မမ၏ေခါငးေဆာငျဖစရန ရညမနးခက (ေစတနာသည) ခပသမးေသာလအမားတ႔၏ အကး စးပြားက ေဆာငရနဆလင ပမေအာငျမငမညမလြ။ ေစတနာေကာငးလင ကေကာငးမည။ ေခါငးေဆာင လပသမာ ေစတနာမနကနရန အေရးႀကးေပသည။

ေခါငးေဆာငမားသည စနေခၚမမားက ရငဆငၾကရ၏။ အတြငးေၾကဒဏကခႏငရညရဖ႔ စတဓာတၾကခငမလ၏။ အေကာငးဆးျဖစလာဖ႔ စစဥရပါမည။ အဆးဆးကလညး ေမာလငထားရမည ျဖစ၏။ အအားသငစရာမားက တြကဆလက ခရးဆကရမညသာျဖစသည.။

ရဗခရာ ( စကၤာပရတကကမးစာေရးဆရာ)

အခနး(၃)

လကၡဏာအဂၤါရပမား

အတဟ အတေနာ နာေထာ၊

မမကယသာ ကးကြယရာ။

ေဂါတမဗဒၶ(၅၀၀ဘစ)

Page 10: Chit Naing Leadership

- 9 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

နဒါနး

ေခါငးေဆာငေကာငးတစေယာကဟတ၊ မဟတ လကမ၊ ေပတ၊ ဂကတစသညတ႔ျဖငတငးတာ၍ မရေပ။ စငတမတာ၊ မလမတာ စသညတ႔ျဖငလညး တငးဆေဖၚျပ၍ မရႏငပါ။ သ႔ေသာသတ႔၏ လကေတြ႔စြမးေဆာငမ လပရပမား၊ သ၏ လကၡဏာအဂၤါရပမားက ေလလာ၍ သ၏ အတငးအဆက အကျဖတ၍ ရႏငၾကေလသည။ ေပႏငေဖာျပသညျဖစေစ၊ မတာျဖင ေဖာျပသညျဖစေစ အလားရညေသာ အရာက ရညေသာ အတငးအဆက ေဖာျပသည။ တေသာအရာက တေသာအတငးအဆကေဖာျပရာ၌ တညၾကပါသည။ အလားတပင။

ေခါငးေဆာငေကာငးတ႔တြင ရအပသညအခကမားသည ေ၀ါဟာရအာျဖင အေခၚအေ၀ၚ အသး အႏနးအရာတြင အနညးအမား ကြျပားျခားနားႏငၾကေသာလညး အလးစျခငရျမငသြားၿပဆပါက အႏစသာရ အားျဖင တညၾကသညက ေတြ႔ရရပါလမမည။ ျမနမာဓေလ ယဥေကးမ အေတြးအေခၚအရ ခယနားလည ထားၾကေသာအခကမားက နမနာသာဓက ထတႏတေဖာျပပါမည။ စာဖတသက ဆကလကျပး အကယက ခငခနေတြးဆသြားရန ျဖစပါသည။

ေလာကႀကးပြားေစေသာ သမၸဒါတရားေလးပါး

၁။ ဥဌာန သမၸဒါ

လ႔လ၀ရယ၊ ႀကးစားမရရ။

၂။ကလာဏ မတသမၸဒါ

လေကာငးေရြးေပါငး၊ စာဖတ။

၃။အာရကၡ သမၸဒါ

လျခေစ၊ ေကာငးစြာကာကြယရ။

၄။ သမဇ၀တတာ

ေခၽြတာ၊ တရားမတအသကေမြးမျဖစရ။

ေအာငျမငႀကးျမတေစေသာ အဓပဓတရားေလးပါး

၁။ ၀ရယာဓပဓ

ထကသနျပငးျပ လ႔လရျခငး

၂။ ဆႏၵာဓပဓ

ထကသနျပငးျပေသာဆႏၵရျခငး

၃။ စတာဓပဓ

ထကသနျပငးျပေသာ စတဓာတရျခငး

၄။ ပညာဓပဓ

ျပညစလေလာကေသာ ဉာဏပညာအေျမာအျမငရျခငး

ေအာငျမငႀကးျမတေစေသာ အဓပဓတရားေလးပါး

၁။ ၀ရယာဓပဓ

ထကသနျပငးျပ လ႔လရျခငး

၂။ ဆႏၵာဓပဓ

ထကသနျပငးျပေသာဆႏၵရျခငး

Page 11: Chit Naing Leadership

- 10 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၃။ စတာဓပဓ

ထကသနျပငးျပေသာ စတဓာတရျခငး

၄။ ပညာဓပဓ

ျပညစလေလာကေသာ ဉာဏပညာအေျမာအျမငရျခငး

စးပြားဥစၥာႀကးပြားခမးသာေစေသာစကေလးပါး

၁။ ပဋရပေဒသ၀ါသစက

ႀကးပြားေစႏငသညအရပ ျဖစရ။

၂။ ပေဗၺစကတပညစက

ေရးကျပဖးေသာ ေကာငးမႈရရ။

၃။ သပၸသပနယစက

မတေကာငး၊ ေဆြေကာငးျပညစ။

၄။ အတသမၼာပဏဓစက

မမ၏ကယႏတႏလး သးပါးစလးက အေကာငးဆးေစာငေရာက ထနးသမးျခငး၊ အေျခခ အကဆး အခက။

ဣဒၶပါဒေလးပါး

၁။ ခငမာေသာရညမနးခကရရမည။

၂။ မဆတမနစႀကးပမးရမည။

၃။ စတဓာတခငမာရမည။

၄။ လေလာကေသာဉာာဏပညာရရမည။

ခြနအားႀကးမားေသာဗလငါးတန

၁။ ကာယဗလ

ကာယၾကခင ခႏငရညရ ကနးမာ

၂။ စာရတဗလ

သလျဖစင ကယကငတရားေကာငး

၃။ မတဗလ

ေပါငးသငးဆကဆေရး ခငမငေလးစားခရ

၄။ ဉာဏဗလ

ဗဟသတ အေျမာအျမငျပည၀

၅။ ေဘာဂဗလ

စေဆာငးရာေဖြ ေပးေ၀ ကညတတ

Page 12: Chit Naing Leadership

- 11 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

စစဘကေခါငးေဆာင (သ႔မဟတ) စစသႀကးတြငျပညစရမညအရညအေသြး ငါးရပ

၁။ Wisdom ဉာဏပညာ

၂။ Sincerity ရးသားေျဖာငမတျခငး၊ ယၾကညထက

၃။ Humanity စာနာတတျခငး

၄။ Courage ရစြမးသတ

၅။ Strictness စညးကမးက တစေသြမတမး လကနာတတျခငး

ဘစ ၅၀၀ ခန႔က တရတျပညတြင ေပၚထြနးခေသာ တရတစစသႀကး၊ စစပညာကမးျပဆရာ ဆြနဇ (ေခၚ) စြနး၀၏ ေရးသားခသည “The Art of War” စာအပတြင အတအက ေဖာျပထားခက ျဖစပါသည။

R သးလး

ဂၽြနရစမြန John Rose mond ဆသက ေခါငးေဆာငျဖစလာရန အလားအလာရသတ႔က တစဖကပါ R သးလးက ျပစပးေထာင ေပးလကပါဟ ေရးသားခဖးပါသည။

၁။ Respect

ေလးစားတတျခငး

၂။ Resourcefulness

အခကအခက ေျဖရငးႏငစြမး၊ စတကးစတသနး ထတတတျခငး

၃။ Responsibility

တာ၀နယတတျခငး

အေၾကာငးေလးခ

လအမားက ၾသဇာလႊမးမးႏငေသာ လတစေယာက ျဖစလာရန မမမာ မညသည အဂၤါလကၡဏာ ရပမား ရအပပါသနညး။ လြနခေသာႏစေပါငး ၆၆၀ ေကာကာလ အငး၀ေခတက ထငရားေကာၾကား ေသာ စာဆအေကာ ရငမဟာသလ၀သ ေရးသားေတာမသည လကၤာထမ တစပငးတစစေကာငႏတ ေဖာျပရေသာ ေအာကပါအဓကေလးခကက တနဖးႀကးစြာ တးေဖာေတြ႔ရပါသည-

“ သစၥာ ဓမၼ၊ ၀ရယႏင စာဂဟသည၊ ရနသေအာငမႈ၊ ေၾကာငးေလးခ ”

၁။ သစၥာ မနကနျခငး Truth

၂။ ဓမၼ တရားမတျခငး Justice

၃။ ၀ရယ ႀကးစားမႈရျခငး Enthusiasm

၄။ စာဂ စြန႔လြတျခငး Unselfish

သစၥာ

မနကနျခငးသည အလြနတရာ တနဖးႀကးမားသည။ မနကနျခငးႏင ရရငျခငးသည ဒြနတြေန ပါသည။ မနကနေသာ ရပတညခကက ရသသည ယၾကညမႈ စြျမေနသျဖင ရရငတတသည။ မားယြငးေနသသည ယၾကညမႈအားအင ခၽြတယြငးသျဖင မမကယကယၾကညမႈအား ေလာေနသည အေလာက အရရငေပ။

သစၥာ - အမနျမငျခငးသေဘာျဖစသည။

မရတာက အရဟ လပျခငးေျပာျခငးက မာယာ။

ရေနတာက မရဟဖနးကြယသညကား သာေဌယ မမနစကား၊ လြမားဆျခငးက မသား။

Page 13: Chit Naing Leadership

- 12 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

အေျပာစကား မလြမားရန လအပသကသ႔ အေတြးစဥးစားပသညလညး သစၥာဘကေတာ သားျဖစရန အေရးႀကးသည။ အမနတရားသည အထးပငခြနအား ႀကးမားသည။ မားေသာသမား၏ ဆန႔ကငမႈက အမနတရားက လကကငျပလက အႏငရႏငသည။

ရရနအၾကျပခကေလးခက

၁။ ကယကယကယၾကညမႈ Self-confidence

၂။ မမကယကထနးသမးႏငျခငး Self-control

၃။ မမကယကသးသပျခငး Self-criticism

၄။ မမကယကပးေထာငျခငး Self-cultivation

နာယကဂဏေျခာကပါး

ႀကးမးသတ႔မာ ရရမည အဂၤါရပ အရညအခငး အေနျဖင ျမနမာယဥေကးမႈက ` ထၾကြႏးၾကား၊ သနားသညခ၊ ေ၀ဖနေထာကရႈ၊ ဤေျခာကခ၊ ႀကးသနာယကဂဏ ´ ဟဆးမသငျပေလရခပါသည။ ေခါငးေဆာငေကာငးသည ဤအရညအခငးမား ရအပပါသည။

၁။ ဥ႒ာန ထၾကြလ႔လ ၀ရယရျခငး၊ ႀကးစားမႈ

၂။ ဇာဂရယ ႏးၾကားသတရျခငး၊ တထြငေတြးေခၚတတျခငး

၃။ ဒယာ သနားၾကငနာတတျခငး၊ ကယခငးစာ

၄။ ခမာ သညးခႏငျခငး၊ အမားကခြငလြတႏငျခငး

၅။သ၀ဘာဂ ေ၀ဖနခြျခားတတျခငး၊ အေျမာအျမငရသ၊ အေျခအေန၊ ျပနာ၊ ပစၥညး စသညတ႔က လညး အကျဖတႏင၊ ေပးကမးေ၀ငႏငျခငး

၆။ ဣကၡဏာ ဆငျခငတတရား လကကငထာျခငး၊ Man of Principle တရာႏငအည ျပမကငၾကျခငး

ေလာကႀကးပြားခမးသာေစေသာအေၾကာငးတရား (၇) ခက

၁။ လ႔လဥဟႀကးစားမႈရရ

၂။ သတရရ

၃။ အလပအကငသည အျပစကငး

၄။ ေရ႕ေနာကေျမာျမင ဆငျခငၿပးလပေဆာင

၅။ ကယႏႈတစတမား အလမလကဘေစာငစညးထား

၆။ တရားသျဖင အသကေမြးျခငးျဖစရ

၇။ ေပါဆျခငး၊ ေမေလာျခငးတ႔မရေစရ

(ဓမၼပဒ၊ အပၸမာဒ၀ဂ (၂)၊ ကမၼေဃာသက ဇာတမ)

အထကပါ (၇) ခကက ဆရာေတာ အရငကမာရက ကဗာလကၤာဖြ႔ဆေရးသားေတာမခသည။

လ႔လလညးထ၊ သတမသား

ဆငျဖအလပ၊ ဆငျခငလပ၍

ကယႏႈတစတမား၊ ေစာငစညးထားလက

တရားသကေမြး၊ ကငးေ၀ေမေလာ၊ မေပါဆမ

ထသတ႔မာ ၊ ဥစၥာစးပြား၊ ႀကးမားရာထး

Page 14: Chit Naing Leadership

- 13 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ေကးဇးသတငး၊ ေကာေစာျခငးမား၊

လြနတးပြား၏။

(အရငကမာရ။ ဓမၼပဒ ပနးကး စာ ၄၀ မ)

ေခါငးေဆာငအဂၤါရပ

ၾသဇာအာဏာရသျဖစရန ေအာကပါ အရညအခငးမား ရအပသညဟ အေမရကနျပညေထာငစ၊ ဗလခပႀကးတစဥးက ေရးသားခဖးသည။ ယငးသည ` ေခါငးေဆာင၏အဂၤါရပမား´ ဟလညး ဆႏငပါသည-

၁။ ဆကသြယေရးေကာငးမြနသ

၂။ အဆငအသးသးရသမားႏင အဆငေျပစြာဆကဆတတသ

၃။ အသငး၀ငမားအေပၚသစၥာရသ

၄။ ခးကးသငသက ခးကးတတသ

၅။ ကယစားတာ၀နလႊအပႏငသ

၆။ ေစေဆာႏငစြမးရသ

၇။ မမဘ၀က အလပတြငႏစျမပထားသ

၈။ အခကအခတ႔က ရငဆငႏငစြမးရသ

၉။ အဖြ႔၀ငအားလးတ႔က ကယစားျပသ

၁၀။ မမတာ၀နကေကပြနေအာင ယတတသဟ ျပသႏငသ

၁၁။ အဖြ႔၀ငတစဥးခငးအေပၚစတ၀ငစားမႈျပသတတသ

၁၂။ ေလကငသငတနးေပးမႈက ကယတငေဆာငရြတတတသ၊

တစခါတရတြင ကၽြမးကငသမားက ေဆာငရြတေစရန တာ၀နေပးသ

အေမရကနကာကြယေရး၀နႀကး တာ၀နထမးေဆာငသြားခေသာ အေမရကနတပမေတာမ လမညး ဗလခပႀကး တစဥး၏ သတမတခကမာ ေအာကပါ (၈) ခက ျဖစပါသည။ လကနကကင တပဖြ႔၀ငမားမ အဆငဆငရေသာ ေခါငးေဆာငမားအတြက သာမက အသငးအဖြ႔ ကမၸဏစသညတ႔၏ ကြပကသ၊ စမအပခပသမားအတြကလညး အကျဖတ အမတေပးရာတြင စအျဖစ Norm လညးေကာငး၊ စညႊနး Criterion အျဖစလညးေကာငးထညသြငးစဥးစား သငေသာ အဂၤါရပမားျဖစပါသည။ လကေတြ႔ အသးခ ႏငသည ဗဟသတျဖစေပသည။

အေမရကန ကာကြယေရး၀နႀကး (ေဟာငး) အျငမးစား ဗလခပႀကး ေကာလငးပါ၀လက ေရြးခယ ခန႔ထားရန သတမတေသာ ေခါငးေဆာငအရညအခငး (၈) ခက

၁။ ဉာဏရညထကျမကသ

၂။ ဆးျဖတမႈေကာငးသ

၃။ ေရကႀကတငေျမာျမငတတသ

၄။ သစၥာရသ

၅။ ရးသားေျဖာငမတသ

၆။ တကၾကြႏးၾကားထကသနသ

၇။ အတစြနးသပမထြကသ

Page 15: Chit Naing Leadership

- 14 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၈။ ေအာငႏငေရးစတဓာတျပငးျပသ

ေခါငးေဆာငတြငရေနၿပး စြမးေဆာငရညျမငတငရမည အရညအခငးမား (ေကာကႏႈတခက ၃၀)

1. Active - ထၾကြလ႔လရမႈ

2. Alert - သြကလကျဖတလတမႈ၊ တကၾကြမႈ

3. Cheerful - ရြငရြငလနးလနးေနတတမႈ

4. Courageous - သတရမႈ

5. Diligent and Hard Working - လ႔လ၀ရယရမႈ၊ အလပႀကးစားမႈ

6. Dynamic - စြမးအားျပညေဆာငရြကမႈ

7. Economy - ေခၽြတာျခးၿခ ျဖစသမႏင ေရာငရတငးတမမႈ

8. Faithful - သစၥာရမႈ

9. Friendliness - ခငခငမငမငရမႈ

10. General Knowledge and Wisdom - ဉာဏပညာဗဟသတရမႈ

11. Good Discipline - စညးကမးေကာငးမႈ

12. Good Memory - မတဉာဏေကာငးမႈ

13. Good Will - ေစတနာေမတာရမႈ၊ စတေကာငးရမႈ

14. Healthy (Physically and Mentally) - ကယေရာစတပါ ကနးမာခမးသာမႈ

15. Helpful - ကညရငးပငးမႈ

16. Honest - ရးသာေျဖာငမတမႈ

17. Intiative - ႀကတငဥးေဆာင ေဆာငရြတစစဥတတမႈ

18. Morality - ကယကငသကၡာေကာငးမႈ

19. Neat and Tidy - သန႔ရငးသတရပမႈ

20. Obedient and Dutiful - အမန႔နာခတတမႈ၊ တာ၀နေကျပြနမႈ

21. Observant - မကေစရငမႈ ႏင သတျပမႈ

22. Organizational - စညးရးႏငစြမးရမႈ

23. Patient - မးခစစတဓာတရငသနထကျမကမႈ

24. Patriotic - အခနမနမႈ

25. Punctuality - အခနမနမႈ

26. Resourceful - အခကအခဟသမက ေျပလညေအာင ေျဖရငးေဆာငရြတတတမႈ

27. Self-Reliance - မမကယက စတခယၾကညမႈ

28. Sympathy - ကယခငးစာတရား ရမႈ၊ ေထာကထားညာတာမႈ၊ ဆငျခငတတရားရမႈ

29. Tactful - လမၼာပါးနပမႈ

30. Unselfish - တစကယေကာငးမဆနမႈ

Page 16: Chit Naing Leadership

- 15 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

နဂး

ေခါငးေဆာငေကာငးတ႔တြင ရအပသည၊ ရရမညဟ ဆေသာ အထကပါ ႏငငေရး ေခါငးေဆာငမား၊ ကမးျပပညာရငမး၊ စာေပပညာရငမား၊ မားစြာတ႔၏ အဆအမန႔တ႔ စတပါ၀ငစားမႈႏင ၀ါသနာအေလာက ႏစေပါငးသးဆယေကာၾကာမ ေကာကႏႈတ စေဆာငးခပါသည။ ဘယသက ဘယစာအပမာ ဘယတနးက ေရးသားခသညဟ ရညလားစြာေဖာျပရန မလအပသျဖင အႏစခပ စစညးၿပး ကးယတငျပလကပါသည။ အဂၤလပအကၡရာ A မ U အထ အကၡရာစဥထားပါသည။ မမႏစသကရာက တစေၾကာငးျဖစေစ၊ တစလး ျဖစေစ၊ ပႏငစြာလကစြျပလငေတာင ထးျခားေျပာငေျမာက လာႏငမညထငပါသည။

မတသားသငေသာ ေခါငးေဆာငမႈဆငရာ အဆအမန႔မား

ယေန႔ကာလ ေအာငျမငေနေသာ ေခါငးေဆာငမႈ၏ ေသာခကကားလႊမးမးႏငစြမးရျခငး ျဖစပါ သည။ လပပငခြငအာဏာ မဟတပါ။

ကကနက၊ ဘလနခတ

အမားတကာၾကားေအာင ကယကယခးမြမးပါ၊ သ႔ရာတြင တးတးသကသာအျပစတငပါ။

ကကသရငး (ဘရငမ)

အကးသငအေၾကာငးသင ေျပာျပ၍ လေတြက စညးရးဆြေဆာငရသညမနေသာလညး ေရြ႕လား ေအာငက စတလႈပရားတကၾကြေအာငႏးဆြႏငရမည။ ေခါငးေဆာငဆသညမာ စညးရးျခငးေရာ လႈ႕ေဆာ ျခငးပါ လပေဆာငတတရပါလမမည။

ရစခတ၊ အမ၊ နစကဆင

ေနရာတကာမာ သကတင လပခငၿပး အကးအျမတရလာသမကလညး သတစေယာက တညး အကနလးအမတယခငေနေသာသသည ေခါငးေဆာငေကာငး ျဖစမလာႏင။

အငဒရး၊ ကာနကဂ

(တာ၀နလခြေ၀ေပးတတ၊ ဆလာဘလညးမေ၀ေပးတတမ)

အခနး (၄)

မ၊ လပထး၊ အေျခခသေဘာတရား

တရားသသည အေဟာငးအသစမဆသာ၊ သေဘာအမနက၍ ေကာငးသညသာ ပဓာနျဖစသည။

ေယာအတြငး၀နဥးဘးလႈင

( ၁၈၂၉-၁၈၈၃)

နဒါနး

ေခါငးေဆာငမားသည အထကမတာ၀နေပးေရြးခယျခငး ေၾကာငလညးေကာငး၊ အပစအတြငးမ ေရြးေကာက တငေျမာကၾကျခငးေၾကာငလညးေကာငး လကရတာ၀နက ထမးေဆာငရၿပဆပါက သရမည အခကမားကသမ ေအာငျမငထေရာက ႏငပါသည။ သရရမညအခကမားသည တစေနရာ တစေနရာ၊ တစေစာငတစဖြ႔ တညးျဖင ကနစငေအာင ျပညစစြာရရႏငမည မထငပါ။ သေဘာတရားႏင လကေတြ႔ ဘ၀က ေပါငးစပလကသရန အခကမားက ဆကလကသေတသနျပ ဆညးပးသြားရ လမမည။

Page 17: Chit Naing Leadership

- 16 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

မမေခါငးေဆာငအျဖစ တာ၀နယရေသာ အခနးက႑တြင တညရေနေသာ ေအာကပါအပငး က႑သးရပကေကာငးစြာ သရမည။

၁။ မ၀ါဒ Policy

၂။ လပထးလပနညး Procedure

၃။ အေျခခသေဘာတရား Principles

မ၀ါဒ

မ၀ါဒသည အေျခအေန အခနအခါကလက၍ အလညအေျပာငး၊ အတငးအေလာ၊ ဥးစားေပး အစဥမား ေျပာငးလေနတတပါသည။ ပေသကားက တညၿမမေနေပ။ တ႔ေၾကာငေနာကဆး ျဖစေပၚ ေနေသာ တညဆမ၀ါဒက တကစြာသေနရပါမည။ မ၀ါဒက မမအထကက ခမတေပးျခငးျဖစသည။ မမႏငသကဆင ေသာအစတအပငး က မမက ဆကလကခမတရပါမည။ ႏငငေရး၊ စပြားေရး၊ စစေရး၊ လမႈေရး၊ ဘ႑ာေရး၊ ႏငငျခားဆကဆေရး စသညမ၀ါဒမား ရၾကသကသ႔ ျပနၾကားေရးဆငရာမ၀ါဒ၊ ယဥေကးမႈဆငရာ မ၀ါဒ မားလညး ရၾကသည။ မမႏငသကဆငရာ အထကအႀကးအကခမတေသာ ေဆာငပဒမားသည မ၀ါဒမားျဖစၾကသည။

ဥပမာ - သြကလကထကျမက မဒယာလကနက စြကငခတက ျပညသ႔အတြက

- တာ၀နေကပြနျခငးျဖင ဂဏယပါ။

- ေစတနာထား၍ အလပလပပါ။

- ၿခးၿခေခၽြတာပါ။

အထကအႀကးအက ဥးစားေပးအျဖစ သတမတေသာ အခကမားသည လကေအာကငယသားမား လကနာကငသး အေကာငအထညေဖာၾကရမည မ၀ါဒ သေဘာထားမား ျဖစၾကေပသည။

၁။ လပငနးကၽြမးကငမႈ ရေအာငေဆာငရြတေရး၊

၂။ တာ၀နကေကပြနစြာ ထမးေဆာငေရး၊

၃။ အားႀကးမာနတက အလပလပေရး၊

၄။ လပငနးမားလပကငရာတြင မနကနေသာေစတနာႏင ေပါငးစပလပကငေရး၊

၅။ ၀နထမးအခငးခငး ပေပါငးညႏႈငးေဆာငရြတေရး၊

၆။ ေပါငးသငးဆကဆေရးတြင အဆငေျပေခာေမြ႔ေစေအာင ကငႀကျပမေျပာဆေရး၊

၇။ မမလပငနးေအာငျမငေရး တထြငႀကဆလပကငေရး၊

၈။လပငနးေဆာငရြတရာတြင ႏငငေရးအျမင၊ စညးရးေရးအျမင၊ စးပြားေရးအျမင၊ အပခပေရး အျမင ဟေသာ အျမင (၄) ျမငျဖင ေဆာငရြကေရး၊

၉။ ဌာနပငပစၥညးႏင ေငြေၾကးမား ေလလြငဆးရႈးမႈမရရေစေရး ဂရျပေဆာငရြတေရး၊

၁၀။ ဌာနပငပစၥညးႏင ေငြေၾကးသးစြရာတြင ၿခးၿခေခၽြတာေရး ဂရျပေဆာငရြတေရး၊

၁၁။ လပငနးတးတကရာ တးတကေၾကာငးအတြက ေကာငးေသာယဥၿပငမႈျပလပၾကေရး၊

၁၂။ လပေဖာကငဖက၀နထမးမားအခငးခငး ရေဘာရဘကစတေမြးျမၾကေရး၊

၁၃။ ေခါငးေဆာကမႈအရညအေသြးျပည၀ေရး အစဥေလကငပးေထာငေရး၊

၁၄။ ၀နထမးမားသကသာေခာငခေရးအတြက ျဖစႏငသညနညးလမးမား ရာေဖြေဆာကရြတသြားေရး

Page 18: Chit Naing Leadership

- 17 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

လပထးလပနညး

လပထးလပနညးမာ မညသည အလပမာမဆ ေရ႕ေနာကအစအစဥတက ရၾကၿပးျဖစသည။ စာတစေဆာငပေရးေရး၊ ေဆာငးပါးတစပဒပေရးေရး ေဟာေျပာခကတစရပပေျပာေျပာ လပထးလပနညး ရထားၿပးျဖစပါသည။ စစေျမျပငမာ တကပြတစခတကမညဆလင တကပြလပငနးစညးမဥး Battle Procedure ဟ၍ ရထားၿပးျဖစပါသည။ ခစစဆငလင ခစစ၏ တကပြလပငနးစညးမဥးအတငး လပတတ ရမည၊ သထားရမည။ တကစစဆငမည ဆလင တကစစ၏ လပငနးစညးမဥးမားအတငး ကြပက တကခက တတရမည။ ဥးစြာပထမ သရနားလညထားရမည။ နညးသလင လြယကသည။

စာတစေစာငေရးနညး

မညသမဆ စာတစေစာငေတာ ေရးတတ၏။ သ႔ေသာ အကးတရား အမနတကယ ထေရာက သည ရးစာ၊ ကယေရးစာ၊ ေပးစာတစေစာင ေရးေတာမညဆလင လပထးလပနညး စနစကရမညျဖစ၏။ စာတစေစာငေရးနညးတြင ေဆာငရြတစဥ Procedure ၉ ဆငရေပသည။

၁။ ေလလာႀကဆ

၂။ မတသမျပနစဥ

၃။ မဆငလငပယပစ

၄။ တစထကမပ

၅။ ၀ါကတ

၆။ ေခါငးစဥကမေကာျငား

၇။ ဘနးစကားမသး

၈။ နဂးတြငမသစ

၉။ ၿပးလငစစပါ ေကာငးေသာစာ။

စာတစေစာငမေရးမ အကး၀ငေသာ အေၾကာငးရပနယပယတ႔က ေသခာစြာ ေလလာျခငး၊ ႀကဆျခငး မျပခေသာ စာေကာငး တစေစာငမျဖစပါ။ အမတစဥ (၉) ၿပးလင စစပါဟေသာအခကက မလကနာခေသာ စကားလး၊ ၀ါက၊ သတပ၊ စာလးေပါငး၊ အမာအယြငး၊ လြေခာမႈမားစာထတြင ပါ၀ငသြားတတသညက ေတြ႔ရပါလမမည။ ထ႔ေၾကာင ေခါငးေဆာငသည မညသညအလပကပင လပလပ ေဆာငရြတစဥ လပထးလပနညးမားက သျမငနားလညေအာင ေလလာမတသားထားရမည။ သ႔မသာ ေခါငးေဆာင တာ၀န ေအာငျမငမည။ ထေရာကမည။

အေျခခသေဘာတရားမား

စစ၏ အေျခခသေဘာတရား (၄) ခကရသည။

၁။ စတဓာတႀကခငျခငး Morale

၂။ လၿခမႈရျခငး Security

၃။ သတငးစစြာရယႏငျခငး Information

၄။ ထးစစအျပအမႈရျခငး Offensive Action

အစရသညတ႔မာ ျမနမာျပညစစပြသမငးမားမ ေကာကႏႈတသးသပ၍ စစေရးပညာရငမား ခမတျပ႒ာနး ထားချခငးျဖစသည။ အေမရကနျပညေထာငစ အေမရကနတပမေတာက စစေအာငရာေသာ အေၾကာငးမားႏင မတေခ။ သတ႔က မမတ႔မာမပါေသာ အခကအခ႕ထညသြငးထားေလသည။ ဥပမာ-

၁။ ေခါငးေဆာငမႈ ေကာငးျခငး Leadership

Page 19: Chit Naing Leadership

- 18 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၂။ ကြပကမႈတစစတစစညးထရျခငး Unity of Command

သ႔အေျခခ သေဘာတရားဥပေဒသက မနသည။ မမတ႔အေျခခဥပေဒသက မနသညဟ ျငငးခေနရန အဓက မကေပ။ စစေျမျပငမာ တကယကငသးလကနာၿပး ယဥၾကညလကမ အေျဖတက သရမာ ျဖစေလသည။ အသးခလငေအာငျမငသည။

အစၥေရးတပမေတာ၏ စစအေျခခသေဘာတရား တစရပမာ အျခားႏငငရ တပမေတာမားတြင လး၀မပါ ရေသာ အခကအျဖစ ထးျခားစြာ ေတြ႔ရသည။ ယငးအခက ကား-

- ညက စးမးႏငရမည Master the Night

ဤအေျခခသေဘာတရားျဖင အစၥေရး တပမေတာသည ပတပတလညရ အာရပႏငငမားႏင စစပြအႀကမႀကမ ဆငႏြရာတြင ေအာငျမငစြာ တကခကႏငခသည။ ညကေကာငးစြာ ႏငနငးကၽြမးကင ေအာင အစၥေရး တပမေတာ (ၾကညး) (ေလ) တ႔က ေသခာစြာေလကငထားခၾကေလသည။ အေျခခ ဥပေဒသ၊ အေျခခသေဘာတရားမားသည စစတကရာမမဟတ မညသညအလပ၊ မညသညလပငနးမာ မဆ ရေနသည။ ယငးက အႏစသာရရစြာသထားမ ထေရာကေပသည။ လကနာကငသးႏငမည။

ခစစအေျခခဥပေဒသ ၁၀ ခကရသည။

တကစစအေျခခဥပေဒသ ၉ ခကရသည။

ေစးေရာငးနညး၊ ကနထတလပနညး၊ ၀နေဆာငနညး၊ စာသငနညး၊ ေရ႕ေနလကနညး၊ ကားေမာငးနညး၊ ေဘာလးကစားနညး၊ ေဂါကသးရကနညး အစရသညနယာမ Principles ရၾကပါသည။

စာၾကညတက၏ အဂၤါရပ ၅ ခကဥပေဒသ

၁။ Books စာအပမားရရမည။

၂။ Budget ရနပေငြ

၃။ Building အေဆာကအအပရေဘာဂ

၄။ Brain စာၾကညတကမး၊ ေကာမတ

၅။ Borrower စာဖတသ၊ စာငားသ၊ ျပညသလထ

( Target Audience)

ျပနၾကားေရး (သတငး) ၏ အေျခခသေဘာတရား

၁။ ျမနရမည။ Speed (or) Quick

၂။ မနရမည။ Correct

၃။ ထေရာကရမည။ Impact

အေျခခသေဘာတရားႏငအည လပေဆာငလင ေအာငျမငမည။ မကကညလင မညသပင ၀ငလပလပ မေအာငျမင။ အေျခခသေဘာတရားမားက ေလးနကစြာသျမင အသးခၾကေလေလ ေအာငျမငအကးရေေလေလပင။

ေခါငးေဆာငမႈဥပေဒသ အဓကတစခက

ေခါငးေဆာငမႈဥပေဒသ၊ ေခါငးေဆာငမႈအေျခခသေဘာတရား (၂၁)ခက စသညျဖင ေရးသား ၾကသညက ဖတဖ။ မတဖးပါသည။ အႏစခပယလကလင အဓက အထကပါ တစခကသာရပါသည။ ေရ႕ေဆာငႏြားလားေျဖာငေျဖာငသြားေသာ ေနာကႏြားတစသက ေျဖာငေျဖာငလက၏။ ေရ႕ေဆာငႏြားလား ေကာကေကာကသြားေသာ ေနာကႏြားတစသက ေကာကေကာကလက၏။ ျမနမာတ႔၏ဆရးစကားသည ေခါငးေဆာငမႈ သေဘာတရား၏ အႏစသာရပငျဖစသည။ ေခါငးေဆာငျဖစသက စညးကမးရလင ငယသားမားကလညး စညးကမးက ရေသၾကသည။ စညးကမး ရၾကသည။ ေခါငးေဆာငက စညးမရ၊ ကမးမရ ေျပာလာလပလာလင ငယသားမားကလညး စညးကမးဖရဖရျဖစလာေပမည။ ေနာကလက

Page 20: Chit Naing Leadership

- 19 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ငယသား အားလးသည ေခါငးေဆာငလပသညအတငး တနဖးထားလကနာ အတယၾကစၿမ ျဖစပါသည။ ေျပာသလက မျဖစပါ။ ျပသလ ေနာကက လကပါကငႀကမႈ ျပမတတၾကပါသည။ ထ႔ေၾကာင ေခါငးေဆာငက အေကာငးဆးက စနမနာျပသဖ႔ရာ တာ၀နရေၾကာငး သထားရပါမည။

ေခါငးေဆာငတစဥးသည မမအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြတ၇မည နယပယ၏ မ၀ါဒမား လပထးလပနညးမားႏင အေျခခသေဘာတရားမားက တတကက ေစစပစြာ ရဃနဏသရသညႏငအမ ေအာငျမငမႈမားေဖာေဆာငႏငမည ျဖစပါသည။ ေလလာျခငး၊ စးစမးျခငး၊ ေမးျမနးျခငး၊ ဆငျခင သးသပျခငး တ႔က အဆကမျပတ ျပလပေနရပါမည။ သစရာမားက မကနႏငေပ။

ည (၅) ပါး

၁။ ဓမၼညတ အေၾကာငးကသရမည။

၂။ အတညတ အကးကသရမည။

၃။ မတညတ အတငးအရညကသရမည။

၄။ ကာလညတ အခနအခါကသရမည။

၅။ ပရညတ ပရသတ၏သေဘာကသရမည။

ေခါငးေဆာငသရမည (၅) ခက

၁။ မမကယက သပါ။ Know Theyself ဟ ပေလတကဆခ၏။

၂။ ေနာကလကေခါငးေဆာငဆကဆေရးႏင အေျခအေန

၃။ မမ၏ အလပအေၾကာငး

၄။ ကယအဖြ႔ အစညး ၊ ကယအပစအေၾကာငး

၅။ လ႕သေဘာလ႕သဘာ၀

ေခါငးေဆာငဟသည လအမားက လႊမးမးရသညျဖစရကား လ႔သေဘာ၊ လ႔သဘာ၀က သရနားလည အသးခတတေလေလ ေအာငျမငေလေလ ျဖစေပသည။ ကမာၻေကာ စစဗလခပႀကး တစဥးက စစပြတစပြရႈးရျခငး အေၾကာငးအရငးမားက သးသပစစစလင အေျခခအခကအားျဖင သးခက သာ ေတြ႔ရတတသညဟ ေရးသားဖးပါသည-

၁။ ကြပကသ၏အမားေၾကာင

Faulty Command

၂။ ဥးစးအဖြ႔၏ အားနညးမႈေၾကာင

Faulty Staff

၃။ လ႔သဘာ၀က လစလ ျပမႈ

Neglect of Human Nature

နဂး

ထ႔ေၾကာင စစပြမားကႏငေအာင တကမညဆပါလင ကြပကသမနကနရမည၊ ဥးစး အဖြ႔အား ေကာငးရမည၊ လ႔သေဘာ၊ လ႔သဘာ၀က အေရးေပး၍ အသးခတတရမညဟ အဓပၸါယ ေကာကယ ႏငပါသည။ ထ႔ေၾကာငေခါငးေဆာင သည လ႔သေဘာ၊ လ႔သဘာ၀ကသေအာင စတ၀ငစား တတရပါမည။

လာမညႏစဆယတစရာစေခတက ကၽြနေတာတလမးေမာ ၾကညလကေသာအခါ သတစပါးက စြမးအားႀကးမားေအာင လပေဆာငေပးႏငေသာလေတြသည ေခါငးေဆာငမား ျဖစလာၾကပါလမမည။

ဘလ၊ ဂတစ (ကမာၻေပၚမာ ၂၀၀၁-၂၀၀၆ ငါးႏစဆကတက အၾကြယ၀ဆးသေ႒း)

Page 21: Chit Naing Leadership

- 20 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

လေတြရ႕ေခါငးက ရကပတၿပးေခါငးေဆာငတာမးက မလပေလန႔။ အဒါက တကခကတာပ၊ ေခါငးေဆာငမႈမဟတဘး။

ဒြ က၊ ဒ၊ အကစစေဟာင၀ါ

အထကအရာရႏငေခါငးေဆာငတ႔၏ ျခားနားပ-

အထကအရာရက `သြားၾကေတာ´တ။

ေခါငးေဆာငက `သြားၾကစ႔ တ။

အး၊ အမ၊ ကယလ

သ၏အဖြ႔၀ငမားက ကယကယက တနဖးထား၍ ေလးစားတတေအာင လပေဆာငေပးႏင ျခငးသည ထငရားေအာငျမငသည ေခါငးေဆာငမား၏ လပနညးပငျဖစ၏။ လမားက ထ႔သ႔ ယၾကညမႈရ သြားၾကေသာအခါ ယငးတ႔၏ ေဆာငရြကခကမားသည အအားသငစရာ ေကာငးေလာကေအာင ႀကးမားေသာခရးေရာကျခငးက ေတြ႔ၾကရပါသည။

ဆမ၊ ေ၀ၚလတြန

အခနး (၅)

ေခါငးေဆာင၏လပငနးတာ၀နမား

အခကအခေၾကာင စတဓာတမကျခငး၊ ဇြျဖင ဆကလကလပကငျခငးသည ေအာငျမငေရး အတြက အဓက ေသာခကျဖစ၏။

ဂမးစ၀စကြမးဘ၊ ရေလး

အေမရကနကဗာဆရာ

ဥးစးတာ၀နျပညစရမည ၆ ခက

၁။ အရညေျမာျမင ေဆာငရြကရမည။

၂။ ရငးလငးစြာ ေဆာငရြကရမည။

၃။ တကစြာ (ဘယသ၊ ဘယအခန၊ ဘာေၾကာင၊ ဘာက၊ ဘယလ) ေဆာငရြကရမည။

၄။ ေပါငးဆပညႏႈငးမႈေကာငးမြနရမည။

၅။ အခနမၿပးစးရမည။

၆။ အစဥအၿမေလကငေနရမည။

လပငနးတငးမာပါ၀ငရမည အဆစအပငး ၆ ခက

၁။ အမန႔ေပး၊ ညြနၾကား၊ ကြပက Command

၂။ ႀကးၾကပ၊ ထနးေၾကာငး၊ ျဖညဆညး Control

၃။ ထေတြ႔ Contact

၄။ စစေဆး၊ ျပျပငေပး Check

၅။ တကဆငစစေဆးတညမတ Counter-Check

၆။ မန၊ မမန၊ ၿပးမၿပးထပမစစေဆး Recheck

နမနာျပရမညတာ၀န

ေခါငးေဆာငသညမညသည အရညအေသြးမးက ေဆာငရြကျပသရမညနညး။

Page 22: Chit Naing Leadership

- 21 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

- အဆငရမတ ၇၀ Good မဟတေသး။

- အဆငရမတ ၈၀ Better မရေသး။

- အဆငရမတ ၉၀ The Best မေကနပေသး။

- အဆငရမတ ၁၀၀ Excellence ျဖစရမည။

စေတာင၀င ထခၽြနျဖစမ ေခါငးေဆာငပသမည ဘ၀ဟနပနတစခလး စနမနာျပသႏငရမည။ အေကာငးဆးအရညအေသြးကထတေဖာျပသရန ေခါငးေဆာင၏ တာ၀နပငျဖစသည။

ေခါငးေဆာင၏လပငနးတာ၀န (၈) ခက

၁။ မ၀ါဒခမတေရးတာ၀န

၂။ စမကနးခေရး

၃။ ကြပကႀကးၾကပမႈ

၄။ ကၽြမးကငမႈ

၅။ စနမနာျပရပတညရျခငး

၆။ အပစကကယစားျပမႈ

၇။ ဆေပးဒဏေပးရနတာ၀န

၈။ အပစတြငဆကႏြယမႈကထနးခပေရး

ေခါငးေဆာငကြပကသ၏ တာဝန ၉ ခက

၁။ ယၾကညသကဝငေစျခငး

၂။ ကယတငတတကၽြမးနားလညျခငး

၃။ တာဝနယလစတႏင တာဝနယတတျခငး

၄။ စြမးေဆာငရည တးတကေစျခငး

၅။ စနမနာျပသႏငျခငး

၆။ တာဝနရာေဖြယျခငး

၇။ အခငးတတျခငး

၈။ ေမတာထားျခငး

၉။ အသပညာေပးျခငး

ေခါငးေဆာငျဖစလာသ တစဥးသည ရညမနးခက ပနးတငခမတရမည။ လကေအာကက ေဆာငရြကရမညအလပတာဝနမား ညႊနၾကားရမည။ လပေဆာငပါဝငခငေအာင စညးရႈးလႈ႕ေဆာရမည။ လပငနးက အေကာငအထညေဖာေနဆ ကာလမာပင မမတ႔ အဖြ႕အသငးက ပမထေရာကၿပး စြမးအားႀကးမားေအာငျမငေအာင ဖြ႔ၿဖးတးတကေစရမည။ ေျဖရငးတတေအာငေလကင သငျပေနရမည။ ထအတြကေအာကပါ တာဝန ၉ ခကတ႔က အဆကမျပတထမးရြကေနရပါမည။

၁။ ယၾကညသကဝငေစျခငး။

ေခါငးေဆာငက မမတ႔လပေဆာင ေနၾကေသာ လပငနးစဥထ မြနျမတမႈ၊ မနကနမႈ၊ တရားမတမႈ၊ တနဖးရမႈ၊ အကးေကးဇးတ႔က အဖြ႔ဝငမားလညး ခယသေဘာေပါက ေစရပါမည။ စမဝင စြၿမစြာ

Page 23: Chit Naing Leadership

- 22 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

လကခယၾကညေအာင မေဝႏငရမည။ ျပသႏငရပါလမမည။ မမနညးတ ငယသားမား၏ ခယခက၊ ယၾကညခက၊ အျဖစ ယၾကညသကဝငေစရမည။

၂။ အလပက ကၽြမးကငျခငး။

ေခါငးေဆာငကယတင ေလလာမႈ၊ ေလကငမႈ၊ အေတြ႔အႀက ရငကကမႈ တ႔ျဖင မမတ႔ ေဆာငရြကၾကရမည အတတပညာ၊ နညးပညာႏင လပငနးစဥတ႔က တတေျမာက ကၽြမးကငရပါမည။ မသေသးလငသေအာငေမးရမည။ မတတေသးလင တတေအာငေလကငေနရမည။ သ႔မသာ ငယသား မား၏ အေပၚ လႊမးမးႏငစြမး ရပါသည။

၃။ တာဝနယတတျခငး။

တာဝနခထားေသာ မမ၏အဖြ႔ အသငးအတြကေခါငးခရမည။ ေကာငးသညျဖစေစ၊ ဆးသည ျဖစေစ၊ ရရလာေသာ အေျဖက မမ၏ တာဝနအေနႏင တာဝနယရရမည။ တာဝနယလစတရၿပး တာဝနခရေသာ သတ ရရပါသည။ ကြပကျခငး၊ ညႊနၾကားျခငး၊ ႀကးၾကပျခငး၊ ဆကသြယမႈျပျခငး၊ ထေတြ႔ေနျခငး၊ စစေဆးျခငး၊ တငဆငစစေဆးျခငး ႏင လကနာအေကာငအထညေဖာ ၿပးမၿပး ထပမ၍ စစေဆးျခငးတ႔ျဖင တာဝနယၾကရပါမည။

၄။ စြမးေဆာငရညတးတကေစျခငး။

တစဥးခငးေလကငမႈ၊ အစအဖြ႔ ေလကငမႈ၊ လပငနးခြငသငၾကားျပသမႈ၊ ေဆြးေႏြးပြ၊ သငတနး၊ စာတမးဖတပြ စသညတ႔ျဖင အစဥမျပတ လပရညကငရညႏင စြမးေဆာငရညက တးတကေနေအာင စမ ၾကပမတ ရပါမည။

၅။ စနမနာျပသႏငျခငး။

ေခါငးေဆာငသ အစစအမနသည စနမနာျပသၿပး ေအာငျမငစြာ ေခါငးေဆာငဥးစးႏင သကသ႔ လြမားေသာ ေခါငးေဆာငသည ငါေျပာသလလပ၊ သ႔ေသာ ငါလပသလ မလပႏငဟ အမန႔ေပးၿပး ဖရဖရ

ျဖစေစ တတေလသည။ မမကယတငက စျပေရ႕ေဆာငမသာ ေခါငးေဆာငေကာငး ပသၿပး ေအာငျမငမႈ ရေစပါသည။

၆။ တာဝနရာေဖြယျခငး။

မမ၏ တာဝနမားက ေလးလေနၿပျဖစေသာလညး အားနညးေနေသာ ငယသားတစဥး၏ ေရဗး၊ ေကာပးအပစသညတ႔က အစစအမနေခါငးေဆာငက ကညသယပးေပးေလသည။ ေခါငးေဆာငသည အနစနာခတတျခငး၊ တာဝနကရာေဖြယတတျခငး ျဖင ေလးစားမႈက ခရသည။

၇။ အခငးတတျခငး။

လတစဥးခငး၏ အားသာခငႏင အားနညးခကမား က အေသးစတသရေအာင ေလလာအက ျဖတကာ စးေနရာစး၊ ေဆာကေနရာေဆာက၊ အသးခတာဝန ခြေဝေပးတတရပါသည။

၈။ ေမတာထားျခငး။

အဖြ႔ဝင ငယသားမားအေပၚ ခစခငၾကငနာျခငး၊ တစဥးခငးအေပၚ ေလးစားစြာ ဆကဆတတျခငး၊ ေအာငျမငစြာလပေဆာငမႈ တစချခငး အတြက ခးမြမးျခငး၊ ဆေပးျခငး၊ အခငးခငးစညးလးညညြတမႈက အားေပးျခငး၊ အျပနအလန နားလညမႈရေစၿပး အေစးကပေအာင လပေဆာငတတျခငးတ႔က တာဝန တစရပအေနႏင ေဆာငရြကေနရပါမည။

၉။ အသပညာေပးျခငး။

လကေအာကငယသားမားက အသေပးသငေသာ အခကမားက အခနႏငတစေျပးထ ညစြာ အသေပးေနရမည။ လပငနးခြငအတြငး လညလညစစေဆးၾကညရႈကာ လအပခကမားက တညမတ ျပျပငရမည။ ပညာေပးရပါမည။

Page 24: Chit Naing Leadership

- 23 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ျပနာေျဖရငးနညး Formula

၁။ ရညရြယခက။ တကစြာသတမတ၊ ေရးခ။

Aim

၂။ အကးဝငေသာအခကမား။ အေသးစတေရးသား၊ ဥးစားေပး အႀကးအေသးေရ႕ေနာကစဥ စဥးစား။

Factors

၃။ ေဖာထတခက။ ထ႔ေၾကာငဘာျဖစသလ၊ အဆငဆင ေမးခြနးထတ၍ အေျဖရာ။

Deduction

၄။ နညးလမးမား။ စဥးစားရာေဖြ၊ အေကာငးဆးေရြး။

Means

၅။ စမခက။ ေရးဆြျပငဆင။

Plan

စမခက Plan တစခတြင ပါဝငရမည က႑ ၅ ရပ

၁။ သတငး (ဝါ) အေျခအေန

Information or Situation

၂။ ရညမနးခက

Objective

၃။ လပနညး

Method

၄။ အပခပေထာကပမႈ

Admistration and Logistics

၅။ ကြပကမႈႏငဆကသြယေရး

Command and Communication

ေခါငေဆာင၏လကေတြ႔လပငနးစဥမာ ပါရသငသညအခကမား (SHIY KHERA’S YOU CAN WIN မ)

၁။ ရညမနးခကျမငျမငမားမားထားပါ။

၂။ ရငးလငးျပတသားေသာပနးတငသတမတပါ။

၃။ ရငးလငးျပတသားခငမာေသာ စႏႈနးထားပါ။

၄။ အျပသေဘာ နမနာေကာငးေအာငျပသပါ။

၅။ ဂဏယစတကေလကင ၿပးေထာငပါ။

၆။ အျခားသမား၏ လအပခကမားက ေဝဖနပငးျခားပါ။

၇။ အျခားသမားသတ႔ကသတ႔ ေလးစားခရသည ဂဏသကၡာရေအာင ေဆာငရြကပါ။

၈။ စြမးစြမးတမေဆာငရြကခကရလင ေျမာကစားပါ။

၉။ အျခားလေတြက သင၏အစတအပငးတစခ ျဖစေအာင ေဆာငရြကပါ။

Page 25: Chit Naing Leadership

- 24 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ေခါငးေဆာငသည ေအာငျမငမႈမားက လကေတြ႔ ျပသႏငရမည။ ေအာငျမငမႈျဖင စညးရးႏင ရမည။ စညးရးေရးအားျဖင ေအာငျမငမႈအသစက ဆကလကရယရမည။

ေအာငျမငမႈျဖင စညးရး၊

စညးရးေရးႏင ေအာငျမငမႈယ။

ေခါငးေဆာငသည အသငးအဖြ႔စတဓာတ Spirit-De-Corps ကခငၿမေအာင ပးေထာင တညေဆာကရမည။ အားကစား၊ ေလလာေရးခရး၊ အပနးေျဖခရး စသညတ႔တြင အသငးအဖြ႔ စတဓာတက တညေဆာကေပးရမည။

မငးကငတရား ဆယပါး

၁။ ဒါန ေပးကမးစြန႔ႀကရကေရာျခငး

၂။ သလ အကငစာရတေကာငးမြနျခငး

(သလဝေတာ ေစေတာ ပဏဓ သသဒၵ တာ။ ကယကငသလ ျဖစငပါက ႀကစညသမ ေအာငျမငၿပး ေျမာကေစ၏။)

၃။ ပရစၥာဂ စြန႔လႊတတတျခငး

၄။ အစၥဝ ရးသားေျဖာငမတျခငး

၅။ မဒၵဝ သနား၊ ၾကငနာ၊ စာနာတတ၊ သမေမြ႔ျခငး

၆။ တပ မမကယက ထနးသမးႏငျခငး

၇။ အေကာဓ ရနညႈးသမႈကငးျခငး

၈။ အဝဟသ မႏပစက၊ မညငးဆျခငး

၉။ ခႏ သညးခ၊ သေဘာထားႀကး၊ ခႏငရညရျခငး

၁ဝ။ အဝေရာဓ အမားႏၵႏင မဆန႔ကငျခငး ေခါငးေဆာငမႈက ေအာငျမငေစေသာ အလပမားျဖစၾကသည။

ေခါငးေဆာင၏တာဝန

ဘာပလပလပ၊ အရာရာတြင အေကာငးဆး “အခၽြနဆး အမြနဆး Excelence” စျပနမနာျပ ျဖစရမည။

၁။ အေတြးအေခၚ ေခတမသစလြင၊ အျမငကယ

၂။ အေျပာအဆ ေၾကာငးကးဆေလာ လကခနားလည ေကနပအားရေထာကခရ

၃။ အေရးအသား မတသားခငစရာ ဖတခငစရာ၊ လကခႏစၿခက

၄။ အျပအမ စနမနာယစရာေလးစားခငမငစရာ

၅။ အလပအကင စထားအားကစရာ

၆။ အေနအထင ရေသခငမငစရာ

၇။ အဝတအစား ရးသား၊ သန႔ရငးသပယပ

၈။ အမအရာ တညၿငမၾကညလင (ျပာေလာငမခတ၊ ေဒါပြမေန)

၉။ အဆကအဆ ခသာသမေမြ႔

၁ဝ။ အစြမးအစ၊ စျပျမငမားအရညအေသြး

၁၁။ အစအမ မနကနမတ၊ တကရငးလငး

Page 26: Chit Naing Leadership

- 25 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ေခါငးေဆာငသည စနမနာျပသရျခငးတာဝနရသျဖင အၿမတေစ အေကာငးဆး အမြနဆး ျဖစရန အစဥႀကးစား၊ ျပျပင တညေဆာကေနရပါသည။

အစြမးအစမား

သဘာဝတရားက လတ႔၏ ကယတြငး၌ ထးျခားေသာ စြမးရညသတမားက လကေဆာငအျဖစ ေပးအပလကၿပးျဖစ၏။ ယငးသ႔ေသာ အစြမးအစမား၊ စြမးေဆာငရည မား ဉာဏရညဉာဏေသြးမားသည ခႏၶာကယအတြငး၌ ကနးေအာငး၍ တညရေနၾက၏။ သ႔ေသာ ယငးတ႔က ကာယကရငက တးဆြေဖာ ထတၿပး အသးခမသာ အကးရႏငသည။

အနေသာနေရာဘင(စ)

AWAKEN THE GIANT WITHIN

အခနး (၆)

ေခါငးေဆာင၏ စြမးရညႏင တနဖးမား

ဘဝဆသညကား ကယကငသကၡာဆငရာႏင စတဓာတေရးရာဆငရာ ခရးရညႀကးပငျဖစသည။ ေကာငးမြနႀကခငေသာ ကယကငသကၡာဟသည စညးကမးႏငအတ တြေနေသာ အျပအမေကာငးမားက ေလကငရာမ ေပၚထြကလာေသာ အကးတရားျဖစသည။

ရဗခရာ

စငကာပရ အႏၵယ စာေရးဆရာ

အႀကေပးကမၸဏ ဥက႒

နဒါနး

ေခါငးေဆာငေကာငးတစေယာကသည အမား၏ ခစခငၾကညညေလးစားျခငးက ရယႏငပါသည။ လအမားထမ ေလးစားခစခငမႈ၊ ယၾကညအားကးမႈက သ၏ ကယကင စာရတ၊ ဂဏသကၡာႏင တညေဆာကျပရျခငးျဖစပါသည။ ကယကငသကၡာႏင ထငေပၚ ေကာၾကားမႈက ေသခာစြာ ႏႈငးယဥ ခြျခား၍ နားလညရနလအပပါသည။

ထငေပၚေကာၾကားမႈ

၁။ အျခားလမား၏ ကၽြႏပတ႔အေပၚ အထငႏငအျမင။

၂။ ေကာၾကားမႈသည ရပပကားခပ။

၃။ အေယာငေဆာငမႈ။

၄။ တျခားလေတြက ဖကဆးႏင။

၅။ ထငေပၚေကာၾကားမႈသည ဆေၾကး။

၆။ ခးကးမႈက ဖတေခၚသည။

၇။ အျပငပနးကစၥ။

၈။ ပရပ။

၉။ ပထတေငြ။

၁၀။ လပရပတစခႏငလညးရႏငသည။

၁၁။ ေကာၾကားမႈသည အလႊမးမးအျခယလယ ခရတတသည။

Page 27: Chit Naing Leadership

- 26 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၁၂။ ေကာၾကားမႈက မႈလေပါကသညႏငတသည။

၁၃။ ဥးေႏာက၊ အလအပျဖင တညေဆာကသည။

၁၄။ ဖနထညလ ကြရလြယသည။

၁၅။ ေကာၾကားမႈက သငက အေမြဆကခႏငသည။

၁၆။ တျခားလေတြက႐ႈးသညအေပၚရပၿပး ေကာၾကားမႈက ဖနတးယႏငသည။

ကယကငသကၡာ

၁။ ကၽြႏပတ႔ ဘာလဆတာကသရျခငး၊ သေဘာေပါကနားလညျခငး။

၂။ သကၡာဟသည တကယအျဖစတရား။

၃။ အစစအမနတရား။

၄။ မမကယတငက ဖကဆးႏင။

၅။ ေအာငျမငမႈ။

၆။ ယၾကညမႈက ဖတေခၚသည။

၇။ အတြငးပငးကစၥ။

၈။ ဝတပစၥညး။

၉။ ဘဏလကကနေငြ။

၁၀။ လပရပေပါငးမားစြာမရႏငသည။

၁၁။ ကယကငသကၡာက တညၿမသည၊ တနဖးက ေရာငျပနဟပသည။

၁၂။ ကယကငသကၡာက ဝကသစခပငႀကးေပါကသညႏငတသည။

၁၃။ တနဖး၊ အေျမာအျမငႀကးမႈျဖင တညေဆာကသည။

၁၄။ အတျမစလခငခသည။

၁၅။ ကယကငသကၡာက သငမးဆကမားက အေမြဆကခႏငသည။

၁၆။ မမရပတညမႈကသာလင ကယကငသကၡာက ဖနတးႏငသည။

ေခါငးေဆာငေကာငးမာရအပေသာ အမအကင သ႔မဟတ လပေဆာငရမည အျပအမအခ႕က ေအာကတြငခြျခားေဖာျပလကပါသည။ ေလးစားယၾကညရေသာ ေခါငးေဆာငဟသည ရရငသည။

ရရငသည၊ သ႔ေသာ အႏငမကင။

ႏမခသည၊ မေတာငးပနတတ။

ယၾကညမႈရသည၊ ဘဝငမျမင။

မာနရသည၊ အထကစးကမေန။

ႏးညသမေမြ႔သည၊ မေပာည။

ႀကခငသနမာသည၊ မရငးျပ။

ျပတသားသည၊ မခကထန။

ေအးျမသည၊ မေအးစက။

Page 28: Chit Naing Leadership

- 27 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

ဘဝကခစခငတြယတာသည၊ ေသဖ႔အဆငသင။

ေရာငရသည၊ အားရေကနပမေန။

အစြအလနးကငးသည၊ ဂရမစက လစလမ႐ႈ။

စေတာေဒးလ သေတသနေတြ႔ရခက

၁၉၇၄ ခႏစက ျပလပခေသာ ေခါငးေဆာငဆသမားႏင ငယသားမားတြင မညသည အရည အေသြးေတြက ကြျပားျခားနားၾကသလ။ စေတာေဒးလဆသ၏ သေတသန ေလလာခကအရ ေအာက ေဖာျပပါ (၆)ခကမာ သသာစြာကြျပားျခားနားၾကသည လကၡဏာမားအျဖစ ေတြ႔ရသညဟ ဆပါ သည။

(၁) ရးသားေျဖာငမတမႈ

(၂) လပရညကငရည

(၃) ဥးေဆာငလစတ

(၄) ဉာဏရညထကျမကမႈ

(၅) မမကယက ယၾကညမႈႏင

(၆) လေလာကေသာ အေတြ႔အႀက အသပညာႏင ကၽြမးကငမႈရျခငး

ေကာငဇက ေပၚစနာ ေလလာေတြ႔ရခက

ေကာငဇကႏင ေပၚစနာတ႔ ၁၉၉၁ခႏစက ပးတြေလလာခကအရ လကေတြ႔ ေဖာထတေတြ႔ရမႈက သၾကရပါသည။ ဥးစးဥးေဆာငျပေနသမားအေပၚ လအမားက အေလးစားဆး၊ တနဖးအထားဆးေသာ အရညအခငး (၆)ရပ ရပါသည။ ယငးတ႔မာ ေအာကပါအခကမားျဖစၾကသညဟ သေတသန ရလဒက ျပဆပါသည။

၁။ တညၾကညေျဖာငမတမႈ

၂။ အေျမာအျမငရမႈ

၃။ စတကးစတသနးေကာငးမႈ

၄။ ထးခၽြနထကျမကမႈ

၅။ မတေသာ စတႏလးရျခငး

၆။ ေဖးမကညတတေသာစရက

ဂၽြနစမကဆဝလ John C. Max Well ၏ ေခါငးေဆာငမာ ရရမည အရညအေသြး (၂၁)ခက

၁။ အကငစာရတေကာငးမြနမႈ

၂။ ၾသဇာတကမ ရမႈ

၃။ ကတတညမႈ

၄။ ဆကသြယေျပာဆတတမႈ

၅။ စြမးရညျပညဝမႈ

၆။ သတရမႈ

၇။ ခငခနႏငစြမးရမႈ

၈။ အာရစးစကမႈ

၉။ ရကရကေရာေရာရမႈ

Page 29: Chit Naing Leadership

- 28 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၁၀။ စတငတထြငတတမႈ

၁၁။ နားေထာငႏငမႈ

၁၂။ ဆႏၵျပငးျပမႈ

၁၃။ အျပသေဘာထားရႏငမႈ

၁၄။ ျပနာေျဖရငးႏငမႈ

၁၅။ ေပါငးသငးဆကဆတတမႈ

၁၆။ တာဝနယမႈ

၁၇။ လၿခစတခမႈ

၁၈။ ကယတငစညးကမးရမႈ

၁၉။ အလပအေကၽြးျပမႈ

၂၀။ သငယႏငစြမးရမႈ

၂၁။ အျမငကယသည စတကးရမႈ

ဒတယ ကမာၻစစအတြငးက လကနကခေသာ ဂပနတပမေတာထမ လကနကက တရားဝင လကခခသ ေအာငပြခ အေမရကနတပမေတာ၊ ဗလခပႀကးမကအာသာသည စစတကရာတြင ထးခၽြန ေအာငျမငေသာ ေခါငးေဆာငျဖစသကသ႔ စာေရးလညးေကာငးသ တစဥးျဖစပါသည။ သ၏ရးစားပြ ေပၚတြင သက ကယတငေရးသားထားေသာ ဆေတာငးစာေလးက မနေဘာငႏငထညသြငး၍ အျမတတႏး တငထားေလရသည။ အမနပင သ၏သားျဖစသအတြက ေရးေပးေသာစာလညး ျဖစေကာငးျဖစႏငသည။

သက သ၏လကေအာကအရာရ ဗလအဆငဆငလငယလရြယမားက သြယဝကစြာ ရညၫႊနး ဆးမလျခငးလညး ျဖစခငျဖစမည။

ဗလခပႀကးမကအာသာ၏ ထဆေတာငးစာေလးမာ ဟစာအပ၊ ဒစာအပ၊ စာအပေပါငးမားစြာ၌ ကးကားေကာကႏႈတေဖာျပေနက ျဖစသျဖင အလြနလသမားၿပး ထငရားပါသည။ ေခါငးေဆာငမားစြာ ကလညး လကစြအျဖစ အခါခါဖတရငး အခ႕က အလြတေတာငရေနၾကပါသည။ ေသခာစြာေစေစ စပစပဖတ၍ ေလးေလးနကနကေတြးၿပး အမနလကနာခေသာ မညသည လငယလရြယမဆ တငးျပညႏင လမးအတြက ထခၽြနထကျမကသည ေခါငးေဆာငေကာငးျဖစလာႏငသညဟ စာေရးသက ယၾကညသည။ ျမနမာဘာသာျပနက အမတစဥထး၍ ကးယတငျပလကပါသည။

မကအာသာ၏စာမရငး-

သားတစေယာကထဆစေပးပါ

အ… အရင…

အကၽြႏပအား သားတစေယာကထဆစေပးသနားေစလပါတယ။ ဒသားဟာ…

၁။ အားနညးေနခနမာ သနမာႀကခငတသအျဖစက သတသား…

၂။ ဂဏရရန႔ ႐ႈးနမရခနမာ မာနမကး ခါးမကးတသား…

၃။ ေအာငပြခခနမာ မဝငမဝါပ သမေမြ႔ယဥေကးတတတသား..

၄။ ညႇပရးဟာ ေကာရးရရမယေနရာမာေရာကမေနတသား…

၅။ အရငကေကာငးစြာသတသား…

၆။ သကယတငဟာ အသပညာရ႕အတျမစေကာကတးျဖစမႈက သတသား…

Page 30: Chit Naing Leadership

- 29 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၇။ သ႔ကပနးခငးလမးဆ မၫႊနၾကားပ အခကအခအမးမးၾကားမာ စြမးပကားအျပညန႔ ရနးကနလႈပရား ရမယ လမးဆသ႔သာ ၫႊနၾကားဖ႔ ပနၾကားအပပါတယ။

၈။ အဒေနရာက မနတငးထမာ မားမားမတမတရပႏငဖ႔ သငယခြငေပးေစလပါတယ။ အကၽြႏပအား သားတစေယာကထဆစေပးသနား ေစလပါတယ။

၁၀။ ႏလးသားၾကညလငျပတသားတသား…

၁၁။ ပနးတငျမငမားတသား…

၁၂။ တျခားလေတြအေပၚ ၾသဇာေညာငးႏငဖ႔ လမးရာမေတြ႔ခငမာ သ႔ကယသ ၾသဇာေညာငးႏငတသား…

၁၃။ ရယျခငးအတတက တဖကကမးခတတတေျမာကေပမယ ငနညးက ဘယေတာမ မေမတသား…

၁၄။ အနာဂတကာလထ ေရာကသြားေပမယ အတတက တစဆစတစကာရေလးေတာင ေမပစတတတ သားမးျဖစေစခငပါတယ။

ဒအရညအေသြးေတြအျပင…

၁၅။ သ႔မာ ဟာသဓာတခေလးလညး ရေစခငပါေသးတယ။

ဒါမ-

သ႔အတြကဘယေတာမ အေလးအနကမထားေပမယ အမားတကာအတြက အေလးအနက အၿမထား သြားတတမာပါ။

၁၆။ ႏမခတတတသားတစေယာကလညး ျဖစေစခငပါတယ။

ဒါမ-

သဟာ စစမနေသာ ႀကးျမတမႈရ႕ ရးစငးျခငး…

အသပညာရ႕ ပြငလငးစတထား…

ခြနအားအစစရ႕ ေပာေပာငးသမေမြ႔မႈက အၿမသတရေနမာပါ။ ဒလသားမး ပငစးႏငသညအခါမ- ငါအခညးအႏး အသကရငေနတာမဟတပါလား လ႔ တးတးေရရြတရေတာမာပါ။

ဗလခပႀကး ေဒါကကလပမကအာသာ

အေမရကနတပမေတာ

ေခါငးေဆာငျဖစမညသ၌ ေနာကလကေကာငးရဖ႔လသည။ ေနာကလကေကာငးဆသညမာ ေခါငးေဆာငေကာငး၏အလဆႏၵက မတ႔မေႏးလကနာ ျဖညဆညးေပးသ ျဖစသည။ ထ႔အတ အကပ အတညးဆကေနသည ႏငငတစခသညလညး အစြမးထကျမကသည ေခါငးေဆာငတစေယာကရဖ႔ လအပသည။ ဤအျပနအလနလအပခကသည အေရးႀကးေသာ စစေရးႏင ႏငငေရးဆငရာ အေျခအေန တ႔တြင ထးျခားစြာ ေပၚလြငေနပါသည။

ပါေမာကၡ တြငးဘး (၁၈၈၉-၁၉၇၅)

ေခါငးေဆာငမႈ (စစေျမျပငလကစြ ၂၂-၁၀၀ စာအပ)မ ေကာကႏႈတခက

နဒါနး

၁။ ေခါငးေဆာငမႈ၏ အဓပၸါယက ဤသ႔ဖြငဆသည-

Leadership is influencing people by providing purpose, direction, and motivation while operating to accomplish the mission and improving the organization.

Page 31: Chit Naing Leadership

- 30 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

၁။ ရရန၊ တနဖးႏင အကငစရက BE လကၡဏာမား

၂။ သရန၊ ကၽြမးကငမႈမားႏင KNOW ဗဟသတ

၃။ လပရန၊ အျပအမမားႏင DO အသးခတတျခငး

စရကလကၡဏာ (Character)

၂။ အကငစရကဆငရာတနဖး (၇)ခကႏင အရညအေသြး(၃)ရပတ႔ ပါဝငၾကသည။ ရရန BE ဟမတရမည။ ေအာကပါအေလအကငမားက ပးေထာငျမႇငတငရမည-

(က) သစၥာရမႈ Loyalty

(ခ) တာဝနေကႁပြနမႈ Duty

(ဂ) ေလးစားမႈ Respect

(ဃ) ကယကးစြန႔ထမးေဆာငမႈ Selfless Service

(င) ဂဏသကၡာရမႈ Hornor

(စ) ေျဖာငမနမႈ Integrity

(ဆ) ရရငမႈ Courage

၃။ အရညအေသြးသးရပမာ-

(က) စတပငးဆငရာ Mantel

(ခ) ကာယပငးဆငရာ Physical

(ဂ) စတလႈပရားမႈဆငရာ Emotional

ယခငအခက (၇+၃) ၁၀ခက အားလးသည ေခါငးေဆာငတစဥးမာရရန၊ ျပညစရန ျဖစၾကသည။

၄။ သရန၊ ကၽြမးကငမႈႏင ဗဟသတ KNOW တြင ေအာကေဖာျပပါ (၄)ခက ပါဝငသည-

(က) ေပါငးသငးဆကဆေရး Interpersonal

(ခ) ခယခက သေဘာထား Conceptual

(ဂ) နညးနာစညးမဥး လပထးလပနညး Technical

(ဃ) နညးဗဟာပရယာယ Tactical

၅။ လပရန DO အျပအမမားတြင ေအာကေဖာျပပါ (၃)ခကေဖာျပထားပါသည-

(က) လႊမးမးရမည

၁။ ဆကသြယဆကဆျခငး Commucating

၂။ ဆးျဖတခကချခငး Decision Making

၃။ ေစေဆာလႈ႕ေဆာျခငး Motivating

(ခ) ကငတြယရမည

၁။ စမခက၊ ႀကတငျပငဆငမႈ Plan, preparation

၂။ ႀကးၾကပျခငး Execution

၃။ အကျဖတျခငး၊ တနဖးျဖတျခငး Assessing

Page 32: Chit Naing Leadership

- 31 -

mmcybermedia.com lovemoreme47 (mmcybermedia.com) မ စာ႐ကေပးပါသည။

(ဂ) တးတကေစရမည

၁။ ဖြ႔ၿဖးမႈ Developing

၂။ တညေဆာကမႈ Building

၃။ သငယမႈ Learning

နဂး

၆။ အေမရကနျပညေထာငစ တပမေတာတြင ျပ႒နးထားေသာ ေခါငးေဆာငမႈပညာက တတကက လကေတြ႔ အသးခကငသးေနၾကသည။ ေခါငးေဆာငမႈဆသညမာ လအမားက လႊမးမးႏငျခငးပင ျဖစသည။ အမအကင တနဖး(၇)ခက + ဂဏျဒပ(၃)ရပ + ကၽြမးကငမႈ(၄)မး + လပေဆာငရမည ေဆာငရြကခက (၃)ခက၊ စစေပါငး(၁၇)ခကရပါသည။ ရငးလငးလြယက သည။ သ႔ရာတြင ရရန၊ သရနႏငမၿပး၊ လပေဆာငရန အဓကကသည။ TO ACHIEVE EXCELLENCE အေကာငးတကာ အေကာငးဆး ႀကးပမးရယရန (စျပအျဖစ) သတမတသည။

အခကအခမညမပငႀကးမားပါေစ၊ ဤအရာကားမမအတြက အခြငအေရးႀကးေပ တကားဟ စတထမာစြမတထားပါ။ အကယ၍မေအာငျမငပ ဆး႐ႈးသြားလငေတာငမ ခစားရသည အေတြ႔အႀကမား ေၾကာင အသအျမင ကြယဝေသာ လတစေယာကျဖစလာႏင သျဖင မမဘဝအတြက အႀကးမားဆး ေအာငပြက ရလကေပၿပ။

ေဒါကတာ ဆးေမာရဆငဘလက

ပါေမာကၡ၊ စတေရာဂါကဌာန

နယးေယာကၿမ႕၊ အေမရကန

အကယ၍သငသည ေခါငးေဆာငတစဥးျဖစလပါက သတငးေကာငးတစရပမာ သငလညး ေခါငးေဆာငျဖစေအာင ေဆာငရြကႏငသညဆေသာ အခကပင ျဖစပါသည။ လတငးလတငးတြင ေခါငးေဆာငျဖစႏငမည အလားအလာမားရပါသည။ သ႔ရာတြင ေန႔တြငး ညတြငးခငး ေဆာငရြကႏငမည မဟတပါ။ ဇြ၊ လ႔လရဖ႔ေတာ လပါသည

ဂၽြန၊ စ၊ မကဆဝလ

ေခါငးေဆာငမႈ ဥပေဒသမားေရးသ

စာဖတပရသတမားက အစဥေလးစားလက....

MCM PDF

www.mmcybermedia.com

March -2011