BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

–––––––––––––

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐộc lập - Tự do - Hạnh Phúc

–––––––––––––––

TIÊU CHUẨN NGÀNH04 TCN 129 - 2006

QUY TRÌNH KỸ THUẬT TRỒNG RỪNG LÁT MÊXICOCedrela odorata

(Ban hành kèm theo Quyết định số 4108 QĐ/BNN-KHCN ngày 29 tháng 12 năm 2006 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

1. NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG

1.1. Nội dung, mục tiêu

Quy trình này quy định những nội dung yêu cầu và kỹ thuật trồng Lát Mêxico (Cedrela odorata) từ khâu xác định điều kiện gây trồng, nguồn giống, tạo cây con, trồng, chăm sóc, quản lý bảo vệ đến khi rừng khép tán với mục tiêu kinh doanh gỗ lớn, chu kỳ kinh doanh 15 - 20 năm.1.2. Phạm vi áp dụng.

Quy trình này áp dụng cho trồng rừng Lát Mêxico thuần loài, hỗn giao hay trồng cây phân tán bằng cây con từ hạt tạo bầu hoặc rễ trần. 1.3. Đối tượng áp dụng.

Quy trình áp dụng cho tất cả các đơn vị sản xuất kinh doanh thuộc mọi thành phần kinh tế trong cả nước có điều kiện gây trồng phù hợp với loài cây Lát Mêxico.

2. ĐIỀU KIỆN GÂY TRỒNG

2.1. Khí hậu

Bảng 1

TT Nhân tố khí hậu Điều kiện thích hợp Điều kiện mở rộng

1 Nhiệt độ trung bình năm ( oC ) 25 - 26 20 - 24 và 27 - 282 Tổng lượng mưa bình quân năm

(mm/năm)1500 - 2000 1000 - 1400 và

2100 - 25003 Độ ẩm không khí (% ) 80 - 85 70 - 80

1

2.2. Địa hình

Bảng 2

TT Nhân tố địa hình Điều kiện thích hợp Điều kiện mở rộng

1 Độ cao tuyệt đối ( m) 400 - 500 <100 và 500 - 700

2 Địa hình Bằng phẳng Chân, sườn đồi, núi

3 Độ dốc, độ nhỏ hơn 15 15 - 30

2.3. Đất đai

Bảng 3

TT Nhân tố đất đai Điều kiện thích hợp Điều kiện mở rộng

1 Loại đất Đất dốc tụ núi đá vôi, đất

đỏ Bazan, đất phù sa sông

suối, đất vườn quanh nhà,

đất bồi đắp do san ủi

Đất đồi núi hoặc nương rẫy

bỏ hoá còn giữ được nhiều

tính chất đất rừng.

2 Thành phần cơ giới Trung bình nhẹ

3 Độ dày tầng đất (cm) Lớn hơn 50 30 - 50

4 PH KCL 6,5 - 7 5 - 6

2.4. Thực bì

Trảng cỏ cây bụi đang phục hồi, rừng thưa, rừng tự nhiên nghèo kiệt. Không trồng trên

đất có thực bì nhiều ràng ràng sim mua.

3. NGUỒN GIỐNG VÀ KỸ THUẬT HẠT GIỐNG.

3.1. Nguồn giống

2

- Nguồn giống nhập nội: Chỉ được nhập và sử dụng hạt giống từ các xuất xứ đã được

khảo nghiệm và công nhận.

- Nguồn giống trong nước: Phải lấy hạt giống và vật liệu sinh dưỡng từ các cây mẹ, rừng

giống, vườn giống đã được công nhận. Nghiêm cấm sử dụng giống không rõ nguồn gốc xuất

xứ. Không lấy giống trên cây mới bói năm thứ nhất, chỉ lấy giống trên cây có vụ ra hoa kết quả

từ năm thứ 2 trở đi.

- Tuổi cây mẹ lấy hạt giống phải đạt trên 10 năm. Cây sinh trưởng tốt, phát triển cân đối,

thân thẳng, tán tròn đều, không sâu bệnh.

3.2. Thu hái quả

- Thời gian thu hái từ cuối tháng 4 đến trung tuần tháng 5 tuỳ thuộc thời tiết hàng năm,

khi cánh hạt đã ngả mầu nâu.

- Phương pháp thu hái: Trèo lên cây, dùng cù nèo hái từng chùm quả, không được bẻ và

chặt cành làm ảnh hưởng đến mùa vụ năm sau.

3.3. Chế biến, bảo quản hạt giống

- Thu hái xong cần tập trung quả hoặc chùm quả vào nơi mát mẻ, không chất đống cao

quá 50 cm, để quả tiếp tục chín đều cho tới khi thấy tế bào biểu bì vỏ quả đã chết.

- Quả chín được phơi nắng cho quả tự nổ.

- Sau khi tách hạt cần tiếp tục hong khô dưới nắng nhẹ 2-3 ngày và sàng sảy hết tạp vật.

- Hạt lát Mêxico sau khi chế biến gieo ngay tỷ lệ nảy mầm sẽ cao. Hạt chưa gieo cần bảo

quản khô lạnh như hạt thông, ở nhiệt độ 3 - 5 o C, thời gian bảo quản không quá 6 tháng.

4. KỸ THUẬT TẠO CÂY CON

4.1. Chọn và lập vườn ươm

Chọn và lập vườn ươm theo quy định của tiêu chuẩn ngành về vườn ươm cây Lâm

nghiệp (04 TCN 52 - 2002).

4.2. Thời vụ gieo ươm

Sau khi thu hái, chế biến hạt giống gieo ngay (tháng 5-6) để trồng cây vụ thu.

Trồng cây vụ xuân năm sau thì gieo ươm tháng 10 năm trước.

4.3. Xử lý và gieo hạt

3

4.3.1. Xử lý hạt

Ngâm hạt trong nước ấm 2 sôi 3 lạnh (khoảng 45 - 500C ) từ 10 - 12 giờ để hạt hút no

nước, vớt ra để ráo nước. Ngâm hạt trong thuốc tím nồng độ 0,1% (1g/1 lít nước) trong một

giờ, sau đó tráng rửa bằng nước sạch từ 2-3 lần cho đến khi nước hết màu tím. Vớt hạt ra để ráo

rồi ủ trong túi vải thúc mầm. Hàng ngày rửa chua 1 lần, sau 2-3 ngày hạt nứt nanh đều thì đem

gieo.

4.3.2.Gieo hạt

4.3.2.1. Gieo hạt trên luống xây nền cứng

Dùng cát sạch và hơi thô phủ dày 12-15 cm, luống gieo được xử lý bằng dung dịch

thuốc tím 0,1% để diệt nấm khuẩn. Sau 36 giờ, dùng nước sạch tưới đẫm mặt luống để đẩy tầng

thuốc tím xuống lớp cát phía dưới. Công việc này cần chuẩn bị trước để đảm bảo gieo ngay sau

khi xử lý hạt.

Khi gieo trộn hạt với tro bếp, gieo vãi rải đều hạt trên mặt luống (bao nhiêu hạt/m2).

Gieo xong sàng phủ hạt bằng 1 lớp cát dày 1cm. Phun mù hoặc tưới ẩm bằng vòi hoa sen mỗi

ngày 1-2 lần.

Phủ vòm ni lông màu trắng đục tới rạch luống, lấp đất kín mép ngoài để ngăn chặn

chuột, sâu, ốc sên...phá hoại cây mầm.

Thường xuyên giữ độ ẩm cho luống gieo, tránh mưa xối đất. Khoảng 8-10 ngày sau khi

gieo, cây mầm ra 2-4 lá thì nhổ cấy vào bầu.

4.3.3.2. Gieo trên luống đất

Đất gieo hạt phải làm nhỏ, nhặt sạch cỏ rồi đánh thành luống. Mặt luống rộng 1m, cao

0,2 m, đảm bảo tiêu thoát nước tốt.

Tưới đẫm mặt luống rồi phủ 1 lớp cát mịn (đã được xử lý bằng thuốc tím 0,1% và tráng

rửa bằng nước sạch) dày 3cm. Nên sàng phủ thêm một lớp vôi bột mỏng trên bề mặt luống gieo

để phòng chống ốc sên.

Gieo hạt như cách gieo trên nền cứng.

Phủ vòm ni lông trắng đục tới rạch luống, lấp đất kín mép ngoài để ngăn chặn chuột,

sâu, ốc sên...phá hoại cây mầm.

4

Thường xuyên giữ độ ẩm cho luống gieo, nếu thấy khô trên mặt luống, dùng bình hoa

sen tưới qua vòm ni lông hoặc xả nước vào rãnh luống cho tự thấm.

4.4. Tạo bầu

4.4.1.Vỏ bầu

Vỏ bầu loại PE màu trắng đục hoặc đen, bầu không đáy, kích thước bầu 9 x13 cm.

4.4.2. Thành phần hỗn hợp ruột bầu (Phần trăm tính theo thể tích)

- Đất mặt vườn ươm 80%

- Phân chuồng hoai 18%

- Super lân 1%

- Vôi bột 1%.

Đất ruột bầu phải đập nhỏ và sàng bỏ sỏi đá, rễ cây.

Trộn đều hỗn hợp ruột bầu theo tỷ lệ quy định, theo nguyên tắc: nguyên liệu nhiều đổ

trước, nguyên liệu ít đổ sau, tạo thành đống hình chóp nón.

Dùng xẻng đảo hỗn hợp 2-3 lần để hỗn hợp được trộn đều. Trong quá trình đảo trộn, nếu

đất khô, phun nước vào hỗn hợp, độ ẩm từ 50-60% là phù hợp.

4.4.3. Đó ng bầu  

Khi đóng bầu cần lèn chặt đất phần đáy bầu khoảng 2cm để định hình bầu và giữ đất

trong bầu không bị rơi vãi ra ngoài, sau đó tiếp tục cho đất đầy tới miệng túi bầu và xếp bầu

vào luống, xếp sít nhau. Luống bầu có chiều rộng thông thường là 1 m, được khử trùng bằng

thuốc tím 0,1- 0,2 % sau đó tưới đẫm nước, để qua đêm.

4.5. Cấy cây

Tiêu chuẩn cây mầm đem cấy cao 3-4 cm, có từ 2-4 lá.

Tưới nước đủ ẩm vào luống gieo, dùng bay bứng cây mầm, không để giập nát và đứt rễ.

Cây mầm sau khi nhổ được đặt trong khay hoặc bát con có nước, đặt bộ rễ cây mầm tiếp xúc

với nước để cây không bị héo.

Tưới nước cho luống bầu trước khi cấy 2 giờ để hỗn hợp ruột bầu đủ ẩm.

Cấy cây mầm vào bầu sao cho hệ rễ ở tư thế tự nhiên, tiếp xúc với đất, đặt cây ngay

ngắn ở giữa bầu, ép đất, lấp kín cổ rễ.

5

Cấy xong dùng bình hoa sen lỗ nhỏ tưới nhẹ mặt luống. Cắm ràng ràng hoặc làm giàn

che 30 - 40% ánh sáng để chống nắng nóng cho cây mầm mới cấy. Sau 5 ngày phải kiểm tra và

cấy dặm cây chết.

4.6. Ươm cây rễ trần

4.6.1. Chuẩn bị đ ất

Đất ươm cây có độ pH dưới 6 cần được xử lý bằng vôi bột với liều lượng 0,4 – 0,5

kg/m2 rải đều diện tích ươm cây và vành đai chung quanh. Bón lót 4-5 kg phân chuồng hoai

cho 1 m2 mặt luống.

Sau 1-2 tuần, cầy hoặc cuốc, đập nhỏ, làm sạch cỏ và rễ cây rồi đánh thành luống. Mặt

luống rộng 1m, cao 0,3 m.

4.6.2. Đá nh chuyển cây mầm

Khi cây mầm gieo ở luống gieo phần lớn đã xuất hiện 1-2 lá kép lông chim, chiều cao

đạt trên 5 cm là đủ tiêu chuẩn đánh chuyển để ươm cây rễ trần.

Chọn ngày mưa ẩm hoặc râm mát để đánh chuyển.

Cự ly ươm cây: hàng cách hàng 30cm, cây cách cây 20cm (khoảng 16-17 cây/1m2 mặt

luống) áp dụng với cây con rễ trần nuôi ở vườn ươm 1-2 năm tuổi đạt chiều cao trên 2m. Khi

cần xuất vườn sớm (cây con rễ trần 5-6 tháng tuổi), mật độ ươm cây dày hơn theo cự ly 25 x

20cm (20 cây/m2 mặt luống).

4.7. Chăm sóc cây con

- Thường xuyên tưới nước đủ ẩm cho cây con, tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát,

số lần tưới tuỳ thuộc vào điều kiện thời tiết và tình hình sinh trưởng của cây con, song về

nguyên tắc phải luôn giữ độ ẩm đất trong bầu.

- Ươm cây rễ trần phải kịp thời làm sạch cỏ và xới xáo đảm bảo mặt luống luôn thông

thoáng. Tưới ẩm đều và đảm bảo tiêu nước tốt. Giải pháp tích cực là đưa nước làm ngập rãnh

luống 2-3cm, sau 1 đêm tháo kiệt ngay.

- Tưới phân: Khi cây con được 1 tháng tuổi, tưới thúc bằng nước pha phân tổng hợp

NPK theo tỷ lệ 1:2:1 nồng độ 0,5% (1kg/200lít nước). Tưới phân xong cần tưới rửa toàn bộ cây

con bằng nước sạch đề phòng táp lá. Không tưới nước phân vào ngày nắng nóng, chọn ngày

râm mát hoặc có mưa phùn để tưới.

6

- Tạo cây có bầu từ tháng thứ thứ 3 phải tiến hành đảo bầu, kết hợp đảo bầu và phân loại

cây để chăm sóc. Chỉ được đảo bầu vào những ngày râm mát có mưa nhỏ.

4.8. Phòng trừ sâu bệnh hại

Khi thấy xuất hiện bệnh lở cổ rễ phải hạn chế tưới nước, loại bỏ cây bệnh ra khỏi vườn

ươm, tăng cường xới đất, làm cỏ phá váng, kịp thời diệt trừ bằng dung dịch Boóc đô 1% như

đối với bệnh rơm lá thông hoặc dùng Benlát 0,1%, liều lượng 1 lít/3 m2, mỗi tháng phun 1 lần,

liên tục trong 2-3 tháng đầu kể từ sau khi cấy. Phun cả nơi đã bị nhiễm và nơi chưa bị nhiễm

bệnh.

Dùng vôi bột rắc xung quanh rãnh luống thậm chỉ cả trên mặt luống để phòng ốc sên.

4.9. Tiêu chuẩn cây con xuất vườn

Cây con xuất vườn phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau :

4.9.1. Tạo cây con có bầu 

- Tuổi cây : Phải đạt 6 tháng tuổi trở lên

- Chiều cao bình quân: 35 – 40 cm

- Đường kính gốc : 0,5 – 0,6 cm

- Cây xanh tốt, phát triển cân đối, không cụt ngọn, không sâu bệnh.

4.9.2. Tạo cây con rễ trần 

- Tuổi cây : Phải đạt 12 tháng tuổi trở lên.

- Chiều cao bình quân: 100 cm trở lên

- Đường kính gốc : 1 cm trở lên

- Cây xanh tốt, phát triển cân đối, không cụt ngọn, không sâu bệnh.

4.10. Hãm, đánh cây, vận chuyển

4.10.1. Hãm cây 

- Cây con tạo bầu trước khi xuất cây đem trồng 1 tháng phải ngừng tưới phân và giảm

lượng nước tưới, tiến hành đảo bầu lần 2 và phân loại cây con.

- Cây con rễ trần, trước khi đánh cây15-20 ngày giảm hoặc ngừng tưới nước tuỳ thuộc

vào mức độ khô nóng của thời tiết và độ ẩm đất ươm cây. Trước khi đánh cây 10 ngày cần kéo

nhổ cây về một phía nhằm làm đứt một phần rễ bàng, phần còn lại để duy trì cân bằng nước.

4.10.2. Thời vụ đá nh cây  

7

- Chọn ngày râm mát, mưa ẩm để đánh cây. Sau khi đánh cây, phải ngắt phần lá sắp

rụng, hồ rễ, xếp ngay ngắn và buộc thành từng bó có số lượng bằng nhau. Tưới ẩm hoặc phun

mù lên phần thân, lá rồi xếp lên phương tiện vận tải.

4.10.3. Vận chuyển  

- Khi vận chuyển phải phủ bạt hoặc bao tải, tưới ẩm cho cây con.

- Cây con đưa ra khỏi vườn tốt nhất là trồng ngay. Nếu thời tiết chưa thuận lợi phải xếp

bầu nơi khô ráo, râm mát, cây rễ trần cần đào hố trồng tạm thời từng bó, tưới ẩm thường xuyên

không để bầu hoặc rễ bị khô. Thời gian lưu cây không quá 10 ngày.

5. KỸ THUẬT TRỒNG RỪNG

5.1. Thiết kế trồng rừng

Thực hiện thiết kế trồng rừng theo tiêu chuẩn ngành 04-TCN-46-2001 về quy trình thiết

kế trồng rừng ban hành kèm theo Quyết định số 516/QĐ-BNN-KHCN ngày 18-2-2002 của Bộ

nông nghiệp và phát triển nông thôn.

5.2. Thời vụ trồng

Mùa trồng thích hợp với các tỉnh phía Bắc và Bắc trung bộ là đầu xuân, với các tỉnh

Nam bộ và Tây nguyên là đầu mùa mưa.

Chọn ngày râm mát, lặng gió, có mưa phùn để trồng cây. Không trồng vào lúc nắng

nóng, lạnh giá hay gió bão.

5.3. Phương thức trồng và mật độ trồng

Tuỳ điều kiện cụ thể mà áp dụng các phương thức trồng sau đây :

5.3.1. Trồng thuần loài

Trồng bằng cây con có bầu hoặc rễ trần.

Mật độ trồng : 1000 cây/ha (4 x 2,5m hoặc 3,3 x 3m)

5.3.2. Trồng hỗn loài theo hàng

Cây hỗn giao phải có tán lá phát triển, khống chế cỏ dại, không rụng lá trong mùa khô,

chịu lửa, hạn chế được sâu đục ngọn, có giá trị cải tạo đất. Một số loài có thể chọn như: Keo tai

tượng, Keo lai, Mỡ, những loài cây trong họ đậu mọc nhanh, những cây trong họ xoan như

Xoan ta, Xoan nhừ, Lát hoa...

8

Trồng bằng cây con có bầu hoặc rễ trần.

Mật độ trồng : Lát Mêxico 888 cây/ha, cây hỗn giao 444 cây/ha. Hỗn giao theo hàng, 1

hàng lát Mêxico, 1 hàng cây hỗn giao, cự ly hàng 3m. Cự ly cây trong hàng lát Mêxico là 4m,

cự ly cây trong hàng cây hỗn giao là 2-4m.

5.3.3.Trồng theo ph ươ ng thức nông lâm kết hợp

Thực hiện phương thức nông lâm kết hợp với ngô, đậu, lạc....trong 1 – 2 năm đầu. Mật

độ trồng lát Mêxico là 1100 cây/ha (4 x 2,5m hoặc 3,3 x 3m).

Trồng bằng cây con có bầu hoặc cây rễ trần.

5.3.4. Trồng cây phân tán 

Trồng phân tán bằng cây con rễ trần cao trên 1 m.

Cự ly cây 4-5 m.

5.4. Chuẩn bị đất trồng rừng

- Phát đốt dọn toàn diện thực bì .

- Cuốc hố, bón lót, lấp hố:

+ Làm đất cục bộ theo hố, hàng cây bố trí theo đường đồng mức. Kích thước hố trồng:

50 x 50 x50 cm áp dụng cho trồng cây rễ trần. Kích thước hố trồng: 30 x 30 x 30 cm áp dụng

trồng cây có bầu. Khi cuốc hố phải để lớp đất mặt sang một bên.

+ Bón lót và lấp hố: Bón lót 100 g NPK loại 17:17:17 cho một hố. Bón lót vào lúc lấp

hố bằng cách trộn đều với lớp đất mặt ở độ sâu giữa hố sau đó lấp đất lên trên cho đầy miệng

hố theo hình mui rùa. Nơi đất có độ pH dưới 6, phải tăng cường lượng vôi bột (bón thêm 200g

vôi bột cho 1 cây).

Công việc cuốc hố, bón lót và lấp hố phải thực hiện xong trước khi trồng cây từ 5-7

ngày.

5.5. Trồng cây

Chọn những ngày mưa phùn, mưa nhỏ, tiết trời râm mát để trồng cây.

+ Trồng cây rễ trần : Đất trong hố phải tơi xốp, đủ ẩm, phải đặt cây thẳng đứng, bộ rễ

trải đều trong hố rồi lấp nhẹ bằng lớp đất tơi xốp cho đất tiếp xúc với bộ rễ, sau đó lấp đầy đất

và dẫm đều chung quanh sao cho mặt đất trong hố cao hơn mặt đất bên ngoài 2 – 3 cm.

9

+ Trồng cây có bầu : Dùng cuốc nhỏ hoặc bay moi một hốc giữa hố đã lấp có độ sâu hơn

chiều cao của bầu cây từ 2-3 cm, xé vỏ bầu, không làm vỡ bầu, đặt cây ngay thẳng ở giữa hố,

lấp đất và lèn chặt, vun thêm đất cao hơn mặt đất bên ngoài 2-3 cm.

5.6. Trồng cây phân tán

Lát Mêxico thích hợp trồng phân tán quanh nhà, cơ quan, trường học, đường phố, ven

kênh mương, đường làng. Thích hợp trồng phân tán làm cây che bóng cho chè, cà phê, ca cao,

trồng cải tạo vườn tạp...

Trồng bằng cây con rễ trần có chiều cao trên 1 m (điểm 5..2.)

Quy cách hố: 60 x 60 x 60 cm. Bón lót mỗi hố 5 kg phân chuồng hoai trộn đều với đất

mùn tơi xốp. Nếu đất có độ pH dưới 6 trộn thêm 0,5 kg vôi bột. Lấp hố trước khi trồng 7-10

ngày.

Trồng vào đầu xuân nhân dịp tết trồng cây hoặc trước mùa mưa 1 tháng.

Khi trồng phải đặt cây thẳng đứng giữa hố, trải đều bộ rễ, lấp đất và lèn chặt. Trồng

xong tưới nước ngay, cắm cọc và buộc dây giữ cho cây không bị lay chuyển khi gió thổi.

6. CHĂM SÓC, QUẢN LÝ, BẢO VỆ

6.1. Chăm sóc rừng trồng

Rừng trồng phải được chăm sóc 3 năm liên tục, đặc biệt trong 2 năm đầu phải kiểm tra

trồng dặm cây chết.

Năm thứ nhất: Nếu trồng vụ xuân, chăm sóc 2 lần vào tháng 8 và tháng 11, nội dung chủ

yếu là phát dọn thực bì toàn diện, xới vun gốc, đường kính 1m. Nếu trồng vụ thu thì chỉ chăm

sóc 1 lần vào tháng 11 hoặc 12.

Năm thứ hai: Chăm sóc 2 lần, lần 1 vào tháng 4-5, nội dung như năm đầu và bón thúc

mỗi gốc cây 100g NPK (loại 17:17:17). Chăm sóc lần 2 vào tháng 9-10.

Năm thứ ba: Chăm sóc 1 lần vào tháng 4-5, chủ yếu là phát dọn thực bì, cây bụi chèn ép

cây trồng.

6.2. Nghiệm thu

10

Thực hiện theo quyết định số 162/1999/QĐ/BNN/PTLN ngày 10/12/1999 và văn bản số

46/XDPTR ngày 25/1/2000 (hiệu đính quy trình nghiệm thu số 162).

6.3. Quản lý rừng trồng

Các đơn vị quản lý rừng trồng phải có hồ sơ theo dõi, đánh giá tình hình sinh trưởng,

tình hình sâu bệnh hại, biến đổi mật độ, hiệu quả của chăm sóc rừng qua các năm.

Sau 4 năm trồng rừng (hết thời kỳ chăm sóc) rừng chuẩn bị khép tán, các đơn vị chủ

quản cần tổ chức nghiệm thu với sự tham gia của cơ quan cấp trên để đánh giá chất lượng rừng

trồng và xây dựng phương án tác động cho giai đoạn 2 (Nuôi dưỡng).

6.4. Bảo vệ.

- Cần chú ý mọi biện pháp tích cực để phòng chống lửa rừng. Giải pháp chủ yếu là làm

tốt các đai phòng lửa, thực hiện giao khoán bảo vệ rừng hàng năm, xây dựng các biển báo cấm

chặt phá và chăn thả gia súc trong rừng.

- Trong điều kiện cho phép, khuyến khích thực hiện Nông Lâm kết hợp trồng xen ngô,

đậu, lạc, dong riềng... sẽ hạn chế phát triển của thực bì cỏ dại và mầm mống gây bệnh.

- Rừng mới trồng thường xuất hiện sâu bệnh hại, đặc biệt là sâu đục ngọn phá đỉnh sinh

trưởng gây ảnh hưởng xấu đến phẩm chất gỗ. Giải pháp tích cực là áp dụng phương thức trồng

hỗn giao hợp lý, chặt bỏ những cây bị sâu bệnh để tránh lây lan.

KT. BỘ TRƯỞNG

THỨ TRƯỞNG

11

Một số chỉ tiêu kỹ thuật

stt Chỉ tiêu kỹ thuật Đơn vị Chỉ tiêu định mức được quy định

Ghi chú

1 Tuổi cây lấy hạt giống Năm > 102 Chất lượng hạt giống

- Độ thuần- Hàm lượng nước- Tỷ lệ nảy mầm- Số hạt trên 1 kg

%%%Hạt

80 – 857 – 8> 75%20.000 – 40.000

3 Bảo quản hạt giống- Phương pháp: lạnh, khô- Thời gian Tháng

nhiệt độ 3-50Ckhông quá 6

4 Tuổi cây con đem trồng- Cây con tạo bầu- Cây con rễ trần

ThángNăm

5 – 61 – 2

5 Tiêu chuẩn cây con- Chiều cao bình quân

- Đường kính gốc

cmcmcmcm

35 – 40> 1000.5 – 0.6>1

Cây tạo bầuCây con rễ trầnCây tạo bầuCây con rễ trần

6 Mật độ trồngTrồng phân tán

cây/ha 1.000cự li cây 4-5 m

(4 x 2.5m) hoặc (3.3 x 3m)

7 Quy cách hố 30 x 30 x 30 cm50 x 50 x 30 cm60 x 60 x 60 cm

Trồng cây có bầuTrồng cây rễ trầnTrồng cây phân tán

8 Bón lót - Phân NPK- Vôi bột

Gam/câyGam/cây

100200 Nơi trồng có độ pH < 6

9 Tỷ lệ trồng dặm % 1510 Thời vụ trồng rừng Tháng 4 – 5 hoặc

Tháng 7 – 811 Tỷ lệ sống sau 1 tháng % > 9012 Chăm sóc

12

- Thời gian- Kỹ thuật

Năm 4Phát toàn diện, cuốc xới quanh gốc 1 m

Mỗi năm 2 lần

Cơ quan xây dựng TC thuyết minh dự thảo tiêu chuẩn Ban kỹ thuật xây dựng TCTrường Trung học Lâm nghiệp I TW Ngày 30 tháng 8 năm 2005

1. Tên, ký hiệu tiêu chuẩn : Quy trình kỹ thuật trồng lát Mêxico (Cedrela odorata)

Ký hiệu : 04 TCN

2. Tình hình liên quan tới tiêu chuẩn :- Lý do xây dựng tiêu chuẩn:

Lát Mêxico (Cedrela odorata) là cây gỗ lớn sinh trưởng nhanh, có giá trị nhiều mặt về

kinh tế. Đây là loài cây được nhập nội và trồng thử nghiệm ở Việt nam từ những năm 80 tại

Hữu lũng Lạng sơn, hiện nay đã cho thu hái hạt giống. Tuy vậy, đến nay vẫn chưa có quy trình

hướng dẫn cụ thể về kỹ thuật gieo ươm và trồng lát Mêxico.

Việc thử nghiệm gieo ươm và gây trồng trên diện rộng khắp cả nước được thực hiện từ

năm 1999 cho kết quả khả quan, đặc biệt là kết quả trồng phân tán. Những kết quả này đủ

thông tin để tổng kết và xây dựng quy trình hướng dẫn kỹ thuật.

- Mục đích và nhiệm vụ xây dựng tiêu chuẩn:

+ Tiêu chuẩn phải xây dựng trên cơ sở khoa học từ những kết quả nghiên cứu kỹ thuật

gieo ươm, trồng thử nghiệm thành công trên nhiều vùng sinh thái khác nhau đáp ứng được mục

tiêu kinh doanh gỗ lớn.

+ Tiêu chuẩn phải nêu rõ điều kiện trồng, phương thức trồng, kỹ thuật gieo ươm và

trồng rừng, trồng phân tán… nhằm đạt hiệu quả kinh tế.

+ Tiêu chuẩn phải ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với điều kiện kinh tế kỹ thuật trong hệ

thống tiêu chuẩn hoá của ngành.

13

3. Tóm tắt quá trình xây dựng tiêu chuẩn :Quá trình xây dựng tiêu chuẩn được phân ra các bước sau :

a. Bước thu thập tài liệu:

Ngoài những số liệu nghiên cứu của nhà trưòng về gieo ươm và trồng thử nghiệm cây

lát Mêxico ở Quảng ninh và Lạng sơn từ năm 1999, ban kỹ thuật XDTC còn tiến hành điều tra

thu thập một số tài liệu trồng lát tập trung thuần loại, trồng hỗn giao và trồng phân tán ở một số

địa phương khác như: Quảng bình, Thanh hoá, Nghệ an, Thái nguyên... để phân tích đánh giá

khả năng sinh trưởng của loài cây này trên các dạng lập địa khác nhau. Tìm hiểu nội dung kỹ

thuật mà các đơn vị áp dụng để gieo ươm và trồng thử nghiệm ở địa phương mình.

Ngay trong quá trình nghiên cứu đề tài gieo ươm gây trồng thử nghiệm cây lát Mêxico,

chúng tôi đã ý thức từ trước về việc xây dựng quy trình trồng lát Mêxico, vì vậy luôn ghi chép,

cập nhật những tư liệu cần thiết có liên quan đến nội dung kỹ thuật.

Thu thập những thông tin về đặc tính sinh thái cây lát Mêxico từ các tài liệu dịch thuật,

về kinh nghiệm gieo ươm gây trồng của các đơn vị đã thực hiện thông qua chương trình

khuyến nông lâm, từ các báo cáo tham luận tại hội thảo chuyển giao kỹ thuật do Cục Lâm

nghiệp tổ chức. Tìm hiểu những quy trình đã xây dựng gần đây nhất để tham khảo cách xây

dựng.

b. Bước nội nghiệp và viết dự thảo tiêu chuẩn:

- Tổng hợp những số liệu điều tra về tình hình sinh trưởng của lát Mêxico ở các địa

phương khác nhau để xác định điều kiện gây trồng.

- Tổng hợp các nội dung kỹ thuật chủ yếu về gieo ươm, trồng, chăm sóc để phân tích lựa

chọn những chỉ tiêu phù hợp khi viết tiêu chuẩn.

- Dự thảo được soát xét 4 lần, sau mỗi lần viết, đều gửi bản thảo cho một số nhà khoa

học góp ý và ban kỹ thuật XDTC phân tích để chỉnh sửa.

4. Tóm tắt nội dung chính của dự thảo tiêu chuẩn:Dự thảo tiêu chuẩn gồm những nội dung chính sau:

1. Điều khoản chung

1.1. Nội dung, mục tiêu

1.2. Phạm vi áp dụng

14

1.3. Đối tượng áp dụng

2. Điều kiện gây trồng

2.1. Điều kiện khí hậu

2.2. Điều kiện địa hình

2.3. Điều kiện đất đai

2.4. Điều kiện thực bì

3. nguồn giống và kỹ thuật hạt giống

3.1. Nguồn giống

3.2. Thu hái quả

3.3. Chế biến, bảo quản hạt giống

4. kỹ thuật tạo cây con

4.1. Chọn và lập vườn ươm

4.2. Thời vụ gieo ươm

4.3. Xử lý và gieo hạt

4.3.1. Xử lý hạt

4.3.2. Gieo hạt

a. Gieo hạt trên luống xây nền cứng

b. Gieo trên luống đất

4.4. Tạo bầu

4.4.1. Vỏ bầu

4.4.2. Thành phần hỗn hợp ruột bầu (Phần trăm tính theo thể tích)

4.4.3. Đóng bầu 

4.5. Cấy cây

4.6. Ươm cây rễ trần

4.6.1. Chuẩn bị đất

4.6.2. Đánh chuyển cây mầm

4.7. Chăm sóc cây con

4.8. Phòng trừ sâu bệnh hại

4.9. Tiêu chuẩn cây con xuất vườn

15

4.9.1. Tạo cây con có bầu 

4.9.2. Tạo cây con rễ trần 

4.10. Hãm, đánh cây, vận chuyển

4.10.1. Hãm cây 

4.10.2. Thời vụ đánh cây 

4.10.3. Vận chuyển 

5. kỹ thuật trồng rừng

5.1. Thiết kế trồng rừng

5.2. Thời vụ trồng

5.3. Phương thức lâm sinh và mật độ trồng

5.3.1. Trồng thuần loài đều tuổi

5.3.2. Trồng hỗn loài theo đám

5.3.3. Trồng theo phương thức nông lâm kết hợp

5.3.4. Trồng cây phân tán 

5.4. Chuẩn bị đất trồng rừng

5.5. Trồng cây

5.6. Trồng cây phân tán

6. Chăm sóc, quản lý, bảo vệ

6.1. Chăm sóc rừng trồng

6.2. Nghiệm thu

6.3. Quản lý rừng trồng

6.4. Bảo vệ.

7. điều khoản thi hành

7.1. Xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật

7.2. Hiệu lực thi hành

5. Hiệu quả dự kiến của việc áp dụng tiêu chuẩn:- Nếu áp dụng đúng các quy định trong quy trình này từ khâu chọn đất trồng, gieo ươm

cây giống, trồng đúng mật độ và thời vụ, đảm bảo kỹ thuật sẽ đạt được mục tiêu kinh doanh gỗ

lớn, chu kỳ 15-20 năm với năng suất bình quân từ 10-15m3/ha/năm.

16

- Quy trình cũng đề cập tới việc trồng cây phân tán bằng cây con rẽ trần với chiều cao

đem trồng trên 1 m. Nếu các đơn vị thực hiện nghiêm túc những quy định trong quy trình thì

chắc chắn sẽ đạt thể tích từ 2-2,5 m3/cây sau 14-15 năm.

6. các văn bản pháp quy khác liên quan đến dự thảo tiêu chuẩn:- Quyết định số 135/1999-QĐ-BNN-KHCN ngày 1 tháng 10 năm 1999 của Bộ Nông

nghiệp và phát triển nông thôn về việc ban hành Quy chế lập, xét duyệt và ban hành tiêu chuẩn

ngành.

- Quyết định số 162/1999/QĐ/BNN/PTLN ngày 10/12/1999 và văn bản số 46/XDPTR

ngày 25/1/2000 (hiệu đính quy trình nghiệm thu số 162).

7. Kiến nghị về hình thức ban hành, thời gian có hiệu lực:- Kiến nghị ban hành quy trình này dưới hình thức quy trình tạm thời.

- Thời gian có hiệu lực : Sau khi được Hội đồng khoa học của Bộ thẩm định, đóng ý

kiến và thống nhất, Ban xây dựng sẽ chỉnh sửa lần cuối và trình Bộ phê duyệt.

8. Danh mục các tài liệu tham khảo:- Tài liệu giới thiệu một số loài cây trồng ở vùng núi đá vôi của Cục Lâm nghiệp xuất

bản năm 2002.

- Tài liệu tập huấn kỹ thuật trồng lát Mêxico của Cục Lâm nghiệp năm 2002 tại Bắc

giang.

- Tài liệu dịch từ tiếng nước ngoài về đặc điểm sinh thái cây lát Mêxico của kỹ sư

Nguyễn hữu Lộc.

- Báo cáo khoa học nghiên cứu gieo ươm gây trồng thử nghiệm lát Mêxico từ năm 1999

tại một số tỉnh vùng Đông bắc của Trường Trung học lâm nghiệp I TW.

- Quy chế lập, xét duyệt và ban hành tiêu chuẩn ngành của Bộ Nông nghiệp và phát triển

nông thôn năm 1999.

- Văn bản tiêu chuẩn kỹ thuật lâm sinh tập III năm 2002

Người viết thuyết minh

17

Khúc Đình Thành

Thư ký ban kỹ thuật XDTC Chủ nhiệm ban kỹ thuật XDTC

Khúc Đình Thành

Thủ trưởng cơ quan XDTC

Cơ quan xây dựng TC bản tiếp thu ý kiến góp ý Ban kỹ thuật xây dựng TC xây dựng tiêu chuẩn ngànhTrường Trung học Lâm nghiệp I TW Quy trình kỹ thuật trồng lát Mêxico

(Cedrela odorata)

Ký hiệu: 04 TCN

Ngày.....tháng.....năm 2005

TT Số phần, điều, mục trong dự

thảo

Cơ sở người nêu ý

kiến

Nội dung ý kiến

ý kiến tiếp thulý do

1 Tên quy trình trồng rừng lát Mêxico

GS. Nguyễn xuân Quát

Nên chữa là trồng lát Mêxico

Nhất trí, vì thế mạnh của cây này là trồng phân tán

2 Mục điều kiện gây trồng

GS. Nguyễn xuân Quát

Nói rõ giới hạn thích hợp và mở rộng, bỏ tên đá mẹ, thêm độ pH, bỏ đất thịt nhẹ, thêm thành phần cơ giới trung bình

Nhất trí, vì thực tế nhiều vùng nằm ngoài điều kiện đã nêu vẫn trồng được lát. Mặt khác độ pH của đất là nhân tố quan trọng khi trồng lát.

3 Phần chế biến bảo quản hạt

GS. Nguyễn xuân Quát

Nói rõ lưới che thưa hay dày ? Hạt bảo quản khô

Tiếp thu ý kiến và sửa lại là : Hạt phơi dưới nắng

18

giống lạnh được bao lâu nhẹ, bảo quản khô lạnh không quá 6 tháng

4 Phần tạo cây con ở vườn ươm

GS. Nguyễn xuân Quát

- Nuôi cây ở vườn ươm càng lâu càng tốt, 3-4 năm có được không ?- Phủ vòm ni lông hoặc lưới che cần nói rõ loại gì, màu sắc.- Vỏ bầu thủng hay bịt đáy- % đất phân tính theo trọng lượng hay thể tích- Cây mầm đem cấy có mấy lá, cao hay thấp- Tưới thúc phân NPK tỷ lệ từng loại.

Những ý kiến góp ý là hoàn toàn đúng, vì như dự thảo còn chung chung chưa cụ thể, vì vậy tiếp thu ý kiến để làm rõ hơn, cụ thể hơn.

5 Tiêu chuẩn cây đem trồng

GS. Nguyễn xuân Quát

Phải nói “đạt” chứ không phải “ cần đạt”

Tiếp thu ý kiến này, vì theo quy định của tiêu chuẩn phải nói khẳng định.

6 Phần kỹ thuật trồng rừng

GS. Nguyễn xuân Quát

- Thay giãn cách bằng cự li- Không cần cuốc hố trước khi trồng 3 tháng- Bón lót NPK loại gì?- Lấp hố cao hơn một chút là bao nhiêu

- Thay giãn cách bằng cự li là hợp lý- Không cần cuốc hố trước khi trồng 3 tháng, chỉ cần trước khi trồng 7-10 ngày- Lấp hố cao hơn mặt đất tự nhiên 2-3 cm.

7 Mục quản lý bảo vệ

GS. Nguyễn xuân Quát

Đề cập thêm biện pháp phòng chống sâu đục ngọn

Nhất trí bổ sung, vì sâu đục ngọn đỉnh sinh trưởng khá phổ biến sau khi trồng được 2 năm

8 Một số ý kiến khác

GS. Nguyễn xuân Quát

Không sử dụng các từ có thể, nên, cần... mà phải khẳng định là phải hay không được làm. Không dùng các dấu >,< khi viết dự thảo

Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ văn bản hướng dẫn của Bộ khi viết và trình bày tiêu chuẩn. Những góp ý đó là đúng.

9 Về hình thức trình bày

TS. Phạm xuân Hoàn

Không chia nội dung quy trình thành các chương điều mà phải viết theo mục

Tiếp thu ý kiến để chuyển lại theo mục theo quy định của Bộ tại QĐ 135/1999-QĐ-BNN-KHCN ngày 1/10/1999.

10 Về điều kiện TS. Phạm - Quy định lượng mưa từ Tiếp thu ý kiến này, sẽ

19

gây trồng xuân Hoàn 1000-2000 mm sẽ thiếu linh hoạt- Điều kiện về độ cao từ 0-1500 m là giới hạn rất rộng. Phải nêu điều kiện thích hợp nhất.

nêu rõ điều kiện thích hợp và điều kiện mở rộng về yếu tố khí hậu, địa hình và đất đai

11 Phần thu hái, chế biến và bảo quản hạt giống

TS. Phạm xuân Hoàn

Nên sửa lại là “ Nguồn giống và kỹ thuật hạt giống”

Hoàn toàn nhất trí, vì như vậy sẽ bao quát hơn và phù hợp với những tiêu chuẩn của các loài cây khác đã biên soạn mà chúng tôi đã tham khảo được.

12 Phần tạo cây con

TS. Phạm xuân Hoàn

Nuôi cây con ở vườn ươm càng lâu càng tốt, nói như vậy sẽ mâu thuẫn với tiêu chuẩn cây con xuất vừon

ý kiến này rất đúng và trùng ý kiến với GS –TS Nguyễn xuân Quát. Xin tiếp thu để chỉnh sửa.

13 Kỹ thuật trồng rừng

TS. Phạm xuân Hoàn

Không cần viết mục tiêu sản xuất gỗ lớn ở tuổi khai thác chính.

Tiếp thu ý kiến tham gia, vì ở mục này nói về phương thức trồng.

14 Phần thu hái, chế biến và bảo quản hạt giống

KS. Nguyễn hữu Lộc

- Không lấy giống trên cây mới bói- Khi hái quả, không bẻ cành

- Thực tế chưa có nghiên cứu về vấn đề này, song để chặt chẽ về mặt khoa học sẽ tiếp thu sửa lại là chỉ lấy giống trên cây ra hoa kết quả ở năm thứ 3 trở đi.- Nhất trí ý thứ 2, vì bẻ cành sẽ ảnh hưởng đến mùa vụ năm sau

15 Xử lý hạt KS. Nguyễn hữu Lộc

Sau khi ngâm hạt trong nước 2 sôi 3 lạnh, thì ngâm tiếp trong thuốc tím nồng độ 0,1% khoảng 1 giờ rồi tráng rửa hạt sau đómới đem ủ

Hoàn toàn đồng ý, vì làm như vậy sẽ diệt trừ được mầm mống của nám bệnh

16 Cấy cây vào bầu

KS. Nguyễn hữu Lộc

ý kiến tham gia nên bỏ tạo cây bầu.

Ban XDTC chưa nhất trí, vì thực tế cây tạo bầu khi trồng rừng có độ an toàn cao

17 Trồng rừng KS. Nguyễn hữu Lộc

Cần nói thêm kỹ thuật trồng cây phân tán

Hoàn toàn tiếp thu và bổ sung, vì trồng phân tán cho hiệu quả khá tốt.

18 Mục 4.8 KS. Dương Bổ sung thêm nồng độ

20

Phòng trừ sâu bệnh hại

trung Hiếu Boóc đô 1% Nhất trí, vì như vậy quy trình sẽ cụ thể và rõ hơn

19 Mục 5..2 Thời vụ trồng

KS. Dương trung Hiếu

Thêm đoạn: Không trồng vào lúc nắng nóng.

20 KS. Dương trung Hiếu

Một số lỗi chính tả cần xem lại

Nhất trí và sửa lại

21 Th.s. Phan thanh Lâm

Hoàn toàn đồng ý với dự thảo

22 Mục 3.3. Chế biến bảo quản hạt giống

KS. Bùi văn Dự

….không chất đống , ghi rõ độ cao không quá 20 cm

Nhất trí sửa để quy trình rõ ràng và cụ thể. Sửa lại là: không chất đống cao quá 50 cm

23 Mục 4.8. Phòng trừ sâu bênh hại

KS. Đặng thị Ngân

Dùng Benlát 0,1% với liều lượng 1 lít/3-4 m2

Nhất trí như góp ý, vì trong bản thảo viết ngược (3lít/1m2)

21